________________
આ ઝપાઝપી જોઈને પુનસરીનું કાળજું કપાઈ ગયું. એને થયું કે, મને માતા માનીને આશરે આવેલા સંતાનસમા આ સસલાને હું જાળવી પણ ન શકી ! સસલાએ મને મા તરીકે સ્વીકારી, પણ હું એની સંતાન તરીકે જાળવણી પણ ન કરી શકી. જીવદયા અને શરણાગતની રક્ષા : આવા ઉભય ધર્મથી ભ્રષ્ટ બનેલી મને હવે જીવવાનો શો અધિકાર ?
કાનો રાઠોડ તો શિકાર છટકી ન જાય, એ રીતે સસલાને ભીંસીપકડી લઇને ચાલતો થયો.
શિકારીની બંને આંખો લાલઘૂમ હતી : એક આંખમાંથી પુનસરી પર અંગારા વેરાઈ રહ્યા હતા, બીજી આંખ આ રીતે પોતાને રઝળપાટ કરાવનારા માસૂમ સસલા પર સિતમ વરસાવવા તડપી રહી હતી. સસલાને એણે એવી ભીંસપૂર્વક પકડ્યું હતું કે, એ પક્કડના પ્રતાપે સસલાની કાયા તો પક્કડમાં રહી શકી, પણ એના પ્રાણ પક્કડમાં ન રહેતાં પરલોકના પ્રવાસે ચાલી નીકળ્યા. રાઠોડ સસલાને લઇને શાડાઉના પાદરે પહોંચ્યો, ત્યારે જ એને ખ્યાલ આવ્યો કે, આ તો રંગલડો જાળવવા જતા જીવલડો ગુમાવવાનો વારો આવ્યો છે.
જીવદયા કાજેની ઝપાઝપીની વાતો જાણ્યા બાદ શાડાઉ ગામની પ્રજાએ આ પ્રસંગની સ્મૃતિમાં સસલાનો પાળિયો બનાવવાનો નિર્ણય લીધો. આમ, શાડાઉ જો શોકમગ્ન બન્યું, તો શેખડિયાની સ્થિતિ પણ ચિત્રવિચિત્ર કહી શકાય એવી જ હતી.
શરણાગત સસલાનું સંરક્ષણ ન કરી શકવા બદલ તીવ્રાઘાત અનુભવતી પુનસરી જાણે સગાં નવજાત શિશુને ગુમાવીને આવી હોય, એવી વ્યથા-કથાથી એટલી બધી ઘેરાઈ જવા પામી કે, એનું કરુણ ને રૌદ્ર રૂપ-સ્વરૂપ જોનારને એવી ખાતરી થઈ જવા પામી કે, સતીના આ સ્વરૂપ માટે હવે જીવન ધારણ શક્ય જ ન ગણાય. જીવની અને શરણાગતની રક્ષાનો ધર્મ જાળવી ન શકનારી સતી સ્વરૂપા આ ચારણીને માટે હવે તો ચંદનની ચિતા જ શાંતિદાયક બની શકશે. એના અંગે
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
-
