________________
११६
यावन्तोऽर्थिन आगमिष्यन्ति पाखण्डा यतयो वा तेषां दास्यामि गृहे च भविष्यन्तीति सङ्कल्पेन यद्राद्धुमारभत इत्यर्थः ।
मिश्रजातस्य त्रिप्रकाराः
तदशनादि तदा निष्पन्नं सत्त्रिभिर्यावदर्थिकपाखण्डयतिभिस्सह मिश्रं साधारणं त्रिमिश्रमित्यनेन कारणेन मिश्रजातं पूर्वोक्तशब्दार्थं भवेत् त्रिविधं यावदर्थिकमिश्रजातं यतिमिश्रजातं पाखण्डमिश्रजातं चेत्यर्थः। क्वापि तृतीयभेदस्य स्वगृहमिश्रजातमिति संज्ञान्तरं दृश्यते । तत्राप्ययमेवार्थ इति । श्रमणानां च पाखण्डिष्वन्तर्भावाच्छ्रमणमिश्रं पृथग् नोक्तम् । इह च यावदर्थिकाद्यर्थमधिकतरतंदुलादिप्रक्षेपदोषेण सर्व्वेऽप्याहारोऽशुद्धः स्यात् । (तथेति ) प्रथममिति विशेषणेनाध्यवपूरकदोषादस्य विशेषमुक्तवान्, तथाहि - अत्र सूपतंदुलजलफलादिवस्तुनो गृहयोग्यस्य माणकादिस्वस्वपरिमाणेन नियतमध्ये यावदर्थिकाद्यर्थमग्निप्रज्वालनादेरादावेवाधिकतरतंदुलजलादेर्मिश्रणं विधाय पाकः प्रारभ्यते, अध्यवपूरके च કે યાચકવગેરેમાટે કરેલું. એમ જાણવું.
‘દ્વન્દ્વોત્થપર પડ્યું ધ્રૂવમાળ (દ્વન્દ્વાને શૂટમાળ વૅ)' એટલે કે દ્વન્દ્વસમાસવાળા પદ પછી મૂકેલ પદનો સંબંધ દ્વન્દ્વસમાસમાં રહેલ દરેક શબ્દ સાથે કરવો. આ ન્યાયના હિસાબે ‘યાવર્ધિ-તે’ - ‘પાલs-તે’ વગેરે. એમ જાણવું. તથા, ‘અપ્પો ય ’ = ‘આત્મનઃ (સ્વસ્થ) તે' પોતાના ઘર માટે . ય રાંધવાનો પ્રારંભ કરે.
=
ભાવાર્થ આ થયો કે, જેટલા ય યાચકો, પાખંડીઓ કે યતિઓ આવશે, તેઓને આપીશ. અને ઘરમાટે પણ થઈ રહેશે. આવા સંકલ્પપૂર્વક જે રાંધવાનો, ‘બારમ' = ‘ઞામત્તે’ પ્રારંભ કરે તે મિશ્રજાત બને છે.
મિશ્રજાતના ત્રણ પ્રકારો હ
‘તંત્તિી# તિ’ ‘તત્ ત્રિમિત્રં કૃતિ' = સંકલ્પપૂર્વક નિષ્પન્ન થયેલું તે અશનાદિ ત્યારે, ત્રણની સાથે એટલે કે યાવદર્થિક, પાખંડ અને યતિ એમ ત્રણની સાથે મિશ્ર અર્થાત્ ત્રિમિશ્રવાળું એટલે કે સાધારણ મિશ્ર બને છે. આ કારણે, પૂર્વે કહેલ શબ્દાર્થવાળું, ‘મીસનાયં’ = ‘મિશ્રનાતં’ ‘મિશ્રજાત’, અલગ અલગ રીતે, ‘ભવે તિવિદં’ ‘મવેત્રિવિધ’ = ત્રણ પ્રકારે બને છે. તે આ પ્રમાણે યાવદર્થિકમિશ્રજાત, પાખંડમિશ્રજાત, પતિમિશ્રજાત.
કહેવાનો તાત્પર્ય આ થયો કે ત્રણેના સંકલ્પપૂર્વક જે અશનાદિ નિષ્પન્ન થાય તે સાધારણમિશ્ર. પરન્તુ માત્ર યાવદર્થિકના સંકલ્પપૂર્વક અધિકદાણા વગેરેનો પ્રક્ષેપ કરે તે યાવદર્થિકમિશ્રજાત બને છે. આ જ રીતે પાખંડ અને યતિ માટે પણ સમજવું.
-
Jain Education International
ક્યાંક ત્રીજાભેદ તરીકે “સ્વગૃહમિશ્રજાત” પણ બીજું નામ જોવા મળે છે. તેમાં પણ અર્થ તો આ જ થાય છે. તથા-શ્રમણોનો પાખંડીઓમાં અન્તર્ભાવ થવાથી ‘શ્રમણ-મિશ્રજાત' અલગ નથી કહ્યું. અહીં = આ દોષમાં, યાવદર્થિકાદિમાટે અધિકતર તુંદલાદિનો પ્રક્ષેપ-દોષ હોવાથી બધોજ આહાર અશુદ્ધ બને છે. તેમજ “પઢમં’ શરૂઆતમાં જ આવું વિશેષણ મૂકવા દ્વારા ‘અધ્યવપૂરક' દોષથી
-
=
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
