________________
જીવ! શું તું આટલું સમજી નથી શકતો? કે આ ભવમાં કે પરભવમાં પણ “સંતાનો' એ બીજું કશું જ નથી, સિવાય તારા હૃદયમાં ભોંકાતા કાંટા. ચંચળ સંતાનો જ તો તારી આત્મસમાધિના વિઘાતક છે, જેઓ તને હંમેશા અવનવી પીડા આપતા રહે છે.
દુશ્મન કરી કરીને શું કરી શકવાનો હતો? જે દુઃખ સગો દીકરો આપી શકે, તેના લાખમાં ભાગનું દુઃખ પણ દુશ્મન આપી શકે તેમ નથી. દુશ્મન ચાહે ગમે તેટલો ખૂંખાર હોય, પણ એ એ જ છે, ને આપણે આપણે જ છીએ. જ્યારે પ્રેમપાત્રમાં તો આપણે આપણાપણું લૂંટાવી દીધું હોય છે. જેના પર આપણને મમત્વ છે, તેમને એક રીતે આપણે આપણી જાત વેંચી દીધી હોય છે. માટે આપણું જીવન નરક બનાવી દેવું, એ એના માટે રમત વાત હોય છે. સંસારની કેવી વિચિત્રતા! માણસને જેનામાં સ્વર્ગ દેખાતું હોય છે, એ જ એના માટે નરકનો રસ્તો હોય છે. સમાધિતંત્રના શબ્દો સ્પષ્ટ છે –
मूढात्मा यत्र विश्वस्तस्ततो नान्यद् भयास्पदम्।
મૂઢ આત્મા જેનામાં આત્મીયતાનો અનુભવ કરે છે, એનાથી વધુ ભયંકર બીજું કશું જ હોતુ નથી.
“ઘર” ક્યાં છે? ઈટ સિમેન્ટના ગોઠવણી કરેલ ઢગલામાં? પત્નીમાં? પુત્રમાં? પરિવારમાં? મૃત્યુ બાદ વ્યક્તિ હાજર રહી શકતી હોય, તો પોક મૂકીને રડતા સ્વજનોના અશ્રુઓનું શું
– 15 –
––
