Book Title: Gommatasara Karma kanda
Author(s): Nemichandra Siddhant Chakravarti, Jawaharlal Shastri
Publisher: Shivsagar Digambar Jain Granthamala Rajasthan
View full book text ________________
गोम्मटसार कर्मकाण्ड-६९९ उपशान्तदोष, उपशान्तमोह, उपशान्तकषायवीतरागछमस्थ, औपशमिकसम्यक्त्व, औपशभिकचारित्र ये सब औपशमिकभाव हैं। ये पूर्वोक्तभाव और दूसरे भी अपूर्वकरण-अनिवृत्तिकरण-सूक्ष्मसांपराय और उपशान्तकषायगुणस्थानोंमें प्रत्येकसमयमें उत्पन्न होनेवाले जो जीवके भाव हैं वे सब औपशमिकजीव भाव हैं।'
क्षीणक्रोध, क्षीणमान, क्षीणमाया, क्षीणलोभ, क्षीणराग, क्षीणदोष, क्षीणमोह, क्षीणकषाय - वीतरागछद्मस्थ क्षायिकसम्यक्त्व, क्षायिकचारित्र, क्षायिकदान-क्षायिकलाभ-क्षायिकभोग-क्षायिकपरिभोग और क्षायिकवीर्य ये पाँच क्षायिकलब्धियाँ, केवलज्ञान, केवलदर्शन, सिद्ध, बुद्ध, परिनिर्वृत्त, सर्वदुःखअन्तकृत, इसीप्रकार अन्यभी क्षायिकभाव जो (अपूर्वकरणगुणस्थान, अनिवृत्तिकरणगुणस्थान, सूक्ष्मसाम्परायगुणस्थान और क्षीणमोह गुणस्थानमें) प्रतिसमय उत्पन्न होते हैं वे सब क्षायिकभाव हैं।'
खाओवसमिगभावो, चउणाण तिदसणं तिअण्णाणं। .
दाणादिपंच वेदगसरागचारित्तदेसजमं ।।८१७ ॥ अर्थ - क्षायोपशमिकभावके मतिज्ञानादि ४ ज्ञान, चक्षुआदि ३ दर्शन, कुमतिआदि ३ अज्ञान, क्षायोपशमिकदान-लाभ-भोग-उपभोग-वार्य, वेदकसम्यक्त्व, सरागचारित्र और देशसंयम ये १८ भेद
विशेषार्थ - क्षायोपशमिकएके न्द्रियलब्धि, क्षायोपशमिक द्वीन्द्रियलब्धि, क्षायोपशमिकत्रीन्द्रियलब्धि, क्षायोपशमिकचतुरिन्द्रियलब्धि, क्षायोपशमिकपञ्चेन्द्रियलब्धि, क्षायोपशमिक मत्यज्ञानी, क्षायोपशभिकश्रुताज्ञानी, क्षायोपशमिक विभंगज्ञानी, क्षायोपशमिक अभिनिबोधिकज्ञानी, क्षायोपशमिक श्रुतज्ञानी, क्षायोपशमिक अवधिज्ञानी, क्षायोपशमिक मन:पर्ययज्ञानी, क्षायोपशमिक चक्षुदर्शनी, क्षायोपशमिक अचक्षुदर्शनी, क्षायोपशमिक अवधिदर्शनी, क्षायोपशमिक सम्यग्मिथ्यात्वलब्धि, क्षायोपशमिक सम्यक्त्वलब्धि, क्षायोपशमिकसंयमासंयमलब्धि, क्षायोपशमिक दानलब्धि, क्षायोपशमिक लाभलब्धि, क्षायोपशमिक भोगलब्धि, क्षायोपशमिक परिभोगलब्धि, क्षायोपशमिक वीर्यलब्धि, क्षायोपशमिक आचारधर, क्षायोपशमिक सूत्रकृद्धर, क्षायोपशमिक स्थानधर, क्षायोपशमिक समवायधर, क्षायोपशमिक व्याख्यानज्ञप्तिधर, क्षायोपशमिक नाथधर्मधर, क्षायोपशमिक उपासकाध्ययनधर, क्षायोपशमिक अन्तकृद्धर, क्षायोपशमिक अनुत्तरोपपादिकदशधर, क्षायोपशमिक प्रश्नव्याकरणधर, क्षायोपशमिक विपाकसूत्रधर, क्षायोपशमिक दृष्टिवादधर, क्षायोपशमिकगणी,
१. ध.पु. १४ पृ. १४/ २. ध.पु. १४ पृ. १५। ३. "ज्ञानाज्ञानदर्शनलब्धयश्चतुस्चिपञ्चभेदा: सम्यक्त्वचारित्रसंयमासंयमाश्च" (त.सू.अ. २-५)
Loading... Page Navigation 1 ... 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871