Book Title: Udanam
Author(s): Jagdish Kashyap
Publisher: Uttam Bhikkhu
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034648/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 46 63 106 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM rAhulasaGkiccAnena AnandakosallAnena jagadIsakassapena ca sampAdito uttamabhikkhunA pakAsito 2481 buddhavacchare (1937 A.C.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAnivedanam pAlivAGamayasya nAgarAkSare mudraNaM atyapekSitamiti nAviditacaraM bhaartiiyetihaasvividissuunnaam| saMskRtapAlibhASayoratisAmIpyAdapi yat parassahasebhyaH jijJAsubhyaH saMskRtajJebhyaH pAligrantharAzyavagAhanaM duSkaramiva pratibhAti tat lipibhedAdeva / etadarthamayamasmAkamabhinavaH prayAsaH / atra nUtanA api pAThabhedAH nidheyA ityAsIdasmAkaM manISA paraM kAlAtyayabhItyA'tra prathamabhAge dhammapadAdanyatra na tat kRtamabhUt / adhoTippaNISu sannivezitAH pAThabhedAH / prAya: Pali Text Society mudritebhyo granthebhya uddhRtAH / arthasAhAyyaM vinA asmatsamIhitaM hRdi nigUhitameva syAt / tatra bhadantena uttamasthavireNa sAhAyyaM pradAya mahadupakRtamiti nivedayaMti-- kAttikazuklakAdazyAM 2480 buddhAbde rAhulaH sAMkRtyAyanaH AnandaH kausalyAyanaH jagadIzaH kAzyapazca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - bodhi- vaggo - 1- bodhi-sutaM 2- bodhi-sutaM 3- bodhi-sutaM 4 - nigrodha- suttaM 5-thera-sutaM 6- kassapa-suttaM 7- pATali sutaM 8- saMgAmajI - suttaM 9 - jaTila-suttaM 10 - bAhiya-sutaM 2 - mucalinda-vaggo 11- mucalinda- suttaM 12- rAjasutaM 13- daNDa-sutaM 14 - sakkAra-suttaM 15 - upAsaka-suttaM 16 - gambhinI suttaM 17- eka putta-suttaM 18- suppavAsA-suttaM 19-visAkhA-suttaM 20- bhaddiya-sutaM sutta-sUcI piTuGko 9 1 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4 4 5 6 10 10 11 11 12 13 14 15 15 18 19 3 - nandavaggo 21- kamma-sutaM 22- nanda-sutaM 23- yasoja- sutaM 24 - sAriputa-suttaM 25- kolita-sutaM 26- pilinda-suttaM 27- kassapa-sutaM 28 - piNDa-sutaM 29 - sippa - sutaM 30 - loka-suttaM 4-- meghiya vaggo 31 - meghiya - suttaM 32- uddhata-suttaM 33- gopAla-suttaM 34- juNhA-sutaM 35- nAga-suttaM 36- piNDola-suttaM 37 - sAriputta-sutaM 38 - sundarI-sutaM 39- upasena- sutaM 40 - sAriputta-suttaM piTThako 21 21 21 24 28 28 28 29 31 32 33 35 35 38 39 40 42 44 44 45 47 x 48 www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] 5- sonathera - vaggo 41 - rAjasutaM 42- appAyuka-suttaM 43-kuTThI-sutaM 44 - kumAra-taM 45 - uposatha-sutaM 46 - soNa-suttaM 47 - revata-suttaM 48-nanda-suttaM 49 - saddAyamAna-suttaM 50 - panthaka-suttaM 6-- jaccandha-vaggo 51 - Ayusama suttaM 52 - osajjana-suttaM 53 - paTisallANa- suttaM 54 - Ahuta-sutaM 55 - kira-sutaM 56 - tisthiya sutaM 57 - subhUti sutaM 58-gaNikA-sutaM 59 -upAli-sutaM 60 - uppajjanti-sUttaM piTThako pula 49 50 50 52 53 58 61 62 62 63 64 64 66 68 69 71 72 73 73 74 74 udAnaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 - culla-vaggo 61 - bhaddiya- sutaM 62 - bhaddiya-suttaM 63 - kAmesu satta-sutaM 64 - kAmesu - satta-suttaM 65-lakuNTaka-suttaM 66-taNhakkhaya-suttaM 67 - papaJcakkhaya- suttaM 68- bhaccAna-suttaM 69- udapAna-sUttaM 70 - udayana-suttaM 8 - pATaligAmiya- vaggo 83 71 - nibbAna-sutaM 72 - nibbAna-suttaM 73 - nibbAna-sutaM 74 - nibbAna-sutaM 75-cunda-suttaM 76 - pATaligAmiya- sutaM 77 - dvidhAtha-sutaM piTThako 76 76 76 77 78 78 79 80 80 81 82 78-visAkhA - sutaM 79-dabba-sutaM 80-0-sutaM 2 0 0 0 83 83 84 84 84 88 92 93 95 95 www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nabho tassa bhagavato arahato sammAsambuddhassa. udAnaM 1-bodhivaggo ( 1-bodhi-suttaM 1 / 1 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJarAya tIre bodhirukkhamUle ptthmaabhismbuddho|| tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallaDakena nisinno hoti vimuttisukhaM pttisNvedii'| atha kho bhagavA tassa sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vuTThahitvA rattiyA paThamaM yAmaM paTiccasamuppAdaM anulomaM sAdhukaM manasAkAsi ccayA saGakhArA, saGakhArapaccayA vijJANaM, vijJANapaccayA nAmarUpaM, nAmarUpapa ccayA saLAyatanaM saLAyatanapaccayA phasso, phassapaccayA vedanA, vedanApa ccayA taNhA, taNhApaccayA upAdAnaM, upAdAnapaccayA bhavo, bhavapaccayA jAti, jAtipaccayA jarAmaraNaM sokaparidevadukkhadomanassupAyAsA sambhavanti / evaM etassa dukkhakkhandhassa samudayo hotIti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udaanesi| yadA have pAtubhavanti dhammA AtApino jhAyato braahmnnss| athassa kaDakhA vapayanti sabbA yato pajAnAti sahetudhammanti // 1 // pAThabhedA aTThakathAtazca padAni-- 1. mahAvagga 11111.3.1.pathaM0--iti sarvatra 1. __2 sukhappaM0--iti B. 111 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM [ 113 (2-bodhi-suttaM 1 / 2 ) evaM me suttaM-ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJjarAya tIre bodhirukkhamUle ptthmaabhismbuddho| tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallaGakena nisinno hoti vimukhattisukhaM paTisaMvedI / atha kho bhagavA tasya sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vuTuhitvA rattiyA majjhimaM yAma paTiccasamuppAdaM paTilomaM sAdhukaM manasAkAsi iti-imasmi asati idaM na hoti, imassa nirodhA idaM nirujjhati yadidaMavijjAnirodhA sakhAranirodho, saGakhAranirodhA vijJANanirodho, vijJANanirodhA nAmarUpanirodho, nAmarUpanirodhA saLAyatananirodho, saLAyataninirodhA phassanirodho, phassanirodhA vedanAnirodho, vedanAnirodhA taNhAnirodho, taNhAnirodhA upAdAnanirodho, upAdAnanirodhA bhavanirodho, bhavanirodhA jAtinirodho, jAtinirodhA jarAmaraNasokaparidevadukkhadomanassupAyAsA nirujjhanti / evametassa dukkhakkhandhassa nirodho hotIti / atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yadA have pAtubhavanti dhammA AtApino jhAyato braahmnnss| athassa kaGakhA vapayanti sabbA yato khayaM paccayAnaM avedIti // 2 // ( 3-bodhi-suttaM 1 / 3 ) evaM me suttaM-ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJjarAya tIre bodhirukkhamUle ptthmaabhismbuddho| tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallar3akena nisinno hoti vimuttisukhaM pttisNvedii|| atha kho bhagavA tassa sattAhassa accayena tamhA saMmAdhimhA vuTuhitvA rattiyA pacchimaM yAmaM paTiccasamuppAdaM anulomaM paTilomaM sAdhukaM manasAkAsi iti-imasmi sati idaM hoti, imassuppAdA idaM uppajjati; imasmiM asati idaM na hoti, imassa nirodhA idaM nirujdhati; yadidaMavijjApaccaya...(=1 su0) dukkhakkhandhassa samudayo hoti| avijjAyatveva asesavirAganirodhA saGakhAranirodho... (=1 su0) dukkhakkhandhassa 2. mahAvagga, 111 / 3-5. 3. mahAvagga, 13126-7. I. sukhapdeg-iti B. I. sukhap-iti B. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 ] thera-suttaM nirodho hotIti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yadA have pAtubhavanti dhammA AtApino jhAyato braahmnnss| vidhUpayaM tiTThati mArasenaM suriyo' va obhAsayamantalikkhanti / / 3 / / (4-nigrodha-suttaM 1 / 4) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJjarAya tIre ajapAlanigrodhe ptthmaabhismbuddho| tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallaGakena nisinno hoti vimuttisukhaM paTisaMvedI / atha kho bhagavA tassa sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vutttthaasi| atha kho aJataro huhuGakajAtiko, brAhmaNo yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavatA saddhiM sammodi, sammodanIyaM kathaM sArANIyaM vItisAretvA ekamantaM aTThAsi, ekamantaM Thito kho so brAhmaNo bhagavantaM etadavoca--kittAvatA nu kho bho gotama brAhmaNo hoti katame ca pana brAhmaNakArakA dhammA', ti ? atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yo brAhmano bAhitapApadhammo nIhuhuDako nikkasAvo yttto| vedantagU vusitabrahmacariyo, dhammena so brAhmaNo brahmavAdaM vadeyya (1) yassussadA natthi kuhiJci loketi // 4 // (5-thera-suttaM 1 / 5) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anaathpinnddikssaaraame| tena kho pana samayena AyasmA ca sAriputto AyasmA ca mahAmoggallAno AyasmA ca mahAkassapo AyasmA ca mahAkaccAyano AyasmA ca mahAkoThito AyasmA ca mahAkappino AyasmA ca mahAcundo AyasmA ca anuruddho AyasmA ca revato AyasmA ca devadatto AyasmA ca Anando yena bhagavA, tenupsngkmiNsu| A hu~huMkAdeg BD 4. 1 mahAvagga, 12 // 1-3. 2 B sukhapdeg. brAhmaNakaraNa dhamma, mahAvagge--brAhmaNakaraNA dhammA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] udAnaM [ 17 addasA kho bhagavA te Ayasmante dUratova Agacchante, disvAna bhikkhU Amantesi"ete bhikkhave ! brAhmaNA Agacchanti, ete bhikkhave ! brAhmaNA aagcchnti|" evaM vRtte aJjataro brAhmaNajAtiko bhikkhu bhagavantaM etad avoca"kittAvatA nu kho bhante brAhmaNo hoti katame ca pana brAhmaNakArakA dhammA'ti ? atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM belAyaM imaM udAnaM udAnesi bAhitvA pApake dhamme ye caranti sadA satA khINasaMyojanA2 buddhA, te ve lokasmiM brAhmaNAti // 5 // (6-kassapa-suttaM 1 / 6) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane klndknivaape| tena kho pana samayena AyasmA mahAkassapo pipphaliguhAyaM viharati, AbAdhiko hoti dukkhito baalhgilaano| atha kho AyasmA mahAkassapo aparena samayena tamhA AbAdhA vuddhaasi| atha kho Ayasmato mahAkassapassa tamhA AbAdhA vuTTitassa etadahosiH yannUnAhaM rAjagahaM piNDAya pviseyynti| tena kho pana samayena paJcamattAni devatAsatAni ussukkaM ApannAni honti Ayasmato mahAkassapassa pinnddpaatpttilaabhaay| atha kho AyasmA mahAkassapo tAni paJcamattAni devasatAni paTikkhipitvA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya rAjagahaM piNDAya pAvisi yena daliddavisikhA kapaNavisikhA peskaarvisikhaa| ahasA kho bhagavA AyasmantaM mahAkassapaM rAjagaha piNDAya carantaM yena daliddavisikhA kapaNavisikhA peskaarvisikhaa| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi anaJaposiM ajJAtaM dantaM sAre patiTTitaM / khINAsavaM vantadosaM tamahaM brUmi brAhmaNanti / / 6 / / (7-pATali-suttaM 17) evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA pATaliyaM* viharati ajakalApake cetiye ajakalApakassa yakkhassa bhvne| 5. / BDdeg karaNA. 2 ABD khINA. 3A ca, ce. 6. 1B vaLahichA. 7. *C cAvAyaM B thArAya. anugacchati AD vaggaguddAna-gAyAM ca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] saMgAmajI-suttaM tena kho pana samayena bhagavA rattandhakAratimisAyaM abbhokAse nisinno hoti, devo ca ekamekaM phusaati| atha kho ajakalApako yakkho bhagavato bhayaM chambhitattaM lomahaMsaM uppAdetukAmo yena bhagavA tenupasaDakami, upasaGakamitvA bhagavato avidUre tikkhattuM akkulopakkulo ti akkulapakkulikaM AkAsi''eso te samaNa ! pisAco'ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yadA sakesu dhammesu pAragU hoti brAhmano, atha etaM pisAcaM ca bakkulaM cAtivattatIti / / 7 / / (8-saMgAmajI-suttaM 1 / 8 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA saGagAmaji sAvatthiM anuppato hoti bhagavantaM dssnaay| assosi kho Ayasmato saGagamajissa purANadutiyikA-ayyo saGagAmaji sAvatthiM anupptto'ti| sA dArakamAdAya jetavana magamAsi" (1) tena kho pana samayena AyasmA saGagAmaji ajhatarasmi rukkhamUle divAvihAraM nisinno hoti| atha kho Ayasmato saGagAmajissa purANadutiyikA yena AyasmA saGagAmaji tenupasaGakami, upasaDakamitvA AyasmantaM saGagAmaji etadavoca--'khuddaputtaM hi samaNa ! posa mnti"| evaM vutte AyasmA saGagAmaji tuNhI' ahosi| dutatiyampi kho Ayasmato sagAmajissa purANadutiyikA taM dArakaM Ayasmato saGagAmajissa purato nikkhipitvA pakkAmi--eso te samaNa ! putto, posa n'nti| atha kho AyasmA saGagAmaji taM dArakaM neva olokesi nApi aalpi| atha kho Ayasmato saGagAmajissa purANadutiyikA avidUre gantvA apalokentI addasAyasmantaM saGgAmaji taM dArakaM neva olokentaM nApi AlapantaM, disvAnassa etadahosi--na cAyaM samaNo puttenA' pi atthikoti (1) tato paTinivattitvA dArakamAdAya pkkaami| ahasA kho bhagavA dibbena cakkhunA visuddhena ati 1A akkulobakkulo. 2A akkulavakkulikaM; BD pustakayorazuddhaH. 3B esa. ___+ BD pustakayorantimaH pAdo'zuddho gAkAnteca--samativattati A ca vItivattati. atrAnugamyate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM 6] [ 1 / 10 kkantamAnusakena Ayasmato saGgAmajissa purANadutiyikAya evarUpaM vippakAraM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- Ayanti nAbhinandati, pakkAmanti na socati / sagA saGgAmaji muttaM tamahaM brUmi brAhmaNaM'ta // 8 // ( 6 - jaTila - suttaM 16 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA gayAyaM viharati gayAsIse / tena kho pana samayena sambahulA jaTilA sItAsu hemantikAsu rattIsu antaraTThake himapAtasamaye gayAyaM ummujjanti' pi nimujjanti' pi ummujjanimujjaM pi karonti osiJcanti piariMga pi juhanti - iminA suddhIti / addasA kho bhagavA te sambahule jaTile sItAsu hemantikAsu rattIsu antaraTThake himapAtasamaye gayAyaM ummujjantepi nimujjante pi ummujjanimujjaM karonte pi osiJcante pi agga pi juhante - iminA suddhIti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- na udakena suci hoti, bahvettha nhAyatI / jano, 1 yamhi saccaJca dhammo ca so suci so ca brAhmano'ti // 9 // ( 10 - bAhiya-suttaM 1 / 10 ) - evaM me suttaM-- ekaM samayaM bhagavA sAvatyiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassArAme / tena kho pana samayena bAhiyo dArucIriyo / suppArake2 paTivasati samuddatIre, sakkato hoti garukato hoti mAnito pUjito apacito lAbhI cIvarapiNDapAtasenAsanagilAnapaccayabhesajjaparikkhArAnaM / atha kho bAhiyassa dArucIriyassa evaM cetaso pariviitakko udapAdi yenu kho keci loke arahanto vA arahattamaggaM vA samApannA ahaM tesaM anynytroti| atha kho bAhiyassa dArucIriyassa purANasAlohitA devatA anukampikA atyakAmA bAhiyassa 9. BD nAyati. nhAyatI - iti paThanIyam / 10. 1 AD ciriyo - iti sarvatra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 AD supA. www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 / 10 ] bAhiya-suttaM [7 dArucIriyassa cetasA ceto parivitakkamajJAya yena bAhiyo dArucIriyo tenupasaGkami, upasakamitvA bAhiyaM dArucIriyaM etadavoca--'neva kho tvaM bAhiya arahA nApi arahattamaggaM vA samApanno, sA pi te paTipadA natthi, yAya tvaM arahA vA assa arahattamaggaM vA samApanno / ' __ atha kho kecarahi sadevake loke arahanto vA arahantamaggaM vA samApannA3"ti? "atthi bAhiya ! uttaresu janapadesu sAvatthI nAma ngrN| tattha so bhagavA etarahi viharati arahaM smmaasmbuddho| so hi bAhiya ! bhagavA arahA ceva arahattAya ca dhammaM desetiiti'| __ atha kho bAhiyo dArucIriyo tAya devatAya saMvejito tAvadeva suppaarksmaa| pkkaami| sabbattha ekarattiparivAsena yena bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassArAme tenup-sngkmi| tena kho pana samayena sambahulA bhikkhU abbhokAse cakamanti / atha kho bAhiyo dArucIriyo yena te bhikkhU tenupasaDakami, upasaGakamitvA te bhikkhU etadavoca--"kahaM nu kho bhante ! etarahi bhagavA viharati arahaM sammAsambuddho, dassanakAmamhA mayaM taM bhagavantaM arahantaM smmaasmbuddhnti| "antaragharaM paviTTho kho bAhiya ! bhagavA pinnddaayaa'ti| atha kho bAhiyo dArucIriyo taramAnarUpo jetavanA nikkhamitvA sAvatthi pavisitvA addasa bhagavantaM sAvatthiyaM piNDAya carantaM pAsAdikaM dassanIyaM santindriyaM santamanasaM uttamadamathasamathamanuppattaM dantaM guttaM santindriyaM nAgaM, disvA yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavato. pAde sirasA nipatitvA bhagavantaM etadavoca--"desetu me bhante ! bhagavA dhamma, desetu sugato dhamma, yaM mama assa dIgharattaM hitAya sukhAyAti / " evaM vutte bhagavA bAhiyaM dArucIriyaM etadavoca-"akAlo kho tAva bAhiya! paviTThamhA pinnddaayaati|" dutiyampi kho bAhiyo dArucIriyo bhagavantametadavoca"dujjAnaM kho pana taM bhante, bhagavato vA jIvitantarAyAnaM mahyaM vA jIvitantarAyAnaM, desetu me bhante !... sukhaayaati|" dutiyampi kho bhagavA bAhiyaM dArucIriyaM etadavoca-"akAlo... pinnddaayaati| tatiyaM pi kho bAhiyo dArucIriyo bhagavantaM etadavoca--"dujjAnaM . . . desetu . . . sukhAyAti / 1A sammA-iti sarvatra. AB ko; nAsti pustake C. 3AB o. 4A supA0, B supArakamhA. B a0. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ] udAnaM [ 1110 "tasmAdiha te bAhiya ! evaM sikkhitabbaM--diDhe diTThamattaM bhavissati, sute sutamattaM bhavissati, mute mutamattaM bhavissati, vijhAte vijJAtamattaM bhavissati / evaM hi te vAhiya ! sikkhitabbaM / yato kho te bAhiya, diThe dimattaM bhavissati ... vicAte vijJAtamattaM bhavissati tato tvaM bAhiya, na tattha, yato tvaM bAhiya neva'ttha', tato tvaM bAhiya ! nevidha na huraM na ubhayamantarena, eseva'nto dukkhssaati|" ___atha kho bAhiyassa dArucIriyassa bhagavato imAya saMkkhittAya dhammadesanAya tAvadeva anupAdAya Asavehi cittaM vimucci / atha kho bhagavA bAhiyaM dArucIriyaM iminA saMkhittena ovAdena ovaditvA pkkaami| atha kho acirapakkaMtassa bhagavato bAhIyaM dArucIriyaM gAvI taruNavacchA adhipAtetvA jivitA voropesi| atha kho bhagavA sAvatthiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto sambahulehi bhikkhUhi saddhi nagaramhA nikkhamitvA ahasa bAhiyaM dArucIriyaM kAlaMkataM, disvAna bhikkhU Amantesi-"gaNhatha bhikkhave bAhiyassa dArucIriyassa sarIrakaM, maJcakaM AropetvA nIharitvA jhApetha thUpaJca'ssa karotha, sabrahmacArI vo bhikkhave! kaalNkto'ti|" ___"evaM bhante'ti kho te bhikkhU bhagavato paTisuNitvA bAhiyassa dArucIriyassa sarIraka maJcakaM AropetvA nIharitvA jhApetvA thUpaJca'ssa karitvA yena bhagavA tenupasaMkamisu; upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantametadavocuM-"daDDhaM bhante! bAhiyassa dArucIriyassa sarIraM thUpo cassa kato, tassa kA gati ko abhisamparAyoti / " "paNDito bhikkhave, bAhiyo ! dArucIriyo paccapAdi dhammassAnudhammaM, na ca maM dhammAdhikaraNaM viheseti, parinibbuto bhikkhave ! bAhiyo dArucIriyoti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yattha Apo ca paThavI tejo vAyo na gAdhati, na tattha sukkA jotanti Adicco na ppakAsati, 1 evameva A pustake; B--na natha, pazcAt tato tvaM bAhiya na tattha, yato tvaM bAhiya pi(! )tatya, tato.....D...yattatya, pazcAt tato tvaM bAhiya yattatthA, yato tvaM bAhiya nevattha, tato......aspaSTaM kaTThakathA vAkyam. 2 AB adhipAtitvA, D. avivAditvA. 3 AC saccavAdi; C paTipaJji; B saccapAdi. * A. patha0. 5 dRzyate 3 saMyuttA0, 137. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1110 ] bAhiya-suttaM na tattha candimA bhAti tamo tattha na vijjati, yadA ca attanA vedi muni so tena brAhmaNo, atha rUpA arUpA ca sukhadukkhA pamuccatIti // 10 // __ ayaM pi udAno vutto bhagavatA iti me sutnti| bodhivaggo paThamo tatra uddAnaM bhavatitayo ca bodhi, nigrodho te therA kassapena ca pATalI2 sAmaji jaTilA cAhiyena te dasA 3ti / / I A patha0. 2 B vAyA (!). A te rasA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-mucalinda-vaggo (11-mucalinda-suttaM 2 / 1) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJjarAya tIre mucalindamUle ptthmaabhismbuddho| tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallaGakena nisinno hoti vimuttisukhaM paTisaMvedI / tena kho pana samayena mahA akAlamegho udapAdi, sattAhavaddalikA sItavAtA' duddinii| atha kho mucalindo nAgarAjA sakabhavanA nikkhamitvA bhagavato kAyaM sattakkhattuM bhogehi parikkhipitvA upari muddhani mahantaM phaNaM vihacca aTThAsi-mA bhagavantaM sItaM, mA bhagavantaM uNhaM, mA bhagavantaM DaMsamakasavAtAtapasirisapasaMphasso' ti / atha kho bhagavA tassa sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vuDhAsi / atha kho mucalindo nAgarAjA viddhaM vigatavalAhakaM devaM viditvA bhagavato kAyA bhoge viniveThetvA sakavaNNaM paTisaMharitvA mANavakavaNaM abhinimminitvA bhagavato purato aTThAsi paJjaliko bhagavantaM nmssmaano| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi sukho viveko tuTussa sutadhammassa passato, avyApaJjhaM sukhaM loke pANabhUtesu sNymo| sukhA virAgatA loke kAmAnaM samatikkamo, asmimAnassa yo vinayo etaM ve paramaM sukhanti // 1 // 11. 1 draSTavyaM mahAvagge, 1 // 3 // 1-4 2 A muJca,deg 3 A vaTTa, 4 C mahAvagge ca--a. 5 sarisapa. " evameva paThyate D. mahAvagge ca; ABdegjjaM. 10 ] [211 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDa-sutaM ( 12 -- rAja- suttaM 2 / 2 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / 2 / 3 ] tena kho pana samayena sambahulAnaM bhikkhUnaM pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantAnaM upaTThAnasAlAyaM sannisinnAnaM sannipatitAnaM ayamantarAkathA 1 udapAdi - " ko nu kho Avuso ! imesaM dvinnaM rAjUnaM mahaddhanataro vA mahAbhogataro vA mahAkosataro vA mahAvijitataro vA mahAvAhanataro vA mahabbalataro vA mahiddhikataro vA mahAnubhAvataro vA rAjA vA mAgadho seniyo bimbisAro rAjA vA pasenadi kosaloti / " ayaJcarahi tesaM bhikkhUnaM antarAkathA hoti vippakatA / / atha kho bhagavA sAyaNhasamayaM paTisallAnA vuTThito yenupaTTAnasAlA tenupasaGakami, upasaGkamitvA paJJatte Asane nisIdi, nisajja kho bhagavA bhikkhU Amantesi-- " kAyAnu'ttha bhikkhave ! etarahi kathAya sannisinnA sannipatitA kA ca pana vo antarAkathA vippakatA 2ti / [ 11 "idha bhante ! amhAkampi pacchAbhattaM. udapAdi...... pasenadi kosaloti' / ayaM kho no bhante ! antarAkathA vippakatA / atha kho bhagavA anuppatto 'ti / "na kho bhikkhave ! tumhAkaM paTirUpaM kulaputtAnaM saddhAya* agArasmA anagAriyaM pabbajitAnaM yaM tumhe evarUpi kathaM katheyyAtha / sannipatitAnaM vo bhikkhave ! dvayaM karaNIyaM dhammikathA 'ariyo vA tumhIbhAvo " ti / atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yaM ca kAmasukhaM loke yaM cidaM diviyaM sukhaM / taNhakkhayasukhassa te kalaM7 nagdhanti soLasinti // 2 // ( 13 - daMDi - suttaM 2/3 ) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / 12. ' hastalekheSu kvacid antarakathA 0 3 ayaM pAThaH 28, 29 2 sarvatra thA - deg tA; C zodhitaM ' thA = 'tA. + A D saddhAnaM ; B saddhA; saMskRtaH su0 28, 29 taH ca * AD tuhibhAo BLaM 5 B taH saMskRtaH dhammikA kathA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM [ 2 / 4 tena kho pana samayena sambahulA kumArakA antarA ca sAvatthiM antarA ca jetavanaM ahiM daNDena hananti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramadAyasAvatthiM piNDAya paavisi| ahasA kho bhagavA sambahule kumArake antarA ca savatthiM antarA ca jetavanaM ahiM daNDena hnnte| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi sukhakAmAni bhUtAni yo daNDena vihiNsti| attano sukhamesAno pecca so na labhate sukhaM / sukhakAmAni bhUtAni yo daNDena na hiNsti| attano sukha mesAno pecca so labhate sukhanti., // 3 // ( 14--sakkAra-suttaM 2 / 4) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA sAvatyiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA sakkato hoti garukato hoti mAnito pUjito apacito lAbhI cIvarapiNDapAtasenAsanagilAnapaccayabhesajjaparikkhArAnaM [suttaM10 sAdRzyaM], bhikkhusaMghopi sakkato....... pe....... parikkhArAnaM / ajhatitthiyA pana paribbAjakA bhagavato sakkAraM asahamAnA bhikkhusaMghassa ca gAme ca arane ca bhikkhU disvA asabbhAhi pharusAhi vAcAhi akkosanti paribhAsanti rosanti vihesnti| atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenupasaGakamisu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM "etarahi bhante ! bhagavA sakkato garukato.....pe..... parikkhArAnaM, bhikkhusaMghopi sakkato garukato....pe . . . . parikkhArAnaM, aJatitthiyA pana paribbAjakA asakkatA agarukatA....pe... parikkhArAnaM / atha kho te bhante ! ajhatitthiyA parivbAjakA bhagavato sakkAraM . . . . pa . . . vihesantIti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi 13. A pacca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 / 5 ] upAsaka-suttaM 1 1 gAme araJJe sukhadukkhaphuTTho nevattatto no parato dahetha phusanti phassA upadhiM 2 paTicca, nirupadhi kena phuseyyu~ phassAti // 4 // [ 13 ( 15 - upAsaka suttaM 215 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena aJJataro icchAnaGagalako 3 upAsako sAvatthiM anupapatto hoti kenacideva karaNIyena / atha kho so upAsako sAvatthiyaM taM karaNIya N tIretvA yena bhagavA tena upasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho taM upAsakaM bhagavA etadavoca -- "cirassaM kho tvaM upAsaka ! imaM pariyAyaM akAsi yadidamidhAgamanAyA' ti" / "cirapaTikAhaM' bhante ! bhagavantaM dassanAya upasaGkamitukAmo, apicAhaM kehici kiccakaraNIyehi vyAvato evAhaM nAsakkhiM bhagavantaM dassanAya upasaGkamitunti / " atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- sukhaM vata ! tassa na hoti kiJci satkhAtadhammassa vahussutassa / sakiJcanaM passa vihamAnaM, jano janamhi paTibandharUpo " // 5 // G 14. 1 B dasAtha ( ? ) ; C neva' attato no parato rahethA ( ? ) 'ti. ahaM sukhito c 'AhaM dukkhito. paren' idaM mayhaM sukhadukkhaM uppAditanti ca neva attato no [ tyajyate] parato taM sukhadukkhaM Thapetha ( ? ). dahetha - - iti paThanIyaM kimu ? AD upadhi. 2deg dhI - - iti hastalekhe. 15. 3C icchAnaGagalanAmako kosalesu eko brAhmaNagAmo taM nivAsi - tAya ( ? ) tattha vA to bhavo' tija vA icchAnaGgalako upAsako 'ti. 4A ciraM; Pdeg; C spaSTayati-- cirapaTiko ahaM cirakAlato paTThAya ahaM. 5 A vyAvaho'; D vyAvaho. ' atra 206 ityatra ca azuddho hastalekhaH. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM ( 16 - gabminI - suttaM 2 / 6 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatyiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena aJJJatarassa paribbAjakassa daharA mANavikA pajApatI hoti gabbhinI upavijaJJA / atha kho sA paribbAjikA taM paribbAjakaM etadavoca - "gaccha tvaM brAhmaNa ! telaM Ahara, yaM me vijAtAya bhavissatI 'ti / evaM vRtte so paribbAjako taM paribbAjikaM etadavoca - " kuto panAha bhotiyA telaM AharAmI' ti / dutiyampi kho sA paribbAjikA taM paribbAjikaM etadavoca - "gaccha tvaM brAhmaNa! telaM Ahara, yaM me vijAtAya bhavissati / " dutiyampi kho so paribbAji ko taM paribbAjikaM etadavoca - ' kuto panAhaM bhotiyA telaM AharAmI "ti / tatiyaM pi kho sA paribbAjikA taM paribbAjikaM etadavoca--"gaccha tvaM brAhmaNa ! telaM Ahara, yaM me vijAtAya bhavissatI 'ti / tena kho pana samayena raJJo pasenadissa kosalassa koTThAgAre samaNassa vA brAhmaNassa vA sappissa' vA telassa vA yAvadatthaM pAtuM dIyati no nIharituM / atha kho tassa paribbAjakassa etadahosiJo kho pana pasenadissa 2 . nIharituM / yannUnAhaM raJJo pasenadissa 2 kosalassa koTThAgAraM gantvA telassa yAvadatthaM pivitvA gharaM AgantvA uggiritvAna dadeyyaM yaM imissA vijAtAya bhavissatIti / 14 ] [ 26 atha kho so paribbAjako raJJo pasenadissa kosalassa koTThAgAraM gantvA telassa yAvadatthaM pivitvA' gAraM gantvA neva sakkoti uddhaM kAtuM na pana adho / so dukkhAhi tibbAhi kharAhi kaTukAhi vedanAhi phuTTho AvaTTati parivaTTati ca / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya sAvatthi piNDAya pAvisi / asA kho bhagavA taM paribbAjakaM dukkhAhi tibbAhi kharAhi kaTukAhi vedanAhi phuTTha AvaTTamAnaM parivaTTamAnaM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- sukhino vata ye akiJcanA, vedaguno hi janA akiJcanA / sakiJcanaM parasa vihaJJamAnaM, jano janamhi paTibandhacitto // 6 // 16. 1A sabbissa - sarvatra. 2B pasenadikosalassa. 3 A gaMtvA. 4B janasmiM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 / 7 ] suppavAsA-sutta [ 15 ( 17-ekaputta-suttaM 217 ) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena aJjatarassa upAsakassa ekaputtako piyo manApo kAlaGakato hoti / atha kho sambahulA upAsakA allavatthA allakesA divAdivassa yena bhagavA tenupsngkmisu| upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinne kho te upAsake bhagavA etadvoca-"kinnu tumhe upAsakA allavatthA allakesA idhupasaGakamantA divAdivassA' ti ? __ evamutte so upAsako bhagavantaM etadavoca-"mayhaM kho bhante! ekaputtako piyo manApo kAlaGakato, tena mayaM allavatthA allakesA idha upasaMkamantA divAdivassA"ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesipiyarUpA sAtagadhitA ve devakAyA puthumAnusA ca aghAvino parijunnA maccurAjassa vasaM gacchanti / ye ve divA ca ratto ca appamattA jahanti piyarUpaM, te ve khaNanti aghamUlaM maccuno AmisaM durativattanti // 7 // ( 18-suppavAsA-suttaM 217) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA kuNDiyAyaM viharati kuNDiTThAnavane / tena kho pana samayena suppavAsA koliyadhItA satta vassAni garbha dhAreti 17. CdivAdivassA'ti divasassa pi divA majjhantike kAle ti attho. 2AC piyarUpAsAtadeg; B piyarUpasAgatade; D piyarUpasAtagavidhitA; C vyAkhyAyate ye...... piyarUpesu assAdena giddhA te......... piyarUpAsAtagabhitA (?) 18. 3C kuNDikAyaM; D kuNaTikAyaM. + So AB kuNDikAnavane; C. kuNDidhAnavane; D kuNTAnavane. SAD kvacit-suppavAsA. A prAyeNa-koliyodeg; B C D koliyadeg; C koliyadhItA'ti koliyarAjadhItA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] udAnaM [ 27 sattAhaM mulhgmbhaa| sA dukkhAhi tibbAhi kharAhi kaTukAhi vedanAhi phuTThA tIhi vitakkehi adhivAseti-'sammA sambuddho vata! bho bhagavA, yo imassa evarUpassa dukkhassa pahAnAya dhamma deseti, suppaTipannovata tassa bhagavato sAvakasaMgho, yo imassa eva rUpassa dukkhassa pahAnAya paTipanno, susukhaM vata nibbAnaM yadidaM evarUpaM dukkhaM na saMvijjatI' ti| __ atha kho suppavAsA koliyadhItA sAmikaM Amantesi-'ehi tvaM ayyaputta, yena bhagavA tenupasaGakama, upasakamitvA mama vacanena bhagavato pAde sirasA vandAhi, appAbAdhaM appAtakaM lahuTThAnaM balaM phAsuvihAraM puccha-'suppavAsA bhante ! koliyadhItA bhagavato pAde sirasA vaMdati, appAbAdhaM appAtakaM lahuTThAnaM balaM phAsuvihAraM pucchatI' ti| evaJca vadehi-'suppavAsA bhante! koliyadhItA satta vassAni...pe.. . mulhgbbhaa| sA dukkhAhi... pe... adhivAsetisammAsambuddho vata bho bhagavA ...pe...saMvijjatI' ti| "paramaM" iti so koliyaputto suppavAsAya koliyadhItAya paTissutvA yena bhagavA tenupasami , upasaGgakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTThAsi, ekamantaM Thito kho koliyaputto bhagavantaM etadavoca-"suppavAsA bhante ! koliyadhItA bhagavato pAde sirasA vandati, appAbAdhaM... phAsuvihAraM pucchati, evaJca vadati-suppavAsA bhante koliyadhItA sattavassAni...pe... mulhgbbhaa| sA...pe...adhivAseti : ...pe... saMvijjatI" ti| "sukhinI hotu suppavAsA koliyadhItA arogA arogaM puttaM vijAyatU" ti / sahavacanA ca pana bhagavato suppavAsA koliyadhItA sukhinI arogA aroga puttaM vijaayi| "evaM bhante" ti kho so koliyaputto bhagavato bhAsitaM abhinanditvA anumoditvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA yena sakaM gharaM tena paccAyAsi / ahasA kho koliyaputto suppavAsaM koliyadhItaraM sukhinaM arogaM arogaM puttaM vijAtaM, disvAna'ssa etadahosi-'acchariyaM vata ! bho, abbhutaM vata bho, tathAgatassa mahiddhikatA mahAnubhAvatA, yatra hi nAmayaM suppavAsA koliyadhItA sahavacanA pana bhagavato sukhinI arogA arogaM puttaM vijAyatI' ti attamano pamudito pItisomanassajAto ahosi / atha kho suppavAsA koliyadhItA sAmikaM Amantesi-"ehi tvaM ayyaputta ! yena bhagavA tenapasakama, upasaGakamitvA mama vacanena bhagavato pAde sirasA 1A panno. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 217 ] suppavAsA-suttaM vaMdAhi-suppavAsA bhante koliyadhItA bhagavato pAde sirasA vandatI' ti| evaJca vadehi-'suppavAsA bhante koliyadhItA sattavassAni gabbhaM dhAresi sattAhaM muLhagabbhA sA etarahi sukhinI arogA arogaM puttaM vijAtA, sA sattAhaM bhikkhusaMgha bhattena nimante'ti / adhivAsetu kira bhante bhagavA suppavAsAya koliyadhItAya satta bhattAni saddhi bhikkhusaMghenA' ti| "paramati kho so koliyaputto suppavAsAya koliyadhItAya paTissutvA yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho so koliyaputto bhagavantaM etadavoca-"suppavAsA bhante ! koliyadhItA bhagavato pAde sirasA vandati evaJca vadeti--suppavAsA ...pe... muLhagabbhA sA etarahi sukhinI ...pe... bhikkhusNghenaa"ti| tena kho pana samayena aJjatarena upAsakena buddhapamukho bhikkhusaMgho svAtanAya bhattena nimaMtito hoti| so ca upAsako Ayasmato mahAmoggallAnassa upaTThAko hoti / atha kho bhagavA AyasmantaM mahAmoggallAnaM Amantesi--"ehi tvaM moggallAna ! yena so upAsako tenupasaGakama, upasaGakamitvA taM upAsakaM evaM vadehi "suppavAsA AvusoM koliyadhItA . . . pa ... muLhagabbhA / sA etarahi... pe...nimantesIti karotu suppavAsA koliyadhItA satta bhattAni, pacchA so karissati tuyha eso2 upaTThAko'ti / ___"evaM bhante"ti kho AyasmA mahAmoggalAno bhagavato paTissutvA yena so upAsako tenupa saGkami, upasaGakamitvA taM upAsakaM etadavoca-"suppavAsA Avuso...pe...nimantesIti / karotu...pe...bhattAni, pacchA tvaM karissasI"ti / "sa ce me bhante! ayyo mahAmoggallAno tiNNaM dhammAnaM pATibhogo 4 bhogAnaJca jIvitassa saddhAya ca, karotu suppavAsA koliyadhItA satta bhattAni / pacchA'haM karissAmI" ti| dvinnaM kho ca tesaM Avuso dhammAnaM pATibhogo 4 bhogAnaJca jIvitassa ca, saddhAya pana tvaM yeva pATibhogo' ti| "sa ce me bhante ! ayyo mahAmoggallAno dvinnaM dhammAnaM pATibhogo bhogAnajaca jIvitassa ca karotu ... karissAmI' ti| atha kho AyasmA mahAmoggallAno taM upAsakaM sajJApetvA yena bhagavA 1 A mahAmoggalAnassa--iti sarvatra / 2 A tumha' eso [ = tumhaM, eso]; BC tuyha eso [ = tuyhaM eso]. 3 A paTisutthA; B paTissunitvA. 4 AB kvIcat pAtibhogo. 5A yojayati (?)-sajAtehIti; tyaktaM BCD. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] udAnaM [ 2 / 9 tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM etadavoca - "saJJatto bhante ! so upAsako mayA, karotu suppavAsA koliyaghItA satta bhattAni pacchA so karissatI " ti / atha kho suppavAsA koliyaghItA sattAhaM buddhapamukhaM bhikkhusaMghaM paNItena khAdanIyena bhojanIyena sahatthA santappesi sampavAresi, taM ca dArakaM bhagavantaM vandApesi sabbaM ca bhikkhusaMghaM / atha kho AyasmA sAriputto taM dArakaM etadvoca--"kacci te dAraka ! khamanIyaM, kacci yApanIyaM, kacci na kiJci dukkha "nti ? "kuto me bhante sAriputta ! khamanIyaM kuto yApanIyaM / satta vassAni me lohitakumbhiyA' TThAnI" ti / atha kho suppavAsA koliyadhItA -- " putto me dhammasenApatinA saddhi mantetI' ti attamanA pamuditA pItisomanassajAtA ahosi / atha kho bhagavA suppavAsaM koliyaghItaraM etadvoca - "iccheyyAsi tvaM suppavAse ! aJJaM pi evarUpaM putta "nti / "iccheyyAmahaM" bhagavA ! aJJAni pi evarUpAni satta puttAnI' ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- asAtaM sAtarUpena piyarUpena appiyaM dukkhaM sukhassa rUpena pamattamativattatIti // 8 // ( 16 - visAkhA - suttaM 26 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati pubbArAme bhigAramAtupAsAde / 4 tena kho pana samayena bisAkhAya migAramAtuyA kocideva attho raJje pasenadimhi kosale paTibandho' hoti / taM rAjA pasenadi kosalo na yathAdhippAyaM tIreti / atha kho visAkhA migAramAtA divAdivasseva yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho CD degyaM; A' kubbhiyA; C lohitakabhbhiyaM vuTTAnIti mAtu-kucchiyaM attano gabbhAvAsadukkhaM sandhAya vadati. 2D ahaM, iccheya'haM. 3 C vyAkhyAyate-- ativattati abhibhavati. 4 B pasenadikosale 5 Bdeg baddho.. paTibandha - = paTibaddha, E. Muller, P.L.P.22; D_pazcAt ' baddho ; ACdeg bangho 0. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010 ] bhaddiya-suttaM [ 19 visAkhaM migAramAtaraM bhagavA etadvoca-"handa ! kuto nu tvaM visAkhe, Agacchasi divAdivassA"ti ? "idha me bhante kocideva attho ...pe... tIre"ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesisabbaM paravasaM dukkhaM, sabbaM issariyaM sukhaM / saadhaarnne| vihacanti, yogA hi duratikkamA 'ti // 9 // (20-bhaddiya-suttaM 2 / 10 ) evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA anupiyAyaM viharati ambvne| tena kho pana samayena AyasmA bhaddiyo kAligodhAyaputto araJjagato pi rukkhamUlagato pi sujhAgaragato pi abhikkhaNaM udAnaM udAnesi--'aho sukhaM aho sukha'nti ! assosuM kho sambahulA bhikkhU Ayasmato bhaddiyasya kAli godhAya puttassa araJjagatassa pi rukkhamUla gatassa pi sujhAgAragatassa pi abhikkhaNaM udAnaM udAnentassa / sutvAna tesaM etadahosi-'nissaMsayaM kho Avuso! AyasmA bhadiyo kAligodhAya' putto anabhirato brahmacariyaM carati ; yassa pubbe agArikabhUtassa rajjasukhaM sotaM anussaramAno araJjagato pi... abhikkhaNaM udAnaM udAneti-aho sukhaM aho sukha'nti ! __atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenupasakarmisu, upasaDakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM--'AyasmA bhante ! bhaddiyo kALigodhAya putto araJjagato pi...udAneti--'aho sukhaM sukha'nti ! nissaMsayaM kho bhaddayo kALigodhAya putto anabhirato...pe... .ahosukha"nti ! IC vyAkhyAyate sAdhAraNo payojane sAdhetabbe sati. 20. draSTa vyaM cullavagga, 7 / 1,5 10 jAtake ca. A kvacit kALideg. BCD kALi sarvatra ICyaM so pubbe agAriya bhUto samAnoti vatvA anubhAvI'ti vacanasesena keci atthaM vaNati apare saMghA nipaThantiH yaM sa pubbe agAriyabhatassA'ti. tattha yaM sAti yaM assa (!)......yaM pubbe agAriyaM', pazcAt-sayaM pubbe, pazcAt-yaM pubbe. __4A rajjaMsa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] udAnaM [ 2 / 10 atha kho bhagavA aJjataraM bhikkhaM Amantesi-"ehi tvaM bhikkhu ! mama vacanena bhaddiyaM bhikkhaM Amantehi-satthA taM Avuso bhaddiya, aamNtetii"ti|| "evaM bhante'ti kho so bhikkhu bhagavato paTissutvA yenA' yasmA bhaddiyo kAligodhAya putto ten' upasaGakami, upasaGakamitvA AyasmantaM bhaddiyaM kALigodhAya puttaM etadavoca-"satyA taM Avuso bhaddiya ! AmantetI"ti? ___"evaM Avuso"ti kho AyasmA bhaddiyo kALigodhAya putto tassa bhikkhuno paTissutvA yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisiidi| ekamantaM nisinnaM kho AyasmantaM bhaddiyaM kALigodhAya puttaM bhagavA etadavoca-"saccaM kira tvaM bhahiya ! araJjagato"pi...sukha"nti ? "evaM bhante !" ti| "kaM pana tvaM bhaddiya, atthavasaM sampassamAno arAgato...sukha"nti ? "pubbe me bhante agArikabhUtassa rajjasukhaM karontassa anto pi antepure rakkhA susaMvihitA ahosi bahipi antepure rakkhA susaMvihitA ahosi / anto pi nagare rakkhA susaMvihitA ahosi bahi pi nagare rakkhA susaMvihitA ahosi / anto pi janapade rakkhA susaMvihitA ahosi bahi pi janapade rakkhA susaMvihitA ahosi / so kho ahaM bhante ! evaM rakkhito gopito santo bhIto ubbiggo ussaGakI uttrasto vihaasiN| etarahi kho pana ahaM bhante! araJjagatopi rukkhamUlagato pi sujhAgAragato pi ekako abhIto anubbiggo anussaGakI anuttrasto apposukko pannalomo paradavutto migabhUtena cetasA viharAmi / imaM kho ahaM bhante ! atyavasaM sampassamAno araJjagato...pe... udAnasiM ....sukha"nti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiyassantarato na santi kopA, iti bhavAbhavataJca viitivtto| taM vigatabhayaM sukhi asokaM devA nAnubhavanti dassanAyA 'ti // 10 // mulinda-vaggo dutiyo tassuddAnaMmucanindo 6, rAjA, daNDe na sakkAro, upAsakena ca / garimanI, ekaputto ca, suppavAsA, visAkhA ca kAligodhAya bhAddiyoga, ti / 1AdegsI. 2A rajjasukhaM karentassa; Ddegkarontassa; B rajjaM kArentassa 3AC paravutto; B caradavutto; D yadavutto; C (=aTThakathA) pustake vyAkhyAyate-parehi dinnena civarAdinA vattamAno. [cullavagga pAThaH-paradavutto]. +A idaM 5A muJcadeg. ABDA. Aoana; BDdegA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-nandavaggo __ . (21-kamma-suttaM 3 / 1 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena ajJataro bhikkhu bhagavato avidUre nisinno hoti pallakaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya purANakammavipAkajaM dukkhaM tippaM kharaM kaTukaM vedanaM adhivAsento sato sampajAno abihnymaano| ahasA kho bhagavA taM bhikkhU avidUre nisinnaM pallaGakaM AbhujitvA ... pe... vedanaM adhivAsentaM sataM sampajAnaM avihjhmaanN| artha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi sabbakammajahassa2 bhikkhuno dhunamAnassa purekataM rajaM / amamassa Thitassa tAdino attho natthi janaM lapetave' ti // 1 // ( 22-nanda-sutta 3 / 2 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA nando bhagavato bhAtA mAtucchAputto sambahulAnaM bhikkhUnaM evamAroceti--"anabhirato ahaM Avuso! brahmacariyaM carAmi, na sakkomi brahmacariyaM sandhAretuM,4 sikkhaM paccakkhAya hInAya' AvattissAmI," ti| 21. 1 draSTavyaM E. Muller, P.L.p, 38. 2A kammahassa. 3AB degthi. 22. 4C vyAkhyAyate sandhAretun ti pavatteta. 5C honAyA ti gihibhAvAya AvattissAmati nivattissAmi. 32 ] [ 21 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] udAnaM [ 3 / 2 atha kho aJJataro bhikkhu yena bhagavA tenu' upasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisino kho so bhikkhu bhagavantaM etadavoca--'"AyasmA bhante ! nando bhagavato bhAtA mAtucchAputto sambahulAnaM bhikkhUnaM evaM Aroceti -- anabhirato ... pe AvattissAmI" ti / atha kho bhagavA aJJataraM bhikkhu, Amantesi - " ehi tvaM bhikkhu ! mama vacanena nandaM bhikkhu Amantehi-- satthA taM Avuso nanda ! Amante" ti / "evaM bhante ! ti kho so bhikkhu bhagavato paTissutvA yenA'yasmA nando tenupasaGakami, upasaGakamitvA AyasmantaM nandaM etadavoca - "satyA taM Aso nanda ! AmantetI" ti / "evaM Avuso" ti kho AyasmA nando tassa bhikkhuno paTissutvA yena bhagavA tenu'pasaGkami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho AyasmantaM nandaM bhagavA etadavoca - " saccaM kira tvaM nanda ! sambahulAnaM bhikkhUnaM evamArocesi -- anabhirato ... pe... AvattissAmI' ti / kissa pana tvaM nanda ! anabhirato brahmacariyaM carasi na sakkosi brahmacariyaM sandhAretuM, sikkhaM paccakkhAya hInAyAvattissasI" ti ? "sAkiyAnI' (maM) 2 bhante ! janapadakalyANI gharA nikkhamantaM upaDdullikhitehi kesehi apaloketvA maM etadavocatuvaTaM kho ayyaputta ! AgaccheyyAsI' ti / so kho ahaM bhante taM anussaramAno anabhirato brahmacariyaM carAmi, na sakkomi brahmacariyaM sandhAretuM AvattissAmI' ti / atha kho bhagavA AyasmantaM nandaM bAhAya gahetvA seyyathA pi nAma balavA puriso sammiJjitaM * vA bAhaM pasAreyya pasAritaM vA bAhaM sammiJjeyya, * evamevaM jetavane antarahito devesu tAvatiMsesu pAturahosi / tena kho pana samayena paJcamattAni accharAsatAni sakkassa devAnamindassa upaTThAnaM AgatAni honti kakuTapAdinI 5' ti / tena kho bhagavA AyasmantaM nandaM Amantesi -- "passasi no tvaM nanda ! imAni paJca accharAsatAni kakuTapAdinI" ti ? " evaM bhante ! " ti / 1 A sAkiniyA; C sAkiyAnIti sakyarAjaghItA. 3C upaDduli khitehi.. . . aDDulikhitehi pi paThanti; D upaDDulikhitehi SC kakuTapAdinI ti ... kulakuTa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 nAsti B. + A upalikhitehi; pArApatasadisapAdinI ( 0I ? ) ; ABD www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 / 2 ] nanda-suttaM [ 23 "taM kimmasi nanda ! katamA nu kho abhirUpatarA vA dassanIyatarA vA pAsAdikatarA vA sAkiyAnI vA janapadakalyAnI imAni vA paJca accharAsatAni kakuTapAdinI' ti| __ "seyyathA pi bhante paluTThamakkaTI2 kaNNanAsacchinnA, evameva kho bhante ! sAkiyAnI janapadakalyANI imesaM paJcannaM accharAsatAnaM upanidhAya saGakhyaM' pi na upeti kalabhAgaM pi na upeti upanidhiM pi na upeti| atha kho imAni paJca accharAsatAni abhirUpatarAni ceva dassanIyatarAni ca pAsAdikatarANi cA" ti| ___ "abhirama nanda ! abhirama nanda ! ahaM te pATibhogo paJcannaM accharAsatAnaM paTilAbhAya kakuTapAdinInaM" ti| sa ce me bhante bhagavA pATibhogo paJcannaM accharAsatAnaM paTilAbhAya kakuTapAdinInanti / "abhiramissAmahaM bhante! bhagavA brahmacariye' ti| atha kho bhagavA AyasmantaM nandaM bAhAya gahetvA seyyathA ...pe... sammijeyya, evamevaM devesu tAvatiMsesu antarahito jetavane paaturhosi| assosukho bhikkhU--'AyasmA kira nando bhagavato bhAtA mAtucchAputto accharAnaM hetu brahmacariyaM carati, bhagavA kira assa pATibhogo paJcannaM accharAsatAnaM paTilAbhAya kakuTapAdinInaM' iti| ___atha kho Ayasmato nandassa sahAyakA bhikkhU AyasmantaM nandaM bhatakavAdena ca upakkitakavAdena ca samudAcaranti-,bhatako kirAyasmA nando, upakkitako kirA' yasmA nando accharAnaM hetu brahmacariyaM crti| bhagavA kira assa pATibhogo paJcannaM accharAsatAnaM paTilAbhAya kakuTapAdinInaM' ti| atha kho AyasmA nando sahAyakAnaM bhatakavAdena ca upakkitakavAdena ca aTTiyamAno harAyamAno jigucchiyamAno eko vUpakaTTho appamatto AtApI pahitatto visArado nacirasseva yassa'tthAya kulaputto sammadeva agArasmA anAgAriyaM pabbajati, tadanuttaraM brahmacariyapariyosAnaM diThe' va dhamme sayaM abhijJA sacchikatvA upasampajja vihAsi--'khINA jAti, vusitaM brahmacariyaM, kataM karaNIyaM, nA paraM itthattAyA'ti abbhjnyaasi| ajhataro kho panAyasmA nando arahataM! ahosi| atha kho aJjatarA devatA atikkantAya rattiyA abhikkantavaNNA kevalakappaM IC paluTTha makkati'ti jhAmaGaga makkaTI'; A paluddha; D paluddhaB pasuddha. 2BC saMkhaM. SC vyAkhyAyate--upasakkitakavAdenA'ti yo kahApanApa dIhi kiJci kinAti so upakkiko ti vuccati; A usadeg 4 ABC arahattaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] udAnaM [ 3 / 3 jetavanaM obhAsetvA yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTThAsi, ekamantaM ThitA kho sA devatA bhagavantaM etadavoca''AyasmA bhante ! nando bhagavato bhAtA mAtucchAputto AsavAnaM khayA anAsavaM cetovimutti pajhAvimutti diThe' va dhamme sayaM abhijJA sacchikatvA upasampajja viharatI" ti| bhagavatopi jJAnaM udapAdi-'nando AsavAnaM khayA ... viharatI' ti / atha kho AyasmA nando tassA rattiyA accayena yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetbA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA nando bhagavantaM etadavoca--"yaM me bhante ! bhagavA pATibhogo paJcannaM accharAsatAnaM paTilAbhAya kakuTapAdinInaM,muJcAmA'haM' bhante! bhagavantaM etasmA paTissavA" ti| "mayA pi kho te nanda ! cetasA ceto paricca vidito-nando AsavAnaM khayA ... viharatI'ti / devatApi me etamatthaM Arocesi--AyasmA bhante ! nando bhagavato bhAtA mAtucchAputto AsavAnaM khayA ... viharatI' ti| yadeva kho te nanda ! anupAdAya Asavehi cittaM vimuttaM, athAha' mutto etasmA paTissavA" ti| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiyassa nittiNNo paGako, madito kAmakaNTako / mohakkhayaM anuppatto sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhU' ti // 2 // ( 23-yasoja sutta 3 / 3 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDi. kassa aaraame| tena kho pana samayena yasojapamukhAni paJcamattAni bhikkhusatAni sAvatthi anuppattAni honti bhagavantaM dassanAya / te ca agantukA bhikkhU nevAsikehi bhikkhUhi saddhi paTisammodamAnA senAsanAni paJApayamAnA pattacIvarAni paTisAmayamAnA uccAsaddA mahAsaddA ahesuN| atha kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi-"ke panete Ananda ! uccAsaddA: mahAsaddA kevaTTA maje macchaM vilopenti ? 1 AmuccAm'Aha; D maJcAhaM. 2 AB pATha:-devA'pi-ityasya sthAne yojyate. 3 AD assAha; BC athAhaM. 23. + A.a 5A sI. www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 / 3 ] yasoja-suttaM [ 25 _ "etAni bhante ! yasojapamukhAni paJcamattAni bhikkhusattAni sAvatthiM anuppattAni bhagavantaM dssnaay| te ca AgantukA ....pe... paTisAmayamAnA uccAsaddA' mahAsaddA' ti| "tena hAnanda ! mama vacanena te bhikkhU Amantehi-satthA Ayasmante Amamante ti|" "evaM bhante !" "ti kho AyasmA Anando bhagavato paTissutvA yena te bhikkhU tenupasaGakami, upasaGakamitvA te bhikkhU etadavoca-"satthA Ayasmante amantetI" ti| "evaM Avuso" ti kho te bhikkhU Ayasmato Anandassa paTissutvA yena bhagavA tenupasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinne kho te bhikkhU bhagavA etadavoca-"kinnu tumhe bhikkhave ! uccAsaddA mahAsaddA kevaTTA mane macchaM vilopA ti" evaM vutte AyasmA yasojo bhagavantaM etadavoca-"imAni bhante ! paJcamatAni bhikkhusatAni sAvatthi anuppattAni bhagavantaM dssnaay| te' me AgantukA bhikkhU . . .pe... paTisAmayamAnA uccA saddA! mahAsaddA' ti| "gacchathA bhikkhave! vo paNAmemi, na vo mama santike vttbbnti| "evaM bhante ! ti kho te bhikkhU bhagavato paTissutvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA, senAsanaM paTisAmetvA pattacIvara mAdAya yena vajjI tena cArikaM pakkami su|| vajjIsu anupubbena cArikaJcaramAnA yenavaggumudA' nadI, tenupasamisu, upasaGakamitvA vaggumudAya nadiyA tIre paNNakuTiyo karitvA vassaM upagacchiMsu / atha kho AyasmA yasojo vassupagato bhikkhU Amantesi--"bhagavatA mayaM Avuso ! paNAmitA atthakAmena hitesinA anukampakena anukampaM upAdAya / handa ! mayaM Avuso, tathA vihAraM kappema, yathA no viharataM bhagavA attamano assA" ti| "evaM Avuso!" ti kho bhikhkhU Ayasmato yasojassa pccssosuN| atha kho te bhikkhU vUpakaTThA appamattA AtApino pahitattA viharanto teneva'naravassena sabbeva tisso vijjA sacchIkaMsu / 1 B pakkAmisu. 3 Mssdeg I. degiMsu- sthAne. 5 AD bhagavato. 2 B vaggamudA--iti sarvatra ___ + B deggacchisuM. * B sacchAkAsu; C sacchikarisu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM 26 ] [ 333 atha kho bhagavA sAvatthiyaM yathAbhirattaM vihAritvA yena vesAlI tena cArika pakkami,1 anupubbena cArika caramAno yena vesAlI tdvsri| tatra sudaM bhagavA vesAliyaM viharati mahAvane kuuttaagaarsaalaayN| atha kho bhagavA vaggumudAtIriyAnaM bhikkhUnaM cetasA ceto paricca manasikaritvA AyasmantaM AnandaM Amantesi-'AlokajAtA viya me Ananda ! esA disA obhAsajAtA viya me Ananda esA disA, yassaM disAyaM vaggumudAtIriyA bhikkhU viharanti gantuM appaTikUlAsi me manasikAtuM / pahiNeyyAsi tvaM Ananda ! vaggumudAtIriyAnaM bhikkhUnaM santike dUtaM-satthA Ayasmante Amanteti, satthA AyasmantAnaM dssnkaamo"ti|| ___ "evaM bhante !" ti kho AyassA Anando bhagavato paTissutvA yena ajJataro bhikkhu tena upasaGakami, upasaGakamitvA taM bhikkhaM etadavoca-"ehi tvaM Avuso! yena vaggumudAtIriyA bhikkhU tenupasaGkama, upasaGakamitvA vaggumudAtIriye bhikkhU evaM vadehi-satyA Ayasmante Amanteti, satthA AyasmantAnaM dssnkaamo"ti| "evaM Avuso!" ti kho so bhikkhu Ayasmato Anandassa paTissutvA seyyathApi nAma balavA puriso sammiJjitaM vA bAhaM pasAreyya pasAritaM vA bAhaM sammineyya, evameva mahAvane kUTAgArasAlAyamantarahito vaggumudAya nadiyA tIre tesaM bhikkhUnaM purato paaturhosi| atha kho so bhikkhu vaggamudAtIriye bhikkhU etadavoca-"satthA Ayasamante Amanteti satthA AyasmantAnaM dassanakAmo'ti / ___ "evamAvuso!" ti kho te bhikkhU tassa bhikkhuno paTissutvA senAsanaM paTisAmetvA pattacIvaramAdAya seyyathA............. sammiJjaya, evamevaM vaggumudAya nadiyA tIre antarahitA mahAvane kUTAgArasAlAyaM bhagavato sammukhe paaturhesuN| tena kho pana samayena bhagavA AnaJjana' samAdhinA nisinno hoti| atha kho tesaM bhikkhUnaM etadahosi--'katamena nu kho bhagavA vihArena etarahi 1 B degAmi 2 A etAdisA. 3 pustakayoH-yassaM disAyaM AyAmA ityasya sthAne 4 nAsti C; B bhante. 5A pyatikkUla Asime, nAsti D. 6A degsi 7 A AnaJceta; C AnaJjasamAdhinA....... AnaJjana0pi pATho. draSTavyaM E.Muller, The Pali Language p.8. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 / 3 ] yasoja-suttaM [ 27 vihrtiiti| atha kho tesaM bhikkhUnaM etadahosi--'AnaJjana 1 kho bhagavA vihArena etarahi viharatI' ti sabbe'va Anajena samAdhinA nisiidisu| atha kho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante paThame yAme uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM karitvA yena bhagavA tena aJjaliM 1 paNAmetvA bhagavantametadavoca-'abhikkantA bhante ! ratti nikkhanto paThamo yAmo ciranisinnA AgantukA bhikkhuu| paTisammodatu bhante ! bhagavA Agantukehi bhikkhuuhii"ti| ____ evaM vutte bhagavA tuNhI ahosi| dutiyaM pi kho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante majjhime yAme uTThAyAsanA ekasaM cIvaraM karitvA yena bhagavA tenaJjalimpaNAmetvA bhagavantaM etadavoca-"abhikkantA bhante ! ratti nikkhanto majjhimo yAmo, ciranisinnA AgantukA bhikkhU, paTisasmodatu bhante ! bhagavA Agantukehi bhikkhUhI'ti / / dutiyampi kho bhagavA tuNhI ahosi| tatiyampi kho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante pacchime yAme uddhate aruNe nandimukhiyA rattiyA uTThAyAsanA ekasaM cIvaraM karitvA yena bhagavA tenaJjalimpaNAmetvA bhagavanta etadavoca-'abhikkantA bhante ! ratti, nikkhanto pacchimo yAmo, uddhato' aruNo, nandimukhI ratti, ciranisinnA AgantukA bhikkhU, paTisammodatu bhagavA Agantukehi bhikkhuuhii"ti| atha kho bhagavA tamhA samAdhimhA vuTThahitvA AyasmantaM AnandaM Amantesi-"sace kho tvaM Ananda ! jAneyyAsi, ettakampi te na paTibhAseyya-6 ahaM ca Ananda ! imAni ca paJca bhikkhusatAni sabbeva, AnaJjasamAdhinA' nisiidimhaati| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiyassa jito kAmakaNTako akkoso ca vadho ca vndhnnyc| pabbato viya so Thito anejo sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhU'ti // 3 // 1A AnaJca; 2A aJcalI 6deg AdegI. 3 D uggate; A uddhaste; A uddhasto draSTagaM 5 / 5 culavagge 9 / 1 + A ettakaMsi; B ettakami 5A samapaTibhAseyyaM; D ppaTibhAseyyaM 6 AnaJca 7 A B kaNDako Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] udAnaM ( 24 - sAriputta - suttaM 3 | 4 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDakassa ArAme / 1 tena kho pana samayena AyasmA sAriputto bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGkaM AbhujitvA' ujuM kAyaM paNidhAya parimukhaM satiM upaTTapetvA+- / addasA kho bhagavA AyasmantaM sAriputtaM avidUre nisinnaM pallakaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya parimukhaM sati upaTThayetvA atha kho bhagavA etamatyaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yathA pi pabbato selo acalo suppatiTThito evaM mohakkhayA bhikkhu pabba'to va na vedhatI 'ti // 4 // ( 25 - kolita - sutta 3 / 5 ) evaM me sutaM --- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDakassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA. mahAmoggallAno bhagavato avidUre nisinno hoti, pallaGkaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya kAyagatAya satiyA ajjhattaM supatiTThitA / addasA kho bhagavA AyasmattaM mahAmoggallAnaM avidUre nisinnaM pallakaM ..... pe...... supatiTThitAya / atha kho bhagavA etamatyaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- [ 36 sati kAyagatA upaTThitA, chasu phassAyatanesu saMvRto satataM bhikkhu samAhito jaJJA nibbAnamattano 'ti // 5 // 3 ( 26 - pilinda - sutta 36 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane kalandakanivApe / tena kho pana samayena AyasmA pilindavaccho' bhikkhU vasalavAdena samudAcarati / 1 A AbhuJcitvA 26. 3 A deg ggalAno - iti sarbatra. 2 A ApetvA + B palindivaccho; D pilindivaccho, mahAvagge'pi 6 / 13. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 ] kassapa-suttaM [ 29 atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenusaGakamisu, upasaDakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM--"AyasmA bhante ! pilindavaccho bhikkhU vasalavAdena smudaacrtii"ti| ___ atha kho bhagavA aJjataraM bhikkhaM Amantesi--''ehi tvaM bhikkhu ! mama vacanena pilindavacchaM bhikkhU Amantehi-satthA taM Avuso pilindavaccha aamntetii'ti| "evaM bhante"ti kho so bhikkhu bhagavato paTissutvA yena'AyasmA pilindava ccho tena upasaGa kami, upasaGakamitvA pilinda vacchaM etadavoca-"satthA taM Avuso aamntetii"ti| ___ "evaM avuso"ti kho AyasmA pilindavaccho tassa bhikkhuno paTissutvA yena bhagavA tenupasaGa kami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmantaM pilindavacchaM bhagavA etadavoca-"saccaM kira tvaM vaccha ! bhikkhU vasalavAdena samudAcarasI'ti ? "evaM bhnte'ti| atha kho bhagavA pilindavacchassa pubbenivAsaM manasikaritvA bhikkhU Amantesi--"mA kho tumhe bhikkhave ! vacchassa bhikkhuno ujjhAyittha ! na bhikkhave ! vaccho dosantaro bhikkhU vasalavAdena smudaacrti| vacchassa bhikkhave ! bhikkhuno paJca jAtisatAni abbokiNNAni brAhmaNakule pccaajaataani| so tassa vasalavAdo dIgharattaM ajjhAciNNo / tenAyaM vaccho bhikkhU vasalavAdena smudaacrtii'ti| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiyamhi na mAyA vattati na mAno, yo khINalobho amamo nirAso paNunnakodho abhinibbutatto, so brAhmANo so samaNo sa bhikkhUti // 6 // __ (27-kassapa-sutta 37 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane klndknivaape| tena kho pana samayena AyasmA mahAkassapo pipphaliguhAyaM viharati, sattAhaM 1 ABD deg0i, iMsu--sthAna-ityatra. 2C udAcinno.... ajjhAcinno ti / 3D pnulldeg| + A abbho; B pustake'TakathAtaH--khattiyAdijAtiantarehi avomissAni. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] udAnaM [ 37 ekapallaGakena nisinno hoti aJjataraM samAdhi smaapjjitvaa| atha kho AyasmA mahAkassapo tassa sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vutttthaasi| atha kho Ayasmato mahAkassapassa tamhA samAdhimhA vuTThitassa etadahosiyanUnAhaM rAjagahaM piNDAya pviseyynti| tena kho pana samayena paJcamattAni devatAsatAni ussukkamApannAni honti Ayasmato mahAkassapassa piNDapAtapaTilAbhAya / atha kho AyasmA mahAkassapo tAni paJcamattAni devatAsatAni paTikkhipitvA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya rAjagaha piNDAya paavisi| tena kho pana samayena sakko devAnamindo Ayasmato mahAkassapassa piNDapAtaM dAtukAmo hoti pesakArivaNaM' abhinimminitvA tantaM vinAti', sujAtA asurakannA vAsaraM (?) pUreti / atha kho AyasmA mahAkassapo rAjagahe sapadAnaM piNDAya caramAno yena sakkassa devAnamindassa nivesanaM tenupsngkmi| addasA kho sakko devAnamindo AyasmantaM mahAkassapaM dUrato va AgacchantaM, disvAna gharA nikkhamitvA paccuggantvA hatthato pattaM gahetvA gharaM pavisitvA ghATiyA odanamuddharitvA pattaM pUretvA Ayasmato mahAkassapassa padAsi / so ahosi piNDapAto anekasUpo anekavyaJjano" anekasUparasavyaJjano' / atha kho Ayasmato mahAkassapassa etadahosi-'ko nu kho ayaM satto, yassAyaM evarUpo iddhAnubhAvo ti? atha kho Ayasmato mahAkassapassa etadahosi--'sakko nu kho devAnamindo'ti. iti viditvA sakkaM devAnamindaM etadavoca-'kataM kho te idaM kosiya, mA puna pi evruupmkaasii'ti|" "amhAkampi bhante kassapa! puUna attho amhAkampi pu na krnniiynti'| atha kho sakko devAnamindo AyasmantaM mahAkassapaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA vehAsaM abbhuggantvA AkAse antalikkhe tikkhattuM udAnaM udAnesi--'aho dAnaM paramaM dAnaM kassape supatiTThitaM ! aho......supatiTThitanti !!" ___ assosi kho bhagavA dibbAya sotadhAtuyA visuddhAya atikkantamAnusikAya sakkassa devAnamindassa vehAsaM ...... udAnaM udAnentassa-aho...... supatiTTitaM! aho........supatiTTitanti !! atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi! 27. 1BD peskaar| 2A netvaa| 3A fafa; B fanta; geei E. Muller, The Pali Language, p. 102 1 +AtaMsuTaM; BNaM saraM; CDvaasrN| 5A sNtvaa| B pAdAsi / Adegvynycno| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piNDa-suttaM piNDapAtikassa bhikkhuno attabharassa anaJJaposino devA piyanti tAdino upasantassa sadA satImato 'ti // 7 // 3 / 8 ] (282 - piNDa - suttaM 38 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / [ 31 tena kho pana samayena sambahulAnaM bhikkhUnaM pacchAbhantaM piNDapAtapaTikkantAnaM karerimaNDalamAle sannisinnAnaM sannipatitAnaM ayamantarAkathA udapAdi piNDapAtiko Avuso bhikkhu piNDAya caranto labhati kAlena kAlaM manApike cakkhunA rUpe passituM, labhati kAlena kAlaM manApike sotena sadde sotuM labhati kAlena kAlaM manApike dhAnena gandhe vAyituM, labhati kAlena kAlaM manApike jihvAya rase sAyituM, labhati kAlena kAlaM manApike kAyena phoTubbe phusituM, piNDapAtiko AvasA bhikkhu sakkato garukato mAnito pUjito apacito piNDAya carati / handa Avuso mayaM pi piNDapAtikA homa, mayaM pi lacchAma kAlena kAlaM manApike cakkhunA rUpe passituM, mayaM pi lacchAma kAlena kAlaM manApike sotena sadde sotuM, mayaM pi lacchAma kAlena kAlaM manApike dhAnena gAndhe ghAyituM, mampi lacchAma manApike jihvAya rase sayituM, mampi lacchAma manApike kAyena phoTubbe phusituM ; mampi sakkatA garukatA mAnitA pUjitA apacitA piNDAya cIrassAmA'ti / ayaJcarahi tesaM bhikkhUnaM antarAkathA hoti vippakatA / atha kho bhagavA sAyaNhasamayaM paTissallAnA vuTThito yena karerimaNDalamAlo te 'nupasami, upasaGamitvA paJJJatte Asane nisIdi, nisajja kho bhagavA bhikkhU Amantesi --- kAya ' nuttha' bhikkhave! etarahi kathAya sannisinnA, kA ca pana vo antarAkathA vippakatA "ti ? "idha bhante ! amhAkaM pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantAnaM karerimaNDalamAle" sannisinnAnaM sannipatitAnaM ayaM antarAkathA udapAdi -- piNDapAtiko 4 pe ... piNDAya carissAmA 'ti.. ayaM kho no bhante antarAkathA vippakatA; atha kho bhagavA anuppatto" ti / D satimassA / 28. draSTavye sutta 12, 29 / 4 hastalekheSu sarvatra -- thA, draSTavyaM sutta 12. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ..... 3 A antarIdeg antaradeg / 5 B kAmA. Adegle. www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] udAnaM [ 39 '"na khvetaM bhikkhave ! tumhAkaM paTirUpaM kulaputtAnaM saddhAya agArasmA anagAriyaM pabbajitAnaM, yaM tumhe evarUpi kathaM katheyyAya / sannisinnAnaM sannipatitAnaM vo bhikkhave ! dvayaM karaNIyaM - dhammiyA vA kathA ariyo vA tuNhIbhAvo 'ti / atha kho bhAgavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- piNDapAtikassa bhikkhuno attabharassa anaJJaposino / devA pihayanti tAdino, no ce saddasilokanissito 'ti // 8 // ( 26 - sippa - suttaM 36 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena sambahulAnaM bhikkhUnaM (suttaM viya) antarAkathA udapAdi -- "ko nu kho Avuso ! sippaM jAnAti, ko ki sippaM sikkhI 3, kataraM sippAnaM agganti / " tattha ekacce evamAhaMsu -- hatthisippaM sippAnaM agganti / ' ekacce evamAhaMsu -- assasippaM sippAnaM aggnti| ekacce evamAhaMsu--"rathasippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu -- "dhanusippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu-- "tharusippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu--"muddAsippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu - "gaNanasippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu -- "sakhAnasippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu-- "lekhAsippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu -- "kAveyyasippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu -- "lokAyatasippaM sippAnaM agganti / " ekacce evamAhaMsu- "khetta vijjAsippaM sippAnaM agganti / " ayaJcarahi tesaM bhikkhUnaM antarAkathA vippakatA / atha kho bhagavA sAyaNhasamayaM.. ...pe... ( yathA 28 suttaM) vippakatA ti / iSa bhante.... pe .. ...(yathApUrvaM) udapAdi -- ' ko nu kho Avuso ! sippaM jAnAti ...... pe.... khettavijjAsippaM sippAnaM agganti ayaM kho no bhante ! antarAkathA vippakatA / atha kho bhagavA anuppatto' ti / 'A nIcetassa saloka nissito; D cetassa silokanissato. C granthataH pAThaH, sIloka -- ityatra hrasvekAraM kRtvA. 29. 2 A sibba-- sarvatra 3 sikkhi. sarveSu hastalekheSu 4 draSTavyA sutta 28 TippaNI 2. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 / 10 ] loka-suttaM [ 33 nakhvetaM........pe........ (yathA 28 suttaM) tuNhIbhAvo'ti / atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- asippajIvI lahu atthakAmo yatidriyo sbbdhivippmutto| anokasArI amamo nirAso hatvA mAraM ekacaro sa bhikkhU'ti // 9 // (30-loka-suttaM 3 / 10 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA uruvelAyaM viharati najjA neraJjarAya tIre bodhirukkhamUle paThamAbhisambuddho / tena kho pana samayena bhagavA sattAhaM ekapallaGakena nisinno hoti vimuttisukhaM paTisaMvedI / atha kho bhagavA tassa sattAhassa accayena tamhA samAdhimhA vuTThahitvA buddhacakkhunA lokaM volokesi / ' addasA kho bhagavA buddhacakkhunA lokaM volokentosatte anekehi santApehi santappamAne anekehi ca pariLAhehi pariDarahamAne rAgajehi pi dosajehi pi mohajehi'pi' ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- ayaM loko santApajAto phassapareto rogaM vadati attato', yena hi maJati tato taM hoti anythaa| aJjathAbhAvi bhavappatto loko bhavapareto bhavaM evAbhinandati / yadA' bhinandati, taM bhayaM; yassa bhAyati, taM dukkhaM / bhavavippahAnAya kho pana idaM brahmacariyaM vussatI'ti. ye hi keci samaNA vA brAhmaNA vA bhavena bhavassa vippamokkhaM AhaMsu, sabba' ete avippamuttA bhavasmA' ti vdaami| ye vA pana keci samaNA vA brAhmaNA vA vibhavena bhavassa nissaraNaM ahaMsu sabba'te anissarA bhavasmA'ti vdaami| 30. 1 B sukkha . 2 B olokesi 3 B ossa. 4 CDdeg lAha. 5A rAgarAjehi _GA dosarajehi C atthato...... attato 'ti pipaThanti, D atthato 8 C bhAvappatto; A bhAvasatto; D savasatto, aJjathAbhAvi--ityataH sUtrAntaM yAvAd vAkyaM B pustake na dRzyate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] udAnaM [ 3 / 10 na upadhI hi paTicca dukkhaM idaM sambhoti, / sabbUpadAnakkhamA na'tthi dukhassa smbhvo| lokamimaM passa puthu, avijjAya paretA bhUtA bhUtaratA vA aparimuttA, ye hi keci bhavA sabbadhi sabbatthatAya,4 sabba'ete bhavA aniccA dukkhA I vipariNAmadhammA'ti // 10 // evametaM yathAbhUta sammappajJAya pssto| bhavataNhA pahIyati vibhavataNhA' bhinndti|| sabbato taNhAnaM khayA asesavirAganirodho nibbaanN| tassa nibbutassa bhikkhuno anupAdA punabbhavo na hoti / abhibhUto mAro vijitasaGagAmo, upaccagA sabbabhavAni tAdI ti. nandavaggo ttiyo| (tassa) uddAnaMkamma 1 0 nando yasojo ca sAriputto ca kolito / pilindo kassapo piNDo sippaM jokane te dasA 11'ti. 1 D upadhi 2 nAsti A. 3 evameva C; A papposamapotiti; D pappotiti 4 D muttatAya 5 AD evam pe sutaM GA mano; D mAno 7 B vijito sa.. 8 D upagA; AC upaJjhagA; upaccatA. 9 A tA; DtAdi 10 hastalekha kamma 11 AB a; Ddegi 12 AD rasA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-meghiya-vaggo ( 31-meghiya-sutta 4 / 1 ) evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA cAlikAyaM viharati, cAlike pbbte| tena kho pana samayena AyasmA meghiyo bhagavato upaTThAko hoti / atha kho AyasmA meghiyo yena bhagavA tenupasaGakami'; upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTThAsi, ekamantaM Thito kho AyasmA meghiyo bhagavantaM etada voca"icchAmahaM bhante ! jantugAmaM piNDAya pavisituM ti"| "yassa dAni tvaM meghiya ! kAlaM maJasI' ti"| atha kho AyasmA meghiyo pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya jantugAme piNDAya pAvisi, jantugAme piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto yena kimikAlAya nadiyA tIraM,tena upasaGakami, upasaGakamitvA kimikAlAyanadiyA tIre jaGghAvihAraM anucakamAno anuvicaramAno addasA kho ambavanaM pAsAdikaM ramaNIyaM, disvAna'ssa etad ahosi--''pAsAdikaM vata'idaM ambavanaM ramaNIyaM / alaM vata'idaM kulaputtassa padhAnatthikassa padhAnAya 4 / sace maM bhagavA anujAneyya Agaccheyya'hiM imaM ambavanaM padhAnAyA'ti / atha kho AyasmA meghiyo yena bhagavA tena upasakami, upasaDakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA meghiyo bhagavantaM etadavoca--idhahiM bhante pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya jantugAma piNDAya pAvisi / jantugAme piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto yena kimikAlAya nadiyA tIraM, tenupasaGkami, upasaGkamitvA kimikAlAya nadiyA tIre jaGaghAvihAraM anucakamAno anuvicaramAno addasaM ambavanaM pAsAdikaM ramaNIyaM; disvAna me etadahosi-- "pAsAdikaM vata ! idaM ambavanaM ramaNIyaM, alaM vata ! idaM kulaputtassa padhAnatthikassa 31. 1 BD degme; C maM, me. 2 A kvacit degkA 3 BD deg0jaGaghA. + C vyAkhyAyate--padhAnAyA'ti samaNadhammakaraNAya. 4 / 1] [ 35 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] [ 41 padhAnAya / sace maM bhagavA anujAneyya AgaccheyyAhaM idaM ambavanaM padhAnAyA'ti / sace maM bhante ! bhagavA anujAnAti, gaccheyyAhaM taM amvavanaM padhAnAyA" ti evaM vutte bhagavA AyasmantaM meghiyaM etadavoca-- "Agamehi tAva meghiya ! ekakamhA tAva, yAva aJJepi koci bhikkhu AgacchatI " ti 1 / 1 dutiyampi kho AyasmA meghiyo bhagavantaM etadavoca - "bhagavato bhante ! natthi kiJci uttaraM karaNIyaM natthi katassa vA paticayo, 2 mayhaM kho pana bhante ! atthi uttaraM karaNIyaM, atthi katassa paticayo / sace maM bhante ! bhagavA anujAnAti, gaccheyyAhaM taM ambavanaM padhAnAyAti / dutiyampi kho bhagavA Ayasmanta N meghiyaM etadavoca--"Agamehi. AgacchatI " ti / '"tatiyampi kho AyasmA meghiyo bhagavantaM etadavoca-- "bhagavato bhante ! natthi.. padhAnAyA"ti / udAnaM "padhAnanti kho meghiya ! vadamAnaM kinti vedeyyAma / yassa dAni tvaM meghiya ! kAlaM maJJJasI" ti / atha kho AyasmA meghiyo uTThAya AsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA yena taM ambavanaM tenupasaGkami, upasaGakamitvA taM ambavanaM ajjhogahetvA * aJJatarasmi rukkhamUle divAvihAraM nisIdi / atha kho Ayasmato meghiyassa tasmiM ambavane viharantassa yebhuyyena tayo pApakA akusalA vitakkA samudAcaranti, seyyatha'idaM--''kAmavatikko vyApAdavitakko vihiMsAvitakko' ti / 5 atha kho Ayasmato meghiyassa etadosi - " acchariyaM vata bho ! abbhutaM vata bho ! saddhAya ca vatamhi agArasmA anagAriyaM pabbajito, atha ca panimehi tIhi pApakehi akusalehi vitakkehi anavAsanno, seyyathIdaM-- kAmavitakkena vyApAdavitakkena vihiMsAvitakkenA' ti / atha kho AyasmA meghiyo sAyaNhasamayaM paTisallAnA buTThito yena bhagavA tenupasaGkami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA meghiyo bhagavantaM etadavoca -- "idha 1 Ckoci bhikkhu dissatIti pATho. Agacchatu 'ti pi paThanti, tatya dissutu 'ti 2 ABD paticayo ; C paticayo zodhyate paricayo 3A caramAnaM kiJci careyyAmA; C vyAkhyAyate .... samaNarddhammaM karomIti ti taM avadamAnaM [? vada] mayaM ajaM kin tAva vadeyyAma 4 A deg gAhadeg A ajjhApanno dvitIyavAraM anvAsavanti siMhala hastalekheSu tanayorAkRtisAdRzyAt pAThabheda-pradarzanaM duSkaram. C anavAsannA'ti anuladdhAvokinnA.... anavasannoM tipi pATho. B pAThaH--anavAsannA [dviH], D annAsanno, anavAsani. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 / 1 ] meghiya-suttaM [ 37 mayhaM bhante ! tasmi ambavane viharantassa yebhuyyena tayo papakA akusalA vitakkA samudAcaranti ......... pe....... vihiMsAvitakko' ti / mayhaM bhante ! etadahosi--'acchariyaM......pe..... vihiMsAvitakkenA" ti / "aparipakkAya meghiya ! cetovimuttiyA paJca dhammA paripAkAya saMvattanti / katame paJca ?! idha medhiya ! bhikkhu kalyANamitto hoti klyaannsNpvngko| aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ayaM paThamo dhammo paripAkAya saMvattati / / puna ca paraM meghiya ! bhikkhu sIlavA hoti, pATimokkhasaMvarasaMvuto viharati, AcAragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassAvI samAdAya sikkhati sikkhApadesu / aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ayaM dutiyo dhammo paripAkAya saMvattati / puna ca paraM meghiya ! bhikkhu yA'yaM kathA abhisallekhikA' cetovivaraNasappAyA ekantanibbidAya virAgAya nirodhAya upasamAya abhijJAya sambodhAya nibbAnAya saMvattati seyya' thIdaM-appicchakathA santuTThikathA pavivekakathA asaMsaggakathA viriyArambhakathA sIlakathA samAdhikathA paJjAkathA vimuttikathA vimuttiJANadassanakathA evarUpiyA kathAya nikAmalAbhI hoti akicchalAbhI aksirlaabhii| aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ayaM tatiyo dhammo paripAkAya saMvattati / puna ca paraM meghiyo! bhikkhu Araddhaviriyo viharati akusalAnaM dhammAnaM pahAnAya kusalAnaM dhammAnaM upasampadAya thAmavA daLhaparakkammo anikkhittadhuro kusalesu dhmmesu| aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ayaM catuttho dhammo paripAkAya saMvattati / puna ca paraM meghiya ! bhikkhu paJavA hoti udayatthagAminiyA paJAya samannAgato ariyAya nibbedhikAya sammAdukkhakkhayagAminimiyA / aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ayaM paJcamo dhammo paripAkAya saMvattati / aparipAkAya meghiya ! cetovimuttiyA ime paJca dhammA paripAkAya sNvttnti| ___ "kalyANamittassa'1 etaM meghiya ! bhikkhuno pATikaDalkhAma+ kalyANasahAyassa kalyANasampavaGakassa yaM sIlavA bhavissati pATimokkhasaMvarasaMvuto viharissati AcAragocarassampanno anumattesu vajjesu bhayadassAvI sikkhati sikkhaapdesu| kalyANamittassetaM.....kalyANasampavaGakassa, yaM sIlavA bhavissati pATimokkhasaMvarasaMvuto(?), yA'yaM kathA abhisallekhikA cetovivaraNasapyAyA ekantanibbidAya virAgAya nirodhAya upasamAya abhijJAya sambodhAya nibbAnAya saMvatissati, seyyathI'daM-appicchakathA asaMsaggakathA viriyArambhakathA sIlakathA samAdhikathA AB akiJca;' 1 AB degtA; CdegsallekhikA 2A sabbAyA pazcAt--A akiJca. 4ABD degA, degaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] udAnaM [ 42 paJAkathA vimuttikathA vimuttiJANadassanakathA evarUpiyA kathAya nikAmalAbhI hoti akicchalAbhI akasiralAbhI kalyANa mittassa'. . . . . . kalyANa sampavaGga kassa yaM Araddhaviriyo bhavissati akusalAnaM dhammAnaM pahAnAya kusalAnaM ghammAnaM upasampadAya thAmavA daLhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhmmesu| kalyANamittassa. . . . . . . .sampavaGakassa yaM paJavA bhavissati udayatthagAminiyA paJjAya samAgato ariyAya nibvedhikAya sammAdukkhakkhayagAminiyA tena ca pana meghiya ! bhikkhunA imesu paJcasu dhammesu patiTThAya cattAro dhammA uttarIbhAvetabbA, asubhA bhAvetabbA rAgassa pahAnAya, metA bhAvetabbA vyApAdassa pahAnAya AnApAnasati2 bhAvetabbA vitakkupacchedAya aniccasA bhAvetabvA asmimaansmugghaataay| aniccasaJiAno hi meghiya ! anattasajhA saNThAti anattasaJjI asmimAnasamugdhAtaM pApunAti diTTha'vadhamme nivvAnanti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesikhuddA vitakkA sukhumA vitakkA anugatA manaso ubbilaapaa| 3 ete avidvA manaso vitakke hurAhuraM dhAvati bhntcitto| ete ca vidvA manaso vitakke AtApiyo saMvarati satImA, anugate manaso ubbilApe asesamete' pajahAsi buddho'ti // 1 // (32-uddhata-suttaM 4 / 2) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA kusinArAyaM viharati upavattane mallAnaM saalvne| tena kho pana samayena sambahulA bhikkhU bhagavato avidUre araJakuTikAyaM viharanti, uddhatA honti unnalA capalA mukharA vikiNNavAcA muTussatino asampajAnA asamAhitA vinbhantacittA paaktindriyaa| addasA kho bhagavA te sambahule bhikkhU avidUre araJakuTikAyaM viharante uddhate unnale capale mukhare _1AB akiJca,deg pazcAt A akiJca 2A ANApANa.. C uthilApA,deg A ubbilAvA C ete,na,ca. 5 I kAraH. GA anuggate; B anuttabo; C anuggate'ti dulladdhavasena anupanne, anugate'ti taThanti. A asesamAne; B asesavane; D asevamAne (?); C vyAkhyAteasesa....... ete 32. tyajyate BD. pustakayoH. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 ] gopAla-suttaM [ 39 vikiNNavAce muTussatino asampajAne asamAhite vibbhantacitte paaktindriye| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi arakkhitena kAyena micchAdiTThigatena ca thInamiddhAbhibhUtena vasaM mArassa gcchti|| tasmA rakkhitacittassa smmaasddkppgocro| sammAdiTTipurekkhAro JatvAna udayabbayaM thInamiddhAbhibhU bhikkhu sabbA duggatiyo jahe'ti // 2 // ( 33-gopAla-sutta 4 / 3 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA kosalesu cArikaM carati mahatA bhikkhusaMDaghena saddhi / atha kho bhagavA maggA okkamma yena ajhataraM rukkhamUlaM tenu'upasaDakami, upasaGakamitvA paJatte Asane nisiidi| atha kho ajhataro gopAlako yena bhagavA tenu'upasaGami, upasaDakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho taM gopAlakaM bhagavA dhammiyA kathAya sandassesi samAdapesi samuttejesi saMpahaMsesi / atha kho so gopAlako bhagavatA dhammiyA kathAya sandassito samAdapito samuttejito saMpahaMsito bhagavantaM etadavoca-"adhivAsetu me bhante ! bhagavA svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenA" ti / adhivAsesi bhagavA tunnhiibhaaven| ____ atha kho so gopAlako bhagavato adhivAsanaM viditvA uTThAya AsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA pkkaami| atha kho so gopAlako tassA rattiyA accayena sake nivesane pahUtaM appodakapAyAsaM paTiyAdApetvA navaJca sappi bhagavato kAlaM arocesi-"kAlo bhante ! nidruitaM bhattaM" ti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya saddhiM bhikkhusaMghena yena tassa gopAlakassa nivesanaM tenu' upasaGakami, upasaGakamitvA paJatte Asane nisIdi / atha kho so gopAlako buddhapamukhaM bhikkhusaMghaM appodakapAyAsena ca navena ca sappinA sahatthA santappesi sNpvaaresi| atha kho so gopAlako bhagavantaM bhuttAvi onItapattapANi ajJataraM nIcaM AsanaM gahetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho taM gopAlakaM bhagavA dhammiyA kathAya sandassetvA samAdapetvA samuttejetvA sampahaMsetvA uTThAyA'sanA pkkaami| 1A degpAtena; B degtatena Bpaho D pihA 3 dhotahattha pAnI (?)[dhotapattapAnI] nti pi pAtho dhotapattahattha nti atho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] udAnaM [ 4 / 4 ___atha kho acirapakkantassa bhagavato taM gopAlakaM ajJataro puriso sImantarikAyA jIvitA oropesi / atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenupasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhu bhagavantaM etadavocuM--"yena bhante! gopAlakena ajja vuddhapamukho bhikkhusaMgho appodapAyAsena navena ca sappinA sahatthA santappito sampavArito so kira bhante gopAlako ajhatarena purisena sImantarikAya' jIvitA voro pito" ti| atha kho bhagavA etaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi 2 diso disaM yantaM kayirA veri vA pana verinaM / micchApaNihitaM cittaM pApiyo naM tato kare'ti // 3 // (34-juNhA-sutta 4 / 4) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane kalandakanivApe / tena kho pana samayena prAyasmA ca sAriputto AyasmA ca mahAmoggalAno kapotakandarAyaM viharati / tena kho pana samayena AyasmA sAriputto juNhAya rattiyA navoropitehi kesehi abbhokAse nisinno hoti aJjataraM samAdhi smaapjjitvaa| tena kho pana samayena dve yakkhA sahAyakA uttarAya disAya dakkhiNaM disaM gacchanti kena cideva krnniiyen| ahasaMsu kho te yakkhA AyasmantaM sAriputtaM juNhAya rattiyA navoropitehi kesehi abbhokAse nisinnaM, disvA eko yakkho dutiyaM yakhaM etadavoca-"paTibhAti maM samma, imassa samaNassa sIse pahAraM dAtu' ti / evaM vutte so yakkho taM yakkhaM etadavoca-"alaM samma, mA samaNaM AsAdesi / uLAro so samma samaNo mahiddhiko mahAnubhAvo'ti / / __dutiyaMpi kho so yakkho taM yakkhaM etadavoca-"paTibhAti maM samma! imassa samaNassa sIse pahAraM dAtu" ti| dutiyaM' pi kho so yakkho taM yakkhaM etadavoca-"alaM samma !...mahAnubhAvo" ti| 1 ABCD si 2 See dhammapadaM, 42. 34 3C kapotakandarAyanti evaMnAmake. vihAre +C mA AsAdesIti zodhyate-ApAdesi mA dhAtesi mA pahAraM dehiti vuttaM hoti; AD AsAresi; B AsAdesisthAne, ABC AsAresi draSTavyaM cullavage 7 / 3 / 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 41 4 / 4 ] juNhA-suttaM tatiyaM' pi kho so yakkho taM yakkhaM etadavoca-paTibhAti...dAtuM'ti" tatiyaM pi kho so yakkho taM yakkhaM etadavoca-"alaM samma !...mahAnubhAvo' ti|| ____ atha kho so yakkho taM yakkhaM anAdiyitvA Ayasmato sAriputtatherassa sIse pahAraM adaasi| api tena pahAreNa sattaratanaM vA aDDharatanaM vA nAgaM osAdeyya mahantaM vA pabbatakUTaM pdaaleyy| atha ca pana' so yakkho DayhAmi DayhAmI' ti vatvA tattha eva mahAnirayaM apatAsi / ahasA kho AyasmA mahAmoggallAno dibbena cakkhunA visuddhena atikantamAnusakena tena yakkhena Ayasmato sAriputtassa sIse pahAraM dIyamAnaM, disvAna yena AyasmA sAriputto tenupasaDakami, upasaGakamitvA AyasmantaM sAriputtaM etadavoca-'kacci te Avuso ! khamanIyaM kacci yApanIyaM kacci na kiJci dukkhaM" ti|| "khamanIyaM me Avuso moggallAna ! yApanIyaM me Avuso moggallAna ! api ca me sIse thokaM dukkhaM' ti| ___acchariyaM Avuso sAriputta abbhutaM Avuso sAriputta ! yaM tvaM mahiddhiko AyasmA sAriputto mhaanubhaavo| idha te Avuso sAriputta ! ajJataro yakkho sIro pahAraM adAsi, tAva mahApahAro ahosi| api tena pahArena sattaratanaM... padAleyyA' ti| atha ca pana AyasmA sAriputto evamAha--"khamanIyaM me Avuso moggallAna! yApanIyaM me Avuso moggallAna ! api ca me sIse thokaM dukkhaM ti| acchariyaM Avuso moggallAna ! abbhutaM Avuso moggallAna ! yAva mahiddhiko AyasmA mahAmoggallAno mahAnubhAvo, yatra hi nAma yakkhaM pi passissati; mayaM pana etarahi paMsupisAcakaM pi na passAmA" ti| assosi kho bhagavA dibbAya sotadhAtuyA vissuddhAya atikkantamAnusikAya tesaM ubhinnaM mahAnAgAnaM imaM evarUpaM kthaasllaapN| atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi+--- 1A adhaTumara'; BD adhaTTaratanaM, 2 CosAdeyyA'ti paThaviyaM osIdApeyya nimujjApeyya, osAreyya'ti pi pATho cunnavicunnaM kareyyA'ti attho AD aosAreyyA; B osadeyyaya 3C api ca me sIsaM thokaM dukkhaM ityapi pAThaH + draSTavyA. theragAthA, V. 191 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM [ 415 42 ] yassa selUpamaM cittaM ThitaM naanupkmpti| virattaM rajanIyesu kopaneyye na kuppati / / yassa evaM bhAvitaM cittaM, kuto taM dukkhamessatI' ti // 4 // ( 35-nAga-sutta 4 / 5 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA kosAmbiyaM viharati ghositaaraame| tena kho pana samayena bhagavA AkiNNo viharati bhikkhUhi bhikkhunIhi upAsakehi upAsikAhi rAjUhi rAjamahAmattehi titthiyehi titthiyasAvakehi Akijho dukkhaM na phAsu viharati / atha kho bhagavato etadahosi-"ahaM kho etarahi AkiNNo viharAmi bhikkhUhi ... titthiyasAvakehi Akinno dukkhaM na phAsu viha rAmi, yannUnAhaM eko gaNasmA vUpakaTTho vihareyyaM" ti| atha kho bhagavA pubbamaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya kosambiyaM piNDAya pAvisi, kosambiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto sAmaM senAsanaM saMsAmetvA pattacIvaraM AdAya anAmantetvA upaTThAkaM anapaloketvA bhikkhusaMghaM eko adutiyo yena pAlileyyakaM tena cArikaM pakkAmi, anupubbena cArikaJcaramAno yena pAlileyyakaM tadavasari / tatra sudaM bhagavA pAlileyyake 4 viharati rakkhitavanasaNDe bhaddasAlamUle / ajhataro pi kho hatthinAgo AkiNNo viharati hatthIhi hatthinIhi hatthikaLArehi hatthicchApakehi chinnaggAni ceva tiNAni khAdati obhaggobhagaJcassa sAkhAbhagaM khAdanti, AvilAni ca pAnIyAni pivati ogAhA' cassa uttiNNassa hatthiniyo kAyaM upanigdhaMsantiyo gacchanti AkiNNo dukkhaM na phAsu viharati / atha kho tassa hatthinAgassa etadahosi:-"ahaM kho etarahi AkiNNo viharAmi hatthIhi hatthinIhi hatthikaLArehi hatthicchApehi, chinnaggAni ceva 1 AD tass' evaM; B mass evaM; C tass' etaM......vyAkhyAyate yass' evaM(?) 4 / 5. mahAvagga, 10 // 4. 35. 2C sAmanti sayaM B pAri [yathA mahAvagge] 4CD degkalArehi C vyAkhyAyateH; degpoTakehi 5CdegchApehIdati khIkhakehi __BC degnI. D ogahassa 'ogAhA ti tiTTato ogAhan tipi pAli A D ogAhassa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 / 5 ] nAga-suttaM [ 83 tiNAni khAdAmi obhaggobhaggaJca me sAkhAbhaGgaM khAdanti, AvilAni ca pANIyAni pivAmi ogAhA ' ca me uttiSNassa hatthiniyo kAyaM upaNigghaMsantiyo gacchanti AkiNNo dukkhaM na phAsu viharAmi / yannUnAhaM eko gaNasmA vUpakaTTho vihareyyaM" ti / 3 atha kho so hatthinAgo yUthA apakamma yena pAlileyyakaM rakkhitavanasasaNDo 2 bhaddasAlamUlaM yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA tatra sudaM so hatthinAgo yasmiM padese bhagavA viharati taM padesaM appaharita 3 ca karoti soNDAya bhagavato pANIyaM paribhojanIyaM paTThapeti / atha kho bhagavato rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso pariviittakko udapAdi --"ahaM kho pubbe AkiNNo vihAsi bhikkhUhi.... titthiyasAvakehi AkiNNo dukkhaM na phAsu vihAsi / so mhi etarahi anAkiNo viharAmi bhikkhUhi ... titthiyasAvakehi anAkiNNo sukhaM phAsu viharAmI " ti / tassa pi kho hatthinAgassa evaM cetaso pariviitakko udapAdi --"ahaM kho pubbe kiNo vihAsi hatthIhi hatthinIhi hatyikaLA rehi hatthicchApakehi chinnaggAni ceva tiNAni khAdi obhaggoca ggaJa ca me sAkhAbhaGgaM khAdisu AvilAni ca pAnIyAni pivAsi ogAhA ' ca me uttiNNassa hatthiniyo kAyaM upanighaMsantiyo agamaMsu, AkiNNo dukkhaM na phAsu vihAsiM, so mhi etarahi anAkiNNo viharAmi hatthIhi hathinIhi hatyikaLArehi hatthicchApakehi, acchinnaggAni ceva tiNAni khAdAmi obhaggobhaggaJca me sAkhAbhaGgaM na khAdanti, anAvilAni ca pAnIyAni pivAmi ogAhA + ca me uttiNNassa hatthiniyo na kAyaM upanighaMsantiyo gacchanti, anAkiNo sukhaM phAsu viharAmI 'ti / atha kho bhagavA attano ca pavivekaM viditvA tassa ca hatthinAgassa cetasA cetopariviitakkaM aJJAya tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi- etaM nAgassa nAgena IsAdantassa hatthino / sameti cittaM cittena yaM eko ramatI vaneti // 5 // 1 D pAri 2 D deg3 3 DdeghAdeg 4 Bdegnadeg. * AD ogAhassa ogAha G * D evaM ; AC etaM ; B e. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM ( 36 - piNDola - sutta 46 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatthimaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / 44 ] tena kho pana samayena AyasmA piNDolabhAradvAjo bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGkaM AbhujitvA / ujuM kAyaM paNidhAya araJJako piNDapAtiko paMsukUliko tecIvariko appiccho santuTTho pavivitto asaMsaTTho Araddhaviriyo dhutavAda adhicittaM anuyutto / addasA kho bhagavA AyasmantaM piNDolabhAradvAjaM avidUre nisinnaM pallakaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya araJjakaM piNDapAtikaM paMsukUlikaM tecIvarikaM appicchaM santuTaThaM pavivittaM asaMsaTTha AraddhaviriyaM dhutavAdaM adhicittaM anuyuttaM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAna udAnesi---- anupavAdo anupaghAto pAtimokkhe ca saMvaro mattaJJJatA ca bhattasmiM pantaJca 1 ca sayanAsanaM adhicitte ca Ayogo etaM vuddhAna sAsanaM' ti // 6 // (37 - sAriputta - sutta 47 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / [ 47 5 tena kho pana samayena AyasmA sAriputto bhagavato avidUre nisino hoti pallaGkaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya appiccho santuTaTho pavivitto asaMsaTTho Araddhaviriyo adhicittaM anuyutto / asA kho bhagavA AyasmantaM sAriputtaM avidUre nisinnaM pallaGkaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya appicchaM santuTThaM pavivittaM asaMsaThThe AraddhaviriyaM adhicittaM anuyuttaM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- 36. / A abhuJcitvA. 2 A patha; C santaJca = patthasaJca iti zodhyate 3 BC J 37. 5 A AbhuJjitvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4 draSTavyA GA AbhuJcitvA . . dhammapa de gAthA 185. www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 45 4 / 8 ] sundarI-suttaM adhicetaso appamajjato munino monapathesu sikkhato sokA na bhavanti tAdino upasantassa sadAsatImato' ti // 7 // ( 38-sundarI-sutta 4 / 8) evaM me sutaM--bhagavA, ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA sakkato hoti garukato hoti mAnito pUjito apacito lAbhI cIvarapiNDapAtasenAsanagilAnapaccayabhesajjaparikkhArAnaM, bhikkhusaMgho pi sakkato hoti ...pe... parikkhArAnaM ajJatitthiyA pana paribbAjakA asakkatA honti (yathA 14 suttaM)...pe... parikkhArAnaM / atha kho te ajJatitthiyA paribbAjakA bhagavato sakkAraM asahamAnA bhikkhusaMghassa ca yena sundarI paribbAjikA tena upasaGakamiMsu, upasakamitvA sundara paribbAjikaM etadavocuM-"ussahasi bhagini ! jAtInamatthaM kAtuM" ti| ____ "kyAhaM ayyA! karomi, kiM mayA sakkA kAtuM ? jIvitaM pi me pariccattaM jatInaM atthAyA" ti| "tena hi bhagini! abhikkhanaM jetavanaM gacchAhI" ti| __ "evaM ayyA" ti kho sundarI paribbAjikA tesaM aJatitthiyAnaM paribbAjakAnaM paTisutvA abhikkhanaM jetavanaM agmaasi| yadA aJisu te ajhatitthiyA paribbAjakA-"diTThA kho sundarI paribbAjikA bahujanena abhikkhaNaM jetavanaM AgacchantI" ti| atha naM jIvitA voropetvA tattheva jetavanassa parikhAya kUpe nikhaNitvA yena rAjA pasenadi kosalo tena' upasaGakamiMsu', upasaGakamitvA rAjAnaM pasenadi kosalaM etada avocuM--'yA sA mahArAja ! sundarI paribbAjikA sA no na dassatI" ti? 1C yadA tesaM (!) acatitthayA paribbAjakAH te (?) diTThA kho sundarI'ti, tatthaaJijasaM 'ti jAnisu te diTThA (?) ti padiTThA jetavanaM Agacchati (I-sthAne) ca visesato diTThA bahulaM diTThA bahulA diTThA'ti attho; A yadA anne aJjatitthiyA D yadA tesaM (!) aJatitthiyAnaM-azuddhaH pAThaH 2D degjano. 3A degkkhAya; CdegA 4 ABD mi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM " kattha pana tumhe AsaGkathA" ti / "jetavane mahArAjA" ti / " tena hi jetavanaM vicinayA" ti / 46 ] "atha kho te aJJatitthiyA paribbAjakA jetavanaM vicinitvA yathAnikkhittaM parikhAkUpA / uddharitvA maJcakaM AropetvA sAvatthi pavesetvA rathiyAya 2 rathiyaM siGaghATakena siddhghATakaM upasaGakamitvA manusse ujjhApesuM - "passatha' yyA ! sakyaputtiyAnaM kammaM / alajjino ime samaNA sakyaputtiyA dussIlA pApadhammA musAvAdino abrahmacArino / imehi nAma dhammacArino samacArino brahmacArino saccavAdino sIlavanto kalyANadhammA paTijAni santi / natthi imesaM sAmaJJa N, natthi imesaM brAhmaJJa, naTTha imesaM sAmaJJa naTTaM imesaM brAhmaJJa, kuto imesaM sAmaJJa, kuto imesaM brAhmaJJa, apagatA ime sAmaJJA, apagatA ime brAhmaJJa kathaM hi nAma puriso purisakiccaM karitvA itthi jIvitA voropessatI" ti ! "tena kho pana samayena sAvatthiyaM manussA bhikkhU disvA asabbhAhi pharusAhi vAcAhi akkosanti paribhAsanti rosanti vihesanti - "alijjino .. pe... voropessatI " ti / [ 48 atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvarAdamAya sAvatthi piNDAya pAvisiMsu, sAvatthiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantA yena bhagavA tenu'pasaGakamiMsu, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdiMsu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM -- "etarahi bhante ! sAvatthiyaM manussA bhikkhU disvA.. pe ... voropessatI " ti / "na eso bhikkhave ! saddo ciraM bhavissati sattAhaM eva bhavissati sattAhassa accayena antaradhAyissati / tena hi bhikkhave ye manussA bhikkhU disvA... pe... vihesanti, te tumhe imAya gAthAya paTicodetha abhUtavAdI nirayaM upeti yo cApi katvA na karomI'ti cAha / ubho pite pecca samA bhavanti nihInakammA manujA paratthA'ti // atha kho te bhikkhU bhagavato santike imaM gAthaM pariyApuNitvA ye manussA bhikkhU divA . visanti, te imAya gAthAya paTicodenti - "abhUtavAdI. .. pe 4 1 A FET. 3 ACD paJca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 AD rathiyA. 4 A anti o www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 / 9 ] upasena-suttaM [ 47 ...paratthA"ti--manussAnaM etdhosi| "akArakA ime samaNA sakyaputtiyA, na imehi kataM sapanti : ime samaNA sakyaputtiyA' ti| ___ neva so saddo ciraM ahosi, sattAhaM eva saddo ahosi, sattAhassa accayena antaradhAyi / atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenu'upasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA khote bhikkhU bhagavantaM etadavocuM--'acchariyaM bhante ! abbhutaM bhante ! yAva subhAsitaM kho ca' idaM bhante ! bhagavatA ne' so bhikkhave saddo ciraM bhavissati sattAhassa accayena antaradhAyissatI' ti| antarahito so bhante ! sddo"ti| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi tudanti vAcAya janA asaJatA parehi saDalgAmagataM' va kuJjaraM / sutvAna vAkyaM pharusaM udIritaM adhivAsaye bhikkhu aduTThacitto'ti // 8 // (36-upasena-sutta 46 ) evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA rAjagahe viharati beLuvane klndknivaape| atha kho Ayasmato upasenassa vaGagantaputtassa rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso parivitakko udapAdi--"lAbhA vata me, suladdhaM vata me satthA ca me bhagavA arahaM sammAsambuddho svAkhyAte ca'mhi dhammavinaye agArasmA anagAriyaM pabbajito sabrahmacAriyo ca me sIlavanto kalyANadhammA, sIlesu camhi paripUrakArI, samAhito camhi, ekaggacitto arahA ca'amhi khINAsavo, mahiddhiko ca'mhi mahAnubhAvo, bhaddakaM me jIvitaM bhaddakaM mrnnnti| atha kho bhagavA Ayasmato upasenassa vaDagantaputtassa'4 cetasA cetoparivitakkaM ajJAya tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yaM jIvitaM na tapati, maraNante na socati / sa ce diTThapado dhIro, sokamajjhe na socati / ucchinnabhavataNhassa: santacittassa bhikkhuno| vikkhINo4 jAtisaMsAro na'tthi tassa punabbhavo'ti // 9 // 1AC akAraNa; D akA 2AD nissamehi 3 AD samanta'; B abbanta' 39. 4D vaMkantadeg 5AB maraNaMte; CmaraNante maraNasaNakhAte ante.....maraNasamIpe vA 3 ABCD deg0taNhAya. 4BD vikkhito; A vikkhino Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] udAnaM [ 4110 ( 40-sAriputta-sutta 4 / 10 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA sAriputto bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGkaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya attano upasamaM pccvekkhmaano| adassA kho bhagavA AyasmantaM sAriputtaM avidUre nisinnaM pallaGkaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya attano upasamaM pccvekkhmaanN| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi upasantasantacittassa netticchinnassa2 bhikkhuno| vikkhIno jAtisaMsAro mutto so mArabandhanA' ti // 10 // meghiyavaggo catuttho (tassa) uddAnaMmeghiyo' uddhatA' gopAlo' juNhA nAgena paJcamaM / piNDolo sAriputto ca sundarI bhavati aTThamaM / upaseno vaGagantaputto sAriputto ca te dasA' ti. 1 DA upasantaM . 2 AD natthi-cchinassa; B netti'; C neticchinnakhAti netti uccati bhavataNhA saMsArassa nayanato 3 ABD falarit 4 ABD dega 5B uddhita; A udvita; D ujhita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5-sonathera-vaggo ( 41--rAna-suttaM 5 / 1 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena rAjA pasenadi kosalo mallikAya deviyA saddhi uparipAsAdavaragato hoti / atha kho rAjA pasenadi kosalo mallika devi etadavoca--"atthi nu kho te mallike ! koca'jo attanA piyataro"ti? "natthi kho me mahArAja! koca' jo attanA piytro| tuhaM pana mahArAja! attha' jo koci attanA piyataro'ti? "mayhaM pi kho mallike ! na' ttha' jo koci attanA piytro''ti| atha kho rAjA pasenadi kosalo pAsAdA orohitvA yena bhagavA te'nupasaDakami, upasaGakamitvA bhagavaMtaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamanta nisinno kho rAjA pasenadi kosalo bhagavantaM etadavoca-'idhAhaM bhante ! mallikAya deviyA uparipAsAdavaragato mallikaM devi etadavocaM-atthi ...pe... piyataro'ti ? evaM vutte mallikA devI maM etadavoca--'na' tthi... pe... piyataro'ti / evaM vutto'haM bhante ! mallikaM devi etdvocN| 2 mahaM ...pe... piyataro"ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesisabbA disA anuparigamma cetasA neva' jjhagA piyataramattanA kvaci / evaM pi so puthu attaparesaM, tasmA na hiMse paraM attakAmo // 1 // 41. 10ABD degi 3A ajjagA ABD dega 4C puthu-vi 2BD degkamma 5K visu. [ 49 5 / 1] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] udAnaM [ 5 / 3 ( 42-appAyuka-sutta 5 / 2 ) ____ evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| atha kho AyasmA Anando sAyaNhasamayaM paTisallAnA vudvito yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca--"acchariyaM bhante ! abbhutaM bhante ! yAvadappAyukA hi bhante ! bhagavato mAtA ahosi, sattAhajAte bhagavati bhagavato mAtA kAlamakAsi tusitakAyaM' upapajjatI"ti / "evametaM? Ananda ! appAyukA hi bodhisattamAtaro honti, sattAhajAtesu bodhisattesu bodhisattamAtaro kAlaGakaronti, tusitakAyaM upapajjantI"ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiye keci bhUtA bhavissanti ye cApi sabbe gamissanti pahAya dehaM / taM sabbaM jAni kusalo viditvA AtApiyo brahmacAriyaM cerayyA'ti // 2 // ( 43-kuTThI-sutta 5 / 3 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane kalandakanivApe / tena kho pana samayena rAjagahe suppabuddho nAma kuTThI manussadaliddo ahosi manussakapaNo mnussvraako| tena kho pana samayena bhagavA mahatiyA parisAya parivuto dhamma desento nisinno hoti| addasA kho suppabuddho kuTThI taM mahAjanakAyaM dUrato' va sannipatitaM, disvAna'ssa etadahosi / nissaMsayaM kho ettha kiJci khAdanIyaM vA bhojanIyaM vA bhaajiyti| yannUnAhaM yena so mahAjanakAyo tenupasaGakameyyaM / appeva nAmetya kiJci khAdanIyaM vA bhojanIyaM vA lbheyynti| atha kho suppabuddho kuTThI yena so mahAjanakAyo tenupsngkmi| addasA kho suppabuddho kuTThI bhagavantaM mahatiyA parisAya parivutaM dhamma desentaM nisinnaM, disvAna' ssa etadahosiH--na kho ettha kiJci khAdanIyaM vA bhojanIyaM vA bhAjiyati / samaNo ayaM gotamo parisati dhamma deseti| yannUnAhamapi dhamma suNeyyaM ti tattheva ekamantaM nisIdiahampi dhamma sossAmI' ti| 1BC tusi sNkaayN.| 43. 4A bhAjissati 2A eva eva? 5ABD degi AC jAnitu 6AB sA D ssa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 3 ] kuTThI-suttaM [ 51 atha kho bhagavAsabbAvantaM parisaM cetasA ceto paricca manasA akAsi-konu kho idha bhabbo dhammaM vijJAtuM'ti / ahasA kho bhagavA suppabuddhaM kuTTi tassaM parisAyaM nisinnaM, disvAna ssa etadahosi--ayaM kho idha bhabbo dhammaM vijnyaatuN'ti| suppabuddhaM kuTTi Arabbha anupubbikathaM kathesi seyyathIdaM--dANakathaM sIlakathaM saggakathaM kAmAnaM AdInavaM okAraM saMkilesaM nikkhame ca AnisaMsaM pakAsesi / yadA bhagavA ajhAsi suppabuddhaM kuTTi kallacittaM muducittaM vinIvaraNacittaM udaggacittaM pasannacittaM, atha yA buddhAnaM sAmukkaMsikA dhammadesanA taM pakAsesi dukkhaM samudayaM nirodhaM mggN| seyyathApi nAma suddhaM vatthaM apagatakAlakaM sammadeva rajanaM paTigaNheyya, evameva suppabudhassa kuTThissa tasmiM eva Asane virajaM vItamalaM dhammacakkhu udapAdi--yaM kiJci samudayadhamma, sabbantaM nirodhadhamma' ti| atha kho suppabuddho kuTThI diTThadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogALhadhammo tiNNavicikiccho vigatakathaMkatho vesArajjappatto aparapaccayo? satthu sAsane uTThAsanA yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho suppabuddho kuTThI bhagavaMtaM etadavoca--"abhikkantaM bhante ! abhikkantaM bhante seyyathApi bhante ! nikkujjitaM vA ukkujjeyya paTicchannaM vA vivareyya mULhassa vA maggaM Acikkheyya andhakAre vA telapajjotaM dhAreyya--'cakkhumanto rUpAni dakkhantI'ti / evameva bhagavatA anekapariyAyena dhammo pakAsito, esAhaM bhante! bhagavantaM saraNaM gacchAmi dhammaJca bhikkhusaMghaJca, upAsakaM maM bhagavA dhAretu ajjatagge pANupetaM saraNaM gataM' ti| atha kho suppabuddho kuTThI bhagavatA dhammiyA kathAya sandassito samAdapito samuttejito sampahaMsito bhagavato bhAsitaM abhinanditvA anumoditvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA pkkaami| atha kho suppabuddhaM kuThiM gAvI taruNavacchA adhipAtetvA jIvitA voropesi| atha kho sambahulA bhikkhU yena bhagavA tenupasaGakarmisu, upasaGakamitvA bhagavaMtaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM-'yo so bhante ! suppabuddho nAma kuTThI bhagavatA dhammiyA kathAya sandassito samAdapito samuttejito sampahaMsito, so kAlaGakato, tassa kA gati ko abhismpraayo"ti| "paNDito bhikkhave ! suppabuddho kuTThI paccapAdi dhammastAnudhammaM, na ca 1 parapaccayo 2 ABdeg itvA na D. granthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM 52 ] [ 5/4 maM dhammAdhikaraNaM vihesesi ' / suppabuddho bhikkhave ! kuTThI tiNNaM saMyojanAnaM pari kkhayA so tApa no avinipAtadhammo niyato sambodhiparAyaNo" ti / evaM vRtte aro bhikkhu bhagavantaM etadavoca - " ko nu kho bhante ! hetu, ko pacvayo yena suppabuddho kuTThI manussadaliddo ahosi manussakapaNo manussavarAko ?" ti ? "bhUtapubbaM bhikkhave ! suppabuddho kuTThI imasmi yeva rAjaga he seTThiputto ahosa / so uyyAnabhUmi niyanto asA tagarasikhiM 3 paccekabuddhaM nagaraM piNDAya pavisantaM, disvAna'ssa etadahosi -- kvAyaM kuTThI vicaratI 'ti niTTubhitvA apasevyAmato(?) karitvA pakkAmi / so tassa kammassa vipAkena bahUni vassAni bahUni vassasatAni vahUni vassasahassAni bahUni vassasatasahassAni niraye pacittha / tasseva kammassa vipAkAvasesena imasmiM yeva rAjagahe manussadaliddo ahosi manussakapaNo manussavarAko so tathAgatappaveditaM dhammavinayaM Agamma saddhaM samAdiyi, sIlaM samAdiyi, sutaM samAdiyi, cAgaM samAdiyi, paJJaM samAdiyi / so tathAgatappaveditaM dhammavinayaM Agamma saddhaM samAdiyitvA sIlaM samAdiyitvA sutaM samAdiyitvA cAgaM samAdiyitvA paJca samAdiyitvA kAyassa bhedA paraM maraNA sugati saggaM lokaM upapanno devAnaM tAvatisAnaM sahavyataM / so tattha aJje deve atirocati vaNNena ceva yasasA cA' ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- cakkhumA visamAnI va vijjamAne parakkame / paNDito jIvalokasma pApAni parivajjaye 'ti // 3 // ( 44 --- kumAra-sutta 54 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikasya ArAme / tena kho pana samayena sambahulA kumArakA antarA ca sAvattha antarA ca jetavanaM macchake bAghenti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA 1 AD saccavAdi-- iti zuddhaM Bpustake 2 A degti ABDdegi + A niTThahitvA 5 C a pasabyAmato karitvA' ti.... avapasavyaM katvA; A avyAmato' D abhyAmato; BapavyAmAto 6Adeg5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 5 ] uposatha-suttaM [ 53 pattacIvaramAdAya sAvatthi piNDAya pAvisi / addasA kho bhagavA te sambahule kumArake antarA ca savatthi antarA ca jetavanaM macchake bAdhente, disvAna yena te kumArakA tenupasaGakami, upasaGkamitvA te kumArake etadavoca---"bhAyatha vo tumhe kumArakA ! dukkhassa, appiyaM vo dukukhaM" ti ? evaM bhante ! bhAyAma mayaM bhante ! dukkhassa; appiyaM no dukkhanti / atha kho bhagavA etamatthaM vidittvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- sa ce vo dukkhaM appiyaM, mA kattha pApakaM kammaM Avi vA yadi vA raho / sa ce' vA pApakaM kammaM karissatha karotha vA / na vo dukkhA muty ' atthi upeccApi palAyataM' ti // 4 // ( 45 - uposatha - sutta 515 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati pubbArAme migAramAtupAsAde / 3 tena kho pana samayena bhagavA tadahuposathe bhikkhusaGghaparivuto nisinno hoti / atha kho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante paThame yAme uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM katvA yena bhagavA tenaJjaliM panAmetvA bhagavantaM etadavoca--"abhikkantA bhante ! ratti, nikkhanto paThamo yAmo, ciranisinno bhikkhusaMgho, uddisatu bhante ! bhagavA bhikkhUnaM pAtimokkhaM" ti / evaM vutte bhagavA tuNhI ahosi / dutiyaM pi kho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante majjhime yAme uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM katvA yena bhagavA tena'JjaliM panAmetvA bhagavantaM etadavoca - "abhikkantA bhante ! nikkhanto majjhimo yAmo, ciranisinno bhikkhusaMgho, uddisatu, bhante ! bhikkhUnaM pAtimokkhaM" ti / dutiyaM pi kho bhagavA tumhI ahosi / tatiyaM pikho AyasmA Anando abhikkantAya rattiyA nikkhante pacchime yAme uddhate aruNe nandimukhiyA rattiyA uTThAyAsanA ekaMsaM cIvaraM katvA yena bhagavA tena' JjaliM panAmetvA bhagavantaM etadavoca -- " abhikkantA bhante ! ratti, nikkhanto ratti, bhagavA 4 1 D pustaka eva, yojitaM -- metri caTsa. 2 A karimAtha. 3D te muty; Dyamuty; Cmutty 5C upecca saJcicca; A paccApi; B upaddhAya Dupaddava CpalAyante 'ti pi paTThanti ( ? ) * 45. mAdRzyaM cullavagga 9 / 1 7 Adeg sAtu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] udAnaM [ 5 / 5 pacchimo yAmo, uddhatoaruNo, nandimukhI ratti, ciranisinno bhikkhusaMgho, uddisatu bhante ! bhagavA bhikhkhUnaM pAtimokkhaM 3'ti / "aparisuddhA Ananda ! prisaa"ti| atha kho Ayasmato mahamoggallAnassa etadahosi-'"kaM nu kho bhagavA puggalaM sandhAya evamAha--'aparisuddhA Ananda prisaa'ti| atha kho AyasmA mahAmoggallAno sabbAvantaM bhikkhusaMghaM cetasA ceto paricca manasA'kAsi / ahasA kho AyasmA mahAmoggallAno taM puggalaM dussIlaM pApadhammaM asucisaGakassarasamAcAraM paTicchannakammantaM assamaNaM samaNapaTijhaM abrahmacAriM brahmacAripaTinaM antopUrti avassutaM kasambujAtaM majjhe bhikkhusaMghassa nisinnaM, disvAna uTThAyasanA yena so puggalo tenupasaGakami, upasaGakamitvA taM puggalaM etadavoca--"uTTha hi 'Avuso, diTTho'si bhagavatA, na'tthi te bhikkhUhi saddhi saMvAso'ti / ___atha kho so puggalo tuNhI ahosi / dutiyampi kho AyasmA mahAmoggallAno taM puggalaM etadavoca- "uTThahi' Avuso, diTTho'si bhagavatA, na'tthi te bhikkhUhi saddhi saMvAso"ti / dutiyampi kho so puggalo tuNhI ahosi| tatiyampi kho AyasmA....... pe...... saMvAso" ti / tatiyaM pi kho so puggalo tuNhI ahosi / atha kho AyasmA mahAmoggallAno taM puggalaM bAhAyaM gahetvA bahi dvArakoTrakA nikkhAmetvA sUcighaTikaM datvA yena bhagavA tenupasaGakami, upasakamitvA bhagavantaM etadavoca-"nikkhAmito1 0 bhante ! so puggalo mayA, parisuddhA parisA uddisatu]] bhante ! bhagavA bhikkhUnaM pAtimokkha' ] 2 nti| "acchariyaM moggallAna ! abbhutaM moggallAna ! yAva bAhA gahaNA1 3pi nAma so moghapuriso aagmisstii"ti| __ atha kho bhagavA bhikkhU Amantesi--"na dAna' AhaM bhikkhave ! ito paraM uposathaM karissAmi, pAtimokkhaM uddisissAmi / tumheva dAni ito paraM uposathaM 1ABpATi 2D uggate 3A degsAtu 4A kaM; B kin; D kiM. kasammukajAtaM A u? hi; uTThAha. 'D uTThahA 8A nikkhametvA; B D [pustakayo] nikkhamitvA degC sucighaTikaM datvoti aggalasuciJca uparighaTikaJ ca adi katvA saTTa kavATa thaketvA'ti attho; D ghaTTaTikaM 10Bdeg amito; D nikkhipito. 11 A sAtu 12 A D pATideg 13C D vAhAya gahaNA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 5 ] uposatha-suttaM [ 55 kareyyAtha, patimokkhaM! uddiseyyAtha / aTTAnametaM bhikkhave! anavakAso, yaM tathAgato aparisuddhAya parisAya uposathaM kareyya pATimokkhaM uddiseyya / aTTha'me bhikkhave ! mahAsamudde acchariyA abbhutA' dhammA, ye disvA disvA asurA mahAsamudde abhirmnti| katame aTTha-- 1. "mahAsamuddo bhikkhave ! anupubbaninno anupubbapoNo anupubbapanbhAro, nAyatakeneva ppaato| yaM pi bhikkhave ! mahAsamuddo anupubbaninno...... papAto, ayaM pi bhikkhave mahAsamudde paThamo acchariyo abbhuto dhammo, yaM disvA disvA asurA mahAsamudde abhirmnti| 2. "puna ca paraM bhikkhave ! mahAsamuddo Thitadhammo velaM nAtivatti; yaM pi bhikkhave ! mahAsamuddo Thitadhammo velaM nAtivattati, ayaM' pi bhikkhave ! mahAsamudde dutiyo acchariyo abbhuto dhammo, yaM disvA disvA asurA mahAsamudde abhirmnti| 3. "puna ca paraM bhikkhave ! mahAsamuddo na matena kuNapena saMvasati, yaM hoti mahAsamudde mataM kuNapaM taM khippaM yeva tIraM vAheti : thale ussAreti / yaM pi bhikkhave ! mahAsamuddo na matena..... thalaM ussAreti,' ayaM' pi bhikkhave mahAsamudde tatiyo acchariyo abbhuto dhammo, yaM disvA disvA asurA mahAsamudde abhiramanti / 4. "puna ca paraM bhikkhave ! yA kAci mahAnadiyo seyyathIdaM--gaGgA, yamunA, aciravatI, sarabhU mahI, tA mahAsamudaM pattA jahanti purimAni nAmagottAni, mahAsamuddo ttveva saDakhaM gacchanti / yaM' pi bhikkhave ! yA kAci........... gacchanti, ayaM' pi bhikkhave ! mahAsamudde catuttho acchariyo abbhuto dhammo, yaM disvA disvA asurA mahAsamudde abhirmnti| 5. "puna ca paraM bhikkhave ! yA ca loke savantiyo mahAsamudaM appenti, yA ca antalikkhA dhArA papatanti, na tena mahAsamudassa UnattaM vA pUrattaM vA pnyjaayti| yaM' pi bhikkhave ! yA ca loke ......... pe..... paJjAyati / ayaM' pi bhikkhave ! mahAsamudde paJcamo acchariyo.......pe..... abhirmnti| 6. "puna ca paraM bhikkhave mahAsamuddo ekaraso lonnrso| yaM bhikkhave mahAsamuddo ekaraso loNaraso, ayaM' pi bhikkhave ! mahAsamudde chaTTho acchariyo....... pe........ abhirmnti| 1 sAdRzyaM cullavagge 942 PAD cAhaM Ddega 4C pApAheti apaneti; D pAyeti 5 ACD ussAraiti B assAdeti; [triSu sthAneSu / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] udAnaM [ 5 / 6 7. " puna ca paraM bhikkhave ! mahAsamuddo bahuratano anekaratano, tatrimAni ratanAni seyyathI daM-- muttA maNi veLuriyo sakho silA pavAlaM rajataM jAtarUpaM lohitaGako msaargllo| yaM' pi bhivakhave mahAsamuddo ! bahuratano.. .masAragallo, ayaM ' pi bhikkhave ! mahAsamudde sattamo acchariyo ..... .pe.. abhiramanti / ..... 8. "puna ca paraM bhikkhave ! mahAsamuddo mahataM bhUtAnaM AvAso, tatrime bhUtA-timi timiGagalo timirpingglo| asurA nAgA gandhabbA / santi mahAsamudde yojanasatikA pi attabhAvA, dviyojanasatikA pi attabhAvA, tiyojanasatikA pi attabhAvA, catuyojanasatikA pi attabhAvA, paJcayojanasatikA pi attabhAvA / yaM pi bhikkhave mahAsamuddo mahataM. . attabhAvA, ayaM pi bhikkhave ! mahAsamudde aTThamo acchariyA.. abhiramanti. ime kho bhikkhave mahAsamudde aTTha acchariyA .pe. pe. pe. . . abhiramanti / dhammA, "evaM eva kho bhikkhave ! imasmiM dhammavinaye aTTha acchariyA abbhutA ye divA divA bhikkhU imasmi dhammavinaye abhiramanti / katame aTTha-- 1. 'seyyathApi bhivakhave ! mahAsamuddo anupubbaninno anupubbapoNo anupubbapabbhAro nAyatakene' eva papAto, evameva kho bhikkhave imasmi dhammavinaye anupubbasikkhA anupubvakiriyA anupubbapaTipadA nAyatakeneeva anynyaapttibedho| yaM pi bhikkhave imasmi dhammavinaye. ..... . pe.... aJJApaTibaMdho, ayaM' pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye paThamo acchariyo abbhutadhammo, yaM disvAdisvA bhikkhU imasmi dhammavinaye abhiramanti / 2. " seyyathA pi bhikkhave ! mahAsamuddo Thitadhammo velaM nAtivattati, evameva kho bhivakhave yaM mayA sAvakAnaM sikkhApadaM paJJattaM taM mama sAvakA jIvitahetu pi nAtikammanti / yaM pi bhikkhave mayA ....... pe. nAtikamanti, ayaM pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye dutiyo acchariyo.. abhiramanti / I 3. "seyyathA pi bhikkhave ! mahAsamuddo na matena kuNapena saMvasati / yaM hoti mahAsamudde mataM kuNapaM taM khippaM yeva tIraM vAheti, +- thale ussAreti, evameva kho bhikkhave ! yo so puggalo dussIlo pApadhammo asuci saGkassarasamAcaro paMTicchannakammanto assamaNo samaNapatiJJo abrahmacArI brahmacAripaTiJJo BD timirapiGgalo [ triSu sthAneSu ]; A timipiGgalo, timiGagalo [ca] timipiGagalo; C. ( cullavagge) timitimiGagalo | 2C pApAhehi apaneti; D papeti. A kambuka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 57 5 / 6 ] soNa-suttaM antopUti avassuto kasambujAto, na tena saMgho saMvasati, atha kho naM khippameva sannipatitvA ukkhipati / kiJcApi so hoti majjhe bhikkhusaMghassa nisinno, atha kho so ArakAeva' saMghamhA saMgho ca tenAyaM pi bhikkhave ! yo so puggalo..... pe...... saMgho ca tena, ayaM pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye tatiyo acchariyo . . . . .pe....... abhiramanti / 4. "seyyathA pi bhikkhave ! yA kAci mahAnadiyo seyyathIdaM--gaGgA yamunA aciravatI sarabhU mahI, tA mahAsamuiM pattA pajahinta purimAni nAmagottAni, mahAsamuddo tveva saDakhaM gatAni, evameva kho bhikkhave ! cattAro vaNNA-khattiyA brAhmaNA vessA suddA te tathAgatappavedite dhammavinaye agArasmA anagAriyaM pabbajitvA jahanti purimAni nAmagottAni, samanA sakyaputtiyA tveva saDakhaM gacchanti / yaM pi bhikkhave ! cattAro.....pe.. .. gacchanti, ayaM' pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye catuttho acchariyo.....pe........ abhiramanti / 5. "seyyathA pi bhikkhave ! yA ca loke savantiyo mahAsamudaM appenti yA ca antalikkhA dhArA papatanti, na tena mahAsamuddassa UnattaM vA pUrattaM vA paJjAyati, evameva kho bhikkhave ! bahU ce pi bhikkhU anupAdisesAya nibbANadhAtuyA parinibbAyanti, na tena nibbAnadhAtuyA UnattaM vA pUrattaM vA pnyjaayti| yaM pi bhikkhave ! bahu ce pi.................. paJjAyati, ayaM pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye paJcamo acchariyo.............. abhirmnti| 6. "seyyathA pi bhikkhave ! mahAsamuddo ekaraso loNaraso, evameva kho bhikkhave ayaM dhammo ekaraso vimuttirso| yaM pi bhikkhave ! ayaM dhammo ekaraso vimuttiraso ayaM pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye chaTTho acchariyo......pe ..... abhirmnti| 7. "seyyathA pi bhikkhave ! mahAsamuddo vahuratano anekaratano, tatrimAni ratanAni seyythiidN| muttA maNi veLuriyo saGakho silA pavAlaM rajataM jAtarUpaM lohitaDalko masAragallaM, evameva kho bhikkhave ! ayaM dhammo bahuratano anekaratano seyyathIdaM-cattAro satipaTTAnA sammappadhAnA cattAro iddhipAdA paJcindriyAni paJca balAni satta bojjhaGagAni ariyo aTTaDigako mggo| yaM pi bhikkhave ! ayaM dhammo ...... pe..... maggo, ayaM pi bhikkhave ! imasmiM dhammavinaye sattamo acchariyo.....pe....... abhiramanti / 8. "seyyathA pi bhikkhave ! mahAsamuddo mahataM bhUtAnaM AvAso, tatrime bhUtAtimi timiDagalo timirapiDagalo asurA nAgA gandhabbA, santi mahAsamudde yojanasatikA pi attabhAvA, dviyojanasatikA pi attabhAvA, tiyojanasatikA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] udAnaM [ 5 / 6 pi attabhAvA, catuyojanasatikA pi attabhAvA, paJcayojanasatikA pi attabhAvA, evameva kho bhikkhave! ayaM dhammavinayo mahataM bhUtAnaM AvAso, tatrime bhUtAsotapanno sotApattiphalasacchikiriyAya paTipanno, sakadAgAmI sakadAgAmiphalasacchikiriyAya paTipanno, anAgAmI anAgAmiphalasacchikiriyAya paTipanno, arahA arahattAya pttipnno| yaM 'pi bhikkhave ! ayaM dhammavinayo mahataM...... pe...... arahattAya paTipanno, ayaM pi bhikkhave ! imasmi dhammavinaye aTThamo acchariyo............ .abhirmnti| "ime kho bhikkhave! imasmi dhammavinaye aTTha acchariyA abbhutA dhammA ye disvA-disvA bhikkhU imasmi dhamma vinaye abhirmnti|" atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesichannamativassati vivaTaM nAtivassati / tasmA channaM vivaretha, evaM taM nAtivassatI'ti. // 5 // (46--soNa-suttaM 5 / 6 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA mahAkaccAno avantisu viharati kuraraghare pavatte' pbbte| tena kho pana samayena soNo upAsako koTikaNNo: Ayasmato mahAkaccAnassa upaTThAko hoti| atha kho soNassa upAsakassa koTikaNNassa rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso parivitakko udapAdi"yathA-yathA kho ayyo mahAkaccAno dhamma deseti, nayidaM sukaraM agAraM ajjhAvasatA ekantaparipuNNaM ekantaparisuddhaM saGkhalikhitaM brahmacariyaM carituM / yannUnAhaM kesamassuM ohAretvA kAsAyAni vatthAni acchAdetvA agArasmA anagAriyaM pabbajeyyaM" ti| atha kho soNo upAsako koTikaNNo yenAyasmA mahAkaccAno tenupasaGakami, upasaGakamitvA AyasmantaM mahAkaccAnaM abhivAdetvA ekamantaM 46. sAdRzyaM mahAvagge, 5 / 13 / 1--10 1 so B [ca] mahAvagge; AD; kusAnagare; C kulaghare 2AC pavattenAma 3B kuTikaNNo; C kuTikaNNNo [ca] kottiknnnno| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 6 ] soNa-suttaM [ 59 nisIdi ekamantaM nisinno kho soNo upAsako koTikaNNo AyasmantaM mahAkaccAnaM etadavoca-- "idha mayhaM bhante! rahogatassa.....pe.... pabbajeyyaM ti / pabbAjetu maM bhante ayyo! mahA kaccAno' ti| evaM vutte AyasmA mahAkaccAno soNaM upAsakaM koTikaNNaM etadavoca-- "dukkaraM kho soNa ! yAvajIvaM ekabha taM ekaseyyaM brahmacariyaM, iGagha tvaM ! soNa tattheva agArikabhUto samAnI buddhAnaM sAsanaM anuyuJja kAlayuttaM ekabhattaM ekaseyyaM brahmacariyaM''ti / atha kho soNassa upAsakassa koTikaNNassa yo ahosi pabbajjAbhisaGakhAro so paTippassambhi / dutiyaM' pi kho soNassa upAsakassa koTikaNNassa rahogatassa..... pe..... pabbajeyyaM' ti| dutiyaM' pi kho soNo upAsiko koTikaNNo yenAyasmA...... avoca--"idha......pabbAjetu maM bhante ayyo mhaakccaano"ti| dutiyaM pi kho AyasmA amahAkaccAno soNaM upAsakaM koTikaNNaM etadavoca--"dukkaraM..... pe..... brahmacariya'ti / dutiyaM pi kho soNassa.... pe...... paTippassambhi / tatiyaM' pi kho soNassa upAsakassa koTikaNNassa rahogatassa........pe...... pabbajeyya'ti / tatiyaM' pi kho soNo upAsako koTikaNNo yenAyasasmA........pe ..... avoca--"idha...... pe...... pabbAjetu maM bhante ! ayyo mahAkaccAno"ti / atha kho AyasmA mahAkaccAno soNaM upAsakaM koTikaNNaM pabbAjesi / tena kho pana samayena avantisudakSiNApatho appabhikkhuko hoti / atha kho AyasmA mahAkaccAno tiNNaM vassAnaM accayena kicchena kasirena tato-tato dasavaggaM bhikkhusaMghaM sannipAtetvA AyasmantaM soNaM upasmpAdesi / atha kho Ayasmato soNassa vassaM vuTThassa rahogatassa paTisallInassa evaM cetaso parivitakko udapAdi--"na kho me so bhagavA sammukhA diTTho api ca suto yeva me, so bhagavA Idiso Idiso cA'ti / sa ce maM upajjhAyo anujAneyya, gaccheyyAhaM bhagavantaM dassanAya arahantaM sammAsambuddhaM' ti / / atha kho AyasmA soNo sAyaNhasamayaM paTisallAnA vuTTito yenAyasmA mahA. kaccAno tenupasaDakami, upasaDakamitvA AyasmantaM mahAkaccAnaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA soNo AyasmantaM mahAkaccAnaM 1D avantidakkhiNapaTho. 2 A sampAdeti; D upasampAdeti. C vassaM vutthassa. A ca potthakesu natthi; Bvassav0. 4 C anujAnAtIti pATho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ 5/6 bhante ! rahogatassa....pe... diso cA'ti / sa etadavoca - "igha mayhaM ce maM bhagavA (?) anujAneyya gaccheyyAhaM bhagavantaM dassanAya arahantaM sammAsambudhaM "ti / "sAghu sAghu soNa ! gaccha tvaM soNa taM bhagavantaM dassanAya arahantaM sammAsambuddhaM ti / dakkhissasi tvaM soNa ! taM bhagavantaM pAsAdikaM pAsAdanIyaM santindriyaM santa. mAnasaM uttamaM samathadamayanupattaM dantaM guttaM yatindriyaM 1, nAgaM disvAna mama vacanena bhagavato pAde sirasA vandAhi, appAbAdhaM ampAtaGkaM lahuTThAnaM balaM phAsavihAraM puccha-- upajjhAyo me bhante ! AyasmA mahAkaccAno bhagavato pAde sirasA vandati, appAvAdhaM.. pe. phAsuvihAraM pucchatI " " ti / ..... udAnaM "evaM bhante "ti kho AyasmA soNo Ayasmato mahAkaccAnassa bhAsitaM abhinanditvA anumoditvA uTThAyAsanA AyasmantaM mahAkaccAnaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA senAsanaM saMsAmetvA pattacIvarAmAdAya yena sAvatthI tena cArikaM pakkAmi, anupubbena cArikaM caramAno yena sAvatthI jetavanaM anAthapiNDikassArAmo yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA soNo bhagavantaM etadavoca - " upajjhAyo me... ........ goat" fa 1 "kacci bhikkhu ! khamanIyaM kacci yApanIyaM, kacci pi' appakalamathena addhAnaM Agato na ca piNDakena 3 kilanto 4 sI" ti ? " khamanIyaM bhagavA ! yApanIyaM bhagavA ! appakilamathena cAhaM bhante ! addhAnaM Agato, na ca piNDakena 3 kilanto mhI "ti / atha kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi -- "imassAnanda ! Agantukassa bhikkhuno senAsanaM paJJApehI "ti / atha kho Ayasmato Anandassa etadahosi -- "yassa kho maM bhagavA ANApeti--imassAnanda Agantukassa bhikkhuno senAsanaM paJJApehI 'ti, icchati bhagavA tena bhikkhunA saddhiM ekavihAre vatyuM icchati bhagavA AyasmatA sona saddhi ekavihare vatthu ti; yasmiM vihAre bhagavA viharati, tasmi vihAre Ayasmato soNassa senAsanaM paJJApesi / atha kho bhagavA vahudeva ratti abbhokAse nisajjAya vItinAmetvA pAde pakkhAletvA vihAraM pAvisi, AyasmA pi kho so 1 mahAvaggo draSTavya AB satindriyaM D satindriyaM. 2 Bdeg sa parityaktaM D. AB piNDikena, na C. pustake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4 A kalimanto www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 7 ] revata-suttaM [ 61 No vahu.. pAvisi / atha kho bhagavA rattiyA paccUsasamayaM pancuTThAya AyasmantaM soNaM ajjhesi - "paTibhAtu bhikkhU taM dhammaM bhAsitaM 'ti / " evaM bhante 'ti kho AyasmA soNo bhagavato paTissutvA soLasa aTThakavaggikAni sabbAneva sarena abhaNi / atha kho bhagavA Ayasmato soNassa sarabhaJJapariyosAne abbhanumodi - " sAdhu sAdhu bhikkhu ! suggahItAni bhikkhu ! soLasa aTThakavaggikAni sumanasikatAni sUpadhAritAni ; kalyAniyAsi ? vAcAya samannAgato vissaTThAya aneLAya 3 atthassa viJJApaniyA / kativasso si tvaM bhikkhU' ti / "ekavasso ahaM bhagavA 'ti / 2 " kissa pana tvaM bhikkhu ! evaM ciraM akAsI 'ti / "ciraM diTTho me bhante ! kAmesu AdInavo api ca sambAdho gharAvAso bahukicco vahukaraNIyo'ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- disvA AdInavaM loke tvA dhammaM nirUpadhi / ariyA na ramanti pApe, pApe na ramanti sucI 'ti // 6 // ( 47- - revata - suttaM 5/7 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA kaGkhA revato bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGkaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya attano kaGakhAvitaraNa visuddhi pccvekkhmaano| addasA kho bhagavA AyasmantaM kaGakhArevataM avidUre nisinnaM pallaGgakaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya attano kakhAvitaraNavisuddhiM paJcavekkhamAnaM / atha kho bhagavA etamatthaM vidittvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi -- yA kAci kakhA idha vA huraM vA sakavediyA vA paravediyA vA jhAyino tA pajahanti sabbA atApino brahmacariyaM carantA'ti // 7 // 'suttanipAte.... 'na AD pustakayoH; Cdeg ma 8B (mahAvagge ca) anelagalAya; C anelAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] udAnaM [ 5 / 9 (48-nanda-suttaM 5 / 8) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane kalandakanivApe / tena kho pana samayena AyasmA Anando tadAhuposathe puvaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya rAjagahaM piNDAya paavisi| addasA kho devadatto AyasmantaM AnandaM rAjagahe piNDAya carantaM, disvAna yena AyasmA Anando tenupasaGakami, upasaGkamitvA ayasmaMta AnandaM etadavoca-"ajjatagge dAnahaM Avuso Ananda ! ajhatreva bhagavatA aAtra bhikkhusaMghA uposathaM karissAmi saGghakammAni cA'ti / atha kho AyasmA Anando rAjagahe piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto yena bhagavA tenupasaGakami, upasakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca"idha haM bhante ! pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya rAjagahaM piNDAya pAvisi / ahasA kho maM bhante ! devadatto rAjagahe piNDAya carantaM, disvAna yenAhaM tenupasaGakami, upasaGakamitvA maM etadavoca-ajjatagge ...... caa'ti| ajja bhante ! devadatto saghaM bhindissati uposathaJca karissati saGghakammAni cA" ti| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi sukaraM sAdhunA sAdhu, sAdhu pApena dukkaraM / pApaM pApena sukaraM, pApaM ariyebhi dukkara' ti / / 8 / / ( 46--sadAyamAna-suttaM 5 / 6) ___ evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA kosalesu cArikaM carati mahatA bhikkhusaGadhena sddhi| tena kho pana samayena sambahulA mANavakA bhagavato avidUre saddAyamAnarUpA atikkmnti| ahasA kho bhagavA sambahule mANavake avidUre saddAyamAnarUpe 48. sAdRzyaM sutta 63 / 49. 1 padhAyamAnarUpA; D padhAyamanurupA; D saddhAyamAnarUpA; C padhAyamAnarupA'ti uppILanajAtikA jAtikA (?)....paThanaJca te taM AcikkhantIti vattavve dIrgha katvApAThAyamAnAti vuttaM / athavA viheThe vadhe viya attAnaM AcarantIti vadhAyamAnA... saddAyamAnAti pi pATho uccAsaddamahAsadaM karontIti atyo| draSTavyaM 1. 3. sAdRzyaM mahAvagge, gAthayA 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 / 10 ] panthaka-suttaM [ 63 atikkamante / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi'-- parimuTThA paNDitAbhAsA vAcAgocarabhANino / yAvicchanti mukhAyAmaM, yena nItA na taM vidUti // 9 // ( 50 - panthaka-suttaM 5110 ) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA cUlapanthako 2 bhagavato avidUre nisinno hoti pallakaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya parimukhaM sati upaTTapetvA / addasA kho bhagavA AyasmantaM cUlapanthakaM 3 avidUre nisinnaM pallaGkaM AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya parimukhaM sati upaTThapetvA / atha kho bhagavA eta matthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi- Thitena kAyena Thitena cetasA tiTTha nisinno uda vA syaano| etaM sati bhikkhu adhiTThahAno labhetha pubbApariyaM visesaM; / ladvAna pubbApariyaM visesaM adassanaM maccUrAjassa gaccheti // 10 // soNassa therassa+- vaggo paJcamo / tatra uddAnaM rAjA zrappAyukA kuTThI kumArakA ca uposatho so ca revato nando saddAyamAnA ( ? ) 5 panthakena cAti / 1 ca iva Tippa0, P-395. 50. 2 gA0 10 A cULavaNThako . 3A cULavaNTakaM . 4 viSaya sUcI A pathAma; B saddhAya ca; D padhAya. 5AD soNattherassa; C mahAvaggavaNNanA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 --- jaccandha-vaggo ( 51 - Ayusama sutta 6 / 1 ) evaM me sutaM-- ekaM samayaM bhagavA vesAliyaM viharati mahAvane kUTAgArasAlAyaM / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya vesAli piNDAya pAvisi, vesAliyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkanto AyasmantaM AnandaM Amantesi - " gaNhAhi Ananda ! nisIdanaM yena cApAlaM cetiyaM tena upasaGakamissAmi divAvihArAyA "ti / 1 "evaM bhante 'ti kho pana AyasmA Anando bhagavato paTissutvA nisIdanamAdAya bhagavantaM piTThito piTThito anubandhi / atha kho bhagavA yena cApAlacetiyaM tenupasaGkami upasaGakamitvA paJcatte Asane nisIdi / nisajja kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi -- " ramaNIyA Ananda ! vesAlI, ramaNIyaM udenaM catiyaM, ramaNIyaM gotamakaM cetiyaM, ramaNIyaM sattambaM cetiyaM', ramaNIyaM bahuputtaM cetiyaM, ramaNIyaM sArandadaM cetiyaM, ramaNIyaM cApAlaM cetiyaM / yassa kassaci Ananda ! cattAro idvipAdA bhAvitA bahulIkatA yAnikatA vatyukatA anuTThitA paricitA susamAraddhA, so AkaGakhamAno kappaM vA tiTTheyya kappAvasesaM vA'ti / tathAgatassa kho Ananda ! cattAro iddhipAdA susamAraddhA, AkaGakhamAno Ananda ! tayAgato kappaM vA tiTTheyya kappAvasesaM vA" ti / evaM pi kho AyasmA Anando bhagavatA oLArike nimitte kayiramAne oLArike obhAse kayiramAne nAsakkhi paTivijjhituM, na bhagavantaM yAci -- ' tiTThatu bhante ! bhagavA kappaM, tiTThatu sugato kappaM bahujanahitAya bahujanasukhAya lokAnukampAya atthAya hitAya sukhAya devamanussAnanti yathA naM mArena pariyuTThitacitto / 51. 1 sAdRzyaM mahAparinibbAnasuttena. ABD sattabbaM; mahApa 2. C sattAmbakaM 2. ADC Anandacetiya [triSu sthAneSu ] ; B sAraddaM, sAra, sArandadacetiyaM. 64 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 6 / 1 www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 1] Ayusama-suttaM [ 65 dutiya' pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi-"ramaNIyA...... pe.....tathAgato kappaM vA tiTThayya kappAvasesaM vA''ti / evaM' pi kho AyasmA Anando...... pe.....priyuttttitcitto| tatiyaM pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi-"ramaNIyA......pe.......tathAgato kappaM vA tiTheyya kappAvasesaM vaa''ti| evaM' pi kho AyasmA.....Anando. . . . . pe..... priyuttttitcitto| atha kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi--"gaccha tvaM Ananda ! yassa' dAni kAlaM mjhsii"ti| . evaM bhante'ti kho AyasmA Anando bhagavato paTissutvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA avidUre aJatarasmiM rukkhamUle nisiidi| atha kho mAro pApimA acira ppakkante Ayasmante Anande yena bhagavA tenupasaGakami' upasaGakamitvA ekamantaM aTThAsi, ekamantaM Thito kho mAro pApimA bhagavantaM etadavoca--"parinibbAtu dAni bhante ! bhagavA, parinibbAtu sugato, parinibbAnakAlo dAni bhante ! bhagavato / bhAsitA kho pana esA' bhante! bhagavatA vAcA-na tAva'haM pApima ! parinibbAyissAmi, yAva me bhikkhU na sAvakA bhavissanti viyattA vinItA visAradappattA yogakkhemA vahussutA dhammadharA dhammAnudhammapaTipannA sAmIcipaTipannA anudhammacArino sakaM AcariyakaM uggahetvA Acikkhissanti desissanti paJApessanti paTTapessanti vivarissanti vibhajissanti uttAnikarissanti uppannaM parappavAdaM sahadhammena suniggahItaM niggahetvA 2 sappATihAriyaM dhamma desissnti'ti| santi kho pana bhante ! etarahi bhikkhU bhagavato sAvakA viyattA.... uggahetvA Acikkhanti desenti paJjApenti paTThapenti vivaranti vibhajanti uttAnikaronti uppannaM parappavAdaM sahadhammena suniggahitaM niggAhetvA sappATihAriyaM dhamma desenti / parinibbAtu dAni bhante ! bhagavA, parinibbAtu sugato, parinibbAnakAlo dAni bhante bhgvto| bhAsitA kho panesA bhagavatA vAcA- na tAva' haM pApima ! parinibbAyissAmi, yAva me bhikkhuniyo sAvikA bhavissanti viyattA..... pe.....anudhammacAriniyo......pe......sappATihAriyaM dhamma desissantI'ti / santi kho pana bhante ! etarahi bhikkhUniyo bhagavato sAvikA .....pe..... . sappATihAriyaM dhamma desenti / parinibbAtu............vAcA na tAva'haM pApima ! parinibbAyi1 mahApadesessanti. 2 AB niggahetvA, niggahitvA 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] udAnaM [ 62 ssAmi, yAva me upAsakA na sAvakA bhavissanti viyattA..... .pe.... sappATi hAriyaM dhammaM desissantI 'ti / etarahi kho pana bhante ! upAsakA bhagavato sAvakA viyattA.... pe.... sappATihAriyaM dhammaM desenti / parinibbAtu... pe... vAcA - na tAva' haM pApima ! parinibbAyissAmi, yAva me upAsikA na sAvikA bhavissanti viyattA.... pe... anudhammacAriniyope sappATihAriyaM dhammaM desi - santI 'ti / etarahi kho pana bhante ! upAsikA bhagavato sAvikA viyattA pe.... anudhammacAriniyo.. . pe.... sappATihAriyaM dhammaM desenti parinibbAtu. pe... vAcA - na tAva' haM papima ! parinibbAyissAmi, yAva me idaM brahmacariyaM na iddhaM ca bhavissati phItaM ca vitthArikaM bAhu puthubhUtaM yAvadeva manussehi ' suppakAsitaM ti / etarahi kho pana bhante ! bhagavato brahmacariyaM iddhaM ca phItaM ca vitthArikaM bAhujaJJa' puthubhUtaM yAvadeva manussehi suppakAsitaM ti parinibbAtu' dAni bhante ! bhagavA parinibbAtu sugato, parinibbAnakAkAlo dAni bhante bhagavato 'ti / evaM vutte bhagavA mAraM pApimantaM etadavoca - " apposukko tvaM pApima ! hohi * . na ciraM tathAgatassa parinibbAnaM bhavissati, ito tiNNaM mAsAnaM accayena tathAgato parinibbAssitI "ti / atha kho bhagavA cApAle cetiye sato sampajAno AyusaGakhAraM osajji, osaTThaLe ca bhagavatA AyusaGakhAre mahAbhUmicAlo ahosi bhisanako lomahaMso devadundubhiyo ca phaliMsu / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- tulamatulaM ca sambhavaM bhavasaGkhAramavassajji muni / ajjhattarato samAhito abhindi kavacamivattasambhavaM 'ti // 1 // ( 52 -- sajjana-sutta 6 / 2 ) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati pubbArAme bhigAramAtupAsAde / 1 evaM vyAkhyAtaM C mahApa. asti yAvad evaM manussehi. 2 evaM sarvatra. mahApa. asti bAhuja 4 A hosi; B hotihi, D hoti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 3 A pApimaM * A abhinda; D abhindi.. www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 2 ] osajjana-suttaM [ 67 tena kho pana samayena bhagavA sAyaNhasamayaM paTisallAnA vuTThito bahidvArako ke nisinno hoti / atha kho rAjA pasenadi yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi / tena kho pana samayena satta ca jaTilA satta ca nigaNThA satta ca acelA satta ca ekasATA satta ca paribbAjakA paruLhakacchanakhalomA khArivividhamAdAya 'bhagavato avidUre atikkamanti / addasA kho rAjA pasenadi kosalo te satta ca jaTile satta ca nigaNThe satta ca acele satta ca ekasATe satta ca paribbAjake paruLhakacchanakhalome khArivividhamAdAya bhagavato avidUre atikkamante, disvAna uTThAyAsanA ekaMsaM uttarAsaGgaM karitvA dakkhiNaM jANumaNDalaM paThaviyaM nihantvA yena te satta ca jaTilA satta ca nigaNThA satta ca acelA satta ca ekasATA satta ca paribbAjakA tenaJjaliM panAmetvA tikkhattuM nAmaM sAvesi- 2 rAjAhaM bhante ! pasenadi kosalo, rAjAhaM bhante ! pasenadi kosalo ti" / , atha kho rAjA pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jaTilesu satta ca nigaNThesu sattasu ca acelesu sattasu ca ekasATesu sattasu ca paribbAjakesu yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho rAjA pasenadi kosalo bhagavantaM etadavoca--"ye nu keci kho" bhante ! loke arahanto vA arahattamaggaM vA samApannA, etesaM aJJataro" ti / "duJjAnaM kho etaM mahArAja ! tayA gihinA kAmabhojinA puttasambAdhasayanamajjhAvasantena kAsikacandanaM paccanubhontena mAlAgandhavilepana dhArayantena jAtarUparajataM sAdiyantena: ime vA arahanto ime vA arahantamaggaM samApannA'ti / saMvAsena kho mahArAja ! sIlaM veditabbaM taJca kho dIghena addhunA na ittaraM manasikarotA no amanasikArA' paJJAvatA no duppaJcena; sabbyohArena + kho mahArAja ! soceyyaM veditabbaM taJca kho dIghena. pe... duppIna; ApadAsu kho mahArAja ! thAmo viditabbo, so ca kho dIghena. . pe... duppaJJJjena ; sAkacchAya kho mahArAja paJJA veditabbA, sA ca kho dIghena . pe ... suppaJcenA" ti / . "acchariyaM bhante, abbhutaM bhante ! yAva subhAsitaM ca' idaM bhagavatA - saMvAsena . . . pe . . . dujjAnaM kho....pe....arahattamaggaM samApannA' ti / paJJA 52. C. khArivividhamAdAyA'ti vividhakhAriM [ parityaktaM ] -- nAnadhIkAraM 2B pavedesi pabbajita parikkhArabhaNDabhaNDikaM gahetvA / AB ye ca kho; B ye na keci, sAdRzyaM 1 / 10 + A sabbohArena; C saMvohAreNAti kathanena / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat SAD ciraM www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] udAnaM [ 6 / 3 veditabbA, sA ca kho dIghena ...pe... dupponaa'| ete bhante! mama purisA! corA ocarakA' janapadaM ocaritvA 3 aagcchnti| tehi paThamaM otiNNaM, ahaM pacchA otarissAmi (?)4 idAni te bhante ! taM rajojallaM pavAhetvA sunahAtA suvilittA kappitakesamassU odAtavatthavasanA paJcahi kAmaguNehi samappitA samaGigabhUtA paricArissantI' ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesina vAyameyya sabbattha nAJjassa puriso siyaa|| na anaM nissAya jIveyya, dhammena na vaNI cre| ti // 2 // (53 --paTisallANa-suttaM 6 / 3 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA attano aneke pApake akusale dhamme pahIne paccavekkhamAno nisinno hoti aneke ca kusale dhamme bhAvanAya paaripuurikte| atha kho bhagavA attano aneke pApake akusale dhamme pahIne viditvA aneke ca kusale dhamme bhAvanAya pAripUrikate tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi ahu pubbe tadA nAhu nAhu pubbe tadA aahu| na ca' Ahu na ca bhavissati na ca' etarahi vijjatI'ti' // 3 // 1 ABD parisA purisA. 2C corAti appavajitAva pabbajitarUpena raThupiNDaM bhuJjatA paTicchannakammantA, ocarakA ti heThAcarakA... athavA,-ocarakA ti cApurisA 3CocaritvA' ti avacaritvA vImaMsitvA. +BD obhAyissAni; otAyissAmi; CosAyissAmIti paTipajjissAmi karissAmI'ti atyo| 5AD tena. A sunhAtA; B suNhAtA; D sunAtA paricarissantIti indriyAni samantato cArissanti vA kilissanti vA 8A vani care; B dhani care; D vanI care; C dhammena na [parityaktaM] vAnijaM karo (?) ti ghanAdi-atyAya dhammaM na katheyya / 53. nAstIdaM suttaM antar D pustake. draSTavyA theragAthA, 180. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 4] Ahuta-suttaM [ 69 (54-Ahuta-suttaM 6 / 4) / evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA savatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena sambahulA nAnAtitthiyA samaNabrAhmaNA paribbAjakA sAvatthi piNDAya pavisanti nAnAdiTThikA nAnAkhantikA nAnArucikA naanaaditttthinissynissitaa| santeke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino-- 'sassato loko, idaM eva saccaM, moghmj''ti| santi paneke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino-'asassato loko, idaM eva saccaM, moghamajhaM' ti / santeke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino--'antavA loko, idameva saccaM, moghama ' ti| santi paneke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino-- 'anantavA loko, idameva saccaM, moghamaJja' ti| santeke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTTino-'taM jIvaM taM sarIraM, idameva saccaM, moghamaJja' ti| santi paneke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino-'ajhaM jIvaM anaM sarIraM, idameva saccaM, moghamaJja' ti| santeke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino--'hoti tathAgato paraMmaraNA, idameva saccaM, moghamaJja' ti / santi paneke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino-'na hoti tathAgato paraMmaraNA, idameva saccaM, moghamaJja' ti| santake samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTThino--'hoti ca na ca hoti tathAgato paraM maraNA idameva saccaM, moghamaJja' ti| santi paneke samaNabrAhmaNA0-'neva hoti na na hoti tathAgato paraM maraNA, idameva saccaM moghamaJja' ti| te bhaNDanajAtA kalahajAtA vivAdApannA aJamaJja mukhasattIhi vitudantA viharanti-'ediso dhammo, nediso dhammo, nediso dhammo ediso dhammo' ti| atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya sAvatthi piNDAya pAvisiMsu, sAvatthiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantA yena bhagavA tenupasaDakamisu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM-"idha bhante ! sambahulA nAnAtitthiyA samaNabrAhmaNA paribbAjakA sAvatthiyaM paTivasanti nAnAdiTTikA ...pe... nissitA santeke ...pe... ediso dhammo" ti| 54. 1 A D te ediso dhammoprathame sthAne. A saTTi; B pitti; D piTTi . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM [ 6 / 4 "aJJatitthiyA bhikkhave ! paribbAjakA andhA acakkhukA atthaM na jAnanti, anatthaM na jAnanti, dhammaM na jAnanti, adhammaM na jAnanti / te atthaM ajAnantA anatthaM ajAnantA dhammaM ajAnantA adhammaM ajAnantA bhaNDanajAtA ...pe... ediso dhammo 'ti / bhUtapubbaM bhikkhave ! imissAyeva sAvatthiyaM aJJataro rAjA ahosa / atha kho bhikkhave so rAjA aJJataraM purisaM Amantesi - - ehi tvaM aMbho purisa ! yAvatikA sAvatthiyaM jaccandhA, te sabbe eka-jjhaM sannipAtehI' ti / evaM devA'ti kho bhikkhave ! so puriso tassa raJJa paTissutvA yAvatikA sAvatthiyaM jaccandhA, te sabbe gahetvA yena so rAjA tenupasaGakami, upasaGkamitvA taM rAjAnaM etadavoca--'sanni-pAtitA kho te deva yAvatikA sAvatthiyaM jancandhA' ti / tena hi bhaNe ! jaccandhAnaM hatthi dassehI' ti / evaM devA' ti kho bhikkhave ! so puriso tassa raJJo paTissutvA jancandhAnaM hatthi dassesi - 'ediso jaccandhA hatthI' ti / ekaccAnaM jaccandhAnaM hatthissa sIsaM dassesi - - 'ediso jaccandhA hatthI' ti / ekaccAnaM jancandhAnaM hatthissa kaNNaM dassesi -- 'ediso jancandhA hatthIti'ekaccAnaM jancandhAnaM hatthissa dantaM dassesi -- 'ediso jaccandhA hatthI'ti / ekacvAnaM jancandhAnaM hatthissa soNDaM dassesi - 'ediso jaccandhA hatthI'ti / ekaccAnaM jaccandhAnaM hatthissa kAyaM dassesi - 'ediso jaccandhA hatthI'ti / ekaccAnaM . pAdaM dassesi .. 'ti / ekaccAnaM . * piTThi dassesi 'ti / ekaccAnaM . * guTTha dassesi .. 'ti / ekaccAnaM . vAladhiM dassesi 'ti / atha kho bhikkhave ! so puriso jaccandhAnaM hatthi dassetvA yena so rAjA tenupasaGakami, upasaGkamitvA taM rAjAnaM etadavoca - 'diTTho kho tehi deva jaccandhehi hatthI, yassa dAni kAlaM maJJasI'ti / atha kho bhikkhave ! so rAjA yena te jaccandhA tenupasaGakami, upasaGakamitvA te jancandhe etadavoca-- 'diTTho vo jaccandhA hatthI' ti / evaM deva diTTho no hatthI'ti ? 'vedeya jaccandhA, kIdiso hatthI 'ti / ye hi bhikkhave ! jaccandhehi hatthissa sIsaM diTTha ahosi, te evamA haMsu - 'ediso deva hatthI, seyyathA pi kumbho 'ti / yehi bhikkhave ! jaccandhehi hatyissa kaNNo diTTho ahosi, te evamAhaMsu -- 'ediso deva ! hatthI, seyyathA pi suppo'ti / yehi bhikkhave jancandhehi hatthissa danto diTTho ahosi, te evamAhaMsu-'ediso ... pe... pi phAlo' ti / yehi .... soNDo .. AhaMsu -- 'ediso .pi naGgalIsA'ti / yehi kAyo .. AhaMsu -- 'ediso .pi koTTho'ti / yehi. . . . pAdo... AhaMsu - 'ediso ... pi thUNo 'ti / yehi . . piTThI 1 .... I 1 A sahi ; D piTThi . 70 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat .... www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 5 ] kira-suttaM [ 71 diTThA ... AhaMsu-'ediso .... pi udukkhlo'ti| yehi .... naDaguLaM .... -'te evamAhaMsu--'ediso.... pi musalo ti| yehi . . . . bAladhi .... AhaMsu--'ediso ... . samajjanI'ti / te--'ediso hatthI, nediso hatthI, nediso hatthI, ediso hatthI'ti--ajhamagaM muTThIhi sNyujjhisu| tena ca pana bhikkhave ! so rAjA attamano ahosi, evameva kho bhikkhave ! aJatitthiyA paribbAjakA andhA acakkhukA ... pe... ediso dhammo'ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi imesu kira sajjanti eke samaNabrAhmaNA / viggahya naM2 vivadanti janA ekaGagadassino'ti // 4 // (55--kira-suttaM 6 / 5) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena sambahulA nAnAtitthiyA samaNabrAhmaNA paribbAjakA sAvatthiyaM paTivasanti nAnAdiTTikA nAnAkhantikA nAnArucikA naanaaditttthinissynissitaa| santeke samaNabrAhmaNA evaMvAdino evaMdiTrino-'sassato attA ca loko ca, idameva saccaM, moghamaJja ti| santi pana eke .... asassato attA ca loko ca . . . .ti [draSTavyaM 54 sutraM]. santaM eke . . . . sassato asassato attA ca loko ca . . . . ti| santi paneke.... sassato nA' asassato attA ca loko ca .... ti / santeke ... sayaMkato attA ca loko ca... ti / santi nA'....... paraMkato attAca loko c...ti| santeke .... sayaMkato ca paraMkato ca attA ca loko ca.... ti| santi paneke .... asayaMkAro ca aparaMkAro ca adhicca samuppanno attA ca loko ca.... ti| santeke ... sassataM sukhadukkhaM attA ca loko ca... ti| santei pane' ke ... : asassataM sukhadukkhaM attA ca loko ca . . . ti |snte' ke sassataM ca asassataM ca sukhadukkhaM attA ca loko ca... ti santi pane' ke ... ne va sassataM nAsassataM sukhadukkhaM attA ca loko ca ... ti| sante' ke ... .sayaMkataM sukhadukhaM attA ca loko ca... ti| 1AD diTTho. 2B vigayaha naM; D viggayhunaM; C nanti cettha nipAtamattaM...athavA..... nanti naM diTTi nissAya..... 55. AD andhAbhA visIdanti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] udAnaM [ 66 santi pane' ke ...:paraMkataM sukhadukkhaM attA ca loko ca... ti| sante' ke .... sayaMkataJca paraMkataJca sukhadukkhaM attA ca loko ca... ti| santi paneke.... asayaMkAraM aparakAraM adhiccasamuppannaM sukhadukkhaM attA ca loko ca...ti / te bhaNDanajAtA... [draSTavyaM 54 suttaM] ediso dhammo'ti / atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM [draSTavyaM 34 suttaM] ... bhagavantaM etadavocuM: idha bhante ! smbhulaa....naanaaditttthinissynissitaa| santeke ...pe...ediso dhmmo'ti| ___"ajhatitthiyA bhikkhave ! paribbAjakA andhA acakkhukA atthaM na jAnanti anatthaM na jAnanti, dhammaM na jAnanti, adhammaM na jaannti| te atthaM ajAnantA anatthaM ajAnantA dhamma ajAnantA adhammaM ajAnantA bhaNDanajAtA... ediso dhammo' ti"| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi : imesu kira sajjanti eke samaNabrAhmaNA / antarA ca visIdanti'1 apatvA' 2 va tamo gadhaM ti // 5 // (56 --titthiya-suttaM 6 / 6 ) [55=56, tatrAnte tu atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-] ahaGkArapasutA ayaM pajA paraMkArUpasaMhitA / etadeke nAma su na naM sallaM ti aiNsu| etaM ca sallaM paTigacca (?) 5 passato ahaM karomI' ti na tassa hoti, paro karotI ti na tassa hoti|| mAnupetA ayaM pajA mAnaganthA mAnavinibaddhA' / diTThIsu byArambhakatA (!) 8 saMsAraM nAtivattatI'ti // 6 // 1AD andhAbhA visIdanti B appatvA IC odhasaMkhAtaM nibbANaM' 56. +6 AD evaMvAdakenAbhAMsu; B etadake nAmbhaddhAsu; C etadeeke na' abbha sUtietaM didvidvayaM ete samaNA tattha dosadassino hutvA nAnujAnisu 5AC paTigaccha; B paTicca D paTipajja GAD mAnathaddhA AC vinibandhA; BD vinibaddhA BC sArambhakathA....sArambhakatavirodhA... ABD kathA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] gaNikA-suttaM [ 73 (57-subhUti-suttaM 67 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA subhUti bhagavato avidUre nisinno hoti pallaDakaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya avitakkaM samAdhi samApajjitvA / asA kho bhagavA AyasmantaM subhUti avidUre nisinna pallaDakaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya avitakkaM samAdhi smaapnnN| atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yassa vitakkA vidUpitA ajjhattaM suvikappitA asesA / taM saGagamaticca arUpasaJI catuyogAtigato na jAti etI 'ti // 7 // (58-gaNikA-suttaM 618) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane klndknivaape| tena kho pana samayena rAjagahe dve pUgA aJatarissA gaNikAya sArattA honti paTibaddhacittA bhaNDanajAtA kalahajAtA vivAdApannA aJjamalaM pANIhi' pi upakkamanti leDDUhi' pi upakkamanti daNDe hi' pi upakkamanti satthehi' pi upakkamanti / te tattha maraNampi nigacchanti maraNamattaMpi dukkhaM / atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya rAjagahaM piNDAya pAvisiMsu, rAjagahe piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantA yena bhagavA tenupasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM-"idha bhante ! rAjagahe dve pUgA...pe....dukkhaM' ti| atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yaJca pattaM yaJca pattabbaM, ubhayametaM rajAnukiNNaM AturassAnusikkino' yeva sikkhaasaaraa| sIlabbataM jIvitaM brahmacariyaM upaTTAnasArA, 6 ayameko anto yeva evNvaadino| natthi kAmesu doso'ti ayaM dutiyo anto| 57. 1 AD vidUsitA; BC vidUpitA=samucchinnA. A saGakamati arupaJca; D sakamati arupaJca; B saGagamati; CsaGagaM.......aticcha (!) atikkamitvA ABD na jAtumeti; C vvAkhyAyate--makAro padasandhikaro, jAtu ekaseneva punabbhavAya neti. na jAtimeti'ti'pi paThanti, so eva'tyo / 58. + AB paTibandhacittA. 5A Anasikkhato. GAD sAro. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] udAnaM [ 6 / 10 iccete ubho antA kaTasivaDDhanA, kaTasiyo diTThI vddddhenti| ___ete te ubho ante anabhijJAya olIyanti eke, atidhAvanti eke ; ye ca kho te? abhijJAya tatra ca nAhesuM tena ca amaJisu, vaTeM tesaM natthi pajJApanAyA"ti // 8 // (56-upAli-suttaM 6 / 6 ) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA sAvasthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA rattandhakAratimisAyaM abbhokAse nisinno hoti, telappadIpesu jhAyamAnesu / tena kho pana samayena sambahalA adhipAtakA+ tesu telappadIpesu ApAtaparipAtaM anayaM Apajjanti, byasanaM Apajjanti, anayabyasanaM aapjjnti| ahasA kho bhagavA te sambahule adhipAtake tesu telappadIpesu ApAtaparipAtaM anayaM Apajjante byasanaM Apajjante anayabyasanaM aapjjnte| atha kho bhagavA etam atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi upAtidhAvanti na sAraM enti, navaM navaM bandhanaM brUyanti / patanti pajjotam iva' AdhipAtA, diDhe sute iti ha 'eke niviTThA'ti / / 9 / / (60-uppajjanti-suttaM 6 / 10 ) / evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA sAvatyiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| atha kho AyasmA Anando yena bhagavA tenupasaGakami, upasakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca-"yAva kIvaJa ca bhante ! tathAgatA loke nuppajjanti arahanto sammAsambuddhA, tAva acatitthiyA paribbAjakA sakkatA honti garukatA mAnitA pUjitA apacitA lAbhI cIvarapiNDapAtasenAsanagilAnapaccayabhesajjaparikkhArAnaM / ABD sitiosura 2 parityaktaM BD. 59. 3BD timisAya 4A adhipAtakA ti paTahapAtakA (!) ye salabhAti pi vuccanti; AD atipAtakA, atipAtake 5A AbhipAtA BACD iti soke; B iti heko; CkhyAti-eke samaNabrAhmaNA. ACD prmaadpaatthH|| 60. AD naM uNNamati; BC na unnamati / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 10 ] uppajjanti-suttaM [ 75 yato ca kho bhante ! tathAgatA loke uppajjanti arahanto sammAsambuddhA, atha kho aJJatitthiyA paribbAjakA asakkatA honti agarukatA amAnitA apUjitA na apacitA na lAbhI...pe parikkhArAnaM / bhagavA yeva dAni bhante ! sakkato mAnito pUjito apacito lAbhI... pe parikkhArAnaM bhikkhugho cA" ti / '"evametaM Ananda ! yAvakIvaJca Ananda ! tathAgatA loke nuppajjanti... pe... parikkhArAnaM / yato ca kho Ananda ! tathAgatA loke uppajjanti...pe... parikkhArAnaM / tathAgato' va' dAni sakkato gurukato. . . pe bhikkhusaGagho cA'ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi- obhAsati tAva so kimi, yAva na unnamati / pabhaGakaro / virocanamhi uggate, hatappabho hoti na cApi bhAsati / 3 evaM obhAsitame va titthiyAnaM yAva sammAsambuddhA loke nu'ppajjanti / na takkikA sajjhanti na cApi sAvakA duddiTThI 'na dukkhA pamuccare " ti // 10 // jaccandhavaggo chaTTho G tatra uddAnaM zrahu -- zrAyusama zrIsajjanaM 8 paTisallA (? na ) 9 bahuta ca kiratittha (? yA ) 10 sattamamAha samUrti, 11 gaNikA, upAti navamo, upajjanti ca te dasA' ti / 7 2 A na cAdhibhAsati; 4 A na samuppajjanti / "BD pamuJcare / B patilA; D tiNA / 11 A sattamamAha subhuto; D sattamako sA pi subodhi / ' AD naM uNNamati; BC na unnamati / D na ca abhibhAsati. AD subhAsitaM . SC duddiTTino micchAbhiniviTThadiTTikA / BD osajananaJca A Ayu 10D tatthiyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - cullavaggo ( 61 - bhaddiya - sutaM 7 / 1 ) evaM me sutaM - eka samayaM bhagavA sAvatdhiyaM viharati jetavane anAthapiNDi kassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA sAriputto AyasmantaM lkunntthkbhddiyN| anekapariyAyena dhammiyA kathAya sandasseti samAdapeti samuttejeti smphNseti| atha kho Ayasmato lakuNThakabhaddiyassa' AyasmatA sAriputtena anekapariyAyena dhammiyA kathAya sandassiyamAnassa samAdapiyamAnassa samuttejiyamAnassa sampahaMsiyamAnassa, anuppadAya Asavehi cittaMvimucci / ahassA kho bhagavA AyasmantaM lakuNThakabhaddiyaM AyasmatA sAriputtena anekapariyAyena dhammiyA kathAya sandassiyamAnaM samAdapiyamAnaM samuttejiyamAnaM sampahaMsiyamAnaM, anupAdAya Asavehi cittaM vimuttaM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi uddhaM adho ca sabbadhi vippamutto ayamahamasmIti anAnupassI / evaM vimutto udAri oghaM atiNNapubbaM apunabbhavAyA'ti // 1 // ( 62 -- bhaddiya-sutaM 7 / 2 ) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / atha kho AyasmA sAriputto AyasmantaM lakuNThakabhaddiyaM 3 sekho' ti 61. 1 A cULavaggo +-A lakuNDaka e; BD [ Childers ] laku- NTakadeg ; C lakuNThakadeg 62. 3 upari TippaNI draSTavyA / 3 76 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 72 www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 / 3 ] kAmesu-satta-suttaM [ 77 maJamAnaM bhiyyo somattAya anekapariyAyena dhammiyA kathAya sandasseti samAdapeti samuttejeti sampahaMseti / ahasA kho bhagavA AyasmantaM sAriputtaM AyasmantaM lakuNThabhaddiyaM sekho'ti maJamAnaM bhiyyosomattAya anekapariyAyena dhammiyA kathAya sandassentaM samAdapentaM samuttejentaM sampahaMsentaM / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi - acchijji varlDa byAgA nirAsaM, visukkhA saritA na sandati / chinnaM vaTuM na vattati, esevanto dukkhassA'ti // 2 // (63.--kAmesu-satta-suttaM 7 / 3 ) evaM me sutaM-eka samayaM bhagavA sAvitthayaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena sAvatthiyaM manussA yebhuyyena kAmesu ativelaM sattA honti rattA giddhA gadhitA mucchitA ajjhopannA', sampattakajAtA (?) 3 kAmesu viharanti / atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya sAvatthi piNDAya pAvisiMsu, sAvatthiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantA yena bhagavA tenupasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdiMsu, ekamantaM nisinnA kho bhagavantaM etadavocuM--'idha bhante ! sAvatthiyaM manussA ...pe... vihrntii"ti| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesikAmesu sattA kAmasaGagAsattA saMyojane vjjmpssmaanaa| na hi jAtu saMyojanasaGagasattA oghaM tareyyaM vipulaM mahantaM' ti // 3 // 1A vyAsA; B vyagA; D vyabhA; C visesanA agAdhigato vibyAgA... (?) 63. PAD ajjhosannA; C ajjhApannA; B ajjhopannA; B nikSipati andhikatA. 3C sammattakajAtA ti kAmesu pAtabyataM ApajjantA apsukhavedanAya sampattakA suThTha pattA jAtA, samparAyika jAtA'ti pi paTho jAtasamparAyikA upannApahAsA (?) to ti attho; A sabbattakajAtA; D sapattakajAtA; B sammattakajAtA 4C sattA zo= rattA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM ( 64 - kAmesu - satta - suttaM 7 4 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvityayaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena sAvatthiyaM manussA yebhuyyena kAmesu sattA honti rattA giddhA gadhitA mucchitA ajjhopannA 1 andhikatA, sampattakajAtA+- kAmesu viharanti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaramAdAya sAvatthiM piNDAya pAvisi / ahsA kho bhagavA sAvatthiM te manusse yebhuyyena kAmesu satte ratte giddhe gadhite mucchite ajjhopanne 3 andhikate sampattakajAte* kAmesuviharante / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- 78 ] kAmandhA jAlasaJchannA' taNhAchadanachAditA / pamattabandhunA bandhA macchA' va kuminAmukhe / jarAmaraNaM gacchanti vaccho khIrapako " va mAtaraM ti // 4 // ( 65- - lakuNTaka suttaM 7 / 5 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA lakuNTakabhaddiyo " sambahulAnaM bhikkhUnaM piTTito piTThito yena bhagavA tena' upasaGakami / addasA kho bhagavA AyasmantaM lakuNTakabhaddiyaM dUrato va sambahulAnaM bhikkhUnaM piTThito piTTho AgacchantaM dubbaNNaM duddassikaM okoTimakaM ye bhuyyena bhikkhUnaM paribhUtarUpaM, disvAna bhikkhU Amantesi -- "passatha no tumhe bhikkhave ! etaM bhikkhuM dUratoM'va ... pe ... paribhUtarUpaM 'ti / 8 [ 75 draSTavyA 63. 64. 1 AB ajjhopannA, pazcAt e; D ajjhopannA, 3AB ajjhopannA pazcAt 'e; D ajjhosannA' 'e. 4 draSTavyA 63 TippaNI 5AD sacchanna"C pamattabandhunA . pamattabandhunena bandhI [ pAThyaM bandhA ( ! ) ] ti pi paThanti bandhA'ti niyamitA; ABD 7 A khiruvago. bandhA..... 0 ' bandhanAbandhA. " C okoti makana ti 65. "A lakuNDakA iminA ArohasampattiyA abhAvana dasseti; draSTavyaM saMskRte. kuTi; D akoTimakoTikaM 0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 / 6 ] taNhakkhaya-suttaM "evaM bhante 'ti / " eso bhikkhave ! bhikkhu mahiddhiko mahAnubhAvo, na ca sA / samApatti sulabharUpA, yA 2 tena bhikkhunA asamApannapubbA, yassa catthAya kulaputtA sammade' va agArasmA anagAriyaM pabbajanti, tadanuttaraM brahmacariyapariyosAnaM diTThe va dhamme sayaM abhiJJa sacchikatvA upasampajja viharatI 'ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi---- nelaggo setapacchAdo ekAro vattatI ratho / anIghaM passa AyantaM chinnasotaM abandhanaM' ti // 5 // [ 79 ( 66 -tara hakvaya suttaM 716 ) evaM me sutaM - ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa ArAme / tena kho pana samayena AyasmA ajJAtakoNDaJJo bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGaka~ AbhujitvA ujuM kAyaM paNidhAya taNhAsaGakhayavimuttiM paccavekkhamAno / asA kho bhagavA AyasmantaM aJJAkoNDaJjJaM avidUre nisinnaM pallaGkaM AbhujitvA ujuM kArya paNidhAya taNhAsaMkhayavimutti paccavekkhamAna / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- yassa mUlaM chamA natthi, paJJA natthi kuto latA ? taM dhIraM bandhanA muttaM, ko taM ninditumarahati ? 7 devApi naM pasaMsanti, brahmaNA pi pasaMsito 'ti // 6 // 2BD tyajata yA. ' AC te na casA ; D teneva. 3 AD nelaGago; Bnelako; C nelaggo / nelaM padhAnabhUtaM . - - aggaM / 4 BD AyasmantaM. A taNhAsaGakAya vimutti; D taNhAsaGakhAyavimutti. "ABD mUlAM; C mUlaM. 'paThyate arahati=arahati metri aDasA draSTavyaM Fausboll, dhammapadaM, p.6. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] udAnaM [ 68 (67-papaJcakkhaya-suttaM 67 ) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDi. kassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA attano papaJcasajJAsakhApahAnaM 1 paccavekkhamAno nisino hoti| atha kho bhagavA attano papaJcasajJAsakhApahAnaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yassa papaJcA Thiti ca na'tthi, sandhAnaM palighaJca viitivtto| na taM nittaNhaM muni carantaM nAvajAnAti sadevako pi loko // 7 // (68-bhaccAna-suttaM 6 / 8) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDi kassa aaraame| tena kho pana samayena AyasmA mahAkaccAno bhagavato avidUre nisinno hoti pallaGakaM AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya kAyagatAya satiyA ajjhattaM parimukhaM supatiTThitAya / addasA kho bhagavA AyasmantaM mahAkaccAnaM avidUre nisinnaM pallarka AbhujitvA uju kAyaM paNidhAya kAyagatAya satiyA ajjhattaM parimukhaM suptittttitaay| atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi yassa siyA sabbadA sati satataM kAyagatA uptttthitaa| no cassa no ca me siyA na bhavissati na ca me bhvissti| anupubbavihAri tattha so kAlene'va tare visattikaM' ti // 8 // 67. 1 B dI paddInaM. 2 AD pahinaM, B paddIna JAB dhiti; C pApaJca ThitIti ca paattho| + AB sandhAna D panAnaM:C vandhAna....vandhanasadisattA vandhAnan (!) ti laddhanAmA tnnhaaditttthiyo| 5 B taM tN| nAsti D pustke| 6 no ca' iti nAsti AD pustakayoH; B yassape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 719 ] udapAna-suttaM ( 66- - udapAna - sutaM 76 ) evaM me sutaM -- ekaM samayaM bhagavA mallesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhi yena thUnaM nAma mallAnaM brAhmaNagAmo tadavasari / assosuM kho thUneyyakA brAhmaNagahapatikA - - samaNo khalu bho gotamo sakyakulA pabbajito mallesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhiM thUnaM anuppatto 'ti udapAnaM tiNassa ca bhusassa ca yAva mukhato pUresuM mA te muNDakAsamaNakA' pANIyaM adaMsU 'ti / atha kho bhagavA maggA okamma thyena aJjataraM rukkhamUlaM. tenupasaGakami, upasaGkamitvA paJJatte Asane nisIdi, nisajja kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi--'"iGgha me tvaM Ananda ! etamhA udapAnA pAnIyaM AharA "ti / evaM vutte AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca - " idAni so bhante udapAno thUneyyakehi brAhmaNagahapatikehi tiNassa ca bhusassa ca yAva mukhato pUrito - 'mA te muNDakA samaNakA pAnIyaM adaMsu 'ti / dutiyaM pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM AmantesiiGagha. ..AharA" ti / dutiyaM pi kho AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca--" idAni so bhante ! udapAno.. .pe. . . adaMsu 'ti / - "iDagha. ...pe... tatiyaM pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM AmantesiAharA'ti / " evaM bhante' ti kho AyasmA Anando bhagavato paTissutvA pattaM gatvA yena so udapAno tenupasaGakami / atha kho udapAno Ayasmante Anande upasaGkamante sabbaM taM tiNaM ca bhusaM ca mukhato ovamitvA acchassa udakassa anAvilassa vippasannassa yAva mukhato pUrito vissaMdanto maJJa aTThAsi / atha kho Ayasmato Anandassa etadahosi -- ' acchariyaM vata bho! abbhutaM vata bho!! tathAgatassa mahiddhikatA mahAnubhAvatA, ayaM hi so udapAno mayi upasaGkamante sabbaM taM tiNaM ca bhusaM ca mukhato ovamitvA... 1. aTThAsa 7 ti pattena pANIyaM' AdAya yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM etadavoca----"acchariyaM. aTThAsa / pivatu bhagavA pANIyaM pivatu sugato pANIyaM' ti / " 69. 1 AD samaNA; B samanakA / 3 B ukkamma / + AD vissando; B * AD vissando; B vissandatto / sarvatra hastalekheSu / 6 [ 81 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 B apass, ca apaMsu / vissandatto / 7 BD Thito / 5 BD Thito / ' tyajyate www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM 82 ] [ 85 atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesikiM kayirA udapAnena, ApA'ce sabbadA siyuM ? taNhAya mUlato chatvA kissa pariyesanaM care'ti // 9 // (70-udayana-suttaM 7 / 10) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA kosambiyaM viharati ghositaaraame| tena kho pana samayena raJo udenassa uyyAnagatassa antepuraM daDDhe hoti, paJca itthisatAni kAlaGakatAni honti saamaavtip-mukhaani|| _atha kho sambahulA bhikkhU pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya kosaMbi piNDAya pAvisiMsu, kosambiyaM piNDAya caritvA pacchAbhattaM piNDapAtapaTikkantA yena bhagavA tenupasamisu upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinnA kho te bhikkhU bhagavantaM etadavocuM-"idha bhante ! raJo udenassa uyyAnagatassa antepuraM daDDhaM, paJca itthisatani kAlar3akatAni sAmAvatipamukhAni / tAsaM bhante upAsikAnaM kA gati ko abhismpraayo"ti| "santettha bhikkhave ! upAsikAyo sotApannA, santi sakadAgAminiyo, santi anaagaaminiyo| sabbA tA bhikkhave ! upAsikAyo anipphalAni kAlaGkatAnIti. atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesimohasambandhano loko bhabbarUpo'va dissati, upadhibandhano bAlo tamasA parivArito sassara iva khAyati, passato natthi kiJcanaM ti // 10 // cUlavaggo sttmo| (tassa ) uddAnaM-- honti duve tathA bhaddiyA ? + honti duve kAmesu sattA, jakuNTo, 5 taNhAkhayo ca, papaJcakhayo ca, kaccAno udapAnaM udegnoti / 1A asA. 70. 2 D apparUpo; C abhabbarUpo ca dissatI ti..... bhabbarUpo ca dissatI ti paattho| 3 A sasIra iva; B sassi; D sassari; C sassari iva sassato....vipa, assassara iva khAyatIti pi pATho.... rakAro hi psndhikaaro| viSayasUcI prathamaH pAdo nAsti D pustake A bhaddiyatA; bhaNDiya. 5A lakuNDa; D lakuNTaka, A cUlavaggo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-pATaligAmiya-vaggo ( 71 -nibAna-suttaM 8 / 1 ) evaM me sutaM-- eka samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| tena kho pana samayena bhagavA bhikkhU nibbAnapaTisaJja ttAya dhammiyA kathAya sandasseti samAdapeti samuttejeti sampahaMseti, te ca bhikkhU aTThikatvA manasikatvA sabbaJcetaso samannAharitvA ohitasotA dhammaM suNanti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- "atthi bhikkhave ! tadAyatanaM, yattha neva paThavI na Apo na tejo na vAyo na AkAsAnaJcAyatanaM na vijJANAnaJcAyatanaM na AkiJcajJAyatanaM na nevasaJAnAsajJAyatanaM nAyaM loko na paraloko ubho candimasUriyA, tadAhaM'2 bhikkhave ! neva AgatiM vadAmi na gati na Thiti na cuti na upapattiM, appatiTTha apAvattaM anArammaNameva taM ese'vanto dukkhassA'ti // 1 // (72--nibAna-suttaM 8 / 2 ) ....(72=71)--etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesiduddasaM anattaM nAma', na hi saccaM sudassanaM, paTividdhA taNhA jAnato, passato na'tthi kiJcanaM' ti // 2 // 71, 73, 74 draSTavyaM Oldenberg. Buddha, p.289 and p. 446. 1 AD aTTikatvA; CatthikatvA ti adhikicca, ayaM no attho adhigantabbo evaM sallakkhetvA tAya desanAya asthikA hutvaa| 2A tamahaM; B tadahaM; D tdmhN| 72. anataM; B anattaM; D attaM [ anattaM]; C anataM (?)..... nibbAnaM' ti attho| anattaM' ti pi paThanti, attavirahitaM ... keci pana anattaM ti padassa appamAnaM ti atthaM vdnti| 4 BD nAma; AC nAma. 5A sassato. [ 83 8 / 2 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM [ 85 ( 73 -nibbAna-suttaM 8 / 3 ) 73-71" 2 etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi "atthi bhikkhave ! ajAtaM abhUtaM akataM asaMkhataM, no ce taM bhikkhave ! abhavissa ajAtaM abhUtaM akataM asaGakhataM, na yidha jAtassa bhUtassa katassa saMGakhatassa nissaraNaM pnyjaayeth| yasmA ca kho bhikkhave ! atthi ajAtaM abhUtaM akataM asaGakhataM, tasmA jAtassa bhUtassa katassa saGakhatassa nissaraNaM paJjAyatI"ti // 3 // (74-nibAna-suttaM 8 / 4 ) 74=71,72,73. etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi "nissitassa ca calitaM, anissitassa calitaM na'tthi, calite asati passaddhi, passaddhiyA sati rati na hoti, ratiyA asati Agatigati na hoti, AgatagatiyA asati cutUpapAto na hoti, cutUpapAte asati nevedha na huraM na ubhayamantare, eseva'nto duksassA'ti // 4 // ( 75--cunda-suttaM 85) evaM me sutaM-ekaM samayaM bhagavA mallesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhi yena pAvA tdvsri| ___ tatra sudaM bhagavA pAvAyaM viharati cundassa kammAraputtassa ambavane / assosi kho cundo kammAraputto-"bhagavA kira mallesu cArikaM caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhi pAvAyaM anuppatto pAvAyaM viharati mahyaM ambavane'ti / ____ atha kho cundo kammAraputto yena bhagavA tenupasaGakami upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho cundaM kammAraputtaM bhagavA dhammiyA kathAya sandassesi samAdapesi samuttejesi sampahaMsesi / atha kho cundo kammAraputto bhagavatA sandassito samAdapito samuttejito sampahaMsito bhagavantaM etadavoca-"adhivAsetu me bhante ! bhagavA svAtanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenA"ti / 75. dra0 mahAparinibbAnasuttaM, pp.41-43 ca 47-48. Rhys Davids Buddhist Suttas, pp.70-75 and pp.82-84 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8.5 ] cunda-suttaM [ 85 ___ adhivAsesi bhagavA tuNhIbhAvena / atha kho cundo kammAraputto bhagavato adhivAsanaM viditvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA pakkAmi / atha kho cundo kammAraputto tassA rattiyA accayena sake nivesane paNItaM khAdanIyaM bhojanIyaM paTiyAdApetvA pahUtaM ca sUkaramaddavaM bhagavato kAlaM ArocApesi-- "kAlo bhante ! niTTitaM bhattaM' ti| atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya saddhi bhikkhusaMghena yena cundassa kammAraputtassa nivesanaM tenupasaDakami, upasaGakamitvA paJatte Asane nisIdi, nisajja kho bhagavA cundaM kammAraputtaM Amantesi--"yante cunda ! sUkaramahavaM paTiyattaM, tena maM parivisa, yaM panacaM khAdanIyaM bhojanIyaM paTiyattaM, tena bhikkhusaMgha parivisA'ti / ___"evaM bhante' ti kho cundo kammAraputto bhagavato paTissutvA yaM ahosi sUkaramaddavaM paTiyattaM tena bhagavantaM parivisi, yaM panajhaM khAdanIyaM bhojanIyaM paTiyattaM tena bhikkhusaMgha privisti| atha kho bhagavA cundaM kammAraputtaM Amantesi--"yante cunda ! sUkaramaddavaM avasiThaM taM sonbhe nikhaNAhi, nAhaM taM cunda passAmi sadevake loke samArake sabrahmake sassamaNabrAhmaNiyA pajAya sadevamanussAya, yassa taM paribhuttaM sammApariNAmaM gaccheyya atra tathAgatassA'ti / "evaM bhante' ti kho cundo kammAraputto bhagavato paTissutvA yaM ahosi sUkaramaddavaM avasiTTha, taM sonbhe nikhaNitvA yena bhagavA tenupasaGakami upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho cundaM kammAraputtaM bhagavA dhammiyA kathAya sandassetvA samAdapetvA samuttajetvA sampahaMsetvA uTThAyAsanA pakkAmi atha kho bhagavato cundassa kammAraputtassa bhattaM bhuttAvissa kharo abAdho upajji lohitapakkhandikA bALhA vedanA vattanti maarnnntikaa| tatra sudaM bhagavA sato sampajAno adhivAsesi avihaJamAno / atha kho bhagavA AyasmantaM Ananda Amantesi-'AyAmAnanda ! yena kusinArA tenupasaGakamissAmA'ti / evaM bhante'ti kho AyasmA Anando bhagavato paccassosi / cundassa bhattaM bhujitvA kammArassA'ti me sutaM / AbAdhaM saMphusI dhIro pabALhaM mAraNantikaM / C sUkaramaddavaM' ti sUkarassa mudusinidvaM pavattamaMsaM' ti mahATThakathAyaM vuttaM / keci pana sUkaramaddavaM' ti na sUkaramaMsaM sUkarehi mahitavaMsakAliro' ti vadanti, aJja sUkarehi mahitapadese ahicchattakanti, apare pana sUkaramaddavaM nAma ekaM rasAyanaM' ti ghiNsu| "D bAlhA. A kusinArAmo; B kusinArAme. 4A sabALhaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAnaM 86 ] [ 85 bhuttassa ca sUkaramaddavena byAdhi pabALho! udapAdi stthuno| viriccamAno' bhagavA avoca-gacchAma'haM kusinAraM nagaraM ti / atha kho bhagavA maggA okamma3 yena ajhataraM rukkhamUlaM tenupasaDakami, upasaGakamitvA AyasmantaM AnandaM Amantesi--"iGgha me tvaM Ananda ! catugguNaM saGghATi pajJApehi, kilantosmi nisiidissaamii"ti| "evaM bhante' ti kho AyasmA Anando bhagavato paTissutvA catugguNaM saMghATi paJApesi / nisIdi bhagavA paJatte Asane, nissajja kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi--'iGgha me tvaM Ananda ! pANIyaM Ahara, pipAsitosmi Ananda ! pivissAmI"ti / evaM vutte AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca-"idAni bhante ! paJcamattAni sakaTasatAni atikkantAni, taM cakkacchinnaM udakaM parittaM luLitaM? AvilaM sandati / ayaM bhante ! kukuTThA nadI avidUre acchodakA sAtodakA sItodakA setodakA' supatitthA 0 ( ? ) ramaNIyA ettha bhagavA pANIya1 1 ca pivissati gattAni ca sItaM karissatI"ti / dutiyaM" pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi-'iGgha me tvaM Ananda ! pANIyaM Ahara, pipAsitosmi Ananda ! pivissAmI"ti / dutiyaM pi kho AyasmA Anando bhagavantaM etadavoca-"idAni.....pe. . . . . . sItaM karissatI"ti / tatiyaM pi kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi--'iGgha....pe.... pivissaamii"ti| "evaM bhante'ti kho AyasmA Anando bhagavato paTissutvA pattaM gahetvA yena sA nadI tenupsngkmi| atha kho sA nadI cakkacchinnA parittA lulitA AvilA sandamAnA Ayasmante Anande upasaGakamante acchA vippasannA anAvilA sandati / atha kho Ayasmato Anandassa etadahosi-'acchariyaM vata bho ! anbhutaM vata bho ! tathAgatassa mahiddhikatA mhaanubhaavtaa| ayaM hi sA nadI cakkacchinnA parittA lulitA12 AvilA sandamAnA mayi upasakamante acchA vipasanA anAvilA sandatI"ti / pattena pAnIyaM AdAya yena bhagavA tenupasaGakami, ___1A sabALho. PAD viviccamAno; B viraccamAno; C virecamAno. 3AB ukkadeg. AB smi. 5A pANiyaM; D pANiyaM. 6A mhi; D smi. A luLhitaM; BD lulitaM; C lulitaM. B kukuTA; D kukkuTTA; AC kukuvA. B acchodikA dvitIyaM vAraM 10B degdikA ubhapatra 11C supatityA'ti sundaratityA. 12A lulitA BD lulitA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8.5 ] cunda-suttaM [ 87 upasaDakamitvA bhagavantaM etadavoca--'acchariyaM bhante ! abbhutaM bhante ! tathAgatassa. . . . . anAvilA sndti| pivatu bhagavA pANIyaM pivatu sugato pANIyaM' ti| atha kho bhagavA pANIyaM apaasi| atha kho bhagavA mahatA bhikkhusaMghena saddhi yena kukuTThA nadI tena upasaDakami, upasaGakamitvA kukuThe nadI ajjhogAhetvA nahAtvA ca pivitvA ca paccuttaritvA yena ambavanaM tenupasaGakami, upasaka mitvA AyasmantaM cundaka' mAmantesi--"iGagha me tvaM cundaka ! catugguNaM saGaghATi paJApehi, kilantosmi cundaka nipajjissAmI'ti / "evaM bhante'ti kho AyasmA cundako bhagavato paTissutvA catugguNaM saGaghATi paJApesi / atha kho bhagavA dakkhiNena passena sIhaseyyaM kappesi pAde pAdaM accAdhAya sato sampajAno uTThAnasanaM manasikaritvA / AyasmA pana cundako tattheva bhagavato purato nisIdi / / gantvAna buddho nadiyaM kukuTTa acchodakaM sAtodakaM vippasannaM / ogAhi satthA sukilantarUpo tathAgato appaTimodhaloke / nahAtvA ca pivitvA ca udatAri satthA purakkhato bhikkhugaNassa majjhe / satthA pavattA bhagavA idha' dhamme upAgami ambavanaM mahesi / Amantayi cundakaM nAma bhikkhu--catugguNaM pattharA me nipajjaM / so codito bhAvitattena cundo catugguNaM patthari khimpameva / nipajji satthA sukilantarUpo, cundopi tattha pmukhe| 0 nisIdI ti / atha kho bhagavA AyasmantaM AnandaM Amantesi--"siyA kho panAnanda ! cundassa kammAraputtassa koci vippaTisAraM upAdaheyya11-'tassa te Avuso cunda ! alAbhA, tassa te Avuso cunda ! dullaGgha, yassa te tathAgato pacchimaM piNDapAtaM paribhujitvA parinibbuto ti / cundassa Ananda ! kammAraputtassa evaM vippaTisAro paTivinodetabbo-'tassa te Avuso cunda ! lAbhA, tassa te suladdhaM, yassa te tathAgato pacchima piNDapAtaM paribhujitvA prinibbuto| sammukhA me' taM Avuso cunda ! bhagavato sutaM sammukhA paTiggahItaM, dve me piNDapAtA samA samapphalA ? 1B apAsi; D apAyi, nAsti in A. pustake 'D gahetvA. sD degdikaM. 4A thaloke; B kSandhaloke; D ca loke; C vyAkhyAyate--imasmi sadevake loke. 5A nhatvA cipitvA; B nahatvA pivitvA; D nahAyitvA ca pivitvA ca. 6A uttari; B udakAni; D udakoni (!). A ime; BD idha. BAD nisajjaM. A tassa. 10AD sammukhe. 11 BD uppAdaheyya; C uppAdaheyya upAdeyya. 12 A samAsamamahapphalA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] udAna [86 samAsamavipAkA ativiya aJjohi piNDapAtehi mahapphalatarA ca mahAnisaMsatarA cA ti| katame dve ?-yaM ca piNDapAtaM paribhujitvA tathAgato anuttaraM sambodhi abhisambujjhati yaJca piNDapAtaM paribhujitvA tathAgato anupAdisesAya nibbAnadhAtuyA parinibbAyati, ime dve piNDapAtA samAsamapphalA samAsamavipAkA ativiya ajehi piNDapAtehi mahapphalatarA ca mahAnisaMsatarA ca / AyusaMvattanika AyasmatA cundena kammAraputtena kammaM upacitaM vasaMvattanikaM AyasmatA.... upacitaM, sukhasaMvattanikaM AyasmatA.... upacitaM, saggasaMvattanikaM AyasmatA... upacitaM, yasasaMvattanika AyasmatA....upacitaM, adhipateyyasaMvattanika AyasmatA ....upacitaM ti cundassa Ananda ! kammAraputtassa evaM vippaTisAro paTivinodetabbo "ti / atha kho bhagavA etamatthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesidadato puJja pabaDDati, saMyamato veraM na cIyati / kusalo ca jahAti pApakaM rAgadosamohakkhayA parininbuto'' ti // 5 // ( 76-pATaligAmiya-suttaM 8 / 6 ) evaM me sutaM--eka samayaM bhagavA magadhesu cArikaJcaramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhiM yena pATaligAmo tdvsri| assosu kho pATaligAmiyA upAsakA-bhagavA kira magadhesu cArika caramAno mahatA bhikkhusaMghena saddhiM pATaligAmaM anuppatto'ti / atha kho pATaligAmiyA upAsakA yena bhagavA tenupasaGakamiMsu, upasaGakamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdiMsu, ekamantaM nisinnA kho pATaligAmiyA upAsakA bhagavantaM etadavocuM-"adhivAsetu no bhante ! bhagavA AvasathAgAraM'ti / adhivAsesi bhagavA tunnhiibhaaven| atha kho pATaligAmiyA upAsakA bhagavato adhivAsanaM viditvA uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA yena AvasathAgAraM tenupasaGakarmisu, upa 1 AsamAsamahAphalA. draSTavyaM mahApa; p. 48. AD saMyamato (saJjamato) cetanaM cIyati; C vedanA cIyati; B ciraM na bhavissati. 76. draSTavyaM mahApa., p.10-15; mahAvagga 728, draSTavyAni Rhys David's Buddhist Suttas, p.15-22. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 / 6 ] pATaligAmiya-suttaM [ 89 saGkamitvA savvasanthariM AvasathAgAraM saMtharitvA AsanAni paJcapetvA udakamaNikaM patiTThApetvA telappadIpaM AropetvA yena bhagavA tenupasaGkamiMsu, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM aTThasu, ekamantaM ThitA kho pATali gAmiyA upAsakA bhagavantaM etadavocuM - " sabba santhari santhataM bhante ! AvasathAgAraM AsanAni paJcattAni, udakamaNiko patiTThApito, telappadIpo Aropito / yassa dAni bhagavA kAlaM maJJatI" ti / atha kho bhagavA pubbaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya saddhi bhikkhusaMghena yena AvasathAgAraM tenupasaGakami, upasaMkamitvA pAde pakkhAletvA AvasathAgAraM pavisitvA majjhimaM thambhaM nissAya puratthAbhimukho nisIdi, bhikkhusaMghopi kho pAde pakkhAletvA AvasathAgAraM pavisitvA majjhimaM bhittiM nissAya puratthAbhimukho nisIdi bhagavantaM yeva purakkhitvA', pATaliggAmiyA pi kho upAsakA pAde pakkhAletvA AvasathAgAraM pavisitvA puratthimaM bhitti nissAya pacchAbhimukhA nisIdisu bhagavantaM eva purakkhitvA / atha kho bhagavA pATaligAmiye upAsake Amantesi- -- " paJcime gahapatayo AdInavA dussIlassa sIlavipattiyA / katame paJca- " (1) idha gahapatayo ! dussIlo sIlavipanno pamAdAdAdhikaraNaM mahati bhogajAni nigacchati / ayaM paThamo AdAnavo dussIlassa sIlavipattiyA / (2) puna ca paraM gahapatayo ! dussIlassa sIlavipannassa pApako kittisaddo abbhuggato / ayaM dutiyo AdInavo dussIlassa sIlavipattiyA / ( 3 ) puna ca paraM gahapatayo ! dussIlo sIlavipanno yaM yadezva parisaM upasaGkamati yadi khattiyaparisaM yadi brAhmaNaparisaM yadi gahapatiparisaM yadi samaNaparisaM, avisArado upasaGkamati mngkubhuuto| ayaM tatiyo AdInavo dussIlassa sIlavipattiyA / ( 4 ) puna ca paraM gahapatayo ! dussIlo sIlavipanno sammuzhho kAlaM karoti / ayaM catuttho AdInavo dussIlassa sIlavipattiyA / ( 5 ) puna ca paraM gahapatayo ! dussIlo sIlavipanno kAyassa bhedA paraM maraNA apAyaM duggatiM vinipAtaM nirayaM upapajjati / ayaM paJcamo AdInavo dussIlassa sIlavipattiyA / ime kho gahapatayo ! paJca AdInavA dussIlassa sIlavipattiyA / "paJcime gahapatayo ! AnisaMsA sIlavato sIlasampadAya / katame paJca ? (1) idha sIlavA sIlasampanno appamAdAdhikaraNaM mahantaM bhogakkhandhaM adhigacchati / ayaM paThamo AnisaMso sIlavato sIlasampadAya / ( 2 ) puna ca paraM gahapatayo ! 1B purakkhetvA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2BD yaMjada. www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] udAnaM [ TAda sIlavato sIlasampannassa kalyANo kittisaddo abbhugacchati / ayaM dutiyo AnisaM so sIlavato siilsmpdaay| (3) puna ca paraM gahapatayo ! sIlavA sIlasampanno yaJjadeva parisaM upasaMGakamati yadi khattiyaparisaM yadi brAhmaNaparisaM yadi gahapatiparisaM yadi samaNaparisaM visArado upasaGakamati amaGkubhUto / ayaM tatiyo AnisaMso sIlavato sIlasampadAya / (4) puna ca paraM gahapatayo ! sIlavA sIlasa mpanno asammULho kAlaGakaroti / ayaM catuttho AnisaMso sIlavato siilsmpdaay| (5) puna ca paraM gahapatayo ! sIlavA sIlasampanno kAyassa bhedA paraM maraNA sugati saggaM lokaM upapajjati / ayaM paJcamo AnisaMso sIlavato siilsmpdaay| ime kho gahapatayo ! paJca AnisaMsA sIlavato siilsmpdaayaa"ti| atha kho bhagavA pATaligAmiye upAsake bAhudeva rattiM dhammiyA kathAya sandassetvA samAdapetvA samuttejetvA saMmpahaMsetvA uyyojesi-"abhikantA kho gahapatayo ! ratti, yassa, dAni kAlaM maathaa"ti| atha kho pATaligAmiyA upAsakA bhagavato bhAsitaM abhinanditvA padakkhiNaM katvA pakkArmisu / / atha kho bhagavA acirapakkantesu pATaligAmiyesu upAsakesu sujhAgAraM pAvisi / tena kho pana samayena sunIdha-vassakArA' magadhamahAmattA pATaligAme nagaraM mApenti vajjInaM paTivAhAya / tena kho pana samayena sambahulA devatAyo sahassasse va pATaligAme vatthUni pariggaNhanti / yasmiM padese mahesakkhA devatA vatthUni pariggaNhanti, mahesakkhAnaM tattha rajhaM rAjamahAmattAnaM cittAni namanti nivesanAni maapetuN| yasmiM padese majjhimA devatA vatthUni pariggaNhanti, majjhimAnaM tattha ranaM rAjamahAmattAnaM cittAni namanti nivesanAni mApetuM / yasmiM padese nIcA devatA vatthUni pariggaNhanti, nIcAnaM tattha raJja rAjamahAmattAnaM cittAni namanti nivesanAni mApetuM / addasA kho bhagavA dibbena cakkhunA visuddhena atikkantamAnussakena tA devatAyo sahassassa eva pATaligAme vatthUni priggnnhntiyo| yasmiM padese mahesakkhA......mApetuM / yasmi padese mjjhimaa.....maapetuN| yasmi padese nIcA.....mApetuM / atha kho bhagavA tassA rAttiyA accayena paccUsasamaye paccuTThAya AyasmantaM AnandaM Amantesi--"ko nu kho Ananda ! pATaligAme nagaraM mApetI" ti / "sunIdha-vassakArA bhante ! magadhamahAmattA pATaligAme nagaraM mApenti vajjInaM paTivAhAyAti / " ABD sahassa ID pakkamiMsu. 2AD sumidha0; BC sunIdha . eva(!). +A mApenti (mahAvagge-ke 'mApentIti). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 816 ] pATaligAmiya-suttaM [ 91 _ 'seyyathA pi Ananda ! devehi tAvatisehi saddhi mantetvA evaM eva kho Ananda ! sunIdhavassakArA magadhamahAmattA pATaligAme nagaraM mApenti vajjInaM paTivAhAya / idhAhaM Ananda ! addasaM dibbana cakkhunA visuddhena atikkantamAnussakena sambahulA devatAyo sahassassa eva pATaligAme vatthUni priggnnhntiyo| yasmiM . . . . . .mApetuM, [trirAvRtiH] / yAvatA Ananda ! ariyaM AyatanaM, yAvatA vaNippatho, idaM agganagaraM bhavissati puTabhedanaM / pATaliputtassa kho Ananda ! tayo antarAyA bhavissanti aggito vA udakato va mithubhedato vA' ti| atha kho sunIdha-vassakArA magadhamahAmattA yena bhagavA tena upasaDakamiMsu, upasaDakamitvA bhagavatA saddhiM sammodisu, sammodanIyaM kathaM sArANiyaM vItisaretvA ekamantaM aTThasu, ekamantaM ThitA kho sunIdhavassakArA magadhamahAmattA bhagavantaM etadavocuM-"adhivAsetu no bhavaM gotamo ajjatanAya bhattaM saddhi bhikkhusaMghenA''ti. adhivAsesi bhagavA tuNhIbhAvena / atha kho sunIdha-vassakArA magadhamahAmattA bhagavato adhivAsanaM viditvA yena sako Avasatho tenupasakarmisu, upasaGakamitvA sake Avasathe paNItaM khAdanIyaM bhojanIyaM paTiyAdApetvA bhagavato kAlaM ArocesuM-- "kAlo bho gotama ! niTTitaM bhttN'ti| atha kho bhagavA punvaNhasamayaM nivAsetvA pattacIvaraM AdAya yena sunIdha-vassakArANaM magadhamahAmattAnaM Avasatho tenupasaDakami, upasaGakamitvA paJatte Asane nisiidi| atha kho sunIdha-vassakArA magadhamahAmattA buddhapamukhaM bhikkhusaGagha paNItena khAdanIyena bhojanIyena sahatthA santappetvA sampavAresuM / atha kho sunIdha-vassakArA magadhamahAmattA bhagavantaM bhuttAvi onItapattapANi' aJjataraM nIcaM AsanaM gahetvA ekamantaM nisIdisu, ekamantaM nisinne kho sunIdhavassakAre magadhamahAmatte bhagavA imAhi gAthAhi anumodi yasmi padese kappeti vAsaM pnndditjaatiyo| sIlavante'ttha bhojetvA saJate brahmacAriye / yA tattha devatA Asu tAsaM dakkhiNaM Adise / tA pUjitA pUjayanti mAnitA mAnayanti naM / tato naM anukampanti mAtA puttaM' va orasaM / devatAnukampito poso sadA bhaddAni passatI'ti / 1 AB ariya. 2A vaNInupphatho; BD vanippatho. 3A aggaM nagaraM. +C vyAkhyAyate--puTabhedanaTThAnanti bhaNDapuTabhedanaTThAna bhaNDakAnaM mocanaTThAnanti vuttaM hoti (?) sarva hastalekheSu tyaktaH bhavissati zabdAnantaraM pATaliputtaM iti| draSTa0 mahAva, mahApa. A aNitA; B onIta. Oldenberg' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ] udAnaM [ 819 ____ atha kho bhagavA sunIdha-vassakArAnaM magadhamahAmattAnaM imAhi gAthAhi anumoditvA uTThAyAsanA pkkaami| tena kho pana samayena sunIdha-vassakArA magadhamahAmattA bhagavantaM piTTito-piTTito anuvaddhA 1 honti--'yenajja samano gotamo dvArena nikkhamissati taM gotamadvAraM nAma bhavissati, yena titthena gaMgaM2 nadi tarissati taM gotamatitthaM nAma bhavissatI''ti / ____ atha kho bhagavA yena dvAreNa nikkhami, taM gotamahAraM nAma ahosi / atha kho bhagavA yena gaMgA nadI tenupasaGakami / tena kho pana samayena gaGgA nadI pUrA hoti samatittikA kAkapeyyA / appekacce manussA nAvaM pariyesanti / appekacce uLumpaM pariyesanti, appekacce kullaM vandhanti apArApAraM gntukaamaa| atha kho bhagavA seyyathA pi balavA puriso sammiJjitaM vA vAhaM pasAreyya, pasAritaM vA vAhaM sammiJjayya, evaM eva gaMgAya nadiyA orimatIrA antarahitopArimatIre paccuTThAsi saddhi bhikkhusNghen| ahasA kho bhagavA te manusse appekacce nAvaM pariyesante, appekacce ulupaM pariyesante, appekacce kullaM vandhante apArA pAraM gantukAme / atha kho bhagavA ..... etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi ye taranti aNNavaM saraM setuM katvAna visajja pallalAni / kullaM hi jano bandhati : tiNNA medhAvino janAti // 6 // ( 77-dvidhApatha-suttaM 86 ) evaM me sutaM--ekaM samayaM bhagavA kosalesu addhAnamaggapaTipanno hoti ayasmatA nAgasamAlena pcchaasmnnen| __ ahasA kho AyasmA nAgasamAlo antarAmagge dvidhApathaM,7 disvAna bhagavantaM etadavoca--"ayaM bhante ! bhagavA pantho, iminA gacchAmA"ti / evaM vutte bhagavA AyasmantaM nAgasamAlaM etadavoca-'ayaM eva nAgasamAla ! pantho, iminA gacchAmAti ||laa|| [triH praznottarAvRttiH] mate--mahApari nibbAna sutta-pAThaH-assaM sAdhuH A enti AB bandhA; D vaddhA BD gnggaa| +ABD samatisthikA, C samatittikA. Rhys David's Buddhist Suttas.p. 178 hippaNyAm. B (mahApari0 ca) aparAparaM A va bhandati; D pavandahati 177.C dvadhApathanti........dvidhApathanti pi paThanti D pe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 / 8 ] visAkhA-suttaM [ 93 tatiyaMpi kho bhagavA AyasmantaM nAgasamalaM etadavoca - " ayaM bhante bhagavA pantho, minA gacchAmA " ti / tatiyaM pi kho bhagavA AyasmantaM nAgasamAlaM etadavoca--"ayaM nAgasamAla pantho, iminA gacchAmAti / atha kho AyasmA nAgasamAlo bhagavato pattacIvaraM tattheva chamAya nikkhipitvA pakkAmi--" idaM bhante bhagavA pattacIvaranti / atha kho Ayasmato nAgasamAlassa tena panthena gacchantassa antarAmagge corA nikkhamitvA hatthehi vA pAdehi vA AkoTesuM pattaJca bhindiMsu saGaghATi ca viSphAlesuM' / atha kho AyasmA nAgasamAlo bhinnena pattena vipphAlitAya saGaghATiyA yena bhagavA tena upasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinno kho AyasmA nAgasamAlo bhagavantaM etadavoca -- "idaM 2 mayhaM bhante tena panthena gacchantassa antarAmagge corA nikkhamitvA hatthehi ca pAdehi ca koTesuM pattaM ca bhindisu saGghATi ca vipphAlesuM" ti / atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi -- saddhi caraM ekato vasaM misso aJjanena vedagU / vidvA pajahAti pApakaM koJco khIrapako 'va ninnaganti // 7 // ( 78 - visAkhA - sutaM dA ) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati pubbArAme migAramAtupAsAde / tena kho pana samayena visAkhAya migAramAtuyA nattA kAlakatA hoti piyA manApA / atha kho visAkhA migAramAtA allavatthA allakesA divAdivasa yena bhagavA tenupasaGakami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisinnaM kho visAkhaM migAramAtaraM bhagavA etadavoca -- "handa kuto nu tvaM visAkhe ! Agacchasi allavatthA allakesA idhupasaGkantA divAdivassA "ti / " nattA me bhante ! piyA manApA kAlakatA, tenAhaM allavatthA allakesA idhupasaGkantA divAdivassA" ti / 2D idha miyo. D viSphAresu~ / A khirapago 78. C avivittA ti asujJA 3 A cattaM; BD patte ca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4 A miso; D www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] udAnaM [ 88 "iccheyyAsi tvaM visAkhe ! yAvatikA sAvatthiyA manussA tAvatike putte ca nattAro cA"ti / "iccheyAhaM bhagavA yavatikA manussA tAvatike putte ca nattAro cA "ti / "kIva bahukA pana visAkhe sAvatthiyA manussA devasikaM kAlaGakarontI" ti / "dasapi bhante ! sAvatthiyA manussA devasikaM kAlaGakaronti, nava" pi. ...........kAlaGkaronti, aTTha' pi., satta' picha' pi... paJcApi .. ., cattAri ' pi........ ., tINi' pi. dve' pieko pi bhante ! sAvatthiyA manusso devasikaM kAlaGakaroti / avivittA', pi bhante ! sAvatthiyA manussehi kAlaGakarontehi ti / "taM kiM masi visAkhe ! api nu tvaM kadAci karahaci anallavatthA vA bhaveyyAsi anallakesA" ti / "no hetaM bhante ! alaM me bhante ! tAva bahukehi puttehi ca nattArehi cA "ti / yesaM kho sataM piyAni sataM tesaM dukkhAni yesaM navuti piyAni navuti saM dukkhAni yesaM asIti piyAni asIti tesaM dukkhAni yesaM sattati piyAni satati tesaM dukkhAni, yesaM saTThi, piyAni saTThi tesaM dukkhAni yesaM paJJAsaM piyAni paJJasaM tesaM dukkhAni yesaM cattArIsaM? piyAni cattArIsaM tesaM dukkhAni yesaM tIsaM piyAni tIsaM tesaM dukkhAni yesaM vIsati piyAni vIsati tesaM dukkhAni, yesaM dasa piyAni dasa saM dukkhAni yesaM nava piyAni nava tesaM dukkhAni yesaM aTTha piyAni aTTha te dukkhAni yesaM satta piyAni satta tesaM dukkhAni yesaM chapiyAni cha tesaM dukkhAni yesaM paJca piyAni paJca tesaM dukkhAni yesaM cattAri piyAni cattAri tesaM dukkhAni yesaM tIni piyAni tIni tesaM dukkhAni yesaM dve piyAni dve te dukkhAni yesaM ekaM piyeni ekaM tesaM dukkhaM, yesaM natthi piyaM natthite dukkhaM, asokA te virajA anupAyAsA' ti vadAmIti / ye keci sokA paridevitA vA dukkhA ca lokasmi anekarUpA / piyaM paTicca bhavanti ye te, piye asante na bhavanti ete / tasmAhi te sukhino vItasokA yesaM piyaM natthi kuhiJci loke / tasmA asokaM virajaM patthayAno piyaM na kayirAtha + kuhiJci loketi // 8 // 1 C avivittA' ti asuJJA 9 B paTicceva; AD paTiccA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 2 AD kattArisaM; B kattAlisaM. 4 A kariyAtha. www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 810 ] dabba-suttaM - dabba-suttaM dAha) (76 evaM me sutaM-- ekaM samayaM bhagavA rAjagahe viharati veLuvane kalandakanivApe / atha kho AyasmA dabbo mallaputto yena bhagavA tenupasaGkami, upasaGkamitvA bhagavantaM abhivAdetvA ekamantaM nisIdi, ekamantaM nisino kho AyasmA dabbo mallaputto bhagavantaM etadavoca - - " parinibbAnakAlo me dAni sugatA " ti / "yassa" dAni tvaM dabba kAlaM maJJasi" ---- [ 95 atha kho AyasmA dabbo mallaputto uTThAyAsanA bhagavantaM abhivAdetvA padakkhiNaM katvA vehAsaM abhuggantvA AkAse antalikkhe pallaGakena nisIditvA tejodhAtuM samApajjitvA vuTThahitvA parinibbAyi / atha kho Ayasmato dabbassa mallaputtassa vehAsaM abhuggantvA AkAse antalikkhe pallaGakena nisIditvA tejodhotuM samApajjitvA vuTThahitvA parinibbutassa sarIrassa jhAyamAnassa DayhamAnassa neva chArikA paJJAyittha na masi / seyyathA pi nAma sappissa vA telassa vA jhAyamAnassa DayhamAnassa neva chArikA paJcAyati na masi, evaM eva kho Ayasmato dabbassa mallaputtassa vehAsaM abbhuggantvA AkAse antalikkhe pallaGatkena nisIditvA tejodhAtuM samApajjitvA vuTThahitvA parinibbutassa sarIrassa jhAyamAnassa DayhamAnassa neva chArikA paJJAyittha na masI 'ti / atha kho bhagavA etaM atthaM viditvA tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi -- abhedi kAyo nirodhi saJJA vedanA' pi' ti dahaMsu sabbA 3, vRpasamisu saMkhArA viJJANamatthaM agamA 'ti // 9 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat (80. -dabba-suttaM 8 / 10) evaM me sutaM ekaM samayaM bhagavA sAvatthiyaM viharati jetavane anAthapiNDikassa aaraame| 1 -- sabbA 79. A maMsi; BD. masi. 2 ABD nirodha C vyAkhyAyatepi saJjJA... nirujjhi. 3 A vedanA pi tidahaMsu sabbA ; B vedanA sItirahasu sabbA ; D vedanA ti tirahiMsu satbA; C vedanA pi dahaMsu sabbAti.. pi vedanA.. ..... nirodhaM gatA. pi taM dasahiMsu ( ? ) ' ti pi paThanti.. ahesunti attho. pi' tidadhaMsu attupagamA ti. 4 AB viJJANatthagamAsIti ; D viJJANA 80. A maMsi / sabbA niruddhA .... www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] udAnaM [ 8 / 10 tatra kho bhagavA bhikkhU Amantesi-"bhikkhavo' ti| "bhadante'ti te bhikkhU bhagavato pccssosuN| bhagavA etadavoca-dabbassa bhikkhave! mallaputtassa vehAsaM abbhuggantvA.... dabbassa mallaputtassa ...... / viditvA atha kho bhagavA etamatthaM tAyaM velAyaM imaM udAnaM udAnesi-- ayodhanahatassa eva jalato jaatvedss| anupubbUpasantassa yathA na jAyate + gati / evaM sammAvimuttAnaM kaambndhoghtaarinnN| paJApetuM gati natthi pattAnaM acalaM sukhaM ti // 10 // pATaligAmiyavaggo aTThamo // 8 // natra uddAnaM bhavati (aSTame varge sUtrasUcI) nibbAnA caturo uttA cundo pATaligAmiyA / dvidhApatho visAkhA ca dabvena ca saha te dasA 7 ti / (udAnasya vargasUcI) baggaM idaM paThamaM varabodhi, vaggabhidaM dutiyo mucnindo| nandakavaggabaro tatiyo, medhiyavaggavaro catuttho / paJcamabaggavaraM ti soNe, chaTmacaraM ti jaccanyo / sattamabaggavaraM ti ca cUNo, 10pATaligAmiyava 7'rttmvggo| asItianUnakasuttabaraM vaggamidamaTamaM suvibhattaM dassitaM 1 ] cakkhumatA vigalena maddhA hitaM 12 udAnantidamAhu / udAnaM samattaM 1A maMsi. A maMsIti. _AB anupubbapa santassa. +AD yathA paJjJAyate; B yathA na jJAyate; C yathA na jAyate. 5A tAdina; B tAninaM; D AdinaM; C vyAkhyAyate--oghaM taritvA. 6ABD pANaligAmivaggo. BD dabbena te dasA / 8A paJcamavagaM vadinta soNaM; BD paJcama vaggavaraM ti soNaM / 9A chaThumavaggavaraM tu ti panto, B varaM tu; tamaddho; D degvaraM tu tamanto? 10A ti cUndo; Bti paccaddho;D ti cundo. 11A dassitA; B dassikA; D dassitA. 12A santAhi taM; B saddhA hi hitaM; D addhA hitaM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com