________________
३७९
તરિ ત્રયાનાં પાનાં સર્વેડટી મા: | રવનાથે યથા II, IIS, I SI, | S S, SI, SI S, SS I, S S S, સત્ર ખૂણામંશાનાં સ્થાનીયન શુદ્ધાનિ વક્કામાં ત્વશુદ્ધાન पदानि, तत्राद्ये भङ्गे त्रीण्यपि पदानि शुद्धान्यतः सर्वशुद्धोऽसौ अष्टमे त्वशुद्धान्यतः सर्वाऽशुद्धोऽसौ, मध्यवर्त्तिनां तु मध्यात्केचिदेकेन केचित्तु द्वाभ्यां पदाभ्यामशुद्धास्ते चाष्टावप्यमी यथा- संसृष्टमात्रं, संसृष्टो हस्तः, सावशेषं द्रव्यं ।।१।। संसृष्टमात्रं संसृष्टो हस्तो, निरवशेषं द्रव्यं ।।२ ।। संसृष्टमात्रमसंसृष्टो हस्तः, सावशेषं द्रव्यं । ।३ ।। संसृष्टमात्रमसंसृष्टो हस्तः, निरवशेषं द्रव्यं ।।४ ।। असंसृष्टं मात्रं, संसृष्टो हस्तः, सावशेषं द्रव्यं ।।५ ।। असंसृष्टं मात्रं, संसृष्टो हस्तो, निरवशेषं द्रव्यं ।।६।। असंसृष्टं मात्रमसंसृष्टो हस्तः, सावशेष द्रव्यं ।।७।। असंसृष्टं मात्रमसंसृष्टो हस्तो, निरवशेषं દ્રવ્યું માદા રૂતિ થાર્થ:39 ||
अवतरणिका– अधुना भङ्गाष्टकविधिं ग्राह्याग्राह्यविधिं छतिद्वारं (च) विवरीषुस्तल्लक्षणादि चाह । मूलगाथा- एत्थ विसमेसु घेप्पइ छड्डियमसणाइ होन्तपरिसाडिं।
तत्थ पडते काया पडिए महुबिंदुदाहरणं ।।९२।। ડ ડ | ડ ડ ડ
ડાબી બાજુએથી ૮ માં એકાંતરે લઘુ-ગુરુ ગોઠવાયા છે. ત્યારબાદ B માં એકનું બમણું એટલે કે બે બે ના અંતરે લઘુ-ગુરુ ગોઠવાયા છે. અત્તે - A માં બેનું બમણું એટલે કે ચાર ચાર ના આંતરે લઘુ-ગુરુ ગોઠવાયા છે. આ જ રીતે સર્વત્ર સમજી લેવું.
આ રચનામાં ઋજુ અંશોના સ્થાનો શુદ્ધ છે. અને વક્ર અંશોના સ્થાનો અશુદ્ધ છે. પ્રથમ ભાંગામાં ત્રણેય પદો શુદ્ધ છે. એટલે બીજા બધાં ભાંગા કરતાં આ ભાંગો સર્વશુદ્ધ છે. આઠમા ભાંગામાં ત્રણેય ભાંગા અશુદ્ધ છે. એટલે બીજા બધાં ભાંગા કરતાં આ આઠમો ભાંગો સર્વઅશુદ્ધ છે. વચલા ૬ ભાંગાઓમાં કોક ભાગો એક પદથી તો કોક ભાગો બે પદથી અશુદ્ધ છે. તે ૮ ભાંગા આ પ્રમાણે છે.
(૧) સંસ્કૃષ્ટ માત્રક, સંસૃષ્ટ હાથ અને સાવશેષ દ્રવ્ય. (૨) સંસ્કૃષ્ટ માત્રક, સંસૃષ્ટ હાથ અને નિરવશેષ દ્રવ્ય. (૩) સંસૃષ્ટ માત્રક, અસંતૃષ્ટ હાથ અને સાવશેષ દ્રવ્ય. (૪) સંસૃષ્ટ માત્રક, અસંસ્કૃષ્ટ હાથ અને નિરવશેષ દ્રવ્ય (૫) અસંતૃષ્ટ માત્રક, સંસૃષ્ટ હાથ અને સાવશેષ દ્રવ્ય. (૬) અસંસૃષ્ટ માત્રક, સંસૃષ્ટ હાથ અને નિરવશેષ દ્રવ્ય. (૭) અસંસ્કૃષ્ટ માત્રક, અસંસૃષ્ટ હાથ અને સાવશેષ દ્રવ્ય. (૮) અસંસૃષ્ટ માત્રક, અસંતૃષ્ટ હાથ અને નિરવશેષ દ્રવ્ય.II૯૧
અવતરણિકા :- આ પ્રમાણે લિતદાર અને તેના ભાગાઓની વાત કરી. હવે, ભંગાષ્ટકની વિધિ, ગ્રાહ્ય-અગ્રાહ્ય વિધિ અને દશમાં “છર્દિત દ્વાર'નું વિવરણકરવાની ઈચ્છાથી તેના લક્ષણો વગેરે કહે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
