________________
એણે કહેવા માંડ્યું કે, બાપુ ! આપની પર પથ્થરનો ઘા કરવાનો વિચાર તો શત્રુનેય ન આવે, ત્યાં મને તો સ્વપ્રેય આ જાતનો વિચાર આવવો શક્ય જ ન ગણાય. આપ તો અમારા શિરછત્ર છો, કાળજાની કોર સમા આપની પર કોઈ કાંકરીચાળો કરે, તોય હું એની આંગળી પકડ્યા વિના ન જ રહું. હું કોઠાના ઝાડ પર એ માટે જ પથ્થરના ઘા કરી રહ્યો હતો કે, ઝાડ પરથી કોઠાં નીચે પડે અને એ કોઠાની ચટણી સાથે રોટલાં ખાઈને પેટનો ખાડો ભરી શકાય ! આ મારો રોજનોઅવારનવારનો ક્રમ હોવા છતાં આજે મારું દુર્ભાગ્ય જાગ્યું કે, કોઠાં મેળવવા ફેકેલો પથ્થર નિશાન ચૂકીને આપને ઇજા પહોંચાડી ગયો. બાપુ! આ માટે હું દિલગીર છું. ગુનો કરવાનો જરાય આશય ન હોવા છતાં હું આજે આપનો ગુનેગાર બની જ ચૂક્યો છું. માટે આપ જે કંઈ સજા-દંડ ફરમાવશો, એને હું સહર્ષ શિરોધાર્ય કર્યા વિના નહિ જ રહું. પરંતુ બાપુ ! એટલી રહેમ રાખવા વીનવું છે કે, પતિવિહોણી માતા માટે આધારની લાકડી એકમાત્ર હું જ છું. માટે મારી આ માતા થોડાઘણા સમય પૂરતી પણ નિરાધાર ન બની જાય, એટલો ખ્યાલ રાખીને આપ સજા ફરમાવશો, તો હું આપનો ભારોભાર આભાર માન્યા વિના નહિ રહું. મારે આમ તો બચાવ કરવાનો હોય જ નહિ, પણ આપે ઉદારતા દર્શાવી, એથી આટલું હૈયું ખોલ્યું છે, આમાં નાના મોઢે મોટી વાત થઈ હોય, તો એ બદલ હું લળી લળીને ક્ષમા ચાહું છું.
આટલું બોલતાંની સાથે જ કોળીનો એ છોકરો બાપુના ચરણે ઢળી પડ્યો, એની આંખમાંથી વહેતી અનરાધાર આંસુધાર બાપુના પગને પ્રક્ષાલી રહી. છોકરાની નિખાલસ વાત સાંભળીને સૌને વિશ્વાસ બેસી ગયો કે, બાપુને ચોટ પહોંચાડનાર પથ્થરનો ઘા પૂર્વઆયોજિત નહિ, પણ આકસ્મિક હતો. સાથે સાથે સૌનું હૈયું એમ પણ કબૂલી રહ્યું હતું કે, આમ છતાં પોતાના માથે ઇજા પહોંચાડનાર ગુનેગાર પર બાપુ રહેમનજર તો નહિ જ કરે. ભવિષ્યમાં આવી કોઈ ભૂલ બીજા કોઈના
૩૮
–
- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
ધાર ભાગ-૩
