________________
જેવા છે સુસંસ્કારો અને કાપવા જેવી છે આશા.
વો કાટલું કરો અભ્યાસ હું રસ્તા પરથી પસાર થઈ રહ્યો છું. સામેથી કોઈ યુવતી આવી રહી છે. મારા મનમાં એને જોવાની ઈચ્છા જાગી રહી છે. હું આંખોને ઢાળી દઉં છું.... માતૃવત્ પરલાપુ - પરસ્ત્રીને “મા” સમાન ગણવી - આ ભાવનાથી મારા આત્માને ભાવિત કરતા કરતા નીચી નજરે ત્યાંથી પસાર થઈ જાઉં છું, તો આશા પર કાપ મુકાઈ જશે.
હું કોઈ જમણવારમાં ગયો છું. મને ખૂબ ભાવતી ૨-૩ વાનગીઓ કાઉન્ટર પર છે. જોતાની સાથે મારા મોઢામાં પાણી આવી જાય છે. આજે તો આ વાનગીઓ પર તૂટી જ પડવું છે, એવી આશા મારા મનમાં જાગે છે, પણ તરત હું કાઉન્ટરની એ સાઈડ જ છોડી દઉં છું. રિમાળ વિપાવિતસાધ્ધ વિરતાના સું તતો સુશોર્ન - જે વસ્તુ જોઈને રાગીને જીભમાં પાણી આવે છે, એ જ વસ્તુના ઉપભોગની ભયંકરતાને જોઈને વિરાગીને આંખમાં પાણી આવી જાય છે – આ શાસ્ત્રવચનનું ચિંતન કરતાં કરતાં હું સાદા દ્રવ્યોથી ભોજન કરીને નીકળી જાઉં છું, તો આશાની બધી જ આશા પર પાણી ફરી વળશે.
હું ખરીદી કરવા નીકળ્યો છું. દુકાનદાર મને આકર્ષક કાપડ બતાવી રહ્યો છે, જોતાની સાથે મારી આંખ એના પર ઠરી જાય છે. એ કાપડ મારા મનમાં વસી જાય છે. પણ હું પાછો ભાનમાં આવું છું. એ કાપડને “ના” પાડી દઉં છું. તો ના
- 86 –––
