________________
३७१
वाऽन्यत्र स्थगनिकादौ सञ्चार्य्य तेनैव रिक्तीकृतभाजनेन कूरादिकं साधवे ददाति, उन्मिश्रिते तु योग्यायोग्ये द्रव्ये यत्र भाजने ते द्वे अपि मिश्रिते तदवनामनेन तेनैवान्येन वा भाजनेन ददातीत्युभयोर्विशेषः पुनःशब्दसूचितो ज्ञेय इति गाथार्थः । । ८१ । ।
अवतरणिका – उक्तमुन्मिश्रद्वारमथापरिणतद्वारमाह ।
मूलगाथा - अपरिणयं दव्वं चिय, भावो वा दोण्ह दाण एगस्स । जइणो वेगस्समणे, सुद्धं नन्नस्स परिणमियं । ९० ।।
संस्कृतछाया- अपरिणतं द्रव्यमेव भावो वा द्वयोर्दानैकस्य ।
त्योर्वैकस्य मनसि शुद्धं नान्यस्य परिणमितम् ।। ९० ।।
अपरिणतस्य स्वरूपं तस्य द्रव्यभावद्विभेदं तत्र भावाऽपरिणते दातृविषयं भावापरिणतं व्याख्या - इहापरिणतं साध्यं वस्तु तच्च द्रव्यभावभेदाद् द्विधा, पुनर्भावापरिणतं दातृग्रहीतृयोगात् દ્રવ્યને ઢાંકણા વગેરે બીજી જગ્યામાં મૂકીને = ખાલી કરીને તે જ ભાજન = માત્રક દ્વારા ક્રૂર વગેરે સાધુને આપે છે.
ઉન્મિશ્રદ્વારમાં જે ભાજનમાં યોગ્ય કે અયોગ્ય દ્રવ્યનું મિશ્રણ કર્યું હોય તે દ્રવ્ય તે ભાજન નમાવીને અથવા ઊંચકીને આપે અથવા દાનં આપવા પુરતું બીજા ભાજનમાં તે કાઢીને આપે. આમ બન્નેમાં ભેદ જાણવો. જે ભેદ મૂળગાથામાં આવેલ ‘પુનઃ' શબ્દથી સૂચવાયેલો છે. એમ જાણવું.૮લા અવતરણિકા :- આ પ્રમાણે ઉન્મિશ્રદ્વાર કહ્યું. હવે ‘ઝરળત' દ્વારને કહે છે. મૂળગાથા-શબ્દાર્થ :- રિળયં = સચેતન, વિય અથવા, રોજ્જ બે અથવા ઘણાં દાતા૨માંથી, વાસ્ત સાધુમાંથી, રૂસ્તમળે એકના ચિત્તમાં, યુદ્ધ = દોષરહિત, ન परिणमियं સચિત્તથયેલું.IICI
આપવાયોગ્ય વસ્તુ જ, માવો = ભાવ,
વા =
=
એકનો, ફળો વા = અથવા સંઘાટક નહિ, ગ઼ત્રસ્ત = બીજાના ચિત્તમાં,
=
મૂળગાથા-ભાવાર્થ :- સાધુને વહોરાવવામાં આવતાં અશનાદિ દ્રવ્યથી અને ભાવથી અપરિણત એમ બે પ્રકારના હોય. જે અશનાદિ સચેતન હોય = અચિત્તબનેલું ન હોય તે દ્રવ્ય અપરિણત કહેવાય. ભાવ અપરિણતના દાતાર અને લેનાર એ બન્નેના યોગે બે પ્રકાર છે. જે અશનાદિના માલિક બે અથવા તેનાથી વધારે હોય અને તેમાંથી એક આપતો હોય અને બીજાની ઈચ્છા ન હોય તો તે દાતારના યોગે ગૃહસ્થભાવઅપરિણત બને છે. જે અશનાદિ લેતીવખતે સંઘાટક સાધુમાંથી એકને અચિત્ત લાગતું હોય અને બીજાને ચિત્ત લાગતું હોય તો તે લેનારના યોગે સાધુ-ભાવઅપરિણત કહેવાય છે.॥૯॥
અપરિણતનું સ્વરૂપ તેના દ્રવ્ય અને ભાવ એ બે પ્રકારો, તેમાં ભાવઅપરિણતમાં દાતૃવિષયક ભાવઅપરિણત ૦
વ્યાખ્યાર્થ :- અહીં સાધ્યવસ્તુ છે અપરિણત. તે દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે પ્રકારે છે. વળી, ભાવઅપરિણતના પણ દાતૃ અને ગૃહીતૃના યોગથી બે પ્રકારો પડે છે. એટલે કે દાતૃસંબંધી ભાવઅપરિણત
=
Jain Education International
=
=
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
