________________
એ ગુણ વધતો જાય. શરીરની આળ-પંપાળ કરવી, એટલે હાથે કરીને દેહાસક્તિ વધારવી. કર્મશાસ્ત્રોનો આ સિદ્ધાન્ત છે –
ને વેણ તે બંધ મોહનીય કર્મની જે પ્રકૃત્તિનો ઉદય હોય, એ પ્રકૃત્તિ બંધાયા પણ કરે છે. તાત્પર્ય એ છે, કે જે જે ક્ષણે જીવ દેહાસક્તિને અનુભવે છે, તે તે ક્ષણે જીવ એવું કર્મ બાંધે છે, જે કર્મના ઉદયથી એને ફરી દેહાસક્તિ થાય છે. ફરી એ જ સિદ્ધાન્ત લાગુ પડે છે, ફરી એ જ કર્મનો બંધ, ફરી એ જ કર્મનો ઉદય.... દેહાસક્તિનું વિષચક્ર ચાલુ ને ચાલુ.... તાત્વિક દૃષ્ટિએ આ વિષચક્ર એ જ ભવચક્ર છે. આ વિષચક્રથી જ અનાદિ કાળથી આપણું ભવભ્રમણ ચાલતું રહ્યું છે. જ્યાં સુધી દેહાસક્તિ રહેશે, ત્યાં સુધી બીજી ઘણી ઘણી આસક્તિ રહેશે. જ્યાં સુધી આસક્તિ રહેશે, ત્યાં સુધી અણગમો પણ રહેશે. જેને એક વસ્તુ ભાવે છે, એને જ બીજી વસ્તુ નથી ભાવતી. આસક્તિ અને અણગમો... રતિ અને અરતિ.. રાગ અને દ્વેષ.. જીવ સુખી થવા માટે રાગ અને દ્વેષ કરે છે, પણ એને ખબર નથી, કે રાગ અને દ્વેષ એ જ દુઃખના કારણ છે. અવધૂતનું આત્માનુશાસન આ જ તત્ત્વનો આવિષ્કાર કરી રહ્યું છે –
રાગ ને રીસા હોય ખવીસા,
એ તુમ દુઃખ કા દિશા જબ તુમ ઉન કો દૂર કરીસા,
તબ તુમ જગ કા ઈસા ૪
~ 58
–
