________________
ખેડૂતનો જન્મ મળ્યો છે, માટે ઢોરઢાખર સાથે જ જન્મારો વિતાવ્યા વિના તો ચાલે એમ જ નથી. છતાં કાળજે એટલું કોતરી રાખજે કે, અબોલ ગણાતા પશુની આંતરડી કોઈ દિ' કકળાવવી નહિ. બીજાની આંતરડી કકળાવવા જતાં તો પ્રતિકાર થવાથી કદાચ અટકી જવાય. પણ પશુ અબોલ હોવાથી કોણ અટકાવે ? માટે અબોલની આંતરડી જરાય ન દુભાય, એની તકેદારી રાખવાથી જ “જગતના તાત” તરીકેના ખેડૂતને મળેલા ખિતાબને તું યથાર્થ પુરવાર કરી શકીશ.”
બોધના આ બોલ જેનો તોલ જ ન થઈ શકે, એવા અમોલ હોવાથી એને મેળવીને ખેડૂત ધન્ય ધન્ય બની ગયો. ખેડૂત જેવી અભણ વ્યક્તિમાં પણ લાગણીનું ઝરણું જે રીતે ખળખળ નાદે વહી રહ્યું હતું, એ જોઈને આવી પ્રજાના રાજા તરીકે નવાબને પણ ગૌરવ અનુભવવાનું મન થાય, એમાં શી નવાઈ ? રાજા અને નેતા વચ્ચેના આભગાભ જેવા ફરકનો પૂરેપૂરો અંદાજ પામવા માટે જૂનાગઢના નવાબનો આ એક જ પ્રસંગ મહત્ત્વનો માપદંડ બની જાય એવો નથી શું ?
૨૬ ૯૦
–
-+ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
