________________
રાજવીની પ્રજાવત્સલતા આટલી હદે વિકસિત હશે, એની તો કોઇને કલ્પનાય ન હતી. કલ્પનાતીત આવી વત્સલતાના વહેણમાં આકંઠ સ્નાન-પાન કરતી સભા વિખરાઇ, ત્યારે સૌના અંતરમાંથી જે અહોભાવ છલકાઇ રહ્યો હતો, એની છાલક આજેય ભાવનગરને ભીંજવી જ રહી છે, કેમ કે આવા રાજવીના પુણ્ય સ્મરણે પ્રજાની આંખમાં આજેય અહોભાવ ઉભરાયા વિના નથી જ રહેતો ?
આ જ બાપુ તન્નસિંહજી, આને મળતો આવો જ એક પ્રસંગ એમના જીવનમાં ત્યારે બનવા પામ્યો કે, જ્યારે બાપુને એક વખત ફરતાં ફરતાં કુંડલા પધારવાનું થયું. કુંડલાએ બાપુની પધરામણીને આનંદની વધામણી ગણીને હૈયાના હેતથી આવકારી. આખો દિવસ આનંદના અબીલ-ગુલાલ ઊડતા જ રહ્યા. સમી સાંજે ભોજન-સમારંભ યોજવા દ્વારા તો એ રંગમાં ઓર ઉછાળો આવ્યો. મોડી રાત સુધી એ રંગની છોળો ઊછળતી જ રહી.
બાપુના માનમાં યોજાયેલા એ ભોજન સમારંભમાં મોટી સંખ્યામાં અતિથિઓ આમંત્રિત કરાયા હોવાથી વહેલી તકે સાફ-સફાઈ થઈ જાય, એ માટે એવી કડક સૂચના અપાઇ કે, રાજવી વહેલી સવારે જાગે, એ પૂર્વે જ સંપૂર્ણ સફાઇ થઇ જવી જોઇએ. આની પાછળનો હેતુ એ પણ હતો કે, જેથી સફાઇ કરવા આવેલાનું મોં ઉઠતાંની સાથે જ બાપુને જોવાનો વખત ન આવે.
કેટલીક વખત ન ધાર્યું હોય, એ બને અને ધારણા બધી ધૂળમાં મળી જાય. એક તો ભોજન સમારંભ મોડે સુધી ચાલ્યો, આમંત્રિતોની સંખ્યા ધાર્યાં કરતા વધી ગઇ, અને સફાઇ માટે અપેક્ષિત માણસો વળી ઓછા આવ્યા. એથી રાત પૂરી થવા આવી તોય સફાઇ માટેની દોડધામ ચાલુ જ રહી અને જે માણસો સફાઇ કરતા હતા, એમાં વળી હિરજનોની સંખ્યા જ વધુ રહી. આટલું ઓછું હોય, એમ ભોજન સમારંભ પછીની એ સવારે બાપુ રોજ કરતાં વહેલા જાગી ગયા.
૪૦
- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
