________________
४२९
तथा 'उसग्गेण निसिद्धाइ ज...
जवि उस्सग्गे अववायं आयरमाणे विराहओ होइ । अववाए पुण पत्ते उस्सग्ग निसेवओ भइओ' । । ४ । । इति योगेनेति गाथार्थः । । १०१ ।। अवतरणिका – किञ्चेत्थमशठस्यापवादमासेवमानस्य साधोः पृथिव्यादिविराधनापि निर्ज्जराफलैव स्यादित्यावेदयन्नाह |
मूलगाथा- जा जयमाणस्स भवे, विराहणा सुत्तविहिसमग्गस्स । सा होइ निज्जरफला, अज्झत्थविसोहिजुत्तस्स । । १०२ ।। संस्कृतछाया- या यतमानस्य भवेत्विराधना सूत्रविधिसमग्रस्य ।
सा भवति निर्जराफलाऽध्यात्मविशोधियुक्तस्य । ।१०२ ।। विराधनारक्षणतत्पराऽशठसाधो-विराधनाऽपि निर्जराफला
व्याख्या - या काचिद्यतमानस्य विराधना रक्षणतत्परस्य ग्लानाद्यवस्थायां गुरुदोषपरिहारेण लघुदोषासेवां कुर्व्वतः साधोरित्यर्थः । भवेत्स्याद्विराधना पथ्यादौ क्रियमाणे पृथिव्यादिसङ्घट्टोपमर्दादिका स्वानुष्ठानखण्डना पुनः कीदृशस्य साधोरित्याह । सूत्रं चाचारादिकं विधिश्च प्रस्तावात्तस्यैवार्थावतथा, उसग्गेण निसिद्धाइ ज........ जवि उस्सग्गे अववायं आयरमाणे विराहओ होइ । अववाए पुण पत्ते उस्सग्ग निसेवओ भइओ ।।
અર્થ :- ઉત્સર્ગ આચરવાના પ્રસંગે અપવાદનું આચરણ કરનાર વ્યક્તિ વિરાધક બને છે. અપવાદ આચરવાનો પ્રસંગ હોય ત્યારે ઉત્સર્ગનું સેવન કરે તો વિરાધક બને અથવા ન પણ બને. એટલે } मां ना छे. ॥१०१॥
અવતરણિકા :- આ પ્રમાણે, અપવાદને સેવતા એવા અશઠસાધુની પૃથિવ્યાદિવિરાધના પણ નિર્જરારૂપ ફળમાટે જ થાય છે. એ વાતને જણાવતાં કહે છે. भूजगाथा - शब्दार्थ :- जो ४, जयमाणस्स = यतनापूर्व वर्तनारने, भवे विराधना, सुत्तविहिसमग्गस्स = गीतार्थने, सो = ते, होइ = थाय, निज्जरफला अज्झत्थविसोहिजुत्तस्स અધ્યવસાયની શુદ્ધિવાળાને ૧૦૨।।
=
મૂળગાથા-ગાથાર્થ :- રસનામાં અલુબ્ધ એવા અને માત્ર આત્મકલ્યાણના શુદ્ધ અધ્યવસાય = ભાવનાવાળા અને શાસ્ત્રમાં દોષના ત્યાગની જે યતના બતાવવામાં આવી છે તે યતના મુજબ વર્તનાર સાધુને શુદ્ધઆહારની પ્રાપ્તિના અભાવમાં ઓછામાં ઓછા દોષવાળો આહાર વાપરતાં જે કંઈ દોષના અંગે વિરાધના થાય તે વિરાધના પણ કર્મની નિર્જરા માટે થાય છે.૧૦૨
=
=
Jain Education International
=
For Private & Personal Use Only
थाय, विराहणा
નિર્જરાના ફળવાળી,
=
• વિરાધનાના રક્ષણમાં તત્પર એવા અશઠ સાધુની વિરાધના પણ નિર્જરાફલક છે • व्याख्यार्थ :- ‘जा’ = 'या काचित्' ४ अर्ध, 'जयमाणस्स' = 'यतमानस्य' ગ્લાનાદિની અવસ્થામાં મોટાદોષને છોડવાપૂર્વક નાનાદોષને સેવતાં વિરાધના ન થઈ જાય એ રીતે આરાધનાના रक्षएामां तत्पर साधुनी, जे देवा साधुनी ? ते हे छे, 'सुतविहिसमग्गस्स' ‘सूत्रविधि-समग्रस्य’ એટલે હમણાં એ આચારઆદિની જ વાત ચાલતી હોવાથી
=
સૂત્ર એટલે આચારાંગઆદિ અને વિધિ
=
-
=
www.jainelibrary.org
