________________
તત્ત્વસંવેદન માટે આ સરસ સંયોગ છે. જો મારા માથા ઉપર પણ મારો અધિકાર નથી, મારી ધારણા કે આગ્રહ સાથે એને કોઈ લેવા-દેવા નથી, તો પછી બીજા કોના પર મારો અધિકાર હોય? હું ખુદ પણ કર્માધીન.... જગતના જીવો પણ કર્માધીન.. હવે આમાં શી ધારણા? શો આગ્રહ? ને શું આશ્ચર્ય?
જગત જીવ હૈ કર્માધીના
અચરિજ કછુઆ ન લીના અવધૂતનું અંતર સમતારસથી આપ્લાવિત બની રહ્યું છે. હું ભિક્ષાચર્યા માટે ગયો. ત્યાં મારે એવી ધારણા રાખી શકાય ખરી? કે મારા જતાંની સાથે એ ઘરના સભ્યો મારું સ્વાગત કરવા માટે દોડી જ આવે, મારા “ધર્મલાભ' ના ઉચ્ચાર સાથે જ સામે થી “પધારો પધારો” ના પડઘા ગુંજી ઉઠે. એ લોકો મને પૂર્ણ આદરથી અંદર લઈ જાય. ભક્તિ ભાવથી ખૂબ ખૂબ આગ્રહ કરીને મને ભિક્ષા આપે...
ને જો આવી કોઈ પણ ધારણા મેં બાંધી છે, તો થઈ રહ્યું. આ ધારણા કેટલા ઘરે સાકાર થશે? કદાચ ૯૯ ઘરે આ ધારણા સાકાર થઈ, ને એક ઘરે ન થઈ, તો મારી દશા કેવી? ૯૯ વાર ધાર્યું થવાનો મને આનંદ હશે કે એકવારનું થોડું મોળું સન્માન કે લેશ અપમાન મને દુઃખી દુઃખી કરી દેશે?
મન એ જીભ જેવું છે. ૩૧ દાંતની હાજરીની એને કશી જ પડી નથી, પણ ૩૨ મા દાંતની ખાલી જગ્યાની એ ક્ષણે ક્ષણે નોંધ લીધા કરે છે અને અજંપો અનભવ્યા કરે છે. એ અજંપાના મૂળમાં એવો આગ્રહ છે, કે આ જગ્યા ભરેલી જ હોવી જોઈએ..
~ 23 -
