________________
સર્વ કર્મના ક્ષયથી મોક્ષ થાય છે. મોક્ષ એ જ શિવ છે. થોગબિંદુ શ્લોકવાર્તિક - તત્તમમાં કહ્યું છે - શિવશિવરાહિત્ય - જ્યાં કોઈ પ્રકારના ઉપદ્રવ નથી, એનું નામ “શિવ'. મોક્ષમાં જન્મ નથી, રોગ નથી, ઘડપણ નથી, શોક નથી, અકસ્માતું નથી, મૃત્યુ નથી... માટે એ શિવ છે. “શિવ' ને જો સામ્રાજ્ય ગણો તો મુક્તિગમન એ રાજ્યાભિષેક છે. “શિવ' ને જો સરોવર ગણો, તો મુક્તિગમન એ ડુબકી છે. “શિવ' ને જો સુંદરી ગણો, તો મુક્તિગમન એ સ્વયંવર છે, જેમાં શિવસુંદરી જીવને વરમાળા પહેરાવે છે.
કર્મ કલંક કું દૂર નિવારી
જીવ વરે શિવનારી બધાં જ અશિવ - ઉપદ્રવો ત્યાં સુધી જ છે. કે જ્યાં સુધી શિવપદની પ્રાપ્તિ નથી થઈ. આત્મસ્વભાવની યાત્રા જ્યારે શિવપદને આંબી જાય છે, ત્યારે એ બધાં જ ઉપદ્રવોને ઓળંગી જાય છે. હવે માત્ર શાશ્વત સુખ....હવે કેવળ પરમાનંદ... હવે ફક્ત સ્વરૂપસ્થિતિ. આખી દુનિયાના સુખોનો સરવાળો કરો, તો ય એ એક બિન્દુ માત્ર છે અને શિવપદનું સુખ એ મહાસાગર છે. પરભાવ' ના માર્ગે સંસાર છે. “આત્મસ્વભાવ” ના માર્ગે “શિવ’ છે. “પરભાવ' ના માર્ગે અનંત દુઃખ છે. “આત્મ-સ્વભાવ' ના માર્ગે અનંત સુખ છે. જે માર્ગે જવું હોય, એ માર્ગે જવા માટે આપણે સ્વતંત્ર છીએ.
બુદ્ધિમત્તા હોય, તો-કઈ ઘટના કઈ રીતે ઘટવી જોઈએ,
~ 130
–