________________
ધારણા ઠગારી નીવડી. આમ ને આમ વર્ષ વીતી ગયા બાદ એક એવી કટોકટી ઊભી થવા પામી કે, નવાબને જ નમતું તોળીને મોતી જાયમલ સહિત સમસ્ત પટેલ જ્ઞાતિને વાજતે ગાજતે બિલિયામાં પ્રવેશ કરાવવા મજબૂર બનવું પડ્યું.
કટોકટીની એ પળ એ કારણે ખડી થવા પામી કે, પટેલ જ્ઞાતિ હિજરત કરી જતાં બિલિયા આસપાસની ધરતી ઉજ્જડ જેવી ભાસવા માંડી. મબલખ ધાન પેદા કરતી આ જ્ઞાતિએ હિજરત કરતાં ધાન કોણ વાવે ? એથી ઉજ્જડ જેવી ભાસતી ધરતી જોવા મળતાં જ નવાબને પોતાની ભૂલ સમજાઈ. પોતાના અહંને ઓગાળી દઈને પ્રજાહિતને પ્રાધાન્ય આપવા સજ્જ બનેલા અને ધનધાન્યથી લચી ઊઠેલી ધરતીનું દર્શન પામવા તલપાપડ બની ઊઠેલા એમને જ્યારે એમ લાગ્યું કે, હું નમતું તોળીને પટેલ જ્ઞાતિને બિલિયામાં પુનઃ વસવા નિમંત્રણ આપીને વાજતે ગાજતે મોતી જાયમલને સસ્વાગત પ્રવેશ કરાવું, તો જ મારી ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત્ત થાય.'
રાફે-ગામના આગેવાન અજમલ હીરાના માધ્યમે પોતાની ભૂલનો ખ્યાલ આવતાં જ અજમલ હીરાની મહેનતથી મોતી જાયમલની સમક્ષ નવાબનું આમંત્રણ પહોંચતાં જ ભૂતકાળ ભૂલી જઈને પટેલ જ્ઞાતિ, એ આમંત્રણ મુજબ બિલિયામાં પાછી ફરવા સંમત થતાં નવાબી રાજ્યમાં પ્રસન્નતા ફેલાઈ ગઈ. બિલિયાના ઇતિહાસમાં એક નવું પ્રકરણ એ દિવસે ઉમેરાયું, જેનું શીર્ષક હતું : વગર વાંકે નહિ નમવાની પટેલની નેકટેક સમક્ષ નમતું તોળતા નવાબ !
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩ +
