________________
રાણીબાની દીકરીની જેમ જ એની આમન્યા જળવાવી જ જોઈએ.
બોડકી ગામનો ત્યાગ કરીને જોગીદાસ ખુમાણ જ્યાં બહાર આવ્યા, ત્યાં જ એમના મનમાં એક એવો વિચાર આવ્યો કે, બાપુ વજેસિંગની દીકરીના ગામમાં હું આવ્યો, અને એ દીકરીને કંઈ જ આપ્યા વિના હું જતો રહું, એ મને શોભે ખરું ? પોતાનાં ખિસ્સાં તો ખાલીખમ હતાં, એથી એમણે સાગરીતોને ગામ બહાર જંગલમાં ઊભા રાખીને પૂછ્યું કે, કોઈની પાસે થોડીઘણી રકમ હાથવગી છે ખરી ?
બહારવટિયાઓના મનમાં હજી પણ લૂંટ ન થઈ શક્યાનો વસવસો ટળવળી જ રહ્યો હતો. ખુમાણનો આ પ્રશ્ન સાંભળતાં જ એ વસવસો ખુલ્લો થવા ઝાંવા નાંખી રહ્યો. બહારવટિયાઓએ કહ્યું : ખુમાણ ! આકડે મધ હાથવગું બન્યું હતું. પણ આપે દીકરીનું સગપણ આગળ કર્યું, એથી હાથમાં આવેલી તક સરી ગઈ. જો આ તક સાધી લીધી હોત, તો તો આજે અત્યારે થોડી રકમ માટે કોઈનું મોં જોવાનો વખત ન આવત. તો આપણો સૌનો ખજાનો સોનામહોરોથી છલકાતો હોત. પણ આ તક તો આપણે હાથે કરીને ગુમાવી દીધી. અત્યારે તો અમારાં બધાનાં ખિસ્સા સાવ ખાલીખમ છે.
જોગીદાસ ખુમાણને તો કોઈ વસવસો પીડતો નહોતો. એઓ તો અંતરના ખજાનાને ઊભરાતો અનુભવી રહ્યા હતા. એમણે કહ્યું ઃ વસવસો કરવાનો આ વખત નથી. આ તો અંતરનો ખજાનો ઊભરાઈ ઊઠ્યાનો આનંદ અનુભવવાનો અણમોલ અવસર ગણાય, બાપુ વજેસિંગની દીકરીની આમન્યાની જાળવણી કરવા દ્વારા આપણે જે કમાયા છીએ, એનું મૂલ્ય લાખો-કરોડોમાં અંકાય, એવું મામૂલી નથી. માટે આપણે આજે કંઈક ખોઈને નહિ, પણ ઘણું ઘણું કમાઈને જઈ રહ્યા છીએ. બાપુની દીકરીની આટલી આમન્યા જળવાઈ એનો મારે મન અખૂટ આનંદ છે. પણ આટલી આમન્યા પૂરતી નથી, દીકરીના ગામમાં
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
૧૧૮૦
