________________
શિકારીનો આ આક્રોશ જોઈને તો પુનસરી વધુ મક્કમ બની ઊઠી. એણે ચોખે ચોખ્ખું સંભળાવી દીધું : તમે થાય એ કરી લેજો. આ સસલાને હું કંઈ ચોરીછૂપીથી લઈ આવી નથી. સામેથી જ સસલું આવીને મારા ખોળામાં ભરાઈ ગયું છે. મારા ખોળાને એણે માની ગોદ માની છે. એટલે મારે મન આ સસલું સંતાન સમું છે. વળી એ શરણાગત પણ છે. આમ જીવદયા અને શરણાગતની સુરક્ષા આવા બેવડા ધર્મથી હું ભ્રષ્ટ નહિ જ થાઉં!
સિંહણના સાદ સમી આ હાક સાંભળીને સાહેલીઓના ચહેરા પર ભયનું એક લખલખું પસાર થઈ ગયું. શિકારીને એવી ખાતરી થઈ જવા પામી કે, પોતાનો શિકાર સહેલાઇથી તો હસ્તગત નહિ જ થાય. એથી એણે પણ રાડ પાડી: મને ઓળખે છે? બાજુના સાડાઉ ગામનો વતની હું કાનો રાઠોડ છું. આ સસલું મારો શિકાર હોવાથી આને લીધા વિના તો હું નહિ જ જંપુ. ધર્મની દુહાઈ આપનારી તારા માટે તો આ સસલું ચોરેલી ચીજ ગણાય. ચોરીથી ચીજ પચાવી પાડનારના મોઢે “ધર્મ' શબ્દ શોભે ખરો ?
ચારણી પુનસરી પણ કઈ ગાંજી જાય એવી નમાલી ન હતી. એણે સંભળાવી દીધું : આવું કંઈ જ મારે સાંભળવું નથી. હું તો એટલું જ જાણું કે, આ સસલું મારું શરણાગત છે. અને શરણાગતની રક્ષા તો ચારણનો ધર્મ છે. માટે જીવના ભોગે પણ હું સસલાની સુરક્ષા કરવાની, કરવાની ને કરવાની જ ! આ સસલું અત્યારે શેખડિયાની હદમાં હોવાથી આની પર મારો જ અધિકાર ગણાય.
ચારણીની ચોખેચોખ્ખી આ વાત સાંભળીને કાના રાઠોડનો પિત્તો ગયો. એણે લાલઘૂમ આંખે સંભળાવી દીધું કે, લાતો કે ભૂત બાતો સે નહીં માનતે ! મારો શિકાર મેળવ્યા વિના હું નહિ જ જંપુ ! આટલું કહીને કાનો રાઠોડ પુનસરી તરફ ધસી ગયો અને બળજબરીથી સસલાને હડપ કરીને એ ચાલતો થયો.
૪૬ ૧૦
–+ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
