________________
દુશક્ય પણ સુશક્ય બન્યું, તેનું કારણ આ જ સંવેદન હતું –
અવર સબ હી અનેરા મિથિલા જો મારી હોય, તો એ હંમેશ માટે મારી રહેવી જોઈએ. શું એ ભૂતકાળમાં મારી હતી? રે.. હજારો મિથિલાનરેશ આવ્યા ને ગયા. એક એક રાજા આખી જિંદગી એ જ ભ્રમણામાં રાચતા રહ્યા કે મિથિલા મારી છે. ને મિથિલા જાણે મૂંછમાં હસતી રહી. એણે તો આવી હજારો ભ્રમણાઓને જોઈ લીધી હતી. મિથિલા ત્યાંની ત્યાં રહી, અને એના કહેવાતા સ્વામિઓ પોતપોતાને રસ્તે પડી ગયા. જેમ ભાડાનું ઘર એ પોતાનું નથી હોતું. ધર્મશાળાની ઓરડી જેમ પોતાની નથી હોતી. બરાબર એ જ રીતે વહેલા કે મોડા પણ જે વસ્તુને છોડી દેવાની છે, એ વસ્તુ પોતાની નથી હોતી. ભાડાનું ઘર છોડી દીધા પછી જેમ પોતાનું નથી હોતું, એ જ રીતે જ્યાં સુધી એને છોડ્યું નથી, ત્યાં સુધી પણ એ પોતાનું નથી જ હોતું. જે ભાડાનું છે, એ પોતાનું શી રીતે હોઈ શકે?
ધર્મશાળા સમ છે આ તો, કંક પેઢીઓ જુની કૈંક અહીં મુસાફર આવ્યા, કદી થઈ ના સુની એક ઈટ પણ નથી લઈ ગયું, કોઈ અહીં સંગાથે ભાડાનું છે મુક બધી માયા, આ ઘરની સાથે આ
સત્તાના નશામાં ભાન ભૂલેલા મુંજ રાજાને કોઈ હિતેચ્છુએ આ જ ટકોર કરી હતી, “રાજ! આ પૃથ્વી કોઈ રાજાની સાથે પરલોકમાં ગઈ નથી, તો શું તમારી સાથે જશે?”
–- 40 -
–