________________
નિંદા કે પ્રશંસા કરે છે, એ પણ શું છે? આત્મા તો દેખાતો જ નથી, દેખાય છે માત્ર શરીર. નિંદા પણ શરીરની અને પ્રશંસા પણ શરીરની. અજ્ઞાની હર્ષ અને શોક કરે છે, કારણ કે શરીર’ એ એના માટે “હું” છે. જ્ઞાની બધી જ પરિસ્થિતિમાં સ્થિતપ્રજ્ઞ રહે છે, કારણ કે “શરીર એ એના માટે તે’ છે. અજ્ઞાની શરીરને પ્રથમ પુરુષ સમજે છે, માટે બધી જ ઘટનાની ઘટમાળ એને પોતાની કથા લાગે છે. જ્ઞાની શરીરને ત્રીજો પુરુષ સમજે છે, માટે જે કાંઈ પણ ઘટે છે, એ એને પુલની કથા લાગે છે.
સબ પુલ કી બાજી શ્રી કૃષ્ણ મહારાજાના લઘુબંધુ ગજસુકુમાલ. રાજવી વૈભવમાં આળોટતા એ રાજકુમારે એક દિવસ પરમના પંથે પ્રયાણ કર્યું. રંગબેરંગી રેશમી વસ્ત્રોનું સ્થાન હવે સંયમના શ્વેત વસ્ત્રોએ લીધું. શ્મશાન પાસે જઈને એ મુનિરાજે કાયોત્સર્ગ કર્યો. અગોચરના ધ્યાનમાં મગ્ન બની ગયા. એ સમયે ત્યાંથી એક વ્યક્તિ પસાર થઈ, મુનિરાજને જોતાની સાથે એની આંખો ગુસ્સાથી લાલ થઈ ગઈ. એ હતો એમનો સસરો... મારી દીકરીને છોડીને સાધુ કેમ થઈ ગયો? આ વાત પર એ જાણે નખશિખ સળગી ઉઠ્યો. મુનિરાજને રિબાવી રિબાવીને મારી નાખવાના આશયથી એ ક્યાંકથી ભીની માટી લઈ આવ્યો. મુનિરાજના માથે પાળ કરી દીધી. મશાનની ચિતાના સળગતા અંગારા લઈ આવ્યો અને મુનિરાજના માથે નાખી દીધાં.
સસરો સિફતથી સરકી ગયો છે, અને મુનિરાજનું લંચન કરેલું મસ્તક રીતસર સળગી રહ્યું છે. જે દશામાં અજ્ઞાની
--- — 101 --
