________________
आगमज्ञोऽपि यस्तस्यां यथाशक्त्या प्रवर्तते ॥
ક્રિયા કઈ સાચી ? કે જે જ્ઞાનીની ક્રિયા છે. જ્ઞાન કર્યું સાચું? કે જેમાં યથાશક્તિ ક્રિયા છે. જ્ઞાન વિનાની ક્રિયા પણ નિષ્ફળ. ક્રિયા વિનાનું જ્ઞાન પણ નિષ્ફળ. જ્ઞાન શુદ્ધોપયોગરૂપ હશે, સમભાવથી યુક્ત હશે, તો એ અવશ્ય ફળશે જ. કારણ કે એવું જ્ઞાન અવશ્ય ક્રિયાસહિત હોય છે.
શુદ્ધ ઉપયોગ ને સમતાધારી જ્ઞાન ધ્યાન મનોહારી
જ્ઞાન પછી ધ્યાનની કક્ષા આવે છે. પરમ પાવન શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્રમાં કહ્યું છે
जया सुट्ठ अहीयं भवइ
तया सुट्टु झाणं भवइ ।
જ્યારે સુંદર અધ્યયન થાય, ત્યારે સુંદર ધ્યાન થાય છે. કેટલી માર્મિક વાત છે! અજ્ઞાની વ્યક્તિ ધ્યાન કરવા બેસશે, તો સહજ રીતે દુર્ધ્યાન થઈ જશે. એનાથી વિપરીત જો શુદ્ધ જ્ઞાન હશે, તો અનાયાસે પણ સહજ રીતે ધ્યાન થતું રહેશે. યોગષ્ટિસમુચ્ચયમાં કહ્યું છે
ध्यानं च निर्मले बोधे सदैव हि महात्मनाम् ।
क्षीणप्रायमलं हेम सदा कल्याणमेव हि ॥
સુવર્ણમાંથી કચરો જતો રહે, એટલે એને ફરી ફરી કોઈ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડતું નથી. એ હંમેશ માટે શુદ્ધ સુવર્ણ જ
127
-
