________________
આંતરિક સમૃદ્ધિનું જેણે અવલોકન કરી લીધું, એને ઓળખી લીધી અને એને અનુભવી લીધી, એ બહાર કેમ ભટકશે? એ બહાર ડોકિયું પણ કેમ કરશે? ક્યાં પ્રયોજનથી કરશે? જ્ઞાનસાર-ઉપહારમાં કહ્યું છે –
परमार्थयुतं पूर्ण,
__ निःस्पृहं निष्प्रयोजनम्। तत्त्वं सम्प्रेक्षमाणः स्वं,
परत्र किं प्रवर्तते?॥ સ્વ-સ્વરૂપ પર દૃષ્ટિ સ્થિર થઈ જાય, આખા વિશ્વનો જે પાર્થ છે, એ સ્વ-સ્વરૂપમાં જ દેખાય, સ્વ-સ્વરૂપની સ્વતઃ પૂર્ણતા એવી રીતે પ્રત્યક્ષ થાય કે એમાં કશું ઉમેરવા જેવું પણ ન લાગે, અને ઉમેરવાનો અવકાશ પણ ન લાગે, સ્પૃહાનો કે પ્રયોજનનો લવલેશ પણ સ્વ-સ્વરૂપમાં ન લાગે, પછી “પર” માં પ્રવૃત્તિ જ શી રીતે થશે?
ભીતરમાં અનુસંધાન થતાંની સાથે જ સમસ્ત બાહ્ય સાથેનો સંપર્ક કપાઈ જાય છે. ભરતીનું અનુસંધાન એ એવો અભ્યાસ છે, જે આશા ઉપર સો ટકા કાપ મૂકી દે છે. આ જીવનમાં બીજું કાંઈ જ કરવા જેવું નથી, સિવાય આ અભ્યાસ.
વો કાટન કું કરો અભ્યાસા
લાહો સદા સુખવાસા મુજ વન્યવિએ-આ ધાતુ પરથી મોક્ષ શબ્દ બન્યો છે.
-
-----
રૂ 99
–
