________________
જશે કે, જીવ બચાવવા તમારે ભાગવું પણ ભારે થઈ પડશે. આવી ચેતવણી કે ચીમકી હું એટલા માટે આપી શકું છું કે, મારી એક હાકલ સાંભળીને આખું બિલિયા ગામ જીવરક્ષાના આ જંગમાં જોડાઈ જવા પળનોય વિચાર કરવા થોભે એમ નથી.
પટેલની આ ચેતવણી અને ચીમકી પાછળ જે જાતનો આત્મવિશ્વાસ પડઘાઈ રહ્યો હતો, એ જોતાં જ એ કાફલો હિંમત ખોઈ બેઠો. એને થયું કે, આપણે થોડા છીએ, સામે આખું ગામ છે માટે પારોઠના પગલાં ભરી જવામાં જ ડહાપણ ગણાય. પણ ધાર્યું ન કરવા દેવા બદલ આ પટેલને એવા દિવસો દેખાડી દઈશું કે, એના માટે આ ગામથી ઉચાળા ભરી જવાની ફરજ પડે.
મનમાં આ જાતની પાકી ગાંઠ વાળીને એ આગેવાને કાફલા વતી સુણાવી દીધું કે, પટેલ ! તમે આ રીતે તમારો માનેલો જીવરક્ષાનો ધર્મ બળજબરીથી અમારી પર લાદી દેવા માંગો એ સારું ન ગણાય. માટે અમને અમારું ધાર્યું કરવાની તમે કદાચ રજા ન આપી શકો, તોય અમને અવરોધક ન બનો, એમ અમે ઇચ્છીએ છીએ. છતાં તમે જો આક્રમક જ બનવા માંગતા હો, તો અમે પાછા ફરી જઈશું, પણ અમારી આ પીછેહઠ તમને ભારે પડી ગયા વિના નહિ રહે. અમને નહિ, તમે નવાબને નારાજ કરી રહ્યા છો, એટલું લમણે લખી રાખશો. નવાબની નારાજીનો નતીજો એવો આવે કે, કદાચ તમને આ ગામમાંથી ઉચાળા ભરવાનો વખત આવે. માટે બોલો હવે તમે શું કરવા માંગો છો? અમને શિકાર કરવા દેવો છે કે તમારે ખુદને જ શિકારના ભોગ બની જવું છે ?
મોતી જાયમલે જવાંમર્દીભર્યો જવાબ વાળ્યો: ભલે મારે શિકારના ભોગ બની જવાનો વખત આવે, પણ અબોલ જીવોને તો હું શિકારના ભોગ નહિ જ બનવા દઉં, આ મારો જ નહિ, બિલિયા ગામનો પણ અટંકી નિર્ણય છે. કાન ખુલ્લાં રાખીને બરાબર સાંભળી લેજો. ૫૮ ૦—
-+ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
