Book Title: Samayik Vigyan
Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Pragna Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022893/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T sAmAyika BgIH. lekhakaH zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla zAha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ datag A. vi. sadayarijI 33333 sAmAyika-vijJAna : lekhaka : adhyAtmavizArada vidyAbhUSaNu maMtramaniSI gaNitadinamaNi zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla TokarazI zAha 22221 : prastAvanA : parama pUjya vidarya munirAjazrI bhadraguptavijayajI mahArAja 22222241215 Y252 prajJA prakAzana maMdira-muMbaI 400 009 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narendrakumAra DI. zAha vyavasthApaka prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI, gaNapata bIlDIMga, 11-15 kezava nAyaka roDa-muMbaI : 1, ', 09 AvRtti pahelI sane 1 9 5. mUlya : rA. 1ra- maNilAla chaganalAla zAha - thI navaprabhAta prInTIMga presa ghIkAMTAroDa, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya AjathI lagabhaga daza varSa pahelAM zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla TokarazI zAhe ArAdhanA-viSayaka ucca koTinuM mananIya sAhitya lakhavAno AraMbha karyo ane ame tene prasiddhi ApatA gayA. temAM prathama 'namaskAra-maMtrasiddhi nAmano graMtha prasiddha karyo. jenI traNa AvRttio pUrI thaI che ane hAla te graMtha aprApya bane che. te pachI "mahA prAbhAvika uvasaggaharaM stava yAne jaina maMtravAdanI jayagAthA" nAmano graMtha bahAra pADyo, jenI Aje bIjI AvRtti cAlI rahI che. te pachI prasiddha karela hIMkAra kahapataru yAne jaina dharmane divya prakAza graMtha aprApya banyo che. tyAra pachI anukrame bahAra pADela "bhaktAmararahasya. "zrI RSimaMDala-ArAdhanA " tathA "zrI pArtha padmAvatI ArAdhane ' graMthanI bIjI AvRtti cAlI rahI che. te pachI gata varSe prasiddha karela "siddhidAyaka siddhacaka" nAmanA bRhada mananIya graMthanI lagabhaga poNA bhAganI nakale khapI gaI che. A parathI ame prasiddha karela ArAdhanA-viSayaka sAhityanI lekapriyatA samajI zakAze. A badhA graMtho ArAdhanA-viSayaka aneka prakAranI mAhitIne rajU karanArA che, uparAMta ArAdhakane gya mArgadarzana ApanArA paNa che, e daSTie enuM ghaNuM mahattva che. hajI tenI mAMga cAlu che, paNa have aneka kAraNosara tenI navI AvRttio prakaTa karavAnuM banI zake ema nathI. gata varSe paMDitazrIe ghaNA ciMtana, manana ane anubhavanA nicoDa 25 "sAmAyika-vijJAna" nAmane mananIya graMtha taiyAra karyo, temAM sAmAyika jaina dharmane prANa zA mATe gaNAya che ? temAM dhArmika, AdhyAtmika ane yaugika tavAnI gUMthaNI kevI rIte thayelI che? vagere bAbato zAstra pramANe ane dAkhalA-dalIle sAthe sugama zilI ane sarala bhASAmAM rajU karavAmAM AvI che. uparAMta lagabhaga Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareka prakaraNamAM praznottarI ApIne A viSayamAM uThatA anekavidha praznonuM suMdara samAdhAna karavAmAM AvyuM che. TUMkamAM A graMtha sAmAyikanuM sAcuM svarUpa prakaTa karavA mATe ghaNo upayogI bane che ane tethI ja ame pAThakanA karakamaLamAM mUkI rahyA chIe. A graMthanI mananIya prastAvanA lakhI ApavA mATe ame 5. pU. vivarya munirAjazrI bhadraguptavijyajI mahArAjanA ghaNA AbhArI chIe. A graMthanuM samarpaNa sevAbhAvI saujanyamUti zrI bhAnukumAra ema, dozIe svIkAryuM che, te mATe temanA khAsa AbhArI chIe. A graMthanA prakAzana-samarpaNa nimitte tA. 18-12- 77 ravivAranA roja bIralA mAtuzrI sabhAgRhamAM yojAyela samArohanA adhyakSa, svAgatAdhyakSa, mukhya mahemAna tathA atithivizeSa ke jemaNe amArA sAhityasarjana-prakAzana-pracAramAM sahRdayatAbharyo sAthe ApI amArA kAryane sarala banAvyuM che, temane anekAneka dhanyavAda ApIe chIe. A graMthamAM vaMdanA ApI amArI pravRtti pratye zubhecchA ane sahakAranI lAgaNI vyakta karanAra dareka mahAnubhAvano ame aMtaHkaraNathI RNa-svIkAra karIe chIe. A samArohanA maMtrIpadanI javAbadArI saMbhALavA mATe ame zrI surendra e. cheDA, paM. pUnamacaMda kevalacaMda zAha, zrI rasikalAla naMdalAla dozI, zrI bharata ema. zAha tathA zrI devendra pI. zAhano tathA vecANavibhAganI javAbadArI svIkAravA mATe zrI pravINacaMdra sI. zAhane hArdika AbhAra mAnIe chIe. A graMthaprakAzanamAM eka yA bIjI rIte sahAya karanAra sarvenuM ame aMtarathI abhivAdana karIe chIe. AzA che ke sAhityapremI sahRdayI sajane A mahattvapUrNa graMthanA pracAramAM bane teTale sAtha-sahakAra Apaze. - prakAzaka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevAbhAvI saujanyamUti zrImAnuM bhAnukumAra ema. dozI jemane A graMtha sAdara samarpita karavAmAM AvyuM che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa vidyAprema, saujanya ane udAratAnA triveNI saMgamasamA zrI bhAnukumAra ema, dozIne A graMtha vinamrabhAve samarpita karIne kRtArtha thAuM chuM. * dhIrajalAla zAha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevAparAyaNa saujanyamUrti zrImAnuM bhAna kumAra ema. dozIne TUMka paricaya bhAvanAthI jemanuM jIvana bhavya baneluM che, dAnathI jemanuM jIvana dedIpyamAna thayeluM che ane vicAra tathA sadAcAra vaDe jemanA jIvanamAMthI anerI saurabha prakaTI rahI che, evA zrImAna bhAnukumAra ema. dozIne TUMka paricaya karAvatAM amane AnaMda thAya che. jAmanagaranA vIzA zrImALI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina kuTuMbamAM vi. saM. 1986 nA jeTha vadi 2, tA. 13-6-30 nA roja zrI bhAnukumArano janma thayo. pitAnuM nAma maganalAla kAlIdAsa, mAtAnuM nAma acaratabahena. be putrIo para temane janma thayela hoI kuTuMbamAM anerA AnaMdanI lAgaNI prasarI hatI. temaNe lADakoDamAM ucharI jAmanagaramAM prAthamika ane mAdhyamika zikSaNa pUruM karyuM. te pachI teo muMbaI AvyA ane aMdherI bhavansa kolejamAM dAkhala thaI InTara sAyansa sudhI pahoMcyA. sane 1955mAM temaNe jAmanagaranA ja eka saMskArI kuTuMbamAM ucharelA zrI mRdulAbahena sAthe prabhutAmAM pagalAM mAMDavyAM ane te ja sAlathI temaNe jIvana vImA kerezananA ejanTa tarIke kAma karavA mAMDayuM. buddhikauzalya, lAgavaga tathA grAhaka sAthenA vyavahArathI temaNe A kAryamAM noMdhapAtra pragati karI. sane 1965 thI temaNe mInaralsa eTale khanIjanA vyApAramAM rasa lIdhe ane dhIme dhIme bokSAiTanA agragaNya vyApArI tathA nikAsakAra banyA. lagabhaga A ja arasAmAM temaNe jayazrI TekSaTAIla enDa InDasTrIjhanA ejanTa tarIke IlekaTrIka IsyuleTarsanuM kAma karavA mAMDayuM ane temAM paNa sArI evI pragati sAdhI. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhAnubhAI jIvananA sarvAgI vikAsamAM mAnanArA che, tethI temaNe vyApAranA vikAsanI sAthe sAmAjika ane zaikSaNika kSetramAM paNa rasa levA mAMDyo ane jJAna-tRSA chIpAvavA mATe tattvajJAna tathA rAjakAraNanuM sAhitya paNa avalakavA mAMDayuM. temAM temane khUba rasa paDyo. sane 1971mAM pAkistAnanA yuddha pachI tarata ja zrI IndirA gAMdhI eka jAherasabhAne saMbodhI rahyAM hatAM, ane temAM ApaNuM javAnoe kevo bhoga Aye, tenuM varNana karI rahyAM hatAM, te vakhate zrI bhAnubhAIe yuddhamAM khapI janArA javAnonI strIone Avaka thAya te mATe sIMgaranA 100 saMcAnI zrI IndirA gAMdhIne bheTa karI AtmasaMteSa anubhavyo hato. sane 1972 thI temaNe vidyArthIone chAtravRttio ApavA mAMDI tathA khAsa jarUriyAtavALA vidyArthIone gaNavezanuM dAna karavA mAMDayuM. temanI e pravRtti ochAvattA aMze Aje paNa cAlu rahI che. " te pachI jAmanagara jillAmAM dukALanA bhiSaNa oLA patharAtAM temaNe "mahAbhiyAna TrasTa"nA upakrame khUba ja suMdara kArya karyuM ane AkhA jIllAne atyaMta viSama paristhitimAMthI ugArI lIdho. tyAra pachI paNa teo mAnavarAhatanAM kAryomAM UMDe rasa letA AvyA che ane tene potAnuM eka kartavya gaNuM te mATe zakya eTale bhaga ApatA AvyA che. "parovarAya saMta mitacaH- sapuruSonI saMpatti parepakAra mATe che ' e sUtramAM teo ananya vizvAsa dharAve che. thoDA vakhata pahelAM temanA pUjya kAkA zrI amRtalAla kAlIdAsa dozInI smRtimAM jAmanagaramAM baMdhAyela mahilA kelejane temanA kuTuMba-parivAra taraphathI rUpiyA eka lAkhanI sakhAvata karavAmAM AvI che. A rIte nAnImoTI bIjI paNa zaikSaNika saMsthAo pratye temano hAtha laMbAto ja rahyo che ane temAM teo ananya AnaMda anubhave Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 che. TUMkamAM dAna, dayA ane paropakAranAM kAryoMmAM teo jIvananI sAkatA mAne che ane tethI temAM zakaya eTalA tana-mana-dhanane bhAga Ape che. udAratA temanA jIvanamAM vaNAI che, eTale kharI jarUriyAtavALA kAI paNa manuSya temanI pAsethI nirAza thaIne jatA nathI. teo potAnA buddhicAturya vaDe sAcA ane khoTAnI parIkSA gheADI vAramAM ja karI le che, eTale bhAgye ja chetarAya che. te samAjahitanuM vizALa kAya karavA chatAM koI paNa rAjadvArI pakSamAM bhaThyA nathI, paraMtu dareka pakSanA AgevAne sAthe sArA sabaMdha dharAve che ane kAya kartAonA prema tathA lAgaNIbharyAM sahakArane lIdhe dareka kAryoMmAM asAdhAraNa saphaLatA prApta kare che. muMbaImAM zrI mahAvIra kItisthaMbha nirmANa samitinA te phAunDara TrasTI che ane sAmAjika tathA zaikSaNika kSetre kAma karatI bIjI paNa aneka nAnI-moTI saMsthAo sAthe joDAyelA che. zrI mRdulAbahena paNa jIvananI UrdhvagAmI dRSTi dharAve che ane tethI patie upADelI badhI sevAmaya paropakArI pravRttieAmAM sAthasahakAra Ape che. zrI bhAnukumAranuM dAmpatyajIvana sukhI che. tee vIrendra, bInA ane parAga e traNa saMtAnenA pitA che. temAM zrI vIrendra bI. kema. thayA che, bInAbahena bI. e. thayA che, zrI parAga navamIne abhyAsa kare che. zrI bhAnubhAInI sevAparAyaNa sAttvika vRttithI prerAI ne ame A 'sAmAyika-vijJAna" nAmanA graMtha temane sAdara sarpita karI rahyA chIe ane te dI nirAmaya jIvana jIvIne samAja tathA rASTranI vizeSa ne vizeSa sevA kare, evI paramAtmAne prAthanA karIe chIe. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA adhyakSa zrImAnuM dIpacaMda esa. gADI ApabaLe AgaLa vadhI samAjamAM pratiSThAbharyuM sthAna prApta karanAra tathA sAtvika bhAvanA ane sevAparAyaNatAthI jIvanane ane Apa ApanAra zrImAna dIpacaMda gADI Aje jaina samAjane suparinTa cita che. pitA savarAjabhAI, mAtA kapUrabahena, mULa vatana saurASTrapaDadharI. cAra varSanI vaye pitAnI chatrachAyA dara thatAM viSama saMyoga utpanna thayA, paraMtu dhairyathI temano sAmano karIne teo AgaLa vadhyA. aMgrejI chaThThA dhoraNa sudhIno abhyAsa paDadharImAM ja karyo. vAMkAnera hAIskUlamAMthI meTrika thayA ane tyAra bAda bhAvanagara zAmaLadAsa kolejamAM be varSa abhyAsa karI muMbaI AvyA. ahIM thoDo vakhata mahAvIra jaina vidyAlayamAM rahIne ane tyAra pachI svataMtra kamANI karavA pUrvaka bI. esasI. thayA. te pachI kAyadAno abhyAsa karI ela.ela.bI. thayA ane solIsITarsanA ArTikalsa pUrA karI muMbaImAM eDavokeTa tarIke prekaTIsa karavA lAgyA, tema ja aneka kaMpanIonA salAhakAra banyA. sane 1961 mAM teo iMgleMDa jaI bAra-eTa-le thaI AvyA. paraMtu A arasAmAM temanuM dhyAna jamIna tarapha dorAyuM ane dhIme dhIme tenA niSNAta banI tenA vyavasAyamAM paDyA. temane A vyavasAya Aja paryata cAlu che ane teNe temane lakSmInaMdananI keTimAM mUkyA che. temanAM prathama patnI zrI amiNI bahenathI temane zrI ramikAnta tathA zrI hasamukhalAla nAmanA be putraratno sAMpaDyAM che, jemAMnA prathama DokaTara tarIke ane bIjA eDavokeTa tarIke IMDamAM prekaTIsa kare che. temanA bIjA patnI zrI vidyAbahena bI. e., ela. ela. bI., bI. I. DI, bAra-eTa-le che ane keLavaNInA kSetramAM UMDe rasa laI rahela che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dIpacaMdabhAI lakSmInA lADIlA banyA, te ja vakhatathI temaNe dIna-du:khIone sahAya karavA mAMDI ane zikSaNakSetrane potAnI sakhAvatethI samRddha karavA mAMDayuM. Aje temanA vatana paDadharImAM temanA pitAzrInA nAmathI savarAja jIvarAja gADI kanyA mahAvidyAlaya" cAle che, temanAM mAtuzrInA nAmathI "zrI kapUrabahena jaina pAThazALA " cAle che, tema ja AsapAsanA pradezamAM temaNe prAthamika zALAonAM 12 thI 13 makAno baMdhAvI ApyAM che. muMbaImAM temanA taraphathI gADI hAIskUla cAle che tathA bIjI saMsthAomAM temanA taraphathI sArI sakhAvata thayela che. duSkALanA prasaMgemAM temaNe rAhatakAryamAM pitAnI lakSmIne sAro evo sadupayoga karelo che. zrI dIpacaMdabhAI muMbaInI sAmAjika ane zaikSaNika aneka pravRttiomAM bhAga letA rahyA che. sane 1973 mAM pAlItANA khAte jaina zvetAmbara konpharansanuM trevIsamuM adhivezana bharAtAM tenA pramukhapade cUMTAyA, e vakhate sthiti DAmADoLa hatI, paNa temaNe kuzaLatAthI adhivezanane saphalatAthI pAra pADayuM ane te pachI Aja sudhI kenpharansanuM sukAna saMbhALatA rahyA che. bAhya dekhAvo karatAM saMgIna kAma karavuM ane sarva saMpradAyo sAthe haLImaLIne kAma karavuM e emanI mukhya nIti rahI che. teo amArI sAhitya-sarjana-prakAzana-pracAranI pravRttimAM varSothI UMDo rasa laI rahela che. sane 1968 mAM ame temane "saMkalpasiddhi" nAmano graMtha bhavya samArehapUrvaka bIralA mAtuzrI sabhAgAramAM arpaNa karyo hato. tyArathI teo Aja sudhI amArA prakAzana-samarpaNa-samArohanA eka yA bIjA sthAne rahIne tene zobhAvatA AvyA che. A vakhate sAmAyika-vijJAna-samarpaNa-samAre hatuM adhyakSapada svIkAratAM ame gauravanI UMDI lAgaNI anubhavIe chIe ane temane saphalatAbharyuM dIrdhAyuSya IcchIe chIe. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA svAgatAdhyakSa zrImAnuM vasanajI lakhamazI ghelAbhAI dAna, dayA, parepakAra tathA sevAlakSI vividha pravRttione lIdhe zrImAna vasanajIbhAI mAtra kacchI samAjamAM nahi, paNa muMbaInA sArAye gujarAtI samAjamAM khUba lokapriya banelA che. kaccha-durgApuranivAsI visA osavAla jJAtIya pitA lakhamazIbhAI ane mAtA ratanabAInI zILI chAyAmAM ucharatAM temane dhArmika saMskAro sArA pramANamAM maLelA che. temanA dAdImA zrI meghabAI mAtA ke jeo dharmaparAyaNa ucca keTinuM jIvana jIvatAM hatAM ane jemane tAjetaramAM muMbaI-ghATakoparamAM samAdhipUrvaka svargavAsa thaye, temanI mIThI najare zrI vasanajIbhAInA jIvanane susaMskAra ane sevAvRttinI saurabhathI mahekatuM karyuM che. kolejanuM be varSanuM zikSaNa lIdhA pachI zrI vasanajIbhAI pitAnI peDhI me. lAlajI punazInI kAM.mAM joDAyA che je anAja, tela ane telIbiyAMnA kamizananuM kAma moTA pramANamAM kare che ane bhAtabajAranI eka sahuthI jUnI prAmANika peDhInI khyAti pAmelI che. utsAha, khaMta ane DahApaNabharelA cokkasa nirNane lIdhe ahIM teo sArI rIte jhaLakI uThaDyA ane vyApArIvarga para suMdara chApa pADI zakyA. anukrame teo dhI grena, rAIsa enDa oIla sITsa marcanTa esosIezananA maMtrI banelA che ane te pada sArI rIte zAbhAvI rahela che. sane 1970mAM teo dhI beo oIla sIlsa ekasacenjanA DirekaTara banyA. tyAra pachI akhila hiMda senTrala Agenijhezana opha oIla InDasTrI enDa TreDanI menejIMga kamITInA sabhya banyA tathA pheDarezana opha InDiyana cembara opha komarsa, InDasTrIjha enDa TreDanI Tekasezana saba kamITI tathA AMtarika vyApAra saba kamITInA sabhya nimAyA. Ama vyApArI kSetramAM temanI uttarottara unnati thatI gaI ane te hajI ya cAlu che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vasanajIbhAInI sevAparAyaNa-vRttie sAmAjika kSetrane paNuM sArI rIte zebhAvyuM che. teo chellAM bAra varSathI kacchI vIzA ozavALa sevA samAjanA pramukha che, tema ja hIrajI bhejarAja enDa sansa mATuMgA jaina beThIga ane hIrajI ghelAbhAI sAvalA hAIskUlanA upapramukha che. zeTha dhanajI devazI rASTrIya kanyAzALAnA-ghATakoparanA TrasTI tathA mAnada maMtrI che ane kaccha-durgApura jena mahAjana tathA pAMjarApoLanA TrasTI che. vaLI jena Azrama kaccha-mAMDavInA paNa TrasTI che. A rIte teo TrasTI, pramukha, maMtrI ke kAryavAhaka samitinA sabhya banIne kacchanI aneka saMsthAone potAnI sevAo vinamra bhAve ApI rahela che. sArvajanika sevAnA kSetre paNa teo sakriya rahyA che. ghATakopara hiMdu mahAsabhAnI kAryavAhaka samitinA sabhya che, ghATakopara sevAsaMdha je AMkhanI hospiTala calAve che, tenA TrasTI che ane ghATakepara sArvajanika sevA samAjanI kAryavAhaka samitinA sabhya che. vaLI teo dhI roTarI kalaba opha bombe DAuna TAunanA paNa sakriya sabhya che. A rIte bIjI paNa keTalIye saMsthAo sAthe joDAyelA che. zrI kAMtAbahenathI temanuM lagnajIvana sukhI che. teo be putrI ane eka putrane premALa pitA che. gata varSe kaccha-godharAthI zrI zatruMjaya mahAtIrthane charI pALate je saMgha nIkaLe, tenA traNa yAjakemAMnA eka pejaka zrImAnuM lakhamazI ghelAbhAI hatA. zrI vasanajIbhAIe A saMghamAM joDAIne yAtrikonI umadA sevA bajAvI hatI. temanI dharmaparAyaNatA ane zruta bhaktithI prerAIne ame temane gata varSe 'siddhidAyaka siddhacaka" nAmano graMtha bhavya samArohapUrvaka arpaNa karyo hato. A vakhate sAmAyika-vijJAna-samarpaNa-samArehanI svAgata-samitinuM adhyakSapada svIkAravA mATe temane anekAneka dhanyavAda ghaTe che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImAnuM nArANajI zAmajI momAyA dharmaparAyaNatA, tattvaciMtana ane anekhA vyaktitvane lIdhe sAmAnya manuSyothI judA tarI AvatA zrImAna nArANajIbhAI samasta jaina samAjanA eka pIDha AgevAna tarIkenuM sthAna zobhAvI rahela che. emane janma mAIsera rAjyanA hubalI zaheramAM I.sa. 1913 nA me mAsanI ekavIsamI tArIkhe the. pitA zAmajIbhAI kacchI dazA ozavALa jaina kemanA agraNI hatA ane mAtA zrI mAnabAI dharmanA raMge raMgAyelAM hatAM. mAtra nava mAsanI uMmare pitRchAyA dUra thatAM teo daza varSa sudhI kaccha-varADiyAmAM mAtRchAyAmAM moTA thayA. tyAra bAda muMbaI AvI bAbu panAlAla skUlamAM vidyAbhyAsa karI meTrika thayA. tyAra bAda videzamAM jaI AI. sI. esa.no abhyAsa karavAno vicAra hato, paNa mAtAnI IcchAne mAna ApI e vicArane tilAMjali ApI. soLa varSanI uMmare dhaMdhAmAM joDAyA ane vyavahArane badho bhAra upADI lIdho. te sAthe temaNe kAyadA, TekSezana, karaMsI, ekSacenja, ekAunTsa ane poliTisane abhyAsa karyo ane vividha vidyAsaMpanna banyA. sane 1942 mAM teo rUnI vizvavikhyAta peDhI khImajI vizarAmanI ku. mAM bhAgIdAra banyA. Aje paNa teo e peDhInA eka agraNI sukAnI che ane "ke. vI. koTana jInIMga ane presIMga phekaTarI nA DirekaTara che tathA me. nArANajI ku. ane me. pRthvIrAja nArANajI kAM.mAM bhAgIdAra che. vizeSamAM teo dhI karUra mIlsa li. karUra ane pudukaTA TekSaTAIlsa li. pudukATAnuM saMcAlana pitAnA jaye cha putra kulInakAMtabhAI mAraphata karI rahela che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrI nArANajIbhAIe kapAsa ugADanAra bhAratIya kheDUtonA hitamAM : daza varSa sudhI laData calAvI hatI. pariNAme sarakAre rUnA sIlIMga bhAvamAM 25 TakAne vadhAre karI Ape hato ane bIjA varSe paNa 100 TakAno vadhAro karyo hato. teo kRSipremI paNa che, ane potAnA vatanamAM 300 ekara jeTalI jamInamAM "memAyA khetIkendra" calAvI ghaNuM mANasone rojI ApI rahyA che. sane 1967 mAM kaccha-bhadrezvaramAM zrI akhila bhArata acala gacchIya caturvidha saMgha saMmelana bharAyuM, tyAre teo pramukha tarIke cUMTAyA. temaNe e saMmelananuM kArya kuzalatAthI pAra pADayuM ane Aja sudhI e sthAne rahIne aneka prakAre sevA karI che. bhagavAna mahAvIranI 2500mA nirvANa mahotsavanI muMbaI khAte zAnadAra ujavaNI thaI e vakhate temaNe je hiMmmata, dIrdhadaSTi ane kacchI jaina samAja paranA prabhutvane paricaya karAvyo, te lAMbA samaya sudhI bhUlAze nahi. teo be putra ane traNa putrIonA vahAlasoyA pitA che. temanAM dharmapatnI zrI nirmalAbahena eka Adarza gRhiNuM che. ' zrI nArANajIbhAI amArA sAhityanA ananya premI hoI sane 1971 mAM ame temane "bhaktAmara-rahasya" graMtha kesa medAnamAM jAyela bhavya samArohamAM arpaNa karyo hato. Aje teo sAmAyikavijJAna-samarpaNa-samArohamAM atithivizeSa tarIke padhArI rahyA che, tene amane khUba ja AnaMda che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLala che. evAmAM ane te thAya e mAda ane temAM samArehanA atithivizeSa zrImAna cittaraMjana DI. zAha s. E, M.] saumya svabhAva, vizada vyaktitva ane saujanyabharyA sakArathI - sahune prabhAvita karanAra zrImAna cittaraMjana DI. zAha Aje samAjanuM aneruM AkarSaNa karI rahyA che. pitA dAmodaradAsa karazanadAsa ane mAtA vijayA bahenanA susaMskAro tathA sevAparAyaNatA temane vArasAmAM maLela che. ekavIsa varSanI umare bI. esasI. thayA pachI temaNe vyavasAyamAM jhaMpalAvyuM ane temAM uttarottara pragati karatA ja gayA. je. cittaraMjana enDa kAM; kemIphAIna, zAha enDa mahetA, ena. ela. mahetA zAha enDa esosiyesa, jyupiTara ekasapAsa Adi aneka peDhIenuM teo kuzalatAbharyuM saMcAlana kare che. sane 1975 mAM temaNe aMdherI khAte lAkha rUpiyAnA kharce bahAra" nAmanuM adyatana sinemAgRha bAMdhyuM ane sane 1976-77mAM valI khAte tenuM joDIdAra "satyama" nAmanuM sinemAgRha taiyAra karyuM. kAMdIvalI pUrvamAM jhAlAvADa hAusIMga sosAyaTInA ceramena tarIke saMsthA taraphathI "lAbha paNa nahi ane nukasAna paNa nahi" e dhoraNe 50 phaleTo bAMdhI ApyA che. valamAM sepyurI bajAra najIka manISa komarziyala senTara nAmanI bhavya ImArata paNa temanuM sarjana che. zrI cittaraMjanabhAIe vyavasAyanA vikAsanI sAthe sAmAjika ane dhArmika pravRttiomAM paNa sAre rasa lIdhe che. sane 1964mAM aMdherI lAyansa kalabanA sabhya thaI, judA judA hoddAo bhogavI pramukha banyA che ane DepyuTI DrisTrIkaTa gavarnara sudhI pahoMcyA che. temanA pramukhapada daramiyAna temaNe vividha prakAranI sevAo bajAvI che. rASTrIya bhAvanAnI jAgRti mATe "yutha ekasacenja progrAma" nakkI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 thatAM temaNe yutha kempa UbhuM karavAmAM ane temAM judA judA prAMta tathA dezanA sabhya bhAga le te mATe ghaNe parizrama karyo hato. dhoLakA ejyukezana sosAyaTI muMbaInA teo varSothI maMtrI che. dhoLakAnI baMne kalejene prAraMbha karavAmAM ane tene pUrNa karavAmAM temanI sevA noMdhapAtra rahI che. muMbaInI ghaNI sAmAjika-zaikSaNika saMsthAo sAthe teo eka yA bIjI rIte joDAyelA che ane tene pitAnI yathAzakti sevA Ape che. zrI neminAtha jaina derAsara, zrI jhAlAvADa mUrtipUjaka jaina saMgha, bhagavAna mahAvIra kIrtisthaMbha nirmANa samiti vagerenA teo TrasTI che ane citrakalA nidarzana ke jemAM jaina saMskRti kalAkendra tathA yazobhAratI prakAzana saMsthA joDAyelA che, tenA teo maMtrI che. ATalI moTI javAbadArIo vahana karavA chatAM teo nityaniyama cUkatA nathI. potAno pUjApATha karyA pachI ja kAme lAge che ane sahu sAthe premathI varte che. dAnadharma paNa temaNe sArI rIte vikasAvele che. zrI cittaraMjanabhAI zrI saralA bahenathI vivAhita thayelA che ane virala tathA sacIna nAmanA be putranA pitA che. zrI cittaraMjanabhAIe sane 196ramAM dhaMdhAnA vikAsa arthe videzayAtrA karI hatI ane sane 1965 mAM zrI saralAbahena tathA putra virala sAthe jagatano pravAsa paNa karela che. tAjetaramAM mahArASTra sarakAre temane spezyala ekajhIkayuTIva mejIsTreTanI padavI ApI temanI sevAonI kadara karelI che. AvI eka viziSTa vyakti A samArohanA atithivizeSa tarIke sAMpaDavA mATe ame gaurava anubhavIe chIe. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zromatI saralAbahena sI. zAha saralAbahenane janma karAMcInA eka saMskArasa Mpanna jaina kuTuMbamAM tA. 29-10-'30 rAja thayA hatA. pitAnuM nAma cheTAlAla khetazIbhAI ane mAtAnu nAma samajubahena. cAra bhAI vacce te eka ja bahena hatAM, eTale pUrA lADakADamAM urSyA hatAM. mAtA samajubahena samAjakalyANanI pravRttiomAM sArA rasa letAM hatAM, tenA saMskAra temanA para bahu UMDA paDyA hatA. karAMcI pAkistAnamAM bhaLyA pachI temanuM kuTuMba muMbaI AvyuM. A vakhate teo meTrikanI parIkSAmAM uttINa thayelAM hatAM, eTale vizeSa abhyAsa mATe seMTa jhevayasa kolejamAM dAkhala thayAM. sane 1951mAM te bI. e. thayA ane ema. e.nA abhyAsa zarU karyAM, paNa eka varSa` bAda zrImAn cittaraMjana DI. zAha sAthe lagnagraMthithI neDAtAM vizeSa abhyAsa karI zakayAM nahi. zrI saralAbahena zarUAtathI ja sAmAjika pravRttiemAM ghaNA rasa letAM hatAM. teo anukrame Al! India Women's Conferecne-akhila hiMda mahilA pariSadanAM maMtrI thayAM ane pramukhapada sudhI pahAMcyAM. Aje paNa tee A pariSadanI madhyastha samitinA eka kAryavAhaka sabhya che. A saMsthAnA Azraye temaNe hAspITala sarvisa kamITI UbhI karelI che, je kAmA, kUpara, vADiyA vagere hAspiTaleAmAM jaI bALakAne sevA Ape che. uparAMta A saMsthAnA Azraye ja aMdherImAM eka mahilA udyogagRha UbhuM karavAmAM AvyuM che, je 100 jeTalI maheneAne rAjI Ape che. mahilAonA ulhAra mATe United Women's Orga Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nisation nAmanI eka saMsthA racAyelI che ke jemAM 100 jeTalI mahilAo joDAyelI che. tenuM maMtrIpada paNa teo zobhAve che. phemIlI plAnIMga muMbaI-zAkhAnAM paNa teo sakriya maMtrI che. A rIte mahilAonA uddhAra mATe cAlatI saMsthAomAM temaNe ghaNe rasa lIdhela che ane tana-mana-dhanano bhega Ape che. sane 1965mAM osTrIyA-viyenAmAM Children's International Summer Camp jAya, temAM temaNe kempa lIDara tarIke hAjarI ApI hatI ane tyAra bAda bIjA ja varSe laMDanamAM International Alliance of Women nAmanI pariSada jAI temAM temaNe pratinidhi tarIke hAjarI ApI potAnA mananIya vicAre darzAvyA hatA. dhoLakA ejyukezana sesAyaTInI kAryavAhaka samitimAM paNa teo sabhya tarIkenI sevA Ape che. gRhastha jIvanamAM rahIne eka Adarza gRhiNInI pharajo bajAvavA uparAMta teo A badhI pravRttiomAM rasa le che, te parathI temanI sevAparAyaNavRttine khyAla AvI zakaze. pati ane patnI baMne suzikSita ane sevAbhAvI hoya, evo meLa bhAgye ja maLe che, paNa kudarate evo meLa meLavI Ape che ane tenAM madhura phale samAjane maLI rahyAM che. zrI cittaraMjanabhAInI jema zrImatI saralAbahena paNa amArI sAhityapravRttimAM UMDe rasa laI rahela che. teo Aje sAmAyikavijJAna-samarpaNa-samArehanA atithivizeSa tarIke padhArI rahyAM che, tethI ame AnaMdavibhera banyA chIe. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArehanA atithivizeSa zrImAnuM kezavalAla cunIlAla zAha saurASTranA sapUtonI haroLane zobhAvanAra zrImAna kezavalAla bhAIne janma tA. 23-4-17nA roja lIMbaDI mukAme thayo hato. pitA cunIlAla catrabhuja zAha kAyadAnA niSNAta hovA sAthe dharma parAyaNavRttinA hatA, mAtA jhaverIbahena paNa dharmanA raMge raMgAyelA hatA, eTale zrI kezavalAlabhAIne uchera dhArmika vAtAvaraNamAM thayo. temane be moTAbhAI traNa nAnAbhAI tathA eka nAnI bahena hatAM. temaNe prAthamika ane mAdhyamika zikSaNa surendranagaramAM lIdhuM ane tyAra bAda rAjakoTa jaI divijaya ArTas enDa sAyansa kolejamAM InTara sudhIno abhyAsa karyo. tyAMthI muMbaI AvI be varSa kAyadAno abhyAsa karI sane 1945mAM ela. ela. bI. thayA ane bAra-kAunsilamAM joDAyA, paraMtu temanuM AMtarika valaNa vyApAra tarapha hoI eDavokeTa tarIke prekaTIsa na karatAM "IsTarna InDasTrIyala sInDIkeTa' nAmanI vyApArI peDhI UbhI karI pitAnA traNa baMdhuo sAthe temAM kAma karavA lAgyA. prAmANiktA, khaMta ane kartavyaniSThAne lIdhe theDA ja vakhatamAM A peDhIe sArI pragati karI, paraMtu zrI kezavalAlabhAInI mahatvAkAMkSI dIrghadRSTine AthI saMtoSa na thayo, eTale temaNe A peDhIthI chUTA paDI sane 1970nI sAlamAM ilekaTrIka mazIna banAvanArI "pAvara enDa kola TrAnsaphormara InDasTrIjha prA. li." tathA "paTIla ilekaTronikasa prA. li." tathA "cetana savIcagIyara InDasTrIjha" nAmanI traNa peDhIo UbhI karI, jenA teo menejIMga DAyarekaTara che. A peDhIo uparAMta teo "sI. TI. Ara. menyuphekacarIMga InDasTrIjha prA. li." tathA "me. polasana li.nA paNa DAyarekaTara Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 che. TUMkamAM zrI kezavalAlabhAInI vyAvasAyika kArakIrdi` dhaNI jhaLakatI che ane bhaviSyamAM teo vyavasAyakSetre mahAna sAhaseA kheDavAnI kSamatA dharAve che. te inDiyana marcanTa cembarsanI vividha samitie ane upasamitiomAM sabhya hatA ane pregresIva grupanA paNa sakriya sabhya hatA. Aje teo 'inDiyana ilekaTrIkala menyuphekacarasa' esasIezana', * ela InDiyA menyuphekacararsa esesIezana', ' thANA menyuphekacararsa eseAsIezana', ' mazInarI DIlasa` eseAsIezana ' vagerenA sabhya che. * zrI kezavalAlabhAI e vyavasAyanA vikAsanI sAthe dhArmika ane sAmAjika kSetramAM paNa sAre rasa lIdheA che, eTalu ja nahi, nAnapamAM dhArmi ka zikSaNa lIdheluM, tene jIvanaghaDatara mATe khUba cIvaTAIthI upayAga karyAM che. zrI lAvaNyasarijJAnamadiraeTAdanA tee TrasTI che ane muMbaIzrI mahAvIra jaina vidyAlayanI kAryavAhaka samitinA sabhya che. temaNe lAyansa kalabanI pravRttiomAM paNa rasa lIdhelA che ane tenA upakrame samAjasevAnAM keTalAMka suMdara kAryA karelAM che. jANItA zikSaNapremI sva. zrI caMdulAla vadhamAna zAhanI khIjI putrI ramAlakSmIthI temanuM lagnajIvana sukhI nIvaDayuM che. te traNa putra tathA eka putrInA premALa pitA che. zrI kezavalAlabhAI amArA sAhityanuM premathI pAna kare che ane tenA pracAramAM AnaMda mAne che; tethI ja gata varSe ame temane ( zrI RSima`Dala-ArAdhanA'nI bIjI AvRttinuM suMdara samArelupUrNAMka samarpaNa karyuM hatuM. Aje teo sAmAyika--vijJAna-samarpaNusamArehanA atithivizeSa tarIke padhArata amArAM AnaMda ane utsAhamAM khUba ja vRddhi thaI che. temane anekAneka dhanyavAda ! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImAn jayaMtilAla rAjapALa zAha jemanA jIvanamAM svAzraya, saMskAra ane sevAparAyaNatAnA suMdara svastike pUrAyA che, evA zrImAna jayaMtilAla rAjapALa zAhane TUMka paricaya karAvatAM amane AnaMda thAya che. saurASTrdhva-surendranagara najIka mULI gAmamAM sane 1914 nA mA mahinAnI 17 mI tArIkhe sthAnakavAsI vIzA zrImALI jaina kuTuMbamAM temaneA janma thayA. pitA rAjapALabhAI tathA mAtA DAhI bahena paragaju svabhAvanAM hatAM tathA dharmanA raMge raMgAyelAM hatAM, eTale zrI jayaMtibhAine uchera sevAmaya dhAmi`ka vAtAvaraNamAM thayA. prAthamika keLavaNI keAMDha ane mULImAM lIdhA pachI te amadAvAdanA zeTha cImanalAla nagInadAsa chAtrAlayamAM dAkhala thayA ane zeTha cImanalAla nagInadAsa vidyAlayamAM abhyAsa karavA lAgyA. ahIM chAtrAlayanA gRhapati zrImanasukharAma ane pacaMda zAha tathA vidyAlayanA mukhya zikSaka zrI dhIrajalAla TokarazI zAhanA hAthe temanA jIvananuM suMdara ghaDatara thayu. e vakhate gAMdhIyuganI AbhA satra prasarI hatI, eTale tenA saMskAro paNa temanA jIvana para sArA pramANamAM paDyA. ' vinIta thayA pachI temaNe chAtrAlaya cheDayuM ane muMbaI AvI nokarI karavA lAgyA. tene keTalAka anubhava lIdhA pachI temaNe * me. jayatilAla enDa bradhasa''nA nAmanI peDhI kheAlI junI mazInarI, lAkhaMDa, tathA anya dhAtuo ane tenA bhaMgAranA dhaMdhA zarU karyAM. khaMta, prAmANikatA ane sAhasikavRttine lIdhe theADA ja vakhatamAM temanA yudhAnA vistAra thayA ane te dArUkhAnAnI eka pratiSThita peDhI manI, je Aje paNa e sthAna sAcavI rahI che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sivAya teo bIjI paNa keTalIka peDhIonuM muMbaI tathA kalakattA khAte saMcAlana kare che. sane 1937nI sAlamAM zrI jayaMtibhAI zrImatI maraghAbahena sAthe lagnagraMthithI joDAyA ane traNa putro tathA cAra putrInA pitA banyA. sane 1964 nI sAlamAM temanA dharmapatnIne svargavAsa thatAM temaNe mAtA ane pitA baMnenuM kartavya bajAvI gRhajIvananuM eka uttama udAharaNa pUruM pADavuM. zrI jayaMtibhAI e vyavasAyanA vikAsanI sAthe zikSaNika ane sAmAjika pravRttiomAM rasa levA mAMDyo ane potAnA laghubaMdhu zrI anopacaMdabhAI tathA zrI pUnamacaMdabhAInA sAtha-sahakArathI potAnA vatanamAM "bhUrIbahena rAjapALa bAlamaMdira " "rAjapALa puruSottama jana vADI" tathA "mAtuzrI DAhIbahena rAjapALa kanyAvidyAlaya" nAmanI traNa saMsthAo sthApI AtmasaMtoSa anubhavyo. teo mULI prajAmaMDaLanA pramukha che, zrI vardhamAna sthAnakavAsI jaina saMgha-mATuMgA tathA a. naM. jaina pAThazALA-mATuMgAnI kArabArInA sabhya che, saurASTra vIzA zrImALI pragati maMDaLa-kalakattAnA peTrana che ane zrI muMbaI cImana chotramaMDaLanA AjIvana sabhya tathA kAryavAhaka samitinA sabhya che. chellAM cAra varSa teo tenA pramukha paNa hatA. zeTha cImanalAla nagInadAsa zatAbdI smAraka nidhimAM temaNe noMdhapAtra phALo Ape che ane tenI kAryavAhImAM UMDo rasa lIdhelo che. vinaya, viveka, vyavahArakuzaLatA ane udAratAne lIdhe teo mitramaMDaLa tathA saMbaMdhIvargamAM ghaNuM AdarabharyuM sthAna pAmelA che. teo amArI sAhityapravRttimAM prathamathI ja sAre rasa le che ane A vakhate sAmAyika-vijJAnasamarpaNa-samArehamAM atithivizeSa tarIke padhArI rahela che, tethI amane khUba khUba AnaMda thaye che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArehanA atithivizeSa zrImAnuM javAhara motIlAla zAha spezyala ekajhIkayuTIva mejIsTreTa (S.E.M.) jemanA jIvanamAM nAnapaNathI ja sevAnI jyota jalavA lAgI ane te dina-pratidina vizeSa prajvalita banatI gaI te sevAparAyaNa zrImAna javAharabhAIno paricaya karAvatAM amane AnaMda thAya che. mAlegAmanA agragaNya nAgarika zrImAna metIlAla vIracaMda zAhane tyAM sane 1940 mAM temano janma thaye. mAtAnuM nAma jAnakIbAI. pitAnI sevAparAyaNatA ane mAtAnI dharmaparAyaNatA baMnene temane vArase maLe, tema ja te vakhatanA vAtAvaraNamAMthI temane rASTrIya bhAvanAne raMga paNa sArA pramANamAM caDyo. prAthamika ane mAdhyamika zikSaNa mAlegAmamAM lIdhA pachI teo muMbaImAM AvyA ane sIDanahema kelejamAMthI sane 1964nI sAlamAM bI. koma. thayA. tyAra pachI tarata ja temaNe raMga ane rasAyaNanA dhaMdhAmAM jhukAvyuM. te sAthe sUtarano dhaMdho paNa vikasAvyuM ane peDhIo tathA kaMpanIone nANAnuM dhIrANa karavA mAMDayuM. eka kuzaLa vyApArImAM je guNa joIe, te badhA guNothI teo saMpanna hatA, eTale teo dina-pratidina pragati karavA lAgyA ane lAbha tathA yaza baMnenA adhikArI banyA. sane 1964 nI sAlamAM teo zrImatI mAyAbahena sAthe lagnagraMthithI joDAyA. jIvananA Adarzo ane saMskAronI samAnatAne lIdhe temanuM lagnajIvana sukhI nIvaDyuM. Aje teo be putraratnanA pitA che. zrI javAharabhAIe vyavasAyanA vikAsanI sAthe sAmAjika ane zaikSaNika kSetramAM rasa levA mAMDayo ane dhArmika prattiomAM paNa dilacaspI dAkhavI. Aje mahArASTramAM "yuvaka birAdarI" nAmanI eka meTI saMsthA cAle che, je yuvakane judA judA prakAranuM zikSaNa Ape Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 che ane temane uttama nAgarika banAvavAnA prayAsa kare che. A saMsthAnA pramukha sanmAnanIya zrI madhukararAva caudharI che. chellAM traNa varSoMthI zrI javAharabhAI A saMsthAnA DIrekaTara tarIke su Mdara kAmagIrI ajAvI rahyA che. mAlegAmanI ' vadhamAna zikSaNa saMsthA' je prAthamikathI mAMDIne hAIskUla sudhInuM zikSaNa Ape che, tenA te mAnada maMtrI che ane tenI nAnI meTI badhI pravRttiomAM UMDA rasa le che. te mAlegAma jaina zvetAmbara mUrti pUjaka saMdhamAM agrasthAna bhAgave che ane muMbaI-prArthanAsamAja jaina saMghanI badhI dhArmika pravRttiomAM tana-mana-dhanane bhAga ApI rahela che. tAjetaramAM zrI gADIjI jaina daherAsaramAM dIvALInI rajAemAM 200 jeTalA vidyAthI e mATe dhArmika zikSaNavarmAMnI yeAjanA thaI, tenuM udghATana temaNe ka' hatuM ane temAM sAro rasa lIdhA hatA. tIkSetrAmAM lakSmIne sarvyaya karavAmAM tee Ana6 mAne che. vizeSamAM temaNe prAMtabheda sivAya aneka yuvaka-yuvatIone vyAvasAyika mA darzana ApI kAmadhe caDAvyA che ane aMtaranA AzIrvAda meLavyA che. mahArASTra rAjyanA maMtrI zrI ke. ema. pATIla tathA zrI madhukararAva caudharI sAthe tee bIjA paNa keTalAMka kSetramAM nedhapAtra kAma karI rahela che. tAjetaramAM mahArASTra sarakAre temane 'spezyala ekajhIkayuTIva mejIsTreTa ( `. E. M. ) ' nI mAnada padavI ApIne temanI sevAonI kadara karI che. zrI javAharabhAI amArA sAhityanA premI che ane tee Aje sAmAyika--vijJAna-samapa Nu-samAreAhanA eka atithivizeSa tarIke padhArI rahyA che, tethI amane khUba AnaMda thayA che. ame temane atyaMta ujajavala bhaviSya IcchIe chIe. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA peTana zrImatI mRdulAbahena bI. dozI je samAjasudhAraNA ane pApakAranI pravRttiomAM UMDo rasa laI rahyA che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama pRSTha saMkhyA 117 139 156 170 183 1. sAmAyikane mahimA 2. sAmAyikano artha 3. sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA 4. sAmAyika-anerI yogasAdhanA 5. be prakAranI taiyArI 6. AlaMbanarUpa sUtrapAThI 7. sAmAyika levA-pAravAnI vidhi (samaja sAthe) 8. muhapattInA pacAza belanuM rahasya 9. sAmAyikamAM zuM na karAya ? 10. sAmAyikane sAdhanAkrama 11. mana jItavAnI kalA 12. samabhAva aMge keTaluMka 13. rAgane cheDo 14. dveSane tyaje 1pa. krodha ane mAnane kADhe 1. mAyA ane lebhane haThAve 17. daSTa AtmA bhaNI rAkho 18. bhAvanAonuM sevana-1 19. bhAvanAonuM sevana-2 20. Arta-raudradhyAnano tyAga 21. dharmadhyAnano abhyAsa 22. zukaladhyAnano paricaya 23. anya cAra dhyAne 227 251 274 318 336 cha >> 383 402 423 435-448 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayAgamAM levAyelA granthAnI yAdI anuyeAgadrAracUNI Ana dhanapadabhAvA Anadhana-stavanAvalI AvazyakasUtra Avazyakaniyukti uttarAdhyayanasUtra guruvadanabhASya jJAtadhama kathA jJAnAva tattvArtha sUtra-saMbadhakArikA dhyAnadIpikA dhyAnavicAra dhyAnazataka bRhat kapabhASya bhaktAmarastAtra yegazataka ceogazAstra-strApajJa vivaraNusaha yeAgasAra vizeSAvazyakabhASya zAMtasudhArasabhAvanA zrI pratikramaNasUtra prodhaTIkA bhA. 1-2-3 zrI bhagavatIsUtra sUtrakRtAMgasUtra senaprazna sthAnAMgasUtra-TIkA tathA amArA racelA aneka graMthA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha ii a namaH prastAvanA pApamAM azAti! pApathI duHkha ane trAsa ! pApathI sarvanAza... sarvajJa sarvadazI puruSoe kareluM A sacoTa nidAna che. jemanA sacoTa nidAna vinA sAco asarakAraka upacAra na thaI zake. sakala vizvanA sarva jIvonI duHkhamaya, trAsamaya sthitinuM jJAnadaSTithI avalokana karatAM karuNavaMta jJAnI puruSanuM hRdaya raDI uThayuM. temaNe pitAnAM sarva vaiSayika sukhano tyAga karI dIdho. tapa, tyAga ane titikSAne dhamapuruSArtha AraMbhI dIdho. sudIrdhakALa e sAdhanAnA mAge avirata pragati karatA rahyA...ane AtmajJAnano divya prakAza prApta karyo. e divyaprakAzamAM temaNe vizvanI yathArtha paristhitinuM darzana karyuM. "jIvo zAthI duHkhI ? jIva zAthI azAnta ?" A praznanuM samAdhAna maLI gayuM. "pApothI du:kha che. pApathI azAti che.' anaMta anaMta pApanA bhAre rasiyA jIvone samajAvavuM ke 'tame A pApothI duHkhI che..." keTaluM badhuM agharuM kAma che ! na mAne A vAta. vAta karanAranI hAMsI kare. AvI vAta karanArane pAgala mAne ! "pApothI sukha maLe che." A dRDha banI gayelI mAnyatAnAM mULiyAM pAtALamAM gayelAM che. e mULiyAMne ukheDI nAMkhavAM...e sAmAnya mAnavInuM gaju nahIM. e duSkara kAryane karavA mATe te joIe anaMta Atmazakti! joIe anaMta jJAna ane anaMta karuNA. tIrthakara eTale A traNa apUrva tanuM saMmizraNa. anaMta - Atmazakti + anaMta jJAna + anaMta karuNuM = tIrthakaratva. A Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 tItha karatvanA caraNe vizvanI zreSTha vibhUti nivAsa kare che. tItha - karatva adbhuta prabhAvazALI banI jAya che. A prabhAvathI hArA, lAkhA...karADo mAnavA...... prabhAvita thAya che. jyAre teo prabhAvita thAya che, tyAre te tItha karanI vAtAne sAcI mAne che, svIkAre che ane e mujaba AcaraNa kare che. * pApA ja du:khAnAM kAraNa che. pApA ja azAntinu kAraNa che.' A vAta emanA gaLe utarI jAya che. teo pratijJA kare cheH karemi bhaMte! sAmAiyaM / sAvajjaM jogaM paccakukhAmi // ' = 48 he bhagavaMta! huM pApamaya pravRttine tyAga karavAnI pratijJA karU chu, sAmAyika karUM chuM.' jo e manuSyane evA AtmavizvAsa jAge...evA vIye*llAsa pragaTe te e jIvanaparyaMta pApAne tyAga karavAnI... niSpApa jIvana jIvavAnI pratijJA karI le che ane * sAmA yikamAM sthira thaI jAya che. jo ene jIvanaparyaMta niSpApajIvana jIvavAne AtmavizvAsa nathI hotA te e ceAvIsa kalAka mATe pratijJA kare che... bAra kalAka mATe pratijJA kare che, chevaTe elaDI mInITa mATe pratijJA kare che. e pratijJA mana, vacana ane kAyAthI kare che. manamAM paNa pApAnu AkarSaNa na jAge, te mATe tatpara bane che. 'mAre jo mArAM du:khone samULa uccheda karavA che, te mAre pApAneda samULa uccheda karavA ja paDaze. te mATe 'sAmAyikadhama" e ja sAce ne sacoTa upacAra che.' A vAta enA aMtaHkaraNamAM jacI jAya che. Ave! mahAtmA pApAne pratikrame che, pApAne niMde che, pApAnI garhA kare che ane AtmAne pApAthI aLageA kare che. mana, vacana ane kAyAthI pApa karatA nathI ane khIjAe pAse karAvatA paNa nathI. AvA manuSya ja rAga-dveSathI mukta rahI zake che. samatAbhAvamAM sthira rahI zake che. prazamabhAvamAM lInatA anubhavI zake che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 sama=madhyastha [ rAga-dveSarahita ] Aya=prApti. sama+gAyatamAya madhyastha bhAvanI prApti thavI te sAmAyika sAmAnya manuSya ' sAmAyika' nA eka ja atha samaje che, e ghaDhInuM sAmAyika ! para Mtu ema nathI, sAmAyikanA cAra prakAra batAvavAmAM AvyA cheH 1. zruta sAmAyika. 2. samyaktva sAmAyika, 3. dezavirati sAmAyika, 4. savirati sAmAyika, zruta sAmAyika : gItA sadgurue pAse vinayabahumAnapUrNAMka sUtra ane a`tuM jJAna prApta karavuM. samyaktva sAmAyika : jinabhASita tattvA upara dRDha zraddhA. sudevasuguru-sahu pratye avicala zraddhA. dezavirati sAmAyika : pApa pravRttione AMzika tyAga. A sAmAyika aNuvrata, guNavrata ane zikSAtratAnI apekSAe aneka prakAranu che. sarvavirati sAmAyika : sarva pApapravRttine sarvathA tyAga. sAmAyika- dhanI ArAdhanAmAM jema khAdya dravya, kSetra ane kALanu mahattva che, e aMgenA keTalAka vidhi-niSedhA che, tema 'bhAva'nI agatyatA paNa eTalI ja che. eTaluM ja nahIM, dravya-kSetra ane kALanA vidhi niSedhAnI pAlanA ' bhAva" nI prApti mATe che. e maneAbhAva uttarAttara vizuddha vizuddhatara thatA jAya. AMtara-AnandanI, AMtarasukhanI niraMtara vRddhi thatI jAya. sAmAyikanA upAsaka Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 mahAnubhAvanuM aMtaHkaraNa sava jIve pratyenA maitrIbhAvathI navapallavita ane. sava` jIvA pratye zuddha snehanuM jharaNuM enA hRdayagirimAMthI vahetu rahe. sAmAyika-kALamAM to e maitrInA bhAva eTaleA badhA madhura banI jAya... ke enI mIThAza zabdomAM abhivyakta na thaI zake. sAmAyika karanAra puNyAtmA vaira-virAdhanA kIcaDamAM peAtAnA pavitra caraNAne kharaDAvA na de. krAdha ane abhimAnanI bhaDabhaDatI AgamAM peAtAnA kAmaLa hRdayane saLagavA na de. savamaitrInA pavitratama bhAvathI bhAvita puNyAtmA haSadhelA na bane, ke zAnimagna na khane. ti-ati, ha-udbega ane rAga-dveSanAM dvandvothI aLagA rahe. e dvandvone peAtAnA AtmA pAse pharakavA na de. A bhAvavizuddhithI hRdaya parama pavitra bane che, tyAre jJAna-dana ane cAritra alaga-alaga nathI rahetAM. traNe ekarasa banI jAya che. A ratnatrayInI ekarasatA 'zIkha'Da' jevI banI jAya che. evI madhuratA ! evI svAdiSTatA ! ' sAmAyika e A zreSTha mAnA anubhava taraphanI antaryAMtrA che. pAMca IndriyAnA asaMkhya viSaye| taraphathI bAhyu-yAtrA sthagita karI devAmAM Ave, teA ja A antaryAMtrAne prAraMbha thai zake. 48 miniTanuM 'sAmAyika' A antaryAMtrAnI zarUAtaneA tabakko che. 'zruta sAmAyika' e antayArbAnI 'gAiDa' che. 'samyaktva sAmAyika'e antaryAMtrA mATe jarUrI manekhaLa pUrUM pADanArU pAvarahAusa ' che. dezavirati sAmAyika' antayAtrAmAM AvatA 'gesTa hAusa ' 'resTa : : * , hAusa ' che. * savirati sAmAyika ' e antaryAMtrAne chelle paDAva che. e paDAvamAM ja pelA ratnatrayInI ekarasatA zreSTha mAne rasA svAda anubhavavAnA hoya che. khasa, e anubhava thayA...ke antaryAMtrA pUNa thAya che. tsu ' ? A * sAmAyikama''nI vistRta carcA * vizeSAvazyaka ' vagere Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 granthamAM karavAmAM AvI che. mukhyatayA 36 dvArethI e vicAraNuM karavAmAM AvI che. e 36 dvArane ahIM mAtra nAmanirdeza ja karUM chuM: 1. kSetra 2. dizA 3. kALa 4. gati 5. bhavya 6. saMsI 7. zvAsocchuvAsa 8. daSTi 9. AhAra 10 paryApti 11. supta-jAgrata 12. janma 13. sthiti 14. veda 15. saMjJA 16. kaSAya 17. AyuSya 18. yoga 19. zarIra 20. jJAna 21. upaga 22. saMsthAna 23. saMdhayaNa 24. avagAhanA 25. lezyA 26. pariNAma 27. vedanA 28. samughAta 29. nirjarA 30. udvartanA 31. Azrava 32. alaMkAra 33. zayana 34. Asana 35. sthAna 36. caMkramaNa. ka vartamAnakALe zrAvaka-zrAvikAo je be ghaDInuM sAmAyika kare che, te aneka kSatiothI vikSata thayeluM jovAmAM Ave che. + kAyAnA bAra doSo TALavAnuM durlakSya, vacananA dasa ane mananA dasa doSa nivAravAnuM durlakSya! A bekALajInA pariNAme sAmAyikadharmanI pratiSThA ghaTI che. sAmAyika karanArAomAM samatA bhAgye ja jovA maLe che. sAmAyikanI kriyAmAM avidhi pravezI gaI che. sAmAyikanA kALamAM paNa vikathAo cAle ! UMghavAnuM cAle ! chIMkaNI suMghavAnuM cAle !" aneka ayogya pravRttio cAle... chatAM mAne ke meM sAmAyika karyuM!' sAmAyikadharmanI ArAdhanA karanArA strI-puruSonA jIvanamAM jyAre keI sAruM parivartana jovAmAM nathI AvatuM, tyAre teo bIjA manuSyonI daSTimAM "sAmAyikadharmanA prabhAvane jhAMkhuM pADe che. sAmA* A 36 dvAre upara saMkSipta paNa suMdara vivecana mATe vAMco "zrI sarvajJakathita parama sAmAyika dharma 57 prakAzaka: zrI mahAvIra tattvajJAna pracAraka maMDaLaH aMjAra (kaccha) + A 32 doSonI samajaNa meLavavA prastuta graMthamAM prakaraNa dhyAnapUrvaka vAMce. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vikadharmathI aparicita manuSya jyAre avidhithI ane avivekathI sAmAyikanI kriyA karanArAone jue che, tyAre temanA manamAM sAmA yikadharma aMge keI vizeSa sadbhAva ke enI upAdeyatAne bhAva jAgrata thato nathI. sAmAyikadharma aMge vizada jJAna prApta karavAnI IcchAvALA manuSyoe, sAmAyika dharmanI ArAdhanA khoDakhAMpaNa vinAnI karavAnI IcchAvALA manuSyoe A prastuta graMtha "sAmAyika-vijJAna" vAMco joIe. A graMthanA lekhaka zrI dhIrUbhAIe sarala bhASAmAM ane samaya zailImAM sAmAyikadharmane samajAvyuM che. vIsa prakaraNomAM temaNe sAmAyika aMgenI sarvAMgINa vAto karI che.lekhakanI lekhanapratibhAthI jaina samAja aparicita nathI. temaNe aneka viSayo upara seMkaDe pustaka lakhyAM che. tAtvika ane zAstrIya viSayone vizada karavAmAM temanI "mAsTarI" che. teoe prastuta graMthamAM pAna naM. 81 upara praznottarImAM sAmAyika karanAranI uMmara ATha varSa ane tenI uparanI.. batAvI che. te sarvavirati-sAmAyika mATe barAbara che; paraMtu te sivAyanA traNa sAmAyikanI ArAdhanA to ATha varSathI nAnI uMmaranAM bALake paNa karI zake. lekhake lagabhaga dareka prakaraNamAM eka eka rasamaya vArtA mUkIne, sAmAyika-vijJAna" jevA gahana viSayane paNa sarala ane subodha banAvI dIdhuM che. moTA bhAganA prakaraNamAM "praznottarI " mUkIne lekhake viSayane khUba ja rocaka banAvyo che. vRddhAvasthAmAM pravezI gayelA evA A zatAvadhAnI paMDitajIe "sAmAyika-vijJAna" lakhIne svayaM te anuprekSA-svAdhyAyane rasAsvAda mANyuM che. sAthe ja, vizALa janasamudAyane sAmAyika-dharma tarapha abhimukha karavAne puNya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 lAbha prApta karyAM che. A sADA--cArasA pRSThane grantha je kAI avagAhaze tene samatAnI prApti thaze. 6 azAnti ane ajaMpAthI khadabadI rahelI AjanI duniyAne zAnti ane samatAnI zItaLatA 8 sAmAyika 'nI ArAdhanAmAM maLI zakaze. prayogAtmaka bhUmikAe sAmAyika karavuM joI e. samatvanI prAptinA lakSapUrvaka sAmAyika karavuM joIe. sAmudAyika rIte paNa * sAmAyika-prayAga ' karAvI zakAya. sAmAyikamAM 1pa ane dhyAnanA suMdara prayAgeA karAvI zakAya. AthI apR cittazAntinA anubhava karAvI zakAya che. * grISmakAlIna jJAnasatre 'mAM sekaDA vidyArthIone meM A rIte sAmAyika karAvIne, jApa-dhyAnanA prayAga dvArA cittanAM sthirIkaraNa karAvelAM che. kAlejanA vidyArthIonA anubhava che ke A rIte sAmAyika karavAthI temanAM mana ghaNAM niLa banyAM che. ' paDiMta zrI dhIrUbhAI pratye mArA hRdayamAM sahaja sneha ane sadbhAva rahe che, kAraNa ke tee mArI mAnasika-vikAsayAtrAmAM sahAyaka banelA che. ' zatAvadhAna 'nA prayAgeAnI dRSTie te mArA 'vidyAguru' paNa rahelA che ! tenA grantha para prastAvanA ' lakhatAM mane Aje khUbakhUba AnaMda thAya che. te hajI paNa AvA uttama graMtheAnI racanA karI sva-paranuM zreya sAthe, e ja aMtaHkaraNanI * . eka kAmanA. saMvegara ga-dAnaprema pASadhazALA. DabhAI AsA suda : 1. vi. saM. 2032, muni bhadraguptavijya. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika saMskAro reDavA mATe adhyAtmanI puSTi karavA mATe sarvAMgI vikAsa sAdhavA mATe zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla TokarazI zAhanu raceluM prANavAna pratiSThita sAhitya avazya vAMcA ane bIjAone vaMcAvo. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ra ra rahI P samArohanA adhyakSa zrImAnuM dIpacaMda esa. gADI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D che. che . che kI kIjI che karI samArohanA svAgatAdhyakSa zrImAnuM vasanajI lakhamazI ghelAbhAI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImAn nArANajI zAmajI meAmAyA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImAn cattara'jana DI. zAha ( S. E. M.) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImatI saralAbahena sI. zAha Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA atithivizeSa zrImAnU kezavalAla sI. zAha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArAhanA atithivizeSa zrImAn jayaMtilAla rAjapALa zAha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 0i08 200 che ja karI samArohanA atithivizeSa zrImAn javAharalAla motIlAla zAha [ S. P. M. ] Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArehanA peTrana zrImAnuM dalIcaMda pUnamacaMda zAha bAlyAvasthAmAM dhArmika saMskAra pAmI ApabaLe AgaLa vadhelA rAjasthAna-zirohInA mULa vatanI zrI dalIcaMdabhAI Aje karNATaka-gaganA khyAtanAma vyApArI che ane jaina saMdhamAM pratiSThAbharyu* sthAna dharAve che. temanAM hAthe aneka dhArmika kAryo thayelAM che, teo jaina sAhityanA pracAramAM paNa UMDo rasa le che ane amane vakhatovakhata protsAhana ApatA rahyA che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA mukhya maMtrI zrImAn surendra e. cheDA jeA samAjakalyANanI pravRttiomAM UMDo rasa laI rahyA che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samArohanA sanniSTha kAryakara zrImAnuM pravINacaMdra sI. zAha jeo dharmaparAyaNa udAra vRttinA che ane amArA dareka samArohamAM graMthavecANa vibhAga saMbhALe che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che dikarI che. ke ja . . graMthalekhaka adhyAtmavizArada zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla karazI zAha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***************** x vaMdanA pahelI mamama: **** jenI sahAyathI Aja gu dhImAM anaMta AtmAe bhayaMkara bhavAraNyane pAra pAmI siddhisthAnamAM birAjyA, te sAmAyika yogane amArI phiTa kaTi vaMdanA hai.. bhAnukumAra ema. dozI tathA mRdulAbena bI. dezI, velA byu, 8 me mALe, prI-bleka na. 43/44 tAradeva rADa, muMbaI-400034. *********** **** **************** Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XAVAVAVAALALALALALALAEX * vaMdanA bIjI * jenA AlaMbanathI parama zAMtinI prApti thAya che tathA saMsArasAgarane pAra pamAya che, 7777777777777777 sAmAyigane amArI keTi koTi-vaMdanA ho. xalAVAVAVAVAVAVERCAVEVEAGAGLACA va, maganalAla kAlIdAsa dozInA maraNArthe kuTuMbIjane, AzcaryakuMja gurunAnaka roDa, jAmanagara (saurASTra) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************************* **** ******************* vaMdanA trIjI jenI sAdhanA mAnava jIvananu suMdara ghaDatara kare che tathA apUrva adhyAtmika ala prakaTAve che, te sAmAyika-cegane amArI koTi keDiTa vaDhanA hai. sva. sadharAja nemacaMda zAhu sva. jIvIbAi sadharAja zAhanA smaraNArthe kuTuMbIjano, prabhunivAsa, vajIra phaLI, tathA jAmanagara ( saurASTra ) **** ******** ****** **** Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CARE 7. 4 vaMdanA ceAthI jha je jinazAsananA sAra tathA AdhyAtmika zaktione prakaTAvavAnuM sarvottama suMdara sAdhana che, te sAmAyika-ceAgane amArI koTi kepTivakranA hA. sva. prabhulAla saMdharAja zAhano smaraNArthe kuTuMbIjano, prabhunivAsa, vajIra phaLI, jAmanagara ( saurASTra ) MAX Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TAAAA do do doAAAAAAAAAAL 4 vaMdanA pAMcamI X 200 je AdhyAtmika sAdhanAne mULa pAyA che tathA sa yoga praNAlikAone uttama sAra che, te sAmAyika-yAgane amArI keDiTa koTi vaMdanA hA. kAkilAbahena prabhulAla zAha prabhunivAsa, vajIraphaLI, jAmanagara ( saurASTra ) *$*D*D^D^D^D^Y^D^/Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA chaThThI x ArAdhanA karatAM adhyAtmanI puSTi thAya che, bhAvanAo prabala bane che - tathA zuddha dharmadhyAna dharavAnI kSamatA Ave che, sAmAyika-vegane amArI keTi keTi vaMdanA ho. amRtalAla devazIbhAI koThArI chAyA" 3 jo mALa, 594-jAmejamazeda roDa, mATuMgA muMbaI-400019 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y'VT1YYITYYYI[YII * vaMdanA sAtamI * ASS jenI ArAdhanAthI anukrame zukala dhyAnanA bIjA pAye pahoMcI cAraghAtI karmane kSaya karavApUrvaka kevala jJAnanI prApti karI zakAya che, NAYANWW.sxsxso ess. sAmAyika-gane amArI keTi koTi vaMdanA he. 00 kalIka InDasTrIyala ejInIyarsa cakalA, aMdherI, muMbai-400069 (DADAJDAD 9 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vaMdanA AThamI , jenA ArAdhana vaDe Azravane nirodha thAya che, saMvaranI sAdhanA thAya che, tathA nirjarAne ati vega maLe che, sAmAyika-yogane amArI keTi keTi vaMdanA hi. yuphArmA leboreTarIjha tejapALa skIma reDa naM. 5, vilepArle (IsTa), muMbai-4000pa7 Te. naM. 572471-2 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************: ************************************* 4 vaMdanA navamI jaina dhame samabhAvanI siddhi mATe sAmAyikane agratA ApI ane tenA apUrva vidhi atAnye, te jaina dharmane amArI Ti koTi vaMdanA hA. zAMtilAla nAgaradAsa zAha vizvama'gala hAusiMga kuAM. lI. 35-koTa cembarsa, ceAthemALe, 4-DI bleka, sara viThThaladAsa ThAkarazI mA subai-400020 ************************************ ****** ****** Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XAFEVERLAYACAVEVAVAVACOEX * vaMdanA dazamI * *7777377 77777777 jaina dharma adhyAtmane utkRSTa vikAsa karanAruM sAmAyika nAmanuM ananya anuSThAna ApyuM, te jaina dharmane amArI koTi koTi vaMdanA he. ramaNIkalAla maMgaLadAsa zAha 3/sI, sureza kelenI, svAmI vivekAnaMda roDa, vilepA. muMbaI-400016 kare uuuuha ucha kaay Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2: 22222 * vadanA agiyAramI 5 eka jaina dharma jagatanA sarva jIve pratye samabhAva keLavavAne Adeza Ape ane tene sakriya banAvavA mATe sAmAyikanI sAdhanA | darzAvI, te jaina dharmane amArI keTi Ti vaMdanA he. zakutalAbahena ramaNIkalAla zAha 3) sI, sureza kelonI, svAmI vivekAnaMdaDa, vilepArle, muMbaI-400016 eka che eka jhaka Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XALASVAVATAPERALATAEX vaMdanA bAramI * 77777777777777777 jaina dharma mana-vacana-kAyAne pavitra banAvavA mATe tathA AtmAnI suSupta zaktione jAgRta karavA mATe sAmAyika-ganuM pratipAdana karyuM, te jaina dharmane amArI keTi koTi vaMdanA he. jayaMtabhAI mAvajIbhAI zAha 137-19, kAlabAdevIpeDa, muMbaI-400002 Te. naM. 311544 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S L YIYIYIYIYIYIYTYY OMG09GWAMA IST * vaMdanA teramI * 999999 DRD BUDDEERDERENDURO DONNNNNNNNNNNMYYYYYYS jaina dharma zruta-sAmAyika samyakatva-sAmAyika, dezavirati-sAmAyika ane sarvavirati-sAmAyikanI bhavya bheTa ApI mAnava mAtranI muktino mArga khulle karyo, te jaina dharmane amArI keTi keTi vaMdanA he. IST phAIbara grupa koraporezana 377-bI, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, cIrA bajAra, muMbaI-400002 Te. naM. 318169 55555 TATT Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA caudamI jaina dharma manuSyanA vicAra, vANI ane vartanane susaMskAranI saurabha ApavA mATe sAmAyika-ganI prarUpaNuM karI, te jaina dharmane amArI keTi koTi vaMdanA he. jhaveracaMda bhurAbhAI jhaverI [ silvara myujhiyamavALA ! ra29zekhamemaNa sTrITa, jhaverI bajAra, muMbaI-400002 Te. naM. 326130 > > > > > > > Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DD 1 2 LAD PADALAJ ADALLOADD SATELLS ' XY5CY YYYYYYYYYYYY / YYYY , , ;Y * vaMdanA paMdaramI * YYYY. Y in I jijijijijijaYSTORE jaina dharma mAnavane mahAmAnava ane mahAmAnavane puruSottama banAvavA mATe sAmAyika rUpI divya rasAyaNa ApyuM, te jaina dharmane amArI keTi koTi vaMdanA he. KAJAL YYYYYYY ramaNalAla nagInadAsa parIkha jayaMtamahAla, 4 the mALe, carcageTa "DI" reDa, muMbaI-40002 SAN 75 EyY TWITT LAKUL Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vaMdanA sALamI X jaina dharma viSamatAne vAravA mATe, samatvane siddha karavA mATe tathA anaMta sukhanI prApti mATe sAmAyikanuM Ayojana te jaina dharmane amArI keTi koTi nA he. bena caMpAbena premajI tathA raLiyAta bena pAnAcaMda cerITI TrasTa. hA. TrasTI zrI navInacaMdra chaganalAla kaMpANI phIradeza, 2 je mALe, 56-marInaDrAiva, muMbaI-400 020 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA sattaramI * jaina dharma sAmAyika-ganI siddhi karanAra arihaMtane agratA ApI ane temanI ananya upAsanA karavAno Adeza Ape, te jaina dharmane amArI keTi keTi vaMdanA hai. kATa tapagaccha mUrtipUjaka zvetAMbara jaina saMgha verA bajAra, pheTa, muMbaI-4000 8 1 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XALAVAVAVAVAVACACACGVESEX * vaMdanA aDhAramI * jaina dharma asAra saMsAranA sArarUpe dharmanI rajUAta karI ane tenA yathArtha pAlanamAM mAnavajIvananA kartavyanI iti batAvI, 737777 89 phaka77777 X Veeve GVGVEG EGZAEVAVEGVEZAVEGVEGVAVOV jaina dharmane amArI keTi koTi vaMdanA he. cheDA javelarI mATe muMbaI-400003 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************************ ****************** vaMdanA egaNIsamI jaina dharma ahiMsAne agrapannu Apyu ane jIvananI pratyeka bhUmikAmAM tenA amala kema karavA ? ****** tenu paddhatisara zikSaNa ApyuM, te jaina dharmone amArI keTi koTi vaMdanA hA. naMdu sTAsa sa, premajI kuMvarajI na6 kaccha lAhANA hAusa, 69-eca, majhagAMva reDa, muMbai-4000010 2. na. 395039 ***** ************ ******** Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XALALALALALALALALALAREX % vaMdanA vIsamI . jaina dharma jIvananA sarvAgI vikAsa mATe saMyamanI atyaMta AvazyakatA svIkArI ane 7777777777777777774 tenA vividha aMgone vizada vikAsa karyo, te jaina dharmane amArI DeTi keTi vaMdanA che, VAVALLAVAVAVAVEGVEEVAVAVAVAVAVAVAVAVAVEX dalAla jagadIza reDIMga ku. tathA dalAla dIpakakumA2 zAmajI ene phAM 136/1, kabUtarakhAnA khA bajAra, zAhapura, amadAvAda tathA ThA. TokarazI devacaMda enDa ku. 23-cI cabaMdara muMbai-400 009 Me7777777 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BJELL 1130 13130 LLLMALAD * vaMdanA ekavIsamI * jaina dharma mAnavajIvananI bAhya-atyaMtara zuddhi mATe tapanI ghoSaNA karI tenuM mahAvijJAna vikasAvyuM, -- www jaina dharmane amArI kerI keTI vaMdanA ho. - - - -- -- chADavA TrAnsaporTa ku. bAlAjI bhavana, sAyana e roDa, cembaranAkA, muMbaI-4000 71 - Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ > vaMdanA bAvIsamI jaina dharma mithyAtvane mahAraga hiNavA mATe samyakatva-sudhAnuM varSaNa karyuM ane anaMta AtmAone muktinA maMgalamaya mAge caDAvyA, te jaina dharmane amArI keTi keTi vaMdanA ho. vijaya TrAnsaporTa ko. 9/101, kezavajI nAyaka reDa, muMbaI-400009 Te. naM. 33531-32. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TARA 0 4 vaMdanA trevIsamI jaina dharma jaDa ane jIvanI judAI jaNAvI tathA samyagajJAnanI vRddhi karavA mATe nava tattvanI prarUpaNA karI, te jaina dharmane amArI keDiTa keDiTa vaMdanA heA. rAmajI bhavAnajInI ku. 252-256, nalabajAra, muMbaI-400003 Te. naM. 338278 *<><><><><><<<^.^^. ARABADALUNDULANZA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vaMdanA vIsamI 4 jaina dharma cAritranuM suMdara ghaDatara karavA mATe Azrava-nirodha rUpI saMvarane suMdara mArga batAvyuM ane tenA sAvana jenI prarUpaNa karI, te jaina dharmane amArI keTi koTi vaMdanA ho. hIrajI korazInI kuM, 176-78, orakAIna reDa. nalabajAra, muMbaI-400003 Te. naM. 332316 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdana pacIzamI ja jhajhajha 2- 22222222222222222222222 zukala dhyAnarUpo kalAsagirimAM vAsa karanAra tathA tripadIrUpa trizalane dhAraNa karanArA mahAdeva - svarUpa jina bhagavatene amArI keTi koTi vaMdanA hai, lagna mATe eka eka haryA prInTarI 12-DaoN. mahezvarI reDa, sarvodaya kendra bIlDIMga, muMbaI-400000Te. naM. 33pa688 kak : Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vaMdanA chavIzamI X janma, jarA ane maraNanI bhISaNa zrRMkhalA bhedIne akSaya - amarapade Ardra thanArA jagannAtha jinezvaradevAne amArI keTi koTi vaMdanA hai. javAhara meDIkala enDajana la sTIsa 99-101, kezavajI nAyaka reDa, dukAna na. 4-5, muMbai-400009, phezana : 334614, 336083. NANNINX Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA sattAvIzamI ke ajJAnanA gherA paTele bhedIne ananya apratihata jJAnano prakAza prakaTAvanArA jJAnamArtaDarUpa jinarAjone amArI koTi koTi vaMdanA ho. samagra bombe phAIbara InDisTrIjha lImITeDa 202, zAradA cembarsa, nyu marIna lAInsa, muMbaI-400010. phena : 254033, 251862, 317121. kaDaka Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 vaMdanA aThThAvIzamI rUma, 77277377777777777 samasta kAlekanA bhUta, vartamAna ane bhaviSyakAlIna sarvabhAvane yathArthapaNe prakAzanArI sarvajJa devAdhideva paramAtmAne amArI keTi koTi vaMdanA he. KlligeaaaaaaaaaaaaaaaX cheDA janarala sTorsa - tathA cheDA meDIkala sTorsa mahAtmA gAMdhI roDa, - ghATakepara, muMbaI-400077 phena : para8744 477777777737* Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P MYYYYYYYYYYYYYYTYTYYNYOYOY POD. OPADA DAVAO * vaMdanA ogaNatrIzamI zamarasarUpI snAne g99s999 TITUTTITICS(IST sarvatra RODAY chaMTakAva karanArA niSkalaMka ane sadadita evA zrI jinacaMdrane amArI koTi koTi vaMdanA ha. (SATTAKE YYYYYYYYyy Awwwwwww zAha TrAnsaporTa ku. TrAnsaporTa kensekaTarsa , AgrA reDa, ghATakopara nAkA, muMbaI-400086 phona : 583237, 583064. TOYOVO NLRIRULLALLA ADDAL Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA trIzamI * sanmArganA anusaraNapUrvaka viratinA vimalapaMthe vicaravAnI prabala preraNA karanAra jagadgurU jinezvara devene amArI keTi keTi vaMdanA che. vIracaMda meghajI thobhaNa gIla kAM (prA.) lI. ena. TI. sI. hAusa, 2 je mALe, 15-narottama merArajI mArga, belAI esTeTa, muMbaI-400038 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AJ DAKLKA KADASADASA ATDADA ADAJ 12 A 4. . . * 58: 2; , , '2 che # SepteX * vaMdanA ekatrIzamI . 8 jIvanapathane jyotirmaya banAvavA mATe dharmarUpI akhaMDa dIpaka prakaTAvanArA pradyotakara mahApuruSane amArI keTi keTi vaMdanA he. see 51 LLLLL jajaY YYYYYYYYYYYYYYYYYYYY ANY ) 999 bI. vijayakumAra enDa ku. mahetAbhuvana, 6The mALe, 311-2nI reDa, muMbaI-400004 YeYSY SY TY/VTV UP R OX DIA YYYYYYYYYYYYYES Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM vaMdanA khatrIzamI mithyAtvanA mahArAgana haNavA sabhyasudhAnuM satata vaNu karanArA jinarUpI mahAmeghane amArI koTi koTi vaMdanA hai.. bI. aruNakumAra enDa kAM prasAda cembarsa, 16 me mALe, bleka naM. 1616 TATA roDa na. 2 eperA hAusa, muMbai-400004. Te. naM. 3pa3671-72-73 <>>>< Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32: * vaMdanA tetrIzamI : prazasta prarUpaNA vaDe jIva ane jaDanI judAI jaNAvanArA ane cetananI cInagArImAM samyaga jJAnane prakAza pUranAra - mahAtatvasRSTA zrI arihaMta devene amArI keTi keTi vaMdanA he. jagadIdhI ane Ara. ramezacaMdra enDa ku. 717-prasAda cembarsa, 7 me mALa, svadezI mila kampAunDa, TATA roDa, muMbaI-400004 Te. naM. 388393. eka jharI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dao che te a tela = * = = vaMdanA ceAtrIzamI AtmazuddhinA apUrva anuSThAna cAjIne mumukSuonu mahA kalyANa karanArA zramaNanAyaka vItarAga devAne amArI koTi koTi vaMdanA hai.. khumada ratanacaMda zAha ratanacada jorAjInI kAM. 219-gulAlavADI, muMbai-400002 Te, na', 332728, 335233 kare che ne dhare dhare ka AGA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para rAja kare che * vaMdanA pAMtrIzamI zrI jinezvara deve ane pUjya guru bhagavaMtanI asIma kRpAthI sarvane pIDitanI sevA karavAne, dIna-duHkhanAM AMsu lUchavAne, dayA dharmanA pAyArUpI anukaMpAne mArga prApta thAo. AvA paramepakArI deva-gurune amArI vAraMvAra vaMdanA he. - eka eka eka + + - 1 2 : sva. pUjya dIvALI mA parivAra muMbaI-400 020 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . XAVALAVAVAVAVAAVALEA CAVEX * vaMdanA chatrIsamI ahiMsAnI apUrva siddhi vaDe vairavRttinA viSama taraMganuM neha ane sabhAvamAM parivartana karanArA mahA dharmadezakone amArI koTi koTi-vaMdanA he. AAALALALALAVAVCEVA CATALACALAVACATAEX VEQVANOVEGVEGVEEVARVAVAVAVALLAVALAVE: bAbubhAI narottamadAsanI kAM. 308-nattama nivAsa, jAvajI dAdAjI roDa, muMbaI-400 007 Te. naM. 363284 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADITIVITY) IDHYAYIKIYIYA) DODAU ADA LADALAL SYSeco YYYYY Aj * vaMdanA sADatrIzamI / 0 ( wdsssssssssssssss ITTS adbhuta atizaya vaDe sarva Iti-bhItione nAza karIne magalamAlAne vistAra karanArA saMta ziromaNi arihaMta bhagavaMtane amArI keTi koTi vaMdanA he. - TITLE naMdalAla rUpacaMda zAha tathA dhIrajabahena naMdalAla zAha naMdanavana 29-kenDajha sesAyaTI, juhu, muMbaI-400016. YAAN OTOS TORRORISE Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA ADatrIzamI jha maraNanA bhayathI hatAza thayelA ane zaka-saMtApathI rIbAtA jagatanA prANIone ananya zaraNa ApanArA lekanAtha jinezvaradevane amArI keTi keTi vaMdanA ho, prabhAbena nAthAlAla parIkha sAInArA' 31, 3je mALe, 17-kaphapareDa, baI-400005 gharanTe. naM. 211132 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. , , . . . . . . . . . . .' 's ! ! . . . ' ' * vaMdanA ogaNacAlIzamI * * A bhavAraNyamAM bhaTakI rahelA prANIone sAce mArga darzAvI zIvra siddhisadanamAM laI janAra mahA sArthavAharUpa arihaMta dene amArI keTi keTi vaMdanA he. zAha harilAla mUlacaMda The. bhupendrakumAra enDa kuM. maNibhuvana, 2 je mALe, lehAracAla, muMbaI-400002 Te. naM. 25179 Y FY Y YYYYY) SY Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA cAlIzamI * prazamarasa-nimagna mudrAnA darzana mAtrathI addabhuta zAMti ane apUrva samatAne anubhava thAya che, vItarAga devane amArI keTi koTi vaMdanA ho. dharaNIdhara khImacaMda zAha manISa ekasapiTasa (prA.) lI. mAMgarela menzana, 1le mALe, ganabAva sTrITa, pa. e. ba. 1737, muMbaI-400001. Te. naM. 26543 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA ekatAlIzamI * kAga jenI bhakita sarva prakAranA bhayenuM bhaMjana karanArI che ane sarva manoratha pUrNa karanArI che, jinezvara devane amArI keTi koTi vaMdanA he. kalAkAra sarakajhaka karo mAtra eka eka =======AtrAnA jhADanA jhajhajhajhajhajhajhajhajhajhajhajhajhaH pAra ANaMda enDa sansa -caca baMdara, pi. bo. naM. 5043, muMbaI-400008 Te, naM. 331565 karavA & 2 % Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka vaMdanA beMtAlIma . jemanI ananya ArAdhanA karatA pApane puMja prajale che, - tathA sarva karmo kSINa thAya che, paropakArI arihaMta devene amArI koTi koTi vaMdanA he. dhIrajalAla enDa kuM. 30 03, tAradeva reDa, nAnAka, muMbaI-400007 Te, na. 366774, 36Thya30 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************************************ vaMdanA tetAlImamAM jemaNe mAnavajIvananA UMcAmAM U Mce Adarza rajU karyAM ane sukhanI sarvottama sthiti saMpAdana karavAnI kalA darzAvI, te leAkanAyaka jina bhagava tAne amArI keTi koTi vaMdanA hA. sva, zrI kAntAbahena uttamacakra vAra nA ramaraNArthe pUnA meTara guDa TrAnsaporTa pUnA ******************** **************** Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XACATATAVAVALALALALALAEX * vaMdanA sumAlIzamI * jemanuM rUpa apUrva che, lAvaNya anupama che, ane jJAna aparimita che, 77777773000777777 tribhuvananAtha arihaMta paramAtmAone amArI keTi koTi vaMdanA ho. harakuMvarabena naMdalAla dozI 23-lIlAnivAsa, lakhamazI napureDa, mATuMgA, muMbai-400019 Te. naM. 474748 maha7777777777 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TYTYTYY STS karacha * vaMdanA pIstAlIzamI jemaNe cauda rAjalekamAM rahelA | sarva jIne mitra mAnavAnI hAkala karI ane sarva guNIjanene joI pramoda pAmavAnI aNamola zikSA ApI, ISTOCROSOPPIRcha99RE jagadgu, jinezvara devane amArI keTi keTi vaMdanA he. ke. caMdrakAnta enDa kAM. 307-mahetA bhavana, 311-canI reDa, muMbaI-400004 Te. naM. 386068 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdana chetAlIzamI anaMta jJAna tathA zaktinA svAmI, paramajyoti svarUpa, sarvajJa ane sarvadezI evA tIrthaMkara paramAtmAone amArI keTi keTi vaMdanA he. gItAMjali ekasaparTasa koraporezana 801-prasAda cembarsa, kSiI sInemA pAse, muMbaI-400004 Te. naM. 358903 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^ & * 4+ OM vaMdanA suDatAlIzamI / / TA jemanu nAma smaraNa sa bharyAnA nAza karanAru che, jemanu pUjana sarva siddhione ApanAru che. ane jemanu dhyAna AtmAnI anaMta zaktine prakaTAvanAruM che, te patitapAvana arihaMta devAne amArI keDiTa koTi vaMdanA hA. caprabhasvAmI jaina derAsara TrasTa prArthanA samAja, canI roDa, muMbaI-400004 WRON wwww ww w WN NL NELA DENTAISAIAKKAAMMMA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA aDatAlIzamI jemanI ananya mane sevA-bhakti-pUjA karanArane A leAkanI sa` vastue temaja paraleAkanAM sarva sukhA avazya maLe che, te jagadIzvara jina bhagava tAne amArI keTa keTi vaMdanA heA. jayasukhalAla kAmadAra DAmaranA vepArI peA. e. na. 168 jharIA ( DI. dhanakhAda-bihAra ) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAFZ******************** ******** U 4 vaMdanA AgaNupacAzamI jemanA parama prabhAva AgaLa kalpavRkSa, kAmadhenu, ciMtAmaNiratna ke kAmakuM bha kai visAtamAM nathI, te aciMtya mAhAtmyazAlI jinezvara devAne amArI kreDiTa keDiTa vaDhanA hai. meAtIlAla vIraca'da zAhe mAlegAMva mAlegAMva ( DI. nAzika ) ************************* ********************** Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTI yogIzvaranI apUrva khyAti pAmelA che ane samAdhinA samudramAM lIna che tathA paramAtmapadane anubhava karI rahelA che, arihaMta devene amArI koTi pheTi vaMdana. he. panAlAla kastubhAI zAha lakSmInivAsa, zAhIbAga reDa, amadAvAda-380 004 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vaMdanA ekAvanamI pra jemanI vANI maMtrarUpa che, jemanA vicAramAM vijJAnabharyuM che ane jemanA upadezamAM amIrasanI ekasarakhI dhArA vahe che, te paramaguru jinezvara devAne amArI keDiTa kaTi vaMdanA hai. naTavaralAla ema. zAha ane lalitA naTavaralAla zAha aDavAkeTa hAikoTa, eDavAijhara, bulAkhIdAsa bIlDIMga, bIje mALe, viThThaladAsa roDa, suI-400002 2. na. 310524 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26:26:436363 3625EudaE * vaMdanA bAvanamI . - - jeo karmarUpI vAdaLanA samUhathI | mukta che, tathA sahasa sUryathI paNa adhika tejasvI ane sarva lekane udyota karanAra che, jinezvara bhagavatene amArI keTi keTi vaMdana he. dalAla zAha popaTalAla zIvajInI ku. -rAMbhIyA hAusa, 1le mALe. cIMcabaMdara, muMbaI-400009 Te. naM. 3351lya Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAS AS CAVAVAVAVAVAEVALEO * vaMdanA trepanamI x OMkAra svarUpa che, hIkAra dvArA vyakta thAya che, a bIjathI alaMkRta che, tathA maMtrasamUhanA zaktirUpe virAjamAna che, 98988299899 ahaMdu bhagavaMtene amArI keTi Ti vaMdanA he. KAVOVAVAVAVATARGERVEEVOG AVGVE:AVEVO navIna sI. zAha zyAmasadana" 85-marInaDrAIva, muMbaI-400002 Te. naM. 297096 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA copanamI * jemaNe maitrIbhAvathI vizvane vyApta karyuM, pramedabhAvanAne sarvatra vistAra karyo, kAruNya bhAvanAnuM anupama daSTAMta pUruM pADyuM. tathA mAyastha jamAvanAnuM satata sevana karIne samabhAvanI siddhi karI. AAAAAAAG zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdana. hA. zAntAbena vADIlAla dozI vADIlAla zIvalAla dAsI anaMta bIlDIMga, 217-prinsesa sTrITa, muMbaI-400002 ST Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IT'S ATMIYYYYYY) & Y . . . . # je che e S 50 (TIYA, C A 9 ' 11TH >> nA paMcAvana : jemanI madhura dharmadezanAe haiyAnAM mithyAtvane maMla dhoI nAkhe, kavAyarUpI kAdavane dUra karyo, tathA samyakatva-sudhAnI varSA karI, YYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYY) 10.11/11) RYSYA mahAna upaSTa zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdanA he. MAXMAYYALALA NANANANANANANATION mikAta hiMmatalAla modI devena BLatA che. jamInA - sati sosAyaTI, leka naM. e, 35-kAmAgalI, ghATakaiApara, muMbaI-400086 SYLY. YYYYYYYY Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gavana ja vaMdanA chappanamI ja jemanAM pAvana pagale sarva prakAranA apAyenuM ' upazamana thayuM, tathA AnaMda-maMgalanI apUrva vRddhi thaI, cocessedecesucesoesoesscesce parama kalyANakArI zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI keTi kaTi vaMdanA he. cercevescence kAMtilAla khoDIdAsa zAha je. ke. bradharsa 391-eca. grAnTa roDa, lekamAnya Tilaka mArakeTa, (vI. jI. mArakeTa) muMbai-400007 Seo Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna STDru Page #111 -------------------------------------------------------------------------- Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahI ahai nama: [ 1 ]. sAmAyikane mahimA sAmAyika e jinazAsananI mahAmahimAzAlI vastu che. tIrthakaradevee tene Azraya lIdhe have, gaNadhara bhagavaMtae tene Azraya lIdhe hatA ane mahAmanA munivaroe paNa tene Azraya lIdho hate. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA e cAre ya varga mATe sAmAyika vihita manAyuM che, kAraNa ke tenA ArAdhana-anuSThAnathI jaina dharmanA uddAtta siddhAMte jIvanamAM utare che, AdhyAtmika vikAsa sAdhI zakAya che ane gasAdhanAmAM prANa pUrAya che. kharekhara! sAmAyikane mahimA apAra che. namaskAra-maMtrane jinazAsanane sAra kahevAmAM Ave che ane te kharekhara ! jinazAsanane sAra che, paraMtu e namasakAra-maMtrane sAra sAmAyika che. amAruM A vidhAna kadAca koIne navAIbhareluM ke vadhAre paDatuM lAgaze, paNa ame A vidhAna khUba samajI-vicArIne karI rahyA chIe.. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna namaskAra-mahAmaMtramAM arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca parameSThIne namaskAra karavAmAM Ave che, paNa e parameSThipadane mukhya AdhAra sAmAyika che. tAtparya ke sAmAyikanI sAdhanA vaDe ja arihaMta arihaMtapaNuM pAme che, siddha siddhapaNuM pAme che, AcArya AcAryapaNuM pAme che, upAdhyAya upAdhyAyapaNuM pAme che ane sAdhu sAdhupaNuM pAme che. arihaMta saMsArane tyAga karyA pachI sAmAyikanI sAdhanAne svIkAra kare che, tenA vaDe AtmAne nirmala kare che ane tyAre ja teo cAra ghAtakarmane nAza karI kevalajJAnanI prApti karI zake che. kahyuM che ke sAmAyikavizuddhAtmA, sarvathA ghaatikrmnnH| syAt kevalamApnoti, lokAlokaprakAzakam // sAmAyikathI vizuddha thayele AtmA ghAtakarmone sarvathA kSaya karIne leka ane alakane prakAza karanAruM kevalajJAna zIdhra pAme che.' kevalajJAnanI prApti thayA pachI arihaMte sAtizayA vANI vaDe dharmane upadeza Ape che ane sarvatra pUjAya che. A ja temanuM sAcuM arihaMtapaNuM che, paNa tenA mUlamAM sAmAyikanI sAdhanA rahelI che, te bhUlavAnuM nathI. bIjA siddha parameSThI atyAre siddhisthAnamAM birAjI anirvacanIya sukhane upabhega karI rahyA che, paNa teo 31mI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane mahimA e siddhisthAne pahoMcyA zI rIte ? e vicAravAnuM che. zAstrakAro te spaSTa vANImAM vade che keje ke vi gayA mokkha, je vi ya gacchaMti je ya gamissati / te savve sAmAiyappabhAveNa muNeyavvaM // "Aja sudhImAM je AtmAe mokSamAM gayA che, Aje je mekSamAM jAya che ane bhaviSyamAM je mekSamAM jaze, te badhe prabhAva sAmAyikane jANa." tAtparya ke te badhA sAmAyikanI sAdhanA vaDe ja mokSamAM-siddhisthAnamAM pahoMcelA che. ahIM kadAca prazna thaze ke "jaina dharmamAM mAkSasAdhaka cige asaMkhya kahyA che, te badhA siddha bhagavaMte sAmAyikanI sAdhanA-ArAdhanAthI ja mokSamAM gayA che, ema zI rIte kahI zakAya? " tene uttara e che ke mekSasAdhaka ge bhale asaMkhya hoya, paNa te samatvanI siddhimAM upakAraka thAya, tyAre ja mokSasAdhaka bane che, anyathA nahi; eTale chevaTe te samatvasiddhi-sAmAjika e ja mokSanuM kAraNa bane che, tethI uparanuM vidhAna yathArtha che. trIjA parameSThI AcArya, cothA parameSThI upAdhyAya ane pAMcamA parameSThI sAdhu e badhAe sAvajajIva sAmAyikanI sAdhanAne svIkAra karelo che ane tenA pAlanamAM prayatnazIla che, tethI ja temane parameSThI mAnyA che. je paramasthAnamAM rahelA hoya, te parameSThI. A parama sthAna te Atmazuddhi che ane te sAmAyikanI sAdhanA vaDe ja pamAya che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna zrI bhagavatI sUtranA prathama zatakanA navamA uddezamAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanA caturyAma dharmane mAnanArA zrI kAlAsyaSi aNagAre bhagavAna mahAvIranA paMcamahAvratadhArI virene keTalAka prazno pUchayA hatA, e ullekha che. temAMne eka prazna e hatuM ke "je me jJo sArU ? me jo sAmArUbarU ba ?" "he Arya bhagavaMte ? ApanuM sAmAyika zuM? ane sAmAyikane artha zo ?" e vakhate sthaviree jaNAvyuM ke "gAyA ajJo sAmArUpa, sAcA ne vAnno sAmArUbarU " "he Arya bhagavaMte! AmA e amAruM sAmAyika che ane AtmA e ja ene artha che. tAtparya ke Atmazuddhi e amAruM sAmAyika che ane e Atmazuddhi pratye laI janArA je je upAya che, te paNa sAmAyika che. mokSaprAptinuM sahuthI najIkanuM kAraNa samyapha cAritra manAya che, paNa e samyaka cAritrane pAye sAmAyikathI ja naMkhAya che. te aMge kahevAyuM che ke sAmAyikaM guNanAmAdhAraH khamiva sarvabhAvAnAm / na hi sAmAyikahInAzcaraNaguNAnvitA yena // jema sarva padArthone AdhAra AkAza che, tema sarve guNone AdhAra sAmAyika che. jene sAmAyika nathI, te caraNaguNathI eTale ke samyapha cAritrathI yukta banI. zatA nathI." Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane mahimA tapane karmanirjarAnuM mukhya sAdhana mAnavAmAM AvyuM che, paraMtu sAmAyikanI karma khapAvavAnI zakti tenA karatAM aneka gaNI vadhAre che. te aMge zAstrazabdo A prakAsnA che - tivvatavvaM tavamANo, jaM na viniTThavai jammakoDIhi / taM samabhAvabhAviacitto khavei kammaM khaNaddheNaM // koDe varSa sudhI tIvra tapa karatAM paNa jIva je karma khapAvI zakatuM nathI, te karmane samabhAvathI bhAvita cittavALA eTale ke sAmAyikane sAdhaka adhIkSaNamAM khapAve che. " dAna karatAM paNa sAmAyikane mahimA adhika che, te aMge zAstravacane sAMbhaLe : divase divase lakkhaM, dei suvannassa khaMDiyaM ego / ego puNa sAmAiyaM, karei na pahuppae tassa // eka manuSya reja lAkha khAMDI senAnuM dAna de ane bIje manuSya reja sAmAyika kare te dAna denAre tenI barAbarI karI zake nahi. " lAkha khAMDInA 20 lAkha maNa thAya, 20 lAkha maNanA 8 koDa zera thAya ane 8 jheDa zeranA 320 kroDa telA thAya. eka telano bhAva AjanA dharaNe 600 rUpiyA gaNIe te tenI kiMmata 1920 abaja rUpiyA jeTalI thAya! Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna eka abajanI sakhyA keTalI meATI che, te darzAvavA vartamAnakAlanA gaNitazAstrIoe nIcenA e dAkhalAo ApyA cheH (1) dhArA ke eka kapanImAM 1 abaja rUpiyAnI mUDI che. have te kapanI sArI rIte cAlatI nathI, ane khATamAM kAma kare che. te jo rAjanA 1000 rUpiyA gumAve, tA paNa e mUDI pUrI thatAM 2500 varSoMthI adhika samaya lAge. (2) athavA dhAro ke tamArI phAunTana pena amajagaNI mATI thAya, te tenI lakhAI 95000 mAIlanI thAya ane tenA DhAMkaNAthI 7900 mAIla jeTale pRthvInA bhAga DhaMkAI jAya. eTale 1 amajanI saMkhyA e rAkSasI saMkhyA che. AvA rAjanA 1920 akhaja rUpiyAnA dAna karatAM paNa sAmAyikanu" mUlya vadhAre che. kahevAnA Azaya e che ke tenuM mUlya A jagatanA koI paNa pArthiva padArthathI AMkI zakAya ema nathI. A saMbaMdhamAM eka kathA jANavA jevI che. 9 pUNiyA zrAvakanI kathA rAjagRhI nagarImAM eka zrAvaka hatA. te rUnI pUNIe vecIne rAja 12 TakA kamAtA ane temAMthI peAtAnA tathA potAnI dharma patnInA nirvAha karatA, tethI te pUNiyA zrAvaka tarIke prasiddha thayA hatA. jarUra jeTaluM ja kamAvuM ane bAkInA samayamAM dharmadhyAna karavuM, e enA jIvanane Adarza hatA. 12 TakAnI kamANI teA te thADA vakhatamAM ja karI letA ane bAkInA samayamAM ane teTalAM sAmAyikA karatA. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikano mahimA A sAmAyika ghaNA zuddha mane karatA. temAM manavacana-kAyAne koI doSa lAgavA detA nahi. kadAca ajANe doSa lAgI jAya te tarata prAyazcitta karI letA, AthI tenu' sAmAyika vakhaNAyu' ane bhagavAna mahAvIre paNa tenI prazaMsA karI. have zreNika rAjAe jANyuM ke peAtAnI gati narakanI che, eTale ke mRtyu khAdya narakamAM utpanna thavu' paDaze ane tyAMnI akathya vedanAe anubhavavI paDaze, eTale temaNe bhagavAna mahAvIrane kahyuM: * prabhA ! mArA mAthe ApanA jevA guru chatAM mArI narakanI gati thAya, e ucita nathI; mATe koI evA upAya batAvA ke jethI mArI narkagatinuM nivAraNa thAya.' : bhagavAne kahyuM: huM zreNika ! jo enA upAya ja jANavA hAya tA eka nahi, cAra upAyA atAvu chu. temAMnA koI paNa eka upAya karIza, te tArI narakaMtinuM nivAraNa thaze. pahelA upAya e che ke tAre pUNiyA zrAvakanI eka sAmAyikanuM phUla meLavavu'. bIjo upAya e che ke tArI kapilA nAmanI dAsIe dAna devuM. trIjo upAya e che ke tAre AvatI patithie ekAsaNuM karavuM ane ceAtheA upAya e che ke tArA nagaramAM kAlasaurika nAmanA kasAI rAja 500 pADAnA vadha kare che, teNe e kArya eka divasa mATe aMdha rAkhavu' Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sAmAyika-vijJAna bhagavAnanA A zabdo sAMbhaLI zreNika rAjI thayA. temane lAgyuM ke A badhI bAbate sahelAIthI thaI zake evI che ane te huM jarUra karI zakIza. pachI zreNika zeDA rAjasevake sAthe pUNiyA zrAvakane ghare gayA. pUNiyA zrAvake temane egya AdarasatkAra karyo ane besavA mATe Asana ApyuM. zreNike pUchyuM: "he zeTha ! kuzaLa te cho ne ?" pUNiyA zrAvake kahyuM "devagurunI kRpAe kuzalatA varte che.' zreNika-zeTha! tame rojanA keTalAM sAmAyika kare che ? pUNi-ATha-daza te kharAM ja! zreNika-tamane eTale samaya zI rIte maLe che ? pUNi-mahArAja ! samaya te meLa meLavAya che. meM jhAjhI upAdhi rAkhI nathI, eTale ATale samaya sahelAIthI maLI jAya che. zreNika-A rIte te tamArA sAmAyikanI saMkhyA ghaNI moTI thaI haze? pUNi-mahArAja ! meM enI gaNatarI rAkhI nathI. e te mArA jIvananuM eka svAbhAvika aMga banI gayuM che. zreNika-eka sAmAyikanuM phaLa keTaluM ? pUNiye enI mane khabara nathI. huM te zrAvaka tarIke mAruM kartavya samajIne sAmAyika karyA karuM chuM ane temAM AnaMda mAnuM chuM. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane mahimA 11. zreNika-tame reja sAmAyika kare che ane tenA phalanI khabara na hoya, e kema bane ? pUNimahArAja ! je hakIkata che te kahuM chuM. paraMtu Apane sAmAyikanuM phaLa zA mATe jANavuM che ? zreNika-mAre eka sAmAyikanA phaLanI jarUra che. te . mATe tame kahe teTalA paisA ApavA taiyAra chuM. pUNiye-mahArAja ! A kaMI jamarUkha, dADama ke kerI jevuM phala nathI ke te paisAthI vecI zakAya. zreNika-zeTha! A phala bhale bIjI jAtanuM hoya, paNa te mAre joIe che. tene mArI sAthe se kare. A eka ja sadAmAM tamAruM kAma pAkI jaze ane tamArI garIbAI sadAne mATe cAlI jaze. pUNi-mahArAja! meM je kaMI kahyuM che, te vicArIne ja kahyuM che. huM DuM kamAuM chuM, paNa garIba nathI. garIba te te kahevAya ke jenA dilamAM dInatA bharI heya. huM dIna paNa nathI ane duHkhI paNa nathI. svakamANamAM saMtoSa mAnanAro eka gRhastha chuM. mAre vizeSa dhananI jarUra nathI, kAraNa ke vizeSa dhana durgatinuM kAraNa che. zreNika-je tame eka sAmAyikanuM phala vecAtuM ApI. zakatA na hai te kRpA karIne Ape, paNa eka sAmAyikanuM, phala jarUra Ape. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna pUrNiyA-mahArAja ! e paNa azakaya che. e phala ApyuM apAtuM nathI, e teA jAte ja meLavavuM paDe che. zreNika-tA tame mane tamArA eka sAmAyikanuM la * nahi ja ApI zake, ema ne ? 12 pUNiyA-jo e zakaya hota to meM kayAranuM e ApI dIdhuM hAta, paNa dilagIra chuM ke e zakaya nathI. A prasaMgathI zreNikane lAgI tA ghaNuM AvyuM, paNa zu kare ? A kaMI phreMDa ke zikSA kaye maLe evI vastu na hatI. Akhare temaNe tyAMthI vidAya lIdhI. C have bIjo upAya ajamAvyeA. temaNe peAtAnI kapilA dAsIne melAvIne kahyuM : 'kAlathI tAre dAna devAnu che. ' kapilAe kahyuM : me hajI sudhI koIne dAna ApyuM nathI ane ApI zakuM ema nathI.' zreNike kahyuM : ' te mATe huM tane kuMDI bharIne sAnAmahoro ApIza, pachI tane dAna devAmAM ze| vAMdhe che ? 'kapilAe kahyuM : * mane dAna devuM gamatuM ja nathI.' chatAM zreNike tene dAna devAnA Agraha karyAM ane te mATe joitI sava sAmagrI pUrI pADI, tyAre kapilAe peAtAnA hAthe cATavA mAMdhyA ane tenAthI dAna devA mAMDayu. te dAna detI jAya ane kahetI jAya ke ' A dAna huM nathI ApatI, zreNika rAjAne cATavA Ape che.' tAtpa ke kapilA dAsIe peAtAnA dilathI dAna dIdhuM nahi, eTale bIjo upAya paNa niSphaLa nIvaDaco. zreNikamAM zraddhA hatI, jJAna hatuM, paNa tenA jIvanamAM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane mahimA 13: amala na hatuM. tethI eka ekAsaNuM paNa temanA mATe bhAre hatuM. chatAM narakagatinuM nivAraNa karavA mATe temaNe AgAmI parvatithie ekAsaNuM karyuM. pachI teo potAnA kAmamAM magna thayA. have trIjA pahore temanA bagIcAmAMthI tAjAM rasadAra berane eka Topale A. zreNika te joIne rAjI thayA ane pitAnA bagIcAmAM AvAM suMdara bAra pAke che, e vicAre DuM abhimAna paNa AvyuM. ema karatAM temane bora cAkhavAnuM mana thayuM, eTale eka bera upADIne mukhamAM mUkI dIdhuM ane tene svAda mANavA lAgyA. tyAM yAda AvyuM ke Aje te mAre ekAsaNuM che ane meM A zuM karyuM ? paraMtu ekAsaNane bhaMga thaI cUkyuM hatuM ane e rIte trIjo upAya paNa niSphala thaye hate. have temaNe bAkI rahelA chellA upAya mATe kAlasaukarikane pitAnI pAse bolAvyA ane kahyuM : "AvatI kAle tAre kaI pADo mAravAnuM nathI." kAlasIrike kahyuM: "mahArAja ! e kema bane? e te mAre dhaMdhe che ane te mATe karyA vinA cAle tema nathI. mAre saghaLe vyavahAra tenA AdhAre ja cAle che." zreNike kahyuM : "je ema hoya te kAlane kharca mArI. pAsethI laI jaje." kAlasaukarike kahyuM: "mahArAja ! mArA hAthapaga cAlatA hoya, chatAM jIvananirvAhane kharca bIjA pAsethI lauM, te mane zobhatuM nathI. mane mAre che karavA de." Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sAmAyika-vijJAna zreNike joyuM ke kAlasaukarika ema mAne evuM nathI, eTale sipAIone hukama karyo ke Ane ahIMthI laI jAo ane AvatI kAla savAra sudhI kUvAmAM UMdhA mAthe laTakAvI rAkho." sipAIoe AjJAne amala karyo. tyAra pachI teo bhagavAna mahAvIra pAse gayA ane jaNAvyuM ke "prabhe! Ape batAvelA cAra upAyomAMthI traNa upAye niSphala nIvaDyA che, paNa ethe upAya saphala thaye che." bhagavAne kahyuM : "he zreNika ! tAre cotho upAya paNa niSphala nIvaDe che. kAlasaukarikane te UMdhA mAthe kuvAmAM laTakAvyuM hatuM, paNa tyAM enA hAtha pANImAM pahoMcatA hatA, eTale pANImAM lIMTA karIne teNe pa00 pADA kapyA hatA ane tene manathI vadha karIne saMtoSa mAnya hate. manathI pADAno vadha karyo, e paNa vadha ja kahevAya." pachI zuM banyuM? te kahevAnI jarUra nathI. A kathAmAMthI ApaNe te pUNiyA zrAvakane prasaMga yAda rAkhavAne che. te sAmAyikane bahu UMce Adarza pUrA pADe che. sAmAyika AvuM mahimAzAlI hevAthI ja de paNa tenI IcchA kare che. te aMge zAmAM kahevAyuM che ke sAmAiyasAmaggi, devA ciMtaMti hiyayamajjhammi / jaha hoi muttamega, tA amha devattaNaM sulahaM // deve paNa hRdayamAM evuM citave che ke je sAmA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa sAmAyikane mahimA yikanI sAmagrI amane eka muhUrta eTale be ghaDI paNa maLI jAya, te amAruM devapaNuM saphala thAya.' paraMtu deve aviratipaNAne lIdhe pitAnA samagra devabhava daramiyAna eka paNa sAmAyika karI zakatA nathI. je vastu devane durlabha che, te ApaNA mATe sarala che, chatAM ApaNe temAM ke ane keTale rasa laIe chIe ? te vicAravAnuM che. je ApaNe sAmAyikamAM rasa laIzuM, tenI sAdhanA karIzuM ane tenI siddhi sudhI pahoMcIzuM, te ja ApaNe bhavanistAra che. praznottarI prazna-mahimAzAlI kene kahevAya ? uttara-jene mahimA ghaNo hoya, tene mahimAzAlI kahevAya. prazna-te pachI mahAmahimAzAlIne artha che? uttara-jene mahimA ghaNuM vadhAre hoya, te mahAmahimAzAlI. prazna-mahimA zabdano artha zuM ? uttara-mahimA eTale mahattva, meTAI, mAhAsya. prazna-zuM jaina dharmamAM sAmAyikathI vadhAre mahimAzAlI kaI vastu kharI ? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sAmAyika-vijJAna uttaranA. sAmAyikane jaina dharmamAM sahuthI vadhAre mahimAzAlI vastu mAnavAmAM AvI che. prazna-zuM namaskAra-mahAmaMtra karatAM paNa sAmAyikane mahimA vadhI jAya ? uttara-hA. namasakAra--mahAmaMtra utkRSTa maMgalarUpa che, jyAre sAmAyika te mekSaprAptinuM sIdhuM sAdhana che. praznate pachI sAmAyikane mahimA mukta kaMThe kema gavAtuM nathI ? uttara-ApaNA jIvanamAMthI adhyAtma ane yogane raMga uDI gayuM che, eTale sAmAyikane mahimA jevA ane jeTalA jorathI gavA joIe, tevA ane teTalA jorathI gavAtuM nathI. pariNAme loko sAmAyikane eka sAmAnya keTinI dhArmika kriyA samajI tenA tarapha upekSA karavA lAgyA che. prazna-A paristhiti kema sudhare ? uttara-ApaNe sAmAyikane viSaya barAbara samajIe ane tene vyavasthita pracAra karIe te A paristhiti sudhare. Aje sAmAyika viSe lokenI je samaja che, te upalaka ane adhUrI che, tethI tene sudhAravI ja joIe. prastuta graMtharacanA e dizAmAM eka namra prayAsa che. prazna-tame A viSayamAM pUrve kaMI lakhyuM che ? uttara-hA. ame AjathI lagabhaga vIsa varSa pahelAM zrI pratikamaNusUtraprabodhaTIkA-prathama bhAgamAM sAmAyikasUtre para aSTAMga-vivaraNa racyuM che, tenI vidhie. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA mahimA 17 aMge samaja lakhI che tathA * sAmAyikanI sAdhanA nAmanA eka khAsa nibaMdha lakhI uparyukta graMthanA pariziSTamAM joDelA che. tyAra pachI lagabhaga traNa varSe sAmAyika aMge be ghaDI yAga ? nAmanA khIje niba Mdha lakhele che ane te dha bAdhagraMthamAlAnA paMdaramAM puSpa tarIke prakaTa thayelA che. te pachI lagabhaga cha vaSaeN sAmAyikanI suMdaratA ' nAmane trIjo nibaMdha lakheleA che, je jaina zikSAvalI-khIjI zreNImAM chaThThA maNakA tarIke sthAna pAmelA che, Ama sAmAyikanA viSayamAM chellAM vIza varSamAM ciMtanamanana cAlatuM ja rahyuM che. 4 " prazna-zuM e sAhityathI sa tASa graMthanI racanA karavI paDI ? na thaye ke A uttara-je kaI thayuM che, e teA ThIka ja thayuM che, paNa vizeSa vicAra karatAM amane ema lAgyu ke sAmAyikanA viSaya ghaNA mahattvapUrNa che, tethI te aMge eka bRhad graMtharacanA karavI joie. ane temAM sAmAyikane lagatA tamAma mahattvanA muddAone spazI levA joie. tethI A graMtharacanA ghaNA pazrimapUrvaka karavAmAM AvI. prazna-AmAM pUrva sAhityanA upayAga tA thayA ja haze ? uttara--AmAM pUrva sAhityanA upayoga tA thayA che, paNa meTA bhAge te navA AkAra pAmyo che, kAraNa ke prathama karatAM Aje amAruM adhyayana vadhyuM che. ane dRSTimAM sA. 2 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna vizAlatA AvI che. vaLI dareka graMtharacanAne pitAnuM khAsa daSTibiMdu hoya che, eTale A graMthanI racanA tenA khAsa daSTibiMduone anusarIne thayelI che ane e rIte tenA sarjanamAM abhinavatA AvelI che. prazna-A graMtharacanAnuM khAsa daSTibiMdu zuM che? uttara-adhyAtma ane roganI dRSTie sAmAyikanuM nirIkSaNa-parIkSaNa karIne sarala bhASAmAM ane sugama zailimAM tenI rajUAta karavI, e graMtharacanAnuM khAsa daSTibiMdu che. praznapUNiyA zrAvake pitAnI eka sAmAyikanuM phala zreNika rAjAne ApyuM hota te paropakAra thAta ke nahi ? ane popakAra jevuM bIjuM puNya kayuM che ? uttarakiyA eka kare ane tenuM phala bIjAne maLe, e siddhAMta jaina dharmane mAnya nathI. jaina dharma te ema mAne che ke je manuSya jevI kriyA kare, tene te prakAranuM phala maLe. pUNiyA zrAvake kadAca ema kahyuM hatu ke "tamane eka sAmAyikanuM phala ApyuM che e mana manAvavAnI vAta hota. vAstavamAM e phala temane maLatA nahi. pUNiye zrAvaka te ja zuddha ane sAmAyika karavAthI daMbha ane khuzAmatathI para thaye hatuM, eTale teNe spaSTa jaNAvI dIdhuM ke ema banavuM azakya che. pArakAnuM bhaluM thAya, evI vRtti ane pravRttine paropakAra kahevAmAM Ave che ane te karavA jevuM che, paNa ahIM popakAra thAya evI paristhiti na hatI. vaLI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane mahimA pApakAra puNyanI AzAe nahi, paraMtu pitAnuM kartavya samajIne karavAno che. e rIte karAyela paropakAra ghaNe phaladAyI thAya che. prazna-zreNika rAjAne je cAra upAya batAvavAmAM AvyA. te sAva sAmAnya keTinA hatA. zuM evA upAyathI narakagatinuM nivAraNa thAya kharuM ? uttara-bhagavAna mahAvIra sarvajJa ane sarvadazI hatA, tethI teo jANatA hatA ke zreNikanI narakagatinuM nivAraNa thavAnuM nathI, paNa temaNe zreNikanA mananuM samAdhAna karavA mATe A prakAranA sAva sAmAnya upAya batAvyA. chatAM te jaI na zakyA, e zuM batAve che? bhavitavyatA baLavAna che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] sAmAyikane artha sAmAyika e kharekhara eka rahasyamayI vastu che. tenuM vAstavika rahasya samajavA mATe ApaNe ThIka ThIka majala. kApavI paDaze, paraMtu hAla to tenA arthajJAnathI zarUAta karIe. - ghaNA suMdara zabdo lekajihUvAe caDIne apabhraMza pAme che ane tene mUla artha kheI bese che. sAmAyika zabdanuM paNa lagabhaga ema ja banyuM che. Aje keTalAka tene samAyaka kahe che, te keTalAka tene "sAmAyaka kahe che, te keTalAka vaLI 'samAka' ane 'samAga sudhI paNa pahoMcyA che. paraMtu A cAre ya zabdo azuddha che. mUla zabda sAmAyika che ane tene ja zuddha mAnIne ApaNe cAlavAnuM che. zAstrIya zabdane mUla sthitimAM rAkhavA, eTale ke temAM eka paNa akSaranI hAni ke vRddhi karavI nahi, temaja tenA kAnA, mAtrA, varaDu ke anusvAramAM kaMI paNa pheraphAra Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikano artha 21 kare nahi, e ApaNuM mahApuruSane Adeza che. je zabdanA mUla svarUpamAM pheraphAra karIe to tene artha ja badalAI jAya ane jJAnanI AzAtanA thAya ke je mATe ApaNe prAyazcitta-daMDanA adhikArI TharIe. Ama chatAM ApaNe tenA para pUruM lakSya ApyuM nathI, eTale sthiti A hade pahoMcI che. zabdanI sAthe tene artha paNa zIkhavuM joIe, to ja jJAna sAMpaDe ane te ApaNA jIvanane ujALI zake. ApaNe jene artha jANatA nathI, evA zabdonuM bhaMDeLa bheguM karavAthI zuM ? te mAtra bolI javAthI keI upayogI hetu sarato nathI. ApaNe ghaNI kharI pAThazAlAomAM Aje satra kaMThastha karAvavAmAM Ave che, paNa tenA artho zIkhavavAmAM AvatA nathI ke sAmAnya artho zIkhavIne ja saMtoSa mAnavAmAM Ave che. tenuM pariNAma e AvyuM che ke A pAThazAlAomAM bhaNelA bAlaka-bAlikAone jaina dharmanA siddhAMtone ke kiyAone spaSTa dha hetuM nathI. A paristhitinuM nivAraNa kyAre thaze ? prAkRta-ardhamAgadhI bhASAne "sAmArUca zabda saMskRta bhASAmAM "sImaca zabda bane che ane te gujarAtI, hiMdI vagere bhASAmAM tatsama tarIke utarI Ave che, eTale ke te e ne e rahyo che. jema nagara parathI nAgarika, zarIra parathI zArIrika ane dharma parathI dhArmika zabda banele che, tema samAya zabda parathI sAmAyika zabda baneluM che. jyAre kaI paNa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna zabdanA prathama akSaramAM rahele svara vRddhi pAme tenA chellA akSaramAM rahelA svarane lepa thAya ane tene svArthamAM Ika pratyaya lAge, tyAre vyAkaraNanI paribhASAmAM tene taddhita rUpa kahevAmAM Ave che. sAmAyika e samAya zabdanuM taddhita rUpa che. te kevI rIte siddha thayeluM che te joI laIe. zabdane prathama akSarasa che, te + a thI banele che. temAM zuM vyaMjana che ane A svara che. saMskRta bhASAmAM 16 svara ane 33 vyaMjana che, jyAre gujarAtI bhASAmAM 12 svare ane 33 vyaMjane che, e te jANo che ne ? A a svaranI vRddhi thatAM A bane che, eTale samAyanuM sAmAya rUpa thAya che. have chello akSara ya che, te ja + A. ne baneluM che. temAM 2 vyaMjana che ane A svara che. A a svarano lepa thatAM sAmAnyU evuM rUpa bane che.. ane tene svArthamAM Ika pratyaya lagADatAM "sAmAyika e zabda taiyAra thAya che. - jyAre kaI paNa zabda taddhitarUpa dhAraNa kare che, tyAre te saMbaMdhadarzaka bane che. jemake-nagara saMbaMdhI te nAgarika, zarIra saMbaMdhI te zArIrika ane dharma saMbaMdhI te dhArmika. A rIte je samAya sAthe saMbaMdha dharAve che, te sAmAyika ema samajavAnuM che. tAtparya ke sAmAyikamAM samAya zabda ghaNuM mahatvanuM che ane teno artha jANIe te ja sAmAyikane artha jANI zakAya ema che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sAmAyikano artha have samAya zabda eka karatAM vadhAre artho darzAve che. ahIM tame kadAca ema kahezo ke "sAva sAde jaNane samAya zabda aneka artho zI rIte darzAvatuM haze ? paraMtu sAva sAdA jaNAtA zabdomAM paNa ghaNA artho darzAvavAnI zakti hoya che, te nIcenA daSTAMtathI jANI zakAze - bhIla rAjA ane tenI traNa rANuo eka jaMgalamAM keI bhIla rAjA tenI traNa rANIe sAthe pravAsa karI rahyo hato. evAmAM eka rANIe kahyuM : "he svAminAtha ! mane bahu tarasa lAgI che, te pANI lAvI Apa." ceDe dUra gayA pachI bIjI rANIe kahyuM : "priyatama! A pravAsa kaMTALAbharelo lAge che, to tame kaMI gAe te sAruM.' pravAsa theDe AgaLa vadhyA pachI trIjI rANIe kahyuM ke "he prItama ! A jaMgala ghaNuM suMdara haraNothI bhareluM che. jo tame temAMnA eka haraNane zikAra kare te tenA mAMsa vaDe ApaNe mIjabAnI uDAvIe. traNa judA judA prakAranI mAgaNIo ekI sAthe pUrI zI rIte karavI ? e eka muMjhavaNabharyo prazna hatuM, paNa e bhIlarAjA catura hatA, eTale teNe eka ja uttaramAM badhAnuM kAma patAvI dIdhuM. e uttara hate "o " A uttara parathI prathama rANI ema samajI ke najIkamAM kaI sara eTale sarevara nathI, tethI teo pANI kayAMthI lAve ? AgaLa para keI saravara Avaze, tyAre joyuM jaze. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sAmAyika-vijJAna - A uttara parathI bIjI rANI ema samajI ke atyAre temane sara eTale svara nathI, arthAt temanuM gaLuM besI gayeluM che, eTale teo gAI zake ema nathI. cAle, gAvAthI sayuM! ane A uttara parathI trIjI rANa ema samajI ke atyAre temanI pAse sara eTale zara-bANa nathI, tethI te haraNane zikAra karI zake ema nathI. A saMgamAM temane Agraha kare nakAme che. tAtparya ke prAkRta bhASAne sara zabda sAva sAdo dekhAvA chatAM teNe traNa arthe pradarzita karyA, te pachI saMskRtagujarAtI "samaya" zabda aneka artho pradarzita kare, emAM Azcarya zuM ? ahIM e paNa samajI le ke zabdanA artho manasvI rIte karI zakAtA nathI. te mATe zAstra, paraMparA, vyAkaraNa ke keSanuM pramANa joIe che. AvA keI paNa pramANa vinA artha karavA lAgIe te temAM chabaraDA vaLe che ane sthiti hAsyAspada banyA vinA rahetI nathI. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNe vizeSAvazyakabhAgamAM sAmAyikane artha A pramANe karyo che - rAga-dosa virahio samo tti ayaNaM ayoti gamaNaM tti / samagamaNa (ayaNaM)tti samAo, sa eva sAmAiyaM nAma // rAga ane dveSathI rahita e AtmAne pariNAma Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA a 25 * sama ' kahevAya. aya eTale ayana ke gamana. te gamana sama pratye thAya, tethI samAya kahevAya ane evA je samAya te ja sAmAyika kahevAya. ahI` sama + aya = samAya ema mAnIne atha karavAmAM Avyo che. tAtpa ke jenAthI rAga-dveSa dUra thaI samabhAva keLavAya te sAmAyika kahevAya. Aje te ApaNuM jIvana rAga-dveSathI bhareluM che ane temAM samabhAva te zeAdhyeA ya jaDatA nathI, eTale ApaNA uddhAranI cAvI A sAmAyikamAM rahelI che. have te cAvInA upayoga kevA ane keTalA karavA ? te ApaNe jovAnuM che. zrI hemacadrAcArye yAgazAstranA strApajJavivaraNamAM kahyuM che ke 'rAgadveSa-nirmuhasya sata: bAyo jJAnAvInAM chAmaH praNamanupamamAyaH, samAya tra sAmAcim / rAga ane dveSathI mukta thayelA AtmAne jJAna vagerene prathama sukharUpa je lAbha thAya, te samAya ane te ja sAmAyika. ' ahI sama + Aya = samAya mAnIne artha karavAmAM Avye che. temAM samane artha zama-prazama-prazamasukha ane AyanA atha lAbha darzAvelA che. tAtparya ke jenAthI zamasukhane lAbha thAya-prazamasukha maLe, tene sAmAyika jANavuM. zamane sAmAnya artha zAMti che. khAsa karIne rAgadveSajanya indriyA tathA mananA vikAro zamI jatAM je sukha-zAMtine anubhava thAya, tene zama kahevAmAM Ave che. A zamaguNa jyAre prakRSTapaNuM pAme, tyAre tene prazama kahevAmAM Ave che. Aje . Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna te ApaNe Idriya ane mananA anekavidha vikAronA bhoga banelA chIe, tethI zAMtino anubhava karI zakatA nathI. vividha prakAranA bhege vaDe je zAMtine anubhava thAya che, te kSaNika hoya che, eTale pharI e bhoga bhogavavAnI vAsanA saLavaLe che ane pharI kSaNika zAMtine anubhava karI azAMtinI AgamAM homAI jaIe chIe. tethI kharI jarUra zama-prazama prakaTAvavAnI che. A zama-prazama sukhane lAbha sAmAyikanI sAdhanAthI meLavI zakAya che, e tenuM keTaluM mahatva ? have sama zabdanA bIjA paNa keTalAka artho thAya che, te joI laIe. sama eTale samasthiti, viSama sthitine abhAva. A viSama ane samasthiti AtmAnA saMbaMdhamAM samajavAnI che. AtmA anAdikAlathI karmo vaDe baMdhAyela che. te junAM karmo bhagavate jAya che ane navAM karmo bAMdhato jAya che. A badhAM karmonuM phaLa bhegavavA mATe tene cAragati ane rAzI lAkha jIvanirUpa saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe che ane vividha prakAranAM dukhe bhegavavA paDe che. A tenI viSama sthiti che. je A viSama sthiti dUra thAya, te ja te samasthitine pAmI zake ane tenA mULa svarUpamAM avasthAna pAmI anirvacanIya sukha ane AnaMdane upabhega karI zake. tAtparya ke jenA vaDe AtmAnI karmasahita avasthA dUra thaI karma rahita avasthA prApta thaI zake tene sAmAyika kahevAya. sama eTale mitratA ke baMdhutva. te jagatanA sarve Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane artha ja pratye utpanna thAya, tyAre vizvamaitrI ke vizvabaMdhutvanI bhAvanA utpanna thaI gaNAya. jenA aMtaramAM vizvamaitrI ke vizvabaMdhutvanI bhAvanA pAMgarI hoya, te kaI jIvane pitAne varI, zatru ke ahita karanAra mAne nahi, eTale temanA pratye koI jAtane TheSa dharAve nahi. vaLI jyAM baMdhutvanI bhAvanA baLavAna banI hoya tyAM Atmasadaza-vyavahAra saheje saMbhave, eTale ke te sarva jIvane pitAnA jevA ja sukhanI bhAvanAvALA mAnI keIne jarA ye duHkha devA tatpara thAya nahi. AvI sama avasthA eTale vizvabaMdhutvanI bhAvanA jenAthI keLavAya, tene sAmAyika kahevAya. sama eTale madhyasthatA ke vItarAgatA. te tyAre ja prakaTe che ke jyAre saMsAranA vividha padArthomAM karelI mane ane amanojJa, athavA ISTa ane aniSTa athavA priya ane apriyanI kalpanA dUra thaI anAsakta bhAva prakaTe. rAgathI paNa na kheMcAvuM ane dveSathI paNa na kheMcAvuM, paraMtu e benI madhyamAM rahevuM te madhyasthatA ane dareka paraMpadArtha para rAga cAle ja, Asakti cAlI javI; e vItarAgatA. jenAthI AvI . vItarAgatA utpanna thAya, tene sAmAyika kahevAya. samane eka artha darzana, jJAna ane cAritrane samanvaya che, eTale jenAthI sarayadarzana prakaTe, tene AdhAre samyagajJAnanI prApti thAya ane tenA AdhAre saccAritranI prApti thAya, tene paNa sAmAyika kahevAya. samAya zabdamAM kevA gaMbhIra ane jIvanasaMpazI arthe Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :28 sAmAyika-vijJAna - samAyelA che, te A parathI samajI zakAze. paraMtu tenA AvA arthe ApaNuM jANavAmAM AvyA nathI ane kadAca - jANavAmAM AvyA hoya, te paNa ApaNe tenA para gaMbhIra vicAra karyo nathI, eTale te ApaNA hRdayane sparzI zakela nathI. A te amRtasarevaranA kinAre UbhA rahIne tarasyA maravA jevI sthiti che. sAmAya zabdanuM taddhitarUpa paNa sAmAyika banI zake che. jenAthI sAma eTale zAMtine lAbha thAya, te sAmAya. athavA jenAthI sAma eTale ahiMsAne lAbha thAya, te - sAmAya. athavA jenAthI sAma eTale vizvamaitrIne lAbha thAya, te sAmAya. A sAmAya te ja sAmAyika. paraMtu uparanA arthomAM A badhA arthone lagabhaga samAveza thaI jAya che, eTale mukhya lakSya e artho tarapha ja ApavAnuM che. tenuM ahIM tAraNa ApIe te yAda rAkhavAnuM ThIka paDaze. (1) jenAthI rAga-dveSa dUra thaI samabhAva keLavAya, te - sAmAyika kahevAya. (2) jenAthI zamasukhane lAbha thAya, te sAmAyika kahevAya. (3) jenAthI AmAnI karmamaya viSama sthiti dUra thAya ane karmarahita sama-avasthA prApta thAya, te sAmAyika kahevAya. (4) jenAthI sAMsArika padArtho paranI Asakita dUra thaI anAsakta bhAva keLavAya, te sAmAyika kahevAya. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane artha 29 : (5) jenAthI sarva jIve pratye maitrI keLavAya, te sAmAyika kahevAya. (6) jenAthI samyagdarzana, samyagrajJAna tathA sabhya - cAritranI prApti thAya, te sAmAyika kahevAya. sAmAyikanA A cha artho pharI pharI vicAravA jevA che, pharI pharI ciMtavavA jevA che. tenAthI sAmAyika pratye abhiruci keLavAze ane AdhyAtmika unnatinAM dvAra . khulI jaze. praznottarI prazna-sAmAyikanA artho aneka che, temAMthI kayA arthane mukhya mAnIne cAlavuM? uttara-zrI jinabhadragaNikSamAzramaNe sAmAyikane je artha karyo che, tene mukhya mAnIne cAlavuM. zAstrIya paraM. pA ane vyAkaraNa e baMne daSTie e artha barAbara che. prazna-te bIjA artho zAstrIya paraMparA ane vyAkaraNa nI daSTie barAbara nathI zuM ? uttara-bIjA artho paNa zAstrIya paraMparA ane vyAkaraNanI dRSTie barAbara che, paNa tattvathI e badhA arthe prathama arthamAM aMtarbhAva pAme che. prazna-je bIjA arthe prathama arthamAM aMtarbhAva pAmI jAya evA hatA, te jaNAvavAnI jarUra zI hatI ? Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 sAmAyika-vijJAna uttara-sAmAyika zabdamAM kevuM arthagAMbhIrya raheluM che, te darzAvavA mATe A arthe ahIM jaNAvelA che. zuM A artho jANyA pachI tamane ema nathI lAgatuM ke sAmAyika zabda gahana arthane bhaMDAra che ? prazna-ema te lAge ja che, paNa bIjA badhA arthe prathama arthamAM aMtarbhAva pAme che, e vAta magajamAM utaratI nathI, tenuM kema? uttara-indriya ane mananA vikAro zamatAM je sukhano anubhava thAya che, tene zamasukha kahevAmAM Ave che. have Indriya ane mananA vikAre rAga-Sane AdhIna che. eTale ke rAga-Sane lIdhe te utpanna thAya che ane rAgadveSane nAza thatAM te zamI jAya che. eTale samabhAva ane zamasukha eka ja sthitinAM be judAM nAme che. apekSAvizeSathI temanuM nAmakaraNa juduM thayuM che, eTaluM ja. jyAM samabhAva nathI, tyAM zamasukha nathI ane jyAM zamasukha nathI. tyAM - samabhAva nathI. have tame ja kaho ke sAmAyikane bIjo artha prathama arthamAM aMtargata thAya ke nahi? prazna-tamAre A khulAse sAMbhaLyA pachI ema lAge che ke bIjo artha prathama arthamAM aMtargata thaI jAya che, - paraMtu trIjo artha te sAva judo ja lAge che, te prathama - arthamAM zI rIte aMtarbhAva pAme? Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane artha uttara-dekhItI judAImAM ghaNuM vAra ekatA hoya che ane dekhItI ekatAmAM ghaNIvAra judAI hoya che, eTale A trIjo artha dekhIto judo chatAM eka ja vastu sthitinuM pratipAdana karanAra che. saghaLAM karmabaMdhananuM mukhya kAraNa rAga ane dveSa che. e ghaTavA mAMDe eTale karma baMdhana ghaTavA mAMDe ane te sarvathA ghaTI jAya eTale ke nAza pAme tyAre saghaLAM karmabaMdhane paNa nAza pAme. tAtparya ke rAgadveSane nAza e ja vAstavamAM karmanAza che, eTale karma rahita sama avasthA ane samabhAva vastutaH eka ja che. prazno artha paNa dekhIto judo che. zuM temAM ya A rIte ekatA siddha thaze kharI ? uttara-tenI hamaNAM ja khabara paDaze. sAMsArika padArtho para Asakti thavAnuM mULa kAraNa rAga che ane apekSAvizeSathI ASa paNa che. te baMnenuM pramANa ghaTatAM anAsaktabhAva utpanna thavA lAge che ane e pramANa pUrepUra ghaTI jAya eTale ke zUnyabiMdu para AvI jAya, tyAre anAsaktabhAva saMpUrNapaNe siddha thAya che. eTale A ethe artha paNa prathama arthamAM aMtarbhAva pAme che, ema mAnavuM ja rahyuM. prazna-e mAnI lIdhuM. have pAMcame artha prathama arthamAM zI rIte aMtarbhAva pAme che, e jaNAve ! uttara-jagatanA keTalAka jIvene ApaNe mitra ke dosta mAnIe chIe ane keTalAka ane zatru ke duzmana mAnIe Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 sAmAyika-vijJAna chIe, tenuM kAraNa ApaNAmAM rahelI rAga-dveSanI vRtti che. je A rAga ane dveSanI vRtti nAza pAme te amukane mitra ane amukane zatru mAnavAnI vRtti udbhave ja nahi. pachI te jagatanA sarvajIne samAna mAnavAnI ane temanI sAthe maitrIbharyo vyavahAra rAkhavAnI bhAvanA prabaLa bane, eTale vizvamaitrI e samabhAvanuM bIjuM nAma che. jyAM samabhAva hoya tyAM jagatanA badhA ja sAthe avazya maitrI hoya, tethI pAMcame artha paNa prathama arthamAM aMtarbhAva pAmI. jAya che. prazna-zuM chadro artha paNa A rIte prathama arthamAM aMtarbhAva pAmaze kharo ? uttara-emAM zaMkA zI? samyagudarzana, samyagrajJAna ane sacAritra e AtmAnA guNo che, je rAga-dveSane nAza thavAthI pUrNa paNe pragaTa thAya che. tAtparya ke samabhAvanI ArAdhanAmAM samyagadarzana, samyagUjJAna ane samyAtrinI ArAdhanAne samAveza thaI jAya che. zAstrakAroe sAmAyikanA zrata-sAmAyika, samyakatva-sAmAyika, dezavirati-sAmAyika ane sarvavirati-sAmAyika evA je cAra prakAre pADyA che, te A vastunuM samarthana karanArA che. zrata eTale zA-tenuM adhyayana karI samyagUjJAna meLavavuM, e zruta-sAmAyika. tattvabhUta padArthomAM zraddhA rAkhavI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane artha e samyakRtva-sAmAyika. samyakatvamUla zrAvakanAM bAra vrata pALavAM e dezavirati-sAmAyika ane sAdhunAM pAMca mahAvrata pALavA e sarvavirati-sAmAyika. AmAM samyagudarzana, samyagajJAna ane sammacAritra e traNeyane samAveza thayela che. tAtparya ke samyagadarzana, samyagUjJAna tathA samyaphacAritra rUpI ratnatrayI ane sAmAyika tAtvika dRSTie abhinna che, tethI A cho artha paNa prathama arthamAM aMtarbhAva pAme che. sA. 3 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 3 ] sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA sAmAyika zraddhArUpa paNa che, jJAnarUpa paNa che ane cAritra ke kriyArUpa paNa che. temAMthI kriyA tarIke tenI prasiddhi vizeSa hovAthI, prathama te sabaMdhI keTalIka vicAraNA karIzuM. gata e prakaraNAmAM sAmAyikanA mahimA tathA a aMge je vivecana karavAmAM AvyuM che, tenA parathI pAkamitrA eTalu te samajI gayA haze ke sAmAyika e jaina dharmAMnI mahAna sAdhanA che, te samatva ke samabhAvanI siddhi mATe ceAjAyelI che ane sAdhu-sAdhvIo mATe pharajiyAta che.' sAmAyika vinA sAdhutA nahi' e nyAye to pratyeka sAdhusAdhvI sAdhujIvananA svIkAra karatAM pahelAM sAmAyikanI pratijJA grahaNa kare che ane peAtAnA samasta jIvana daramiyAna tenA pAlana mATe prayatnazIla rahe che. jo sAmAyikanI kriyA sArabhUta ane suMdara na hota to tene sAdhu-sAdhvIo mATe A rIte pharajiyAta anAvavAmAM AvI na hota. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kiyA 35 je sarva zAnI dohanarUpa kiyAne sArabhUta kahevAtI hoya te sAmAyikanI kiyA sarvazAnA dehana rUpa che ane je zubha ke prazasta pariNAma lAvanArI kriyAne suMdara kahevAtI hoya te sAmAyikanI kriyA zubha ke azarata pariNAma lAvanArI che. ahIM ke ema kahetuM hoya ke "zA te lAkha kalekapramANa che, tenuM dohana A rIte eka kiyAmAM zI rIte thAya ?" te cAra paMDitanI vAta jANavAthI A praznanuM samAdhAna thaze. cAra paMDitenI vAta eka zaheramAM cAra paMDite rahetA hatA. temAM pahele A vedamAM niSNAta hatA, bIje dharmazAstramAM vizArada hatuM, trI nItizAstramAM nipuNa hatuM ane e kAmazAstramAM pAraMgata hatA. A cAre ya paMDitae potapotAnA viSayane eka mahAgraMtha racavAne vicAra karyo ane te anusAra eka eka lAkha zlekanI racanA karI. pachI teo jitazatru nAmanA rAjA pAse gayA ane kahevA lAgyA : "he rAjan ! ame A mahAgraMthanI racanA karI che, te tame sAMbhaLo." rAjAe kahyuM : "keTalA phlekapramANa che ? " paMDitAe kahyuM : "dareka graMtha lAkha lekapramANa che." rAjAe kahyuM : "ATalA moTA graMze sAMbhaLavA besuM te mAruM badhuM kAma rakhaDI jAya." Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 sAmAyika-vijJAna paDitAe kahyuM : 'te tenA pacIza-pacIza hajAra zlokomAM sakSepa karIe, ' rAjAe kahyuM : '* to paNa badhA thaI ne eka lAkha laika thAya. mATe hajI sakSepa thaI zake ema hAya tA jaNAvo.' paMDitAe kahyuM : ' jo ApanI IcchA evI ja hAya te tene hajAra-hajAra zlokapramANa banAvI daIe.' paraMtu rAjAne A pramANa paNa vadhAre lAgyuM, eTale paDitA pAMsaso zloko para AvyA, temAMthI so zloka para AvyA, temAMthI daza zloko para AvyA ane chevaTe eka zloka para AvyA. tyAre rAjAe kahyuM : tame je kaI kahA, te sAMbhaLIne huM yAda rAkhavA mAguM chuM ane cAra zlAko yAda rAkhavA jeTalI mArI zakti nathI, tethI cAre ya maLIne eka zloka kahe| to huM sAMbhaLuM. pa MDitAe e vAta kabUla karI. pachI pahelA paMDita bolyA : jIrNe bhojanamAtreyaH, jamelu' pacI jAya pachI ja bhAjana karavu, e AyuvedamAM parama niSNAta AtreyanA mata che. pachI bIjo paMDita khelyA : kapilaH prANInAM dayA / prANIo para dayA rAkhavI, e dharma zAstramAM pa vizArada kapila RSinA mata che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA pachI trIje paMDita go : bRhaspatiravizvAsaH, keI para aMdhavizvAsa rAkha nahi, e nItizAstramAM parama nipuNa bRhaspatine mata che. chevaTe cothe paMDita che ? pacAra strIpu jAva strIo pratye mRdutAthI vartavuM, e kAmazAstramAM kAbela pAMcAla Sine mata che. A rIte dareka paMDite eka lAkha zlekane saMkSepa mAtra eka eka caraNamAM saMbhaLAvatAM rAjA ghaNe khuzI thaye ane temane bhAre InAma ApyAM. eTale lAkha kalekene sArI mAtra eka kriyAmAM utarI zake che. ame anubhave joyuM che ke sAmAyikanI kriyA thaDe vakhata karavAmAM Ave te paNa te mana-vacana-kAyAne pavitra kare che, zAMti ane samatAne anubhava karAve che tathA dharmabhAvanAmAM bharatI lAve che, te pachI lAMbA samaya sudhI sAmAyikanI kiMyA karanArane kayA lAbha na thAya ? keTalAka ema samaje che ke "sAmAyika te eka sAmAnya kriyA che ane te DesA-DosIo ke kurasadiyA lekane karavA jevI che, temAM ApaNuM kAma nahi. paNa A Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna: 38 pachI, samajaNa bhUlabharelI che. zrAvaka-zrAvikA mATe sAmAyikanI je kriyA karavAnuM vidhAna che, te sAmAyikanI mahAsAdhanAnA eka pratIka rUpa che ane te AdhyAtmika vikAsa sAdhavA mATe tathA yogasAdhanA karavA mATe eka suMdara sAdhana che, tethI nAnA--meTA sahue karavA jevI che. je loko ema kahe che ke vyavahAra ane vyApAra pahelA, dhArmika kriyA te gADInI AgaLa gheADA joDavAne badale pAchaLa joDe che ane te gADIne huMkAravAnA prayatna kare che, pachI tenu pariNAma du:kha, zoka ke nirAzAmAM Ave temAM navAI zI ? jema gADInI AgaLa gheADo joDavAthI te kharAbara cAle che, tema jIvanamAM dharmAMne prAdhAnya ApavAthI, dhAma ka kriyAone mahattva ApavAthI jIvana sa MvAdI ( Harmonius ) ane suMdara ane che. tAya ke vyavahAra ane vyApAranI game tevI dhamAla hAya, te paNa sAmAyikanI kriyA dararoja karavA jevI che. sAmAyika e sarva AdhyAtmika kriyAonA sAra che. tethI paNa te sArabhUta ane suMdara che. A vastu ame pAThaka mitrAne spaSTatAthI samajAvavA IcchIe chIe. 6 AdhyAtmika vikAsa mATe je kriyAe avagya karavA jevI che, tene jaina dharmImAM * Avazyaka'nI saMjJA apAcelI che. AvAM Avazyako che che: (1) sAmAyika, (2) caturvi zatistava, (3) vaMdana, (4) pratikramaNu, (5) kAryA-Dsa ane (6) pratyAkhyAna. temAM sAmAyikanA mukhya hetu Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA 39 6 manuSyamAM rahelI rAga-dveSanI vRttione ghaTADI samatva ke samabhAva tarapha laI javAnA che. catuviMzatistavanA mukhya hetu cAvIza tI karI pratye ananya bhakti utpanna karavAne che. vadananA mukhya hetu guNavAna guru pratye vinaya keLavI temanI kRpA meLavavAno che. pratikramaNanA mukhya hetu jANe ke ajANe thayelI bhUleAne sudhArI bhAvI bhUleA sAme pALa bAMdhavAnA che. kAcAsa nA mukhya hetu kAyAnuM mamatva TALI mananI vRttiene AtmA tarapha vALavAnA che ane pratyAkhyAnanA mukhya hetu AtmAne saMyamamAM lAvI tyAga guNa keLavavAnA che. X cha AvazyakomAM sAmAyikane prathama mUkavAnuM kAraNu zu' ? ' A praznanA uttara zrImAna haribhadrasUrie Avazyaka sUtranI TIkAmAM A pramANe ApyA che : taMtra prathama madhyayanaM sAmAyikaM samabhAvalakSaNatvAt caturviMzatistavAdInAM 4. tadda mekavAna prAdhanyamasyaMti ' SaDAvasyakanAM cha adhyayanAmAM paheluM adhyayana sAmAyika che. samabhAva lakSaNane lIdhe te sAmAyika kahevAyuM che. caturvizatistavaAdi bIjA pAMca adhyayaneA tenA ja bhedo che, eTale tenI prAthamikatA samajavAnI che.' tAtparya ke cha AvazyakeAmAM sAmAyika e sAdhya hAvAthI pahelu mUkAyeluM che ane bIjA' pAMca Avazyaka tenAM sAdhanA ke agA heAvAthI pachI mUkAyelAM che. X * zrI pratikramaNasUtra-proTIkA nA traNa daLadAra bhAgeAmAM A cha Avazyaka para ame vistRta vivecana karelu che, te jijJAsuee jarUra jovu. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ go sAmAyika-vijJAna jyAre zrImAna haribhadrasUri jevA jaina zAstronA samartha jJAtA A vastu kahI rahyA che, tyAre tene yathArtha mAnavI ja rahI. Aje "SaDAvazyakane saMskAra ApaNuM mana para daDha thayela che, eTale prazna uThe che ke "A zI rIte hoI zake ?" paNa jinAgamenA prAcIna ullekha A vastunuM pUruM samarthana kare che. AvazyakaniryaktimAM kahyuM che ke "tapa ane saMyamathI sahita evA marIci, svAmInI sAthe vicare che. udyamI ane bhaktivAna evA te guru pAse sAmAyikathI mAMDIne agiyAra aMge paryata bhaNyA. jJAtAdharmakathA nAmane chaE aMgasUtranA zailakajJAta nAme pAMcamA adhyayanamAM kahyuM che ke "tyArabAda te thAvagrA putra zrI neminAtha svAmInA tathA prakAranA guNaviziSTa vire pAse sAmAyika Adi cauda pUrvone abhyAsa kare che. te pachI muMDa thaIne dIkSA aMgIkAra karyA bAda zuka nAmanA maharSi sAmAyikathI mAMDIne cauda pUrvenuM adhyayana kare che.' zrI bhagavatIsUtranA bIjA zatakanA prathama uddezAmAM &dacarita Ave che. temAM jaNAvyuM che ke "te kaMika aNa gAra bhagavAna mahAvIranA tathArUpa sthavire pAse sAmAyika Adi agiyAra aMgenuM adhyayana kare che." AvA ullekha jinAgamamAM aneka sthaLe thayelA che. jyAre keI paNa muni dIkSA aMgIkAra karI zrutanA pAragAmI 13 pAra samAcAra dIkSA aMgIka pUrvanuM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA 41 thayA, evuM kahevuM hoya tyAre temaNe sAmAyika Adi agiyAra aMge ke sAmAyika Adi cauda pUrve evA zabdone prayoga kare che. Ano artha e thayo ke zramane-sAdhuene sahu prathama sAmAyikasUtranuM adhyayana karAvavAmAM AvatuM ane tyAra pachI ja agiyAra aMge tathA cauda pUrvene abhyAsa karAvavAmAM AvatuM. sAmAyika e sAdhu jIvananI mukhya sAdhana hatI, eTale tene A rIte prAthamiktA apAtI. vaLI dareka sthaLe sAmAyika zabdane ja prayoga kare che, nahi ke SaDAvazyakane, eTale sAmAyika mukhya manAtuM ane bIjAM Avazyake tenAM sAdhane ke aMge manAtAM, emAM koI zaMkAne sthAna nathI. "bIjAM Avazyaka sAmAyikanAM sAdhane ke aMge zI rIte ? " e prazna pAThakenA manamAM avazya uThavAne. tene khulAse e che ke vIza tIrthakare sAmAyikanA sAdhake tathA upadezaka hatA. tethI temanuM smaraNa karatAM sAmAyikanI bhAvanA puSTa thAya che, Adarza sAmAyika kevuM hovuM joIe ? tene khyAla Ave che ane temanA sabhuta guNonuM kIrtana karatAM cittamAM rahele rAga-dveSarUpI mala ochA thatAM samabhAvanI siddhimAM sahAya maLe che, eTale tene sAmAyikanuM eka aMga mAnavAmAM AvyuM che. guNavAna gurune vinaya karatAM sAmAyikanA hetuo samajAya che, sAmAyikanuM svarUpa khyAlamAM Ave che ane tenA vidhi aMge egya mArgadarzana maLe che, tethI tene Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sAmAcika--vijJAna paNa sAmAyikanuM ja eka aMga mAnavAmAM AvyuM che. jo guNavAna gurunA vinaya karavAmAM ne Ave te sAmAyikanA lAbha thAya nahi, sAmAyikanI kriyA temanI nizrAmAM, temanA mAdana nIce ja karavAnI che, pachI temane vinaya karyAM vinA kema cAle ? vaLI deva ane guru ane pratye zraddhAnvita thavAthI ja sAmAyikanI siddhi thAya che, eTale temane vinaya, temanI bhakti, temanuM bahumAna Avazyaka che. pramAda, aNusamaja ke upayAganI khAmIne lIdhe sAmAcikanI kriyAmAM-sAdhanAmAM ghaNI skhalanAe thAya che. paraMtu pratikramaNane Azraya letAM e skhalanA sudharI jAya che ane navI skhalanAe na thAya, tenI takedArI jAge che. A rIte sAmAyikanI zuddhi jALavI rAkhavAmAM ane tenI dhyeyalakSI pravRttine gati ApavAmAM pratikramaNu khAsa sahAya kare che, tethI tene sAmAyikanA eka aMga tarIke svIkAra karavAmAM AvyA che. sAmAyika e zuddha AdhyAtmika kriyA che, paNa dehanI mamatAne lIdhe temAM DaheALANa thAya che ane nahi dhArelA- nahi pelA doSo phUTI nIkaLe che, paraMtu kAyAtsa tu Alamana letAM dehanI e mamatA dUra thAya che ane AtmazaiAdhana karavAnI anerI taka sAMpaDe che ke je sAmAyikanI sAdhanAmAM atyaMta jarUrI che, tethI kAyAtsagane paNa sAmAyikanuM eka aMga gaNavAmAM AvyuM che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kiyA pratyAkhyAna pApane aTakAvanAruM che, tyAgaguNanI abhivRddhi karanAruM che ane saMkalpabalane vadhAranAruM che. tethI tenI gaNanA paNa sAmAyikanA eka aMgamAM ja karelI che. TUMkamAM sarva AdhyAtmika kriyAomAM paDAvazyakanI mukhyatA che ane SaDAvasthAmAM sAmAyikanI mukhyatA che, eTale tene sarva AdhyAtmika kriyAone sAra samajavAne che. ahI prAsaMgika eTaluM jaNAvI daIe ke Aje te paDAvazyaka e jANe mAtra bolI javAne viSaya hoya, e rIte tenAM sUtre pratikamaNa-samaye kaDakaDATa bolI javAmAM Ave che, paNa tenA artha-bhAva-rahasyane vicAra karI tene jIvanamAM utAravAno prayatna karavAmAM AvatA nathI, tethI ja ApaNuM jIvanamAMthI adhyAtmano raMga uDI gayuM che ane bhautikavAdanI bharatI thaI rahI che. tenAM je aniSTa pariNAmo AvyAM che ane AvI rahyAM che, te ApaNI AMkha kholanA banavA joIe, paNa hajI sudhI banyAM nathI, e keTaluM zocanIya che ? pAThakamitra! jena mahaSioe dharma, tattvajJAna, acAtma, ga ane maMtra-yaMtra-taMtranA viSayamAM ghaNuM kheDANa kareluM che, tenuM ApaNe zodhana karIe, tene ApaNe saMgraha karIe, tenAM rahasyane samajavAne niSThAbharyo prayAsa karIe te ApaNe A vastuo mATe anya kaI jagAe najara doDAvavAnI jarUra nathI. adhyayana-abhyAsa mATe te. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 4 sAmAyika-vijJAna - tarapha najara doDAvIe, e judI vAta che. ame pote amArI jiMdagInAM ghaNAM kiMmatI varSe enI pAchaLa gALyAM che ane tenuM keTaluMka zubha pariNAma AvyuM che, paNa A badhuM vizAla pAye ane vyavasthitapaNe thavuM joIe, evI amArI AMtarika mAnyatA che. "samyagUjJAna ane samyakriyAthI mokSa maLe che" evI ApaNuM mahApuruSanI joradAra jAherAta che, paNa ApaNAmAM nathI te samyagRjJAna ane nathI te samakiyA! pachI ApaNe mokSamArga tarapha prayANa zI rIte karavAnA ? je ApaNe mekSa joIne ja hoya te A praznanI gaMbhIra vicAraNA karavI joIe. tenA pratyenI upekSA ApaNane adhaHpatana tarapha ghasaDI rahI che ane hajI vizeSa ghasaDaze, tethI e upekSA choDe ane gaMbhIra vicArapUrvaka samyagUjJAna tathA samyakakiyAnA mArge AgaLa vadhavAne nirNaya kare. praznottarI prazna-kriyA kene kahevAya? uttara-je Atmazuddhi nimitte karavAmAM AvatI hoya, te kriyA kahevAya. dhArmika-AdhyAtmika kSetramAM AvI kriyAnuM ja mahattva che. prazna-kiyA vinA kAryasiddhi thAya kharI ? uttara-nA. je rAMdhavAnI kriyA karIe te ja raI thAya che ane bhaNavAnI kriyA karIe te ja vidyA maLe che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kriyA 45 e ja rIte dhArmika ke AdhyAtmika kriyAe karIe, te ja dhArmika AdhyAtmika vikAsa sAdhI zakAya che. prazna-jJAna vinA kriyA thAya kharI? uttara-thAya, paNa tenuM dhAryu pariNAma Ave nahi. jJAnathI kriyAnA hetu ane tenu svarUpa kharAkhara samajAya che ane te kAryasiddhi mATe upayogI che, tethI jJAnapUrvaka kriyA karavAnuM vidhAna che. prazna--jo jJAnapUrNAMka kriyA karavAmAM AvatI hAya, te temAM zraddhAnI jarUra kharI ? uttara-hA. temAM zraddhAnI jarUra che. zraddhA vinA jJAna nahi,jJAna vinA kriyA nahi ane kriyA vinA mukti nahi, e jaina dhame svIkArelA siddhAMta che. prazna-mAtra zraddhAthI kriyA karavAmAM Ave to ? uttara-tA e kriyA kharAkhara thAya nahi, zraddhA ane kriyA vacce jJAnanI bhUmikA svIkAravAmAM AvI che, te . ApaNe bhUlavuM na joi e. jo mAtra zraddhAthI kriyA kharAkhara thatI hAya te jJAnI bhagavaMtA vacce jJAnane lAvata ja nahi. zraddhA e kriyA mATe eka Avazyaka pagathiyuM che, paNa kriyAzuddhi mATe te jJAnanI jarUra paDe ja che. ApaNA aMtaramAM zraddhA hAya ke huM mATe| saMgItakAra thaIza ane te mATe thoDAM vAjiMtro bhegAM karI game tema vagADavA mAMDIe te saMgItakAra thavAtuM nathI. te mATe saMgItavidyAnu cAgya vyakti Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sAmAyika-vijJAna pAsethI jJAna meLavavuM paDe che ane tenA AdhAre AgaLa - vadhavuM paDe che. te ja eka divasa saMgItakAra thaI zakAya che. prazna-mAtra zraddhAthI karAyelI kriyAnuM phala te maLe ne? uttara-phala maLe, paNa ghaNuM ochuM. je vyApAramAM lAkha rUpiyAnA naphAnI AzA rAkhI hoya, temAM e basone lAbha thAya, e kaMI lAbha kahevAya? prazna-kiyA karatI vakhate manamAM ke bhAva hovuM joIe? uttara-zuddha. prazna-zuddha bhAva kene kahevAya ? uttara-jemAM sAMsArika sukhanI koI paNa prakAranI - IcchA-AzA-AkAMkSA-abhilASA na hoya, paNa mAtra AtmavikAsanI ja bhAvanA hoya, tene zuddhabhAva kahevAya. prazna-zuM A zakya che kharuM? uttara-zakya che, tethI te jaNAvIe chIe. mahApara je kriyA vaDe saMsArasAgarane pAra karI gayA, te AvA zuddha bhAvavALI kiyA hatI. prazna-zuM sAmAyikanI kriyA reja karavI joIe ? uttara-hA. tenAthI lAbha ja che, tethI te reja karavI joIe. zrAvakanA dinakRtyanuM sUcana karatA "mannata jiNAvyuM svAdhyAyamAM "diva6 bAvaraNa, uSNutA phorU uddhava - -cha prakAranAM AvazyakemAM pratidina udyata thavuM" e zabda - vaDe tene dinakRtya tarIke nirdeza karAyele che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-sArabhUta suMdara kiyA prazna-reja sAmAyika karavA jeTale samaya na hoya te? uttara-samaya te meLavyo meLavAya che. je vahelA uThavAnI Teva pADIe ane samayane karakasarabharyo upayoga karIe to reja eka nahi, paNa be ke traNa sAmAyika jeTalo samaya jarUra maLI rahe. mULa vAta e che ke sAmAyika karavAnI prabala bhAvanA joIe. bhAvanA hoya te badhuM barAbara goThavAI jAya che. prazna-covIza kalAkamAM keTalAM sAmAyike karI zakAya ? uttara-jeTalAM dhArIe teTalAM. jyAre ema lAge ke have zirIra ane mana svastha nahi rahe, tyAre sAmAyika karavAnuM cheDI devuM joIe. eka sAthe traNa sAmAyike karI zakAya che, pachI tene pArIne pAchuM sAmAyika laI zakAya che ane e rIte tenI saMkhyA AgaLa vadhArI zakAya che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 4 ] sAmAyika-anerI yogasAdhanA sAmAyika e sArabhUta suMdara kriyA che tathA sarva AdhyAtmika kriyAnA sAra che, e vastu gata prakaraNamAM kahevAI gaI. have sAmAyika e anerI ceAgasAdhanA che, e hakIkata puSTa pramANeA sAthe prastuta prakaraNamAM rajU karIzu. jaina dhama pama mekSavAdI che ane cAga e mokSaprAptinuM sabala sAdhana che, tethI ja jainadhame yogA svIkAra karelA che. prathama tItha kara zrI RSabhadeva bhagavAne cAganA prakAza karyAM hatA ane svayaM mahAyogI banIne peAtAnA ziSyasamudAyane tenuM jJAna ApyuM hatuM, tethI ja zrI mAnatuMgasUrie bhaktAmarasteAtramAM temane / vitiyeAga ' ane 8 ceAgIzvara ' tarIke stavyA che. temanI pachInA khAvIza , * tvAmavyayaM vibhumacintyamasaGkhyamAdyaM brahmANamIzvaramanantamanaGgaketum / yogIzvaraM viditayogamanekamekaM, jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH // 24 // 'viditayeAga' eTale yAgane yathAtha paNe jANanAra. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika anerI yogasAdhanA 4 tItha karA paNa vidvitayAga ane yogIzvarA ja hatA, tethI carama tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra paNa e ja raste cAlyA hatA, tenAM aneka pramANeA prApta thAya che. te aMge zrI jinabhadragaNakSamAzramaNe dhyAnazatakanA prAraMbhamAM kahyuM che ke vIraM sukajhANaggadakammiNaM paNa bhiUNa | joisaraM saraNaM jhANajjhayaNa pavakkhAmi || * zukaladhyAna rUpI agnithI karUpI IMdhanAne bALI nAkhanAra, yAgIzvara ane zaraNu karavA ceAgya, evA zrI vIra prabhune praNAma karIne huM dhyAna saMbaMdhI adhyayana kahIza.' ahI' prazna thave sahaja che ke je ceAgasAdhanAnA svIkAra kare, temAM nipuNa ane ane bIjA anekane tenuM mA dana Ape, te ja yAgIzvara kahevAya; te zu bhagavAna mahAvIre koi ceAgasAdhanAne svIkAra karyAM hatA ? temAM teo nipuNa banyA hatA ? ane temaNe A viSayanu anekane mAdana ApyuM hatuM? A praznonA uttara temanA caritra parathI ja maLI rahe che. bhagavAna mahAvIre vairAgyathI vAsita thaI ne trIza varSanI uMmare rAjya pATa tathA kuTuMbakabIlA cheADIne sAmAyikanI sAdhanA svIkArI hatI ane te ja emanI ceAgasAdhanA hatI. A sAdhanA sArI rIte thaI zake te mATe temaNe pAMca mahAtratAnI dhAraNApUrNAMka zramaNa-avasthAnA svIkAra karyAM sA. 4 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5o sAmAyika-vijJAna hatuM. te aMge vAcakazekhara zrI umAsvAti mahArAje tavArthAdhigamasUtranI saMbaMdhakArikAmAM kahyuM che kejnmjraamrnnaat jagadazaraNyamabhisamIkSya niHsAram / sphItamapahAya rAjyaM, zubhAya dhImAn pravatrAja // 15 // pratipadyAzubhazamanaM, niHzreyasasAdhakaM zramaNaliGgam / kRtasAmAyikakarmA, vratAni vidhivat samAropya // 16 // "janma, jarA ane maraNathI pIDita jagatane azaraNa joI, vizAla paraMtu niHsAra evA rAjyasukhane tyAga karI, e meghAvI mahApuruSa zamasAdhanA mATe pratrajita thayA ane temaNe sAmAyikakarma karavApUrvaka vratano vidhivat svIkAra karIne azubhane zamAvanAra tathA mekSane sAdhanAra zramaNaliMgane dhAraNa karyuM.' A zabdo parathI spaSTa thAya che ke bhagavAna mahAvIre saMsAra choDIne pratrajyA aMgIkAra karI tene mukhya hetu zamasukha hatuM ane te sAmAyika vaDe ja siddha thaI zake evuM hatuM, tethI temaNe sAmAyika nAmanI zAstravihita yogasAdhanAne svIkAra karyo ane A sAdhanA yathArthapaNe thaI zake te mATe temaNe vidhipUrvaka pAMca mahAvrato dhAraNa karyA. anekavidha upasargo ane parISaha sahana karavAne prasaMge prApta thavA chatAM teo pitAnI A sAdhanAmAMthI calAyamAna thayA na hatA ane aMte siddhi prApta karIne Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 sAmAyika -anerI yogasAdhanA ja jaMpyA hatA. mahApuruSo je kArya hAtha dhare che, te pUruM karyA vinA rahetA nathI. sAdhanAkALa daramiyAna bhagavAna mahAvIre potAnA sarva aMtarazatruo para jya meLavyo, eTale teo "jina" kahevAyA. parama pavitra jIvanane lIdhe sarva lekamAM pUjAyA, eTale ahaMtu " tarIke oLakhAyA ane lokene tAravA mATe temaNe dharmarUpI tIrthanI sthApanA karI, eTale "tIrthakara" tarIke vikhyAta thayA. bhagavAna mahAvIra mahAna yegI che, sarvajJa ane sarvadazI che, evuM jANIne hajAro lokee varNa ke nyAtajAtanA bheda vinA temanuM zaraNa svIkAryuM. te sarve ne temaNe sAmAyinI dIkSA ApI ane tenI puSTi mATe pAMca mahAvrata dhAraNa karAvyAM. A rIte temanI chatrachAyA ane mArgadarzana nIce gAbhyAsIonuM-gIonuM eka mahAvRMda taiyAra thayuM, tenA teo svAmI banyA. A rIte bhagavAna mahAvIre sAmAyikoganI sAdhanA svIkArI hatI, temAM nipuNatA-siddhi meLavI hatI ane anekane tenuM mArgadarzana ApyuM hatuM, eTale temane apAceluM gIzvara vizeSaNa yathArtha che. je dharmanA vIze tIrthakaro-dharma pravartake gIzvara hoya, te dharmamAM ane kevuM ane keTaluM mahatvanuM sthAna apAyuM hoya ? tenI kalpanA karavI muzkela nathI. jenAcAryoe giviSayaka aneka graMtho lakhyA che, e paNa jaina dharmanI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna cegapriyatAne prabala purAvA che. temAM zrImAn haribhadrasUrie yAgabiMdu, ceAviMtikA, yAgazataka ane yogadRSTisamuccaya nAmanA graMtha racIne A viSaya para ghaNA prakAza pADayo che. caiAvizatikAmAM temaNe kahyuM che kemukkhenn joyaNAo jogo, savvo vi dhammavAvAro / parisuddho vinneo, ThANAu gao viseseNaM || ThANunnatthAlaMbaNarahio taMtamsi paMcahA bhaNio / para prathama A gAthAnA zabdArtha kahIzuM, pachI tene vizeSA kahIzu ane pachI tenA para vivecana kahIzuM, te ja temanA A kathananA bhAvA kharAbara samajAze. zadA --praNidhAnathI atyaMta zuddha thayele evA sa paNa dharma vyApAra meAkSamAM joDanArA hAvAthI cega jANavA, vizeSatAthI kahIe te sthAnAdigata evA je dhama vyApAra te cAga jANavA. zAstromAM AvA sthAnAdigata dharma vyApAra sthAna, varNa, artha, Alakhanasahita ane Ala banarahita ema pAMca prakAranA kahelA che. vizeSA-praNidhAnathI atyaMta zuddha eTale parama zuddha AzayavALA, praNidhAna zabdanA ghaNA atha thAya che, temAMthI ahIM Azaya atha saMgata che, dharma vyApAra eTale dhane lagatI pravRtti, dhArmika kriyA. meAkSamAM joDanAra eTale mAkSamAM laI janAra, meAkSanI prApti karAvanAra. TALa eTale sthAna-sthAnagata dharma vyApAra. inna eTale vahu -vaNuM gata dharma - Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika anerI yogasAdhanA vyApAra, artha eTale atha-agata dharma vyApAra. bAvaLa AlaMbana--AlaMbanasahita evA dha vyApAra ane oirahita-Ala'khanarahita evA dharmAM vyApAra. tAtpaya ke " parama zuddha AzayathI thatI sadhArmika kriyAo meAkSanI prApti karAvanArI hAI ceAga kahevAya. tenI vizeSa ke khAsa vyAkhyA tA e che ke sthAnagata, vaNu gata, aMgata, Alekhanasahita ane Ala banarahita e pAMca prakAranA dharma vyApArane cAga jANavA.' 13 vivecana- jaina dhama cAgane mAne che ke nahi ? mAne che te tenI vyAkhyA kayA prakAre kare che? ane tenA keTalA prakAza ke keTalAM aMgeA mAne che?" te badhA praznonA uttara zrImAna haribhadrasUrie uparyukta traNa paMktiomAM ApI dIdhA che. jaina dhama cAgane mAnanArA che, eTale ja caiAga saMbadhI vicAraNA che. sva-para-hitanI sAdhanA e jaina sAdhuone dhama che, eTale sva-para-hitArthe temaNe A graMthanI racanA karelI che. temaNe A viSayamAM gurumukhethI je kaMI sAMbhaLyuM tathA anubhavyuM, tene sAra A vIza gAthAnI nAnakaDI kRtimAM vyavasthita rIte rajU karI dIdhA che, eTale te parama zraddheya che. tee jijJAsujAne ceAganuM rahasya samajAvavA icche che, tethI prathama yAganI vyAkhyA kare che. A vyAkhyAmAM prathama sAmAnya ane pachI vizeSa e zAstrIya kamane tee arAkhara anusare che. prathama sAmAnya vyAkhyA karavAnuM kAraNa Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 sAmAyika-vijJAna. e che ke tene vyutpanna-vyutpattijanya artha khyAlamAM Ave. A artha vyavahAramAM sarvatra upayogI nathI, te paNa zabdanI utpatti ane tene mULa Azaya samajavAmAM te jarUra kAma lAge che. pachI vizeSa vyAkhyA karavAnuM kAraNa e che ke te aMgenuM pracalita vyavahAra lakSyamAM Ave ane tenI siddhi karI zakAya. teo kahe che ke "cokanA co:" e vyutpattine svIkAra karatAM "parama zuddha AzayavALI je je kriyAo mokSamAM joDAnArI che, te badhI ja vega kahevAya, kAraNa ke temAM joDavAnI kriyA rahelI che. ga zabda gura-joDavuM, to unite e dhAtu parathI banela che, eTale te joDavAne artha darzAve che. paraMtu yoga zabdathI kharekharI kaI kiyAne vyavahAra che? te AmAMthI spaSTa thatuM nathI, eTale temaNe tenI vizeSa vyAkhyA A pramANe karI cheH "nigraMtha saMpradAyamAM paraMparAthI pracalita evI (1) sthAnagata, (2) vagata, (3) arthagata, (4) AlaMbanasahita ane (5) AlaMbanarahita evI pAMca prakAranI kriyAo mokSamAM joDanArI hevAthI tenA samudAyane yoga jANa." A parathI ema samajavAnuM ke jaina dharmamAM paMcAMga paddhati ghaNuM prAcInakAlathI cAlI AvatI hatI. temaNe trIjI paMktimAM "taMtam vaMvaddA maLa' kahyuM che, eTale A vastu pitAnI matikalpanAthI nahi, paNa prAcIna zAstrIya ullekhanA AdhAre kahI che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-anerI gasAdhanA papa ahIM sthAnagatakiyAne zuM artha che ? varNagatakriyAthI zuM samajavAnuM che? arthagatakriyAthI kaI vastu abhipreta che? ane AlaMbanasahita ane AlaMbanarahitathI kaIkiyAene nirdeza karavAmAM Avyo che? te badhuM kamazaH vicArIzuM. sthAnagata kiyA eTale sthAna saMbaMdhI kiyA. ahIM sthAnathI eka sthAne pratibaddha thavAnI kriyA samajavAnI che. sthAnathI pratibaddha thavuM, eTale gasAdhanA mATe anukUla sthAnanI pasaMdagI karyA pachI tyAM sthira thavuM, paNa te sthAnane badalavuM nahi. ahIM Asana zabdane prayAga na karatAM sthAnane -sthAnagata kiyAno ullekha kema karavAmAM Avyo ? te samajavA jevuM che. AsanamAM te mAtra besavAne arthe Ave che, tyAre sthAnamAM-sthAna pratibaddhatAmAM UbhA rahevAne, besavAne ane sUvAne ema traNeya artha samAyelA che. zuM yogasAdhanA A traNeya avasthAmAM thAya kharI?" ene uttara jainazA ane paraMparAnA AdhAre ame hakAramAM ApIe chIe. upara jaNAvI te gasAdhanA chadmasthAvAsthAmAM rahelA tIrthakara deve, jinakalpI sAdhuo ane anya sAmarthyavAna AtmAo UbhA UbhA ja karatA. tame zrI tIrthakara devenI UbhI pratimA dhyAnAvasthAmAM joI haze. dakSiNApathamAM zravaNaLagelamAM zrIbAhubalInI pa6 phUTa UMcI virATakAya pratimA che, te UbhelI avasthAmAM che. kAryotsargamAM je gaNeza doSa thavAnI saMbhAvanA che, te UbhelI avasthAne lakSyamAM rAkhIne Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna jaNAvelA che, eTale jaina dharmamAM UbhA UbhA gasAdhanA karavAnI paddhati pracalita hatI, e nizcita che. paraMtu UbhA UbhA gasAdhanA karavAmAM zArIrika sAmarthya ghaNuM UMcA prakAranuM joIe. amane khyAla che ke eka mumukSu A prAcIna praNAlikAnuM anusaraNa karI bAra ke cauda kalAka kAsagavasthAmAM UbhA rahevA jatAM temanA paga sUjI gayA hatA ane pachI teo bilakula UbhA rahI zakatA na hatA. ghaNA divasanA auSadhAdi upacAra pachI teo sArA thayA hatA ane tyAra pachI "zakti pramANe bhakti karavA lAgyA hatA. jeo UbhA UbhA yogasAdhanA karavA jeTaluM zArIrika sAmarthya dharAvatA na hatA, teo beThA beThA cAgasAdhanA karatA hatA ane te mATe padmAsana, paryakAsana, svastikAsana Adi Asanane upaga karatA hatA. Aje te meTA bhAge beThA beThA ja gasAdhanA thAya che ane temAM mukhyatve sukhAsanane ja upayoga karavAmAM Ave che, kAraNa ke A Asane lAMbA samaya sudhI besI zakAya che. palAMThI vALIne besavuM, tene ganI paribhASAmAM sukhAsana kahe che. aMtasamaya najIka jANIne mahAmunio vagere aNasaNa karatA, te vakhate teo keI moTI zilAne pUcha-pramAjIne tenA para sUI rahetA. A vakhate paNa temanI uparyukta yogasAdhanA cAlu rahetI, eTale ke sUtAM sUtAM paNa yogasAdhanA thatI. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 sAmAyika-anerI gasAdhanA A rIte sthAna pratibaddhatAmAM UbhA, besavA tathA sUvAne artha samAyeluM che, eTale te Asana zabda karatAM vadhAre vyApaka che. prAcInakAlamAM Asana zabda karatAM A TApasthAna zabdane ja khAsa upaga thatuM, te annatthasUtramAM AvatA "kALe moLevi sAthevi" Adi zabdo parathI samajI zakAya evuM che. jyAM vizeSa kAMTA-kAMkarA na hoya, hiMsaka pazuone bhaya na hoya tathA najIkamAM vizeSa ghaMghATa na hoya, tevuM sthAna gasAdhanA mATe vizeSa pasaMdagI pAmatuM. . TUMkamAM jenenI prAcIna paddhatinuM prathama aMga sthAna pratibaddhatA hatuM ane tene khUba cIvaTAIthI amala thata. varNagatakriyA eTale varNa ke akSaranA AlaMbanathI thatI kiyA. varNa ke akSaranA saMyejanathI sUtre nirmANa thAya che. zAstromAM tenuM lakSaNa batAvatAM kahyuM che ke alpAkSaramasandigdhaM sAravadvizvatomukham / astobhamanavA ca sUtraM sUtravido viduH|| je thoDA akSaravALuM hoya, saMdeharahita haya, sAru garbhita hoya, sarva bhaNI mukhavALuM hoya, eTale ke yathAgya anvaya thavAnI gyatAvALuM hoya, nirarthaka zabda vinAnuM hoya ane nirdoSa hoya, tene sUtravettAo sUtra jANe che-kahe che." Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 sAmAyika-vijJAna. - zrI tIrthakarade ke jJAnI bhagavaMtenAM vacane sUtrarUpa, hoya che, eTale ke temAM ghaNuM jJAna bhareluM hoya che. khAsa karIne AtmAne DhaMDhoLavAnI, jagADavAnI, kutimAM lAvavAnI ane tene kAme lagADavAnI addabhuta-apUrva zakti temAM bharelI hoya che, eTale sthAna pratibaddha thayA pachI gurue ApelA ke pote pasaMda karelA AvA kaI paNa sUtranI AvRtti karavAmAM AvatI. tenAthI manane ekAgra karavAmAM madada maLatI ane adhyAtma taraphanuM valaNa vadhatuM. "appA so gharamaHI' "SNuM natyi zorU" "nALa-vizvariyAe mukyo" vagere A prakAranAM sUtre hatAM. mananATu mannaH' e vyAkhyA anusAra je sUtra ke je zabdasaMjana vAraMvAra manana-raTaNa karavAne gya hatuM, te maMtra kahevAtuM. eTale meMgasAdhanAnI A bIjI bhUmikAe maMtrajapa paNa thato. temAM namasakAra mahAmaMtranAM prathama pAMca pade, cUlikAsahitane pUro pATha, ahaM" maMtra vagere khAsa pasaMdagI pAmatA. " phrI ja namaH' e cAra pado ahaMmaMtra tarIke oLakhAtA. te saMbaMdhI vistRta vivecana amee "siddhidAyaka siddhacakra" nAmanA graMthamAM kareluM che, te jijJAsuoe avazya jevuM. anya vegasaMpradAye paNa yogasiddhi mATe maMtrajapano Azraya letA, e hakIkata zrIpataMjali munikRta gadarzana parathI jANI zakAya che. temAM "tasya vAra: praNavaH . " tanna pattarthamAvanam " e sUtre Ave che. tene artha e che Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 : sAmAyika-anerI cAgasAdhanA ke tene--te paramezvaranA vAcaka praNavamatra eTale OMkAra che. tene japa karavA tathA tenI abhAvanA karavI.' ahI' prasaMgavazAt e paNa jaNAvI daI e ke zrI pata jalimunie ceAgaDhananI racanA karatAM pahelAM bhAratanI anekavidha ceAgapaddhatio-praNAlikAonu nirIkSaNa karyuM hatuM, tema jainayeAgapaddhatinuM paNa nirIkSaNa karyuM haze ema lAge che, kAraNa ke temAM aneka sthaLe jainayogapaddhatinA pAribhASika zabdo vaparAyelA che. koI jaina vidvAna A viSayamAM UDA UtarIne khAsa nibaMdha taiyAra kare, e jarUranu che. TUMkamAM jainonI prAcIna yAgapaddhatinuM bIjuM aga svAdhyAya ke japa hatuM ane te yAsiddhi mATe asarakAraka bhAga bhajavI jatuM. a gatakriyA eTale aci Mtana, a bhAvanA ke anuprekSA. svAdhyAya ke japa mATe je sUtra ke maMtra grahaNa karelA hAya, tenA arthanu A bhUmikAe khUba UMDANathI ciMtana thatuM. vizeSatA A bhUmikAe khAra bhAvanA eTale dvAdazAnuprekSAno Azraya levAtA, jethI AtmAne adhyAtmane pAko raMga caDI jatA. bhagavadgItAnI bhASAmAM kahIe te AthI sthitaprajJatAnI bhUmikA taiyAra thatI. bauddho paNa potAnI ceAgasAdhanAmAM bhAvanAnA upayAga karatA. cAra bhAvanAnu sevana paNa A bhUmikAe upayegI manAtuM. Aje vAcanA che, pRcchanA che ane parivata nA paNu che, paraMtu anuprekSA nathI, tethI jinapardiSTa AdhyAtmika rahasyAnA sUkSma bedha thatA nathI. anuprekSA mATe kAyAtsaga ne Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o sAmAyika-vijJAna -abhyAsa jarUrI che, paNa e te Aje mAtra nAmane rahyo che. keI virala AtmAthI puruSe ja tene abhyAsa karatA jaNAya che ! TUMkamAM, jenenI prAcIna paddhatinuM trIjuM aMga bhAvanA ke anuprekSA hatuM ke jenuM AlaMbana letAM ghaNI vAra kevalajJAnanI prApti jevAM camatkArika pariNAme AvatAM. bhAvanAbaLe karmane kSaya karIne kevalajJAnanI prApti karanArA aneka bhavyAtmAonI dha jainazAstromAM thayelI che. AlaMbanasahita eTale sAlaMbana dhyAna ane AlaMbana- rahita eTale nirAlaMbana dhyAna. A baMne dhyAnenuM varNana AgaLa dhyAna-prakaraNamAM Avaze, paNa te aMge hAla eTaluM jaNAvI daIe ke bhAvanA pachI dhyAnane adhikAra hatuM ane te sAdhakane samabhAvamAM sthira karI mokSa sudhI laI jate. zrImAna haribhadrasUrie roganI je vyAkhyA karI che, te sAmAyikane barAbara lAgu paDe che, kAraNa ke te AtmAne mokSamAM joDanArI kriyA che. emanI je anya prasiddha vyAkhyAo che, te paNa sAmAyikane barAbara lAgu paDe che, tethI tenuM yogatva siddha che. dAkhalA tarIke ganI eka vyAkhyA evI che ke "je jIvAtmAne paramAtmA sAthe joDe te ga." to sAmAyika jIvAtmAne-sAmAnya AtmAne paramAtmA sAthe joDe che, eTale ke paramAtmapade pratiSThita kare che. emanI bIjI vyAkhyA evI che ke je Atmadarzanane upAya te ga. to sAmAyika e Atmadarzanane ja upAya che. ganI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika anerI yogasAdhanA 6 trIjI vyAkhyA evI che ke H samatva e ceAga sAmAyika e samatvane samabhAvane sAdhanArI ja kriyA che. ceganI ceAthI vyAkhyA evI che ke * karmInI kuzalatA te ceAga che." te sAmAyikamAM karmInI vihita kriyAonI kuzalatA rahelI che. ceAganI pAMcamI vyAkhyA evI che ke cittavRttiene nirAya e yeAga che." te sAmAyikamAM cittanI sa kliSTa vRttione nirodha karavAmAM Ave che. che. . 61 tA . < hAlamAM ceganI keTalIka navI vyAkhyAe pracalita thaI che, te paNa sAmAyika e ceAga hAvAnu siddha kare che. dAkhalA tarIke temAMnI eka vyAkhyA evI che ke je vicAra, vANI ane vanane pUrepUrA kAbUmAM lAve te ceAga.' tA sAmAyikanI kriyA vicAra, vANI ane vartanane pUrepUrA kAbUmAM lAvanArI che. temAMnI bIjI vyAkhyA evI che ke ' je manuSyanA pU vikAsa kare te ceAga.' te sAmAyika manuSyanA pUrNa vikAsa kare che. tAtparya ke sAmAyikanA yAgatva aMge koI ezI zaMkA karavA jevuM nathI. have cAganA prakAro para AvIe. bhAratavaSa mAM yAganI je praNAlikAo vikAsa pAmI, temAM mukhyatve cAra prakAro hatA H (1) ma MtrayAga, (2) hayeAga, (3) layayoga ane (4) rAjyAga, temAM maMtrayoga karatAM hAga caDiyAtA gaNAtA, haThayoga karatAM layayeAga caDiyAtA gaNAtA ane layayega karatAM rAjyeAga caDiyAtA gaNAta, eTale ke rAjyeAga sarvAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna zreSTha gaNAto. temAM maMtragano madAra gurudattamaMtra para hatuM, haThagane madAra mukhyatve ha-Tha nAmanI prANakiyA para hatA, lagane madAra malaya para hatA ane rAjagana madAra yama-niyamAdi sAdhane para hatuM. A cega paramAtmAne prApta karavAne rAjamArga hato ane sarva rogone rAjA hate, eTale te rAga tarIke prasiddhi pAme. kilaSTa kiyAone AdhAra na letAM AcArazuddhi, vicArazuddhi ane dayAnanA baLe AgaLa vadhavuM e enI paddhati hatI. A paddhati jaina dharma te prathamathI ja apanAvI hatI, eTale teNe jelI sAmAyikanI kriyA viziSTa koTinA roganI sAdhanA hatI ane te zamaNa samudAya tathA anya sAdhakavarga mAM ghaNI AdarapAtra banelI hatI. paraMtu kAlAMtare eka yA bIjA kAraNe ApaNe adhyAtma ane peganI bAbatamAM DhIlI dora mUkI ane bhakti tathA utsava-mahotsave para vadhAre jora ApyuM, eTale A vastu bhUlAI gaI ane sAmAyikane eka dhArmika kriyA kahI saMtoSa mAnyo. paraMtu have yoganA punaruddhArane samaya AvI gayo che, eTale ApaNe ApaNA prAcIna gakhajAnA tarapha daSTi doDAvIe ane temAM je kaMI sArabhUta jaNAya, tene jagatanA cekamAM rajU karIe. praznottarI prazna-dharma, adhyAtma ane yoganI maryAdAo zI che? * A cAre vegane vistRta paricaya amAe AtmadarzananI amegha vidyA nAmanA graMthamAM Apela che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-anerI yogasAdhanA 3 - uttara-dharma mAM mukhyatve AcAra - vicAranI niyata bhUmikAone sparzIvAnI hoya che; adhyAtmamAM mukhyatve AtmasvarUpa tathA AtmavikAsanI vicAraNAone prAdhAnya ApI te mATe prayatnazIla banavAnu hAya che ane yAgamAM Atmadarzana, AtmasAkSAtkAra ke mekSaprApti mATe yojAyelI viziSTa prakriyAone anusaravAnuM heAya che. prazna-prAcIna nigraMtha-saMpradAye dharma, adhyAtma ane ceAgamAMthI keAne vadhAre mahattva ApyuM hatuM? uttara-prAcIna niga tha-saMpradAye dharmanA a ghaNA vizAla karyAM hatA ane adhyAtma tathA yogane tenA ja eka bhAga gaNyo hatA. teo dharmanA sAra adhyAtma ane adhyAtmane sAra yoga mAnatA hatA. prazna teo dhama nA sAra adhyAtma zI rIte mAnatA ? uttara-manuSyanI vividha bhUmikAe lakSyamAM rAkhIne dharmAMnI aMdara aneka prakAranI vicAraNAone sthAna apAyeluM hatuM, paNa te badhAmAM AtmasvarUpa ane AtmavikAsanI vicAraNAe ghaNI mahattvanI hatI, eTale te dharmone sAra adhyAtma mAnatA. prazna-te adhyAtmanA sAra yoga zI rIte mAnatA ? uttara-AtmasvarUpa ane AtmavikAsanI vicAraNAone sakriya svarUpa yogamAM apAyeluM hatuM, eTale tee adhyAmanA sAra yoga mAnatA. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna prazna-eka manuSya dharma karato hoya, paNa adhyAtma tathA yogane mahattva na ApatA hoya che? uttara-te e dharmanuM vAstavika svarUpa samajela nathI. adhyAtma ane yoga e dharmanI ja ucca bhUmikAo che, eTale dharmane mAnanAre tene avagaNI zake nahi. Ama chatAM je te ema karato hoya te te dharmarUpI zarIranA paga pakaDe che ane hRdaya tathA mastakane jatuM kare che, ema samajavuM joIe. dharma mAtra bAhya kriyAkAMDomAM ja samApta thatuM nathI, te paramAtmapada tarapha daSTi rAkhIne AtmavikAsa karavAmAM tathA tene utkRSTa kakSAe pahoMcADavAmAM mAne che, ane te adhyAtma ke mane mAnyA - anusaryA sivAya zakya nathI. prazna-jainadharma bhaktigane mAne che kharo ? mAne che te kevA svarUpe ? uttara-jainadharma bhaktiyogane mAne che, kAraNa ke bhaktinuM AlaMbana laI AtmA mekSa sudhI pahoMcI zake che. jinAgamamAM evAM vacane Ave che ke "mattI nivA, vinnatI vittiyA mAM-pUrve saMcita karelAM karmo jinezvaradevanI bhakti vaDe kSaya pAme che." zrI jinezvaradevanuM smaraNa, vaMdana, kIrtana, pUjana temaja japa ane dhyAna e tenuM mukhya svarUpa che. A badhI vastu zraddhA, zuddhi ane cittanI ekAgratA-- pUrvaka thAya, tyAre te yeganuM svarUpa pakaDe che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-anerI yogasAdhanA praznajainadharma jJAnayogane mAne che khare ? mAne che te kevA svarUpe ? uttara--jainadharma jJAnayogane paNa mAne che, kAraNa ke AtmajJAnanuM ananya AlaMbana letAM mokSanI prApti thaI zake che. jeNe AtmAne jANyo, teNe badhuM jANyuM." evuM tenuM maMtavya che ane tethI AtmAne jANavA mATe tene vizeSa bhAra che. AtmAne jANavAthI svabhAva ane vibhAvanuM jJAna thaI zake che ane e rIte vibhAvane choDI svabhAvamAM sthira thavAnI kSamatA Ave che. A rIte svabhAvamAM sthira thavuM-AtmajJAnamAM ramaNatA thavI, e jJAnayoga che. jene maharSioe tenI khUba prazaMsA karelI che. prazna--jainadharma karmayogane mAne che khare? mAne che te kayA svarUpe ? uttara-jenadharma karmayogane paNa mAne che, paNa te ene kriyAyoga kahevAnuM pasaMda kare che. karmane artha kiyA paNa thAya che. "svadharme nidhanaM zreyaH paradharmo macAva:" e karmayoganuM mukhya sUtra manAya che, tene jainadharma pitAnI rIte apanAveluM che. svadharma eTale AtmAne dharma. tenuM pAlana karatAM maravuM paDe te sAruM, paNa paradharma eTale pagalo dharma-bhautikavAda te dareka rIte bhayane utpanna karanAre hoI cheDavA gya che. vaLI je kiyA karavI, te kaI paNa prakAranI sAMsArika vastunI AsaktithI karavI nahi, sA. 5 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna paNa mAtra kani rAthe karavI, AtmazuddhinA hetuthI karavI, e prakAranA niSkAmabhAvanA paNa teNe svIkAra karelA che. A rIte samyakacAritrane lagatI je je kriyAo karavAmAM Ave te meAkSamAM laI janArI hAi kama yoga ke kriyAyoga che. prazna--jainadhama bhaktiyeAga, jJAnayoga ane ka yoga ke kriyAyogamAMthI keAne vadhAre mahattva Ape che? uttara jainadhame A traNeya ceAgane mahattvanA mAnI tene samanvaya karelA che. samyagdarzana - jJAna - cAritrANi mokSamArga:' e sUtramAM tene paDaghA paDelA che, paNa tenA paranA sama vivecananA abhAve A vastu ApaNA manamAM spaSTa thaI nathI. A sUtra para ciMtana-manana-nididhyAsana karanArane A vastu jarUra samajAze. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] e prakAranI taiyArI sAmAyika eka dhArmika kriyA che, sAmAyika eka prakAranu` AdhyAtmika anuSThAna che athavA tA sAmAyika e viziSTa keTinA rAjyAganI sAdhanA che, e jANyA pachI ApaNuM' ka bya eka ja rahe che ke tenI sAdhanA karavI. sAdhanA karyA vinA siddhi maLatI nathI. jo sAdhanA karyA vinA ja siddhi maLatI hAta, te ame, tame ane te eTale bIjA madhA kayAranA ce siddhi meLavIne siddha manI gayA haiAta, paNa ApaNe badhA te| * nahiM traNamAM, nahi teramAM ane nahi chappananA meLamAM ' evI hAlatamAMthI pasAra thaI rahyA chIe, kAraNa ke ApaNe joie tevI sAdhanA karelI nathI. bhagavAna mahAvIre pUrvabhAmAM ghaNI sAdhanA karI hatI ane tI karanA bhavamAM paNa tee saMsAra choDayA pachI sADA bAra varSa ane eka pakhavADiyA sudhI satata Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna sAmAyikayeAganI sAdhanArata rahyA hatA, tethI ja te siddhi karIne sajJa tathA sadI anI zakayA. je jinanA pagale cAle te jaina, e rIte ApaNe e jinanA-jinezvaranAM pagale cAlavuM joie. leAkanIti paNa evI che ke ' mahAnano cena thataH spanthAH-mahAjana-mahApuruSa jenA vaDe gayA, te ja mA' tAtparya ke bhagavAna mahAvIre dhyeyanI siddhi arthe sAdhanAmArga apanAvyo hatA, eTale ApaNe paNa dhyeyanI siddhi arthe sAdhanAmArga apanAvavA joie. 3 ahI sAdhanA, sAdhya ane sAdhaka viSe thoDu jANI laie, je kriyA vaDe sAdhyanI siddhi thAya, tene sAdhanA kahevAya che, eTale sAdhanA e eka prakAranI kriyA che ane te sAdhyanI siddhi mATe karavAnI hoya che. sAdhanA, ArAdhanA, upAsanA e badhA ekAthI zabdo che. je sAdhavAnu hAya, te sAdhya kahevAya che. evI koI kriyA hAtI nathI ke jemAM kaI paNa sAdhavAnuM na heAya. jo kaMI paNa sAdhavAnuM na heAya, tA kriyA karavI ja zA mATe ? e prazna UbheA thAya che. buddhimAna manuSyA te niSetuka koI kriyA karatA ja nathI. sAdhyane ApaNe kriyAnA hatu ke kriyAnu prayeAjana paNa kahI zakIe, kAraNa ke amuka kriyA kayA hetuthI ke kayA prayAjanathI karavAmAM Ave che ? enA uttaramAM sAdhyanA ja nirdeza thAya che. sAdhyanI siddhi artha sAdhanA karanArane sAdhaka kahevAya che. AnA atha ema samajavAnA ke je sAdhyanA khyAla vinA. game tema kriyA kare che, te sAdhaka nathI; ane je sAdhanAnA nAme game tevA gamaDa-goTALA vALe che, te paNa sAdhaka nathI.. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAranI taiyArI 69 bhagavAna mahAvIre sAdhanAnI saphaLatA mATe keTalu ka mAdana ApeluM che, temAM paMcasiddhAMtanI mukhyatAM che. A pAMca siddhAMtA te (1) utthAna, (2) ka, (3) khala, (4) vI ane (5) parAkrama che. (1) utthAna-eTale ALasa maraDIne UbhA thavu, jaDatA kha'kherIne jAgRta thavu, nirAzAnA tyAga karavA athavA te pramAdanA parihAra karIne ka bya khajAvavA tatpara thavu je ALasu che, edI che, chAtI para paDelu era bIjI koi vyakti peAtAnA mukhamAM mUke ema IcchanArA che, te A jagatamAM koI paNa prakAranI sAdhanA zI rIte karI zakavAnA ? AvI anicchanIya sthiti jaDasuenI che. temanuM magaja jaDatAthI eTaluM bharAI gayu hoya che ke koI sAcI yA sArI vAta temane sUjhatI nathI, pachI sAdhanA jevuM pavitra kArya temane kayAMthI sUjhe ? keTalAka mANaso vAtavAtamAM nirAza ke nAsIpAsa thAya che. temane kaI vAta AzAspada lAgatI nathI ane tethI temAM zraddhA jAmatI nathI. teo sAdhanA mATe zI rIte tatpara thAya? peAtAnu dhyeya bhUlanArA, sAdhya cukI janArA pramAdI gaNAya che. te pramAdarUpI khALeociyAmAM paDaDyo rahe che ane temAM ja AnaMda mAne che. pramAdIne vaLI sAdhanA kevI? tAtparya ke ALasa uDADI daie, jaDatAne khaMkherI nAkhIe, nirAzA ke nAsIpAsIne dUra karIe ane pramAdyane parihAra karIe Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so sAmAyika-vijJAna te ja sAdhanA mATe tatpara banAya ane A rIte saphalatA mATenuM paheluM pagaluM mAMDI zakAya. (2) karma-eTale nizcayapUrvaka kAme lAgI javuM, udyama karavA macI paDavuM ke kartavyano svIkAra kare. UThIne UbhA tA thayA, paNa nizcayapUrvaka kAma na lAgyA, ke udyama karavA macI na paDyA ke vihita kartavyane svIkAra na karyo, te saphalatA zI rIte maLavAnI ? je vidyArthIe mAtApitAnA dhakelavAthI zALAe te jAya che, paNa tyAM vidyAbhyAsane udyama karatA nathI, tenuM pariNAma zuM Ave che? varganI chellI pATalIe temane mATe ja anAmata rahe che. (3) bala-eTale svIkRta kAryamAM kAyA, vANuM tathA mananA balane reDavuM, temAM prANa pUre. UThIne UbhA thayA, tema ja kAme lAgyA, paNa hAtha-paga joIe tevA halAvIe nahi, te mATe keIne be vacane kahevA jevAM hoya te kahIe nahi ke tenI pragati mATe kaze vicAra karIe nahi, te e kAmamAM zI barakata Ave? tAtparya ke eka kAryaneeka sAdhanAne svIkAra karyA pachI mana-vacana-kAyAnuM bala tenI pAchaLa lagADI devuM joIe. (4) vIrya-eTale svIkRta kAryane pAra pADavAmAM AnaMda mAna, utsAha rAkhe ke ullAsa dharAva. UThIne UbhA thayA, kAme lAgyA ane hAtha-paga halAvavA lAgyA, paNa manamAM koI jAtane AnaMda ke ullAsa na hoya, te. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranI taiyArI 71. e kArya veTha jevuM thaI paDe che ane te lAMbo vakhata cAlatuM nathI. aMtarane ullAsa eka judI ja vastu che. temAM parizramane zrama jaNAtuM nathI ke sAdhana-saMgenI kaI phariyAda karavAnI hotI nathI. sAdhana game tevAM TAMcAM hoya ke sago game teTalA pratikUla hoya, paNa aMtarane ullAsa e badhAne pahoMcI vaLe che, tethI ja saphalatAnA eka siddhAMta tarIke tenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. (5) parAkama-eTale aMtaro, muzkelIo, parISahe ke vidane sAme vairyapUrvaka UbhA rahevuM ane temane oLaMgI javAnI vIratA batAvavI. ApaNe kaI paNa pravRtti zarU karIe, eTale temAM eka yA bIjA prakAranuM vijJa te Ave ja che. vaLI "sArA kAmamAM so vighana" e nyAye dhArmika-AdhyAtmika sAdhanAomAM vadhAre vidane Ave che. je A vakhate dheya khUTyuM, himmata hAryA te kArya rakhaDI paDavAnuM, sAdhanA tUTI javAnI ane dhanyuM enuM dhULa thavAnuM. A jagatamAM je mahApuruSo kRtakRtya thayA, niSkritArtha thayA, siddha-buddha-niraMjana banyA, te badhAe A pAMca siddhAMta apanAvyA hatA. sAmAyikarUpa gasAdhanAnI saphalatA mATe ApaNe paNa A pAMca siddhAMte apanAvavA joIe. Ane ApaNe eka prakAranI atyaMtara taiyArI samajavAnI che. | sAmAyikanI sAdhanA mATe sthAnazuddhi, vastrazuddhi ane upakaraNazuddhi sAcavavI joIe. je sthAnamAM jenI vizeSa pramANamAM utpatti hoya, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna bheja heya, najIkamAM agni haya, gaMdakI heya, ghaMghATa heya te e sthAna sAmAyikanI sAdhanA mATe pasaMda karavA jevuM nathI. je sthAna jIva-jaMtuthI rahita hoya, ekAMtamAM AveluM hoya, zuddha ane svaccha hAya tathA ghoMghATa-kelAhala vinAnuM hoya, te pasaMda karavA gya che. pauSadhazAlAo, upAzraye tathA anya dhArmika sthAne moTA bhAge A prakAranA hoya che, tethI tenI pasaMdagI karI zakAya ane tyAM javA jeTalI anukUlatA na hoya te pitAnA gharane eka bhAga pasaMda karI zakAya. jo ke temAM A badhI zaratanuM pAlana thavuM zakya nathI, paNa temAMnI vadhAremAM vadhAre zaratanuM pAlana thAya, e jovuM joIe. sAmAyika mATe je sthAnanI pasaMdagI karIe tene sahu prathama pUcha-pramAjIne zuddha karI levuM joIe. Ane eka niyama ja samajavAne che, sAmAyika mATe puruSe dhotiyuM ane uttarasaMga (esa) ema be veta sUtarAu vastrane upayoga karavAnuM hoya che. A vastro I-zuddha karIne judAM ja rAkhavAM joIe ane tene sAmAyika sivAya anya prasaMge upaga kare na joIe. to ja vastrazuddhine siddhAMta jaLavAya che. ahIM eTalI spaSTatA Avazyaka che ke Adhunika prajAmAMthI dhetiyA ane khesa paheraveza adazya thaI gayuM che ane vidyArthIo tathA yuvAnane dhetiyuM paheratAM paNa AvaDatuM nathI. je temane A bAbatamAM Agraha karIe to te sAmAyika karavAnuM ja choDI de che, eTale temane cAlu pizAka dhAyela ane Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 I be prakAranI taiyArI 73 zuddha hoya, te calAvI levuM joIe. bahenoe A prasaMge pUrA pASAmAM besavAnuM hoya che, paNa te mATe veta vastro pasaMda karavA egya che, kAraNa te sAtvika bhAvanA utpanna karanArAM che. A vakhate ochAmAM ochAM AbhUSaNene upayoga thAya, e IcchavA gya che. have upakaraNazuddhi para AvIe. dharmabhAvanI vRddhi karavAmAM je sAdhana-karaNa upakAraka hoya-upayogI hoya, te upakaraNa kahevAya. sAmAyikanI kriyAmAM-sAdhanAmAM AvAM keTalAMka upakaraNanI jarUra paDe che, te pramANapata rAkhavAthI upakaraNazuddhi jaLavAya che. anugadvAracUrNimAM e pATha che ke "sAmaci. kaussa samaNovAsagassa cauvihe dhammovagaraNe pannatte, taM jahA ThavaNAyariya tti muhapattia tti javamAlia tti daMDapAuM uttA sAmAyika karanAra zramaNopAsakane-zrAvakane cAra prakAranAM dharmopakaraNo kahelAM che (1) sthApanAcArya, (2) muhapattI, (3) japamAlikA ane (4) daMDaprIMchaNaka eTale haraNa ke caravaLe. prathama A cAra upakaraNone paricaya karI laIe. sthApanAcArya-jaina dharmamAM dareka kriyA gurunI sAkSIe, gurunI AjJApUrvaka ane guruno vinaya jALavIne karavAnI hoya che. paraMtu jyAre guruno yoga na hoya, tyAre temanI sthApanA karIne, sAkSAt guru beThA che ema mAnIne, temanI samakSa saghaLI kriyA karavI joIe. A rIte je Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna vastunI guru tarIke-AcArya tarIke sthApanA karavAmAM Ave che, tene rathApanAcArya kahevAya che. te aMge zrI jinabhadragaNikSamAzramaNe vizeSAvazyakabhASyamAM kahyuM che ke guruvirahammi a ThavaNA, guruvaesovadaMsaNatthaM ca / jiNavirahammi va jiNaviMva-sevaNA''mantaNaM sahalaM // jyAre sAkSAt guNavaMta guru viraha hoya, tyAre gunA upadezane-Adezane samIpamAM rahelo dekhADavA mATe sthApanA karavI. jema jinezvara devanA virahamAM temanI pratimAnuM sevana ane AmaMtraNa saphala thAya che, tema guravirahamAM gurunI sthApanA paNa saphala thAya che." zrI devendrasUrie guruvaMdabhASyamAM jaNAvyuM guruguNajuttaM tu guru, ThAvijja ahaba tattha akkhaaii| ahavA nANAitiaM, Thavijja sakkha guru-abhAve // dharmAnuSThAna karatAM sAkSAt guru vidyamAna na hoya te gurunA guNothI je yukta hoya, tene guru tarIke sthApavA; athavA tenA sthAne akSAdi ke jJAna-darzana-cAritranAM upakaraNe sthApavAM." A gurusthApanA karavAne vidhi e che ke UMcA bAjaTha para eka sAMpaDe mUkave. gurunuM sthAna ApaNuM karatAM UMcuM hoya che, tethI bAjaTha para sAMpaDe mUkavAnuM vidhAna che. A sAMpaDA para jJAnanAM upakaraNa tarIke dhArmika Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 . be prakAranI taiyArI pustaka, darzananA upakaraNa tarIke bhagavAnanI chabI ane cAritranA upakaraNa tarIke mALA mUkavI. eka kAle akSane guru-rathApanA karavAmAM vadhAre upayoga thato haze, eTale ahIM temane nAmollekha karAve che, paNa Aje tene khAsa upaga thatuM nathI. pachI jamaNA hAthanI sthApanAmudrA racavI, eTale ke AMgaLIo tathA karatalanI AkRti ardhasaMpuTa jevI banAvavI ane jANe kaI vastune dAkhala karatA hoIe, tevI rIte hAthane sthApanAnI sanmukha rAkhave. A mudrApUrvaka prathama maMgalasvarUpa namaskAra mahAmaMtrane pATha bela ane pachI AcAryanA chatrIza guNonuM Are paNa karatA hoIe e rIte hAthanI ceSTA karIne dhIre dhIre paMciMdiya-sUtrano pATha uccAre. A rIte jyAre pUre pATha belAI rahe, tyAre uparyukta pustakAdimAM guru athavA AcAryanI sthApanA thaI gaNAya che ane tene sthApanA ke sthApanAcArya kahevAmAM Ave che. keTalAka mAtra traNa navakAra gaNune ja gurusthApanA kare che. tenuM utthApana . sAmAyika pUruM thaye ApaNo jamaNo hAtha chAtI sanmukha rAkhIne eka navakAra gaNavAthI thAya che. muhapattI | muhapattI eTale mukha DhAMkavAnuM vastra. tene mATe zAmAM muhapattI (mukhapaTTikA), muhapatio (mukhapatikA),. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 sAmAyika-vijJAna muhaNaMtaga (mukhAnantaka), pittiyA (potikA) ane hathaga (hastaka) vagere zabdo vaparAyelA che. tenA mApa aMge bRhakapa-bhASyamAM kahyuM che ke - - cauraMgala vihatthI, eyaM muhaNaMtagassa u pamANaM / bitIyaM pi ya pamANaM, muha-ppamANeNa kAyavvaM // cAra AMgaLa ane eka veMta (seLa AMgaLa) e muhapattInuM pramANa che. tenuM bIjuM pramANa e che ke mukhanA pramANe eTale mukhane DhAMkI zakAya, te pramANe karavI." tene AkAra cAra khUNiyA eTale corasa ke laMbacorasa hovo joIe, e abhiprAya tidinacaryAmAM prakaTa thayela che. tenA raMga bAbata spaSTa ullekha jovAmAM Avyo nathI, paraMtu paraMparAthI veta raMgane ja pasaMdagI apAya che. - tAtparya ke seLa AMgaLa vastranA samarasa TukaDAnI traNa ghaDIo vALavAthI te taiyAra thAya che. (A ghaDIo kema vALavI, te anubhavI pAsethI zIkhI levuM.) muhapattI rAkhavAnuM mukhya prayojana e che ke mukhamAM saMpAtima (UDIne AvI paDatA) jIva paDe nahi, mukhamAMthI UDeluM thuMka pustaka-pAnAM ke kaI vyakti para paDe nahi ane zarIra para keI sUkSma jaMtu caDI jAya to tenI kera - vaDe dhImethI dUra karI zakAya. dhArmika kriyA aMge paNa tene keTaleka upayoga che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranI taiyArI japamAlikA japamAlikA eTale japa karavAnI mAlA. tene mATe A paNa pracalita zabda navakAravALI ke nakAravALI che. navakAra ke nokAranI gaNanAmAM tene vizeSa upayoga thato hovAthI tenuM A prakAranuM nAma paDeluM che. te sUtara, rezama, caMdana, tAMjali (raktacaMdana), zaMkha, pravAla, sphaTika ke jatanA 108 maNakAne sUtramAM pavavAthI bane che. tenA mathALe eka moTo maNako ke traNa maNakA eka sAthe pahelA hoya che, tene me kahe che. sAmAyikanI kriyAmAM svAdhyAyanA adhikAra maMtrajapa karavAno hoya che, te mATe japamAlikA ke mAlA sAthe rAkhavAnI jarUra che. caravaLelA) sAdhuo saMyamanA upakaraNa tarIke rajoharaNa rAkhe che, tevuM ja upakaraNa zrAvake e sAmAyika vakhate rAkhavAnuM hoya che, paNa te pramANamAM nAnuM hoya che. tene ja caravaLa kahevAmAM Ave che. enapraznanA trIjA ullAsamAM e khulAse che ke "zraddhAnAM ja dALa vacca% rizrAvakenuM rajoharaNa e ja caravele chetene upayoga UThatI vakhate, besatI vakhate, bahAra jatI vakhate tathA kAyA ane bhUminuM pramArjana karavA mATe thAya che. caravaLAnI UnanI dazIe khUba kamala hevAthI nAnAmAM nAnA jaMtuenI paNa tenA vaDe rakSA thAya che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 sAmAyika-vijJAna keTalAka caravaLanI jagAe cheka nAne Unane guccha ke morapIMcha rAkhe che ane keTalAka tenuM kAma pAtharaNa ke ke kaTAsaNA vaDe ja kare che, paraMtu sAmAyika e prAyaH - sAdhujIvananuM anukaraNa hovAthI te samaye caravaLe rAkhe. e vadhAre yogya jaNAya che. A upakaraNomAM sthApanAcArya e vinayaguNanuM pratIka che, muhapattI saMyamanuM pratIka che, japamAlikA ArAdhanA ke upAsanAnuM pratIka che ane rajoharaNa e ahiMsAnuM pratIka che. A vastunA svarUpa ane pramANa karatAM tenI pAchaLa rahelI bhAvanAone samajavAmAM Ave che te aMge koIpaNa jAtane durAgraha, kadAgraha ke haThAgraha thavAno saMbhava nathI. upakaraNanAM svarUpa ane pramANa sAmudAyika zista mATe che, eTale tenuM ekasarakhApaNuM jaLavAI rahe te jarUranuM che. kaTAsaNuM A sivAya sAmAyikamAM besavA mATe AsananI jarUra paDe che, jene kaTAsaNuM kahevAmAM Ave che. kaTAsaNuM zabda kaTAsana parathI baneluM che. kaTAsana eTale darbha ke ghAsanuM Asana. kadAca te eka kAle vaparAtuM haze, paNa Aje te mATe UnanA doDha hAtha lAMbA ane hAtha savA hAtha pahoLA TukaDAne upayoga thAya che. "kaTAsaNuM sUtara ke rezamanuM - kema nahi?" tene uttara e che ke UnanuM Asana sUma - jaMtuone sahasA bAdhaka thatuM nathI, eTale ahiMsA pAlananI diSTie tenI upayogitA che. vaLI gasAdhanAnI daSTie Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranI taiyArI Asana garama hovuM joIe, jethI japa-sthAnAdi vaDe saMcita thatI zakti nIce cAlI na jAya. maMtra-taMtravAdIoe paNa UnanA garama AsananI himAyata karI che, eTale hAla UnanA garama kApaDane kaTAsaNu tarIke je upayoga thAya che, te yogya lAge che." ghaDI ke ghaDiyALa sAmAyikano samaya eka muhUrta eTale be ghaDI arthAt 48 minaTane che. A samaya barAbara paLAya te mATe agAu ghaTikAyaMtranI vyavasthA hatI, te parathI ghaDI ke ghaDiyALa banyAM, tene upayoga thavA lAge, paraMtu Aje ghaDiyALane vyApaka pracAra hovAthI tene uga thAya che. temAM koI bAdha heya, ema ame mAnatA nathI. dhArmika pustaka sAmAyikamAM svAdhyAya karavA mATe keTalAMka dhArmika pustake sAthe rAkhI zakAya che. uparAMta anAnupUvI jevuM sAdhana paNa rAkhI zakAya che ke jenI gaNanA vaDe manane ekAgra karI zakAya. Asana eka sthAne pratibaddha thavAmAM-sthira thavAmAM upayogI che, paNa prAcIna kALamAM kadAca tene vaikalpika upayoga thatuM haze, eTale tenI gaNanA upakaraNamAM thayelI nathI. * ghaNu yogIo vyAghracarma ke haraNanA cAmaDAno upayoga kare che, temAM A dRSTi rahelI che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 sAmAyika-vijJAna ghaDI, ghaDiyALa tathA dhArmika pustaka vaikalpika hovAthI temane upakaraNamAM gaNavAnAM nathI. A upakaraNe tathA sAdhanone ekatra karavAM, tene ApaNe bahiraMga taiyArI samajavAnI che. jyAM atyaMtara ane bahiraMga baMne prakAranI taiyArIo hoya, tyAM sAdhanA sArI rIte thAya, emAM kazI zekA nathI. sAmAyikanAM upakaraNe tathA sAdhananI yAdI 1 bAjaTha sthApanAcArya mATe 2 sAMpaDe 3 jJAnanuM upakaraNa-pustaka 4 darzananuM upakaraNabhagavAnanI chabI 5 cAritranuM upakaraNa-mAlA 6 muhapattI 7 japamAlA-navakAravALI (uparanI mAlAthI A judI gaNavI... Ane upayoga japamAM karavAnuM che.) 8 caravaLe. 9 kaTAsaNuM-UnanuM Asana 10 ghaDI ke ghaDiyALa 11 dhArmika pustaka A badhAM upakaraNo tathA sAdhane pramANapata tathA. sArAM hovAM joIe. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranI taiyArI * 81 praznottarI prazna-sAmAyikanI sAdhanA koNa karI zake ? uttara-nAnA-moTA, puruSa-strI keI paNa sAmAyikanI sAdhanA karI zake che. prazna-nAnA eTale keTalI uMmaranA? uttara-nAnA eTale ATha varSa ane tenI uparanA. prazna-ATha varSanI uMmaranAM bALake sAmAyikamAM zuM samaje ? uttara-ATha varSanI uMmaranAM bALake sAmAyikamAM vizeSa na samaje, paNa mAtA, pitA, vaDIla ke anya keIne sAmAyika karatAM joI sAmAyika karavAnI bhAvanAvALA thAya te temanI e bhAvanA pUrI karavA mATe vaDIle temane e prakAranI sagavaDa karI Ape tathA sAmAyika kema karavuM ? enI keTalIka prAthamika samaja Ape. prazna-tethI zuM lAbha? uttara-bALakane sAmAyikanA saMskAra paDe te tenI dharmabhAvanAmAM vRddhi thAya ane AgaLa jatAM dharmaparAyaNa banI ghaNA sAmAyiko karavApUrvaka pitAnuM AtmakalyANa sAdhI zake. prazna-A vastu zA AdhAre kahe che ? uttara-amane tene anubhava thayela che, tethI kahIe chIe. bIjA ghaNAnA anubhave paNa A prakAranA ja che. sA. 6 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra sAmAyika-vijJAna prazna-meTAnI vayamaryAdA keTalI ? uttara-emAM vayanI maryAdA nathI. manuSyanI zarIra ane mananI zakti pahoMcatI hAya, tyAM sudhI te sAmAyika karI peAtAnu AtmakalyANa sAdhI zake che. prazna--sAmAyika karavAnA adhikAra puruSa ane strInA eka sarakhA che ? uttara-hA. puruSa ane strI sAmAyika karavAnA sarakhA adhikArI che. jaina dharme AtmakalyANanI khAkhatamAM puruSa ane strI vacce kaze bhe rAkhelA nathI. teNe cartuvidha saMghamAM sAdhunI sAthe sAdhvInA ane zrAvakanI sAthe zrAvikAne varga rAkhelA ja che. anubhava te ema kahe che ke dharmonu ArAdhana karavAnI bAbatamAM puruSa karatAM strIe vadhAre rasa le che. bhagavAna mahAvIranA zrAvake karatAM zrAvikA enI saMkhyA ghaNI moTI hatI. upadhAna tathA anya kriyAprasaMge paNa A ja sthiti jovAmAM Ave che. prazna-dhArmi ka jIvanamAM sAdhanAnuM sthAna zuM ? uttara-dhAmika jIvanamAM sAdhanAnuM sthAna ghaNuM UMcu che. vAstavamAM sAdhanA vinA dhArmika jIvananuM cAgya ghaDatara thatuM ja nathI. prazna-dhArmika jIvanamAM kayA prakAranI sAdhanA joie ! uttara-dhArmi ka jIvanamAM AdhyAtmika sAdhanA joI e, yaugika sAdhanA tenI aMtagata gaNavI. sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha AdinA samAveza AdhyAtmika sAdhanAmAM thAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAranI taiyArI 83. prazna-sAdhanAnuM mukhya lakSaNa zuM ? uttara-sAtatya ane niyamitatA. je kriyA nitya ane niyamita thAya, te sAdhanAnI kaTimAM Ave. nitya eTale pratidina-doreja ane niyamita eTale nakakI karelA samaye. prazna-vacce khADA paDe ke nakakI karela samaya sacavAya nahi to ? uttara-te e sAdhanAnI keriTamAM na Ave. sAmAyikanI sAdhanAno artha e che ke te nitya niyamita samaye karavuM joIe. tenAthI eka prakAranuM zAMti-samatAmaya vAtAvaraNa utpanna thAya che ane te AdhyAtmika vikAsamAM madada kare che. eka vAra sAmAyikane raMga lAge ke pachI te te karyA vinA cena paDatuM nathI, AnaMda AvatuM nathI, eka prakArane asaMtoSa rahyA kare che, eTale kharI jarUra tene raMga lAgavAnI che ane te raMga sAdhanAthI ja lAge che. prazna-sAmAyikanI sAdhanA mATe bIjI kaMI taiyArI joIe kharI ? uttara-hA. je sAdhaka AhAra, nidrA ane bIjI paricaryAnI bAbatamAM saMyamita rahe che, te sAmAyikanI sAdhanA sArI rIte karI zake che. jenuM jIvana saMyamI nathI, tenuM 'dila sAmAyikamAM lAgatuM nathI ane kadAca lAge te paNa temAM joIe tevI sthiratA rahetI nathI. anya gasAdhanA emAM paNa A prakArane saMyama jarUrI manAya che. sAmAyikanA -vyApaka pracArane bAdha na Ave te mATe tene niyamamAM samA Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna veza karyo nathI, paNa tenI bhalAmaNa avazya karAI che. eTale sujJa sAdhake te mATe bane teTalA prayatnazIla rahevuM joIe prazna-sAmAyikanI sAdhanA karatAM kaMI camatkArika siddhi maLe kharI ? uttara-jene Atmazuddhi karavI che, AtmAne vikAsa sAdhave che ane paramAtmapade pratiSThita thavuM che, teNe camatkArika siddhionI vAta cheDI devI joIe, kAraNa ke te paramAtmapadanI prAptimAM aMtarAya rUpa che. Ama chatAM sAmAyikanI sAdhanAnuM mApa camatkArathI kADhavuM hoya te. ame kahIe chIe ke saMsAranI galI-kucIomAM rajhaLapATa karanAro eka sAmAnya AtmA sAmAyikanI sAdhanAthI paramAtmA banI jAya che, e ene sahuthI moTo camatkAra che. Aja sudhI jagatanA copaDe jeTalI siddhio dhANa che, temAMnI. keI siddhi AnI barAbarI karI zake ema nathI. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 6 ] AlaMbanarUpa sUtrapAThA sAmAyikanI sAdhanA mATe aMtaraMga tathA bAhya taiyArI kevA prakAranI karavI joIe? tenuM vivecana gata prakaraNamAM karI gayA. have sAmAyikanI sAdhanA karavA mATe tenA praveza tathA pUrNAhUti prasaMge je kiyA karavAnI hoya che, te sUtrapAThanA AlaMbanapUrvaka karavAnI hoya che, tethI prastuta prakaraNamAM e daza sUtrapAThe rajU karIzuM. A kiyA sUtrapAThanA AlaMbanapUrvaka karavAne hetu e che ke e kiyA zA mATe karavAmAM Ave che? ane temAM zuM rahasya samAyeluM che? tene sAdhakane khyAla Ave, paraMtu A sUtrapATho mAtra belI javAthI tenA hetu ke rahasyane barAbara khyAla Ave nahi, tethI A daza sUtrapATho tenA padArtha, artha saMkalana tathA rahasyapUrvaka ahIM ApavAmAM AvyA che. AjathI vIsa varSa pahelAM ame zrI pratikamaNusUtraprabodhaTIkAnA prathama bhAgamAM sAmAyikanA sUtrapATho para Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 sAmAyika-vijJAna aSTAMgI vivaraNa kareluM che, eTale temAM A dazeya sUtrapAThInA sAmAnya ane vizeSa artha apAyelA che, paNa ahIM graMthanA. AjanA anusAra te judI Dhabe ApyA che, tathA jyAM vizeSa spaSTIkaraNa karavA jevuM lAgyuM, tyAM te karavAmAM AvyuM che eTale sAmAyikanA svArtha saMbaMdhamAM Ane chelluM saMskaraNa samajavAnuM che. 1-namaskAra-sUtra mUlapATha namo arihaMtANaM / namo siddhANaM / namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM / namo loe savvasAhaNaM // eso paMcanamukkAro, savvapAvappANAsaNo / maMgalANaM ca savvesi, paDhamaM havai maMgalaM // padArtha namo-namaskAra ho, namaskAra karuM chuM. rikrutAnaM-arihaMtane. ahIM ahiMtarthI triIza atizayanA dhAraka trilekapUjya jainadharmanA pravartaka evA - ahaMtu, jina ke tIrthakara samajavA. temanI saMkhyA ghaNI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThI hovAthI ahIM bahuvacanane prayoga che. badhAM pademAM ema ja samajavuM. madrA-siddhone. siddha eTale karma rahita zuddha AtmA. bAriyALaM-AcAryone, dharmAcAryone. vasAvA-upAdhyAne. Topa-lekamAM. ahIM leka zabdathI matsyalaka ke pRthvIleka ane temAM paNa aDhI dvIpa samajavA, kAraNa ke sAdhuenI utpatti temAM ja hoya che. sahUi-sarva sAdhuone. A pada sAdhuonI mukhyatAe kahevAyuM che, paNa temAM sAdhvIone paNa samAveza samajavo, kAraNa ke sAdhvIo paNa namaskArane egya che. -A. paMcamu -paMcanamaskAra. pAMca parameSThIne karAyela namaskAra. savvapAvapAtaLo-sarva pApane praNAzaka che, sarva pApane atyaMta nAza karanAra che. maMtrALa-maMgalanuM. je dharmane lAve tathA vidanane nAza kare, te maMgala kahevAya. ja-ane. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 sAmAyika-vijJAna sanvesi-sanuM. A pada maMgalanu vizeSa che, tethI khInA bahuvacanamAM che. paDhamaM-prathama, utkRSTa. daivajJa che. mAruM-maMgala. asa'lanA siddhone namaskAra huM arihuMAne namaskAra karuM chuM, karuM chuM, AcAryane namaskAra karuM chuM, upAdhyAyAne namaskAra karuM chuM ane aDhI dvIpamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra karuM chuM. A paMca-parameSThIne karAyelo namaskAra sarva pApeAnA atyaMta nAza karanAra che ane save` ma`galAmAM utkRSTa mAMgala che. rahasya namaskAra-sUtra jinazAsananA sAra che ane utkRSTa mAMgala rUpa che, tethI dareka zubha prasa Mge tenuM smaraNa karavAmAM Ave che, temaja dhArmi`ka anuSThAnanA prAra Mbhe paNa tenu smaraNa thAya che. AdhyAtmika vikAsa arthe thatA japa-dhyAnamAM paNa tenuM khAsa AlaMbana levAya che. * maMtra ke mahAmaMtra tarIke tenI vizeSa prasiddhi che. tene navakAra paNa kahevAmAM Ave che. * ame 'namaskAra-maMtrasiddhi' graMthamAM namaskAra mahAmatra saMbaMdhI ghaNuM vivecana karelu che. tenI traNa AvRtti prakaTa thai cUkI che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapATha 2-paMcidiya-sUtra mUlapATha paMciMdiyasaMvaraNo, taha navavihabaMbhaceraguttidharo / cauvihakasAyamukko, ia aTThArasaguNehiM saMjutto // 1 // paMcamahavvayajutto, pNcvihaayaarpaalnnsmttho| paMcama tiytto, chattIsaguna gurama | 2 padArtha paMjirisaMvALo-pAMca IndriyanuM saMvaraNa karanArA, pAMca IndriyenA viSayane jItanArA pAMca Indriye te sparzanendriya, rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya tathA zrotrendriya jANavI. taruM-tathA. navavivaMma guttinava prakAranI brahmacarya-guptine dhAraNa karanArA, brahmacaryanI nava vADene pALanArA. brahmacaryanA rakSaNa mATe je nava niyama batAvavAmAM AvyA che, te brahma caryanI nava vADa tarIke oLakhAya che. vADa jema khetaranuM rakSaNa kare che, tema A niyame brahmacaryanuM rakSaNa kare che. te niyama A pramANe jANavA : (1) strI, pazu ane napuMsakathI rahita sthAnamAM rahevuM. (2) strIo saMbaMdhI vAta karavI nahi. (3) strI je Asana para beThelI hoya, te Asana para be ghaDI besavuM nahi. (4) strIonAM aMgopAMga AsaktithI jevAM nahi, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna. (5) bhIMtanA aMtare strI-puruSanuM joDuM rahetuM hoya, tevA sthAnamAM rahevuM nahi (6) pUrvakAlamAM strInI sAthe je kIDA karI hoya, tenuM smaraNa karavuM nahi. (7) mAdaka AhArapANI vAparavA nahi. (8) pramANathI vadhAre AhAra kare nahi. puruSanA. AhAranuM pramANa 32 keLiyA che ane strInA AhAranuM pramANa 28 keLiyA che. (9) zarIrane zaNagAravuM nahi. radivasIyamu-cAra prakAranA kaSAyathI mukta(1) krodha, (2) mAna, (3) mAyA ane (4) lebha e cAra kaSAya che. temanuM vistRta varNana A graMthamAM AgaLa Avaze.. -A. A pramANe, saMkuhiM-aDhAra guNe vaDe (1+9+4=18) saMgutto-sayuMkta. paMcamahavanutta-pAMca mahAvratathI yukata. sAdhuo sAmAyika grahaNa karyA pachI saMyamanA pAlana mATe je pAMca vate le che, te mahAvate kahevAya che. tenAM nAme A pramANe jANavAM. (1) sarva prANutipAtaviramaNavrata, (2) sarvamRSAvAdaviramaNavrata, (3) sarvaadattAdAnaviramaNavrata, () sarvamaithunaviramaNavrata tathA (5) sarvaparigrahaviramaNavrata Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 . Ala anarUpa sutrapADo paMcavidyAcArapAjaLasamarthe-pAMca prakAranA AcAra paLavAmAM sama pAMca AcAra te- (1) jJAnAcAra, (2) daza nAcAra, (3) cAritrAcAra, (4) tapAcAra ane (5) vIryAcAra jANavA. pamitro-pAMca samitiethI yukta. pAMca samiti te- (1) iryAsamiti, (2) bhASAsamiti, (3) eSaNAsamiti, (4) AdAninakSepasimita ane (5) pAAipanikAsamiti. vimutto-traNa guptiethI yukta. traNa gupti te- (1) maneApti, (2) vacanagupti ane (3) kAyagupti jANavI. chattIsa guNo-chatrIza guNavALA guru-guru, AcAya. mA--mArA. asakelanA pAMca indriyAnA viSacAne jItanArA, brahmaca`nI nava ! vADAne dhAraNa karanArA, krodhAdi cAra kaSAyAthI mukta, A rIte aDhAra guNavALA; vaLI pAMca mahAvratAne dhAraNa . karanArA, pAMca prakAranA AcAra pALavAmAM sama, pAMca samiti ane traNa guptithI yukta, ema chatrIza guNuvALA mArA guru che. rahasya bhavasAgaramAM gurunA AdhAre taravAnuM che. sava" dhAmika -AdhyAtmika kriyAe temanI nizrAmAM karavAnI che.. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sAmAyika-vijJAna A gurumAM kevA guNe! hAvA joIe ? tenuM A sUtramAM varNana karyu che. gurumAM AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e traNeyane samAveza thAya che, paNa ahIM guru zabdathI AcAya grahaNa karI temanA guNAnu' A rIte ciMtana karavAnuM che. 3-praNipAta-sUtra mUlasUtra icchAmi khamAsamaNau vaMdiuM, jAvaNijjAe nisIhiAe : matsya caMtAmi padA rUvjhAmina-icchuM chuM, mArI IcchAthI karavA IcchuM chuM. ( keAInA dakhANa ke khalAtkArathI nahi. ) vanAsamaLo-huM kSamAzramaNa ! he kSamAdi daza guNAvALA sAdhu bhagavaMta ! kSamAdi daza guNNAnI gaNanA A prakAre thAya che : (1) kSamA, (2) mRdutA, (3) saralatA, (4) pavitratA, (5) satya, (6) saMyama, (7) tapa, (8) tyAga, (9) niSkiMcanatA ane (10) brahmacarya .. : vavivuM-vaMdavAne, vaMdana karavAne, nALiJA-yApanIyA vaDe. sukha zAtA-pUchavI te 6 yApanIyA kahevAya che. ahI' zaktisahita ' evA atha cAlyA Ave che, paNa te sa Mgata nathI. guruvaMdananI mukhya kriyAmAM prathama yApanIyA kriyA Ave che ane pachI naiSadhikI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThI 93 :. kiyA Ave che. A kriyA parathI ja praNipAta-sUtra saMkalita thayeluM che, eTale tene artha A pramANe karo gya che. nirIhimA-naidhikI vaDe, avinaya-AzAtanA khamAvIne. avinaya-AzAtanAnI kSamA mAgavI e naidhikI kiyA che. mathAI-mastaka vaDe, mastaka Adi pAMca aMgo bhegA karIne. mastaka, be hAtha ane be DhIMcaNa maLI pAMca aMge gaNAya che. vaMdAmi-vaMdana karuM chuM. arthasaMkalanA he kSamAdi daza guNavALA sAdhu bhagavaMta ! huM Apane sukha-zAtA pUchIne tathA avinaya-AzAtanA khamAvIne vaMdana karavA icchuM chuM. mastaka vagere pAMca aMgo namAvIne Apane vaMdana karuM chuM. rahasya guruvaMdananA traNa prakAre cheH (1) phiTTAvaMdana, (2) bhivaMdana ane (3) bArasAvattavaMdana. temAM raste cAlatAMmAtra mAthuM namAvIne je vaMdana karavAmAM Ave che, te phiTTAvaMdana kahevAya che. UbhA rahIne tathA zarIranAM pAMca aMge namAvavApUrvaka je vaMdana karavAmAM Ave che, te javaMdana kahevAya che ane savAre tathA sAMje bAra AvartapUrvaka je vaMdana karavAmAM Ave che, tene bArasAvattavaMdana kahevAmAM Ave che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna e traNa vaMdamathI A vaMdana madhya prakAranuM eTale ke thebhavaMdana che. dhArmika kriyAomAM A sUtrane bahene upayoga thAya che. sAmAnya rIte te khamAsamaNa-sUtra tarIke oLakhAya che, paNa praNipAta-sUtra e tenuM suyogya nAma che. 4- gunimaMtraNasUtra (suguru-sukhazAtA-pRcchA) icchakAra suharAI (suhadevasi) sukha-tapa ? zarIra 'nirAbAdha ? sukha-saMjama-jAtrA nirvaho cho jI ? svAmI rAti che ? [ ahIM guru javAba Ape "deva-guru-pasAya" te sAMbhaLIne ziSya kahe.] bhAta-pANIno lAbha dejojI // padArtha rUchavA -he gurujI! ApanI IcchA hoya te pUchuM. su -rAtri sukhapUrvaka pasAra thaI ? su sa? - divasa sukhapUrvaka pasAra thaye?) suva tA? -tapa sukhapUrvaka thAya che ? zarIra nivAMdha?- zarIra pIDArahita che? su-saMgama-jJAtrA nirvaho cho gI?--Apa saMyama rUpI yAtrAne nirvAha sukhapUrvaka kare che ? Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapATha mAta-TrLIno amanonI- mAre tyAMthI AhAra-pANuM , vahoravAnI kRpA karaze ApazojI. arthasaMkalanA he gurujI! ApanI IcchA hoya te pUchuM. vyatIta thayelI rAtri ApanI IcchAne anukUla sukhapUrvaka pasAra thaI ? (athavA vyatIta thayele divasa ApanI IcchAne anukUla sukhapUrvaka pasAra thaye?) ApanI tapazcaryA sukharUpa thAya che ? ApanA zarIre keIpaNa prakAranI pIDA ane rega te nathI ne? vaLI he gurujI ! ApanI saMyamayAtrAne nirvAha sukhe karIne thAya che? he svAmI ? Apane sarva prakAre zAtA che ne? [guru kahe-deva ane gurunI kRpAthI tema ja che. A vakhate ziSya pitAnI hArdika IcchA vyakta kare che. mAre tyAMthI AhAra-pANI vahoravA kRpA karazejI. [ guru A nimaMtraNa svIkAra ke InakAra na karatAM vartamAna jega" e uttara Ape che. tene artha e che ke jevI te samayanI anukUlatA.] rahasya gurune sukha-zAtA pUchavI e vaMdanane ja eka bhAga che. e sukha-zAtA pUchavA mATe A pAThane upayoga thAya che, paNa te prAkRtamAMthI apabhraMza thayele che. temAM keTalAka zabdo gujarAtI dAkhala thaI gayA che. chevaTe temAM gurune AhAra Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 sAbhAyiGa - vijJAna pANI vaheAravAnuM nima MtraNa che, tethI tenuM prAcIna nAma nima MtraNasUtra hAya ema jaNAya che. jo A pATha apeAra sudhImAM khelavAmAM Ave teA muddAd pada khelAya che ane apeAra pachI khelavAmAM Ave teA muddevatta padma khelAya che. pa-hariyAvADI-sUtra icchAkAreNa saMdisaha bhagavan ! IriyAvahiyaM paDika mAmi ? icchaM / icchAmi paDikamiuM IriyAvahiyAe virAhaNAe / gamaNAgamaNe / pANakamaNe, vIyakamaNe, hariyakamaNe, osA- uttiMgapaNaga-dagamaTTI - makaDAsaMtANA - saMkramaNe | je me jIvA virAhiyA / egiMdiyA, beiMdiyA, te iMdiyA, cauriMdiyA, paMciMdiyA | abhiyA, vRttiyA, lesiyA, saMghAiyA, saMghaTTiyA, pariyAviyA, kilAmiyA, uddaviyA, ThANAo ThANaM saMkAmiyA.. jIviyAo vavaroviyA tassa micchAmi dukkaDaM // padA IcchAkAreNa - svecchAthI. saMdisaha - AjJA Ayo.. bhagavaM-De lagavan ! Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapATha vigiIkramama?-aiyapathikI kriyAnuM pratikamaNuM karuM ? pApamAMthI pAchA pharavuM, te pratikramaNa kahevAya che. [ guru kahe-phimeda-hA, pratikamaNa kare. eTale ziSya kahe--] rUchuM-e guruAjJAne IcchuM chuM. rUchAni-IcchuM chuM. parama-pratikramaNa karavAne. racAyA virALA-aryApithikI kiyA aMge thayelI virAdhanAthI. virAdhanA eTale vikRta thayelI ArAdhanA. deSa. tene aticAra paNa kahevAmAM Ave che. 1magAma-(kArya prajane) javAmAM ane tyAMthI pAchA AvavAmAM. TITmaLe-prANIone cAMpatAM. vIcAma-bIjene cAMpatAM. cimaLelIlerIne cAMpatAM. mosA-uttara-pUnA-maTTI-hAvaMtAna - - jhAkaLa, kIDiyAruM, lIlaphUla ke sevALa, kAdava ane kare LiyAnI jALane cAMpatAM. je-je. mArA vaDe. navA vivAdiyA-jI virAdhAyA heya. sA. 7 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 nitiyA-eka indriyavALA jIvA. verUriyA-e indriyavALA jIve. terUMciA-traNa indriyavALA jIve. pariMdriyA-cAra indriyavALA jIvA iiA-pAMca indriyavALA javA. sAmAyika-vijJAna miyA--lAte marAyA hoya. vRttiyA-dhULa vaDe DhaMkAyA hoya. heniyA-bhoMya sAthe ghasAyA hAya. saMdhAA-arasaparasa zarIre vaDe aphaLAvAyA hAya. saMyA thoDA sparza karAyA hoya. parivAviyA-du:kha upajAvAyA rAya. AimiyA-kheda pamADAyA hAya. viyA-udvega pamADAyA hoya. TALAbo DhALa saMhAmiyA-eka sthAnathI khIjA sthAne pheravAyA hAya. nIviyALo vavarovicA-jIvanathI chUTA karAyA hoya. tattva te sa'a'dhI. micchA-mithyA. mai-mAruM. turuM-duSkRta, asalanA hai bhagavaMta ! svecchAthI ayyapathikI-pratikramaNa karavAnI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThe mane AjJA Apa. [ guru tene pratyuttaramAM "para " pratikramaNa kare" ema kahe, eTale ziSya kahe ke - huM ApanI e AjJAne IcchuM chuM.] have huM raste cAlatAM thayelI jIva-virAdhanAnuM pratikamaNa aMtaHkaraNanI bhAvanApUrvaka zarU jatAM-AvatAM mArA vaDe prANIo, biyAM, lIlerI, jhAkaLanuM pANI. kIDInAM dara, lIla, phUla ke sevALa, kAdava ane karoLiyAnI jALa vagere caMpAyA hoya jatAM-AvatAM mArA vaDe je koIekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya ke paMcendriya jInI virAdhanA thaI hoya; jatAM-AvatAM mArA vaDe jIvo Thokare marAyA heya, dhULe karIne DhaMkAyA heya, bheMya sAthe ghasAyA hoya, arasaparasa zarIra vaDe aphaLAvAyA hoya, thoDA sparzAyA hoya, duHkha upajAvAyA hoya, kheda pamADAyA hoya, udvega pamADAyA hoya, eka sthAnethI bIjA sthAne pheravAyA hoya ke jIvanathI chUTA karAyA hoya, ane tethI je kaMI virAdhanA thaI hoya, te saMbaMdhI mAruM saghaLuM duSkRta mithyA thAo. rahasya nAnAmAM nAnI jIvavirAdhanAne paNa duSkRta samajavuM ane te mATe dilagIra thavuM, e A sUtranuM rahasya che. A sUtrane upayoga javA-AvavAnI kriyA karatAM jInI je virAdhanA thaI hoya, tenuM pratikramaNa karavA mATe thAya Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sAmAyika-vijJAna che. ane te ja kAraNe sAmAyika, pratikramaNa, caityavaMdana, temaja devavaMdanamAM paNa khelAya che. pratikramaNa eTale pAchA pharavu. tenA bhAvArtha e che ke eka kAyama khATuM lAge ke tene cheDI devuM ane te a Mge je kAMi karyuM... hAya, te mATe dilagIra thavuM. 6-tassauttarI-sUtra mUlapADa tassa uttarIkaraNeNaM, pAyacchittakaraNeNaM, visohI karaNeNaM, visallIkaraNeNaM, pAvANaM kammANaM nigdhAyaNahAe ThAmi jANamAM tastra--tenu', te skhalita thayelA AtmAnu uttara raLeLa -uttarIkaraNa vaDe. vizeSa AlocanAne uttarIkaraNa kahevAmAM Ave che. pAyatti meLa-prAyazcitta karavA vaDe. vinodIne"--vizAdhana karavA vaDe. AtmAnu vizeSa zAdhana karavu, te vizeAdhana. visalTIMLeLa-vizalyIkaraNa karavA vaDe, zalyarahita thavA vaDe. anAleAcita pApane zalya kahevAmAM Ave che tathA mAyA, mithyAtva ane nidAnane paNa zalya kahevAmAM Ave che pAvALuM mAna-pApakamenA.. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ala anarUpa sUtrapAThI 101 nidhAyaLadA--nirdhAtanAthe, saMpUrNa nAza karavA mATe, jhAmi prArambhan-kAyAtsaga mAM sthira thAuM chuM. kAya eTale deha ke zarIra, tenA utsaga karavA, eTale tenA pratyenA mamatvano tyAga karavA, te kaceAtsaga, kAyA pratyenuM mamatva cheDI ci'tana ke dhyAna mATe A avasthAnA svIkAra karavAmAM Ave che. asalanA te skhalita thayelA AtmAnu vizeSa AleAcanA karavA vaDe, prAyazcitta karavA vaDe, vizeSa AtmazeAdhana karavA vaDe tathA zalyarahita thavA vaDe, pApakamAMnA saMpUrNa nAza karavA mATe, huM kAyotsagamAM sthira thAuM chuM. rahasya pratikramaNathI sAmAnya zuddhi thAya che ane kAyAtsaga thI vizeSa zuddhi thAya che, tethI 'micchA mi dukkaDaM ' rUpa pratikramaNa karyAM pachI kAyAtsaga karavAmAM Ave che. A kAyAtsa mAM cara kiyAe karavAnI hAya che: (1) thayelI skhalanA ke pApanu' vizeSa AleAcana karavAnI. (2) prAyazcitta karavAnI. iriyAvahInA aticAra mATe 25 zvAsocchvAsanA kAyAtsaga prAyazcittarUpa che. (3) AtmAnu vizeSa zeAdhana karavAnI ane (4) zalyarahita thavAnI. A cAra kriyAe yathArtha karavAmAM Ave tA lAgelA pApanA saMpUrNa nAza thAya che ane AtmA zuddha ane che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 sAmAyika-vijJAna 7-mannattha-sUtra annAtha usasieNaM nIsasieNaM khAsieNaM chIeNa jaMbhAieNaM uDDaeNaM vAyanisaggeNaM bhamalIe pittamucchAe, muhamehi aMgasaMcAlehi suhamehiM khelasaMcAle hiM suhumehi diTThIsaMcAlehiM, evamAiehiM AgArehiM, abhaggo avirAhio hujja me kaausmgo| jAva arihaMtANaM bhagavaMtANaM namukkAreNaM na pAremi, tAka kArya ThANeNaM moNeNaM jhANeNaM appANaM vosirAmi // annattha-sivAya De, niiyn| A56 pUrva 4. UsasieNa-zvAsa vaDe, zvAsa sevAthI. nIsasieNaM-ni:zvAsa , zvAsa bhU4pAthI.. khAsieNaM-usa mAvapAthI. chIeNaM-chI thI. jaMbhAieNaM-mAsumAvavAthI. uDDaeNaM 2 mApAthI. vAyanisaggeNaM-vAchUTa thavAthI. bhamalIe-242 bhAvavAthI. pittamucchAe-pittane dIdhe bhU mApAyI. suhumehiM aMgasaMcAlehi-sUkSma zata m|| 24vA : suhumehi diTThIsaMcAle hiM-sUkSma rIte dRSTi 324vAthI. suhumehiM khelasaMcAlehi-sUkSma rIte 3sayAra thavAthI. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapATha 103 mAhihiM sAITTdaItyAdi AgAre vaDe. ahIM Adi padathI agnisparza, zarIrachedana athavA saMmukha thatAM paMcendriyavadha, cera ke rAjAnI dakhalagIrI ane sarpadaMza jevA prasaMgo grahaNa karAya che. mo-alagna, bhAMgele nahi evo. varAho -avirAdhita, khaMDita nahi thayele e. dunna-heje. ne rasa-mAre kAryotsarga nava-jyAM sudhI, rihaMtA mAvaMtA-arihaMta bhagavaMtane. namuna-namaskAra karavA vaDe. parimena pAruM. tAva-tyAM sudhI. vAca-kAyAne. TALa-sthAna vaDe, thAnapratibaddha thaIne. maLa-mauna vaDe. jJALaf-dhyAna vaDe. aHi vasama-potAnI jAtane tyAga karuM chuM. gAmana-zabda pitAnI jAta mATe paNa vaparAya che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sAmAyika-vijJAna pitAnI jAtane choDI devI, eTale huM amuka chuM, e vAta bhUlI javI. athasakalanA zvAsa levAthI, zvAsa mUkavAthI, udharasa AvavAthI, chIMka AvavAthI, bagAsuM khAvAthI, oDakAra AvavAthI, vAchUTa thavAthI, cakkara AvavAthI, pittane lIdhe mUccha AvavAthI, sUkSma rIte zarIra pharakavAthI, sUkama rIte kaphasaMcAra thavAthI, sUkSma rIte dRSTine saMcAra thavAthI tathA (agnisparza, zarIra chedana athavA saMmukha thata paMcendriyane vadha, cAra ke rAjAnI dakhalagIrI ane sarpadaMza) ItyAdi kAraNe upasthita thavAthI je kAyavyApAra thAya, tenAthI mAre kAyetsarga bhAMge nahi ke virAdhita thAya nahi, evI samaja sAthe kAyAne eka sthAne pratibaddha karIne, vANane mauna karIne tathA manane dhyAnamAM joDIne mArI potAnI jAtane tyAga karuM chuM. rahasya kAyotsarganuM svarUpa samajavA mATe A sUtra ghaNuM upayogI che, tethI tene kAyetsargasUtra paNa kahevAya che. temAM kAryotsarganA bAra AgAra spaSTa zabdothI ane cAra AgAre Adi zabdathI batAvelA che, eTale A saMjogomAM matsarga bhAMgyuM ke virAdhAyele na gaNAya. kAryotsargamAM kAyAne sthAna pratibaddha karavAnI hoya che, eTale eka ja sthAne rAkhavAnI hoya che, vANIne mInathI sthira karavAnI hoya Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThI 105 che ane manane dhyAnathI sthira karavAnuM hAya che. A sthiti tyAre ja utpanna thAya che ke jyAre peAtAnI jAtane bhUlI javAmAM Ave. 8- sogassa-sUtra mUlapADa logassa ujjoagare, dhammatitthayare jiNe / arihaMte kittaissaM, cauvIsaM pi kevalIM // 1 // usabhamajiaM ca vaMde, saMbhavabhiNaMdaNaM ca sumaI ca / paumappahaM supAsaM, jiNaM ca caMdappahaM vaMde // 2 // suvihiM ca puSpadaMtaM, sIala - sijjaMsa - vAsupujjaM ca // vimalamaNataM ca jiNaM, dhammaM saMtiM ca vaMdAmi // 3 // kuMthu araM ca malliM, vaMde muNisuvvayaM namijiNaM ca / vaMdAmi rinemiM, pAsaM taha vaddhamANaM ca // 4 // evaM mae abhithuA, vihuya - rayamalA pahINa - jaramaraNA / asari fpa jiNavarA, titthayarA me pasIyaMtu // 5 // kittiya - vaMdiya - mahiyA, je e logassa uttamA siddhA / Arugga-bohilAbhaM, samAhivaramuttamaM diMtu // 5 // caMdesu nimmalayarA, Aiccesu ahiyaM payAsayarA | sAgaravaragaMbhIrA, siddhA siddhiM mama disaMtu // 7 // padArtha -logassa jhona, yo zo pramANu samasta boGano. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 unnobare prakAza karanArAone. dhammatitho-dha rUpI tI ne rathApanArAone, laLe-jinAne, rAga-dveSanA saMpUrNa vijetAone. hiMta-ariha tAne, ahaMtAne, trileAka vaDe pUjA- celAone. sAmAyika-vijJAna vittaphessuM-hu nAmeAccaraNapUrvaka stavIza. 23vIsa vi-cAvIze paNa. vevajI-kevalajJAnIAne. rasamaM-zrI RSabhadeva nAmanA prathama tIrthaMkarane. aniyaM-zrI ajitanAtha nAmanA bIjA tItha karane 6-ane. satra A pramANe samajI levuM. va?-vaMdu chuM. saMmathuM-zrI sa'bhavanAtha nAmanA trIjA tItha karane maLaLa zrI abhinaMdana nAmanA cAthA tItha karane sumaI-zrI sumatinAtha nAmanA pAMcamA tIrthaMkarane paGamaLvand--zrI padmaprabha nAmanA chaThThA tItha karane suvAsaM-zrI supArzvanAtha nAmanA sAtamA tItha karane. nipna-jinane. * caMtavanlR zrI caMdraprabhu nAmanA AThamA tIrthaMkarane. - var3eva du chuM. sudi-zrI suvidhinAtha nAmanA navamA tIrthaMkarane 7-24291. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThI 107 purtAi-zrI puSpadaMtane. zrI puSpadaMta e navamA suvidhinAtha tIrthakaranuM bIjuM nAma che. sIba4-sibaMsa-vAyupui-zrI zItalanAtha nAmanA dazamAM tIrthakarane, zrI zreyAMsanAtha nAmanA agiyAramA . tIrthakarane ane zrI vAsupUjya nAmanA bAramA tIrthakarane. vimaheM-zrI vimalanAtha nAmanA teramA tIrthakarane. taM-zrI anaMtanAtha nAmanA caudamA tIrthakarane. ni-jinane. dhai-zrI dharmanAtha nAmanA paMdaramA tIrthakarane. sarva-zrI zAMtinAtha nAmanA soLamA tIrthakarane. vaMdAmi-vaMduM chuM. kuMthuM-zrI kuMthunAtha nAmanA sattaramA tIrthakarane. -zrI aranAtha nAmanA aDhAramA tIrthakarane. malDiM-zrI mallinAtha nAmanA ogaNIzamAM tIrthakarane.. vaMde-vaMduM chuM. munisuvracaM-zrI munisuvrata nAmanA vazamAM tIrthakarane. naminibaM-zrI naminAtha nAmanA ekavIzama tIrthakarane. duinemi-zrI ariSTanemi athavA zrI neminAtha nAmanA bAvIsamA tIrthakarane. pasaM-zrI pArzvanAtha nAmanA tevIsamA tIrthakarane. tahe-tathA. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 108 sAmAyika-vijJAna vamaLa-zrI vaddhamAna svAmI athavA zrI mahAvIra - svAmI nAmanA vazamAM tIrthakarane. -evI rIte. ma-mArA vaDe. mathunA-nAmapUrvaka starAyelA. viya-ma-raja ane malarUpI karmone dUra karanArA. vidura-dUra karyA che. ra-raja, baMdhAtAM karma. ma-mala, pUrve baMdhAyelAM karma. pahInAmA - jarA ane maraNane atyaMta kSINa karanArA, vRddhAvasthA ane mRtyune pUrNa nAza karanArA. rAvI pi-vIze paNa. nivA-jinavare. tithanA-tIrthakare. je dharmarUpI tIrthane kare-sthApe, te tIrthakara kahevAya. me-mArA upara. parIca7-prasanna thAo, prasAdavALA thAo. iitta-vaMdira-madiA-nAmapUrvaka starAyelA, manavacanakAyA vaDe vaMdAyelA ane bhAvavaDe pUjAyelA. ahIM stavanane prasaMga hovAthI bhAvavaDe pUjAyelA e artha saMgata che. -je A. DholAra uttama silekanA uttama siddha puruSa che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapATha 109 : bApha-vodiyAmaM-Arogya ane badhilAbha. ahIM regarahita sthitine Aregya samajavuM ane samyakatvanI prApti athavA jaina dharmanI prAptine bedhilAbha samaje. samAvi-zreSTha samAdhi. uttama-maraNa saMbaMdhI. ahIM uttamane artha pharI zreSTha kare egya nathI. anyatra Aregya, dhilAbha ane maraNasamAdhinA ullakhe ja prApta thAya che. riMtu Ape. su-caMdrothI. nimajhArA-vadhAre nirmala, vadhAre svaccha. sArUkuM-AdithI-sUryothI. ciM pravAsI adhika prakAza karanArA, vadhAre tejasvI. sAravAMmIrA-zreSTha sAgara eTale svayaMbhUramaNasamudra, tenA karatAM paNa vadhAre gaMbhIra. siddhA-siddha bhagavaMte. siddhi-siddhi, mukti, mokSa. mama-mane. visaMtu-Ape. arthasaMkalanA samasta lekane prakAza karanArA, dharmarUpI tIrthane sthApanArA, rAga-dveSane pUrNa paNe jItanArA, traNa leka vaDe Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 110 sAmAyika-vijJAna pUjAyelA evA vIze ya kevalI bhagavaMtene nAmapUrvaka stavIza. 1 zrI kaSabhadeva, zrI ajitanAtha, zrI saMbhavanAtha, zrI abhinaMdanavavAmI, zrI sumatinAtha, zrI padmaprabhamavAmI, zrI supArzvanAtha tathA zrI caMdraprabhajinane huM vaMdana karuM chuM. 2 zrI suvidhinAtha, jemanuM bIjuM nAma puSpadaMta che temane, tathA zrI zItalanAtha, zrI zreyAMsanAtha, zrI vAsupUjyasvAmI, zrI vimalanAtha, zrI anaMtanAtha, zrI dharmanAtha tathA zrI zAMtinAtha jinane huM vaMdana karuM chuM. 3 zrI kuMthunAtha, zrI aranAtha, zrI mallinAtha, zrI munisuvratasvAmI, zrI neminAtha, zrI ariSTanemi, zrI pArzvanAtha tathA zrI viddhamAnajinane (zrI mahAvIra svAmIne) huM vaMdana karuM chuM. 4 evI rIte mArA vaDe nAmapUrvaka starAyelA, raja ane malarUpI karmane dUra karanArA tathA vRddhAvasthA ane mRtyune pUrNa nAza karanArA cevize ya jinavare mArA para prasanna - thAo. 5 nAmapUrvaka starAyelA, mana-vacana-kAyA vaDe vaMdAyelA, A bhAvavaDe pUjAyelA ane A lekanA uttama siddhapuruSa tarIke pratiSThA pAmelA (vIza jinavare) mane Arogya, dhilAbha - ane zreSTha maraNasamAdhi Ape. 6 caMdra karatAM paNa vadhAre nirmala, sUryo karatAM paNa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 AlaMbarUpa sUtrapAThI vadhAre tejasvI ane svayaMbhUramaNasamudra karatAM paNa vadhAre gaMbhIra evA siddha bhagavaMte mane siddhi Apo. 7. rahasya vIza tIrthakarenI bhAvastavanA karavI, e A sUtranuM rahasya che. zAstromAM te cakavIsa@yasutta eTale caturvizatistavasUtra tarIke oLakhAya che. 9-karemi bhaMte-sUtra mUlapATha karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajja jogaM paccaravAmi / jAva niyamaM pajjuvAsAmi, duvihaM tiviheNaM, maNeNa vAyAe kAraNa, na karemi, na kArave mi / ___ tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANa vosirAma padArtha remi-karuM chuM, karavAne IcchuM chuM. maMti-he bhagavana ! sAmayiM-sAmAyika. sAva no-sAvadya cegane, pApavALI pravRttine. parama-pratijJApUrvaka choDI dauM chuM. vAva-jyAM sudhI. niyama pasgvAmi-niyamane paryuM pAsuM, niyamane levuM. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra sAmAyika-vijJAna. TuvihaM-karavA ane karAvavArUpa be prakAre tividhe-traNa prakAre. maLe- mana vaDe. vAyA-vAcA vaDe, vANI vaDe. gi-kAyA vaDe. 2 mina karuM. na mi-na karAvuM, bIjA pAse karAvuM nahi tara-te saMbaMdhI. mate he bhagavana! parikramama-pratikakuM chuM, nivRtta thAuM chuM. nimi-niMduM chuM, beTI gaNuM chuM. rAma-guru sAkSIe niMduM chuM, tene ekarAra karuM chuM.. Hi vosirAmi-mArI jAtane tyAga karuM chuM. ' arthasaMkalana he bhagavan! huM sAmAyika karavAne IcchuM chuM ane te mATe pApavALI pravRttione pratijJApUrvaka choDI dauM chuM. jyAM sudhI huM A niyamane evuM tyAM sudhI mana, vacana ane kAyA vaDe pApavAnI pravRtti karIza nahi ke bIjA pAse karAvIza nahi. he bhagavan! atyAra sudhI te prakAranI je pApapravRtti karI hoya, temAMthI huM nivRtta thAuM chuM, te pApavALI pravRttine cheTI gANuM chuM ane te bAbatane ApanI pAse spaSTa ekarAra karuM chuM. have huM mArI jAtane tyAga karuM chuM. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sutrapADo 113 rahasya A sUtra vaDe sAmAyikanuM cha kATithI pratyAkhyAnaA rIte gaNAya che: (1) manathI pApa karavuM nahi. (2) vacanathI pApa karavuM nahi. (3) kAyAthI pApa karavuM nahi. (4) manathI pApa karAvavuM nahi. (5) vacanathI pApa karAvavuM nahi. (6) kAyAthI pApa karAvavuM nahiM. paccakkhANa levAya che. cha koTi 10-sAmAiyavaya-jItto-sUtra mUlapADa sAmAiyavaya-jutto, jAva maNe hoi niyamasaMjutto / chinna ahaM kamma sAmAiya jattiyA vArA // 1 // " sAmAiyammi ukae, samaNo iva sAvao ivaha jamhA / eeNa kAraNeNa, bahuso sAmAiyaM kujjA // 2 // vidhivacane sAmAyika vidhithI lIdhuM, vidhithI pAyuM, vidhi karatAM je kai vidhi thayA hAya, te sarve mana, vacana, kAyAe karI micchA mi dukkaDaM daza mananA, deza vacananA, mAra kAyAnA e atrIza so. 8 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sAmAyika-vijJAna deSamAMthI je kaI deSa lAgyuM hoya, te mana, vacana, kAyAe karI micchA mi dukakaDa. padArtha sAmarUca-nuto-sAmAyikavratathI yukta. vAva-jyAM sudhI. maLe-manamAM. ho-hoya che, kare che. niyamanutto-niyamathI joDAyele, niyama rAkhIne. chinna-kApe che. vasuduM-azubha. maM-karmane. samarUca-sAmAyika. ttimAM vAre-jeTalI vAra. sAmaphiksi-sAmAyikamAM. ra-te. -karyo chate. samaLo-zramaNa, sAdhu. rU-je. savilo-zrAvaka. va-thAya che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanarUpa sUtrapAThI 115 -je kAraNathI. MUT vALaM-e kAraNa vaDe. vaduto bahu vAra, ghaNI vAra sAmArUcaM-sAmAyika. yujhA- karavuM joIe. vidhivacanane artha spaSTa che. arthasaMkalanA sAmAyika vratadhArI jyAM sudhI manamAM niyama rAkhIne sAmAyika kare che, tyAM sudhI te azubha karmone nAza kare che. sAmAyika karyo chate te zrAvaka sAdhu je thAya che, tethI sAmAyika vAraMvAra karavuM joIe. A sAmAyika meM vidhipUrvaka karyuM che ane vidhipUrvaka pUrNa karyuM che. te baMne prakAranI kiyAmAM je koI paNa avidhi ke bhUla thaI gaI hoya, te saMbaMdhI mAruM pApa niSphala thAo. vaLI A sAmAyikanA samaya daramiyAna daza mananA, daza vacananA ane bAra kAyAnA maLI kula batrIza domAMthI je kaI doSanuM sevana thayuM hoya, te saMbaMdhI mAru * pApa niSphala thAo. rahasya sAmAyika pAravA mATe eTale ke tenI pUrNAhuti karavA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 sAmAyika-vijJAna mATe A sUtranA upayoga thAya che. te pharI paNa karavAnI bhAvanA thAya te mATe temAM sAmAyikanA lAbhA darzAvelA che. kriyA daramiyAna 32 doSamAMthI koi doSa lAgyA hAya, tenuM A sUtra vaDe mithyA duSkRta devAmAM AvyuM che. sAmAyikanI kriyAmAM AlabanarUpa A daza sUtrapAone upayega thAya che. tenA artha ane rahasya jANavA sAmAyikanI kriyAmAM anerA prANa pUrAya che, eTale pAkamitroe tenA para khAsa lakSya ApavuM ghaTe che. [A prakaraNamAM praznottarI ApelI nathI. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 7 ] sAmAyika levA-pAravAnA vidhi (samaja sAthe ) sa'keta phremamA.praNi' eTale khamAsamaNu-sUtra dvArA praNipAta karavAnI kriyA. A pATha UbhA rahIne belave ane chellu' pada ' martyaeNu 'dAmi ' elatI vakhate nIcA namIne paMcAMga praNipAta karavA. ' icchA 'eTale ' icchAkAreNa saMdisahu bhagava` !' 'muha0" eTale muhapattI. * paDi* eTale paDilehaNanI kriyA. sAmAyika levAne vidhi zuddhi (1) sthAna, vastra ane upakaraNanI zuddhipUrvaka sAmA-yika karavAne tapura thavu, Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 sAmAyika-vijJAna. bhUmipramArjana tathA Asana (2) besavAnI jagAnuM caravalA vaDe kharAkhara pramAna karIne tenA para Asana eTale kaTAsaNu pAtharavuM. sthApanA cA nI jagAnuM paNa caravalA vaDe kharAkhara pramAna karI levuM. sthApanA (3) Asana sanmukha bAjoTha ke koi UMcA sthAna para sAMpaDA mUkI temAM jJAna-dana-cAritranAM upakaraNa mUkavAM. pachI temAM guru-AcArya nI sthApanA karavA mATe jamaNA hAtha temanI sanmukha AhvAnamudrAthI rAkhIne eka navakAra khelavA pachI pa`ci'diya-sUtranA pATha belaveA. gurumahArAjanA sthApanAcAya hAya teA A kriyA karavAnI AvazyakatA nathI. pa'cAMga-praNipAta (4) khamA.praNinI kriyA karavI. oipatha-pratikramaNa (5) punaH UbhA thaIne iriyAvahI-sUtra khelavuM. kAyAnsaga (6) te pachI kAyAtsargI-nimitte tassa uttarI-sUtra tathA annatya-sUtrane pATha belave ane 25 zrvAsocchvAsa pramANa kAyAtsa mAM sthira thavuM. temAM * ca Mdresa nimmalayarA ' sudhInA logassasUtrane pATha ciMtavavA. jo A pATha AvaDate ne hAya te tenA sthAne manamAM cAra navakAra gaNavA. pachI. OM namo arihaMtANaM padma khelIne kAryotsarga pAve. , Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAnA vii 119 catuvi zatistava (7) pachI lAgasa-sUtranA pATha prakaTa rIte khelavA. muhapattI-paDilehaNane! Adeza (8) pachI khamApraNinI kriyA karI nIce pramANe AjJA mAgavI; ' IcchA muhupattI paDilehau* ? ' ( guru kahe, 'paDileha. ' ApaNe kahevuM Iccha'. ( AjJAnA svIkAra karU chuM.) guru na hoya to temanI AjJA maLI gaI che, ema mAnIne tarata ' icchuM ' khelavu. madhe A pramANe samajI levuM. 6 muhapattInuM paDilehaNa (9) pachI esIne muhapattInI vidhisara paDilehaNA karavI. A kriyAmAM pacIza ela muhupattI-paDilehaNunA tathA pacIza bela aMga-paDilehaNanA ci'tavavA. ( te AgAmI prakaraNamAM ApelAM che. ) sAmAyikanI kriyA zarU karavAne Adeza (10) pachI khamANanI kriyA karavI ane UbhA thaine namra khanI nIce pramANe AjJA mAgavI : icchA. sAmAyika sadisAhuM? (guru kahe, saMdisaha.') ApaNe kaDevu ' Iccha. " ( AjJAnA svIkAra. ) '( (11) pachI khamApraNinI kriyA karavI ane UbhA rahIne nIce pramANe AjJA mAgavI : * IcchA. sAmAyika hAu" ? 1 ( guru kahe, ThAeha. ) Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sAmAyika-vijJAna ApaNe kahevuM "iccha' (AjJAne svIkAra). sAmAyikanuM pratyAkhyAna (12) pachI be hAtha joDI namaskArasUtrane pATha ekavAra bela ane UMcA avAje kahevuM ke "IcchakArI bhagavaM! pasAya karI sAmAyika-daMDaka uccarAjI." A samaye guru karemi bhaMte-sUtrane pATha uccarAve, te ApaNe manamAM belatAM rahevuM. guru na hoya te sAmAyikamAM beThelA koI paNa vaDIla e pATha uccarAve ane vaDIla na hoya te pite e pATha bela. besavAne Adeza (13) pachI khamA praNi0nI kriyA karavI ane nIce pramANe AjJA mAgavI: "IcchA besaNe saMdisAhuM? " (guru kahe "saMdisaha") ApaNe kahevuM "Iccha'." (AjJAne svIkAra.) (14) pachI khamA praNi0nI kiyA karavI ane nIce pramANe AjJA mAgavI : IcchA besaNe ThAuM ?" (guru kahe, "ThAeha.') ApaNe kahevuM "Iccha.' (AjJAne svIkAra.) svAdhyAyane Adeza (15) pachI Asana para besavuM ane khamA praNi0nI kriyA karI nIce pramANe AjJA mAgavI : Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAne vidhi 12 IcchA sajhAya saMdisAhe?" (guru kahe, "saMdisaha.) ApaNe kahevuM "Iccha" (AjJAne svIkAra) (16) pachI upara pramANe ja khamA prANanI kriyA karI nIce pramANe AjJA mAgavIH IcchA sajajhAya karuM ?" guru kahe, "kareha. ApaNe kahevuM Iccha' (AjJAne svIkAra) svAdhyAyanuM maMgalAcaraNa (17) pachI svAdhyAyanA maMgalAcaraNa tarIke traNa navakAra gaNavA. te pachI be ghaDI eTale 48 mInITa sudhI svAdhyAyAdi dharmadhyAna karavuM. sAmAyika pAravAne vidhi sAmAyikano samaya be ghaDI eTale 48 mInITane che. te pUre thaye tarata ja pAravAne vidhi karavA joIe. A samayamAM kaMI pharaka paDe che te pramAda gaNAya ane kriyAmAM deSa lAge. A kriyAmAM saMketa upara mujaba ja samajavA. paMcAMga-praNipAta (1) khamA praNinI kriyA karavI. iryApathapratikamaNuM (2) punaH UbhA thaIne IriyAvahI-sUtra bolavuM. (3) te pachI kAyetsarga-nimitte tassa utarI sUtra tathA annatyasUtrane pATha bola ane 25 zvAsocchavAsa Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvI : 122 sAmAyika-vijJAna pramANu kAryotsargamAM sthira thavuM. temAM "caMdesu nimmalayarA" sudhIne legassa-sUtrane pATha ciMtava. je A pATha AvaData na hoya te tene sthAne cAra navakAra gaNavA. pachI namo arihaMtANaM' pada bolIne kAryotsarga pAre. cauvizatistava () pachI legasTa-sUtrane pATha prakaTa rIte bela. muhapatI-paDilehaNane Adeza (5) pachI khamA pratinI kriyA karI nIce pramANe AjJA mAgavI : IcchA muhupattI paDilehauM ? " (guru kahe, "paDileha) ApaNe "Icche " kahevuM. (AjJAne svIkAra.) muhapattI-paDilehaNa (6) pachI besIne muhapattInI vidhisara paDilehaNA. karavI. A kriyAmAM pacIza bela muhapattI-paDilehaNanA tathA pacIza bela aMga paDilehaNanA ciMtavavA. sAmAyikanI kriyA pAravAno Adeza (7) pachI khamAdhyaNinI kriyA karavI ane UbhA. thaIne nIce pramANe AjJA mAgavI : IcchA sAmAyika pAruM?" (guru kahe, "puNe vi kAya."). ApaNe kahevuM "yathAzakti." Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAnA vidhi 123. (8) pachI khamA prANanI kriyA karavI ane UbhA thaI ne nIce pramANe jAhera karavAnI AjJA mAgavI : icchA sAmAyika pAyuM. (guru kahe, AyAro * na meAttave. ' ) ' ApaNe kahevuM ' tatti. ' ( vAkayapramANane svIkAra. ) sAmAyika pAravAnI kriyA (9) pachI jamaNA hAtha caravalA para sthApI eka navakAra belI * sAmAyivaya-jItto'-sUtrane pATha belavo. sthApanAcAyanA utthApanavidhi (1) pachI jamaNA hAtha sthApanAcAya sAme avaLe rAkhIne eka navakAra khelavA. jo gurumahArAjanA sthApanAcAya hAya ! A utthApanavidhi karavAnI nathI. sUcanA sAmAyakanI kriyA eka karatAM vadhAre vAra karavI hAya teA vagara pAye traNa vAra thaI zake che, paraMtu trIjI kriyA avazya pALavI joI e, eTale cothI vAranI sAmAyikakriyA tyAra pachI ja thaI zake. sAmAyika levAnA vidhi aMge samaja sAmAyika levuM, eTale sAmAyika grahaNa karavuM, te je vidhie grahaNa thAya, tene sAmAyika levAno vidhi samajatrAnA che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 sAmAyika-vijJAna zuddhi ane vidhi kiyAnA prANa gaNAya che. te sivAya keI paNa kriyA saphaLa thatI nathI, tethI ahIM sthAna, vastra ane upakaraNanI zuddhi para bhAra mUkAyeluM che. ahIM aMga zuddhine nirdeza nathI, paNa zakya eTalI aMgazuddhi rAkha. - vAthI kiyA sArI rIte thAya che. dhArmika kriyA gurunI sAkSIe, gurunI AjJApUrvaka ane gurune vinaya jALavIne karavAnI che, tethI pratyakSa gurune yoga na hoya te temanI sthApanA karIne ane teo sAkSAt beThA che, ema mAnIne badhI kriyA karavAnI che. sthApanAcArya saMbaMdhI keTaluMka vivaraNa pAMcamA prakaraNamAM thaI gayeluM che. pachI temanA pratye vinaya-bhakti-bahumAna darzAvavA mATe paMcAMga-praNipAta karavAmAM Ave che. ahIM eTalI spaSTatA karI daIe ke sAmAyikanuM paheluM namasakArasUtra, bIjuM paMciMdiya-sUtra ane trIju praNipAta- sUtra SaDAvazyakamAMnAM vaMdana Avazyakane rajU kare che. namaH skAra-sUtra vaDe je paMcaparameSThIne namaskAra karavAmAM Ave che, te badhA apekSAvizeSathI guruo ja che. ahiM te jagaguru che ane siddha pakSa mahAguruo che, kAraNa ke teo ApaNane siddhAvasthA ke mekSAvasthAnuM satata bhAna karAvyA paMciMdiya-sUtramAM gurune sIdhI vaMdanA nathI, paNa Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAne vidhi 125 . vaMdanA mATenI bhavya bhUmikAnI rajUAta che, te parathI dhArmika, AdhyAtmika ke yaugika sAdhanA karAvanAra guru kevA hovA joIe? tene spaSTa khyAla Ave che ane temane vAraMvAra vaMdana karI temanAM caraNe besI javAnuM mana thAya , che. pAMca Idrine jItavI, mana-vacana-kAyAthI zuddha brahma carya pALavuM, krodhAdi cAra kaSAyathI rahita thavuM, pAMca mahAvrata dhAraNa karavAM, pAMca AcAranuM yathArtha pAlana karavuM tathA pAMca samiti ane traNa guptithI yukta thavuM, e sAmAnya vAta nathI. jemanA aMtaramAM vairAgya ane tyAga pUrepUrA vasyA hoya, jemaNe adhyAtmarUpI amRtanuM AkaMTha pAna karyuM hoya ane sadgurunAM caraNonI sArI rIte sevA karI hoya, te ja A prakAranA gurupade virAjI tene zebhAvI zake che. AvA eka samartha gurunI chatrachAyAmAM huM sAmAyikanI kiyA-sAdhanA karavA tatpara thayo chuM, e vicAra ja sAdhakanA hRdayamAM anero utsAha prakaTAve che ane temane vidhipUrvaka vaMdana karavAnI tIvra tAlAvelI utpanna kare che. eTale paMciM. diya-sUtra vaDe guru-thApanAnI je vidhi thAya che, te guru vaMdanAne-vaMdana-Avazyakane ati mahattvane bhAga che. te pachI praNipAtasUtra vaDe mastaka namAvIne tathA pAMca aMge bhegAM karIne vaMdana karatAM dhanyatA anubhavAya che. gurune vaMdana karavAnI paraMparAgata ane prazasta rIta evI che ke prathama temane sukha-zAtA pUchavI ane pachI avinaya -AzAtanAnI kSamA mAgI temane auSadha-bheSaja tathA . Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 sAmAyika-vijJAna AhAra pANI mATe nimaMtraNa ApavuM, eTale guru-nimaMtraNane pATha paNa vaMdana-Avazyakane ja eka bhAga che. ahIM vaMdana-Avazyaka prathama zA mATe ? e prazna pAThake taraphathI pUchAvA saMbhava che. tene uttara e che ke vaMdana e vinayanuM cihna che, namratAnuM nizAna che ane kRtajJatAne saMketa che, tethI tene ahIM prathama sthAna apAyuM che. zrImAna haribhadrasUrie lalitavistarAcaityavaMdanavRttimAM kahyuM che ke "dharma prati mUtramUtA vanA-dharma pratye laI janArI mukhya vastu vaMdanA che; tAtparya ke vaMdanA hoya te dharmabhAvanArUpI vRkSa phAle-kUle che anyathA te karamAI jAya che. eTale sAmAyika levAnI vidhimAM vaMdana Avazyakane prathama sthAna apAyuM che. | sAmAyikanuM pAMcamuM sUtra IriyAvahI paDAvazyaka paikI pratikramaNa-Avazyakane rajU kare che. Atmazuddhine pAye pratikamaNa che. pratikamaNa aTale pApamAMthI pAchA pharavuM. je pApamAMthI pAchA pharate nathI, te pApapaMkathI kharaDAyA ja kare che. te zuddha-vizuddha-parama zuddha thavAne kayAre ? jema zarIrane zuddha karavA mATe snAnanI jarUra che, tema AtmAne zuddha karavA mATe pratikamaNanI jarUra che. IriyAvahI vaDe pratikramaNanI je kriyA thAya che, tene "laghupratikramaNa ' kahevAmAM Ave che, kAraNa ke te mukhya pratikramaNa karatAM laghu eTale nAnuM che, athavA te tenA pratIkarUpa che. ahIM - gamanAgamana karatAM thayelI jIvavirAdhanA nimitte tene Azraya Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAne vidhi 127 levAmAM Ave che, paNa sAdhake te tene jIvanavyApI banAvavAnI bhAvanA rAkhavAnI che. sAmAyikanuM cha sUtra "tassa uttarI" ane sAtamuM sUtra "annattha paDAvazyaka paikI kayetsarga-Avazyakane rajU kare che. pApanI sAmAnya zuddhi pratikamaNa vaDe thAya che ane vizeSa zuddhi kAryotsarga vaDe thAya che. pratikramaNamAM micchA mi dukaka bolI thayelA pApane mATe dilagIra thavAnuM hoya che, tyAre kAryotsargamAM viziSTa avasthAne svIkAra karIne te aMge UMDuM ciMtana karavAnuM hoya che tathA A pApa mArA vaDe kema thAya che ? tenuM kAraNa paNa zodhavAnuM hoya che ane te ja mAyA, mithyAtva ke kaI prakAranA nidAna(niyANA)nA kAraNe thatuM hoya to e zalyane dUra karavAnAM hoya che. ahIM 25 zvAse chUvAsa pramANa-kotsarga karavAne hoya che, temAM A ciMtana karI levuM joIe, kAraNa ke tasya uttarI-sUtra vaDe tenI jAherAta karavAmAM AvI che, paraMtu sAmAnya loke AvuM ciMtana na karI zake te mATe "caMdesa nimmalaya" sudhIne legassane pATha manamAM ciMtavavAne -bolI javAne rivAja paDyo che ane jene e pATha na AvaDatuM hoya, temane cAra navakAra belI javAnI chUTa apAI che. ahIM ame eTaluM spaSTa karavA IcchIe chIe ke Aje kAryotsarganI je kriyA karavAmAM Ave che, te mAtra ceSTArUpa che, temAMthI tene prANa UDI gayela che. jyAM Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna 128 sudhI kAyAtsaga nA uddhAra na thAya, tyAM sudhI ApaNI AdhyA tmika sAdhanAe adhUrI ja rahevAnI. ghaNA moTA AcAnuM A bAbatamAM ame dhyAna kheMcelu che, paNa te A AmatamAM sakriya ke sarciMta anyA nathI ! sAmAyikanuM AThamuM sUtra leAgasa SaDAvazyaka paikI catuvizatistava-Avazyakane rajU kare che, e teA tenA pA parathI spaSTa che. prathama deva-gurune vaMdana karIne, pachI prati kramaNa tathA kAryotsarga vaDe potAnA AtmAnI zuddhi karIne A AvazyakanuM Alekhana letAM zrIjinezvara devAnu` kInavana-pUjana hu sArI rIte thAya che ane te ApaNA manamAM pavitratAnA pravAha vahevaDAve che. A sUtra kaDakaDATa belI javAthI A prakArano anubhava thavA saMbhava nathI. te uccA rAnI zuddhipUrvaka dhIme dhIme aOjJAna sahita khelavAthI A prakArano anubhava thaze. ame dararoja 40 logassa A rIte gaNavAno prayAga eka varSa sudhI karelA che ane tenu pariNAma ghaNuM suMdara Avelu che. ATale vidhi thayA pachI muhapattI-paDilehaNanI kriyA zarU thAya che. pratyeka kriyA guruvaMdana ane gurunA AdezathI karavAnI hAI, ahIM gurune khamAsamaNu-praNipAtanI kriyApUrvaka vaMdana karavAmAM Ave che ane muhapattI paDilehavA mATe IcchAkAra sadisaha bhagavata sAmAyika muhupattI paDilehauM?" e zabdothI AjJA mAgavAmAM Ave che, guru hAjara hAya tA teo kahe che, ' paDileha ' eTale muhapattInI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAvAne vidhi 129 paDilehaNa kara. sAdhaka e AjJAne "Iccha" pada vaDe svIkAra karIne pacAza bela vaDe muhapattInI paDilehaNa kare che. muhupattInA A pacAza belamAM je rahasya raheluM che, te ame AgAmI prakaraNamAM darzAveluM che. ATalI kriyA karyA pachI sAdhaka sAmAyikanI samIpa Ave che. pachI khamAsamaNa-praNipAtanI kriyA dvArA guruvaMdana karIne sAmAyikamAM praveza karavAnI AjJA mAgavAmAM Ave che. temAM prathama "IcchAkAreNa saMdisaha bhagavaM! sAmAyika saMdisAhuM ?" e zabda vaDe sAmAyika karavAnI IcchA prakaTa karI te mATe gurune Adeza levAnI bhAvanA pradarzita kare che ane jyAre guru "saMdisaha' zabdathI te bAbatanI AjJA Ape, tyAre tene "IcchuM" zabda vaDe zire dhAryA kare che. pachI puna: khamAsamaNa-praNipAtanI kriyA dvArA vaMdana karI IcchAkAreNa saMdisaha bhagavaM! sAmAyika ThAuM ? e zabdothI sAmAyikamAM sthira thavAne Adeza mAgavAmAM Ave che. guru jyAre "ThAeha' zabdathI e Adeza Ape, tyAre Iccha' zabda vaDe tene svIkAra karavAmAM Ave che. te pachI UbhA thaIeka navakAra gaNI, be hAtha joDavApUrvaka sAdhaka moTethI vinaMti kare che ke "IcachakArI bhagavana ! pasAya karI sAmAyika-daMDaka uzcarAjI" eTale he bhagavana ! Apa svecchAe mane sAmAyikano pATha ucarAvI te bAbatanI pratijJA Apo." A vinaMti parathI guru tene karemibhaMte-sUtrane pATha uccarAve che. guru bolAve sA. 9 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 sAmAyika-vijJAna tema manamAM belavAthI pratijJA levAya che ane e rIte paDAvazyaka paikI pratyAkhyAna ane sAmAyika nAmanAM baMne Avazyakene sparzavAmAM Ave che. sAmAyikanI kiyA paDAvazyamaya che, e vAta pUrve kahevAmAM AvI hatI, te A vidhi parathI spaSTa thAya che ane te enI gauravagAthAnuM guMjana ApaNuM kAnamAM karI jAya che. pratyAkhyAnamAM sAvadyAgane eTale pApamaya pravRttine tyAga karavAno saMkalpa hoya che ane tethI sAmAyikanuM svarUpa nizcita thAya che. "have mAre be ghaDI eTale 48 miniTa sudhI kaI paNa prakAranI pApamaya pravRtti-sAMsArika pravRtti karavAnI nathI, paNa svAdhyAyAdi zubha-dharmadhyAnanI pravRtti karavAnI che. e saMta temAMthI ja prApta thAya che ane te pramANe cAlavAnuM mAnasika valaNa ghaDAya che. sAmAyikanI sAdhanA karavA mATe upara pramANe pratyAkhyAna ke pratijJA grahaNa karyA pachI sthira Asane besavA mATe gurunI AjJA mAgavAmAM Ave che. te mATe khamAsamaNapraNipAtanI kriyA karI "icchAkAreNa saMdisaha bhagavaM! besaNe saMdisAhuM ?" eTale "he bhagavana ! ApanI AjJA hoya te huM besavAnI anumati mAguM chuM ! " ema kahevAmAM Ave che ane guru "saMdisaha' zabda vaDe anumati Ape eTale "Iccha" kahI tene svIkAra karavAmAM Ave che. te pachI paNa punaH khamAsamaNa-praNipAtanI kriyA karIne "IcchAkAreNa saMdisaha bhagavaM! besaNe ThAuM ?" e pramANe vizeSa Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 ' sAmAyika levA-pAravAne vidhi Adeza mAgavAmAM Ave che ane guru "ThAeha pada vaDe e Adeza Ape eTale "IcachuM " pada vaDe teno svIkAra karI Asana para besavAmAM Ave che. tyAra pachI svAdhyAyane Adeza levA mATe paNa lagabhaga AvI ja kriyA karavAmAM Ave che. te mATe prathama "IcchAkareNa saMdisaha bhagava ! sajhAya saMdisAha ?" belI sAya karavAnI AjJA maMgAya che ane "saMdisaha pada vaDe tenI AsA maLI jatAM punaH khamAsamaNa-praNipAtanI kriyA karIne icchAkAreNa saMdisaha bhagavaM! sajhAya (svAdhyAya) karuM ? ema bolI svAdhyAyano prAraMbha karavAnI AjJA maMgAya che. guru "kareha" e pada vaDe AjJA Ape, eTale sAdhaka pitAnA Asane sthira thaIne svAdhyAyanA maMgalAcaraNa tarIke navakAra gaNe che ane tyAra pachIne 48 miniTane samaya svAdhyAyAdi dharmadhyAna-pravRttimAM gALe che. sAmAyika pAravAnA vidhi aMge samaja pAravuM eTale pAra utaravuM, pUrNAhuti karavI. je kiyA vaDe sAmAyikanI pUrNAhuti thAya, tene "sAmAyika pAravAne vidhi" samaje. A vidhine keTalAka bhAga te sAmAyika levAnA vidhi jevo ja che. tenI samajanuM ahIM punarAvartana karavAnI jarUra nathI. te sivAya je mahatvanI vAta che, te aMge ja vizeSa samaja ApIzuM. prathama khamAsamaNa-pratikamaNa dvArA guruvaMdana Ave che. kiyAnA prAraMbhe gurune vaMdana karavuM joIe, eTale A kiyAnA prAraMbhe paNa temane vaMdana karavAmAM Ave che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna 6 pachI iriyAvahI dvArA pratikramaNa karI, tassa uttarIsUtra ane annattha-sUtranA pAThapUrvaka 25 zvAse zrvAsa pramANa kAceAtsaga karavAmAM Ave che. temAM paNa caMdresa nimmalayarA ' sudhInA legasa-sUtranA pATha ci'tavavAnA hAya che ane te na AvaDatA hAya teA cAra navakAra manamAM gaNavAnI chUTa heAya che. kAyAtsaga nI pUrNAhUti 'name rihaMtANaM' pada khAlIne karavAnI hAya che. 132 te pachI prakaTa legasa-sUtra eTalI muhupattI paDilehavAnA Adeza mAgavApUrvaka muhupattInu' piDilehaNa karavAmAM Ave che ane tyArabAda sAmAyika pAravAne kharA vidhi zarU thAya che. temAM khamAsamaNu-praNipAtanI kriyA karI sAmAyika pUrNa karavAnI AjJA meLavavA mATe kahevAmAM Ave che ke ' icchAkAreNa sadisaha bhagava`! sAmAyika pAruM ?? A samaye guru kahe che ke ' puLo vi Ayavo-A sAmAyikanI kriyA te pharI paNa karavA ceAgya che. " te vakhate sAdhaka ' yathAzakti ' zabda vaDe peAtAnI maryAdA sUcita kare che ke ' mArI zakti hAla ahI. pUrNAhUti karavA jeTalI che. ' ' te pachI pharI khamAsamaNu-praNipAta karI gurune jAhera karavAmAM Ave che ke IcchAkAreNa sadisaha bhagava' ! sAmAyika pAyuM. ' eTale 'he bhagavan ! IcchApUka AjJA Ape. me sAmAyika pAsuM che.' tyAre guru kahe che ke ' bAyo na motto-pratidina khane teTalAM vadhAre sAmAyika karavAM e tamAro Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAnA vidhi 133 AcAra che. te Daze nahi.' tAtpaya` ke atyAre te sAmAyika pUrNa karo che, paNa pharI pAchA te karavAnI bhAvanA rAkhaze.' ATalA vidhi pachI jamaNA hAtha caravaLA para sthApI eka navakAra khelI aMtya maMgala karavAmAM Ave che ane sAmAIyavaya-jIttA-sUtranA pATha belI sAmAyikanI mahattA yAda karI tathA sAmAyika daramiyAna khatrIza doSamAMthI koI paNa doSa thayA hAya tA tenuM mithyA duSkRta daI jamaNA hAtha sthApanA samakSa avaLA rAkhI sthApanAcAya nuM utthApana karavAmAM Ave che ane tyAM sAmAyikanA vidhi pUrA thAya che. vidhie karelu kArya. saphala thAya che ane avidhie kareluM kAryaM niSphala jAya che, ema samajI sAmAyikanA levA -pAravAnA vidhi barAbara karavAnA che. A vidhinu' punaH punaH vAMcana-manana karI, tenA bhAvArtha samajI, tene anusaravAthI zuddha sAmAyika karyAnA lAbha meLavI zakAze. praznottarI prazna-vidhi kone kahevAya ? uttara-jenA vaDe kriyA ke sAdhanA aMge joItu mA - dRna maLe te vidhi kahevAya. prazna-kriyA ke sAdhanA aMge zetu' mAga daza na joI e ? uttara-kriyA ke sAdhanAmAM nAnI-moTI keTalIka kriyAo karavAnI hoya che. temAM kaI kriyA kevI rIte karavI ? ane te kyA krame karavI ? tenu mA dazana joI e. je kriyA je Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 sAmAyika-vijJAna rIte karavAnI hoya, te rIte na karatAM bIjI rIte karIe te e kiyAmAM khAmI gaNAya, deSa gaNAya ane e rIte kiyA azuddha thaI gaNAya. vaLI je kiyA jyAM karavAnI hoya, tyAM na karatAM AgaLa-pAchaLa karIe te kriyAmAM avyavasthA UbhI thAya ane te kiyAne dUSita banAve. eTale kiyA ke. sAdhanAmAM A badhI bAbatanuM gya mArgadarzana jarUra joIe. prazna-mAtra jANavAthI A kiyA AvaDe kharI? uttara-nA. te guru ke kaI anubhavI pAsethI zIkhI. levI joIe. prazna-AvI kiyA zIkhyA na hoIe te sAmAyika thaI zake kharuM ? uttara-nA. jene sAmAyika karavuM hiya-sAmAyikanI sAdhanA karavI hoya, teNe sAmAyikane lagatAM sUtra ane tenA artho zIkhI levA joIe, tenA rahasyane paricaya meLavI levuM joIe ane tenI vidhinuM jJAna paNa meLavI levuM joIe. vaLI A kiyA barAbara thAya, te mATe guru ke anubhavI pAsethI te zIkhI levI joIe. te sivAya sAmAyika barAbara thaI zake nahi. jene rasoI karavAnuM kaMI jJAna na hoya, te raI karavA bese te kevI raI kare ? prazna-sAmAyikanAM sUtra AvaDatA hoya, paNa temAM bhUla paDatI hoya che ? uttara-te e bhUla pahelI take sudhArI levI joIe. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-dhAravAnA vidhi 135 sUtrapATha khaMDita thAya, te cAle nahi. emAM anatha thavA saMbhava che. dAkhalA tarIke nitiyA veniyA takRtiyA rividyApatiyA evA pATha belavAnA che, tyAM nividyA veDuMAi pariviyA vidyA belAya teA teindriya jIvAnI je virAdhanA thaI che ane jenuM mithyA duSkRta devAnuM che, te rahI jAya. A rIte nitiyA venuMDhiyA te niyA piiA ja belavAmAM Ave ne ciniyA na khAlavAmAM Ave te paMcendriya jIveAnI virAdhanAnuM pratikramaNa rahI jAya. TALeLa momena jJAnena e traNa padmAmAMthI kAI paNa eka pada rahI jAya tA kAyAtsanuM svarUpa kha'Dita thAya. TUMkamAM sAmA yikanA sutrapADomAM dareka padanu mahattva che, tethI e pADo barAbara khelavA joIe. temAM kaI paNa chUTI jAya, te cAle nahi. prazna-sAmAyikanA sUtrapAThI akhaMDa belAtA hAya, paNa temAM azuddhie AvatI hAya to ? uttara-tA e azuddhie sudhArI levI joie. zabdanA kAnA, mAtrA, vaDu ke anuravAramAM pheraphAra thavAthI tene a pharI jAya che ane tethI keTalIka vAra anatha paNa thAya che. dAkhalA tarIke vicacamA pATha che, tyAM vicarAcama belavAmAM Ave tA' jemaNe raja ane mela dUra karyA che' evA ane badale jemaNe rAjAe ane mallAne mAryA che." evA a thAya, je ahIM asaMgata che; eTaluM ja nahi paNa anane utpanna karanAra che. jinezvaradevAnI : Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 sAmAyika-vijJAna stuti temaNe rAjAo ane malene mAryA che, mATe thatI nathI. temaNe raja ane mela eTale sarva prakAranAM karmo dUra karyA che, mATe thAya che, eTale vyaMjanazuddhi paNa Avazyaka che. prazna-sUtrapATha akhaMDa ane zuddha bolAte hoya, paNa te aMge kaI bhAva manamAM utpanna thatuM na hoya te ? uttara-te e dravyakriyA kahevAya. dravyakriyA eTale skUla kriyA, bAhya daSTie dekhAtI kiyA. kriyAo be prakAranI che. dravyakriyA ane bhAvakriyA. temAM kharuM mahatva bhAvakriyAnuM che; eTale sUtranAM uccAraNenI sAthe manamAM te prakArane bhAva lAvavuM joIe. dAkhalA tarIke "namo arihaMtANaM' pada belIe, tyAre huM arihaMtane namI rahyo chuM, e bhAva manamAM lAva joIe. " vaima" pATha belIe tyAre huM mastaka Adi pAMca aMge bhegA karIne gurune vaMdana karI rahyo chuM, evo bhAva lAva joIe. prazna-sUtre kaDakaDATa belI javAtAM hoya, tyAM Ave bhAva zI rIte AvI zake ? uttara-sUtra kema belavAM? ene paNa vidhi che. te gheSapUrvaka, spaSTa ane dhIme dhIme belavo joIe. saMhitAne viSaya tenA mATe ja nirmANa thayela che. je tene anusarIe te manamAM bhAvanuM anusaMdhAna jarUra thAya che ane e bhAva ja AtmazuddhimAM kharo upakAraka bane che. tAtparya ke sUtre kaDakaDATa belI javA, e sAcI paddhati nathI. emAM Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika levA-pAravAnA vidhi 137 bhAvanuM anusa MdhAna thavAnI zakayatA ghaNI ochI che. jaina dhama bhAva vinA kriyA karavAnI himAyata karatA nathI. prazna-sUtra kharAkhara khelAtu hAya ane temAM bhAvanu anusaMdhAna paNa hoya, paraMtu tene lagatI kriyA kharAkhara thatI na hoya tA ? prazna-A kriyAnI teA vAta che ane temAM kriyA ja barAbara thatI na hoya to bhIMta bhUlAya che, ema samajavAnuM. rathanu eka paiDu sAnu hAya ane bIjuM tUTela hoya, te e ratha ApaNane gaMtavya sthAne pahoMcADe kharA ? tAtpaya ke kriyA paNa jJAna jeTalI ja mahattvanI che, tethI te kharAkhara thavI joIe. dAkhalA tarIke praNipAtanI kriyA karavAnI che, teA DAbA hAthamAM muhapattI ane jamaNA hAthamAM caravaLA laine UbhA thavuM joI e. pachI ardhyavanata mudrA karavI joie, eTale ke zarIrane kammarathI thoDuM namAvI mastakane paNa nIcuM namAvavuM joie. A mudrA vinayasUcaka che, eTale gurune praNipAta karatAM avazya karavI joIe ane te pachI 'icchAmi khamAsamaNo vaMdiDaM jAvaNijjAe nIsihioe' me padmA khelavAM joie. jo A pado ardhyavanata mudrA karyA sivAya UbhA UbhA ja elIe to e kriyA azuddha gaNAya, kAraNa ke temAM vinayaguNu darzAvavAne lagatI je kriyA hatI, te thaI ja nahi, te pachI tadRna nIcA namI e DhIMcaNu, me hAtha ane mastaka e pAMce aMge bhegAM karIne macA vaMmi ' e padma elavuM joIe. jo e ' pAMceya aMgA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sAmAyika-vijJAna bhegAM na karIe ke bhUmi sudhI na laI jatAM vaccethI "mago vaivAmi pada belI UbhA thaI jaIe te paMcAMga-praNipAta thaye kahevAya nahi. have paMcAMga-praNipAta karavAne vidhi hatuM, te barAbara thaye nahi, eTale kiyA azuddha gaNAya ane te dhAryuM phala Ape nahi. Aje kiyAnA phala aMge je phariyAda karavAmAM Ave che, tenuM mukhya kAraNa kiyAnI khAmI che. je zAstramAM darzAvelI kriyAo bhAvazuddhi pUrvaka yathArtha paNe karIe te te pitAnuM phaLa ApyA vinA rahe ja nahi. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] muhapattInA pacAza belanuM rahasya sAmAyika levAnA ane pAravAnA vidhimAM muhapattIpaDilehanI kiyA Ave che. temAM 25 bola muhapattI-paDilehaNanA ane 25 bola aMga-paDilehaNane ema pacAza bele ciMtavavAnA hoya che. tene vidhi tathA tenuM rahasya pAThakene barAbara samajAya te mATe prastuta prakaraNanI cejanA karavAmAM AvI che. prathama A pacAza belanI TUMkI yAdI ApIzuM ane pachI tene vidhi batAvI tenA rahasyane prakAza karIzuM. muhapattI-paDilehaNanA pacIza bela sUtra, artha, tava karI saddauM. samyakatva mehanIya, mizra mahanIya, mithyAtva mehanIya pariha. kAmarAga, sneharAga, daSTirAga-pariharuM. sudeva, suguru, sudharma, AdaryuM. che che ja Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna - 140 kudeva, kuguru, kudharma pariharu jJAna, dana, cAritra Ada jJAna--virAdhanA, darzIna-virAdhanA, cAritra-virAdhanA pariharu manAgupti, vacanagupti, kAyagupti Ada. maneAdaDa, vacanadaMDa, kAyadaDa paRsiru a'ga-paDilehaNanA pacIza eTala hAsya, rati, arati pariharu bhaya, zeka, jugupsA pariharu kRSNalezyA, nIlalezyA, kApAtalezyA parihara rasagArava, RddhigArava, sAtAgArava pariharu. mAyAzalya, niyANuzalya, mithyAzalya pariharu krodha, mAna pariharu. mAyA, leAbha pariharu, pRthvIkAya, akAya, teukAyanI rakSA karuM. vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAyanI jayaNA karuM. 3 3 3 3 25 "" " " " ja ja jI 3 3 25 kula 50 vRddhasaMpradAya mujaba A melA manamAM khelavAnA hAya che, ane tenA atha vicAravAnA hoya che. te ahIM vidhipUrNAMka kramazaH rajU karIzuM. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 muhupattInA pacAza elanuM rahasya muhapattInA paDilehaNa vakhate vicAravA ceAgya bela (1) prathama UbhaDaka bese, e hAtha be paga vacce rAkhA, muhapattInI ghaDI ukelA, baMne cheDA pakaDI ane muhapattInI sAme STi rAkhA. pachI manamAM khelA ke - sUtra A vakhate muhapattInI eka mAjInu kharAbara nirIkSaNa karI. AkharIkAIthI nirIkSaNa karavuM, tene pratilekhanA, paDilehaNA ke paDilehaNa kahevAmAM Ave che. (2) pachI tene DAkhA hAtha para mUkI, DAbA hAthe pakaDelA cheDA jamaNA hAthe pakaDo ane jamaNA hAthe pakaDelA cheDo DAbA hAthe pakaDI, pharI sAme lAvI manamAM khele kea tattva karI sa A vakhate muhupattInI khIjI khAjInu paDilehaNa karA, eTale ke muhapattInI bIjI khAjInuM kharAkhara nirIkSaNa kare. (3) pachI muhapattIne DAbA hAtha taraphanA bhAga traNa vAra khaMkherI ane te vakhate manamAM dhImethI elA kesamyakatva meAhanIya, mizra meAhanIya, mithyAtva meAhanIya pariharu'. darzIna mehanIyanI A traNa prakRtie khaMkherI nAkhavA jevI che, eTale muhupattIne ahI' traNa vAra kha'kheravAmAM Ave che. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 sAmAyika-vijJAna (4) pachI DAbA hAtha para muhapattI mUkI pAmuM pheravI jamaNe hAtha taraphane bhAga traNa vAra khaMkhere. te vakhate manamAM bese ke kAmarAga, neharAga, daSTirAga parihara. traNe ya prakAranA rAga khaMkherI nAkhavA jevA che, eTale muhapatIne ahIM traNa vAra khaMkhevAmAM Ave che. A traNeya prakAranA rogonuM vistRta varNana A graMthanA rAga choDo' nAmanA prakaraNamAM ApeluM che. (5) muhapattIne madhya bhAga DAbA hAtha para nAkhI, vacalI ghaDI pakaDI bevaDI kare. (ahIMthI muhapattI saMkelavAnuM kAma zarU thAya che.) (6) pachI jamaNA hAthanA cAra AMgaLAne traNa AMtarAmAM muhapattIne bharAve. (7) pachI DAbA hAthanI hathelIne na aDe evI rIte traNa Tape kAMDA sudhI lAve ane dareka vakhate bole ke sudeva, muguru, sudharma Adare. sudeva, suguru ane sudharma viSenI zraddhA ApaNAmAM dAkhala thAya tevI IcchA che, tethI muhapattIne AMgaLIonA agrabhAgathI aMdara lAvavAnI kriyA karavAmAM Ave che. temAM pahelA Tape muhapattI lagabhaga AMgaLInA mULa sudhI lAvavI joIe ane te vakhate "sudeva bolavuM joIe. pachI bIjA Tape muhapattIne hathelInA madhya bhAga sudhI lAvavI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhupattInA pacAza elanu rahasya 143 joIe ane te vakhate suguru' khelavu joI e. pachI trIjA Tape muhupattIne hAthanAM kAMDA sudhI lAvavI joI e ane te vakhate 'sudhama Ada" eTalA zabdo elavA joie. A eka jAtane vyApaka nyAsa che. (8) have uparanI rItathI UlaTI rIte muhapattIne traNa rape kAMDAthI AMgaLInA TeravA sudhI lai jAo ane kaMIka kADhI nAkhatA haiA e rIte beleA ke kudeva, guru, dhama` pariha A eka jAtane pramArjanavidhi hAvAthI tenI kriyA paNa e ja jAtanI rAkhavAmAM AvI che. (9) e ja rIte traNa Ta2e hathelIthI kAMDA sudhI muhupattI addhara rAkhI adara leA ane khele ke- jJAna, darzana, cAritra Adara, A traNa vastu ApaNI aMdara Ave te mATe ene vyApaka nyAsa karavAmAM Ave che. (10) have uparathI UlaTI rIte traNa Tape kAMDAthI hAthanI AMgaLI sudhI muhupattI laI jAe ane ele ke- jJAnavirAdhanA, dezavirAdhanA, cAritravirAdhanA pariha A traNa vastuo bahAra kADhavAnI che, mATe tenu ghasIne pramArjana karavAmAM Ave che. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 sAmAyika-vijJAna. (11) have muhapattIne traNa Tape aMdara le ane bele kemane gupti, vacanagupti, kAyagupti AdasaM. A traNa vastuo ApaNI aMdara Ave te mATe ene vyApaka nyAsa karavAmAM Ave che. (12) have traNa Tape muhapattIne kAMDAthI AMgaLI sudhI laI jAo ane bole ke mane daMDa, vacanadaMDa, kAyadaMDa parihare, A traNa vastuo bahAra kADhavAnI che, mATe tenuM pramArjana karavAmAM Ave che. ahIM muhupattI-paDilehaNanA pacIza bela pUrA thAya che. have aMga-paDilehaNanA pacIza belanI zarUAta thAya che. aMga-paDilehaNa vakhate vicAravAnA pacIza bela A bolamAM atyaMtara pramArjanA karavAnI hovAthI dareka vakhate pramArjananI kriyA karavAmAM Ave che. (1) have AMgaLAmAM bharAvelI muhapattI pradakSiNAkAre eTale DAbA hAthanI upara baMne bAju tathA nIce ema traNa vAra pramAje ane bele ke hAsya, rati, arati parihara. . (2) evI ja rIte DAbA hAthanI AMgaLIonA AMtarAmAM muhapattI rAkhI, jamaNA hAthe, pradakSiNAkAre.. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhupattInA pacAza belanuM rahasya 14 vacce ane baMne bAjue pramArjanA kare ane manamAM bole ke bhaya, zAka, durgA pariharuM. (3) pachI AMtarAmAMthI muhapattI kADhI laI bevaDI ne bevaDI muhapattInA baMne cheDA baMne ya hAthathI pakaDI mAthA upara vacce ane jamaNI-DAbI bAjue traNa pramAjanA karatAM manamAM bole kekRNalezyA, nIlalezyA, kApetalezyA pariharsa. (4) pachI vacce ane DAbI-jamaNI be bAjue traNa vAra moM upara pramArjanA kare ane manamAM bele kerasagArava, raddigArava, sAtAgArava pariharsa, (5) ema ja vacce ane DAbI-jamaNI be bAjue chAtI upara traNa vAra pramArjanA kare ane anukrame manamAM bele ke mAyAzalya, nidAnazalya, mithyAtvazalya parihara, (6) have muhapattI baMne hAthamAM pahoLI pakaDI jamaNA khabhA upara pramAjo ane bele ke kedha, mAna pariha. (7) pachI muhapattI ema ne ema DAbA hAthamAM rAkhI DAbA khabhA upara pramArjanA kare ane bole ke sA. 10 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 sAmAyika-vijJAna mAyA, lAbha pariha. (8) pachI jamaNA paganI vacce ane baMne bAjue ema caravaLA vatI traNa vakhata pramA tI vakhate Ale ke pRthvIkAya, apakAya, teukAyanI rakSA ka (9) e ja pramANe DAbA paganI vacce ane ane Ajue pramAnA karo ane AleA ke- vAyukAya, vanaspatikAya, sakAyanI jayaNA ka sAdhvIjIne chAtInI 3 ane khabhA tathA kAkhanI 4 pramAnA maLIne kula 7 na hoya ane bAkInI 18 hAya. strIone mastakanI 3 paNa na hAya, eTale kula 15 heAya. muhupattInuM paDilehaNa vAstavika rIte anubhavI pAsethI zIkhavAnuM che. ahIM teA mAtra tenu digdarzana karAvyu che. bAlAnI saMkalanA ane tenuM rahasya. have A leAmAM je sa'kalanA rahelI che, tenu rahasya jaNAvIzuM. pravacana e tI hAI ne prathama tenA aMgarUpa ' sUtra ane anI tattva vaDe zraddhA karavAnI che,' eTale ke sUtra ane artha ubhayane tattvarUpa-satyarUpa svIkArIne temAM zraddhAnvita thavAnuM che ane te zraddhAmAM aMtarAyarUpa 8 samyaktva mAhanIya, mizra mAhanIya ane mithyAtva mAhanIya' karyAM hAvAthI temane cheDavAnI bhAvanA rAkhavAnI che. mehu nIya karmoMmAM paNa rAgane khAsa pariharavA jevA che. temAM prathama ' kAmarAgane, pachI sneharAgane ane chellA STirAgane Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supattInA pacAza belanu rahasya 147 . > 6 choDavAnA che,'kAraNu e prakAranA rAga chUTayA vinA 'sudeva, suguru ane sudhane AdaravAnuM ' banI zakatuM nathI. ahI sudeva, suguru ane sudhanI mahattA vicArI temane ja AdaravAnI bhAvanA karavAnI che tathA * kudeva, kuguru ane dudha ne piraharavAnA " dRDha saMkalpa karavAnA che. jo ATalu thAya tA sAna; darzana ane cAritranI ArAdhanA ' ke jevuM bIjuM nAma * sAmAyika ' che, tenI sAdhanA yathArtha thai zake. AvI ArAdhanA karavA mATe jJAnavirAdhanA, danavirAdhanA ane cAritravirAdhanAne ' pariharavAnI jarUra che. have sAmAyikanA sAdhake 'manAguti, vacanapti ane kAyagupti' khAsa AdaravA yogya che, kAraNa ke temAM yoganuM rahasya chupAyelu' che ane te mATe 'maneAdaDa, vacanadaMDa ane kAyada Da' eTale mana vaDe thatI pApapravRtti, vacana vaDe thatI pApapravRtti ane kAyA vaDe thatA pApapravRtti paRsiravA ceAgya che. have je vastuo khAsa pariharavA jevI che tathA jene aMgeyatanA-jayaNA karavA jevI che, tene vicAra aMgapaDilehaNA prasaMge A rIte karavAnA che. ' hAsya, rati, arati pariha'vaLI * bhaya, zAka, jugupsA parihara' eTale ke hAsyAdi SaTka je cAritra mehanIya karmAMthI udbhave che, tenA tyAga karuM ke jethI mAru cAritra sarvAMge nimala thAya. : kRSNalesyA, nIlalezyA ane kApAtalesyA pariharu' kAraNa ke e traNe ya lephsAomAM azubha adhyavasAyAnI Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 sAmAyika-vijJAna pradhAnatA che ane tenuM phala AdhyAtmika patana che. jaMbU vRkSanA dRSTAMtathI lezyAone kama ane svarUpa. samajAvavAmAM Ave che. te daSTAMta A graMthamAM AgaLa para apAyeluM che.. lesthAne viSaya samajavA mATe jaina zAstronuM sAruM evuM adhyayana karavuM jarUrI che. rasagArava, addhigArava ane sAtAgArava parihara " kAraNa ke enuM phala paNa sAdhanAmAM vikSepa ane AdhyAtmika patana che. ahIM gArava zabda garvavAcI che. mArA jevA samaya khAna-pAna anya keIne maLatA nathI, ema ciMtavavuM e rasagArava; mArA jevI chaddhi-saMpatti keIne nathI. ema ciMtavavuM e RddhigIrava ane mArA jevI sukha-sAhebI keIne nathI, ema ciMtavavuM e sAtagArava. A traNe ya gAra-ga pahelI take choDavA jevA che. tenI sAthe "mAyAzalya, nidAnazalya, mithyAtvazalya pariharuM? kAraNa ke jema zalya eTale bhAlo ke tIra zarIramAM bheMkAvAthI pIDA kare che ane mAnasika sukha-zAMtine bhaMga kare che, tema A traNa zalya dharma-karaNInA amUlya phalane nAza kare che. mAyA-kapaTa karavuM, te mAyAzalya; dharmakaraNInuM amuka sAMsArika phala mAgI levuM, te nidAnazalya ane mithyAtvanuM hovuM, te mithyAtvazalya. A traNa zalya aMtaramAM piThA. hoya, tyAM sudhI AtmAnI zuddhi thAya nahi, tethI tassa uttarI-sUtranA pAThamAM "visallIkaraNeNane ullekha thayele che.. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 muhu pattInA pacAza belanuM rahasya te pachI "kAdha ane mAna tathA mAyA ane lebha pariharu" eTale cAra prakAranA kaSAye ke je prANIone saMsArasAgaramAM anaMtakAla sudhI paribhramaNa karAvanAra che, tene tyAga karyuM. te sAthe vizvamaitrInI bhAvanA keLavavA mATe pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya tathA trasakAya" e chaye kAyanA jIvenI yatanA-jANuM karuM. je ATaluM karuM te A muhapattIrUpI sAdhutAnuM je pratIka upakaraNa meM hAthamAM lIdhuM che, te saphala thayuM gaNAya. AmAMnA dareka bela para khUba ciMtanamanana karavA jevuM che. ahIM koI ema kahetuM hoya ke "AvA bele para vicAra karavAthI zuM lAbha thAya? te mAtra traNa bele -traNa pado para gaMbhIra vicAra karavAthI cilAtIputra AtmakalyANa sAdhI gayA. cilAtIputranI kathA cilAtI dAgIne putra rAjagRhI nagarInA dhanasArthavAhane tyAM nokarI karato hato ane gharanuM paracuraNa kAmakAja karavA uparAMta temanAM bALakane paNa ramADato hato. dhanasArthavAhane cAra putra upara eka putrI thayelI hatI. tenuM nAma suSamA rAkhavAmAM AvyuM hatuM. cilAtIputra A bAlikAne sArI rIte ramADatuM hatuM ane haravA-phasvA laI jate hate. ema karatAM tenA para atyaMta saneha utpanna thaye hate. tenA darzana mAtrathI paNa tene atyaMta AnaMda thato hato. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna evAmAM koi kAraNasara dhanasA vAhanuM mana tenA para nArAja thayuM ane tene nAkarImAMthI rajA ApavAmAM AvI, eTale suSumAne chellI salAma bharI vidAya thayeA. tyAra pachInuM tenuM jIvana rakhaDu tarIke pasAra thayuM ane temAM cArI, madyapAna tathA jugAra jevAM mahAvyasane lAgu paDayAM. piraNAme nagarajaneAe rAjAne phariyAda karI ane tene nagarapAra karavAmAM Avye. 150 A rIte saCtra haDadhUta thayelA cilAtIputra bIje koI mArga na jaDavAthI cArapallImAM gayA ane anukrame tenA rAjAnA vizvAsa saMpAdana karI tenA uttarAdhikArI banyA. eka vakhata AcArAnA rAjA cilAtIputre peAtAnA kasAyelA bherUe sAthe rAjagRhI nagarImAM AvIne dhanasAvAhanA ghare dhADa pADI ane puSkaLa mAlamattA uparAMta suSumAna paNa haraNa karyuM. AthI dhanasA vAha peAtAnA cAre ya putrA tathA rAjanA keTalAka sainike sAthe tenI pachavADe paDayA ane tene kaI rIte pakaDI levAnA jIvasaTAsaTa prayatna karavA lAgyA. ema karatAM teo cilAtIputranI najIka AvI gayA ke jeNe suSumAne peAtAnI khAMdha para UMcakelI hatI. cilAtIputra samajI gayA hatA ke dhanasA vAhane paisAnI kaMI paDI na hatI, paNa suSumAnuM haraNa tene khU "khaTakatu hatuM, eTale ja te AvA joradAra pIA karI rahela Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhapattInA pacAza belanuM rahasya 151 che. eTale teNe talavAranA eka ja jhaTake suSamAnuM mastaka uDAvI dIdhuM ane te mastaka hAthamAM laIne doDavA mAMDayuM. dhanasArthavAhe joyuM ke jenA mATe pote ATale lAMbo ane Akaro prayAsa karyo hato, te putrIne Akhare vadha thaye che, eTale tenA paga DhIlA paDI gayA ane cilAtIputrane temanA paMjAmAMthI chaTakavAne lAga maLI gaye. cilAtIputra bhAgatA bhAgate eka ghera ja galamAM AvI caDe ke jyAM manuSyanI vastI bhAgye ja hatI. eka hAthamAM lehIkharaDI talavAra che ane bIjA hAthamAM suSamAnuM mastaka che. bhUkhatarasa ghaNu lAgI che ane have paganI tAkAta paNa osaravA mAMDI che. evAmAM tyAM eka munine UbhelA joyA, eTale tenI najIka gaye ane kahevA lAge ke "he muni! mAruM kalyANa thAya evuM kaMIka kaho, nahi te tamAruM mastaka uDAvI daIza." | munie kahyuM, "upazama, viveka, saMvara." basa, ATaluM kahI te cAraNalabdhi vaDe AkAzamAM UDI gayA. cilAtIputra vicAra karavA lAge ke "munie A zuM kahyuM?" A rIte ghaNe vicAra karyo, tyAre aMtaramAMthI prakAza lA ke upazama eTale krodhane zamAvI manane zAMta karavuM, eTale teNe hAthamAMnI talavAra dUra pheMkI dIdhI, kAraNa ke e koSanuM nizAna hatuM. pachI bahu vicAra karatAM vivekano artha samajAve ke dhana ane svajanane meha choDI de. eTale teNe pitAnA hAthamAM raheluM suSamAnuM mastaka Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra sAmAyika-vijJAna cheDI dIdhuM, kAraNa ke tenA para svajana je bhAva hate. pachI ghaNA ciMtanane pariNAme saMvarane artha ema samajA ke iMdriya ane mananI azubha pravRttione rikavI, eTale te muninI jema dhyAna dharIne Ubhe rahyo. anya zabdomAM kahIe te cilAtIputra A kSaNathI bhAvasAdhu thayA. A rIte bhAvasAdhu thayelA cilAtIputra tyAM UbhA rahIne upazama, viveka, saMvara;" e traNa zabdane japa karavA lAgyA ane e rIte manane anya viSamAMthI vArIne dharmadhyAnamAM sthira thayA. paraMtu temane deha hajI tAjA lehIthI kharaDAyeluM hatuM, eTale tenI gaMdhathI AkarSAIne keTalIka thanakIDIe tyAM AvI pahoMcI ane temanA zarIrane caTakA bharavA lAgI. A upadrava ati bhayaMkara hatA, paNa jyAM upazama hoya tyAM koI ke? jyAM viveka hoya tyAM meha ke ? ane jyAM saMvara hoya tyAM pratikAra ke? A bhayaMkara upadrava aDhI divasa cAlyuM ane temanuM samasta zarIra cALaNI jevuM thaI gayuM, te ye teo dharmadhyAna cUkayA nahi. pariNAme teo mRtyu pAmI devakamAM utpanna thayA. bhaviSyamAM teo mekSe jaze. tAtparya ke A bela para gaMbhIra ciMtana karavAthI AtmaprakAza lAdhe ema che ke jenI ApaNe utkaTa bhAve apekSA rAkhI rahyA chIe. praznottarI na prazna-sAmAyikamAM muhapattI-paDilehaNa zA mATe karavuM joIe? Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supattInA pacAza belanu rahasya 153 uttara-sAmAyikamAM muhupattI--paDilehaNa karavAnAM mukhya e kAraNA che: eka te tenAthI sAdhujIvananuM anusaraNa thAya che ane bIjI tenAthI heya--upAdeyanA viveka jAge che, je Atma--vikAsanA mArge AgaLa vadhavAmAM ghaNA upayAgI che. prazna-muhapattInu paDilehaNa karatAM sAdhujIvananuM anu saraNa zI rIte thAya che? uttara-sAdhue divasamAM be vAra peAtAnAM vastra, pAtra, upadhi-upakaraNanuM paDilehaNa kare che, temAM muhapattInuM DilehaNa paNa avazya hoya che. e rIte muhapattInu paDilehaNa karatAM temanuM anusaraNa thAya che. sAmAyika tA sAdhujIvanane anubhava levA mATe ja thAya che, tethI A anusaraNa Avazyaka che. prazna-heya-upAdeyane viveka eTale zuM? uttara-heya eTale ADavA cAgya ane upAdeya eTale AdaravA ceAgya, mAre zu' cheDavA ceAgya che ? ane zuM AdaravA cogya che? tenu spaSTa jJAna thavuM, te heya-upAdeyane viveka kahevAya che. prazna-zuM A vastu muhapattInA paDilehaNathI samajAya che? uttara-hA. je muhupattInA pacAza bola para kharAkhara ciMtana-manana karavAmAM Ave te tenA parathI A vastu arAmara samajAya che. prazna-ela eTale zuM? Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 sAmAyika-vijJAna uttara-bola eTale vacana. prazna-zuM badhAM vacane bala kahevAya? uttara-nA. je vacane zAstrAnusArI jJAna ke kiyAnAM. sUcaka hoya, tene ahIM bela samajavAnA che. prazna-zAstrAnusArI eTale ? uttara-zAstrAnusArI eTale zAstrane anusaranArA, zAstranA AdhAre yojAyelA. prazna-te muhapattInA pacAza bele jJAna-kiyA sUcaka che ? uttara-hA. te badhA belemAM jJAna paNa raheluM che ane kriyA paNa rahelI che. belane viSaya vicAratAM jJAna thAya che ane "Ada" "pariharuM" vagere padane anusaratAM kiyA thAya che. prazna muhapattInA pacAza belathI sAmAyikanI kriyA lAMbI ane aTapaTI banI jatI nathI ? uttara-muhapattInA pacAza belathI sAmAyikanI kiyA rahasyamaya bane che. tenuM rahasya samajAyuM ke te kiyA lAMbI paNa nathI lAgatI ane aTapaTI paNa nathI lAgatI. prazna-zuM muhapattI-paDilehaNamAM A bolene upayoga thAya che kharo ? uttara-hA. jeo samajaNapUrvaka sAmAyika kare che, te A belene barAbara upaga kare che. keI aNasamaja ke. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhapattinA pacAza belanuM rahasya 155 . banaAvaDatane lIdhe tene upaga na karatuM hoya ema paNa bane, paraMtu tethI tenI upagitA ochI thatI nathI. prazna-A bele aMge zAstromAM zuM kaheluM che? uttara-A belene zAstramAM spaSTa ullekha nathI, paNa te vRddhasaMpradAya anusAra cAlyA Ave che. prazna-vRddhasaMpradAya kene kahevAya ? uttara-vRddha eTale vaDIle. teo je paraMparAnuM anusaraNa karI rahyA hoya, tene vRddha saMpradAya kahevAya. ApaNe tyAM keTalIka vastuo vRddhasaMpradAyathI cAlI Ave che ane te paNa zAstrIya vastuo jeTalI ja AdarapAtra gaNAya che. vAstavamAM zAstra ane paraMparA baMne maLIne ApaNe dhArmika vyavahAra nirmANa thayela che. prazna-muhapattI-paDilehaNanI A rahasyamaya kiyA cAlu pAThazALAo bhAgye ja zIkhave che, to zuM karavuM ? uttara-jo paristhiti evI ja hoya to keImunirAja ke kriyAzIla sujJajana pAsethI te zIkhI levI. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 9 ] sAmAyikamAM zuM na karAya? sAmAyikanA samaya daramiyAna zuM karavuM joIe ? e viSaya ghaNo agatyane ane ghaNo maTe che, tethI te aMge vistRta vivecana AgAmI prakaraNamAM karavAnA chIe, paraMtu te pahelAM sAmAyikamAM zuM na karAya ? e barAbara jANI samajI laIe, jethI dethI bacI zuddha sAmAyika karI zakIe. prathama te sAmAyika letI vakhate-grahaNa karatI vakhate karemi bhaMte-sUtra dvArA je pratijJA lIdhI che, teno marma samajI koI paNa prakAranI pApamaya pravRtti karavI-karAvavI na joIe. pratijJA lIdhA pachI tene pALIe nahi ke tenA tarapha bedarakAra rahIe ke tene joIe tevI cIvaTAIthI amala na karIe te ApaNe mahAdoSanA bhAgI banIe. dhIra, vIra tathA sujJajana lIdhelI pratijJA avazya pALe che, pachI te mATe game te bhega Ape paDe, tenI darakAra teo karatA nathI. tenA dAkhalAo ApaNI sAme - rAkhIne cAlIe. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya ? 157 have keTalIka bAbato evI che ke je karavAthI sAmAyikanI kriyA malina thAya che, azuddha thAya che, eTale te ApaNe karavI na joie. te mATe zAstrakAronI AjJA sAMbhaLe! H mana sa''dhI daza dASA (1) sAmAyikanA samaya daramiyAna Atmahita ke AtmakalyANa sivAya bIjA koI vicAra karavA nahi, evA vicAra karIe te avivekadApa lAge, (2) sAmAyika karavAthI leAkeA vAhavAha karaze, evA vicAra karavA nahi. jo evA vicAra karIe teA yazaHkIrti dASa lAge, (3) sAmAyika dvArA koI paNa jAtanA dhanalAbhanI icchA rAkhavI nahi. evI icchA rAkhIe te lAbhavAMchAdoSa lAge. (4) anya loko karatAM huM sAruM sAmAyika karuM chuM ane tethI huM badhA karatAM caDiyAtA chuM, evA vicAra karavA nahi. jo evA vicAra karIe te ga dASa lAge. (5) huM sAmAyika nahi karuM to anya leke zuM kaheze ? mATe sAmAyika karuM, evA vicAra karavA nahi. jo evA vicAra karIe te bhayadASa lAge. (6) sAmAyika karIne tenAM phala tarIke sAMsArika sukhanA Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAyika-vijJAna abhinivezavALI AzasA-icchA karavI nahiM. jo evI icchA karIe te nidAnadASa lAge, 158 (7) sAmAyika teA karuM chuM, paNa tenuM phUla maLaze ke kema ? evA vicAra karavA nahi jo evA vicAra karIe te saMzayadASa lAge, (8) koI paNa kAraNathI rASa utpanna thayA hAya te e roSamAM ne rASamAM sAmAyika karavuM nahi. jo e rIte sAmAyika karIe te rASadoSa lAge. (9) jJAna, darzIna, cAritra ane tenA dhAraka sAdhu pratye zraddhA ane vinayapUrNAMka sAmAyika karavuM joie. jo e prakAranI zraddhA ane vinaya vinA sAmAyika karIe te avinayadoSa lAge, (10) bhaktibhAva, khaDumAna ane umaMgapUrNAMka sAmAyika karavu joie. jo te vinA sAmAyika karIe te abahu mAnadASa lAge. vacana saMbaMdhI daza doSA (11) sAmAyika daramiyAna kaDavu, apriya ke asatya vacana khelavu' nahi. jo evu vacana bolIe te kuvacanadASa lAge. (12) sAmAyika daramiyAna vagara vicArye ekAeka vacana kahevuM nahi. jo evu vacana kahIe te sahasAtkAradASa lAge. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya? 158 (13) sAmAyika samaya daramiyAna zAstranI darakAra rAkhyA vinA keI vacana belavuM nahi. je evuM vacana belIe te svachaMdadeSa lAge. (14) sAmAyika letI vakhate tenI vidhinA pATha tathA svAdhyAya daramiyAna sUtra-siddhAMtanA pATha TuMkAvIne belavA nahi. tAtparya ke jeTale pATha hoya teTale barAbara bela. je te TuMkAvIne bolIe te saMkSepadeSa lAge. (15) sAmAyika daramiyAna keI sAthe kajiyA-kaMkAsa thAya evuM bolavuM nahi. je evuM bolIe te kalahadoSa lAge. (16) sAmAyika daramiyAna strIkathA, bhaktakathA, dezakathA. ane rAjakathA karavI nahi. je A cAra paikI kaI paNa kathA karIe te vidyAdeSa lAge. (17) sAmAyika daramiyAna keInI hAMsI karavI nahi ke hasavuM nahi. je hasI karIe ke hasIe to hAsya-- deSa lAge. (18) sAmAyikanA sUtrapAThamAM kAne, mAtrA, ke mIMDuM ochuMvattuM bolavuM nahi, hasvane dIrgha ke dIrghane hasva bela nahi. te ja rIte joDAkSarone chUTA pADIne ke chUTA akSarane joDIne bevavA nahi. je A prakAre belIe te azuddhadeSa lAge. (19) sAmAyikamAM nirapekSa eTale apekSArahita Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sAmAyika-vijJAna. vacana bolavuM nahi. je evuM vacana belIe te nirakSepadeSa lAge. (20) sAmAyikanA samaya daramiyAna gaNagaNavuM nahi ke sUtrapAThamAM garabaDa-geTo vALave nahi. je gaNagaNyA karIe ke sUtrapAThamAM goTo vALIe te mumuNa deSa lAge. kAyA saMbaMdhI bAra deva (21) sAmAyikamAM paga para paga caDAvIne besavuM nahi. je paga para paga caDAvIne besIe te agyAsana deSa lAge. (22) DagamagatA Asane ke jyAMthI UThavuM paDe tevA Asane besIne sAmAyika karavuM nahi. je e rIte sAmAyika karIe te asthirAsanadoSa lAge. (23) sAmAyikamAM besIne cAre tarapha najara pheravavI nahi. je e rIte najara pheravIe to caladaSTidoSa lAge. (2) sAmAyikamAM beThA pachI gharakAma ke vepAravaNajane lagate kaI IzAre saMjJAthI kare nahi. je e IzAre saMjJAthI karIe te sAvadya kiyASa lAge. (25) sAmAyika karatI vakhate kaI bhIMta ke thAMbhalAne aDhelIne besavuM nahi. je e rIte besIe to AlaMbanadeSa lAge. (26) sAmAyikamAM beThA pachI hAtha-paga lAMbA-TUMkA. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya? 16 karavA nahi. je hAtha-paga lAMbA-TUMkA karIe te AkuMcanaprasAraNudeSa lAge. (27) sAmAyikamAM beThA pachI ALasa maraDavI nahi. je ALasa maraDIe te AlasadoSa lAge. (28) sAmAyikanA samaya daramiyAna hAtha-paganI AMgaLIonA TacAkA pheDavA nahi. je TacAkA pheDIe te maTanadeSa lAge. (29) sAmAyika daramiyAna zarIrano mela utArave nahi. je mela utArIe te maladeSa lAge. (30) sAmAyikanA samayamAM edInI mAphaka besI rahevuM nahi. je edInI mAphaka besI rahIe te vimAsaNadoSa lAge. (31) sAmAyikanA samaya daramiyAna UMghavuM nahi ke jhokAM khAvAM nahi. je UMghIe ke jhokAM khAIe te nidrAdeSa lAge. (32) sAmAyika daramiyAna TADha vagere kAraNathI ke vinA kAraNe vastrane saMkeravAM nahi. je vasane saMkerIe te vastrasaMkecanadeSa lAge. AmAM manathI zuM zuM na karavuM ? vacanathI zuM zuM na karavuM? ane kAyAthI zuM zuM na karavuM ? tenuM spaSTa mArga, darzana apAyeluM che, eTale sAmAyikanA sAdhake tenA para pUrepUruM lakSya ApavAnuM che. je A batrIza niSedha ke doSano sA, 11 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 sAmAyika-vijJAna khyAla rAkhIne sAmAyika karavAmAM Ave te e zuddha-sudara thAya. ApaNe te zuddha-sudara sAmAyika karavAnI ja bhAvanA rAkhavI joI e, jethI jaladI bhavanistAra thAya. praznottarI prazna-sAmAyika daramiyAna Atmahita ke AtmakalyANa sivAyanA bIjA vicAre AvI jAya te ? uttara-vicAro karavA ane vicAro AvI jAya, e paristhitimAM ghage! pharaka che. sAmAyikanA sAdhake peAtAnu katavya vicArIne evA niNa ya karavA joI e ke mAre sAmAyika daramiyAna Atmahita ke AtmakalyANa sivAya anya koI vicAro karavA nahi, te e aviveka doSathI bacI zake che. Ama chatAM evA koI vicAra AvI jAya, te tarata mana palaTI nAkhI tene Atmahita ke AtmakalyANanA vicAramAM joDI devuM, paNa e vicArane AgaLa vadhavA devA nahi. ' manane jItavAnI kalA ' nAmanA prakaraNamAM vicArA para kevI rIte kAbU meLavI zakAya ? tenI keTalIka rIteA ApelI che. te kharAkhara dhyAnamAM rAkhI tene abhyAsa karavA. prazna-koI lAkalAje sAmAyika karatuM hoya te temAM vAMdhAze? uttara-leAkalAje thatI kriyAmAM bhalIvAra hAtA nathI. je kriyA tenuM mahattva samajIne karavAmAM Ave che, te kharAkhara thAya che; tethI sAmAyika leAkalAje nahi, paNa tenI zreSThatA- Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya? 163 suMdaratA samajIne karavI joIe. A rIte karAtA sAmAyikanI aMtara para UMDI asara thAya che ane tethI teno hetu pAra paDe che. prazna-kahevAya che ke zaMkara prasanna thatAM eka apariNita AMdhaLA bhIkha mAgatA vaNike mAgI lIdhuM hatuM ke "mArA chokarAnI vahu sAtamA mALe senAnI goLIo chAza karatI hoya e huM dekhuM, AvuM kaMI sAmAyikanA phala tarIke mAgI levAmAM Ave to harakata zI ? uttara-sAmAyikanI sAdhanAne aMtima hetu mokSaprApti che, eTale ke saMsAramAMthI chUTavAno che. have tenAM phala tarIke saMsArasukha mAgIe, eTale saMsAranuM baMdhana vadhe, tethI kriyAne hetu niSphala thaye gaNAya. pitAnA hAthe pitAnI kriyAne niSphala banAvavI e spaSTapaNe mUrkhatAnI nizAnI che. vaLI mokSasukhanI sarakhAmaNImAM saMsAranuM UMcAmAM UMcuM sukha paNa lAkhamA-koDamAM bhAge nathI, eTale mokSasukhanI upekSA karI saMsArasukha mAgavuM, e kreDa rUpiyAnA kehInarane badale savA zera geLa mAgI levA jevI bevakUphI che; tethI zAstrakAroe sAmAyikanA phala tarIke saMsArasukhanA abhinivezavALI AzaMsA-IcchAne tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. prazna-buddhimAna manuSyane sAmAyikanA phala saMbaMdhI vicAro te Ave che. tyAM teNe zuM karavuM joIe ? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna. uttara- sArAnuM phUla sAruM ane bhUrAnuM phala bUruM" e jaina dharme sthApeleA aTala siddhAMta che. temAM ApaNe pUrepUrA zraddhAnvita thavuM joie. eTale ke sAmAyika eka sArabhUta suMdara kriyA che, tenu phUla avazya ati suMdara AvavAnuM ema mAnIne niHsaMzayapaNe e kriyAmAM mAgna thavu joIe. ahI jo' sAmAyikanuM phala maLaze ke nahi ? evA vicAre caDI gayA ane soMzayagrasta banI gayA te majhadhAre tAphAnamAM sapaDAyelI naukA jevI hAlata thavAnI. AvuM kaMI na ane te mATe saMzayadoSa TALavAnA che. > 164 prazna rASamAM ne rASamAM sAmAyika karIe temAM vAMdhe zu ? sAmAyika jevI eka pavitra kriyA tA thAya ne ? uttara-rASamAM ne rASamAM sAmAyika karIe te te yathArtha paNe thAya nahi. prathama te temAM citta cAMTe nahi; bIjuM asvastha mane kriyA karatAM temAM bhUlA-cUka thAya; trIjI e vakhate aMtaramAM je samatA pariNAma hAvA joie te hAya nahi. tethI rASa zamAvIne sAmAyika karavuM ucita che. roSamAM thatuM sAmAyika e dekhAva mAtranuM sAmAyika hAya che, kharU' sAmAyika hAtu nathI, eTale tenAthI sAmAyika thayAnA saMteSa zI rIte manAya ? prazna-srIkathA kAne kahevAya ? uttara-jemAM strIonAM rUpa-lAvaNya vagerenuM zrRMgArika varNana AvatuM hoya, tene strIkathA kahevAya. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya? 16pa prazna-tene vikathA gaNavAnuM kAraNa zuM? uttaravikathA eTale vikRti utpanna karanArI kathAvArtA. strIonAM rUpa ane lAvaNyanI zRMgArabharI kathAo jarUra mAnasika vikRti utpanna kare che, tethI tene vikathA gaNavAmAM AvI che. prazna-kaI dhArmika pustakamAM strIonAM zRMgArika varNane AvatAM hoya che ? uttara-tevAM pustake sAmAyikamAM vAMcI zakAya nahi. prazna-strIonAM rUpa-saundaryanI prazaMsA karavI, e eka saddaguNa nathI zuM ? ghaNA kavioe strIonAM rUpa-saundaryanI prazaMsA karelI che ane tene lekee vakhANelI che, tenuM kema ? uttara-laukika ane lekettara daSTimAM ghaNe phera che. laukika dRSTie strIonAM rUpa-saundaryanI prazaMsA bhale eka saguNa manAte hoya, paNa lakattara daSTi eTale ke AdhyAtmika draSTie e vastu IcchavA gya nathI, kAraNa ke tenAthI mane vikAra avazya utpanna thAya che. kavie meTA bhAge rAja-rajavADA ke lekenA mananuM raMjana karavA IcchatA hoya che, tethI teo A prakAranAM aMgArika varNana kare che, paNa tethI te ISTa ke anukaraNIya che, ema mAnavuM jarUrI nathI. AdhyAtmika vikAsanI vAtamAM te jemane AdhyAtmika vikAsa pUrNatAe pahoMcyuM che, temanAM ja vacane pramANa karavAM joIe. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 sAmAyika-vijJAna prazna-bhaktakathA kene kahevAya? uttara-bhajananA rasa, prakAre vagere saMbaMdhI je kathAvArtA te bhaktakathA kahevAya. prazna-tene vikathA gaNavAnuM kAraNa zuM ? uttara-AvI kathA-vArtAo sAMbhaLatAM manuSyanA rasasvAda saMbaMdhI suta saMprakAre jAgRta thAya che ane tene rasamaya-svAdiSTa bhejane karavAnI vRtti thaI Ave che, tethI saMyama tUTe che, eTale bhaktakathAne vikathA gaNavAmAM AvI. che. "jIbha parathI kAbU gaye ke saMyama khalAsa" e anubhava. te ApaNAmAMnA ghaNAkharAne thaye ja haze. prazna-dezakathA kene kahevAya ? uttara-judA judA deze ane tyAM vasatA lokonA citravicitra rivAje saMbaMdhI kathA-vArtA kathvI. e dezakathA kahevAya che. prazna-tene vikathA gaNavAnuM kAraNa zuM? uttara-temAM evI keTalIye hakIkta hoya che ke je mananI svasthatAne bhaMga kare che, tethI tene vikathA gaNavAmAM. AvI che. vaLI, AvI vArtA sAMbhaLavAthI ApaNane kaMI lAbha thavAno saMbhava nathI, eTale ke sAmAyikanI sAdhanAmAM sahAya maLe tema nathI, tethI tene phijhula gaNI tyAga kare. gya che. prazna-rAjakathA kene kahevAya? Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 sAmAyikamAM zuM na karAya? uttara-rAjAonA aizvarya, bhegavilAsa tathA rUpazaMgAra Adi saMbaMdhI kathA-vArtA karavI e rAjakathA kahevAya. prazna-tene vikathA gaNavAnuM kAraNa zuM che? uttara-AvI kathA-vArtAo sAMbhaLatAM manuSyanuM mana ezvarya tathA bhegavilAsa tarapha AkarSAya che ane temAMthI aneka jAtanA anartho pedA thAya che, tethI tenI gaNanA vikathAmAM karavAmAM AvI che. prazna-apekSArahita vacana kene kahevAya ? utara-jemAM anya apekSAo-saMbhavitatAone niSedha karavAmAM Avyo hoya, tene apekSArahita vacana kahevAya. dAkhalA tarIke "A kArya huM jarUra karIza" athavA tamAruM kArya thaze ja A vacane apekSArahita che. ApaNe eka kArya mATe pejanA ghaDI heya, banate prayatna karyo hoya ane ema lAgatuM hoya ke A kArya jarUra thaze, chatAM chellI ghaDIe evI ghaTanAo bane che ke kArya thAya nahi." hAthamAM garama cAha ke kephIne kapa lIdhe hoya, ane maDhe mAMDavAnI taiyArI hoya, tyAM e kapamAM mAkhI paDe che ane cAha ke kephI pIvAnuM rakhaDI jAya che. tAtparya ke A vacana anya apekSAo-saMbhavitatAothI rahita hAI khoTuM paDavA saMbhava che, tethI nirapekSa-apekSAhita vacanapravega kare nahi, evI mahApuruSanI salAha che. A sthaLe ja ema kahIe ke "A kArya mATe huM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 sAmAyika-vijJAna banate prayatna karIza" athavA "A kArya thavAne saMbhava che te A vacana sApekSa eTale anya apekSAo - saMbhavitatAone svIkAra karanArAM gaNAya ane temAM beTA paDavAne vakhata Ave nahi, eTale A vAkyapraga kare IcchanIya che. "vacana-nirapekSa vyavahAra jUTho kahyo, vacana-sApekSa vyavahAra sAce." e paMktiomAM A vastunuM nirUpaNa thayeluM che. prazna - sAmAyikanA samayamAM edInI mAphaka besI rahIe, eTale anya pravRttio baMdha rahe che. zuM A sthiti ISTa nathI ? uttara-sAmAyikanA samayamAM pApakarmothI nivRtta thavAnuM che ane svAdhyAyAdi dharmadhyAnamAM pravRtta thavAnuM che. edInI mAphaka besI rahetAM A svAdhyAyAdi dharmadhyAna nAdi pravRtti na thAya, e moTuM nukazAna che, tethI edInI mAphaka besI na rahetAM, svAdhyAyAdi dharmajJAnanI pravRtti karavI joIe. sAdhanAnI saphalatA puruSArthane AdhIna che, e bhUlavAnuM nathI. prazna-sAmAyikanA samayamAM niraMta heya che, tethI e samayamAM beDI gulAbI nidrA laI laIe te zuM khoTuM ? uttara-nirAMtane upayoga UMghamAM karIe, tenA karatAM AtmavikAsane lagatI pravRttimAM karIe te vadhAre DahApaNabhareluM che. UMgha sAmAnya hoya ke gulAbI hoya, paNa te Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamAM zuM na karAya ? 169 eka prakAranuM pramAda che, e bhUlavAnuM nathI. dharmakiyA mananI saMpUrNa sakUrtithI karavAnA sthAne UMghavuM ke jhakAM khAvAM e vivAhamAM varasI vALavA jevI eka mUrkhAIbharI vicitra vastu che. sAmAyikanA samaye UMgha ke kAM na Ave te mATe mAdaka AhArane tyAga kare joIe. vaLI sAde kherAka paNa pramANu karatAM zeDe che te joIe. UNedarikA paNa eka prakAranuM tapa che ane te saMyama-sAdhanAmAM ghaNuM upayogI thAya che. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 10 ] sAmAyikanA sAdhanAkrama sAmAyikanA abhAva-rahasyathI ApaNe ThIka ThIka paricita thayA chIe ane tenA vidhi saMbaMdhI paNa joItu jJAna meLavI lIdhuM che. have sAmAyika lIdhA pachI--grahaNa karyA pachI be ghaDI eTale 48 miniTa sudhI zuM karavuM joI e ? te samajI levAnu che. jo e samajaNu spaSTa nahi hAya tA sAmAyikanI sAdhanA yathArtha paNe thaze nahi ane tenA dvArA ApaNe samatva ke samabhAvanI je siddhi karavA dhArI che, te ghaNI dUra jaze. sAmAyika letI vakhate ' sajjhAya sadisAhu ?' ane * sajjhAya karuM ? ' evA be AdezeA levAmAM Ave che, tene artha e che ke sAmAyikanA samaya daramiyAna mukhyatve sajjhAya eTale svAdhyAya karavAnA che. have svAdhyAyanA e arthA thAya cheH eka tA zAstranuM adhyayana ane bIjo matrajapa, eTale sAmAyikanA samaya daramiyAna dhArmika-AdhyA- Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA sAdhanAkrama 171 . tmika bhAvanAnI puSTi kare evAM pasaMdagInAM pustake zAMta citte vAMcI-vicArI zakAya che. jo vicAra sudhare tA vRtti sudhare, vRtti sudhare te pravRtti sudhare, ane pravRtti sudhare tA pariNAma sudhare; eTale dhArmika AdhyAtmika bhAvanAnI puSTi kare evAM pustakonuM vAMcana iSTa che. vAMcanAnI sAcI rIta e che ke dhIme dhIme vAMcavuM, samajIne vAMcavuM ane samajaNa na paDe te khIjI-trIjI vAra vAMcavuM, paNa samajavAnA pUro prayatna karavA ane e rIte vastu samajIne AgaLa vadhavuM. A rIte eka prakaraNa vAMcyA pachI tenA para vicAra karavA ke AmAM zuM zuM kahevAyuM ? tenI manathI sakalanA karavI ane kAI kaDI tUTatI lAge teA graMtha ughADI eTale bhAga joI levA. A rIte graMtha vAMcavAthI ghaNuM jJAna maLe che ane te AtmavikAsa ke Atmazuddhi karavAmAM upakAraka nIvaDe che. svAdhyAya mATe kANe kevA graMtha pasaMda karavA? te enI bhUmikA para AdhAra rAkhe che. sAdhaka thADu bhaNelA hAya te teNe stavana, sajAya tathA kathAgraMthAnI pasaMdagI karavI ane te ThIka ThIka bhaNelA hAya tA tAttvika graMthAnI pasaMdagI karavI. mukhya vAta e che ke te je graMtha pasaMda kare, te tene samajAya evA hovA joie, nahi te gheADAM pAnAM uthalAvI mUkI devAnA prasaMga Ave ane dhAryAM svAdhyAya thAya nahi. A prakAranA svAdhyAya mATe khAsa sAhitya vizeSa pramANamAM - taiyAra karavAnI jarUra che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * " 172 sAmAyika-vijJAna zAmAM svAdhyAyanA pAMca prakAra manAyelA che, te - saMbaMdhI paNa ahIM theDI vicAraNA karI laIe. svAdhyAyane prathama prakAra "vAcanA" che, eTale sUtrapATha ane tene artha grahaNa kare. bIjo prakAra "pRcchanA che, eTale sUtra-artha saMbaMdhI prazno pUchI vizeSa jANakArI meLavavI. trIjo prakAra parivartana" che, eTale zIkhelA sUtrapAThanI AvRtti karavI, tenuM punarAvartana karavuM. cothe prakAra "anuprekSA" che, eTale sUtrArtha saMbaMdhI UMDuM ciMtana karavuM ane pAMcame prakAra "dharmakathA" che, eTale A rIte prApta - thayelA dharmajJAnanuM anyane kathana karavuM. svAdhyAyanA A pAMca prakAre mukhyatve zramaNa saMsthAne anulakSIne jAyelA che ane tene anusaratA zrutajJAnanI paripATI jaLavAI rahe che tathA te janatAnA hRdaya sudhI pahoMce che. svAdhyAyanA A pAMca prakAre pikI sAmAyikamAM trIjo ane e prakAra eTale zAsapAThanI AvRtti ane tenA artha saMbaMdhI UMDuM ciMtana e be apanAvavA jevA che. pUrve ame prAcIna jaina paddhatinuM je varNana kareluM che, temAM bIjI sUtragatakiyA ane trIjI arthagatakiyAmAM lagabhaga A ja vastu sUcavAyelI che. kayetsarga-avasthAne svIkAra karIne paNa A baMne vastu thaI zake che. vAcanA, pRcchanA ane dharmakathA sAmAyikanI sAdhana vakhate anukUla nathI, kAraNa ke te vakhate cittane zAMta ane sthira karavAno prayatna hoya che, temAM te bAdhaka che. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA sAdhanAkrama 173 : Aje zrAvaka vargamAM sUtra-siddhAMtanA jANakAra keTalA ? cAlu dhArmi ka abhyAsa paNa ghaNA ochA thaI gayA che ane te A thatA jAya che. yuga-parivatane lokonAM mana para ghaNI moTI asara karI che. zrAvaka-zrAvikA varganA paNa temAM ja samAveza che, eTale A bAbata ghaNI ciMtA upajAvanArI che. te mATe AgevAnAe cetavu joI e. jemanuM valaNa maMtrajapa tarapha hAya, temaNe sAmAyika daramiyAna ma`trajapa karavA joie. sAmAyikanAM mukhya upakaraNAmAM japamalikAnI gaNanA thayelI che, eTale prAcIna kAlathI sAmAyikamAM maMtrajapa karavAnI paddhati amalamAM hatI e nizcita che. zrAvakone paMcaparameSTIsmAraka kahyA che. eTale A japa mukhyatve namaskAra mahAma Mtrane haze, emAM koi zakA nathI. vaLI japamAlAnuM nAma navakAravALI neAkAravALI paDayuM che, te paNa e ja sUcave che ke e japamAlA vaDe mukhyatve namaskAra-mahAmatranA-navakArane ja japa thatA haze. ahaM 'matra paNa tenI kArTinA ja che, kAraNa ke temAM kAra ane DrIkArapUrvaka arihaMta devAne ja namaskAra che, eTale tenA japa paNa sAmAyika daramiyAna thaI zake che. sivAya gurue AtmajAgRti mATe koI khAsa maMtra Apya hAya, to tenA japa paNa thaI zake che. manane khIle mAMdhavA mATe japa eka moTuM sAdhana che, e bhUlavAnuM nathI. anya zabdomAM kahIe teA vizvanA vividha viSayAmAM bhaTakatu mana japa vaDe maryAdita kSetramAM AvI jAya Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 sAmAyika- vijJAna che ane te dhIme dhIme pavitra tathA sthira thatuM jAya che. vaLI japa vaDe dhyAnanI bhUmikA taiyAra thAya che, e paNa tenA ghaNA moTA lAbha che. paraMtu mALA hAthamAM laIne pheravavA mAMDI ke japa thato nathI, tene vidhi jANavA joie. prathama aa merudaMDa sIdhA rAkhIne sukhAsane besavu joI e, eTale ke palAMDI vALIne TaTAra besavuM joi e. jo sAdhakane padmAsana ke svastikAsananA abhyAsa hAya te e Asane paNa besI zakAya. pachI DAbA hAtha ke jemAM muhapattI dhAraNa karelI hoya che, te DAbA sAthaLa para rAkhavA joIe ane jamaNA hAthamAM rahelA caravaLAne bAjue rAkhIne temAM mALA grahaNa karavI joie ane e hAtha chAtI sanmukha lAvavA joI e, tethI U McA ke nIcA rAkhavA nahi. te vakhate AMkha a`mI'celI rAkhI diSTa mAlA tarapha sthira karavI joie. pachI eka satra6 khelavAnI sAthe eka maNako pheravavA joI e. matrapada jhaDapathI elAya ane maNakA AchA phare teA doSa lAge, kAraNa ke ethI maMtrajapanI saMkhyA jaLavAya nahi. te ja rIte maMtrapada dhImethI khelAya ane maNakA jhaDapathI phare tA paNu doSa lAge, kAraNa ke temAM paNa maMtrajapanI saMkhyA jaLavAya nahi. maMtrapada bahu jhaDapathI paNa nahi ane bahu maMdagatie paNa nahiM, paraMtu samatie bolavu joI e ane te ja vakhate mALAnA maNakA pheravavA * japanI mahattA ane tenu svarUpa vistArathI jANavA mATe * amArA racelA ' japa-dhyAna-rahasya' nAmane graMtha jue. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane sAdhanAkrama 175 joIe. e vakhate maMtrapada sivAya anya kaI vastu manamAM dAkhala thavA devI na joIe. anya sarva viSayomAMthI manane nivRtta karIne maMtrapadamAM joDavuM ene ja sAce japa kahevAya che. japamAM mALA kaI kaI jAtanI vaparAya ? ? tene khulAse be prakAranI taiyArIovALA prakaraNamAM kare che, chatAM ahIM eTaluM sUcana karIe chIe ke te mATe caMdananI mALA vadhAre pasaMda karavA egya che. maMtrajapanI je saMkhyA niyata thayelI hoya, te pUrI karavI joIe, paNa te uparanA vidhie. temAM golamAla karIne e saMkhyA pUrI karIe te enuM dhAryuM pariNAma Ave nahi. japa aMge zaMkhAvarta, naMdyAvarta Adi keTalAka AvatenI paddhati amalamAM AvelI che, te manane ekAgra karavAmAM keTaleka aMze upayogI nIvaDe che. anubhavIo pAsethI tenuM jJAna meLavI levuM joIe. sAmAyikanI sAdhanA daramiyAna anAnupUva paNa gaNI zakAya che, kAraNa ke tethI cittane ekAgra karavAmAM sahAyatA maLe che. sAmAyikanA svarUpa saMbaMdhI zAstromAM keTalAka ullekha thayelA che, te paNa ApaNe samajI levA jevA che. zrI hemacaMdrAcArya egazAstramAM kahyuM che ke Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 sAmAyika-vijJAna. tyatAtaraudradhyAnasya, tpaktasAvadhakarmaNaH / muhUrta samatA yA tAM, viduH sAmAyikavatam // Ata dhyAna ane raudradhyAnane tathA sAvadyakarmone tyAga karanAranI eka muhUrta paryata je samatA, tene sAdhupuruSe sAmAyika vrata tarIke oLakhe che. tAtparya ke (1) ArtadhyAna-raudradhyAnane tyAga kare, (2) sAvadhakane tyAga kare tathA (3) be ghaDI sudhI eTale 48 miniTa sudhI samatA dhAraNa karavI, te sAmAyika vratanuM sAcuM svarUpa che. sAmAyikamAM zuM na karAya ? temAM ArtadhyAna-raudradhyAnane tyAga jaNAvela nathI, paNa ahIM te spaSTAkSare jaNAve che, eTale tene tyAga karavAno che. sAvadyakarmono tyAga karemi bhaMte-sUtra uccArIne karavAmAM Ave che. sAmAyikane samaya eka murhata eTale be ghaDI arthAt 48 miniTane che, e vAta suprasiddha che. ATalA samaya sudhI samatA rAkhavI, kaI jAtane utpAta kara nahi, manane khoTA ravADe caDAvavuM nahi. saMsAranI pravRttimAM racyApacyA rahetA manuSya prAraMbhamAM ATaluM zIkhe te paNa ghaNuM che. tene paDaghe dainika jIvanamAM tathA rAmasta vyavahAramAM paDavAne e nizcita che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 sAmAyikane sAdhanAkrama anyatra kahyuM che ke- samatA sarvabhUteSu, saMyamaH zubhabhAvanA / AtaraudraparityAgastaddhi sAmAyikaM vratam // 'sarva prANIo sAthe samabhAva, saMyama, zubhabhAvanA ane Arta tathA raudradhyAnane tyAga, e ja sAmAyikavrata che." AmAM ArtadhyAna ane raudradhyAnanA tyAga uparAMta bIjI traNa mahatvanI vastuo kahevAmAM AvI che. eka to sAmAyikanA sAdhake sarva prANIo pratye samabhAva rAkhave. eTale keIne vairI-virodhI na mAnatAM badhAne mitra gaNavA. A saMgomAM keInuM ahita karavAnI bhAvanA te thAya ja kayAMthI ? eTale dayAnI vAta AmAM AvI gaI. bIjI vastu saMyamanI che. saMyama vinA dharma, adhyAtma ke egamAM AgaLa vadhI zakAtuM nathI. dharmazAstroe saMyamanA 17 prakAro mAnyA che. pAMca indriyane nigraha; pAMca avatanuM viramaNa, eTale hiMsA, jU, corI, maithuna tathA parigrahane tyAga; cAra kaSAyane jaya, eTale keAdha, mAna, mAyA ane lebhane parAbhava; ane mana, vacana tathA kAyA para pUre kAbu. trIjI vastu zubha bhAvanAnI che. zubha bhAvanAne sAmAnya artha sahunuM bhaluM IcchavuM te che. ane vizeSa artha te zAstromAM varNavelI bAra prakAranI tathA cAra prakAranI bhAvanAenuM sevana che. vizeSamAM ema paNa kahevAyuM che ke - jassa samANio appA, saMjame niyame tave / tassa sAmAiyaM hoi, ii kevalibhAsiyaM // sA. 12 lAlana thatuM cha ta che Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 sAmAyika-vijJAna kevalI bhagavaMte ema kahyuM che ke, jene AtmA (bahirbhAva choDIne) saMyama, niyama ane tapamAM Avela che, tene sAmAyika (siddha) thAya che." eTale sAmAyikanI siddhi mATe bahirbhAva choDIne aMtarAtmabhAva dhAraNa kare joIe ane saMyama, niyama tathA tapane paNa potAnA jIvanamAM sthAna ApavuM joIe. A badhI vastuo para gaMbhIratAthI vicAra karIe te samajAze ke sAmAyikanI sAdhanA aMge ApaNe ghaNuM ghaNuM karavA jevuM che, paNa te badhuM kamazaH karIe te ja temAM dhArI pragati thavA saMbhava che. je vastu pahelA karavA jevI hoya, te pachI karIe ane pachI karavA jevI hoya, te pahelAM karIe te avyavasthA doSa ubhe thAya che ane te pragatinA prANa harI le che. A sAdhanAkramanuM darzana zrImAna haribhadrasUrie kahelA nIcenA zlekamAM thAya che? - adhyAtma bhAvanA dhyAnaM, samatA vRttisaMkSayaH / - mokSeNa yojanAdyoga, eSa zreSTo yathottaram // . "adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatva ane vRttisaMkSaya mekSamAM joDanAra hovAthI ega che ane te uttarottara zreSTha che." tAtparya ke adhyAtmathI bhAvanA prakaTe che, bhAvanAthI sthAna prakaTe che ane dhonathI samatvanI siddhi thAya che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikano sAdhanAkrama 199 pariNAme zeSa rahelI vRttie-vAsanAone kSaya thaI jAya che ane mAkSanI prApti thAya che. Ane artha ApaNe ema samajavAnA ke samatvanI siddhi karavI hoya te prathama adhyAyanI bhUmikA siddha karavI joI e, pachI bhAvanAnI bhUmikA siddha karavI joIe ane te pachI dhyAnanI bhUmikA siddha karavI joIe. ame A kramane anusarIne have pachInAM pRSThomAM te a Mge vistRta vavecana kareluM che. tene zAMta-sthira citte vAMcavAthI sAmAcikanA sAdhanAkrama aMge spaSTa mAduna maLaze ane te siddhi samIpe laI jaze eve amArA dRDha vizvAsa che. praznottarI prazna-sAmAyikanI sAdhanAmAM ceogasAdhanAnAM kayAM tattvA goThavAyelAM che ? uttara-lagabhaga badhAM ja. sthAnapratibaddhatA, sUtra ke maMtranuM raTaNa, sUtrArUpa tattvanI anuprekSA ane sAla ana tathA nirAla'ana dhyAnane sAmAyikanI sAdhanAmAM vyavasthita sthAna apAyeluM che. prazna-aSTAMga cogasAdhanAnI dRSTie zuM paristhiti che? uttara-e dRSTie paNa sAmAyikanI sAdhanA cAgatattvAthI bharapUra che. ha, prazna-zuM sAmAyikanI sAdhanAmAM yama-niyameAne svIkAra thayelA che ? - - Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 sAmAyika-vijJAna -hA. sAmAyikanA utkRSTa sAdhake pAMca mahAvrata dhAraNa karavAnA hoya che, te yamarUpa che ane pAMca samiti tathA traNa gupti dhAraNa kasvAnI hoya che, te niyamarUpa che. prazna-pAMca samiti tathA traNa gupti niyamarUpa zI rIte ? uttara-je AtmAnuM niyamana kare, te niyama kahevAya. pAMca samiti ane traNa gupti AtmAnuM niyamana karanAra che, tethI tene niyama mAnavAmAM harakata nathI. anya egasaMpradAye niyamanI bAbatamAM eka nathI. teo pAMcathI bAra sudhI niyamanI saMkhyA batAve che, jyAre jaina dharmamAM samiti ane guti aMge kaI matabheda nathI. prazna-sAmAyikanI sAdhanA gRha paNa kare che, temAM yama-niyamane zuM sthAna che? uttara-sAmAyikanI sAdhanA vratadhArI zrAvake niyamita ane vyasthita kare che. teo pAMca mahAvratanA anukaraNarUpe pAMca aNuvrata pALe che, te yama rUpa che ane e aNuvratanI puSTi mATe traNa guNavrata tathA cAra zikSAtrate pALe che, te niyamarUpa che. TUMkamAM jaina dharmanI yama-niyama para ghaNI zraddhA che, eTale teNe sAmAyikanI sAdhanAmAM tene sthAna ApeluM che. prazna-Asana aMge zI paristhiti che ? uttara-sAmAyikanI sAdhanA eka ja Asana para besIne karavAnI hoya che ane temAM sukhAsana, padmAsana, svastikAsana vagerene Azraya levAya che, eTale temAM Asanane. svIkAra thayelo che. paristhiti che. karavAnI taka sAmAyikanI Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 sAmAyikane sAdhanAkama prazna-prANAyAma bAbata zI hakIkata che? uttara-jaina daSTie prANAyAma e haThagane eka bhAga che, tethI sAmAyikanI sAdhanAmAM tene svIkAra karavAmAM AvyuM nathI. sAmAyikanI sAdhanA te rAganI ja sAdhanA che. prazna-anya rAjyogavALAoe prANAyAmane cittazuddhimAM upayogI gaNuM tene svIkAra karyo che, tenuM kema ? uttara-anya rAjayogavALAoe prANAyAmane cittazuddhi mATe bhale upayogI mAnya hoya, paNa te cittazuddhinuM sIdhuM kAraNa nathI. vaLI temAM eka prakAranA kalezane anubhava thAya che ane kriyAmAM cheDe phera paDe te aneka prakAranA re utpanna thAya che, eTale jaina maharSioe sAmAyikanI sAdhanA mATe tene upayogI mAnelo nathI. cittazuddhinA bIjA upAye vidyamAna che ane te emAM barAbara kAme lagADavAmAM AvyA che. prazna-sAmAyikanI sAdhanAmAM pratyAhArane svIkAra karAye che khare? uttara-hA. pratyAhAra e vAstavamAM mana vaza karavAnI kalA che ane tene sAmAyikanI sAdhanAmAM barAbara svIkAra karAve che. khAsa karIne mane gupti ane tenA prakAre temAM ghaNe agatyano bhAga bhajave che. prazna-sAmAyikanI sAdhanAmAM dhAraNAne sthAna che kharuM? uttara-sAmAyikanI sAdhanAmAM pratimAo dhAraNa karavAne viSaya Ave che, te dhAraNa siddha karavA mATe ja che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sI 182 sAmAyika-vijJAna gRhastha sAdhako paNa jaDa ke cetana ke padArtha para dRSTi sthira karIne dhAraNAne abhyAsa karI zake che. ' prazna-sAmAyikanI sAdhanAmAM yAnane kevuM sthAna apAyeluM che? uttara-ghaNuM mahattvanuM. sAmAyikamAM mukhyatve dharma dhyAnane ja abhyAsa karavAnuM hoya che. jyAre A dhyAnane daDha abhyAsa thAya, tyAre zukaladhyAnane abhyAsa karavAnuM hoya. che. tenA bIjA pAye cAra ghAtakarmono kSaya thaI kevalajJAnanI prApti thAya che. - prazna-ane samAdhi aMge zuM samajavAnuM ? uttara-manamAM samabhAva pariName eTale samAdhine anubhava thAya che. vAstavamAM samAdhi e dhyAnanI ja dIdhuM avasthA che. prazna-sAmAyikanI sAdhanAmAM yoganAM ATalAM badhAM ta goThavAyelAM che, te tene yogasAdhanA kema kahevAmAM AvatI nathI ? uttara-ga zabdane pracAra chellAM traNa hajAra varSomAM thaye che, jyAre sAmAyikanI sAdhanA to tenAthI ghaNuM purANI che, eTale te nAme ja oLakhAtI rahI che. paNa tene gasAdhanA mAnIe ke kahIe te emAM kazuM anucita nathI. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 11 ] mana jItavAnI kalA sAmAyikane a jaNAvyo, tenA mahimA para prakAza pADayA ane sAmAyika e sArabhUta su Mdara kriyA che, aneru AdhyAtmika anuSThAna che tathA sarvazreSTha rAjyAga che, e vastu vyavasthita rajUAta karI gayA. te parathI pAThaka mitrone sAmAyikanA svarUpane spaSTa khyAla AvI gayeA haze. sk- - have rAjyeAgamAM te mukhyatve mana sAthe kAma levAnuM che, eTale prathama te saMbadhI keTalIka vicAraNA karIzu ane te pachI krame krame AgaLa vadhIzu. vicAro, lAgaNIo ke bhAveAne anubhavavAnuM mukhya sAdhana mana che. jo mana na heAya te ApaNe sArA ke kheATA vicAro karI zakIe nahi, zubha ke azubha lAgaNIonu saMvedana karI zakIe nahi, temaja rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lAbha, kAma ke sAmya Adi bhAvAnA anubhava karI zakIe nahi. vaLI e paNa hakIkata che ke ApaNe eka Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna nitya-niraMtara mana sAthe kAma pADavu paDe che ane tenI sArI- khoTI pravRtti anusAra sArI-khATI hAlatamAM mUkAvu paDe che, eTale tenA svarUpa-svabhAvathI vAkepha thavuM jarUranu che. 184 ceAgIrAja zrI AnaMdaghanajI mahArAje zrI kuMthunAtha bhagavAnanA stavanamAM mananA svarUpa-svabhAvanuM je citra doryuM che, te jANavAnu ahIM rasaprada I paDaze. teo e stavanamAM kahe cheH OM thrujita ! manaDuM kama hina bAje, hA kaeNthajina! manaDu* kima hina bAje; jima jima jatana karIne rAkhu, timatima alagu* bhAje-hA !'jina ! 1 ' huM kuMthunAtha bhagavAna ! A manane koI rIte vaza karI zakAtuM nathI. huM jema jema tene sAcavIne rAkhuM chuM, tema tema te dUra bhAge che. kahA, A saMyogAmAM huM zuM karuM ? ? tAtpa ke mAruM mana dhyeya sivAya anya koI jagAe jAya nahi, evA prayatna karuM chuM, paNa e teA dhyeyane cheDI anyatra bhAgavA mAMDe che. eka sthale sthira na rahetA jyAM tyAM bhaTakayA karavuM tene zAstrakAroe 'vikSepa' ke 'ca'calatA' nAmanA doSa gaNyA che. A caMcalatAdoSa manamAM keTalA moTA pramANamAM vyApelA che? tenu nirdena khIjI gAthAmAM karAve che. rajanI vAsara vasati ujaDa, gayaNa pAyAle jAya; Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 185 "sApa khAya ne mukha thayuM, eha ukhANe nyAya-ho kuMthujina : 2 te kSaNamAM rAtri te kSaNamAM divasa, kSaNamAM vasati te kSaNamAM ujaDa ane kSaNamAM AkAza te kSaNamAM pAtAla, e rIte bhramaNa karatuM rahe che. "sApa khAya ane mukhaDuM zaithuM" evuM eka ukhANuM che. te A bAbatamAM barAbara lAgu paDe che. sApa potAnA svabhAva pramANe eka vastu maLI jAya che, paNa tenA mukhane kaMI svAda Avato nathI. tema mana ahIM beThuM game tevA vicAra kare che, paNa tethI manane kaMI lAbha thatuM nathI." tAtparya ke mananI caMcalatA asAdhAraNa che. keTalAka tene dhajAnI pUMchaDI, kuMjaranA kAna ke madirA pIdhela markaTanI upamA Ape che, paNa mananI caMcalatA AgaLa dhajAnI pUMchaDI, kuMjaranA kAna ke madirA pIdhela markaTanI capelatA kaI visAtamAM nathI. jyAM rAtri ane kayAM divasa ! kayAM vasati ane kyAM ujaDa! ane kayAM AkAza ane kayAM pAtAla! chatAM mana kSaNa mAtramAM tyAM pahoMcI jAya che. ahIM eTalI spaSTatA karI daIe ke game teTalA dUra rahelA viSayene mana pitAnA sthAne rahIne pakaDI pADe che. te mATe tene tyAM javuM paDatuM nathI. pAMca Indriye ane chaThuM mana jJAnaprAptinAM sAdhane che, temAM cakSurindriya ane mana sivAyanAM anya sAdhanane viSayane saMparka thavAnI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 | sAmAyika-vijJAna jarUra rahe che. jema ke--kaI vastune sparza thAya tyAre ja sparzanendriya tene suMvALe-kharabacaDe Adi sparza jANI zake che. "atyAre ThaMDA pavana vAya che ke garama lU jhare che." eve anubhava thavAmAM zIta ke uSNa paramANuone saMparka kAraNabhUta hoya che. te ja rIte kaI vastune jIbhane sparza thAya, tyAre ja te tene svAda jANI zake che. nAkane paNa suvAsita ke durgadhavALA paramANuone saMparka thAya tyAre ja te vAsa pArakhI zake che ane kAnane paNa zabdanAM mijA athaDAya tyAre ja te zabdanA prakArane jANI zake che. A kAraNe A cAra Indriyene "prAkArI mAnavAmAM AvI che paraMtu cakSurindriyane pitAne viSaya pakaDavA mATe vastune saMparka karavAnI jarUra paDatI nathI. te ahIM beThAM ja lAkhokroDa mAIla dUra rahelA caMdra, surya, tArA vagerenuM darzana karI zake che. mananuM paNa evuM ja che. te ahIM beThuM jagatanI kaI paNa vastu saMbaMdhI vicAra karI zake che. A kAraNe cakSurindriya tathA manane "aprAkArI mAnavAmAM AvyAM che. tethI mana bhAge che, doDe che, bramaNa kare che. paribhramaNa kare che, jAya che, vagere zabdaprayogone pacArika samajavAnA che. te eka viSayane cheDI tarata bIjAne pakaDe che ane bIjo viSaya cheDI tarata trIjAne pakaDe che, e ja enI caMcalatA che. - mane ahIM beDuM beDuM DhaMgadhaDA vinAnA game te vicAra karyA kare, tethI ApaNane kaMI lAbha thatuM nathI. te aMge saMta kabIre kahyuM che ke Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 187_mnaa manoratha chAMDiye, terA kiyA na hoya; .. pAnIse ghIva nikale, rUkhA khAya na koya. - "he mana! tuM mithyA manorathe cheDI de, kAraNa ke tAruM ciMtaveluM kaMI thatuM nathI. je pANImAMthI ghI nIkaLatuM hota to A duniyAmAM keI lUkhuM khAta nahi." tAtparya ke paugalika padArthonA mane vaDe sAcuM sukha meLavavAne prayatna kare, e pANI levIne ghI kADhavA je nirarthaka che." AgaLa kahe cheH mugati taNuM abhilASI tapiyA, jJAna ne dayAna abhyAse; vayarI kAMI ehavuM ciMtave, nAMkhe avaLe pAse- kuMthujina 3 A jagatamAM mukti, mokSa ke nirvANa prAptinA hetuthI keTalAka manuSya vividha prakAranAM tapa kare che, keTalAka manuSya jJAnamAM masta bane che, to keTalAka manuSya dhyAnane abhyAsa kare che, paraMtu e badhAne mananI naDatara bahu moTI che, kAraNa ke te game tyAre game tevuM ciMtana karavA lAgI jAya che ane e rIte tapasvInA tapane, jJAnIne jJAnano ane sthAnInA sthAnano bhaMga kare che. tAtparya ke temaNe je pariNAma lAvavA dhAryuM hoya, tethI UlaTuM ja pariNAma lAvI de che. - , ahIM e spaSTatA paNa karI daIe ke ApaNuM mana Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 sAmAyika-vijJAna jyAre azubha-apavitra vicAra kare che, tyAre te ApaNA vairInuM kAma kare che, paNa te ja mana vaDe je ApaNe zubha ke pavitra vicAra karIe to te ApaNA mitranuM kAma paNa kare che. tAtparya ke mana e svabhAve vairI ke mitra nathI, ApaNe tene jevuM banAvIe tevuM te thAya che. A bhAva nIcenA prAcIna subhASitamAM barAbara vyakta thayela cheH mana eva manuSyANAM, kAraNa bandhamokSayoH / bandhAya viSayAsaktaM, muktyai nirviSaya smRtam // manuSyanA baMdha ane mokSanuM kAraNa mana che. je mana viSayAsakta hoya te te baMdhanuM kAraNa bane che ane nirviSaya hoya te mokSanuM kAraNa bane che." tAtparya ke manane mAtra vairI mAnIne tene tiraskAra karavAthI ApaNuM kaI kArya siddha thAya ema nathI. je ApaNe tene mitra banAvIe ane tenI pAsethI samajapUrvaka kAma karI laIe te te ApaNAM aneka kAryo siddha karavAmAM sahAyaka thAya che ane chevaTe mukti meLavavAmAM paNa madadagAra nIvaDe che. Agama Agamadharane hAthe, nave kividha AMkuM kiMhA kaNe je haTha karI haTakuM, te vyAlata pare vAMkuM-he kuMthuMjina! 4 bIjAnI vAta te dUra raho, paNa Agamane jANanArA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 189 evA AgamadharanA hAthe paNa te kaI rIte aMkuzamAM AvatuM nathI. vaLI jo baLajabarI karIe tA te sIdhuM cAlavAne badale sApanI peThe vAMku cAlavA lAge che. ' tAtparya ke eka manuSya ghaNo vidvAna heAya, jJAnI hAya tethI te manane jItI zake evuM nathI. jJAna sAthe kriyA paNa joie, abhyAsa paNa joI e. jo te manane jItavAne paddhatisara abhyAsa kare te! ja manane jItavAmAM saphaLa thAya che. jo paddhatine ADIne tenI pAsethI game tema kAma levA mAMDe te! te jarUra sAmuM thAya che ane sIdhI gati oDI vajragatine dhAraNa kare che. tAtparyaM ke tene baLajabarIthI vaza karI zakAtuM nathI. ' eka vidyAthIne krikeTa meca jevAnuM ghaNuM mana hatuM. teNe mecanI TikiTa kharIdavA pitA pAse paisA mAgyA. pitAe kahyuM: * hAla mArI pAse paisA nathI. tuM krikeTa nahi jue teA zuM bagaDI javAnuM che ?" paraMtu vidyArthIne te koI paNa rIte krikeTa meca jovI ja hatI, eTale teNe rAtre pAtAnA gharamAM cArI karI ane TikITa jeTalA paisA meLavI bIjA divase meca joI, tAtparya ke manane samajAvIne kAma lai zakAya che, paNa baLAtkArathI kAma lai zakAtu nathI. 6 te Thaga kahuM teA Thaga tA na dekhuM, zAhukAra paNa nAhI; sa mAMDe ne sahuthI alagu, e acaraja mana mAMhI-hAkuMthujina ! 5 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 sAmAyika-vijJAna A mana mane aneka vAra Thage che, tethI tene Thaga kahevAnuM mana thAya che, paNa ghaNI vAra te nikhAlasapaNe jevuM hoya tevuM kahI paNa de che, te tene Thaga kema kahI zakuM! je te Thaga na hoya te zAhukAra hovuM joIe, paNa tenAmAM zAhukAranAM badhAM lakSaNe jaNAtAM nathI, kAraNa ke te ghaNI vAra phUDa-kapaTa paNa kare che ane apramANikatAne Azraya levA paNa lalacAya che. mane Azcarya te e vAtanuM thAya che ke te sarva bAbatamAM mAthuM mAre che ane chatAM sahuthI alaguM-jAdu zI rIte rahe che !' tAtparya ke mana vaDe sArA ane beTA ema baMne prakAranA vicAro thayA kare che. vaLI keI navI vAta AvI ke te tarata tene vicAra karavA lAgI jAya che ane temAM ApaNe zuM ?" ema mAnI tenAthI tarata chUTuM paNa thaI jAya che. | vividha lAgaNIothI raMgAvuM e manane "mala" nAmane doSa gaNAya che. je je karyuM te kAna na dhAre, Apamate rahe kAluM; suranara paMDitajana samajAve, "samaje na mAhare sAluM-he kuMthujina! 6 manane samajAvavA mATe huM keTalIka zikhAmaNa Ape chuM, paNa te mArI badhI vAta kAne dharatuM nathI. tene je Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 mana jItavAnI kalA phIka lAge tene te grahaNa kare che ane je ThIka na lAge tene choDI de che. A rIte te ApamatiyuM banIne bAlIza vartana kare che. huM to ThIka, paNa devatAo ke meTA paMDita tene samajAve to ya mAruM sAluM samajatuM nathI." tAtparya ke manane samajAvavAnuM kAma ghaNuM kaThina che. tene ghaNuM ghaNI rIte samajAvIe te paNa te samajatuM nathI. keTalIka vAra ema lAge che ke mane have samajI gayuM che, paNa te kayAre pitAnI purANuM Adata para AvI jaze, te kahevAtuM nathI. kharI vAta te e che ke jyAM sudhI vAsanAonuM bala ghaTatuM nathI, tyAM sudhI mananI sthiti DAmADoLa rahe che. have vAsanAnuM bela tyAre ja ghaTe che ke jyAre tapa, japa jJAna, ane dhyAnano Azraya levAmAM Ave che, eTale manane ThekANe lAvavA mATe hitazikSA uparAMta tapa, japa, jJAna ane dhyAnane Azraya le jarUrI che. meM jANyuM e liMga napuMsaka, sakala maradane Thele; bIjI vAte samaratha che nara, ehane keIna le he kuMthujina ! 7 meM te ema jANyuM hatuM ke mane e napuMsakaliMgI zabda che, eTale te pote paNa napuMsaka ja haze. caraMtu e te evuM jabaruM che ke bhalabhalA bhaDavIrene tathA narabaMkAone paNa harAvI de che. manuSya badhI vAte samartha che, paNa keene sAmane karavAne samartha nathI." ke bhalabhalA nAjuka paNa harAjI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna mananI duje yatAne anulakSIne A zabdo kahevAmAM AvyA che, paNa Aja sudhImAM asaMkhya AtmAoe mananI sAthe mAtha bhIDI che, manane harAvyuM che ane AtmAne pUrNa vikAsa karI siddhi sa'pAdana karI che. jo manuSyamAM mananA sAmanA karavAnI tAkAta ja na hAta te! Aje siddhisthAna khAlI paDayuM hota, arthAt tyAM eka paNa siddhAtmAnI upasthiti ja na heAta; paNa Aje siddhisthAnamAM anaMta siddha bhagava'tA virAjI rahyA che, eTale e vAta nizcita che ke dRDha saMkalpathI manane jItI zakAya che, tenA para saMpUrNa kAbU meLavI zakAya che ane e rIte abhISTanI siddhi karI zakAya che. 192 mana sAdhyu. teNe saghalu' sAdhyuM, eha vAta nahI. khoTI; ema kahe sAdhyuM te nahi mAnuM, eka hi vAta che meTI-hA kaeNthajina ! 8 * mana sAdhyuM, teNe saghaLu' sAdhyuM ' ema je kahevAya che, te vAta khoTI nathI. paratu koI ema kahe ' me' mAruM mana sAdhI lIdhuM che.' teA e vAta ekadama mAnavA jevI nathI, kAraNa ke A vastu ghaNI moTI che.' jo manane sAdhavAmAM Ave-jItavAmAM Ave, te pUjApATha, vrata, niyama, tapa, japa, jJAna, dhyAna, Adi badhAM sAdhanA sala thAya che ane manane sAdhavAmAM na Ave- jItavAmAM na Ave te pUjA-pAThAdi sarva sAdhanA niSphala Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 193 jAya che, tethI mana sAdhyuM, teNe saghaLuM sAyuM" e ukti pracalita thayelI che. mahApuruSoe tene saMmatinI mahora mArI che, paraMtu AjakAla sUMThanA gAMgaDe gAMdhI thanAranI khoTa nathI, eTale ke manane jItavAmAM thoDI pragati thaI ke teo manane pUruM jItyAne dAvo kare che, paraMtu sujJajanee evA dAvAne tarata svIkAra karavo na joIe. jema tela jevAya che ane telanI dhAra paNa jovAya che, tema mana jItavAne dA karanAranA vicAra, vANI ane vartana jevAM joIe-tapAsavAM joIe ane temAM tathya lAge te ja tene svIkAra kare joIe. manane jItavAnI vAta mAmulI nathI ke raste cAlatI game te vyakti temAM saphalatA meLavI zake. e vAta ghaNI moTI che, tethI dhIra, vIra, ane gaMbhIra vyaktio ja temAM saphala thaI zake che. manaDuM durArAdhya te vaza ApyuM, te AgamathI mati ANuM, AnaMdaghana prabhu mAha ANe, te sAcuM karI jANuM-hA kuMthujina ! 9 AgamanuM adhyayana karatAM eTalI vAta huM samajI zakyo chuM ke jeo jina bane che, temaNe ati prayatna jItI zakAya evA manane pUrepUruM jItI lIdhuM hoya che, eTale he kuMthunAtha bhagavAna ! tame tamArA manane pUrepUruM jItI lIdhuM haze e mane vizvAsa che, paraMtu AnaMdanA akSayadhAma samA he prabhu ! mane A vAtanI pUrI pratIti te tyAre sA. 13 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 sAmAyika-vijJAna ja thAya ke jyAre tame mAruM mana A rIte pUrepUruM vazamAM " lAvI do. saMgrAmamAM eka lAkha subhaTane jItavA karatAM eka manane jItavAnuM kAma vadhAre agharU che. te ghaNA prayatne ghaNA abhyAse jItI zakAya che, tethI tene durArAdhya kahevAmAM AvyuM che. sAmAyikanI sAdhanAne svIkAra karyA pachI dareka tIrthaMkara A durArAdhya manane pUrepUruM jItI le che, tethI teo samabhAvanI siddhi karIne sajJa ane sadazI khanI zake che tathA dha rUpI tInI sthApanA vaDe tIthaMkarapada sAka karI zake che. jo ApaNe paNa sAmAyikanI-samabhAvanI siddhi karavI hAya te! A durArAdhya manane pUrepUruM chatI levAne dRDha saMkalpa karavA joie ane te mATe paddhatisarano pUrA prayatna karavAnI taiyArI rAkhavI joie. A saMbaMdhamAM zAstrakAronA gheADA zabdo sAMbhaLI lo : dIpikA khalvanirvANA, nirvANapathapradarzinI / ekaiva manasaH zuddhiH samAmnAtA manISibhiH // 6 vidvAna puruSoe eka manaHzuddhine ja meAkSamA dekhADanArI ane na bujhAya tevI dIpikA kahelI che.' satyAM hi manasaH zuddha, santyasanto'pi sadguNAH / santo'pyasatyatAM no santi saiva kAryA budhaistataH // jo mana:zuddhi thayelI hAya teA avidyamAna guNA AvI maLe che ane guNNA vidyamAna hoya chatAM manaHzuddhi Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA na hoya te te guNa che ja nahi; arthAt te guNe cAlyA javAnA ke nakAmA che." tadavazya manaHzuddhiH kartavyA siddhimicchatA / tapazrata mAthe, niH jAnai | mATe mokSanI IcchA rAkhanArAoe mananI zuddhi avazya karavI joIe. te sivAya tapa karavAthI, zAstranuM adhyayana karavAthI, vrata dhAraNa karavAthI ke bIjA kAyane daMDanArA upAye ajamAvavAthI zuM ?" kabIra sAheba kahe che : mana hI ko parabodhiye, mana hI ko upadeza / jo yaha mana basa Avai, ziSya hoya saba deza // bIjAne jAgRta karavA karatAM tamArA manane ja jAgRta kare ane bIjAne upadeza devA karatAM tamArA manane ja upadeza Ape. je A mana vazamAM-kAbUmAM Avaze te Akho deza tamAre ziSya thaI jaze. arthAt tame sahunA svAmI banaze. pachI tamAre kaI paNa jAtanI parAdhInatA raheze nahi. bhUpa duHkhI avadhUta duHkhI, duHkhI raMka viparIta / kahai kabIra ye saba duHkhI, sukhI saMta manajIta // kabIra pitAnA anubhavathI kahe che ke rAjAe duHkhI che, avadhUta-bAvA-saMnyAsI-sAdhuo paNa duHkhI che, raMke. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 sAmAyika-vijJAna paNa du:khI che ane zrImaMtA paNa du:khI che. mAtra manane pUrepUruM vaza karanAra saMta puruSo ja sukhI che. tAtparyaM ke manuSya nAnA-moTA game te sthitimAM hoya, paNa pAtAnA manane pUruM jItyA vinA te sukhI thaI zakatA nathI,' caMcalatA dU manane jItavA mATe tenA maladoSa eTale ke tenI malinatA ane vikSepoSa eTale ke tenI karavI paDe che. jo milanatA dUra na thAya teA te zuddha anI zake nahi ane caMcalatA dUra na thAya tA te sthira banI. zake nahi. yAganI tamAma praNAlikAe manane jItavA mATe ja nirmANa thayelI che. rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha ane kAma e badhA eka prakAranA mAnasika bhAvA ja che, eTale manane jItavAthI e badhA bhAvane jItI zakAya che. manane jItyA vinA sarvajIta thaI zakAtuM nathI. te saMbaMdhamAM eka kathA sAMbhaLe. sa jIta karasiMha nAmanA eka rAjA hatA. teNe potAnA pracaMDa sainya vaDe cha khaMDa dharatI jItI lIdhI hatI, tethI sahu tene sajIta kahetA hatA. rAjAne A sAMbhaLI prasannatA thatI, paraMtu tenI mAtA tene e nAmathI khelAvatI na hatI. e te tenA mUla nAmathI ja khelAvatI hatI. 6 eka divasa rAjAe mAtAne kahyuM : - mAtA ! badhA mane sarve jIta kahIne khelAve che ane tuM mane sarvAMjIta Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 197 kahIne kema khelAvatI nathI ? havethI tuM paNa mane sa`jIta kahIne olAvaje.' paraMtu mAtAe kaI javAba ApyA nahi, eTale rAjAe pUchyuM : 'tuM kema kaMI javAkha ApatI nathI ?' tyAre mAtAe kahyuM : jo tAre enuM kAraNa jANavu heya te! ahIMthI pacAza gAu dUra, nadInA kinAre, eka vaDanA vRkSa nIce, eka mahAtmA bese che. tenI pAse jA. te enu kAraNa jaNAvaze.' 6 mAtAnA A uttarathI rAjAne Azcaya te thayuM, paNa mAtAnI sUcanAne mAna ApI te pAtAnA gheADA vizvAsu mANasA sAthe pelA mahAtmA pAse gayA ane temane vaMdana karIne sAme beTho. mahAtmAe tene kuzala-samAcAra pUchyA ane AgamananuM kAraNa pUchyuM. rAjAe kahyuM : * gurudeva ! meM cha khaMDa dharatI jItI lIdhI che ane sahu mane sa jIta kahe che, paNa mArI mAtA mane sajIta kahetI nathI, tenu kAraNa zuM? tenA kahevAthI e kAraNa jANavA huM ApanI pAse Avyo chuM.' OM mahAtmA badhI paristhiti samajI gayA. temaNe kahyu : rAjan ! teM cha khaDa dharatI jItI lIdhI che, paNa hajI eka vastu jItI nathI, eTale tane sajIta zI rIte kahevAya ?' rAjAe kahyuM : 'evuM koNa che ke jene meM jItyuM na heAya ? meM cha khaMDa dharatInA nAnA--moTA badhA ja rAjAAne jItyA che.' mahAtmAe kahyuM : 'e vAta sAcI, paNa teM hajI tArA manane jItyuM nathI. sarvAMmAM te mana paNa Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 sAmAyika-vijJAna AvI gayuM ne ! vaLI moTA moTA rAja karatAM paNa manane jItavuM muzkela che.' te ja vakhate rAjAe pAtAnA manane pUrepUruM thatI levAnA niya karyAM. mahApuruSe tene dhanyavAda ApyA ane jaNAvyuM ke ' je manane jIte che, te sa jIta che. manane jItyA pachI kaI jItavAnuM bAkI rahetu nathI.' have manane jItavA mATenA keTalAka abhyAsa ahI rajU karIzu. prathama abhyAsa-vicAradazana eka svaccha-sughaDa eraDAmAM Unanu Asana bichAvIne tenA para siddhAsana ke padmAsanamAM besI jAe. hAthane dhyAna mATe nizcita mudrAmAM rAkhA. AMkha baMdha karI leA. mesTaDane sIdhA rAkho. have manamAM AvanArA vicAro para dhyAna Ape. je vicAra manamAM Ave tene AvavA de. AvatA vicArAne rokavA, haThAvavA ke dabAvavAnA jarApaNa prayatna na karo. je vicAro Ave tene AvavA de ane tame e vicArIne cUpacApa dekhatA rahe. tamAruM samagra dhyAna e vicAro para kendrita karo. tame evI kalpanA kare ke tame eka daka banIne e vicArone joI rahyA che. dRSTA banIne e vicArAnu AvavuM-javuM dekhatA jAo ane tenuM adhyayana karatA jAe. mana kevI rIte eka vicArathI bIjA vicAra para, eka ghaTanAthI bIjI ghaTanA para vicaraNa kare che, vyatIta thayelI ghaTanAonu kevI rIte punarAvata na kare Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 199 che ane bhaviSyanI kalpanAo kevI rIte nirmANa kare che, te eka daSTa tarIke barAbara juo. vicArene rekavAna athavA haThAvavA prayatna na kare. DI vAra mATe tame pitAne enAthI alaga samaje. kalpanA karo ke tame eka alaga vyakti che ane mana eka alaga vastu che. tame ene e rIte joI rahyA che. AvI rIte keTalIka vAra ane keTalAka divasanA abhyAsathI tame anubhava karaze ke jema tame vicArenA pravAha tathA mananI gatine jovA mAMDe che ke te gati zekAvA lAge che, mana sthira thavA lAge che, vicAre pitAnI meLe ja aTakavA lAge che, vicAronuM Agamana pitAnI meLe ja baMdha thaI jAya che ane mana nizcala thavA lAge che. A abhyAsamAM vicAranA Agamanane rokavuM paDatuM nathI. manane vazamAM lAvavAno prayatna kare paDatuM nathI. vicAra-darzananA abhyAsathI e kArya svayaM siddha thavA lAge che. bIjo abhyAsa-vicArasarjana pahelAnI jema Asana lagAvI besI jAo. hAthane mudrAmAM rAkhI AMkha baMdha kare. merudaMDa sIdhe rAkhe. tamArA manamAM kaI eka viSayane vicAra lAve. ghara, peDhI, ophisa, pravAsa Adi koI paNa ekane vicAra lAve. pAMcathI sAta sekanDa enA para vicAra kare athavA enA saMbaMdhI AvanAra vicArane juo. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 sAmAyika-vijJAna tyAra pachI e vicArane haTAvI de ane bIjo vicAra manamAM lAve. thoDI sekanDa e vicArane jue. pachI ene paNa haThAvI de. pachI trIje vicAra, ethe vicAra, pAMcame vicAra paNa e rIte manamAM lAvI tenA para DI sekanDa dhyAna Apo ane pachI tene haTAvI de. A rIte eka pachI eka vicAra pedA karatA jAo ane thoDI sekanDa pachI tene haThAvatA jAo. paMdara-vIsa miniTa A kriyAne abhyAsa karavAthI vicArane niyaMtrita karavAnI zakti prApta thAya che. svecchAthI vicArene kaI paNa kAryamAM joDI zakAya che. jene ciMtA karavAnI Teva che, temane A abhyAsathI lAbha thaze. tame svayaM vicAranA sraSTA ane daSTa banI jaze. keTalAka divasa pachI IcchAnI viruddha vicAra AvavAnuM chUTI jaze. mananA IzAre tame nahi nAce, paNa mane tamArA IzAre nAcavA lAgaze. tame mananA svAmI thaI tamArI mane zaktine ISTa dizA ane kAryamAM prayoga karI zakaze. trIje abhyAsa-vicAravisarjana padmAsane athavA siddhAsane beso. bhUmisparza, cinmaya athavA kaI paNa mudrAmAM hAtha rAkhe. A baMdha kare ane merudaMDa sIdhe rAkhe. prathama tamAruM dhyAna mana tarapha laI jAo. manamAM vicAra AvI rahyo che, te juo. je je vicAra manamAM Avate jAya tene haThAvatA jAo. keI vicArane TakavAnI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 201 taka Apaze nahi. tamAruM kAma kevala vicArAne haThAvavAnu che. vicAra peAtAnI meLe Ave che, tene AvavA do. paNa tarata tene haThAvI do. vicArone AvatA rokavAnA nathI ke tene lAvavAnA nathI. mAtra temane haThAvavAnuM kAma ja karavAnuM che. gheADA divasa A abhyAsa karo. tenAthI vicAro aTake che ane mana zAMta thatu jAya che. vicAronuM Agamana thaDA vakhata pachI baMdha thaI jAya che. vicAro thaMbhI jatAM mana sthira ane ekAgra thavA lAge che. sAdhue tathA saMsArIe ane mATe A kriyA upayAgI che. ceAthe| abhyAsa-nivicAra avasthA Asana tathA mudrA pUrvavat rAkho. AMkhA baMdha karI lA. merujju Da TaTAra rAkho. dhyAna mananI tarapha laI jA ane tene eka ja aTake vicArazUnya banAvI de. A jhaTako zArIrika nahi, mAnasika samajavAnA che, mAnasika jhaTakAnI sAthe kSaNabhara mATe manane nizcala banAvI do. ekAeka mAnasika jhaTakAthI manane thoDI kSaNA jJAnazUnya banAvo. A avasthAmAM koI vicAra raheze nahi. AvI rIte vAravAra manane zUnyAvasthAmAM lAvavAnI ceSTA karo. prArabhamAM A kriyA kaika aTapaTI ane kaThina lAgaze, paraMtu prathama traNa abhyAsa karavAthI A kriyA karI zakaze. A kriyAnA abhyAsa sAdhanA daramiyAna athavA dainika kAryAnI vacce paNa karatA raheA. A kriyA siddha thatAM tamArA mana para pUro kAbU AvI jaze. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna A cAra abhyAsane ApaNe ' mana jItavAnI kalA' kahI zakIe. pratyeka pAka AnI ajamAyaza kare, evI amArI abhyarthanA che. 202 praznottarI prazna-mananuM kArya zuM? uttara-manana-vyApAra. smaraNa, ciMtana Adi mananavyApAra che. lAgaNI ke bhAvAne paNa temAM ja samAveza samajave. prazna-manana-vyApAra koNa kare che ? uttara-manana-vyApAra AtmA kare che. jo AtmA na hAya tA manana-vyApAra thaI zake nahi, maDaduM manana-vyApAra karI zakatuM nathI, kAraNa ke tenAmAM AtmA nathI. te ja rIte tamAma jaDa padAthaeN AtmArahita hAvAthI koI paNa prakAranA manana-vyApAra karI zakatA nathI. prazna-manana-vyApAra AtmA kare che ke mana kare che? uttara-manana-vyApAra AtmA kare che, paNa te mana vaDe kare che, eTale ghaNI vakhata evA khyAla Ave che ke mana vicAra karI rahyuM che; paraMtu mana e koI svataMtra tattva nathI ke te peAtAnI meLe vicAro karI zake. AtmAne jyAre vicAro karavA hAya, tyAre te mana vaDe kare che; tethI tA. AtmAne rAjA ane manane divAnanI upamA apAya che. prazna-AtmA kevI rIte manana-vyApAra kare che? uttara-AtmA mana:paryAsikanA udayathI manAva - Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 203 NAnA pudgale grahaNa karIne tene manarUpe pariNAve che ke jene dravyamana (Physical Mind) kahevAmAM Ave che. - A dravyamananuM AlaMbana laIne te manana-vyApAra kare che. manana karI rahelA AtmAne bhAvamana (Conscious Mind) kahevAmAM Ave che. jaina zAstromAM kahyuM che ke "vI puna maLAimariyAto mAMvamaLo-je jIva mananA pariNAma ane kiyAvALo hoya, tene bhAvamana samajavAnuM che. tAtparya ke prathama AtmA tathA prakAranA pudgala-paramANuo vaDe mananI racanA kare che ane pachI temAM caitanyane saMskAra mUkatAM vicAranI prakriyA zarU thAya che. prazna-manane jaDa samajavuM ke caitanya samajavuM ? uttara-mana jaDa che, paNa caitanyanA satata saMgane lIdhe caitanya jevuM jaNAya che. prazna-zuM badhA AtmAone dravyamana tathA bhAvamana . hoya che? uttara-nA. siddha bhagavaMte eTale muktinA jIve sakala karmathI rahita heIne tyAM manane saMbhava ja nathI. saMsArI jemAM keTalAkane mAtra dravyamana heya che, paNa bhAvamana hetuM nathI, keTalAkane mAtra bhAvamana hoya che, paNa dravyamana hotuM nathI, ane keTalAkane dravyamana ane bhAvamana baMne hoya che. prazna-A te bahu UMDI vAta nIkaLI! jaina dharma Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 sAmAyika-vijJAna mana saMbaMdhI ATale UMDe gaye haze, tenI te ka95nA ja na hatI ! vAru, A traNe ya prakAra viSe thoDI samaja Apaze ? uttara-jarUra. je AtmAoe kevalajJAnanI prApti karI hoya, temane kevalI bhagavaMte kahevAmAM Ave che. temane dravyamana hoya che, paNa maraNa-ciMtanarUpa manana-vyApAra hete nathI, eTale ke bhAvamana hetuM nathI. temane badhuM jJAna pratyakSa sIdhuM ja thAya che. ekendriya, beIndriya, teIndriya, - cauriniya, saMmUrNima tiryaMca ane saMmUrchAima manuSyane bhAvamana hoya che, paNa dravyamana hetuM nathI. arthAt A - AtmAo vicAra karI zakavAnI zaktivALA hoya che, paNa dravyamananA abhAve pitAnA vicAro vyakta karI zakatA nathI. deva, nAraka, garbhaja, tiryaMca ane garbhaja manuSyane dravyamAna ane bhAvamana baMne hoya che, eTale teo potAnA vicAre vyakta karI zake che. jenA vargIkaraNa aMge vizeSa jANavA IcchanAre amAre racele "jIvavicAra-prakAzikA yAne jaina dharmanuM prANIvijJAna" nAmane sacitra graMtha che. prazna- manana-vyApAra AtmA kare che, te sArAbeTA vicArenI javAbadArI kenI? uttara-AtmAnI. prazna-te pachI amuka oTo ke kharAba vicAra karavA mATe manane Thapake zA mATe ApavAmAM Ave che ? Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana jItavAnI kalA 205 . uttara-samajyA vinA. te mATe khareA ThapakA tA AtmAne ja ApavA joie, paNa vyavahAramAM chIDe caDayA te cAra gaNAya che, e rIte manane ThapakA ApavAmAM Ave che. A vastu rUDhirUpa banI jatAM hAla paNa AvA ja vyavahAra cAlI rahyo che, paraMtu bhagavAna mahAvIra AvA sa` prasaMge AtmAnA ja ullekha karatA ane sArA-khATA badhA vicArA mATe tene ja javAbadAra gaNatA. zrI uttarAdhyayanasUtranI temanI vANI sAMbhaLe : appA naI veyaraNI, appA me kUDasAmalI / appA kAmaduhA dheNu, appA me nandavaNaM // appA kattA vikattA ya, duhANa ya suhANa ya / appA mittamamitaM ca, duppaTTa suppaTTao || mAro AtmA ja vaitaraNI ( naraka nadI ) che ane mA AtmA ja phuTa zAlmalI (narakamAM thatu' eka prakAranuM kAMTAvALu bhayaMkara vRkSa) che. mAro AtmA ja kAmA gAya che ane mArA AtmA ja nanavana che. 4 A AtmA ja duHkha ane sukhanA kartA che tathA nAza karanArA che. vaLI A AtmA ja mitra ane amitra che. jo te dRSTa rIte pravate te amitra bane che ane vaitaraNI Adi duHkhAnA hetu thAya che; ane sArI rIte pravate tA mitra bane che tathA kAmA vagere samasta sukhAnA hetu thAya che.' prazna-A paristhitimAM anuzAsana kenu karavu joie ? AtmAnuM ke mananuM? Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 sAmAyika-vijJAna uttara-AtmAnuM. prazna-te pachI manane ja jagADo ane manane ja upadeza Ape vagere vacane kahevAno artha zo ? uttara-e aupacArika che, paraMtu ApaNe tenA parathI gya sAra grahaNa karI levuM joIe. prazna-zuM mana keI paNa saMgemAM bahAra jatuM nahi hoya ? uttara-nA. te zarIranI maryAdAmAM rahIne pitAne karavAnuM badhuM kAma karI zake che. chatAM ema mAnI laIe ke dravyamana eTale ke mananA paramANu bahAra jAya che, te paramANu jaDa che. temAM vicAranI zakti te AtmAnA saMparkathI ja AvI zake che, eTale e rIte bahAra gayeluM mana vicArAdi pravRtti karavAne zaktimAna thatuM nathI. prazna paristhiti AvI che te vizvamAnasa ( Universal Mind) eTale AkhA vizvamAM mana vyApI raheluM che ane tethI tenA eka bhAgamAM thayelI ghaTanAne bIjA bhAgamAM khyAla AvI jAya che, evuM pratipAdana zA AdhAre karAya che? uttara-e te teo jANe. paraMtu hAlamAM mana saMbaMdhI abhyAsa vadhe che, pravegenuM pramANa paNa vadhyuM che, ane tenA AdhAre jAtajAtanAM vidhAne thaI rahyAM che. temAMthI keIne paNa satya tarIke svIkAra karatAM pahelAM tenuM ghaNuM parIkSaNa karavuM joIe. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12 ]. samabhAva aMge keTaluMka sAmAyikamAM mukhyatve samabhAva keLavavAno che, eTale te aMge paNa keTaluMka jANI laIe. yegasAranA bIjA prastAvamAM kahyuM che keassttaaNgsyaapi yogasya, sArabhUtamidaM khalu / yato yamAdivyAso'smin sarvA'pyasyaiva hetave / / aSTAMgayogane sAra paNa e ja che, eTale ke samabhAva che. yama-niyamAdi vegane badhe vistAra tenI siddhi mATe ja che." Aje aSTAMgayoganI sArI evI prasiddhi che ane veganuM nAma AvyuM ke leke tenA tarapha AMgaLI cIMdhe che. paraMtu e aSTAMgayogane sAra te samabhAva ja che. temAM yama-niyamane je vistAra che, e badhA manane samabhAvamAM lAvavA mATe ja che. ame aSTAMgayeganA vivecanarUpe "AtmadarzananI amegha vidyA nAmane graMtha Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 sAmAyika-vijJAna lakhelA che, te jijJAsuoe vAMcavA-vicAravA cAgya che. aSTAMgayogamAM (1) yama, (ra) niyama, (3) Asana, (4) prANAyAma, (5) pratyAhAra, (6) dhAraNA, (7) dhyAna ane (8) samAdhi e ATha aMgA hAya che. akalye'pi kaivalyaM, sAmyenAnena nAnyathA / pramAdaH kSaNamapyatra, tataH kartuM na sAmpratam // 19 // * cAhe Aje ke kAle ( athavA A bhavamAM ke parabhavamAM ) kevalajJAna uparyukta sAmya-samabhAva vaDe ja prApta thaze, khIjI koI paNa rIte nahi, tethI A bAbatamAM eka kSaNa vAra paNa pramAda karavA ucita nathI.' tAtpaya ke kevalajJAnanI IcchA-abhilASAvALAe bIjI badhI ALapa pALa cheDIne samabhAvanI siddhi mATe prayatnazIla thavu joie. kiM buddhena kimIzena, kiM dhAtrA kimu viSNunA / vi-bineTra rAmAvata sva jIvuM manaH // 20 // 'jo ApaNuM mana rAga ane dveSathI kaluSita che, te buddha, mahAdeva, brahmA, viSNu ke svayaM jinendradevathI paNa zuM ? tA ke temAMthI kAI paNa kaluSita manavALAne mukti ApI zakatA nathI.' ApaNe game te devane mAnIe ke bhajIe, e badhA ce AlaMbana rUpa che. taravAnu tA ApaNA puruSAthI ja Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluM ka che ane temAM mukhya kartavya samabhAvanI mArA deva amuka che, ema kahetu hAya ke jaIza tA e vAta tattvajJAne maMjUra nathI. kiM nAndena mite rahe, jiM Te: jiM khaTAmara : 1 kiM muNDamuNDanenApi, sAmyaM sarvatra no yadi // 23 // 209 siddhi che. koI mATe huM tarI jo dareka bAbatamAM samabhAva prApta thaye na hAya te nagnapaNAthI zuM? zveta ke rAtAM vastro dhAraNa karavAthI paNa !? ane jaTA vadhAravAthI ke mAthuM muMDAvavAthI paNa zuM ? arthAt te khAM niSphala che.' mAtra bAhya veza ke bAhya AcaraNa manuSyane tArI zakatAM nathI. te mATe pUrI aMtaraMga taiyArI joie. nityaniyamita sAmAyikanA abhyAsa e tenI ataraMga taiyArI che. kiM vrataiH kiM vratAcAraH, kiM tapobhirjapaizca kim / kiM dhyAnaiH kiM tathA dhyeyairna cittaM yadi bhAsvaram ||22|| * jo citta nirmAla eTale rAgAdi malathI rahita na hoya to vratA, vratanA AcArA, tA, japA, dhyAnA ane dhyeyeAthI paNa zuM?' tAtparya ke A badhAne mUla hetu cittazuddhi che. e hetu siddha thAya te ja tenuM mahattva che. anyathA tenuM kaMI mahattva nathI. kiM kliSTendriyarodhena, kiM sadA paThanAdibhiH / kiM sarvasvapradAnena tattvaM nonmIlitaM yadi // 23 // '' sA. 14 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra60 sAmAyika-vijJAna je hRdayamAM sAmyarUpa tattvane vikAsa na thAya te kalezakArI IndriyanigrahathI zuM? rAtri-divasa zAstronA paThanAdirUpa svAdhyAyathI zuM? ane sarvasvanuM dAna karavAthI paNa zuM?" tAtparya ke samabhAvanI prApti vinA badhAM niSphala che. nAJcalo mukhavastra na, ca rAkA na cturdshii| na zraddhAvAtA vA, sarva zivama manaH pArakA aMcala eTale vastrane cheDe, muhapattI, pUnama, caudaza ke zrAddhAdi pratiSThA e kaI tattva nathI, paraMtu nirmala mana e ja tattva che. aMcala ThIka ke kaTAsaNuM ThIka? muhapattI badhe vakhata rAkhavI joIe ke nahi ? pUnama sAcI ke caudaza? athavA zraddhAdi kiyA karavI kalpe ke na kape ? A prazno aMge ghaNuM vAdavivAdo thayA che, temAMthI tatva nIkaLyuM nathI, UlaTA kaleza vadhyA che ane manabheda thayA che. Ajane tithine jhaghaDe paNa e ja prakAra che. tAtparya ke vyartha vAdavivAdezamAM paDI samaya ane zaktine vyaya kare tathA karmabaMdhana vadhAravuM, e keIpaNa rIte ucita nathI. sujJajane te potAnuM hita vicArIne pitAnA manane nirmala banAvavAno prayatna kare joIe. dRSTvA zrIgautama buddhainiHpaJcazatatApasaH / bharatamukhairvApi kva kRto bAhyakugrahaH // 25 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluM ka 211 6 zrI gautamasvAmIne joI ne khAdha pAmelA paMdarasA tApasAe tathA bharata cakravartI vageree uparyukta bAhya anuchAnA kyAM karyAM hatAM ?' zrI gautamasvAmIe dIkSA ApelA aneka ziSyAne kevalajJAna thayu, paNa peAtAne kevalajJAna na thayuM, tethI kheda pAmI vicAra karatA hatA, tyAM temane devANI yAda AvI ke je vyakti aSTApadyagirivara paheoMcI tyAM rahelA badhA jinezvarAne namI eka rAtri tyAM gALe, tene te ja lavamAM mukti maLe che." eTale prabhunI AjJA laI te cAraNalabdhi vaDe kSaNa mAtramAM aSTApaddhagiri samIpe AvyA. have A vakhate kauDinya, datta ane sevAla vagere paMdaraso tApasA aSTApadanA mahimA sAMbhaLI tenA para Aro haNa karavA AvyA hatA. temAM pAMcase tApase eka upavAsa karI lIlA kada vagere vaDe pAraNuM karatAM aSTApadanI pahelI mekhalA sudhI pahoMcyA hatA. bIjA pAMcase tApaseA chaThTha tapa karI sUkA kada vagere vaDe pAraNuM karatAM bIjI mekhalA sudhI pahoMcyA hatA ane trIjA pAMcaso tApase aThThamane tapa karI sUkI sevAla vaDe pAraNu karatAM trIjI mekhalA sudhI pahoMcyA hatA. tyAMthI UMce caDavAne azakta hovAthI te badhA tyAM ja aTakI paDayA hatA. evAmAM suvarNa maya kAMti ane puSTa AkRtivALA zrI gautamane tyAM AvatA joyA, eTale teo paraspara kahevA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 sAmAyika-vijJAna : lAgyA ke ' ApaNe zarIre dubaLA thaI gayA chIe, chatAM upara caDI zakatA nathI, te| A sthUla zarIravALA muni zI rIte upara caDI zakaze ?' hajI teo A pramANe vAtacIta kare che, tyAM teA zrI gautamasvAmI e giri para caDI paNa gayA ane temanI najara sAmethI adazya thaI gayA. A mahiSa nI ahI joI e tApase vicAra karavA lAgyA ke pAse jarUra koI addabhuta zakti che, tethI jo te pAchA Avaze teA ApaNe temanA ziSya thaIzuM.' AvA nizcaya karI teo emanA pAchA pharavAnI rAha jovA lAgyA. zrI gautamasvAmIe aSTApazira para bharata cakravatI - e bharAvelAM cAvIza tIthaMkaranAM bibene bhaktibhAvathI vaMdanA karIne rAtri tyAM ja gALI. bIjA divase prAtaHkALe te nIce UtaravA lAgyA, tyAre pelA tAparA temanA jovAmAM AvyA. tApasAe temane praNAma karIne kahyuM : he mahAtma! ! ame tamArA ziSya thavA icchIe chIe. tame amArA guru thAo. uttaramAM zrI gautamasvAmIe kahyuM : ' je sarvAMga paramezvara mahAvIra prabhu che, te ja tamArA guru thAe.' pachI teoe ghaNA Agraha karyAM, tyAre zrI gautamasvAmIe temane tyAM ja dIkSA ApI ane temane sAthe laine tee prabhunI pAse AvavA nIkaLyA. mArgImAM koI gAma AvatAM bhikSAne samaya thaye, eTale gautamasvAmIe temanA tApasa ziSyAne pUchyuM ke tamAre pAraNuM karavA mATe zu ISTa vastu lAvu` ?' tApasa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluM ka 213 ziSyoe kahyuM : * amAre mATe kSIra lAvajo,' eTale zrI gautamasvAmI eka pAtramAM kSIra lAvyA ane sahune eka paMktimAM besI javAnuM jaNAvyuM. tApasa-ziSyA vicAramAM paDayA ke * ATalI kSIrathI badhAne pAraNuM zI rIte thaze ?' paraMtu zrI gautamasvAmI akSINamahAnasIlabdhinA dhAraka hatA, eTale temaNe eTalI kSIrathI badhAne pAraNuM karAvyu ane pachI pote AhAra karavA beThA. have jyAre tApasA bhAjana karavA beThA tyAre teo vicAra karavA lAgyA ke ApaNe kharekhara dhanya chIe ke ApaNane AvA mahAmuninA samAgama thaye ane vIra paramAtmA jevA dharmaguru maLyA. A vicAre bhAvazuddhi thatAM thatAM sevAlabhakSI pAMcase tApasAne tyAM ja kevalajJAna utpanna thayuM. tyAMthI AgaLa vadhI prabhu samIpe AvatAM temanA prAtihAya vagere joI ne datta vagere pAMcase tApasAne kevala jJAna utpanna thayuM ane bAkInA kauDinya Adi pAMcase tApasAne prabhunAM darzana thatAM kevalajJAna utpanna thayuM. pachI teo vIra prabhune pradakSiNA karI kevalI bhagavaMteAnI pariSada tarapha cAlyA, tyAre gautamasvAmIe kahyuM : prathama vIra prabhune vaMdana karI.' prabhue kahyuM : * gautama ! kevalInI AzAnanA karo nahi." eTale gautamasvAmIe tarata ja mithyA duSkRtya ApI temane khamAvyA. tAtparya ke A rIte zrI gautamasvAmInA samAgamamAM AvelA paMdarasA tApase kevalajJAna pAmyA, temAM temanI cittazuddhi arthAt rAgadveSarahita avasthA ja kAraNabhUta hatI. 6 6 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 sAmAyika-vijJAna zrI bharata cakravatI vastrAlaMkArathI sajaja thaIne arIsA bhuvanamAM UbhA hatA ane pitAnA zarIranI zobhA joI rahyA hatA. evAmAM eka AMgaLI parathI mudrikA-vAMTI sarI paDI ane te AMgaLI varavI lAgI. bharatezvara cekaDyAH "zuM mArA zarIranI zobhA A aMlakArene lIdhe ja che!" ane temaNe eka pachI eka badhA alaMkAre utArI nAkhIne joyuM te zarIra zobhAvihIna lAgyuM. e ja vakhate A zebhA anitya che, zarIra paNa anitya che ane saghaLA saMbadhe paNa anitya che. evI bhAvanA temanA aMtaramAM prakaTa thaI ane te AgaLa vadhatAM cittamAM rahe rAga ane zreSarUpI mala ochA thavA lAge. chevaTe te mane saMpUrNa nAza thatAM temane tyAM ja kevalajJAna utpanna thayuM. tAtparya ke bAhya anuSThAna vinA temane paNa mAtra cittazuddhithI ja kevalajJAna thayuM hatuM. dRDhaprahArivIreNa, cilAtIputrayoginA / cittaM candrojjvalaM kArya, kiMmato yoga uttmH?||26|| daDhaprahArI jevA vIra puruSa ane cilAtIputra jevA yegIe pitAnA cittane caMdranA jevuM ujajvala-nirmala karavuM joIe. tenAthI uttama vega kahe che? mahAtmA cilAtIputranI kathA pUrve AvI gaI che. zrI daDhaprahArInI kathA A pramANe jANavI : zrIdaDhaprahAranI kathA durdhara nAmane brAhmaNane eka putra nAnapaNathI corI, jugAra vagerenA chaMde caDI gayo ane badhA lokone aLakha Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluMka 215 maNe thaI paDyo. chevaTe rAjAe tene hadapAra karyo ane te pharatA pharatA eka aTavImAM jaI caDyo. tyAM coroe pakaDIne potAnA rAjA samakSa rajU karyo. e rAjA manuSyane parIkSaka hato, eTale teNe pitAnA kAmane jANI tene rAkhI lIdhe. anukrame A durdhara corone rAjA banyA ane tene prahAra kadI khAlI na jato, eTale daDhaprahArInA nAmathI oLakhAva, lAge. eka vAra daDhapraDArIe puSkaLa mAlamattA meLavavAnA IrAdAthI kuzasthala nagara para dhADa pADI. A nagara sainikethI sadA rakSAyeluM rahetuM, eTale tene bhAMgavAnuM kAma saheluM na hatuM, paNa daDhaprahArI sAthe care ghaNA hatA, eTale temaNe jotajotAmAM badhA sainikane haTAvI dIdhA ane AkhA nagaramAM bephAma lUMTa calAvI. te vakhate eka cera eka brAhmaNanA gharamAM peTho. Ama te te brAhmaNa daridrI hatuM, paNa chokarAoe haTha levAthI teNe yajamAnanA gharethI yAcIne dUdha, sAkara, cekhA, badAma vagere meLavyAM hatAM ane tenI kSIra banAvI hatI. tene ApavA mATe chokarAo kAgaDoLe TAMpI rahyAM hatAM. evAmAM care, anya kaI sArI vastu hAthamAM na AvatAM, kSIranuM pAtra upADI lIdhuM ane chekarAMo TaLavaLatAM UbhA rahyAM. A dazya joI brAhmaNane bahu lAgI AvyuM, eTale teNe kSIranuM pAtra pAchuM meLavavA mATe bhagaLa upADI Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 sAmAyika-vijJAna corane sAmane karyo. Ama baMne vacce dhamAcakaDI macI, tyAM daDhaprahArI tyAM AvI pahoMcyA ane teNe pitAnA mANasa para humalo thate joIne taravAra kheMcI. enA eka ja ghAe brAhmaNanuM mAthuM dhaDathI juduM thaI gayuM. A banAvathI brAhmaNanI strI kaMpI UThI ane chekarAo dhrujavA lAgyA. paraMtu AMgaNAmAM bAMdhelI gAyathI A sahana thayuM nahi. te pitAnA pAlanahArane ziraccheda thayele joI upharATe AvI ane baMdhana teDIne daDhaprahArInI sAme thaI. daDhaprahArInA dilamAM dayA na hatI, vaLI te aThaMga sAhasika hatuM, eTale teNe kaMI paNa vadhu vicAra karyA vinA gAya para tavAra jhIMkI ane tenuM mastaka paNa dhaDathI juduM karI nAkhyuM. A rIte pitAnA khArA pati ane garIbaDI gAyanI hatyA thatAM brAhmaNa patnIne mijAja atyaMta uzkerAI gaye. ane te gALe detI daDhaprahArIne mAravA doDI, paNa vikarALa vAgha AgaLa hariNInuM zuM gajuM ? daDhaprahArIe tenA peTamAM taravAra halAvI dIdhI ane te Dhagale thaIne nIce paDI. A brAhmaNa garbhavatI hatI, eTale tenuM peTa cIrAtAM aMdarane garbha paNa cIrAI gaye. A rIte daDhaprahArIe kodha, sahasikatA ane nirdayatAne vaza thaI brahmahatyA, gauhatyA, strI hatyA ane bAlahatyA e cAra mahAna hatyA karI. paraMtu chellI hatyAe tenA haiyAne hacamacAvI nAkhyuM. te vicAra karavA lAgyaH "ahe meM A zuM karyuM? eka sAthe cAra Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 samabhAva aMge keTaluMka hatyA ? ane te paNa brAhmaNa, gAya, strI tathA bALakanI ? hA! hA! mArA je nirdaya ane ghora pApI bIje keNuM haze? kharekhara ! meM ghaNuM beTuM karyuM che! mArI durjanatAe mAjhA mUkI che!" AvA vicAro karate daDhaprahArI potAnA sAthIo sAthe kuzasthala choDI gaye, paraMtu peluM bhayAnaka dazya tenI najara AgaLathI kSaNa vAra paNa dUra thayuM nahi. te pitAnA duSTa kRtyanI vAraMvAra niMdA karavA lAgyA. ema karatAM tenuM hRdaya pIgaLI gayuM ane tenI AMkhamAMthI azrudhArA vahevA lAgI. AgaLa cAlatAM vanapradeza zarU thayuM. tyAM eka muni tenA jovAmAM AvyA, eTale te emanAM caraNo pakaDIne dhrusake ne dhrusake revA lAgyuM. munie kahyuM: "mahAnubhAva! zAMta thA. ATale zeka-saMtApa zAne kare che?" daDhaprahArIe kahyuM "prabho ! huM mahApApI chuM, adhama chuM, nIca chuM, Aje najIvA kAraNasara meM brAhmaNa, gAya, strI ane bALakanI hatyA karI che. have mAruM zuM thaze ? prabho mane bacAvo." | munie kahyuM: "mahAnubhAva! pApane aMtarathI pazcAttApa the, e pavitratAne prAraMbha che ane tene pharI nahi karavAnA saMkalpathI e pavitratA pUrNa thAya che, mATe pharI pApa na karavAne daDha saMkalpa kara. vaLI patitapAvana pUrNa puruSa zrIjinezvaradevee ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mahAvratavALuM uttama prakAranuM zIla Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 sAmAyika-vijJAna batAvyuM che, te tuM dhAraNa kara, eTale sarva pApothI mukta thaI pUrNa pavitra banIza." daDhaprahArIe te vakhate pAMca mahAvratavALuM uttama zIla dhAraNa karyuM ane e abhigraha lIdhe ke "jyAM sudhI A cAra hatyAo yAda Ave, tyAM sudhI mAre anna ke pANI levAM nahi ke ghora abhigraha ! kevI bhISmapratijJA ! tame sUra varSe sUra" je puruSa pApa karavAmAM zUravIra hoya che, teo prasaMga AvatAM dharma karavAmAM paNa zUravIra bane che. e kahevata dRDhaprahArIe sAcI pADI. teo cora-DAkulUMTArA-ghAtakI-pAtakImAMthI suzIla saMta thayA ane kuzasthala nagaranA daravAje AvIne kAsargamAM magna thayA. A joI leke aneka jAtanA upAlaMbhe ApavApUrvaka temanA para IMTa-reDAne varasAda varasAvavA lAgyA, paraMtu daDhaprahArIe keIna para roSa karyo nahi. teo to samabhAvamAM ja magna rahyA. ema karatAM patthara-reDAthI temanuM zarIra DhaMkAI gayuM ane mAtra mastaka ja bAkI rahyuM, tyAre teo kAyetsarga pUrNa karIne e IMTaraDAmAMthI bahAra nIkaLyA ane nagaranA bIjA daravAje jaIne UbhA rahyA. tyAM paNa e ja hAla thayA. eTale teo trIjA ane cothA daravAje gayA. tyAM paNa e ja anubhava thaye, paraMtu have zubhadhyAnanA ge temanA cittanI saMpUrNa zuddhi thaI hatI, eTale temane kevalajJAna utpanna thayuM ane leke temanA page paDayA. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluMka have samabhAva kevI rIte keLave joIe, tenuM vivecana karIzuM. te aMge gasAramAM kahyuM che keraagdvessvinaabhuutN, sAmyaM tattvaM taducyate / svazaMsinA kva tat teSAM, paradUSaNavAdinAm // 14 // "rAga ane dveSano abhAva te sAmya che ane sAmya te ja tava che. jeo pitAnI prazaMsA kare che ane bIjAnI niMdA kare che, teo A tatva kevI rIte prApta karI zake ? tAtparya ke na ja karI zake." sAmya, samatA, samatva e badhAM samabhAvanAM ja anya nAmo che, eTale samabhAva e ja kharuM tatva che, mULabhUta rahasya che athavA te paramArtha che, ema samajavAnuM che. paraMtu A tattva, mULabhUta rahasya ke paramArtha te ja pAmI zake che ke je svaprazaMsA ane paraniMdAthI dUra rahe che. svaprazaMsA e rAgamAMthI udbhavele mahAna AdhyAtmika doSa che ane paraniMdA e zreSamAMthI utpanna thayele mahAna AdhyAtmika deSa che. jema kapaDAMmAMthI malinatA dUra thAya te ja tene bIje raMga caDI zake che, tema A be AdhyAtmika do dUra thAya, te ja AtmAne samabhAvane raMga caDI zake che. eTale samabhAvanI pRhA-IcchA-abhilASA rAkhanAre sahu prathama A be doSane dUra karavA kaTibaddha thavuM joIe. mAnA'pamAne nindAyAM, stutau vA lossttkaanycne| jIvite maraNe lAbhAlAbhe raMke mahardvike // 15 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 sAmAyika-vijJAna zatrau mitre sukhaduHkhe, haSIkArthe zubhAzubhe / sarvatrApi yadekatvaM, tattvaM tadbhedyatAM param // 96 // sanmAnamAM ane apamAnamAM, niMdAmAM ane stutimAM, mATInA DhephAMmAM ane senAmAM, jIvanamAM ane maraNamAM, lAbhamAM ane nukazAnamAM, raMka avasthAmAM ke rAjAnI avasthAmAM, zatrumAM ane mitramAM, sukhamAM ane duHkhamAM, Indriyane anukUla ane pratikUla viSayamAM, ema dareka ThekANe cittanI samAnatA rAkhavI, te samabhAva che ane te ja tatva che. tethI UlaTuM te atava che." thoDA vivecanathI A vastu vadhAre spaSTa thaze. ApaNuM jIvanamAM sanmAna ane stutinA prasaMge Ave che, tema apamAna ane niMdAnA prasaMge paNa Ave che. temAM sanmAna ane stutinA prasaMge phUlAvuM nahi tathA apamAna ane niMdAnA prasaMge akaLAvuM nahi, e samabhAvanuM rahasya che. A bAbatamAM ApaNe kayAM UbhA chIe ? te jovAnuM che. mATInA DhephAne nakAmuM gaNuM pheMkI devuM ane senAnA TukaDAne mahatva ApI tenA tarapha AkarSAvuM, e samabhAvanI - sarahada oLaMgavA jevuM che. jemaNe AtmA athavA brahmane satya mAnya che ane jagata ke saMsArane mithA gaNela che, tenI daSTimAM te A baMne pudgalanI racanA heIsamAna ja che. svAmI rAmakRSNa paramahaMse saMnyAsa grahaNa karyo, tyAre teo gaMgAnA kinAre eka hAthamAM mATIne TukaDe ane bIjA hAthamAM Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluMka 221 senAne TukaDo laIne UbhA rahyA hatA ane e baMnenI tulanA karI hatI. : "Ane leke mATIne TukaDA kahe che, ane Ane leke senAne TukaDo kahe che. paNa mamatvabuddhie to mAre A baMnene tyAga che. ane temaNe e baMne vastuo gaMgA nadImAM pheMkI dIdhI hatI. tyAra pachI temaNe pitAnA samasta jIvana daramiyAna dhanane kadI sparza karyo na hato. A bAbatamAM teo kevA nirAsata banyA hatA, tene eka dAkhalo jANavA je che. eka vakhata be-traNa mitroe temanI parIkSA karavAne vicAra karyo ane teo lAga joI temanA sUvAnA oraDAmAM dAkhala thayA. tyAM sUvA mATe eka caTAI pAtharelI hatI ane tenA eka cheDe ozIkuM goThaveluM hatuM. pelA mitroe te ozIkA nIce rUpAnI eka pAvalIne mUkI dIdhI. pachI zuM bane che? te AjubAjumAM bharAI rahIne jovA lAgyA. thaDI vAre zrI rAmakRSNa paramahaMsa e oraDAmAM dAkhala thayA ane sAdaDI para beThA. temanI sAthe eka ziSya paNa hatADIvAre temaNe e ziSyane jaNAvyuM ke "ahIM keI apavitra padArtha paDe che. mane durgadha Ave che." eTale ziSya cAre bAju nirIkSaNa karyuM, paNa kaI durgadhavALe padArtha najare paDe nahi. tyAre zrI rAmakRSNa paramahaMse UMDe zvAsa lIdho ane jaNAvyuM ke ahIM eka apavitra vastu jarUra paDI che ane te mArI najIkamAM lAge che." + cAra AnAne ghaNe nAne sikako, je e vakhate calaNamAM hato. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 sAmAyika-vijJAna tyAre ziSya ozIkuM UMcuM karyuM te rUpAnI pAvalI najare paDI. A joI zrI rAmakRSNa paramahaMse kahyuM : "jA, Ane gaMgAnadImAM pheMkI Ava. have pachI AvI keI apavitra vastu ahIM AvI na jAya, tenI kALajI rAkhaje." - ziSya ene gaMgAnadImAM pheMkI AvyuM, tyAre temane zAMti thaI. A dazya najare jonArA pilA mitrone khAtarI thaI ke zrI rAmakRSNa paramahaMsa dhananI bAbatamAM kharekhara niHspRha banelA che. jIvana lAMbuM cAle te harSa na thAya ane maraNa samIpa Ave to zaka na thAya, evI sthitine samabhAva kahe che. jaina daSTie te AyuSyane jeTale baMdha hoya, teTaluM jIvAya che, temAM harSa za? ane AyuSyano baMdha tUTe, eTale eka cA bIjA nimitte mRtyune bheTo thAya che, temAM zoka che ? samabhAvanI siddhi icchanAre AvI samaja keLavavI joIe. zAstromAM samAdhimaraNanI prazaMsA karelI che, paNa -- samAdhimaraNa temane ja prApta thAya che ke jemaNe AtmA bhaNI dRSTi rAkhIne jIvana vyatIta karyuM hoya. jene jIvananA chellA zvAsa sudhI eka yA bIjA prakAranI mAyA vaLagelI hoya, te samAdhimaraNa zI rIte pAme? Aje to jIvananI lAlasA eTalI gherI banI che ke chevaTanI ghaDI sudhI davAnA Dojha ane IMjekazane chUTatA nathI, eTale cittanI samAdhi lagabhaga : azakya banI che. jIvananI lAlasA jeTalI gherI teTale mRtyune Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluMka 223 bhaya vadhAre eTale Aje te moTA bhAge bhayabhIta dazAmAM dehane choDavAno vakhata Ave che. sAmAyikanA sAdhaka tarIke ApaNe A sthitimAM avazya parivartana karavuM joIe jenA aMtarane samabhAvanI sparzanA thaI hoya, te lAbha maLatAM chakI jatA nathI ane nukazAna thatAM hiMmata hAratA nathI. te ja rIte sthitinuM parivartana thatAM eTale ke zrImatamAMthI raMka banI jatAM duHkhanI bUmarANa macAvatA nathI ane raMkamAMthI zrImaMta thatAM AMkho eDe laI jatA nathI. tAtparya ke baMne viparIta rithatimAM teo mananuM samatelapaNuM barAbara jALavI rAkhe che. ApaNuM hRdayane samabhAvanI spanA thaI che ke nahi, tenI A kasoTI che. jenI draSTimAM samabhAva vacce che, te mitra pratye eka prakAranuM vartana ane zatru pratye bIjA prakAranuM vartana karate nathI, eTale ke baMnene sarakho Adara Ape che ane temanA pratye samAna vartAva kare che. adhyAtmazAstranI te evI nizcita mAnyatA che ke zatru pratye paNa saddabhAvabharyuM vartana dAkhavavAthI Akhare tenA hRdayanuM parivartana thAya che ane te mitra bane che. jyAM jagatanA sarva jIvone mitra mAnyA hoya, tyAM keIne zatru mAne ja zA mATe ? vividha prakAranAM sukhonI prApti thaI hoya, chatAM abhimAna karavuM nahi tathA aneka prakAranAM duHkha paDavA chatAM dInatA dhAraNa karavI nahi, e samabhAvanI sthiti che. vAstavamAM A saMsAra sukha ane duHkhathI bhareluM che. temAM sukha Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 sAmAyika-vijJAna. pachI duHkha ane duHkha pachI sukha AvyA kare che, eTale tenI keI asara mana para thavA devI nahi, e DahApaNa bharelI nIti che. anukUla, maneNa ke ISTa viSaya maLe to temAM lubdha thavuM nahi ane pratikUla, amane ke aniSTa viSaya maLe to tethI khinna thavuM nahi, e samabhAvane sAra che. ATalA vivecana parathI samabhAvanuM svarUpa samajAyuM haze. samabhAva te keLavyA keLavAya che, tethI ja ApaNA mahApuruSoe kahyuM che ke "samabhAva keLavatA rahe. je samabhAva keLavatA raheze. te sAmAyikanI siddhi karI anirvacanIya sukhanA adhikArI banI zakaze." praznottarI prazna-aSTAMgayegane sAra samabhAva kevI rIte ? uttara-aSTAMgayeganuM chevaTanuM dhyeya samAdhi eTale cittanI samAhita avasthA che, je cittazuddhi ke samabhAvanuM utkRSTa svarUpa che, tethI aSTAMgayegane sAra samabhAva mAnavAmAM Avyo che. prazna-jaina dharma aSTAMgayogane mAne che zuM ? uttara-jaina dharmanI prAcIna praNAlikA te paMcAgaganI che, paNa aSTAMgayeganuM svarUpa vizeSa pracalita thatAM jainAcAryoe tene apanAvI lIdhuM che. zrIharibhadrasUrie yeganI ATha daSTimAM ukta eganAM ATheya aMgene ghaTAvyA Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva aMge keTaluM ka rasa che. zrI hemaca`drAcAye cegazAstramAM yAganAM A ATha aMgonu vistArathI varNana kareluM che ane zrI zubhaca'drAcArye paNa jJAnA vamAM A ja ATha a MgonuM vizada vivecana karI tene pratiSThA Apela che. je sAruM hoya, AtmAne hitakara hAya, tene apanAvI levuM, e jaina dharmanI paraMparAgata nIti che. prazna-zuM sAmya ke samabhAva vinA kevalajJAnanI prApti thAya ja nahi ? uttara-sAmya ke samabhAva keLavAya, tyAre ja cAraghAtI karmone! ca thAya che ane jyAre cAraghAtI karmonA ya thAya che, tyAre ja kevalajJAnanI prApti thAya che, eTale sAmya ke samabhAva vinA kevalajJAnanI prApti thAya nahiM prazna -saMsArasamudra taravA mATe amuka devane mAnavA jarUrI che zu? uttara-je deva rAgadveSathI rahita hAya ane pote sa'sArasAgara tarI gayA hoya temane deva tarIke mAnavAthI tathA upAsavAthI saMsArasAgara tarI zakAya che, eTale saMsArasAgara taravA mATe vItarAgadevane mAnavAnI jarUra che. prazna-vItarAgadevamAM arihatA ke tItha karo Ave ke nahi ? uttara-vItarAgadevamAM arihatA ke tItha karo jarUra Ave, kAraNa ke te badhAe rAga ane dveSanA saMpUrNa nakka karI vItarAga avasthA prApta karelI hAya che. prazna--kAi deva kRpA karIne ApaNane sa MsArasamudramAM tArI zake ke nahi ? sA. 15 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 sAmAyika-vijJAna uttara-kaI deva ApaNane saMsArasAgaramAM taravAne sAce mArga batAve che te enI kRpA che, tene lIdhe ApaNe saMsArasAgara tarI zakIe chIe, paraMtu teo ja mokSanA daravAjA ughADI ApaNane aMdara dAkhala karI de e zakya nathI. temaNe darzAvelA mArge te ApaNe jAte ja cAlavuM paDe che ane te ja ApaNe saMsArasAgara tarI mekSamAM pahoMcI zakIe chIe. prazna-kei devane na mAnIe te ? uttara-te ApaNA saMsAra-paribhramaNane pAra Ave nahi. Adarza devane AlaMbana tarIke svIkAra karavAthI ApaNA vikAsane mArga sarala bane che ane temAM yogya mArgadarzana paNa maLatuM rahe che. je koI paNa devane mAnatA nathI, te vAstavamAM nAstika che. teno bhavanistAra thato nathI. praznaeka sa ca siddhAMtanI rathApanA karavA mATe vAda kare jarUrI che ke nahi ? uttara-satya siddhAMtanI sthApanA mAtra vAdathI ja thaI zake evuM nathI. chatAM ema lAge ke ahIM vAda karavAthI jarUra sAruM pariNAma Avaze - satyane svIkAra thaze, te vAda karavAmAM harakata nathI. paraMtu vAda matAgrahanuM rUpa pakaDe ane dalIlanA sthAne DaMDA UchaLavAnI saMbhAvanA lAge to e vAda choDI deve hitakara che. ApaNe tyAM ghaNA vAdo ekabIjAne najIka lAvavAne badale dUra laI gayA che, tethI ATaluM sUcana che. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] rAgane choDe sAmAyikanI siddhi eTale samabhAvanI siddhi. tenuM prathama sUtra che : " rAga cheDo" paNa rAgane pUrepUre oLakhyA vinA tenI pakaDamAMthI chUTAtuM nathI, eTale prathama tenI oLakhANa ApIzuM ane sAthe sAthe tene choDavAnAM kAraNe paNa jaNAvIzuM. ApaNuM aMtaramAM chUpAIne rahela rAga traNa svarUpe vyakta thAya che : eka te daSTirAga tarIke, bIje kAmarAga tarIke ane trIje neharAga tarIke, jyAre te daSTirAga tarIke vyakta thAya che, tyAre eka jAtanI aMdhazraddhA utpanna karI de che, jethI viveka haNAya che, kadAgraha utpanA thAya che ane tatvamArga dUra rahe che. eka nAnakaDA dRSTAMtathI A vastu vadhAre spaSTa thaze. gurue kahyuM : "eka raNamAM sAta hAthI bhegA thayA ane te cAlavA lAgyA." daSTirAgavALAoe kahyuM : "jI hA." Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 sAmAyika-vijJAna. gurue kahyuM : ' vacce eka soya AvI, tenA nAkAmAMthI A sAte ya hAthI pasAra thai gayA.' * dRSTirAgavALAoe kahyuM : gurue kahyuM : ' paraMtu temAM bharAI rahyuM. te keme ya karyuM. nIkaLe nahi, ' jI hA, ' chellA hAthInuM pUchaDu dRSTirAgavALAoe kahyuM : 6 jI hA. ' * pAse eka sujJajana beThA hatA. temaNe dRSTirogavALA bhAIone kahyuM : ' hAthI teA jaMgalamAM rahe. te kaI raNamAM rakhaDe nahi. chatAM mAnI laIe ke kaI hAthI raNamAM ja caDayo, paNa tyAM sAta hAthI ekaThA zI rIte thAya ? vaLI raNamAM seAya paDI hAya tA te khaDI thaIne temane mArga thoDA ja AMtare ? ane seyanu nAkuM kevaDuM ane hAthInA zarIranuM kada kevaDuM' ? temAMthI hAthI zI rIte pasAra thAya chatAM mAnI le ke te pasAra thayA, to chellA hAthInuM pUchaDu zI rIte bharAi rahe ? zarIra karatAM te pUchaDuM ghaNuM nAnu hAya che, eTale jemAMthI zarIra pasAra thAya, temAMthI pUchaDu , avazya pasAra thAya. e sAMbhaLI dRSTirAgavALA bhAioe kahyuM : zuM guru khATu kahe ? zuM tame guru karatAM vadhAre jJAnI che? Aje tame melyA e bolyA, paNa bIjI vAra Avu elaze! teA tamane joI laIzuM'. ' have vizeSa elavAmAM sAra na hatA, eTale sujJajana tyAMthI UThIne cAlatA thayA. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane cheDe 229 jayAM daSTirAga hoya, tyAM pakSe paDe che; vADAo aMdhAya che ane bIjAne utArI pADI pite ja sAcA hoya, e rIte vartavAmAM Ave che. pariNAme kajiyA-kaMkAsa thAya che, korTa-kacerIne Azraya levAya che, paisAnuM pANI thAya che ane phajetIne phALake gaLAmAM Ave che. eTale daSTirAga kaI rIte ISTa nathI. jene tattva joItuM hoya ane tenA AdhAre karavuM hoya teNe dRSTirAga cheDe ja joIe. te aMge cagasAramAM kahevAyuM che kedRssttiraago mahAmoho, dRSTirAgo mahAbhavaH / dRSTirAgo mahAmAro, dRSTirAgo mahAjvaraH // daSTirAga eka prakArane mahAmaha che, dRSTirAga e saMsAranuM kAraNa che; dRSTirAga mahAna ghAta karanAre che ane daSTirAga eka prakArano viSama jvara che." aho vicitraM mohAndhyaM tadadhariha yaJjanaiH / doSA asanto vIkSyante pare santo'pi Atmani / "kharekhara ! dRSTi rAgarUpa mehAnvakAra e vicitra che ke tethI aMdha thayelA ja bIjAnA achatA dene jue che ane pitAnA chatA doSane paNa joI zakatA nathI." madIyaM darzanaM mukhya pAkhaNDAnyaparANi tu / madIyaM AgamaH sAraH prkiiyaastvsaarkaaH|| Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 sAmAyika-vijJAna tAttvikA vayamevAnye bhrAntA sarve'pyatAttvikAH / iti matsariNo dUrotsAritAstattvasArataH // 6 amAruM darzana - amAre dharma e ja khare che, bIjAnAM danA - khIjAnA dharmamAM pAkhaMDa che. amAru zAstra e ja sAra che, ane bIjAnAM zAstrA niHsAra che, ame ja kharA tattvajJAnI chIe, bIjA atAttvika arthAt brAnta che, ema mAnanArA kevaLa masarI che ane te tattvajJAnathI ghaNA dUra che. ' yathAsshatAni bhANDAni vinazyanti parasparam / tathA matsariNo'nyonyaM hI dopagrahaNAd hatAH // jevI rIte hAMllAe, ApasamAM athaDAvAthI nAza pAme che, tema matsarI javA paNa eka mIjAnA doSo grahaNa karavAmAM lIna hovAthI nAza pAme che.' - tApa ke dRSTirAgathI mAruM te sAruM' evI mithyA mAnyatA utpanna thAya che, tenAthI guNagrAhakatA nArI pAme che ane hu meTuM nukazAna thAya che. jenI STi samyak thayelI che, e te! 'sAruM te mAruM' ema ja mAne ane game tevI vicitra jaNAtI vastumAMthI paNa guNa grahaNa kare. zrIkRSNe kALA kUtarAnu maDaduM joyuM, tyAre tenI daMtapa kti kevI suMdara che!' ema kahyuM, kAraNa ke teo guNagrAhI hatA. 6 ' have rAganA bIjA svarUpa para AvIe. tene * kAma Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugane cheDA 23 rAga 'nI sattA apAyelI che. ahI kAma zabda indriyasukhanuM sUcana karanArA che, eTale ke A prakAranA rAgathI manuSyanI indriyasukhanI Asakti vadhe che, temAM ja te AnaMda pAme che ane tenI tRpti mATe aneka prakAranAM pApakarmAmAM pravRtta thAya che. A parathI tenA ramakhANunI bhayaM karatA samajI zakAze. indriyA pAMca che ane tenA viSayA trevIza (23) che, te ApaNe jANI laI e, kAraNa ke viSaya zabda anekavAra AvavAno che. temAM sparzInendriya vaDe sparza jANI zakAya che. tenuM mukhya sAdhana tvacA eTale cAmaDI che. A cAmaDI vaDe ATha jAtanA spardhA pArakhI zakAya cheH (1) haLavA, (2) bhAre, (3) kamaLa, (4) kharabacaDA, (5) Da Da, (6) garama, (5) cIkaNA ane (8) lUkhA, rasanendriya vaDe rasa eTale svAda jANI zakAya che. tenuM mukhya sAdhana rasanA eTale jIbha che. A jIbha vaDe pAMca prakAranA svAde pArakhI zakAya cheH (1) mInA, (2) khATA, (3) khArI, (4) kaDavA ane (5) tIkhA. keTalAka temAM tUrA rasane umerIne SaDresa cha prakAranA rasA mAne che, paNa tUrA rasa e mIThA ane khA| rasanuM mizraNa che, tethI jaina zAstrAe pAMca prakAranA raso-svAdo mAnelA che. ghrANendriya vaDe ghrANu eTale vAsa jANI zakAya che. tenuM mukhya sAdhana nAka che. A nAka vaDe be jAtanI vAsa pArakhI zakAya cheH (1) sugaMdha ane (2) dugaMdha. cakSurindriya vaDe rUpa-raMga jANI zakAya che. tenuM Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 sAmAyika-vijJAna mukhya sAdhana cakSu eTale AMkhe che. A AMkha vaDe pAMca prakAranA raMge pArakhI zakAya cheH (1) dhoLa, (2) kALa, (3) vAdaLI, (4) pILe ane (5) rAte. ane zrotendriya paDe zabda jANI zakAya che. tenuM mukhya sAdhana kAna che. A kAna vaDe traNa prakAranA zabdo pArakhI zakAya che. (1) sacitta zabda-jIvaMta prANIne. (2) acitta zabda-jaDa vastuno ane (3) mizra zabda-jIvaMta tathA jaDane mizra thayela. A rIte 8 + 5 - 2 5 - 3 maLI kula viSaye trevIza gaNASa che. - pAMca Indriye jJAnaprAptinuM mukhya sAdhana che, eTale tenA vaDe viSayone jANIe temAM kaMI khoTuM nathI, paraMtu temAM rAgadveSa kare ke sukha-duHkhanI kalpanA karavI, e viSayAsakti hAI heya eTale choDavA gya che. A jagatamAM manuSya je vividha prakAranAM duHkha bhogave che, te mukhyatve viSayAsaktine AbhArI che. thoDA vivecanathI A vastu vadhAre spaSTa thaze. je manuSyanI dRSTi Indriyasukha bhaNI nahi, paNa Atmasukha bhaNI hoya che, tenA jIvananI jarUrIAte ochI hoya che, te ene sahelAIthI maLI jAya che ane temAM te AnaMda mANe che, jyAre Indriyasukha bhaNI draSTi rAkhanAranI jIvananI jarUrIAto dinapratidina vadhatI jAya che, te meLavavA mATe ghaNo parizrama kare paDe che athavA te ghaNAM kALAM-dhaLAM karavA paDe che ane te maLavA chatAM ya temAM joIe te AnaMda Avato nathI. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 rAgane cheDe je manuSyane sparza sukhanI Asakti nathI, te caTAI ke sAdaDI para sukhethI sUI zake che, sAmAnya godaDAM ke ezIkAthI AnaMda pAme che ane oDhavA mATe sUtarAu ke UnanuM sAmAnya kapaDuM hoya te paNa calAvI le che, jyAre parza sukhanI AsaktivALAne caTAI ke sAdaDI cAlatI nathI, sAmAnya godaDAM ke ozIkAthI saMtoSa thatuM nathI, ane oDhavA mATe amuka prakAranI zAle ke rajAI hAya te ja AnaMda Ave che. je ke A AnaMda kSaNika hoya che, chatAM tene mATe tene jIva talapate heAya che. je manuSyane sparza sukhanI Asakti nathI, te ziyALAmAM paNa ThaMDA pANIthI nAhI zake che, athavA saheja garama pANIthI paNa calAvI le che, jyAre sparza sukhanI AsaktivALo ziyALAmAM amuka hade garama thayelA pANInI apekSA rAkhe che ane temAM jarAye UNapa hoya te nAkanuM TIcakuM caDAve che ke jhaghaDe karI bese che. je manuSyane sparza sukhanI Asakti nathI, te UnALAmAM tApa sahana karI le che athavA sAmAnya paMkhAthI kAma calAvI le che, jyAre sparza sukhanI AsaktivALe jarA paNa tApa sahana karI zakatuM nathI. je tApa sahana karavAne prasaMga Avyo te bUmAbUma kare che. tene vIjaLInA amuka paMkhA joIe ane te amuka prakAranA ja joIe athavA te erakanDIzanDa rUma" vinA cAle ja nahi. je manuSyane sparza sukhanI Asakti nathI, te maryAdita Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 sAmAyika-vijJAna pramANamAM strIsaMga kare che, jyAre sparza sukhanI AsaktivALe vAraMvAra strIsaMga kare che, chatAM ye tenAthI tRpti thatI nathI, eTale te baLAtkAra, vyabhicAra tathA vezyAgamana jevAM ghera pApo karavA prerAya che. temAM pisA ane pratiSThAnI pAyamAlI thAya che, tathA prANahAni jevA prasaMge paNa AvI | sparza sukhanI lAlasA aMge prAcIna zAmAM hAthInuM udAharaNa apAyuM che, te dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. hAthInA dAMta tathA hADakAM kimatI hoya che, tethI tene meLavavA mATe jaMgalI leke hAthInA AvavAnA mArgamAM eka moTo khADe de che, tenA para vAsaDA gaThavI tene pAMdaDAM vagerethI DhAMkI de che ane tenA eka kinAre banAvaTI hAthaNI UbhI kare che. have hAthI parza sukhane lAlacu che, te hAthaNIne jotAM tenA tarapha doDate Ave che ane khADA para AvatAM ja tenA bhArathI vAMsaDA vagere tUTI jAya che, eTale te khADAmAM jaI paDe che. e khADAmAM pahelethI ja zaMku AkArane meTo khIle Ubhe karelo hoya che, tenA vaDe tenuM zarIra vIMdhAI jAya che ane te maraNa pAme che. pachI jaMgalI leke tenA dAMta ane hADakAM kADhI le che ane te vecIne ghaNu paisA meLave che. sparza sukhanI lAlasAthI ApaNa AvA bUrA hAla na thAya te jovAnuM che. je manuSyane rasanI-svAdanI Asakti nathI, te sAdA janathI pitAnuM piTa karI le che, DuM khATuM-khAruM ke Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , rakapa rAgane choDo tIkhuM-moLuM hoya te calAvI le che. tene vadhAre vastuonI jarUra paDatI nathI. je DI vastuo maLe che, tenAthI paNa te saMteSa anubhave che. jyAre svAdanI AsaktivALAne tIkhI-tamatamatI ane lijajatadAra aneka prakAranI vAnagIo joIe che ane temAM jarAye pharaka hoya te tarata meTuM macaDe che, jhaghaDo kare che ke bhANuM pADe che. aneka prakAranI mIThAIo, zAkabhAjI, caTaNI, rAyatAM, athANAM, pApaDa vagere ArogavA chatAM navI navI vastuo khAvAnI IcchA rahyA kare che ane te na maLatAM asaMtoSa anubhave che. jene ravAdanI Asakti nathI, te samayasara khAya che, ane pramANasara khAya che, jyAre svAdanI AsaktivALA game tyAre khAya che ane game teTaluM khAya che, tethI vividha prakAranA roge temane pIcho pakaDe che ane temane hAla behAla karI nAkhe che. jene svAdanI Asakti nathI, te abhakSyane tyAga karI bhakSyanuM ja bhejana kare che, jyAre svAdanI AsaktivALAne bhakSyAbhaNyanuM bhAna rahetuM nathI, teo abhakSya khAvA paNa lalacAya che ane ema karatAM abhakSyajI banI pazu jevuM jIvana gujAre che, dArU, mAMsa, maya, iMDAM e badhI abhakSya vastuo che, chatAM tene bhadra samAjamAM paNa upaga thavA lAge che, e zuM sUcave che? ApaNI-svAda lAlasA bephAmapaNe AgaLa vadhI rahI che, tenuM e pariNAma che. rasa ke svAdanI Asakti aMge prAcIna zAmAM Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 sAmAyika-vijJAna matsyanuM udAharaNa apAyu' che, te ApaNe jANI laie. matsya pakaDanArA manuSyeA eka lAkaDInA cheDe lAMkhI dorI AMdhI tene cheDe leADhAnA eka vAMkaDiyA kAMTA bAMdhe che, jene gala ke DIza kahevAmAM Ave che. A gala para teo mAMsanA TukaDo bAMdhe che ane pachI tene pANImAM nAkhe che. have matsya svAdanA lAlacu che, eTale mAMsanI gaMdha AvatAM ja tenA tarapha dhase che ane tenA para mADhuM nAkhatAM ja tenA gaLAmAM pelA gala bharAI jAya che, eTale macchImAra tene bahAra kADhe che ane TopalAmAM nAkhe che, jyAM te taraphaDIne maraNa pAme che. svAdanI Asakti ApaNA AvA hAla na kare te jovAnu che. gaMdhanI Asakti paNa khUrI ja che. jo tenI Asakti utpanna thaI te amuka prakAranA senTo ke antaro vinA cAle ja nahi. vastro tathA pathArImAM paNa amuka prakAranI sugaMdhIe chAMTavI ja joie. te na cha MTAya te cena paDe ja nahi. eraDAmAM paNa amuka prakAranAM sugaMdhI puSpo joie, ane tene amuka rIte ja goThavavA joie. sugaMdhanI AvI AsaktivALA manuSyeA bIjA mANasAnI pAse bese te nAkanuM TIcakuM caDAvyA kare, kAraNa ke tene temanI durgaMdha Ave che! : gadhanI Asakti a Mge prAcIna zAstromAM bhramaranu udAharaNa apAyuM che, te A pramANe bhramara sugadhanA lAlacu che, eTale kamala para bese che. te 'hamaNAM UDuM, hamaNAM UDuM" eveA vicAra kare che, paNa sugadhamAM Asakta Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane cheDe 237 * hevAthI tyAMthI UDI zakatuM nathI. evAmAM sAyaMkAla thAya che ane kamala bIDAI jatAM aMdara pUrAI jAya che. je te dhAre te kaThina kASThane paNa karI nAkhe che, te kamalanI pAMkhaDIona karavI emAM zuM ! paNa tenI vicArasRSTi judI hoya che. rAtrirgamiSyati bhavaSyiti suprabhAtaM, bhAsvAnudeSyati hasiSyati paMkajazrIH / "rAtri hamaNAM cAlI jaze ane suMdara majAnuM prabhAta thaze, eTale sUrya udaya pAmaze ane pAchI A kamalanI pAMkhaDIo khIlI UThaze, eTale huM temAMthI bahAra nIkaLI jaIza. tAtparya ke hamaNAM huM kamalamAM pUrAyo, te bhale pUra, enI sugaMdhanI majA mANavA maLaze. paraMtu - itthaM vicArayati kozagate dvirephe, hA mUlataH kamalinI gaja ujjahAra / / te AvA vicAra kare che, tyAM to hAthIo sarevaramAM jalakrIDA karavA Ave che ane kamalanA velAne mULathI ukhADI nAkhe che, eTale te hAthIonA paganA jhapATAmAM AvI maraNa pAme che athavA te hAthIo e kamalane mukhamAM padharAvI de che, eTale te piTamAM pesIne maraNa pAme che. gaMdhanI AsaktinuM A pariNAma khatarAnI khANa tarapha kheMcI jAya che ane tenA bUrA hAla kare che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 sAmAyika-vijJAna rUpa-raMganI lAlasA paNa manuSyanA jIvanamAM asaMtoSanI Aga prakaTAve che, tenI pAse na karAvavAnAM kAma karAve che ane Akhare tene barabAda kare che. jene rUpa-raMganI lAlasA nathI, te sAdA-alaMkArathI paNa AnaMda pAme che, jyAre rUpa-raMganI lAlasA che tenI paLejaNamAMthI UMcA AvatA nathI. aneka prakAranAM vastro ane alaMkAra hovA chatAM navAM navAM vastro ane alaMkAronI IcchA rahyA kare che ane te mATe game teTale kharca karavA ta8 para bane che. je pAse paisA na hoya te bIjAnA uchInA le che ane te zakya na hoya te anItinA rastAo ajamAve che ke jenAM Akhare bUrA pariNAma Ave che. teo pitAnA zarIrane rUpALuM rAkhavA aneka prakAranA upa je che ane tenI khaTapaTamAM samaya, zrama tathA nANAne keTale vyaya thaye, tenI darakAra karatA nathI. rUpa-raMganI lAlasAvALA keI strInA rUpanI pAchaLa ghelA thAya che, tyAre temanI durdazAne pAra rahetuM nathI. eka jhaverI eka musalamAna strInA rUpa pAchaLa ghelo thaye, khAsa karIne tenA kALA bhammara lAMbA keza paramehI paDyo, eTale tenI pAchaLa lakhalUTa kharca karavA lAge. ema karatAM badhI mUDI khalAsa thaI jhaverAtane dhadhe gayA ane kuTuMbamAMthI paNa chUTA paDavAne vakhata Avye. eka vakhata jene paDyo bola jhIlAte, tene kaI bhAva pUchanAra paNa na rahyuM! Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gagane choDA 239 rUpa-raMga lAlasA aMge prAcIna zAstromAM pataMga eTale pataMgiyAnuM udAharaNa apAyeluM che. pataMgiyuM dIvAnA tejathI mAhita thAya che ane tenA upayoga karavA mATe tenA para jhaMpalAve che, eTale baLIne khAkha thAya che. A dRzya aneka vAra najare jovA chatAM manuSyeAnI rUpa-raMgalAlasA ghaTatI nathI, e Achu Azcarya janaka che? zabdanI Asakti zabdanI lAlasA paNa manuSyane khatarAnI khANa tarapha kheMcI jAya che ane tenA bUrA hAla kare che. zabdanI lAlasAvALA khuzAmatakhArInA zabdo sAMbhaLavA TevAya che, strIo sAthenA ma MjIla sa MbhASaNanA prasaMgeAne jhaDapI le che ane gAna-tAnamAM gulatAna mane che. A zabda-lAlasAnA kAraNe ja ghaNA mANaso vezyA ke natikAone tyAM thatA gAna--tAnanA jalasAomAM niyamita bhAga le che ane nANAM tathA nAka ane gumAve che. jyAM gAna--tAnanI vAta AvI ke temanu mana hAtha rahetu nathI, tee javAbadArIvALAM kAme cheDIne tyAM pahoMcI jAya che ane tenA lIdhe aneka prakAranAM nukazAnA bhAgave che. zabdalAlasA aMge prAcIna zAstrAmAM haraNa ane sarpa e baMnenAM udAharaNA apAyelAM che. haraNane vAMsaLInA zabda bahu game che, eTale zikArIe vAMsaLI vagADavA mAMDe che ke te ekaThAM thaI jAya che ane tenA zabda sAMbhaLavAmAM lIta ane che. A vakhate anya zikArIo tene zikAra karI nAkhe che. meralInA nAda bahu game che eTale ' A rIte sane madArIe meAralI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 sAmAyika-vijJAna vagADavA mAMDe che ke te pAtAnu ghara cheDIne bahAra nIkaLe che ane pheNa mAMDIne DolavA lAge che. A vakhate khIjA madArIe tene pakaDI le che, ane tenA jherI dAMta kADhI nAkhe che. pachI temane karaDiyAmAM pUrI kAyamanA parAdhIna banAvI de che. zabda-lAlasAnI A khataranAkatAnA khyAla sujJajanoe avazya rAkhavAnA che. indriyA vaDe bhAgavAtuM viSayasukha e sAcuM sukha nathI, mAtra sukhano AbhAsa che, chatAM manuSye tenI pAchaLa paDI peAtAnuM samasta jIvana barabAda kare che ane mahAme ghe mAnavabhava hArI jAya che, e keTalu khedajanaka che? te a Mge bhagavAna mahAvIranI vANI sAMbhaLe. te uttarAdhyayana-sUtramAMthI ahI apAya che: je ke sarIre sattA, vaNNe rUve ya savvaso / mANasA kAya - vakeNaM savve te dukkhasaMbhavA // * je koi manuSyeA zarIramAM Asakta che ane manathI, kAyAthI tathA vacanathI rUpa ane raMgamAM pUrepUrA mehelA che. te sava duHkhane utpanna karanArA che. ' uvalevo hoi bhoge, abhogI novalippaI / bhogI bhaI saMsAre, abhogI viSpamuccaI || * bhAgamAM paDelA manuSya kama thI lepAya che, abhAgI kamathI lepAtA nathI. bhegI saMsAramAM paribhramaNa kare che. abhAgI saMsArathI mukta thAya che. ' Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 rAgane cheDo kAyasA vayasA matte, vitte giddhe ya itthisu / duhao malaM saMciNai, sisunAgo vva maTTiyaM // dhana ane strImAM Asakta bane bhegI puruSa kAyAthI madonmatta bane che ane tenAM vacanAmAM paNa abhimAna Ave che. te aLasiyAMnI jema bAhya ane atyaMtara baMne prakAre malana saMcaya kare che." ta o puTTo AyaMkeNaM, gilANo paritappaI / pabhIo paralogassa, kammANupehI appaNo / "pachI ugra rogathI pIDAIne aneka prakAranuM duHkha bhagave che ane paralokathI khUba DarIne pitAnAM duSkarmone pazcAttApa kare che." sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisopamA / kAme ya patthemANA, akAmA jati doggii| kAmaga zalyarUpa che, kAmaga viSarUpa che ane kAmabhoga bhayaMkara sarpa jevA che. jeo kAmaganI IcchA karyA kare che, te ene prApta karyA vinA ja durgatimAM jAya che." savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM naTTa viDambiyaM / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // kAmavAsanAne piSanArA tathA vadhAranArA sarva gIte vilApatulya che, sarva nRtye viDaMbanA samAna che ane sarva sA. 16 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4ra sAmAyika-vijJAna AbharaNe bhArarUpa che. sarva prakAranI kAmavAsanA Akhare te duHkhane ja lAvanArI che. " rAganuM trIjuM svarUpa " neharAga" tarIke oLakhAya che, neharAga eTale kuTuMbIjano ke mitrAdi pratyenuM mohamamatva. te paNa ApaNI vivekabuddhine kuMThita kare che, pakSapAta tarapha dorI jAya che ane anekavidha pApakarmo karavAnI preraNuM bhAIoe bIjA pratye khulle anyAya karyo hoya chatAM pakSa ke levAya che? patnI pADozaNa sAthe khoTe jhaghaDo karI AvI hoya chatAM vAMka kene kaDhAya che? putre kharekhara bIjAnuM aDapaluM karyuM hoya, chatAM kahevA Ave tyAre ke uttara apAya che ? eka habasaNane judAM judAM aneka bALako banAvIne pUchavAmAM AvyuM ke bAI ! A badhA bALakomAM tane kayuM bALaka vadhAre suMdara lAge che ?" tyAre habasaNe badhAM bALakene jaIne kahyuM: "mane te habasInuM bALaka sahuthI vadhAre suMdara lAge che." phUlanA geTA jevAM aneka bALako hAjara hovA chatAM habasaNe A javAba kema Ape ? enuM kAraNa zedhavA mATe ApaNe dUra javuM paDe ema nathI. neharAgathI aMdha thayelI daSTi vivekane bhUlI jAya che ane viveka bhUlatAM AvuM pariNAma Ave che. je kArya mATe ApaNe bIjAnI vAraMvAra niMdA karI hoya che, bIjAnI vAraMvAra ghaNA karI hoya che, te ja kArya je Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane cheDA 243 C. ApaNA mAtA-pitA, vaDIla ke kuTu'ba-parivAranI phAi vyaktie karyu hoya te temane bacAva karavA lAgI jaie chIe, e zuM batAve che? sneharAgathI aMdha thayelA AtmA nyAya--nItine vIsarI jAya che ane khulla khullA anyAya ke anItino Azraya le che. kuTu kha janA, vaDIlA vagerenu bharaNa-pASaNa karavu', e gRhasthanA dharma che, paNa te mATe aneka prakAranAM pApA karavA cAgya nadhI. te aMge taniyA bhIlanI vAta jANavA jevI che. rataniyA bhIlanI vAta raniyA bIlane tenA pitAe dhanuva dyAmAM kuzala anAnyA hatA ane vATa kema mAravI ? jatA AvatA musApharone yuktithI kevI rIte lUMTI levA? tenu prayAgAtmaka zikSaNa Apyu hatu. tethI lUMTanA kAmamAM te pAvaradhA anyA hatA ane tenA vaDe ja potAnA kuTubanA nirvAha karatA hatA. eka vAra raniyA dhaMdhA arthe araNyamAM pharatA hatA, tyAM eka mahiSa pAsenA rastethI pasAra thayA, eTale rataniyAe temanA raste AMtaryAM ane pAse je kaI hoya, te mUkI devA jaNAvyuM, paraMtu mahiSa pAse khAsa chuM huMAya ? temaNe eka bhagavI kaphanI paherI hatI, khabhe garama kAMbaLI nAkhI hatI, eka hAthamAM kama'Dala dhAraNa karyuM hatuM ane bIjA hAthamAM daMDa dhAraNa karyAM hatA. temane A vastuo para jarAye mamatva na hatuM, paraMtu rataniyAnI hAlata joIne .. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 sAmAyika-vijJAna 6 dayA AvI, eTale tenA para kRpA karavAnA hetuthI kahyuM : * bhAI ! tAre mArI pAsethI je kAMi joItu hAya te khuzIthI laI le, paNa tane eka savAla pUchuM chuM, tenA uttara Apa ke tuM AvA nIcA konA mATe kare che?" raniyAe kahyuMH mArA kuTuMba mATe. mAre mAtA, pitA, patnI, putro ane putrIonu maheALu adhAnA nirvAha huM A dhadhAthI karuM chuM. mahiSa e kahyuMH H bhAi ! tu jemane mATe A dhAra pApa kare che, te mAtA, pitA, strI, putra vagere zu tArA A pApamAM bhAgIdAra thaze kharA? ' kuTu kha che. te " A rataniyAe kahyuM : jarUra, te badhAne mATe huM pApa karuM chuM te tee temAM bhAgIdAra kema nahi thAya ? ? " mahiSa e kahyuM : ' tArI A mAnyatA bhUlabharelI che. tAruM kareluM pApa tAre ekalAne ja bhAgavavu paDaze. jo tenI khAtarI karavI hoya teA jaine badhAM kuTubIjanene pUchI Ava ke tArAM karelAM pApAmAM temanA bhAga keTaleA ? tu A praznanA uttara laIne AvIza, tyAM sudhI huM ahIM ja UbhA rahIza. ' mahiSa nA A vacanAne mAnya karI rataniyA ghare gaye.. ane darekane pUchavA lAgyA ke 'huM je pApa karuM chuM, temAM tamArA bhAga keTalA ? ' A prazna sAMbhaLIne mAtA mauna rahI, pitAe cUpakIdI pakaDI, patnI kaMIpaNa eTalI nahi ane putra-putrIe paNa Tagara Tagara sAmuM joI rahyA. A Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane cheDA 245 joi rataniyAne bhAre Azcaya thayuM: ' eka sAdI-sIdhI vAtanA uttara kema koI Apatu nathI !' ane teNe badhAne e ja prazna pharI pUchyo, chatAM tene kai uttara maLyA nahi. tyAre rataniyAe e prazna trIjIvAra pUchyA ane jaNAvyu ke ' mArA praznane jevA hAya tevA uttara Ape. te lIdhA vinA huM rahevAno nathI. " te vakhate khadhAnI vatI pitAe kahyuM : tuM je kaMI pApa kare che, te badhuM tAruM ja che. ame te mAtra tArA lAvelA dravyanA bheAktA chIe. ' " A uttara sAMbhaLatAM ja rataniyAnI AMkhe aMdhArAM AvI gayAM : zuM A badhAM pApanuM phUla mAre ekalAne ja bhogavavAnu' che? temAM koInA paNa bhAga nahi ? kharekhara! Aja sudhI huM adhArAmAM ja AthaDayA chuM, paraMtu sAruM thayuM ke Aje A mahinA bheTo thayeA ane teNe mArI AMkheA khAlI nAkhI. tarniyA gharethI pAchA pharyAM ane sIdhA mahinAM caraNe paDayA. teNe kahyuM : ' dayALu ! tamAruM kahevuM sAcuM paDayuM, paraMtu mAruM have zuM thaze ? huM mahApApI chuM... ! ghera aparAdhI chuM ! mArA hAtha pakaDo ! mAro uddhAra karI ! ApanA vinA anya koInu mane zaraNu nathI. ' ane mahiSa e raniyAne jIvana viSe sAcI samaja ApI tathA tapa-japanu mahattva samajAvyuM, te pramANe rataniyAe ta-japane Azraya letAM te mahAna RSi manI gayA ane AtmakalyANa sAdhI zakaye. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 sAmAyika-vijJAna tAtparya ke kuTuMbIjane tathA vaDIlenuM bharaNapoSaNa nyAyatItinA mArge cAlIne karavuM yevya che, paNa pApakarmo vaDe karavuM egya nathI. zAstro te ema kahe che ke, tame kuTuMbIjane para AMdhaLo neha na rAkhatAM saddabhAva rAkho ane temanuM kema kalyANa thAya ? tenI ciMtA kare. teo sanmArge vaLe, sudharmane Acare, te mATe banate puruSArtha kare. ethI tame tamAruM ane tamArA kuTuMbIjanonuM ema baMnenuM kalyANa karI zakaze. A vivecanane sAra e che ke, dariAga choDe, kAmarAga cheDe ane neharAga paNa choDo. A traNa prakAranA rAgone choDaze te ja sAmAyikanI siddhi karavAne zaktimAna thaze. praznottarI prazna-rAga zAthI utpanana thAya che ? uttara-mihanIya karmane lIdhe roga utpanna thAya che. rAganuM bIjuM nAma meha che. tene anurAga, Asakti, abhivaMga vagere paNa kahevAmAM Ave che. prazna-dveSa zAthI utpanna thAya che ? uttara-dveSa paNa mehanIya karmathI ja utpanna thAya che. prazna-rAga ane dveSa baMne AtmAnuM ahita karanArA che, temAM rAgane pahele mUkavAnuM kAraNa zuM? uttara-dveSa karatAM rAgane jItavAnuM kAma vadhAre kaThina Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugane cheADA che, tethI rAgane pahelA mUkavAmAM Avye che. prazna-vItarAga zabdamAM te mAtra rAga calyA javAnuM sUcana che, teA zuM ekalA rAga jItavAthI paNa AtmAne utkRSTa vikAsa sAdhI zakAya che kharo? uttara-jemAMthI saghaLA rAga cAlyA gayA hoya, temAMthI saghaLA dveSa avazya cAlyeA gayA heAya che, eTale vItarAga mahApuruSa rAga ane dveSa ba Mnene pUrepUrA jItanArA hoya che. jemAMthI saghaLA dveSa cAlyA gaye hAya, temAMthI saghaLe rAga cAhyA gayA hoya, evuM nathI. navamA guNasthAne sagha dveSa cAhyA gayA heAya che, paNa rAgane aMza khAkI hAya prazna-3 dRSTirAga cheDavA ceAgya che? tenAthI keTalAkane samyakatvanI prApti thatI dekhAya che, tenuM kema ? 247 uttara-jaina zAstrAe rAgane sarvathA ThADavA Agya gaNelA che, kAraNa ke tethI AtmAnuM atyaMta ahita thAya che. ziMga e paNa eka prakAranA rAga ja che, tethI te sathA cheDavA ceAgya che. dRSTirAgathI keTalAkane samyakatva prApta thavAnI vAta mAnavA cegya nathI, kAraNa ke zAstrAmAM AvA keI nirdeza nathI ane ApaNA anubhava paNa te prakAra nathI. Ama chatAM jeo ema kahe che ke tenAthI keTalAkane samyakatvanI prApti thatI dekhAya che, ' e eka jAtanA bhrama che. dRSTirAgathI matAMdhatA pragaTe che ane pariNAme kadAgrahakajiyA pedA thAya che, jyAre samyakatva te vicAra ane vivekanu pariNAma che. vicAra vaDe vastunuM svarUpa samajAya che ane viveka vaDe tenA sArA-khATA aMze! judA pADI , Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 sAmAyika-vijJAna temAMthI sArA aze grahaNa karI temAM zraddhAnvita thavAnuM baLa pedA thAya che. deva, guru ane dharmanI parIkSA pUrvaka arihaMtane sudeva mAnavA, nigraMtha munione suguru mAnavA ane sarvajJapraNita dharmane sudharma mAna, e samyakatvanuM vyAvahArika lakSaNa che. prazna-Indriye vaDe bhega bhegavAte heya, chatAM temAM Asakti na hoya, ema bane kharuM ? uttara-hA, banI zake. Asakti vinA Indriya vaDe bhega bhegavI zakAya che. tyAgI mahAtmAonI sthiti A ja prakAranI hoya che. te aMge eka vAta sAMbhaLo. eka nadInA kinAre nAnakaDuM gAma vaseluM hatuM. tenA kinAre eka vaNika pitAnI patnI sAthe rahetA hatA. baMnenA divase sukhamAM pasAra thatA hatA. eka vAra vaNikanA gharanA sAmA kinAre eka gI AvI ca. barAbara jamavAnA samaye vaNikanI najara tenI sAme paDI ane tene jamADavAnI bhAvanA thaI AvI, eTale patnIne hukama karyo ke "A tamAma raseIyegIne ApI Ava." patnI patiparAyaNa hatI, eTale teNe bIjI kaMI pUchaparacha ryA vinA eka thALamAM badhI rasoI gaThavI lIdhI ane te cAlavA lAgI, tyAre patie kahyuM : "nadImAM pANI ghaNuM che. tuM emAM cAlIne jaI zakIza nahi. mATe nadInA kinAre UbhI rahIne evI prArthanA karaje ke "he lekamAtA ! je mArA patie janmathI A kSaNa sudhI keInI paNa yAcanA Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane cheDo na karI hoya te mane sAmA kinAre pahoMcavA mATe mArga Apaje." patnIe nadInA kinAre pahoMcI e pramANe prArthanA karI to nadIe tarata mArga karI ApyuM ane te emAMthI pasAra thaI gI pAse pahoMcI, pachI pele thALa tenI sAme dharI bhajana karavAnI vinaMti karI. e vinaMtine svIkAra karI egIe bhajana karyuM ane khAlI thALa pAcho Apyo. pachI te strI tyAMthI cAlavA lAgI ke egIe kahyuM : "prathama tuM nadInA kinAre UbhI rahIne evI prArthanA karaje ke "je A gIe kaMI paNa AhAra karyo na hoya te he lekamAtA ! tuM mane mArga Apaje." A zabdo sAMbhaLI strInA manamAM tarkavitarka thavA lAgyA, paNa teNe gInA kahyA pramANe karyuM ane te nadI pAra karI pitAnA ghare pahoMcI. tyAM teNe patine kahyuM : he priyatama ! Ape kadApi kaI vastu kaI pAse mAgI nathI, e huM ApanAM ATalAM varSanA sahavAsathI jANuM chuM ane tethI Ape kahyA mujaba prArthanA karatAM nadIe mArga Ape, temAM mane kaMI Azcarya thayuM nathI. paraMtu yegIe te mArI sAme ApaNA baMnenI raseI AregI lIdhI, chatAM nadIe tenI prArthanA kema sAMbhaLI ? tenuM mane ghaNuM Azcarya thAya che !" patie kahyuM : "gIe tArI sAme AhAra karyo, e barAbara che, paNa e vakhate enI vRtti AhAramAM Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 sAmAyika-vijJAna na hatI, eTale teNe kharekhara AhAra karyAM na hatA ane tethI ja nadIe tenI prAthanA sAMbhaLI, ' tAtpa ke indriyA vaDe bhAga bhogavAya che, paNa jyAre temAM mananI vRtti hAtI nathI, temAM sukha-sa Mvedana hatu nathI, tyAre temAM Asakti nathI, ema samajavAnuM che. prazna-gRhasthA kAmasukha sarvathA cheDI zake kharA ? uttara-gRhasthA kAmasukha thA oDI zake nahi, paNa temAM saMyamapUrvaka jarUra vartI zake. te mATe vrata--niyama- pratyAkhyAnanI ceAjanA che. e rIte sayamamAM AgaLa vadhatAM chevaTe kAmasukha sa thA cheADI zakAya che. prazna-mAthe moTA kuTuMbanA bhAra hAya ane nyAyanItinA raste cAlatAM temanu pUru thatu na heAya te zu karavuM ? uttara-AvA sAgomAM sahune sAdAI ane karakasarathI rahevAnA anurAdha karavA joI e tathA zakaya hAya te gRhaudyoga zarU karI AvakanI pUti karavI joI e, paNa anyAya-anItinA raste javuM na joie. A mArge cAlatAM zarUAtamAM seTI thAya che, paNa Akhare sArAM vAnAM thAya che, tenA aneka dAkhalAe ame amArA jIvanamAM joyA che. vaLI anyAya--anItinA mArge cAlatAM joitu badhu maLI ja jaze, evuM nathI. emAM aneka jAtanAM bhayasthAne rahelAM che ane kadAca cAlu dhAMdhA paNa chUTI jAya che tathA samAjamAM halakA paDavuM paDe che ane vakhate rAjya taraphathI zikSA paNa thAya che; tethI nyAya--nItine cUkavI nahi, e ja DahApaNabharelA mAga che. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14 ] dveSane tyaje 6 samabhAvasiddhinuM bIjuM sUtra che: dveSane tyajo' paraMtu dveSane pUrepUrA eLakhyA sivAya tene tyajI zakAtA nathI, tethI prathama tenI oLakhANa ApIzuM ane sAthe sAthe tene tyajavAnAM kAraNeA paNa jaNAvIzu. rAga ApaNA aMtaramAM lapAine beTho che, tema dveSa paNa ApaNA aMtaramAM lapAI ne beTho che. te nimitta maLatAM judA judA svarUpe prakaTa thAya che. koI vAra te aprIti ke aNagamAnuM svarUpa dhAraNa kare che, teA koI vAra niMdA ke avarNavAdanuM svarUpa dhAraNa kare che. koI vAra te irSyA ke adekhAInuM svarUpa dhAraNa kare che, to koI vAra dhikkAra ke tiraskAranuM svarUpa paNa dhAraNa kare che. dveSanAM A badhAMye svarUpe AdhyAtmika vikAsamAM aMtarAyarUpa hAI tyajavA ceAgya che. gamA-aNagamA sAmAnya prakAranA hAya, tyAre ApaNA jIvana para tenI jhAjhI asara paDatI nathI, paNa te tIvra Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sAmAyika-vijJAna ane-utkaTa ane, tyAre aja MpA--azAMti utpanna kare che, vAtAvaraNa bagADe che ane bIjAne paNa duHkhadAyI nIvaDe che. eka vAra amAre eka mitrane tyAM gAmaDe javAnA prasaMga AvyeA. teNe tyAMnI prathA pramANe sAruM gaNAya evuM kaMsAranuM bhAjana, dALa, zAka tathA bhAta khanAvyAM. te amane jamADavA mATe pAse beThA ane badhI vastue premathI pIrasavA lAgyA. ame tene AdarapUrvaka AreAgI gayA, paraMtu bhANAmAM bhAta pirasAyA ke vicAramAM paDI gayA. te jADA cAkhAnA banelA hatA ke je ame khAI zakatA na hatA ane khAvAnA prayatna karatAM te gaLe sakatA. paraMtu bhANAmAM pirasAyelI vastu ame bhAgye ja chAMDatA ane kadAca ahI' chAMDIe teA mitranI lAgaNI dubhAyA vinA rahe tema na hatI, eTale ame kahyuM: ' tamAre tyAM bhese che, tethI dahIM bahu sAruM banatuM haze.' mitre kahyuM: * ame bhAtamAM dahIM bhAgye ja khAIe chIe, paNa tamane pasaMda hoya te magAvuM, ' ame DokuM halAvI saMmati ApI, eTale teNe dahI magAvyuM ane amAro mArga sarala banI gayA. dahIM sAthe mizra thayelA jADA cAkhAne gaLe utAratAM ka'I muzkelI paDI nahi. bhAjana sAna samApta thayu' ane AvuM sarasa bhejana jamADavA mATe ame mitrane AbhAra mAnyo. 6 tAtparya ke avasara oLakhI aNugamAne dabAvye ane yuktithI kAma lIdhuM to vAtAvaraNanA raMga jaLavAI * rahyo. ahIM ame ema kahyuM hAta ke A bhAta to amArAthI R khavAze nahi, teA mitrane ema lAgata ke meM kharAkhara Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSane tyajo 253 ; jamADyA nahi. vaLI temanA kuTuMbIjanone paNa ema thAta ke amArI mahemAnagIrImAM khAmI rahI, mahemAna bhUkhyA. rahyA, vagere. have eka bIjI ghaTanA sAMbhaLe. eka vAra eka sajajana pitAnA keTalAka mitrane laIne eka bhejanAlayamAM jamavA gayA. tyAM temaNe aneka vAnIo banAvavAnI varadI ApI rAkhI hatI ane bhejanAlayanA mAlike khUba kALajI pUrvaka e vAnIo banAvI hatI. badhA mitre bhANe beThA ane eka pachI eka vAnIo pisAvA lAgI. pelA sajajane badhI vAnIo cAkhI ane saMtoSa anubhavyuM. bIjA mitre paNa ethI saMtuSTa thayA. paraMtu eka mitra gamA-aNagamAnI tIvra lAgaNIvALA hatA. temaNe kahyuM "mahArAja, A tame zuM banAvyuM che? zAkamAM zakavAra nathI, UMdhiyuM paNa bekAra che ane pAtarAM te. juo ! temAM kaMI svAda ja nathI." mahArAje sAme javAba Ape nahi, paNa pelA sajajane zAMtithI pelA mitrane ghaNuM samajAvyA, tyAre temaNe jema tema bhejana karyuM. enuM traNase rUpiyA bIla cUkavAyuM, paNa keInA mukha para AnaMda rahyo na hato ! | mAnI laIe ke pirasAyelI vastu temanA svAdathI cheDA pharakavALI hatI, paNa temaNe ene mahattva na ApatAM calAvI lIdhuM heta te badhA mitrane AnaMda thAta ane jeNe paisA kharcA e sajjanane ghaNe saMtoSa thAta, paNa teo aNagamAne AdhIna thaI gayA hatA, eTale viveka paraMtu eka sika, bIjA mitra badhI vAnIo eka Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sAmAyika-vijJAna buddhimAM khAmI AvI ane temane vANI-vyavahAra tene anurUpa thatAM badhuM vAtAvaraNa bagaDI gayuM. kadAca pelA sajajane ane bIjA mitroe paNa A anubhava pachI manamAM gAMTha vALI haze ke have Ane kaI sthaLe sAthe jamavA laI ja nahi. A rIte tenI pratiSThA ghaTI. e paNa meTuM nukazAna ja thayuM. eka strI gamatI ane bIjI strI aNagamatI bane che, tyAre gRhajIvanamAM kajiyA-kaMkAsa zarU thAya che ane temAM nahi dhArelAM evAM aniSTa pariNAme Ave che, te aMge subhaTanI kathA jANavA jevI che. subhaTanI kathA 1. subhaTa nAmanA eka rAjyAdhikArIne suraMgI nAmanI strI hatI, je bahu bhalI ane bheLI hatI. A strIthI tene eka putra thayA hatA, tenuM nAma sonapAla pADayuM hatuM have putrane prasava thayA pachI strInI tabiyata lathaDI ane tenA zarIranuM saudarya ghaNe aMze ochuM thaI gayuM. tethI subhaTanuM mana tenA parathI UtarI gayuM. kahyuM che ke - lAge vAra na bhAMgatAM, eAchA naranI prIta; aMbara-DaMbara sAMjane, nyU veLunI bhIta. suraMgI parane neha ocho thaI jatAM subhaTe ghaNuM dhana kharacIne kuraMgI nAmanI bIjI strI sAthe lagna karyA. A strI dekhAvamAM phUTaDI hatI ane hAvabhAva tathA cena- Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSane tyajo 55 cALAmAM nipuNa hatI, tethI gheADA ja vakhatamAM teNe subhaTanu dila jItI lIdhuM ane subhaTa tenI ja AMkhe jovA lAgyA. koI kavie ThIka ja kahyu che ke-- nArI madana-talAvaDI, khUDaco saba saMsAra; kADhaNahArA ke nahIM, kahAM karuM. pAkAra ? kuraMgI hRdayanI kUDI hatI. dveSa, irSA, abhimAna, asatya, cADIcugalI vagere aneka durguNAe tenA a taramAM vAsa karyA hatA. vaLI ziyaLa vrata ke je strIenA mukhya ane sAcA rANugAra gaNAya che, temAM paNa te zithila hatI, tethI navA navA puruSone joI temanI sAthe krIDA karavAne IcchatI hatI, paraMtu suraMgInI satata hAjarIne lIdhe tenI e IcchA pArapaDatI na hatI. pariNAme tenA hRdayamAM suragI mATe bhayAnaka dveSa utpanna thayA ane te ene game tyAre game te rIte utArI pADavA lAgI. paNa suraMgI samajI ane zANI hatI, tethI kura`gIe karelAM saghaLAM apamAnAne pUrvakarmanA udaya jANIne zAMtipUrvaka gaLI javA lAgI. laDavAnuM game tevuM kAraNa ApavA chatAM suraMgI jyAre zAMta rahI, tyAre kuraMgIe dhaNInA kAna bha MbheravA mAMDayA : 6 tamArI khUnInAM lakSaNA jarAye sArAM nathI. jo tamane enI adhI vAteA karavA besu tA tamane ema ja lAgaze ke A te zAkacanA khArathI bole che, paNa mArA hRdayamAM tevuM ka MI nathI. huM to ene sagI bahena jevI ja gaNu chuM. paraMtu tamArI lAja-AbarUne baTTo lagADe, te mArAthI jovAtuM nathI. e Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 sAmAyika-vijJAna roja navA navA mANasane gharamAM ghAle che ane temanI sAthe aneka prakAranI vAta karyA kare che, mATe tamAre je vicAra kare hoya, te karo." A prakAranI satata uzkeraNIthI subhaTe eka ghara, thoDuM rAcaracIluM, pAMca gAye ane pAMca rUpiyA rokaDA ApI. suraMgIne tenA putra senapAla sAthe judI kADhI. | kuraMgI ekalI paDatAM potAnuM manamAnyuM karavA lAgI ane subhaTa tene tAbedAra sevaka hoya te ja banI gaye. kahyuM che ke - je zUrA, je paMDitA, je zANuM gaMbhIra nArI sarva nacAviyA, tyama je bAvana vIra. - have eka divasa te nagaranA rAjA vijyayAtrAe nIkaLe, te vakhate subhaTane tenI sAthe javAnuM thayuM, eTale teNe kuraMgInI vidAya mAgI. kuraMgIe kahyuM: "he svAminAtha! tamArA viyegane eka eka divasa mane se so varasa jevaDo lA lAgaze, tethI kRpA karIne mane sAthe letA jAo.' subhaTe kahyuM "he priye ! laDAImAM tAruM kAma nathI. vaLI rAjAjIne e hukama che ke koI paNa strIne yuddhamAM sAthe levI nahi. tethI tuM ahIM ja rahe ane khAI-pIne meja kara. huM thoDA ja divasamAM pAcho AvIza." subhaTanA A javAbathI kuraMgIe AMkhamAM AMsu lAvIne kahyuM : "tamArI je kaMI AjJA haze, te mAthe caDAvIza, paNa mArAthI ahIM ekaluM rahevAze nahi. huM tenI sAthe. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSane yo 257 vAta karIza ? konuM mADhuM joine rAjI thaiza ? vaLI ApaNA pADozIo khUba naTakhaTa che. te tame kayAM jANatA nathI ? mATe tame ane teTalA vahelA Avajo. subhaTa rAjAnI sAthe gayA ane kuraMgI ekalI paDI. A vakhate tenA manamAM parapuruSane bhogavavAnI IcchA jAgRta thai, tethI e gAmamAM caMgA nAmanA eka yuvAna ane rUpALA sonI hatA, tene ghareNAM dhAvaDAvavAnAM bahAnA taLe potAnA ghare elAvyA ane ekAMtamAM laI jaIne kahyuM H - huM yuvAna ! tuM rUpa ane kalAneA bhaMDAra che, tema huM paNu navayauvanA ane raMgIlI chuM, mATe tu kathyula thA te! ApaNe saMsAranA lahAvA laie. 'jo tu mArI A mAgaNI kabUla nahi kare to huM ApaghAta karIza ane tenuM pApa tAsa kapALe coMTaze.' : caMgo badamAza hatA ane badhI vAte pUrI hatA. sAta mahAvyasanA paikInu kAI paNa mahAvyasana evuM na hatuM ke jenuM te sevana karatu na heAya. teNe kahyuM: ' jArakamamAM ghaNuM jekhama raheluM che, chatAM temAM huM saMmata thAuM chuM, kAraNa ke mArA zire strIhatyAnuM pApa cAMTe, te huM jarA paNa icchato nathI. ' pachI te ane zreSTa bhogavilAsa karavA lAgyAM ane managamanatu dhana uDAvavA lAgyAM. evAmAM eka divasa subhaTanA sadeze| Avyo ke huM cAra rAjamAM ghare AvuM chuM.' eTale ca'gAe samajAvI-paTAvIne tenI pAse bAkI rahelI badhI vastuo paDAvI lIdhI. sA, 17 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna have subhaTa taddana najIka AvI paheAMcyA, eTale teNe mANasa mekalIne kahevarAvyuM ke * AvatI kAle bAra vAge huM ghare AvIza, mATe rasAI-pANI taiyAra 6Akhajo, ' A saMdezAthI kura MgIne ciMtA thaI ke gharamAM koI sArI vastu te rahI nathI, tethI svAmInA caiAgya satkAra zI rIte karIza ? paraMtu buddhi kebIne te sura MgIne ghare gaI ane praNAma karIne kahevA lAgI ke ' meTAM bahena ! tamane eka vadhAmaNI ApuM? ' 258 koI divasa nahi ne Aje raMgIne peAtAne tyAM AvelI joI sura gIne khUba Azcarya thayuM, paraMtu manuSyanA hRdayamAM aneka vAra Akasmika parivartana thAya che, tene khyAla karIne bolI : khaDena ! zu vadhAmaNI lAvI che ?" kuraMgIe kahyuM : ' ApaNA mahAragAma hatA, te AvatI kAle tu : te sAMbhaLIne suraMgIe kahyuM : ' bahena ! tArA meDhAmAM sAkara, paraMtu temanuM svAgata huM zI rIte karI zakIza ? e te mArI sAme UMcI najare paNa zvetA nathI !' kuraMgIe kahyuM : ' tenI phikara karazeA nahi, e to huM samajAvIne tamAre tyAM ja bhojana karAvIza, mATe kAle tame bhAtabhAtanAM bhAjana taiyAra karajo. ' svAmI bAra mahinAthI bapore AvI pahoMcaro. ' suraMgIne lAgyuM ke have mArA dinamAna pAMsarA lAge che, nahi teA chakelI zAkacanA mukhamAMthI AvA sahAnubhUtibharyA zabdo nIkaLe nahi, teNe A bhalamanasAI mATe kura Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne tyajo 59 gIne AbhAra mAnya ane kuraMgI manamAM malakAtI pitAnA ghare gaI bIjA divase savAre suraMgIe vahelA uThIne bhAtabhAtanAM bhejana taiyAra karyA ane patinA AgamananI rAha jevA lAgI. A bAju kuraMgIe kaMI paNa rasoI taiyAra na karatAM jematema karIne peTapUjA karI lIdhI ane subhaTanA AvavAnA samaye gharanAM bAraNuM baMdha karI dIdhAM. vAyadA mujaba subhaTa AvI pahoMcyuM, paraMtu gharanAM bAraNuM baMdha joIne vicAramAM paDyo. teNe te evI AzA rAkhI hatI ke "kuraMgI mArI rAha joIne UbhI haze ane te mane jotAM ja ochI ochI thaI jaze. pachI te madhura smitapUrvaka bhAvabhInuM svAgata karaze, ane ame baMne jaNA tArAmaitrika racatAM gharamAM jaIzuM. paraMtu keI kAraNasara ema banyuM nahi hoya, ema mAnIne teNe moTethI kahyuM he priye! bAraNAM ughADa. huM subhaTa bahAragAmathI AvI gaye chuM. chatAM gharamAMthI kAMI paNa uttara A nahi ke kuraMgInA AvavAnAM pagalAM saMbhaLAyAM nahi, tethI "rakhene kuraMgIne keI kAraNe mAThuM lAgyuM hoya ema mAnI teNe kahyuM: "he caMdrAnane ! he subra! huM ghaNuM divase bahAragAmathI Avyo chuM ane tAruM manahara mukhaDuM jovAne utsuka chuM, mATe jaladI bahAra Ava. A rIte tuM laijA rAkhe, e kaI paNa rIte egya nathI." Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra0 sAmAyika-vijJAnanda subhaTe jyAre AvA aneka prakAranAM madhura vacane kahyAM, tyAre kuraMgIe gharanAM bAraNAM ughADyAM. paNa na te teno satkAra karyo ke na tenI kuzaLatA pUchI. e to eka bAju mahuM caDAvIne beThI. subhaTe joyuM ke kuraMgI pUrepUrI roSamAM che ane tene reSa karavAnuM kaI prabala kAraNa jarUra maLyuM haze, tethI premapUrvaka kahyuM: "he priye! mAre eve che aparAdha thaye che ke tuM mane nehapUrvaka belAvatI nathI ? vaLI tArA hAthanI rasoI jamavA huM ghaNuM ja Atura chuM, mATe UbhI thA ane mAruM bhANuM pIrasa" te vakhate kuraMgIe jambara chaNako karatAM kahyuM: "tamArA jevA DhoMgI mANasa A duniyAmAM kevuM haze ? tame agAuthI suraMgIne kahevaDAvyuM che ke kAle huM tAre tyAM bhejana karIza, tethI teNe bhAtabhAtanAM bhojana banAvyAM che, mATe tene tyAM jAo. mArI nAhaka banAvaTa zA mATe kare che? evAmAM suraMgIe mokalele senapALa tyAM AvI pahoMcyA ane subhaTane page lAgIne kahevA lAgyuM ke "pitAjI! ApaNA ghare cAle. mArI mAtAe saghaLI jaI taiyAra karI rAkhI che." A badhuM zuM banI rahyuM che? tenI subhaTane kAMI samaja paDI nahi. te kuraMgInA mukha sAme tAkI rahyo, paNa kuraMgI asahya vacananI jhaDI varasAvI rahI hatI. chevaTe teNe subhaTane jAkAro detAM kahyuM : "e dhUtArA ! tuM ahIMthI, dUra thA ane tArI mAnItIne tyAM jA. te tane bhojana Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261. dviSane tyaje karAvaze. have tAre mAre khapa nathI, te huM sArI rIte jANuM chuM.' kuraMgInA AvA ajaba vartanathI Azcaryacakita thayela subhaTa Akhare suraMgInA ghare gaye, jyAM suraMgIe tene aMtaranA umaLakAthI satkAra karyo ane ghaNuM ghaNuM mAna ApyuM. pachI teNe subhaTane garama pANIthI snAna karAvyuM ane jamavA besA. eka suMdara bAjoTha upara kAMsAne moTo thALa mUkelo che ane temAM nAnI-moTI aneka vADakIo yathAsthAne goThavelI che. e thALamAM suraMgIe mesura, dahIMtharA, seva, mamarI, taLelA pApaDa ane pharasANa paraNyAM, pachI judI judI vADakImAM bhIMDA, turiyA, paravaLa ane kAkaDInAM zAka pIrasyAM tathA aneka masAlAthI svAdiSTa banAvelI tuvaranI dALa paNa pIrasI. tyArabAda caTaNI, rAyatAM tathA athANAM mUkayAM ane hAthamAM vIMjhaNe laIne pavana nAkhavA lAgI, paraMtu subhaTane hAtha jamavA mATe lAMbe theye nahi. suraMgI vastusthiti pAmI gaI, chatAM dhaNInuM mana spaSTapaNe jANavA mATe teNe namratAthI pUchyuM : "he svAmI! tame bhajana kema karatA nathI ?" subhaTe kahyuM : "jamavAnI khAsa UlaTa thatI nathI." e sAMbhaLI suraMgIe pharI pUchayuM : "zuM emAM kAMI khAmI jaNAya che ?" subhaTe kahyuM : "hA, emAM eka vastunI khAmI che. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 sAmAyika-vijJAna. je kuraMgIe banAveluM zAka emAM umerAya, te badhuM bhejana amRta jevuM mIThuM lAge." suraMgIe kahyuM : "AmAMnuM kaI paNa zAka cAkhyA vinA tamane zuM khabara paDI ke te kuraMgInA hAthe banAvela. zAka jevuM svAdiSTa nathI ? subhaTe kahyuM : "e te enI soDama ja kahI Ape. emAM cAkhavAnI jarUra nathI." suraMgI samajI gaI ke "subhaTanI vivekabuddhi para pakSapAtanAM camAM caDI cUkayA che, tethI game tevI dalIla. karIza, te paNa tenA gaLe Utaraze nahi" tethI te UThIne UbhI thaI ane kuraMgIne ghare gaI. tyAM teNe kahyuM : "bahena ! svAmInuM mana tamArAmAM vahyuM che, tethI temane mArA karelAM pakavAna ke zAka bhAvatAM nathI, mATe tamAruM banAveluM zAka Apo ke jethI teo UlaTapUrvaka bhajana kare.' kuraMgIe joyuM ke ATaATale tiraskAra karavA chatAM subhaTanuM mana potAnA para TeluM che, tema chatAM tenI parIkSA karavI joIe, tethI teNe suraMgIne kahyuM : "bahena ! thoDIvAra A parasALamAM bese. huM ApanuM svAmI mATe garamAgarama zAka banAvI ApuM chuM. eTale suraMgI parasALamAM beThI ane kuraMgI makAnanA pAchalA bhAgamAM jaIne pADIe kareluM tAjuM chANa laI AvI. pachI temAM ATa, lUNa, marI vagere nAkhIne hiMgavaDe vaghAyuM ane lIMbuno paTa daIne garamAgarama zAkane vADako bharI Apyo. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hepane tya suraMgIe A zAka subhaTa AgaLa dharyuM, eTale te bolI UThaH "jaI A zAkanI soDama ? temAMthI kevI madhura vAsa AvI rahI che? are! tene dekhAva ja kahI Ape che ke te eka uttama prakAranuM nAnAvidha vyaMjanevALuM uttama prakAranuM zAka che. pachI teNe bhajana karavA mAMDyuM, temAM suraMgIe banAvelI vastuo te jujajAja khAdhI, paNa kuraMgIe banAveluM zAka badhuM ja khAI gaye ane belI UDe ke duniyAmAM zAka banAvanArAo bhale banAve, paNa temAMnuM koI zAka kuraMgIe banAvelA zAkanI tole Ave nahi zreSathI kuraMgInuM kevuM adhaHpatana thayuM ane subhaTane kaI sthitimAM lAvI mUkyo ? te A parathI samajI zakAze. zreSane dhAraNa karanAre niMdAmAM saheje sarakI jAya che ane avarNanIya AnaMda mAnate thAya che, paNa te jANa nathI ke A te adhaHpatana taraphanI AgekUca che. sujJa manuSya dareka bAbatamAM lAbha ane nukazAnane vicAra kare che, te AmAM paNa temaNe lAbha ane nukazAnane vicAra kare joie. anyanI niMdA karavAmAM ke avarNavAda balavAmAM lAbha te kazuM ja nathI, jyAre nukazAna aneka prakAranuM che. prathama to nidA karavAthI mana dUSita thAya che, bIjuM vANI apavitra bane che, trIjuM samaya barabAda thAya che, cothuM bInajarUrI duzmanAvaTa UbhI thAya che ane pAMcamuM samAjahitanAM aneka kAryo bagaDe che. te pachI niMdA ke avarNavAdamAM paDavuM zA mATe? Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 sAmAyika-vijJAna eka kavie kahyuM che ke :na vinA parivAdena, hRSTo bhavati durjanaH / kAkaH sarvarasAn pItvA, vinA'medhyaM na tuSyati / bIjAnI niMdA karyA vinA durjanane harSa-AnaMda thatuM nathI. kAgaDo badhA rasa pIdhA pachI azucimaya padArtha tarapha jAya, tyAre ja tene AnaMda thAya che." tema jadhymaanaaH sutIveNa, nIcAH parayazo'gninA / azaktAstatpadaM gantuM, tato nindAM pracakrire // payaza rUpI tIvra agni vaDe niraMtara baLI rahelA nIca puruSe yazasvInA pagale cAlavAne azakta hevAthI temanI niMdA karavA lAgI jAya che." A viSayamAM kavivara samayasuMdarajI zuM kahe che ? te sAMbhaLoH Apa saMbhALe sahu ke ApaNe re, niMdAnI mUke paDI Teva re; thaDe ghaNe avaguNe sahu bharyA re, kehanAM naLiyAM cue kehanAM nevare. niMdA kare te thAya nArakI re; tapa-japa kIdhuM sahu jAya re; niMdA karo to karajo ApaNuM re; jema chUTakabAre thAya re. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSane tyajo 265 * huM leAko ! tame tamArA AtmAne saMbhALe, eTale ke tenA hita tarapha satata dRSTi rAkhIne cAle. tamane anyanI niMdA karavAnI Teva paDI che, te oDI do. A jagatamAM thoDe ghaNA avaguNa te badhI vyaktiomAM DhAya che. koInAM naLiyAM cUtAM hAya che, teA koInAM nevAM cUtAM hAya che, eTale ke koimAM thoDA avaguNu hAya che, teA kAImAM vadhAre avaguNu hAya che. mAtra arihaMta prabhu ja evA che ke jemanAmAM kaMi avaguNa hAtA nathI. niMdA karavAnI TevavALA naraka gatimAM jAya che ane teNe je kaI tapa-japa kayu hoya te badhuM nidAnA kAraNe dhovAi jAya che. jo tamArAthI nidA karyA vinA rahevAtu ja na hAya, teA tamArI jAtanI niMdA karo, eTale ke tame je je khATAM kAme karyA che, tene yAda karIne dilagIra thAo, to tamArA karma baMdhanamAMthI sadAne mATe chuTakAro thaze ane tame mokSanA adhikArI thaze. ' dveSamAMthI IrSyA jAge che ane te manuSyane avanati tarapha dorI jAya che. A vastunI vadhAre spaSTatA ame lubdhakanI kathA dvArA karIzuM. lubdhakanI thA narapati rAjAne lubdhaka nAmanA sevaka hatA. te ghaNA ja svAthI, abhimAnI ane IrSyALu hatA, tethI keI paNa mANasanuM sAruM tenAthI joI zakAtu nahi. jo tene ema abara paDe ke amuka mANasane vepAra rojagAramAM e paisAnI Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna barakata thaI che, athavA amuka mANase ghaNuM dhana kharacIne meDI-mALavALAM manahara makAna banAvyAM che, athavA amuka mANasa pAMcamAM pUchAte thaye che, te tarata tenI najaramAM te AvI jatA ane jyAre te keI ne koI upAye tene vAMka-gunAmAM lAvIne daMDAva tyAre ja tenA saMtapta hRdayane zAMti thatI. lubdhakanI A Teva sudhAravA mATe sagAMvahAlAM tathA bhAIbaMdha-detee ghaNI mahenata karI ane sAdhu-saMtone bolAvI temanI pAse upadeza karAvyo, paraMtu macchInA dehanI durgadha TaLe, zvAnanI pUMchaDI sIdhI thAya ke kAjaLa pitAne kRSNa raMga choDI de te ja duSTa pitAnI duSTatA choDe che. eTale temanuM kaMI paNa vaLyuM nahi. lubdhaka jIbhane mIThe hatuM ke jevA mIThA lagabhaga badhA duSTa hoya che. tethI ja keI kavie kahyuM che ke ahe! haiyuM durjana taNuM, dIse rAtuM bara, uparathI raNiyAmaNuM, bhItara kaThina kora, mIThAbelA mAnavI sahune game che. khAsa karIne zrImaMta tathA rAjAone te vadhAre game che. tethI lubdhakane darajajo dina-pratidina vadhate gaye ane eka divasa e Avyo ke AkhA rAjyamAM tenuM caDI vAgyuM. A sagomAM tenI maherabAna meLavavA ke tenA bephamAMthI bacavA mATe aneka dhanavAna, AbarUdAra tathA garajue tene salAma karavA lAgyA ane eka yA bIjA bahAne bheTa-sogAdanA rUpamAM lAMcarUzvata ApavA lAgyA. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSane tyajo 267 . lubdhakane dharma ke karmamAM zraddhA na hatI, sadAcAra ane sunItimAM vizvAsa na hatuM. temaja parabhavane kaI prakArane Dara na hato, tethI A prakAranI Avakane teNe satkAra karyo ane dolatane gaMja ekaTho karyo. have tenI hadamAM ane tenA ja gAmamAM tuMgabhadra nAmane eka kaNabI rahetuM hatuM ke je ghaNe mAladAra ane ghaNe jorAvara hatuM. te sAdhu-saMtene dAna Apate, bhagata-bhikhArIone pitAne tyAM jamADate ane garIba-gurabAne anna, vastra tathA auSadhanI sahAya karate. A kAraNe sahu tene bhagatanA mAnabharyA nAmathI oLakhatA hatA ane tenuM ghaNuM sanmAna karatA hatA. A joI lubdhakane aMtaramAM ISyanI Aga UThI : "mALe paTela..je baLadanAM pUMchaDAM AMbaLanAre gaNAya, te pAMca-pacIza bhagata-bhikhArIone roTalAnA TukaDA pheMkIne mATe dAnezvarI thaI beTho che ane mane te salAma bharavA paNa Avato nathI, to huM ce tene karI dekhADuM ane lubdhake pitAne purANa Adata mujaba tene vAMka-gunAmAM lAvavA mATe eka tAgaDe ra, paNa catura tuMgabhadra temAM phasAye nahi. AthI vadhAre cIDAIne lubdhake bIje tAgaDo raze, paraMtu te paNa niSphala ga. sadbuddhine dhaNI tuMgabhadra temAM phasAye nahi, eTale lubdhake trIje tAgaDa ra, chatAM puNyabaLane lIdhe temAMthI te AbAda bacI gaye.. pitAnA dAva uparAuparI nila gayelA joIne lukhyakane ghaNuM lAgI AvyuM ane tuMgabhadrane tArAja karavA mATe Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 268 sAmAyika-vijJAna te kaI navI ja yukti dhavA lAge. paNa te bhUlI gaye. ke "mApavAne gaja manuSyanA hAthamAM che, te kAtarane kAbU kudaratanA hAthamAM che." eTale puNyazAlIne pAyamAla karavA mATe game tevAM kuTila kArasthAne karavAmAM Ave, te badhAM ja niSphala jAya che. tuMgabhadra keI paNa prakAranA vAMka-gunAmAM Ave te pahelAM lubdhaka bimAra paDI gayuM ane tenI e bimArI dina-pratidina vadhatI cAlI. e bimArImAMthI bacavA mATe teNe sArA sArA vaidya-hakImene Azraya lIdhe, paNa tUTInI bUTI hajI sudhI kaI vaidya-hakImane maLelI nathI, eTale lukhyakane A jagatamAMthI vidAya levAnI veLA AvI pahoMcI. mRtyune samaya sAmAnya rIte ati gaMbhIra gaNAya che, kAraNa ke e vakhate manuSyanI samakSa tenA samasta jIvanane citAra khaDe thAya che ane A jagatamAM janmIne te pitAnI sAthe zuM laI jAya che? tene vicAra tene AvavA lAge che. temAM jeonuM jamA-pAsuM dAna, dayA, paropakAra ane puNyakAryo vaDe joradAra hoya che, temane aphasa ke arekAro thatuM nathI, paNa eka prakAranI zAMtino anubhava thAya che, jyAre anyAya, anIti ane adharmanuM AcaraNa karavA vaDe jemaNe udhAra bAju vadhArI hoya che, temane hRdayamAM aphasesa ane akAranI AMdhI jAme che, paraMtu keTalAka manuSya duSTatAmAM eTalA UMDe daTAI gayA hoya che ke temane Akhara veLAe paNa sanmati sUjhatI nathI ke Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSane tyajo 269 : potAnA kukarmonA pazcAttApa thatA nathI, ulaTuM peAtAnA purANAM pApAne pUrAM karavAnI jhaMkhanA rahe che ane tethI eka prakAranI U'DI akaLAmaNa anubhavatAM A jagatane chellI salAma bhare che. lubdhakanuM paNa tema ja thayuM'. te eka prakAranI UDI akaLAmaNa anubhavavA lAgyA. te joIne tenA putroe kahyuM : huM pitAjI ! Apa ATalA badhA kema : akaLAe che ? jo ApanI koI icchA adhUrI hoya te amane sukhethI jaNAve, te me pUrI pADIzu. Apa kahe te vIza, pacIza ke pacAza gAyA zaNagArIne tenu brAhmaNAne dAna karIe, jethI Apane vaitaraNI pAra karavAmAM sugamatA paDe. athavA Apa jaNAvo te suMdara zayyAonu brAhmaNIne dAna ApIe, jethI Apane svamAM sukhabharI nidrA Ave, athavA ApanI icchA hoya te Apane rUpiyAthI tALIe ane te rUpiyA brAhmaNeAne vaheMcI daie, jethI puNyanuM bhAthuM maMdhAya ane Apane AtmA zAMtimAM rahe. ' te sAMbhaLIne lubdhake kahyuM : mAre dhama ke dAnapuNyanI koI jarUra nathI; paraMtu eka ja vastunI jarUra che ane te e ke mArI jIMdagImAM me' jemane najaramAM lIdhA hatA, te saghaLAnA koI ne koI prakAre daMDa karAvyeA che, paNa eka tuMgabhadra paTela temAMthI chaTakI javA pAmyA che, mATe tenA daMDa thAya, tevA koI upAya karo, ' Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70 sAmAyika-vijJAna putroe kahyuM : "pitAjI!evI vAta na kare. atyAre te ramanuM nAma le ane dAna-puNyanI vAta kare. jethI tamArI sadgati thAya. paraMtu A zabdoe lumbakanA ati kaThora hadaya para jarA paNa asara karI nahi. UlaTuM te kahevA lAgyuM ke "jo tame mArA sAcA putra , to mArI chellI IcchA pUrNa kare." pitAnI A jAtanI haThathI kAyara thaIne putroe e vAta kabUla karI, tyAre lubbake kahyuM ke "A kArya pAra pADavAne je upAya huM tamane batAvuM, tema ja karaje, paNa anya rIte vartazo nahi. juo, huM marI jAuM eTale mArI pAchaLa kaI raDaze nahi. je raDo te tamane mArA sogana che; pachI mArA maDadAne gupacUpa tuMgabhadranA khetaramAM laI jaje ane teNe ja mane mArI nAkhe che, evI bUmarANa macAvaje, eTale rAjAnA sainike tene pakaDI jaze ane tenA para kAma calAvIne tene zikSA karaze." putroe te pramANe karavAnI kabUlAta ApI, eTale lubdhakanA kSaNabhaMgura dehano tyAga karyo. pachI putroe zuM karyuM ? te kahevAnI jarUra nathI, kAraNa ke eka IrSALuM manuSya Akhare keTalI nIcI hade pahoMcI jAya che, te batAvavAne ja ahIM mukhya uddeza che. samagra vivecanane sAra e che ke zreSanA dareka svarUpane - tyaje. je zreSane tyajaze te ja samabhAvanI siddhi zakaya banaze. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSane tyajo 201 praznottarI prazna-ApaNane eka vastu game che ane bIjI vastu gamatI nathI, tenuM kAraNa zuM ? uttara-ApaNane eka vastu game che ane bIjI gamatI nathI, tenu kAraNa ApaNA aMtaramAM rahelI rAga ane dveSanI vRtti che. jyAre A bane vRttiene kSaya thAya che, tyAre gamA--aNugamA jevuM kaMi rahetu nathI. prazna-ApaNe be vyaktione jIvanamAM pahelI ja vAra maLatA hoie, tyAre eka para sneha-sadbhAva jAge che ane bIjA para aprIti ke aNagame! thAya che, tenu kAraNa zuM? uttara-Ama thavAnuM mukhya kAraNa pUrvabhavanA saMbadhA che. jenI jeDe pUrvabhavamAM sArA sabaMdha baMdhAyA hAya, tene najare jotAM sneha-saddabhAvanA jAge che ane jenI joDe pUrvabhavamAM vera baMdhAyeluM hAya, tene najare jotAM aprIti ke aNagamA jAge che. te a Mge bhagavAna mahAvIranA jIvananI eka ghaTanA jANavA jevI che. zrI gautama svAmIe eka hAlikane-kheDUtane pratibedha karyAM ane teNe saMsArane asAra jANI tarata ja temanI pAse dIkSA lIdhI. pachI gautama svAmI e ziSyane laine bhagavAna mahAvIra pAse javA nIkaLyA. te vakhate hAlika ziSye pUchyuM : ' bhagavan! ApaNe kayAM javuM che ? ' zrI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 sAmAyika-vijJAna. gautama svAmIe kahyuM : "he ziSya ! mArA guru pAse javuM che." hAlika munie kahyuM : "tame pote moTA mahAtmA che. zuM tamArA mAthe paNa guru che? te e guru kevA haze ?" zrI gautama svAmIe kahyuM : "e sarvajJa ane sarvadazI mahApuruSa che tathA trIza atizayathI yukta che. A kAle te temanA jevA anya koI guru maLavA muzkela che." pachI baMne jaNA bhagavAna mahAvIra samIpe AvyA. tyAre hAlika munie pUchyuM ke "he guru mahArAja ! A sAme beThA e keNa che ? " zrI gautama svAmIe kahyuM : e ja mArA guru che. e sAMbhaLI hAlika munie kahyuM : jo e ja tamArA guru hoya to mAre tamArI sAthe rahevuM nathI ane mAre A dIkSA paNa joItI nathI." ema kahI rajoharaNa vagere tyAM ja mUkI te tarata cAlyo gayo. tyAra pachI zrI gautamasvAmIe bhagavAnane vaMdana karIne pUchayuM ke "he bhagavan! tamArA jevA samagra lekane AnaMda utpanna karanAra puruSa upara paNa Ane dveSa utpanna thaye, e joI mane Azcarya thAya che." bhagavAne kahyuM : "he gautama! meM tripRSTa vAsudevanA bhavamAM je siMhane mAryo hato, tene jIva e kheDUta thayela che. tethI mane jotAM ja ene dveSa thaye. rAgadveSanA prabala saMskAre bhavAMtaramAM paNa udayamAM Ave che." prazna-eka manuSya vidvAna ke catura heya, tenI prazaMsA Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSane tya karIe ane bIje mUDha ke mUrkha hoya, tenI niMdA karIe. emAM khoTuM zuM ? uttara-vidvAna ke caturanI prazaMsA karIe e barAbara che, paNa mUDha ke mUkhanI niMdA karavI e barAbara nathI. ema karatAM tenI lAgaNI ghavAya che, tene duHkha thAya che ane koI paNa prANIne duHkha thAya evuM ApaNe karavuM na joIe. vaLI tenI niMdA karatAM ApaNA vicAra ane vANI apavitra bane che, eTale niMdAne mArge javuM egya nathI. sA, 18 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 15 ] krodha ane mAnane kADhe apekSAe tA pariNAme che, samabhAvasiMhanuM trIju sUtra che : huM kedha ane mAnane kADho. ' A krAdha ane mAnanI gaNunA kaSAyamAM thAya che. temane kaSAya tarIke oLakhavAnuM mukhya kAraNa e che ke tenAthI cittanI vRttie ghaNI kaluSita thAya che. mAyA ane leAbha e bIjA e kaSAyA che. eka A cAre ya kaSAye rAga ane dveSanAM ja paNa tenI bhayaMkaratAnA jijJAsujanAne spaSTa khyAla Ave te mATe tenI gaNanA rAga-dveSathI judI thatI AvI che. aDhAra pApasthAnakomAM temanI gaNanA rAgadveSathI judI ja thayelI che. jema kepaannaaivaaymliyN, corikka mehuNadaviNa mRcchaM / kohaM mANaM mAyaM, lobhaM pijja tahA dosaM || kalahaM abhakkhANaM, pesunnaM raI - arai samAuta | paraparivArya - mAyA mosaM micchattasalaM ca // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 krodha ane mAnane kADhA (1) prANAtipAta, (2) mRSAvAda, (3) cerI-adattAdAna, (4) maithuna, (5) dravyanI mUrchA-parigraha, (6) krodha (7) mAna, (8) mAyA, (9) lAla, (10) prema-rAga, (11) dveSa, (12) kalaha, (13) abhyAkhyAna, (14) vaizunya, (15) rati-ati, (16) pariparivAda, (17) mAyA--mRSAvAda ane (18) mithyAtvazalya e aDhAra pApasthAnake che.' 275 kaSAyAne rAga-dveSanI aMtargata gaNIe ke judA gaNIe, paNa eTalI vAta nizcita che ke cAre ya kaSAye mahAna adhyAtmadoSA che ane tethI temanA jaya karyA vinA samabhAvanI siddhi sabhavita nathI. kahyuM che ke kohaM mANaM ca mAyaM ca, lobhaM ca pApavaDaNaM / me cattAri dose u, icchanto hiyamappaNo // je manuSya potAnuM hita cAhe che-AtmakalyANa Icche che, te pApane vadhAranArA dha, mAna, mAyA ane leAbha, e cAra adhyAtmadoSone peAtAnA aMtaramAMthI jarUra hAMkI kADhe. ' saMsAranI vRddhi karavAmAM A cAra kaSAyA mukhya bhAga bhajave che. te a Mge zAstrAmAM kahevAyuM che ke koho ya mANo ya aNiggahIyA, mAyA ya lobho ya pavaDDhamANA / Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 sAmAyika-vijJAna, cattAri ee kasiNA kasAyA, siMcanti mUlAI puNabbhavassa // kAbUmAM nahi rakhAyelA kodha ane mAna tathA vRddhi pAmatA mAyA ane lebha e cAra kutsita kaSAye punarjanmarUpI saMsAravRkSanA mUlenuM siMcana kare che." prastuta prakaraNamAM krodha ane mAnanI ja vicAraNA karIzuM ane tene kADhavAnAM kAraNe joIzuM. 1-krodha krodha, kepa, reSa, gusse e badhA ekAthI zabdo che. tanI utpatti manuSyanuM bhAna bhUlAvI nAkhe che. e samaye huM koNa chuM ? mAruM kartavya zuM che ? mArAthI Ama na thAya, vagere vicAre manuSya bhUlI jAya che ane te AMdhaLe bhIMta banI jAya che, tethI na belavAnuM bolI jAya che ane na karavAnuM karI nAkhe che. A ja kAraNe koIne cAMDAla, zakSasa ke pizAcanI upamA ApavAmAM AvI che. krodhane jyAre jorathI AvirbhAva thAya che, tyAre manuSya gAMDotUra banI jAya che. e vakhate pitA-putrane, mA-dIkarAne, pati-patnIne ke bhAI-bhAIne saMbaMdha paNa bhUlAI jAya che, gAlipradAna thAya che ane mAmale mArAmArI sudhI pahoMce che. koI vAra temAMthI khUne paNa thAya che. te aMge ahIM eka banelI hakIkta rajU karIzuM. saurASTranA eka kAThI tAlukadAra hatA. tene eka nAnA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha ane mAnane ko 277 bhAI hatA. ane bhAionA samadha ekaMdara ThIka hatA. ane yuvAna hatA. eka vAra nAnA bhAI e koI khAkhatamAM phojadArane kaDavAM vacano kahyAM. e pheAjadAre te khAkhatamAM meTA bhAi AgaLa phariyAda karI. A vakhate baMne bhAIo vacce eka vADI aMge takarAra cAlatI hatI ane temAM A phariyAda thaI, eTale moTA bhAine dha caDayo ane te rivAlvara laI ne vADIe gayA ke jyAM nAnA bhAI kAma para dekharekha rAkhI rahyo hato. A vakhate nAnA bhAI e kheDUtanu sAMtI svecchAe iMDAvI nAkhyu hatu ane kheDUta ArAma karatA hatA. A joI moTA bhAie kheDUtane kahyuM: ' alyA ! atyAramAM sAMtI kema choDI nAkhyuM che? tene pharI joDa.' thoDe dUra nAnA bhAI UbhA hatA, nahi ane. tame mArA kAmamAM vacce zA AthI moTA bhAinA krAdha vadhyA. paNa vADIneA mAlika chuM. huM kahuM chuM ke teNe kahyuM: * e 8 mATe paDA che ?' teNe kahyuM: sAMtI joDa,' 6 hu 6 nAnA bhAIe kahyuM: e nahi ja bane.' ane te lAkaDI ugAmIne sAme AvavA lAgyA. 6 moTA bhAI e kahyuM: * mArI sAme AvavuM rahevA de. emAM sAra nahi kADhe. nAnA bhAIe kahyu': ' tamArI dhamakIthI huM DarI jauM ema nathI.' ane te vadhAre najIka AvyeA. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna A joI moTA bhAI nA krodha vadhI gayA ane teNe peAtAnI rivAlvaramAMthI tenA sAme gALI heADI. AthI nAnA bhAI ghavAyA. chatAM anune caDI sAme AvavA lAgyA, eTale moTA bhAI e bIjI gALI DI ane nAnA bhAI dharaNI para DhaLI paDaco. te chellA zvAsa levA lAgyuM. 378 A dRzya jotAM ja moTA bhAInA krodha zamI gayA. ane meM A zuM karyuM ? tene pazcAttApa thavA lAgyA. vaLI vicAra paNa AvI gayA ke ' sarakArane A khUnanI khabara paDaze, eTale mArI dharapakaDa karaze ane jelamAM pUraze, temaja mArI sAme kAma calAvI mane phAMsInA lAkaDe laTakAvaze. emAM mArI AbarU zI? ' pachI te mRtyu pAmI rahelA bhAInI najIka AvIne kahevA lAgyA ke * bhAI! mAre tane. mArIne garAsa meLavavA na hatA, paNa te mAruM mAnyu nahi. tuM nA pADavA chatAM lAkaDI laI ne sAme AvavA lAgyA, eTale me krAdhane vaza thai tArI sAme babbe goLI cheDI tArA prANa lIdhe. kharekhara ! meM ghaNuM khoTu karyuM. che, have mAre jIvIne zu kAma che ?' ane teNe potAnI rivAlvaramAMthI gALI eDI pAtAnA jIvanano aMta ANyo. jyAre kAdha Ave che, tyAre nADInA dhabakArA vadhI paDe che ne zarIra tapavA lAge che. e veLA magaja garama thaI jAya che, mukha tathA AMkha para leAhI caDI Ave che ane Akhu` zarIra dhrujavA lAge che. tethI ja jJAnIoe tene zarIramAM utpanna thatA mahAna zatru mAnelA che. te Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kodha ane mAnane kADhe 279 laMbA samayanA tamAma tapa-japa tathA dharma-dhyAnane nAza kare che, vyAvahArika saMbaMdha bagADe che ane gRhajIvanamAM azAMtinI Aga prakaTAve che. konI sAme krodha karIe to krodha vadhe che ane zAMti rAkhIe te krodha zame che. tenI khAtarI nIcenI vAta vAMcavAthI thaI zakazeH eka gAmamAM pati-patnI rahetAM hatAM. e baMne svabhAve kedI hatAM. keI keInuM sAMkhatA nahi, eTale jhaghaDe thatuM. ema karatAM vAtAvaraNa ghaNuM kalezamaya thaI gayuM hatuM. jyAM niraMtara kaleza hoya tyAM sukha kevuM ? zAMti kevI ? Akhare patnI khUba kaMTALIne tenI zerImAM rahetA eka vRddha DozImA pAse gaI ane kahevA lAgI. "mAjI ! huM bahu duHkhI chuM. tamAre dIkare mane bahu duHkha de che. mane pUruM khAvA detuM nathI, jeItA kapaDAM ApatuM nathI, vAtavAtamAM vaDhe che ane vAraMvAra mane mAra mAre che. mA ! have te mArAM hADakAM bahu kaLe che. huM bahu mUMjhAI gaI chuM. amAre eka divasa kajiyA vinAne jato nathI, mATe mAruM duHkha dUra thAya, e kaI upAya batAve." ATaluM kahetAM to te raDI paDI. anubhavI vRddha DozImAe kahyuM "beTI raDIza nahi. eno upAya te sahele che ane te ajamAvatAM tAruM duHkha jarUra maTI jaze. kAle savAre vahelA UThIne, nAhI dhoIne, Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 sAmAyika-vijJAna prabhunA nAmanI eka mALA pheravIne, kAcanA eka sApha karelA zIze! laine mArI pAse Avaje. ' 2 rAkhavI ane tenA bIjA divase e strI kahyA mujaba badhuM karIne kAcaneA zIze! lai AvI. DozImAe bhagavAnanuM nAma letAM letAM e zIze! pharI dhAyA ane temAM cAvaDA gaLaNe gaLIne pANI bharyuM. pachI temAM maMtra bhaNI mIThAnI eka kAMkarI nAkhI ane pelI strIne kahyuM : tAre AjanI jema, nitya rahelA UThIne nAhI-dhoIne prabhunA nAmanI eka mALA pheravavI. sAMje paNa hAtha-paga-moDhuM dhoIne eka mALA pheravavI. gharanuM kAmakAja kharAkhara karavuM. tAro pati bahArathI Ave te pahelAM tAre badhI taiyArI karI ghAMkamAM AvavuM nahiM. sAMje jyAre tArA pati gharamAM AvavAnA hAya tyAre A zIzAmAMthI thoDuM pANI laI, meDhAmAM rAkhI, AzarInA eka bhAgamAM besavuM. jo tArA pati gharamAM AvI tArA upara krAya kare teA te veLA tAre kaMI khelavu nahi. pANInA kogaLA mukhamAM rAkhI mUkavA. pachI jyAre te zAMta thAya tyAre te bahAra kADhavA ane tArA patine page lAgavuM. jo A rIte vartIza tA pANInA A zIzA pUrA thatAM pahelAM ja tArA svAmI zAMta thaI jaze ane tArI sAthe prItithI vartavA lAgaze.' AvA suMdara upAya batAvavA mATe pelI strIe DozImAne) AbhAra mAnyA ane pote A pramANe ja thaze enI khAtarI ApI. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kodha ane mAnane kADhe ra81 sAMje sAtanA sumAre tene pati ghare Ave ane rajanI Teva pramANe strIne kaMI ne kaMI vAMka kADhI tenA para khIjAvA lAge, paraMtu strIe kaMI uttara ApyuM nahi. ja te te sAme krodha karIne pratyuttara ApatI, paNa Aje meDhAmAM pANI hatuM, eTale belAya zI rIte ? ekabe vAra sAme uttara ApavAnuM mana thayuM, paNa DozImAnI zikhAmaNa yAda karI manane vALI lIdhuM. Aje konI sAme kodha thayo nahi, eTale ka itheDI vAramAM patI gaye. AthI pelI strIne DozImAnA upAyamAM zraddhA beThI ane pachI te jyAre paNa belAcAlI thavAno saMbhava lAgatuM, tyAre te zIzAmAMnuM pANI moDhAmAM bharI bAjue besI jatI. AthI thoDA ja divasamAM tenA patine ema lAgyuM ke A te have sudharI gaI jaNAya che, eTale tene mATe eka suMdara sADI laI Ave. tethI strI rAjI thaI ane vadhAre sArI rIte vartavA lAgI. daza-bAra divasamAM te gharanuM badhuM vAtAvaraNa sudharI gayuM ane kalaha, kusaM5 tathA duHkhanA sthAne saMpa, zAMti ane AnaMda jaNAvA lAgyo. paMdara divasa pUrA thayA, eTale pele zIze khAlI che. te laIne pelI strI DozImA AgaLa gaI ane temane page lAgIne bolIH "mAjI! tamAre upAya kharekhara camatkArika nivaDyo che. have mAruM badhuM duHkha dUra thaI gayuM che, chatAM kRpA karIne A zIze bharI Ape, jethI pharI duHkhI thavAne vakhata Ave nahi." Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 sAmAyika-vijJAna DozImAe kahyuM : "beTI ! teM je camatkAra anubhavya te A pANune nathI, paNa teM ene prayogathI sAme javAba ApavAnuM mAMDI vALyuM, tene che. have jyAre jarUra paDe tyAre tuM tArA gharanA pANIthI paNa A pravega karI zake che. tuM je zAMta rahIza te tAre pati zAMta raheze ane baMne sukhI thaze. mArA tamane AzIrvAda che." tyAra pachI te pati-patnIe kadI paNa koI na karavAne nirNaya karyo, tethI teo sukhI thayA ane AnaMdamAM divase nirgamana karavA lAgyAM. A vAtamAMthI ApaNe eTale bodha levAno che ke keI ApaNA para kodha kare te ApaNe sAme kodha kare nahiH "kama khA, gama khA." e kahevatamAM paNa A ja zikhAmaNa apAyelI che. kodhane jItavAnuM mukhya sAdhana kSamA che, tethI ja kahevAyuM che ke kSamAkhaDgaH kare yasya, durjanaH kiM kariSyati / atRNe patito vahniH, svayamevopazAmyati / jenA hAthamAM kSamArUpI talavAra che, tene durjana zuM karaze? ghAsa vagaranI jamIna para paDele agni potAnI meLe ja olavAI jAya che." tAtparya ke koI durjana manuSya ApaNA para krodha kare ane ApaNe tene krodhathI pratikAra karIe te mAmale ghaDI vAramAM bagaDI jAya che, paraMtu koi na karIe te pele durjana zAMta thaI jAya che. agnine taNakho ghAsanA gaMja para Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phodha ane mAnane kADhe 283 , paDe te e bhaDabhaDATa saLagavA lAge che, paNa jamIna para paDe te DI vAramAM olavAI jAya che, tethI sujJa manuSya AvA prasaMge kSamA dhAraNa karavI. kSamA e kAyarane nahi, paNa vIrane dharma che, ema mAnIne tene ApaNe apanAvavAnI che. jyAM kSamA AvI ke koI pitAnuM meM kALuM karIne ApaNA aMtaramAMthI cAlyA jaze ane ApaNe eka mahAna adhyAtmadeSamAMthI mukta thaIzuM. 2mAna mAna eTale abhimAna, ahaMkAra, garva ke mada. te manuSyanA manane bahekAvanAra che, khoTo Aveza utpanna karanAra che ane e rIte tenI pAse na karavAnAM kAma karAvIne tene moTuM nukazAna pahoMcADanAra che. jaina zAmAM kahyuM che ke - vinA-mRta-zIrAnAM, triA 2 vAta vivekalocanaM lupan , mAno'ndhakaNaM nRNAm // mAna nAmane kaSAya manuSyanA vinaya, kRta ane zIlane nAza karanAra che, dharma, artha ane kAma e traNa vargane ghAta karanAra che ane tenAM vivekarUpI leganene pheDI tene AMdhaLe banAvI denAra che." vinaya e manuSyano bahu moTo guNa che. tenAthI zruta eTale zAstrajJAnanI prApti thAya che ane zIla eTale vrataniyama-pratyAkhyAnanI bhAvanA jAge che ke je manuSyanA taraPopAyamAM mahattvane bhAga bhajave che. paraMtu abhimAnane . Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 sAmAyika-vijJAna udaya thayA ke vinayaguNa nAza pAme che ane vinayaguNu nAza pAme eTale zruta ane zIla paNa nAza pAme che. A rIte abhimAnane uDDaya AdhyAtmika vikAsamAM jabbara phaTakA mAre che. paraMtu vAta ATalethI pUrI thatI nathI. jenAthI AtmAnA abhyudaya thAya ane meAkSanI prApti thAya, tene dhama kahevAya che. A dharma paNa abhimAnanA udayathI nAza pAme che. ApaNA saMta puruSoe kahyuM che ke dayA dharmAMkA mUla hai, pApa mUla abhimAna. ' eTale abhimAna AvyuM ke pApanI vRddhi thavA mAMDe che ane dhama cAlatA thAya che. jenAthI vyavahAranAM sarva prayeAjanAnI siddhi thAya, tene atha kahevAmAM Ave che. vyavahAra, vyApAra, khetI, nAkarI e adhAno temAM samAveza thAya che. gRhasthajIvananA e mukhya AdhAra che, eTale manuSye tene kharAbara saMbhALI rAkhavAnA che. paraMtu abhimAnanA udaya thatAM vyavahAra bagaDavA mAMDe che, leAkeA abhimAnI manuSya sAthe kAma pADavA rAjI hAtA nathI. eka manuSya bhAgyayoge ghaNuM dhana kamAyA ane tenA abhimAnathI akkaDa banI gayA. pachI putranA sagapaNanA prasaMga AvyA, tyAre sAtaso gharanI nyAtamAMthI koie tene kanyA ApI nahi. chevaTe tene bahArathI kanyA lAvavI paDI. dhanavAna thavAthI akkaDa banelA eka sajjana peAtAnI pALanA mANasA sAthe kharAkhara vyavahAra rAkhatA nahi. temanA manane ema ke mAre bIjAnI zI paDI che ? eTale teo Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha ane mAnane kADhe 285, piLanA mANasane tyAM AvatA kaI paNa vyAvahArika prasaMge hAjarI ApatA nahi athavA hAjarI Ape to nAma mAtranI. tene lagatA keI kAmamAM sahAyaka thatA nahi. evAmAM temanI mAtAnuM maraNa thayuM, tene sAda paDyo, paNa keI piLavALo hAjara thaye nahi. A vakhate temane bhAna AvyuM ke mArI meTI bhUla thaI che ane temaNe piLane keTalAka kAryakartAone belAvI pitAnI bhUlanI mAphI mAgI tathA have pachI dareka vyavahAramAM barAbara bhAga levAnuM vacana ApyuM, tyAre pALavALA bhegA thayA ane temanI mAtAne smazAnabhUmie pahoMcADI agnidAha dIdhe. tAtparya ke abhimAnathI vyavahAra bagaDe che. vyApAra, rojagAra, dhaMdhA ke nekarI upara paNa abhimAnanI asara bahu mAThI thAya che. namratAthI javAba ApanArane tyAM gharAkI jAme che ane abhimAnI tathA uDAu javAba ApanArane tyAMthI gharAka cAlavA mAMDe che. moTA sedAomAM paNa AvuM ja bane che. nokarImAM te namratAnI khAsa jarUra paDe che. tyAM abhimAna AvyuM ke nekarImAMthI rUkhasada maLe che. A rIte abhimAnathI arthane paNa nAza thAya che. jenAthI indriyone tRpti Upaje, tene kAma kahevAmAM Ave che. AnaMda-pramodanAM badhAM sAdhanane temAM samAveza thAya che. abhimAnane udaya thatAM A kAmasukhane paNa nAza thAya che. eka pitAe maratI vakhate pitAnA putrane ghaNuM dhana vArasAmAM ApyuM. A putra yuvAna hato ane abhimAnI paNa hatuM. teNe pitAnI meTAI batAvavA mATe pitAne tyAM Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 sAmAyika-vijJAna mitronI mijalasa geAThavavA mAMDI ane tenI sAme sA rUpiyAnI neATanI bIDI banAvI phUMkavA mAMDI. temaja nAstA -pANInA kharca paNa khUba karavA mAMDaye. ema karatAM nAcaraMganA jalasA goThavAyA ane peAtAnI meTAI batAvavA mATe te nartikAonI sAme hajAra-hajAranI noTa pheMkavA lAgyo. dhananA avicArI upayogathI rAjanA khajAnA paNa khAlI thai jAya che, tA gRhasthanu kahevu ja zuM ? thoDA vakhatamAM badhuM dhana khalAsa thayuM, makAna tathA vADIvajIphA vecavAne vakhata AvyA ane chevaTe tenI pAse kaI na rahetAM te sAva muphalIsa banI gayA. tAtparya ke abhimAnathI kAmasukhanA paNa nAza thAya che. abhimAnanuM sahuthI kALuM kRtya tA manuSyanA vivekarUpI locanAne phoDI nAkhavAnu che. vivekarUpI locanA phUTayAM ke sAruM-narasuM samajAya nahi, hitAhita jANI zakAya naha anekavyAka byane cogya nirNaya thaI zake nahi; eTale manuSya pAgalanI jema game tema vatte ane avanatinI UMDI khINamAM gabaDI paDe. Aja sudhImAM koInuM abhimAna TakayuM nathI. zerane mAthe savAzera hoya che ja. rAjA rAvaNane cauda cAkaDInuM rAjya hatuM, ghaNI vidyAo siddha thayelI hatI ane pAte daza mastakavALA hatA, chatAM abhimAna karyuM" te| zrIrAmanA hAthe bhUMDA hAle mAryA gayA ane eka durjana tarIkenI khyAti pAmyA. Aje paNa bhAratanA Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kodha ane mAnane kahe 287 keTalAka bhAgamAM dazerAnA divase rAvaNanuM pUtaLuM banAvIne bALavAmAM Ave che. te parathI ApaNe bodha levAne che ke kaI paNa vastunuM abhimAna karavuM nahi. jaina mahApuruSee ghaNA anubhava pachI ema jAhera jAtilAbhakulaizvarya-balarUpatapaH shrutaiH|| kurvan madaM punastAni, hInAni labhate janaH // je manuSya (1) jAti, (2) lAbha, (3) kula, (4) ezvarya, (5) bala, (6) rU5, (7) tapa ane (8) zrutano mada kare che, tene te vastu halakA prakAranI maLe che." A ATha madanI vAta khAsa samajavA jevI che, tethI te aMge ahIM keTaluMka vivecana karIzuM. (1) eka manuSya e vicAra kare ke "huM uttama jAtimAM janmya chuM. mArA jevo bIje UMce koNa che ? bIjA te halakI jAtimAM janmelA che, vagere. te teNe jAtimada karyo kahevAya. A jAtimada karanArane bhavAMtaramAM keLI, vAgharI, pAradhi, caMDAla, camAra vagere halakI jAtimAM janmavuM paDe che. ahIM sujJajane e vicAra kara ghaTe ke "he jIva! te atyAra sudhImAM dareka prakAranI jAtimAM janma dhAraNa karyA che. keI paNa jAti evI nathI ke jemAM teM janma grahaNa karyuM na hoya, te jAtinuM abhimAna zuM? Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 sAmAyika-vijJAna jAti keI zAzvata vastu nathI, mATe tene mada na kara, tenuM abhimAna na kara !" (2) je manuSya dhaMdhA, rojagAra, vyavasAya ke adhikAra aMge thatA lAbha aMge e vicAra kare ke "mArA je lAbha bIjA keIne thatuM nathI, mATe huM parama bhAgyazALI chuM. bIjA bhAgyanA phUTelA che, temane mArA je lAbha kyAMthI maLe? ahAhA ! mArA lAbhanI zI vAta !" te teNe lAbhamada karyo kahevAya. A lAbhamada karanArane lAbhAMtarAya karma baMdhAya che, eTale bhaviSyamAM kaI paNa kAmamAM meTo lAbha thatuM nathI. ahIM sujJajane e vicAra kare ghaTe ke he jIva! tane je lAbha thAya che, te lAbhAMtarAya karmane kSaya thavAthI thAya che, temAM harSa zuM ane abhimAna zuM ? vaLI Ave lAbha tane ekalAne thato nathI. jemaNe dAna-puNyAdi kAryo karyA che, te badhAne thAya che. mATe tuM lAbhano mada kare rahevA de !" (3) je manuSya e vicAra kare ke "huM te amuka kulane ! mArI zI vAta ! huM kaMI je te nathI." te teNe kulamada karyo kahevAya. A kulamada karanAra bhavAMtaramAM halakA kulamAM janma pAme che. bhagavAna mahAvIre marIcinA. bhavamAM kulamada karyo ke "aho ! huM uttama kula chuM ! mArA dAdA prathama tIrthakara, mArA pitA prathama cakravartI ane huM che tIrthaMkara thaIza ! ahA mAruM kula! ahA mArI uttamatA. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha ane mAnane kADho 289 matA !' e phulamadanA pariNAme temane tI karanA bhavamAM paNa bhikSuka kulamAM janmavu paDyu ke jyAre avazya UMcA kulamAM janma thAya che. ahI brAhmaNakulane bhikSukaphula gaNyu che, kAraNa ke te khIjAnI pAse dhana mAge che. ahI sujJajane evA vicAra karavA ghaTe ke huM jIva ! kulanA UMcA-nIcApaNAthI zuM? UMcA phulamAM janmavA chatAM je zIla ane sadAcArathI vaMcita rahyo te teA tArI avazya avagati thavAnI ane nIcA kulamAM janmavA chatAM zIla ane sadAcArane saMgAtha karyAM te tArI avazya unnati thavAnI. mATe tuM phulanA maDha karavAnu breDI de!. (4) je manuSya evA vicAra kare ke ahA ! huM keva azva zAlI chuM ? mArA jevu. aizvaya Aje kAI ne haze kharuM ! mArA mahelA kevA suMdara che? mArA bagIcAo kevA ramaNIya che ? mArA hAthI ane gheADAone koI joTo nathI ! vaLI mArI pAse jhaverAtane je saMgraha che, te benamUna che. setu-rUpu ane bIjI sAmagrI te mArI pAse DhagalAbaMdha che, kharekhara ! mArI RddhinA pAra nathI ! ' te teNe aizvaryAMmada karyo kahevAya. A azva madanA pariNAme te bhavAMtaramAM ezva hIna thAya che, eTale ke dIna-duHkhI hAlatamAM janme che. " ahIM sujJajane evA vicAra karavA ghaTe ke ' he jIva! tuM azcaya tuM abhimAna zAne kare che ? indriAdi devAnA azvaya AgaLa tAruM azvaya zA hiMsAmamAM che? athavA kubera bhaDArI AgaLa tArA pAMca-pacIza krADanI zI visAta sA. 19 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2eo sAmAyika-vijJAna che? tArI pAse je mahela ane bAga-bagIcAo che, tenA karatAM savAyA mahela ane bAga-bagIcAo bIjA ghaNA pAse che. hAthI-ghoDAnuM paNa ema ja che. te duniyA pUrI joI nathI, eTale tane enI zI khabara paDe ? vaLI lakSmI caMcala che, te jyAre cAlI jaze tenI khabara paDatI nathI, eTale tuM ezvaryane mada kara mA! (5) je manuSya e vicAra kare ke "mArA je balavAna bIje kaI nathI! mArA baLanI zI vAta ? meM bhalabhalA pahelavAnane harAvI suvarNacaMdraka meLavyA che ane TephI jItI lIdhI che. Aje to mane kaI pahoMce ema nathI." te teNe bAda karyo kahevAya. A balamadanA pari. NAme te bhavAMtaramAM mAyakAMgale janme che. ahIM sujJajane e vicAra kara ghaTe ke "he jIva! tuM belanuM abhimAna zAne kare che? je tuM khare khelavAna he te janma, jarA, mRtyu ane regarUpI zatruone jItI le. tyAM te tAruM kaMI cAlatuM nathI ane ahIM baDAInI DaMphAsa zAne mAre che? vaLI tAruM A khela sadA Takaze kharuM? e te kAle cAlyuM javAnuM che. te tenuM vyartha abhimAna kara mA ! (6) je manuSya e vicAra kare ke mArA jevA rUpALo keI nathI. huM kAmadevane avatAra chuM. leke mane jotAM ja meha pAme che, mArI mukhamudrA kevI che ? mArA hAtha kevA che? mArA paga kevA che?" te teNe rUpamada karyo Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadha ane mAnane kA 291 kahevAya. A rUpamadanA pariNAme bhavAMtaramAM te kaNa-kUbaDe jame che. ahIM sujJajane e vicAra kara ghaTe ke "he jIva! tuM rUpanuM abhimAna zAne kare che? tArA karatAM anekagaNuM rUpALA manuSya A jagatamAM hastI dharAve che ke jemanuM darzana thatAM ja lekanA mana para ajaba prabhAva paDe che. ane mAnI le ke tuM ghaNe rUpALe che, tethI zuM? e rUpa te cAra dinanuM cAMdaraNuM che? sanatkumAra cakravata jevAnuM rUpa ghaDImAM badalAI gayuM te tuM keNa ? rUpanA madane visarI jA ane AtmAne rUpALo-suMdara banAvavA prayatna kara! (7) je manuSya e vicAra kare ke "huM mahAna tapasvI chuM. Aje mArI barAbarI kare e keI nathI. zuM mAruM tapa ane zuM mAro prabhAva ! " to teNe tapamada karyo kahevAya. A tapamadanA pariNAme bhavAMtaramAM te tapa karavAnI zaktithI rahita thAya che. ahIM sujJajane e vicAra kara ghaTe ke "he jIva! tuM amuka upavAsa, AyaMbila ke rasatyAga karI zake che, tethI mahAna tapasvI hovAnuM zA mATe mAnI le che ? A jagatamAM mahApuruSoe je tapazcaryA karI che, tenI AgaLa tArA tapanI kaI visAta nathI ! eka bhagavAna mahAvIranI tapazcaryAne ja tuM vicAra karo ke temaNe kevI AkarI tapazcaryA karI hatI ! sADAbAra varSa ane eka pakhavADiyAmAM temaNe mAtra 349 pAraNAM karyA hatAM ! bAkInA badhA divase Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 sAmAyika-vijJAna tapazcaryAmAM gALyA hatA ! temAM cha-cha mAsanA upavAsa paNa hatA. vartamAnakAle paNa mahAna tapasvIo thayA che, tenI AgaLa tuM koI hiMsAkhamAM nathI. mATe tapanA maDha karIza mA ! (8) jo manuSya evA vicAra kare ke 'mArA jevu zAstrajJAna koine nathI! huM mahApati chuM ! huM mahArAnI chuM!" tA teNe zrutamada karyAM kahevAya. A zrutamadanA pariNAme bhavAMtaramAM te mUkha janme che. ahIM surajane evA vicAra karavA ghaTe ke he jIva ! tuM zrutanA mada zAne kare che? thoDuM bhaNyA, thoDAM zAstro jANyAM, tethI tuM mahApaMDita ane mahAjJAnI thaI gayA? jarA te vicAra ke gaNadhara bhagavaMtA ane cauda pUrva dhArIe AgaLa tAruM jJAna zI gaNatarImAM che ? hajI tuM aneka vastuenAM gUDha rahacAne jANatA nathI ane pade pade skhalanA pAme che, te bhalA thaI ne zrutanA-jJAnanA maDha karIza mA ! ATha paDhanu` vivecana ahIM pUruM thayuM, para Mtu abhimAna aMge hajI thoDu kahevAnuM che. tenA lIdhe manuSya vAdavivAdamAM Utare che, uDAu kharca rAkhe che, khATA aghaDAo kare che, kATa-kacerIe caDe che ane jaMgamAM paNa Utare che, vaLI A mahAna doSane lIdhe te nAnA--meTAne bheda paNa cUkI jAya che ane na melavA jevAM veNa khelI mukhkhIe ke mitrAnuM apamAna paNa kare che. mAnane mRdutA ke namratAthI jItI zakAya che. ApaNe veta namIe teA khIjA hAtha name che, e bhUlavA jevu Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kidha ane mAnane kADhe nathI. vaLI pANI namra lAge che, paNa tenuM pUra meTA moTA khaDakene teDI pADe che ane tenA jhINA kaMkara banAvI de che, eTale namratAnuM mUlya ochuM AMkavuM nahi. A jagatamAM jeTaluM kAma namratAthI thAya che, teTaluM abhimAnathI thatuM nathI, e eka siddha hakIkata che. A vivecanano sAra e che ke krodha ane mAnane aMtaramAMthI avazya kADhe, nahi te teo adhyAtmanuM medAna ujajaDa karI nAkhaze ane samabhAvasiddhine hajAre mAIla dUra haDaselI mUkaze. [ praznottarI soLamA prakaraNanA cheDe ApelI che. ] Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] mAyA ane lobhane haThAvo samabhAva siddhinuM cihyuM sUtra che: mAyA ane lobhane haThAve. tethI prastuta prakaraNamAM mAyA ane lebhane paricaya karAvIzuM ane tene choDavAnAM kAraNo paNa jaNAvIzuM. 3-mAyA. ahIM mAyA zabdathI kUDa, kapaTa, chala, chetarapIMDI, vaMcanA, vakatA ke zatA samajavAnI che. tene Azraya letAM. manuSyane jUThuM bolavuM paDe che, daMbha kare paDe che ane bIjAM paNa aneka pApa karavAM paDe che. eka vicArakanA zabdomAM kahIe te mAyA e mAnavamananI adhamAdhama sthiti che ane te ene avazya durgatimAM laI janArI che. | mAyAnuM sevana karanAra ema mAne che ke "meM bIjAne chetaryA che ane mAre svArtha sAdhI lIdhe che" paNa vAta ethI UlaTI che. kharekhara ! te e ja chetarAye che. ane teNe pitAnA svArtha para chINa mUkI che. hyuM che ke Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane haThAva vidhAya mAyAM vividhairupAyaiH, parasya ye vaJcanamAcaranti / te vaJcayanti tridivApavargamukhAnmahAmohasakhA svameva // je manuSya mAyAnuM sevana karIne vividha prakAranA upAye vaDe bIjAnI sAthe ThagAI kare che, te mahAmahanA mitra sarakhA manuSya potAnI jAte ja svarganA sukhethI ThagAya che, eTale ke temane svarganuM sukha maLatuM nathI." athavA kauTilya paTavaH pApA, mAyayA bkvRttyH| bhuvanaM vazcayamAnA, vazcayante svameva hi / / aneka prakAranAM kUTa-kapaTa karavAmAM kAbela ane bagalAnA jevI daMbhI manavRtti rAkhanAra pApI puruSe mAyA vaDe jagatane chetaravA jatAM pote ja chetarAya che." pAThaka mitrone kadAca ema lAgaze ke zuM A sAcuM haze ? te ahIM tenI pratIti karAvanArI eka satya ghaTanA rajU karIe chIe. be mANase pravAsa karatA hatA. rAtri paDI javAthI temaNe najIkanA gAmamAM eka paTelane tyAM Azraya mAge. ane te emane maLI gayuM. have temanI pAse vATakharacI mATe rUpiyA base rekaDA hatA, te pAse rAkhavAnuM ThIka na lAgavAthI paTelane saMkhyA ane savAre jatI vakhate pAchA Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 sAmAyika-vijJAna laIzuM ema jaNAvyuM. paTele tene svIkAra karyo, paNa e ja vakhate tene eka vicAra AvyaH "A musApharone ahIM keI oLakhatuM nathI, eTale A paisA pacAvavA dhAruM te. pacI jAya ema che, paNa savAra thatAM te A paisA pAchA mAMgaze ane nahIM ApuM te dhAMdhala macaze, eTale temane ThekANe pADI devA." pachI temaNe gAmamAMthI be evI vyaktione zodhI kADhI ke jemane dhaMdhe ja mArAmArI ke khUna karavAne hate. temanI sAthe rUpiyA pacIzamAM seda pAke ane temaNe satanA lagabhaga be vAgatAM A kArya pUruM karavuM, e nirNaya levAye. musAphare mATe be khATalA DelI bahAra DhALavAmAM AvyA ane tenA para godaDA pAtharavAmAM AvyAM. pelA musAphare tenA para ADA paDyA, paNa temAM mAMkaDa bahu hevAthI temane UMgha AvI nahi. Akhare teo e khATalA choDIne gharanI pachavADe vADa hatuM tyAM gayA ane ghAsanI pathArI banAvI temAM sUI rahyA. have rAtrinA bArano sumAra thaye, eTale paTelanA be dIkarA vADIethI ghare AvyA ane A khATalAo pitAnA mATe ja DhALI rAkhyA haze, ema mAnIne temAM sUI gayA. Akhe divasa mahenatamajUrI karelI hovAthI theDI ja vAramAM temane nidrA AvI gaI ane teo nasakorAM bolAvavA lAgyA. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lAbhane haTAvA 297 niyata samaye mArAe tyAM AvI pahoMcyA ane temaNe khUba sIphatathI peAtAne soMpAyeluM kAma patAvI dIdhuM. have savAra thatAM pelA be musApharo paTela AgaLa AvyA ane rUpiyA khasA mAgavA lAgyA. paTelanA Azcaya nA pAra rahyo nahi. A ane jIvatA zI rIte rahyA ? te ene mana mATo koyaDA thaI paDayo. pachI teNe bahAra AvIne joyu. tA peAtAnA e juvAna dIkarAnAM mastakA dhaDathI judAM paDayAM hatAM ane tyAM lohInAM khAkhAcIyAM bharAyAM hatAM. A kAramuM dazya jotAM ja paTela dhrusake ne dhRsake roI paDathA ane ADozI-pADozI bhegA thaI gayA. je ekAeka A zu nyu ?' e prazna sahu pUchavA lAgyA, paNu paTela tenA utaraze Ape? teNe pelA be musApharone rUpiyA khase gupacUpa ApI dIdhA ane teo potAnA raste paDacA. pachI te! paTalANI ane chekarAnI ane vahUe paNa tyAM AvI pahoMcI ane mAthAM pachADavA lAgI. A rIte tyAM ghaNuM ghaNuM dhAMdhala thavAthI peAlIsa paNa tyAM AvI paheAMcI ane paMcanAmu karI khUna a Mge kAgaLiyAM karyAM. chevaTe paTela ane ane mArAnI dharapakaDa thaI. temanA para kAma cAlyu' ane te traNeyane janmaTIpanI sajA phaTakAravAmAM AvI. A jANyA pachI koNa kaheze ke - phUDanA DAMDiyA kapALamAM vAgatA nathI ? " je mANasa phUDa-kapaTa ke dago kare che, tenI zAkha agaDe che ane tethI ghaNuM mATuM nukazAna thAya che. maMga Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 sAmAyika-vijJAna bhaMganI caLavaLa vakhate svadezI vastranA nAme baMgALanI janatAne ekadama halakuM kApaDa melI chetarapIMDI karanAra amadAvAdanI mIlee eTalI zAkha gumAvI hatI ke pachIthI game teTale sAre mAla pUro pADavA chatAM lokene vizvAsa besato na hatuM. pariNAme tenI AmadAnImAM moTo phaTake paDyo hato ane koDonuM nukazAna thayuM hatuM. sAre mAla kahIne seLabheLa vecave e meTI chetarapaDI che. temAMye khAdya padArthomAM bhaLatI vastuone bheLa karavAthI vAparanArane aneka prakAranA roga thAya che ane ghaNuM sahana karavuM paDe che. nAnakaDA svArtha mATe manuSya keTaluM khoTuM kAma karI rahyA che, tene temane khyAla AvatA nathI ane kadAca khyAla AvavA chatAM teo potAnI A pravRtti cAlu rAkhatA hoya te temanA jevA duSTa manuSya anya keI nathI. | mAyAnuM sevana karanAra mitronI mahebUta gumAve che, nehIjanenA nehathI vaMcita thAya che ane samAjamAM paNa pratiSThA gumAve che. dharmAcaraNamAM daMbhane sthAna nathI. je manuSya bAhya AcaraNa sAruM dekhADe che, paNa aMdarathI svArtha sAdhavAnI pUrI takedArI rAkhe che, tene bagalAbhagata ja kahI zakAya. - zrI rAmacaMdra vanavAsa vakhate lakSmaNa ane sItA sAthe eka sthaLethI bIjA rathale jaI rahyA hatA. vacamAM paMpa Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane hovo 299 nAmanuM sarovara AvyuM. tyAM bagalAene cUpacApa beThelA tathA dhIme dhIme paga upADatA joIne zrI rAmacaMdra kahyuM : zanairuddharate pAdaM, jiivaanaamnukmpyaa| pazya lakSmaNa pampAyAM, bakaH prmdhaarmikH|| he bhAI lakSmaNa! tuM A paMpA sarovara para najara nAkha. ahIM aneka jAtanAM pakSIo najare paDe che, paraMtu te badhAmAM bagale sahuthI vadhAre dhArmika jaNAya che, kAraNa ke te potAnA paga nIce koI jIva cagadAI na jAya, te mATe dhIme dhIme paga upADe che.' A sAMbhaLI eka vRddha matye kahyuM : pathikA naiva jAnanti, jAnanti shvaasinH| anena duSTacittenAsmatkulaM niSkulIkRtam // tamArA jevA pravAsIo ene jANatA nathI. ame tenI sAthe rahenArA ja jANIe chIe ke te kevo che? A duSTa cittavALA bagalAe to dhIme dhIme karatAM amAruM AkhuM kula ujADI nAkhyuM che. tAtparya ke e dhImethI paga upADe che, te jIva dayAnA kAraNe nahi, paNa tenA AgamananI amane khabara paDI na jAya, tenI sAvacetI tarIke ema kare che." mAyAne saralatAthI jItI zakAya che. saunI sAthe niSkapaTapaNe vartavuM, DoLadaMbha rAkhavA nahi, kaThora vANIne Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 sAmAyika-vijJAna tyAga kare ane vakratA cheDI devI, e saralatA che. keTalAka manuSyanA svabhAvamAM vakatA vaNAI gaI hoya che, te jaladI chUTatI nathI. mArge cAlyA jatA eka mANase oTalA para beThelA mANasane pUchayuM : "kema bhAI! beThAM che?" pelAe kahyuM : tyAre zuM UbhA chIe ?' bIjA keIe eka mANasane pUchayuM: zuM A AkarAM ApanAM che ? uttaramAM pelAe kahyuM: "mArAM nahi te zuM tamArAM che?" eka vepArIe eka oLakhItA musalamAnane kahyuM : "tamAre mahemuda te hamaNAM bahu dubaLe paDI gayA che. pelA musalamAne kahyuM : "e sUkAIne marI jaze, temAM tArA bApanuM zuM jAya che?" A badhA vaka svabhAvanA namUnA che. tene choDyA vinA saralatA AvatI nathI. bhagavAna mahAvIre te spaSTa zabdomAM kahyuM che ke "sarala cittavALe ja dharma pAmI zake che. A parathI mAyAnuM mithyApaNuM ane saralatAnuM mahatva samajI zakAze. 4. lAbha dhana, vaibhava, sattA, adhikAra ke rAjyAdi ezvaryanI tRSNAne lebha kahevAmAM Ave che. te aMge zAstrakAroe kahyuM koho pIi paNAsei, mANo vinnynaasnno| mAyA mittANi nAsei, loho svvvinnaasnno|| "koi prIti ke sadbhAvane nAza kare che, mAna Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane haThAve 301 vinayano nAza kare che, mAyA mitrone nAza kare che, paraMtu labha te sarvane nAza kare che." lebhane sarvanAzaka kahevAne hetu e che ke lebhI manuSya lebhavazAt jU huM bele che, aNadIThelI vastu upADI le che, eTale ke cerI kare che, parigrahamAM vadhAre karyA kare che ane te mATe hiMsAne Azraya letAM acakAtuM nathI. vaLI te pitAnI IcchA pUrI na thatAM kodhe bharAya che, athavA kaMIka prApti thAya te abhimAna kare che, vividha prakAranAM chalakyuTa kare che ane te mitro ke murabbIo sAthe paNa laDI paDe che. lebhane thobha hote nathI. te aMge thoDAM Agamavacana sAMbhaLI le : kasiNaM pi jo imaM loyaM, paDipuNNaM dalejja ikassa / teNA'vi se na saMtusse, iha duppurae ime AyA // aneka prakAranAM bahumUlya padArthothI paripUrNa A samagra vizva je eka manuSyane ApavAmAM Ave, te paNa te saMtuSTa nahi thAya. ahe! manuSyanI A tRSNA ghaNI ja duSkara che! arthAt kaI rIte pUrI zakAya evI nathI. suvaNNa rupassa u pavvayA bhave, siyA hu kelAsasamA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehi kiMci, // icchA hu AgAsasamA aNantiyA // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna * sonA ane cAMdInA kailAsa paryaMta jevA meTA asakhya patA pAse hAya teA paNa lAbha manuSyanI tRpti mATe te kaMI paNa nathI; kAraNa ke tRSNA AkAzanA jevI anata che.' 302 jahA lAhA tahA loho, lAhA loho pavaDa | domAsAkaNaya kajjaM, koDIe vina niTTiyaM // jema jema lAbha thatA jAya che, tema tema lebha vadhatA jAya che. e mAsA sonAthI pUruM karavA dhAreluM kA kreDo rUpiyAthI paNa pUruM na thayuM.' kapila kevalInI kathA jANavAthI A vAkAnA ma barAbara samajAze. kapila kevalInI kathA kauzAMbI nagarInA rAjapurohita kAzyapane kapila nAme putra hatA. te vidyAdhyayana nahi karavAthI mUrkha rahyo. A kAraNathI kAsyapa gujarI jatAM rAkhae bIjA koI ne purahita banAvyo. e purohita eka divasa bahu ThAThamAThathI kapilanA ghara AgaLathI pasAra thayA, eTale kapilanI mAtAne bahu lAgI AvyuM. te joI ne kapile tene kAraNa pUchyuM, tyAre mAtAe kahyuM : ' beTA ! jo tuM bhaNI-gaNIne hozi yAra thayA hota te Aje rAjapurohitanI sAhebI bhogavatA hAta ne badhA loko tane khammA khammA karatA heta. paNa tuM kaMI bhaNyA-gaNyA nahi, eTale tArA bApanuM pada Aje bIjo bhAgave che. arere ! A te khAde bhArIga ane bhAgave Ura ' tenA jevuM thayuM ! ' , Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane haThAve 303 A vacane sAMbhaLIne kapilane bahu lAgI AvyuM, tethI thoDI vATa-kharacI laIne zrAvastI nagarIe gaye ane tyAM mAdhukarI ( bhikSAvRtti) karIne Indradatta nAmanA upAcAyanI pAThazALAmAM bhaNavA lAge. e rIte keTalAka kAla vidyAdhyayana karatAM tenI mUrkhatA ghaNuM aMze ochI thaI ane tenI gaNanA eka hoziyAra chAtra tarIke thavA lAgI. te pachI tenA bhejananI vyavasthA eka manoramA nAmanI vidhavA brAhmaNane tyAM karavAmAM AvI. paraMtu tene vizeSa paricaya premamAM pariName. eka vAra maneramAe kapilane uddezIne kahyuM ke "nAtha ! atyAra sudhI ApaNe gujAre game tema cAle, paNa have trIjuM jaNa gharamAM Avaze, mATe tenA nirvAhane keI upAya kare." A sAMbhaLIne kapila bAghA je banI gaye. zuM dhaMdhe kare ? tenI tene samaja paDI nahi. tyAre maneramAe kahyuM: "nAtha ! muMjhAvAnI jarUra nathI. ApaNA gAmane rAjA savAramAM pahele AzIrvAda ApanAra brAhmaNane be mAsA enuM dAnamAM Ape che, mATe tene pahele AzIrvAda ApI Ave ane be mAsA senuM laI Ave. tenAthI ApaNuM kAma nabhaze." bIjA divase kapila vahele UDyo ane rAjamahele pahoM, paNa tyAM kaI brAhmaNe AzIrvAda ApI dIdhA hatA. bIjA divase paNa tema ja banyuM. trIjo divasa paNa e rIte ja pasAra thayo. e rIte ATha divase vyatIta Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 sAmAyika-vijJAna. thayA, eTale navamA divase te khUba ja vahelA UThayo ane rAjamahele pahelA pahoMcI javA mATe deDavA lAgyA. kapilane A rIte doDatA joI ne paheregIrAe pakaDI lIdhe ane kATaDImAM pUryAM. pachI prAtaHkAla thatAM tene rAjA AgaLa rajU karavAmAM Avyo, tyAre bhayanA mAryA te dhrujavA lAgyA. A joIne rAjA samajI gaye ke A kei dhAMdhAdArI cAra nathI, paNa sAmAnya rAhadArI lAge che. pachI rAjAnA pUcha vAthI kapile badhI hakIkata jaNAvI. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke ' mane AzIrvAda ApavA mATe teM je muzIkhata uThAvI che, tenI huM kadara karuM chu. tAre je mAgavuM hoya te mAgI le.' pile kahyuM : * mahArAja ! atyAre mAruM mana vivala che, tethI thoDo samaya Ape, te vicArIne mAgu 6 ' rAjAe te mAgaNI kabUla rAkhI, eTale kapala eka mAgamAM gayA ane tyAM besIne vicAra karavA lAgyoH zu mAgu ? e mAsA senAne badale pAMca sAnaiyA mArgu ? paNa eTalAmAM zu' pUru' thaze ? mATe pacAza sAnaiyA mAgavA de, vaLI vicAra AvyoH 8 pacAza seAnaiyA kaI adhika kahevAya nahi. eTalI rakama te game tyAM ADIavaLI vaparAi jAya, sA sonaiyA ja mAgavA de. * vaLI vicAra Avyo: se senaiyAmAM mAruM daLadara phITaze nahi, mATe hajAra sAnaiyA ja mAgavA de. athavA teA rAjAne zI khoTa che ke tenI pAsethI mAtra hajAra sAnaiyA ja mAguM? zA mATe lAkha, daza lAkha ke " Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane hA 305 kareDa senayA ja na mAgavA ?" Ama kapilanI tRSNA vadhatI ja gaI ane Akhare teNe rAjAnuM AkhuM rAjya mAgI levAno nirNaya karyo. be mAsA senAthI zarU thayelI tRSNa AkhA rAjyane AMbI gaI, paNa te ja vakhate tene eka zleka yAda Avyo : dhaneSu jIvitavyeSu, strISu cAhArakarmasu / atRptAH prANinaH sarve, yAtA yAsyanti yAnti ca // dhana, jIvitavya, strI ane AhArane viSe atRpti anubhavanAra sarva manuSya (khAlI hAthe) gayA, jaya che ane jaze." ane tenI daSTimAM bhAre parirvatana thayuM. te vicAra karavA lAge: "mAre AkhuM rAjya zA mATe joIe ? zuM ardhAthI na cAle ? paNa adhuM ke zA mATe joIe ? rAjakArabhAramAM zuM sukha che ? e to eka prakArane beje che. tyAre koDa naiyA rekaDA ja mAguM ? paNa eTalI moTI rakamane laIne zuM karIza ? emAMthI mArA upabhegamAM te bahu DuM dhana ja Avaze! tyAre pacAsa lAkha mAguM ? pacIza lAkha mAguM ? ke mAtra lAkha sonaiyAthI ja saMtuSTa thAuM ? paNa lAkha senayA kone kahe che ? e paNa ghaNI vadhAre gaNAya. tyAre zuM karuM? pacAsa hajAra mAguM? pacIza hajAra mAguM? pAMca hajAra mAguM ke mAtra hajArathI ja patAvuM ? are jIva! tAre hajAra senaiyAnI paNa zI jarUra che? eTalA senaiyA sA. 20 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 sAmAyika-vijJAna maLaze te abhyAsamAM citta cuMTaze nahi ane mAjazekha karavAnuM mana thaze, tethI suvAvaDanA kharca jeTalA mAtra pAMca senaiyA ja mAgavA de." paraMtu hRdaye e vAta paNa kabUla rAkhI nahi. sAmA mANase chUTa ApI te tene lAbha levAne vicAra zA mATe kare ? mUla be mAsA sonAnI vAta hatI, eTale teTalA sonAthI saMtoSa mAnave e ja sAruM che." paraMtu te vakhate sata ne talasI rahelI AMtaradaSTie eka vizeSa prazna rajU karyo : "kapila! eTalI tRNa paNa zA mATe ? zuM tuM nathI jANatA ke sarva sukhane saMhAra karanArI tRNuM ja che ke jenA lIdhe tuM ATale dInahIna banI gaye!" ane kapile rAjA AgaLa jaIne kahyuM ke, "he rAjana ! mArI kaMI paNa mAgavAnI IcchA nathI." rAjAe kahyuM : "bhUdeva! ema zA mATe ? huM tamane rAjIkhuzIthI eka lAkha senAmahora ApuM chuM, je tame grahaNa kare ane sukhI thAo." - kapile kahyuM: "he rAjana ! be mAsA nAthI zarU thayelI tRSNA tArA AkhA rAjyane AMbI gaI. eTale jema lAbha thato jAya che, tema lebha vadhato jAya che. mATe e lebhathIe tRSNAthI saryuM ! A mAro AkharI nirNaya che ane huM tene ja vaLagI rahevA IcchuM chuM.' samyagUdaSTine pAmelA kapilane have mane ramAnI sRSTimAM rasa rahyo nahi. te sarve tRSNAo, seve AzAo ane Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lobhane haThavo 307 sa abhilASAono tyAga karIne nirgatha thaye ane saMyama tathA tapanI abhuta zakti vaDe cha mAsamAM ja cAra ghAtakarmone kSaya karI kevalI-kevalajJAnI bane. tRSNAthI asaMtoSa janme che ane tene lIdhe bIjAM aneka dukhe sahevAM paDe che. te aMge rAjarSi bhartuharie je zabdo kahyA che, te manana karavA yogya che. utkhAtaM nidhizaMkayA kSititalaM dhmAtA girerdhAtavo, nistIrNaH saritAM patipatayo yatnena saMtoSitAH / mantrArAdhanatatpareNa manasA nItAH smazAne nishaaH| prAptaH kANavarATako'pi na mayA tRSNe'dhunA muzca maam||1|| nidhinI zaMkA paDatAM meM pRthvInA paDa khodyAM. vaLI pahADamAM jaIne tyAM rahelI dhAtuo gALI ane apAra e dariye paNa tarI gaye. temaja prayatna karI rAjAone saMtoSyA tathA maMtrArAdhanamAM tatpara banIne smazAnamAM rAtrie gALI, chatAM phUTI keDI maLI nahi. he tRSNA! tuM mane choDa." bhrAntaM dezamanekadurgaviSamaM prAptaM na kizcitphalaM, tyaktvA jAtikulAbhimAnamucitaM sevA kRtA niSphalA / mukta mAna vivajitaM paragRheSvAzaMkayA kAkavat , tRNNe jambhasi pApakarmanirate nAdyApi saMtuSyasi // 2 // viSama bhUmivALA aneka dezamAM rakhaDyo, paNa tenuM kaMI phala maLyuM nahi. jAti tathA kulanuM abhimAna choDIne anucita karI karI, te paNa niSphala gaI. mAna choDIne bIjAnA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 sAmAyika-vijJAna ghare kAgaDAnI peThe khItAM khItAM bhAjana karyuM. AvI rIte pApa4mAM magna anIne tuM phelAtI ja gaI. chatAM he tRSNA ! tane saMteSa na thaye.. khalollApAH soDhAH kathamapi tadArAdhanaparainigRhyAntarvASpaM hasitamapi zUnyena manasA | kRtazcittastambhaH pratihatadhiyAmaMjalirapi, tvamAze moghAze kimaparato nartayasi mAm || 3 || * durjana puruSonI sevAmAM tatpara rahIne temanAM ghaNA ThapakA sahana karyAM. zUnya mane hasIne aMtaranI vyathAne kAbUmAM rAkhI. temaja mananI vRttione thaMbhAvIne duSTajanene hAtha joDayA. huM AzA! huM jUThI AzA ! hajI tuM mane. zA mATe nacAvI rahI che? " ati lAbha ke tRSNAnuM pariNAma khruru' ja Ave che. te aMge eka vAta sAMbhaLI le. ati lAbhanA pariNAma para eka thA eka mANasane daza gheADA hatA. tenA para mAla bharIne te khIje gAma jatA ane tyAM vecI AvatA. e rIte te potAnu gujarAna calAvatA, paraMtu tene dhana meLavavAnI ati tRSNA hatI. ' mane koIka ThekANethI kyAre khajAno maLI Ave ane huM kayAre kroDapati thai jAuM !' evA vicAre tenA manamAM gheALAyA karatA hatA. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lAbhane haTAvA 309 eka vAra te mAla vecIne peAtAnA daza khAlI gheADA sAthe pAche. AvatA hatA. evAmAM siddha TekarI nAmanu sthAna AvyuM. ahIM koI caiAgI ke siddha puruSa jarUra haze, ema mAnI teNe cAre tarapha najara pheravavA mAMDI. tyAM tenI najara sAdhu jevA manuSya para paDI. eTale tenI pAse jaI hAtha joDI kahevA lAgyA : mahArAja ! huM garIba mANusa cheM. dhana meLavavA mATe ghaNAM phAMphAM mAryAM, paNa Aja sudhI temAM mAruM kai vaLyu nathI. jo Apa kRpA karIne koI jagAe dhananA khajAnA batAvA to mAru kAma thaI jAya. ApanA upakAra huM jIvanabhara nahi bhUluM. ' 6 6 pelA sAdhu jaNAtA mANase kahyuM ke * kadAca tane dhananA khajAnA batAvavAmAM Ave te paNa temAMnu dhana tuM tAre ghare zI rIte laI jaIza ? ' gheADAvALAe kahyuM H 8 mArI pAse daza gheADA che, te para lAdavAnI vIza peTIo che ane tene baMdha karavAnI badhI sAmagrI paNa che, A rIte khajAnAnuM dhana laI javA mATe mArI pAse badhI taiyArI che.' A sAdhu jevA dekhAtA mANasa eka mAMtrika hato. teNe koI mAMtrika puruSa pAsethI dhanabhaMDAra meLavavAnA maMtra meLavyeA hateA ane tenuM sthAna paNa jANyu hatuM, paraMtu maMtra ApanAra gurue kahyuM hatuM ke * e dhanabhaMDAramAMthI tArA hAthe kaI paNa upADI zakAze nahi. e kAma tAre bIjA pAse karAvavu.' eTale te mAMtrika tevA mANasanI zeAdhamAM hatA. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 sAmAyika-vijJAna. mAMtrike kahyuM: "je tArI evI ja IcchA hoya te cAla mArI sAthe. huM tane prajAne batAvIza. temAMthI tuM peTIo bharI leje." te baMne tyAMthI AgaLa cAlyA ane pahADanI eka karoDa pAse AvI pahoMcyA. tyAM pelA mAMtrike maMtra bhaNa gugaLane dhUpa karyo ke tyAM eka meTo daravAjo jaNAye ane tenI aMdara makAna dekhAyuM. pachI te baMne jaNa aMdara dAkhala thayA te tyAM hIrA, metI, mANeka tathA sonAmahorothI bharapUra khajAne dekhAya. A joI gheDAvALa cakita thaI gayeH A te svapna che ke sAcuM ?" paraMtu Akhare te sAcuM havAne nirNaya karI teNe mAMtrikanA kahevA mujaba temAMthI vIza peTIo bharI lIdhI ane tene sArI rIte baMdha karI. A vakhate mAMtrike makAnanA eka gokhalAmAM paDelI leDhAnI eka DabbI upADI potAnI pAse rAkhI. pachI baMne jaNa bahAra nIkaLyA ane mAMtrike maMtra bhaNI dhUpa karyo ke, karADa jevI karADa dekhAvA lAgI. pelI vIza peTIo ghaDA para lAdI te baMne pAchA. pharI rahyA hatA, tyAre ghaDAvALAne vicAra Avyo ke "AmAM mahArAjanuM dhana keTaluM ? ane mAruM keTaluM ? tene nirNaya. hamaNa ja karI levuM ke jethI vAMdho paDe nahi." eTale teNe pelA mAMtrikane kahyuM ke "mahArAja ! AmAM tamAro bhAga keTale ane mAre bhAga keTalo?" mAMtrike kahyuM: "baMnene. ardhA ardha bhAga. daza peTI mArI ne daza paTI tArI." Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane hovo 311 gharavALe A daza peTIthI dhanADhaya banI jAya ema hatuM, chatAM dhananI ati tRNAne lIdhe tene vicAra AvyuM ke "AmAMthI mane vadhAre dhana maLe te ThIka." eTale teNe mAMtrikane kahyuM : "mahArAja ! ApanI pAse vidyA che, te Apa ghaNu khajAnA meLavaze, mATe mane AmAMthI kaMIka vadhAre Ape te sAruM." mAMtrike kahyuM: "bhale, tuM be piTI vadhAre leje, eTale ke bAra leje. paraMtu teTalAthI A tRSNAvaMta ghoDAvALAne saMtoSa na thaye; eTale te vadhAre dhana meLavavA mATe kAlAvAlA karavA lAge, tethI mAMtrike tene prathama cauda, pachI seLa, pachI aDhAra ane chevaTe badhI peTIo ApI devAnuM jaNAvyuM. have A ja vakhate tenI najara mAMtrika pAsenI DabbI para gaI, eTale teNe mAMtrikane kahyuM: "mahArAja ! tamArI A DabbImAM jarUra siddhAMjana che, te mane Ape te mArI AMkhe AMsuM." mAMtrike kahyuM: "bhAI! emAM siddhAMjana nathI. emAM te evuM auSadha bhareluM che ke je AMkhe lagADatAM manuSya AMdhaLe banI jAya." gheDAvALe ema jANatA hatA ke siddhAMjana AMkhe lagADavAthI jamInamAM ke guphAmAM chupAyelA dhananA khajAnA joI zakAya che, eTale teNe A prakAranI mAgaNI karI hatI. paraMtu mAMtrike A prakArane javAba Ape, eTale tene ema lAgyuM ke "mahArAja ! mane e siddhAMjanane upayoga. karavA devA mAgatA nathI, ane teNe pharI AgrahabharI mAgaNI Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 sAmAyika-vijJAna karI, eTale mAMtrike pelI leDhAnI DabbI tenA hAthamAM mUkI. gheDAvALAe tarata te ughADI ane temAMnuM aMjana hAthanI AMgaLI para lIdhuM. A vakhate mAMtrike tene pharI cetavaNI ApI ke "A sAhasa karavuM rahevA de. tuM jarUra AMdhaLe. thaIza." paNa tRNane vegavAna pUramAM taNAI rahelA ghoDAvALAe tenA para dhyAna na ApatAM e aMjana AMkhe AMkyuM ne DIvAramAM te kharekhara AMdhaLe thaI gaye. mAMtrikane lAgyuM ke A mANasa dhanane lAyaka nathI, eTale te pilA daza ghoDA para lAdelI dhananI vIza paTIo laIne tyAMthI vidAya thaI gaye ane pelo gheDAvALe athaDAto -kUTAte keTalAka vakhate pitAnA ghare pAcho pharyo. dhananI ati tRSNAne lIdhe teNe pitAne prApta thayelI aDhaLaka lakSmI gumAvI, jenA para peTagujAre have te daza ghoDA gumAvyA ane pitAnI ratna jevI be AMkhe paNa gumAvI. A rIte tenuM sarvasva nAza pAmyuM. tAtparya ke ati tRSNa sarvanAza karanArI che. lebha ke tRSNane saMtoSathI jItI zakAya che. "saMtoSa jevuM sukha nathI." e ApaNA sarva mahApuruSone anubhava che ane maharSi pataMjalie yegasUtramAM tenI neMdha letAM jaNAvyuM che ke "santoSanuttamabhumi -saMteSathI sarvokRSTa sukhane lAbha thAya che. chevaTe zrI tulasIdAsajIne eka duho yAda karI laIe ? Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 mAyA ane lebhane haThAve tIna TUka kepIna ke, arU bhAi bIna lena; sItArAma hirade base, iMdra bApura kena? vastramAM mAtra laMgoTI ja hoya ane te paNa traNa TukaDAvALI. vaLI khAvAmAM mAtra bhAjI hoya ane te paNa luNa eTale mIThA vinAnI. paraMtu hRdayamAM sItArAma vasatA hoya, te iMdra bicAre tenI AgaLa keNa che?" tAtparya ke jeNe sarva tRSNane tyAga karyo che ane pitAnuM mana prabhutva sevAmAM joDI dIdhuM che, te IMdra karatAM paNa ghaNuM vadhAre sukha bhegavI rahela che. A vivecanane sAra e che ke mAyA ane temane aMtaramAMthI haThAvo. temanI hastI AdhyAtmika vikAsa mATe ghaNI khataranAka che. mAyA ane lebhane haThAvyA vinA samabhAvasiddhi azakya che. praznottarI prazna-kaSAya zabdanA bIjA arthe thAya che kharA ? uttara-hA. je rasa tUre heya tene kaSAya kahevAya che, je raMga lAla ane pILA raMganA mizraNarUpa eTale kezarI hoya tene paNa kaSAya kahevAya che ane vividha vanaspationA banelA ukALAne paNa kaSAya kahevAya che, kAraNa ke tene pItAM kharAba svAda Ave che. prazna-jaina zAstromAM kaSAyane bIje kaI artha karavAmAM Avyo che? Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna uttara-hA. prajJApanAsUtranA teramA pade kaSAyanA a ema karavAmAM AvyeA che ke ghaNAM prakAranAM sukha ane duHkhanA phalane cApya evA ka kSetranuM je kA~Na kare che, tene kaSAya kahevAya che. tAya ke je cittavRttithI ghaNuM karyuM 'dhana thAya tene kaSAya samajave. 314 prazna-zuM kaSAya sivAya bIjI cittavRttie AtmAnA zuddha svarUpane malina kare che kharI ? uttara-nA. paraMtu keTalIka cittavRttio evI che ke je kaSAyanuM uddIpana kare che ane e rIte AtmAnA zuddha svarUpane malina karavAmAM sahAyaka bane che. prazna-evI cittavRttie keTalI che? uttara-nava. te A pramANe : (1) hAsya-jenA udayathI jIvane hasavuM Ave che. (2) rati-jenA udayathI jIvane hu thAya che. (3) arati-jainA udayathI jIvane viSAda eTale kheda thAya che. (4) bhaya--jenA udayathI jIvane bhaya lAge che. (5) zAka-jenA udayathI jIvane zAka thAya che. (6) jugupsA-jenA udayathI jIvane ghaNA Ave che. (7) strIveda-jenA udayathI puruSane bhAgavavAnI icchA udbhave che. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lebhane haThA 315 (8) puraSada-jenA udayathI strIne bhogavavAnI icchA thAya che. (9) napusada-jenA udayathI puruSa tathA strI baMnene bhegavavAnI IcchA thAya che. A nava cittavRttione "nekaSAya"nI saMjJA ApavAmAM AvI che. prazna-ke manuSya deva-gurudharmanI niMdA karato hoya, tenA tarapha koI Ave ? uttara-te vyavahArika dRSTie ThIka gaNAya, paNa tAtvika daSTie ThIka gaNAya nahi. evA manuSya para kodha na karatAM tenI dayA ciMtavavI joIe. prazna-pitA ke mAtA pitAnA putra-putrIone sudhAravA mATe krodha kare te zuM temanI durgati thAya ? uttara-pitA ke mAtA pitAne putra-putrIone sudhAravA mATe kidha kare che, temAM hetu sAre hovAthI durgati na thAya, paNa karmabaMdhana to thAya ja. tethI IchanIya e che ke pitAnA putra-putrIone sudhAravA mATe koMdha na karatAM sneha ane sabhAvane upayoga kare. prazna-dharmanuM abhimAna karAya ke nahi ? uttara-dharma pratye utkaTa Adara rAkhe, paNa tenuM abhimAna karavuM nahi. e abhimAna paNa chevaTe patana tarapha derI jAya che. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 sAmAyika-vijJAna prazna-dharmanI mAyA lAge che? uttara-ahIM mAyAne artha prema che, eTale temAM kaMI kheTuM nathI. dharma pratye prema jarUra rAkha joIe; paraMtu dharma nimitte mAyA eTale phUDa-kapaTanuM sevana karavuM egya nathI. prazna-A jagatamAM koI vastune lebha karavA je khare? uttara-hA. A jagatamAM be vastune lebha karavA je che. eka vidyA ane bIje dharmane. tAtparya ke vidyA jeTalI bane teTalI vadhAre meLavavI joIe ane dharma paNa bane teTaluM vadhAre karavuM joIe. je manuSya zeDI vidyAthI * ane thaDA dharmathI saMtuSTa thAya che, te AgaLa vadhI zakate nathI. prazna-cAra kaSAyone jItavAthI rAgadveSa saMpUrNa jItAI jAya kharA? uttara-hA. cAra kaSAyane pUrepUrA jItavAthI gadveSa pUrepUrA jItAI jAya che, tethI ja zAstromAM keTalAka sthaLe kahevAyuM che ke "kAyamuttiH zistra muvi -kaSAyamAMthI mukti e ja sAcI mukti che. ' prazna-kodhane tyAga karavAthI zuM lAbha thAya che ? uttara-kodhane tyAga karavAthI kSamAnI prApti thAya che. prazna-mAnane tyAga karavAthI zuM lAbha thAya che ? uttara-mAna ke abhimAnane tyAga karavAthI mRdutA ke namratAne lAbha thAya che. Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA ane lAbhane haTAvA 317 prazna-mAyAne tyAga karavAthI ze lAbha thAya che? uttara-mAyAne tyAga karavAthI saralatA ke nikhAlasatAnI prApta thAya che. prazna--lAbhane tyAya karavAthI zA lAbha thAya che ? uttara-leAbhanA tyAga karavAthI satASanA lAbha thAya che. kSamA, namratA, saralatA ane sa MtASathI manuSyanA jIvananuM uttama prakAre ghaDatara thAya che ane AdhyAtmika vikAsamAM ghaNuM AgaLa vadhI zakAya che. cAra kaSAyanA tyAganuM A meTAmAM meTuM phUla che, tethI sujJajanAe temane cheDavA -haThAvavA mATe tatpara thavu joI e. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] daSTi AtmA bhaNI rAkhe adhyAtmanA raMgamAMthI bhAvanA jAge che, e bhAvanAonuM sevana karatAM dhyAnanI kSamatA Ave che ane dhyAnano vyavasthita abhyAsa karatAM samatva ke samabhAvanI siddhi thAya che, eTale prathama lakSya adhyAtma tarapha ApavAnuM che. mana jItavAnI kalA" thI mAMDIne "mAyA ane lebhane haThA sudhInAM cha prakaraNamAM je kaMI vivecana karavAmAM AvyuM che, te adhyAtmane raMga caDAvavA mATe ja karavAmAM AvyuM che. hajI te aMge eka mahatvapUrNa vastu kahevAnI che, te prastuta prakaraNa dvArA kahIzuM. ApaNe "sva" ane "para" ne spaSTa bheda jANIe nahi ane tene jIvanamAM utArIe nahi, tyAM sudhI adhyAtmane pAke raMga caDatuM nathI. kA raMga caDyA pachI upaTI jAya che, UtarI jAya che ke chevAI jAya che, jyAre pAke raMga caDyo te caDyo. te caDyA pachI utaratuM nathI, tethI AtmAne adhyAtmane pAke raMga caDAvavAnI jarUra che. anaMta bhavayAtrAmAM Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 dRSTi AtmA bhaNI rAkhe ApaNA AtmAne adhyAtmane raMga aneka vAra caDyo che, paNa te pAke nahi tevAthI UtarI gayela che ane tenA vaDe je kArya siddhi karavI hatI, bhavanistAra kare che, te thaI zakya nathI. A hakIkata khyAlamAM rAkhIne A bhavamAM AtmAne adhyAtmane pAko raMga caDAvIe, jethI sAmAyikanI sAdhanA-pUrvaka bhavane nistAra karI zakIe. "sva" eTale "huM" e vAta te sahu koI jANe che, paNa "huM" eTale kezu? e vAta ghaNuM jANatA nathI. teo zarIra eTale dehane huM gaNe che ane e rIte dehAdhyAsanA bhoga bane che. jyAM dehane huM mAnyo, eTale tenA tarapha mamatva jAge e svAbhAvika che ane jyAM mamatva jAgyuM tyAM tene pALavAnI, piSavAnI, lADa laDAvavAnI tathA aneka prakAranuM sukha ApavAnI bhAvanA jAge. e paNa svAbhAvika che. A saMgemAM zArIrika sukhane lakSyamAM rAkhIne sarva pravRttio thAya, emAM Azcarya zuM ? tAtparya ke banAvaTI "huM" khaDe thatAM sAce "huM" bAjue rahI jAya che ane tenA hita ke kalyANanI kaMI khevanA karavAmAM AvatI nathI. divasa ane rAtrinA maLI cevIza kalAka, temAM zarIranA lAlana-pAlana ane amana-camana mATe keTalAM? ane AtmAnA hita ke kalyANa mATe keTalAM? keTalAkane te ene javAba 24 ane 0 mAM ApavuM paDe ema che, keTalAkane ene javAba 23 ane mAM Apa paDe ema che, to keTalAkane ene javAba 23-12 ane 1-2 mAM Apa paDe ema che. A AMkaDAo spaSTapaNe ema batAve che ke ApaNane zarIranA lAlana Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 sAmAyika-vijJAna. pAlana ane amana-camananI paDI che, AtmAnA hita ke kalyANanI kaMI ja paDI nathI. ApaNe AtmAne "huM" mAne joIne hate, te kema na mAnyA ? tene khulAse bakarI A siMhanA daSTAMtathI karIzuM. bakarIA siMhanuM daSTAMta eka bharavADa vanamAM bakarAM carAvatuM hatuM, tyAM taratanuM janmeluM eka siMhanuM baccuM tenA jevAmAM AvyuM. te ene ghare laI AvyuM ane bakarAMnuM dUdha pAIne meTuM karyuM. anukrame te meTo siMha thaye. te siMha bakarAnA vADAmAM rahetuM hatuM ane jyAre bakarAM caravA jAya, tyAre temanI sAthe caravA jatA hatA. tyAM te bakarAnI sAthe ja haratepharate, bakarAMnI sAthe ja UThate-besata ane bakarAMnI sAthe ja khAte-pI. Ama ghaNI vakhata bakarAMnI batamAM rahevAthI te siMha potAne bakare ja mAnato hato ane pitAne sarva jIvana-vyavahAra te mujaba ja calAvatA hatA. eka divasa A bakarIo siMha anya bakarAMo sAthe caravA gaye, tyAM vanane bIje siMha AvI caDe ane teNe pitAnA svabhAva mujaba garjanA karI. AthI badhAM bakarAM nAsavA lAgyA ane temanI sAthe bakarIo siMha paNa nAsavA lAgyuM. e joI vananA siMhe kahyuM: "are bhAI! mArI garjanAthI bakarAM te nAsI jAya, paNa tuM kema nAse. che? tuM te mArA je ja siMha che! Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diSTa AtmA bhaNI rAkhe 321 bakarIA siMhe kahyuM : ' tAruM kahevu' mithyA che. huM tAruM khAja hAvAthI siMhu nathI, paNa bakarA chuM ane tArAthI bhaya pAmIne nAsI jAuM chuM.' A javAbathI vananA sihu samajI gayA ke A siMha ghaNA divasa sudhI bakarAMnA saMgamAM rahyo che, tethI pAtAne bakaro mAnI beThA che, mATe tene bhrama bhAMgavA de. teNe kahyuM : ' bhAI ! mAruM kahevuM mithyA che ke sAcuM che tenI khAtarI kara. kayAM bakarAMnuM zarIra ane kayAM tA zarIra ? bakarAM karatAM tuM keTalA badhA mATe che? kadAca tu ema samajatA hoiza ke mAruM zarIra bahu meTuM che, tethI huM moTA karo chuM, paNa e hakIkata sAcI nathI. tAru ' mehu mArA meDhA jevu gALa che, paNa bakarAMnA meDhA jevu... lAMbu nathI. tArI keDa mArI keDa jevI pAtaLI che, paNa bakarAMnI keDa jevI jADI nathI. vaLI tArA page mArA jevA nahAra che, paNa bakarAMnI mAphaka kharIe nathI. tAruM pUchaDuM mArA pUMchaDAnI jema lAbuM che, paNa akarAMnI pUchaDInI jema taddana TUMku nathI. ane tArI garadana para suMdara kezavALI ugelI che. zu AvI suMdara kezavALI bIjA koI bakarAMnI garadana para ugelI che kharI ? vaLI akarAmAM ane tArAmAM mATe taphAvata te e che ke dareka bakarAMnA mAthA para e zIgaDA UgelAM che, jyAre tArA mAthA para eka paNa zI'gaDu' UgeluM nathI ke je pramANe mArA mAthA para UgeluM nathI, mATe tArA bhramane dUra kara ane tuM mArA jevA ja siMha che, ema samajI le. ' sA. 21 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna A zabdo sAMbhaLatAM ja karIA siMhanA bhrama bhAMgI gayA ane te peAtAne siMhasvarUpe jovA lAgyA. pachI te pelA siMhanI sAthe vanamAM gayA ane tyAM siMhanuM jIvana jIvI sukhI thaye.. kara tAtparya ke ApaNe dIrghakAlanA mehajanya saMskArothI ApaNu` mUla svarUpa je AtmA, tene bhUlI gayA ane parasvarUpa je dehane ja huM mAnavA lAgyA. A bhavamAM tA ApaNane saMpradhAraNa saMjJAvALuM sama mana prApta thayuM che ane tenA vaDe dareka vastunA UMDANathI vicAra karI zakIe ema chIe, te ahI" e vicAravu ghaTe ke-- (1) AtmA spa, rasa, gaMdha, vaNu ane zabdathI rahita evA caitanyadeva che, jyAre deha tA lehI, mAMsa, carakhI, hADakAM ane cAmaDIrUpa pudgalanI anAvaTa che, te te 'hu" kema hoI zake ? (2) AtmA zastrothI chedyAtA nathI, astrothI bhedAtA nathI, rAgothI gherAto nathI ke kaDhI vikRti pAmatA nathI, jyAre deha to zastrAthI chedAya che, aaAthI bhedAya chaeN, rAgothI gherAya che ane game tyAre vikRti pAme che, te te 'huM" kema hoI zake ?' (3) AtmA kadI janmelA nathI, eTale ajara che, kadI vRddha thatA nathI, eTale ajara che ane kadI maraNa pAmatA nathI, eTale amara che, jyAre deha teA janmelA che, Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTi AtmA bhaNI rAkho 323 vRddhAvasthAne pAmanAro che ane maraNa Avye tene AdhIna thanArA che, te te hu'" kema hoi zake? ' (4) AtmA pavitra che, zuddha che, jyAre deha tA apavitratAthI bharelA che, azucinu dhAma che ane tenA daze daravAjethI lITa, lALa, parasevA vagere gaMdakInA pravAha nira Mtara vahyA kare che, te te 'huM' kema hoI zake ? (5) AtmA ana'ta jJAna, anaMta darzana, ana'ta cAritra ane anaMta zaktivALA che, jyAre zarIra teA kaI paNa jANI zakatu nathI, joI zakatu nathI, karI zakatuM nathI ke koi jAtanI zakti dharAvatuM nathI, te te 'hu" kema hAI zake? + tAtpa ke AtmAnuM svarUpa juduM che ane dehanu svaparU paNa judu che, eTale dehane huM-AtmA--sva mAnI levAnI bhUla karavI na joIe. dehanuM svarUpa AtmAthI bhinna che, eTale tene ' para ' samajavA joie. te ja rIte je vastuA paudgalika che, pulinima ta che, tene paNa ' para ' samajavI joie. + zarIramAM je ka MI kartRtva ane zakita dekhAya che, te AtmAne AbhArI che. te pete jaDa hoI kaI karI zakatuM nathI. jo te jAte karI zakatu hoya te maDaduM te badhu karI zake, kAraNa ke te zarIrarUpa che, paNa te kaMI paNa karI zakatuM nathI, eTale katRtva ane zakita AtmAnAM ja mAnavA ghaTe. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 sAmAyika-vijJAna sva" ane "paranA bheda samajAya e pUratuM nathI. e bheda barAbara samajAve joIe ane te ApaNuM aMtaramAM UMDe UtarI javo joIe, anyathA ApaNI sthiti pelA brahmavAdI paMDita jevI thavA saMbhava che. brahmavAdI paMDitanuM daSTAMta eka paMDita brahmavAdI hatA. teo ja vyAkhyAna ApatA ane temAM "satya jJAna mithyA' e sUtra para judI judI rIte vivecana karatA. teo zretAone kahetAH "ApaNe badhAM brahmasvarUpa chIe ane te ja satya che. ApaNI AsapAsa je jagat dekhAya che, te mAyAsvarUpa hAI mithyA che." have eka vakhata teo vyAkhyAnamAMthI UThIne sabhAgAranA daravAjA najIka AvyA ane keTalAka zretAonI sAthe vAtacIta karavA UbhA rahyA, tyAM eka TIkhaLI zretAe temanuM mastaka pakaDIne sabhAgAranA dasvAjA sAthe jorathI bhaTakADayuM ane teo cIsa pADI UThayAH "eya. bApa! marI gayo !" pilA TIkhaLI zrotAe dhImethI kahyuM: "paMDitajI! tame te brahmasvarUpa che ane ajara-amara che, pachI mare zI rIte ? vaLI A lAkaDAne daravAje te mAyAsvarUpa hAI mithyA che, tamAruM zarIra paNa mAyAsvarUpa heImithyA che ane temAMthI je lehI nIkaLI rahyuM che, te paNa mAyAsvarUpa heI mithyA che! tame tenI ciMtA zA mATe kare Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTi AtmA bhaNI rAkhe 325 cho ?" paMDitajIne daI te ghaNuM thatuM hatuM, paNa A vacane sAMbhaLIne teo kaMI paNa bolyA vinA pitAnA raste paDyA. tAtparya ke paMDitajI brahmanI je vAta karatA hatA, te buddhithI karatA hatA, lokene samajAvavA mATe karatA hatA, paNa temanI potAnI draSTi e pramANe keLavAI na hatI ke temanA vicAree e prakAranI sthiratA pakaDI na hatI. tethI ja ame AtmA ane dehanI bhinnatAnA jJAnane aMtaramAM utAravAnI vAta karIe chIe. jANavuM e jJAna che, jIvanamAM utAravuM e kriyA che. A jJAna ane kriyAnA saMjogathI ja manuSya uttarottara unnati karate pitAnA aMtima dhyeya mokSa sudhI pahoMcI zake che. nALa-zanivAI navaro-e sUtranuM rahasya paNa A ja che. keTalAka AtmA ane adhyAtmanI DAhI DAhI vAta kare che, paNa AdhyAtmika vikAsanI kaI kiyA karatA nathI, temane ApaNe zuSka adhyAtmavAdI samajavA joIe. AvAone jaina dharma mekSa mATe agya mAnyA che. keTalAka AdhyAtmika vikAsane lagatI kriyAo karyA kare che, paNa AtmAnuM svarUpa vicAratA nathI ke AdhyAtmika vicArasaraNane apanavatA nathI, temane ApaNe jaDa kiyAvAdI samajavA joIe. AvAone paNa jaina dharma mokSa mATe ayogya mAnyA che. tethI ja ahIM AtmA ane dehanI bhinnatA spaSTapaNe samajavAnI ane tene jIvanamAM utAravAnI hAkala che. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna. : jyAM dehAdhyAsa che, dehane huM mAnavAnI pravRtti che, tyAM 'ahiM vana ' ke ' ahiM khatA' che. Avu jIvana. jIvanArane AdhyAtmika paribhASAmAM ahirAtmA' kahevAya che. tenI sarva pravRttie mahila`kSI hAine te kaI paNa AdhyAtmika vikAsa karI zakatA nathI. Aje te liphaTane jamAnA che ane zaheramAM baMdhAtAM teAtIga makAnAmAM prAyaH liphTa ke liphTa hoya che. temAM prathama G akSara hoya che ane pachI ekathI mAMDIne e makAnanA mALa jeTalA AMkaDA hoya che. A G nA artha samajo che ne ? G eTale Ground floor arthAt sahuthI nIcenI bhUmi. hirAtmAne A bhUmie Ubhele samajavAne che. jyAre dehAdhyAsa TaLe ane AtmAne 'huM ' mAnIne tenA ja hita ke tenA ja kalyANanI khAtara saghaLI pravRttio karavAmAM Ave, tyAre te 'ata vana 'ke ' aMtamu khatA'nI sthiti kahevAya che ane tevu ' 326 jIvana jIvanArane aMtarAtmA 'kahevAya che. A aMtarAtmA AdhyAtmika vikAsa rUpI liTanA AMkaDA je 4 thI zarU thAya che ane 12 pata pahoMce che, te zIvratAthI caDI jAya che, eTale ApaNA mukhya prayatna ahirAhmadazAmAMthI atarAmadazA pratye javAnA hovA joie. eka AMdhaLA manuSyane nagaranI a Mdara dAkhala thavu hatuM, paNa e nagarane pharatA keTa hatA ane tene cAra daravAjA hatA, eTale koI paNa daravAjethI ja aMdara dAkhala. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra7 daSTi AtmA bhaNI rAkhe thaI zakAya evuM hatuM, tethI te keTanI dIvAla hAthane aDADI tenA AdhAre cAle te hatuM, paNa daravAje najIka AvatAM tenA zarIre khujalI AvavA lAgI, eTale teNe dIvAla parathI hAtha uThAvI lIdhuM ane teno upayoga khujalIvALA sthAnane khaNavA mATe karyo. have khujalI pUrI thaI ane teNe pharI pAcho pitAne hAtha dIvAlane aDADyo, paraMtu e vakhate pahele daravAje pasAra thaI gayuM hatuM. have bIjo daravAje najIka Avyo, tyAre paNa AvI ja ghaTanA banI ane trIjA-cothA daravAjA najIka paNa tenuM ja punarAvartana thayuM, eTale te nagaranI aMdara dAkhala thaI zakyo nahi. ApaNe bahirAbhadazA choDI aMtarAtmadazA prApta karavAno prayatna karIe chIe, tyAM keI ne kaMI sAMsArika pralebhanarUpI khujalI Ave che ane ApaNuM e kAma aTakI paDe che. Ane artha ema samajavAne ke hajI ApaNane AtmAnI laganI joIe tevI lAgI nathI, eTale ja sAMsArika prabhane ApaNA mArganI rUkAvaTa karI zake che. je e laganI pUrepUrI lAgI hoya te kaI paNa prabhA ApaNane "aMtarAtmA" banatAM rekI zake nahi. keTalAka kahe che ke "hAla te yuvAna chIe. sAMsArika sukha maNAya teTaluM mANI levA de. jyAre gharaDA thaIzuM tyAre te sAmAyika-paDikramaNa karavAnAM che ja ne !" Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 sAmAyika-vijJAna paraMtu A vacane ajJAnatAthI bharelAM che. prathama te sAMsArika sukha maNAya teTalA mANavAnI vRtti barAbara nathI, kAraNa ke te bhegamArgamAM kheMcI janArI che ane tene aMjAma bUre che. bhegamArge caDyo, te jaladI egamArge AvI zakatA nathI ke je jarUra anusaravA jevuM che. aMtima kalyANa te tenAthI ja thavAnuM che. kALadevanuM nagAruM kyAre gaDagaDaze-te kaI jANatuM nathI! eTale vRddhAvasthA sudhI pahoMcAze ke kema? e vicAravA jevuM che. AjanI raheNI-karaNI jatAM te moTA bhAge pacAza ane sAThanI aMdara cIThThI phATI ja jAya che. chatAM mAnI laIe ke vRddhAvasthA sudhI pahoMcAyuM te e vakhate zarIra-svAthya kevuM haze, e keNa kahI zake ? Adhunika yugamAM te cAlIza ke pIstAlIza varSa vaTAvyAM ke zarIrane ghasAre lAgavA mAMDe che ane raktacApa (blaDaprezara), mIThI pezAba (DAyAbITIsa), hRdayaroga (hArTa DIsIjha) jevA khataranAka rega lAgu paDI jAya che. te ApaNane gherI nahi le enI koI khAtarI kharI? zuM e vakhate ApaNe badhAM aMge barAbara kAma ApatAM haze kharAM? zuM e vakhate ApaNI mAnasika rRti barAbara haze kharI? zuM e vakhate ApaNe dhAryA sAmAyika-paDikamaNuM karI zakIzuM kharA? je samayasaMganI ApaNane keI spaSTa kalpanA nathI, tenA para ApaNA jIvananA mahattvapUrNa ktane mulatavI rAkhavAM, emAM kayA prakAranuM DahApaNa che? AvAM vacane uccAratAM Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratAM ja mahAna vicAra, minAya. tethI dRSTi AtmA bhaNuM rAkhe 329 ucAratAM ja meDhAnI DAkalI phATI rahI te zuM karaze ? vicAre, baMdhuo vicAre! vicAre, mitre vicAre ! kadI pAMca-paMdara mANasa AvA zabdo uccAratA hoya, tethI tamAre paNa uccAravAM, e te AMdhaLuM anukaraNa che ane tenuM pariNAma kadI paNa sAruM AvI zake ja nahi. keTalAka kahe che ke "ame gRhasthAvasthAmAM chIe te gRhastha tarIkenI pharaja bajAvavI ke nahi? je ame AtmA ane adhyAtmanI vArtAmAM aTavAI jaIe te e pharajo cUkI jaIe ane amAruM gRhasthajIvana bagaDe. eTale ame te na rahIe gharanA ane na rahIe ghATanA, evI sthitimAM AvI paDIe. tethI A bAbatamAM amAruM dila vadhatuM nathI." A kathana ame barAbara sAMbhaLI lIdhuM che. have tene uttara sAMbhaLe. "dareka gRhasthe potAnI pharaja barAbara samajI levI joIe. A pharajomAM kauTuMbika ane sAmAjika pharaje uparAMta dhArmika ane rASTrIya pharajone paNa samAveza thAya che. je manuSya mAtra pitAnA kuTuMba sAme ja daSTi rAkhe che ane sAmAjika, dhArmika ke rASTrIya pharaje tarapha upekSA seve che, tene ghaNuM zeSavuM paDe che. anya zabdomAM kahIe te A sthitimAM te AgaLa vadhavAne badale pAcho paDe che. kadAca te sAmAjika ane rASTrIya pharaja bajAve, paNa dhArmika pharajo na bajAve te paNa tenI hAlata bUrI thAya che, kAraNa Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 sAmAyika-vijJAna ke kauTuMbika, sAmAjika ane rASTrIya pravRttio sAMsArika che ane te eka yA bIjA prakAre saMsAranI vRddhi karanArI che, jyAre dhArmika-AdhyAtmika pravRtti ApaNA jIvanane saMskAra-samRddha banAvIne, ApaNAmAM rahelA mAnasika-vAcika -kAyika de dUra karIne tathA ApaNI bhItaramAM chUpAyelI anekavidha zaktio prakaTa karIne Akhare mukti, mokSa ke nirvANane apAvanArI che. eTale AtmA ke adhyAtmanI vAtane nakAmI ke phijula samajavAnI nathI. e vAte ghaNI agatyanI che ane jeNe pitAnuM bhAvI sudhAravuM che, teNe avazya apanAvI levA jevI che. ame te ema kahIe chIe ke tame hAla vizeSa na karI zake te tamArI dRSTi AtmA bhaNuM rAkhe ane tamArI pharajo bajAvye jAo. ethI paNa paristhitimAM ghaNe phera paDI jaze. te Akhare tamane adhyAtmano raMga caDAvaze ane te e pAke caDAvaze ke jemAMthI tamArI pIchehaTha kadI paNa thaze nahi. AdhyAtmika vikAsa pUrNatAe pahoMce, eTale paramAtmadazAnI prApti thAya che. je paramAtmadazAnI prApti kare, te "paramAtmA" kahevAya che. anya leke e mAnelA Izvara ke paramezvara jevI ja A sthiti che. temAMthI vadhAre UMcI sthiti ke avasthA A vizvamAM haiyAtI dharAvatI nathI, eTale A sthiti chevaTanI che ane te kAyama rahenArI che, ema samajavAnuM che. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTi AtmA bhaNI rAkhe 331 : praznottarI prazna-AtmA najare dekhI zakAya khare ? uttara-nA, kAraNa ke te arUpI che. jene kaI paNa prakAranuM rUpa (form ) na hoya, te arUpI kahevAya. pradha-te pachI "daSTi AtmA bhaNI rAkhe." ema kahevAno artha zuM ? uttara-ahIM daSTine artha lakSa che. AtmA bhaNI daSTi rAkhe, eTale AtmA tarapha lakSa Ape, tamArA AtmAne vicAra karatA rahe. prazna-AtmAne vicAra karavAthI lAbha ze ? uttara-AtmAne vicAra karavAthI AtmAnuM sAcuM svarUpa samajAya che, tenA guNone bodha thAya che ane tene vikAsa karavAne utsAha jAge che. e utsAhamAMthI AtmavikAsanI pravRtti thAya che ane te mikSa ke paramapada sudhI laI jAya che. prazna-zuM AtmAno vicAra karanAra badhAne A prakAranA lAbha thatA haze? uttara-AtmAne vicAra karavAthI je lAbha thavAne saMbhava che, tenI ahIM rUparekhA ApI che. je A kame vyavasthitapaNe AgaLa vadhavAmAM Ave te e badhA lAbha jarUra thAya, paNa vyavasthitapaNe AgaLa vadhavAnuM kAma dhAravA Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 sAmAyika-vijJAna jeTaluM saheluM nathI. temAM aneka prakAranAM vidane ke aMtaroye Ave che ane tene vairya rAkhI oLaMgavA paDe che. AvA vakhate je dhairya khUTayuM te pragati aTakI jAya che ane keTalIka vAra pIchehaTha paNa thAya che. Ama chatAM jeo AtmA saMbaMdhI niraMtara vicAra karatA rahe che, te vahelA ke meDA uparanA lAbha meLavavA zaktimAna thAya che, emAM kazI zaMkA nathI. prazna-saMpradhAraNa saMjJAne artha che? uttara-jenA vaDe lAbhAlAbha, hitAhita ke kartavyAkartavyanI vicAraNA thaI zake tene saMpradhAraNa saMjJA kahevAya. prazna-zuM anya prANIone AvI saMjJAvALuM mana hetuM nathI ? uttara-nA. saMpradhAraNa saMjJAvALuM mana te manuSyane ja hoya che. prazna-evI kaI liphaTa che ke jenA AMkaDA 4 thI zarU thaIne 12 paryata pahoMce che? uttara-A vastu guNasthAnonI apekSAe kahevAI che. cethA guNasthAnathI aMtarAtmAnI avasthA prApta thAya che ane te bAramA guNasthAna sudhI hoya che. paheluM, bIjuM ane trIjuM guNasthAna bahirAtmAnuM che. teramuM ane caudamuM guNasthAna paramAtmAnuM che. A rIte kula cauda guNasthAnamAM bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmAne samAveza thAya che. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTi AtmA bhaNI rAkhe 334 . prazna-guNasthAnanI yejanA keNe karelI che? uttara-guNasthAnanI yejanA jaina maharSioe karelI che. prazna-e yejanA zA mATe karavAmAM AvI che? uttara-mumukSuone AdhyAtmika vikAsane kema samajAya te mATe karavAmAM AvI che. jena tattvajJAnane e mahattvane bhAga che. praznabahirotmadazAmAMthI aMtarAtmadazA prApta karavAnA siddha upAye zuM ? uttara-"huM keNa?" e praznanI satata vicAraNA svAdhyAya ane satsaMga e tenA siddha upAya che. prazna-"o" (keNa?) ne maMtra tarIke japa karI zakAya kharo ? uttara-ApaNe tyAM SchuM'ne maMtra tarIke japa karavAnI paddhati nathI, paNa anyatra evI paddhati jovAmAM Ave che. temanuM kahevuM ema che ke A maMtrano satata japa karatAM AtmAnuM svarUpa samajAvA lAge che ane chevaTa Atmadarzana thAya che. vizeSa te prayoga karavAthI jANI zakAya. prazna-svAdhyAthI zuM samajavAnuM ? uttara-ahIM svAdhyAyathI mokSamArganuM nirUpaNa karanAra zAstra ke sAhityanuM adhyayana samajavuM. prazna--ane satsaMgathI ? Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 sAmAyika-vijJAna uttara-ahIM satsaMgathI tyAgI-virAgI munivare tathA adhyAtma-premIone saMga samajo. prazna-bahirAtmadazAmAMthI sIdhI paramAtmadazA prApta karavI hoya to ? uttara-je kArya je kame siddha thatuM hoya, te ja kame siddha thAya. geTalI vAvIne sIdhI kerI meLavavAnI AzA rAkhatA hoIe te e AzA phaLe nahi. geTalImAMthI aMkura phUTe, temAMthI thaDa baMdhAya, temAMthI DALI-pAMkhaLAM phUTe, tene pAMdaDAM Ave, pachI mera Ave ane chevaTe kerI pAke. te ja rIte bahirAbhadazAmAMthI aMtarAtmadazA prApta thAya ane aMtarAtmadazAmAMthI paramAtmadazA prApta thAya, paNa sIdhI prApta thAya nahi. prazna-IlAcIkumAra naTa tarIke deraDA para nAcI rahyo hato, eTale ke te bahirAtmadazAmAM hatuM, chatAM tene tyAM ja kevalajJAna prApta thayuM, eTale ke paramAtmadazA prApta thaI tenuM kema? uttara-IlAcIkumAra bahirAbhadazAmAM hato e sAcI vAta, paNa naTanA deraDA parathI tenI najara munirAja para paDI ke jemane eka navayauvanA strI medaka vaherAvI rahI hatI ane tenA vicAramAM parivartana thayuM. tyArathI tenI aMtarAtmadazA zarU thaI. je bahu jhaDapathI pUrNatAe pahoMcI, che eTale tene tyAM ja kevalajJAna thayuM. tAtparya ke te paNa prathama Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diSTa AtmA bhaNI rAkho 33pa ahirAmadazAmAMthI atarAtmadazAmAM ALye ane tyAra pachI ja paramAtmadazAne pAmyA, eTale temAM paNa niyata krama kharAkhara jaLavAI rahyo. koI vAra aMtarAtmadazA jhaDapathI prApta thAya che ane temAM vikAsanA anerA vega Ave che, eTale thoDI vAramAM kevalajJAna prApta thAya che, paNa tene artha e nathI ke hirAmadazAmAMthI paramAtmadazAnI sIdhI prApti thAya che. ApaNe ahirAtmadazAmAMthI aMtarAtmadazAmAM javAnA sabala prayatna karavA joI e. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] bhAvanAonuM sevana-1 adhyAtma aMge ghaNuM vivecana thaI gayuM. have bhAvanA para AvIe, kemake adhyAtma pachI bhAvanAne adhikAra Ave che. jema adhyAtma e yuganuM prazasta aMga che, tema bhAvanA paNa yoganuM prazasta aMga che. A vastu mAtra jaina yegavizAradoe ja nahi, anya gavizAradoe paNa kahI che, te parathI tenuM mahatva samajI zakAze. prasiddha jinAgama sUtrakatAMgasUtramAM kahyuM che ke - bhAvaNAjogasuddhappA, jale nAvA va AhiyA / nAvA va tIrasampannA, savvadukkhA tiuTTaI // bhAvanArUpI yegathI zuddha thaelA AtmAne jalamAM naukA samAna kahe che. naukA jema athAga jala pAra karIne kinAre pahoMce che, tema A zuddha AtmA bhavaparaMparAne. nAza karIne sarva duone aMta kare che." Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu sevana-1 337 tAtpa ke bhAvanA e cAganuM eka prazasta aMga che. tenu sevana karavAthI AtmA zuddha thAya che ane chevaTe sarva duHkhono aMta karI meAkSanI prApti karI zake che. bhAvanAne bhavanAzinI kahevAmAM AvI che, tenu kAraNa paNa A ja che, * cAgazAstramAM kahyu che ke sAthaeN sthAntimamalena, tatyaMta mAtranA zraye '-samabhAva nimatva vaDe thAya che ane nimatvane siddha karavA mATe bhAvanAone Azraya karavA joie. ' jJAnANvamAM kahyuM che ke-- cinu citte bhRzaM bhavya, bhAvanA bhAvazuddhaye / yA siddhAntamahAtantre, devadevaiH pratiSThitA / / * hai bhavya ! tuM bhAvAnI zuddhi mATe tArA cittamAM bhAvanAonu barAbara caMtana kara ke jenAM siddhAntagraMthAmAM zrI jinezvaradevAe ghaNAM vakhANa karelAM che. ' tatvArthAdhigamasUtramAM bhAvanAna sthAne anuprekSA zabda vaparAyelA che, eTale bhAvanAnuM bIjuM nAma anuprekSA che. anuprekSA eTale ciMtana, anuciMtana ke punaH punaH smaraNu. sthAnAMgasUtranI TIkAmAM tene mATe ciMtanikA evA zabdaprayoga paNa thayelA che, eTale bhAvanA e bhAva ke vicAranI zuddhi mATenuM viziSTa ciMtana che. hAlanA vaijJAnikoe paNa bhAvanAnuM mahattva svIkAryuM" sA. 22 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 sAmAyika-vijJAna che. teo kahe che ke * vicAramAM eka prakAranI zakti rahelI che, eTale koi paNa vicAratuM vAraMvAra punarAvartana karIe ke tene khIjA anukUla vicAro vaDe puSTa karIe te e zikta vikAsa pAme che ane tenI peAtAnA jIvana para temaja anya prAkRtika padArthoM para asara thAya che. prayAgoe A vAta siddha karI ApI che. ahI jaNAvavAnu eTalu che ke eka ja vicAranuM vAraMvAra punarAvartana karavuM ke tene anukUla bIjA vicAro vaDe puSTa karavA, enu nAma ja ThaMna zAstroe svIkArelI bhAvanA che. eTale bhAvanAmAM vaijJAnika tathya paNa ghaNuM rahelu che. koi duSTa vicAro ke saMskArone haThAvavA hAya tA tenA pratispI sArA vicArAnuM vAraMvAra sevana karavuM e enA siddha upAya che. yogazAstrAe prativazvamAvanamU ' zabda vaDe tenuM sama na kareluM che ane ApaNA anubhava paNa e ja prakAranA che. eka puruSane sUtAM UThatAM-besatAM strInA vicAra AvatA ane tenuM suMdara mukha smaraNapaTamAM taravA lAgatuM. te ene bhUlavAnA jema jema prayatna karatA gayA, tema tema e vadhAre yAda AvavA lAgyuM. Akhare teNe eka munirAjane A hakIkatanuM nivedana karyuM ane tene dUra karavAnA upAya pUchyA. munivare kahyuM : 'jyAM tamane e vicAra Ave ke nIcenA leAka khelavA mAMDavA ane te pUro thaye tenA a vicArI javA. te sivAya bIjI kaI karavu' nahi. * e zlAka A pramANe hatA : ' Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 330 prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM, vadana kamalamaMkaH kAminIsaMgazUnyaH / karamapi yatte zastrasambandhavandhyaM, tadasi jagati devo vItarAgastvameva / / ApanuM daSTiyuma prazamarasathI bhareluM che, ApanuM vadana kamala prasanna che, Apane eLe kAminInA saMgathI rahita che, eTale ke temAM keI strI beThelI nathI ane ApanA baMne hAthe zistra vinAnA che, eTale ke abhayadAtA. che, tethI he deva ! A jagatamAM tame ja kharA vItarAga che." A upAya ajamAvavAmAM Avyo ane te cheDA ja vakhatamAM saphala thaye. rogavizAradee pratipakSa bhAvanAne je siddhAMta sthApita karela che, tene ja AmAM upayoga karavAmAM AvyuM hatuM ane tethI ja te zIdhra saphalatA pAmya hate. bhAvanAmAM paNa A ja vAta che. ApaNA aMtaramAM mehajanya duSTa saMskAra-vicAranI je jamAvaTa thayelI che, tene toDavA mATe tenA pratipakSI vicAro dharAvatI bhAvanAenuM ApaNe sevana karavAnuM che. bhAvanAo bAra prakAranI che, te aMge zAstramAM kahevAyuM che ke anityatAmazaraNaM, bhavamekatvamanyatAm / azaucamAzravaM cAtman saMvaraM paribhAvaya // karmaNo nirjarAM dharmasukRtAM lokapaddhatim // bodhidurlabhatAmetA bhAvayan mucyase bhavAt / / Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 sAmAyika-vijJAna. "he Atman ! tuM bAra bhAvanAonAM nAma sAMbhaLa ane tenuM ciMtana kara, jethI janma-jo-maraNanA pherAmAMthI chUTI jaIza. te nAme A pramANe jANavaH (1) anityabhAvanA, (2) azaraNabhAvanA, (3) saMsArabhAvanA, (4) ekatvabhAvanA, (5) anyatvabhAvanA, (6) azucibhAvanA, (7) AvabhAvanA. (8) saMvarabhAvanA, (9) nirjarAbhAvanA, (10) dharmavikhyAta bhAvanA, (11) lokasvarUpabhAvanA ane (12) badhidurlabha bhAvanA. A bAre ya bhAvanAnuM svarUpa ahIM TUMkamAM jaNAvIe chIe. 1-anityabhAvanA zarIra, yauvana, saMpatti, adhikAra ane atyaMtara vikalpanI anityatA ciMtavavI, te A bhAvanAne mukhya viSaya che. A badhI vastuo anitya che, ema te ApaNe, jANIe chIe, paNa ApaNe e jJAna uparachalluM che, zAstrIya paribhASAmAM kahIe te viSayapratibhAsa che, tethI ApaNuM anitya vastuo pratyenI Asakti TaLatI nathI. ApaNe jIvanavyavahAra te e cAle che ke jANe A badhI vastuo nitya hAya! tAtparya ke ApaNuM hRdayanA UMDANamAM tenI anityatA vasI nathI. e anityatA pUrA. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 341 jozathI vase te Asakti chUTI jAya ane tenI sAme najara karavAnI paNa IcchA na thAya. anityatAne A bhAva hadayamAM daDha karavA mATe nIce pramANe vicAra karavA ghaTe. A zarIra nitya nathI, kSaNabhaMgura che. jema mIThAnI pioTalIne ogaLatAM vAra lAgatI nathI ke tRNa paranA tuSAra biMdune kharI paDatAM vAra lAgatI nathI, tema tene paDatAM vAra lAgatI nathI, e game tyAre paDI ja jaze !" zarIra kenAM nitya rahyA che. je zarIre prathama paMktinAM gaNatAM, jemanuM reja apUrva bhejane vaDe poSaNa thatuM, jenI sArasaMbhALa mATe aneka nekara-cAkara kAma karatA, e zarIre paNa eka divasa paDI gayAM, te mArA zarIrane bhale zuM ? dhAnya savAre saMdhyuM hoya ane bapore- sAMje bagaDI jAya che, tema A zarIra ghaDI pahelAM sAjuM-navuM lAgatuM hoya ane bIjI ja kSaNe regathI gherAI jAya che ! cakavartI sanatkumAranuM zarIra kevuM nIrogI, kevuM suMdara hatuM ! paraMtu ghaDI pachI ja temAM roga utpanna thaI gayA ane tenI badhI kAMti haNAI gaI! tyAre A sAmAnya koTinA audArika zarIranuM te kahevuM ja zuM ? | he jIva! tane je yauvananI khumArI hoya to e beTI che! re taddana khoTI che! yauvana te cAra divasanuM cAMdaraNuM Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34ra sAmAyika-vijJAna che, tene cAlI jatAM zI vAsa! gaI kAle jeo yauvanamAM masta hatA ane jemane paga dharatI para chabata na hato. te Aje dhanuSyanA jevI vAMkI keDa karIne lAkaDIne Teke DagamagatA cAle che! temanI AMkhamAM nUra nathI, mukhamAM dAMta nathI ane chAtImAM jema nathI ! je cAmaDImAMthI tejanI Tazare. phUTatI hatI ane jenA lAvaNya para duniyA mugdha thatI hatI, te cAmaDIne hAlahavAla te che. tenuM teja haNAI gayuM che ane tenI racanA kevI vikRta thaI gaI che! temAM karacalIone pAra nathI ! je vALa vAMkaDIyA, kALA, suMdara, suzobhita lAgatA hatA, te Aje sIdhA, rUnI pUNI jevA veta ane zobhArahita banI gayA che! | he jIva! tuM lakSmIne jarAya bhase karIza nahi. e svabhAve ati caMcalA che, eTale DarIne ThAma besatI nathI. eka gharathI bIjuM ghara ane bIjA gharathI trIjuM ghara, ema pitAnuM sthAna badalyA ja kare che. te gaI kAle jene koDapati joyA hatA, tenI Aje kaI hAlata che! are tuM tAre pitAne ja vicAra kara ke tArI pAse lakSmI keTalI vAra AvI ne gaI! AvI caMcala lamInA lebhamAM taNAIne tAre paNa akRtya karavuM te haragIjha egya nathI. vaLI lakSmI Ave che, tyAre pitAnI sAthe bhaya, IrSA, dveSa, abhimAna, uddhatAI vagere aneka durguNene letI Ave che, tene paNa tuM vicAra kara! tuM ema mAne che ke saMpatti-lakSamI khUba Ave te. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu` sevana--1 343 sukha maLaze, paNa e tArA bhrama che. jenI pAse lakSmI ghaNI che, tenA jIvanamAM UMDA UtarIne DokiyuM kara, te tArA bhrama bhAMgI jaze. vaLI vadhAre lakamI AvatAM cAra ke sarakAra taraphano bhaya vadhaze, bhAI AmAM ke kuTuMbamAM khaTapaTa thavA lAgaze, sagAM--saMbaMdhIo sAthe leNadeNanA vAMdhA paDaze ane upAdhi anekagaNI vadhI jaze. he jIva! zarIra, yauvana ane soMpatti jo anitya che, tA sattA ke adhikAra zuM nitya che? gaI kAle jeo rAja tarIke sanmAna pAmatA te Aje sAmAnya nAgarika banI gaya che! iMdirA gAMdhI ke jemanI vaDA pradhAna tarIke sArAye bhAratamAM hAka vAgatI ane kAI temanI sAme AMgaLI UMcI karI zakatuM nahi, temanI Aje zI hAlata che ? AvI eka anitya vastu mATe tuM phAMphAM zA sAru mAre che? kadAca tene sattA--adhikAra prApta thayA teA tenAthI tAruM Atmahita zuM thavAnu che? vaLI tu... sattA ke adhikAranA durupayoga nahi kare tenI khAtarI zuM? sattA te eka prakAraneA naze che ke je mANasanAM sAnabhAna bhUlAvI de che! tethI tuM sattA ke adhikArathI dUra rahe, emAM ja tAruM kalyANa che. A rIte bIjI paNa ghaNuM ciMtana karI zakAya. vastunI anityatAnA vicAra karatAM bharatezvarane kevalajJAna thayuM hatu, e hakIkata AgaLa kahevAI gaI che. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 sAmAyika-vijJAna 2-azaraNabhAvanA janma, jarA ane maraNanA bhayathI gherAyelA, roga ane pIDAthI grasAyelA A jIvane ariha Mta, siddha, sAdhu ane saCjJakathita dhama sivAya anya zaraNu nathI, ema citavavuM, e A bhAvanAnA mukhya viSaya che. jyAM janma haiAya, tyAM jarA ane maraNa paNa avastha hAya, eTale janma, jarA ane maraNu e eka prakAranI tripuTI che. A tripuTI ApaNI mitra nathI, paNa duzmana che ane tethI ApaNane aneka prakAranA roga-zAka-duHkhapIDAnA anubhava karAve che. A rAgAdi prasaMge ApaNe jene ati priya mAnyA hAya, tevA svajana-saMbaMdhIe ke mitrA ApaNane zaraNa-rakSaNa ApI zakatA nathI, eTale ApaNe kharekhara azaraNu chIe, asahAya chIe, koInA AdhAra ke Azraya vinAnA chIe. paraMtu saMsAranI meAhajALamAM ApaNe eTalA DUbI gayA chIe ke A vastunA vicAra karavAnI phurasada maLatI nathI. jo A vastuno vicAra karIe ane te kharAkhara karIe teA ApaNA saMsAra paranA sa` meAha UDI jAya ane sAcuM zaNa zodhavAnI tAlAvelI lAge. e zaraNa arihaMta, siddha, sAdhu ane kevalIpraNita dha sivAya zrIjI koi ApI zake ema nathI. abhAgamiyammi vA duhe, ahavA ukkamie bhavantie / egassa gaIya AgaI, vidumantA saraNaM na mannaI // Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 345 duHkha AvI paDatAM manuSya ekalo ja tene bhagave che ane puNya kSINa thatAM jIva ekale ja gati-Agati kare che. AthI vivekI puruSe dhana, sagAM-saMbaMdhIo, pazu vagerene zaraNarUpa mAnatA nathI." mAyA piyA pahusA bhAyA, bhajjA puttA ya orsaa| nAlaM te mama tANAya luppaMtassa kammaNA // vivekI puruSa vicAra kare ke mAtA, pitA, bahena, bhAI, bhAryA tathA orasa putra e kaI paNa mArA karmanuM phala bhagavatI vakhate mArI rakSA karavAmAM samartha nathI." A saMbaMdhamAM anAthI munine prabaMdha jANavA jevuM che. anAthI munine prabaMdha rAjagRhI nagarImAM maMDitakukSi nAme eka manahara udyAna hatuM. rAjA zreNikane A udyAna ghaNuM priya hatuM. eka vAra teo A udyAnamAM pharavA AvyA, tyAre eka vRkSanA mULanI pAse beThelA eka dhyAnamagna navayuvAna muni tenA jevAmAM AvyA. e muninI adbhuta kAMtie tathA mukha para taravarI rahelI saumyatAe temanA mana para addabhuta asara karI. teo e muninI najIka gayA ane vaMdana karIne bahu najIka paNa nahi ane bahu dUra paNa nahi, e rIte UbhA rahyA. thaDI vAre muninuM dhyAna pUruM thayuM, eTale temaNe zreNika rAjAne A avasthAmAM UbhelA joyA ane dharmalAbha - ApyA. zreNika rAjAe pharI mastaka namAvyuM ane dharmalAbha Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 sAmAyika-vijJAna maLavA badala pitAnI kRtajJatA prakaTa karI. pachI vinayapUrvaka kahyuM ke "he munivara ! tamArI sAdhanAmAM je kaMI viThya na AvatuM hoya te eka vAta pUchavAnI IcchA rAkhuM chuM." | munie kahyuM: "je vAtathI zraddhA, jJAna, cAritra vagere guNanI puSTi thAya evI vAta amArI sAdhanAmAM bAdhaka thatI nathI. e khyAla rAkhIne tamAre je pUchavuM hoya te pUche." zreNike kahyuM : "he Arya ! huM eTaluM ja jaNavA mAguM chuM ke Apa AvI taruNa avasthAmAM bhega bhegavavAne badale saMyamanA mArge kema saMcaya ? evuM kayuM prabala projana Apane A mArga tarapha ghasaDI gayuM ? " munie kahyuM? "he rAjana ! huM anAtha hate, mAruM keI nAtha na hatuM, eTale meM A saMyamamArga grahaNa karyo." A javAbathI rAjAne Azcarya thayuM. temaNe kahyuM : "Apa jevA prabhAvazALI puruSane keI nAtha na maLe, e te bhAre Azcarya kahevAya. he svAmin ! je Ape eTalA mATe ja A saMyamamArga svIkAryo hoya te huM Apane nAtha thavA mATe taiyAra chuM. Apa mArA rAjamahelamAM padhAre ane tyAM sukhethI rahe. Apa tyAM aneka prakAranA mitra ane saMbaMdhIothI parivarelA rahezo, eTale anAthapaNane jarAye anubhava nahi thAya." munie kahyuM: "he rAjan ! pitAnA adhikAravALI Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 347 vastu bIjAne ApI zakAya che, paNa adhikAra vinAnI vastu bIjAne ApI zakAtI nathI. nAtha thavuM e tArA adhikAramAM nathI, tethI tuM mAre nAthe thaI zakato nathI. tuM piote ja anAthe che." A zabdo sAMbhaLatAM ja zreNika camakI gayA. temane Aja sudhI AvA zabdo keIe saMbhaLAvyA na hatA. temaNe pitAnA ghavAyelA abhimAnane ThIka karatAM kahyuM "he pUjya! ApanI vAta parathI lAge che ke Ape mane oLakhe nathI. huM aMga ane magadha dezane rAjA zreNika chuM. mArA vaibhavane, mArI riddhi-siddhine pAra nathI. vaLI aneka mitra ane svajana-saMbaMdhIothI huM parivarele rahuM chuM, te anAtha kevI rIte? kadAca ApanuM kahevuM asatya te nahi hoya!" | munie kahyuM : "he rAjan ! huM jANuM chuM ke tuM aMga ane magadha dezane mahArAjA zreNika che. vaLI tArA vaibhava ane tArI riddhi-siddhithI vAkepha chuM paNa tuM mArA anAtha ane sanAthanA bhAvane samajI zaka nathI. huM pharI paNa kahuM chuM ke tuM anAtha che ane mArA nAtha thavAnI vAta tArA adhikAramAM nathI. tuM mArA pUrva jIvananI hakIkata sAMbhaLIza, eTale tane A vAta barAbara samajAze." zreNike e vAta sAMbhaLavAnI IMtejArI batAvI, eTale munie kahevA mAMDyuM. kauzAMbI nagarInA eka keTayAdhipati zeThane huM lADakavA putra hatA ane dareka vAte sukhI hato, paraMtu Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 sAmAyika-vijJAna eka vAra ekAeka mArI AMkha duHkhavA AvI ane temAMthI atula pIDA utpanna thaI. A pIDAne lIdhe mane muddala UMgha AvatI nahi ke bilakula cena paDatuM nahi. pachI mArA dardo vadhAre jora karyuM, mane dAhakavara lAgu paDe, jenA lIdhe mAruM mastaka phATavA lAgyuM, chAtImAM duHkhAvo thavA lAge che ane kamaranA kaTakA thavA lAgyA. kuzala vaidyoe bhegA maLIne | mArA reganuM nidAna karyuM ane auSadho ApavA mAMDayA, paNa teo mane A duHkhamAMthI choDAvI na zakyA, e ja mArI anAthatA !! vaidyo niSphaLa jatAM mArA pitAe bIjA paNa aneka upacAra karAvI jeyA ane chevaTe evI jAherAta karI ke je mArA putrane sAruM karaze ene mArI adhIra milakata ApI daIza, eTale ghaNA mAMtrike-tAMtrike AvI gayA, ghaNuM bhagata-bhuvAoe hAtha bhIDI, paNa temAMnuM ke I mane A duHkhamAMthI choDAvI zakayuM nahi. he rAjana ! e ja mArI : anAthatA ! mArI mAtA mArA pratye khUba lAgaNI dharAvatI hatI, bhAIo paNa ghaNA snehALa hatA ane mArI sevAmAM khaDA page UbhA rahetA hatA. bahene paNa pitAnuM kAmakAja choDIne mArI pAse besatI ane AzvAsana ApatI. patnI mArI niraMtara sevA karatI ane te bhAgye ja nidrA letI. - mArA mitra ke jemane huM dilejAna gaNate ane je mArA mATe game tevuM sAhasa kheDavA taiyAra hatA, temAMnuM kaI paNa Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 39 mane A duHkhamAMthI mukta karI zakayuM nahi. he rAjana ! e ja mArI anAthatA !" A rIte jyAre meM cAre bAjuthI azaraNatA-asahAthatA anubhavI, tyAre mane lAgyuM ke jene Aja sudhI huM duHkhanivAraNanAM sAdhano mAnato, te kharekhara tevAM na hatAM. mATe e sAdhane bIjA ja hovAM joIe. e vakhate mane yAda AvyuM ke pote karelAM zubha ke azubha karmonuM phala avazya bhegavavuM paDe che, mATe A duHkha mArA pUrvakanuM phala hovuM joIe ane mAruM mana karmanA hetuo zodhavA lAgyuM. e zodhamAM huM samajI zakaye ke hiMsA, asatya, corI, maithuna, parigraha Adi pravRttio pApanA paMthe laI janArI che ane tethI A karma baMdhanamAMthI chUTavuM hoya te mAre A pApapravRtione tyAga karIne kSamA, zAMti, zauca Adi guNo keLavavA joIe. paraMtu A badhuM tyAre ja banI zake ke jyAre huM A duHkha-dardamAMthI mukta thAuM, eTale te ja veLA meM e saMkalpa karyo ke "je huM A rogamAMthI mukta thaIza, te zAMta, dAMta, nirAraMbhI thaIza, arthAt sarva prakAranA AraMbha-samAraMbhane choDanAre nigraMtha sAdhu banIza." e saMkalpa karyA pachI meM sUvAne prayatna karyo ke mane tarata ja UMgha AvI gaI ane rAtri jema jema vItatI gaI, tema tema mArI vedanA paNa zAMta thatI gaI. savAre huM UThe tyAre badhuM darda zamI gayuM hatuM.' Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 3pa0 sAmAyika-vijJAna mane ekAeka sAra thayelo joIne badhA AnaMda pAmyA. pitAjI ema samajyA ke mAre khale pise lekhe lAge. mAtA ema samajI ke mArI mAnyatAo phaLI. bhAIe ema samajyA ke amArI sevA phaLI. bahene ema samajI ke amArI AziSa phaLI. patnI ema samajI ke mArI cAkarI lekhe lAgI. mitro ema samajyA ke ame je doDadhAma karI tenuM A zubha pariNAma AvyuM ane sahu pitapotAnI vAtanuM samarthana karavA lAgyA, tyAre badhAne meM zAMta pADIne kahyuM ke "mane navuM jIvana prApta thayuM che, te mArA zubha saMkalpanuM phala che. rAtre huM e saMkalpa karIne sUI gayuM hatuM ke je A duHkha-dardamAMthI mukta thaIza te zAMta, dAMta ane nirAraMbhI thaIza. mATe have mane Apa badhA AjJA Ape, kAraNa ke lIdhelI pratijJAnuM pAlana mare satvare karavuM joIe." A zabdo sAMbhaLatAM ja sahune harSa uDI gaye ane temanI AMkho azrubhInI banI gaI. temaNe mane Ama na karavA ghaNuM samajAvyuM, paNa meM e mane svAnubhUta azaraNutAne khyAla Ape, tema mAre mArI pratijJAnuM pAlana keI paNa hisAbe karavuM hatuM, eTale sarva kuTuMbIjanee mane rajA - ApI ane huM AtmakalyANane sAdhavA aNagAra--dharmamAM pravajita thaye. je aNagAra bane che, zramaNa bane che, te anya ivene nAtha (rakSaka) bane che ane te potAne paNa nAtha Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 3pa1 (rakSaka) bane che. eTale he rAjana! have huM mArA pitAne tathA anya jano nAtha banI cUkyo chuM ane tAre mArA nAtha banavAnI koI jarUra rahetI nathI. A che mAruM saMyamamArga saMcaravAnuM prayojana." anAtha muninI A hakIkata sAMbhaLI zreNika rAjA ghaNuM prabhAvita thayA ane te divasathI jaina dharmanI zraddhA pAmyA. tyAra pahelAM teo bauddhadharmanI zraddhAvALA hatA. azaraNatAne vicAra prabala thatAM, azaraNabhAvanA jeradAra banatAM manuSyanA jIvanavyavahAra para kevI asara thAya che ane tenuM kevuM pariNAma Ave che. te A prabaMdha parathI samajI zakAze. 3-saMsArabhAvanA A saMsAra asAra che, temAM kaMI sAra nathI, ema ciMtavavuM, e A bhAvanAne mukhya viSaya che. saMsArane mIThe-sAravALe mAnya che, eTale ja tenA para Asakti che. je e vicAramAM parivartana thAya ane saMsAra asAra lAgavA mAMDe, to tenA paranI sarva Asakti UDI jAya ane jIvana saMyamanA mArge vahevA lAge. gatasAre'tra saMsAre, sukhabhrAntiH zarIriNAm / lAlApAnabhivAGgapThe, bAlAnAM stnyvibhrmH|| "aMgUTho cUsIne lALanuM pAna karatAM bALakone jema mAtAnuM stanapAna karavAne bhrama thAya che, tema A saMsAra sukharahita hovA chatAM, prANIone temAM sukhane bhrama thAya che? Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra sAmAyika-vijJAna A saMsArane sukhI zI rIte mAnave? je priyatamA mATe prANa pAtharyo hoya che, te ja vakhata Avye dhikkAravA lAge che, lAta mAre che ane bIjAnA premamAM paDI sukhanuM satyAnAza vALe che. patine jhera daIne mArI nAkhavAnA dAkhalAo paNa jovAmAM Ave che, tyAre putrothI zuM sukha mAnavuM ? emAM paNa evI ja hAlata che. putrone game tevI mamatAthI ucheryA hoya, bhaNAvI-gaNAvIne moTA karyA hoya ane vya kulIna kanyAthI vivAhita karyA hoya, te paNa te ApaNI sAmAM thAya che, ApaNAthI laDe-jhaghaDe che ane vakhate mArI paNa le che. putroe pitAne kedakhAnAmAM pUryAnA tathA khUna karIne mArI nAkhyAnA dAkhalAo paNa ochA nathI. jyAM patnI ane putra parivAranI hAlata AvI hoya, tyAM sagAM-saMbaMdhIonuM te kahevuM zuM? e te jarA vAMkuM paDe ke meM macakaDavAnA ane avarNavAda balavAnA. tyAre zuM mitrothI A saMsAramAM sukha mAnavuM ? e kayAre saMdhAze ane kayAre chUTA paDaze ? tene keI bharese nahi. vaLI moTa bhAganA mitro te matalabiyA ja hoya che. jyAM sudhI temanI matalaba sare, tyAM sudhI bahu mITho saMbaMdha rAkhe ane e matalaba sarI ke jANe oLakhatA ja nathI ! pachI te sAmA maLe besavuM paDe, e paNa bhAre lAge! vaLI A saMsAranA saMbaMdhe paNa ghaNA ja vicitra che. je A bhave pitA hoya che, te bIjA bhave putra thAya che ane je A bhave mAtA hoya che, te bIjA bhave patnI Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 353 bane che. A rIte bhAI te kAke, kAke te bhAI mAme te bhANeja, bhANeja te mAme, pheI te bhatrIjI ne bhatrIjI te pheI, ema aneka prakAranA saMbaMdha baMdhAya che ane tUTe che. vaLI bAlyAvasthAmAM vivekarahita dazAne lIdhe duHkha hoya che, yuvAnImAM kAmanA unmAdane lIdhe duHkha hoya che ane vRddhAvasthAmAM zarIra tathA indriyenI vikalatAne lIdhe duHkha hoya che. te ja rIte savAra, bapora, sAMja ane rAtrie kaI ne kaI prakAranI upAdhi vaLagelI ja hoya che. kavi dalapatarAme sAcuM ja kahyuM che ke- taMtu kAcA taNe tANe saMsAra che, sAMdhIe sAta tyAM tera tUTe zarIra Arogya to yogya strI heya nahi, yogya strI hoya kherAka khUTe. hoya kherAka, na heya saMtAna ura, hoya saMtAna, ripu lAja re; ke je zatru nahi hoya, dalapata kahe, samIpa saMbaMdhInuM zarIra chUTe. A rIte saMsAramAM anekavidha vicitratAo hovAthI tene asAra-sArarahita samajavAno che. 4-ekatvabhAvanA AtmAnuM ekalapaNuM ciMtavavuM, e A bhAvanAne mukhya viSaya che. 23 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 sAmAyika-vijJAna A bhAvanAnI yathArthatA samajavA mATe saMthArApirisInI nIcenI be gAthAonuM nirIkSaNa-ciMtanamanana jarUrI che ego haM natthi me koi, nAhamannassa kassai / evaM adINamaNaso, appANamaNusAsai // 99 // jo re sAma , nAja-vaMsa-raMtu sesA me bahirA bhAvA, savve saMjogalakkhaMgA // 12 // huM ekaluM chuM, mAruM keI nathI, tema huM paNa keIne nathI. AvuM adIna manathI vicArIne AtmAnuM anuzAsana karavuM. "eka mAre AtmA ja zAzvata che ke je jJAna ane darzanathI yukta che. bAkInA sarva saMcoga balathI arthAt karmanA kAraNe utpana thayelA bahirzAve che." ghaNuM sagAM-saMbaMdhIo, nAtIlA-jAtIlAo tathA mitre vagerethI parivale manuSya potAne bahuvavALA mAne che ane te bahatvamAM ja otapreta rahe che. ahIM ema vicAravuM ghaTe ke "ekale chuM. mAruM koI nathI." te te ekIbhAvamAM arthAt AtmabhAvamAM rahe. je manuSyane khAsa sagAMvahAlAM nathI ke mitro nathI ke nAtIlA-jAtIlAmAM sthAna nathI, te ema mAne ke "arere! huM ekale chuM, AmAM mAruM keI nathI." te e vicAra dInatAmAMthI janmele kahevAya ane tethI ArtadhyAnathI kaTimAM Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-1 3papa Ave, paraMtu ahIM " haiM nathI e vicAra jJAnadazAthI karavAnuM che ane tenA vaDe AtmAnuM anuzAsananiyaMtraNa karavAnuM che, eTale ke tene samajAvIne ThekANe rAkhavAno che, jethI e dharmadhyAnanI dhArAmAM Ave ane AtmakalyANamAM upayogI thAya. vaLI ekIbhAvamAM sthira thavA mATe ema paNa vicAravAnI jarUra che ke mAre AtmA eka ja zAzvata che ane karma janya badhI vastuo azAzvata che, anitya che, eTale te mArI hoI zake nahi. mAtra jJAna-darzana e ja mArAM che, kAraNa ke te mATe svabhAva che. A rIte ekatvanuM aneka rIte ciMtana karavAthI ekatvabhAvanA siddha thAya che ane te AtmakalyANanA mArga tarapha dorI jAya che. pa- anyatvabhAvanA Atma ane anAtma vastuonuM anyatva-bhinnatva ciMtavavuM, e A bhAvanAne mukhya viSaya che. jema ekatvane vicAra karatAM vairAgya thAya che, tema anyatvane vicAra karatAM paNa vairAgya thAya che. tethI ekatvabhAvanAnI jema anyatvabhAvanAnuM paNa daDhatAthI ciMtana karavAnuM che. - mukhethI AtmA ane anAtmAnI vAta karavA chatAM ApaNAM hRdayamAM AtmA ane anAtmAnI judAI vasI nathI, anyathA deha ane mAlamilakata vagere para ATalI mUccha Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sAmAyika-vijJAna kema hAya ? vAcakazekhara zrI umAsvAti mahArAja prazamati prakaraNamAM kahe che ke anyo'haM svajanAtparijanAcca vibhavAccharIrakAcceti / yasya niyatA matiriyaM na bAdhate taM hi zokakaliH // svajana eTale peAtAnA kuTuMbIjane, parijana eTale nokaracAkara, vaibhava eTale sapatti, zarIra eTale deha, te badhAthI huM anya chuM, bhinna chuM, judo chu, evI jene nizcayAtmaka buddhi pedA thaI che, tene zekarUpI khANu kaMI paNa pIDA upajAvI zakatuM nathI. ' zarIramAM eka nAnA sarakhA kAMTA bhoMkAya ke nAnakaDA vyAdhi utpanna thAya te paNa bUmarANa mace che, enuM kAraNa e che ke zarIra e ja huM chuM' evI ApaNI buddhi thaI gayelI che. jo ApaNI buddhi e prakAranI na haiAya te kai paNa pIDAnA anubhava na thAya. : 6 keTalAMka varSa pahelAM eka digambara munine page zastracikitsA karavAne prasaMga AvyA, tyAre DokaTaroe kaleArophAma' suMghADavAnI taiyArI karI. mahAtmAe pUchyuM : * A devA sUMghADavAnuM kAraNa zuM che? ' DokaTaree kahyuM : huM e davAthI tamane eka prakAranu evu ghena caDaze ke jethI tamane zastracikitsA vakhate kaMi paNa pIDA nahi thAya. ' munie kahyuM: ' teA e davA sUghADavAnI jarUra nathI. huM pratyAhAranI kriyA jANuM chuM. pratyAhArathI manane e sthaLethI kheMcI laiza, Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana 357 eTale tenI kaMI pIDA jaNAze nahi." DokaTaree e prakAre oparezana karyuM ane tAjubI anubhavI. je deha, Indriye, mana, svajana, parivAra, dhanadolata badhuM AmAthI bhinna che, te temAM mamatvabuddhi zA mATe ? ene nAza thatAM pitAnuM kaMI jatuM nathI, ema mAnavuM ja DahApaNabhareluM che. ApaNA eka mahApuruSa kahe che keterA he se terI pAsa, avara saba anerA; Apa svabhAvamAM re avadhUta, sadA magana meM rahenA je anyatvabhAvanA keLavAya te ja A rIte sadA AnaMdamAM magna rahI zakAya. - azucibhAvanA zarIranI azuci-apavitratA ciMtavavI, e A bhAvanAno mukhya viSaya che. manuSyane potAnA zarIra para ghaNI ja Asakti hoya che ane te ene rUDuM -rUpALuM ke suMdara rAkhavA mATe aneka jAtanA prayatna kare che. tenI A Asakti TaLe te ja te baDi rAtmA maTI aMtarAtmA thaI zake. A Asakti TALavA mATe ja tenI azucinuM ciMtana karavAnuM che. zrI vinayavijyajI mahArAja zAMtasudhArasabhAva-- namAM kahe che: "aho ! mUDha jI pharI pharIne snAna kare che ane malanA sthAnarUpa A zarIrane caMdana vaDe carce che. pachI ame pavitra chIe ema mAnIne ene parameha dhare che, Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 sAmAyika-vijJAna paraMtu e zarIra kadI zuddha thatuM nathI. ukaraDe kadIzuddha thAya khare?" ukaraDe zabda kadAca koIne Akare lAgaze, paNa barAbara vicAra karIe te A zarIra ukaraDA jevuM ja che. ukaraDAmAM jema eka vakhatane kacaro upaDyo na upaDyo, tyAM bIje kacara AvI paDe che ane tethI te gaMdhAte ja rahe che, tema zarIramAMthI ekatra thayele mala haTha na haTha ke bIje. mala bhegA thAya che, tethI te gaMdhAtuM ja rahe che, apavitra ja rahe cheH mahAtmA suMdaradAsa eka vairAgI puruSa hatA. temaNe zarIra aMge eka sarve kahyo che, te vicAravA jevuM cheH hADake piMjara cAma caDhaye puni, mAMhi bharyA mala-mUtra vikArA; thuMka 3 lAra vahe mukhase puni * vyAdhi vahe nava-bAra hi dvArA mAMsakI jIbhase khAta sabe dina, tA matimAna kare na vicArA; ese zarIra meM piThake suMdara, kaise hi kIjiye zauca AcArA. zarIra e hADakAnuM eka piMjaruM che, tene cAmaDAthI maDheluM che, aMdara mala ane mUtrane vikAra bharelo che. tenA mukhamAMthI cUMka ane lALa vahe che tathA enA nava ke bAra dvAramAMthI+ vyAdhio niraMtara vahetA hoya che. vaLI mAMsanI jIbha vaDe te niraMtara khAya che, tene vicAra he + purUSanAM nava dvAra ane strIonAM bAra dvArA samajavAnAM che.. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu sevana-1 359 matimAna ! tame kema karatA nathI ? AvA zarIramAM pesIne ame zaucAcAra eTale pavitra rahevAnA AcAra zI rIte karIe ? tAtparya ke game tevA zaucAcAra pALIe te paNa te zucimaya-zuddha-pavitra thavAnu nathI. khIjI paNa aneka rIte zarIranI azucinA vicAra karI tenA paranA meAha TALavAnA che. bhAvanAonA vizeSa paricaya AgAmI prakaraNamAM apAceA che. praznottarI tene cheDe ApelI che. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] bhAvanAonuM sevana-2 gata prakaraNamAM anityAdi cha bhAvanAono paricaya apAI gaye. have bAkI rahelI che bhAvanAone paricaya A prakaraNamAM ApIzuM. 7-AAvabhAvanA Azrava eTale karmanuM AtmA bhaNI AvavuM. tene hetuo aMge khAsa vicAraNA karavI, e A bhAvanAne mukhya viSaya che. ahIM ema vicAravuM ghaTe ke jema parvatamAMthI cAre bAju paDatAM jharaNAnAM pANI vaDe taLAva jaladI bharAI jAya che, tema mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane bheganAM kAraNe AtmA karmothI bharAI jAya che. tethI he jIva! tuM e pAMce ya kAraNethI virAma pAma. he cetana! mithyAtvanA ge anAdikAlathI tuM A Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-2 361 saMsAramAM rakhaDI rahyo che ane te karmanI utpattinuM mukhya kAraNa che, ema samajI tene tyAga kara. | he jIva! aviratinA kAraNe te viSayamAM rAcI rahyo che, paNa viSayamAM lubdha thanArA hAthI, mAchalAM, bhamarA, pataMgiyA, haraNa vagere prANuMonA AkharI hAla zuM thayA che? e vicArI ane viratinI bhAvanA keLava. jJAnanuM phala virati che, tene svIkAra karyA vinA tAre uddhAra nathI. | he jIva! divasa ane rAtri saDasaDATa cAlyA jAya che, kALa keIne mATe UbhuM rahetuM nathI, je kSaNo gaI te pAchI AvatI nathI, ema vicArI tuM pramAdane tyAga kara ane tArA dhyeya tarapha jhaDapathI AgaLa vadha. | he jIva! krodha, mAna, mAyA ane lebha, e cAra lUMTArAo tArI AtmasamRddhine lUMTI rahyA che, mATe tenAthI cetIne cAla. koi prIti ke saddabhAvane nAza kare che, mAna vinayane nAza kare che, mAyA mitrone nAza kare che ane lebha sarvano nAza kare che, ema vicArI cAre ya kaSAyane tyAga kara. he cetana ! tuM manathI, vacanathI ane kAyAthI keTalAM badhAM karmo bAMdhe che? tene vicAra kara ane roga para kAbU rAkha. asaMyamanuM phala bhUruM che ane saMyamanuM phala sAruM che, e tuM kadI bhUlIza nahi. te mATe tuM kaMDarika ane puMDarikanI vAta barAbara vicArI che. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 sAmAyika-vijJAna kaDarika ane puMDarikanI vAta mahAvideha kSetramAM puMDarikiNI nAmanI nagarI hatI. temAM kaMDarika ane puMDarika nAmanA be baMdhuo haLImaLIne rAjya karatA hatA. temAM kaMDarika nA hatA ane puMDarika moTo hate. ekavAra koI nirgatha mahAtmAnI vairAgyamaya dezanA sAMbhaLIne puMDarikane dIkSA levAnI bhAvanA thaI tethI teNe laghubaMdhu kaMDarikane kahyuM ke "have rAjya tuM saMbhALa. huM te saMyamamAge vicarI AtmAnuM kalyANa karIza." A sAMbhaLI kaMDarike kahyuM ke "moTAbhAI! tame sukhazAMtinI prApti karAvanAra saMyamamArga grahaNa karavAne taiyAra thayA che. ane mane narakamAM mekalanAra rAjya arpaNa kare che, e ThIka nathI. rAjya te tame ja saMbhALe ane huM saMyamamArga grahaNa karIza." Ama kahI teNe potAnA bhAganuM rAjya puMDarikane soMpyuM ane pote pravajita thaI saMyamanI sAdhanA karavA lAge. saMyamanI sAdhanA Akhare sukhakara che, paNa karavI sahelI nathI. temAM aneka jAtanI kaThinAIone sAmane kare paDe che, aneka jAtanAM tapa karavA paDe che ane khesUke AhAra vApare paDe che. Ama lAMbA vakhata sudhI tapazcaryA karI lUkhe-sUke AhAra vAparatAM eka vakhata kaMDarikanI tabiyata bagaDI ane tenuM mana saMyama parathI haThI gayuM. saMsAramAM pharI dAkhala thavAne vicAra karI te puMDarikiNI nagarIe AvyuM ane nagara bahAra azekavanamAM Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-2 363 Utaryo. tyAM pitAno che ane muhapattI vRkSanI DALIe laTakAvI dIdhAM. pachI te vicAra karavA lAgyA ke ahIM AvyuM te khare, paNa puMDarika mAruM rAjya mane pAchuM Apaze ke nahi? na Ape to mAre zuM karavuM?" jyAM lobha jAge che, tyAM manuSyane na karavA jevA vicAre paNa AvI jAya che. evAmAM vanapAle vadhAmaNI ApavAthI puMDarika tyAM AvyA ane pitAnA bhAInI AvI hAlata joI ghaNe kheda pAmya. ciMtAmaNiratnatulya saMyamamArga pAmyA pachI A dazA ? teNe kaMDarikane saMyamamAM punaH sthira thavA ghaNuM samajAvyuM, paNa kaMDarika samaye nahi. tene te have pharI saMsAramAM dAkhala thaI tenAM sukha bhogavavA hatAM. AthI puMDarike tene rAjya sepyuM. kaMDarika te ja divase rAjadhAnImAM dAkhala thaye ane, pitAnA mahele AvyuM. Aje te peTa bharIne bhAvatuM bhojana karavuM che, ema vicArI teNe aneka jAtanI svAdiSTa vAnagIo banAvavAne IyAne hukama karyo ane te taiyAra thatAM AkaMTha bhejana karyuM. jyAM Asakti tIvra hoya, tyAM pramANanuM bhAna kayAMthI rahe? sAMja paDI ane tenA peTamAM cUMka AvavA lAgI. pachI jhADA zarU thayA ane te ekasarakhA cAlu rahyA. keIe tenA tarapha vizeSa lakSya ApyuM nahi, kAraNa ke te cAritrathI patita thaIne Avyo hate. AthI. Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 sAmAyika-vijJAna kaMDarikane A dhyAna ane raudradhyAna thayu. ane e avasthAmAM ja maraNa pAmIne te sAtamI narake utpanna thayA. A bAju pu'Darikane saMsAra para bhAre vairAgya Avyo, eTale teNe vicAra karyo ke mArA bhAie je AghA-muhapattI azeAkavanamAM jhADanI DALIe laTakAvyAM che, te laine guru pAse jAu' ane cAritra lauM. pachI teNe azekavanamAM jaI ADanI DALIe bAMdhelAM edho-muhupattI grahaNa karyA ane cAritra aMgIkAra karavA guru samIpe cAhyA. tyAM rastAmAM ughADA page cAlatAM leAhInI dhArAo chUTI, chatAM tenuM mana saMyamamAMthI pAchu huThayuM nahi. chevaTe te zubha dhyAnamAM ja maraNa pAmyA ane sarvArthasiddha vimAnamAM deva tarIke utpanna thayeA. A parathI De jIva ! asaMyama ane saMyamanuM pariNAma samajI le ane sayamamAge vicaravAnI bhAvanA rAkha. 8-savabhAvanA Azravane rokanArA upAyA samaMdhI vicAraNA karavI, e A bhAvanAnA mukhya viSaya che. A ciMtana e rIte karavuM ghaTe ke huM cetana ! tu samyakatva vaDe mithyAtvanA nirodha kara, vrata-niyama vaDe aviratinA nirAdha kara, prabala puruSArtha vaDe pramAdanA nirodha kara, kSamA vaDe krodhane nirodha kara, namratA vaDe mAnane nirodha kara, saralatA vaDe mAyAnA nirodha kara, sa`teSa vaDe lAbhanA nirodha kara ane (1) maneAgupti, (2) vacanapti Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana 365 tathA (3) kAyagupti vaDe mana, vacana ane kAyAnI azubha pravRttione nirodha kara. he cetana! tuM (1) IryAsamiti, (2) bhASA samiti, (3) eSaNA samiti, (4) AdAna-nikSepa-samiti ane (5) pariThApanikA samiti-e pAMca samitinuM svarUpa barAbara samajI le ane tenA pAlanamAM ujamALa thA. he Atmana ! tuM game tevA ugra ane ghera pariSahane paNa samabhAve sahI le. tuM mudhAna pipAsAra, zIta ke uSNu pariSahathI parAbhava na pAma. tuM DaMza,5 acalaka, arati, ke strI pariSahathI jarA paNa calita na thA. he. Atmana ! tuM caryA, naidhikI0 ane zayyA 11 pariSahane samabhAve veThI le. vaLI AkAza,12 vadha, 13 yAcanA14 ke alAbha15 pariSahane prasaMga UbhuM thAya te pUrva maharSi onA caritrano vicAra karI tene jItI le. he Atmana ! . roga, tRNasparza, 17 mala,8 satkAra,19 prajJA, 20 ajJAna ane samyakatvara pariSaha tArI kasoTI karavAne bhale Ave, paNa tuM enAthI jarAye DagIza nahi. jemaNe A bAvIza pariSaha jItyA, te ja cAritrane pALavAmAM saphala thayA ane jIvananI bAjI sudhArI zakyA, mATe tuM paNa bAvaze ya pariSahane samabhAve sahI le. he Atmana ! tuM daza prakAranA yatidharmanuM pAlana kara. khaMti mahaba ajjava, muttI tava saMjame abodhve| saccaM soaM akiMcaNaM ya, baMbhaM ca jaidhammo // Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna (1) kSamA, (2) mAva, (3) Ava, (4) mukti (nirlobhatA), (5) tapa, (6) saMyama, (7) satya, (8) zauca, (9) akiMcanatA ane (10) brahmacarya, e daza yatidharmo che. A darekanuM mahattva vicArI tene tArA jIvanamAM vaNI le. P 366 he jIva! tuM khAra bhAvanAonuM nitya smaraNa karI bhavarUpI rogane maTADavA mATe e uttama prakAranuM rasAyaNa che. vaLI huM Atman ! tuM (1) sAmAyika, (2) chedepasthApa nIya, (3) parihAravizuddhi, (4) sUmasa`parAya ane (5) yathAkhyAta e pAMce ya cAritranuM svarUpa samajI tenA pAlanamAM udyata thA, jayAM sudhI tuM 3 gupti, 5 samiti, 22 pariSa, 10 yatidharma, 12 bhAvanA ane 5 cAritra e rIte 57 prakAravALA suMvaranuM svarUpa samajIne tene anusarIza nahiM, tyAM sudhI tAro bhanistAra zI rIte thaze ? gupti-samiti Adi 57 bhedAne vicAra mukhyatve tyAgI puruSoe karavAnA che. ahIM gRhastha sAdhake evo vicAra karavo ghaTe ke savaranI sAdhanA mATe mahApuruSoe sAmAyika, pratikramaNa, poSadha, jinadana, jinapUjA, gurudarzana Adi je je upAya batAvyA che, tenA hai jIva! tu khUba khUba Adara kara ane tenu N bane teTaluM ArAdhana kara, -nirjarAbhAvanA ka nirjarAnA upAya sa MbadhI ci Mtana karavu, e A bhAvanAno mukhya viSaya che. Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e jIvanane AcaraNa karI zaka bhAvanAonuM sevana-2 367 ahIM ema vicAravuM ghaTe ke " he cetana! pUrvamaharSi oe pitAnAM karmo kevI rIte khapAvyAM ? tene vicAra kara. e mahaSioe rAjyanA mahAna vaibhave chaDIne, zrImaMtAInI aneka sukhasagavaDone tyAga karIne athavA prApta adhikAra ane sAMsArika anukUlatAone jatI karIne tapasvI jIvanane svIkAra karyo ane vividha tapanuM AcaraNa karyuM, te ja duSkare karmonI nirjarA karI zakyA, mATe tuM paNa e maharSi enAM pagale cAlI tapasvI thA ane tapanuM yathAzakti AcaraNa kara. he cetana! tapanA vicArathI tuM kema Dare che? tane kAyAnI mAyA evI te kevI vaLagI paDI che ke nAnI sarakhI tapazcaryA karatAM paNa tuM acakAya che? are mUDha ! naraka, nigoda ane tiryaMcanA bhavamAM teM je ko sahana karyA che, tene te A aMzamAtra nathI ! e badhAM kakke akAmabhAve eTale IcchA vinA sahana karyA, paraMtu have tapanuM kaSTa sakAmabhAve eTale IcchApUrvaka sahana karI le, te tAre bhavanistAra jarUra thaze. he cetana ! tuM bane teTalA upavAsa (aNasaNa) kara, bhejana-veLAe UNodarikA kara ane vividha prakAranA abhigraho grahaNa karIne tapazcaryAmAM magna thA. he Atmana ! tuM chaye rasano-vigaIone sarvathA tyAga kara. je baLiye thaIza te e kArya muzkela nathI, chatAM ema na ja banI zake to vadhAremAM vadhAre rasanevigaI Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 sAmAyika-vijJAna ene tyAga kara ane chevaTe sarva bhejya padArthomAMthI rasavRtti te cheDI ja de. he cetana ! saMyamanA nirvAha arthe tuM vividha prakAranA kAyakalezane samabhAve sahana karI le ane nirava ekAMta sthAnane Azraya laIne aMgopAMganuM bane teTaluM saMpana kara tathA Indriya ane kaSAyane jya karavAmAM ujamALa thA. | he Atmana ! tuM nAnI moTI bhUla mATe egya prAyazcitta grahaNa karIne zuddha thA ane deva, guru, tathA dharmane vinaya karIne pavitra thA. he cetana, tuM AcArya, upAdhyAya, ziSya, glAna, tapasvI, sthavira, sAdharmika, kula, gaNa ane saMghanuM bane teTaluM vaiyAvRtya karIne karmanI nirja kara. he cetana ! tuM vAcanA, pRcchanA, parivartana, anuprekSA ane dharmakathA e pAMca prakAranA svAdhyAyamAM sadA rata rahIne tathA namaskAra mahAmaMtra, ahamaMtra Adine japa karIne karmonI kuTila jALane kApI nAkha tathA dharmadhyAna ane zukaladhyAnamAM ArUDha thaIne karmavairInA kaTakane sarvathA, haNI nAkha. he AtmArAma ! tuM kAyAne eka sthAne sthira karIne, vANane mauna vaDe rokIne tathA manane dhyAnamAM joDIne kAtsargamAM evI rIte magna thA ke game tevAM ghara karmo kSaNavAramAM kharI paDe ane tuM tArA mUla svarUpamAM prakAzavA lAga Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu' sevana-2 369 huM cetana ! tane vadhAre zuM kahuM ? icchAnA rodha karavA e sazreSTha tapa che, mATe saghaLI icchAo, AkAMkSA, abhilASAonA tyAga karI nirIha ana ane ka kalezathI mukta thaI ne cidAnaMdanI meAjamAM magna thA huM Atman ! jaM annANI kammaM, khavei bahayAhiM vAsakoDihiM / taM nANI tihiM gutto, khavei usAsameteNaM // * ajJAnI je kama kADo varSa khapAve che, te ja ka jJAnI traNa guptinA baLathI eka zvAseAvAsa mAtramAM khapAvI zake che. ' ema samajIne tu jJAnI thA-AtmajJAnI thA ane manAgupti, vacanagupti tathA kAyaguptinuM pUrepUruM rahasya jANIne tene anusaravApUrvaka siddha-buddha-nirajana thA. 10-dhama svAkhya:tabhAvanA satta zrI jinezvaradevAe dhama sArI rIte kahelA che, tenuM phUla ghaNuM mATuM che, tenA mahimAnA pAra nathI, vagere citavavu', e A bhAvanAnA mukhya viSaya che. ahIM e rIte vicAravuM ghaTe ke ' he jIva! jagamAMdhava zrI jinezvaradevAe lokonA hitArthe dAna, zIla, tapa ane bhAva, e cAra prakArane dharmAM upadezyA che. tenuM zraddhApUrvaka pAlana kare. hai Atman ! dharmamaMgalarUpI kamalAnu kelisthAna, sA. vi. 24 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 sAmAyika-vijJAna karuNAnuM ketana, zivasukhanuM sAdhana, bhavabhayanuM bAdhana ane jagatane AdhAra che, mATe tenuM zaraNa aMgIkAra kara. he cetana ! dharma e abaMdhane baMdhu che, asahAyane sahAyaka che, ane sarva prakAranI ISTasiddhine ApanAro che, mATe tenuM zaraNa aMgIkAra kara he Atmana ! dharma A bhava tathA parabhava baMnemAM sukhakArI che tathA kamazaH muktisukhane ApanAre che, mATe tenuM zaraNa aMgIkAra kara. he cetana! kAmadhenu, kalpavRkSa ke ciMtAmaNiratnathI je phalanI prApti thAya che, te zeDo vakhata ja sukha Ape che ane te paNa apUrNa hoya che, jyAre dharmanA sevanathI thatI phalaprApti cirakAla sudhI sukhane ApanArI hoya che ane te sukha pUrNa hoya che, mATe tenuM zaraNa aMgIkAra kara. he Atmana ! A jagatamAM evuM te kayuM duHkha che ke je dharmanA sevanathI na TaLe ? athavA A jagatamAM evuM kayuM sukha che ke je dharmanA sevanathI na maLe? tAtparya ke duHkhane dAravAne ane sukhane sAdhavAne sAro upAya dharma che, mATe tenuM zaraNa aMgIkAra kara. he cetana! tuM zratadharma ane cAritradharmanuM zaraNa svIkAra, jethI tAre bhavanistAra zIdhra thaze. he Atmana ! tuM sarvajJakathita satyadharmanuM zaraNa svIkAra, te tAre bhavanistAra zIdhra thaze. Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-2 371 11-lakasvarUpabhAvanA leka eTale vizva, jagat ke duniyA. tenuM svarUpa jyAM sudhI manamAM barAbara vasyuM na hoya, tyAM sudhI naraka, svarga ane mokSa vagerenAM sthAne barAbara samajAtAM nathI ane bhUvalaya viSe paNa tareha tarehanI zaMkAo thAya che. tethI lekasvarUpa barAbara samajI laIne tenuM citra manamAM aMkti karavuM joIe. e citra aMkti karavA mATe A bhAvanA khUba upayogI che. temAM A rIte ciMtavavuM ke A lekarUpI puruSa paga pahoLA karIne Ubhela che ane teNe pitAnA be hAtha keDa upara rAkhelA che. eka bIjAnI nIce vistIrNa chatrAkAre rahelI ratnaprabhA vagere sAte narakabhUmio tenA be paganAM sthAne che. asaMkhyAta dvIpa-samudravALe maleka tathA sUryacaMdrAdi tiSacake tenA kaMdarAnA sthAne che. tenI upara pahelA, bIjA ane trIjA-cethA devakanI upara brahmaka arthAta pAMcame devaleka tenI be koNIo che ane upara bIjA sAta devaleka, nava greveyaka, pAMca anuttara vimAna ane chevaTe AvelI siddhazilA, e tenA mastakanA sthAne che. kula cauda rajajupramANa UMce A leka anAdi, anaMta, akRtrima ane zAzvata che. tathA dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala ane jIva e cha dravyothI bharelo che. tenI Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 sAmAyika-vijJAna cAre bAju ale kAkAza AveluM che, arthAt A leka AkAzanA eka bhAgamAM ja asthita che. A lokamAMDarUpI raMgamaDapamAM AtmA e naTa che ane kAla, svabhAva, niyati, karma tathA udyama e pAMca samavAya-kArArUpI vAji Mtroe nacAvyA mujaba nAce che. huM cetana ! cara ane sthira, jaMgama ane sthAvara vastuthI bharelA A lAkanuM svarUpa tuM kharAkhara samajI le. A lAka dravyathI nitya che, tra che, zAzrvata ane paryAyathI anitya che, cala che, asthira che. he Atmana ! A lekanA koI paNa bhAga evA nathI ke jyAM tu kavarAt utpanna thayA na heAya. A leAkanA sarva bhAgamAM tAruM bhramaNa cAlu ja rahyuM che. huM cetana! A lokanA mathALe rahelI siddhazilA tarapha ja tArI STi rAkha. tAre eka divasa tyAM ja pahoMcavAnu che. 12-dhadula bhabhAvanA A jIvane AdhilAbha thavA durlabha che, ema ciMtavavu, e A bhAvanAnA mukhya viSaya che. ahI vicAranI dhArA e rIte vahevI joI e ke A jIvane manuSyatva, karmabhUmi, A deza, uttama kula, zarIra ane indriyonuM pUru' sAmarthya', dIrgha AyuSya, sadgurune cega, zAzravaNu ane bAdhinI prApti uttarottara ghaNI durlobha che. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhAvanAonuM sevana-2 373 | he jIva! tuM manuSyapaNuM zI rIte pAmyo ? prathama nigada avasthAmAM hatuM, tyAM anaMta pudgalaparAvartanakAla sudhI jhaDapathI janma-maraNa karyA ane anaMta duHkha bhogavyuM. pachI tuM pRthvIkAyAdi sthAvarapaNuM pAme ane temAM asaM khyAta utsarpiNI avasarpiNIo vyatIta karI. pachI trasapaNuM pAmya ane asaMkhyAta kAla sudhI beIndriya, teIndriya tathA caurindriyanA bhave karyA. pachI paMcendriyamAM praveza karyo ane naraka tathA tiryaMca avasthAmAM ghaNuM kAla sudhI duHkhane anubhava karI chevaTe tuM manuSyabhava pAme, tethI ja zAstrakaree tene daza TAMte durlabha kahyo che. manuSya paNuM pAmyA pachI karmabhUmimAM ane temAM e AryadezamAM janma pAma durlabha che, te paNa tuM pAme. AryadezamAM paNa uttama kulanI prApti thavI durlabha che, te paNa tane prApta thaI. temAM paNa zarIra ane indriyanuM pUruM sAmarthya hovuM durlabha che, te paNa tane prApta thayuM. zarIra ane indriyanuM pUruM sAmarthya heya, paNa AyuSya ati a5 heya te zuM thaI zake ? ghaNA mANase garbhAvasthAmAM maraNa pAme che athavA janma pAmyA pachI thoDA ja vakhatamAM vividha rogonA bhoga banI mRtyune AdhIna thAya che, tyAre tuM te durlabha evuM dIrdhAyuSya paNa pAme. A badhuM pAmavA chatAM jainadharmanI prApti thavI ati durlabha che. tane jainadharmanI prApti thaI e tAruM parama Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna saubhAgya mAna ane arihaMtadeva, nirgatha guru tathA sarvajJakathita dharmanA siddhAMtamAM pUrepUrI zraddhA rAkha. jaina maharSioe bodhi arthAt samyakatvane ciMtAmaNi ratna ane kalpavRkSathI paNa adhika kahela che, tene marma tu vAraMvAra vicAra. kharekhara! A jagatamAM bodhi arthAt samyakatva jevI suMdara vasatu koI paNa nathI. je samyakatva hoya te jJAna ane kiyA saphala che, mATe he jIva! tuM samyakatamAM barAbara thira thA. cAra bhAvanAo A bAra bhAvanAo uparAMta maitrI, pramAda, kAruNya ane mAdhyastha e cAra bhAvanAo paNa bhAvavA egya che. temAM sarva jIvone mitra samAna gaNavA, e maitrIbhAvanA che; guNavAnane joI rAjI thavuM, e pramodabhAvanA che; dInaduHkhI ja pratye karuNuM-anukaMpA dhAraNa karavI, e kAruNya bhAvanA che ane pApI-adhamI cha pratye upekSAvRtti dhAraNa karavI, e mAdhyastha bhAvanA che. A cAra bhAvanAone saMkSepa kare hoya te eka maitrIbhAvanAmAM thaI zake che, kAraNa ke UMDe UMDe mitratAnI bhAvanA nathI, tyAM pramoda upajI zakatuM nathI; karuNA kuratI nathI ke mAdhyasthabhAva anubhavI zakAtuM nathI. maitrIbhAvanuM mUla nIcenI vicAraNAmAM rahyuM che. je. huM tevA bIjA. jema mane sukha game che, tema bIjAne Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-2 375 paNa sukha game che, jema mane jIvavuM priya che, tema bIjAne paNa jIvavuM priya che; te mArAthI keIne paNa dhikkArI kema zakAya ? tiraskArI kema zakAya ? tenA vyAjabI hakko para tarApa kema mArI zakAya ? keInI hiMsA karIne, keIne duHkhI karIne, keIna bhege sukhI thavAnI manevRtti e haragIjha mitratAnuM cihna nathI. mATe cauda lekanA sakala o pratye mArI mitratA che. huM kaIne ya vairI nathI, hIne ya duzmana nathI. mArAM sukha-duHkha e mArAM potAnAM ja karmonuM phala che. sahu sukhI thAo, sahu nyAyI thAo, sahu kalyANanA mArgane anusare. maitrIguNathI kSamAne guNa vikAsa pAme che, namratA paNa Ave che, saralatA paNa prApta thAya che ane saMtoSa paNa anubhavI zakAya che. jemake badhA ja mitra che, tyAM konA para kedha ? zA mATe kodha? jyAM badhA samAna che, tyAM abhimAna kevuM ? ane zA mATe? jyAM mitratA varte che, tyAM judAI kevI ? kapaTa kevuM ? ane jyAM badhA samAna che, tyAM tenI pAsethI kaI paNa vastu levAnI tRSNa rahetI nathI. tAtparya ke dhAdi kaSAye A bhUmikA para balarahita thaI jAya che, tethI cittavRttinuM zepana thAya che, eTale je sAdhaka A kakSAe pahoMcyuM hoya, te krodha karatA nathI, paNa game te sthitimAM zAMta ja rahe che, pitAnAM rUpa, guNa ke ezvaryanuM abhimAna karatuM nathI, paNa nirabhimAna rahe che, te kaI paNa jAtanI kapaTakiyA karavAnuM valaNa dharAvate Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 sAmAyika-vijJAna nathI, paNa saralatAne ja saje che ane tenI pAse kaI paNa jAtanI mAla-milakata na hoya ke sAdhane aparyApta heya, te paNa te saMtoSanuM parama sukha anubhave che. ene kaI vAtanuM duHkha hotuM nathI ke kaI pratye kaI prakArane. aNagame hotuM nathI. keI paNa sthitimAM te AnaMda ja mANe che, zAMti anubhave che ane apUrva sAmarthyane svAmI hoI pitAnA AtmA sivAya keInI paNa apekSA rAkhatA nathI. tethI ja jaina dharmamAM sarva jI sAthe maitrI rAkhavAne prabala anurodha karAya che ane kSamApanA-svarUpe tene AcAramAM paNa sthAna apAyeluM che. praznottarI prazna-bhAvanA zabdanuM mULa zemAM che! uttara-bhAva zabdamAM. je bhAvavAmAM Ave te bhAvanA. prazna-bhAva eTale ? uttara-bhAva eTale vicAra, maraNa, IcchA, ruci, ullAsa, guNa vagere. tAtparya ke enA artho aneka che. prazna-temAMthI ke artha bhAvanAmAM Utaryo che? uttara-temAMthI vicAra ane smaraNa e be arthe bhAvanAmAM utarelA che. praznate zI rIte ? uttara-je bhavairAgyAdi nimitte vAraMvAra vicAravAmAM Ave, te bhAvanA. athavA jenA punaH punaH smaraNa vaDe AtmA mokSAbhimukha thAya, te bhAvanA. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu' sevana-2 668 prazna-bhAvanA vasturUpe zu che ? uttara-zubha vicAravALI eka prakAranI manovRtti. vizeSatAthI kahIe teA je maneAvRtti zubha vicAravALI hAya ane AtmAne mokSanA abhilASI banAvavApUrvaka vairAgyAdi sacamasAdhanA pratye dorI jatI hoya tene bhAvanA jANavI. prazna-AvI bhAvanA eka hAya teA na cAle ? tenA Ara jeTalA prakAre zA mATe? uttara-jo eka bhAvanAthI kAma cAlatuM hota te tenA vadhAre prakAro pADavAmAM Avata nahi, paNa anubhave ema samajAyuM ke mananA judA judA prakAranAM viparIta valaNAne sAnukUla karavA hAya te bhAvanAo judA judA prakAranI joie. e rIte bAra bhAvanAonu AyeAjana thayuM ane te kArya sAdhaka nIvaDatAM tenA pracAra thayeA. prazna-zuM badhAM zAstrAmAM khAra bhAvanAonAM nAma A pramANe maLe che? uttara--nA. koikamAM pharaka paNa Ave che. paraMtu prathamanA nava nAmeAmAM ke tenA kramamAM kazo phera nathI. te pachInAM nAma ane kramamAM thoDA phera Ave che. dAkhalA tarIke ahIM yogazAstra vagerenA AdhAre rajU thayelI nAmAvalimAM (10) dharma svAkhyAta bhAvanA, (11) leAkasvarUpabhAvanA, Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna. (12) Adhidula bha bhAvanA che, tyAre navatattvaprakaraNamAM apAyelI gAthAo anusAra (10) leAkasvabhAvabhAvanA, (11) dhidubhabhAvanA, (12) arha ddu bhabhAvanA che. AmAM lokasvarUpa ane edhidubha bhAvanAnA kramamAM phera che ane dharmAM svAkhyAtabhAvanAnA nAmamAM phera che; paNa temAM tAttvika taphAvata nathI. dharmAM svAkhyAtabhAvanAmAM saga bhagavaMtoe dhama sArI rIte kahelA che, eTale tenu zaraNa aMgIkAra karavAnI bhAvanA karavAnI che, jyAre abdula bha bhAvanAmAM dharmanA sAdhaka-utpAdaka-upadezaka evA arihaMta AdinI prApti paNa mahAdula bha che, ema vicArI temanu zaraNu svIkAravAnu che ane temaNe upadezelA dhamAM zraddhAnvita thavAnu che. ahI arihaMtanI sAthe gaNadhara, kevalI, pratyekabuddha, pUrvadhara ane pAMca prakAranA AcArane dhAraNa karanAra AcAya ne paNa durlabha mAnI temanA pratye bhaktivaMta thavAnuM che ane temanI para parA dvArA je dhama prApta thayA, tene niSThApUrvaka anusaravAnA che, eTale tAttvika dRSTie temAM khAsa taphAvata nathI. 378 prazna-zarIrane anitya citavatAM tenA tarapha upekSA thAya ane e rIte Arogya agaDe, e sa`bhavita kharuM ke nahi ? uttara-zarIrane anitya citavavu ceAgya che, paNa tenA tarapha upekSA karI tenu svAsthya bagaDe, ArAgya kathaLe evI. Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonuM sevana-2 379 : sthiti UbhI karavI ceAgya nathI, kAraNa ke e sthitimAM dharma, adhyAtma ke ceoganI sAdhanA yathArtha paNe thavAnA saMbhava nathI. zarIra anitya che, mATe tene phiTADavuM nahi, tenI pAchaLa pAgala banavu nahi, paNa sayama, tapa vagere vaDe tene kAbUmAM rAkhavuM ane tenu svAsthya jALavI rAkhavu. prazna-azaraNa bhAvanA eka prakAranI hatAzA te na janmAve ? uttara-azaraNa bhAvanA A saMsAranI sAcI sthiti zuM che? teno khyAla Ape che. je ApaNane kharekhara zaraNu ApI zake evA nathI, tene ApaNe zaraNya mAnI beThA chIe ane je kharekhara zaraNa ApI zake evA che, tenA tarapha ApaNuM lakSya nathI. A bhAvanA temAM saMgIna sudhArA kare che ane ApaNane sAcA zaraNya pratye laI jAya che ke jenuM zaraNa svIkAratAM dareka prakAranI hatAzAnA aMta Ave che ane paramapadaprAptinI mahAna AzAnA sUrya soLe kaLAe camakavA lAge che. prazna-zuM saMsAramAM kaIM ja sAra nathI ? uttara-mahujanya bhramane lIdhe saMsAramAM sAra dekhAya che, paNa jJAnaSTie temAM kaI sAra nathI. jenu` AkharI pariNAma duHkha, zeka ane saMtApamAM Ave, temAM sAra zI rIte manAya? duHkha, zeka ane saMtApanuM nivAraNa karavA mATe teA dhama adhyAtma-yogane mAga grahaNa karavAnA che. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 sAmAyika-vijJAna prazna-AtmAnuM ekalapaNuM na ciMtavIe te na cAle? uttara-huM ekale Avyo chuM ne ekale javAne chuM, tethI mArA AtmAnuM hita karI levuM joIe." e - vicAra daDha thayA vinA vairAgya utpanna thatuM nathI ke AdhyAtmika vikAsamAM AgaLa vadhI zakAtuM nathI, tethI AtmAnuM ekalapaNuM ciMtavavAnI jarUra che. prazna-svajana, parivAra, dhanadolata te spaSTapaNe judA dekhAya che, eTale tenAthI anyatva mAnI zakAya, paNa deha, Idri ane mana te AtmA sAthe joDAyelA che, tene anya - zI rIte manAya? uttara-deha, Indriye ane mana karmanA saMge AtmA sAthe joDAyelA che, paNa vAstavamAM te jaDa hevAthI AtmAthI anya che, bhinna che. je te bhinna na hoya te sadA AtmAnI sAthe rahe, paNa bhavAMtaramAM AmAMnI koI vastu sAthe AvatI * nathI, te badhI ye ahIM ja paDI rahe che, mATe tene AtmAthI anya mAnavI, e barAbara che. prazna-je zarIra azucinuM ghara ja hoya te ApaNe tIrthakara bhagavaMtanA zarIrane zA mATe pUjIe chIe ? uttara-zarIra azucinuM ghara che, emAM te kaI zaMkA ja nathI. ApaNe pote pratipaLa tene anubhava karIe chIe. tIrthakara bhagavaMtanA zarIranI vAta judI che, kAraNa ke te gasiddha mahAtmA hovAthI temanA mala, mUtra, ghUMka, pezAba vagere paNa auSadhirUpa hoya che. vaLI temaNe e zarIra vaDe Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAonu sevana ra 381 sAmAyikanA jevA sarva zreSTha rAjyeAganI sAdhanA karI kevalajJAna ane kevaladana prApta karyA. tathA lAkhA manuSyane dharmAMpadeza karI temanuM kalyANu karyuM, tethI e zarIra pUjavA yeAgya gaNAyuM che. tIrthaMkara bhagavatanAM nava a MgAnI pUjA thAya che, te darekanu mahattva zrI vIravijayajI mahArAje nava aMgapUjAnA duhAmAM sArI rIte batAvyu che, eTale ahI tenuM vivecana karatA nathI. prazna-savara ane nirjarA bhAvanAnI vizeSatA zI che ? uttara-sAmAyikayeAganI sAdhanAmAM je kaMi karavA jevuM che, tenI pUrI rUparekhA temAM AvI jAya che. jyAre yAga zabdanI vizeSa prasiddhi na hatI, tyAre jainenI yAga praNA likA mukhyatve saMvaramAga tarIke oLakhAtI hatI. Aje paNa ghaNA sAmAyikane saMvara tarIke oLakhe che. prazna-savara ane nirjarAnI bhAvanA puSTa karyAM pachI dharmanI bhAvanA puSTa karavAnI jarUra rahe kharI ? uttara-hA. savara ane nirA karatAM dharma bhAvanAnu kSetra ghaNuM vizAla che ane te meAkSasAdhanAnA dareka aMgAne puSTi Ape che, tethI dharma bhAvanAnI-dharma svAkhyAtabhAvanAnI khAsa jarUra che. prazna-leka eTale vizva, jagata ke duniyAnA svarUpa viSe Aje ghaNA vivAda che, eTale tenA svarUpanuM ciMtana na karIe te ? Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 sAmAyika-vijJAna uttara-lekanA svarUpa viSe pahelAM paNa matabheda hatA, - Aje paNa che ane bhaviSyamAM paNa rahevAne, kAraNa ke e viSaya ghaNe rahasyamaya che. Ama chatAM tene svarUpaciMtananuM vidhAna karAyuM che, eTale ApaNe mATe te vihita che. A pramANe lekavarUpanuM ciMtana karavAthI ApaNA manamAM tenuM eka citra khaDuM thAya che ane temAM zraddhAnvita thatAM tenuM DihoLANa aTakI jAya che, tethI lakasvarUpabhAvanAnuM ciMtana paNa jarUrI che. prazna-badhine ati durlabha ciMtavavAthI lAbha ? uttara-badhine ati durlabha ciMtavavAthI tene zIgha prApta karI levAne utsAha jAge che ane tethI AdhyAtmika vikAsanI pragatine ane vega maLe che. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 20 ] Ata -raudradhyAnanA tyAga samatvanI-samabhAvanI sAdhanA mATe je sAdhanA ke upAcAnA krama niyata thayelA che, tene ApaNe anusarI rahyA chIe. temAM prathama upAya tarIke adhyAtmanI vistRta vicAraNA karI gayA ane bIjA upAya tarIke mArI bhAvanAnI vigatA jhINavaTathI tapAsI gayA. have trIjA upAya dhyAna para AvIe. dhyAnanI sAmAnya vyAkhyA evI che ke ' cAyate vite vacaneneti dhyAnam / jenAthI vastunu ciMtana karAya, tene dhyAna kahevAya. ahI spaSTatA eTalI ke vastunA sAmAnya ciMtanane dhyAna kahevAtuM nathI, paNa jenA vaDe cittanI sthiratA thAya, evA dhArAddha ke satata ciMtanane dhyAna kahevAya che. jJAnanI prakriyAmAM jema jJAtA, jJeya ane jJAnanI tripuTI hAya che, tema dhyAnanI prakriyAmAM dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI tripuTI hoya che. dhyAtA eTale dhyAna dharanArI vyakti; dhyeya eTale dhyAnanuM Alekhana athavA jenuM dhyAna dharavAnu che, te vastu Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 sAmAyika-vijJAna. ane dhyAna eTale dhyeyanI siddhi arthe dhyAtA dvArA karavAmAM AvatI viziSTa pravRtti. jo dhyAtA na heAya te| dhyAna kANa dhare ? jo dhyeya na heAya teA dhyAna zenu dharAya ? ane dhyAtA vidyamAna heAya tathA dhyeya nizcita hAya, paNa dhyAnanI kriyA yathArtha rIte thAya nahi, te dhyAna zI rIte saMbhave ? tethI dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI tripuTI mAnavAmAM AvI che. ahI eTalI spaSTatA karI daI e ke dhyAnanI ucca avasthAmAM A tripuTI eka thaI jAya che, kAraNa ke temAM dhyAtA, dhyeya ane dhyAnane kazo bheda rahetA nathI, para Mtu dhyAnanA viSaya samajavA mATe A tripuTI kAmanI che, tethI ahI tenA nirdeza karavAmAM Avye che. dhyAnanA mukhya be prakAre che : (1) azubha ane (2) zubha. temAM azubha dhyAnanA be prakAre cheH (1) A dhyAna ane (2) raudradhyAna. tathA zubhadhyAnanA paNa be prakAra che: (1) dharmadhyAna. ane (ra) zukaladhyAna. jyAM caturvidha dhyAnanA ullekha Ave, tyAM A cAra dhyAnA samajavAnAM che. A cAra prakAranAM dhyAnAmAM AdhyAna ane raudradhyAna ghaNA karmabaMdhanAM kAraNeA che ane e rIte saMsArasAgaramAM ati DhIkAla sudhI rakhaDAvanArAM che, tethI te heya eTale oDavA cAgya-tyAga karavA ceAgya manAyelAM che. tAtparyaM ke jene dhama parAyaNa thavuM che, AdhyAtmika vikAsa karavA che ke sAmAyika ceAganI siddhimAM AgaLa vadhavu che, teNe te A baMne dhyAnAnA tyAga avazya karavA ja joI e. Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arti-raudradhyAnane tyAga 385 ArtadhyAna ane raudradhAnane tyAga temanuM svarUpa samajyA vinA thAya nahi, tethI prathama temanuM svarUpa samajI laIe. ati eTale pIDA tenAthI je dhyAna utpanna thAya, te ArtadhyAna tenA cAra prakAre mAnavAmAM AvyA cheH (1) aniSTa vastusaMyoga-ArtadhyAna. kaI paNa aniSTa vastu AvI paDatAM te dUra kayAre thAya ? tenuM satata (dhArAbAddha) ciMtana karavuM te. (2) ISTaviyega-ArtadhyAna. kaI paNa ISTa ke manane anukUla vastu cAlI jatAM tenI punaH prApti mATe satata ci tana karavuM athavA te tenA vicAganA vicArathI sUvuM te. (3) prativedanA-AdhyAna zArIrika pIDA mAnasika pIDA ke keIreganI utpatti thatAM tene dUra karavAnuM satata ciMtana karavuM te. (4) bhegalAlasA Ad dhyAna-bheganI tIvra lAlasAne vaza thaI aprApta bhegane prApta karavAne daDha saMkalpa kare ane manane temAM ja joDAyeluM rAkhavuM te. ArtadhyAna choDavAno artha e che ke A cAre ya prakAranA yAna cheDavA joIe. samajaNa khIlavavAmAM Ave ane satsaMga rAkhavAmAM Ave te A dhyAne choDavAnuM kAma agharuM nathI, paNa lokone miTo bhAga ajJAnamAM DUbele che ane satsaMganI darakAra karato nathI, eTale tyAM A dhyAnanuM sAmrAjya vyApeluM che. ArtadhyAnane vaza paDele manuSya ema vicAre che ke huM duHkhI chuM, bicAre chuM, bApaDo chuM, mAruM A jagatamAM keI nathI ! arere zuM thavA beThuM che? AvI rIte mArAthI zI rIte jIvAze ?" tethI te hatAza thAya che. vadhAre spaSTa sA. vi. 25 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 sAmAyika-vijJAna kahIe te A prakAranA sthAnathI-A prakAranA ciMtanathI tenuM khamIra tUTI jAya che ane te vyAvahArika ke dhArmika kaI pravRttimAM utsAhathI bhAga laI zakatA nathI. ahIM teNe evA vicAra karavA joIe ke "mAro puya jabaro, eTale mane daza daSTAMte durlabha e manuSya bhava maLe, Aryadeza maLe, pAMca IndriyanI pUrNatA maLI, dIrgha AyuSya + maLyuM ane ati uttama evA jaina kulanI prApti paNa thaI. vaLI huM ke baDabhAgI ke mane arihaMta deva maLyA, nigraMtha guru maLyA ane sarva kathita maMgala maya dharma maLe ! je huM A sAmagrIne yathArtha upaga karuM te bhayAnaka bhavasAgara avazya tarI jAuM. mArI pAse saMpatti ochI che, sAdhano TAMcAM che, te eka rIte sAruM ja thayuM. eTale parigraha, e che, teTaluM pApa chuM. mAre jIvavA mATe AthI vadhAre zuM joIe ? dhana-saMpatti, mAla-milakta tathA kuTuMba-parivAra badhuM ahIM ja paDI rahevAnuM che, tethI temAM mehagrasta thavuM ucita nathI. huM anaMta jJAna ane anaMta zaktivALo AtmA chuM ane dhAruM te sakala vizvane DolAvI zakuM tema chuM, tethI mAre nirAza thavAnI-hatAza thavAnI jarUra nathI. he Atmana ! 1 x keTalAka manu garbhAvasthAmAM ja marI jAya che, te keTalAka jamyA pachI thoDA ja vakhate marI jAya che, e daSTie pacIsapacAsa varSanuM AyuSya paNa dIrgha che. Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arta-zaidradhyAnane tyAga 387 tuM vIra thA ane badhI bAjI sudhArI le. tArA jevI hAlatamAMthI aneka manuSyae unnati sAdhI che, te huM kema unnati sAdhI nahi zakuM? keTalAka ema mAne che ke "AvA vicAra karavAthI zuM thAya ?" paNa vicArenI asara ApaNuM jIvana para avazya thAya che. je vicAre sArA hoya te tenI asara sArI thAya che ane kharAba hoya te kharAba thAya che. tethI ja kahevAyuM che ke "yAdazI mAlanA caca, siddhimati tAdazI" jenI je prakAranI bhAvanA-vicarAdhArA heya, tenI te pramANe siddhi thAya che. ame saMka9pasiddhi graMthamAM A vastu aMge ghaNuM vivecana kareluM che, te jijJAsuoe avazya jevuM. have cAre ya prakAranA ArtadhyAnane kamazaH vicAra karIe. zeTha aNagamatA maLyA, nekara aNagamate maLe, ghara aNagamatuM maLyuM, paDeza aNagamate maLe, vasaAbhUSaNa aNagamatAM maLyAM ke keI aNagamatI vyaktie najIka AvI dhAmA nAkhyA, te te kyAre dUra thAya ? e vicAramAM AtmA caDI jAya che ane akaramIno paDiye kANe". "jyAM jAya uke tyAM samudra sUke " vagere uktio yAda karI te viSAda ke duHkhane anubhava karavA lAge che. tene ApaNe prathama prakAranuM aniSTa vastuviyega-ArtadhyAna samajavuM joIe, kAraNa ke temAM aniSTa vastune viyega kema thAya ? tenuM ciMtana sthiratA pakaDe che. ahIM ema vicAravuM ghaTe ke manuSyane badhuM puNyAI pramANe maLe che. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 sAmAyika-vijJAna. mArI je jAtanI gyatA hatI, te pramANe mane maLyuM. emAM mAre khoTuM lagADavuM zA mATe ? duHkhane anubhava kare zA mATe ? vaLI samaya samayanuM kAma kare che. eTale gya samaya Avaze, tyAre badhuM ThIka thaI jaze. managamatuM thaI jaze, tethI A bAbatamAM mAre kaMI paNa vimAsaNa karavAnI jarUra nathI. priyajananuM mRtyu thatAM ke saMpatti--adhikAra cAlya. jatAM athavA atipriya vastu khavAI jatAM zoka-saMtApa karo e bIjA prakAranuM ISTaviyoga-ArtadhyAna che. priya jananuM mRtyu thatAM mana-hRdayane AghAta lAge, e svAbhAvika che, paNa te mATe vilApa karavAthI ke jharavAthI zuM vaLavAnuM che? e vicAravAnuM che. zuM nAnA prakAranA vilApa karavAthI ke atyaMta jhUravAthI mRtyu pAmelI vyakti sajIvana thAya che kharI? ke palakamAMthI pAchI Ave che kharI? je janme che, te avazya mare che. mRtyu keIne choDatuM nathI. mahApuruSe paNa eka divasa cAlyA gayA. te sAmAnya mAnavInI vAta zI ? AvA AvA vicAre karI manane zAMta svarathI rAkhavuM ghaTe che. dhananAzane prasaMge upasthita thatAM ghaNA mANaso zaka-saMtApa karavA lAge che ane e rIte ArtadhyAnamAM caDI jAya che. tenAthI lAbha te kaze thatuM nathI, UlaTuM zarIra bagaDe che, mananI svasthatA ochI thaI jAya che ane nitya niyamamAM paNa khalanAo thavA lAge che. keTalAka Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A-raudradhyAnanA tyAga 389 manuSyA AvA prasaMge aphINa gheALe che, viSapAna kare che ke bIjI koi rIte jIvananA aMta ANe che, te IcchavA yogya nathI. AvI rIte apamRtyu pAmanAranI gati agaDe che ane bhavabhramaNa vadhe che. AvA prasaMge sujJa manuSyoe ema vicAravuM ghaTe ke ' lakSmI svabhAve ati caMcala che, te kadI karIne ThAma besatI nathI. Aje A ghara, tA kAle peluM ghara, ema sthAna aThThalyA ja kare che. moTA moTA rAjAe tathA dhanakuberane paNa teNe hAthatAlI ApI dIdhI, te ApaNe kANu mAtra ! jyAM sudhI puNya tapatuM hatuM, tyAM sudhI te sAthe rahI ane puNyanA bhaDAra khUchyo ke te cAlatI thaI, tA zoka-saMtApa karavAthI zuM? jo himmata hArIzu tA A jIMdagImAM pharI kadI UMcA AvIzuM nahi, eTale himmata rAkhIne sArA divasanI rAha jovI, e ja ApaNA mATe zreyaskara che. ati priya vastu khAvAI jatAM, cArAI jatAM ke jhuMTavAI jatAM mANasAne ghaNuM lAgI Ave che, paraMtu tyAM paNa zAkasaMtApane Azraya na letAM dhaiya'nuM avala khana levuM ane manane svastha rAkhavuM, e ja hitAvaha che. A kAyA aneka prakAranA rAgeAthI bharelI che. temAMthI kayAre kevA rogo phUTI nIkaLaze ? te kahI zakAtuM nathI. sanatkumAra cakravatInI kAyA kaMcanavaraNI hatI, chatAM ceDI ja vAramAM temAMthI soLa mahArogA phUTI nIkaLyA ane te kadarUpI manI gaI ! tethI tene zeka-sa`tApa karavA nakAme Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna che. zArIrika ke mAnasika pIDA utpanna thatAM "arere ! vaya ya! bApaliyA marI gayo !" vagere zabdo bolavA mAMDIe te e vedanA aneka gaNI vadhI jAya che. AvA vakhate je namaskAramaMtra ke uvasaggaharaM stotramAM manane joDI daIe ane tenI gaNanA karavA lAgIe te e pIDAnI kaMI paNa asara thatI nathI. A vastu ame aneka vAra anubhavelI che. AmAM jarUra che mAtra vicAronuM vaheNa badalavAnI. te namaskAramaMtra ke uvasaggaharaM stotramAM manane joDI detAM avazya badalAya che. ame evA manuSyane joyA che ke jemane kensara athavA bIjA bhAre dardo lAgu paDyA hoya, chatAM mukhamAMthI eka paNa arekAro nIkaLe na hoya. temane maLIe tyAre mukha para pUrvavat zAMti ane svasthatAnAM ja darzana thAya ane vAtacIta paNa khUba ja vyavasthita kare. temanA jIvanamAMthI ApaNe bedha laIe te pratikUvedanA nAmanA trIjA ArtadhyAnamAMthI bacI zakIe ane e rIte bhAre karmabaMdhanamAMthI ugarI jaIe. bheganI tIvra lAlasAthI paNa manuSyanA manamAM ajapaazAMti jAge che ane "mane amuka prakAranI bhegasAmagrI na maLI" tene viSAda ke tenuM duHkha paNa thAya che. Ane ApaNe cothA prakAranuM bhegalAlasA ArtadhyAna samajavuM joIe. keTalIka vAra te manuSya aprApta bhegone prApta karavA mATe pitAnA tapa-japa paNa heDamAM mUkI de che, eTale ke Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arta- dhyAnane tyAga niyANuM bAMdhe che ane e rIte ArtadhyAnanI cuMgAlamAM AvI jAya che. je kAmabhoganI nisAratA samajAya te tene mATe mana talase nahi ke te meLavavAne daDha saMkalpa karavAmAM Ave nahi. tethI jarUranuM e che ke kAmaganI niHsAratA ciMtavavI. te mATe "rAga cheDo" prakaraNamAM bhagavAna mahAvIranI je vANI ApI che, tenA para vAraMvAra ciMtana-manana karavuM. ATalA vivecana parathI ArtadhyAnane tyAga zA mATe karavuM joIe ? te samajAyuM haze. have raudradhyAna para AvIe. raudra eTale bhayaMkara pariNAmamAMthI je dhyAna prakaTa thAya, tene raudradhyAna kahevAya. tenA paNa cAra prakAre manAyelA che, te A pramANe (1) hiMsAnubaMdhI-raudradhyAna hiMsA saMbaMdhI satata ciMtana karavuM te. (2) amRtAnubaMdhIrodradhyAna-amRta eTale asatya ke jUTha. te saMbaMdhI satata ciMtana karavuM te. (3) yAnubaMdhI rodradhyAna-teya eTale adattAdAna ke cerI. te saMbaMdhI satata ciMtana karavuM te. (4) viSayasaMrakSaNAnubaMdhI rodradhyAna-viSayabhoganI sAmagrInuM rakSaNa karavA satata ciMtana karavuM te. keTalAka graMthamAM A cAra dhAnene anukrame hiMsAnaMda raudradhyAna, amRtAnaMda-raudradhyAna, cauryAnaMda raudradhyAna tathA saMrakSaNAnaMdaraudradhyAna paNa kahevAmAM AvyAM che. anubaMdha AnaMda ke rasane AbhArI che, eTale temAM kaI tAtvika taphAvata nathI. raudradhyAna cheDavAno artha e che ke A cAre ya prakAranAM raudradhyAne choDavAM joIe, Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna jo zAsrazravaNu, satsaMga AdithI samajaNa sudhare te A dhyAnA jarUra cheDI zakAya, paNa Aje keTalA manuSyA sajJapraNita zAstronu zravaNa kare che? keTalA manuSya sAdhumahAtmAo ke jJAnIAnA saMga kare che? 'bahu thoDA' e tenA uttara che ane tethI ja samAjanA moTA bhAga para A dhyAnanuM prabhutva che. 392 ahI eTalI spaSTatA karI daI e ke A dhyAna ane audradhyAna e be joDiyA dhyAnA che, eTale ke jyAM AdhyAna hAya, tyAM koI ne koI svarUpe raudradhyAna AvI jAya ane jyAM raudradhyAna hAya, tyAM koi ne koI svarUpe A dhyAna paNa AvI jAya. jo A dhyAna nahi teA raudradhyAna nahi ane raudradhyAna nahi te A dhyAna paNa nahiM. duHkha, nirAzA ke hatAzAmAMthI mANasane kreAdha janme che, eTale ke tenA piraNAmA raudra ane che ane te hiMsA, jU, cArI vagere pravRttio karavA tatpara bane che. te ja rIte rudra banIne hiMsA, jUTha, corI vagere bhayaMkara karyAM karanArA Akhare A khanI jAya che ane duHkhanA nisAsA nAkhavA lAge che. mahammada gIjhanIe sAta vAra bhArata para caDAI karI hatI ane aneka prakAranAM krUra karyAM AcarIne puSkaLa dolata ekaDI karI hatI, paNa jyAre aMtasamaya Avyo tyAre te hIrA-mAtI, suvaNu AdinA DhagalA para besIne pAke ne pAke rAvA lAgyA ke arere ! AmAMnuM mArI sAthe kaMI paNa nahi Ave ? zuM huM khAlI hAthe ja cAlyA jaiza ane Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arta-raudradhyAnane tyAga 33 teNe javAnI vakhate pitAnA hAtha saha dekhe tema khullA rAkhavA sUcana karyuM hatuM ! have raudradhyAnanA A cAre ya prakArone kamazaH paricaya karIe. pitAnA hAthe ke bIjAnA hAthe eka jIvane ke jIvanA samudAyane pIDA karavI, kadarthanA karavI ke temane nAza kare ane tema karIne AnaMda pAmave, e prathama prakAranuM hiMsAnubaMdhI ke hiMsAnaMda raudradhyAna che. keTalAka mANasone svabhAva ja e nirdaya banI gaye hoya che ke teo jANI joIne jIvone piDA kare che, sAmA ja ghaNuM ghaNuM ribAya-duHkhI thAya, tevI kadarthanA kare che ane chevaTe te jene mArI paNa nAkhe che; ane tema karIne te rAjI thAya che, khuzI thAya che, harSa pAme che ke bIjA AgaLa baDAI hAMke che. temanI AsapAsanuM vAtAvaraNa paNa evuM ja hoya che ke jyAM temane ghaDIbhara zAMtithI vicAra karavAnuM sUjhe nahi. je teo buddhi vAparI vicAra kare te jarUra samaje ke nAnuM sarakhe kAMTo vAgatAM mane ghaNuM duHkha thAya che, te jemane huM bhAlA-barachIthI vadhuM chuM, jemanAM huM chA ke talavAra vaDe judAM judAM aMge kApI nAkhuM chuM ke jemane huM jIvatA bhaDabhaDATa agnimAM hemI dauM chuM, temane keTaluM duHkha thatuM haze? mArA svArtha ke zekha khAtara prANIonI A rIte hiMsA-karthanA karavI yogya nathI. Indriya tathA mananI tRpti karavArUpa svArtha sAdhana mATe asatya vacanane AgaLa karI sAmA ane nAza thAya, Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 sAmAyika-vijJAna tyAM sudhInI pravRtti karavI ane temAM AnaMda mAnavA, e bIjA prakAranuM amRtAnubaMdhI ke amRtAnaMda nAmanuM raudradhyAna che. jADu khelI khIjAne chetaravA, nukazAnamAM utAravA tathA aneka prakAranI muzkelIomAM dhakelI devA, e eka prakAranA duSTa vyavahAra che. keTalAka manuSyA teA peAtAnA pAMca rUpiyAnA phAyadA mATe jA huM melIne sAmAne pAMca hajAranA nukazAnamAM utAratAM paNa acakAtA nathI, temanuM hRdaya kevuM keTaluM kaThora haze ? svArtha sAdhanA mATe asatya zAstronI racanA karI leAkAne ThagavA ane temane anucita lAbha levA, e paNa eTaluM ja ni MdyakRtya che. jADI sAkSI ApIne sAmAno kesa leA karavA, anAvaTI dastAvejo taiyAra karIne koI para khATA so karavA ke banAvaTI patrA yA citrA UbhA karIne koine phasAvI devA, e paNa ghaNu' adhama kRtya che. tAtparya ke A prakAranAM kAmeA karatAM tenI vicAradhArA cAle che, te sa''dhI vAraMvAra ciMtana karavuM paDe che tathA koI vAra pAtAnA sAgarIto sAthe maLI lakhANa masalatapUrvaka kAvatarAM paNa ghaDavAM paDe che. te badhAne samAveza A bIjA prakAranA raudradhyAnamAM samajavA. corI karavAnA vicAro karavA, tenI yAjanAe ghaDavI, te pAra pADavAmAM mazagula rahevuM, ane temAM vighna karanAranA nAza karI AnaMda pAmavA, e traujA prakAranuM steyAnubaMdhI ke cauryAnaMda nAmanu raudradhyAna che. cArInA aneka prakAro che, je vijJAnanA vadhavA sAthe navA Apa-navA AkAra pAmI Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A raudradhyAnane tyAga 395 rahyA che. sInemAnI philma joine sArA gharanA chekarAe ke vAnoe cArI karyAnA kissAo vamAnapatramAM chapAI rahyA che. A badhu zu khatAve che? ApaNA mahApuruSoe dharma ane adhyAtmanA pracAra vaDe leAkajIvanamAM nItinuM je caNatara karyuM hatuM, te Aje kaDaDabhUsa thaI rahyuM che ! 'mAlike ApyA vinA koi vastu ApaNAthI levAya ja nahi, ' e ApaNe! dRDha saMskAra hatA ane tethI ApaNe tyAM cArI nAmanI ja hatI. koi vyakti kusaMskArane lIdhe e raste DI jatI te! samAja tenI napharata karatA ane tene tarata ja ThekANe lAvI devAnA upAya ajamAvatA. Aje cArInuM pramANa khUba vadhyuM che ane maDa-madirA jevI saMsthA paNa tenA zikAra banI rahI che, teA bIjAnuM pUchavuM ja zuM? cArIne mahAna durguNa tathA krutine daravAjo mAnIne tenAthI dUra rahevAmAM ja ApaNuM zreya che. jeNe cArI cheDI che, tene cArI karavAnA vicAro Ave ja nahi ke te saMbaMdhI ciMtana karavAne prasaMga upasthita thAya ja nahiM, tethI sujJajanAe jIvanabhara kadI koI prakAranI corI nahi karavAnI pratijJA levI joI e. laDAI e laDIne, ghaNA AraMbha-samAraMbha karIne, ghaNI temaja ghaNA jIvAnA ghAta karIne je dhana, pazu tathA strI vagere viSayabhAganI sAmagrI rANu aMge satata ciMtA karavI, yAjanA ghaDavI tathA prasaMga dhAya, pRthvI, meLavI che, tenA Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 sAmAyika-vijJAna paSe laDavAnI taiyArI rAkhavI, e cothuM viSayasaMrakSaNanubaMdhI ke saMrakSaNanaMda nAmanuM raudradhyAna che. je manuSyae viSayabhegamAM jIvananI sArthakatA mAnI che, temane viSayabheganI sAmagrI ekatra karavAmAM eka prakArane AnaMda Ave che. te mATe teo game tevAM sAhasa kheDavA taiyAra thAya che ane vakhata Avye zatrusamUha ke ke viruddha pakSa sAthe laDI paNa le che. temane A sAmagrI paratve atyaMta mamatva baMdhAya che ane temAMthI kaI kaMI laI na jAya te mATe takedArI rAkhe che, eTale temane A sAmagrI saMrakSaNanA vicAra AvyA ja kare che ane e rIte teo A cethA prakAranA raudradhyAnanA bhaMga bane che. prathama to ghaNe AraMbha-samAraMbha karIne jarUra karatAM vadhAre dhana-dhAnya ke mAla milakata meLavavI e khoTuM che. pachI tenA rakSaNa mATe hiMsA, asatya, jUTha vagerene Azraya le e paNa cheTuM che. enA karatAM manuSya saMtoSavRtti keLavIne jarUra jeTaluM ja meLavavuM ane temAM AnaMda pAmave, e DahApaNabharelI nIti che. e pramANe vartanArane A prakAranA audradhyAnane prasaMga Avate ja nathI, athavA te bhAgye ja Ave che. ATalA vivecana parathI raudradhyAnanA cAre ya prakAranuM svarUpa samajAyuM haze. ApaNe jIva tene panAre paDI nA jAya, e khAsa jovAnuM che. Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 Arta-raudradhyAnane tyAga Ata ane raudradhyAnane tyAga dharmayAnane mArga mokaLo karI Ape che ke jene paricaya ApaNe AgAmI prakaraNamAM karIzuM. praznottarI prazana-dhyAna e zuM che? uttara-eka prakAranI kiyA. prani-tenI gaNanA zemAM thAya che? uttara-atyaMtara tapamAM. prani-atyaMtara tapamAM zA mATe ? uttara-tenAthI AtmAnI vizeSa prakAre zuddhi thAya che mATe tenI gaNanA atyaMtara tapamAM thAya che. cha prakAranAM atyaMtara tapamAM tene spaSTa ullekha thayela che. jemake pAyacchittaM viNao, veyAvacca taheba sjjhaao| jhANaM upaggovi a, abhilarao tavo hoi|| prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, dhyAna ane utsarga, e cha atyaMtara tapa che." prazna-zuM badhA thAnenI gaNanA atyaMtara tapamAM thAya che ? uttara-nA. azubha dhyAna eTale AtayAna ane raudradhyAnanI gaNanA atyaMtara tapamAM thatI nathI. tenAthI te AtmA vadhAre azuddha-malina-apavitra bane che. jyAre zubha Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 sAmAyika-vijJAna dhyAna eTale dharmasthAna ane zukaladhyAnanI gaNanA atyaMtara tapamAM thAya che. praznakeTalAka sthaLe mAtra dhyAna zabdano ja prayoga karela hoya che, tyAM zuM samajavuM ? uttara- upAdeyanA adhikAre dayAna zabda prayoga thayela hoya te tyAM zubha thAna samajavuM ane heyanA adhikAre dhyAna zabda prayoga thayela hoya to tyAM azubha dhyAna samajavuM. prazna-bhAvanAmAM ane dhyAnamAM phera che ? uttara-bhAvanAmAM bhAvavRddhi ke vicArazuddhi nimitte ciMtana hoya che, paNa te ekadhAruM hotuM nathI. jyAre dhyAnamAM ekadhAruM ciMtana hoya che ke jenAthI mana amuka vakhata sthiratA anubhave che. prani-zuM AdhyAna ane raudradhyAnamAM paNa citta sthiratA anubhave kharuM ? uttara- hA. temAM paNa citta coMTI jAya, lIna thAya, eTale sthiratA anubhave, paNa e sthiratA vizeSa kamane kheMcanArI-AtmA sAthe baMdha pamADanArI hoya che. prazna-AvI sthiratA keTale vakhata rahe? uttara-vadhAremAM vadhAre aMtamuhUrta, eTale ke aDatAlIza mInITa. Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arta-audradhyAnane tyAga 399 prazna-pachI sthiratA na thAya ? uttara-pachI sthiratA thAya kharI, paNa aDatAlIza mInITa pUrI thaye ciMtanano viSaya badalAya ane tyAra pachI pAcho mULa viSaya zarU thaI tenA para sthiratA-ekAgratA jAme. dhyAnaparAyaNa mahApuruSane anubhava A prakArane che. prazna-duHkhI mANase duHkhanA vicAra kare, emAM khoTuM zuM ? uttara-dukhanA vicAre karavAthI duHkha vadhAre lAge che ane pariNAme nirAzA, nAsIpAsI ke hatAzA janme che, tethI duHkhI mANase paNa duHkhanA vicAro karavA gya nathI. teNe e duHkha ochuM thAya, evA vicAra karavA joIe. jaina zAstro ane sadguru tenuM zikSaNa Ape che. prazna-duHkhanA keI vicAro AvI jAya, to te Arta dhyAna gaNAya ? uttara-nA. chUTaka vicArenI gaNanA thAnamAM thatI nathI. jyAre duHkhanA vicAranI dhArA ke duHkhanA vicArane pravAha cAle, tyAre tenI gaNanA ArtadhyAnamAM thAya. raudradhyAnamAM paNa Ama ja samajI levuM. prazna-priyajananuM mRtyu thayuM hoya ane ApaNe zeka -saMtApa prakaTa na karIe te duniyA zuM kahe ? uttara-prathama vicAra ApaNuM kartavyane karavAne duniyAne vicAra pachI karavAne. je AvA prasaMge ArtadhyAna karavuM ISTa na mAnatA hoIe te na ja karavuM. ApaNA bIjA Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 sAmAyika-vijJAna vyavahAro parathI duniyA sAcI paristhiti samajI leze. lokalAje ApaNe ghaNA ce kheATA rivAjone pASaNa Apyu che, paNa have tene himmatathI choDavA joie. prazna-vedanA ghaNI bhAre hAya ane sahana thaI zakatI na haiAya te zuM karavuM ? uttara-tenA upAya A prakaraNamAM khatAvelA ja che. e vakhate manane namaskAramaMtra, uvasaggahara statra ke koi paNa STimaMtramAM joDI devuM, ethI vedanA jarUra bhUlAI jaze athavA te ati haLavI banI jaze. A prayoga ame karrale che tathA bIjI vyaktie pAse karAveleA che ane temAM saphalatA maLelI che. prazna-paNa mana emAM ceTe ja niha tA ? uttara-AvA prasaMge khIjA pAse matra ke steAtra kha zuddhi ane bhAvapUrvaka be lAvavA. vairAgyamaya stavana sajjhAyAne paNa te mATe upayAga thaI zake. Aje te e prakAranI rekarDI paNa maLe che, tenA lAbha paNa lai zakAya. prazna-varSA sudhI japa-tapa karavA chatAM aprApta bhAgane bhAgavavAnI lAlasA kema jAgatI haze ? uttara-jyAM sudhI meAhanIya kama no kSaya thayA na heAya tyAM sudhI koi prakhala nimitta maLI jatAM tenA saMskAre jAgrata thAya che ane Avu pariNAma Ave che. tethI mukhya dhyAna meAhanIyakama no kSaya karavA tarapha ApavAnu che. Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arya-raudradhyAnanA tyAga 401 prazna-A jagatanI ghaNI kharAkhI teA hiMsA, jUTha ane cArIthI thAya che, tene aTakAvA mATe zuM karavu joie ? uttara-te mATe tyAgI-vairAgI mahApuruSo dvArA dharmanA sacoTa upadeza apAve! joI e ane tene lagatA sAhityanu sarjana-prakAzana tathA tene vyavasthita pracAra karavA joie. Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 21 ] dharma dhyAnane abhyAsa cAra prakAranA dhyAnAmAM be cheDavA ceogya che ane e AdaravA ceAgya che. temAMthI e ThADavA cAgya dhyAnA a Mge gata prakaraNamAM vistRta vicAraNA thaI gaI. jyAM sudhI A e azubha dhyAneA chUTe nahi, tyAM sudhI AdhyAtmika vikAsa thavA azakaya che. e pagamAM lekhaDanI bhAre eDIe paDI hAya teA pravAsa thaI zake kharA ? athavA gaLAmAM pattharanI e mATI zilAe bAMdhI hoya te tarI zakAya kharuM? A dhyAna tathA raudradhyAnane lAkhaDanI eDI ke pattharanI zilA jevA ja samajo. sAmAyikamAM A be azubha dhyAnAnA tyAga karavAnI tAlIma maLe che, e tenI vizeSatA che, paraMtu A tAlIma pUrepUrI saphala tA tyAre ja thAya ke jyAre tenI sAme dharma dhyAnanI dhvajA pharakavA lAge. tethI sAmAyikamAM svAdhyAyanA AdezapUrvaka dhama dhyAnanA abhyAsa karavA Avazyaka che. ahIM eTalI spaSTatA karI daie ke dhama dhyAnanA Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 403 dharmadhyAnano abhyAsa abhyAsa sAmAyika sivAyanA kAlamAM paNa anukUla samaye ane anukUla sthAne thaI zake che. "gaLa te jyAre khAIe tyAre gaLe lAge" enI mAphaka dharmadhyAna jyAre paNa karIe, tyAre tenuM pariNAma suMdara Ave che, eTale ke tenAthI saMyama ane tapanI vRddhi thAya che ane karmarUpI kaTaka dama dabAvIne bhAgavA mAMDe che. jeno AtmA adhyAtmathI raMgAye heya ane bhAvanAenA sevana vaDe sArI rIte zuddha thayela hoya, te dharma - dhyAna sArI rIte karI zake che ane temAM jhaDapathI AgaLa vadhI zake che. ame pUrva prakaraNomAM AdhyAtma ane bhAvanA aMge je vivecana karelAM che, tenA parathI prajJAvaMta pAThakane A vastune khyAla jarUra AvI gayA haze. dharmasaMbaMdhI je dayAna, te dharmadhyAna. paraMtu dharma zabdathI zuM samajavuM, te vicAraNIya che. A jagatamAM dharmanI vyAkhyA aneka prakAre thayelI che, temAM jaina maharSioe dharmanI vyAkhyA A prakAre karelI che: "je prANIene durgatimAM jatAM dhArI rAkhe, eTale ke reke ane sadgatimAM sthApana kare, te dharma kahevAya. dharma zabda chuM dhAtu parathI baneluM che ane te dhAraNAne artha batAve che, te parathI tenI vyAkhyA A prakAre karavAmAM AvI che. have sarvajJa bhagavaMtoe je dharma kahyo che, te A prakAranuM che, eTale ApaNe tene ja satya mAnIne cAlavAnuM che ane Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 sAmAyika-vijJAna te saMbaMdhI je ekAgra ciMtana karIe, tene dharmadhyAna samajavAnuM che. jema ArtadhyAnanA cAra prakAro che. raudradhAnanA cAra prakAro che, tema dharmadhyAnanA paNa cAra prakAre che ane zukaladhyAnanA paNa cAra prakAre che. A rIte cAra AMka dhyAnamAM pratiSThA pAmela che. thAnanA A prakAre javAnuM mukhya kAraNa te e che ke temAM ciMtana karavA yaMgya padA nuM vyavasthita ciMtana thaI zake. ApaNe tenA para ja mukhya lakSya ApIe ane bhaLatA tarkothI bacIe. | dharmadhyAnanA cAra prakAre A pramANe samajavAH (1) AjJAvicayadharmadhyAna - jinezvara bhagavaMtAnI AjJA aMge ekAgra ciMtana karavuM te. (2) apAyavicayadharmadhyAna-rAga-dveSa ane krodhAdi kaSAyathI thatA apAye saMbaMdhI ekAgra ciMtana karavuM te. (3) vipAkaviyadharmadhyAna -karmanA zubhAzubha vipAka saMbaMdhI ekAgra ciMtana karavuM te. ane (4) saMsthAnavicayadharmadhyAna - saMsthAna eTale lekanA svarUpa saMbaMdhI ekAgra ciMtana karavuM te. | dharmadhyAnanA A cAra prakAre pikI prathama AjJAviya. dharmadhyAnane paricaya meLavIe. ahIM ema ciMtana karavuM ghaTe ke "A vo " zrI jinezvaradevanI AjJAonuM yathArtha pAlana karavAmAM ja dharma rahe che. e AzA bahAranuM keI paNa kAma karavuM e dharma nathI, balake adharma che. zrI jinezvadeva sarvasa, Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 dharmadhyAnane abhyAsa ane sarvadazI hatA, vaLI temane A jagatamAM kaI paNa jAtane svArtha na hatuM, eTale teo kadI asatya bele nahi. temaNe dharmasaMbaMdhI je upadeza Ape che, dharmasaMbaMdhI je AjJA karI che, te kevala lekahitArthe karI che, eTale mArA mATe te chello zabda che. mAre tene para punaH punaH ciMtana karavuM joIe ane temAM pUrepUrA zraddhAnvita thavuM joIe. "te sarve te nirasa nihiM parUcaM-te satya che ane te niHzaMka che ke je zrI jinezvaradee kaheluM che. eTale mArA hRdayanA tAra tAramAM te vaNAI javuM joIe. temAM svane paNa zaMkA thavI na joIe. zrI jinezvaradevanI AjJAo yuktithI bAdhA na pAme evI che, pUrvApara vidha vinAnI che, sarvanuM hita karanArI che ane sarvanA kalyANa mATe yojAyelI che. vaLI te pAparahita che, pUrNa pavitra che, mahAna arthavALI che, sarva saMzane chedanArI che ane utkRSTa maMgalamaya che, tethI tene zraddhApUrvaka anusaravAmAM ja mAruM nitAnta kalyANa che. ahIM ema paNa vicAravuM ghaTe ke lAgavAne jIva ane ajIva tattvanuM svarUpa barAbara jANuM levAnI AjJA karI che, te pramANe meM e be tattvanuM svarUpa jANuM lIdhuM kharuM? bhagavAne pApa, Azrava ane baMdha, e traNa tattvanuM svarUpa jANIne tene cheDavAnuM kahyuM che, te meM e traNa tanuM svarUpa barAbara jANyuM kharuM ? ane temane cheDyAM kharAM ? Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sAmAyika-vijJAna. bhagavAne meAkSa sAme najara rAkhIne savara ane nirjarA e be tattvonI samajaNapUrvaka ArAdhanA karavAnuM kahyuM che, te; huM e e tattvAnI samajaNapUrvaka ArAdhanA karuM chuM kharo ? . bhagavAne jJAna ane kriyA anethI meAkSa kahyo che, tethI jJAnanI ArAdhanA ananya mane karavI joie, te huM kara chuM kharo ? na karatA hAu te zA mATe ? zuM te mATe sAdhane nathI ? sagavaDa nathI ? gurunA cAga nathI ? ke mArA potAnA ja ni yanI khAmI che ? he jIva ! bhagavAnanI AjJA mAthe caDAvIne tuM jJAnamArgano pravAsI ane. vaLI kriyAmAM paNa tArI kacAza ghaNI che! tArI dareka kriyA amRtAnuSThAnarUpa thavI joie, te thAya che kharI? azuddhi, avidhi, ajJAna tathA pramAda kha MkherIne tuM kriyAkuzala khana, re kriyAkuzala bana ! bhagavAnanI AjJA che ke svabhAvamAM sthira rahevuM ane vi-bhAvathI bacavuM, te pramANe he jIva! tuM svabhAvamAM sthira rahe che kharA ? rahe che te keTalA vakhata ? pachI vi- bhAvamAM kema sarakI paDe che? zuM e tAre mATe cAgya che? chevaTe te tAre svabhAvamAM ja sthira thavAnuM che, teA atyArathI ja tene abhyAsa kema na kara ! bhagavAne vastunuM svarUpa samajavA mATe naya, nizceSa, saptabha'gI vagerenI prarUpaNA karI che, tenuM rahasya he jIva ! tuM samajyA kharA ? na samajyA te kayAre samajIza ? bhagavAne nirapekSa vacanA elavAnA niSedha pharamAvyo che ane sApekSa vacanA khelavAnI AjJA pharamAvI che, chatAM huM java ! tArAthI Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnane abhyAsa 407 nirapekSa vacanavyavahAra thaI jAya che, te sAvadha thA ane have pachI sApekSa vacanavyavahAra karavAnI pUrI kALajI rAkha Ama zrI jinezvaradevanI AjJAne AgaLa karIne jaina siddhAMtamAM prarUpAyela bhinna bhinna vastuo saMbaMdhI ekAgra ciMtana karatAM AjJAviyadharma dhyAna thAya che. ahIM prasaMgavazAt e paNa jaNAvI daIe ke jaina siddhAMta eTale jinAgamo ane tene anusarIne racAyelAM anya dharmazA. temAM je vastuonuM nirUpaNa thayuM che, tene pUrvAcAryoe cAra bhAgamAM vibhakta karela che. jema ke (1) dravyAnuyoga-temAM cha dravya, nava to, sAta ne, cAra nikSepa tathA syAdvAda vagere saMbaMdhI sAdhaka-Adhaka aneka prakAranI vicAraNAo che. ahIM anuga zabda vyAkhyA ke vivecanane sUcavanAra che. (2) gaNitAnuyega-temAM bhUvalaya tathA AkAza saMbaMdhI aneka vastuonuM mApa batAvavA mATe aneka prakAranI gaNita-prakriyAmAM saMgrahita che. (3) caraNa karaNanuga-temAM caraNa eTale cAritra ane karaNa eTale kiyA, tAtparya ke dhArmika AcAra vicArene lagatA aneka prakAranA upadeze tathA Adezane saMgraha thayela che. ane (4) dharmasthAnoma-temAM dharmane bodha pamADavA mATe aneka kathAo, daSTAMte, vArtAo Adino saMgraha thayela che. A cAre ya anugamAM dravyAnuga vadhAre mahatvanuM che ane temAMnI aneka vastuone A dhyAnane viSaya banAvI zakAya ema che. Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 sAmAyika-vijJAna have bIjA apAyaricayadharmadhyAna para AvIe. ahIM ema ciMtana karavuM ghaTe ke AtmA mUla svarUpe te AnaMdamaya che, AnaMdaghana che, chatAM tene vividha prakAranA apAye eTale kaSTa ke dukha bhogavavAne prasaMga Ave che, tenuM mukhya kAraNa rAga, dveSa, kaSAya ane Azrava che. rAga raLiyAmaNo lAge che, paNa te bhayaMkara che. te keTalIka vAra daSTirAganuM rUpa dhAraNa karI ApaNane chaLe che, te keTalIkavAra kAmarAganuM rUpa dhAraNa karI ApaNane viSayabheganA UMDA khADAmAM utArI de che. te vaLI keTalIkavAra neharAganA vAghA sajI ApaNu pAse anyAya ane anItinuM AcaraNa karAve che. rAga game te rUpe Ave, paNa te potAnI sAthe karmanuM kaTaka lete Ave che ke je AtmAne cAre taraphathI gherI le che. pariNAme bhavabhramaNamAM vadhAro thAya che ane aneka prakAranAM duHkho bhegavavAM paDe che. tene joDIdAra dveSa paNa eTalo ja duSTa che. te jJAnAdi guNarUpe vRkSone bALIne bhasmIbhUta karI nAkhe che ane niMdA, IrSA, vaira Adi pitAnA sAgarItone evI rIte khaDA karI de che ke jene ApaNuM badhuM puNya lUMTI le che ane pApanA pravAhamAM dhakelI mUke che. pariNAme saMsArasAgaramAM dIrghakAla sudhI paribhramaNa karavAne prasaMga Ave che ane temAM aneka prakAranA apAye-kaSTo dukhe. bhegavavA paDe che. krodhAdi cAra kaSAye paNa evA zubhakarmanuM karSaNa Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnane abhyAsa 49 karanArA che ke jenA pariNAme apAya-kaSTa-dukha-zaka-saMtApa sahana karavAM ja paDe. he jIva! krodha karanArane bhaviSyamAM vAgha, siMha, dIpaDA, jarakha, rIMcha vagere zikArI prANIone ke sApano avatAra le paDe che athavA atyaMta kaSTamaya evAM narakasthAnamAM utpanna thavuM paDe che. he jIva! mAna karanArane bhaviSyamAM atyaMta halakAM kulemAM janma levuM paDe che ane tyAM aneka prakAranAM kaSTo bhogavavAM paDe che. te jIva! mAyA karanArane paNa tiryaMca Adi durgatimAM javuM paDe che ane tyAM aneka prakAranI yAtanAo bhegavavI paDe che. ane he jIva! lebha karanAranI ardhagatine te kaI cheDe ja nathI. te sAtamI naska sudhI paNa pahoMcADI de che ke jyAM ghaNA lAMbA samaya sudhI akathya dudakhe bhegavavAnAM hoya che. zrI jinezvara bhagavAne dharmopadezamAM A badhuM batAvyuM che, chatAM tuM kaSA sAtheno cheDe phADI zakyuM nathI, e keTaluM Azcaryajanaka-khedajanaka che? apAya ke duHkhanuM mUla kAraNuM karma che ane e karmo AzravathI Ave che, eTale tenA hetuo ke kAraNene tuM barAbara samajI le. tenuM prathama kAraNa mithyAtva che. jyAM mithyAtva hoya tyAM karma avazya AvavAnAM ane te pitAne bhAva bhajavavAnAM. tenuM bIjuM kAraNa avirati eTale vrata- niyamane abhAva che. je khetarane vADa na hoya temAM harAyA Dhora pisI jAya ane tene khUMdI nAkhe ke khAI jAya, emAM Azcarya zuM? tAtparya ke jyAM vrata-niyame rUpI vADa nathI, Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 sAmAyika-vijJAna tyAM harAyA Dhera je karmane samUha avazya dAkhala thaI javAne ane te samaya Avye pitAnuM kALuM kAma karavAne. tenuM trIjuM kAraNa kaSAya che, tenI vAta upara AvI gaI che tenuM zuM kAraNa pramAda eTale dhyeya pratyenuM durlakSa ke ALasa che. bagIcAnA dvAre bAgavAna beTho hoya, paNa tenuM lakSya bIje hoya te temAM cera- mavAlI ke heraDAMkhara pesI jAya ane bhaLatuM nukazAna karI nAkhe, e dekhItuM che. te ja rIte bAgavAnanuM kartavya phUlachoDane pANI pAvAnuM heya, temAM te ALasa kare te bagIcAnI hAlata zI thAya ? tAtparya ke jyAM dhyeyahInatA tathA pramAda hoya tyAM azubha : karmo AvI pahoMce che ane te bhaLatI raMjADa karyA vinA rahetA nathI. tenuM pAMcamuM ane chelluM kAraNa ega eTale mana, vacana, kAyAnI pravRtti che. jyAre A pravRtti azubha heya, tyAre karmabaMdhananuM kAraNa bane che ane bhaviSyamAM apAya ke kaSTarUpe tenAM phala bhegavavAM paDe che. jyAre A pravRtti zubha hoya ane guptinuM rUpa dhAraNa kare tyAre te saMvarane eka prakAra bane che ane karmonA Agamanane rokavAmAM agatyano bhAga bhajave che. ' he jIva! A rIte vartamAna tathA bhaviSyanA apAye- ko-duHkhanuM kAraNa rAga, dveSa, kaSAya ane Azravane jANa temane tuM tyAga kara ane tAre mArga niSkaTaka banAva. Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnanA abhyAsa 411 have trIjA vipAkaviyadhama dhyAna para AvIe. te aMge dhyAnadIpikAmAM kahyuM che ke : caturdhA karmabandhena, zumenApyazubhena vA / vipAkaH karmanAM jIvairbhujyamAno vicintyate // 6 zubha ane azubha cAra prakAranAM kama`baMdhana vaDe jIvA karmInA vipAka bhogavI rahyA che, tenuM viziSTa ciMtana karavu ( e viSAkavicayadhama dhyAna che. ) tAtparya ke A dhyAnamAM kanA madha ane tenAM phUla saMbaMdhI mukhya vicAraNA karavAnI che. ahIM prAsaMgika eTaluM jaNAvI daI e ke jaina tattvajJAnamAM karmavAda ghaNu agatyanuM sthAna dharAve che. teNe jagata ane jIvananAM ghaNAM rahasyAnA ukela tenA dvArA ja karelo che. dAkhalA tarIke A jagatamAM eka rAjA che, tA bIjo raMka che; eka zrImaMta che, te khIje bhIkhArI che; eka nIrogI che, te bIjo rogI che; eka vidvAna che, tA bIjo mUrkha che; eka sa` vAte sukhI che, teA bIjo dareka vAte duHkhI che. zarIra, rUpa, raMga, khelIcAlI vageremAM paNa judI judI paristhiti jovAmAM Ave che. have kAraNa sivAya kAryanI utpatti thatI nathI, eTale A viSamatA ke vicitratAnuM paNa kaMIka kAraNa hAvuM joie. e kAraNa tarIke teNe kama nI rajUAta karI che. te ja rIte ApaNe jIva ke AtmAnA svataMtra asti Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 sAmAyika-vijJAna tvanA svIkAra karIe, arthAt jIva ane ajIvane judA mAnIe, paNa karmInI sattAnA svIkAra na karIe te puNya, pApa Adi badhAM tattvA ekaDA vinAnAM mIDAM jevAM khanI jAya ane mekSa mAtra kalpanAnA viSaya banI rahe. zubha karma te puNya, azubha kama te pApa. jenAthI zubha ke azubha karmInuM Agamana thAya te Azrava, jenA vaDe kama aTake te saMvara, karmInuM amuka aMze kharavuM te nirA, jIvA kama sAthe kSIranIra jevA paraspara saMbaMdha thAya te a Mdha ane karmInA sathA nAza thavA, te mukti ke meAkSa. have AmAMthI kama kADhI laie te khAkI zu rahe ? tAtpa ke adhyAtmavAda ane meAkSavAdamAM paNa teNe karmavAdane pUrepUruM prAdhAnya Apyu che. A kama vAda para UMDu-ekAgra ciMtana karavAthI dhanA mama samajAya che ane bhAvi vikAsanA mArga mokaLA thAya che, tethI dharma dhyAnanA trIjA prakAramAM vipAkavicayane viziSTa sthAna ApavAmAM AvyuM che. ahIM eTalI spaSTatA Avazyaka che ke jyAM sudhI kame peAtAnu la Apyu na heAya, tyAM sudhI te sattAmAM raheluM gaNAya che, te jyAre pAtAnuM phala ApavAnI sthitimAM Ave che, tyAre tene vipAka thayeA gaNAya che ane jyAre te peAtAnu phUla batAvavA lAge che, tyAre te udayamAM AvyuM gaNAya che. paraMtu ahI viSAka zabdathI karmAMnAM phUlanu sAmAnya sUcana che, eTale kama khaMdha ane tenA phala saMbaMdhI ciMtana karavuM ISTa che. Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 : dharma dhyAnanA abhyAsa paNa hAya. eTale ke karmonA baMdha zubha paNa hAya ane azubha jevA khaMdhu hAya tevuM phala bhAgavavuM paDe che, ka baMdha zubha paDayA hAya te tenuM zubha phala bhogavavu paDe che ane azubha paDayA hAya to tenuM azubha phala bhogavavu paDe che. karma bAMdhanArane tenuM phUla bhAgavavuM ja paDe che, temAMthI te chaTakI zakatA nathI. keTalAka manuSye ema mAne che ke lAgavaga ane rUzvatathI A jagatanAM badhAM kAmA pAra paDe che, paNa kanA bhogavaTAnI khAkhatamAM lAgavaga cAlatI nathI ke rUvata kAma ApatI nathI. lAgavaga kAne lagADe ? rUsthata kAne Ape. ? je AtmAe karyuM che, te AtmAne bhogavavuM ja paDe che, pachI te AtmA tI karanA hoya, vasudevanA hoya, baladevanA hAya, cakravatI nA dAya ke jagatanA koI paNa mAnya mANasane hAya. karmonI sattA aTala heAvAthI ja te khAMdhatI vakhate . cetavAnu che, vicAravAnu che ke huM je kaI kriyA ke pravRtti karavAnI IcchA rAkhuM chuM, tenAthI ka khadhana thaze ke kema ? jo ka khaMdhana thaze te te kayA prakAranu thaze ane tenAM leA kayA prakAranAM bhogavavAM paDaze ? tAtparya ke kaphalanI bhayAnakatAnA khyAla AvatAM ja manuSyanuM mana kAI paNa azubha kArya karatAM pAchuM paDe che, aTakI jAya che ane tethI te mahAna karma baMdhanamAMthI bacI jAya che. jyAM kakha dhana nathI, tyAM tenA vipAka ke lanI ciMtA zI ? * aMdha samaya citta cetiye, umezA saMtApa !" e prasiddha uktinuM Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 sAmAyika-vijJAna rahasya A ja che. je karma hasatAM hasatAM bAMdhyAM heya che, te retAM rotAM bhegavavAM paDe che, tethI karma na bAMdhavA e ja hitAvaha che. karmane baMdha cAra prakAre paDe cheH (1) prakRtithI, (2) sthitithI, (3) rasathI ane (4) pradezathI. temAMthI prakRtithI karmane svabhAva nizcita thAya che. jemake A karma AtmAnA jJAna guNanuM AvaraNa karaze, A karma AtmAnA darzana guNanuM AvaraNa karaze, vagere. karmanI mUla prakRti ATha ane uttara prakRti ekaso ne avina manAyelI che. te A pramANe mULa prakRti uttara pravRtio nAma saMkhyA (1) jJAnAvaraNIya (2) darzanAvaraNIya (3) vedanIya (4) mehanIya (5) AyuSya (6) nAma (7) getra (8) aMtarAya n`y w s h h h m m 158 Ano vadhAre khyAla karmagraMthanA adhyayanathI AvI .. zakaze. sthiti eTale kAlane nizcaya. A karma AtmA sAthe Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 9 dharmadhyAnane abhyAsa keTale vakhata joDAyeluM raheze, tene nirNaya. dareka karmanI jaghanya ane utkRSTa sthiti nIce pramANe manAyelI cheH jaghanya sthiti utka sthiti (1) jJAnAvaraNIya 1 aMtamuhUrta 30 kaDAkoDI sAgaropama (2) darzanAvaraNIya 1 ke 30 (3) vedanIya 1 muhUrta 30 (4) mehanIya 1 aMtamuhUrta 70 ,, (5) AyuSya 1 aMtarmuhUrta 30 ,, (6) nAma 8 muhUrta 20 , (7) gotra 8 ,, 20 ) (8) aMtarAya 1 a tamuhUrta 20 , keDADI sAgaropama te kAlanuM ghaNuM ja moTuM mApa che, eTale bAMdheluM karma ghaNA lAMbA kAla sudhI sattAmAM rahe che, ema samajavAnuM che. rasane anubhAga paNa kahe che. karma bAMdhatI vakhate jIvanA pariNAme-adhyavasAye jevA tIvra-maMda hoya che, te pramANe temAM rasa paDe che ane te anusAra tenuM phaLa maLe che. jIvanA adhyavasAyanI tIvra-maMda paristhiti samajavA mATe jaMbUvRkSa ane cha puruSanuM udAharaNa ApavAmAM AvyuM che, te ApaNe khAsa lakSyamAM rAkhavA jevuM che. jabUvRkSa ane cha puruSanuM dRSTAMta cha musApharo eka jaMbUvRkSa nIce AvyA. temAMnA Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 sAmAyika-vijJAna pahelAe kahyuM: "A jAMbUDAne teDI pADIe te managamatAM jAMbU khAI zakAya." bIjAe kahyuM: "AkhA jhADane pADavAne badale tenuM eka moTuM DALuM ja toDI pADIe te ApaNuM kAma thaI jaze. trIjAe kahyuM: "emAM DALuM pADavAnI zI jarUra che ? eka moTI DALIne ja teDI pADane ? cethAe kahyuM: "meTI ke nAnI DALI teDavAnI jarUra nathI. mAtra phaLavALA gucchAo ja teDI pADe. pAMcamAe kahyuM: "mane te e paNa vyAjabI jaNAtuM nathI. je ApaNe jAMbu khAvAnuM ja kAma che, to mAtra jAMbU ja teDI le." e sAMbhaLI chaThThAe kahyuM: "bhUkha zamAvavI e ApaNuM prayojana che, te niSkAraNa vRkSane ukheDavAnI, vaLI-DAMkhaLAne teDavAnI ke tenAM phaLa pADavAnI ceSTA zuM kAma karavI ! ahIM ghaNuM jAMbU potAnI meLe ja nIce paDelAM che, je tAjAM ane svAdiSTa che, mATe tenAthI ja kAma calAve." AmAM prathama puruSano ayavasAya kRSNalesyArUpa jANave, bIjA puruSane adhyavasAya nIlalesthArUpa jANa, trIjA puru ane adhyavasAya kApalekSArUpa jANa, cothA puruSane adhyavasAya pItalezyarUpa jANa, pAMcamAM puruSane adhyavasAya. palekSArUpa jANo ane chaThThA puruSane adhyavasAya zukla lezyarUpe jANe. prathamanI traNa lezyAo azubha ane pachInI traNa lezyAo zubha gaNAya che. adhyavasAyanI A taratamatA vyavahAranI dareka pravRttimAM anubhavI zakAya che. eTale eka pravRtti bAhya daSTie Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnane abhyAsa 417 sarakhI lAgavA chatAM vAstavikatAe sarakhI hotI nathI. je ayavasAya te baMdha e nyAye eka pravRtti eka vyaktine nikAcita karmabaMdhanuM kAraNa bane che, jyAre te ja pravRtti bIjI, trIjI, ethI vyaktine anukrame nidhitta, baddha ane spaSTa karmabaMdhano adhikArI banAve che. ahIM nidhittathI gaDha, baddhathI kaMIka gADha ane kaMIka zithila ane dhRSTathI zithila karmabaMdha samajavAnuM che. tAtparya ke je kama cI- yAcIne bAMdhyuM hoya tenuM phala atyaMta dAruNa hoya che ane anicchAe ke niSkAmabhAve bAMdhyuM hoya to tenuM phalA nAmamAtranuM ja hoya che. te saMbaMdhamAM jaina zAstra-sAhityamAM aneka dAkhalAo noMdhAyelA che. pradeza eTale karmavargaNAone samUha. jyAre karma baMdhAya che, tyAre karmanI vargaNAo ke je pudgalasvarUpa che, te AtmA sAthe kSIranIra bhAve tAdAsyabhAva pAme che, te saMbaMdha nirNaya. A rIte karmanA baMdha ane tenA vipAka phala saMbaMdhI vividha prakAre ekAgra ciMtana karavAthI vipAkaviyadharmadhyAna thayuM gaNAya che. have cethA saMsthAnavica dharmadhyAna para AvIe. ahIM saMsthAnathI lekanuM saMsthAna-kanuM svarUpa sUcavAyeluM che. te aMge ekAgra ciMtana karavuM, e A sthAnane mukhya viSaya che. ame sattaramA prakaraNamAM agiyAramI lekasvarUpabhAvanAmAM je kaMI kahyuM che, te badhuM ahIM ekAgra citta sA. 27 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 sAmAyika-vijJAna vicAravAnuM che. bhagavAna mahAvIra sAdhanAkAlamAM ghaNI vakhata AkAza tarapha najara rAkhIne lAMbA samaya sudhI UbhA rahetA hatA, te A lekasvarUpabhAvanA-nimitte ke saMsthAnavicayadharmasthAna nimitte UbhA rahetA haze, evuM anumAna asthAne nathI. tAtparya ke dharmasthAnanA abhyAsIo mATe A dhyAna paNa ghaNuM upagI che. sAmAnya gRha ke je adhyAtmamAM AgaLa vadhyA nathI ke bhAvanAne anubhava laI zakayA nathI, teo paNa dharmanuM ciMtana te avazya kare. dharma kene kahevAya ? tenA keTalA prakAro che ? tenI ArAdhanA kaI rIte thaI zake? emAMthI huM keTalI ArAdhanA karuM chuM ?" vagere vicAro karavAthI mananuM valaNa dharmAbhimukha thAya che, temAMthI dhArmika pravRttine janma thAya che ane chevaTe dharmaparAyaNatA Ave che. sAmAyika, pratika paNa, piSadha, jinadarzana, jinapUjA, dhArmika utsava-mahotsava, tIrthayAtrA e badhAne mUla hetu te eka ja che ke jIvanamAM dharmabhAvanAnuM ropaNa karavuM ane tene kamazaH vadhAratA javuM, eTale ApaNe dharma sAme satata daSTi rAkhIne badhI pravRttio karIe. dharma tAranAra che, adharma DUbADanAra che. praznottarI prazna-jIvanamAM dharmanI AvazyakatA kharI ? uttara-hA. jIvanane suMdara ghATa ghaDavA mATe dharmanI AvazyaktA che. Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnane abhyAsa 410 prazna-jIvanane suMdara ghATa te keLavaNuM ke zikSaNathI paNa ghaDI zakAya che, pachI dharmanI AvazyakatA zI ? uttara-keLavaNa ke zikSaNathI jIvanane ghATa ghaDAya che, paNa te badho vakhata suMdara hotuM nathI. Aje te keLavaNI ke zikSaNathI jIvanane je ghATa ghaDAI rahyo che, te ghaNe beDoLa che ane te jIvananA keI paNa ucca hetuone pUrNa karI zake evuM nathI. sArAmAM sArI keLavaNI ke sArAmAM sAruM zikSaNa jIvanane je ghATa ghaDI zake che, tenA karatAM dhama vadhAre suMdara ghATa ghaDI zake che. khAsa karIne aMtaranuM suMdara-pavitra-prazasta ghaDatara karavA mATe tenA jevuM akasIra sAdhana anya koI nathI. prazna-TI ane raheThANa e AjanA mAnavajIvananA mukhya prazno che. temAM dharma zuM sahAya karI zake ? uttara--dharmanuM ArAdhana reTI paNa meLavI Ape che ane raheThANa paNa meLavI Ape che. te uparAMta bIjuM paNa je je joIe te meLavI Ape che. A vastu ame kahI rahyA chIe, ema na samajaze. ApaNA pUrvAcAryoe A vastu ghaNu vakhata pahelAM kahelI che. jemake - dharmAjjanma kule zarIrapaTutA saubhAgyamAyurbalaM, dharmeNaiva bhavanti nirmalayazo vidyArthasaMpattayaH / kAntArAca mahAbhayAca satataM dharmaH paritrAyate, dharmaH samyagupAsito bhavati hi svargApavargapradaH / Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 sAmAyika-vijJAna dharmanA egya ArAdhanathI UMcA kulamAM janma thAya che, pAMce ya indriyanI pUrNatA prApta thAya che; saubhAgya, AyuSya ane belanI prApti thAya che; vaLI dharmanA ArAdhanathI ja nirmala yazanI tathA vidyA ane dhananI saMpatti prApta thAya che. te ja rIte dharmanuM ArAdhana ghora jaMgalamAM ane mahAna bhaye upasthita thaye tenA ArAdhakanuM rakSaNa kare che. kharekhara! AvA dharmanI ArAdhanA je samyaka prakAre karavAmAM Ave te te svarga ane mokSanuM sukha ApI zake che." Aje vyakti, samAja ane rASTra potapotAne dharma bhUlyA che, tethI ja roTI ane raheThANanA prazno UbhA thayA che. je teo potapitAne dharma samajI tenuM pAlana karavA lAgI jAya te A prazno ApameLe adazya thaI jAya. eka vakhata bhAratavarSamAM dUdha ane ghInI gaMgA vahetI hatI, kAraNa ke e vakhate lokajIvanamAM dharmane raMga hatA ane tenuM ja AvuM zubha pariNAma AvyuM hatuM. prazna-je dharmathI ATalA badhA lAbha thAya che, te keTalAka leke tene aphINanI upamA kema Ape che ? uttara-je lekee dhamane sAcA svarUpamAM je nathI, paNa dharmAbhAsane dharma mAnI lIdhela che, teo ja dharmane aphINanI upamA ApavA prerAya che. teo ema kahe che ke aphINathI mANasane eka prakAranuM ghena caDe che, tema dharmathI eka prakAranuM jhanUna prakTa che ane tethI teo jhaghaDA tathA yuddho karavA prerAya che. te mATe teo yuropa ane madhya eziyAnA Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma dhyAnanA abhyAsa 4 dAkhalAe rajU kare che, paraMtu tyAM dharmanA nAme saMpradAyenA mamatvanu je pASaNa thayu, tenAM e pariNAme che. dharma tA manuSyane vicArazIla banAve che, eTale tenu' anUna osarI jAya che. vaLI te manuSya mAtrane cAhatAM zIkhave che ane jaina dharmo jevA AgaLa vadhelA dhamemAM te prANI mAtra pratye premanI dhArA vahevarAvavAnA Adeza Ape che, eTale tenAthI kajiyA -kaMkAsa tathA jhaghaDA zAMta thAya che, yuddhanI bhAvanA dUra thAya che. jyAM zivamastu sarvajJAta:-sarva jagatanu bhalu cAo, evI bhAvanA hAya, tyAM A badhu saMbhave ja kema? eTale A prakAranA matagye ke abhiprAyA ekadezIya ane tathyahIna hoI tene kazu mahattva ApavA jevuM nathI. prazna- ahI dhama dhyAnanA prakAro batAvavAmAM viya zabdanA prayoga kema karavAmAM Avye che ? uttara koI vastu zeAdhIne ekaThI karavAmAM Ave, tene vicaya kahe che. ahIM bhagavAnanI dharma sa MbaMdhI je AjJAe che, apAyanA je hetue che ane karmabaMdhananAM kAraNo ane kalA che, te saMbadhamAM zeAdhana karIne tattva' tAravavAnuM che ane tenA para cittavRttine sthira karavAnI che, tethI ahIM vicaya zabdanA khAsa prayoga karavAmAM AvyA che. prazna-AjJAvicayadhama dhyAnathI ze lAbha thAya ? uttara-AjJAvicayadhama dhyAnathI jaina dharma para ananya zraddhA jAme ane teNe prakheAdhelA adhyAtmavAdamAM AgaLa vadhavAno utsAha prakaTe, je mana sa`zayarahita ane che, tenAmAM Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 sAmAyika-vijJAna utsAha ane kRtinuM pramANa ghaNuM vadhI jAya che. vizeSamAM bhavanirveda ane vairAgyanI prApti thAya che ke je bhavanistAra mATe uttama sAdhane manAyelAM che. prazna-apAyavicayadharmadhyAnathI zuM lAbha thAya ? uttara-apAyavicayadharmadhyAnathI apAyanuM duHkhanuM mUla. samajAya eTale pitAne je duHkha sahana karavo paDe che, te piote ja UbhAM karelAM che, e vAta barAbara lakSyamAM Ave. ane tethI enAM kAraNorUpa rAga, dveSa, kaSAya tathA AzravanAM kAraNe dUra karavAnI tAlAvelI lAge. A kAraNe dUra thAya eTale bhAvI apAyo-duHkho sAme paNa pALa baMdhAya ane e rIte anaMta-avyAbAdha sukhane mArga mokaLo bane. prazna-vipAkaviyadharmadhyAnathI zuM lAbha thAya? uttara-vipAkaviyadharmadhyAnathI karmavAda paranI zraddhA. paripakava thAya ane sakala karmamAMthI chUTI cidAnaMda avasthAnI majA mANavAne mane ati daDha bane. jyAM karmabaMdhananAM phala najara sAme taravA lAge, tyAM karmabaMdhananI pravRttine paga ukhaDI jAya, e svAbhAvika che. prazna-saMsthAnavicayadharmadhyAnathI zuM lAbha thAya ? uttara-saMsthAnavicaryadharmadhyAnathI dravya ane tenA paryAne khyAla Ave ane tethI game tevAM parivartanathI paNa mana vyAkula na thAya. parivartana e te lekane-jagatane svabhAva che, temAM harSa ze ? ane zeka ze ? e. vicAra A dhyAnathI daDha thAya che ane te AtmAnI rAga-dveSarahita sthiti utpanna karavAmAM sahAya kare che. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [22] zukaladhyAnane paricaya Arta ane raudradhyAna azuddha che, dharmadhyAna zuddha che ane zukaladhyAna vizuddha che. je vizeSa ke viziSTa zuddhivALuM hoya te vizuddha kahevAya. " dhyAnavicAra " graMthamAM zukaladhyAnane paramadhyAna kahevAmAM AvyuM che, kAraNa ke te utkRSTa kakSAnuM che ane viziSTa koTinA mahApuruSe ja dharI zake che. hAla ApaNAM zarIra ane mananI je avasthA che, te jotAM ApaNe zukaladhyAna sudhI pahoMcI zakIe nahi, zukaladhyAna dharI zakIe nahi, e abhiprAya AcAryo dvArA chellAM be-aDhI hajAra varSothI prakaTa thato rahyo che, Ama chatAM bhavyAtmA dhIra vIra puruSa dharmadhyAnane lAMbA samaya sudhI abhyAsa karyA pachI zukaladhyAna dharavAne mane ratha seve ane te mATe prayatnazIla bane to tene niSedha nathI. je zukaladhyAnanI prabaLa bhAvanA rAkhIne te mATe prayatnazIla banIe te te mATenI gyatA bIjA bhave, trIjA bhave ke te pachInA keI najIkanA bhave avazya maLe Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna ane zukaladhyAna dharI zakAya. kharI vAta e che ke vega ane cAnanA viSayamAM eka ja bhavamAM paripUrNatA pamAtI nathI. te mATe ghaNuM bhavanI taiyArI joIe che. bhagavAna mahAvIre ghaNA bhavathI taiyArI karI, tyAre ja teo tIrthaMkaranA bhavamAM zukaladhyAna siddha karI sarvajJa ane sarva dazI banI zakayA, eTale zukaladhyAna mATenI bhAvanA ane te mATe prayatna ISTa che. zukaladhyAna eTale ujajavala dhAna. tene ujajavala kahevAnuM kAraNa e che ke temAM vastunA guNadharmanuM vyApa ane saMmehAdithI rahita ekAgra ciMtana hoya che. zrIhari- bhadrasUrie dhyAnazatakanI TIkAmAM "je zekane dUra kare te zukla" e artha karyo che. ahIM zaka zabdathI vyAkSepa ane saMmehAdivALI sthiti samajavI joIe. - zukaladhyAnanA cAra prakAre che, e nirdeza gata prakaraNamAM thaI gayuM che. tenAM nAme A prakAre jANavAM; (1) pRthaka-vitarka-vicAra zukladhyAna keTalAka graMthamAM vicAranA sthAne sapravicAra e zabda paNa jovAmAM Ave che. (2) ekatva-vitarka-nirvicAra zukaladhyAna -keTalAka graMthamAM nirvicAranA sthAne avicAra eve zabda paNa levAmAM Ave che. (3) sUkSmakriyA-apratipAtI. zukaladhyAna ane (4) yuparakiyA-anivRtti zukaladhyAna keTalAka graMthamAM vyuparakiyAnA sthAne UMchinakiyA zabda paNa jovAmAM Ave che. paraMtu AmAM arthane kaI taphAvata nathI. je cittadhairyane ja dhyAna gaNIe te AmAMnA pahelAM Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnano paricaya 45 e prakAro dhyAnanI koTimAM Ave che ane pachInA be prakAro dhyAnanI koTimAM AvatA nathI, kAraNa ke tyAM bhAvamananA abhAva hAvAthI hAvAthI maraNa-ciMtanarUpa manane vyavahAra hAtA nathI, para`tu ahI mana-vacana-kAyayoganA nirodha hoya che, tene ja dhyAna samajavuM, evA AcAryAnA abhiprAya che ane e rIte zukaladhyAnanA cAra prakAro mAnavAmAM Ave che. AmAMnA pahelA be prakAranA dhyAnA chadmasthAne hAya che ane pachInAM be dhyAnA kevalI ke sarvajJa bhagavAne hAya che. jyAM sudhI jIva sajJatAne pAmyA na heAya, tyAM sudhai te chadmastha kahevAya che, kAraNa ke te chadma eTale cAra dhAtI- kanA AvaraNavALA hoya che. ahIM e spaSTatA paNa karI dRI e ke prathamanA be prakAromAM zrutajJAnanuM Alakhana hAya che, eTale te sAla'bananI korTamAM Ave che. have A cAreya prakAronA kramazaH paricaya karIe. prathama prakAranu nAma che pRthakatva-vitarka --savicAra zukaladhyAna. AmAM pRthakatva, vitarka ane savicAra e traNeya zabdo samajavA jevA che. pRthakatva eTale bhinnatA, vitarka eTale zrutajJAna ane savicAra ane vicArasahita. ahI vicArathI artha, vyaMjana ane ceAganA sa'krama samajavAnA che. tAtparya ke zrutajJAnanuM Alekhana laI ne cetana ane acetana padArthomAM utpAda, vyaya, dhrauvya, rUpitva, arUpitva, akriyatva, sakriyatna Adi paryAyAnuM bhinna bhinna svarUpe ekAgra ciMtana karavuM, te pRthakatva-vitarka-savicAra nAmanuM zukaladhyAna che. A dhyAnamAM eka athI khIjA Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 sAmAyika-vijJAna atha para, eka vyaMjana eTale eka zabda parathI bIjA vyaMjana eTale bIjA zabda para ane eka pega parathI bIjA yuga para, eTale ke maneyega parathI vacanaga para, vacanaga parathI kAyayega para, kAga parathI vacanaga para, vacanacega parathI maga para athavA temAMnA keI paNa eka yoga parathI bIjA vega para saMkrama kare, eTale tyAM manane lAvI sthira karavAnuM hoya che. A badhA viSaye sUphama che, eTale ke tenA para manane sthira karavAnuM kAma saheluM nathI, paNa abhyAsathI e kArya siddha thAya che. dhyAnanA viSayamAM te abhyAsa ja ghaNuM mahattvane che, tethI ja zukladhyAnamAM paNa prathama A yAnano abhyAsa karavuM joIe, te ja bIjA prakAranA dhyA- nanI yegyatA Ave che. A dhyAnamAM zrutajJAnanuM AlaMbana avazyaka che. eTale A dhyAnamAM praveza karanAre zrutajJAna sArI rIte meLavI levuM joIe. zrutajJAna eTale jaina zAstra-siddhAMtanuM jJAna. te arihaMta bhagavaMta pAsethI sAMbhaLIne meLaveluM hoya che, tethI zrutajJAna kahevAya che. je zrutajJAnamAM praveza-pravINatA. na hoya te utpAda, vyaya, dhrauvya, dravya, guNa, paryAya vagerenuM ciMtana yathArthapaNe thaI zake nahi. A dhyAnane zukaladhyAnane pahele pAye paNa kahevAmAM Ave che. - zukaladhyAnane bIjo prakAra ekatva-vitarka-nirvicAra, che. prathamamAM pRthakatva eTale dravya, guNa, paryAya vagerenI Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnane paricaya 4ra7 : bhinna svarUpathI vicAraNA hatI, tyAre ahIM ekatva eTale eTale keIeka ja guNa ke paryAyanuM ciMtana hoya che. vaLI prathama sthAna savicAra eTale ke artha, vyaMjana ane emanA saMkemapUrvaka hatuM, tyAre ahIM nirvicAra eTale maneyega, vacanaga ke kAga pikI keIpaNa eka ja rogamAM sthira thaIne karavAnuM hoya che. zrutanuM AlaMbana te AmAM paNa hoya che, eTale vitaka zabda kAyama che. tAtparya ke zrutajJAnanA AlaMbanapUrvaka maneyega Adi koI paNa eka yugamAM sthira thaIne dravyanA eka ja paryAyanuM abheda ciMtana karavuM, te. ekatva-vitarka-nirvicAra nAmanuM zukaladhyAna che. prathama dhyAnanA daDha abhyAsathI A dhyAnanI egyatA Ave che. jema samasta zarIramAM vyApeluM jhera maMtrAdi upAyathI eka DaMkhanI jagAe lAvIne sthApita karavAmAM Ave che, tema akhila vizvanA bhinna bhinna viSayamAM bhaTakatA manane A dhyAna dvArA eka ja viSaya para lAvIne ekAgra karavAmAM Ave che ane e rIte mana eka ja viSayamAM ekAgra thatAM sarvathA zAMta thaI jAya che, eTale ke te potAnI sarva caMcalatA cheDIne niSkapa banI jAya che. AnuM pariNAma e Ave che ke AtmAne lAgelA jJAnAvaraNIya, darzanAvAraNIya, mehanIya ane aMtarAya e cAre ya dhAtakarmonuM AvaraNa sarvathA dUra thaI jAya che ane AtmA svasvarUpamAM birAjI sarvajJa ane sarvadazI bane che. Ane zukaladhyAnane bIjo pAye kahevAmAM Ave che. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 sAmAyika-vijJAna zrI pataMjali munie cagadarzananA samAdhipAdamAM kahyuM che ke-cozcittavRttinirodhaH sArA cittane nAnA prakAranI vRtti arthAt svarUpa dhAraNa karatuM aTakAvavuM, e vega che." ane "tava TraSTraH sthasgharathAnam ArA te vakhate eTale nirodha sthitimAM draSTA pitAnA zuddha saccidAnaMda svarUpamAM sthita thAya che. e baMne vastuo ahIM sAthe thatI jaNAya che. ATaluM jANyA pachI koNa kahI zakaze ke jaina dharmamAM ga nathI? rAga nathI ? paribhASA judI hoya tethI zuM? temAM je tattva che, te ja mahatvanuM che ane ApaNe tenA para ja daSTi rAkhavAnI che. have zukaladhyAnanA trIjA prakAra para AvIe. tenuM nAma che-sUkSmakiyA-apratipAtI zukaladhyAna. vAstavamAM A dhyAna nathI, paNa temAM je ganirodhanI kiyA thAya che, tene dhyAna samajI levAnuM che, e spaSTatA upara thaI gaI che. kevalI ke sarvajJa bhagavaMta zuM thayuM ? zuM thAya che ane zuM thaze? e rIte traNeya kAlanuM jJAna dharAvatA hoya che, eTale pitAne nirvANa samaya jANI zake che. A nirvANa samaya najIka Ave, tyAre teo paryakAsana Adi kaI anukUla Asane besIne bAdara kAyayegamAM rahI bAdara manovega ane vacanegane nirodha kare che, eTale ke tene saMghe che, pachI sUmi kAyayegamAM sthita thaI bAdara kAyavegane paNa saMdhe che ane pachI vacana tathA mananA sUmagane paNa saMdhe che, tyAre temane A sUkSmakiyA-apratipAtI nAmanuM trIjuM zukala Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnane paricaya 4ra9 thAna prApta thayuM gaNAya che. A vakhate zvAsozvAsa jevI sUkSma kiyA ja bAkI rahelI hoya che ane temAMthI pAchA paDavAnuM hatuM nathI, eTale te sUmakiyA-apratipAtI kahevAya che. kevalI ke sarvajJa bhagavate nirvANa samaye dehotsarganI kiyA kevI rIte kare che? te A parathI samajI zakAze. have zuklasthAnanA cothA ane chellA prakAra para AvIe. tenuM nAma che-buparatakiyA-anivRtti zukaladhyAna. jyAre zarIranI dhAsavAsAdi sUkama kriyA paNa baMdha thaI jAya che ane Atmapradeza sarvathA niSkapa thaI jAya che, eTale ke zelezI avasthAne pAme che, tyAre A sthAna prApta thayuM gaNAya che. temAM skUla ke sakSama keI paNa prakAranI mAnasika, vAcika ke kAyika kiyA rahetI nathI, eTale ke te vyuparata thaI jAya che, taddana baMdha thaI jAya che ane e rithatimAM kaMI parivartana thatuM nathI, eTale ke te anivRta hoya che, tethI tene vyuparata kiyA-anivRtti zukaladhyAna kahevAmAM Ave che. A dhAnane kAla ma, rU, 3, , stra e pAMca hrasva. akSara bolIe eTale ja hoya che. A dhyAnanA pratApathI zeSa sarva karmo eTale bAkI rahelA cAra adhAtIkarmo-vedanIya, AyuSya, nAma ane tra-kSINa thaI jatAM AtmA sarva karmabaMdhanamAMthI mukta thAya che ane te pitAnI svAbhAvika UrdhvagatithI samaya mAtramAM lekanA agrabhAge pahoMcI tyAM AvelI siddhazilAne mathALe sthira thAya che ke jyAM siddhone , Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 430 sAmAyika-vijJAna sthira thavAnuM sthAna AveluM che. tyAM te anaMtakAla sudhI anirvacanIya sukhane upabhega kare che. praznottarI prazna-dhyAnane viSaya zemAM gaNAya che ? uttara-dhyAnane viSaya sAmAnya rIte rogamAM gaNAya che. anya zAstromAM dhyAnanI vAto Ave che, paNa vegazAstra jeTalI vyavasthita ane vizada nahi. prazna-jaina zAmAM dhyAnanuM vyavasthita ane vizada varNana thayeluM che, tenuM kema ? uttara-jaina dharma ghaNA prAcInakALathI gaparAyaNa hatuM, eTale tenAM zAstromAM sthAnanuM vyavasthita ane vizada nirUpaNa heya e svAbhAvika che. prazna-keIthI ArtadhyAna ane raudradhyAna chUTatAM ja na hoya che ? uttara-te e durgatinA adhikArI thAya. je temaNe durgatimAMthI bacavuM hoya te ArtadhyAna ane raudradhyAna choDavAM ja joIe. tenA upAye pUrve batAvI gayA chIe. prazna-dharmadhyAna keNa karI zake? uttara-dharmadhyAna nAnA-moTA saha keI karI zake. A dhArmika jJAnamAM ke dhArmika kriyAmAM citta parevavuM ane temAM lIna thavuM, e dharmadhyAna ja che. alabatta, zAstrIya Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnanA paricaya 431 krame je dhama dhyAnanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che, te AnAthI ghaNuM UMcu' che ane viziSTa yeAgyatAnI apekSA rAkhe che, paNa jee prAraMbhamAM A jAtanuM dharma dhyAna dhare che, te ja AgaLa jatAM uttama koTinu dhama dhyAna dharI zake che, eTale ame tenI himAyata karIe chIe. prazna-dhArmi ka jJAnamAM ke dhArmi ka kriyAmAM citta parovAtu na hoya te zuM karavuM ? uttara-guru ke jJAnI pAsethI dhArmika jJAna ane dhArmika kriyAnuM mahattva samajI levu', satsaMga karavA, rAja jinadarzIna ane jinapUjAnA niyama rAkhavA ane sa'sArane asAra mAnI tenA paranA meha ghaTADavA. ATaluM karavAthI dhArmika jJAna ane dhArmika kriyAmAM citta jarUra parAvAze prazna-prabhunI mUrti sAme besIne temanu dhyAna dharavAne prayatna karIe chIe, tyAM bIjA ja vicAro AvavA lAge che ane dhyAna jAmatu nathI, tenu kAraNa zuM? uttara-jyAM sudhI ApaNA manamAM mala ane vikSepa nAmanA e doSoe aDDo jamAvelA che, tyAM sudhI Ama ja thavAnu, e e dASAne dUra karavA mATe dhyAnane paddhatisara abhyAsa karavAnI jarUra che. prazna-dhyAnasiddhi keAne kahevAya ? uttara-kharI dhyAnasiddhi to zukaladhyAnanA bIjA pAse caDI manane nirvikalpa banAvI devuM, tene ja kahevAya, paraMtu Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 sAmAyika-vijJAna vyavahArathI te| koi paNa vastu para be ghaDI manane sthira rAkhI zakIe tene paNa dhyAnasiddhi kahevAya. ApaNe mATe te A siddhi paNa ghaNI meATI che, kAraNa ke ApaNuM mana eka vastu para eka ke be miniTa paNa sthira rahetuM nathI. pUjApATha, japa, dhyAna, kriyA, anuSThAna badhA vakhate ApaNA manane vikSepa cAlu hAya che, tethI ame dhyAnanA zikSaNane ati agatyanuM mAnIe chIe. prazna-zuM Toi paNa saMcAgeAmAM ApaNe zukaladhyAna dharI na zakIe ? dharma dhyAna pachI Ave uttara-zukaladhyAnanA adhikAra te che, teA prathama dharmadhyAna dharI jue. tamane A praznanA javAba maLI jaze. : : amane eka vyaktie prazna karyAM ke * huM akhajati thai zakuM ke nahi ? ' ame kahyuM : ' jarUra thai zake, paNa te mATe 100 kroDa rUpiyA bhegA karavA paDe. seA kroDa eTale 10000 lAkha e to kharAkhara ne? 10000 lAkha eTale 1000000 daza lAkha hajAra, have mahine tame 1000 kamAo te tamane daza lAkha mahinA arthAt 83333OM 6 lAge ane kadAca mahine lAkha rUpiya kamAe teA paNa 833 varSa karatAM thoDo vadhAre samaya lAge, eTale tamAre kAM teA ATalu AyuSya meLavavu joie ane tamArA jIvatAM ja eTale vIza varSoMmAM kroDapati thavu hoya te tamArI mAsika Avaka 41 lAkha karatAM vadhAre tenA anubhava parathI eka vAra eka sabhAmAM Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnano paricaya 433 hovI joie. tame A bemAMthI eka vastu karo, eTale jarUra abajapati thaI zakaze. tAtparyaM ke zakti pramANe kAya thAya che. hAla tA dhyAnanI bAbatamAM ApaNe tadna nIcI pAyarIe chIe, temAMthI UMcA AvavAnA prayatna karavA joI e. prazna-Aje keTalAka ema kahe che ke dhyAnasiddhi tA thoDA vakhatamAM ja thai Aya. te mATe amArI pAse keTalIka siddha kriyAo che, tenuM kema ? uttaradhyAnasiddhi thADA vakhatamAM ja thai jAya, e vAta mAnavA jevI nathI. Aja sudhImAM ApaNA dezamAM seMkaDo cegasiddha mahAtmAe thai gayA, temAMnA keIe AvuM vidhAna kareluM nathI. jo dhyAnasiddhi theADA ja vakhatamAM thatI hAta tA teo A prakAranuM vidhAna jarUra karata. vaLI teo je siddha kriyAenI vAta kare che, te kriyAe ghaNAye karI joI che, paNa tenuM khAsa pariNAma kaI ja AvyuM nathI. temanI kriyAothI kadAca koine thADo lAbha thaye paNa heAya, paraMtu teTalA mAtrathI e kriyAne siddha kriyA kahevAya nahi. jAhera nirIkSaNa ane parIkSaNa pachI ja te aMge kharA abhiprAya bAMdhI zakAya. Aje tA sUThanA gAMgaDe gAMdhI bananAranI khoTa nathI, eTale AvI khAkhatamAM pUrI sAvadhAnIthI vavuM joI e. prazna-hAlanA sagAmAM jaina dhyAnapaddhatinA pracAra thavAnI jarUra kharI ke nahi ? sA. 28 Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 sAmAyika-vijJAna uttara-hAlanA saMgamAM jaina dhAnapaddhatine pracAra karavAnI atyaMta AvazyakatA che. te mATe pUjya sAdhu-sAdhvI vage kamara kasavI joIe, kAraNa ke A bAbatamAM teo dhAre te ghaNuM karI zake ema che. jo A kArya mATe sAdhu -sAdhvI varga taiyAra na thAya, te A viSayamAM rasa lenAra sahadayI sajAe te mATe koI vyavasthita ejanA ghaDIne kArya AraMbha karI devuM joIe. Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 23 ] anya cAra dhyAnA dhyAnanA viSaya gahana che, tenu kSetra paNa ghaNu' vizAla che. te aMge judA judA samaye judI judI paddhatie amalamAM AvI che ane Aje paNa te aMge navI navI zeAdhakheALA thaI rahI che. prAcIna zramaNusamudAyamAM piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta nAmanAM cAra dhyAna dharavAnI prathA-paddhati paNa amalamAM hatI. tenAM pariNAma paNa suMdara AvatAM, eTale te dhIre dhIre samAnya anI hatI. dhyAnanA A cAra prakAro dhyeya ke AlaMbananA AdhAre nakkI karavAmAM AvyA hatA. piMDamAM rahe te pi'Dastha. piDa eTale zarIra. temAM pRthvI Adi pAMca bhUtA rahelA che, tenuM Alakhana laIne dhyAna dharavuM, te piMDastha dhyAna. padma: eTale matro, tenu AlaMbana laIne dhyAna dharavuM, te padmastha dhyAna. rUpa eTale mUrti, arihaMta devanI mUrti, tenuM AlaMbana laIne dhyAna Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 sAmAyika-vajJAna dharavuM, te rUpastha dhyAna ane je rUpathI atIta che, eTale ke jene koI prakAranuM rUpa (Form & Colour) nathI, evA zuddha AtmAnu siddha paramAtmAnuM dhyAna dharavuM, te rUpAtIta dhyAna. AmAMnA prathama traNa dhyAnAmAM skUla Alamana che, eTale tene sAlaMbana ane cAthA dhyAnamAM koI sthUla. Ala'khana nathI, eTale tene nirAla'khana dhyAna samajavAnuM che. piDasthayyAnanA adhikAre sAmAnya rIte pAMca prakAranI dhAraNAe siddha karavAmAM AvatI. te aMge dhyAnadIpikAmAM kahyuM che ke piMDasthe paJca vijJeyA, dhAraNA tatra pArthivI / AgneyI mArutI cApi vAruNI tattvabhUstathA // pArthivI, AgneyI, mArutI, vAruNI ane tattvabhU epiDadhyAnanI pAMca dhAraNAo jANavI.' : pArthivI dhAraNAne vidhi eve che ke zAMta anukUla pradezamAM padmAsanAdi sthira Asane besI, manane vikSeparahita karI, ISTa deva-gurunu' smaraNa karyAM pachI, manamAM kalpanA karavI ke eka mahAna samudra che, te UjaLA dUdha jevA pANIthI bharelA che ane temAM hajAra pAMkhaDIvALuM ghaNuM moTuM kamala che. kamalanI A badhI pAMkhaDIe sAnerI vaNunI che. tenI vacce meru paryaMta jevI eka mATI kaNikA che. temAM kalpavRkSAnI eka suMdara ghaTA che ane e ghaTAnI vacce eka ramaNIya zilA che. e zilA para sphaTika ratnanuM zveta. Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya cAra dhyAnA 437 siMhAsana che, e siMhAsana para huM beTheleA chuM ane dhyAnastha anI karmAMne! nAza karI rahyo chuM. A kalpanA jANe badhuM sAkSAt hAya, e rIte khUba tanmayatAthI karavAnI che. A prakAranI pArthivI kalpanA karavAthI mananuM valaNa AtmalakSI thAya che ane te AdhyAtmika vikAsamAM upayogI ane che. te pachI AgneyI dhAraNA karavAnI hoya che. tenA vidhi A prakAranA cheH ceAgya sthAna-AsanAdi grahaNa karyA pachI dhyAtAe peAtAnA nAbhimaDaLamAM soLa pAkhaMDIvALu eka suMdara kamala citavavuM, A kamalamAM mathALethI zarU karIne jamaNI bAju vaLAMka le evI rIte jJa, bA, rU, rUM, 3, 3, , RR, haiM, haiM, chu, te, o, au, aM, : e seALa svaranI sthApanA karavI ane karNikAnA bhAgamAM temAMthI skurAyamAna mahAmaMtra haiM ne citavavA. pachI tenA rekamAMthI dhIme dhIme dhUmADAnI zikhA nIkaLI rahI che, ema ciMtavavuM. pachI temAMthI taNakhA nIkaLatA ci MtavavA ane devaTe javAlAe nIkaLI rahI che, ema ciMtavavuM. pachI A seLa pAMkhaDIvALA kamalanI kharAkhara upara hRdayanA bhAgamAM ATha pAMkhaDIvALuM kamakSa adhomukha ciMtavavu, eTale ke tenI DAMDI upara hoya ane pAMkhaDIe nIcenA tarapha vikAsa pAmelI hAya, e rIte ciMtavavu. pachI A ATha pAMkhaDIe te mATha prakAranAM kama che, ema mAnI pelI javAlAe vaDe tenu Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 sAmAyika-vijJAna dahana karavuM. Ane artha e che ke ahaM' maMtranuM uzkeTa dhyAna badhAM karmone bALI nAkhe che. ATale vidhi thayA pachI potAnA zarIrnI bahAra traNa khUNAvALe agnine kuMDa kapa ke jemAM agni bhaDabhaDATa baLI rahe che. trikoNa agnikuMDanA uparanA bhAgamAM eka tarapha tejasvI svastika ane bIjI tarapha azibIja raMkAranI kalpanA karavI. pachI potAnA zarIrane agnikuMDamAM padharAvavuM ane AtmA eka daSTA tarIke dUrathI e dazya. joI rahyo che, ema kalpavuM. pachI e zarIranI rAkha thaI gaI, ATha pAMkhaDIvALA kamalanI paNa rAkha thaI gaI ane seLa pAMkhaDIvALA kamalanI paNa rAkha thaI gaI ane tene. eka meTo Dhagalo thaI gaye, ema ciMtavI manane zAMta sthira karavuM. AgneyI dhAraNA siddha thayA pachI mArutI dhAraNA siddha karavAnI che. tene vidhi e che ke egya sthAna- Asana Adi grahaNa karyA pachI thAtAe evI kalpanA karavI ke ghaNe pracaMDa mAruta-vAyu-pavana vAvo zarU thaye che ane te kame kame vadhAre vega pakaDate jAya che. have to A pavanathI parvate DolavA lAgyA che, samudranAM pANI jerajorathI uchaLavA lAgyA che ane tenAthI traNeya bhuvana. vyApta thaI gayA che. vaLI A pavana pUrve kapelA rAkhanA. DhagalAne jhapATAbaMdha AkAzamAM uDADI rahyA che. te pachI A pavana dhIme paDI rahyo che, ghaNe dhIme paDI gayA che, Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 anya cAra dhyAne zAMta thavA AvyuM che, zAMta thaI gayuM che, ema ciMtavavuM ane manane zAMta-sthira karI devuM. mArutI dhAraNa siddha thayA pachI vAsaNuM dhAraNa siddha karavAnI che. tene vidhi e che ke yogya sthAnaAsanAdi grahaNa karyA pachI dhyAtAe AkAza kalpavuM ane temAM ardhacaMdrAkAra varuNamaMDalanI vaM bIja sAthe kalpanA karavI. pachI e varuNa maMDalamAMthI amRtane varasAda varasI rahyo che ane samasta AkAza bhIMjAI gayuM che, ema ciMtavavuM ane pUrve zarIrAdinI je bhasma AkAzamAM uDADavAne lIdhe tyAM malinatA chavAI rahI hatI, te have dhovAI rahI che, taddana dhevAI gaI che ane AkAza saMpUrNa svaccha thaI gayuM che ema ciMtavI manane zAMta-sthira karavuM. vAruNI dhAraNA siddha thayA pachI taravabhUdhAraNa siddha karavAnI che. tene vidhi e che ke cAtAe zuddha anukUla sthAna-AsanAdi grahaNa karyA pachI potAnA AtmAne leha-mAMsa Adi sAta dhAtuothI rahita, pUrNacaMdra samAna nirmala kAMtivALe ane sarvajJa samAna ciMtave. A dhAraNAthI huM deha nathI, paNa sarvajJa, sarvadazI ane anaMta zaktimAna AtmA chuM, e khyAla daDha thAya che ane te AdhyAtmika vikAsane ane vega Ape che. mAnyatA evI che ke A piMDa dhyAnane niraMtara abhyAsa karanAra rogIne mAraNa, mehana, uccATana, thaMbhana, vidveSaNa Adi tAMtrika karmo parAbhava karI zakatA nathI, temaja Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 sAmAyika-vijJAna koI duSTa maMtrAnI paNa asara thatI nathI. te ja rIte vividha prakAranA bhaye tene satAvI zakatA nathI. ' padasthayyAnanA adhikAre evA matronu-ma trapadAnu dhyAna dharavAnuM che ke je AtmAnI zuddhimAM upakAraka thAya. AvA maMtrapo ghaNAM che, paNa temAM namaskAramahAmaMtra ane ahuM maMtranI mukhyatA che. tenA vizeSa khyAla amArA racelA 'namaskArama`trasiddhi ' ane siddhidAyaka siddhacakra' graMtha parathI AvI zakaze. dhana, sattA ke keIpaNu sAMsArika prayeAjana mATe thatu ma MtrapadmanuM yAna dharma dhyAnanI koTimAM AvI zakatuM nathI. rUpasthadhyAnanA adhikAre devAdhideva paramAtmAnA---rUpanuM mUrtinuM AlaMbana laine dhyAna dharavAnu che. te aMge dhyAnadIpikAmAM kahyuM che ke- to zrItI kara sarvAtizayayuktasya kevalajJAnabhAskaram / arhato rUpamAlambya dhyAnaM rUpasthamucyate // rAgadveSamahAmohavikArairakalaMkitam / zAntaM kAntaM manohAri sarvalakSaNalakSitam // * sa atizayAthI yukta,kevaLajJAnanA sUrya svarUpa, rAga-dveSarUpa mahAmeAhanA vikArothI akalaMkti, zAMta, kAMta, manohara ane sa` zubha lakSaNeAthI yukta evA arihaMtanA rUpanuM AlaMbana laI ne dhyAna dharavuM, te rUpastha dhyAna kahevAya che. 9 Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya cAra dhyAnA 441 tAtparya ke rUpasthAna dhyAna prasaMge ApaNe arihaMta devanI mUrti nuM AlaMbana laIe, tyAre ema ciMtavavAnu ke A arihaMta prabhu cAtrIza atizayanA dhAraka hatA, kevalajJAnarUpI sUryaMnuM teja dharAvatA hatA. vaLI temaNe rAga, dveSa ane mehanA sathA nAza karelA hatA, eTale tene lagatA kAI vikAra temanAmAM rahyo nathI. vaLI teo zAMta che eTale prathama rasamAM nimagna che, te kAMta che eTale apUrva kAMti dhAraNa karanArA che ane manahara che, eTale ramaNIya rUpavaLAA che. vizeSamAM te badhAM zubha lakSaNAthI yukta che, eTale prakaTa puruSAttama che. keTalAka zra'thAmAM samavasaraNustha ahiM tadevanI mUrtinu AlaMbana levAnuM jaNAvelu che. temAM ema citavavAnu che ke vizAla samavasaraNa racAyelu che, temAM devA, manuSya, sAdhuo, kevalI jJAnIo vagere potapeAtAnA sthAne beThelA che ane vacce sphaTikamaya siMhAsana para zrI arihaMta deva birAje che. temanI pAchaLa UMcuM maneAhara azoka vRkSa che, devA dvArA pacaraMgI puSpAnI vRSTi thayelI che, divya dhvani guMjI rahyo che, temanI ane mAjI zvetaraMgI cAmaro vIjhAI rahyA che, pAchaLa temanA dvivya tejanu saMvaraNa karanAruM dedIpyamAna bhAma`Dala che, AkAzamAM devA duklRbhI vagADI rahyA che ane temanA mAthe uparanA bhAgamAM traNa chatrA zobhI rahyA che. A rIte teo aSTamahAprAtihAyathI yukta thaIne tretAone mAlakoza rAganI chAyAvALI dhama dezanA ApI Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna rahyA che. teo satya dharmanA mahAna upadezaka che ane leone saMsArasAgaramAMthI tAravA mATe ja e upadeza ApI rahyA che. te sAthe upara kahelA guNe paNa ciMtavI e mahAna upakArI vibhUtinuM dhyAna dharavuM. - yogazAstromAM kahyuM che ke manuSya jenuM niraMtara dhyAna dhare che, tenA je te thAya che, eTale arihaMtanuM niraMtara dhyAna dharanAra chevaTe arihaMta bane che ane tethI bhavabhIru bhavyAtmAoe A dhyAna avazya dharavA jevuM che. rUpAtIta sthAna aMge dhyAna dIpikAmAM kahyuM che kelokaagrsthN parAtmAnamamUrta klezavajitam / cidAnandamayaM siddhamanantAnandagaM smaret / / lekanA agrabhAga upara rahelA, amUrta, kalezarahita, cidAnaMdamaya, siddha ane anaMta AnaMdane prApta thayelA paramAtmAnuM ciMtana karavuM, te rUpAtIta sthAna che." jaina dharmamAM arihaMta ane siddha e bene deva eTale paramAtmA mAnelA che. temAM arihaMta e sAkAra-zarIvALA paramAtmA che ane siddha e nirAkAra-zarIra vinAnA paramAtmA che. A baMne paramAtmAnuM dhyAna dharavA jevuM che. temAM rUpastha dhyAnanA adhikAre arihaMta paramAtmAnuM dhyAna dharAya che ane rUpAtIta dhyAnanA adhikAre siddha paramAtmAnuM sthAna dharAya che. rUpastha dhyAnamAM rUpanuM-mUrtinuM-AkRtinuM AlaMbana Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya cAra dhyAna 443 - maLe che, tethI e dhyAna dharavuM pramANamAM saheluM che, paNa rUpAtIta dhyAnamAM kaI paNa rUpa-bhUti-AkRtinuM AlaMbana hetuM nathI, tethI e yAna dharavuM agharuM che; Ama chatAM rUpI dhyAnane dIrgha abhyAsa thayA pachI e dhyAna dharavAnI yegyatA AvI jAya che, eTale thAtA e dhyAna dharavAne zaktimAna thAya che ane tenA vaDe sarva cittavRttione nirodha karI svasvarUpamAM lIna banI jAya che. anaMta alakAkAzanA eka bhAgamAM loka vyavasthita che ke jene keTaleka khyAla lokasvarUpa bhAvanAmAM apAI gayA che. A lekanA agrabhAga para siddhazilA AvelI che, tenA uparanA bhAgamAM siddha paramAtmAono vAsa che. amUrta eTale temane kaI prakArane skUla AkAra nathI. kalezarahita eTale temane kaI paNa prakArane kaleza hote nathI, duHkha hatuM nathI. cidAnaMdamaya eTale teo cita-caitanyane AnaMda mANanArA hoya che. siddha eTale niSkritArtha, jemanAM sarva prajano pUrAM thaI gayAM che evA. temane caitanyane je AnaMda prApta thayuM che, te anaMtakAla sudhI TakanAre che, eTale ke tene kadI aMta AvanAra nathI. praznottarI prazna-piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta A cAra , prakAranAM sthAne kyA dhyAnanI kaTimAM Ave ? - uttarapiMDasthAdi cAra cAno dharmadhyAnamAM sahAyaka hevAthI dharmadhyAnanI keTimAM Ave Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna prazna-piMDasthadhyAna dharmasthAnamAM zI rIte sahAyaka - thAya che? uttara-piMDasthadhyAnanI pAMca dhAraNAe AtmA ane dehanI judAInuM spaSTa bhAna karAve che ane e rIte dharma. " dhyAnamAM sahAyaka thAya che. prazna-piMDasthAna keI siddhi meLavavAnI IcchAthI " karavAmAM Ave che ? uttara-te e dharmadhyAnanI kaTimAM Ave nahi. je " dhyAnane hetu cittazuddhi ane dharmabhAvanAnI vRddhi haya, te ja dharmadhyAnanI keTimAM Ave. prazna-padastha dhyAna dharmadhyAnamAM zI rIte sahAyaka thAya che ? uttara-padastha dhyAnamAM je maMtrapadanuM AlaMbana levAmAM Ave che, te maMtrapado arihaMta ke paMcaparameSThInuM smaraNa karAvanAra hAI dharmadhyAnamAM sahAyaka bane che. prazna-kAra maMtra bIja-maMtrapada kenuM smaraNa karAve che ? uttara-jaina daSTie skAra paMcaparameSThInA Adya akSarathI banele haI paMcaparameSThInuM smaraNa karAve che. ari. haMtane 1 + siddha eTale azarIrIne = . temAM AcA ne mA umerAtAM A + A = A. temAM upAdhyAyane 4 umerAtAM A + 3 = zo. ane sAdhu eTale munine m umerAtAM zo + = zo = che. Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya cAra dhyAnA 445 prazna-e rIte hI maMtrIja-maMtrapada konuM smaraNa karAve che ? uttara-hI maMtrIja-ma trapadamAM cAvIza tIthaMkaronI sthApanA che, eTale te cAvIza tItha karAtu smaraNa karAve che. A saMbaMdhI vizeSa vivecana amArA racelA * zrIRSima`Dala ArAdhanA ' graMthamAM thayeluM che, te joI levu. prazna-je ma`traSadamAM o khIja lagADeluM hoya, tenu dhyAna dhama dhyAnanI koTimAM AvI zake ? uttara-jyAM zrI khIja lakSmInA sadvaita tarIke lagADeluM hoya, tyAM te dharma dhyAnanI koTimAM Ave nahi. paraMtu zrI" Aja AtmIya saundaryAMnA sa Mketa rUpe paNa vaparAya che. jema OM OM zrI gardU nama:' A maMtrapuSThanuM dhyAna dharma - dhyAnanI keTimAM Ave. : prazna-puSTadhyAnamAM maMtrapanu Ala ane na letAM koI Agamapada ke sUtrapadanuM Ala Mbana lai zakAya ke nahi ? uttara-laI zakAya. prAcIna jaina yAgapaddhatimAM A rIte bIjI bhUmikAe sUtrapadanuM AlaMbana levAtu hatu. prazna-sUtrapadanuM AlaMbana levuM ThIka ke maMtrapadanuM ? uttara-baMnenuM Alakhana lAbhakAraka che, chatAM A khAkhatamAM gurunu je prakAranuM mArgadarzana heAya, te pramANe vavuM. ApaNane A bemAMthI konuM AlaMbana vadhAre zreyaskAra : nIvaDaze? teneA niNuMya teo sArI rIte karI zake che. Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 sAmAyika-vijJAna prazna-padasthadhyAnamAM te padmanA akSaronuM citra sAme rAkhavAnI jarUra kharI ? uttara-nA. chatAM koI sAdhakane-dhyAtAne ema lAgatu hoya ke tethI mane dhyAnamAM sahAya maLe che, te rAkhavAmAM khAdha nathI. prazna-rUpasthadhyAna dharma dhyAnamAM zI rIte sahAyaka thAya ? uttara-rUpadhyAnamAM ahiM tadevanuM dhyAna dharavAnuM hAya che ke jemaNe dharmanuM yathArtha pAlana karyu hatu ane dharmanA upadeza ApyA hatA, eTale tenu smaraNa-ciMtana dharma dhyAnamAM sahAyaka thAya che. prazna-rUpasthadhyAnamAM arihaMta sivAya bIjA keInu dhyAna dharI zakAya ? uttara-nA. jo rUpasthayAnamAM ahita sivAya bIjAnuM dhyAna dharIe tA arihaMtanuM dhyAna karavAnA vakhata Ave ja nahi, kAraNa ke pi'Dastha, padastha ane rUpAtItanAM dhyeyeA jhudAM che, temAM arihaMtanuM dhyAna dharavAnu hAtu nathI. prazna-arihaMtanu dhyAna kevA svarUpe dharavu joI e ? uttara--tenu' vivecana A prakaraNamAM vigatathI thayelu che. prazna-arihaMtanu dhyAna dharatAM arihaMta thavAya che, e vAtamAM vizvAsa zI rIte bese ? uttara-zruti, yukti ane anubhavathI e vAtano vizvAsa ese ema che. zruti eTale zAsravacane. temAM A pramANe Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya cAra dhyAnA 447 kaheluM che ane te khATuM heAvA saMbhava nathI, kAraNa ke Apta puruSA kadI khATu kahetAM nathI. yukti eTale dalIle. jo eka manuSya nira Mtara ciMtana karatAM dhanavAna banI zake che ane kalAnuM niraMtara ciMtana karatAM kalAkAra banI zake che tA nira'tara arihaMtanu ciMtana karatAM arihuta kema na banI zake ? mahApuruSoe prakRtinu-kudaratanu' sUkSma nirIkSaNa karIne zodhI kADhayuM che ke IyaLa bhramarInuM nira Mtara dhyAna dharatAM Akhare bhramarI banI jAya che. A anubhava parathI ema kahI zakAya ke manuSya nira Mtara arihaMtanuM dhyAna dhare tA arihata thaI zake che. Ama chatAM jo vizvAsa na besatA hoya te arihaMtanuM niraMtara dhyAna dharavA mAMDA ane jue ke tame arihaMta banI zake che ke nahi ? Avu' pariNAma AvatAM keTaleka samaya lAge che, eTale A ja bhave e pariNAmanI AzA rAkhI zake nahi. bhavAMtaramAM game tyAre arihaMta thavAnI taka maLatI hoya te te vadhAvI levA jevI che. prazna-rUpAtIta dhyAna dharavAthI dharma dhyAnamAM sahAya zI rIte maLe ? uttara-rUpAtIta dhyAnamAM siddha paramAtmAnuM dhyAna hAvAthI mAkSamAnA ane siddhAvasthAnA nizcaya thAya che ane te ja dhama dhyAnamAM mATI sahAya che. prazna-rUpAtIta dhyAna dharavA jeTalI zakti na DAya, paNa siddha paramAtmA sAthe manane joDAyeluM rAkhavuM hoya ta zuM karavuM ? Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika-vijJAna uttara-te mATe soDhuM maMtranA japa upayAgI che. tyAM sothI te-te siddha paramAtmA ane thI huM samajavAnu che. tAtparya ke siddha paramAtmAnu' je svarUpa che, te nizcayathI mAruM svarUpa che, paNa kamavazAt te para AvaraNa AvI gayuM che, eTale mane te dekhAtuM-samajAtuM nathI. jo huM ... ka"nu e AvaraNa haThAvI dauM te jarUra e siddhaparamAtmAnI haroLamAM khArajI. sond maMtranA khUba japa karavAthI ghaNAnI AdhyAtmika cetanA jAgRta thaI che ane ApaNe dhArIe tA sond maMtranA khUba japa karIne e anubhava laI zakIe ema chIe. 448 jagatanA sarva jIvA sAmAvikanI sAdhanA dvArA abhISTanI prApti karI, e ja maMgala kAmanA. / / sa'pUrNa 5 Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MADONNA.~~~~~~~~--~uuuuu-VOS 1001 10 OOOO 72013 vaMdunA sattAvanamI anAdi kAlathI jaina dharmanA pravartana vaDe samasta vizvamAM bhrAtRbhAvanI bhavya bhAvanAne prazasta pracAra karanAra sava jinezvara devAne amArI koTi koTi vadanA hai.. jacatilAla haThIsaMga zAha tRpti TrAnsaperTIM kAM. 114-AzIrvAda khIlDIga, 1 le mALe, 64-e, amadAvAda sTrITa, lAkhaDa majAra, muMbaI-400009 ******989-98989 BEERDDDDDDDDDEDEDELATERADATDS Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****************** ************************************ **** vaMdanA aThThAvanamI jemaNe bhAgamAga nI bhaya karatA prakAzo tathA egamArgonI utkRSTatAne udyota karyA, te devAdhideva jinezvara devAne amArI kATa koTi vaMdanA hai. ramaNabhAI maNIbhAI parIkha prANanivAsa, mAdhavadAsa amarasIroDa, adherI ( vesTa ) muMbai-400058 Te. na', 572036 ***** ************************************* Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdana ogaNasAThamI , vaira vRttinA viSama taraMganuM neha ane sarbhAvamAM parivartana karavA | mATe satata puruSArtha karyo ane temAM apUrva siddhi meLavI. parama puruSottama jinedhara devane amArI koTi koTi vaMdana ho. dalIcaMda amIcaMda zAha 37-mahAvIra bIlDIMga, sI-bleka, phekaTarI lena, tilaka roDa, borIvalI (vesTa), muMbaI-400 092 Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jra vadunA sAMThamI dhru jemaNe adharmInA nAza karyAM, dharmanI dhvajA pharakAvI. tathA nyAya ane nItinA mArganuM punarutthAna karyuM, te jagaduddhAraka jinezvara devAne amArI keTi koTi vaMdanA hA. rasIkalAla maNIlAla zAha prAprAyaTara-Ara. ema. zAhanI kuAM, (davAvALA) 135-masjIda baMdara roDa, muMbaI-400003 Te. na. A.-324332 *****+++ +++ [444444 ++++++++++++ Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA ekasaThamI X jemaNe dAnanI sAcI dizA batAvI, zIlanI saurabha prakaTAvI, tapanuM teja prakAzyu ane bhAvanI bhavya sRSTinAM sa mumukSuone darzana karAvyAM, te jagannAtha jinezvara devAne amArI keTa keTi vaMdanA hA. naTarAja TeksTAIla preAsesasa 7pa, aAra geTa sTrITa, 1le mALe subai-400001 che. na. 263929 -------- Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CRAY CABINCANNOT vaMdanA bAsaThamI A jemaNe rASTra, jAti ke liMganA bheda vinA | sarva manuSyane AtmavikAsane samAna adhikAra Ape 2004-2011 - " ane vizvabaMdhutvanI bhAvanA pracArI, ODNOSOBNssesso maMgalamUrti jinezvara devane amArI keTi keTi vaMdanA hai. trilakumAra pratApacaMda zAha (karAMcIvAlA) hanumAnazaraNa, 6 mALe. phaleTa naM. 28, bamanajI pITITa reDa, muMbaI-400016 SYNON? Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { "dane beThA rika rIte kare jemaNe ahiMsA ane anekAntanA ananya upadeza vaDe sarva prakAranA vera-virodhe zamAvavAnI tathA sarva nuM hita karavAnI bhavya bhAvanAnI bheTa ApI. 73: 99999999999999 vizvavaMdya jinezvara devene amArI keTi koTi vaMdanA he. che amaracaMda ratanacaMda jhaverI 77-e, vAlakezvara reDa, muMbaI-400006 - Te. naM. 356867 : O99999999999 Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vaMdanA cesaThamI sAmAyikanI sAdhanA vaDe siddha-buddha-niraMjana mananAra tathA. anupama akSaya sukhane upayoga karanAra, sarva jene amArI keTi keTi vaMdanA he. mANekalAla kezavajI daMDa bI. mANekalAlanI ku. 5-jI, avasara, 77-81, kAjhI saiyada sTrITa, khAMDa bajAra, muMbaI-400003 Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 :9 74 MEVAA x vaMdanA pAMsaThamI x sAmAyika-cAganA parama sAdhaka vidyA, kalA ane saMskRtinA prathama pracAraka zrI AdinAtha bhagavAnane amArI kiTa kiTa vaDhanA DaoN. * dalIcaMda pasAtama zAha yunAiTeDa ovarasIjha TreDIMga kAraperezana, 32-gulAlavADI, subaI-400004 377777777 Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +++++++++++ x vaMdanA chAsaThamI pra jemaNe sAmAyika-ceAganI siddha ka sarva prakAranA anya jityA tathA AtmAnI anaMta zakti prakaTa karI, te zrI ajitanAtha bhagavAnana amArI keDiTa kArTa vaMdanA he.. Y surendra e. che 4-tejakiraNa, trIje mALe, 96-navarojI hIla roDa na. pa, subaI-400009 Te, na', 331540 +3+2++++++++++++++++C+++++++++++ Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P 2 ja ' mA' ITY : 20 che. (1) Assembly X = 9 :) ) V . A X vedanA saDasaThamI ja (ALLARDE; jemaNe sAmAyika-ganI utkRSTa sAdhanA vaDe janmamaraNane saMbhava sadAne mATe mITAvI dIdhe, LLLL GYDYMWYWITAMIDTRYBYW20910YDDSOMDE zrI saMbhavanA bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdanA he. MAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAADWAY AWAN . suMdaralAla cunIlAla tathA sva. mAtuzrI menAbenanA smaraNArthe bAbulAla suMdaralAla jhaverI pUraba epArTamenTa, 9 mA mALe, phaleTa naM. 25, 42-rIjareDa, vAlakezvara, muMbaI-400006 Te.naM. 386662 DIL Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X vaMdanA aDasaThamI O je sAmAyika-cAganI ananya upAsanA vaDe traNe ya leAkanA utkRSTa abhinadanane pAtra banyA, te zrI abhinadana svAmIne amArI keTa: koTi vaDhanA hA. zAhe dhIrajalAla bhagavAnadAsa 364-saradAra vI. pI. roDa, 5 me mALe, bloka na. 46, muMbaI-400004 Te. naM. 360823, 347356 Mi Hei Mi Hei Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Zhou Zhou Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****** *********************. dhruvaMdanA egaNasItteramI jemaNe sAmAyika yoganI ***** saphala prarUpaNA vaDe lokasamUhamAM sanmati prakaTAvI, te zrI sumatinAtha bhagavAnane amArI keTi koTi vaMdanA hai!. ***** cunIlAla hIrAcaMda suga'dhI (cunAvAlA) 39 popaTa vADI, 1 kAlabAdevI roDa. subaI-400002. ************************* Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXXXXXXXXX O baMdanA sItteramI x jemaNe asAranA tyAga karIne sAmAyika cAganI sAdhanA svIkArI ane temAM nipuNa banIne anaMta catuSTayanI prApti karI, te zrI padmaprabha svAmIne amArI koTi koTi vaMdanA he. premacaMda amIcaMda zAha De, bha MvaralAla meAhanalAla, 3032, ca'pAgalI kesa lena, muMbaI-40002 wwwwwwwwYYYYYYYXXXXXXI Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hana ikoteramo 4 jeo nAmAyika-ganI siddhi vaDe prazamarasanI prApti karI, temAM nimagna banyA tathA vItarAgapadane sArthaka karI zakyA, zrI supArzvanAtha bhagavAnane amArI keTa keTi vaMdanA ho. jayaMtilAla suMdaralAla parIkha 96 tejakiraNa, 2 je mALe, navarojI hIla, reDa naM. 5 muMbaI-400009 Te. naM. 336659 Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I0I0I]\\\\\\\\\\\0 0L\\\\\\\\\0I0I0 4 vaMdanA materamI sAmAyika-yAganI ananya upAsanAe jemanA AtmAne caMdra karatAM vadhAre nima la ane sUrya karatAM vadhAre tejasvI banAvye, te zrI caMdraprabha svAmIne amArI koTi koTi vaMdanA hA. * meghajI ena. zAha hAlasela kApaDanA vepArI 205-carca kampAunDa, Do. AMbeDakara roDa, hindamAtA sInemA pAse, dAdara, sukhai-400014. Te. naM. 443413 ~~~ 60 00 \\\\\\\\\0\ D\0I0I02\ICL\\\\\0 Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA teteramI x. jemaNe viSadhararUpI vinA viSanuM vAraNa karavA mATe sAmAyika rUpI amRtanI abhinava vRSTi karI, 99999999 zrI suvidhinAtha bhagavAnane amArI koTi koTi vaMdanA he. zAha khImajI lakhamazInI ku. (kacha prAgapuravAlA) anAjanA vepArI tathA kamIzana ejanTa 1ra-kezavajI nAyaka roDa, muMbaI-400009. Te. naM. 320287 Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vaMdanA cumoteramI che kaSAyarUpI kALA nAgane nAthavA mATe ananya ane akasIra evA sAmAyika sUtranuM pravartana karyuM, zrI zItalanAtha bhagavAnane amArI keTi koTi vaMdanA he. zAha bipInacandra kAntilAla helasela kApaDanA vepArI 981-mena reDa, nAzika sITI Te. naM. ra794 Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y TITUTI TITI 0 A vaMdanA paMcoteramI A YYYYY jemaNe zreyasUnI siddhi mATe ene maMgalamaya sAmAyika-yeganI sAdhanA darzAvI vizva maitrIne vijayadhvaja pharakAvya, zrI zreyAMsanAtha bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdanA he. YYYYYYYYc YY) STD. AD. YYYYYY guDalaka tAralInsa 104-yusupha maheraalI reDa, muMbaI-400003. Te. naM. 33927 DMWWW LINDRIMINELLI DELLOM Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaH ha vanA che.teramI jemaNe sAmAyika rUpI gADama trI bhautikavAdanA bhAgane dUra bhagADayo ane navI AdhyAtmika cetanA prakaTAvI, te zrI vAsupUjya svAmIne amArI kreDiTa keDiTa vaMdanA hai. zAha DuMgarazI gaNapata enDa sansa ( kaccha-nAnI khAkharavAlA ) anAjanA vepArI tathA kamIzana ejanTa 331-bhAtakhAra, subaI-400009 Te.na', 332634 emane GCB***** Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRAV VAJADARYO A vaMdanA sattoteramI che eneraceae jemaNe sAmAyika-ganI siddhi | mATe trata. niyama ane tapanI divya dezanA ApI tathA saMyama mArganI sabala puSTi karI, sesvecesocesses zrI vimalanAtha bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdanA he. navInacA bhagavAnadAsa zAha ( pATaNavAlA) 98-e, nepIyanasI reDa. muMbaI-400006 Te. naM. 389882 ocesseseo I We(r)eeeee Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdanA aThThoteramI che jemaNe bhavanI anaMta zRMkhalA teDavA mATe satyaM zivaM suMdara evA sAmAyika-ganI samartha prarUpaNuM karI, zrI anaMtanAtha bhagavAnane amArI keTi keTi-vaMdanA he. zAha maNIlAla gAMgajanI kAM. (nAnA bhADIyAvAlA) raMjana TekasaTAIla, vI. ke. TekasaTAIla, ema. jI. TekasaTAIla holasela TerIkeTana, TerIlInanA vepArI. senTa pila TrITa, hindamAtA pAchaLa, dAdara, muMbaI-400014 Te. naM. 442432 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- vaMdanA AgaNe zImI jemaNe samyag darzananI siddhi mATe tathA samyag jJAnanI vRddhi mATe temaja samyak cAritranI prApti mATe sAmAyika cAganA parama prakAza karyAM, te zrI dharmanAtha bhagavAnane amArI koTi koTi vaDhanA hA. candrakAntanI kAM. ( nAnA bhADIyAvAlA ) holasela kApaDanA vepArI 1 lI senTapAla sTrITa, hindamAtA sInemA pAchaLa, dAdara, subaI-400014 Te. naM. 440092 Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CARA jI vAdanA e gImI jemaNe cittanI parama zAMti mATe tathA kama kaTakanA sarva upadrava zamAvavA mATe sAmAyika-ceAganI . sarvoparita siddha karI, te zrI zAMtinAtha bhagavAnana amArI kreDiTa Ti vaMdanA DuMDa jayaMtakumAranI kuAM. senTa peAla sTrITa, hindamAtA sInemA pAse, dAdara, muMbaI-400014 Te. naM. 446827 eeee INSAINIAIAIAIA Foto CEECECEC Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vaMdanA ekAzImI A jemaNe sAmAyikanI siddhi mATe chaye kAyanA je pratye samadaSTi keLavavAne ananya anurodha karyo, zrI kuMthunAtha bhagavAnane amArI keTi koTi vaMdanA he. naTavaralAla tArAcaMda dvArA (surendranagaravAlA) telavAlA bIlaDIMga, raje mALe, narazI nAthA raTrITa, muMbaI-400009 Te. naM. 331620 IT IS T IG. T T 11 Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaMdanA khyAzImI DAVEAVE:VAVAVOASVATAVAVAVAVAVAVAVAVeveo jemaNe sAmAyikanI sAdhanA vaDe rAgane roLI nAkhe, dveSane dUra bhagADyo, tathA krodha, mAna, mAyA ane lebhane sarvIze nAza karI vitarAgatA siddha karI, SIDDEVALALALALALALALALALALGATAET:ALECO zrI aranAtha bhagavAnane amArI keTi koTi vaMdanA ho. anAja zrI pRthvI koTana mIlsa lImITeDa bharUca (gujarAta) 737773777777 Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ \\\L\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\I * vaMdanA tyAzImI jemaNe sAmAyikanI apUrva ArAdhanA dvArA sAteya prakAranA bhrayAne jItIne jinapadanI prApti karI, te zrI mallinAtha bhagavAnane amArI koTi koTi vaMdyanA ho. Ara. jayeza enDa kuAM, Ayana enDa sTIla maracanTasa 26-sTIla yArDa hAusa, trIje mALe, karNAMkabaMdara, lokhaMDa bajAra, muMbaI-400009 Te, na. 338851 cccscendence--e--e--cence--RECIS Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vaMdanA corAzImI thai jemaNe sAmAyikarUpI sUryane prakAza karI mithyAtva ane mehanA mahAtimirane haNa nAkhyuM, * te zrI munisuvrata svAmIne amArI koTi koTi vaMdanA he. DI. ena. pAlAnI saM. mahArASTra TreDarsa (ekasaparTasa ane perTasa) maganalAla cembarsa, trIje mALe, rUma naM. 306, bAburAva bebaDe mAga, muMbaI-400009 Te. naM. 344 164 Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************ **********:************ 4 vaMdanA chayAzImI R jemaNe sarva aSTinA nAza karavA mATe sAmAyika-cAgane utkRSTa keni upAya gaNyA ane tenAM vividha aMgonI spaSTa samajUtI ApI, te zrI ariSTanemi bhagavAnane amArI koTi koTi vaMDhanA DaoN. i zAha devacaMda enDa kAM. nAna phoresa meTala elyumInIyama vAsaNAnA vepArI Aphisa : gurUdatta maMdira, 122-e, DhAkAra dvAra roDa, subaI-400002. Te. na. 356881 ******** ********** ****************************** ****** Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vaMdanA satyAzImI jemaNe ka kaTaka sAthe AkharI yuddha khelavA mATe sAmAyika-ceAganA samala zastra tarIke upayAga karyo ane temAM jvalaMta saphalatA meLavI, te zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI keTa keTi vaMdanA hai|. brAiTa bAra menyuphekacarIMga kAM bharUca ( gujarAta ) Te, na. 193, 368 Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Ying Zhou Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Su :Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R vaMdanA ayAzImI jemaNe sAmAyi yAganI siddhi mATe upavAsa, ekAMta, mauna ane yAnane! Azraya lIdhe tathA aneka prakAranA parISahe ane upasagemAM sahyA, te zrI mahAvIra prabhune amArI koTi koTi vaMdanA hA. kAMtilAla khI. zAha ( prAMtijavALA ) 12 3, zIvazakti bIlDIMga hA bApu roDa, malADa, (IsTa) muMbaI-400064 wwwwwwww BANANAWAANDAANRADANDAANANEANNUS Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOOLS 20 000000 O GSSS vaMdanA nevyAzImI azeka vRkSa, surapuSpavRSTi, divya dhvani Adi aSTa mahAprAtihAya nI pUjA pAmI rahela puruSAdAnIya zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI keDiTa Ti vaMdanA hai. bhIkhIbena amRtalAla sadhI tekaravADI, nyU bIlDIMga-kha, pahele mALe, blAka na. 1ThAkuradvAra roDa, muMbaI-400002 \\\\\\00\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\ Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** x vaMdanA nevuMmI jemaNe leAkAlAkanu svarUpa prakAzyuM, SadraSyanI prarUpaNA karI, tathA utpAda, vyatha ane dhrauvyane siddhAMta samajAvI anekAntavAdane AgaLa karyAM, te mahAna dhardezaka zrI pArzvanAtha bhagavAnane amArI kATi koTi vaDhanA hA. za kAMtilAla hiMmatalAla zAha ( rAmapurA bhaMkoDAvALA ) ArIvalI, su`bai Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 . TT 111 T1 IT *** A vaMdanA ekANuMmI che jemanI mukhamudrA prazamarasamAM nimagna che, jemanI sevA karanAranA sarva manorathe ajaba rIte pUrA thAya che, himayI nagarInA adhirAja zrI geDI pArzvanAthane amArI keTi koTi vaMdanA he. babaladAsa karamacaMda zAha (lADolavALA) pATakara kelejanI bAjumAM, gheDabaMdara roDa, goregAMva, muMbaI-400062 Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******************* ********** ****** vruMdatA bANuMmI x bhaDakiyAne annanA bhavya bhaMDAra banAvI denAra, zrRtanA kullAmAM rahIne sakala saghane killeAla karAvanAra, sutharInA ziratAja zrI dhRtakallAla pArzvanAthane amArI keDiTa Ti vaMdanA hai. D chaganalAla ke. rAmI ( AjelavALA ) lakSmInivAsa naM. 1, rUma na. 3 sarojInI nAyaDu reDa, kAMdIvalI, muMbaI-400067 ************************************ ***** Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa ae vaMdanA trANuMmI je hImaMtra-svarUpiNI che, sa vighnAnA kSaNa mAtramAM nAza karanArI che. je pArzva bhaktonA samanerathe pUrNa karanArI che, te mahAdevI zrI padmAvatIne amArI keDiTa koTi vaMdanA hA. ci. kumArI alakAbahenanA smaraNArtha DaoN. ramaNalAla somAbhAI dezI sau. sudaena ramaNalAla dozI 84/3, dur mahAla, marIna DrAiva, suMbai-400002 2. na. 292119 ha kare vee eka ha Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LLLLLL JILLIANNINI UNULUI Y YYYYYYYYYYYYYYYY i. .. . ja vaMdanA corANuMmI 4 A je sarasavatIrUpe sarva vidyAone ApanArI che, tathA. YYYY), lakSmIrUpe vipula saMpattinI varSA karanArI che, BemowWUWROTNOWWWWWDDWMWMOTUS 'JAUDIO LAUDIO SIDDIDADED mahAdevI zrI padmAvatIne amArI koTi koTi vaMdanA he. AD dhI bombe grena DIlarsa esosIezana grena DIlarsa bIlDIMga, 103-kezavajI nAyaka reDa, pi. be. naM. 5039 muMbaI-400009 Te. naM. 329132, 345235 UMWAMTEREMBENTUMMODO Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % vaMdanA paMcANuMmI jemanuM smaraNa-pUjana-ArAdhana mananA sarva manorathane pUrNa kare che tathA adhyAtmanA mArge AgaLa vadhavAnuM apratima bala samarpe che, zrI siddhacaka bhagavAnane amArI koTi koTi vaMdanA he. kusuma ejInIyarIMga 213-narasI nAthA sTrITa, muMbaI-400009 Te. naM. 332644, 344642 Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jra vaMdanA channuMmI R suu' sarva maMgaleAnuM moMgala che, je sarva kalyANanuM kAraNa che ane je sarva dharmomAM aneka dRSTie pradhAnapada bhogave che. te jaina dharmone amArI keTa kaTi vaMdanA hA. dhIrajalAla TokarazI zAha ane kuTubIjane ladhAbhAI gaNapata bIlDIMga, 113-15 kezavajI nAyaka roDa, ( cIMca'dara ) su`baI-400009 Firoof. Bowls Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A:33: A % S A 3 vaMdanA paMcAzImI , % NATa jemaNe dharma ane adhyAtmanA sArarUpe tathA yeganA parama tatva tarIke sAmAyikane pUrNa prakAza karyo, pa zrI neminAtha bhagavAnane amArI keTi keTi vaMdanA he. ANaMdajI velajI zeThIA nArANanivAsa, tIththala reDa. valasADa (gujarAta) Te. naM. 2571, 2171 AKASMATAN Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla zAhanuM raceluM prANavAna pratiSThita sAhitya mahAprAbhAvika uvasagahara stotra (bIjI AvRttiA) 10-00 bhaktAmara--rahasya (bIjI AvRtti) 12-50 zrI RSimaMDala-ArAdhanA (bIjI AvRtti) 1250 zrI pA-padmAvatI ArAdhanA (bIjI AvRtti) 7-50 siddhidAyaka siddhacakra 12-50 jIvavicAra prakAzikA (bIjI AvRtti) 10-80 apacAgI maMtravijJAna (trIjI AvRtti). 12-50 maMtraciMtAmaNi (bIjI AvRttiA) 12-50 maMtradivAkAra (bIjI AvRtti) 12-50 japa-dhyAna-rahasya (bIjI AvRti) 12-50 AtmadarzananI amodha vidyA 10-00 za. paM. zrI dhIrajalAla zAha jIvanadarzana 10-00 saMka95siddhi (bIjI AvRtti) 6-00 gaNita-camakAre (trIjI AvRtti) 5-00 gaNita-rahasya (trIjI AvRtti) 5-00 gaNitasiddhi (bIjI AvRtti) 5-00 - prApti thAna : prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI gaNapata bIDIMga, 113-15 kezavajI nAyaka roDa, | (caca baMda2) muMbaI-400 009 AvaraNa , dIpaka prinTarI * amadAvAda-380001