________________
गच्छ्वासिनो वस्त्रं कदोत्पादयन्ति ? तस्य विधिश्च
तत्पुनर्गच्छ्वासिनः कदोत्पादयन्तीति चेदुच्यते सूत्रार्थपौरुष्यौ विधाय भिक्षार्थमेव पर्यटन्त उत्पादयन्ति । यदि च तदा न लभन्ते, ततो द्वितीयपौरुष्यामपि गवेषयन्ति । तथा ( दा) प्यलाभे प्रथमायामपि मृगयन्ति । तदर्थं गच्छन्तश्च दण्डकं भूमौ न लगयन्ति यावत्प्रथमो लाभ इति । इत्थं च गृहप्रविष्टैरभावितश्रावकः प्रथमं न याचनीयो विपरिणामाप्रियतादिदोषसम्भवात् । किञ्च श्राद्धानामाचार एवायं यदेषणीयमुद्धरितं स्वत एव यच्छन्ति, तदिह यान्यन्याभिभावितकुलानि तेषु याञ्चा कार्या । तां च कुर्व्वद्भिस्तत्प्रभुर्वक्तव्यो यथा-धर्मलाभो भो श्रावक ! तव समीपे वयमागता। ईदृशैर्वस्त्रैरद्य प्रयोजनमस्तीति। ततश्चानुग्रहं मन्यमानेन तेन वस्त्रे दर्शिते साधुना प्रष्टव्यं कस्य सम्बन्ध्येतदिति । एवं च पृष्टे प्राञ्जलतया कथयत्यसौ यथा भवदर्थं कृतमिदं क्रीतं धौतं चेत्यादि । अमुकेन वा ઉંચકીને શું કરવું ?' એમ વિચારી વધારાના કપડાં છોડવાની ઈચ્છાવાળા હોય. અથવા જીર્ણ થવાથી ત્યજવાની તૈયારીમાં હોય તેવું વસ્ત્ર યાચે. કૃતિ પૂન્ય નવઘોષસૂરયઃ ]
આ ચારેય પ્રકારની ઉદ્દિષ્ટાદિની વાત તો સ્થવિરકલ્પીને આશ્રયીને થઈ. પરન્તુ જિનકલ્પીઓ તો ચારપ્રકારમાંથી પ્રથમના પ્રકારો વડે ગ્રહણ કરતા નથી. પરન્તુ ત્રીજા અને ચોથા પ્રકાર વડે ગ્રહણ કરે છે.
♦ ગચ્છવાસીઓ વસ્ત્રને ક્યારે મેળવે ? તેની વિધિ - હવે, ગચ્છવાસી સ્થવિરકલ્પી સાધુઓ ઉપ૨પ્રમાણેના વસ્ત્રને કયા સમયે મેળવે? તે કહે છે, સૂત્ર અને અર્થપોરસી કર્યાબાદ ગોચરીમાટે જ ફરતાં ફરતાં સાથોસાથ વસ્ત્રને પણ મેળવે. જો ત્યારે ન મળે તો બીજીપોરિસીમાં પણ ગવેષણા કરે. ત્યારે ન મળે તો પહેલીપોરિસીમાં પણ ગવેષણા કરે. અર્થાત્ લાગે કે ૧૦ વાગ્યા પછી મળે તેમ નથી. તો ૮ વાગે નવકારશીના સમયની આસપાસ નીકળે = ગવેષણા કરે.
વજ્રની ગવેષણા કરવા જતાં સાચવવાની વિધિ બતાવે છે. વસ્ત્ર મેળવવા જાય ત્યારે જ્યાંસુધી પ્રથમલાભ = પ્રસ્તુતમાં વસ્ત્રની વાત ચાલતી હોવાથી જ્યાંસુધી પ્રથમ વસ્રલાભ ન થાય ત્યાં સુધી દાંડો ભૂમિએ ન લગાડે. [આ વિધિ ખાસ તો શુકન માટે કરવામાં આવે છે. કૃતિ પૂન્ય નયઘોષસૂરયઃ ] આ પ્રમાણે ભૂમિપર દાંડો ન મૂકવાપૂર્વક ઘરમાં પ્રવેશેલ સાધુએ સૌ પ્રથમ તો જે શ્રાવક સાધુથી અભાવિત હોય તેની પાસે યાચના ન કરવી. કારણ કે એમાં વિપરિણામ અપ્રીતિ થવી વગેરે દોષોનો સંભવ છે. તો કયા શ્રાવક પાસે માંગણી કરે? તે કહે છે, આમ તો શ્રાવકોનો આ આચાર જ હોય છે કે એષણીયવસ્ત્ર વાપરતાં પહેલા વિનંતિ કરે અને વાપર્યા પછી ઉપયોગ કર્યા પછી વધેલું હોય તેની પોતે જ વિનંતી કરે. પરન્તુ જો સાધુને યાચના કરવાનો વારો આવે તો બીજા જે ભાવિતકુલ હોય તેઓ પાસે યાચના કરે. યાચના કરતી વખતે સાધુઓ આ પ્રમાણે બોલે કે, ‘હે શ્રાવક ! તમોને ધર્મલાભ છે. આ તમારી પાસે અમો આવ્યા છીએ. આવું કપડું ખપે છે.’ ‘આ અમારા પર અનુગ્રહ કર્યો' એમ માનતા એ શ્રાવક કપડું બતાવે ત્યારે સાધુએ પ્રશ્ન કરવો કે ‘આ વસ્ત્ર કોનું છે ?' શ્રાવક
Jain Education International
=
=
४१९
For Private & Personal Use Only
=
www.jainelibrary.org
