________________
१४८
जीवइ, सेसं सव्वं कालेण कवलियं । तउ तीसे गिहे पविट्ठो, सा य तं सहोयराणगारं निज्जियदुज्जयवइरिमारं विहिउग्गच्छट्टइमाइतवोदारं विसिट्ठणाणाइगुणगणागारं दट्ठूण अतीव हरिसिया । भत्तिबहुमाणपुव्वं वंदिऊण पज्जुवासिऊण य तन्निमित्तं किंचि आहारपागं काउं पयट्टा । साहुणा य वारिया जहा पागे कए अम्हाणं न कप्पइ । तीए चिन्तियं पागं विणा घयतेल्लाइयं होइ । तं च मम गेहे नत्थि त्ति मासे मासे दुगुणवुड्ढीए एगस्स सेट्ठिस्स सयासाउ उच्छिन्नो एगो करिसो तेल्लस्स गहेऊण साहुणो ढोइओ । तेण सुद्धो त्ति गहिउं जीमिओ । तीसे नियमाइयं दाउं विहारो कओ । तीसे तेल्लस्स असंपत्तीए अणेगे घडया रिणे जाया । सेट्ठिणा सा भणिया जहा मे तेल्लं देहि उदाहु गीहदासी भवसुत्ति, तेल्लस्स अभावाउ तस्स गिहे दासी जाया । कइवयवरिसेहिं पुणो वि सो साहू तत्थागओ गामपरिसाए कोइ पुट्ठो जहा अमुगस्स कोडुबिंयस्स अमुगा तणया आसि सा किं चिट्ठइ नवा, तेण भणियं चिट्ठइ परं अमुगस्स सेट्ठिणो गिहदासी जाया रोवन्ती चिट्ठइ, सव्वो तिल्लवइयरो कहिओ । तेण चिन्तियं हा दुड्डु जायं मम दोसेण सा वराही (ई) दासत्तं पत्ता | इण्हिं मोयामिति। सो भणिओ जहा तीसे तं कहेज्जसु जह सो तव भाया साहू समागओ चिट्ठइ भयमा रोवसु अचिरकालेण मेल्लावेस्सामि, तेण य तहेव तीए कहियं । साहू य एसो चेव કે “અમુક કૌટુમ્બિકપુરુષનો હું પુત્ર છું. અહીં કોઈ મારા સ્વજન છે ?” તેણે જવાબ આપ્યો “માત્ર એક આપની વિધવા બહેન જીવે છે. બાકી બધા તો કાળના કોળિયા થઈ ગયા.” સાધુ તેના ઘરે પહોંચ્યા. દુર્જાય એવા શત્રુસમૂહ = કામને જીતનારા, છટ્ઠ-અક્રમાદિ ઉગ્રતપને આચરનારા, વિશિષ્ટજ્ઞાનાદિ ગુણગણના સમુદ્ર એવા પોતાના ભાઈમહારાજને જોઈને તેને અતીવ હર્ષ થયો, ભક્તિબહુમાન પૂર્વક વંદન કરીને, પર્યાપાસના કરીને = બધી રીતે ઔચિત્યપૂર્ણ સેવા કરીને ભાઈમહારાજ માટે કાંઈક રસોઈ બનાવવા પ્રવૃત્ત થઈ. ‘સાધુમાટે કરેલો પાક અમને કલ્પતો નથી' એમ કહી સાધુએ તેને પાક કરતી અટકાવી. તેણે વિચાર્યું કે પાકવિનાની રાંધ્યાવિનાની વસ્તુ તો ઘી-તેલાદિ હોય છે. પરન્તુ તે તો મારી પાસે છે નહિ. એટલે, “પ્રત્યેક મહિને બમણું તમને આપીશ” એમ નક્કી કરીને એક શ્રેષ્ઠી પાસેથી ઉછીનું એક કારિષ એક માપ અથવા વજનવિશેષ પ્રમાણ તેલ લઈને મુનિને વહોરાવ્યું. મુનિએ શુદ્ધ છે એમ સમજી ગ્રહણ કર્યું, વાપર્યું. મુનિરાજે બહેનને નિયમાદિ આપીને અન્યત્ર વિહાર કર્યો. પાછળથી તે બહેન કિંમત ભરપાઈ ન કરી શકવાથી દેણમાં તેલના અનેક ઘડાઓ થઈ ગયા. શ્રેષ્ઠીએ તેને કહ્યું કે “કા તો મારું તેલ આપ નહિ તો ઘરદાસી બન” તેલના અભાવે તે બહેન શ્રેષ્ઠીના ઘરમાં દાસી બની ગઈ.
કેટલાક વર્ષોબાદ ફરી પણ તે સાધુ ત્યાં આવ્યા. ગામની બહાર કોઈકને પૂછ્યું કે “અમુક કૌટુમ્બિક પુરુષની અમુક દીકરી હતી તે રહે છે કે નહિ ?” તેણે કહ્યું “તે રહે છે તો ખરી પણ અમુક શ્રેષ્ઠિની ઘરદાસી થઈ છે. બિચારી રડતી રડતી રહે છે.” એમ કહીને તેલની આખી ઘટના કહી. મુનિએ વિચાર્યું કે “હાય ! આ ખોટું થયું કે મારા અપરાધથી તે બિચારી દાસત્વને પામી. હવે હું તેને છોડાવું.” એમ વિચારી સાધુએ પેલાને કહ્યું “તમે જઈ તેને કહો કે તે તારો ભાઈ આવેલો છે, ને કહેવડાવ્યું
Jain Education International
=
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
