Book Title: Gommatasara Karma kanda
Author(s): Nemichandra Siddhant Chakravarti, Jawaharlal Shastri
Publisher: Shivsagar Digambar Jain Granthamala Rajasthan
View full book text
________________
गोम्मटसार कर्मकाण्ड - ६६९
चोद्दस जोग विहीणा तेरस जोएसु ते णियं मोत्तुं ॥ ४ ॥ संजलण णोकसाया संढित्थी वज्ज सत्त जिय जोगा । आहारदुगे हेदू पुरिसे सव्वे विणादव्वा ॥ ५ ॥
इत्थि पाउंसयवेदे आहारदुगूणया होंति । कोहाइकसाए कोहाड़ इयर - दुबालस - विहीणा ॥ ६ ॥
अर्थ - आहारक व आहारकमिश्रकाययोगको छोड़कर शेष १३ योगोंमें निजनज योगके बिना शेष १४ योगों से रहित (५७ - १४) ४३ बन्धप्रत्यय होते हैं (मिथ्यात्व ५, अविरति १२, कषायं २५ और १ स्वकीय योग ये ४३) । आहारक आहारकमिश्रकाययोगमें चारों सञ्चलनकषाय, नपुंसक व स्त्रीवेद बिना ७ नोकषाय एवं स्वकीययोग ( ४+७+१) ऐसे १२ प्रत्यय होते हैं । पुरुषवेदीजीवोंमें स्त्री व नपुंसकवेद बिना ५५, स्त्रीवेद व नपुंसकवेदमें आहारक आहारकमिश्रकाययोग तथा दो प्रतिपक्षी वेद बिना शेष (५७-४) १५३ प्रत्यय होते हैं। विवक्षित क्रोधादिकषायोंमें अपनी चार कषायके अतिरिक्त अन्य १२ कषायोंको कम करनेपर शेष (५७-१२) ४५ प्रत्यय होते हैं।
अब ज्ञानमार्गणा बन्ध प्रत्ययोंका निरूपण करते हैं
१.
मदि सुअअण्णाणेसु आहारदुगूणया मुणेदव्वा । मिस्सतियाहारदुअं वज्जित्ता सेसया दु वेभंगे ॥७ ॥
-
मदि सुअ- ओहिदुगेसुं अणचदु-मिच्छत्तपंचहि विहीणा । हस्सादि छक्क पुरिसो संजलण मण वचि चउर उरालं ॥ ८ ॥
-
मणपज्जे केवलदुवे मण वचि पढमंत कम्म उरालदुगं ।
अर्थ - मत्यज्ञानी और श्रुताज्ञानी जीवोंमें आहारक आहारकमिश्रकाययोगके बिना शेष (५७२) ५५ प्रत्यय; विभङ्गज्ञानियोंमें औदारिकमिश्र, वैक्रियिकमिश्र व कार्मणकाययोगबिना शेष (५५-३) ५२ प्रत्यय; मतिज्ञानी, श्रुतज्ञानी अवधिज्ञानी व अवधिदर्शनी जीवोंमें अनन्तानुबन्धीकषायचतुष्क और पाँच मिथ्यात्व इन ९ बिना (५७-९) ४८ प्रत्यय; मन:पर्ययज्ञानी जीवोंमें हास्यादि ६ नोकषाय, पुरुषवेद, संज्चलनकषाय ४, मनोयोग ४ वचनयोग ४ और औदारिककाययोग ( ६+१+४+४+४+१)
ध. पु. ८ पृ. २६९. २६३, २६४.
-