________________
છે. અને બીજાને તેની ગંધથી ય ઉબકા આવવા લાગે છે. બે-ચાર વર્ષ પહેલા જે રંગ ગમતો હતો, જે વસ્તુ ગમતી હતી, જે સ્વાદ ગમતો હતો, એમાં હવે એ જ વ્યક્તિને કોઈ જ રુચિ નથી રહી. આના પરથી એક વાસ્તવિક્તા સિદ્ધ થાય છે, કે ખરી રીતે કશું સારું પણ નથી, ને કશું ખરાબ પણ નથી. જે વસ્તુ જે નથી, એને એ માનવી એ મિથ્યાજ્ઞાન છે. મિથ્યાજ્ઞાનથી ઉપયોગ અશુદ્ધ થાય છે. ઉપયોગને શુદ્ધ કરવાની આ શરત છે, આ સારું ને આ ખરાબ આવી માન્યતાઓનો નિકાલ કરી દઈએ.
શુદ્ધ ઉપયોગ ને સમતાવારી સર! દારુ પીવાથી શું થાય? પીનુએ ભોળે ભાવે શિક્ષકને કર્યો. શિક્ષકે જવાબ આપ્યો, “જો, સામે બે ટેબલ પડ્યા છે ને, દારુ પીનારને ત્યાં ચાર ટેબલ દેખાય.” “પણ સર! ત્યાં તો એક જ ટેબલ છે.” સર પાસે આનો જવાબ ન હતો. પણ થોડો વિચાર કરતાં પીતુને જવાબ મળી ગયો.
વસ્તુ જે છે, એમાં જેટલું વધારાનું દેખાય છે, કે સમજાય છે, એ બધું આપણું અજ્ઞાન છે. વસ્તુ તો મીઠી જ હતી. આપણને મીઠી + સારી પણ લાગી. વસ્તુ તો કડવી જ હતી. આપણને કડવી + ખરાબ પણ લાગી. વસ્તુમાં “સારી”નું મેળવણ કરતાની સાથે આપણામાં રાગ ઉમેરાય છે. “ખરાબ” નું મેળવણ કરતાની સાથે આપણામાં દ્વેષ ઉમેરાય છે. ને આ રાગ અને દ્વેષની અશુદ્ધિઓ આપણા ઉપયોગને કલુષિત કરી નાખે છે. ઉપયોગ એ શું છે? ગીતો ૩૦ નવો - ઉપયોગ એ જીવનું લક્ષણ છે, ઉપયોગ એ જીવ પોતે જ છે. સારા-નરસાના અભિપ્રાયો બાંધીને
— 11
-
