________________
ભાવતા ભોજન અને બીજી બાજુ પૂર્ણ નિઃસ્પૃહતા. એક બાજુ ગલગલિયાં થઈ જાય એવા સંયોગ અને બીજી બાજુ અત્યંત નિર્લેપતા.
બે ક્ષણ માટે ઈલાચી પુત્રની દૃષ્ટિ એ દૃશ્ય પર સ્થિર થઈ ગઈ છે, ને ત્રીજી ક્ષણે એના મને વળાંક લીધો.... ક્યાં ભરયૌવનમાં સંયમના પંથે સંચરતા આ મહાત્મા ! ક્યાં આ લાવણ્ય સુંદરી પ્રત્યે ય એમની અસ્ખલિત વિરાગધારા !... ને ક્યાં એક નટડી પ્રત્યે ય મારી કારમી આસક્તિ... જેમ જેમ ઈલાચીપુત્રની વિચારધારા આગળ વધતી જાય છે, તેમ તેમ તેના આશાના બંધનો તૂટતા જાય છે.... વો કાટન હું કરો અભ્યાસા
બુદ્ધિમત્તા આશાપૂર્તિના પ્રયત્નો કરવામાં નથી. એ પ્રયત્નો તો એક પ્રકારનું પાગલપણું છે. જેમ રેતીને પીલવાથી તેલ મળવું અશક્ય છે, તે જ રીતે આશાની પૂર્તિ થવી પણ અશક્ય છે. બુદ્ધિમત્તા તો છે આશાના બંધનને તોડવામાં. પરમપાવન શ્રી આચારાંગસૂત્રમાં કહ્યું છે
आसं च छंदं च विगिंच धीरे
-
હૈ ધીર! તું તારી આશાને છોડી દે અને તારી ઈચ્છાને
છોડી દે.
तुमं चेव सल्लमाह
આ જ તો એ શલ્યો છે, જેમને અંતરમાં સંઘરી રાખીને તું દુઃખી થઈ રહ્યો છે.
84
