________________
सम्पूर्णभिक्षाणां च दानशक्त्यभावं सूचयति, कल्पयति सम्प्रधारयति कश्चिद् गृहीति गम्यते । किमर्थमित्याह-यः कश्चित् पाखण्डिकः शाक्यादिगृहस्था वा एष्यति गमिष्यति तस्य पाखण्डिकादेर्दानार्थं वितरणनिमित्तं गृहयोग्यराद्धमध्याद्दानार्थं भिक्षा व्यवस्थापयतीति तत्त्वमिति स्वरूपमस्येति ।
कथमोघौदेशिकस्य संभवः ॥ कथं पुनरस्य सम्भव इति चेदुच्यते । इहानुभूतदुर्भिक्षबुभुक्ष आसादितसुभिक्षः कश्चिद् गृहस्थो गृहस्थी वा चिन्तयति यथा जीविता वयं कथमपि महाकष्टेन दुर्भिक्षे अतः किञ्चित् सञ्जातवृत्तिकस्य प्रतिदिनमर्थिजनसम्पूर्णभोजनदानशक्त्यभावे मम भिक्षा अपि तावत् कियत्यो दातुं युक्ता यतो नादत्तमिह जन्मन्यपरत्र स्वर्गाद्यवाप्त्यादिसु भुज्यते दत्तस्यैव भोगात् । नाप्यकृतं पुण्यं स्वर्गगमनाद्यवाप्तये भवति कृतस्यैव फलदानसमर्थत्वादिति । पुण्योपार्जनाभिप्रायवान् यदा गृही गृहयोग्यराद्धमध्यादेव तावतीभिक्षां (देवावतीभिक्षां) अर्थिभ्यो दास्यामीति सामान्यसङ्कल्पेन कल्पयति तदा तत्तथाभूतं भक्तमोघौद्देशिकं स्यादितीत्थमिदं भवतीति । छ मेम. , 'कप्पइ' = 'कल्पयति' = पीने -पारी राणे, ओपारे ? . . छ, ts ગૃહસ્થ. એમ અધ્યાહારથી લેવું. __ओना भाटे मा ४३ ? ते छ, 'जो' = 'या' = d is , usया अथवा गृधस्थो, 'एही' = 'एष्यति' = भावशे, 'तस्स' = 'तस्य' = ते पाणी वगेरेना, 'दानट्ठा' = 'दानार्थम्' = દાન માટે. અહીં આ સ્વરૂપ જાણવું કે, ઘરને યોગ્ય રાંધેલમાંથી દાન માટે કલ્પીને રાખે-ધારી રાખે. આ ઓઘૌશિકનું સ્વરૂપ થયું. ઓઘીદેશિકદાન કેવી રીતે સંભવે ? તે જણાવે છે.
• मोद्यौशिsनो संलव वी शत ? . દુકાળ અનુભવ્યા બાદ સુકાળ થયે છતે કોક ગૃહસ્થ વિચારે કે “આ દુકાળમાં ઘણા કષ્ટ વેઠીને ગમે તેમ અમે આવી ગયા. હવે જ્યારે કાંઈક સારા દિવસો આવ્યા છે તો, રોજે રોજ યાચકોને સંપૂર્ણ ભોજનદાનની શક્તિ કદાચ મારામાં નથી તોય મારી રસોઈમાંથી થોડી પણ આપું. કારણ કે ન આપેલું આલોક અને પરલોકે સ્વર્ગાદિમાં ભોગવાતું નથી, આપેલું જ ભોગવાય છે. તથા દાન એ પુણ્યનું કારણ છે અને પુણ્ય વિના સ્વર્ગાદિની પ્રાપ્તિ થતી નથી કારણ કે કરેલું પુણ્ય જ સ્વર્ગાદિનું ફળ આપવા समर्थ छ."
આ રીતે, પુણ્યોપાર્જનના આશયથી ઘરના માટે રાંધેલમાંથી “આટલી ભિક્ષા યાચકોને આપીશ” એમ, સામાન્ય સંકલ્પથી ધારી રાખે, ત્યારે તે તેવા પ્રકારનું ભોજન ઓધૌદેશિક બને છે. આ રીતે ઓધૌશિકનો સંભવ થાય છે.
પિચ્છનિયુક્તિમાં આ પ્રમાણે કહ્યું છે કે – “આપ્યા વિના અહીં કશું ય મળતું નથી તેથી થોડી १. नादत्तमिह किमपि लभ्यते ततः कतिपया भिक्षा दल इति बुद्ध्या कतिपयाधिकतण्डुलादिप्रक्षेपेण यन्निवृत्तमशनादि तदोघौदेशिकमिति पिण्डनिर्युक्तौ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
