________________
અમુક વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિમાં કોઈ સુધારો નહોતો થવા પામ્યો, એ પણ બાપુના ધ્યાન બહાર નહોતું જ. વળી મુસ્લિમ બાનુની કૂખેથી પેદા થયેલો કુંવર કાળુભાના નામે પુત્રનાં લક્ષણ પારણે” આ કહેવતને સાર્થક કરતો જે રીતે મોટો થઈ રહ્યો હતો, એથી તો બાપુને જરાય સંતોષ ન હતો. કુદરતી રીતે એનું કાળુભા” નામ પસંદ કરાયું હતું, છતાં આની પાછળ ભાવિનો કોઇ સંકેત માનવી પડે એમ હતો. કારણ કે એનાં કામ નામ પ્રમાણે કાળાં જ હતાં. બહેન-બેટીઓને એ સતાવતો, સજ્જનોને એ સંતાપતો, અરે, પિતા જામ વિભાની આમન્યાનો પણ એ છડેચોક ભંગ કરતો. આ બધું જોયા-જાણ્યા બાદ બાપુનું મન જામ વિભા પરથી જ નહિ, જામનગર આસપાસના પ્રદેશ ઉપરાંત જાંબુડા પરથી પણ ઉઠી ગયું હતું.
કાળુભાનાં કાળાં કામો સામે મૂક વિરોધ પ્રદર્શિત કરવા ગોદડિયા બાપુએ એક દહાડો અણધાર્યો જ જામનગર-જાંબુડાના પ્રદેશનો ત્યાગ કરીને જૂનાગઢ તરફ જવાનો નિર્ણય જાહેર કર્યો. આ નિર્ણયને પડતો મૂકવાની વિનંતી કરવા એક દહાડો ખુદ જામ વિભા પણ બાપુ સમક્ષ ઉપસ્થિત થઈને અરજ ગુજારી રહ્યા કે, બાપુ ! અમારા કયા અપરાધની સજા રૂપે આપ આ પ્રદેશનો ત્યાગ કરવાના નિર્ણય પર આવ્યા છો?
ગોદડિયા બાપુનો જવાબ કોઇની કલ્પનામાં આવે એવો ન હતો. એમણે નિર્ણય પાછળનું નક્કર કારણ દર્શાવતા કહ્યું કે, કાળુભા નામથી જ કાળુભા હોત, તો મારે આવો કોઈ નિર્ણય લેવો ન પડત. પણ કાળુભા તો કામથી પણ કાળો છે. કારણ કે એની મા મ્લેચ્છ છે. હજી પણ બાજી હાથમાં છે. કાળુભાને જો દેશવટો દઈ દેવામાં આવે, તો રહી-સહી તમારી કીર્તિ વધુ કલંકિત થતા ઉગરી જાય. પણ મને નથી લાગતું કે, બગડતી બાજીને તમે સુધારી શકો ! આવા પ્રદેશમાં રહીને કાળુભાનાં કાળાં કામ સાંભળવા અને કાળજાને કકળાવવું, એનાં કરતાં તો જૂનાગઢ જઈને ભગવાનનાં ભજનિયાં મસ્તીથી ગાતાં ગાતાં
૧૦
–
- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
