________________
સબ પુકલ કી બાજી કોઈએ આવકાર આપ્યો, તો એમાં મારામાં શું વધી ગયું? કોઈએ જાકારો આપ્યો, તો મારામાં શું ઘટી ગયું? “પધારો ની ઘટનામાં પણ હું હું જ હતો, “નિકળી જા' ની ઘટનામાં પણ હું હું જ હતો. સત્કારની ઘટનામાં પણ હું હું જ હતો, તિરસ્કારની ઘટનામાં પણ હું હું જ હતો. કોઈ પ્રણામ કરતું હતું, તો પણ હું હું જ હતો અને કોઈ લાતો મારતું હતું, તો ય હું હું જ હતો. સમગ્ર સંસારયાત્રામાં આજ સુધીમાં અનંત દુઃખો પણ આવી ગયાં અને અનંત સુખો પણ આવી ગયા. દુઃખોમાં પણ હં હં જ હતો, અને સુખોમાં પણ હું હું જ હતો. દુઃખો મારું કાંઈ બગાડી શક્યા નથી, અને સુખો મારું કાંઈ સુધારી શક્યા નથી. હું આત્મા છું. આત્મામાં બગાડ કે સુધારાનો અવકાશ જ નથી. પુલ બગડે છે અને પુદ્ગલ સુધરે છે. દુઃખ પણ પુલનું છે અને સુખ પણ પુદ્ગલનું છે. મને ન લેવા, ન દેવા. કારણ એ જ –
સબ પુકલ કી બાજી ઈબ્દોપદેશમાં કહ્યું છે – नमे मृत्युः कुतोभीतिः? नमेव्याधिः कुतो व्यथा?। नाहं बालो न वृद्धोऽहं, न युवैतानि पुद्गले ॥
મારું મૃત્યુ નથી, પછી મને ભય શાનો? રોગ પણ મારો નથી, મને વ્યથા શાની? હું બાળક નથી, હું વૃદ્ધ પણ નથી અને હું યુવાન પણ નથી. આ બધી જ અવસ્થા પુલની છે, અને હું તો આત્મા છું. કેવળ આત્મા.
- --
- 115 –
