________________
३३४
दीयमानस्य यदि कश्चिबिन्दुर्बहिर्लगति स लेप एवावर्त्तते नत्वधश्चुल्लीमध्यस्थिततेजस्काये पततीति पार्थावलिप्तमिति कटाहस्य विशेषणं । घट्टितकर्णाच्च तस्माद् गृह्यमाणे इक्षुरसादौ मृल्लेपस्य क्षरणाच्चुल्लीस्थाग्निविराधना स्यादित्यघट्टितकर्णत्वं विशेषणं । अत्युष्णे चेक्षुरसादौ गृह्यमाणे दात्र्या स्थाल्यादेर्भाजनस्य दानायोत्पाटितस्य, साधुना तु वसतावानयनायोत्पाटितस्य पतद्ग्रहस्य दाहकतया डगिति भूमौ क्षेपाद्भङ्गः स्यात्तथा कष्टेन ददती दात्री साधुपतद्ग्रहे देयं प्रक्षिप्तुमशक्नुवती बहिरुज्झेत । एवं च पृथिव्यादिविराधना स्यादिति ।
॥ वायुवनस्पतिकायेऽनन्तरपरम्परनिक्षेपसंभवः पृ वातेऽनन्तरनिक्षिप्तं वातोत्पाटिताः शुष्कवल्लमुद्गादिकोशरूपा पर्पटिकाः स्युः शालिपर्पटादि च यद्येनोत्पाट्यते तत्तत्रनिक्षिप्तमुच्यते इति विवक्षया वाते शुष्कपर्पटिकादीनां निक्षिप्तता। वाते
જે રીતે, જેમ ગોળથી ખરડાયેલ પીઠર વગેરેમાં રહેલની વાત કરી, એજ રીતે અન્ન = રાંધેલઅનાજ વગેરેથી ખરડાયેલ તપેલામાં રહેલું ઈષતત પાણી વગેરેનું ગ્રહણ પણ કથ્ય છે એ જાણી લેવું. (જેમકે કઢાઈ વગેરેમાં ભાત રાંધ્યા હોય, એમાંથી ભાત કાઢી લીધાબાદ થોડું પાણી નાંખી દીધું હોય. ત્યારે રહી ગયેલા ભાતના દાણાથી પાણી એકમેક = પરિણત થઈ જવાથી ઈષગરમ પણ એ અચિત્ત થઈ જાય છે. એ ગ્રહણ કરી શકાય છે. અર્થાત્ આમ તો પાણી ત્રણ ઉકાળાવાળુ અતિગરમ થઈ જાય તો જ અચિત્ત બને છે છતાં અહીં બતાવ્યા પ્રમાણે ઈષતા પણ અચિત્ત બની જાય છે. છતાં વર્તમાનકાળે આ વ્યવહાર ચાલતો નથી અને ચલાવવો નહિ. રૂત્તિ શ્રી-નયષસૂરી]
અહીં કઢાઈ વિષે જે વિશેષણો મૂક્યા તેના કારણો આ પ્રમાણે જાણવા કે,
પારવનિત” = કઢાઈ વગેરેમાંથી ઈશુરસ કાઢીને આપતા કદાચ જો એના બિન્દુ બહાર પડે તો તે બહારના ભાગમાં જે ઈક્ષરસને ઉકાળવા માટે માટીનો લેપ લાગેલો હોય છે એની ઉપર જ પડે. પરતુ ચૂલાની મધ્યમાં રહેલ તેજસ્કાયમાં ન પડે તેથી તેજસ્કાયની વિરાધના થાય નહિ.
ટ્ટિતf’ = ઇશુરસ વગેરે તે કઢાઈ વગેરેમાંથી ગ્રહણ કરવા જતાં હાથનો કાંડો વગેરે કઢાઈના કિનારા વગેરે પર અથડાવાથી માટીનો લેપ ખરીને ચૂલાના અગ્નિ પર પડે, તેમાં અગ્નિવિરાધના થાય, એ ન થાય માટે “તિર્થ' વિશેષણ મૂક્યું.
નાયુ' = અયુષ્ણઈશુરસ વગેરે લેવા જતાં દાત્રીનું તપેલી વગેરે ભાજન ગરમાશના લીધે ભૂમિ પર પડવાથી ભાંગી જાય અને વસતિ = ઉપાશ્રયમાં લાવવા માટે ઉપાડેલું પાત્રુ ગરમાશના લીધે સાધુના હાથથી નીચે પડવાથી ભાંગી જાય. અથવા તો કષ્ટપૂર્વક દાન આપતી દાત્રી, સાધુના પાત્રમાં દેયને નાંખવા અસમર્થ બનતાં પાત્રાની બહાર દેયવસ્તુ ઢોળાઈ જાય, એમ થવામાં પૃથ્વીકાયાદિની વિરાધના થાય. • વાયુકાય અને વનસ્પતિકાયમાં અનન્તર અને પરસ્પરનિક્ષેપનો સંભવ છે
વાયુકાય :- અનંતરનિતિ :- વાયુથી ઊંચકાઈને રહેલા સુક્કા વાલ - મગ વગેરેના કોશ = પડ રૂપ જે પપ્પટિકા = પોપડી-ફળી હોય છે અને જે શાલિ-પર્પટઆદિ વાયુથી ઉંચકાઈને રહ્યું હોય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
