________________
જગત જીવ હૈ કર્માધીના
અચરિચ કછુઆ ન લીના સુરતમાં લારી પર સેવખમણી ખાતા ખાતા બે યુવાનો વાત કરતા હતા - “યાર! સોનિયાએ આમ કરવું જોઈએ હં.” ભલા માણસ! તું તારી સેવખમણી ખાઈ લે ને. તારો અભિપ્રાય કોઈ માંગતું નથી. તારા અભિપ્રાયનો કોઈ અમલ થવાનો નથી. એની કોઈ નોંધ પણ લેવાનું નથી. જેના ઉપર આપણો કોઈ અધિકાર નથી, એના માટે અભિપ્રાય આપવો, ધારણા બાંધવી, અમુક આગ્રહ રાખવો, એ હાસ્યાસ્પદ નથી?
મનમાં એક વાત જડબેસલાક રીતે બેસાડી દેવી જોઈએ કે જેમ સોનિયા ઉપર મારો કોઈ અધિકાર નથી, જેમ ભારતના વડાપ્રધાન કે અમેરિકાના પ્રમુખ પર મારો કોઈ અધિકાર નથી, એ જ રીતે દુનિયાની કોઈ પણ વ્યક્તિ, વસ્તુ કે ઘટના પર મારો અધિકાર નથી. એમના માટેની મારી ધારણા સાચી જ પડવી જોઈએ, હું ધારું છું એમ જ થવું જોઈએ, એવો મારો આગ્રહ તો ખોટો છે જ, પણ એમના માટે હું કંઈક ધારું છું, એ પણ ખોટું
માથાનો દુઃખાવો ઉપડ્યો છે. એક બાજુ આપણે બામ, હાઈ-પાવર ગોળીઓ, મસાજ વગેરે ઉપચારો કરી રહ્યા છીએ, ને બીજી બાજુ એ દુઃખાવો વધુ ને વધુ અસહ્ય બની રહ્યો છે. કલાકો વીતતા જાય છે, માથું દુઃખતું મટાડવાના આપણા બધા જ ધમપછાડા નિષ્ફળ જઈ રહ્યા છે. અને માથું હવે રીતસર સણકા મારી રહ્યું છે.
— 22 -