________________
કરવા દ્વારા એ જ દ્વેષને ઘટાડી પણ શકાય છે.
આત્માર્થી જીવ રાગ-દ્વેષ સંબધી પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરે છે. રાગ-દ્વેષનો નિગ્રહ કરે છે, અને પ્રતિપક્ષી પ્રવૃત્તિ કરે છે. પરિણામે એના રાગ-દ્વેષને વિદાય લેવાનો એક જ વિકલ્પ બાકી રહે છે. રાગ-દ્વેષના આવરણો દૂર થઈ જાય છે, ને ભીતરમાં રહેલું પરમેશ્વર પદ સ્વયં પ્રગટ થાય છે....
જબ તુમ ઉનકો દૂર કરીસા
તબ તુમ જગ કા પૈસા ભવાભિનંદી જીવ સ્ત્રી, શરીર, પરિવાર, સંપત્તિ.... આ બધાં સંબંધી રાગ-દ્વેષને પોષે એવી પ્રવૃત્તિ કરે છે. એ પ્રવૃત્તિથી એના મનોરથ ફળે કે ન ફળે, પણ એના રાગ-દ્વેષ વધુને વધુ ગાઢ થતા જાય છે, ને પરમેશ્વર પદની વાત તો દૂર રહી, એ પોતે જ વધુને વધુ લાચાર, વિવશ અને દુઃખી થતો જાય છે.
धन्यास्ते भुवि ये निवृत्तमदना
धिग् दुःखिताः कामिनः ધન્ય છે એ જીવો, જેઓ કામનાઓને પાર કરી ગયા છે. કામીઓએ તો પોતે જ પોતાના પગ પર કુહાડો માર્યો છે. હાથે કરીને તેઓ દુઃખી થઈ રહ્યા છે. તેમને જેટલા ધિક્કાર આપીએ, એટલા ઓછા છે.
શ્રીમંતાઈ, યુવાની, રૂપ, શિક્ષણ બધું જ છે, પણ અંતરમાં કામ” રમી રહ્યો છે, તો એ યુવાન સ્ત્રીના પગ ચાટશે, એના માટે ઝુરશે. એના માટે રડશે... એના માટે દુઃખી થશે. એના બીજા
- 73 --
-
