________________
કરી શકાય ? એક પરિસ્થિતિથી ટેવાઈ ગયા પછી એનાથી તદ્દન વિપરીત પરિસ્થિતિમાં શી રીતે જીવી શકાય?’
મન એ અંતે તો મન જ છે. જેનો કોઈ ને કોઈ મત હોય, એનું નામ મન. પણ અવધૂત એ ય અવધૂત જ છે. અવધુનાત્યહિન મનોવિમાવાવવાનિત્વવધૂતઃ- મનની બધી જ ધૂળને ખંખેરી નાખે, એનું નામ અવધૂત. પરિસ્થિતિનું પરિવર્તન મનને અકળાવી રહ્યું છે, ત્યારે અવધૂત સૃષ્ટિના એ સત્યને પ્રગટ કરે છે, જેને સમજ્યા પછી, કોઈ અકળામણનો અવકાશ જ ન રહે.
કહીક કાજી કહીક પાજી, કહીક હુંઆ અપભ્રાજી |
કહીક જગ મેં કીર્તિ ગાજી,
સબ પુદ્ગલ કી બાજી ॥૬॥
માનવ ક્યારેક કાજી થાય છે. તો ક્યારેક પાજી થાય છે.
ક્યારેક લોકો એનો તિરસ્કાર કરે છે
તો ક્યારેક આખી દુનિયા એની પ્રશંસા કરે છે.
આ બધી જ પુદ્ગલની બાજી છે.
મહાકવિ કાલિદાસની એક વિશ્વસપ્રસિદ્ધ કૃતિ – મેઘદૂતમ્. આ કૃતિની એક પંક્તિ છે –
नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा
चक्रनेमिक्रमेण
96
