________________
હોય, એવો ભારતીય પણ જો ધ્વનિ એવા પ્રતિધ્વનિ'ની સચ્ચાઈમાં સંદેહ ધરાવનારો મળી શકે, તો પછી એન્ડરસન જેવા યુરોપિયન શિકારીના ભેજામાં તો આ સચ્ચાઈ જચે જ કંઈ રીતે? એક તો યુરોપિયન વિકૃતિમાં ઉછેર અને એમાં પાછો શિકારનો શોખ ! પછી એન્ડરસનના દિલ-દિમાગમાં આ વાત ક્યાંથી ઉતરે કે, પોતાના મગજમાં ઘૂમરાતી હત્યારી વૃત્તિ જ પોતાની ઘાતક બનતી હોય છે.
યુરોપની ધરતી પર તો એન્ડરસન ઘણીવાર શિકાર કરવા નીકળતો, પરંતુ એ ભૂમિ પર જેવું દશ્ય નજરે ચડવું એકદમ અસંભવિત જ ગણાય, એ જાતનું દશ્ય ભારતની ભૂમિ પર એની નજરે ચડ્યું. શિકારીના હૈયામાં જડબેસલાક રીતે બદ્ધમૂલ બનેલી બે જ વૃત્તિઓ જોવા મળે : કોઈપણ રીતે જાતનું જતન તથા આકાશપાતાળ એક થઈ જાય, એવી જહેમત ઉઠાવીને પણ પોતાની નજરમાં સપડાયેલા પ્રાણીની હત્યા ! અને આ માટે હથિયારને હાથવગાં રાખ્યાં વિના તો એને ચાલે જ કંઈ રીતે ?
શસ્ત્ર-સજ્જ બનીને શિકાર માટે નીકળેલો એન્ડરસન વધુ સુરક્ષિત રહેવા હાથીના હોદે બેસીને શિકાર માટે ઘૂમી રહ્યો હતો, ત્યાં જ એની નજર એક સંત પર પડી. ચારે બાજુ ભયના ભણકારા વાગી રહ્યા હતા, પણ એ સંત તો સાવ જ નિર્ભય જણાતા હતા. જાણે માતાની ગોદમાં જ બેઠા હોય, એવી અભયતા વચ્ચે મહાલતા સંતને જોઈને એન્ડરસનને થયું કે, શું આમને વાઘ-સિંહ જેવાં જંગલી પ્રાણીઓનો જરાય ડર નહિ લાગતો હોય ? જીવતરનો જરીક પણ મોહ હોય, તો આવી રીતે સાહસ ખેડીને આ જંગલમાં એકલા-અટૂલા આ સંત રહી જ ન શકે. યુરોપના જંગલોમાં વર્ષો સુધી રઝળપાટ કરી હતી, છતાં જે દશ્ય જોવા નહોતું મળ્યું, એ દશ્ય ભારતની ભૂમિ પર જોવા મળતાં જ એન્ડરસન સ્તબ્ધ થઈ ગયો, હાથીના હોદ્દેથી નીચે ઊતરીને અને સંત પાસે જઈને નિર્ભયતાનું રહસ્ય જાણવા એણે પૂછ્યું કે, ચારે તરફ મોત મહાલી રહ્યું ૨૮ —
-- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
