Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ isamayasAra siddhi bhAga-6 zrI mahAvIra kuMdakaMda digaMbara jaina paramAgamamaMdira www.AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ dii zrI sImaMdharadevAya namaH zrI nija zuddhAtmane nama samayasAra siddhi bhAga-6 adhyAtmayugapuruSa pa. pU. gurudevazrI kAnajI svAmInA samayasArajI zAstra upa2nA 19 mI vakhatanA puNyapApa adhikAranI gAthA 145 thI 163, Asrava adhikAranI gAthA 164 thI 180 tathA saMvara adhikAranI gAthA 181 thI 192 tathA pratyeka adhikAranA zloka upara thayelA 40 maMgalamayI pravacano : prakAzaka tathA prApti sthAna : zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa svaruci' savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa, rAjakoTa-360005. TelI na. 09374100508 / (0281) 2477728 / 2477729
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Ana saMvata ) (ra, sevana)( kahAna saMvata vIra saMvata 2533 vikrama saMvata 2063 ) ( I. sa. ) 28 prakAzana mahA suda-5, vasaMtapaMcamInA pavitra dine tA. 23-01-2007 prathama AvRtti -- 1OOO paDatara kiMmata - rU. 175/- mUlya - rU. 60/ prApti sthAna rAjakoTa : zrI digaMbara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa 5, paMcanAtha ploTa, zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360001. TelI. naM. 2231073 zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa "svaruci' savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa, rAjakoTa - 360005. TelI. naM. 0937410508 | (0281) 2477728 muMbaI : zrI zAMtibhAI jhaverI 81, nilAmbara, 37, peDara roDa, muMbaI-400026 TelI. naM. 23516636/23524282 zrI mahendrabhAI mahetA 'sAketa sAgara koplekSa, sAMIbAbA nagara, je.bI. khoTa skUla pAse, borIvalI (ve), muMbaI-40OO92 TelI. naM. 28054066/09820320159 zrI bharatabhAI sI. zAha 905/906 yogI resIDensI, eksara roDa, yogInagara, borIvalI (ve) muMbaI-92 TelI. naM. 28330345 kilakattA : zrI prakAzabhAI zAha 23/1, bI. jasTIsa drArakAnAtha roDa, khAlasA skUla sAme, bhavAnIpura, kalakattA-10. TelI. na. 24853723 surendranagara: DaoN. devendrabhAI ema. dozI jUnA TrolI sTezana sAme, darzana meDIkala sTora sAme, surendranagara. TelI. naM. 231560 amadAvAda: vinodabhAI Ara. dozI 205, kahAna kuTIra, digaMbara jaina maMdira sAme, navaraMgapurA, amadAvAda, TelI. naM. 264226 78
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Thanks & our Request Shree Samaysaar Siddhi Part 6 has been kindly donated by Shree Simandhar Kundkund Kahan Aadhyatmik Trust - Rajkot who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) Great care has been taken to ensure this electronic version of Samaysaar Siddhi Part - 6 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kundakundAoM jainadharmo'stu maMgalam / / mahAvidehakSetramAM sadehe viharamAna trilokanAtha vItarAga sarvajJa paramadevAdhidevA zrI sImaMdhara bhagavAnanI divya dezanAno apUrva saMyaca karI bharatakSetramAM lAvanAra sImaMdhara laghunaMdana, jJAna sAmrAjyanA samrATa, bharatakSetranA kaLikALa sarvajJa eTale ke zuddhAtmAmAM niraMtara keli karanAra hAlatAM cAlatAM siddha AcArya zrI kuMdakuMdadeva thayA. jeo saMvata 49 mAM sadehe mahAvidehakSetramAM 8 divasa gayA hatA. mahAvidehakSetramAM trilokanAtha sarvazadevanA zrImukhethI vahetI zrutAmRtarUpI jJAnasaritAno tathA zrutakevaLIo sAthe thayelI AdhyAtmika sUkSma carcAno amUlya bhaMDAra saMgharIne bharatakSetramAM AvI paMcaparamAgama Adi AdhyAtmika zAstronI racanA karI. temAMnuM eka zrI samayasArajI dvitIya zrutaskaMdhanuM sarvotkRSTa adhyAtma zAstra che. jemAM zrI kuMdakuMdAcArye 415 mArmika gAthAonI racanA karI che. A zAstra sUkSma dRSTipradhAna graMthAdhirAja che. zrI kuMdakuMdAcArya bAda eka hajAra varSa pachI adhyAtmanA anAhata pravAhanI paripATImAM A adhyAtmanA amUlya khajAnAnA UMDA hArdane svAnubhavagamya karI zrI kuMdakuMdadevanA jJAnahRdayane kholanAra siddhapada sAdhaka munivara saMpadAne AtmasAta karI nija svarUpa sAdhanAnA alaukika anubhavathI paMcaparamAgamAdinuM siddhAMta ziromaNi zAstra samayasArajI che tenI 415 gAthAnI TIkA karavAnuM saubhAgya tathA temAM rahelA sUkSma ne gUDha rahasya ne teno marma apUrva zailIthI AcArya zrI amRtacaMdradeve "AtmakhyAti' nAmaka TIkA karI kholyo ne tenA upara 278 mArmika maMgaLa kaLazo tathA pariziSTanI racanA karI. - A zAstrano bhAvArtha jayapura sthita sUkSmajJAna upayogI paMDita zrI jayacaMdajIe karelo che. vartamAna A kALamAM mokSamArga prAya; lopa thayo hato. mithyAtvano ghora
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 aMdhakAra chavAyelo hato. jaina darzananA mULabhUta siddhAMto mRtaprAyaH thayA hatA. paramAgamo mojUda hovA chatAM tenA gUDha rahasyone samajAvanAra koI na hatuM. tevAmAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI vIrapuruSa adhyAtmamUrti, adhyAtmasRSTA, AtmajJasaMta adhyAtma yugapuruSa, niSkAraNa karuNAzIla, bhavodhi tAraNahAra, bhAvi tIrthAdhirAja parama pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmIno udaya thayo. jemaNe A AcAryonA jJAnahRdayamAM saMcita gUDha rahasyone potAnA jJAnavaibhava dvArA zrutAmRta rasapAna karI AcAryonI mahAmahima gAthAomAM bharelA arthagAMbhIryane svayaMnI jJAnaprabhA dvArA saraLa sugama bhASAmAM caramasImAe mUrtimaMta karyA. mithyAdarzana mithyAjJAnanA ghora timirane naSTa karavA eka tejomaya adhyAtma dIpakano suvarNamaya udaya thayo. jemaNe potAnI divyAmRta caitanyarasIlI vANI dvArA zuddhAtmasiMdhunA askhalita sAtizaya zuddha pravAhane vaheto karyo. teozrIe jainadharmanA mULabhUta siddhAMtone ati spaSTapaNe, aviruddhatApUrvaka bhavyajIvone bhavatApavinAzaka paramazAMti pradAyaka pravacanagaMgA dvArA teozrI potAnI sAtizaya vANIthI relAvatA rahyA. virodhIonA virodhano paNa jaMgalamAM pharatA kesarI siMhanI jema adhyAtmanA kesarI siMha banI niDarapaNe chatAM niSkAraNa karuNAvaMta bhAve sAmano karI virodhIo paNa bhagavAnaAtmA' che tevI dRSTithI jagatanA jIvo samakSa adhyAtmanA sUkSma nyAyone prakAzita karyAM. zrI samayasArajI zAstra pUjya gurudevazrInA hAthamAM saMvata 1978 nA phAgaNa mAsamAM AvyuM. A samayasArajI hAthamAM AvatAM ja jhaverInI pArakhu najara samayasAranA sUkSma bhAvo upara paDI ane temAM dRSTi paDatAM, sahaja ja aMtaranA UMDANamAMthI karuNAzIla komaLa hRdaya bolI UThyuM. are ! A to azarIrI thavAnuM zAstra che. anAdino apratibuddha jIva pratibuddha kema thAya tenuM saMpUrNa rahasya ne zuddhAtmAno saMpUrNa khajAno A zAstramAM bharelo che. A zAstranuM rahasya kharekhara to adhyAtma yugapuruSa pUjya kAnajIsvAmInA hAthAmAM A zAstra AvyA bAda ja caramasImAe prakAzita ne pradarzita thayuM. 45-45 varSa sudhI suvarNapUrImAM sonagaDha' mukAme adhyAtmanI helI nItaratI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ d cAlI. pUjya gurudevazrIe 1978 thI 1991 (13) varSa sudhI guptamaMthana karI jJAnavaibhavano saMpUrNa nicoDa A zAstramAMthI zodhI kADhyo ane pharamAvyuM ke H- * samayasAra to dvitIya zrutaskaMdhanuM sarvotkRSTa sarvocya AgamonuM paNa Agama che. * samayasAra to siddhAMta ziromaNi-advitIya ajoDa cakSu ne AMdhaLAnI AMkha che. * samayasAra to saMsAra viSavRkSane chedavAnuM amogha zAstra che. * samayasAra to kuMdakuMdAcAryathI koI evuM zAstra banI gayuM. jagatanA bhAgya ke AvI cIja bharatakSetramAM rahI gaI. dhanya kALa ! * samayasAranI eka eka gAthA ne AtmakhyAti TIkAe AtmAne aMdarathI DolAvI nAkhyo che. samayasAranI AtmakhyAti jevI TIkA digaMbaramAM paNa bIjA koI zAstromAM nathI. enA eka eka padamAM keTalI gaMbhIratA, kholatAM kholatAM pAra na Ave evI vAta aMdara che. * samayasAra to satyanuM udghATana che. bhAratanuM mahAratna che. *samayasAra jenA thoDA zabdomAM bhAvonI adbhuta ne agAdha gaMbhIratA bharelI che. * samayasAra to bharatakSetrano pravacanano sarvotkRSTa bAdazAha che. A sAra zAstra kahevAya. * samayasAra to jagatanA bhAgya, samayasArarUpI bheTaluM jagatane ApyuM. svIkAra nAtha ! have svIkAra ! bheTa paNa de, e paNa svIkAre nahIM ? * samayasAra to vairAgyapreraka paramArtha svarUpane banAvanA2 vItarAgI vINA che. * samayasAramAM to amRtacaMdrAcArye ekalA amRta reDyA che amRta vahevarAvyA che. * samayasAra ekavAra sAMbhaLIne ema na mAnI levuM ke ApaNe sAMbhaLyuM che. ema nathI bApu ! A to ... vacanasAra che eTale AtmasAra che vAraMvAra sAMbhaLavuM. * samayasAra bharatakSetranI chellAmAM chellI ane UMcAmAM UMcI sattane prasiddha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 karanArI cIja che. bharatakSetramAM sAkSAta kevaLajJAnano sUrya che. samayasAre kevaLInA viraha bhUlAvyA che. * samayasAranI mULabhUta eka eka gAthAmAM gajaba gaMbhIratA pAra na paDe evI cIja che. eka eka gAthAmAM hIrAmotI TAMkelA che. * samayasAramAM to siddhanA bhaNakArA saMbhaLAya che. zAzvata astitvanI dRSTi karAvanAruM paramahitArtha zAstra che. samayasAra e to sAkSAta paramAtmAnI divyadhvani, traNalokanA nAthanI A divyadhvani che. AvA apUrva samayasAramAMthI pUjya gurudevazrIe potAnA nija samayasArarUpI zuddhAtmAne anubhavIne pharamAvyuM ke AtmA AnaMdano pahADa che. jJAyaka to mITho maherAmaNa AnaMdano gaMja ne sukhano samudra che. nyAyono nyAyAdhIza che. dharmano dhodha evo dharmI che. dhruva pravAha che. jJAnanI dhArA che. traNa lokano nAtha caitanyavRkSa amRtaphaLa che. vAstavika vastu che. sadAya vikalpathI virAma ja evo nirvikalpa jeno mahimA che evo dhruvadhAma dhruvanI dhakhatI dhagaza che. bhagavAna AtmA ciMtAmaNi ratna, kalpavRkSa ne kAmadhenu che. caitanya camatkArI vastu che. anaMta guNonuM godAma-zaktionuM saMgrahAlaya ne svabhAvano sAgara che. sanAtana digaMbara munioe paramAtmAnI vANIno dhodha calAvyo che. jainadharma saMpradAya vADo gaccha nathI vastunA svarUpane jaina kahe che. pUjya gurudevazrIe zAstranA artha karavAnI je pAMca prakAranI paddhati zabdArtha, matArtha, AgamArtha, nayArtha ne bhAvArtha che te apanAvIne kyAM kaI apekSAe kathana ka2vAmAM AvyuM che tenuM yathArtha jJAna ApaNane mumukSu samudAyane karAvyuM. A pravacanagaMgAmAM ghaNA AtmArthIo potAnA nija svarUpane pAmyA, ghaNA svarUpanI nikaTa AvyA ne A vANInA bhAvo grahaNa karIne ghaNA AtmArthIo jarU2 Atmadarzana pAmaze ja. tenI niraMtara amRta jharatI vANImAM ja temanI asAdhAraNa pratibhAno khyAla Ave che. pUjya gurudevazrI samayasAramAM pharamAve che ke samayasAra be jagyAe che eka potAno zuddhAtmA che te samayasAra che ne utkRSTa nimittapaNe samayasArajI zAstra che. A zAstramAM potAno nija samayasArarUpI zuddhAtmA batAvavAmAM Avyo
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. eka eka gAthAnA artha karatAM pUjya gurudevazrI evA bhAvavibhora thaI jAya che ke temAMthI tene nIkaLavuM muzkela paDe che. - pUjya bahenazrI caMpAbahena vacanAmRtamAM pUjya gurudevazrI vize pharamAve che ke pUjya gurudevazrInuM dravya to alaukika ne maMgaLa che. temanuM zrutajJAna ne vANI AzcaryakArI che. teozrI maMgaLamUrti, bhavodadhi tAraNahAra ne mahimAvaMta guNothI bharelA che. temaNe cAre bAjuthI muktino mArga prakAzyo, temano apAra upakAra che ke kema bhUlAya ? pUjya gurudevazrIne tIrthakara jevo udaya varte che. pUjya gurudevazrIe aMtarathI mArga prApta karyo bIjAne mArga batAvyo tethI temano mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSo sudhI paNa gavAze. pUjya bena zAMtAbena pharamAve che ke jema mahAvidehakSetramAM tIrthakara paramAtmAno sAkSAt upakAra che tevI ja rIte bharatakSetramAM pUjya gurudevazrIno eTalo ja upakAra che kAraNa ke je bhavano aMta tIrthaMkaradevanI samIpamAM na Avyo te bhavano aMta jemanA pratApe thAya te paramakRpALu sadgurudevane atyaMta bhaktithI vAraMvAra namaskAra ho. namaskAra ho. pUjya nihAlacaMdrajI sogAnI ke jeone pUjya gurudevazrInuM eka ja pravacana sAMbhaLatA bhavanA abhAvarUpa samyagdarzananI prApti sonagaDha suvarNapUrI mukAme thaI. teo pharamAve che ke pUjya gurudevanA eka kalAkanA pravacanamAM pUrepUrI vAta AvI jAya che. badhI vAtano khulAso pUjya gurudevazrIe taiyAra karI Apyo che tethI koI vAta vicAravI paDatI nathI. nahiM to sAdhaka hoya to paNa badhI taiyArI karavI paDe. "zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa' nI racanA sva. caMdulAla khImacaMda mahetAnA smaraNArthe bena sarojabena caMdulAla mahetA parivAra rAjakoTa dvArA karavAmAM AvI che. A TrasTanI pravRttimAM pUjya gurudevazrInA pravacano prakAzita karavAnuM kArya karavAmAM Avaze. A parivArane AdaraNIya pU. zrI lAlacaMdabhAI modI-rAjakoTa dvArA ja AdhyAtmika mArgamAM pravezanI preraNA tathA AdhyAtmika mahAmaMtronuM rasapAna thayuM hoya A parivAra temano atyaMta RNI che. pU. lAlacaMdabhAI haMmezAM A parivArane
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahetA ke tamo badhA pUjya gurudevazrInA bhavabhramaNano thAka utAranArA mULattvane sAMbhaLI ne samajo. teozrI pharamAvatA ke tane jANanAro jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI tema ame jANIe chIe, have to svIkAra karI le. AvA AvA ghaNA mahAmaMtro jemAM bAra aMgano sAra bharelo che tevA mahAmaMtro tathA pU. bhAIzrInI adhyAtmanI sUkSma siddhAMtika sacoTa zailIthI ja A parivAra adhyAtmamAM otaprota thayo hoya teozrIno atyaMta AbhArI che. AvA apUrva anupama zrI samayasArajI zAstranI puNya-pApa, Asava tathA saMvara adhikAranI gAthAo 145 thI 192 tathA tenA zloko upara pUjya gurudevazrInA saLaMga pravacano naM. 228 thI 26 8 samayasAra siddhi bhAga-6mAM akSarazaH prakAzita karavAmAM AvyA che. A pravacanomAM 4 hindI pravacano gujarAtImAM bhASAMtara karI prakAzita karavAmAM AvyA che. pUjya gurudevazrIe jAherasabhAmAM samayasAra 19 vakhata vAMcyuM ane khAnagImAM to seMkaDo vakhata vAMcyuM che. ane aMdaramAM to.... temane AmAM keTalo mAla dekhANo haze. koIvAra doDha varSa koIvAra be varSa koIvAra aDhI varSa tema 19 vakhata 45 varSamAM jAheramAM vAMcyuM che. A pravacano pUjya gurudevazrInI 45 varSanI sonagaDha suvarNapUrImAM thayelI sAdhanAnA nicoDarUpa mAkhaNa che. jema jema jJAnInI jJAna sthiratA vRddhigatta thatI jAya che tema tema ekane eka gAthAnA pravacana paNa pharI levAmAM Ave to navA navA bhAvo Ave che. tethI ja 18mI vAranA pravacano saMkalita thaIne prakAzita thayA hovA chatAM A aMtima pravacano prakAzita karavAno bhAva Avela che. ToTala 487 pravacano 1 thI 11 bhAgamAM kramabaddha zRMkhalArUpe prakAzita thaze. pUjya gurudevazrI pharamAve che ke pAMcamAM ArAnA cheDA sudhI je koI jIvA samyagdarzana pAmaze tene A vItarAganI vANI nimitta thaze. A vANI sIdhI sImaMdhara bhagavAnanI vANI che. AmAM eka akSara phare to badhuM pharI jAya. A samagra pravacano pUjya gurudevazrInI sI. DI. uparathI akSarazaH UtAravAmAM AvelA che. tyArabAda jyAM jyAM jarUra paDe tyAM kauMsa karI vAkyo pUrA karelAM che. TeIpa uparathI utAravAnuM kArya zrI nileSabhAI jaina, bhAvanagara
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 dvArA tathA samagra pravacanone pharIthI sI.DI. uparathI sAMbhaLI ceka karI prupha riDIMganuM kArya zrI cetanabhAI mahetA, rAjakoTa dvArA pUrNa thayela che tathA DaoN. devendrabhAI dozI, surendranagarano paNa A kAryamAM sahayoga prApta thayela che te badala saMsthA sarveno AbhAra mAne che. A pravacanonAM prakAzanamAM kAMI kSati na rahe te mATe amoe vAraMvA2 pravacano sAMbhaLI lakhANa zuddhi karI che chatAM koIpaNa kSati rahI hoya to te amAro doSa che te badala amo kSamA cAhIe chIe. 'samayasAra siddhi' bhAga-6nA pravacanonuM samagra kaoNmpyuTarAIjhaDa TAIpaseTiMganuM kArya zrI nileSabhAI jaina, bhAvanagara dvArA tathA pustaka prinTiMga bAInDiMganuM saMpUrNa kArya zArpa ophaseTavALA zrI dharmezabhAI zAha-rAjakoTa dvArA tathA kalara peIjanuM kAma DoTa eDavALA zrI kamalezabhAI somapurA-rAjakoTa dvArA thayuM hoya saMsthA temano AbhAra mAne che. pUjya gurudevazrIe A paMcamakALamAM amRta varasAvyA che. adhyAtmanI helI varasAvI mokSanA mAMDavA ropyA che. AvA ati apUrva mArmika zAstranI gAthAonA khUba ja saraLa bhASAmAM AcAryonA gUDhabhAvone rajU karI mumukSu jagata upa2 apUrva upakAra karyo che. bhagavAna AtmA' kahIne pratyeka jIvane vItarAgI karuNAthI saMbodhana ka2nA2 pUjya gurudevazrI ama bALakonA anaMta anaMta upakArI dharmapitA che. basa temano u5kA2 to ApaNe sau temaNe batAvelA zuddhAtmAnuM rasapAna karIne ja vALI zakIe. samayasAra siddhi bhAga-6 mATe eka mumukSubhAI taraphathI sahayoga prApta thayela che te badala TrasTa temano AbhAra mAne che. A pustaka http://www.AtmaDharma.com 52 mUkela che. TrasTI zrI sImaMdha2 kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa rAjakoTa
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ | anukramaNikA gAthA/zloka naM. pravacana naM. tArIkha peIja naM. zloka-100 228 228 zloka-101 gAthA-145 01 O2. OOG 012 014 228 229 16-5-79 16-5-79 16-5-79 17-5-79 18-5-79 18-5-79 18-5-79 18-5-79 230 026 027 zloka-102 gAthA-146 gAthA-147 gAthA-148-149 gAthA-150 230 230 230 030 034 042 043 048 05ra zloka-103 zloka-104 gAthA-151 231 231 231 25-79 25-79 20-5-79 056. 21-5-79 232 232 21-5-79 gAthA-152 gAthA-153 233 233 22-5-79 22-5-79 zloka-105 gAthA-154 gAthA-155 0pa7 066 071 072 082 085 086 095 10 108 115 117 124 127 234 234 235 235 236 236 236 236 gAthA-156 23-5-79 23-5-79 24-5-79 24-5-79 26-5-79 26-5-79 26-5-79 26-5-79 zloka-106 zloka-107 zloka-108 gAthI-157-159 130 237. 275-79 132 gAthA-160 142
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA/zloka naM. gAthA-161-163 zloka-109 zloka-110 zloka-111 zloka-112 zloka-113 gAthA-164-165 gAthA-166 gAthA-167 gAthA-168 zloka-114 gAthA-169 zloka-115 gAthA-170 gAthA-171 gAthA-172 pravacana naM. 237 238 238 239 240 240 241 241 242 243 243 244 244 245 245 246 246 247 247 248 248 248 248 11 tArIkha 27-5-79 28-5-79 28-5-79 29-5-79 30-5-79 30-5-79 31-5-79 31-5-79 1-6-79 3-6-09 3-6-79 4-6-79 4-6-79 5-6-79 5-6-79 6-6-79 6-6-79 7-6-79 7-6-79 8-6-79 8-6-79 8-6-79 8-6-79 peIja naM. 143 147 156 158 163 176 184 193 197 208 209 222 232 233 236 241 242 252 259 260 267 273 274 281 282 290 295 296 298 299 301 303 304 309
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA/zloka naM. zloka-116 zloka-117 gAthA-173-06 zloka-118 zloka-119 gAthA-177-178 zloka-120 zloka-121 gAthA-179-180 zloka-122 zloka-123 zloka-124 zloka-125 pravacana naM. 248 249 249 250 250 251 252 252 252 252 253 253 254 254 255 255 256 256 256 257 257 12 tArIkha 8-6-79 10-6-79 10-6-79 11-6-79 11-6-79 12-6-79 13-6-79 13-6-79 13-6-79 13-6-79 14-6-79 14-6-79 15-6-79 15-6-79 17-6-79 17-6-79 18-6-79 18-6-79 18-6-79 19-6-79 19-6-79 peIja naM. 311 312 320 321 325 335 336 339 341 355 356 357 363 364 365 366 300 303 374 382 390 391 394 400 401 407 409 410 411 420 421 423 425 426
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA/zloka naM. pravacana naM. tArIkha peIja ne. gAthA-181-183 430 433 441 257 258 259 260 19-6-79 26-79 21-6-79 22-6-79 24-6-79 453 465 476 487 26 1 zloka-126. 26 1 26 2. 24-6-79 25-6-79 488 489 gAthA-184-485 26 2 263 25-6-79 26-6-79 gAthA-186 263 26-6-79 | zloka-127 263 264 26-6-79 276-79 498 500 pa03 506 507 515 516 517 pa20 522 pa28 pa29 pa31 pa33 pa34 | gAthA-187-189 264 276-79 zloka-128 264 27-6-79 gAthA-190-192 264 265 27-6-79 28-6-79 29-6-79 29-6-79 545 266 548 zloka-129 zloka-130 | | 554 0 29-6-79. 555 | zloka-131 | 267 30-6-79 papa7 558 pa66 567 zloka-132 | | 267 268 3-6-79 1-779 570
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zrI samayasArajI stuti (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvamaraNo TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra ! teM saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRdaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprAbhRta taNe bhAjana bharI. (anuSTrapa) kuMdakuMda racyuM zAstra, sAthiyA amRte pUryA, graMthAdhirAja ! tArAmAM bhAvo brahmAMDanA bharyA (zikhariNI) aho ! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bharI; anAdinI mUcha viSa taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thaMbhI svarUpa bhaNI doDe pariNati. (zArdUlavikrIDita). tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhedavA; tuM prajJAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAna jagano, saMdeza mahAvIrano, visAmo bhavakulAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) sUchyuM tane rasanibaMdha zithila thAya, jAgye tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM sakalajJAyakadeva rIjhe. (anuSTrapa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI. lates (UEARABA)
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saddagurudeva-stuti (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM, A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho ! guru kahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTrapa) aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. (zikhariNI) sadA dRSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidaghana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita) haiyuM "sata sata, jJAna jJAna dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe; - rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAreMdrimAM - aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. | (vasaMtatilakA) nitya sudhAjharaNa caMdra ! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM; he jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI ! tane namuM huM. | stragdharA) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti ! tArI ura- anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, * khoyeluM ratna pAmuM, - manaratha manano; pUrajo zaktizALI oooooooooooo R
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 maMgala suprabhAtanI boNI Aje suprabhAta che. ApaNe kaLazaTIkAmAM suprabhAta Ave che, tyAM to anaMta jJAna, anaMta darzanane suprabhAta kahyuM che paNa samyagdarzana thAya e paNa suprabhAta-bIjarUpe suprabhAta che. akhaMDa AnaMda svarUpa prabhu, enA Azraye samyagdarzana thAya e paNa eka suprabhAta che. e divasa Ugyo ene suprabhAta che. ahIM to 38mI gAthAmAM tyAM sudhI kahyuM che ne ! ke paMcama ArAnA saMta-guru apratibuddhane samajAve che. AhAhA ! anAdi apratibudgha ajJAnIne guru vAraMvAra samajAve che, eno artha vAraMvAra e vicAra kare che. paMcamakALanA zrotAne guru samajAve che e sAMbhaLIne, aMtara anubhavIne, jene samyagdarzana thAya che e zrotA ema kahe che ke huM eka zuddha caitanyaghana chuM. darzana-jJAna-cAritrathI pariNamita chuM ane te pariNamita thayelI cIja mane pharI pAchI paDe evo huM nathI. AhAhA ! paMcamaArAnA zrotAnI A vAta ! ochI vAta nathI. Agama yuktithI ne anubhavathI je amane AtmajJAna thayuM te have amane pharIne paDavAnuM nathI. ohoho ! paMcamaArAnA zrotAnI A dazA ! bhale koI zrotA pAke paNa e zrotAnI AvI ja dazA hoya. AhAhA ! zuM zailI ! jIva adhikAra pUrNa karatAM 38 gAthAma, paMcamaArAmAM paNa AtmAnuM zuddha caitanyasvarUpa jeNe sAMbhaLyuM, sAMbhaLIne jeNe manana karyuM, dhyAnamAM jene prApta thayuM e zrotA ema kahe che ke amArU A samyagdarzana-jJAna apratihata che, e pAchuM pharavAnuM nathI. are paMcamaArAnA zrotA bhagavAna pAse gayA nathI ne ! kahe che ke bhagavAna pote che enI pAse gayo che tethI tene aMta2mAM evuM apratihata darzana thayuM che. AhAhA ! gajaba vAta che. enuM nAma jaghanyabhAvanI zarUAtanI suprabhAta kahevAmAM Ave che. utkRSTa bhAvarUpa kevaLajJAna e to atyAre nathI chatAM paNa je samyagdarzana pAmela che ene alpa bhavamAM kevaLajJAna thavAnuM ja che, emAM kAMI pheraphAra che ja nahi tethI tene je suprabhAta udyota thavAnuM che enuM atyAre ja mAMgalika kare che ke ame sarvajJapaNuM pAmavAnA chIe, amane kevaLajJAna thavAnuM che. ohoho ! AnuM nAma maMgaLa suprabhAta che. bham' nAma 52no ahaMkAra, ene gala' nAma jeNe gALyo che te mAMgalika che. AhAhA ! rAga ne paryAyanuM ahapaNuM evo je mithyAtvabhAva tene, zuddha caitanyaghanamAM ahapaNuM mAnIne, jeNe gALyo tene ahIMyAM mAMgalika kahevAmAM Ave che. kharekhara to paMcaparameSThI-ahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ne sAdhupaNuM e AtmAnuM ja svarUpa che--ema yogIndradevamAM Ave che. AtmAmAM ja advaitapaNuM, siddhapaNuM, AcArya, upAdhyAya ne sAdhupaNuM-paMca parameSThIpaNuM bhareluM che. AtmA pote ja paMcaparameSThIsvarUpa che. AhAhA ! ene (-AtmAne) ahIM mAMgalika tarIke, uttama tarIke, zaraNa tarIke kahevAmAM Avyo che. pUjya gurudevazrI, nUtana varSanI vahelI suprabhAte.(Atmadharma aMka-708) --
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ OR OM zrI paramAtmane namaH zrImad bhagavakuMdakuMdAcAryadeva praNIta zrI samayasAra samayasAra siddhi (adhyAtmayugapuruSa pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmInA zrI 'samayasAra'upara pravacana) (bhAga 6) - - puNya-pApa adhikAra athaikameva karma dvipAtrIbhUya puNyapAparUpeNa pravizati - (drutavilambita) tadatha karma zubhAzubhabhedato dvitayatAM gatamaikyamupAnayan / glapitanirbhara moharajA ayaM svayamudetyavabodhasudhAplavaH / / 100 / / puNya-pApa banne karama, baMdharUpa 62 mAnI; zuddhAtmA jeNe lahyo, namuM caraNa hita jANI. prathama TIkAkAra kahe che ke have eka ja karma be pAtrarUpa thaIne puNya-pAparUpe praveza kare che.' jema nRtyanA akhADAmAM eka ja puruSa potAne be rUpe batAvI nAcato hoya tene yathArtha jANanAra oLakhI le che ane eka ja jANe che, tevI rIte joke karma eka ja che topaNa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 puNya-pApanA bhede be prakAranAM rUpa karI nAce che tene, samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha che te ekarUpa jANI le che. te jJAnanA mahimAnuM kAvya A adhikAranI zarUAtamAM TIkAkAra AcArya kahe che : zlokArdha :- (3) have (kartAkarma adhikAra pachI), (5-3 -eti:) zubha ane azubhanA bhedane lIdhe ditatAM tam tat be-paNAne pAmelA te karmane nam 3paniyana ekarUpa karato, (pita-nirmara-moharanI) jeNe atyaMta moharane dUra karI che evo (voi-suthApnava:) A pratyakSa-anubhavagocara) jJAna-sudhAMzu (samyajJAnarUpI caMdramA) (svayam) svayaM (ti) udaya pAme che. bhAvArtha - ajJAnathI eka ja karma be prakAranuM dekhAtuM hatuM tene zAne eka prakAranuM batAvyuM. jJAnamAM moharUpI raja lAgI rahI hatI te dUra karavAmAM AvI tyAre yathArtha jJAna thayuM; jema caMdrane vAdaLAM tathA dhummasanuM paTala ADuM Ave tyAre yathArtha prakAza thato nathI paraMtu AvaraNa dUra thatAM caMdra yathArtha prakAze che, tevI rIte ahIM paNa jANavuM. 100. pravacana naM. 228 zloka-100 budhavAra, vaizAkha vada 5, tA. 16-05-1979 have, trIjo puNya-pApa adhikAra puNya-pApa bane karama, baMdharUpa dura mAnI; zuddhAtmA jeNe lahyo, namuM caraNa hita jANI. puNya ane pApa bane baMdhanarUpa (che ema jANI) ene dUra karIne potAnA zuddhAtmAne jeNe jANyo... A...hA..! "namuM caraNa hita jANI." tenA caraNamAM huM namaskAra karuM chuM. hitane jANIne (eTale mAruM hita emAM che. svarUpamAM ekAgra thavuM e mAruM hita che. AhAhA...! zuddhatmAne jANavo ane emAM) TharavuM e mAruM hita che. ema jeNe AvuM karyuM tene paNa huM namaskAra karuM chuM. AhA...hA...! prathama TIkAkara kahe che ke, "have eka ja karma be pAtrarUpa thaIne puNya-pAparUpe praveza kare che. nATakano dAkhalo Apyo che ne ! eka ja puruSa hoya I ghaDIkamAM rAjA thaIne Ave ane ghaDIkamAM gulAma thaIne Ave. nATakamAM ! ema puNya ane pApa ekarUpa veza dhAraNa karI praveza kare che. AhA...hA..! jema nRtyanA akhADAmAM nAcavAnA akhADAmAM - sthAnamAM eka ja puruSa potAne be rUpe batAvI nAcato hoya... AhAhA.. tene yathArtha jANanAra oLakhI le che ane eka ja jANe che..." nATakamAM ghaDIkamAM strIno veza laIne Ave, ghaDIkamAM puruSano veza laIne Ave. 'pAlejamAM eka pherI amAre banyuM hatuM. tyAM musalamAnanuM jora ane je nATakano
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-100 3 mULa (sUtradhAra) hato e aMdara strIno veza paherato hato ane ahIM taka2A2 thaI to ghaNA musalamAno aMdara maphatamAM peThA. A to (saMvata) 1965-66nI vAta che. ene ekadama bahAra AvI paDyuM. strIno veza paherelo rAkhIne) bahAra (Avyo). tyAre lokoe paNa jANyuM ke A to eno mukhya mANasa che, nATakano mukhya mANasa (hato) eNe strIno veza paheryo hato) rANIno (hato) rANIno. ghaNuM karIne to pIMgaLA'no veza hato. 'bhartuharI'nI 'pIMgaLA' Ave che ne ? I aMdara paherato hato tyAM taka2A2 thaI eTale ene ekadama bahAra AvavuM paDyuM. strInA vezamAM AvavuM paDyuM). mAthu ughADu hatuM. AhA..hA...! tyAre jANI lIdhuM ke, o...ho...! A to nATakano mukhya mANasa ! pramukha mANasa (che) e A rANIno veza dhAraNa kare che. ema puNya ane pApanA be veza che to eka ja vikAranA. AhA..hA...! paNa ajJAnI ene be rUpe mAne che. paraMtu) tene yathArtha jANanAra oLakhI le che ane eka ja jANe che...' puNya ane pApa beya eka ja che. bhagavAnaAtmA enAthI bhinna ane puNya ane pApanA bhAva dayA, dAna, vrata, zIla, tapa Adi bhAva... AhA..hA..! hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga vAsanA, beya jAta eka ja che. A..hA..hA...! AkaruM kAma ! tevI rIte joke karma eka ja che topaNa puNya-pApanA bhede be prakAranAM rUpa karI nAce che tene, samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha che te ekarUpa jANI le che.' lyo ! ahIM to samyagdaSTi lIdhuM. pelo jyAM hoya tyAM sAdhu.. sAdhu nAkhe che. 'vidyAdharajI'. AhA..hA...! samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha che te ekarUpa jANI le che.' samyagdaSTinuM jJAna cothA guNasthAnanuM jJAna. samyagdaSTi paNa vItarAgI paryAya che. kemake jinasvarUpa che, pote vItarAgasvarUpa ja che, enI pratIti ane jJAna thaIne je dazA thaI e dazA bhale cothA (guNasthAnanI) hoya, paNa te vItarAgI dazA che. AhA..hA...! e vItarAgI dazAnuM jJAna yathArtha che. - te ekarUpa jANI le che.' (arthAt) puNya ane pApa banne eka ja che. cAhe to hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga vAsanA, cAhe to dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, bhagavAnanuM smaraNa (ho), beya eka ja jAta che. A..hA..hA..! (AvuM sAMbhaLe tyAM) AkaruM kAma paDe che. hamaNAM sAMbhaLyuM, tame kahyuM ne ? svarUpAcaraNa cAritra ! 'kaLazaTIkA' 'rAjamalajI'nI TIkAmAM 106 kaLazamAM cha vAra Ave che. A to 'rAjamalajI'nuM nAma rAtre AvyuM hatuM. traNa nAma AvyA ane cothuM (nahotuM). (meM kIdhuM, AmAM paNa che ne ? joke AmAM vrata eTale cAritra. cAritra, svarUpAcaraNa cAritra. eka ja 106 kaLazamAM cha vAra Ave che. svarUpAcaraNa cAritra... svarUpAcaraNa cAritra... AhA..hA...! ?
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 mULa to svarUpa je bhagavAna ciThThana AnaMdakaMda ! enuM bhale cothe (guNasthAne) aMze paNa AcaraNa che e svarUpAcaraNa che ane pachI pAMcamAM guNasthAnamAM paNa je vizeSa che e svarUpAcaraNa che ane chaThuM paNa sthiratA vadhI gaI che e svarUpAcaraNa che, sAtame vadhI gaI che e svarUpAcaraNa che. A..hA...hA..! emAM rAganuM AcaraNa nathI eTale svarUpAcaraNa che ema kahevuM che. A..hA..! Avo mArga ! ahIM to savAre tyAM - A 106 kaLazamAM najara gaI hatI, kIdhuM, traNa bolanA nAma ApyA hatA emAM 'rAjamala' svarUpAcaraNa (kahe che I nahotuM. paNa "rAjamala' svarUpAcaraNa vratane kahe che. cothe svarUpAcaraNa che. paNa vata zabda je lIdho che e svarUpAcaraNanA arthamAM lIdho che) ane bIjA vratano artha lIdho che e zubhabhAvanA AcaraNamAM (lIdho che). dayA, dAna, vrata Adi. e vrata eTale vikAra ane A vrata eTale svarUpAcaraNa. AhAhA.! AkaruM kAma bahu ! zuddha svarUpa caitanyaprabhu! svadravya je che e zuddha caitanyaghana che. e svadravyanuM AcaraNa te svarUpaAcaraNa. te nirjarA ane mokSanuM kAraNa che. AhA..! saMvara, nirjarA ane mokSanuM e kAraNa che. zuM kahyuM I ? bhagavAnaAtmA dhruva caitanyasvarUpa jJAyakabhAva anaMta guNanuM ekarUpa evo je bhagavAna, enuM je AcaraNa (che) e puNya ane pApanA vikalpathI rahita (che). enuM e AcaraNa (che). e AcaraNa svarUpa AcaraNa che. rAganuM AcaraNa che e virUpaAcaraNa che. AhA..hA..! e svarUpa.... sva-rUpa zuddha caitanyaghana AtmA svarUpa, enuM AcaraNa, emAM lInatA ane ekAgratA (thavI) te saMvara, nirjarA ane mokSanuM kAraNa che ane e svarUpAcaraNa sivAya jeTalI vRtti rAgAdimAM jAya e badhuM baMdhananuM kAraNa che). e paradravyaAcaraNa che, A svarUpa AcaraNa che. tyAre peluM paradravya (AcaraNa che). ema 107mAM AvyuM che. A svadravyamAM (AcaraNa) che, peluM paradravya (AcaraNa che). AhA...hA! che ne, AmAM juone ! 107 mAM che, juo ! 106 mAM che. "padravyaravamAvavA 106mAM I che. "padravyasvamAvattA ane 107 mAM "TravyAntaraqmAvatvA' AhA..hA..! 107 (kaLA). "TravyAntaravamAvatvA' (arthAtu) dravyathI anerA dravyano svabhAva. AhAhA.! zuM TUMkI bhASA ! padravyaqmAvatvA jJAnaraca mavana vRtta AhAhA..! bhagavAna jJAna ane AnaMdanuM svadravyanuM aMdara AcaraNa te vrata nAma te AcaraNa ane tene cAritra kahIe. AhAhA... ane je dravyAMtara (eTale) A dravyathI aneruM - dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodhanA pariNAma (thAya) e anerA dravyanuM AcaraNa hovAthI te aNaAcaraNa che. svarUpanuM aNaAcaraNa che, paradravyanuM AcaraNa che. AhA..hA...! I 106, 107 AmAM Avaze. (ahIMyAM ApaNe) zloka-100. te jJAnanA mahimAnuM kAvya A adhikAranI zarUAtamAM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-100 TIkAkAra AcArya kahe che :-' tadatha karma zubhAzubhabhedato dvitayatAM gtmaikymupaanyn| glapitanirbharamoharajA ayaM svayamudetyavabodhasudhAplavaH / / 100 / / (zlokArtha) - "have (kartAkarma adhikAra pachI), zubha ane azubhanA bhedane lIdhe..." (dita tAM) be-paNAne pAmelA te karmane..." bhale be-paNAne pAmeluM karma lIdhuM che eTale keTalAka ema kahe che ke, e to karmanA be prakArano niSedha che. paNa pachI AcArya pote kahe che, karmanuM kAraNa je zubhAzubha bhAva che, e paNa be che. be che te eka ja che, baMdhana eka che ane enuM phaLa paNa eka ja che. AhA...hA..! "bhedane lIdhe be-paNAne pAmelA... AhA...hA.! zubhabhAva judo ane azubhabhAva judo - be judo ema kahe che. ajJAnI bene mAne che. ene "ekarUpa karato." AhA..hA..! ekarUpa karato eno artha - potAnI sAthe ekarUpa nahi karato. be (che) te eka ja rUpa vastu che. zubha ane azubha bhAva be te eka ja prakAra che. AhA...hA...! ekarUpa karato," ekarUpa eTale be mAnyatA che ke, A puNya te ThIka che ane apuNya te aThIka che athavA puNya zubha che ane pApa azubha che. e be-paNAne mAnato mithyAdRSTi (ane) jJAnI bene ekapaNe jANato. AhA..hA..! beya bhAva eka ja baMdhananA kAraNa che, beya jhera che, banne duHkha che. AhA..hA...! dayA, dAna, vrata, zIla, tapane jhera kahevuM ! kemake amRtasAgara bhagavAna ! amRtano dariyo prabhu, enAthI (zubha) bhAva te viruddha che. cAhe to dayA, dAna, vrata, zIla, tapa game te ho, paNa prabhu amRtano sAgara dariyo dhruva eka ja mahApubha che. A..hA..hA...! enAthI A puNya-pApanA be bhAva amRtathI viruddha che mATe tene jhera kahyAM che. ara.2.2...! A kahe ke, paranI dayA pALo to dharma che. ahIM kahe che ke, paranI dayA to pALI zakato nathI paNa paranI dayAno bhAva che te rAga ane jhera che. A vAta.! AkaruM kAma che, bApu ! AhAhA...! - bemAMthI "ekarUpa karato..." ekarUpa karato eTale potAnI sAthe ekarUpa karato (ema) nahi. puNya ane pApa banne eka ja jAta che, baMdhanuM kAraNa jhera che. ajJAnI bene berUpe bhinna jANato hato te jJAnI bene ekarUpe - jheranuM, baMdhanuM kAraNa eka ja prakAra che (ema jANe che). jeNe atyaMta moharane dUra karI che. AmAM "moharaja' zabda che paNa eno artha mohabhAva - mithyAtvabhAva che). bhAImAM moharajano artha mithyAtvabhAva karyo che. eka gAthAmAM zeTha AvyA hatA tyAre lIdhI hatI). pelAmAM paNa Ave che ne ? moharaja ! I bhAvamoha che. I to nAma nathI ApyuM, mULa to bhAvamoha che. bhagavAna AtmA pUrNAnaMdanA nAthane bhUlI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 samayasAra siddhi-6 ane puNya ane pApane bene be tarIke bhinna bhinna jANe, e mithyAtvabhAva che. AhA..hA...! nava tattva tarIke gaNatA enA puNya ane pApanuM tattva juduM gaNyuM. paNa eka ThekANe pAchuM kADhI nAkhyuM. Asava gaNIne puNya-pApa na rAkhyA. sAta tattva kIdhAM ne tyAM ? AhA...hA...! ene - e puNya-pApane bene Asava gaNIne eka ja tattva gaNyuM. vyavahAre bene judA pADyA hatA. AhA..hA...! e nizcayathI be eka che, Asrava che, baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! have AmAM kayAre nivRtti levI ! are......! corAzI lAkha avatAramAM paribhramaNa karato cAMya ene vizrAmasthAna maLyuM nahi. e pote ja che aMdara. tenuM mAhAtmya - mahimA, ane rAgathI judApaNAnuM bhAna eNe na karyuM. AhA..hA...! bAkI badhuM eNe game te karyuM hoya, pAMca-pacAsa lAkha bhegA karyAM hoya, be-pAMca karoDanI dhULa (bhegI karI hoya)... AhA..hA...! enuM zuM ? e to durgatinuM kAraNa che. AhA..hA...! muMbaI'mAM bene joyA, bhAI ! pelo be abaja ane cAlIsa karoDavALAno dIkaro Avyo hato. paNa I page lAgIne eTaluM bolyo ke, mArA bApujIne AvavAno bhAva hato.' eTaluM bolyo. ThIka, kIdhuM. mArA bApane AvavAno bhAva hato' eTaluM bolyo. ThIka kIdhuM. e to popaTabhAI' kahetA. enA banevI paNa kahetA ke, koIvAra pahelA evo vicAra thayo haze. ema ke, A badhA sonagaDha' jAya che, mArI bena tyAM che, mAro banevI tyAM che. to jovA to jaIe. be abaja ane cAlIsa karoDa ! dhULamAM garI gayelA, marI gayelA bicArA ! A..hA..hA...! bIjo A joyo. vaiSNava ! muMbaI' tamAro zeTha ! pacAsa karoDa ! pacAsa karoDa ! Avyo hato. (pote) vaiSNava, ghare bairA che e jaina che. zvetAMbara jaina eTale ene prema che. page lAgavA Avyo hato. bhAI emAM nokara hatA ne 'AmadAsa'! -- mumukSu :- traNa vakhata maLyA hatA. uttara :- AvyA hatA, AvyA hatA. pharIne AvyA hatA. pahelA AvyA hatA pachI ghare laI gayA, pAchA pharIne AvyA hatA. (zrotA H janmajayaMtI vakhate...) janmajayaMtI (vakhate AvelA), khabara che, khabara che ne ! pacAsa karoDa rUpiyA ! pATaNa'nA vaiSNava (hatA). are...! kartA.. kartA.. kartA (mAne). vaiSNava kharA ne ? meM to ema ja kahyuM, tame kartA kaho to pachI narasiMha mahetA' ema kahe che, jyAM lagI AtmA tattva cinyo nahi' tyAM emaNe ema nathI kIdhuM ke, jyAM lagI Izvarane eNe jANyA nahi' mumukSu :- amArAmAM ema che ne, ema eNe Apane javAba Apyo hato. uttara - I to ene jarI AdhAra devA mATe (kahyuM). jyAM lagI AtamA tattva cInyo nahi' emAM be vAta nIkaLI. eka to Izvarane jANyo nahi ema nathI kIdhuM tema jANyuM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-100 che e AtmA sivAya bIjA tattvo che, asti che. tyAre ema kIdhuM ne ke, "jyAM lagI AtamAM tattva cInyo nahi bIjA tattvo che. eTale (e) che ane AtmA che eno koI kartA-hartA che nahi. mumukSu - che ene koNa kare ? uttara :che, ema to emAMthI AvI gayuM. ane "gItAmAM paNa evuM eka vAkya che. ApaNe joyuM che. ApaNe ahIM gItA' che ne ! emAM joyuM che, eka evo zloka che. nathI huM kartA, evo eka zloka che. "nA mAm vartA' evuM kAMIka che. AhA..hA...! che vastu. AhAhA...! koNa kare ? che ene kare koNa ? ane nathI ene kare koNa ? karavuM I thAya - dravyanI paryAya. e karavuM thAya. e paNa paryAyarUpe karavuM thAya. AhA...hA...! palaTe che ne ! AhA..hA...! ahIM kahe che, "jeNe atyaMta moharane dUra karI che evo A pratyakSa-anubhavagocara)..." A..hA..hA...! (yaM sevAi-suthApnava:) "A pratyakSa-anubhavagocara." ema, joyuM ? (karyA che ne ? pratyakSa avabodha nAma jJAna. (sudhArNava:) nAma caMdra. A...hA...hA....! "jJAnasudhAMzu (samyajJAnarUpI caMdramA)...' prabhu aMdara che. A.hA..hA...! mumukSu :- puNyamAM phasAI gayA che. uttara :dhULamAM... puNya-pApamAM ekaluM duHkha che. ahIM sudhAMzuM (eTale) jema caMdramA nirmaLa che ema bhagavAna jJAnasudhA caMdramA che. AhA...hA.! logassamAM paNa Ave che ne ? "caMdesu nimmalayarA". logassa karyuM che ke nahi? enA arthanI paNa khabara na hoya. "caMdesu nimmalayarA' (arthAtu) caMdrathI paNa he prabhu ! Apa to nirmaLatara cho. ekalA nirmaLAnaMda caMdra ! caMdranuM nirmaLapaNuM to jaDanuM che. AnuM nirmaLapaNuM caitanyanuM che. A...hA...! "AIesu ahiya payAsayarA" e logassamAM Ave che (paNa) arthanI paNa khabara na maLe. hAMke rAkhe. Aditya nAma sUrya, enAthI adhika. AIccenu ahiya payAsayarA" enAthI adhika anaMtaguNo prakAza - caitanyamUrti jhaLahaLa jyoti aMdara che A..hA...hA...! sAgaravaragaMbhIrA sAgaramAM pradhAna sAgara moTo jema svayaMbhUramaNa che), jenI gaMbhIratAno pAra na maLe. asaMkhya jojanamAM phelAyelo) ane jemAM nIce retI na maLe, ekalAM ratna bharyA che. chello svayaMbhUramaNa samudra. AkhIrano asaMkhyamo. asaMkhya jojanamAM heThe ekalA ratna bharyA che ane pANI asaMkhya jojanamAM (che). AhA..hA...! evo "sAgaravaragaMbhIrA' ! prabhu ! tArA taLamAM anaMtA ratno bharyA che, AhA..hA..! jenA anaMta ratnanI gaMbhIratAno pAra na maLe. ane svayaMbhU (eTale) e badhuM potAthI che. ene koIe karyo che ema che nahi. AhA...hA...!
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 evo A 'yaM' pratyakSa. yaM'no artha pratyakSa karyo A. ane 'avavodha" nAma jJAna. 'sudhAptava' 'sudhAhrava" "sudhAMzu (samyajJAnarUpa caMdramA) svayaM udaya pAme che.' A..hA..hA...! jene koI dayA, dAna ne rAganI maMdatAnI, zubhatAnI paNa koI apekSA nathI. emAM e nathI, enuM e svarUpa nathI paNa enI ene apekSA paNa nathI. svayaM ! AhA..hA...! 'sudhAytava' caMdra ! zAMti.. zAMti... zAMti... evo je caMdramA, bhagavAna jJAnarUpI caMdramA ! puNyapApane bene jyAM eka tarIke bhinna jANe che, tyAre sudhAptava" pragaTa thAya che. tyAre zuddha caMdramA bhagavAna nirmaLa pragaTa thAya che. AhA..hA...! puNyanA bhAvamAM ThIka che' ema karIne rokAto. vyavahA2e bheda pADyo. nava tattvamAM bheda pADyA ne ! nava kIdhA, pachI to sAta karIne kADhI nAkhyA. AhA..hA...! paNa vyavahAre eTale abhUtArthanayathI. AhA..hA...! bhUtArtha satya vastuthI to e prabhu jJAnacaMdramAM je A che, jemAM koI puNya ne pApanI gaMdha nathI. AhA..hA...! 'pratyakSa-anubhavagocara) jJAna-sudhAMzu svayaM udaya pAme che.' AhA..hA...! svayaM udaya pAme che. ene ema ke, rAganI ke koI vyavahAranI maMdatA maLI, vyavahA2 ratnatraya hato to A zuddha thayo, jaNANo ema nathI. A..hA..hA..! evo svataMtra prabhu svayaM udaya pAme che. AhA..hA... bhAvArtha :- ajJAnathI eka ja karma be prakAranuM dekhAtuM hatuM... puNya ane pApa beya eka ja jAtanA che. bhale ahIM baMdhananuM karma lIdhuM che paNa enA bhAva(nI) paNa eka ja jAta che. 'ajJAnathI eka ja karma be prakAranuM dekhAtuM hatuM tene jJAne eka prakAranuM batAvyuM.' A..hA..hA...! jyAM caitanyanuM samyajJAna thayuM tyAM e zubha-azubha bhAva beya eka ja prakAranA baMdhananA kAraNa ane jhera che, ema jJAnamAM benuM ekapaNuM jaNANuM. benuM be-paNuM ajJAnamAM bhinna jaNAtuM hatuM ke, puNya ThIka che ane pApa aThIka che. AhA..hA...! e jJAne eka prakAranuM batAvyuM.' jJAnamAM moharUpI raja lAgI rahI hatI...' A..hA...! bhAva ! moharUpI mithyA bhramaNA lAgI hatI te dUra karavAmAM AvI...' A..hA..hA...! tyAre yathArtha jJAna thayuM; jema caMdrane vAdaLAM tathA dhummasanuM paTala ADuM Ave...' AhA..hA...! caMdrane vAdaLAM ADAM Ave ke dhummasanA paTaLa ADA Ave tyAre yathArtha prakAza thato nathI paraMtu AvaraNa dUra thatAM...' caMdra to caMdramAM ja che. AvaraNa dUra thatAM caMdra yathArtha prakAze che, tevI rIte ahIM paNa jANavuM.' bhagavAnaAtmA puNya-pApanA vAdaLAmAM aTakI gayo hato. AhA...hA...! e aMdhAruM hatuM, ADuM paTaLa hatuM, moTo paDado hato. A..hA...! zubha ane azubha bhAva be aMdhAruM, paDado hato ene toDI nAkhyo. e ajJAna aMdhakAra ekarUpa che. mArI cIja jJAnasvarUpa to enAthI bhinna che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-101 Ama jeNe AtmAne samyajJAnamAM, jJAnane jJAna tarIke ane rAgane bhinna tarIke jANI lIdhA). banne eka ja jAta - cAhe to zubha ho ke azubha ho. AhAhA.... paTaLa ADuM Ave) "tyAre yathArtha prakAza thato nathI paraMtu AvaraNa dUra thatAM caMdra yathArtha prakAze che, tevI rIte ahIM paNa jANavuM.' lyo ! A.hA..hA...! "have puNya-pApanA svarUpanA dRSTAMtarUpa kAvya kahe che :-' have dRSTAMta daIne siddhAMta kahe che. (mandantiA ) eko dUrAttyajati madirAM brAhmaNatvAbhimAnAdanyaH zUdraH svayamahamiti snAti nityaM tyaiv| dvAvapyetau yugapadudarAnnirgatau zUdrikAyAH zUdrau sAkSAdapi ca carato jAtibhedabhrameNa / / 101 / / have puNya-pApanA svarUpanA dRSNatarUpa kAvya kahe che : zlokArdha :- (zUdrANInA ekasAthe janmelA be putromAMthI eka brAhmaNane tyAM Ucharyo ane bIjo zUdranA ghera ja rahyo. (:) eka to (brAhI vi-mamarAnA) "brAhmaNa chuM ema brAhmaNatvanA abhimAnane lIdhe temavira) madirAne tUrA) dUrathI ja hatyanati) choDe che arthAt sparzato paNa nathI; (ca:) bIjo (dam svayam zUdraH kRti) "huM pote zUdra chuM' ema mAnIne (tathA iva) madirAthI ja nitya) nitya (jJAti) snAna kare che arthAt tene pavitra gaNe che. tau pi) A banne putro (krizcaya: 32 yupat nita) zUdrANInA udarathI ekIsAthe janmyA che tethI sAkSAt zUdra) paramArthe) banne sAkSAt zUdra che, (pa va) topaNa (nAtibhedra-prameT) jAtibhedanA bhrama sahita (varata:) teo pravarte che - AcaraNa kare che. A pramANe puNya-pApanuM paNa jANavuM). bhAvArtha :- puNya-pApa banne vibhAvapariNatithI UpajyAM hovAthI banne baMdharUpa ja che. vyavahAradRSTie bhramane lIdhe temanI pravRtti judI judI bhAsavAthI, sAruM ane kharAba - ema be prakAre teo dekhAya che. paramArthadRSTi to temane ekarUpa ja, baMdharUpa ja, kharAba ja jANe che. 101.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6, zloka 101 upara pravacana eko dUrAttyajati madirAM brAhmaNatvAbhimAnAdanyaH zUdraH svayamahamiti snAti nityaM tyaiv| dvAvapyetau yugapadudarAnnirgatau zUdrikAyAH zUdrau sAkSAdapi ca carato jAtibhedabhrameNa / / 101 / / AhA...hA...! (zUdrANInA ekIsAthe janmelA be putromAMthI eka brAhmane tyAM Ucharyo) brAhmaNane putra) nahoto to brAhmaNane Apyo to e tyAM Ucharyo. "ane bIjo zUdranA ghera ja rahyo). potAne ghare (rahyo). eka to..." (brahaUI-fmamAMnA) AhA...hA...! zuM AcAryanI kathanI ! "huM brAhmaNa chuM ema brAhmaNatvanA abhimAnane lIdhe madirAne dUrathI ja choDe che..." madirAne aDato paNa nathI. AhA..hA..! "sparzato paNa nathI." "bIjo..." (ham svayam zUdraH rRti) pote zUdra chuM' 'ema mAnIne madirAthI ja nitya snAna kare che. eTale ke hAtha-bAtha badhe dArU coTelo hoya. tene pavitra gaNe che." (pata to pi) "A banne putro.. (zUTriAya: 39rAn yurapat nita) "zUdrANInA udarathI ekIsAthe janmyA che. AhAhA...! "zUdrANInA udarathI ekIsAthe janmyA che tethI..." (sAkSAt zUdra) paramArthe) ane sAkSAt zUdra che,...' banne caMDALa ja che, bhale (eka) brAhmaNane ghare Ucharyo hoya. A..hA...! "topaNa....' (nAti meDha-zrame) jAtibhedanA bhrama sahita...." (varata:) teo pravarte che - AcaraNa kare che. (A pramANe puNya-pApanuM paNa jANavuM) AhAhA...! AcAryuM evuM nAkhyuM che ! puNyabhAva kare che ne ! ene abhimAna (thAya che ke, huM puNya karuM chuM, amAre A khape nahi, amAre A khape nahi. brAhmaNane tyAM Ucharyo I ema kahe ke, A khape nahi. ema A puNyanA pariNAmavALo, mithyA abhimAnI (ema kahe che ke, amAre viSayakaSAya khape nahi, e nahi, A khape nahi. AhAhA..! "abhimAna' zabda lIdho hato ne ? trItva-mamInA" ema puNyanA pariNAmano abhimAnI, puNya pariNAma vrata ne tapa ne bhakti karanAro, enA abhimAnamAM ema kahe ke, amane A pApa khape nahi, viSayakaSAya khape nahi, strIno saMga na khape. paNa che to e caMDALano dIkaro puNyanA pariNAma paNa che to vibhAvano dIkaro. vibhAvarUpI caMDALaNI ! A..hAhA...! AkaruM kAma AvuM! atyAre to ekalI dhamAdhama cAle che). A..hA.! vrata karo ne apavAsa karo ne varSItapa karo... mumukSu - atyAre to ghaNuM sudharyuM che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-101 11 uttara :bIjA jyAM che tyAM to ema ne ema ja paDyA che. evuM ne evuM (che). jyAM che tyAM to evuM ne evuM (che), ane ethI paNa savAyuM thaI gayuM. ahIM thayuM ene laIne tyAM vadhAre jora thayuM. jyAM che tyAM vadhAre jora pakaDANuM che. ApaNe barAbara karavuM joIe, A karavuM joIe. mumukSu :- vyavahAranA kAma karavA joIe. uttara :- hA, vyavahAra paNa vastu che ke nahi ? vyavahAra vinA nizcaya thAya ? (ema karIne) jora pakaDe che. AhAhA...! bhAvArtha :- puNya-pApa bane vibhAvapariNatithI UpajyAM hovAthI banne baMdharUpa ja che, vyavahAradRSTie bhramane lIdhe joyuM ? 'vyavahAradRSTie bhramane lIdhe temanI pravRtti judI judI bhAsavAthI, sAruM ane kharAba - ema be prakAre teo dekhAya che. AhAhA...! dukAna choDI, dhaMdhA choDI, bAyaDI-chokarA choDI tyAgI thayo che. A hA..hA...! ene bhaluM mAne. paNa e badho bhAva je che e puNya che e paNa I jAtanuM che. AkaruM kAma ! bahArano tyAga dekhIne (ema dekhe ke, "A tyAgI che, bhAI dhaMdho karatA nathI, chokarA nathI, bAyaDIchokarA kAMI nathI." AhAhA...! pravRtti judI judI bhAsavAthI, sAruM ane kharAba-ema be prakAre teo dekhAya che...." A..hA...! paramArthadRSTi to temane ekarUpa ja, baMdharUpa ja." (dekhe) che. ekarUpa che, baMdharUpa che, kharAba ja jANe che. traNa bola lIdhA. A..hA...hA...! zubha ane azubha bhAva beya ekarUpa che, beya baMdharUpa ja che ane jJAnI beya kharAba ja jANe che. emAM ekeyane sArA jANato nathI. vizeSa kaheze.. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) AtmA apane dravya se paryAya ko chUtA nahi aura paryAya vo dravya ko chUtI nahi. AtmA para ko to chUtA nahi paryAya ko bhI chUtA nahi. jJAna kI paryAya jo rAga ko jAnatI hai vo rAga ko chUe binA usakA jJAna karatI hai aura jo dravya ko jAnatI hai vo dravya ko chUe binA dravya kA jJAna karatI hai. rAga hai to jAnatI hai yA dravya kA astitva hai to paryAya meM usakA jJAna huA aisA hai nahi. eka samaya kI paryAya kI itanI tAkAta hai kI vo saba jAna letI hai. - pUjya gurudevazrI, Atmadharma, navembara-2006
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 samayasAra siddhi-6, bhAyA-14 kammamasuhaM kusIlaM suhakammaM cAvi jANaha susiilN| kaha taM hodi susIlaM jaM saMsAraM pvesedi||145|| karma azubhaM kuzIlaM zubhakarma cApi jAnItha sushiilm| __kathaM tadbhavati suzIlaM yatsaMsAraM pravezayati / / 145 / / zubhAzubhajIvapariNAmanimittatve sati kAraNabhedAt, zubhAzubhapudgalapariNAmamayatve sati svabhAvabhedAt, zubhAzubhaphalapAkatve satyanubhavabhedAt, zubhAzubhamokSabandhamArgAzritatve satyAzrayabhedAt, caikamapi karma kizcicchumaM kizcidazubhamiti keSAzcitkila pakSaH / sa tu sapratipakSaH / tathAhizubho'zubho vA jIvapariNAmaH kevalAjJAnamayatvAdekaH, tadekatve sati kAraNAbhedAt ekaM karma / zubho'zubho vA pudgalapariNAmaH kevalapudgalamayatvAdekaH, tadekatve sati svabhAvAbhedAdekaM krm| zubho'zubho vA phalapAkaH kevalapudgalamayatvAdekaH, tadekatve satyanubhAvAbhedAdekaM krm| zubhAzubhau mokSabandhamArgau tu pratyekaM kevalajIvapudgalamayatvAdanekau, tadanekatve satyapi kevalapudgalamayabandhamArgAzritatvainAzrayAbhedAdekaM karma / have zubhAzubha karmanA svabhAvanuM varNana gAthAmAM kare che : che karma azubha kuzIla ne jANo suzIla zubhakarmane ! te kema hoya suzIla je saMsAramAM dAkhala kare ? 14pa. PuthArtha :- [azubhaM karma] azubha. bha. [kuzIla] duzAla cha (-520. cha) [api ca] bhane [zubhakarma] zubha . [suzIlam] suzIla cha (- cha) mema. [jAnItha] tame neu. cho. ! [tat] te. [suzIlaM] suzAra. [ka] bha. [bhavati] Doya. [yat] [saMsAraM] (vana) sN||2w. [pravezayati] praveza urAve. cha ? TIkA :- koI karmane zubha jIvapariNAma nimitta hovAthI ane koI karmane azubha jIvapariNAma nimitta hovAthI karmanA kAraNamAM bheda-taphAvata che arthAt kAraNa judAM judAM che; koI karma zubha pudgalapariNAmamaya ane koI karma azubha mugalapariNAmamaya hovAthI karmanA svabhAvamAM bheda che, koI karmano zubha phaLarUpe ane koI karmano azubha phaLarUpe vipAka thato hovAthI karmanA anubhavamAM -svAdamAM) bheda che, koI karma zubha (sArA) evA mokSamArgane Azrita hovAthI ane koI karma azubha (kharAba) evA baMdhamArgane Azrita hovAthI karmanA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-145 13 AzrayamAM bheda che. mATe--joke (52mArce) karma eka ja che topaNa-keTalAkano evo pakSa che ke koI karma zubha che ane koI karma azubha che. paraMtu te pakSa) pratipakSa sahita che. te pratipakSa (arthAt vyavahArapakSano niSedha karanAra nizcayapakSa) A pramANe che : - zubha ke azubha jIvapariNAma kevaLa ajJAnamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA kAraNamAM bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha ke azubha pudgala pariNAma kevaLa pudgalamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA svabhAvamAM bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha ke azubha phaLarUpe thato vipAka kevaLa pudgalamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA anubhavamAM (-svAdamAM) bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha (sAro) evo mokSamArga to kevaLa jIvamaya hovAthI ane azubha kharAba) evo baMdhamArga to kevaLa puddagalamaya hovAthI teo aneka (-judAM judAM, be) che; teo aneka hovA chatAM karma to kevaLa pudgalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita hovAthI karmanA AzrayamAM bheda nathIH mATe karma eka ja che. bhAvArtha :- koI karma to arahaMtAdimAM bhakti-anurAga, jIvo pratye anukaMpAnA pariNAma, maMda kaSAyathI cittanI ujjavaLatA ityAdi zubha pariNAmonA nimitte thAya che ane koI karma tIvra krodhAdika azubha lezyA, nirdayapaNuM, viSayAsakti, deva-guru- Adi pUjya puruSo pratye vinayabhAve na pravartavuM ityAdi azubha pariNAmonA nimittathI thAya che; Ama hetuno bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che, zAtAvedanIya, zubha-Ayu, zubhanAma ane zubhagotra-e karmonA pariNAma (-prakRti vagere)mAM tathA cAra ghAtikarmI, azAtAvedanIya, azubha-Ayu, azubhanAma, azubhagotra-e karmonA pariNAma (-prakRti vagere)mAM bheda che; Ama svabhAvano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. koI karmanA phaLano anubhava sukharUpa che ane koI karmanA phaLano anubhava duHkharUpa che, Ama anubhavano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. koI karma mokSamArgane Azrita che (arthAt mokSamArgamAM baMdhAya che) ane koI karma baMdhamArganA Azraye che; Ama Azrayano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. A pramANe hetu, svabhAva, anubhava ane Azraya e cA2 prakAre karmamAM bheda hovAthI koI karma zubha che ane koI azubha che ema keTalAkano pakSa che. have e bhedapakSano niSedha karavAmAM Ave che H- jIvanA zubha ane azubha pariNAma banne ajJAnamaya che tethI karmano hetu eka ajJAna ja che; mATe karma eka ja che. zubha ane azubha pudgalapariNAmo banne pudgalamaya ja che tethI karmano svabhAva eka pudgalapariNAmarUpa ja che; mATe karma eka ja che. sukharUpa ane duHkharUpa anabhava banne pudgalamaya ja che tethI karmano anubhava eka pudgalamaya ja che; mATe karma eka ja che. mokSamArga ane baMdhamArgamAM, mokSamArga to kevaLa jIvanA pariNAmamaya ja che ane baMdhamArga kevaLa pudgalanA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 samayasAra siddhi-6. pariNAmamaya ja che tethI karmano Azraya kevaLa baMdhamArga ja che (arthAt karma eka baMdhamArganA Azraye ja thAya che-mokSamArgamAM thatAM nathI); mATe karma eka ja che. A pramANe karmanA zubhAzubha bhedanA pakSane gauNa karI teno niSedha karyo; kAraNa ke ahIM abhedapakSa pradhAna che, ane abhedapakSathI jovAmAM Ave to karma eka ja che - be nathI. pravacana naM. 229 gAthA-145 guruvAra, vaizAkha vada 6, tA. 105-1979 ("samayasAra') "puNya-pApa adhikAra (nI) pahelI gAthA - 14pa. kammamasuhaM kusIlaM suhakammaM cAvi jANaha susIlaM / kaha taM hodi susIlaM jaM saMsAraM pvesedi||145|| che karma azubha kuzala ne jANo suzIla zubhakarmane ! te kema hoya suzIla je saMsAramAM dAkhala kare ? 14pa. A gAthAmAM zubhAzubha karmanA svabhAvanuM varNana karavAmAM Ave che). zubhAzubha karmanuM varNana, ema che hoM bhAvano pATha nathI. tethI keTalAka loko kahe che ne ! I to karmanI vAta che. paNa 'amRtacaMdrAcAryadeva' emAMthI cAra bola kADhaze. TIkA :- koI..." vyavahAranA pakSavALA karmane zubha jIvapariNAma nimitta hovAthI...." zuM kIdhuM ? je karmabaMdhana thAya ene "zubha jIvapariNAma nimitta hovAthI ane koI karmane azubha jIvapariNAma nimitta hovAthI karmanA kAraNamAM bheda taphAvata che." ema vyavahAranayavALAno eka pakSa che. A...hA...! "(arthAt kAraNa judAM judAM che,..." puNya baMdhAya emAM zubhabhAva hoya che ane pApa baMdhAya emAM azubhabhAva hoya che. eTale ajJAnI vyavahAranayavALA (ema kahe che ke, be baMdhanA kAraNamAM be bheda che. mATe be cIja judI che, ema vyavahAravALAno pakSa che. "koI karma zubha pudgalapariNAmamaya...." enA pariNAmanI pahelI vAta karI ke, puNya baMdhAya che temAM zubhabhAva nimitta che. pApa baMdhAya emAM azubhabhAva) nimitta che to pariNAmamAM bheda che, ema vyavahAranayavALAno pakSa che. ahIMyAM e kahe che) ke, "koI karma zubha pudgalapariNAmamaya..." have baMdhananI vAta thaI. pelA pariNAmanI vAta hatI. koI karma zubha pudgalapariNAmamaya ane koI karma azubha pudgalapariNAmamaya hovAthI. ema ke baMdhanamAM phera che. koI zubha pagalakarma baMdhAya ane koImAM azubha che. AhAhA..! mATe bheda che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 145 15 ema vyavahAranayavALAno pakSa che. AhA..! ethI karmabaMdhananA "svabhAvamAM bheda che." ema. eka zAtA baMdhAya che, ekamAM azAtA baMdhAya che. mATe karmanA svabhAvamAM baMdhamAM phera che. ema vyavahAranayavALAno pakSa che. koI karmano zubha phaLarUpe ane koI karmano azubha phaLarUpe vipAka thato hovAthI..." AhA...hA....! 'karmanA anubhavamAM -svAdamAM) bheda che." (arthAtu) karmanA phaLanA svAdamAM bheda che. zAtAvedanIyathI maLelI cIja, eno svAda bIjo hoya che, zubha phaLa che. azAtAnA udayathI rogAdi Ave, enA phaLamAM (svAda bIjo hoya che. AhA...! pelAmAM -zubhabhAvanuM) zubha phaLa che ane pelAmAM (-azubhabhAvanuM) azubha phaLa - vipAka che. to phaLamAM phera che. baMdhananA kAraNamAM phera che, baMdhananA pudgalapariNAmanA svabhAvamAM phera che ane tenA phaLamAM phera che. ema vyavahAranayanA pakSavALAe traNa vAta karI. (have) vyavahAravALAno cotho pakSa (kahe che). koI karma zubha sArA) evA mokSamArgane Azrita hovAthI ane koI karma azubha (kharAba) evA baMdhamArgane Azrita hovAthI karmanA AzrayamAM bheda che. mATe-joke paramArthe) karma eka ja che topaNa" paramArthe karma eka ja che. A zubha evA mokSamArgane Azrita che ne ! tyAM AgaLa mokSamArgane Azritano artha phUlacaMdajI" evo kare che. ahIM e nathI (kahevuM). paramArthe) karma eka ja che topaNa--keTalAkano evo pakSa che ke koI karma zubha che ane koI karma azubha che.paraMtu te pakSa) pratipakSa sahita che." (eTale ke, te pakSano virodhapakSa che. nizcaya che e vyavahArano virodhapakSa che. AhA..hA...! te pratipakSa (arthAt vyavahArapakSano niSedha karanAra nizcayapakSa) A pramANe che :- A.hA..hA...! zubha ke azubha jIvapariNAma..." pelo kaheto hato ke, baMdhananA pariNAmamAM phera che. ekamAM zubhapariNAma che ane ekamAM azubha pariNAma) che. enA uttaramAM nizcayathI evo pratipakSa raju kare che ke, "zubha ke azubha jIvapariNAma kevaLa ajJAnamaya hovAthI eka (jI che." A..hA..hA...! cAhe to zubha ho ke azubha ho, e ajJAna che. eTale ke emAM jJAnasvabhAvano aMza nathI. A.hA..! caitanya svabhAva che. zubha-azubhabhAvamAM jJAnasvarUpI bhagavAna, enA aMzano emAM abhAva che. ethI te ajJAna che. zubha-azubha beya pariNAma ajJAna che. AhAhA...! dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA e paNa ajJAna che, kahe che. hamaNAM kaheze. kAraNa ke emAM jJAnasvarUpa prabhu ! je jJAyakasvabhAva tattva ! eno emAM abhAva che. enI je jJAnanI nirmaLa paryAya joIe e emAM (-zubha-azubhabhAvamAM) nathI. ethI e ajJAna che. zubha-azubha beya pariNAma ajJAna che. ajJAna che eTale mithyAtva che ema nahi. e to vaLI ene potAnA mAne to mithyAtva che) paNa e pote ajJAna che. (eTale ke) emAM jJAnasvarUpano - caitanyasvarUpano abhAva che. AhAhA...!
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 samayasAra siddhi-6 'te eka ja hovAthI karmanA kAraNamAM bheda nathI." teM kAraNamAM pariNAma-bheda kahyo paNa ame kahIe chIe ke, beya pariNAma eka (che), ajJAna che emAM kAMI bheda nathI. AhAhA..! baMdhanA kAraNamAM zubha-azubha beya pariNAma jIvanA caitanyasvabhAvathI viruddha hovAthI te ajJAna che. tethI pariNAmamAM tuM phera mAne che ema nathI. beya ajJAna che. A..hA....! pAchuM "ajJAnamaya' kahyuM che hoM ! bhagavAna jJAnamaya prabhu che tyAre zubhAzubha pariNAma ajJAnamaya che. kAraNa ke enI jAtathI te viruddha jAta che. AhA..hA...! "mATe karma eka ja che. zubha ke azubha pudgalapariNAma kevaLa pudgalamaya hovAthI." tuM kahe che ke, eka pugala zAtAvedanIyano svabhAva (che) ane azAtA(vedanIya) Adino svabhAva (e bemAM) bheda che. to ame kahIe chIe ke, "zubha ke azubha pudgalapariNAma..." beya kevaLa pudgalamaya hovAthI." bhale zAtA baMdhANuM ke azAtA baMdhANuM. AhA..hA...! " pu lamaya hovAthI te) eka (jI che." I konI vAta thaI ? baMdhananI. pahelAM baMdhananA kAraNanI vAta hatI. (vyavahAnA pakSavALAe ema kahyuM ke, baMdhananA kAraNamAM phera che. tyAre A (AcArya mahArAja) kahe ke, beyamAM phera nathI, beya ajJAna che. tyAre pelAe ema kahyuM ke, pudgalanA baMdhanamAM phera che. ekamAM zAtA baMdhAya ane ekamAM azAtA (baMdhAya). pudgalano svabhAva judI jAta che. ekamAM jazakIrti baMdhAya, ekamAM apajazakIrti baMdhAya. AhA...hA..! enA pudgalanA svabhAvamAM phera che. ema vyavahAranayavALAno pakSa hato ane ahIM toDyo che. zubha ke azubha pudgalapariNAma kevaLa pugalamaya hovAthI eka hajI che." AhA..hA...! "te eka hovAthI..." baMdhana hoM ! 'karmanA svabhAvamAM bheda nathI;..." mATe karmanA svabhAvamAM bheda nathI). pudgalamaya che mATe karmanA svabhAvamAM bheda nathI. cAhe to zAtA baMdhAya ke azAtA baMdhAya, jazakIrti baMdhAya ke apajazakIrti baMdhAya, manuSyagati baMdhAya ke Dhoragati baMdhAya ke devagati baMdhAya. AhA...! paNa () baMdhAya che e pudgalamaya che. A.hA..hA... emAM caitanyanI jAta kyAMka AvI nathI. mATe pudgalanA svabhAvamAM tuM bheda kahe che ema nathI. beya pudgalamaya che mATe pudgalano svabhAva che. AhA..hA...! te eka hovAthI karmanA svabhAvamAM bheda nathI, mATe karma eka ja che. cothuM. "zubha ke azubha phaLarUpe thato vipAka kevaLa pudgalamaya hovAthI" tuM kahe che ke, zubhanuM phaLa Ave Ama zAtAvedanIyanA saMyogo, paisA-lakSmI, zarIrAdi, azAtAnA udayamAM rogAdi (Ave). paNa e badhuM pudgalamaya karma hovAthI kevaLa "eka () che. zubha-azubhanA phaLarUpe thato I badho vipAka kevaLa pudgalamaya che. A..hA..hA! cAhe to roga hoya ke cAhe to nIroga ho, e badhuM pugalamaya che. enA phaLamAM tane phera dekhAto hoya to kahe che ke enA phaLamAM phera nathI. AhAhA..!
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 15 17 'te eka hovAthI karmanA anubhavamAM (-svAdamAM) bheda nathI." zAtAvedanIyamAM sukhanuM vedana Ave, azAtamAM duHkhanuM (vedana) Ave ema ajJAnI kahe che. ahIM kahe che ke, beyano svAda bhaMDo che, khoTo che. svAdamAM bheda nathI. AhA..hA...! zAtA vedanIyane laIne maLelI lakSmI - karoDo, abajo rUpiyA ane azAtAne laIne maLelI nirdhanatA, daridratA, roga I phaLamAM phera che ne ! ema ajJAnIno pakSa che. AhAhA...! (to kahe che ke, phaLamAM jarIye phera nathI, I beya pudgalanI vAtuM che badhI. AhA..hA..! -svAdamAM) bheda nathI; mATe karma eka ja che." "zubha sAro) evo mokSamArga to kevaLa jIvamaya hovAthI..." AmAM 'zubha sAro) evo mokSamArga..." ahIM "zubha' zabda zuddha. zubha eTale sAro. sAro eTale zuddha ema tyAM artha levo. zubha sAro) evo mokSamArga" kemake puNya ane pApanA beya bhAva azubha che ane A mokSamArga che te zubha che, A zubha che. pelA zubhAzubha beya pariNAma to azubha che. AhAhA.! tyAre mokSano mArga te zubha che. zubha che eTale sAro che. sAro che eTale zubhAzubha bhAvathI rahita che. AhA...hA...! AhAhA...! ema "mokSamArga to kevaLa jIvamaya hovAthI." ema lIdhuM che ne ! AmAM kyAM (zubhabhAvane mokSamArga kahyo che ?) zubharAgane (mokSamArga) kahe to tyAM to ene) ajJAna kIdhuM che. jo zubhano artha tyAM zubhabhAva (hoya to) mokSamArga kevaLa jIvamaya (che) e vAta maLatI nathI. AhA...hA...! mANasane pakaDa thaI jAya pachI pharavuM kaThaNa paDe, AkaruM paDe che. ahIM to kahe che ke, zubha eTale ke nizcaya je mokSamArga che, samyagdarzana-jJAna-cAritra, e zuddha caitanyasvarUpane avalaMbe thAya tene ahIMyAM zubha kahevAmAM Ave che. tene ja bhalo kahevAmAM Ave che. zubha ane azubha beya pariNAma te bhalAM nathI, bhuMDA che. AhAhA...! A.hA...hA....! have pelA loko TIkA kare che, ema ke tame puNyane vijhA (kahIne) halakI upamA ApI dIdhI. 'uttarAdhyayana'nuM paheluM adhyayana che ne ! emAM bola che I AvI gayo hato. taddana halakI upamA ApI che. ahIM to kahe che ke, jhera che ne ajJAna che. zubha ane azubha bhAva beya ajJAna che. ane mokSamArgamAM to kahe che ke, jhera che, bhalo nathI. zubha-azubha bhAva beya bhalAM nathI. bhalo to eka AtmAno zuddha mokSamArga che te bhalo che). AtmA cidAnaMda prabhu ! ene Azraye nizcaya mokSamArga pragaTe). nizcaya kema (kahyuM) ? ke, pelA rAganI apekSAe (kahyuM). bAkI paryAya apekSAe tene vyavahAra kahevAya che. AhA...hA...! paNa paryAyanI apekSAe je vyavahAra kahevAya che te rAganI apekSAe nizcaya che. te ahIM bhalo kIdho che. bhalo ahIM zubhabhAvane bhalo kIdho che ema nathI. AhA...hA....! mumukSu - je saMsAramAM dAkhala kare ene bhalo kahevAya kema ?
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 uttara - paNa saMsAramAM rakhaDe ene (bhalo) kema kahevAya ? enA mATe to gAthA che. "zuM tadravati suzIne yatrAMsAra pravezayati' eno to A artha che. AhA..hA...! jenAthI bhava maLe ene sAro kema kahevAya ? AhA..hA...! sAro to mokSano mArga che) ke jenAthI mokSa thAya tene sAro ne bhalo ne zubha kahevAmAM Ave. zubha e che. mokSa je trikALI kevaLajJAna e jenAthI prApta thAya evo nizcaya mokSamArga te zubha che. bAkI zubhAzubha pariNAma te beya azubha ane ajJAna che. AhA..hA...! AmAM AvI to cokhavaTa paDI che. mANasane pakSa thaI jAya che ne ! ane ekavAra, be vAra bolAI gayuM hoya pachI mALuM pharavuM muzkela paDe. ema nahi ke, bhaI mArI bhUla thaI hatI, emAM zuM che. zubha eTale mokSamArga. ahIM zubha eTale puNyane mokSamArga vyavahAra (kahevo che) ema nahi. zubha eTale e zubha bhAvarU5) vyavahAra mokSamArga te nahi. ahIMyA to zubha eTale nizcaya mokSamArga, je nizcaya vItarAgI paryAya (pragaTI te zubha). je jinasvarUpI prabhu ! ene Azraye thayelI jinadazA te vItarAgIdazA te mokSamArga (che), tene ahIM zubha kahevAmAM Ave che. AhAhA...! tene ahIMyAM bhalo kahevAmAM Ave che. tene ahIMyAM sAro kahevAmAM Ave che. sAme che ne ! pATha sAme paDyo che ne ! AhA..hA...! "ane azubha (kharAba) evo baMdhamArga dekho ! zubha-azubha bane bhAva azubha che. AhA.hA...! vrata, avratanA pariNAma, dayA, dAnanA pariNAma, prabhunI bhaktinA pariNAma AhAhA...! kahe che ke, e beya azubha che. "azubha (kharAba) evo baMdhamArga to kevaLa pudagalamaya hovAthI..." A...hA..hA..! baMdhamArga to kevaLa pudgalamaya hovAthI. mokSamArga kevaLa jIvamaya hovAthI. ema enI sAme levuM. mokSamArga kevaLa jIvamaya hovAthI. ekalo AnaMdano sAgara prabhu ! enI nirmaLa dazA e kevaLa jIvamaya che. emAM pudgalano koI aMza nathI. AhA..hA...! ane baMdhamArga to kevaLa pudgalamaya hovAthI. baMdhamArga ekalo mugalamaya che. AhAhA....! AvuM che. 'teo aneka (-judAM judAM, be) che;." judAM judAM be che. mokSamArga bhalo, eka, jIvamaya (che) ane pudgalamaya baMdhamArga bIjo. ema be che. beya eka nathI, ema kahe che). AhAhA...! zuM kahyuM ? sAro evo mokSamArga kevaLa jIvamaya hovAthI (arthAtu) zuddha caitanyanI pariNati nirmaLa hovAthI te bhalo ane sAro kahevAmAM Ave che ane zubha kahevAmAM Ave che. ane je baMdhamArga che te kevaLa pugalamaya hovAthI. A.hA.hA.hA...! e zubhAzubha pariNAma kevaLa baMdhamArga, kevaLa pudgalamaya hovAthI zubhAzubha pariNAma hoM ! e kevaLa pugalamaya hovAthI. AhA...hA...! dayA, dAna, vrata, bhaktinA) pariNAma ho ke hiMsA, jUThuM, corI AdinA pariNAma ho, beya baMdhamArga to kevaLa pudgalamaya hovAthI. AhAhA..! teo aneka judAM judAM, be)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA145 19 che;...' eTale ke sAro evo mokSamArga ane kharAba evo baMdhamArga. sAro evo mokSamArga jIvamaya (ane) kharAba evo baMdhamArga ajIva pudgalamaya. ema be che. bemAM A eka ThIka ane eka aThIka evA bhAga nathI. AhA..hA...! teo aneka hovA chatAM karma to kevaLa pudgalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita hovAthI...' dekho ! 'aneka hovA chatAM karma to kevaLa puddagalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita...' che. mokSamArgane Azrita jarIye aMze rAga ke baMdha nathI. AhA..hA...! aneka hovA chatAM...' e aneka eTale (zuM) ? jIvamaya mokSano mArga - nirmaLa samyagdarzana-jJAna-cAritra, e bhalo. ane enAthI viruddha puNya ane pApano pudgalamaya baMdhamArga. e to pudgalamaya che, e jIvamaya nahi. AhA..hA...! = mokSamArga ane baMdhamArga be aneka hovA chatAM 'karma to kevaLa pudgalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita...' che ema kahe (che). AhA..hA...! karma to e puNya-pApane Azrita karmabaMdhana che. mokSamArgane Azrita baMdha che nahi. baMdhano Azraya mokSamArga nathI. baMdhano Azraya baMdhamArga che. AhA..hA...! AvI vAta che. duniyAne AkaruM paDe. lAkho, karoDo rUpiyA kharce, maMdira banAve... keTalAka ema kahe ke, paisA kharce che), lyo ! A 'zAMtibhAI jhaverI' juo ! keTalA kharcyA ! poNA be lAkha rUpiyA ! paMdara di'mAM poNA be lAkha (kharcA). AhA..hA..! eka lAkha ne sAMITha hajAra to kharcyA. cokhkhuM dekhAya. bIjuM aMdara ghaNuM (kharcatA), da22oja mUkatA, mahemAnone jamADatA ne.... pelI bukuM ApatA. ekamane bukuM hasubhAI'e ApI hatI, bIja-trIje eNe ApI hatI. jenI pAse nahotI ne (ene) enA taraphathI (ApI). cAre bAjumAM eno hAtha hato. mumukSu :- jamaNa hatuM. uttara :- hA, jamaNamAM rUpiyA ApyA. AkhA jamaNanA agiyAra hajAra rUpiyA maMDaLane (ApyA). bAkI maMDaLane kharca to moTo thayo hoya. cAra hajAra mANasa jame topaNa vIsa hajAra thAya. paNa ene ema ke koIne kAMI AmAM ApavuM che ? to emanA taraphathI emaNe agiyAra hajAra ApyA. e to ThIka. paNa vAta e che ke, e beya baMdhamArgane Azraye ja zubhAzubha pariNAma che, e baMdhamArga che, e pudgalamaya che, ajJAnamaya che. A..hA..hA...! pelI TIkAmAM Ave ke, vyavahA2e phera che. paNa vyavahA2e phera che eno artha ? vyavahAranaya abhUtArtha che, asatyArtha che. AhA..hA...! mumukSu : laukikamAM ema kahevAya. uttara HbahArathI laukika bahAranI apekSAe (kahevAya) eno artha zuM ? tyAM satya kyAM AvyuM ? sat cidAnaMda prabhu ! pUrNAnaMdano sAgara ! enI je nirmaLa pariNita che (e) rAga, puNyanA pariNAma vinAnI che. e eka ja mokSamArga che) ane ene Azraye baMdha
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 samayasAra siddhi-6, che nahi. AhA...hA...! 'teo aneka -judAM judAM be) che; teo aneka hovA chatAM karma to kevaLa pudgalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita" che. AhAhA..! juo ! "karmanA AzramamAM bheda nathI." karmanA baMdhananA AzrayamAM - avalaMbanamAM bheda nathI. mATe karma eka ja che." A.hA...! AvuM spaSTa che chatAM loko) goTA vALe. prabhu eka kora zuddha caitanyamUrti ! tyAM puNya-pApa adhikAra'mAM vratamAM paNa e kahyuM ne ! cAritra je che e svadravyane Azrita che. svarUpAcaraNa ! potAno zuddha caitanyaghana bhagavAna ! ene Azraye je svarUpa enuM AcaraNa (thayuM) te darzana-jJAna-cAritra che ane paradravyane Azraye je vrata, tapa, Adi bhagavAnanI bhakti Adi (thAya) e to paradravyane Azraye che. AhA..hA..! tethI te paradravyane Azraye baMdhamArga che. A svarUpa AzrayathI mokSano mArga che. A..hA...! svadravyane Azraye che e mokSamArga che ane paradravyanA lakSe je thAya e padravyane Azraye che. AhAhA.. e baMdhamArga che. bhagavAna ema kahe ke, amArA upara lakSa karatA tane baMdhabhAva utpanna thaze, bApA ! AhAhA...! tAruM tattva aMdara bhareluM bhagavAnasvarUpa che ne ! tyAM jo ne! tyAM jA ne ! tyAM mAla paDyo che. rAgAdimAM kAMI mAla nathI, prabhu! vRthA (che). AhA..hA...! e to pudgalamaya che. zubhabhAva baMdhamArga hovAthI pugalamaya che. AhA..hA.! zuddhabhAva - zubhabhAva - bhalo bhAva - mokSa svadravyane Azraye hovAthI te mokSamArga che. A...hA..hA...! svadravya Azraye mokSamArga ane paradravya Azraye baMdhamArga - A siddhAMta. pachI enA badhA bheda pADyA. AhA..hA...! have eno khulAso kare che. bhAvArtha - "koI karma to arahaMtAdimAM bhakti -anurAga..." paMca parameSThImAM bhakti , vrata, tapa... A..hA..hA..! "jIvo pratye anukaMpAnA...." bhAva. A..hA..! koI karma to arahaMtAdimAM bhakti-anurAga, jIvo pratye anukaMpAnA pariNAma..." e baMdha zubharAga (che). "maMda kaSAyathI cittanI ujjavaLatA ityAdi zubha pariNAmonA nimitte thAya che ane koI karma tIvra krodhAdika azubha legyA," AhA..hA...! "nirdayapaNuM.... anukaMpA ho ke nirdayapaNuM ho. AhA...hA...! "viSayAsakti, deva-guru Adi pUjya puruSo pratye vinayabhAve na pravartavuM ItyAdi azubha pariNAmonA nimittathI..." koI karma baMdhAya che ema. "koI karma paheluM lakhyuM che ne ? koI karma to ema. arahaMtAdinI bhakti Adi. jIvanI anukaMpAthI, maMda kaSAyathI, zubha pariNAmonA nimittathI. koI karma tIvra krodhAdika azubha leyA Adi ane deva-guru pratye vinayabhAve na pravartavuM ityAdi. 'Ama hetuno bheda hovAthI..." (ema) vyavahAranayanA pakSathI pakSakAra kahe che. che ? hetuno bheda hovAthI..." baMdhananA hetunA kAraNamAM bheda hovAthI. arahaMtAdinI bhaktimAM puNya baMdhAya ane nirdayapaNAmAM pApa baMdhAya. AhA..hA...! to vyavahAranayanA pakSavALo kahe che ke, Ama hetuno bheda che.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 145 21 karmanA zubha ane azubha evA be bheda che." AhA..hA..! pelA pariNAmanA bheda kIdhAM, A baMdhananA bheda che. AhA..hA....! "zAtAvedanIya, zubha-Ayu," AhAhA..! zAtAvedanIya baMdhAya ke devanuM zubha-Ayu ho. "zubhanAma.... jazokIrti. "zubhagotra... UMca gotra. "e karmonA pariNAma -prakRti vagere)mAM tathA cAra ghAtika, azAtAvedanIya..." enI sAme phera che ema kahe che. cAra ghAtikarmo, azAtAvedanIya, azubha-Ayu, azubhanAma, azubhagotra--e karmonA pariNAma (-prakRti vagere)mAM bheda che;" ema ajJAnIno pakSa che. eka bAju cAra ghAtino.. A..hA..hA....! baMdha paDe ane eka bAju zAtAno baMdha paDe. A..hA...hA..hA...! ghAtikarmano baMdha paDe ane eka bAju zAtAno baMdha paDe, kahe che. phera nathI ? ATalo badho phera nathI lAgato ? kAMI phera nathI. A..hA...hA...! ghAtikarmano baMdha paDo, zAtAno paDo ke jazakIrtino paDo. A..hA...hA.! paNa baMdha che, e to badho pudgalano svabhAva che. AhAhA..! A "sonagaDhanI vANI che A ? "sonagaDhathI chapANuM eTale ('sonagaDhanI vAta thaI gaI ?) A to pahelAnI vAta che. A...hA..! "azubhagotra-e karmonA pariNAma (prakRti, vageremAM) bheda che. kyAM zAtAvedanIya baMdhAya ane kyAM darzanamohanIya baMdhAya ! cAritramohanIya baMdhAya. ema ajJAnI kahe che ke, AmAM tamane phera lAgato nathI ? to kahe che), nA. tyAM beya pudgalanA pariNAma che. A..hA..hA...! kAraNamAM paNa beya ajJAnamaya pariNAma ane baMdhamAM paNa) zAtA baMdhAya ke ghAti (baMdhAya), beya pugalanA pariNAma che. Ama che. AkaruM paDe evuM che. 'karmanA zubha ke azubha evA be bheda che. kyAM zAtAvedanIya baMdhAya ane kyAM ghAtakarma ! tame kAMI phera na mAno ? amane to keTalo phera lAge che, kahe che. sAMbhaLa, sAMbhaLa ! hajI eno prazna che. koI karmanA phaLano anubhava sukharUpa che." A kalpanA (che). anukULa dekhIne sukhanI kalpanA thAya. "ane koI karmanA phaLano anubhava duHkharUpa che;" che to beya duHkharUpa. paNa eNe mAnyuM che ne ke, zAtAvedanIyanA DhagalA AvavA, abajo rUpiyAnA DhagalA ! Ama ekalA makhamalanA gAdalAM ne makhamalanA pAtharaNA ! lAkho rUpiyAnA makhamalanA A pAtharavAnA ! tyAM AvA (sAdA) pAthare ? AhA...hA...! are! pelA "rAvaNane sphaTikamaNinA baMgalA (hatA) ! sphaTikamaNinI nisaraNI ! sphaTikamaNinI lAdI ! sphaTikamaNinI lAdI !! ane sAtamI narakamAM agninA bhaDakA) ! ema phera nathI lAgato ? (ema) vyavahAravALo kahe che. kAMI phera nathI, bApA ! sAMbhaLa ! A.hA..hA...! e sAtamI narakanI agninI vedanA azAtAnuM phaLa (che) ane ahIMyAM sphaTikamaNinI lAdI ! Ama nisaraNI caDatAM aMdara vicAre caDI jAya ke, A caDAya che ke pagaluM Ama jAya che ? paga heThe dekhAya. AhA...hA...! bhAI ! e badhA pudgalanA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 samayasAra siddhi-6. pariNAma che, bApA ! prabhu ! emAM bhagavAna kayAMya Avyo nahi. AhA..hA...! e zubhAzubha pariNAmamAM prabhu na Avyo. to enA baMdhana ane enA phaLamAM kyAMthI prabhu Ave? A.hA.! A.hA..hA...! AkaruM kAma che. (AnI) moTI takarAra che ne ! eka pherI puNyane viSTA kIdhI tyAM to loko rADa nAkhI gayA ! ahIM to kahe che) zubhabhAva che e pugala che, jhera che. mumukSu :- AtmA amRta che. uttara - pelo prabhu amRta che. amRtano sAgara prabhu aMdara Dole che. A..hA..hA..! saccidAnaMda prabhu ! atIndriya AnaMdanuM dhruva. dhruva (dhAma) birAje che. enI sAme zubhaazubha pariNAma to jhera che, kahe che. AhA..hA...! pelo kahe ke, tame ATalo badho phera mAno ? A narakanA duHkho ane kyAM sphaTikamaNinA baMgalAmAM rahevuM ! kyAM sAtamI narakamAM teMtrIsa sAgare rahevuM ? bApu ! beya pudgalanA pariNAma che, bhAI ! emAM kyAMya AtmA Avyo nahi. A..hA...hA..hA...! enA phaLamAM phera nathI. sAtamI narakanuM nArakIpaNuM maLe ke sphaTikamaNinA baMgalA maLe (bemAM kAMI phera nathI). A.hA..hA...! 'rAvaNa' sphaTikamaNinA (mahelamAM) raheto ! A..hA...hA...! e marIne narake gayo. AhA..hA...! ane muni jaMgalamAM UnA tapelA patharA (upara) bese ane aMdara AnaMdanA dhyAnamAM jAya ! A..hA...hA..! ene kevaLajJAna thAya !! A...hA..hA..! aMdara bhagavAnanuM avalaMbana lIdhuM che. prabhu moTo birAje che) ! AhA..hA...! enuM jyAM avalaMbana che tyAM mokSamArga ane mokSa to enI hatheLImAM (che) ! aMdara bharyuM che. AhA...hA...! zaktimAM che te vyaktimAM pragaTa thAya ja. to A puNya ane pApanA pariNAma zaktimAM kyAM hatA ? ane enuM baMdhana ne phaLa, e kyAM AtmAnuM koI phaLa che ? A..hA..hA...! AvuM che. ahIM to jarIka anukULatA hoya tyAM basa ! ApaNe jANe sukhI chIe, sukhI chIe. ane sAdhAraNa garIba mANasane bicArAne evuM hoya... "muMbaImAM nahi ? zuM kahevAya I ? pelA upara sUtA hoya che. phUTapAtha ! garIba mANasa badhe 'amadAvAda, bhAvanagara jyAM hoya tyAM ekalA paDyA hoya bahAra. jyAM moTara cAlatI na hoya evI jagyA hoya ne Ama tyAM bicArA paDyA hoya. A..hA...hA..! e khAvAnA kyAM ? pIvAnA kyAM ? naLanA pANI pIvA ! A.hA...hA.! ane moTaruM ubhI rahe enI pAse mAMgavuM. jyAM moTara ubhI rahe ne ! peluM lAla lAla thAya ne ! lAla signala) Ave tyAM jyAM sudhI (gADI) cAle nahi tyAM sudhI badhA bhikhArI tyAM mAMgavA mATe bhegA thAya. moTaruM ubhI rahe ne ! AhA...hA...! ane kyAM mAge tyAM maLe hajAra phaLa ! kahe che ke, paNa prabhu ! beyanA phaLamAM phera nathI hoM ! A..hA...hA...! bApu ! tane phaLamAM phera lAge che. atIndriya AnaMdano nAtha jemAM atIndriya AnaMdanuM phaLa Ave, prabhu ! enI pAse
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA145 23 e puddagalanA phaLa to ajJAnanA phaLa (che), baMdhanA phaLa che, e pudgalamaya che. prabhu emAM nathI. A..hA..hA...! ane bhagavAna trilokanAtha caitanyaprabhu ! eno eka jarIka Azraya lIdho tyAM samyagdarzana-jJAna ane AnaMda Avyo ! A..hA..hA...! e cIja AgaLa A badhA tArA sukhanI sAhebIo pudgalanI jAta ane jheranI jAta che. AhA..hA...! AvuM che. garIba thaI jAya eTale Ama dIna thaI jAya ane paisA thAya eTale Ama cAle tyAM... (Ama cAle) ! amAre boTAda'mAM (eka) svAminArAyaNanA 'hiMmatalAla' zeTha hatA. enI cAla evI hatI ne cAla... enI kopI bIjo eka karato. sthAnakavAsI hato e enI kopI karato. I cAle enA jevuM cAle. zeTha jevuM (cAle). A..hA....! zuM che paNa A ? ema ke Ama nagarazeTha ! zarI2 majabuta ! lAkho rUpiyA ! Abaru moTI ! enI sAthe ApaNe hoDa karIe, thoDuM thoDuM to karIe, ema kahe). are.. prabhu ! konI sAthe hoDa karavI (che) ? e badhA pudgalanA phaLa, jheranA phaLa che, bhAI ! A..hA..hA..hA...! prabhu ! tAro AnaMdano sAga2 ! ciMtAmaNi ratna paDyuM che ne ! A..hA..hA...! 146 (gAthAmAM) dAkhalo Apyo che. 146 gAthA che ne ! (enI) yasenAcAryadeva'nI TIkAmAM dAkhalo Apyo che). chAzane mATe ratnane veMce che. 146mAM casenAcAryadeva'nI saMskRta TIkAmAM (che). chAza... chAza jove che emAM ratnane veMcI nAkhe ! ratnane veMcIne chAza le !! AhA..hA...! rAkha mATe ratnano Dhagalo bALe ! thoDI rAkha joItI hoya, A maga saDI na jAya (eTale) nAkhe che ne ! e rAkha mATe ratnanI rAzi - Dhagalo bALe. A..hA..hA...! eka dorA mATe hIrAnA hAranuM cUrNa karI nAkhe ! yasenAcAryadeve' cAra dAkhalA (ApyA) che ane eka kodaravA mATe caMdananuM vana chedI nAkhe. caMdananuM vana ! yasenAcAryadeva'nI TIkAmAM cA2 dAkhalA che. pahelA kahevAya gayA che. AhA..hA...! ema puNyane mATe marI jAya che, kahe che. AhA..hA...! rAganA puNyanA premamAM AtmAne hArI de che. A..hA...! chAza mATe jema ratnane veMce ema e puNyanA pariNAmanA premamAM Akho veMcAI jAya che, Akho AtmAno anAdara karI nAkhe che. AhA..hA...! rAkha mATe ratnanI rAzino - Dhagalo bALe che. ema eka puNyanA pariNAmamAM bhagavAna moTo ratnanI rAzi che... AhA..hA...! eno e anAdara kare che. sUtaranA dorA mATe eka hA2ne cUrI nAkhe che, cUraNa kare che. (ema) eka zubhabhAvanA rasamAM anaMta ratnano hIralo prabhu !... A..hA...hA...hA...! ene e bALI mUke che, anAdara karI nAkhe che. AhA..hA...! kodaravA mATe caMdananA vanane chedI nAkhe che. AhA..hA...! ema eka zubha pariNAmanA premamAM bhagavAna caMdanavRkSa mahAprabhu ! A..hA..hA...! eno anAdara kare che. AhA..hA...! sAdhAraNa kAma nathI, bApA ! A to aMtaranI vAtuM (che). AhA..hA...! vItarAgamArgane satyapaNe, (satya) rIte sAMbhaLavA paNa mahAbhAgya joIe ! A..hA..hA...! AhA..hA...! kAM
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 samayasAra siddhi-6. caitanyaratnathI bharelo bhagavAna ane kyAM puNya-pApano ajJAna bhAva ! AhA...hA...! ane enA baMdhanamAM paNa pudgalanA pariNAma, enA phaLamAM pugalamaya pariNAma ane e baMdha paNa pudgala ne baMdhane Azraye thAya che. mokSamArganA Azraye kAMI rAga, baMdha na thAya. AhA..hA..! A.hA...! (zubha-azubhanA svAdamAM) "anubhavano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. koI karma mokSamArgane Azrita che." joyuM ! I sAmuM kahe che. mokSamArgane Azrita koI karma che. (arthAt mokSamArgamAM baMdhAya che, ane koI karma baMdhamArganA Azraye che; Ama Azrayano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che." ema vyavahAranayanA pakSavALA ajJAnI mAne che. AhA...hA...! AkaruM bahu ! A pramANe hetu" eTale pariNAma. "svabhAva" eTale pugalabaMdhana. "anubhava" eTale enuM phaLa "ane Azraya." eTale baMdhane Azraye vikAra che. mokSanA mArgane Azraye puNya na hoya, AtmAnA Azraye puNya na hoya. baMdhamArgane Azraye puNya hoya. AhA..hA...! Ama koI karma zubha che ane koI azubha che ema keTalAkano pakSa che." AhAhA...! have e bhedapakSano niSedha karavAmAM Ave che - jIvanA zubha ane azubha pariNAma banne ajJAnamaya che." zuM kahe che ? ke, zubha pariNAma rAganI maMdatA ane azubha pariNAma rAganI tIvratA. ATalo phera che. ahIM kahe che ke, "bane ajJAnamaya che." I AmAM paheluM AvI gayuM che ne ! zubha-azubha pariNAma ajJAnamaya che. paheluM AvI gayuM che. eno khulAso kare che. tethI karmano hetu eka ajJAna ja che." A.hA..hA..! karmanA hetunA be pariNAma, jAta, be bheda che ema nathI. karmano hetu to eka ja ajJAna che. AhA..hA..! mATe karma eka ja che." 'zubha ane azubha pagalapariNAmo bane pudgalamaya ja che." (arthAtu) baMdhana. zAtA baMdhAya ke azAtA baMdhAya, jaza baMdhAya ke apajaza baMdhAya. AhA...hA...! e zubha-azubha pudgalapariNAma ane pudgalamaya ja che." tethI te baMdhanA karmano svabhAva "eka pagalapariNAmarUpa ja che." AhAhA...tuM e pudgalapariNAmanA svabhAvamAM bheda pADe cho (paNa) ame kahIe chIe ke, banne pagalapariNAma che. have emAM bheda zAno pADe che ? AhA...hA...! tyAre pelA chAMyA ane taDakAno dAkhalo Ape che. juo ! avrata choDIne vratamAM AvavuM. chAMye besIne zuddhaupayoganI vATa jovI. paNa I to enI vAta bIjI che). e vratanA vikalponI bhUmikA kone hoya ? jene samyagdarzana che ane emAM prabhuno vizeSa Azraya lIdho che ene vratanA vikalpa hoya che. ene puNyabaMdha thAya che ema kahe che. AhAhA...! paNa ene laIne ema kahe ke, avratamAM rahevuM I karatAM vratanA pariNAma sArA, I kaI apekSAe kIdhA ?
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 145 25 I to samyagdarzana sahita che ane emAM jyAM vratanA vikalpa che ene thoDI zAMti vadhI che. AhA...hA...! e vratavALAnA vyavahArane enuM phaLa zAtA ane svarga che, chAMyo che ema. AhAhA....! paNa mULa je mathALuM che ene tuM joto nathI. AhA..hA.! juo ! avratanA phaLamAM naraka che. "samAdhizataka (mAM) kahe che. vratanA phaLamAM chAMyA che, jhADano chAMyo maLe ema ane avratanA phaLamAM agnino taDako che. bApu ! benA pheramAM e to aMdara zAMti thoDIka vadhI che ne ! enI bhUmikAmAM zubhabhAva che I ene tyAM pApAnubaMdhI puNyane choDIne puNyAnubaMdhanI puNyanI vAtuM karI che. paNa e bhUmikAnA jorathI vAta karI che. AhAhA....! ANe vidyAsAgara munie I nAkhyuM che. (ahIMyAM kahe che, "karmano svabhAva eka pudgalapariNAmarUpa ja che; mATe karma eka ja che. sukharUpa ane duHkharUpa anubhava bane pugalamaya ja che." A.hA..hA..hA...! zAtAvedanIyanA DhagalA paDyA hoya). cUramA, lADavA khAto hoya ane emAM je bhAva che e to azubhabhAva che. AhAhA.! pudgalapariNAma che. je sukha teM mAnyuM che I sukha nathI. beya anubhava pudgalano che. AhA...hA...! tethI karmano anubhava eka pugalamaya ja che....... karmanA anubhavamAM be bheda pADe ke, zAtAthI Ama DhagalA thAya ne ThaMDI havA, zAtamAM rahe.. AhA..hA...! enAthI nivRtti laIne tyAM dharma thaI zake, zarIra sAruM hoya to phalANuM (thAya). ahIM kahe che ke, bhagavAna sAro hoya to dharma thaI zake, eka ja vAta che. bahAramAM sAruM hoya) I badhI pugalamayanI vAtuM che. "mokSamArga ane baMdhamArgamAM, mokSamArga to kevaLa jIvanA pariNAmamaya lyo ! ahIM to I lIdhuM, tyAM paNa I lIdhuM. "mokSamArga to kevaLa jIvanA pariNAmamaya." (che). I samyagdarzanajJAna-cAritra je svane Azraye thAya ene ja kevaLa jIvanA pariNAma kIdhA che. zubha-azubha bhAva I jIvanA pariNAma nahi. e to ajJAna, pugalanA pariNAma che. AhA..hA..hA....! baMdhamArga kevaLa pudgalanA pariNAmamaya ja che." mokSamArga kevaLa jIvanA pariNAma che. zubhAzubha nahi, zuddha pariNAma). "ane baMdhamArga kevaLa pudgalanA pariNAmamaya ja che tethI karmano Azraya kevaLa baMdhamArga ja che." mokSanA mArgane Azraye baMdha che I vAta bilakula khoTI che. "arthAt karma eka baMdhamArganA Azraye ja thAya che - mokSamArgamAM thatAM nathI; mATe karma eka ja che." AhAhA! A pramANe karmanA zubhAzubha bhedanA pakSane gauNa karI.." ema kahyuM. "teno niSedha karyo;" che. jema paryAyane abhUtArtha kIdhI hatI e gauNa karIne abhUtArtha kIdhI hatI. bhale che, che kharuM paNa gauNa karIne teno niSedha karyo che. (UMdhuM) kADhavuM hoya (e) AmAMthI kADhe kADhavuM hoya to. kAraNa ke ahIM abhedapakSa pradhAna che, ane abhedapakSathI jovAmAM Ave to karma eka ja che-be nathI." vizeSa kaheze... (zrotA - pramANa vacana gurudeva !)
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 samayasAra siddhi-6 Lja 0 0 0 (3panAti) hetusvabhAvAnubhavAzrayANAM sadApyabhedAnna hi krmbhedH| tadvandhamArgAzritame kamiSTaM svayaM samastaM khalu bandhahetuH / / 102 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArdha :- hetu-svabhAva-anumava-mAzrayaUIT) hetu, svabhAva, anubhava ane Azraya - e cArano (arthAt e cAra prakAre) (saddA pasadAya (meA) abheda hovAthI na hi me:) karmamAM nizcayathI bheda nathI; (tat samatuM ) mATe samasta karma pote ratna) nizcayathI (vImA-kAzritam) baMdhamArgane Azrita hovAthI ane vahetu:) baMdhanuM kAraNa hovAthI, pam rUTaM) karma eka ja mAnavAmAM AvyuM che - eka ja mAnavuM yogya che. 102. pravacana naM. 230 zloka-102, gAthA - 146thI149. zukravAra, vaizAkha vada 7, tA. 18-05-1979 'samayasAra kaLaza-102. kaLaza che ne ? hetusvabhAvAnubhavAzrayANAM sadApyabhedAnna hi krmbhedH| tadvandhamArgAzritamekamiSTaM svayaM samastaM khalu bandhahetuH / / 102 / / hatu." kaLazano uttara Ape che ke, baMdhanA kAraNano hetu puNya ane pApa, zubha ane azubha bhAva eka ja che. baMdhano hetu eka ja che, zubha ane azubha beya eka ja che. zubhathI puNya ane azubhathI pApa evA be bheda emAM nathI. bhAvamAM hoM ! zubha
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 146 ra7 ane azubha bhAva be hetu ajJAnarUpa che. eTale hetumAM koI phera nathI. "svabhAva" (eTale) enuM pudgalamAM) baMdhana paDe ke, zubhabhAvathI puNya baMdhAya ane azubhabhAvathI) pApa (baMdhAya). e badho pugala svabhAva che. emAM paNa kAMI bheda che nahi. "anubhava" zubhano anubhava paNa duHkharUpa che ane azubhano anubhava - paNa duHkharUpa phaLa che. AhAhA....! emAM kyAMya AtmAno AnaMda nathI. zubha pariNAmanuM phaLa zAtAvedanIya Adi Ave paNa emAM paNa sukharUpa kalpanA che, I che duHkha. eTale phaLamAM phera nathI. zubhanuM phaLa sAruM ane azubhanuM phaLa kharAba, evuM kAMI nathI. beyanuM phaLa eka ja che. A.hA...! Azraya. zubhaazubha baMdhanuM kAraNa e baMdhane Azraye che. zubha koI mokSane Azraye ane azubha baMdhane Azraye (che) evA AzrayamAM bheda nathI. AhAhA...! beyano) eka ja Azraya che. zubha ane azubha bhAva beya baMdhane Azraye ja thAya che. 'e cArano (arthAt e cAra prakAre)" (savA pi) "sadAya." AhAhA...! (mevA) abheda hovAthIcAre badhA abheda - eka ja che. AhA...hA...! (na di me:) "karmamAM nizcayathI bheda nathI. A kAraNe koI puNya ThIka che ane pApa aThIka che athavA puNyanuM baMdhana thAya e ThIka (che) ane pApanuM aThIka (che) ema che nahi. badhuM baMdhanuM kAraNa aThIka che. (tad samasta svayaM "mATe samasta karma pote..." karma je che, zubha-azubha bhAva ke baMdhana e pote nizcayathI' (vImA-sAzritam) "baMdhamArgane Azrita hovAthI." AhA..hA....! e vrata, tapa, bhakti, pUjA, dAna, dayA Adi bhAva ane hiMsA, jUThuM, corI, viSaya (Adi) bhAva, e banne bhAva baMdhane Azraye che. AhAhA..! AvuM che. lokone khaTaka paDe. zubha-azubha bhAva beya baMdharUpa che ane beya baMdhanuM kAraNa che. beya ajJAnarUpa che. AhAhA...! baMdhanuM kAraNa hovAthI, karma eka ja mAnavAmAM AvyuM che...... karma to eka ja prakAre che). "karma' zabda lIdho hato ne ! eTale. bAkI pachI cAra prakAra pADyA. karma eka ja mAnavuM yogya che. e 145 gAthAno kaLaza kahyo. hhhhhhhhhh gAthA-46 che) athobhayaM karmAvizeSeNa bandhahetuM sAdhayati - sovaNNiyaM pi NiyalaM baMdhadi kAlAyasaM pi jaha purisN| baMdhadi evaM jIvaM suhamasuhaM vA kadaM kammaM / / 146 / /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 samayasAra siddhi-6, sauvarNikamapi nigalaM badhnAti kAlAyasamapi yathA puruSam / badhnAtyevaM jIvaM zubhamazubhaM vA kRtaM karma / / 146 / / zubhamazubhaM ca karmAvizeSeNaiva puruSaM badhnAti, bandhatvAvizeSAt, kAJcanakAlAyasanigalavat / have, (zubha-azubha) ane karmo avizeSapaNe kAMI taphAvata vinA) baMdhanAM kAraNa che ema siddha kare che : jyama lohanuM tyama kanakanuM jaMjIra jakaDe puruSane, evI rIte zubha ke azubha kRta karma bAMdhe jIvane. 146. gAthArtha :- (thA] jema sivavama suvarNanI duniyA beDI [bapi paNa puruSa puruSane vaMdanAti bAMdhe che ane vinAyarasa] lokhaMDanI [ pa paNa bAMdhe che, vuiM tevI rIte zumam vA gAmama| zubha tema ja azubha aaiN ru kareluM karma (nIvaM] jIvane vizvAti (avizeSapaNe) bAMdhe che. TIkA :- jema suvarNanI ane lokhaMDanI beDI kAMI paNa taphAvata vinA puruSane bAMdhe che kAraNa ke baMdhanapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI, tevI rIte zubha ane azubha karma kAMI paNa taphAvata vinA puruSane (-jIvane) bAMdhe che kAraNa ke baMdhapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI. gAthA-146 upara pravacana have, (zubha-azubha) bane karmo avizeSapaNe...." eTale sAmAnyapaNe kAMI taphAvata vinA) baMdhanAM kAraNa che." AhA..hA...! "ema siddha kare che :- 146 (gAthA). sovaNNiyaM pi NiyalaM baMdhadi kAlAyasaM pi jaha purisN| baMdhadi evaM jIvaM suhamasuhaM vA kadaM kammaM / / 146 / / jyama lohanuM tyama kanakanuM jaMjIra jakaDe puruSane evI rIte zubha ke azubha kRta karma bAMdhe jIvane. 146. TIkA :- jema suvarNanI ane lokhaMDanI beDI kAMI paNa taphAvata vinA puruSane bAMdhe che." sonAnI beDI hoya ke loDhAnI hoya. AhAhA..! ema zubhabhAva hoya ke azubha (bhAva) hoya, beya baMdhananuM kAraNa che. emAM dharmanuM ekeya kAraNa che nahi. AhA..hA...!
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA146 29 kAraNa ke baMdhanapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI....' zubha ane azubha bhAva sonA ane loDhAnI beDInI apekSAe, zubha sonAnI beDI, azubha loDhAnI beDI (che). AhA..hA...! baMdhanamAM kAMI phera nathI, beya bAMdhe che. tevI rIte zubha ane azubha karma...' kArya - bhAva, bhAva ke baMdhana. mULa ahIM karmathI upADyuM che ne eTale keTalAka loko ema kahe (che) ke, I to karmanI vAta che, bhAvanI vAta karyAM che ? ema kahe che. paNa A hetu, svabhAva, (anubhava, Azraya ema) cA25Ne to spaSTa karyuM che. AhA..hA...! zubha ane azubha karma kAMI paNa taphAvata vinA puruSane (- jIvane) bAMdhe che...' cAhe to dayA, dAna, vrata, bhakti, tapano bhAva ho ke cAhe to hiMsA, jUThuM, corI, viSaya-bhoga, kAma, krodha, rAga-dveSanA bhAva ho, beya bhAva baMdhananuM kAraNa che. AhA..hA...! beyamAM ekeya dharma ane dharmanuM kAraNa che nahi. mumukSu :- bhAvabaMdha... uttara :- I pote beya bhAvabaMdha ja che. zubha-azubha bhAva bhAvabaMdha che ane jaDa che I dravyabaMdha che. bhAvabaMdha eka jAta che ane jaDabaMdha che eka jAta che. pudgalanuM phaLa, eka jAta che. AhA..hA...! mumukSu :- bhAvabaMdha... uttara :- I puNya-pApanA bhAva e ja bhAvabaMdha che. I kaheze. I to pelAmAM AvyuM ne ! svayaM samasta karma pote baMdhamArgane Azrita che. I (102) kaLazamAM AvI gayuM. I zubha-azubha bhAva pote ja baMdhane mArge Azrita che. AhA..hA...! AkaruM paDe jagatane. tethI ema koI kahe ke, zubha-azubha bhAva vyavahAra ratnatraya karatA nizcaya thAya. ghaNe ThekANe A lAkaDA garI gayA che. Ave kyAMka lakhANamAM Ave paNa kharuM paNa I to nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM che (ke) nimitta AvuM hatuM. e vastu pote AtmAne koI madada kare che ke dharmanuM kAraNa che ema nathI. AhA..hA...! kAraNa ke baMdhapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI.' cAhe to zubhabhAva ho ke azubhabhAva ho, beya baMdhanuM kAraNa che. baMdhanA kAraNanI apekSAmAM kAMI phera nathI. vyavahAre phe2 kahe paNa I 5ramArthe phera che nahi. eTale kharekhara phera nathI. vyavahAre kahe ke azubhabhAvathI zubha(bhAva) ThIka (che), ema. AhA..hA...! paramArthe vAstavika rIte to e zubha ane azubha beya bhAva baMdhanA kAraNa (che) ane eka ja rUpe baMdha che. A..hA...! 146 (gAthA pUrI) thaI. 147 (gAthA). -
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 samayasAra siddhi-6. gothI athomayaM karma pratiSedhayati / tamhA du kusIlehi ya rAgaM mA kuNaha mA va saMsaggaM / sAhINo hi viNAso kusIlasaMsaggarAyeNa / / 147 / / __ tasmAttu kuzIlAbhyAM ca rAgaM mA kuruta mA vA sNsrgm| svAdhIno hi vinAzaH kuzIlasaMsargarAgeNa / / 147 / / kuzIlazubhAzubhakarmabhyAM saha rAgasaMsargo pratiSiddhau, bandhahetutvAt, kushiilmnormaamnormkrennukuttttniiraagsNsrgvt| have bane karmono niSedha kare che : tethI karo nahi rAga ke saMsarga e kuzIlo taNo, che kuzIlanA saMsarga-rAge nAza svAdhInatA taNo. 147. gAthArtha - tiramAt to mATe vizItAmyAM e banne kuzIlo sAthe [RI] rAga (mA ta] na karo (vAathavA (saMzam saMsarga paNa Ii] na karo [di kAraNa ke vuizInAMsaro] kuzIla sAthe saMsarga ane rAga karavAthI vAdhInaH vinAza:] svAdhInatAno nAza thAya che athavA to potAno ghAta potAthI ja thAya che). TIkA :- jema kuzIla (kharAba) evI manorama ane amanorama hAthaNIrUpa kUTaNI sAthe rAga ane saMsarga (hAthIne) baMdhanAM kAraNe thAya che tevI rIte kuzIla evAM zubha ane azubha karma sAthe rAga ane saMsarga baMdhanAM kAraNa hovAthI, zubhAzubha karmo sAthe rAga ane saMsargano niSedha karavAmAM Avyo che. gAthA-147 upara pravacana 147. have bane karmono niSedha kare che - cAhe to zubhabhAva ho ke azubha ho, banne baMdhanuM kAraNa hovAthI banneno niSedha karavAmAM Ave che. AhA...hA...!
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 147 31 tamhA du kusIlehi ya rAgaM mA kuNaha mA va sNsggN| sAhINo hi viNAso kusIlasaMsaggarAyeNa / / 147 / / tethI karI nahi rAga ke saMsarga e kuzIlo taNo, che kuzIlanA saMsarga-rAge nAza svAdhInatA taNo. 147. Ama kahe che. jema kuzIla (kharAba) evI manorama ane amanorama hAthaNI...." manorama (amanorama eTale) anukULa ane pratikULa. 'hAthaNIrUpa kUTaNI sAthe rAga ane saMsarga (hAthIne) baMdhanAM kAraNe thAya che." je hAthaNI manorama - anukULa hoya ane pratikULa hoya. beya hAthaNI baMdhanuM kAraNa che. A khADAmAM nAkhIne pakaDe che. banne rAga ane saMsarga baMdhanA kAraNa thAya che. enA pratyeno prema ane eno saMsarga karavo e badhA baMdhanA kAraNa che. AhA...hA...! ahIM to kahe che ke, cAhe to jAtrAno bhAva ho ke cAhe to duniyAnA vepAranA, hiMsAnA (bhAva ho).. AhA...hA...! samedazIkharanI jAtrAno bhAva hoya ane dukAnano mAla vecavAno bhAva (ho) beya bhAva baMdhanA kAraNa che. AhA..hA...! mumukSu - dAkhalo (Apo eTale khyAla Ave). uttara :- dAkhalo.. A...hA...hA...! ahIM to sAmAnya vAta kare che. Ama juo to samedazIkharano jAtrAno bhAva ane dukAne besIne vepArano bhAva e azubha che, pelo zubha che, beya baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA..! AvuM kAma che. dukAne besIne dhaMdhAno bhAva ane (e badhuM choDIne bicAro medazIkhara jAtrAe jAya (ke) bhaI ! amedazIkharanI jAtrA mATe ATha di'nI nivRtti lyo. e 'cImanabhAI ! beya (bhAva) vikalpa che, bApu ! zubha ane azubha beya rAga che. e manorama ane amanorama hAthaNInA peThe beya baMdhanA kAraNa che. AhAhA.! AkaruM kAma paDe mANasane. dukAnano dhaMdho choDI ane koI pAMjarApoLanA kAma karavA jAya, koInI sevA mATe jAya topaNa kahe che ke, beya bhAva sarakhA che. prazna :- amArI svAdhInatA zuM rahI ? samAdhAna :- svAdhInatAno nAza thAya che. svataMtratA, zAMti rahI nahi. I to have Ave che ne ! zAMti. jJAyakabhAva. vItarAgasvabhAvathI bharelo bhagavAnaAtmA enI vitarAgatAnI paryAyane zubha ane azubhabhAvathI ghA paDe che. A...hA...! "kartA-karma adhikAramAM AvyuM nahi ? je vItarAga paryAya - udAsIna paryAya utpanna thavI joIe ene choDIne zubhAzubha bhAva utpanna kare e kartA-karma baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! kartA-karma adhikAranI 69-70 (gAthA). AhAhA....! prazna :- puNya-pApa ane kartA-karma adhikAramAM phera zuM ? samAdhAna :- eka ja sarakhu che. kartA-karmamAM kartA-karma siddha karavuM che, ahIM puNya
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 samayasAra siddhi-6 pApanA bhAva beya sarakhA (che), I siddha karavuM che. pelAmAM kartA (eTale ke) karanAro ane karma, beya abheda che (ema siddha karavuM che). eTale ke ajJAna-kartA ane puNya-pApa enuM kAma, e kartA-karma eka che, ajJAna che. AtmA svabhAvikano kartA ane enuM vikArI kArya ema bheda nathI. AhA...hA...! kyAM paNa navarAza (che) ? nivRtti na maLe. AhA........! A to moTA bIjA bhAganI vAta che ne ! 'kuzIla evAM zubha ane azubha...' e paNa kuzIla. joyuM ? kuzIla eTale kharAba evI hAthaNInI peThe (ane) manorama - anukULa hAthaNI hoya paNa hAthIne to beya baMdhanA kA2Na che. ema zubhabhAva tane mano2ma lAge ane azubha rAga amanorama lAge (topaNa) beya baMdhanA kAraNa che. A..hA...! loko AmAMthI ghaNuM bIjuM kADhe che ke, A to nizcayanI vAta che, paNa vyavahAra Ave che e kAraNa che. vyavahAra Ave e kAraNa che. to vyavahAra Ave ene sAdhana kahyuM che e to jJAna karAvyuM che. bApu ! e nizcayathI to duviE pi mopaderuM jJALaNa pApaLavi naM muLI niyamA|" ('dravyasaMgraha gAthA-47)' zubha-azubha vikalpa che e to ArtadhyAna ane raudradhyAna che. AhA..hA...! ahIMyAM to AtmA zubhAzubha bhAvathI rahita jJAyakabhAvamAM dhyAnamAM ekAgra thAya tyAre tene sAco - nizcaya mokSamArga utpanna thAya che. AhA..hA...! ane te vakhate rAga kAMI bAkI che, hajI pUrNa vItarAgatA thaI nathI ethI ene vyavahA2 mokSamArga tarIke kahevAmAM AvyuM che. AvI vastu che. e duvihaM pi movapaheruM jJALaNa pApaLavi ema kIdhuM che. eno sA2 Akho (kahI dIdho). AhA..hA....! ahIMyAM to jene AtmakalyANa karavuM hoya ene mATe vAta che. ene zubha ne azubha bhAva beya akalyANanuM kAraNa che. tethI tene hAthaNInI peThe kuzIla evo zubha... o...ho..ho...! ane azubha karma sAthe rAga ane saMsarga...' vacanathI paNa eno piracaya - saMsarga ema na karavo ke, A ThIka che ema vacanathI paNa kahevuM nahi. A...hA...! rAga ane saMsarga baMdhanA kAraNa hovAthI,...' emAM bahu piracaya karavAthI. rAga ane bahu paricaya karavAthI. saMsarga baMdhanA kAraNa hovAthI, zubhAzubha karmo sAthe rAga ane saMsargano niSedha karavAmAM Avyo che.' lyo ! ahIM to zubhAzubha karma lIdhuM che hoM ! paNa enA kAraNo bhAva (Adi) cAre AvI gayA. AhA..hA...! pelA AmAMthI vizeSa kADhe che ne ! ema ke, ahIM karma kIdhuM che, kaMI zubhAzubha bhAva (nathI kahyA). paNa e khulAso karyo ne ! "amRtacaMdrAcArye" pote karyo. (to kahe) 'amRtacaMdrAcArye' ema kahyuM che paNa 'kuMdakuMdAcAryadeva' to karma ja kahe che. paNa I karmamAM badhuM AvI gayuM. zubhAzubha bhAvakarma, jaDakarma, enA phaLa ane baMdhamArgano Azraya. e zubhano Azraya e baMdhamArgano Azraya che. AhA..hA...!
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 gAthA 147 duniyAthI vilakSaNa lAge. ane A duniyAnI hoMzuM. AhA..hA..! emAMthI aTakIne rokAI javuM. AhAhA..! tyAM aTake che enuM rokAvuM (ane) ahIM AvIne rokAI javuM. AhA...hA....! zubha-azubha bhAva beya eka ja prakAranA che mATe eno rAga (na karavo) ane vANIthI paNa kaMIka ThIka che ema na kahevuM. eno paricaya - saMsarga ja na karavo. AhA..hA..! kAyA ne vANI ne mana - traNethI (saMsarga na karavo). AhA..hA..! rAga ane saMsargano niSedha karavAmAM Avyo che. kemake "rAga ane saMsarga baMdhanA kAraNa hovAthI." ema. rAga ane saMsarga baMdhanA kAraNa hovAthI zubha-azubha karmono niSedha karavAmAM Avyo che. AhA..hA...! ahIM to jarIye Azraya karavAlAyaka che ema kAMI kahyuM nathI. nizcayamAM jarI madada kare ema kAMI kahevAmAM AvyuM nathI. ane kyAMka kyAMka kahevAmAM AvyuM hoya che to sAdhanane oLakhAvyuM che. aMdara sAdhana - rAga koNa che ? jyAM nizcaya sAdhya pragaTyuM che tyAre tyAM rAga koNa hato ? ema naigamanayathI vAta kare ane kAM vartamAna che tene upacArathI kare. pUrvanA rAgathI thayuM ema kahe to I naigamanayathI kahyuM ane vartamAna rAga che tenAthI kahe to e upacArathI kahyuM. AhA...hA...! Ama che. mumukSu :- svAdhInatAno nAza thAya che. uttara :- svAdhInatAno nAza thAya che. eno artha I ke, potAno ghAta potAthI thAya che. puNya ane pApamAM svAdhInatA, svataMtratAno nAza thAya che. ene baMdha kIdhuM ne ! baMdhanuM kAraNa che eTale eno artha eno ghAta thAya che). e baMdhanuM kAraNa che eTale svAdhInatAno nAza che, ema. svataMtratA je zuddhatA thavI joIe (e na thaI. A.hA..hA....! svAdhInatAno nAza thAya, potAno ghAta potAthI thAya eno artha I. ema. ghAta thAya che ne ! ene baMdhamAM nAkhI dIdhuM. AhAhA...! zubha-azubha bhAva beyAmAM) zAMtino ghAta thAya che, AtmAnA svabhAvanI zuddha paryAyano ghAta thAya che. AhAhA....! eTale ke utpanna thatI nathI teno ghAta thAya che. AhA...hA..! zubha ane azubha bhAva utpanna thAya che tyAM zuddha bhAva utpanna thato nathI tethI teno ghAta thAya che. e svAdhInatAno nAza che, ema. AhAhA...! AkaruM paDe jagatane ! mumukSu :- sAdhakane zubhabhAva vakhate zuddhi vadhI jAya che. uttara :- dhULamAMya vadhatI nathI. I to bIjI vAta kare che. samyagdarzana che, dRSTi zuddha (svabhAva) upara paDI che, zuddha upara vizeSa (sthira thAya che) ene je zubhabhAva che emAM jarI azubha (bhAva) ghaTyo che. ema. ene (mATe te vAta che). chatAM zubhabhAva che e che to baMdhanuM kAraNa paNa 'sane sane e mokSamArgamAM Ave che ne ! ane eTale svabhAvanI dRSTi thaI che. zubhAzubha bhAva baMdhanuM kAraNa che. trikALa zuddha caitanyamUrti te muktinuM kAraNa che. evo anubhava, samyagdarzana thayuM che. ene mATe e vAta karI che. tyAM zubha che emAM
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 samayasAra siddhi-6 azubha ghaTe che. mithyAtva TaLyuM che ane samakita thayuM che e apekSAe pelA zubhamAM azubha ghaTe che ema kIdhuM che. paNa jyAM hajI zubha ke azubhane be mAne e to hajI mithyASTi che. AhA...hA...! ene to zubhamAM azubha ghaTatuM paNa nathI kAraNa ke mULa azubha mithyAtva to paDyuM che. zubhabhAva ane azubhabhAva banne(mAM) phera che evo mithyAtvabhAva to paDyo che. AhAhA...! ghaNe ThekANe evuM Ave. "jayasenAcAryadevanI TIkAmAM Ave. vyavahAra sAdhana che, nizcaya sAdhya che. I to che enuM jJAna karAvyuM, bApu ! AhAhA..! lokone "jayasenAcAryadevanI TIkA ThIka paDe. te di "jJAnasAgare enA artha karyA ne ! "jayasenAcAryadevanI TIkAnA (artha karyA. ane vidyAsagare paNa e karyuM che, eNe emAMthI badhA pada lIdhA che. A..hA...! bApu ! dhruva pote aMdara svataMtra caitanya (dravya che). rAga thAya, Ave, hoya che paNa e Azraya karavAlAyaka che ke jarIye lAbhadAyaka che ema nathI. jJAnIne paNa rAga Ave, azubha rAga Ave, zubha rAga Ave paNa ahitakara jANIne, heya jANIne, duHkharUpa jANIne dRSTimAMthI choDe che. AhA...! ene dRSTimAMthI choDe che. e asthiratAmAM AvI gayA che. AhA...hA...! ( gAthA-148thI149) athobhayaM karma pratiSedhyaM svayaM dRSTAntena samarthayate . jaha NAma ko vi puriso kucchiyasIlaM jaNaM viyaannittaa| vajjedi teNa samayaM saMsaggaM rAgakaraNaM c||148|| emeva kammapayaDIsIlasahAvaM ca kucchidaM NAeM / vajjati pariharaMti ya tassaMsaggaM shaavrdaa||149|| yathA nAma ko'pi puruSaH kutsitazIlaM janaM vijJAya / varjayati tena samakaM saMsarge rAgakaraNaM c||148|| evameva karmaprakRtizIlasvabhAvaM ca kutsitaM jnyaatvaa| varjayanti pariharanti ca tatsaMsarge svabhAvaratAH / / 149 / /
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 148 thI 149 3pa yathA khalu kuzalaH kazcidvanahastI svasya bandhAya upasarpantIM caTulamukhIM manoramAmamanoramAM vA kareNukuTTanI tattvataH kutsitazIlAM vijJAya tayA saha rAgasaMsargo pratiSedhayati, tathA kilAtmA'rAgo jJAnI svasya bandhAya upasarpantI manoramAmamanoramAM vA sarvAmapi karmaprakRti tattvataH kutsitazIlAM vijJAya tathA saha rAgasaMsargoM prtissedhyti| have, bane karma niSedhavAyogya che e vAtanuM bhagavAna kuMdakuMdAcArya pote ja dakhaMtathI samarthana kare che : jevI rIte ko puruSa kutsitazIla janane jANIne, saMsarga tenI sAthe tema ja rAga karavo parita; 148. ema ja karamaprakRtizIlasvabhAva kutsita jANIne, nija bhAvamAM rata rAga ne saMsarga teno parihare. 149. gAthArtha :- (yathA nAma jema [oDapa puruSa: koI puruSa iiAzIta kutsita zIlavALA arthAt kharAba svabhAvavALA (na] puruSane [vijJAya] jANIne tenA samab] tenI sAthe siM 2 rAvaraVi] saMsarga ane rAga karavo virnayati] choDI de che, vim va vA tevI ja rIte svimavaratA:] svabhAvamAM rata puruSo rmiprakRtizInarUmAvaM] karmaprakRtinA zIla svabhAvane ruitiM kutsita arthAtu kharAba (jJAtvA] jANIne tiif, tenI sAthe saMsarga virnayattiA choDI de che piriharanti nA ane rAga choDI de che. TIkA - jema koI kuzaLa vana-hastI potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI suMdara mukhavALI manorama ke amanorama hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI, tevI rIte AtmA arAgI jJAnI thayo thako potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI (udayamAM AvatI) manorama ke amanorama (zubha ke azubha) - badhIye karmaprakRtine paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI. bhAvArtha :- hAthIne pakaDavA hAthaNI rAkhavAmAM Ave che; hAthI kAmAMdha thayo thako te hAthaNIrUpI kUTaNI sAthe rAga tathA saMsarga kare che tethI pakaDAI jaIne parAdhIna thaIne duHkha bhogave che, ane jo catura hAthI hoya to tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI; tevI rIte ajJAnI jIva karmaprakRtine sArI samajIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga kare che tethI baMdhamAM paDI parAdhIna thaIne saMsAranAM duHkha bhogave che, ane jo jJAnI hoya to tenI sAthe rAga tathA saMsarga kadI karato nathI.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 gAthA-148 thI 149 u52 pravacana samayasAra siddhi-6 148-149 (gAthA). 'have banne karma niSedhavAyogya che e vAtanuM bhagavAna kuMdakuMdAcArya pote ja dRSTAMthI samarthana kare che H- peluM to 'amRtacaMdrAcAryadeve' siddha karyuM hatuM. AhA..hA...! NAma ko vipuriso kucchiyasIlaM jaNaM viyANittA / vajjedi teNa samayaM saMsaggaM rAgakaraNaM ca / / 148 / / emeva kammapayaDIsIlasahAvaM ca kucchidaM NAduM / vajjaMti pariharaMti ya tassaMsaggaM sahAvaradA / / 149 / / jevI rIte ko puruSa kutsitazIla janane jANIne, saMsarga tenI sAtha tema ja rAga karavo pirataje; 148. ema ja karamaprakRtizIlasvabhAva kutsita jANIne, nija bhAvamAM rata rAga ne saMsarga teno pirahare. 149. AhA..hA...! jema koI kuzaLa vana-hastI...' vanano hAthI, paNa DAhyo, kuzaLa. potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI suMdara mukhavALI manorama ke amanorama hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne...' AhA...hA...! jema koI kuzaLa... DAhyo. vanano hAthI. DAhyo vanano hAthI - kuzaLa. potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI suMdara mukhavALI...' eTale anukULa hAthaNI. manorama ke amanorama hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne...' AhA..hA...! te kuzaLa hAthI beyane bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI... yasenAcAryadeva'nI saMskRta (TIkAmAM) ema AvyuM (che) ke, vacanane. mana, vacana ne kAyA traNa nAkhyA che saMsargamAM. paramArthe bUrI jANI...' hAthaNI manorama - anukULa hoya ke pratikULa ho. AhA..hA...! tenI sAthe rAga ke saMsarga karato nathI....' tevI rIte AtmA arAgI jJAnI thayo thako.' pelo kuzaLa (lIdho hato). A arAgI AtmA AnaMda, jJAnasvarUpa che. AtmA vItarAgasvarUpa che te rIte vItarAgI paryAyane karato thako. arAgI jJAnI thayo thako...' AhA..hA...! potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI udayamAM AvatI)...' kahe che, bhale puNyano udaya Ave. AhA..hA...! ke pApano udaya Ave, beyane samikatI baMdhanuM kAraNa jANe che. puNyano udaya Avyo eTale ema ke paisA thayA ne A badhuM kuTuMba ne kabIlA jAmyuM... ene e duHkharUpa lAge che. AhA..hA...! arAgI jJAnI thayo thako potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI...' (eTale ke) udaya.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 148 thI 149 karmano udaya Ave ne ! sattAmAMthI samIpa Avyo ne ! "manorama ke amanorama (zubha ke azubha) - badhIye karmaprakRtine.... AhAhA....! cAhe to puNyanI prakRtino udaya Avo ke cAhe to pApa prakRtino udaya Avo, (badhuM) Ave. (bannene paramArthe bUrI jANIne." beya prakRtinI vAta lIdhI che. emAM bhAva AvI gayA. "paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI." A..hA...! bhAvArtha - "hAthIne pakaDavA hAthaNI rAkhavAmAM Ave che; hAthI kAmAMdha thayo thako..." (arthAtu) kAmane vaza thayo thako. hAthaNIrUpI kUTaNI sAthe rAga tathA saMsarga kare che." rAga kare che ane enI sAthe bhASA kare. hAthI Ama gala. gala. gala bhASA bole che ne ! Ama anukULa bole. AhA..hA..! tethI pakaDAI jaIne parAdhIna thaIne duHkha bhogave che...." e hAthI hAthaNInI anukULatAnA... AhAhA..! ke pratikULa hoya, lyo ! beyanI sAthe rAga ane saMsarga kare (to) e pakaDAI jaIne parAdhIna thaIne duHkha bhogave che...." A.hA..! ane jo catura hAthI hoya." A.hA....hA..! "to tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI." bhale anukULa manorama hAthaNI hoya topaNa te catura DAhyo hAthI enI sAthe rAga ane anukULa bhASA bolato nathI. hAthI bole che ne ! gula... gula. gula... Ama hAthaNI mATe anukULa bhASA (bole). AhA..hA...! paNa catura hAthI) "rAga tathA saMsarga karato nathI." AhA..hA...! tevI rIte ajJAnI jIva karmaprakRtine sArI samajIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga kare che." AhA..hA.! ajJAnI kamanI puNyaprakRti anukULa dekhIne, hamaNAM amane badhuM sukha che, karmano udaya anukULa che, kuTuMba-kabIlA badhA anukULa che, dhaMdho paNa bahu sAro cAle che.. AhA...hA...! munimo paNa badhA sArA maLyA che. mumukSu :- pramANika munima maLyA che. uttara :- pramANika munimo maLyA che. emAM paNa zuM dhULa thayuM ? AhAhA...! munimo pramANika che, chokarAo paNa DAhyA jAgyA che, choDIyuM paNa sAre ThekANe paDI che, badhI rIte hamaNAM sukhI chIe ! ema ajJAnI ajJAnamAM AvA vikAranA rAgamAM ane vANInI anukULatAmAM pakaDAya jAya che. AhA..hA..! have AvA to cokhkhA lakhANa che chatAM paNa jyAM hoya tyAM lAkaDA pAchA nAkhe. ajJAnI jIva karmaprakRtine sArI samajIne.." puNyano udaya nirogatA. zAtAno udaya, jazakIrtino udaya.. A..hA...hA.... bahAranI badhI sAmagrI, jevI joIe evI, hAthI, ghoDA. enA hAthI, ghoDAnA badhA sAmAna sonAnA ne rUpAnA ! AhAhA...! ajJAnI e karmaprakRtinA phaLane sArI jANIne. e to karma prakRti thaI. tAro svabhAva kyAM Avyo tyAM ? A.hA..! 'karmaprakRtine sArI samajIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga kare che. loko paNa evuM kahe
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 samayasAra siddhi-6. ke... AhAhA! hamaNAM ame sukhI chIe, badhI rIte dhaMdhA-pANImAM avaLuM nAkhIe to savaLuM paDe che). "cImanabhAI ! AhA..hA..! ema ke, pAsA avaLA paNa nAkhavA jaIe tyAM savaLA paDe che. amAre hamaNA evI sarakhAI che. zenI paNa che? AhAhA....! chokarAo paNa moTA karoDopatine gharethI dIkarIo paraNyA che. pAMca-pacIsa lAkha rUpiyA laIne AvyA che. badhI rIte amAre hamaNA sukhI chIe. duHkhI (che). AhAhA..! che duHkhI ane mAne che sukhI ! AhAhA..! tyAM para taraphanA valaNavALo bhAva ja duHkha che. A..hA...! A ThIka che. AhA...hA..! - ekalo rogI mANasa koI gharamAM bIju mANasa na hoya, ghara na hoya, jhUMpaDI na hoya. AhA...hA....! eka mANasane joyo hato, 'vaDIyAmAM ! savAramAM vahelA dizAe jAtA hatA. ekalo (hato) ne roga hato, koI ghara nahi, makAna nahi, bAyaDI-chokarA nahi. kokanuM makAna hatuM emAM khUNe beTho beTho roto hato. savAramAM vahelA dizAe jaIe ne ! "vaDIyA'.... vaDIyA" ! tyAM koka makAnane khUNe garIba mANasa hato). amane dekhIne ema thAya ne ke) puNyavaMta che. eTale ekadama rovA maMDyo. ekalo mANasa ane TADha - ThaMDI, aMdhAruM, koI nahi ne rogI. eka makAnane khUNe beTho beTho roto hato). AhAhA...! rahevAnA makAna nahi, sUvAnA sthaLa - jamIna. AhAhA...! zarIramAM roga (hoya) ane loko pratikULa mAne che. ane pAMca-dasa lAkhanA moTA makAna hoya, Ama havA nAkhe, garamI Ave tyAM paMkhA (cAlu kare), atyAre to paMkhA karyA che ne ! vIjaLInA paMkhA phare, phara.2. phara.2.! havA Ave, havA ! bahAranI havA karatA aMdaranI havA Ave. hAza! ema je mAne che ke, ame kAMIka sarakhAImAM chIe.... AhAhA..! e ajJAnI jIva prakRtine sArI samajIne. koIpaNa prakRtinuM phaLa (ho). emAM anukULa hoya zuM ? o..ho..ho.! audArika zarIra maLe, bhagavAnane to pahelethI parama audArika zarIra maLe. lyo ThIka ! tIrthakarane to pahelethI parama audArika zarIra hoya). AhAra hoya ane nihAra na hoya. AhA...! pANI hoya ne pezAba na hoya. AhA..hA.chatAM temAM kyAMya ThIka che ema e mAnatA nathI. AhA...hA...! tIrthakara jIva traNa jJAna laIne Ave che. keTalAka kSAyika samyagdarzanAdi laIne Ave).. AhA...hA....! evI sthitimAM kyAMya ene ThIka che, A parama audArika zarIra maLyuM ne khorAka laIe chatAM dasta nahi, pANI pIe chatAM pezAba nahi, roga mATenI davA nahi. janmathI hoM ! AhA...hA....! paNa e samakitI bhagavAna to mAtAnA peTamAM samakita laIne Ave che. AhA...hA...! kyAMya evI cIjane e ThIka che ema mAnatA nathI. AhA..hA..! eTalI anukULatA ! mAtAnA peTamAM paNa tyAM deva emane rahevAnuM sthAna anukULa karI daye che. AhAhA...! e bahAra Ave tyAre ATalI anukULatA, IndrANI ubhI hoya. traNa jJAnanA dhaNI che. traNa jJAnamAM badho khyAla Ave
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 148 thI 149 39 che. kyAMya emAM ThIka che. AhA..hA..! anukULa che ema e mAnatA nathI. AhA..hA... ane samakitI ekalo vAMDho makAna vinAno rogI kSaya roga lAgu paDyo hoya. AhAhA.... chatAM samakitI tene kharAba che ema mAnato nathI. AhA..hA...! che e jJAnamAM jaNAya che, jJAna jANe che ke, Ama che basa. bAkI kAMI che nahi. AhA..hA...! ATalo badho phera ! dRSTi evI sRSTi ! jene caitanya bhagavAna upara dRSTi paDI che ene bAhyanA anukULa ne pratikULanA DhagalA hoya topaNa ene sRSTi nAma zAMtinI utpatti hoya che. A..hA...hA....! ajJAnIne anukULatAnA DhagalA hoya to dRSTi mithyA che eTale emAM ene premanA vANalA vAvyA. pacIsa varasathI sukhI chIe, zarIramAM roga Avyo nathI, sUMTha copaDI nathI, sUMTha paNa copaDI nathI evuM niroga (zarIra) che. zuM paNa emAM thayuM ? A.hA...hA...! e badhA pugalanA cALA (che), prabhu ! AhA..hA..! A..hA..hA...! paNa beyamAM dharmI kyAMya anukULapratikULa che ema mAnato nathI. AhAhA...! kemake jene AtmA jJAnasvarUpa prabhu vItarAgamUrti jyAM dRSTimAM Avyo ane A anukULa ne pratikULamAM kyAMya bemAM phera che, ema e mAnato nathI. AhA..hA....! tyAre pelAmAM kahyuM che ne ! jyAM suthI zarIramAM roga na Ave, indriya hiNI na paDe, jIrNatA na Ave tyAM sudhImAM Atmahita kare le). e to enA puruSArthanI nabaLAInI ugratA batAvavA kahyuM che. enAthI jarAvasthAmAM (Atmahita) na thAya ane roga avasthAmAM na thAya, e pratikULa che mATe (na thAya ema nathI). AhAhA...! Ave che ne ! "mokSa pAhuDamAM Ave che, "cha DhALAmAM Ave che. AhA...hA...! mAragaDA bahu judA, bhAI ! AhA..hA...! A zabdo zvetAMbaranA "dazavaikAlika"nA che. indriyo hiNI na paDe, roganI vRddhi dekhAya nahi.. AhA.hA...avasthA jIrNa na thAya, indriyo hiNI na paDe.. AhA..hA..! tyAM dharma karI leje. eno artha che ke, eTalI anukULatAmAM dharma thAya ema che ? pachI pratikULatAmAM dharma na thAya. e to eka vairAgyathI vAta karI. pAcho eno artha evo lya ke, juo ! anukULatAmAM dharma karI le, pratikULatAmAM dharma nahi thAya. ahIM to kahe che ke, pratikULatA ne anukULatA banne eka jAta che. AhAhA...! paga cAlI zake nahi, pagaluM bharI zake nahi. amAre "jIvarAjajI' atyAre juo, khATale paDyA che, paga bharI zake nahi, besI zake nahi. dararoja savAre jaIne ekavAra kahIe, jJAyakasvarUpa che, bhAI ! dhyAna rAkhaje, bApA ! A zuM che I bhUlI jajo. jora batAve, hoM ! vAraMvAra mAro ekalo pAriNAmikabhAva che) e huM yAda karuM chuM ema kahe. AhA...! doDha mahinAthI Ama paDyA che. pezAba ne jhADA pathArImAM thAya). e pratikULatA che mATe mane dharma na thaI zake ane enA pratye dveSa thAya. A..hA..hA...! ema nathI.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 samayasAra siddhi-6 ahIM to kahe che ke, karmaprakRti sArI, bahAramAM Ama anukULatA Ave.. AhA..hA...! ekane jyAM hukama kare tyAM hajAra hAjara thAya. zuM joIe che prabhu pANI ? ene ThekANa barapha Ape, AIsakrIma Ape. kaho, "cImanabhAI ! tamArA zeThanuM tame ghaNuM badhuM joyuM haze, nahi? AhA..hA..! pacAsa karoDa rUpiyA ! atyAre moTo mANasa vaiSNava, "muMbaI' ! A..hA...hA...! zuM che paNa emAM ? jyAM hoya tyAM dukAno, munimo sArA, pedAza sArI Ape, hoMgakoMgamAM dukAna, makAna, phalANAmAM dukAna, DhIkaNAmAM dukAna. "madhu', "zAMtibhAIno bhAI kaheto, emanI dukAna hoMgakoMgamAM che. dukAnanuM nAma "kevaLacaMda ne? zuM hatuM? "kIlAcaMda devacaMda ! tyAM hoMgakoMgamAM paNa che. ahIM lAkhonI pedAza che. pelAnI pedAza moTI haze, pacAsa karoDa rUpiyA ! paNa ethI zuM ? areemAM AtmAne zuM ? AhAhA...ajJAnI anukULatAmAM rAga kare che ane pratikULatAmAM dveSa kare che. e beya to prakRtinA phaLa che, emAM ekamAM rAga ne ekamAM dveSa (karavo) eno artha zuM ? kahe che. AhA..hA...! tethI baMdhamAM paDI..." AhA..hA...! e anukULatAnA zarIra ne vANI Adi sAdhana joIne, prakRtinA badhA phaLa anukULa hoya ane zarIramAM roga (hoya) ne vANI bolI zakAya nahi, bahAranA pratikULa sAdhana hoya).. AhA..hA...! ekalo mANasa hoya, paNa narakano nArakI lyo ne ! sAtamI narakano nArakI ! AhAhA...! samyagdaSTi hoya ene) eTalI pratikULatA hoya) ke, teMtrIsa sAgara pANInuM biMdu nahi, AhArano kaNa nahi, zItaLatAno pAra nahi. zItaLatA te zItaLatA ! AhA..hA...! e to eka zarIra sahana kare, chatAM AyuSya hoya tyAM sudhI enuM kAMI na thAya. AhAhA...! chatAM e vakhate samyagdaSTi.. AhA..hA...! evI sAtamI narakanI pratikULatAne jANavA lAyaka mAne che. enA pratye dveSa (thato nathI ke, A pratikULa kema ? have anukULa prakRti Ave to ThIka (ema thatuM nathI). AhA...hA....! eka kora sAtamI narakano nArakI ane eka kora "rAvaNa ! sphaTikamaNinA baMgalA ! beya sarakhA che. AhA...hA...! beya pudgalanA nATaka che. AhAhA...! emAM prabhu AtmA kyAMya Avyo nahi. AhA.hA! ema baMdhamAM paDI parAdhIna thaIne..." AhA...hA...! "saMsAranAM duHkha bhogave che..." e sphaTikamaNinA baMgalA ane hajAro rANIo khamA khamA kare. A..hA..! duHkhI che. are..! A dRSTi che. daSTi ane svIkAre ke mane anukULa che. pelo dRSTino svIkAra kare) ke, sAtamI narakano nArakI kahe, A mane pratikULa che. to kahe che), nA. AhA..hA...! ahIM tRSA lAge tyAM ThaMDA baraphanA pANI, mosaMbInA (rasa) maLe, tyAM teMtrIsa sAgara sudhI pANInuM eka) biMdu na maLe. chatAM e to prakRtinA phaLa che, prabhu ! AhAhA..! e jaDano saMsAra che. emAM prabhuAtmA nathI. AtmA enAthI judo che. AhA...! evA bhAnamAM.. AhAhA...! ene parAdhInatA thatI nathI. ane ajJAnI baMdhamAM paDI, parAdhInatAnuM) duHkha bhogave che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 148 thI 149 41 ane jo jJAnI hoya." eTaluM AvyuM, joyuM ? "to tenI sAthe..." sAtamI narakanI pratikULatA hoya) ane rAvaNanI sphaTikarananA makAnanI anukULatA! AhA..hA.! "jJAnI hoya to tenI sAthe rAga tathA saMsarga kadI karato nathI. kadI karato nathI). AhA...hA....! mumukSu :- jJAtA-daSTA rahe. uttara:- e jANanAra, dekhanAra (sAthe) bhego AnaMda che ne ! AnaMda.. AnaMda. AnaMda.. anaMta guNanI vyaktatA aMze pragaTa thaI gaI che. AhA..hA..hA....! anaMta guNanI aMze vyaktatA pragaTa thaI che. enA astitvanA svAmipaNe A vAtano svAmi thato nathI, eno dhaNI thato nathI. tene jJAtA-daSTA tarIke jANe. AhAhA..! evI vastu che. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) AhAhA ! dRSTinAM viSayamAM paryAya che ja nahi ! paNa paryAya che ja nahi-kAMI vastu ja nathI ema nathI. paryAya paryAyamAM che ema jANavuM joIe. paryAya dravyamAM nathI paNa paryAya paryAyamAM che. paryAyane je abhUtArthaasatyArtha kahI hatI-gauNa karIne paryAya nathI ema kahyuM hatuM te to paryAyamAM che tene paNa dRSTinAM viSaya vakhate gauNa karIne abhUtArtha kahI che. teno matalaba ema nathI ke payaya dravyamAM che ane ema paNa nathI paryAya paryAyamAM paNa nathI. jhINI vAta che bApu ! dravya be prakAranuM che : eka to pramANanuM dravya ane bIjuM dRSTinA viSayanuM dravya. pramANamAM dravyamAM dravya ane paryAya baMneno samAveza thAya che. jyAre dRSTinAM viSayanuM dravya to trikALI dhruva che, temAM paryAyano samAveza ja nathI. nizcayathI to dravya trikALI dhruva ja che, temAM paryAya che ja nahi - te dRSTinAM viSayanuM dravya che. temAM paryAyane bheLavatAM te pramANanuM dravya thAya zrotA :- dravya ane paryAyamAM bheda che ? pUjya gurudevazrI :- dravya ane paryAyamAM sarvathA bheda che. dravya sarvathA trikALI nitya che ane paryAya sarvathA anitya che. dravya kathaMcit nitya ane kathaMcit anitya che-ema nathI. paryAya sarvathA dravyamAM-trikALI dhruvamAM paNa nathI. paryAya paryAyamAM to che, paryAya paryAyamAM paNa nathI ema nathI. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma navembara-2006
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 samayasAra siddhi-6 hhhhhhhnd gAthAlapatra ) athobhayaM karma bandhahetu pratiSedhyaM cAgamena sAdhayati - ratto baMdhadi kammaM muccadi jIvo viraagsNptto| eso jiNovadeso tamhA kammesu mA rjj||150|| rakto badhnAti karma mucyate jIvo virAgasamprAptaH / eSo jinopadezaH tasmAt karmasu mA rajyasva / / 150 / / yaH khalu rakto'vazyameva karma badhnIyAt virakta eva mucyetetyayamAgamaH sa sAmAnyena raktatvanimittatvAcchubhamazubhamubhayaM karmAvizeSeNa bandhahetuM sAdhayati, tadubhayamapi karma pratiSedhayati vA have, banne karmo baMdhanAM kAraNa che ane niSedhavAyogya che ema AgamathI siddha kare che : jIva rakta bAMdhe karmane, vairAgya prApta mukAya che, -e jina taNo upadeza; tethI na rAca tuM kamA~ viSe. 150. gAthArthaH- rivara: nIvaDa] rAgI jIva viru karma rvijJAti bAMdhe che ane virANaprAta:] vairAgyane pAmelo jIva gumAvya] karmathI chUTe che-pR:] A ninopaddeza:] upadeza che; tiraHI] mATe he bhavya jIva !) te vikarma karmomAM mAM khyA prIti-rAga na kara. TIkA - "rakta arthAt rAgI avazya karma bAMdhe ane virakta arthAt virAgI ja karmathI chUTe evuM je A Agamavacana che te, sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe zubha ane azubha bane karmane avizeSapaNe baMdhanA kAraNa tarIke siddha kare che ane tethI bane karmane niSedhe che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 150 49 pravacana naM. 231 gAthA150, zloka-103, 104 ravivAra, vaizAkha vada 9, tA. 205-1979 ('samayasAra, gAthA-15O) che ? vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubhakarma. ema. peluM jaDakarma ema nahi. AvA zubhabhAvo je che ene ahIMyAM zubhakarma kahevAmAM AvyA che. vatanA, tapanA, nimayanA, zIlanA e bhAva che, zubhabhAva (che) ene paNa ahIMyAM karma tarIke kahevAmAM AvyA che. joke eka ThekANe evuM kahyuM ke, enI je kriyAo che te karma che ane eno bhAva che te zubha upayoga che. "kaLazaTIkAmAM ema kahyuM che. paNa eno artha Ino 150. bane karmo' bane karyo eTale I. vrata, niyama, zIla, tapa, hiMsA, jUThuM, corI, viSayavAsanA beya bhAva karma kahevAmAM Ave che ane e AtmA nahi, AtmAnI jAta nahi. AhA...hA..! "bane karmo baMdhanAM kAraNa che. vrata, niyama, tapa, zIla e badho zubhabhAva baMdhanuM kAraNa che. A..hA...! "ane niSedhavAyogya che." pAchu ema AvyuM che. baMdhanA kAraNa che ane niSedhavA yogya che. enAthI AtmAne lAbha thAya e vAta to nahi paNa niSedhavA lAyaka che. AhA..hA...! mumukSu :- nukasAnakAraka kahyuM che. uttara :- nukasAna che. AgaLa kaLazamAM Avaze. aMdara eka kaLaza che ne ? ema ke, ghAtanuM kAraNa nathI paNa Ama che. Ave che ne eka (kaLazamAM) ? 108 (kaLaza). "karma mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM hovAthI te pote ja baMdhasvarUpa hovAthI ane te mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa hovAthI..." e juduM. eka nAno kaLaza che. yAda Ave to Ave ne ! zuM kIdhuM I ? A to kaLazamAM che. ghAta karanAruM che, niSedhavA yogya nathI, ghAta karanAruM che ema che. tirodhAI e to che. A to kaLazamAM eka zabda che. (16 1-163 gAthAno bhAvArtha) "pahelAM traNa gAthAomAM kahyuM hatuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvonuM-samyaktvAdinuM-ghAtaka che. pachInI eka gAthAmAM ema kahyuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. A chellI traNa gAthAomAM kahyuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvosvarUpa che..." e che paNa eka kaLazamAM kyAMka che. eka kaLazamAM kayAMka ekadama (lakhyuM che). e kayAMka AvI gayuM haze. Ave tyAre kharuM. ahIM to kahevuM che ke, banne baMdhanA kAraNa che ane niSedhavAyogya che "ema AgamathI siddha kare che - Agama eTale vItarAganI vANI. jinezvaradevanI AgamanI vANImAM Ama che ema kahe che. traNa prakAra kahyA. baMdhanA kAraNa che, niSedhavA yogya che ema AgamanI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 samayasAra siddhi-6. vANI che. sarvajJa paramAtmA, enI divyadhvani je Agama, enuM pramANa che. 150 (gAthA). ratto baMdhadi kammaM muccadi jIvo viraagsNptto| eso jiNovadeso tamhA kammesu mA rajja / / 150 / / nIce harigIta. jIva rakta bAMdhe karmane, vairAgyaprApta mukAya che, e jina taNo upadeza; tethI na rAca tuM karmo viSe. 150. enI TIkA. "rakta arthAt rAgI avazya karma bAMdhe..." A..hA...! cAhe to e zubharAga ho ke azubharAga ho. dayA, dAna, vrata, tapano bhAva ho, hiMsA, jUThuM, viSayano bhAva ho banne rAgI che, banne rAga che ane rAgI jarUra karma bAMdhe. A.hA.! vairAgya pAmela - vairAgI eTale puNya, zubha-azubha bhAvathI chUTavuM enuM nAma vairAgya che. vairAgya (eTale A bAyaDI. chokarA choDyA ne dukAna choDI mATe vairAgI che ema nahi. AhA...hA...! vairAgya ene kahe che ke, je puNya ane pApa, zubha-azubha bhAva, rAga, enAthI virakta che tene vairAgya kahe che. AhAhA...! bahArathI koI kuTuMba-kabIlA choDI, dukAna choDI beTho eTale) vairAgI che ema nahi. AhAhA...! e to 'nirjarA adhikAramAM AvyuM che ne ! jJAna-vairAgya zakti. astipaNe je bhagavAna pUrNAnaMda che tenA astitvano, sattAno, bhUtArthano, jJAyakano je zraddhA ne jJAnabhAva (thayo) te jJAna. ane puNya ne pApa, zubhAzubha bhAvathI virakta te vairAgya. jJAna ne vairAgya be zakti samakitIne kAyama hoya che. ema tyAM kIdhuM che. vastusvarUpa je pUrNAnaMda prabhu ! A..hA...! pUrNa zuddha caitanya jJAyaka ! anaMta atIndriya guNamaNi ratnanI khANa ! A..hA...! evo je bhagavAna AtmA, enuM jJAna (te jJAna). ane zubha ke azubha bhAvathI vairAgya, e rAgathI rahita te vairAgya AhA..hA..! e ahIM kahe che, "rAgI avazya karma bAMdhe ane virakta arthAt vairAgI ja karmathI chUTe vairAgI ja (kahyuM che). e zubha-azubha bhAvathI jene chUTavuM che, vairAgya che e vairAgI karmathI chUTe che. rAgI puNya, dayA, dAna, vratanA pariNAmavALo chUTe che ane chUTavAmAM madadagAra che ema nathI. AhA...hA... virakta - vairAgI ja karmathI chUTe che. puNya-pApamAM je rakta che te baMdhAya che ane zubha-azubha bhAvathI je virakta che (te chUTe che). rakta che te baMdhAya che, virakta che te chUTe che. virakta nAma tyAMthI chUTyo, nivRtta thayo che. AhA...hA...! bahAranI nivRtti lIdhI eTale e vairAgI che ema nahi. AhAhA...! aMdaranA zubha ne azubha bhAva, enAthI je virakta nAma vairAgya che... AhAhA....! te ja karmathI chUTe che. evuM je A Agamavacana che." juo ! mUTha pAThamAM Inovo che ne ! jinano e upadeza che. bhagavAna trilokanAtha tIrthakaro e jinezvaradevano e upadeza che. e upadeza
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 150 45 che I Agamavacana che. kemake "OMkAra dhvani suNI, artha gaNadhara vicAre ane temAMthI Agama race. I Agama jinavANI che. A...hA...! jinavANImAM eTale ke AgamamAM puNya-pApathI chUTavuM evuM vacana che. zubhAzubha bhAvathI kaMI lAbha thAya evuM vacana vItarAganA upadezamAM - vANImAM nathI. AhA..hA...! 'hIrAlAlajI" AvuM che. rAgI baMdhAya che ane vairAgI chUTe che - A be zabdo thayA. cAhe to puNya ane pApanA zubha-azubha bhAva (ho), e baMdhanane pAme che ane e zubhAzubha bhAvathI virakta vairAgI che) e karmathI chUTe che. AhA...hA.hA..! Ama to kahyuM ne ! vrata, niyama, zIla, tapa. cAre zubhakarma che, zubharAga che. e zubha karma che. AhAhA...! enAthI vairAgya prApta kare, enAthI virakta thAya ane AtmAnA svabhAvamAM rakta thAya. AtmA AnaMda, atIndriya AnaMda svabhAva, emAM rakta thAya ane puNya-pApathI virakta thAya. AhA..hA..! e karmathI chUTe che. AhA..hA...! A AkaruM paDe che. koI ThekANe pAchuM evuM lakhANa hoya kharuM (ke) vyavahAra che I sAdhana che. paNa I to nimittanA jJAna karAvyA, bhAI ! sAdhana to A rAtre jarI kahyuM hatuM. nahi ? aMtarAtmA te paramAtmAnuM sAdhana che. bahirAtmA e pUNya ane pApane potAnA mAnanAra bahiru je vastumAM nathI. cidAnaMda prabhu ! jJAnaghana prabhu ! emAM puNya ane pApanA bhAva nathI. AhA...hA..hA...! e puNya ne pApa emAM nathI. A..hA...! emAM je rAce che e baMdhanane pAme che. enAthI aMtarAtmA bhinna paDe che. pelo bahirAtmA thayo. zubharAgamAM paNa pote rAce che te bahiru che. bahiru vastumAM nathI temAM te rAce che. mATe te bahirAtmA che. A..hA...hA...! ane je vastumAM nathI tevA rAgamAM rAcato nathI ane vastunI astitvanI zraddhApUrvaka zubha-azubha bhAvathI je virakta che ane svarUpamAM rakta che te karmathI chUTe che. AhA...hA...hA...! AvuM svarUpa che. ahIM paMdara dinA apavAsa kare ne mahinAnA apavAsa kare tyAM moTA varaghoDA calAve, jANe eNe zuM karyuM ! bhAI ! paNa (e) baMdhanuM kAraNa che). zubha rAga ane emAM vaLI jo dharma mAne to mithyAtvanuM poSaNa che. je mithyAtvamAM anaMta bhava karavAnI tAkAta che. AhA...hA...hA...! evA bhAvamAM dharma mAnanAra mithyA nAma satyathI viparIta che. satya evo prabhu ! je rAga vinAno che evo satya prabhu ! enI dRSTi ane emAM raktatA (thavI) ane zubha-azubha bhAvathI viraktatA (thavI) te aMtarAtmA che. e aMtarAtmA paramAtmAnuM sAdhana kare che. rAga paramAtmAnuM sAdhana che ema nathI. mokSamArgamAM Ave che ne ! aMtarAtmA thaIne paramAtmAne sAdhe. AhA...hA..! eTale zubha-azubha rAga... AkaruM kAma bahu, bApu ! AhA..hA..! beyane eka jAta kahI ane AgamanuM vacana che ema kIdhuM. kuMdakuMdAcAryadeve' ema kIdhuM ke, " nivaso' (eTale
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 samayasAra siddhi-6. ke, jinano A upadeza - vANI che. A..hA..! TIkAkAra kahe che ke, e Agamavacana che hoM ! bhagavAnanuM vacana che ne prabhu ! AhA...hA...hA..! kemake prabhu vItarAga che. e vItarAga thavAno upadeza de. to e vItarAga thavAnA upadezamAM AgamanuM vacana e AvyuM ke, rAgathI virakta thA. rAgamAM rAca (~rAcavuM) e baMdhana ane ajJAna che. AhA..hA...! rAgamAM rAcavuM choDI bhagavAnamAM rAca ane rAgathI virakta thA, ene karmathI chUTe evuM AgamanuM vacana che. siddhAMtanuM A vacana che). cAre kora gotIne gota to A vacana - siddhAMta che ema kahe che. A..hA...hA..! cAre anuyoganI aMdaramAMthI gota to vacana to A che. AhA..hA...! ke, phalANAM anuyogamAM ema kahyuM che ke, A karmathI lAbha thAya. A...hA..! to ahIM kahe che ke, e Agamavacana nahi. AhA..hA..! je A Agamavacana che te.... eTale ? ke, rAgathI virakta thA eTale ? ke, "sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA niSedhapaNAne lIdhe. emAM kaMI ema na AvyuM ke, azubhano niSedha ane zubhano Adara (karavI). "sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe saMkSepamAM zubha ane azubha beyane bhAva AvyA. AhA...hA...hA..! prazna :- caraNAnuyogamAM paNa e che ? samAdhAna - cAre anuyogamAM badhe vItarAgatA kIdhI che. vyavahArathI upadeza Apyo che (ke), Ama karavuM, Ama kare. 'bhAvapAhuDamAM paNa ghaNuM kahyuM che ne ! "bhAvapAhuDamAM to bahu kahyuM che. SoDazakAraNa bhAvanAthI e tIrthakara gotra bAMdhe, paMca mahAvratanI pacIsa bhAvanA kare.. badhI vAtuM Ave che. e vyavahAranayathI tyAM jJAna karAvyuM che. e cIja che ne ! paNa che e baMdhanuM kAraNa. A.hA...! ema Agama - mULa AgamanuM nizcaya vacana, Agamano paramArtha upadeza to A che. pelo upadeza che I badho vyavahArathI jANavA mATe kahyo che. A..hA...! AdaravA mATenuM AgamanuM vacana A che. AhAhA...! A to bahArathI marI jAya tyAre samajAya evuM che. kyAMka bahAramAM rasa rahe, deva-guru-zAstramAM rasa rahe topaNa rAga (che) ane rAga te baMdhanuM kAraNa che). AhAhAhA...! mumukSu :- munine mahAvrata sahaja hoya. uttara :- hoya che chatAM baMdhanuM kAraNa che. sahaja hoya che eno artha ke, tyAM kartabuddhi - karavAlAyaka che nahi. ethI Ave che. ane jJAnanaye te pariNamana che mATe kartA che ema paNa kahevAya che. AhAhA...! chaThTha (guNasthAne) paMca mahAvratapaNe eTalo pariName che ne ! e pramAda che. ane pariName che mATe tene kartA paNa kahevAya che. pariNamananI apekSAe, karavAlAyaka che e apekSAe nahi. AhA...hA...! prazna :- baMdhanuM kAraNa barAbara che paNa niSedha kevI rIte karavo ? uttara :- niSedha che, ema kIdhuM ne! AgamanuM vacana che ke te) niSedha karavA lAyaka che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA150 47 mumukSu :- i guNasthAne to Avaze ne. uttara :- tyAM bhale kahyuM hoya. mumukSu :- i guNasthAne to Avaze ne. uttara :- guNasthAna paNa AdaravA lAyaka nathI. guNasthAna jIvamAM che ja nahi. 68 gAthA ! AhA..hA...! jaya yamAM vyavahA2 nizcaya muMcaI' tyAM eno artha I ke, bheda che. paNa tattvamAM - aMdara vastumAM e bheda nathI. AhA..hA..! cothuM, pAMcamuM, chaThThuM (guNasthAna) e tIrtha che. tIrtha che eTale enAthI ahIM pamAya che e prazna ahIM nathI. A..hA...! I avasthA che, eTaluM. e vyavahAra nathI ema nahi. ane e vyavahArathI bhinna bhagavAna tattva nizcaya che, emAM to e guNasthAnano bheda paNa nathI, mArgaNAsthAnanA bheda paNa nathI, jIva(sthAnanA) bheda paNa nathI. A..hA..hA...! jemAM kSAyikabhAva nathI... AhA..hA...! evo je bhagavAnaAtmA ! e ja aMta2mAM upAdeya tarIke, AdaraNIya tarIke, svIkAra tarIke, satkA2 tarIke mAnavA lAyaka che. AhA..hA..hA...! zuM thAya ? jagata pahoMcI na vaLe eTale kaMI vastu bIjI thaI jAya ? pahoMcI na zake eTale kAMI mArga bIjo thAya, bApu ! AhA...hA...! ahIM AcArya kahe che, sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe zubha ane azubha banne karmane avizeSapaNe baMdhanAM kAraNa tarIke siddha kare che...' emAM ema na levuM ke, puNya zubhabhAva vrata che e ThIka che. sAmAnyapaNe je rAgI kIdho emAM badhuM AvI gayuM. zubha ane azubha beya bhAva rAgIpaNAmAM AvI gayA. rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe zubha ane azubha banne karma...' eTale paryAya, banne pariNAma 'avizeSapaNe...' eTale sAmAnyapaNe baMdhanAM kAraNa tarIke..' beya sarakhA baMdhanA kAraNa che. AhA..hA...! 'avizeSapaNe...' (eTale) zubhabhAvamAM baMdhamAM kAMI phera che (ane) azubhamAM kAMI phera che ema nathI. avizeSa (eTale) sAmAnyapaNe zubha ane azubha beya kArya - kAma baMdhanAM kAraNa tarIke siddha kare che...' Agama. AhA..hA...! have AmAM carcA-vArtA kare. A..hA...! khANiyA'nI moTI carcA thaI che ne ! enI sAme A mUke che, 'baMsIdharajI'. 'jainadarzana'mAM moTuM cAlyuM che, lAMbu.. lAMbu.. lAMbu... (lakhANa Ave che). ahIM to vAMcyuM paNa nathI. jainadarzana"mAM (ema lakhe che ke), khANiyA'mAM Ama che ne Ama che ne Ama che. are... bhagavAna ! zuM thAya ? bApu ! A..hA...! ahIM to sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe zubha ane azubha banne karmane avizeSapaNe baMdhanAM kAraNa tarIke siddha kare che ane tethI banne karmane niSedhe che." lyo ! AhA..hA...hA...! caraNAnuyogamAM ene karavAlAyaka kahyA. kAle AvyuM hatuM, nahi ? paMca mahAvratanuM ! moTA puruSe AcaryAM che, moTA puruSe karelA che, I moTA che. mahAvrata pote moTA che. traNa zabda mUkyA hatA, traNa hatA. AhA..hA..! ene e vakhate enI dazAmAM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 samayasAra siddhi-6 mahAvratanA vikalpa TANe te dazA che, e dazAsahitanA vikalpa che ene ahIMyAM mahAvrata tarIke, vyavahAra tarIke kIdhuM. nizcaya tarIke to mahAvrata (eTale) potAnA svarUpamAM Tharyo che e mahAvrata che. AhA..hA..hA...! I Ave che ne ? 'niyamasAra' ! dhyAnamAM badhuM Ave che. I Ave che. niyamasAra'mAM eka (ThekANe Ave che). je badhI kriyAo kare teno tyAga karIne AtmAnuM dhyAna (thavuM) e vrata ne tIrtha ne saMyama ne e badhuM I che. (Ave) che ne ! AhA..hA...! e banne karma eTale kArya, tene niSedhe che. zloka-103 (svAgatA) karma sarvamapi sarvavido yad bandhasAdhanamuzantyavizeSAt / tena sarvamapi tatpratiSiddhaM jJAnameva vihitaM zivahetuH / / 103 / / zlokArtha :- (ca) kAraNa ke (sarvaviva:) sarvazadevo (sarvam api varSa) samasta (zubha tema ja azubha) karmane (vizeSAt avizeSapaNe (vanyasAdhanam) baMdhanuM sAdhana (kAraNa) (unti) kahe che (tena) tethI (ema siddha thayuM ke sarvajJadevoe) (sarvam api tat pratiSiddha) samasta karmane niSedhyuM che ane jJAnam va zivahetu: vihita) jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. 103. zloka 103 upa2 pravacana A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :- 103 (zloka). karma sarvamapi sarvavido yad bandhasAdhanamuzantyavizeSAt / tena sarvamapi tatpratiSiddhaM jJAnameva vihitaM zivahetuH / / 103 / /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-103 49 (1) nAma "kAraNa ke." (sarvavi6) eTale "sarvazadevo.' 'vi:' eTale jJAnI. sarva jANanArA sarvajJadeva paramAtmA eNe (sarvam pi ) samasta (zubha tema ja azubha)..." bhAvane 'avizeSapaNe" (eTale) sAmAnyapaNe. emAM kaMI paNa phera che ema nahi. AhA..hA..! avizeSa eTale sAmAnya, vizeSa nahi. sAmAnyapaNe (vasaInaY) "baMdhanuM sAdhana (kAraNa) kahe che." lyo, ThIka ! AhA! zubha ke azubha bhAva beya baMdhanA sAdhana che. AhA...hA...! have je baMdhanA sAdhana che e mokSanA sAdhana tarIke vyavahAre nAkhe e na cAle. AhA..hA..! sarvazadevo, anaMta tIrthakaro, anaMta kevaLIo.. AhA..hA..! e zubha ke azubha bhAvane sAmAnyapaNe banne eka ja sarakhA che (ema) mAnIne baMdhanuM kAraNa kahe che. bhagavAna trilokanAtha jinezvaradeva ema divyadhvanimAM pharamAve che. A..hA..hA...! "tethI ema siddha thayuM ke sarvazadevoe)." (sarvam pa tat pratiSiddha, samasta karmane niSedhyuM che... AhAhA...! ane zubhAzubha beya bhAvane jinezvaradeve niSedhyA che. beya dharma nathI. AhA..hA...! tyAre che zuM ? jJAnam va zivata vihiti AhA..hA...hA...! bhagavAna sarvajJadevoe jJAna eTale AtmA zuddha jJAnasvarUpa prabhu ! AhA..hA..! ekalo puNya-pApa vinAno prabhu zuddha, zuddha evA jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. ekalo jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA, je dayA, dAnanA vikalpathI bhinna che, e jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA, te jJAnane mokSanuM kAraNa kahyuM che. AgamamAM e kahyuM che. cAre anuyoga lyo. AgamamAM to e AvI gayuM ke nahi ? ke, pelA traNa Agama nahi ? caraNAnuyogamAM Ama kahyuM che ne karaNAnuyogamAM Ama kahyuM che. badhuM kahyuM che. AhAhA...! bhagavAnanA AgamamAM to samasta kAryano niSedha che. "jJAna" vi' zabda che. joyuM ? ekAMta karyuM ! jJAnane ja. kathaMcit AtmAnA svabhAvane ane kathaMcit rAganA bhAvane mokSanuM kAraNa (kahyuM che ema nathI). ema kathaMcit (zabdano artha nathI. AhA...hA...! "jJAnam | bhagavAna AtmA zubha-azubha bhAva vinAno evo je caitanyasvarUpa, mahAna dhruva nitya AtmasvarUpa, puNya-pApa to kSaNika, kRtrima, vikAra, duHkharUpa eka samaya pUratA vibhAva che. ane A bhagavAna jJAnasvabhAvI trikALa che. e trikALI jJAnasvabhAvane ja mokSanA sAdhana tarIke prabhue varNavyuM che. A...hA..hA..! AmAM to bhagavAnanI bhaktine paNa mokSanA sAdhana tarIke niSedhyuM che. deva-guru ne zAstra, enI bhakti e paNa rAgamAM - sAmAnya rAgamAM AvI jAya che. rAga kIdho, rAgathI baMdhAya che e sAmAnya rAgamAM e vAta AvI jAya che. AhA...hA...! bhAre kAma AkaruM ! bhaktivALAne AkaruM paDe, kriyAkAMDavALAne AkaruM paDe) ane na karI zake ene AkaruM paDe. karI zakAya nahi. mATe (ema thAya ke) mALuM A zuM ! mumukSu :- karI zakatA nathI pachI kevI rIte kare ?
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 samayasAra siddhi-6 uttara :- karI zake che, hA. enA jJAnamAM pahelo nirdhAra to nakkI kare ke, zubhAzubha bhAva te baMdhanA ja kAraNa che ane jJAnasvarUpa bhagavAna, je zubha-azubha bhAvathI rahita trikALa che, vItarAgamUrti che, jinasvarUpa che, jJAnasvarUpa che, AnaMdasvarUpa che, IzvarasvarUpa che tene, tenuM sAdhana kare tene mokSa thAya che. AhAhA! AvuM che. jJAnane ja." ema kIdhuM che ne "jJAnam va' tyAM ema nathI kahyuM ke, AtmAno svabhAva sAdhana che ane rAga paNa kathaMcit sAdhanamAM kahIe chIe. A 47 nayamAM Ave che ne ! vyavahAranaya, nizcayanaya, kriyAnaya, jJAnanaya beya Ave che. lyo ! 47 mayamAM to kriyAnayane nAkhI che. I to eka samayanI yogyatA badhI A jAtanI gaNI. ko'kane kriyAnaya ne kokane jJAnanaya, kokane vyavahAranaya ne ko'kane nizcayanaya, ema nahi. A.hA..hA..! 47 navamAM Ave che ne !) e to ekanA eka jIvane jenI dRSTi svabhAva upara paDI che enI paryAyamAM AvA eka eka nayanA bhAvonI yogyatA gaNIne kahevAmAM AvyuM che. te ekasAthe che). ko'kane kriyAnayathI ne kokane jJAnanayathI, kokane vyavahArathI ne kokane nizcayathI thAya) ema nathI. AhA...hA...! Avo mArga che. Akaro mArga che. eka to sAMbhaLavA maLe nahi. AhAhA...! ane A duniyAnI paMcAtanA pAra na maLe. dhaMdhA-pANI pApanA kare ane emAM navaro thAya to sAMbhaLavAnuM maLe (ke) vrata karo ne tapa karI ne bhakti karo ne. I maLe bicArAne. eno kalAka lUMTAya jAya. AhA...hA...! Avo manuSyadeha maLyo emAM zuM karyuM teM ? bhAI ! AhAhA...! manuSyadeha to cAlyo jaze, bApu ! A.hA...! enI kSaNa ne paLa nakkI che. je samaya che te samaye deha chUTIne cAlyo jaze. A..hA..! tAruM teM zuM karyuM? prabhu ! AhA...hA...! bahAramAM nAma kADhyA ke A pAMca-pacAsa hajAra ke lAkha, be lAkha, pAMca lAkha, pacIsa lAkha bhegA karyA, kuTuMbamAM moDhA AgaLa paDyo. (I to) pApI prANImAM moDhA AgaLa paDyo. AhA..hA...karmI. karmI karmI nathI kahetA ? amArA chokarA karmI jAgyA che. karma jAgyA che ne ? eno artha) pApI jAgyA che. AhA...hA..! A.hA..hA...! bhagavAna jinezvaradeve to AtmAno je svabhAva zuddha caitanyaghana (che) teno Azraya laIne mokSanuM sAdhana thAya ema kahyuM che. AhA...hA...! anaMta tIrthakaro, anaMta thaI gayA, vartamAna prabhu birAje che, mahAvidehamAM vIsa tIrthakara, lAkho kevaLIo birAje che, prabhu ! anaMta tIrthakaro, anaMta kevaLIo thaI gayA, che ane thaze (e) badhA tIrthakaronA upadezano A dhvani che. AhAhA..! are..! kema bese ? vADAmAM - saMpradAyamAM pakaDAya gayA hoya (ene A na bese). enA guru ene kahetA hoya, A vrata karo, A tapa karo, A apavAsa karo, A karo, A karo. chaparabI kaMdamULa na khAvA, chaparabI brahmacarya pALavuM e dharma nathI ? dhULeya nathI, sAMbhaLane ! dhULeya nathI eTale ? ke tyAM puNyAnubaMdhI puNya paNa nathI. A.hA..hA...hA...! AvuM kAma karuM paDe bicArAne. A to "sonagaDha ne jaMgala ! AmAM
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-103 51 koIno vADo nathI ke vADAmAM rahe. AvI vAta (kare to) vADAmAM rahevA na daye. AhA..hA...! prabhu ! tAruM hita kema thAya? bApu ! Avo manuSyadeha maLyo. anaMta kALe mAMDa manuSyadeha (maLyo) emAM paNa AryakuLa. jainakuLamAM avatAra. bhale nAma jaina (hoya), emAM vItarAganI vANI prabhu ! tane sAMbhaLavA maLe ! A..hA...hA...! AvI durlabhatAmAM A vAta jo na samajyo prabhu ! A.hA...! bhAI ! tArA ArA kyAM Avaze ? tArA TANAM cUkIne bApu ! e anaMta bhavanA garbhamAM anaMta bhavanuM duHkha che, bhAI ! emAM rakhaDapaTTImAM ajANyA kSetre ajANyA kALe jaIne avataraze. AhA...hA...! emAM A mAMhyaluM sAthe kAMI nahi Ave ene. AhA..hA...! anaMta tIrthakaro...! ahIM vajana kema ApavuM che ? (jJAnam ghava zivahetu: vihii) AgamamAM, vItarAganA Agama ene kahIe ke je AgamamAM... AhA...hA...! AtmAnuM jJAna, AtmAnuM darzana, AtmAnuM cAritra, AtmAne Azraye thatI vItarAgI dazA te jJAnasvarUpa che, AnaMdasvarUpa che, te ja eka mokSanuM sAdhana che ema anaMta tIrthakaroe divyadhvanimAM A vacano kahyA che, prabhu ! tane kema bese)? AhA..hA...! "jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. ahIM vajana ATaluM che. kathaMcit vyavahAra ane kathaMcit AtmAnA svabhAvane (sAdhana kahyuM che ema nathI). tema e jJAnano AtmasvabhAva vyavahAra pahelo Ave to enAthI thAze e vAta ahIM to karI nathI. AhA...hA... bhagavAna jJAnanI mUrti prabhu ! caitanyaghana AtmA ! jJAyakabhAva nityabhAva, dhruvabhAva, abheda bhAva, eka bhAva, sAmAnya bhAva, saddaza bhAva, bhUtArtha bhAva ! A..hA...! tene Azraye je sAdhana thAya tene mokSanuM sAdhana kahyuM che. AhAhA...! bAkI vacce badhA maMdiro ne A dhAmadhUma ne A badhuM hA... ho.. hA.. emAM kAMI paNa mokSanuM kAraNa che ema nathI, kahe che. A moTuM bAvIsa lAkhanuM maMdira banAvyuM). te zuM che ? AhA..hA...! eno prema ne bhakti hoya to zubhabhAva che. zubhabhAva e kaMI mokSanuM kAraNa nathI. AhA...hA...! traNa zabda che. (jJAnam jIva zivahetu: vihii) pharamAvyuM che. anaMta tIrthakaroe AtmAnA jJAnasvabhAvamAM javuM, tyAM TharavuM, tyAM rahevuM, tyAM dRSTi karavI... AhA..hA...hA...! ene anaMta sarvajJoe mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. AhA...hA...! thoDuM lakhyuM ghaNuM karIne jANajo ema lakhyuM che. AhA..hA..! ema thoDuM kahyuM bahu karIne mAnajo. AhA...hA...! AhA...hA...! pahelo enA jJAnamAM nirNaya to kare, prabhu ! ke e AtmA je trikALa svabhAva che e zubha-azubha kriyAkAMDanA rAga, ethI to e bhinna cIja che. bhinna cIjane bhinna rAgathI lAbha thAya evuM traNakALamAM bane nahi. AhA...hA...! jJAnane ja mokSanuM kAraNa..." o.ho...! ATalA zabdomAM to keTaluM bharyuM che !! A...hAhA..! AtmasvabhAva zuddha caitanyanI zraddhA, jJAna ne ramaNatA, tene ja. vyavahAra paNa vacce Ave mATe sAdhana che ema nahi. ene mokSanuM kAraNa, paramAtmapadanI) prAptinuM kAraNa anaMta tIrthakaroe pharamAvyuM che. AhA...! che ne ? 'vihita A vihiti AhA...hA...!
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 samayasAra siddhi-6 anaMta sarvajJa paramezvare AvI 'vihita vidhi A kIdhI che. kahyuM che, pharamAna A che. A.hA...hA..! have emAM carcA ne vArtA ne... A.hA...! jo samasta karma niSedhavAmAM AvyuM che to pachI munione zaraNa konuM rahyuM... tame kaho cho ke, vrata ne tapa ne bhakti bicArA Akho di kare to vakhata to maLe, AdhAra to maLe. eno to tame niSedha karyo. have ene zaraNa konuM? ahiMsA, satyadatta, vrata pALavA, brahmacarya pALavuM, strIno saMsarga karavo nahi, nava vADe brahmacarya pALavuM AvuM kAMIka ene karavAnuM to Ave. AhA...hA...! jyAre tame AvA bhAvano to niSedha karyo tyAre muni kone zaraNe munipaNuM pALe ? AvA vratAdi, tapAdi bhAvane to tame saMsAra ane baMdhanuM kAraNa kahyuM. mULa pAThamAM saMsAra kahyo che. rAga eTale saMsAra - evo zabda che. rAga te saMsAra. cAhe to dayA, dAna, vratano, tapano rAga, vikalpa ho paNa (e) saMsAra (che). AhA..hA...hA...! jyAre tame eno niSedha karyo tyAre tene zaraNa zuM? karavAnuM ja hatuM, je AcaraNamAM mukavAnuM hatuM, je karI zakAya evuM hatuM, je tema karI zake che, have eno to tame niSedha karyo. A..hA..! tyAre have ene karavuM zuM ? ene rahyuM zuM ? je karavAnI kriyAo (hatI) vrata ne niyama ne apavAsa ne bhakti ne vinayano tame niSedha karyo, to have ene karavAnuM zuM rahyuM ? A..hA..! ema ziSyano prazna che. havenA kaLazamAM e kahe che - thatI kAja re (ziva) niSiddhe sarvasmin sukRtadurite karmaNi kila pravRtte naiSkarmya na khalu munayaH santyazaraNAH / tadA jJAne jJAnaM praraticaritameSAM hi zaraNaM svayaM vindantyete paramamamRtaM tatra niratAH / / 104 / / jo samasta karma niSedhavAmAM AvyuM che to pachI munione zaraNa konuM rahyuM te havenA kaLazamAM kahe che : zlokArdha :- (sutarite sarvamin T vilana niSiddha) zubha AcaraNarUpa karma ane azubha AcaraNarUpa karma - evA samasta karmano niSedha karavAmAM AvatAM ane naizcarye
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-104 53 pravRtta) e rIte niSkarma avasthA pravartatAM, (munaya: jIbhu azaraNA: nai patti) munio kAMI azaraNa nathI; (tavA) (kAraNa ke) jyAre niSkarma avasthA nivRtti-avasthA) pravarte che tyAre (jJAne praticaritam jJAnaM hiM) jJAnamAM AcaraNa karatuM-ramaNa karatuM-pariNamatuM jJAna ja (chyAM) te munione (raLa) zaraNa che; (te) teo (taMtra nitAH) te jJAnamAM lIna thayA thakA (paramam amRtaM) parama amRtane svayaM) pote (vitti) anubhave che-AsvAde che. - bhAvArtha :- sukRta ke duSkRta - banneno niSedha karavAmAM Avyo che to pachI munione kaMI paNa karavAnuM nahi rahevAthI teo munipaNuM zAnA Azraye, zA AlaMbana vaDe pALI zake ?" ema koIne zaMkA thAya to tenuM samAdhAna AcAryadeve karyuM che ke :- sarva karmano tyAga thaye jJAnanuM mahA zaraNa che, te jJAnamAM lIna thatAM sarva AkuLatA rahita paramAnaMdano bhogavaTo hoya che jeno svAda jJAnI ja jANe che. ajJAnI kaSAyI jIva karmane ja sarvasva jANI temAM lIna thaI rahyo che, jJAnAnaMdano svAda nathI jANato. 104. 1 zloka 104 u52 pravacana (zikhariNI) niSiddhe sarvasmin sukRtadurite karmaNi kila pravRtte naiSkarmye na khalu munayaH santyazaraNAH / tadA jJAne jJAnaM praraticaritameSAM hi zaraNaM svayaM vindantyete paramamamRtaM tatra niratAH / / 104 / / AhA...hA...! suta'rite sarvasmin rmaLi ti niSiddhe" prabhu ! zubha AcaraNarUpa...' joyuM ? zubha AcaraNa (kahyuM che). dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, apavAsa e zubha AcaraNarUpa karma... eTale bhAva kArya ane azubha AcaraNarUpa karma...' hiMsA, jUThuM, corI, viSaya, A dukAnanA dhaMdhA-pANI, dukAnanA thaDe bAvIsa kalAka bese ne ! bAvIsa kalAka to (na bese), cha-sAta kalAka to suve ne ! be-cAra kalAka khAvA-pIvAmAM, bAyaDI, chokarA rAjI karavAmAM jAya, dukAne cha-sAta kalAka bese. dasa-dasa kalAka bese ! amAre dukAna hatI ne ! amArA 'kuMvarajIbhAI' savAramAM uThe te.. cha vAgyAthI rAtanA nava vAgyA sudhI ! amAre pAleja" dukAna (hatI). zuM karo cho kIdhuM tame A ? Akho di' A ! A to ekaluM pApa (che). e.. bena Avo, e.. bhAI Avo, A mAla lyo,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 samayasAra siddhi-6 phalANuM lyo, DhIkaNuM lyo, Ama che, tema che... AnA be rUpiyA che, to pelA kahe, amArI pAse) eTalA nathI. to kahe, be AnA ochA Apajo, lyo ne ! tamArI jiMdagI AmAM jAya, A zuM che kIdhuM A ? dukAnanA dhaMdhA, bAyaDI-chokarAne rAjI karavAmAM, cha-sAta kalAka UMghamAM (jAya)... are.........! ene kalAka-be kalAka vakhata maLe (ane) sAMbhaLavA jAya to (sAMbhaLavA) AvuM maLe pAchuM ! vrata karo, tapa karo, enAthI tamAre kalyANa thaze. are.... prabhu ! tyAre have ene karavuM zuM ? AhA..hA...! je kAMI karI zakAya, dekhAya che, bIjAne dekhAya che e vAtano to tame niSedha karo cho. AhA..hA...! tyAre munine zuM karavuM ? paNa prabhu ! tane khabara nathI, sAMbhaLa ! AhA..hA....! ane...'dhairye pravRtta" e rIte niSkarma avasthA pravartatAM...' AhA..hA..! e zubhaazubha je karma nAma bhAva, tenAthI rahita niSkarma avasthA. pelI karma avasthA che. AhA..hA...! zubha-azubha bhAva e karma vikAra, saMsAra avasthA (che). enAthI 'niSkarma avasthA pravartatAM,...' AhA..hA...! munio ene kahIe ke, e zubha-azubha bhAvathI nivRtti thaI ane niSkarma avasthA pravartatAM,... 'munaya: vastu azaraNA: 7 santi" "munio kAMI azaraNa nathI...' kAMI aMdara karavAnuM nathI ema nathI. AhA..hA..! zubhAzubha bhAvathI rahita thayo, niSkarma avasthAmAM pravarte che I kAMI karavAnuM nathI ema nahi. e AtmabhagavAna aMdara niSkarma avasthAmAM pravarte che. AhA..hA...! zuddha jJAnathana bhagavAnaAtmA ! emAM e zubha-azubha bhAva rahita niSkarma dazAmAM pravarte che. prabhu ! A..hA..hA..hA...! che ne ? nairce pravRtta" e rIte niSkarma avasthA pravartatAM....' AhA..hA...! munaya: vahu azaraNA: na santi" "munio kAMI azaraNa nathI;...' A..hA..hA...! '(kAraNa ke) jyAre niSkarma avasthA (nivRtti--avasthA) pravarte che...' AhA..hA...! jyAre e zubhabhAvathI paNa nivRtti(rUpa) evI avasthA saMto, sAcA munione pravarte che... AhA...hA...! e zubhabhAva karma che, vikA2 che, kArya che enAthI nivRttirUpa niSkarma avasthA(mAM eTale ke) svabhAva sanmukhamAM pravarte che)... AhA..hA...! "niSkarma avasthA (nivRtti--avasthA) pravarte che tyAre...' jJAne prativaritam jJAnaM di' A..hA..hA...! jJAnamAM AcaraNa karatuMramaNa karatuMpariNamatuM jJAna ja...' A..hA..hA..hA...! AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa prabhu, e AnaMda ane jJAnamAM ramato... A..hA..hA...! e niSkarma avasthA te eNe ka2vA jevI zaraNa che. zubhAzubha chUTI gayuM mATe ene kAMI karavAnuM rahyuM nathI ema nathI. AhA...hA...! bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! aMdara AnaMdano sAgara ! atIndriya anaMta guNanI ratnanI mALA bharI che ! AhA..hA..! evA bhagavAnaAtmAmAM ekAgratA e niSkarma avasthA, e munione zaraNa che. A..hA..hA..hA...! have ahIM to bahAranA vrata pALe ne A karyuM... (enA) paNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-104 ThekANAM kyAM che ? AhA..hA...! niSkarma avasthA pravarte tyAre jJAne prativaritam jJAnaM' A..hA..hA...! AtmA AtmAmAM AcaraNa karato. ahIM 'jJAna' zabda lIdho eTale AtmA. puNya-pApa bhAva e kAMI AtmA nathI, e to anAtmA che). AhA..hA...! jJAnamAM AcaraNa karatuM...' bhagavAna zuddha svarUpa, tenA upara dRSTi paDatAM zuddha svabhAvanuM avalaMbana letAM, jJAnamAM eTale AtmAmAM AcaraNa karatuM, AtmAmAM 'ramaNa karatuM...' AtmAmAM pariNamatuM...' A.hA..hA..hA...! e jJAna je te munione zaraNa che;...' AhA..hA...! Avo mArga ! aMtara AtmAmAM dhyAnamAM pravarte che e ja ene zaraNa che. rAga ne puNya-pApanA pariNAma choDI, saMto jainanA saMto ene kahIe. A..hA..hA..hA...! -- 55 jaina koI pakSa nathI, vADo nathI. jaina to vastunuM svarUpa che. AhA..hA..! jaina koI pakSa-vADo nathI. e to vastu jinasvarUpa che. ghaTa ghaTa aMta2 jina vase' e jinasvarUpI prabhu bhagavAna che AtmA ! bApu ! tane khabara nathI. A..hA...! e puNya ne pApanA bhAvanA tyAgamAM ene jinasvarUpa evuM vItarAga (svarUpa)no Azraya laIne niSkarma avasthAmAM pravarte che. AhA..hA...! are......! AvuM AkaruM ! AvuM sAMbhaLyuM paNa na hoya. ekalA pApamAM jiMdagI (gALe). AhA..hA...! are......! DhoranA jIvana ane mANasanA jIvanamAM phe2 zuM ? e paNa khAya-pIve, maithUna ne viSaya ne sUve, A paNa InuM I (kare), emAM phera zuM ? bApA ! ahIM to jyAre zubha vratAdinA pariNAmano niSedha karyo, prabhu ! tyAre ene have AcaravuM zuM ? AcaraNa je che, dekhAya, karI zakAya eno to tame niSedha karyo ke, e to rAga che. AhA..hA...! e baMdhanuM kAraNa che. prabhu ! tAro nAtha aMdara birAje che ke nahi ? bhAI ! e puNya-pApano niSedha thayo eTale tArI vastuno tyAM niSedha thayo ? A..hA...! zubha-azubha bhAvano niSedha thatAM, prabhu aMdara jJAnaghana, AnaMdaghana, cidAnaMda prabhu birAje che. AhA..hA...! e zubhAzubha bhAvathI nivarte che tyAre zuddha svabhAvamAM pravarte che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? ? 'jJAnamAM AcaraNa karatuM,...' 'prativaritam che ne ? jJAne prativaritam" jJAnamAM AcaraNa, ema. 'jJAnamAM AcaraNa karatuM...' e prativaritam" no artha karyo. pAchuM A 'ramaNa karatuM...' eno artha paNa I che) athavA pariNamatuM...' I 'prativaritam" no artha che. jJAne prativaritam jJAnaM di'vAM''te munione (saMtone) zaraNa che;...' AhA..hA...! 'teo te jJAnamAM lIna thayA thakA...' A..hA..hA...! saMto to ene kahIe ke je AnaMda ne A jJAnasvarUpa prabhu, emAM lIna thayA thakA. AhA..hA...! zubhAzubha pariNAmanA kriyAkAMDamAMthI chUTIne... AhA...hA...! 'jJAnamAM...' eTale AtmAnA zuddha svabhAvamAM lIna thayA thakA...' zuM kIdhuM joyuM ? 'taMtra nitAH' potAnA puruSArthathI jJAnamAM lIna thatAM. svarUpa je AtmA che, jJAyakabhAva,
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 samayasAra siddhi-6. dhruvabhAva, nityabhAva, temAM lIna thatAM. AhA..hA...! anitya ane kRtrima zubhAzubha bhAvathI chUTyA mATe kAMI zaraNa nathI ema nahi. AhA..hA...! bhagavAna AtmAnuM ene zaraNa che. 'te jJAnamAM lIna thayA thakA..." "param amRta e zubha-azubha bhAva to jhera hato. AhA..hA...hA...! e dayA, dAna, vrata, bhakti , tapanA pariNAma to jhera hatA. AhA...hA...! tyAMthI chUTyo te parama amRtane pote anubhave che." A..hA...hA..! amRtane "AsvAde che." aMdara amRtaghana che, prabhu ! AnaMdano nAtha paramAtmA pote che ! A..hA...hA..! evA amRtane (anubhave che). "paraman mRtaM pAchuM. duniyAnA bahAranA amRta ghaNA kahevAtA hoya. AhA...! parama amRtane." "svayaM" pote...." svayaM pote (eTale) paranI apekSA vinA. "vindati nAma "anubhave che-AsvAde che.' e ene zaraNa che. vizeSa kaheze... (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) hhhhhhhhhh . gAthA-151 ) atha jJAnaM mokSahetuM sAdhayati / paramaTTho khalu samao suddho jo kevalI muNI nnaannii| tamhi dvidA sahAve muNiNo pAvaMti NivvANaM / / 151 / / paramArthaH khalu samayaH zuddho yaH kevalI munirjnyaanii| tasmin sthitAH svabhAve munayaH prApnuvanti nirvaannm||151|| jJAnaM hi mokSahetuH, jJAnasya zubhAzubhakarmaNorabandhahetutve sati mokSahetutvasya tathopapatteH / tattu sakalakarmAdijAtyantaraviviktavijjAtimAtraH paramArtha Atmeti yaavt| sa tu yugapadekIbhAvapravRttajJAnagamanamayatayA samayaH, sakalanayapakSAsaGkIrNaikajJAnatayA zuddhaH, kevalacinmAtravastutayA kevalI, mananamAtrabhAvatayA muniH, svayameva jJAnatayA jJAnI, svasya bhavanamAtratayA svabhAva: svatazcito bhavanamAtratayA sadbhAvo veti zabdabhede'pi na ca vstubhedH| have, jJAna mokSanuM kAraNa che ema siddha kare che : paramArtha che nakI, samaya che, zudha, kevaLI, muni, jJAnI che, evA svabhAve sthita munio mokSanI prApti kare. 151.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 151 pa7 gAthArtha - vinu nizcayathI ci:] je [paramArtha:] paramArtha parama padArtha che, samaya:] samaya che, [zuddha zuddha che, vitI] kevaLI che, muini: muni che, (jJAnI] jJAnI che timir svamAve te svabhAvamAM [ricatA:] sthita muna: munio duninirvANane prinuvanti pAme TIkA - jJAna mokSanuM kAraNa che, kema ke jJAna zubhAzubha karmonA baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI tene e rIte mokSanuM kAraNa paNuM bane che. te jJAna, samasta karma Adi anya jAtiothI bhinna caitanya-jAtimAtra paramArtha (-parama padArtha) che-AtmA che. te (AtmA) ekasAthe yugapa6) ekIbhAve (ekatvapUrvaka) pravartatAM evAM je jJAna ane gamana (pariNamana) te-svarUpa hovAthI samaya che, sakaLa nayapakSothI amilita (amizrita) evA eka jJAnasvarUpa hovAthI zuddha che, kevaLa citmAtra vastusvarUpa hovAthI kevaLI che, phakta mananamAtra (jJAnamAtra) bhAvasvarUpa hovAthI muni che, pote ja jJAnasvarUpa hovAthI jJAnI che, "sva"nA bhavanamAtra svarUpa hovAthI svabhAva che athavA svataH potAthI jI caitanyanA bhavanamAtra svarUpa hovAthI sabhAva che (kAraNa ke je svataH hoya te sa-svarUpa ja hoya). A pramANe zabdabheda hovA chatAM vastubheda nathI -nAma judAM judAM che chatAM vastu eka ja che). bhAvArtha - mokSanuM upAdAna to AtmA ja che. vaLI paramArthe AtmAno jJAnasvabhAva che; jJAna che te AtmA che ane AtmA che te jJAna che. mATe jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahevuM yogya che. 1bhavana = hovuM te. pravacana naM.23ra gAthA-151,15ra somavAra, vaizAkha vada 10, tA. 21-05-1979 'samayasAra 151 gAthA. 150 (gAthA) pUrI thaI gaI. have, jJAna mokSanuM kAraNa che ema siddha kare che :- 151. jJAna eTale AtmAno svabhAva, zuddha svabhAva (che) e ja mokSanuM kAraNa che. puNya ane pApanA (bhAva), vRtAdi baMdhanA kAraNa che. e kaMI mokSanA kAraNa nathI. paramaTTho khalu samao suddho jo kevalI muNI nnaannii| tamhi dvidA sahAve muNiNo pAvaMti NivvANaM / / 151 / / paramArtha che nakI, samaya che, zudha, kevaLI, muni, jJAnI che, evA svabhAve sthita munio mokSanI prApti kare. 151. jJAna mokSanuM kAraNa che..." jJAna eTale AtmA. AtmAno trikALI zuddha svabhAva.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 samayasAra siddhi-6 zubha-azubhabhAva rahita evo je AtmAno jJAnasvabhAva, e mokSanuM kAraNa che. kema ke jJAna.... eTale AtmAno zuddha svabhAva "zubhAzubha karmonA baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI." Aje I moTo lekha Avyo che, ema ke, vrata ne e badhuM saMvara, nirjarAnuM kAraNa che. kemake dravyasaMgrahamAM 35 mI gAthAmAM Ave che ne ! e vAta ahIM (saMvata) 1994 pahelA "hIrAbhAInA makAnamAM pahelI thaI gaI hatI. dravyasaMgraha ! vrata, samiti saMvara, nirjarAnuM kAraNa che). TIkAmAM cokhkhuM lakhyuM) che. vrata eTale zubhAzubha bhAva rahita - evI cokhkhI TIkA che. nizcayanI vAta che. have I A mokSanuM kAraNa che). I ane eka puruSArthasiddhi upAya (mAM) "asamagra' Ave che ne ! rAgAdi che I mokSano paNa upAya che, baMdhanuM paNa kAraNa che). bane tye che. ema. emAM I TharAve che. ane eka zrAvakanA adhikAra(mAM) zubhabhAva paraMparA mokSanuM kAraNa che ema) Ave che ne ! I A badhA nAkhe. dravyasaMgrahanI 35 mI gAthAmAM to cokhA (zabdo che). I vAta to "hIrAbhAInA makAnamAM (saMvata) 1994 pahelA ghaNI thaI gaI che ke, bhaI A to nizcayanI vAta che. pATha - TIkA che. vrata eTale zubhAzubha bhAva rahita evuM je vrata, e mokSanuM kAraNa che, e saMvara, nirjarAnuM kAraNa che. 35 mI gAthA che. AmAM e nAkhyuM che ke, juo ! e saMvara, nirjarAnuM kAraNa che. paNa saMvara, nirjarAnuM kAraNa to zuddha che. "vrata' zabda paDyo eTale ? AhA...hA...! pelo 'ujjainano 'dayAcaMdajI jaina che. A.hA.... ahIM kahe che ke, Atma svabhAva "zubhAzubha karmonA baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI...." Atma svabhAva, zuddha svabhAva zubhAzubhA bhAva rahita, evA svabhAvanI pariNati baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI tene e rIte mokSanuM kAraNa paNuM bane che. AhA..hA...! AmAM moTA jhaghaDA ! kAyAthI ne manathI ema ke nivRtti lya to saMvara, nirjarA thAya, ema (ajJAnI kahe che). ahIMyAM kahe che ke, mokSanuM kAraNa to eka AtmAno svabhAva zuddha svabhAva, pavitra svabhAva (che). ene ahIM jJAna tarIke kahyuM che. e jJAna te mokSanuM kAraNa che). kemake te jJAna eTale Atma svabhAva. pariNati hoM ! "zubhAzubha karmonA baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI tene e rIte mokSanuM kAraNapaNuM bane che." A..hA..hA...! asti-nAsti karI. jJAnasvabhAva e mokSanuM kAraNa che ane zubhAzubha bhAva baMdhanuM kAraNa e jJAna nathI. jJAna zubhAzubha baMdhanuM kAraNa nathI ane jJAna mokSanuM kAraNa che. ema be asti-nAsti siddha karI. A..hA..! "te jJAna, samasta karma Adi anya jAtiothI bhina.... (arthAta) zubhAzubha pariNAmAdi, karmAdithI bhinna. caitanya-jAtimAtra." e to caitanyajAtimAtra. AhA...hA..! ane A zubhAzubha bhAva (thAya) e caitanyajAti nahi. AhAhA...! caitanyajAti (eTale) jJAna, zraddhA, AnaMda, zAMti, svacchatA vagere (che) e caitanya-jAtimAtra paramArtha -parama padArtha) che." AhA...hA...! te jJAna eTale ahIM jJAnanuM pariNamana levuM che, svabhAva ! trikALI jJAnano
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa1 pa9 Azraya che tyAM pariNati thAya te mokSanuM kAraNa che ema. trikALI dravya mokSanuM kAraNa che e siddha nathI karavuM. trikALI vastu zuddha che tene Azraye je jJAna, darzana, AnaMda pragaTa thAya te mokSanuM kAraNa che. kemake te zubhAzubha baMdhanuM kAraNa nathI. mATe tene parama padArtha kahevAmAM Ave che. AhAhA....! anya jAtiothI bhinna caitanya-jAtimAtra.. A..hA..hA..! jANaka-dekhana, AnaMdAdi caitanyajAti mAtra. emAM puNya-pApanA bhAva (thAya) e caitanyajAti nahi, kajAta che. AhA..hA...! AvuM AkaruM paDe che lokone. mahAvrata ne vrata laIne beThA, have ene saMvara, nirjarA TharAvavI che. e "AtmA che. caitanya-jAtimAtra paramArtha -parama padArtha) che-AtmA che. eTale e jJAnasvabhAvanuM je pariNamana (thayuM) te mokSanuM kAraNa che, te AtmA che. samajANuM ? bIjo bola. te (AtmA) ekIsAthe yugapa6) ekIsAthe ekatvapUrvaka) pravartatAM evA je jJAna..." pravartatAM hoM ! "evAM je jJAna ane gamana pariNamana) te-svarUpa hovAthI samaya che...." aMtara AnaMda ane jJAnanuM pariNamana. che ne ? AhAhA.! "evAM je jJAna ane gamana..." jANavuM ane pariNamavuM ema. jANavuM ane jANavAnuM pariNamana, AnaMda ane AnaMdanuM pariNamana, zAMti ane zAMtinuM pariNamana. AhAhA...! e mokSanuM kAraNa che. tene samaya kahevAya che, ema kahe che. paNa samaya eTale dravya nahi, paryAyanI vAta che. zuddha caitanya vastu che tene avalaMbe - Azraye tenI jAtanI pariNamana dazA thAya, caitanyanI jAtinuM pariNamana thAya te mokSanuM kAraNa che ane te zubhAzubha baMdhanuM kAraNa nathI. mATe te mokSano upAya che. ene parama padArtha kahevAya che. e AtmAnuM pariNamana che e parama padArtha che. e AtmA pote parama padArtha che to enuM pariNamana, mokSanuM kAraNa e parama padArtha che. zubhAzubha bhAva e parama padArtha nathI. AhA...hA...! A.hA....! e jJAna ane gamana (arthA) jANavuM ane pariNamavuM te-svarUpa hovAthI samaya che," e mokSanA mArganI dazAnI A vAta che. AhA..hA..! samaya che, e samaya - trikALI to samaya che. paNa trikALI samayano Azraya laIne je pariNati thaI tene paNa ahIMyAM samaya kahevAmAM Ave che. samajANuM ? rAtre bhiMDaravALA bhAI AvyA) hatA, I gayA? nathI lAgatA. gayA haze. "bhiMDaravALA nahi? rAtre (AvyA hatA). (zrotA : 'udaya prakAza" enuM nAma) I game e hoya. cAlatuM hoya ane kahe kAMIka. enI zailI evI che. badhI viruddha zailI. ahIM che ke nahi ? tyAre kahe, nA. (ahIMyAM ApaNe) bIjo bola (cAle che). "parama kahyuM che ne ? eTale pahelI paramArthanI vyAkhyA karI. 151 (gAthA) che ne ? "paramagonI vyAkhyA karI. paheluM pada "paramago che
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 samayasAra siddhi-6 ne ! enI vyAkhyA karI. pachI bIjo bola) "mo' kahyuM. pachI trIjo (bola) "suddho sakala nayapakSothI amilita." ahIM zuddhanI I vyAkhyA che. "amevo nu suddho (38mI gAthAmAM kahyuM, tyAM bIjI vyAkhyA (karI). je ThekANe je vyAkhyA hoya te pramANe artha samajavo) ane "zuddha' zabda Ave enA artho ghaNA hoya. ekarUpane zuddha kahevAya, zuddhane ekarUpa kahevAya. ahIM 'sakala nayapakSothI..." A.hA..hA...! vikalpathI rahita ema kahevuM che. nayapakSo (kahyuM che ne) ? (eTale eno artha) vikalpa. huM abaddha chuM, mukta chuM evA nayanA pakSathI "amilita...." evA vikalpathI nahi maLeluM "evo eka jJAnasvarUpa hovAthI" eka jJAnasvarUpa hovAthI "zuddha che...... AhAhA.! jemAM zubhAzubha bhAvanuM milana nathI. ekalA AtmAnI caitanyajAtinI zuddhatAnuM pariNamana che. AhA..hA...! tene ahIM zuddha kahevAmAM Ave che. 73 gAthAmAM zuddha kahyuM hatuM e vaLI eka samayanI SakArakanI pariNatithI pAra utarelI je anubhUti, te anubhUtimAtrapaNAne lIdhe zuddha che). tyAM bIjuM kahyuM hatuM. A to pahelA lIdhuM che ne ? "mahaMmevo nuM suddhoakhaMDita chuM, eka chuM, pUrNa che. zuddhanI vyAkhyA tyAM e karI. ahIMyAM nayapakSathI rahita (kahyuM). zubhathI to rahita ja (che). sAdhAraNa je dayA, dAna, vrata, bhaktinA zubha (bhAva) che enAthI to rahita che, paNa navapakSanA bhAvathI paNa rahita (che. e vikalpa che, rAga che. AhAhA...! enAthI rahita eka jJAnasvarUpa hovAthI zuddha che," AhA...hA...! kevaLa cinmAtra vastasvarUpa hovAthI kevaLI che..." e paryAya pote kevaLI che). nirmaLa che ne (eTale ema kahyuM). ane "cAritra pAhuDamAM AvyuM ne ! "ameyA ! akSaya ane ameyA. paryAya hoM ! pote bhagavAna AtmA akSaya ane ameya che. eTale ke maryAdA vinAno svabhAva jeno amaryAdita che. AhA...hA...! maryAdA nahi. eTalo eTalo apA..2 apA.2, gahana gaMbhIra evo bhagavAna AtmAno eka eka guNano evo UMDo UMDo svabhAva (che). evA anaMtA guNono UMDo svabhAva ! A...hA..hA..! tenuM pariNamana. AhA..hA..! tene (ahIMyAM) kevaLI kahyuM che). kevaLI eTale kevaLa, ema. kevaLa ! rAga vinAno ekalo kevaLI bhAva, e kevaLa. kevaLI eTale pelA kevaLI bhagavAna ahIM nathI levA. ahIM to mokSamArga levo che. AhA..hA..! ekalo ! zubhAzubha bhAvathI rahita ekalo zuddha pariNamanano bhAva - kevaLa. ethI ene kevaLI ema kahevAmAM AvyuM. AhA...hA...! - puruSArthasiddhi upAyamAM "asamagra' (Ave) che ne ! tyAM enA artha loko) UMdhA kare che ne ! juo ! baMdha paNa mokSanuM kAraNa che ! eno artha bhAIe bIjo karyo che. kaisAlacaMdajIe. 'ToDaramalajIe to barAbara artha bharyA che. enuM barAbara bhareluM che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA151 61 AhA..hA...! zuM thAya paNa ? prabhu ! potAnI mAnyatAnI puSTI karavI che evA zAstranA artha karavA (che), paNa zAstrane je puSTI karavI che e rIte enA artha karavA (joIe). A..hA...! ahIM to kevaLI (kahyuM che eTale) ekalo kevaLa. puNyano jene saMbaMdha nahi. ema. zubhAgano jene jarI saMbaMdha nahi, saMga nahi. AhA..hA...! evo je zuddha mArga, ene ahIMyAM kevaLI tarIke (kahyo che). kevaLa, ekalo, zuddha (che) ethI kevaLI, ema. che to mokSamArga. AhA..hA...! (e) kevaLI. (have kahe che), phakta mananamAtra...' A..hA..hA...! bhAvasvarUpa hovAthI muni che,...' e to jJAnanuM ekAgrapaNuM, jJAnanuM manana eTale ciMtavana. vikalpa nahi. AtmasvabhAvanuM manana eTale ekAgratA. ethI te muni kahevAmAM Ave che. ene muni (kahe che). AhA..hA...! AtmAnA svabhAvanuM manana eTale ekAgratA (thavI) tene ahIMyAM mokSamArga ane muni kahevAmAM Ave che. mokSamArgane muni tarIke paNa kahevAmAM Ave (che). AhA..hA....! pUrvanA pakSanA Agraha rAkhIne zAstranA artha kare I kAMI meLa na khAya. pote puSTI karavA jAya paNa ema kaMI khoTI puSTI thAya ? A..hA...! A to bhagavAna, saMto kevaLI (kahe che). AhA..hA...! e munine ahIM kevaLI kIdhA. kevaLIne muni kIdhA. I kevaLI eTale A. rAganA saMbaMdha vinAno ekalo zuddha bhAva (thayo) te kevaLa, te kevaLI, te muni. AhA..hA...! AvuM munipaNuM ! emAM kyAMya vrata ne tapa ne kriyA ne evuM kAMI AvyuM nahi. AhA..hA...! manana, manana nAma AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu trikALI, enuM manana. eTale ekAgratA. manana eTale vikalpa nahi. AhA..hA....! bhagavAnaAtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! atIndriya AnaMdano, atIndriya anaMta guNono sAgara ! enuM manana, emAM ekAgratA (thavI) tene mananane karanAro che mATe tene muni kahIe. mokSamArgane muni kahIe. AhA..hA...! AvI vAta che. mumukSu :- ahIM eka zAyaka svabhAvanI zuddha pariNita levI ? uttara :- piraNita levI che, mokSamArga levo che. ahIM manana kahyuM ne ? phakta mananamAtra (jJAnamAtra)...' manana eTale jJAnasvabhAvarUpa. zuddha svabhAvanA pariNamanarUpa. ekalo 'bhAvasvarUpa hovAthI muni che,' ekalA jJAnanA bhAvasvarUpa hovAthI. jJAna eTale trikALI svabhAva. enA manana (eTale) ekAgramAtra hovAthI te muni che. mokSamArga che tene muni kahevAmAM Ave che. A..hA..hA...! AvI vAta che. vADAmAM pakaDAya gayA hoya ene to A evuM lAge ke, A zuM ? A zuM vAta kare che ? je karI zakAya, khyAlamAM Ave vAto kahe che (ke), baMdhanuM kAraNa (che). have, koI agamya vAtuM ! AhA..hA...! bhAI ! mArga koI evo che. AhA..hA...!
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 phakta mananamAtra." ema kIdhuM ne ? phakta ! phakta bhagavAna zuddha caitanyanuM manana. AhA...hA...! rAganuM, puNyanuM, dayA, dAnanuM manana nahi. AhA...hA..! bahu mArga (Akaro che), bApu ! ene hA pADavI e paNa.... AhAhA..! puruSArtha che ke, mArga to A che. AhA...hA...! pahoMcI vaLI zake nahi mATe pheraphAra karavo, bIjI rIte mAnavuM ane manAvavuM e kaMI vastu che ? AhA..hA..! "phakta mananamAtra.." ema kema kahyuM? kaMI paNa, ene zubharAgano saMbaMdha kaMI nahi. ekaluM AnaMda ane jJAnanuM manana - ekAgratA. bhagavAna AtmA to zuddha che. enA anaMta guNo zuddha che. eka vastu tarIke AtmA (eka) ane guNa tarIke anaMta. e zuddha (che), badhA guNo zuddha che. (e anaMta) guNano dharanAro prabhu ! enuM phakta ekanuM ja manana. AhA...hA...! enA taraphanI ekanI ja ekAgratA. e muni che. ahIMyAM mokSamArgamAM munine Ama (AvA) kIdhA. ema na kIdhuM ke, paMca mahAvrata pALe che, nagna che mATe (muni che). AhA..hA..! AvI vyAkhyA che. ekalo - phakta bhagavAna ekalo, nirALo, trikALa nirAvaraNa, akhaMDa eka zuddha pariNAmika lakSaNa nija paramAtma dravya, tenuM manana, AhAhA...! tenuM manana ! manana eTale Ama vikalpathI manana (kare) ema nahi. e jJAnanuM ekAgra thavuM te manana che). muni che ne ! eTale manana. manana eTale muni, ema. manana eTale muni eTaluM lIdhuM. e mananano artha zuddha caitanyamAM ekAgratA. AhAhA...! tene ahIM muni kahIe, tene zuddha kahIe, tene paramArtha kahIe, tene samaya kahIe. AhA..hA...! have (kahe che), pote ja jJAnasvarUpa hovAthI jJAnI che..." pote ja jJAnasvarUpa hovAthI..." eTale ke enA jJAnane pragaTa karavA mATe pote jJAnasvarUpa ja trikALa che ane emAMthI jJAnanI pariNati Ave che. ene koInA sahArAnI ke madadanI apekSAnI jarUra nathI. e "jJAnasvarUpa hovAthI.... pariNati ekadama jJAnasvarUpa hovAthI. eTale ke enI paryAya, pariNati eTale AtmasvabhAva zuddha hovAthI tene jJAnI kahevAmAM Ave che. AhAhA..! pote jJAnasvarUpa hovAthI jJAnI che. AhAhA...! ahIM zAstranuM ATaluM bhaNatara thayuM mATe jJAnI che, ema na kahyuM. AhA...hA..! ke ATaluM ene AvaDe che mATe te jJAnI che ema na kahyuM. AhA..hA..! e to "jJAnasvarUpa hovAthI jJAnI che...." enI pariNati ja jJAnasvarUpa che. jema vastu jJAnasvarUpa che, AnaMdasvarUpa che ema enI pariNati paNa anaMta guNanI vyaktatAnA aMza (svarUpa che). e jJAnasvarUpa hovAthI, rAgasvarUpa nahi, vikalpasvarUpa nahi hovAthI, jJAnasvarUpa hovAthI te jJAnI che. AhA..hA...! eka eka gAthAnA eka eka zabda, ekAMta lAge evuM che. A..hA..hA...! eka samayamAM kevaLajJAnane laI zake ! are. prabhu ! AhA..hA...! eka samayamAM anaMta AnaMdano lAbha laI zake evI tAkAtavALo prabhu tuM ene nAno kema mAne
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA151 63 (cho) ? enuM je jJAnanuM, AnaMdanuM svarUpa (che)... AhA..hA...! tenI pariNatithI te jJAnI kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! e jJAnI eTale ATaluM jANyuM ne ATaluM jANavAmAM AvyuM mATe jJAnI che (ema nathI). 52, zAstra Adi (jANavAnI) vAta nahi. AhA..hA...! gAthA to eka pachI eka caDatI Ave che !! A..hA...! 'samayasAra' eTale A..hA..hA...! ajoDa cakSu che ! enI sAthe bIjA koIno meLa khAya evuM nathI. AhA..hA...! ene jJAnI kahe che. mokSamArganI pariNatine jJAnasvarUpa, AtmasvarUpa hovAthI tene jJAnI kahe che, tene muni kahe che, tene 52mArtha kahe che, tene samaya kahe che, tene zuddha kahe che. AhA..hA....! 'sva' bhavanamAtrasvarUpa hovAthI svabhAva che...' sahAve" zabda che ne ? I pachI che. eTalA artha thaI gayA 52mArtha, samaya, zuddha, kevaLI, muni ane zAnI. 'tamti divA' pachI sattAve' Ave che. e sadAve"nI vyAkhyA karI. trIjA padamAM tamti divA sadAve (che) e sahAve"nI vyAkhyA kare che. 'sva'nA bhavanamAtrasvarUpa hovAthI svabhAva che...' svabhAva kema kIdhuM ? svabhAva kema kIdho ? AhA...hA...! svanA bhavanamAtra (arthAt) ekalo prabhu ! anaMta guNano sAgara prabhu ! e anaMta guNanI pariNita ekalI zuddha ! A..hA...! e svanuM bhavana che. ekalA nirmaLAnaMdanA nAthanuM svanuM bhavana che. rAga che I para che enuM emAM bhavana nathI, thatuM nathI. AhA..hA...! are...! prabhu ! A to hitanI vAta che ne ! ene ekAMta karIne ema na nakhAya. AhA..hA...! deha chUTI jAya che, juo ne A ! keTalA sAMbhaLIe chIe. AhA..hA...! A DaoNkTara gujarI gayA, eka pacIsa varSanI choDI hamaNA gujarI gaI ! A..hA...! 'cUDagara'nI choDI hatI ne ! bhAI ! rAjakoTa' AvI hatI. ekanI eka dIkarI. lagnamAM cAlIsa-pacAsa hajAra kharcyA. savA varSanuM lagna, emAM be mahinAnuM bALaka. aMdara AMtaraDA be thaI gayA. pelI pote (kahe) mAre kAMI joItuM nathI. samAdhi maraNa kALa ! ahIM be-traNa vAra AvI gaI che. AhA..hA...! pacIsa varSanI uMmara ! kyAre deha chUTe, bApu ! enI sthiti nizcita che). AhA..hA...! ema na jANavuM ke, atyAre ame nirogI chIe, amane kacAMya roga dekhAto nathI mATe amane (hamaNAM maraNa nahi Ave). AhA..hA..! ce paLe 52mANuo) phare.. AhA..hA...! pharavAno eka samaya che. samyagdarzana thavAmAM, jJAnAMta2 thavAmAM paNa eka samaya che. AhA..hA...! deha chUTavAmAM paNa... A..hA...! eka ja samaya (lAge che). jA..ya... bIje. AhA..hA...! prabhu ! kyAM jaIza tuM ? AhA..hA...! tAro svabhAvamAtra je che te rIte svabhAva pragaTa karyo haze... A..hA...! to jyAM jaIza tyAM tuM svabhAvamAM ja cho. AhA...hA....! 'zrImad'ne eke 'zrIkRSNa'nuM pUchyuM hatuM ne ! 'zrIkRSNa' kayAM che ? e AtmAnA svabhAvamAM che, ema kIdhuM. pelA jANe ke, Ama phalANuM phalANuM kaheze. e nyAM paNa AtmasvabhAvamAM che, bhAI ! AhA..hA...! samitI che, jJAnI che. AhA..hA...! e koI paNa gatimAM che
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 64 samayasAra siddhi-6. ema nathI. AhAhA....! e gatinA sthaLamAM che e paNa) nathI. e to AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu ! tenuM pariNamana che temAM te che. vikalpa Ave emAM paNa e jyAM nathI to gatimAM to kyAMthI hoya)? AhA..hA...! bahu duHkha tyAM thAya (tyAre) jarI aNagamAno dveSa paNa Ave chatAM emAM e nathI. AhA..hA...! e to manana - bhAva je svabhAva che, caitanyano je svabhAva che... A...hA.......! e mAtra che. AhA...hA...! samyaphadRSTi game te.. kAle kahyuM nahotuM ? 34me pAne. mithyAtvanA nAzathI sAkSAt traNa ratnatraya ghaTe pragaTe) che. A..hA...! kAle AvyuM hatuM. AhAhA...eTalo paNa svarUpano sthiratAno aMza cothe guNasthAne paNa Ave che, bhAI ! pAMcame to darzana, cAritramAM, bhaktimAM sthita che ema to kIdhuM che paNa ahIM to cothe kIdhuM. AhA..hA...! e taddana asthiratA bilakula pUrI hatI emAMthI anaMtAnubaMdhI ane mithyAtva gayuM. AhAhA....! e gharamAM Avyo ane gharamAM thoDo sthira thayo. AhA..hA...! ethI e to svabhAvamAtra che. AhA..hA....! 'athavA svabhAvanI be vyAkhyA karI. 'sadAve' e zabda che enA be artha karyA eka A - "sva"nA bhavanamAtra svarUpa hovAthI svabhAva che "athavA svataH potAthI jI caitanyanA bhavanamAtra svarUpa hovAthI sadbhAva che. bIjo artha sadbhAva karyo. "svataH caitanyanA bhavanamAtra.. AhAhA...! caitanyanuM hovuM. bhagavAna AnaMda ane jJAnanuM svarUpa, enI paryAyamAM e caitanyanuM hovuM. rAganA hovAno abhAva, caitanyanA hovAno sadbhAva. AhA...hA...! bhagavAna caitanyasvarUpa, enuM hovuM e sadbhAva. saddabhAva - jevo svabhAva che tevuM thayuM tenuM nAma sabhAva. AhA..hA..! svataH potAthI ) caitanyanA bhavanamAtra..." bhavana eTale thavuM. 'hovuM te' (mULa graMthamAM) nIce (phUTanoTa che). caitanyanA hovAmAtrasvarUpa hovAthI sadbhAva che (kAraNa ke je svataH hoya te satu-svarUpa ja hoya)." joyuM ? sadbhAva che ne ? saddabhAva - sabhAva. AhA..hA..! '(kAraNa ke je svataH hoya te satu-svarUpa ja hoya)." svataH hoya te sat ja hoya, sasvarUpa ja hoya. AhA..hA..! mokSano mArga sadUbhAva che, satasvabhAva che. sata che tevo ja eno sadbhAva - pariNamana che. AhAhA...! jevuM svataH trikALI svarUpa che evo ja eno mokSano mArga paNa sadUbhAva svataH che. AhA..hA..! ene koI vyavahAra ne nimitta koInI apekSA nathI. AhAhA...! samajANuM kAMI ? AvI vAta che. eka gAthAe gajaba karyuM che ne ! A.hA..hA..! sadAve'nA be artha karyA. "saEve che ne ? 'taSThi phivA saEAve eka, be, traNa, cAra, pAMca ne cha artha karyA emAM sAtamo (artha che). sAtamAnA be artha karyA. AhAhA...! eka to svanA pariNamanarUpa, hovArUpe (che) mATe svabhAva. bIjuM svataH potAthI jI caitanyanA bhavanamAtra svarUpa hovAthI sarbhAva che..." AhA...hA...! AhAhA! have Avo upadeza...!
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 151 65 mArga bApA ! bahu jhINo, bhAI ! A..hA...! corAzInA avatAramAM rakhaDI rakhaDIne marI gayo. AhA...! ahIM abajopati (hoya I) iMDA, mAMsa khAtA hoya to marIne narakamAM jAya ane nahitara tiryaMcamAM (jAya). AhA...hA...! kAgaDIne kuMkhe, kAbarane kuMkhe (jAya). AhA...hA....! bhagavAna AtmA ! pUrNa anaMta pavitra svabhAva (svarUpa che), tenuM te rIte thavuM mATe svabhAva. ane sadbhAva. AhA..hA...! (eTale ke) e sasvarUpa che... AhAhA....! "svataH potAthI jI caitanyanA bhavanamAtra svarUpa hovAthI sadbhAva che (kAraNa ke je svataH hoya te sat-- svarUpa ja hoya)." 'A pramANe zabdabheda hovA chatAM." sAta zabdabheda paDyA ne ? artha karyA ATha. "zabdabheda hovA chatAM vastubheda nathI -nAma judAM judAM che chatAM vastu eka ja che). mokSanA mArganI pariNati to eka ja prakAranI che. nAmabhede bhale sAta prakAra kahyA. AhAhA...! UDe bhagavAnanA ghare gayo, bhoMyarAmAM gayo, prabhu ! bahAramAM jyAM rakhaDato hato), paryAya ne bahAramAM (rakhaDato hato).. AhAhA...! paryAya je avasthA che e bahAramAM rakhaDatI hatI), puNya, zubha-azubha bhAvamAM rakhaDatI hatI). ghaNAne to azubhamAM vartatI. AhAhA...! ene gharamAM vALI lIdhI. je pote taLiye paDyo che, paryAyane taLiye dhruva joDe ja che. Ama joDe che, Ama joDe nathI. bahAramAM joDya rAga che ane aMtaramAM joze dhruva che. AhAhA....! AvA mokSamArganA nAma judA judA hovA chatAM vastu eka ja che. bhAvArtha :- "mokSanuM upAdAna to AtmA ja che. mULa upAdAna - zuddha upAdAna to e ja che. A..hA...! "vaLI paramArthe AtmAno jJAnasvabhAva che. badhA guNo karatAM, bIjA guNonI hayAtI che paNa A jJAna to pote potAne jANe, pote para jANe. AhA...hA...! chatAM vikalpa vinA jANe evo teno svabhAva che). chatAM vikalpa eno svabhAva (arthAtu) sva-parane jANavuM evo vikalpa e svabhAva che). rAga vikalpa e nahi. AhAhA...! AvI vastu (che). paramArthe AtmAno jJAnasvabhAva che; jJAna che te AtmA che" joyuM? 'ane AtmA che te jJAna che. mATe jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahevuM yogya che. AhA..hA..! e AtmAno svabhAva che tenuM pariNamana thAya) te ja mokSanuM kAraNa che. e jJAnanuM ja pariNamana che, rAganuM nahi. AhAhA...!
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 atha jJAnaM vidhApayati - gAthA-152 samayasAra siddhi-6 paramaTTamhi du aThido jo kuNadi tavaM vadaM ca dhAredi / taM savvaM bAlatavaM bAlavadaM beMti savvaNhU / / 152 / / paramArthe tvasthitaH yaH karoti tapo vrataM ca dhArayati / tatsarve bAlatapo bAlavrataM bruvanti sarvajJAH / / 152 / / jJAnameva mokSasya kAraNaM vihitaM, paramArthabhUtajJAnazUnyasyAjJAnakRtayorvratatapaHkarmaNoH bandhahetutvAdvAlavyapadezena pratiSiddhatve sati tasyaiva mokSahetutvAt / have, AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che ema batAve che H5ramArthamAM aNasthita je tapane kare, vratane dhare, saghaLuMya te tapa bALa ne vrata bALa sarvazo kahe. 152. gAthArtha :- [paramArthe tu] 5ramArthamAM [gasthitaH] asthita [yaH] evo je jIva [tapa) ro itapa kare che vaghu tathA vrataM dhArayati] vrata dhAraNa kare che, tatsa] tenAM te sarva tapa ane vratane [sarvajJAH] sarvajJo [vAtatapaH] bALatapa ane vAtavratAnuM bALavrata [dhruvanti] kahe che. TIkA :- AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che (ema siddha thAya che); kAraNa ke je jIva paramArthabhUta jJAnathI rahita che tenAM, ajJAnapUrvaka karavAmAM AvelAM vrata, tapa Adi karmo baMdhanAM kAraNa hovAne lIdhe te karmone bALa' evI saMjJA ApIne niSedhyAM hovAthI jJAna ja mokSanuM kAraNa Thare che. bhAvArtha :- jJAna vinA karAyelAM tapa tathA vratane sarvazadeve bALatapa tathA bALavrata (arthAt ajJAnatapa tathA ajJAnavrata) kahyAM che, mATe mokSanuM kAraNa jJAna ja che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA upara gAthA 15ra upara pravacana 'have, AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che ema batAve che - A..hA...! 15ra (gAthA). paramaTTamhi du aThido jo kuNadi tavaM vadaM ca dhAredi / taM savvaM bAlatavaM bAlavadaM beMti savvaNhU ||152 / / paramArthamAM aNasthita je tapane kare, vratane dhare, saghaLuMya te tapa bALa ne vrata bALa sarvajJo kahe. 15ra. AhA..hA...! "AgamamAM paNa..." (arthAta) vItarAganA upadezamAM, divyadhvanimAM. "OM dhvani suNI artha gaNadhara vicAre, racI Agama upadeza' e bhagavAnanI vANImAMthI AgamanI racanA thaI che. gaNadharoe te AgamamAMthI racanA karI. AhA..hA...! "AgamamAM..." eno artha ke jenA AgamamAM rAganI vRtti mokSamArga mAne te Agama nahi. AhAhA.! e bhagavAnanA Agama nahi. AhAhA...! bhagavAnanA AgamamAM trilokanAthanI vANImAM AvyuM te AgamamAM cANuM. e AgamamAM.. AhA..hA...! "AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che...." uparathI to kahIe chIe paNa siddhAMta, vItarAganI vANI Ama kahe che. AhA..hA..! 'AgamamAM paNa..." AhA! eTale ke koI ema kahe ke, vrata ne tapa ne A badhuM che e paNa mokSanuM kAraNa che. to kahe che), nA, nA. AgamamAM ema kahyuM nathI. vItarAga traNalokanA nAtha anaMta tIrthakaro, enI racAyelI vANI, enA racAyelA Agama, emAM paNa jJAna eTale AtmAne ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. AhA..hA..! AmAM moTo lekha Avyo che. AhA..hA...! A vyavahAra vrata ne I badhA saMvara, nirjarAnuM kAraNa che. kaho ! AhA...hA...! "ujajenano koI dayALacaMda zeTha che, koI zAstrI che. A...hA...! eka to pelo "ujajenano che ne ! nahi ? 'ujjainano pelo mukhya nathI ? paMDita ! "satyendra ! A ko'ka bIjo che. "dayALacaMda' ! ene bicArAnA beThuM hoya ema kahe. I kaMI vyakti pratye dveSa nathI). AhA..hA...! ahIMyAM to satya vastu hAtha Ave ane mokSano mArga thAya. bAkI rAga ne dveSanA pariNAma aMdara anaMtakALathI thayA. AhAhA..! e sane mAnavAnI saMkhyAnI kAMI jarUra nathI. ghaNA mAne mATe e sAcuM che, thoDA mAne mATe khoTuM che), evuM kAMI nathI. sat to
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 samayasAra siddhi-6 sat che. AhA...hA..! 'AgamamAM paNa.." A.hA...hA...! AvyuM ne ! vaeNti saqudU pAThamAM che ne ! (arthAta) sarvajJo Ama kahe che. eno artha karyo che. AhAhA...! sarvajJa bhagavAna trilokanAtha Ama kahe che. AhAhA...! vItarAga sarvajJaprabhunI vANImAM - AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che..." AtmAnuM je zuddha svarUpa (che) te ja mokSanuM kAraNa che. AhA...hA...! e lAkha-karoDa vrata ne tapa ne bhaktinA pariNAma (kare paNa) AgamamAM ene mokSanuM kAraNa kahyuM nathI. tuM enA artha UMdhA karIne AgamamAMthI kADha paNa) e AgamanA artho nathI. AhA...hA...! AgamanA arthamAM to A bharyuM che. aMdara jJAna - AtmA caitanyasvarUpa prabhu ! A...hA..hA..! vikalpathI pele pAra evo paramAtmA pote zuddha caitanya birAje che) tene ahIMyAM "jJAna" zabda kIdho. enuM pariNamana ne enuM pariNamana te jJAna, ema. e "jJAnane ja.." "ja' zabda pAcho vAparyo che. ekAMta karI nAkhyuM. kathaMcit mokSano mArga jJAna ane kathaMcit rAga (kaho) to anekAMta thAya, nahiMtara ekAMta thaI jAya che. AhA..hA..! jJAnane ja." ema. traNalokanA nAthanI vANImAM AtmAnA AnaMdasvabhAva ane jJAnasvabhAvanI ekAgratAne mokSano mArga kahyo che. AhAhA...! are..! paramezvara ne jainane mAnanArAone... AhAhA...! ema kahe che ke, jainane jo tame mAnanArAo ho to jaina bhagavAnanA upadezamAM to - AgamamAM to A AvyuM che. AhA....! "jJAnane ja." (koI) kahe ke, jainadarzanamAM ja hoya ja nahi. ema eka patramAM Ave che, nahi ? "zrImadUmAM Ave che. e to nitya ja che ke anitya ja che, ema nahi, ema (kahevuM che). kathaMcit nitya che, kathaMcit anitya che ema kahevuM che). nitya che te nitya ja che, anitya che te anitya ja che. emAM ja nahi, ema nahi. AkhuM dravya kahevuM hoya to kathaMcit nitya ane kathaMcit anitya (kahevAya), paNa nityathI kahevuM hoya to nitya te nitya ja che. vaLI, kathaMcitu nitya te nitya che ane kathaMcita anitya te nitya che (ema nahi). A.hA..hA....! ema anitya che te anitya ja che. kathaMcit anitya paNa nitya che ane anitya che, ema anekAMta nathI. AhA..hA..! ema je mokSano mArga che te mArga eka ja che. AhA...! "mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che." joyuM ? "ema siddha thAya che); kAraNa ke je jIva paramArthabhUta jJAnathI rahita che." AhAhA...! paramArthabhUta (eTale) parama padArtha prabhu bhagavAna ! enuM jJAna ane enI zraddhA. parama padArtha prabhu AtmA ! enI jJAna, zraddhA. enAthI rahita che. AhAhA...! paramArthabhUta jJAnathI rahita che." trikALI nahi, A to enuM - trikALInuM jJAna ane zraddhA, enAthI rahita che. AhA..hA....! tenAM, ajJAnapUrvaka
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA upara 69 karavAmAM AvelAM. AhA...hA...! e to "kaLazaTIkAmAM kahyuM nathI ? pelA yAvat karmadhArA ane jJAnadhArA. samakitInA vrata, tapAdi hoya e paNa baMdhanA kAraNa che. ajJAnI koI ema kahe (mAne) ke, mithyASTinA vratAdi baMdhanA kAraNa (che), ane samakitInA nahi. ema TIkAmAM che. "kaLazaTIkA'.... "kaLazaTIkA' ! e kaLaza thoDA vakhata pachI Avaze. AhA..hA....! bhagavAna pUrNa anaMta guNano sAgara) hAjarAhajUra birAje che ne ! A..hA...! amAre tyAM lakhAtuM. "kuMvarajIbhAI ane I badhA haidarazAhIne mAnanArA ne ! (eTale) copaDAmAM lakhe, haidarazAhI hAjarAhajUra. phakIra che. pAlItANA' che ne ! nIce, nahi ? tyAM utaryA hatA. A bAju "bhairavanAthanuM maMdira che ane A bAju AgaLa jatAM bIjuM che). beya joyA che. tyAM to AhAra karyA hatA. haidarazAhImAM ! (saMvata) 1969mAM haragoviMdanA lagna hatA tyAre) gayA hatA. meM kIdhuM, bhaI ! huM rAtre khAto nathI. tamAre jAnane moDI karaze ne sAmaiyu karaze ne vAra lAgaze to rAtre huM nahi khAuM. 1969nI vAta che. dIkSA lIdhA pahelA, hoM ! haidarazAhInuM makAna che. Ama chatAM bhairavanAtha" che ne ! tyAM utAro karyo hato. pachI tyAMthI lADavA ke gAMThIyA hatA I khAya lIdhA, pANI pI lIdhuM. covihAra (karI lIdho). huM rAtre nahi khAuM. AhAhA..! e hAjarAhajUra lakhe, mALA ! e hAjarAhajUra nahi paNa traNalokano nAtha paramAtmA hAjarAhajUra che. e bhagavAna to hAjarAhajUra che paNa A bhagavAna hAjarAhajUra che, ema kahe che. AhAhA...! saccidAnaMda prabhu ! anaMta anaMta atIndriya guNano sAgara prabhu ! A...hA...hA....! e hAjarAhajUra prabhu che. tArI najaruMmAM tuM leto nathI eTale tane dekhAto nathI. AhA...! AhAhA...! tArI najaruM rAga ane paryAya upara hovAthI prabhu hAjarAhajUra nityAnaMda sahajAnaMda che, e che te ene dekhAto nathI. AhA..hA.. je jIva paramArthabhUta jJAnathI rahita che. jene AtmajJAna nathI, AtmajJAna nathI, Atmadarzana nathI evA jIva). AhAhA...! "tenAM, ajJAnapUrvaka karavAmAM AvelAM vrata, tapa Adi karyo. dekho ! karma eTale ahIM jaDakarma nathI lIdhuM. vrata ane tapa, be zabda lIdhA che. pachI AgaLa bIjA vadhArI deze. vrata, niyama, zIla, tapa pachI leze. pachInI 153 mI gAthAmAM niyama ane zIla (e) be vadhAre nAkhaze. ahIM be nAkhyA. "vrata ane tapa Adi karmo..." eTale rAganA kAryo. AhA...hA....! baMdhanA kAraNa hovAne lIdhe te kamane bALa evI saMjJA ApIne...." AhA..hA...! sarvajJa paramezvare tene "bALa evI saMjJA ApIne... AhA...hA..! niSedhyAM hovAthI. eno niSedha karyo che. A.hA..! AgamamAM kahyuM ne ! I sarvajJa zabdano artha karyo. "sabUC kIdhuM eno artha) sarvaza, ema. A..hA...! atyAre sarvajJa nathI ne ! sarvajJa (bhale) nathI paNa) sarvajJanI vANI che ne ahIMyAM bhale sarvajJa nathI (paNa) bIje sarvajJa prabhu che. ane ahIM sarvajJa nathI tethI 'Agama' zabda lIdho, sarvazanI
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 70 vANI lIdhI. sarvajJanI vANI che ke nahi ? AhA..hA...! 'te karmone...' eTale kAryone. AtmAnA jJAna vinAnA vrata ne tapa ne A varSItapa ne... AhA..hA...! zarIrathI jAvajIvanA brahmacarya pALe), e badhAne 'bALa' evI saMjJA ApIne niSedhyAM hovAthI jJAna ja mokSanuM kAraNa Thare che.' AhA..hA...! AvI cokhkhI vAta che chatAM gaDabaDa kare. bhAvArtha :- AtmAnA jJAna vinA karAyelAM..' AtmajJAna vinA karAyelA tapa ne vratane sarvajJadeve bALatapa tathA bALavrata (arthAt ajJAnatapa tathA ajJAnavrata) kahyAM che,...' AhA..hA...! mATe mokSanuM kAraNa jJAna ja che.' AtmA (che). e jJAnasvarUpI prabhu ! A...hA....! pravacanasAra'mAM Ave che ne ! trikALI jJAna. trikALI jJAnane kAraNapaNe grahIne, I kAraNapaNe grahyuM tyAre ahIM jJAna thayuM. AhA..hA...! trikALI jJAnane jyAM grahe che tyAM ja paryAyamAM jJAna ane samyagdarzana thayuM. tene mokSanuM kAraNa kahyuM, bIjAne mokSanuM kAraNa kahyuM nathI. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) prabhu ! tuM jJAtA cho ne ! e jJAtAnI paryAyano utpAda parane jANe che mATe che ema nathI paNa jJAnanI paryAyano utpAda enA pahelAnI paryAyanA saMhArane laIne thayo che. zrI samayasAranI 320 gAthAmAM nirjarA ne mokSa kare nahi paNa jANe ema kahyuM che. e nirjA ne mokSanI paryAya che mATe jANavAnI paryAya ene jANe che ema nathI paNa e jANavAnI paryAya tenI pahelAnI je jANavAnI paryAya hatI tenA abhAvasvabhAve prakAze che. jJAtAdRSTAnI paryAya jene jANe che tenAthI thaI che ema nathI, jJAtAdAnI paryAya utpanna thaI te tenA pUrvanI paryAyanA abhAvasvabhAve prakAze che. kevaLajJAnanI paryAya lokAlokane jANe che mATe lokAlokane laIne jANe che ema nathI, kevaLajJAnanI paryAya tenI pUrvaparyAyanA abhAvasvabhAve avabhAse che. pragaTa paryAya vinAnuM koI dravya na hoya, e pragaTa paryAya tenA pUrva paryAyanA abhAvasvabhAve prakAze che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma sapTembara-2006
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa3 I gothA 1 paDe che atha jJAnAjJAne mokSabandhahetU niyamayati . vadaNiyamANi dharaMtA sIlANi tahA tavaM ca kuvvNtaa| paramaTTabAhirA je NivvANaM te Na vidNti||153|| vrataniyamAn dhArayantaH zIlAni tathA tapazca kurvantaH / paramArthabAhyA ye nirvANAM te na vindanti / / 153 / / jJAnameva mokSahetuH, tadabhAve svayamajJAnabhUtAnAmajJAninAmantavrataniyamazIlatapaHprabhRtizubhakarmasadbhAve'pi mokssaabhaavaat| ajJAnameva bandhahetuH, tadabhAve svayaM jJAnabhUtAnAM jJAninAM bahirvataniyamazIlatapaHprabhRtizubhakarmAsadbhAve'pi moksssdbhaavaat| jJAna ja mokSano hetu che ane ajJAna ja baMdhano hetu che evo niyama che ema have kahe che : vrataniyamane dhAre bhale, tapazIlane paNa Acare, paramArthathI je bAhya te nirvANaprApti nahIM kare. 153. gAthArtha - vritaniyamAna] vrata ane niyamo [pArayanta:] dhAraNa karatA hovA chatAM tithI] tema ja [zItAni va tA:] zIla ane tapa vuirvantaH karatA hovA chatAM yei jeo [paramArthavAhyA:] paramArthathI bAhya che (arthAt parama padArtharUpa jJAnanuM eTale ke jJAnasvarUpa AtmAnuM jemane zraddhAna nathI) tei teo [nirvA] nirvANane ni vindanti pAmatA nathI. TIkA :- jJAna ja mokSano hetu che; kAraNa ke tenA (-jJAnanA) abhAvamAM, pote ja ajJAnarUpa thayelA ajJAnIone aMtaraMgamAM vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono abhAva (hayAtI) hovA chatAM mokSano abhAva che. ajJAna ja baMdhano hetu che; kAraNa ke tenA abhAvamAM, pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnIone bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono asadbhAva hovA chatAM mokSano sadbhAva che. | bhAvArtha :- jJAnarUpa pariNamana ja mokSanuM kAraNa che ane ajJAnarUpa pariNamana ja baMdhanuM kAraNa che; vrata, niyama, zIla, tapa Adi zubha bhAvarUpa zubha karmo kAMI mokSanA kAraNa nathI. jJAnarUpe pariNamelA jJAnIne te zubha karmo na hovA chatAM te mokSane pAme che; ajJAnarUpe pariNamelA ajJAnIne te zubha karmo hovA chatAM te baMdhane pAme che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 pravacana naM.233 gAthA-153, zloka-105 samayasAra siddhi-6 maMgaLavAra, vaizAkha vada 11, tA. 22-05-1979 'samayasAra' 153 gAthA. enuM mathALuM. jJAna ja mokSano hetu che ane ajJAna ja baMdhano hetu che evo niyama che ema have kahe che :-' vadaNiyamANi dharaMtA sIlANi tahA tavaM ca kuvvaMtA / paramaTTabAhirA je NivvANaM te Na viMdaMti / / 153 / / vrataniyamane dhAre bhale, tapazIlane paNa Acare, 5ramArthathI je bAhya te nirvANaprApti nahIM kare. 153. cAra bola to pAThamAM AvyA. pahelA vrata ne tapa be AvyA hatA. AmAM cAra AvyA vrata, niyama, zIla ane tapa (ema) cAra. pAThamAM cA2 AvyA. TIkA :- jJAna ja mokSano hetu che;...' eTale ? e jJAna eTale trikALI jJAna, trikALI AtmA, ema ahIM nahi. je trikALI AtmA jJAnasattva, anaMta guNanuM sattva che te sattvanuM paryAyamAM sattvapaNuM Ave, jevuM aMdara che, AtmAmAM anaMta jJAnAdi rasa, sattva (bharyuM che), evuM je sattva che tenuM sattvanA pariNamanamAM e sattvanuM pariNamana Ave, enuM je abaMdha svarUpa che, mokSasvarUpa che, abaMdha kaheze, evuM jenuM pariNamanamAM abaMdha svarUpa mokSa svarUpanuM pariNamana, sattta Ave. sanuM sattva paryAyamAM Ave ema kahe che. puNya ane pApanA bhAva (thAya che) e sattnuM sattva nathI. e to adhdharathI Ubho thayelo vikRta bhAva che. ahIMyAM ene baMdhabhAva kaheze. puNya ane pApa, vrata, tapa, zIlane bhAvabaMdha (kahe che). A bhAvamokSa (svarUpa che). bhagavAnaAtmA ! mokSasvarUpa sattva che. enuM paryAyamAM je sanuM sattva che eTale ke satno je kasa che... AhA...hA...! e kasa je paryAyamAM Ave ene ahIMyAM jJAna kahe che. A...hA...! bhagavAnaAtmA...! ahIM pote kaheze, muktasvarUpa che. muktasvarUpa che to mokSanuM kAraNa thAya che, ema. vikAra che e to baMdhasvarUpa che. I bhAvabaMdha baMdhasvarUpa ja che. bhAvabaMdha che I baMdhanuM kAraNa thAya. jJAna ja...' (ema kahIne) ekAMta karyuM che. kacit AtmAnuM jJAna pariNamana, anaMta guNanuM sattvanuM pariNamana ane kacit vyavahAra rAga mokSanuM kAraNa che ema nathI kahyuM. dayA, dAna, vrata, zIla, tapa kaMIka kaMIka enA sattvanA pariNamanamAM madada kare che ema nathI. e to AvI gayuM che ne pahelAM ? pravacanasAra' ! ke, je dravya che e guNa ane enI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa3 paryAyane pahoMcI vaLe che. ahIM nirmaLa paryAyane pahoMcI vaLe che eTaluM levuM. tyAM to malina, nirmaLa badhI paryAyanI) vAta hatI. AhA...! je bhagavAna AtmA AnaMda ane jJAnAdi sattvano rasa che e AtmAno kasa che. AhA..hA...! e kasa che tenuM paryAyamAM pariNamana thavuM tene ahIMyAM jJAna kahevAmAM Ave che. AhAhA..! te "jJAna ja." pAchuM (ja kahIne) ekAMta karyuM. samyapha ekAMta ! e "jJAna ja mokSano hetu che. AhA...hA...! bhagavAna AtmAmAM anaMta guNano Akho rasa paDyo che, sattva che. e sanuM sattva che, e satno kasa che. AhA..hA...! trikALI jJAna, darzana ne AnaMdAdi anaMta guNa (che) e sanuM sattva che, e satno kasa che. enA upara dRSTi paDatAM je sanuM sattva che te sattva paryAyapaNe pariName. bhale I sattva guNa che e to bhale guNarUpe rahe paNa tevI jAtanuM pariNamana, sattvanuM sattva tarIkenuM pariNamana), enA potAmAM che I jAtanuM pariNamana. e rAga ane puNya, dayA e kaMI AtmAno kasa nathI, AtmAnuM sattva nathI. e to baMdhasattva svarUpa che. AhA..hA..! AkaruM kAma che. loko ekAMta... ekAMta kahe che. jJAna ja, AtmAno caitanya svabhAva, je anaMta guNathI bharelo bhaMDAra che), enuM pariNamana ane enI dazA thAya), dravya zuddha, guNa zuddha ane paryAya paNa e jAtanI zuddha thAya) e eka ja mokSano hetu che. AhA...hA...! "kAraNa ke tenA (-jJAnanA) abhAvamAM,..." bhagavAna jJAnasvarUpI prabhu ! anaMta anaMta guNano rasakaMda prabhu AtmA, enA bhAvanA pariNamana vinA. A.hA..! pote ja ajJAnarUpa thayelA ajJAnIone..." A.hA...! jene AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu che, atIndriya AnaMda ane atIndriya jJAna, atIndriya zAMti, atIndriya guNano rasakaMda che, tenA paryAyamAM tenA sattvanA bhAva vinA ajJAnIone je aMtaraMgamAM vrata kare. vrata pALe, vrata ! e saMsAra che, baMdha che. AhA..! e vastumAM nathI. AhA...hA...! vrata ne tapa be zabdo to AvyA hatA. A gAthAmAM cAra zabda che. mULapATha (che). vrata, niyama dhAraNa karavA, vikalpa (karavo), zIla, kaSAyanI maMdatAno bhAva (thAya), maMda. maMda ghaNoya maMda hoya). evo eno svabhAva ke, zarIrathI brahmacarya pALavuM evuM je zIla ane tapa. je vikalpa uThe, bAra prakAranA tapamAMthI vikalpa uThe e vagere. jeTalA paranA lakSe utpanna thayelA asaMkhya prakAranA zubhabhAva. juone ahIM to zubhanuM nAkhyuM che ne ! vagere zubha karmo." eTale zubha kAryo. joyuM ? ahIM karma eTale peluM jaDakarma nahi. AhA..hA...! paryAyamAM vrata, tapa, zIla, niyama vagere vibhAvanA asaMkhya prakAra (thAya) e koI jIvanuM sat nathI, enuM sattva nathI, jIvano svabhAva nathI. AhA..hA...! evA jIvanA svabhAvanA abhAvane laIne ajJAnIne paryAyamAM je vrata, zIla, tapa thAya te badhA "zubha
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 samayasAra siddhi-6 karmono sadbhAva (hayAtI)." ho. evI zubhakarmanI hayAtI hovA chatAM.... che, kahe che eno zubhabhAva barAbara che, ema. AhA...hA...! vratano bhAva, tapa, upavAsa Adino (bhAva), zIlanA niyamAdi - AkarAM niyama dhAraNa kare. evA zubhabhAvanI hayAtI che. che ne ? AvA kAryanA abhAvamAM pote ) "ajJAnarUpa thayelA ajJAnIone aMtaraMgamAM vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono saddabhAva hovA chatAM." AhA...hA...! zubha AcaraNanA zubha pariNAmano bhAva hovA chatAM. enI hayAtI - mojUdagI (che). zubhabhAva che, paNa jJAyakabhAvanA sattvanA bhAna vinA caitanyano rasakaMda je svarUpa prabhu (che), tenA sattvanA pariNamananA bhAna vinA AvA vrata, tapa, niyama ne zIla (AdinA) zubhakarmo hovA chatAM "mokSano abhAva che." evA zubhabhAva ho, bhale hayAtI dharAve. AhA...hA...! zuklalezyA ho, e bhAva hayAtI dharAve che. paNa e bhAva ene mokSanuM kAraNa nathI. kemake bhagavAna AtmA vikAra vinAnA sattvanuM sat che tenA taraphanuM pariNamananuM sattva AvyA vinA AvA bhAvonI hayAtI hovA chatAM tene "mokSano abhAva che." AhAhA...! che ? ajJAna ja baMdhano hetu che." have sAme nAkhe che. svarUpanuM ajJAna eTale ke vrata, tapa, zIla, niyama(nA bhAva che) e ajJAna che. A..hA...! emAM jJAnano aMza nathI mATe) ajJAna che. AhA..hA...! "ajJAna ja." "ajJAna ja." pAchuM (kahyuM che). tyAM paNa ekAMta karyuM che. "baMdhano hetu che." eTale ke AtmAnA svabhAvanuM pariNamana (thAya) e bilakula baMdhano hetu nathI. AhA..hA...! e to mokSano ja hetu che. eka kora bhagavAnaAtmArAma AtmarAmanuM je pariNamana che. AhA...hA...! e to bilakula baMdhanA abhAva kAraNarUpa, mokSanA sadbhAvanA kAraNarUpa che. Ave che ne keTaleka ThekANe ? ke, mokSamArga che e paNa baMdhanuM kAraNa che. ema (keTalAka) lya che. "asamagra" "puruSArthasiddhi upAya(mAM Ave che). je baMdhanuM kAraNa che te bilakula abaMdhanuM kAraNa hoI zake nahi ane je abaMdhanuM svarUpa prabhu che, mukta svarUpa ja che. AtmA to abaMdhasvarUpa ja che, enA guNonuM sattva AkhuM abaMdha svarUpa che. AhA...hA...! e prabhu pote ane tenA anaMta guNo, e badhA mukta svarUpa, sanA sattva svarUpa, kasa svarUpa, enuM je pariNamana (thAya), eno - satno paryAyamAM kasa Ave, e bilakula mokSanuM kAraNa che (ane) bilakula baMdhanuM kAraNa nathI. samajANuM kAMI ? ane je AtmAnA svabhAvanA, caitanyabiMba prabhu ! anaMta guNano rasakaMda ! tenA satanuM sattva pariNamanamAM AvyA vinA ajJAnIne mokSanuM kAraNa che nahi. AhA..hA...! ajJAna ja baMdhano hetu che; kAraNa ke tenA abhAvamAM," konA abhAvamAM ? ajJAnanA abhAvamAM. AhA...hA...! eTale ke rAga ane dveSanI paryAya ajJAnasvarUpa (che) te ja baMdhanuM kAraNa che). tenA abhAvamAM... A...hA...hA...! che ? pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnIone
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA153 75 AhA...hA...! pote ja AtmAnA svabhAva, zuddha paripUrNa bhagavAnaAtmA, enA rUpe pote thayela. AhA..hA....! tenA abhAvamAM,...' konA abhAvamAM ? baMdhanA abhAvamAM. pote ja jJAnarUpa thayelA...' eTale ? bhagavAnaAtmA AnaMda ne jJAna zAMti ne prabhutAnA zaktirUpa je sattva che te rUpe pote ja pariNamanamAM thayelo. ene koI vyavahAranA vrata, niyamanI apekSA che nahi. ahIM to bIjI vAta ka2ze. A..hA...! jJAnarUpa thayelA jJAnIone' aMtaranA AtmAnA svabhAvanA paryAyamAM te svabhAvanuM pariNamana thavAthI e jJAnIne bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono asadbhAva hovA chatAM...' AgaLa vadhIne ekaluM Atma pariNamana thaI gayuM ene A vrata, niyama, zIlano to abhAva che chatAM mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? be bAju lIdhI. eka kora bhagavAnaAtmA zuddha caitanyaghana ja che. eka samayanI paryAyamAM je vikAra che e ajJAna che. ethI AkhuM svarUpa je che tenuM je pariNamana thavuM te mokSanuM kAraNa (che), emAM baMdhano bilakula abhAva che) ane e AnaMdanA jJAnanA svabhAvanA bhAvanA pariNamana vinA ekalA rAga-dveSa, vrata, niyama, zIla, tapa (kare e) ekaluM baMdhanuM kAraNa (che). bilakula mokSanA kAraNamAM madadagAra, sahAyaka (nathI). nimitta kahevAya, nimitta kahevAno artha e (ke) nimitta kAMI kare nahi. AhA..hA...! vrata, niyamanA vikalpone zuddha jJAnanA pariNamanamAM nimitta kahevAya. nimittano artha eka bIjI cIja che. enAthI thayuM che ane thAya che ema nahi. AhA..hA...! jJAnIone' evA jJAnI ahIM lIdhA che ke jenuM pariNamana ugra thaI gayuM che. ekalo caitanyamUrti bhagavAna, jevo eno svabhAva trikALI, nirmaLa, zuddha rasakaMda (che) tevuM ja jenuM pariNamana thaI gayuM che, ene A vrata, niyama, zIla che nahi. A...hA...! e bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono asadbhAva...' che. (tema) 'hovA chatAM mokSano sadbhAva che.' AhA..hA...! mumukSu :- bAhya zabda lakhyo che to te bAhya vrata che ? uttara H- bAhya badhI vikalpanI vAta che. bAhya vrata eTale zarIranI kriyA nahi, vikalpa. vrata, zIla ne tapa (evI je) rAganI kriyA che e ajJAnarUpa che ane baMdhanuM ja kAraNa che. enA abhAvamAM ekalA jJAnasvabhAvanA, AnaMda svabhAvanA, caitanya svabhAvanA pariNamanamAM baMdhanA bhAvano bilakula abhAva che. ekalA jJAna ane AnaMdabhAve pariNamyo che. ene vrata, niyamano abhAva che chatAM mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! ajJAnIne vrata, niyama, tapa, zIlanI hayAtI che, paMca mahAvrata che, pAMca samiti, gupti vyavahA2 che, evo vyavahAra bhAva hovA chatAM e baMdhanuM kAraNa che. ekaluM baMdhanuM kAraNa (che), bilakula mokSanA kAraNamAM e sahAyaka nathI. kemake jyAM AtmA bhagavAnaAtmA -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 samayasAra siddhi-6 potAnuM je dravya che ane enA je AnaMdAdi trikALI zuddha guNa che e rUpe jyAM pariNamana thayuM ene vrata ne niyamano abhAva che chatAM mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! AvuM che. pelA rADerADa pADe che. e..I...! 'sonagaDhIyA' Ama kare che ne Ama kare che. bApu ! bhAI ! tArA hitanI vAta che, prabhu ! A..hA...! emAM tAro anAdara nathI AmAM. tuM aMdara mahAprabhu cho ! A..hA...! ekalo atIndriya AnaMda, atIndriya jJAna, atIndriya zAMti, atIndriya prabhutAno 2sakaMda sattva che ne ! e sattvanuM pariNamana thAya... AhA..hA...! te pariNamananA kALamAM vrata ne niyama, zIla, tapano abhAva hovA chatAM mokSanuM kAraNa thAya che. AhA..hA...! ane ajJAnIne potAno bhagavAnaAtmA, enA zuddhanA sattvanA piraNamananA abhAvamAM ene vrata, niyama, zIla, tapa baMdhanuM ja kAraNa che. A..hA...! keTalI vAta karI che, kaho ! bilakula mokSanA mArgane jarIye sahAya thAya, ema nathI. AhA..hA...! badhAe e nAkhyuM (che). 'vidyAsAgare' e nAkhyuM, bhAIe 'jagamohanalAlajI'e nAkhyuM che. vrata, niyama (AdinA) zubhabhAva aMdara zuddhatAnuM kAraNa che. eTale enAthI zuddhamAM javAya che. AhA..hA...! jhera pItAM pItAM amRtanA oDakAra Ave ! evo e artha che. jhINI vAta che, bhAI ! AhA..hA...! - jJAna zabde ahIMyAM enuM pariNamana levuM che. pariNamana - jJAnanuM pariNamana che. mULa jJAna zabde kAMI trikALI guNa nahi. nahitara trikALI guNa - kA2Na paramAtmA paNa mokSanuM ja kAraNa che paNa atyAre e vAta nathI. atyAre to paryAya jJAnarUpe, AnaMdarUpe pragaTI che, e vastumAM je sat che te rUpe paryAyamAM pariNamana thayuM che tene ahIMyAM jJAna kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! AvuM have moMghuM ! sAMbhaLavA maLe nahi ane sAMbhaLavA maLe to UMdhuM maLe. nivRtti maLe nahi. AhA..hA...! A karo, A karo, vrata karo, tapa karo, vyavahA2 cAritra pALo. vyavahAra cAritra eTale rAga. (zrotA = vyavahA2ne poSo). ene pALo, ene karo, e rasto che. aMtara zuddhatA (tarapha) javAno rasto che. azubhane TALI ane zubha karavuM e zuddhamAM javAno rasto che ema sthApe che. are...! be jAta bheda che, be vastubheda che. A..hA...! eka kajAta che ane eka sajAta che. aMdara bhagavAnaAtmA ! anaMta anaMta anaMta pavitra guNanuM dhAma ! A..hA..hA...! teno Azraya letAM, tenA uparanI ekAgratA, dRSTi thatAM e pUrNa svarUpano jJAnanI paryAya ane zraddhAnI paryAyamAM svIkAra thatAM, paryAya sattvanuM sattva che, te rUpe pariName che. AhA..hA...! e baMdhanA bhAvanI (madadathI) jarIye paNa pariName che e nahi. AhA..hA...! zuM karavuM A ? 'navalacaMdabhAI' ! bIjuM kAMIka saheluM haze ke nahi ? saheluM eTale rAga. mArga A che. AhA..hA...!
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa3 77 pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnI." eTale pote kema kIdhuM ? e kaMI pelA vrata ne zIla ne tapa hatA mATe ahIM jJAnarUpa, AnaMdarUpa pariNamana thayuM ema nathI. AhAhA! pote svayaM bhagavAna AtmA ! pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! enuM avalaMbana laIne pote ja svayaM zuddhapaNe pariNamyo. e jJAna thayuM, e pariNamana thayuM e AtmAnI dazA thaI. e AtmAnA svabhAvanI dazA thaI. AhAhA....! e jJAnIne "bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubhakarmo." joyuM ? e karma eTale pelA jaDa(karma) na lIdhA. bhAva, zubhabhAva che I bhAvakarma zubha vikArI che. AhAhA.... mULa pAThamAM che ne ! mULa pATha che ne ! "vaLiyamALa gharaMtA sItANa tadA tava baMtAT lyo ! "paramavAdirA' (eTale) paramArtha bhagavAna caitanyanuM sattva to hAtha AvyuM nathI. AhA...hA...! paramaprabhu bhagavAnaAtmA mojUda hAjarAhajUra paDyo che ! AhA! anaMta guNathI birAjamAna AtmA, ene to hAtha lAgyo nathI, eno patto lIdho nathI e badhA paramakRvAhirA' che, paramArthathI bAhya che. AhAhA..! A to chokarAone samajAya evI bhASA che. amAre "dharamacaMda mAstara' kahe che ne ! cAra copaDI bhaNelo hoya ene samajAya evI vAta che) ema kahe che. nahi ? A to amAre dharamacaMda' ema kahe ke, A to evI sahelI bhASA che (ke) cAra copaDIvALo paNa samajI jAya). AhAhA.! bhagavAna AtmA cho ne ! ene copaDInA bhaNataranuM zuM kAma che ? AhA..hA..! taSa-mASa. zuM nAma ? "zivabhUti' muni ! AhAhA..! bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdanI khANa ne moTuM bhoMyaruM, bhaMDAra ! A.hAhA..! eno jyAM patto lIdho ane jyAM ekAgra thayo (to) kahe che ke, (emane) tuSa-mASanA zabdo paNa yAda na rahyA. tuSa eTale photarAM ane mASa eTale aDadano kasa. pelI bAI aDadanI dALa dhotI hatI. aDadanI dALa paDelI te dhotI hatI. pelA kUcA kADhatI hatI. zivabhUti' muni nIkaLyA tyAM) ko'ka bAIe pUchyuM, bA ! zuM karo cho tame ? (to bAIe kahyuM, "tuSa-mASa - photarAM ane bhASa..." mASa eTale aDadanI dALa, aDada, kasa "banne judA pADIe chIe. AhA..hA...! photarAM uparanA ane pelI aDadanI dALa, je kasa hoya che judI pADIe chIe. AhA..hA...! eTaluM jyAM sAMbhaLyuM ene... o...ho...! bhagavAna aMdara, jema dhoLI aDadanI dALa... zuM kahevAya? dhoLIne zuM kahe che? chaDI.. chaDI ! chaDI dALa. tamArI bhASA hoya I AvavuM joIe ne tyAre ! chaDI dALa kahe che, chaDI dALa ! pelA photarAM kADhI nAkhe (eTale) chaDI dALa (rahe. ema bhagavAnaAtmA evuM jyAM sAMbhaLyuM ke tuSa-mASa, je vikalpa che e tuSa - photarAM (che). jJAna to hatuM, bhAna hatuM paNa sthiratA nahotI emAM jarI A zabda jyAM kAne paDyA. are..! mASa nAma dhoLI aDadanI dALa. ema AtmA dhoLo, ujaLo, zuddha caitanyaghana, AnaMdakaMda ane vrata, niyamanA vikalpo (thAya) e to baMdhanA kAraNa ne rAga - photarAM (che). e photarAM
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 samayasAra siddhi-6 ne mASane Ama jyAM judA karyA nathI tyAM, sthira thayA tyAM kevaLajJAna thaI gayuM !! A..hA...! kaho, samajANuM kAMI ? zivabhUti muni' ! A..hA..hA...! je karavAnuM che tyAM enI dRSTi ane sthiratA pogI gaI. AhA..hA...! have ene kahe che, vrata ne niyama nathI chatAM e mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! mumukSu :- vrata ne niyama mokSanuM kAraNa nathI. uttara :- hA. vrata ne niyama ne tapa, zIla mokSanuM kAraNa nathI. (je) baMdhanuM kAraNa che e mokSanA kAraNamAM madada kare, sahAya thAya ema lakhyuM che. are... prabhu ! sahAyanI vyAkhyA zuM che ? nimitta hoya eTaluM. dharmAstikAyavat. AhA..hA...! pahelA vyavahArajJAna kare. mumukSu : uttara H- vyavahArazAna kare e bilakula - kAMI madada na kare aMdara. Ave bhale paNa enAthI na thAya. I to pahelA AvyuM nahi ? zAstra bhaNavuM ne I. chatAM jyAM sudhI paralakSI vikalpa che ane enAthI je ughaDeluM jJAna che enAthI AtmAnuM jJAna na thAya. A..hA...! bhAvajJAnanA avalaMbana vaDe, AvyuM hatuM ne ? bhAvajJAnanA avalaMbana vaDe daDhapaNe... AhA..hA...! aMdaramAM ekAgra thAya che. AhA..hA...! pravacanasAramAM AvyuM hatuM. A..hA...! vAta to bahu thoDI che paNa mAla che moTo ! AhA..hA...! bhagavAnaAtmA ! zarIra pramANe AtmA ema kahevAya paNa bApu ! e bhagavAnasvarUpa che, bhAI ! AhA..hA...! e paramezvara che, e jina che, e vItarAga che, e kevaLajJAna che - ekalo jJAnano piMDa sarvajJa svabhAva che. A..hA..hA...! sarvadarzI svabhAva che, anaMta vIrya nAma puruSArtha che. AhA..hA...! e badhAnuM anaMta sanuM sattAnuM svarUpa evuM che. AhA..hA...! enuM pariNamana thatAM bAhya vrata, tapAdi na hoya topaNa mokSanuM kAraNa che, kahe che. AhA..hA...! ane aMtarano A bhagavAnaAtmA jAgyo nahi, gADyo nathI... AhA..hA...! enA abhAvamAM kIdhuM ne ? svarUpanA sattvanA bhAva vinA. emAM vrata, zIla, tapa che e to ekaluM baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! tyAre kahe, aMdara mokSanA mArganI sAthe Avo vyavahAra hoya che eTale enAthI kAMIka kAMIka madada to maLe ke nahi ? kAMIka. thoDuM enAthI haLave haLave zubhabhAvamAM Ave to thoDo vizrAma maLe pachI aMdara sthiramAM javAya. AhA..hA...! ema nathI. vizrAmasthAna ! vizrAmaThAma to prabhu che. je rAga ane vikalpa vinAnuM ThAma dhAma che. -- svayaM jyoti sukhadhAma che. AhA..hA...! 'zrImad'mAM Ave che ne ! zuddha buddha caitanyaghana, svayaM jyoti sukhadhAma' zuddha, buddha ! AhA..hA...! zuddha buddha svayaM. caitanyaghana (eTale) pradeza lIdhA. zuddha buddha caitanyaghana' pavitra jJAnano piMDa, asaMkhya pradezI piMDa. svayaM jyoti potAthI pote svayaM che. AhA..hA..! ene potAthI pariNamana karIne. AhA..hA...! e sukhanuM -
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 153 79 dhAma che. prabhu ! e AnaMdanuM sthaLa che, atIndriya AnaMdano e beTa che. AhA..hA...! moTA dariyAnA samudramAM beTa kyAMka maLe tyAM) vizrAma lya. ema A moTo prabhu moTo beTa che. AhA..hA...! eka vhorA kahetA. "jAmanagaramAM vyAkhyAnamAM AvatA. e kahe, ame ekavAra vahANamAM gayA emAM dariyAmAM lohacuMbakano DuMgaro haze (eTale) vahANa kheMcAI gayuM. kheMcAI gayuM. eTale tyAM kAMI na maLe, koI mANasa na maLe. nALiyeranA jhADa (hatA) ane heThe gaMdhAyelA pANI paDyA hatA. tyAM sudhI koI vahANane oLakhe (to) Ave. vahANa kheMcAI gayeluM. pachI kahe, pANI aMdara baMdhAyeluM hoya, nALiyera nAkhIe. ToparA ane pANI be laIe. pANI mIThuM nIkaLe ane ToparuM khAIe. AhA..hA...! ema bhagavAna AtmA.... AhAhA...! aMdaramAM anaMta anaMta puruSArthanA vIrye caDAvI. AhAhA...! jeNe anaMta AnaMdamAM khIlavaTa karI che, anaMta jJAnanI khIlavaTa karI che. pariNamana karyuM che ke ahIM ! zaktirUpe paDyo che, svabhAve bhale ho. AhAhA...! je vastu che, guNano bhaMDAra, AnaMdano bhaMDAra (che) ene khIlavyo che. AhAhA...! kamaLa jema lAkha pAMkhaDIe khIle ema bhagavAna anaMta guNanI nirmaLa vyakta paryAya khIlI nIkaLe che ! AhAhA.... pelAne lAkha pAMkhaDI hoya che. eka sAMbhaLyuM che, tyAM hajAra pAMkhaDIvALuM (kamaLa che). gAmamAM gayA hatA. "cIkhalI.. cIkhalI' ! tyAM kahetA ke, A khetara che. AmAM kamaLa thAya che, hajAra pAMkhaDInuM thAya che. UMcu thAya che. hajAra pAMkhaDInuM eka gulAba ! lAkha pAMkhaDInuM sAMbhaLyuM che. A to anaMta (guNanI) pAMkhaDIno AtmA ! AhA..hA...! kahe che, ene aMtaramAM hovAthI. AhA...hA...! pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnIone..." dharmAtmAne. ekavacana nathI lIdhuM. ghaNA jJAnIone. A..hA...! jeTalA jJAnIo thayA te badhA jJAnIo. pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnIone bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere kAryono asadUbhAva che." e kArya enI pAse nathI. AhA...hA...! chatAM mokSano sadUbhAva che. vastunA svabhAvanuM pariNamana thayuM e mokSano sadbhAva che. AhAhA...! bhAvArtha - juo ! A khulAso Avyo. "jJAnarUpa pariNamana ja mokSanuM kAraNa che." jJAna (eTale) trikALI jJAnanI ahIM vAta nathI. caitanyabiMba prabhu pote jJAnarUpe, samyagdarzana rUpe, zAMtirUpe, AnaMdarUpe, svacchatArUpe, IzvaratArUpe je paryAyamAM pariName che ane ahIMyAM jJAnanuM pariNamana kahevAmAM AvyuM che. e mokSanuM kAraNa che. pariNamana ja mokSanuM kAraNa che." vacce baMdhano bhAva paNa jarIye madada kare ema nathI). A atyAre moDI rADa (che). A.hA....! 'vidyAsAgare lakhyuM che. vratane aMdara saMbhALavA. bAramI gAthAmAM Ave che ne ! jANelo prayojanavAna. tyAM ema ke, saMbhALavA. ema lakhyuM che, evo artha karyo che. bAramI gAthAmAM saMbhALavAnI kyAM (vAta che). che ene jANe che e to. te te prakAranA jJAnanI paryAyano
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 eno kALa che. AhA..hA...! samayasAra siddhi-6 mumukSu :- ekAMta jaMgalamAM jAya pachI dhyAna kare. uttara :- I bahAramAM kAMI jAya nahi. bahAramAM paNa girIguphAmAM garI jAya. (paNa) A (AtmArUpa) girIguphA vinA kAMI na maLe. I samayasAra'mAM 49mI gAthAmAM saMskRta TIkAmAM Ave che. yasenAcAryadeva'nI TIkAmAM (Ave che). anubhavanI nirvikalpa samAdhirUpa girIguphAmAM jatAM. AhA...hA...! e girIguphA che. bahAranI girIguphAmAM to vAgha ne sarpa badhA rahe che. AhA..hA...! Avo mArga ! saMpradAyamAM juo to vyAkhyAnamAM evI vAtuM cAle che (ke), vrata karo ne apavAsa karo ne tapasyA karo. bhagavAne bAra varSa tapasyA karI hatI. tyAre to emane kevaLa thayuM. are... bhagavAna ! sAMbhaLa. e tapa tuM kahe che I nahi. atIndriya AnaMdanuM (vedana) jyAM ugrapaNe pragaTa thayuM ene tyAM tapa kahyuM (che). 'pratapana te iti tapa' AtmAnI cAritradazA (che), samyagdarzana sahita cAritra che e vizeSe ope che, zobhe che, vadhe che, zuddhi kare che ene tapa kahevAmAM Ave che. A to badhI lAMghaNuM che. varSItapa ne DhIkaNA tapa ne... A..hA..hA...! mumukSu : i kahe eka vakhata karI to juo pachI khabara paDe. uttara :- karI joyuM nathI ? atyAra sudhI pahelAM ghaNuM karyuM che. evI kriyAkAMDa hatI ke, loko rADa detA ! vhoravA jAIe tyAM zeThiyAo rADa nAkhe. zeThiyAnI vahu (amane) dekhIne Ama dhruje (ke) kema thaze ? pahelA jyAre (saMvata) 1977mAM 'bhAvanagara'mAM AvyA hatA tyAre to tame (nahotA), kaNabIvADanA 'haragoviMdabhAI' hatA. 1977mAM 'bhAvanaga2'mAM ThekANA vinAnuM hatuM. umecaMdajI' hatA ne ! badhuM ThekANA vinAnuM hatuM. khabara che ne ! maLyA hatA, 'umecaMdajI" maLyA hatA. pahelAvahelA gayA tyAre rADa nAkhatA hatA. trIsa-pAMtrIsa ghare jAIe tyAre mAMDa AhAra maLe. nahitara (to) kyAMka ... kayAMka DhIkaNuM... pachI copAnIyA chApavA paDyA. 'amaracaMdabhAI'e (chApyA), 'hirabhAI'nA bhAI. copAnIyA chApavA paDyA (ke) ATalo A pramANe AhA2 devo. nahitara garbhamAM gaLazo. A 1977nI sAla, (pahelIvAra) dIkSA laIne 'bhAvanagara' AvyA hatA. lokomAM rADa ! mANaso vyAkhyAnamAM khuba bharAya. bahA2mAM ema bolAya ke, 'gAMdhIjI' dharmamAM AvyA che. pelA 'gAMdhI' saMsAranA 'gAMdhI' hatA ane A gAMdhI' dharmanA che ! gAmanA apasarAmAM hoM ! pelo apAsaro che ne ! meDI ! mANasa mAya nahi. 1977nI sAla ! AhA..hA...! kriyA to (evI pALatA ke) vhoravA jaIe tyAM loko rADa paDatA. jarI kaMIka phera paDe, kaLazAmAM pANInuM eka TIpu paDyuM hoya ane eno sADalo aDI gayo hoya (to) baMdha. guvAranuM zAka paDyuM hoya, guvAra... guvAra ! eno kaTako kayAMka paDyo hoya ane cAlatA eno paga aDI gayo (hoya to) AhAra baMdha ! bicArA pachI keTalAka rove ! are.....! amAre tyAM AvyA (ne AvuM thayuM). gAmamAM pahelAvahelA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa3 81 amAre tyAM AvyA (ane AvuM thayuM. e to badhI dhULadhANI ! badhI rAganI kriyAo che. (emAM paNa) pAchuM abhimAna (kare), ame A karIe chIe ke A ame karIe chIe ne bIjA karatA nathI. AhA...hA...! (ahIMyAM kahe che), "ajJAnarUpa pariNamana ja baMdhanuM kAraNa che." emAM I pariNamana che, joyuM ? pelAmAM paNa jJAnanuM pariNamana lIdhuM hatuM. eTale svabhAvanuM pariNamana. AmAM vibhAvanuM pariNamana (che). e vibhAvane ajJAna kIdho. 'ajJAnarUpa pariNamana ja baMdhanuM kAraNa che; vrata..." (eTale) pAMca mahAvrata. AhA..! bAra vata. "niyama..." (eTale) abhigraha (dhAravo). e "zrImamAM paNa Ave che ne ! yama, niyama, saMyama Apa kiyo "zrImamAM Ave che. yama, niyama, saMyama Apa kiyo, puni tyAga birAga athAga lahyo, vanavAsa liyo mukha mauna rahyo, daDha Asana padma lagAya diyo' AhAhA...! "japa bheda jape tapa tyoMhi tape, urameM hI udAsI lahI sabase, saba zAstranake naya dhArI hiye, mata maMDana khaMDana bheda liye, vaha sAdhana bAra anaMta kiyo, tadapi kachu hAtha haju na paryo, aba kyoM na bicArata hai mana se, kachu aura rahA una sAdhana se koI sAdhana bIjuM che. AhA...hA...! "niyama" eTale A niyama. AmAM niyama che ne ! e niyama. yama eTale mahAvrata. niyama eTale A niyama. evA yama, niyama, saMyama Apa kiyo' anaMtavAra indriyanA damana karyA. AhA..hA...! paNa aNindriya evA bhagavAnane pahoMcyA vinA. A..hA...! e badhA (kAryo) dharmane mATe niSphaLa gayA. saMsAra mATe - rakhaDavA mATe saphaLa thayA. AhAhA...! ajJAnarUpa pariNamana ja baMdhanuM kAraNa che; vrata, niyama, zIla, tapa Adi zubha bhAvarUpa zubha karmo kAMI mokSanAM kAraNa nathI." jarIye mokSanAM kAraNa nathI. A..hA...! AkaruM kAma che. ene jJAnamAM hajI pahelo nirdhAra to kare pachI aMdara javAmAM prayoga kare. paNa hajI jJAnanA paNa ThekANA na maLe e prayoga kyAre kare ?) e sAcuM jJAna (thayA) vinA aMtara sat satya che tyAM kema javAze ? A..hA..! hajI AnAthI madada thAya, AnAthI Ama thAya, e zubhakriyAthI zuddhamAM tyAM javAya, kemake chello zubhabhAva hoya che. hoya che eTale zuM ? AhA..hA...! chello zubhabhAva (hoya) paNa aMdara tenI ruci ane lakSa choDe tyAre bhagavAna upara lakSa jAya. AhA..hA..! AvI vAtuM che, "cImanabhAI ! AhA...hA.... vrata, niyama, zIla, tapa zubha bhAvarUpa zubha karmo." (eTale) kAryo kAMI mokSanAM kAraNa nathI, jJAnarUpe pariNamelA jJAnIne..." A.hA..hA..! utkRSTa lIdho ne ! chello ! AtmArUpe thayelA dharmIne "zubha karmo na hovA chatAM..." e vakhate vrata ne niyamano vikalpa nathI paNa aMdaramAM karyo che ane Azraya) ugra thaI gayo che te mokSane pAme che. nIcalI dazAmAM nizcaya ane sAthe vyavahAra hoya, I ahIM nahi. jyAM pUrNa jJAnanuM pariNamana thayuM tyAM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 samayasAra siddhi-6 to A rAga jarIye che nahi. to tyAM to vrata, tapa vinAno mokSa thayo. mokSanuM kAraNa to e thayuM. vrata, niyama kAMI kA2Na thayuM nahi. e to baMdhanA kAraNa che. AhA..hA...! bhale nIce hoya, nizcaya paNa hoya ane vyavahAra paNa hoya. vyavahAra e baMdhanuM kAraNa che ane nizcaya mokSanuM kAraNa che. AvuM che. 'ajJAnarUpe pariNamelA ajJAnIne te zubha karmo hovA chatAM...' joyuM ? e zubha kAryo - AcaraNa vrata ne niyama ne tapa ne paMca mahAvrata ne bA2 vrata ne bhakti ne jAtrA ne - pUjA ne karoDo rUpiyA kharcIne moTA gajaratha kADhe ne rathayAtrA kADhe. A..hA...! e zubhakarmo hovA chatAM ajJAnarUpe pariNamela che (eTale) jenI dRSTi AtmA upara che nahi, enI dRSTi ja rAganI kriyA upara che. A..hA...! te zubha karmo hovA chatAM te baMdhane pAme che.'have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :-' mumukSu :- banne hoya to mokSa thAya ema dhavala'mAM Ave che. uttara :- bilakula nahi. banne hoya to I kaI apekSAe kahyuM che ? bhAvaliMga hoya tyAM AvuM dravyaliMga hoya che ema siddha karavA evuM Ave che. bhAI ! mokSapAhuDa'mAM Ave che. bhAva che tyAM AvuM dravya hoya. ema. hoya eTaluM. bIjI jAtanuM viruddha na hoya eTaluM batAvavA (ema kahyuM). dravyaliMga ane dravya mahAvratanA pariNAma nizcaya che tyAM AvA hoya, ema (kahevuM che). bhAvasahitanuM dravya muktinuM kAraNa che ema paNa zAstramAM zabda Ave che. pAhuDamAM Ave che. samajANuM kAMI ? e to joDe adhurAza che eTale rAga che I batAvyo che, eTaluM. e mokSanuM kAraNa nathI, mokSanuM kAraNa to A che. paNa apUrNa che emAM ene hajI vratanA vikalpo UbhA che. ahIM to IM kADhI nAkhyA. ahIM to jyAM ekaluM AtmAnuM pariNamana pUrNa thaI gayuM tyAM A vratanA vikalpo paNa nathI. chatAM e baMdhanA kAraNa che I jo mokSanA kAraNa hoya to Ane to (evuM) kAMI che nahi. mokSanuM kAraNa to ekalo AtmA rahyo. pariNamana hoM ! plIke-105 (zivariI) yadetad jJAnAtmA dhruvamacalamAbhAti bhavanaM zivasyAyaM hetuMH svayamapi yatastacchiva iti / ato'nyadvandhasya svayamapi yato bandha iti tat tato jJAnAtmatvaM bhavanamanubhUtirhi vihitam / / 105 / /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-105 83 have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArtha:- (t tat dhruvam avena jJAnAtmA mavanam AmAti) je A jJAnasvarUpa AtmA dhruvapaNe ane acaLapaNe jJAnasvarUpe thato-pariNamato bhAse che (ye zivazya hetu:) te ja mokSano hetu che (yata:) kAraNa ke (tat svayam pi zivaH ti) te pote paNa mokSasvarUpa che; (ta: ce) tenA sivAya je anya kAMI che ( vacce) te baMdhano hetu che (yata:) kAraNa ke (tat svayam pi vI: ti) te pote paNa baMdhasvarUpa che. (tata:) mATe (jJAnatve mavana) jJAnasvarUpa thavAnuM jJAnasvarUpa pariNamavAnuM) eTale ke anubhUtiH hiM) anubhUti karavAnuM ja (vihitam) AgamamAM vidhAna arthAtu pharamAna che. 105. zloka 105 upara pravacana yadetad jJAnAtmA dhruvamacalamAbhAti bhavanaM zivasyAyaM hetuMH svayamapi yatastacchiva iti / ato'nyadvandhasya svayamapi yato bandha iti tat tato jJAnAtmatvaM bhavanamanubhUtirhi vihitam / / 105 / / 105 (kaLaza). lyo, pahelAmAM 'viditam AvyuM che ne ! kaLazamAM AvyuM hatuM paheluM. 'vidita zivatu nahi ? AvyuM hatuM. "zivahetuH 103 (kaLaza). "jJAnameva vidita zivahetu 103. AhA..hA...! yat patar dhruvam vatnam jJAnAtmA mavanam AmAti) je A jJAnasvarUpa AtmA." "pati dhruvaF "dhruvapaNe ane acalapaNe "jJAnAtmA mavana jJAnasvarUpe thato." "jJAnAtmA vinam' (arthAtu) jevuM svarUpa che tevuM bhavanam (arthAtu) te rUpe sattva thatuM. sanuM sattva sattvarUpe pariNamatuM. AhAhA.! e puNya ane pApa e kAMI AtmAnuM sattva nathI, e kAMI AtmAno kasa nathI. AhA...hA..! AvuM sAMbhaLe eTale pachI mANasane, saMpradAyanuM sAMbhaLyuM hoya emAM AvuM sAMbhaLe eTale (rADa pADe ke), e.ya A to vyavahArane uDAve che, uDADe che. vyavahArane uDADe che eTale ? I baMdhanuM kAraNa che. pUrNa (dazA) jyAM na hoya tyAM vyavahAra hoya kharo, paNa che baMdhanuM kAraNa. AhA..hA..! jyAM pUrNa sthiratA nathI. tyAM "Asrava adhikAra mAM AvyuM che ne ! jaghanya jJAnanuM pariNamana. "samayasAra'mAM) "Asava adhikAra'mAM) AvyuM che. jyAM jaghanya jJAnanuM pariNamana che tyAM anerApaNe jAya che, vikalpamAM jAya che, tyAM sudhI tyAM baMdha che. eTalo vikalpa thAya che eTalo hajI baMdha che. yathAkhyAta pUrNa sthiratA thaI gaI ene A nathI ema ahIM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 samayasAra siddhi-6 kahyuM. ene vratano vikalpa - vyavahAra che nahi, bIjAne vyavahAra ho paNa e baMdhanuM kAraNa che. vyavahAra kaMI madadagAra che ane vyavahAra pALavo paDe ema nathI. chatAM caraNAnuyogamAM ema Ave (ke), ene pALavuM, AnuM Ama karavuM, enuM Ama karavuM... AhA..hA...! e to vastunI sthiti jaNAve che. AhAhA...! - jJAnasvarUpe bhavanam che ne ? joyuM ! vajana tyAM che. bhagavAna AtmAnuM je caitanyasvarUpa che tenuM bhavanam (eTale ke, tenuM te rUpe thavuM. che ? jJAnasvarUpe pariNamato, jJAnasvarUpe thato. AhAhA...! zuddha caitanyaghana bhagavAna, e rUpe thato. jevuM enuM sat che te rUpe te thato. A.hA...! te rUpe eTale jJAnasvarUpa eTale enuM ja svarUpa che te rUpe pariNamato. eno svabhAva je zuddha paramaAnaMdAdi che te rUpe thayo thako. AhA..hA...! pariNamato bhAse che." ane zuddhapaNe pariNamato jJAnIne bhAse che. AhA..hA...! yaM zivazya hetu?" "te ja mokSano hetu che." "zivazya hetu: joyuM ? A ja mokSano hetu che. ATalA to "ja" nAkhe che. kAraNa ke te pote paNa mokSasvarUpa che." kema mokSano hetu che? ke, mokSasvarUpa che. prabhu AtmA che e to mokSasvarUpa che. AhA..hA...! mokSasvarUpa na hoya to paryAyamAM mokSadazA Avaze kyAMthI ? A.hA..hA...! pote paNa mokSasvarUpa che. paNa kema kIdhuM ? ke, enuM pariNamana che e mokSano hetu che ane te pote paNa mokSasvarUpa che, ema. AhAhA..! enuM pariNamana che e mokSanuM kAraNa che ane e kema ? ke, vastu pote mokSasvarUpa che. tenA sivAya je anya kAMI che te baMdhano hetu che." kema pAchuM ? "svayam pi va:" pote baMdhasvarUpa che. baMdhasvarUpa che te baMdhanuM kAraNa che, mokSasvarUpa che te mokSanuM kAraNa che. A...hA...! "jJAnasvarUpa thavAnuM -jJAnasvarUpa pariNamavAnuM) eTale ke..." jevo svabhAva che tevuM thavAnuM. "eTale ke anubhUti karavAnuM ja AgamamAM vidhAna arthAt pharamAna che.' lyo ! bAra aMgamAM anubhUti (karavAnuM kahyuM che). bAra aMganuM AvyuM che ne ! ke, bAra aMga bhale vikalpa che paNa emAM kIdhI che anubhUti. pelA ItihAsIke paNa ema kahyuM che. jainadharma e anubhUti che. jApAnano koka jUno itihAsIka che. e (ahIyAM) AvyuM. 'anubhUti karavAnuM ja." "anubhUtiH di che ne ? "hi 'AgamamAM vidhAna arthAt pharamAna che. A..hA..hA..! vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA154 atha punarapi puNyakarmapakSapAtinaH pratibodhanAyopakSipati - paramaTTabAhirA je te aNNANeNa puNNamicchaMti / saMsAragamaNaheduM pi mokkhaheduM ajANatA / / 154 / / paramArthabAhyA ye te ajJAnena puNyamicchanti / saMsAragamanahetumapi mokSahetumajAnantaH / / 154 / / gAthA-154 iha khalu kecinnikhilakarmapakSakSayasambhAvitAtmalAbhaM mokSamabhilaSanto'pi taddhetubhUtaM samyagdarzanajJAnacAritrasvabhAvaparamArthabhUtajJAnabhavanamAtramaikAggralakSaNaM samayasArabhUtaM sAmAyikaM pratijJAyApi, durantakarmacakrottaraNaklIbatayA paramArthabhUtajJAnabhavanamAtraM sAmAyikamAtmasvabhAvamalabhamAnAH, pratinivRttasthUlatamasaMklezapariNAmakarmatayA pravRttamAnasthUlamavizuddhapariNAmakarmANaH, karmAnubhavagurulAghavapratipattimAtrasantuSTacetasaH, sthUlalakSyatayA sakalaM karmakANDamanunmUlayantaH, svayamajJAnAdazubhakarma kevalaM bandhahetumadhyAsya ca, vrataniyamazIlatapaH prabhRtizubhakarma bandhahetumapyajAnanto, mokSahetumabhyupagacchanti / 85 have pharIne paNa, puNyakarmanA pakSapAtIne samajAvavA mATe teno doSa batAve che :5ramArthabAhya jIvo are ! jANe na hetu mokSano, ajJAnathI te puNya icche hetu je saMsArano. 154. gAthArtha :- [ye] eJa [paramArthabAhyaH] paramArthathI bAhya che [te] tekha [mokSahetum] bhokSanA hetune [ajAnantaH] nahi bhAgatA thA - [saMsAragamanahetum api bheDe puNya saMsAragamanano hetu che topa - [ajJAnena] ajJAnathI [puNyam] puSyane (bhokSano hetu bhAegIne) [icchanti ] cherache che. *bhavana = TIkA :- samasta karmanA pakSano nAza karavAthI Upajato je AtmalAbha (nija svarUpanI prApti) te AtmalAbhasvarUpa mokSane A jagatamAM keTalAka jIvo icchatA hovA chatAM, mokSanA kAraNabhUta sAmAyikanI - ke je sAmAyika samyagdarzana-jJAna-cAritrasvabhAvavALA paramArthabhUta jJAnanA bhavanamAtra che, ekAgratAlakSaNavALuM che ane samayasArasvarUpa che tenI - pratijJA thavuM te; parizamana.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 samayasAra siddhi-6 laIne paNa, duraMta karmacakrane pAra UtaravAnI nAmardAIne lIdhe (asamarthatAne lIdhe) paramArthabhUta jJAnanA bhavanamAtra je sAmAyika te sAmAyikasvarUpa AtmasvabhAvane nahi pAmatA thakA, jemane atyaMta sthUla saMklezapariNAmarUpa karmo nivRtta thayAM che ane atyaMta sthUla vizuddhapariNAmarUpa karmo pravarte che evA teo, karmanA anubhavanA gupaNA-laghupaNAnI prAptimAtrathI ja saMtuSTa cittavALA thayA thakA, pote) pUla lakSyavALA hoIne saMklezapariNAmone choDatA hovA chatAM) samasta karmakAMDane mULathI ukheDatA nathI. A rIte teo pote potAnA ajJAnathI kevaLa azubha karmane ja baMdhanuM kAraNa mAnIne, vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmo paNa baMdhanAM kAraNa hovA chatAM temane baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA, mokSanA kAraNa tarIke temane aMgIkAra kare che - mokSanA kAraNa tarIke temano Azraya kare che. bhAvArtha - keTalAka ajJAnI loko dIkSA letI vakhate sAmAyikanI pratijJA le che paraMtu sUkSma evA AtmasvabhAvanI zraddhA, lakSa tathA anubhava nahi karI zakavAthI, sthUla lakSyavALA te jIvo sthUla saMklezapariNAmone choDIne evA ja sthUla vizuddhapariNAmomAM (zubha pariNAmomAM) rAce che. (saMklezapariNAmo tema ja vizuddhapariNAmo bane atyaMta sthUla che; AtmasvabhAva ja sUkSma che). A rIte teo - joke vAstavika rIte sarvakarmarahita AtmasvabhAvanuM anubhavana ja mokSanuM kAraNa che topaNa - karmAnubhavanA bahupaNA-thoDApaNAne ja baMdha-mokSanuM kAraNa mAnIne, vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono mokSanA hetu tarIke Azraya kare che. pravacana naM.234 gAthA-154,155 budhavAra, vaizAkha vada 13, tA. 23-05-1979 samayasAra gAthA-154. 'have pharIne paNa, puNyakarmanA pakSapAtIne154 (gAthAnI) uparanI lITI. pharIne paNa, puNyakarmanA pakSapAtIne." eTale ke zubhabhAvathI dharma thAya evo pakSapAtI prANI. A..hA...! eno jene pakSa che ke enAthI dharma thAya che, ene "samajAvavA mATe teno doSa batAve che :- A.hA...! paramaTThabAhirA je te aNNANeNa punnnnmicchNti| saMsAragamaNahedUM pi mokkhahetuM ajaannNtaa||154|| paramArthabAhya jIvo are ! jANe na hetu mokSano, ajJAnathI te puNya icche hetu je saMsArano. 154. A..hA...! puNya-pApa adhikAra' che ne ! TIkA - "samasta karmanA pakSano nAza karavAthI..."
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 154 87 zubha ane azubha bhAva, evA je bhAvakarmo, enA pakSano nAza karavAthI. AhAhA.! "Upajato je AtmalAbha..." zubha ane azubha bhAvano nAza karavAthI (ke) je karmano pakSa che. eTale vikArI pakSa che, eno nAza karavAthI "Upajato je AtmalAbha." (eTale) "-nija svarUpanI prApti). AtmA eTale nija svarUpa. lAbha (eTale) prApti. AhA..hA...! evA te AtmalAbhasvarUpa mokSane..." AtmalAbhasvarUpa mokSane "A jagatamAM keTalAka jIvo icchatA hovA chatAM keTalAka jIvo icche che. AhA...hA..! chatAM "mokSanA kAraNabhUta sAmAyika mokSanuM kAraNa to sAmAyika che. puNya-pApa bhAva e koI (mokSanuM) kAraNa nathI. AhAhA..! sAmAyikanI - ke je sAmAyika.' sAmAyika kone kahevI ? kahe che. je "samyagdarzanajJAna-cAritrasvabhAvavALA...." nizcaya je samyagdarzana (arthAta) svabhAva je caitanyaprabhu ! enuM darzana - pratIti, tenuM jJAna ane temAM ramaNatA. evA je samyagdarzana-jJAna-cAritrasvabhAvavALA paramArthabhUta jJAnanA bhavanamAtra che...." sAmAyika to ene kahIe, kahe che. samyagdarzanajJAna-cAritra svabhAvavALA paramArthabhUta AtmA. eTale (ke) jJAna. jJAnanuM paramArthe samyagdarzanajJAna-cAritrapaNe thavuM, pariNamavuM e sAmAyika che. lo, A sAmAyikanI vyAkhyA ! aMtaramAM bhagavAnaAtmA puNya-pApanA pariNAmathI bhinna che). aMtara anaMta guNano sAgara AtmA, tenA pratye sanmukha thaIne nirvikalpa samyagdarzana, nirvikalpa svajJAna ane nirvikalpa svarUpanI cAritranI ramaNatA pragaTa thAya) e samyagdarzana-jJAna-cAritrasvarUpa sAmAyika (che). evA paramArthabhUta jJAnanuM thavuM. AhAhA..! evo paramArthabhUta bhagavAnaAtmA, enuM AtmAnA zuddha svabhAvapaNe thavuM. jevuM enuM svarUpa, svabhAva che e rIte enI dazAmAM zuddha svabhAvanuM pariNamana thavuM. A..hA....! ekAgratAlakSaNavALuM... kevuM che I paramArthabhUta jJAnanuM bhavana ? ke, ekAgratA - zuddha svarUpamAM ekAgratA che. zubhAzubha bhAvanI ekAgratA chUTI gaI che ane caitanya svabhAva, evo zuddha prabhu, emAM ekAgratAlakSaNavALuM (bhavana) che. sAmAyika - be prakAra kahyA. eka darzana-jJAna svabhAvavALA jJAnanuM thavuM eTale ke ekAgratAlakSaNavALuM che. AhA..hA.! zuddha svarUpamAM ekAgratAlakSaNavALuM che. ane samayasArasvarUpa che. e sAmAyika to samayasAra svarUpa che. AhA..hA..! samayasAra je trikALa che enuM vartamAnamAM samyagdarzana-jJAnapaNe zuddha nizcayapaNe thavuM enuM nAma samayasAra che. AhAhA...! ane e samayasAra svarUpa ekAgratA lakSaNa darzana-jJAnacAritranuM AtmasvarUpanuM thavuM - bhavana, enuM nAma sAmAyika che. lyo, A sAmAyikanI AvI vyAkhyA ! ahIM to kaMI samajyA vinA sAmAyika ne posA ne kaMIka karyA kare). AhA...! prazna :- sAtamA guNasthAna pachInI vAta che ne ? uttara :- A to muninI mukhyatAthI vAta che, sAmAyikanI vAta che. vyavahAra-ThyavahArano
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 samayasAra siddhi-6 ahIM prazna che nahi. vyavahA2 e rAga che. mAthe kahyuM nahi ? enA pakSapAtIne samajAvavA mATe doSa batAve che. AhA..hA...! je zubhabhAvano pakSapAtI che ene doSa batAve che ke e to rAga che, vikAra che. e sAmAyika nahi. AhA..hA...! sAmAyika to AtmA aMdara pUrNAnaMda prabhu ! tenuM nirvikalpa darzana, tenuM rAganA avalaMbana vinAnuM AtmAnuM jJAna ane AtmAmAM caravuM, AnaMdamAM ramavuM evuM je cAritra (te sAmAyika che). darzana-jJAna-cAritra lakSaNavALuM (kahyuM) che ne ? paramArthabhUta jJAna... eTale AtmAnuM thayuM. eTale ke ekAgratA lakSaNavALu. zuddha caitanya svarUpamAM ekAgratA lakSaNavALuM. eTale ke te samayasAra svarUpa che. AhA..hA...! AvI sAmAyika ! ahIM to kahe che ke, evI pratijJA letA chatAM. ema kaheze. tenI pratijJA laIne paNa...' pratijJA to A che. pratijJA je le che, e pratijJA to A che ke zuddha svarUpa bhagavAnaAtmA ! zubha dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmathI paNa bhinna (che), evA zuddha svarUpanA darzanajJAna ne cAritra, evA AtmAnuM thavuM, e rUpe svabhAva che tenuM te rIte thavuM eTale ke temAM ekAgratA lakSaNa evuM je samayasAra svarUpa tenI pratijJA laIne paNa. AhA..hA...! pratijJA enI sAmAyikanI le che, paNa AvA sAmAyikanI. AhA..hA...! duraMta karmacakrane pAra UtaravAnI nArmadAI...' A..hA..hA...! paNa je zubhabhAva che, puNya che, baMdhananuM kAraNa che. evo eno aMta lAvavo. karmacakra eTale zubha ane azubha beya. e karmacakra che. cAhe to azubhabhAva ho ke cAhe to zubha ho, che beya karmacakra. e koI AtmAnuM svarUpa nathI. karmacakrane pAra UtaravAnI nAEdAI...' joyuM ? AhA..hA...! 'klIba' zabda che. zubhabhAvathI pAra UtaravAnI nAEdAI (eTale) napuMsaka che, (ema) kahe che. AhA..hA...! jenuM vIrya e zubhabhAva dayA, dAna, vratamAM rokAI gayuM che e nAmarda che, e marda nahi. e puruSa nahi, e napuMsaka che, kahe che. AhA..hA...! jema napuMsakane vIrya ne hoya ne putra na hoya, ema zubhabhAvamAM dharmanI prajA na hoya. AhA..hA...! nAmardAI ! pahelI 39thI 43 (gAthA) AvI gaI che ane 154, be ThekANe 'klIba' zabda che. pAThamAM 'dharmavottaraLavajrIvatayA" (ema che). puNya ane pApanA be bhAva, enAthI pAra UtaravAnI napuMsakatA che, nAmardAI che. AhA..hA...! marda to ene kahIe ke e zubha-azubha bhAvathI rahita AtmAnA zuddha svarUpanuM pariNamana kare tene marda kahIe. AhA..hA...! AvI vAta che. e duraMta karmacakrane pAra UtaravAnI klIbatAne laIne, napuMsakatAne laIne nAmardAI '(asamarthatAne lIdhe)... AhA..hA..! paramArthabhUta jJAna...' eTale AtmA. 5ramArthabhUta AtmasvabhAva eno anubhavamAtra. AtmasvabhAvano anubhavamAtra. emAM koI zubhabhAva dayA,
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA154 89 - dAna, vratano bhAva Ave nahi. AhA..hA...! je sAmAyika...' kevI (sAmAyika) ? ATalA sudhI (lIdhuM tevI). paheluM lIdhuM - darzana-jJAna-cAritra svabhAva(vALA) paramArthabhUta AtmAnuM thavuM, aMta2mAM ekAgratA thavI, samayasArarUpa rahevuM, karmacakranA pArane UtarIne paramArthabhUta jJAnanA anubhavana(mAtra rahevuM). A..hA..hA...! aMtara bhagavAna pUrNa AnaMda atIndriya anaMta guNano dariyo bharyo che. emAM javAne asamartha ane nAmardAIne laIne teno je AtmasvabhAva che) tenuM pariNamana thavuM evI je sAmAyika. A..hA..hA...! te sAmAyikasvarUpa AtmasvabhAva... AhA..hA...! ATalI (vAta) lIdhI. e sAmAyika svarUpa kevuM che ? ke, e to AtmAno svabhAva che. AhA..hA...! dayA, dAna, vrata, tapano bhAva e kaMI AtmasvarUpa nathI. A..hA...! A sAmAyikasvarUpa je aMdara puNya ane pApanA bhAva rahita, caitanya svabhAva je dhruva (che), je svabhAvathI bharelo dhruva (che), evA dhruvanA svabhAvane nahi pAmatA, evA AtmasvabhAvane nahi pAmatA thakI...' AhA..hA...! jemane atyaMta sthUla saMklezapariNAmarUpa karmo nivRtta thayAM che...' (arthAt) azubhabhAva eNe choDyo che. AhA..hA..! hiMsA, jUThuM, corI, viSayavAsanA, bhoga e azubhabhAva eNe choDyo che ane atyaMta sthUla vizuddhapariNAmarUpa karmo pravarte che...' e azubhabhAva paNa atyaMta saMkleza sthULa che. enAthI nivarto che paNa atyaMta sthULa evA vizuddha pariNAmamAM pravarte che. AhA..hA...! tethI te dharmamAM (eTale ke) sAmAyikamAM Avyo nathI. AhA..hA...! have, AvI sAmAyika ! A to ATha ATha varSanA chokarAo paNa sAmAyika kare ane vaLI ene kAMIka Ape. rUpiyo ke be ATha AnA (Ape). thaI gaI sAmAyika ! are... prabhu ! AhA..hA...! sAmAyika to ene kahIe kahe che ke, je AtmA puNya-pApanA bhAva rahita ane pUrNa svabhAvathI bharelo bhagavAna, enuM samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa AtmasvabhAvanuM thavuM... A..hA...! ane temAM ekAgra thavuM evuM je samayasArasvarUpa (tene sAmAyika kahIe). ene nahi pahoMcatA sAmAyikasvarUpa AtmasvabhAvane nahi pAmatA thaka.... AhA..hA...! AhA..hA...! jemane atyaMta sthUla saMklezapariNAmarUpa karyo...' karma eTale pariNAma, bhAvakarma. ahIM karma zabdamAM keTalAka I lye che ke, jaDakarma.. jaDakarma.. jaDakarma. pahelethI jaDakarma lIdhuM che ne ! paNa I jaDakarmanI sAthe bhAvakarma che e badhA karmamAM jAya che. AhA..hA...! saMkleza, atyaMta sthaLa saMkleza azubha pariNAmanA kAryathI, pariNAmathI nivRtta che. paNa 'atyaMta sthUla vizuddhapariNAma...' AhA..hA...! zubhabhAva atyaMta sthaLa vizuddha pariNAma che, atyaMta sthULa che, bhagavAna(AtmA) sUkSma che. e vizuddha - zubhabhAvathI bhinna aMtara sUkSma tattva
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 arUpI sUkSma che. AhAhA...! jene atyaMta saMkleza pariNAma (thatA hatA) emAMthI nivaryo. dukAna choDI dIdhI, dhaMdhA choDI dIdhA, strI choDI, viSaya choDyA, bhoga choDyA paNa ethI zuM ? kahe che. paNa atyaMta dhULa je vizuddha pariNAma che emAM eNe mAnyuM che ane emAM aTakI gayo che. A..hA....! emAM e pravarte che, ema che ne ? atyaMta sthUla vizuddha" eTale zubha pariNAmarUpa bhAva, evA kArya, temAM enA pariNAma pravarte che. AhAhA..! "evA teo, karmanA anubhavanA gurupaNA-laghupaNAnI prAptimAtrathI." e to karmano anubhava che. guru (eTale) azubhabhAva. e gurupaNe bhAre hatA ane zubhabhAva jarI laghu hato, paNa che beya karma. zubhabhAva che bhale laghu paNa che karmacakra. azubhabhAva sthULa che paNa che karmacakra. beya karmacakra (che). AhAhA.! AvuM sAMbhaLavuM maLavuM muzkela paDe. thaI gaI sAmAyika karI ne A karyo, te karyA, be ghaDI bese, Namo arahaMtANaM, tibbatto, sAmAyika (thaI gaI). mumukSu :- cha kAyanA jIvanI rakSA emAM thAya. uttara :- konI rakSA ? tArI rakSA teM karI nathI. paranI rakSA karI zakato nathI. paranI rakSA karI zakato nathI. kemake dareka dravya potapotAnI paryAyane prApta thAya che. I to ApaNe AvI gayuM. dareka dravya vartamAna potAnI paryAyane pahoMce che, prApta kare che, pAme che. e kaMI bIjAnI paryAyane prApta kare che, bIjAnI paryAyane madada kare che ema nathI. AhAhA...! mumukSu :- cha kAyanA rakSaka kahevAmAM Ave che ne. uttara :- e badhI vAtuM (che). cha kAyamAM pote AtmA che ke nahi? AtmAno rakSaka ! pelAmAM cha kAyanA govALa, cha kAyanA pIyara. e. 'cImanabhAI ! saMvatsarI pachI ekabIjA sagAvahAlAMne kAgaLa lakhe ne ! cha kAyanA rakSaka, cha kAyanA pIyara, cha kAyanA govALa evuM lakhatA. AhA...hA...! cha kAyamAM A bhagavAna AtmA che ke nahi? (zrotA :- AtmAmAM kAya kyAM che ?) e asaMkhyapradezI kAya che. AhA...hA...! asaMkhyapradezI kAya che ema pATha che. asaMkhyapradezIne kAya e ja ene kAya kahIe. AhA...! te paNa ghana che. AhA..hA..! paramANu ane kALANune kAya nathI. A to asaMkhyapradezI kAya che. AhA..hA....! nirmaLAnaMda anaMta AnaMdanuM dhAma bhagavAna ! A.hA.hA..! enA bhAvane na pAmatAM sthULa guru ane laghupaNuM. azubhabhAva te guru che ane zubhabhAva te laghu che, paNa che karmanuM cakra, e karmano anubhava che). puNya ane zubha ke azubha bhAva beya che karmano anubhava, AtmAno anubhava nahi. AhA..hA...! e "gupaNA-laghupaNAnI prAptimAtrathI ja." prAptimAtrathI ja "saMtuSTa cittavALA thayA thakA" (ema ke ApaNe kaMIka sAmAyika karI, ApaNe poSA karyA. AhA...hA...! covIsa kalAkamAMthI be kalAka bacAvyA, be sAmAyika karI.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa4 91 amAre tyAM boTAdamAM cAra-cAra karatA. vahelA UThatA, "kuMvarabhAI sAthe. AhAhA...! kone kahevI sAmAyika ? hajI jenA deva-guru-zAstra sAcA nathI ene vaLI sAmAyika kevI ? A to sAcA deva-guru-zAstra jene maLyA, enI zraddhAno bhAva e paNa zubhabhAva (che), karmacakrano zubhabhAva che. AhA..hA....! e "sthULa lakSyavALA hoIne.... AhAhA...! kema ? ke, azubhabhAva choDyo paNa zubhabhAvamAM saMtuSTa thaI gayo. saMtuSTa cittavALo thayo. ethI e to sthULa lakSyavALo che. AhAhA..! enuM lakSa zubha pariNAma sthULa che tenA upara enuM lakSa che. bhagavAna AtmA ! zubha pariNAmathI bhinna sUkSma che tenA lakSanI ene khabara nathI. AhA..hA....! AvI vAtuM have. "sthULa lakSyavALA hoIne (saMklezapariNAmone choDatA hovA chatAM) samasta karmakAMDane mULathI ukheDatA nathI. paNa e vrata ne tapa ne bhakti ne pUjAno bhAva zubhabhAva (che), e to karma che, e karmacakrano bhAva che. ene mULamAMthI, "samasta karmakAMDane mULathI ukheDatA nathI. AhA..hA...! Avo mArga sAMbhaLyo kaThaNa paDe. A to sAmAyika karI ne A badhA ghaDiyAluM laIne bese ne ! bairAe sAmAyika karI nAkhI ane have rAMdhavAmAM rokAI gayA. savAramAM UThIne pahelI sAmAyika karI. kyAM sAmAyika hatI, bApA ! mithyAtvanuM poSaNa che. AhAhA..! karmakAMDane dharma mAnatA thakA tyAM saMtoSAya gayA che. ApaNe kAMI karyuM! AhA..hA...! "samasta karmakAMDa...." eTale karmanI kriyAone mULathI ukheDatA nathI. AhAhA.... A rIte teo pote potAnA ajJAnathI...." koI karmane kAraNe nahi. AhA....! "pote potAnA ajJAnathIAhA.hA...! jJAtA-daSTAnA svabhAvathI bharelo prabhu ! tene pote potAnA ajJAnathI, svarUpanA ajJAnathI. svarUpa ApyuM moTuM mahAprabhu che, tenA svabhAvanA ajJAnathI. AhAhA...! anaMta anaMta guNano sAgara ! guNadhAma prabhu ! evo zubhabhAvanI pAse birAje che, enA ajJAnane lIdhe. AhA...hA...! e zuM cIja che ? aMdara bhagavAna paramAtmasvarUpa jinasvarUpa birAje che), tenA ajJAnane lIdhe. AhA..hA...! kevaLa azubha karmane ja baMdhanuM kAraNa mAnI..." basa ! e azubha karmane ja karmabaMdhananuM kAraNa mAnIne. "vrata, niyama, zIla, tapa vagere..." vagere eTale zubhabhAvanA asaMkhya prakAra. AhA...hA.... dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, guNasmaraNa, prabhunuM smaraNa (Adi). AhA...hA...! prabhu paradravya che, enuM smaraNa paNa zubhabhAva che. AvI vAta ! e vagere zubha kAryo paNa baMdhanAM kAraNa hovA chatAM...." e zubhabhAva paNa baMdhanuM kAraNa che, e saMsAra che. AhAhA..! mokSasvarUpa prabhu to enAthI aMdara bhinna che. AhAhA! pahelAM e aMdara AvI gayuM che. pote mokSasvarUpa che mATe mokSanuM kAraNa che ane zubha-azubhabhAva baMdhasvarUpa ja che mATe baMdhanuM kAraNa che). AhA..hA...! AvI vAta have. hajAro sAmAyika thAya, poSA thAya, sAMje paDikammaNA kare pachI saune kaMIka kaMIka Ape. pachI ATha ATha varSanA chokarA Ave.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 samayasAra siddhi-6 mumukSu :- rUpiyo, be rUpiyA maLe ne ! uttara :- pahelAM eTaluM badhuM nahotA hatA. pahelA sAdhAraNa thAtuM. pahelA rUpiyAnI kimata hatI nahi, paNa te di kAMIka patAsA Ape, peMDA Ape evuM sAdhAraNa Ape. copaDI Ape, patharaNuM - sAruM patharaNuM Ape. evuM ApatA. atyAre to be-be rUpiyAnI kiMmata zuM che ? cAra paisAno rUpiyo ! rUpiyo Ape, be rUpiyA Ape (eTale) pelA khuzI thAya. sAmAyika karavA bahu bhegA thAya. kyAM sAmAyika hatI, bApu ! e "azubha karmane ja baMdhanuM kAraNa mAnIne, vrata, niyama, zIla, tapa vagere.. vagere zubhabhAvanA prakAra. (e) "paNa baMdhanAM kAraNa hovA chatAM..." e zubhabhAva baMdhanuM kAraNa che. AhAhA.! "temane baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA..." A.hA..! atyAre to I kahe che ke, vyavahAra dayA, vrata, tapAdi nizcayanuM sAdhana che. lyo, ThIka ! bahiraMga sAdhana to AmAM 'jayasenAcAryadevanI TIkAmAM paNa Ave) che. bahiraMga sAdhana (kahyuM che). peluM nizcaya sAdhana kare che tyAre rAganI maMdatAne bahiraMga sAdhananuM nimittanuM jJAna karAvyuM che. jayasenAcAryadevanI TIkAmAM che. "samayasAra ! ene pakaDe che juo A bahiraMga sAdhana (kIdhuM che). aMdaramAM bhagavAna zubha-azubha bhAvathI taddana bhinna nirALo (birAje che). trikALa pavitratAno piMDa prabhu ! ekalo AtmasvabhAva, jemAM vibhAvanI gaMdha nathI. evA svabhAvane na pAmatAM zubhabhAva karIne saMtoSamAM AvI jatAM. AhA..hA...! 'temane baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA, mokSanA kAraNa tarIke temane aMgIkAra kare che... AhA..hA...! e zubhabhAva paNa mokSanuM kAraNa che. A.hA...! azubhamAMthI kAMI zuddhamAM javAze ? mATe zubhabhAva che (kAraNa che). eka jaNo vaLI ema kaheto. I pagathIyuM che. zubhabhAvamAMthI zuddhamAM javAya mATe zubhabhAva kAraNa che. arere...! lasaNa khAtA khAtA kastUrInA oDakAra Ave evuM kahe che. AkarI vAta che. "mokSanA kAraNa tarIke temane aMgIkAra kare che." zubhabhAva to jJAnIne Ave paNa e baMdhanuM kAraNa jANI ane duHkharUpa jANIne heya jANe. AhA..hA...! potAno je caitanya svabhAva nityAnaMda prabhu ! dhruva svabhAva je nitya prabhu che ane nityamAM paNa badhA guNo paNa nitya che. A.hAhA....! e anaMta anaMta guNanI rAzinuM nityapaNuM je prabhunuM (che), enA svabhAva tarapha na jatAM AhA...hA! (e) rAganI kriyAne mokSanA kAraNa tarIke aMgIkAra kare che). e zubha kriyAkAMDanA bhAvane... A..hA...hA..! "mokSanA kAraNa tarIke temano Azraya kare che. lyo ! e zubhabhAva Azraya karavAlAyaka che evuM mAne che). bAramI gAthAmAM jANelo prayojanavAna che ema kIdhuM che ne ! ene ThekANe eno artha evo karyo ke, vyavahArane saMbhALo! AhAhA..! hoya che, paNa e jANavAlAyaka che, AdaravA lAyaka nathI. hoya
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 154 93 che, jyAM sudhI pUrNa vItarAga na thAya tyAM sudhI) evo bhAva Ave paNa chatAM e duHkharUpa che ane heya che. te kALe tene te prakAre che evuM jANavuM. AvI sAmAyikanI khabara na maLe. ane A sAmAyika. sAmAyika... sAmAyika.! bahAra chokarA tophAna kare che. mokSanA kAraNa tarIke temano Azraya kare che." "baMdhanA kAraNa hovA chatAM temane baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA,... AhAhA...! vrata, niyama, zIla, tapa vagere. ahIM tapa (eTale) A bahAranA tapa. aMdaranuM tapa che e judI vAta (che), I to AnaMdasvarUpamAM ramavuM e aMtara tapa che. e nirjarAnuM kAraNa che. bAkI A badhA apavAsa kare) e badhI bAhya lAMghaNuM che. AhA..hA...! Avo vItarAgano mArga che. mumukSu :- chaThThA guNasthAna sudhI vyavahAra mokSanuM kAraNa nathI paNa sAtamAM guNasthAna pachI kAraNa che ? uttara :- ekeeka, vyavahAra mokSanuM kAraNa kyAMya jarIye nathI, baMdhanuM kAraNa che. I kIdhuM ne paheluM. baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA, mokSanA kAraNa tarIke." mAne I mithyAdRSTi che. AhA..hA...! "mokSanA kAraNa tarIke temano Azraya kare che. temano Azraya kare che. AvI jAya che, svabhAvanI dRSTi che, zuddha caitanyanI dRSTi ane jJAna che, chatAM emAM sthira thaI zakato nathI eTale zubhabhAva Ave paNa eno Azraya nathI. ene jANavAlAyaka jANIne choDe che. A to Azraya kare che ke, enAthI mane lAbha thaze. zubhanuM avalaMbana raheze to mane lAbha thaze. AhAhA...! bhAvArtha :- keTalAka ajJAnI loko... keTalAka ajJAnI loko "dIkSA letI vakhate...." mukhya to ahIM dIkSAnI vAta che ne ! "sAmAyikanI pratijJA le che paraMtu sUkSma evA AtmasvabhAvanI..." sUkSma evo AtmasvabhAva. A puNya-pApa e sthaLa che. AhA..hA... sUkSma evA AtmasvabhAvanI zraddhA, jJAna tathA anubhava..." lakSa eTale jJAna. e nahi karI zakavAthI, sthUla lakSyavAlA te jIvo pUla saMklezapariNAmone choDIne..." (eTale ke) azubhane choDe. "evA ja sthUla vizuddhapariNAmomAM (zubha pariNAmomAM) rAce che. pAchA evA ja' ema zabda che ne ? A..hA...! evA ja. jevA azubhabhAva baMdhanuM kAraNa che evA ja zubhabhAva che. AhA..hA...! AmAM moTI takarAruM, vAMdhA moTA ! AhAhA...! atyAre to gaDabaDa ja badhI cAle che). vyavahAranI vAtuM hoya to lokone ThIka paDe. o.ho..ho..! Ama sevA karo, AnuM A karo, dezasevA, hindI bhASAno pracAra karo (to) lAbha thAya. badhI rAganI ne vikalpanI vAtuM. AhA...hA...! emAM eno Azraya karIne dharma mAnanArA. AhA...hA...! evA ja sthUla vizuddhapariNAmomAM (zubha pariNAmomAM) rAce che. (saMklezapariNAmo tema ja vizuddhapariNAmo bane atyaMta sthUla che)' atyaMta sthaLa che. AhA...hA...! bhagavAna
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 samayasAra siddhi-6 to aMdara vikArI pariNAmathI tadna bhinna) sUkSma sUkSma jhINo che. AhAhA..! e atyaMta sthULa pariNAmathI pakaDAya evo nathI. AhA..hA...! e dayA, dAna, vratAdi zubhabhAva che (e atyaMta sthULa che). ghaNAne to atyAre A ja vAta che. vyavahAra che e sAdhana che, vyavahAra che e sAdhana che. nizcaya bhale sAdhya che. AhAhA..! ahIM kahe che, vyavahAra (che) e baMdhanuM kAraNa che. e svabhAvanuM sAdhana nathI. AhA..hA...! zuM thAya paNa ? have moTo bhAga atyAre e thaI gayo ane A vANiyAne navarAza na maLe. je mAthe bese I jaya nArAyaNa ! tulanA karIne satya zuM che ? asatya zuM che ? (enI parIkSA karatA nathI). A rIte teo - joke vAstavika rIte sarvakarmarahita AtmasvabhAvanuM anubhavana ja mokSanuM kAraNa che." joyuM ? zubha ane azubha bhAvathI rahita AtmasvabhAvanuM anubhavana mokSanuM kAraNa che. AhAhA..! 'topaNa - karmAnubhavanA bahupaNA thoDApaNAne ja baMdha-mokSanuM kAraNa mAnIne... AhAhA...! azubha (bhAva) che e baMdhanuM kAraNa, zubha (bhAva) e mokSanuM kAraNa ema mAne che). karmAnubhavanuM bahupaNuM-thoDuMpaNuM) (eTale ke) azubha bahu, zubha thoDuM ema bemAM bhAgalA pADatAM baMdha-mokSanuM kAraNa mAnIne..." azubha che e baMdhanuM kAraNa che), zubha che e mokSanuM kAraNa che, ema ajJAnI mAne che. vrata, niyama, zIla, tapa vagere..." rasano tyAga karyo, ANe Ano ATalo tyAga karyo, ATalA rasa khAtA nathI, Ama le che, DhIkaNuM le che. AhA..hA...! "vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono mokSanA hetu tarIke Azraya kare che. enuM avalaMbana lya kramabaddhano nirNaya jJAtApaNAnA nirNaya tarapha laI jAya che je samaye je paryAya thavAnI te ja thavAnI paNa teno nirNaya kyAre thAya ke huM akartA chuM ema nirNaya kare tyAre. evo nirNaya kyAre thAya ? huM jJAyaka chuM ema jJAyakanI dRSTi thAya tyAre akartutvano nirNaya thAya. jJAyakanI dRSTi thatAM jJAtApaNAno nirNaya thAya che. tethI kramabaddhano nirNaya jJAtApaNAnA nirNaya tarapha laI jAya che eTale ke jJAyakanI dRSTi thAya che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma okTobara-2006
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA155 gAyI-155 atha paramArthamokSahutaM teSAM darza - 95 jIvAdIsaddahaNaM sammattaM tesimadhigamo NANaM / rAgAdIpariharaNaM caraNaM eso du mokkhapaho / / 155 / / jIvAdizraddhAnaM samyaktvaM teSAmadhigamo jJAnam / ||166 / / rAgAdipariharaNaM caraNaM eSastu mokSapathaH / / 155 / / mokSahetuH kila samyagdarzanajJAnacAritrANi / tatra samyagdarzanaM tu jIvAdizraddhAnasvabhAvena jJAnasya bhvnm| jIvAdijJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM jJAnam / rAgAdipariharaNasvabhAvena jJAnasya bhavanaM caaritrm| tadevaM samyagdarzanajJAnacAritrANyekameva jJAnasya bhavanamAyAtam / tato jJAnameva paramArthamokSahetuH / have evA jIvone paramArtha mokSakA2Na kharuM mokSanuM kAraNa) batAve che HjIvAdinuM zraddhAna samakata, jJAna temanuM jJAna che, rAgAdi-varjana caraNa che, ne A ja muktipaMtha che. 155. gAthArtha :- (nIvAzriddhAnuM) jIvAdi padArthonuM zraddhAna (samyavattva) samyaktva che, teSAm adhigama:) te jIvAdi padArthono adhigama (jJAnam) jJAna che ane (viparittara) rAgAdino tyAga (vara) cAritra che; (VSa: tu) A ja (mokSapatha:) mokSano mArga che. TIkA :- mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzana-jJAna-cAritra che. temAM samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te che; jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve zAnanuM thavuM - pariNamavuM te jJAna che; rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM thavuM - pariNamavuM te cAritra che. tethI e rIte ema phalita thayuM ke samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe ekaluM jJAnanuM bhavana (-pariNamana) ja che. mATe jJAna ja paramArtha mokSakAraNa che. bhAvArtha :- AtmAnuM asAdhAraNa svarUpa jJAna ja che. vaLI A prakaraNamAM jJAnane ja pradhAna karIne vyAkhyAna che. tethI samyagdarzana, jJAna ane cAritra - e traNeya svarUpe jJAna ja pariName che' ema kahIne jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che. zAna che te abheda vivakSAmAM AtmA ja che - ema kahevAmAM kAMI paNa virodha nathI. mATe TIkAmAM keTaleka sthaLe AcAryadeve jJAnasvarUpa AtmAne jJAna' zabdathI kahyo che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 samayasAra siddhi-6, gAthA155 upara pravacana have evA jIvone paramArtha mokSakAraNa kharuM mokSanuM kAraNa) batAve che - kharekharuM mokSanuM kAraNa koNa che ? (e batAve che. A gAthA(nI) "vidyAnaMdajInI sAthe carcA thaI hatI. kyAM ? "kalakattAne ? dilhI.. dilhI" ! " dilhI ! badhA zeThiyA hatA. 'zAhUjI zAMtiprasAda pelA dilhIvALA hatA, ghaDiyALavALA ! jenA voca kaMpanI ! I ghaNA badhA hatA ane A prazna thayo hato. A 155 mI gAthAno 'vidyAnaMdajInI sAthe dilhImAM prazna thayo hato). zuM kahe che ? juo ! "evA jIvone paramArtha mokSakAraNa kharuM mokSanuM kAraNa) batAve che :- 155. jIvAdIsaddahaNaM sammattaM tesimadhigamo nnaannN| rAgAdIpariharaNaM caraNaM eso du mokkhpho||155|| jIvAdinuM zraddhAna samakita, jJAna temanuM jJAna che, rAgAdi-varjana caraNa che, ne A ja muktipaMtha che. 155. TIkA :- "mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzana-jJAna-cAritra che. temAM.... have A samyagdarzanamAM vAMdhA. have vAMdhAvALI gAthA (che). "samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve..." (e loko) ema (kahe che) ke, jIvAdi padArthanuM zraddhAna thavuM e samakita che. ema nathI kIdhuM. I "jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve jJAnanuM thavuM - pariNamavuM... (arthAtu) zuddha svabhAvanuM pariNamavuM. ekalA jIvAdi padArthanI) zraddhA, vyavahAra nava tattvanI (zraddhA) e to vyavahAra che, rAga che. "jayasenAcAryadevanI 'jayasenAcAryadeve TIkAmAM nAkhyuM che ke, jIvAdi padArthanI zraddhA vyavahAra samakita che) ane AtmAno svabhAva nizcaya che. TIkAmAM beya nAkhyuM che. ahIM to "amRtacaMdrAcAryadeve nizcaya nAkhyo che. paNa e jIvAdi padArthanuM zraddhAna eTale zuM? kIdhuM. dilhImAM vAta thaI. e jIvAdi zraddhAnasvabhAve jJAnanuM thavuM, kIdhuM. joyuM A ? kIdhuM, ahIM vajana che. Atma zuddha svabhAva che e AtmAne ahIM jJAna kIdho che. I AtmAnuM zuddhanuM thavuM tenuM nAma samyagdarzana che. ekalA jIvAdi zraddhAnanI vAta ekalI ema nathI. AhA..hA..! samajANuM kAMI ? zeThiyA badhA hatA paNa pachI badhAne bahAra kADhyA. eka jinendra varNa (hatA). A carcA kADhI hatI ke, A jIvAdi padArthanA zraddhAnasvabhAve AtmAnuM pariNamavuM. ekalI jIvAdi zraddhAnano
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1papa vyavahAra vikalpa che e nahi. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? A ja gAthA khAnagI pUchI hatI. badhA mANasane bahAra kADhI zeThIyAone kIdhuM, A jIvAdi padArthanA zraddhAnasvabhAve jJAna eTale AtmAno zuddha svabhAva, tenuM pariNamavuM enuM nAma samyagdarzana che. ekalI jIvAdi zraddhA, nava tattvanI zraddhA e to mithyAtva che. AmAM "kaLazaTIkAmAM AvI gayuM che. nava tattvanA bhedavALI zraddhA e to mithyAtva che. AmAM AvI gayuM che. A "kaLazaTIkA' nahi ? keTalAmuM che I ? chaThTho (kaLaza). chaThTho juo ! "saMsAra avasthAmAM jIvadravya nava tattvarUpa pariNamyuM che te to vibhAvapariNati che, tethI nava tattvarUpa vastuno anubhava mithyAtva che. e vAta ahIM nathI, kIdhuM. ahIM to AtmAnA AnaMda ane jJAna svabhAva je zuddha che tenuM pariNamavuM, tenuM thavuM enuM nAma samakita che. ekalI jIvAdi zraddhA, nava tattvanI zraddhA thaI eTale samakita thayuM ema nathI. AhA..hA.! thAya paNa ? mArga evo che ane bahArathI (dIkSA) laIne beThA hoya ene karavuM zuM ? vastu nathI. svabhAvanI vAta che nahi eTale pelI kriyAkAMDamAM kayAMka manAvavuM che. emAM vyavahAramAM manAvyA vinA bIjo upAya nathI. AhA..hA...! ahIM to kahe che ke, jIvAdi padArtho (kahIne) bhale jIvAdi lIdhA, paNa enI zraddhAsvabhAve - enA zraddhAnanA svabhAve AtmAnuM pariNamavuM thavuM. AtmA nirvikalpa zraddhApaNe pariName ene samyagdarzana kahIe. AhA..hA...! anAdinA ekalA bhedavALA nava tattvane mAne, e nahi. AhAhA..! ane A navA nava tattva lyo - saMvara, nirjarA ane mokSa, paNa ene paNa bahirtattva kahyuM che. niyamasAra' 38 mI gAthA. I bahirtattva che. kemake) paryAya che ne ! A.hA...! eTale enA uparanuM lakSa nahi. lakSa to trikALI bhagavAna upara(nA) lakSathI je AtmAnuM zuddha svarUpa che, je enuM sattva che, sanuM sattva che te sattvarUpe, paryAya sattvarUpe pariName tene ahIMyAM samyagdarzana kahe che. AhA..hA...! AkaruM kAma che, bApu ! bahu mArga evo che. AhA..hA...! atyAre sAMbhaLavA maLavo muzkela paDe. sAMbhaLavAmAM paNa ene pAchuM vyavahAre paralakSI besavuM (ke) vastu A che (e paNa kaThaNa paDe). AhA...hA...! ekalo bhagavAna AtmA ! anaMta guNanI pavitratAno piMDa prabhu ! AhAhA..! e anaMta guNa je pavitra che, te paryAyapaNe - pavitrapaNe pariName. AhA...hA..! e dravyapaNe pavitra, guNapaNe pavitra ane paryAyapaNe paNa e pavitrapaNe, nirdoSapaNe, nirvikalpapaNe, AnaMdapaNe, zAMtipaNe, svabhAvapaNe, jJAnanA pariNamanapaNe thAya ene samyagdarzana kahe che. AhA..hA...! AvI samyagdarzananI vyAkhyA ! zvetAMbaramAM evuM Ave, 28mI gAthA, 28 'uttarAdhyayana'"bhAveNasadahaMta samaMta.... eno artha karyo hoya, aMtaHkaraNathI zraddhe tene samakita (kahIe). paNa aMtaHkaraNa eTale to mana thAya). 28muM adhyayana che. moTI vyAkhyA cAlatI. (saMvata) 1950 mAM. kaI sAla
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 samayasAra siddhi-6 kIdhI ? (saMvata) 1974 ! "rAjakoTamAM comAsu hatuM. (saMvata) 1980 nI sAla ! boTAdamAM mANasa to ghaNuM Ave), hajAro mANasa bheguM Ave. emAM zuM A vAta cAlI hatI. bhaI, A samyagdarzana eTale zuM ? eTale A saMkSeparuci karIne beThA chIe mATe samakita (che). saMkSeparuci Ave che ke nahi ? ane pAchuM nava tattvanA nAma laI 'bhAveNaMsadahaMta..." zuddha aMta:karaNathI zraddhe I samakita. aMtaHkaraNa eTale ahIM to mana (artha thAya) che. A to aMtara svarUpa bhagavAna AtmA zubha-azubhanA rAgathI bhinna che, tevuM svabhAvanuM pariNamana thavuM tenuM nAma samyagdarzana che. AhA...hA...! che ? A Akho bIjI lITIno artha che. "mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzana-jJAna-cAritra che. temAM..." mokSanuM kAraNa je A traNa che temAM. "samyagdarzana..." ene kahIe, mokSanA kAraNa tarIkenA samyagdarzana ene kahIe... AhAhA.! ke, "jIvAdi padArthonA zraddhA, enA svabhAve, zraddhAnA svabhAve, jevI zraddhA trikALI zuddha che, zraddhA trikALI zuddha che. zraddhA nAmano trikALI guNa che ne ! enA zraddhAnasvabhAve..." A..hA...hA...! AtmAnuM pariNamavuM thavuM. AhA...hA...! AtmA nirvikalpapaNe rAganA Azraya vinA pUrNAnaMdano nAtha prabhu! "mUvalyamarisato hatu e bhUtArthano - trikALano Azraya laIne je samyagdarzana svabhAvarUpe pariName, e svabhAvarUpa pariName tyAM AnaMdanI sAthe zAMti (Adi) badhuM che. AhA..hA...! tene ahIMyAM samyagdarzana kahyuM che. jJAnanuM thavuM...ahIM kIdhuM. jora ahIM che. ekalI jIvAdi padArthanI zraddhAna ema nahi. A...hA...! temAM jJAna eTale AtmAnA svabhAvanuM thavuM (eTale ke AtmAnA svabhAvanuM pariNamavuM. zubhabhAvathI bhinna zuddha AtmAnA svabhAvanuM zuddhapaNe pariNamavuM, zuddhapaNe thavuM, tene samyagdarzana kahe che. A to hajI ekaDAnI pahelI vAta che. AhAhA..! che ? enuM nAma samyagdarzana che. Ama jIvAdi zraddhA to yogasAramAM Ave che. bIjeya Ave che. jIvAdi zraddhA che e vyavahAra zraddhA che. nizcayazraddhA to zuddha svabhAvanuM pariNamavuM te nizcaya che. Ave che ne ! AmAM pAhuDamAM Ave che). jIvAdi zraddhA te vyavahAra che. nizcaya to svabhAvanuM pariNamavuM te che. e ahIMyAM nizcaya che. AhA...hA...! jene e khyAla nathI, samyagdarzananI sthiti kevI hoya ane kene Azraye thAya? ane e thAya to enI zraddhA kevI hoya ? e zuddha svabhAvanuM pariNamana thavuM te tenuM samyagdarzana che. zubhanuM pariNamana thavuM e to karmacakranuM pariNamana) che. AhAhA...! nirNaya karavAno, tulanA karavAno vakhata maLe nahi ane jiMdagI cAlI jAya che. AhAhA...! mumukSu :- tattvonI zraddhA ema che ? uttara :- ekavacana che. anekavacana nathI. jIvAdi zraddhAnuM ekavacana che. jIvanI zraddhA thatAM temAM pelAnI zraddhA AvI gaI. emAM nathI ema bhegI zraddhA AvI jAya che. jJAnapradhAna kathana che. AhA...hA...! "tattvArtha zraddhAnam samyagdarzanam ! "mokSamArga prakAzaka'mAM e ja
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA155 99 AkhuM lIdhuM che. mokSamArga prakAzakamAM to A nava tattvanI zraddhA te samyagdarzana (kahyuM che). I nava tattva A rIte che). eka jIva svabhAvanuM zraddhavuM thaI ane bIjI badhI paryAyo emAM nathI evuM jJAna thaIne zraddhA thAya enuM nAma samyagdarzana (che). mokSamArga prakAzakamAM to tattvArtha zraddhAnam samyagdarzana' che ne ! tattvArthanA nAma to nava che, bhale tyAM sAta ApyA che. jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa. paNa emAM eka vacana che. ekavacana eTale navamAMthI ekarUpanI je bheda vinAnI zraddhA (thavI te samyagdarzana che). AhA..hA...! sAtano bheda paNa jemAM nathI. "mUlyeLAmiLavA teramI gAthAmAM) Ave che ne ! "mUrtyAmiLavA bhUtArthathI jANelA nava tattvane eTale ke AtmAne bhUtArthathI jANatA nava tattva jaNAya jAya che aMdara. AhA..hA...! eTale ahIM (kahyuM ke), mokSanuM kAraNa kharekhara...' kharekhara 'samyagdarzana-jJAna-cAritra che.' e kharekharanI A vyAkhyA Ave che. temAM kharekhara 'samyagdarzana...' e 'jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve...' AtmAnuM pariNamavuM, nirvikalpapaNe pariNamavuM. AhA..hA...! bheda vinAnuM abhedapaNe pariNamavuM. AhA..hA...! te samyagdarzana che. zeThiyAone bahu tulanA karavAnI olI (da2kA2) na hoya. paisA kharce, dAna Ape eTale jANe dharma thaI jAya ema mAne. 'sAhujI' ghaNA paisA ApatA hatA. amArI 87mI (janmajayaMtI) tyAM hatI ne ! 'muMbaI'mAM satyAsImI janmajayaMtI (hatI) I vakhate satyAsI hajAra ApyA hatA. tIrthamAM ! tIrtha phaMDamAM satyAsI hajA2 (ApyA). pelI satyAsImI janmajayaMti hatI (eTale) satyAsI hajA2 (ApyA). lokone ema thaI jAya ke, A..hA..hA...! satyAsI hajAra zuM, satyAsI lAkha Ape toya zuM ? emAM rAga maMda karyo hoya to puNya che. paNa Abaru mATe ne duniyA mane vakhANe, e hoya to e pApa che. ahIM to e vAta che. A..hA....! have samyajJAna kone kahevuM ? jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve zAnanuM thavuM...' AhA..hA...! zAstranuM jJAna ne A jJAna, e nahi. jIvAdi nava padArthonA jJAnasvabhAve (thavuM). eno je AtmasvabhAva che, e AtmasvabhAve pariNamavuM. e jJAnasvabhAve jJAnanuM thavuM, Atma svabhAve AtmAnuM pariNamavuM. A..hA..hA...! te jJAna che, bAkI A badhA jJAna bahAranA vyAkaraNa ne saMskRta e koI jJAna nathI. AhA..hA...! zAstrajJAna, agiyAra aMganuM jJAna e kaMI jJAna nathI. ahIMyAM to AtmA jJAnamUrti prabhu che, e jJAnapaNe pariName, jJAnapaNe jJAtAnuM jJAna pariName enuM nAma jJAna che. A..hA..hA...! bahAranA zAstranA bhaNatara-baNatara (e kaMI jJAna nathI). AvyuM (che), paramAtmaprakAza'mAM AvyuM che. bhAvanA avalaMbe sUtrano abhyAsa karavo. Ave. A..hA..! paNa e to bhagavAna caitanyasvarUpa che, jemAM AkhuM jJAna bharyuM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 samayasAra siddhi-6 che. zAstrazabdomAM kyAM jJAna bharyuM che ? e to zabdajJAna che. e to zabdanuM jJAna che. AhA..hA...! A to AtmajJAna. AtmajJAna kone kahIe ? ke, jene rAganuM to nahi paNa enI paryAya saMbaMdhInuM paNa nahi. AhAhA...! AtmajJAna ! AtmA je jJAnasvarUpa trikALI dhruva che, enuM jJAna tene jJAna kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! che ? "jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve.." AtmasvabhAve AtmAnuM thavuM, pariNamavuM. AhAhA...! e AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpe svabhAvapaNe pariName tene jJAna kahIe. AhA..bIjAne bolAvatA AvaDyo ne bolatA AvaDyuM ne samajAvatA AvaDyuM mATe jJAna che, e jJAnanI vyAkhyA ja nathI. AhAhA! bahu AkaruM kAma. jIvAdi padArtha..." emAM jIva, ajIva badhuM AvyuM ne ? puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa. badhAnuM jJAna che tevuM jJAnapaNe pariNamavuM. AtmAnuM) jJAnapaNe pariNamavuM. AhAhA..! tenuM nAma jJAna kahevAmAM Ave che. vizeSa kaheze.. zrotA :- pramANa vacana gurudeva ! pravacana naM. 235 gAthA-155,156 guruvAra, vaizAkha vada 14, tA. 24-05-1979 ('samayasAra 155 gAthA cAle che). pharIne laIe). "mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzanajJAna-cAritra che." A eno siddhAMta siddha karavo che. have samyagdarzana kone kahevuM ? temAM samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve..." AtmAnuM thavuM, AtmAnuM pariNamavuM te che;" AtmA je pavitra pUrNa svabhAva che, e pavitra svabhAvanuM zraddhApaNe pariNamavuM. ekalI zraddhA eTale vikalpanI zraddhA ne e nahi. caitanya svarUpa je vItarAga svabhAva svarUpa prabhu, enuM darzana eTale samyagdarzana, vItarAga svabhAvanI paryAyapaNe AtmAnuM pariNamavuM enuM nAma samyagdarzana che. AhA..hA..! e kAle AvI gayuM che. e loko ema ja kahe che ke, jIvAdi padArthonI) zraddhA te samakita che. zraddhA eTale zuM paNa ? zraddhA eTale vikalpa che ? A jIvAdi vikalpa che I zraddhA che ? caitanya svarUpa rAgarahita pUrNa zuddha pavitra svarUpa, anaMta guNano piMDa, e enuM anaMta guNanuM zuddha svarUpa che e paryAyamAM samyagdarzanapaNe, vItarAga paryAyapaNe thavuM enuM nAma samyagdarzana che. AhA...hA..! (have, samyakajJAna (kone kahe che ?). 'jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve." anaMta guNa (svarUpa) je jIva vastu che, enuM jJAnanuM thavuM, svabhAvanuM jJAnanuM thavuM, Atma svabhAvanuM jJAnanuM pariNamavuM te jJAna che. AhA..hA..! Ane jJAna kahIe. A badhA vakIlAtanA ne DokTaranA,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA155 101 ema.e.nA ne ela.ela.bI.nA e badhA kuzAna che. e.. 'kanubhAI' ! jajanuM jJAna kuzAna che ema kahe che. e to ThIka kuzAna paNa zAstranuM jJAna e kare e paNa kuzAna che. 52lakSI che (mATe). AhA..hA...! bhagavAnaAtmAmAM anaMta anaMta guNanI rAzi moTo Dhagalo ! zuddha svarUpa, tenuM pariNamavuM. jJAna eTale AtmA. e AtmAnuM te jJAnapaNe eTale svabhAvapaNe, zuddha svabhAvapaNe thavuM tenuM nAma jJAna kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! be bola to AvyA hatA. have, cAritra kone kahevuM ? AhA...hA...! 'rAgAdinA tyAgasvabhAve...' AtmAnuM pariNamavuM. AhA..hA...! mahAvratAdi to rAga che, e kaMI cAritra nathI. AhA..hA...! e to acAritra che. e rAgAdinuM (eTale) rAga, dveSa, vikalpAdi, enA tyAgasvabhAve. rAganA vikalpanA abhAvasvabhAve, tyAgasvabhAve. rAgano vikalpa che cAhe to paMca mahAvratano (ho), paNa e rAganA tyAgasvabhAve, rAganA abhAvasvabhAve. jJAnanuM...' eTale AtmAnuM thatuM. AhA..hA...! AtmA potAnA AnaMda ane anaMta guNanA zuddha svarUpamAM ramaNatAthI thatuM je cAritra, ene cAritra kahe che. paMca mahAvrata ne pAMca samiti ne gupti ne aThyAvIsa mULaguNanA vikalpa (Ave) e cAritra nathI. AhA..hA...! e acAritra che, doSa che. AvI cAritranI vyAkhyA ! A..hA...! je rAga, dveSAdinA tyAgasvabhAva (arthAt eno abhAvasvabhAva. rAgano abhAvasvabhAva, rAgano tyAgasvabhAva, e rUpe AtmAnuM thavuM. bhagavAnaAtmA jevo vItarAga svabhAve che evA vItarAga svabhAvanI zraddhA, vItarAga svabhAvanuM pariNamavuM jJAna ane vItarAgapaNe thavuM, ramavuM enuM nAma cAritra che. AhA..hA...! = rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM thayuM.' rAganA sadbhAve cAritra thavuM ema nathI. AhA..hA...! AvI vyAkhyA. rAga - vikalpa zubha ke azubha, enA tyAga - abhAvasvabhAve AtmAnuM pariNamavuM. rAgapaNe na thavuM ane vItarAga svabhAvapaNe, rAganA svabhAvanA abhAva svabhAvapaNe zuddha cAritrapaNe, zuddha pavitrapaNe pariNamavuM enuM nAma cAritra che. AhA..hA...! che ? te cAritra che.' tethI e rIte ema phalita thayuM...' tethI e rIte ema pariNAma AvyuM, eno sa2vALo e phaLarUpe Avyo ke, samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe ekaluM jJAnanuM bhavana (-pariNamana) ja che.' e traNe ekaluM AtmAnuM bhavana che, AtmAnuM pariNamavuM che, rAgAdi nahi. traNemAM... A.hA..hA..! saravALo juo lIdho ! are...! bhagavAnaAtmA anaMta guNanuM anaMta dhAma ! svayaM jyoti sukhadhAma ! e sukhasthAna, AnaMdadhAma, enuM AnaMdapaNe pariNamIne pratIti - samyagdarzana AtmAno svabhAva (thAya) enuM nAma samyagdarzana. ane AnaMdanuM jJAna, svabhAvanuM jJAna, rAganuM nahi, zAstranuM nahi, svabhAvanuM jJAna svabhAva sanmukha thaIne svabhAvamAMthI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 samayasAra siddhi-6 thatuM jJAna te jJAna ane svabhAvamAM rAganA abhAvasvabhAvarUpe svabhAvanuM - AtmAnuM jJAnanuM eTale AtmAnuM thayuM tene cAritra kahe che. AhA...! A rIte, A ja rIte "ema phalita thayuM." enuM phaLa e AvyuM, eno saravALo e Avyo ke, "samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe..." e traNe 'ekaluM jJAnanuM bhavana...." ekalA AtmAnA svabhAvanuM thavuM e che. AhAhA...! samyagdarzana ho ke samyakajJAna (ke) samyaphacAritra (ho), traNe anaMta zuddha pavitra je svabhAva (che), rAganA abhAvasvabhAva rUpa dhruva svabhAva, e dhruva svabhAvanuM pariNamavuM... AhAhA...! paryAyapaNe pariNamavuM), temAM zakti je sattva che tenuM paryAyapaNe sattvapaNuM AvavuM ene ahIMyAM darzana-jJAna ane cAritra kahe che. AhA..hA...! je sat prabhu che, akAraNika sat che. jJAyaka akAraNika che. sat anaMta anaMta guNanuM bhareluM satu, e sanuM sarUpe, enuM sattva je zuddha, pavitra, vItarAgatA che, e vItarAgatApaNe pariNamavuM, e pariNamanane traNa prakAra lAgu paDe - darzana-jJAna ane cAritra. AhAhA...! AvI to vAta che. - pravacanasAramAM chelle AvyuM ne ! rAga choDIne. vacamAM rAga Ave che, paNa e kaMI cAritra nathI. chaThTha guNasthAne paNa rAga Ave I cAritra nathI ema kahe che. jeTaluM svabhAvanuM pariNamana thayuM che eTaluM cAritra (che), paNa rAgano abhAva thaIne jyAre cAritranI sAtamA guNasthAnanI pariNati thAya ene tyAM cAritra varNavyuM che. AhA..hA...! Avo mArga ! mumukSu :- kuMdakuMdAcAryadeve" mahAvrata pALyA hatA ke nahi ? uttara :- pALyA nahotA. mahAvatanA vikalpa AvyA hatA ane jANyA hatA ke, A duHkharUpa che. enA svAmi nahotA, enA dhaNi nahotA, enuM svasvAmipaNe emAM nahotuM. AtmAmAM svasvAmisaMbaMdha nAmano 47 mo guNa che. e AtmA dravya zuddha, guNa zuddha ane paryAya zuddha, e enuM sva ane e eno svAmi. rAga thAya eno e svAmi nahi ane e enuM sva nahi. enuM sva nahi mATe eno svAmi nahi. AhA...hA...! AvI vAtuM che. je potAnuM dravya sva zuddha, trikALI guNa sva zuddha ane vartamAna pavitra paryAya, vItarAgI anaMta guNanI nirmaLa paryAya sva zuddha, eno e svAmi che. vacce rAgAdi Ave paNa) eno e svAmi nathI, eno dhaNi nathI. AhAhA...! mArA dhaNi vinAno e mAla che. A..hA..hA..! - eka pherI ghaNA lAkho rUpiyAno mAla dariyAne kAMThe Avyo hato. pachI emAM evuM hatuM ke, jo e pakaDAya to bahu moTo guno thAya evuM hatuM. eTale e mAlano dhaNi thayo nahi. lAkhono, ghaNA lAkhono mAla hato. (koI) dhaNi na thayo. ema bhagavAna AtmA ! vacamAM rAga Ave eno dhaNi na thAya. pakaDAya (jAya), dhaNi thAya to pakaDAya jAya. khaMbhAtanA kAMThe moTuM thayeluM. ghaNA lAkhono kApaDanI gAMsaDiyuM (AvelI). ghaNA lAkhonA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 155 103 gAMsaDiyuM (AvelI). kAMIka gunAthI khAnagI lAvyA haze. emAM koI kahe ke, A che konI ? e pakaDANo. eTale eno dhaNi (kahe), mAro mAla nathI A. thaI rahyuM. AhA..hA...! ema AtmAmAM pavitra bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha jyAM AnaMda ane zAMtipaNe pariName che, tenI pratItipaNe, tenA jJAnapaNe ane tenA rAganA abhAvanA svabhAvapaNe pariName che te cAritra, darzana ne jJAna che. AhA..hA...! AvuM che. muddAnI rakamanI vAta mUkIne badhI vAtuM kare). Ama pALo ne A karo ne A karo ne dezasevA karo ne vrata pALo ne apavAsa karo, zAstra banAvo, zAstranI prabhAvanA karo, prasAra karo... paNa kono ? bApu ! zuM che A ? AhAhA.... karoDo zAstro banAvo, pacIsa lAkhanA, pacAsa lAkhanA (banAvo) pachI zAstranI prabhAvanA karo. paNa zuM che emAM ? e to badho vikalpa che. mumukSu :- zAstra chapAvavAnI prabhAvanA to Ape karI. uttara :- e prabhAvanA nathI. ene aMdara rAgathI rahita evI dRSTi, jJAna ne ramaNatA (karavI) e enI prabhAvanA che, sva prabhAvanA (che). paNa vacce Avo rAga Ave ene vyavahAra prabhAvanA kahevAmAM Ave che, paNa e baMdhanuM kAraNa. AhAhA...! AvI vAtuM che. traNano saravALo karyo. "ema phalita thayuM ke samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe ekaluM. jJAnanuM bhavana..." (che). ekalA AtmAnA svabhAvanuM bhavana (che), jemAM rAganA aMzanI bilakula madada ne sahAya nahi. AhAhA...! zAstramAM vyavahAra ratnatrayane nimitta kahevAmAM Ave paNa e nimittanI sahAya nathI ane nimittapaNuM kahyuM e to upacArathI ene kahyuM, vastusthiti to A che. AhA..hA...! vItarAgamArga Akaro che. traNenI vyAkhyA karI. pachI kIdhuM ke, "e traNe ekaluM jJAnanuM bhavana... ekalA AtmasvabhAvanuM thavuM ema. joyuM ? ekaluM (kahyuM che. A ekalA upara vajana che. bekalo rAgano vikalpa bhego nahi. bekalo hoya to bagaDaze, ekaDe eka ne bagaDe che. AhA..hA...! eka caitanya svarUpa bhagavAna pUrNAnaMda ne pUrNa caitanya jyoti, atIndriya anaMta anaMta guNano piMDa, e enA guNonA svabhAvapaNe paryAyamAM pariNamavuM, svabhAvapaNe pariNamavuM, e traNe ekaluM jJAnanuM bhavana..." (che). ekalA AtmasvabhAvanuM thavuM (che). A.hA...hA...! AvI spaSTa vAta che. emAM vyavahAra cAritra ne rAganI gaMdhaya ahIM nathI. AhA...hA...! ene kAraNe pALatA pALatA (zuddhatA) thAya. e vaLI keTalAka kahe che. TIkAmAM kyAMka Ave (ke), vyavahAra sAdhana-sAdhya. e to samajAvyuM che. AhA..hA... ekalo bhagavAna rAga ane vikalpa vinAno je guNa - svabhAva, evo ekalo prabhu, potAnA zuddha svabhAvapaNe dravya ane guNe che e rIte paryAyamAM zuddhapaNe, enuM je sattva che te paryAyapaNe sattva AvyuM, pariNamyuM ene darzana-jJAna-cAritra kahe che. AhAhA...! AkaruM kAma che. ahIM to jarI bALa brahmacArI choDIyuM hoya, dIkSA le (to) o...ho.ho..
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 samayasAra siddhi-6 cAritra ! dhULeya cAritra nathI. AhA..hA...! hajI samyagdarzana, zuddha svabhAvanA pariNamananI khabara nathI tyAM cAritra AvyuM kyAMthI ?) AhA..hA...! trikALI bhagavAna mahAsattA jenI zuddha pavitra, enA hovApaNe, enuM hovApaNuM che tevuM ja hovApaNuM pariNamanamAM - paryAyamAM - avasthAmAM Ave tyAre to tene hajI samyagdarzana kahe che. evuM ja pariNamana Ave tyAre tene jJAna kahe che ane evuM ja svabhAvanuM pariNamana Ave tene rAgAdinA tyAgasvabhAvarUpa cAritra kahe che. AhA..hA...! che ke nahi emAM ? pahelI traNenI vAta to karI, pachI lIdhuM ke, traNe ekaluM zAnanuM bhavana...' (che), ekalA AtmasvabhAvanuM thavuM (che). A...hA..hA...! bhASA mUkI, joI ? ekalo svabhAva zuddha caitanyaprabhu ! ekaluM jJAna ne AnaMda ne zuddha svabhAvanuM thavuM, jemAM vyavahAranI gaMdha nahi, vyavahAranI sahAya nahi... AhA..hA...! vyavahAra Avo hoya to e nizcaya pAme (evI) jemAM gaMdha nathI. I vAta ja jUThI che. AhA..hA..! vAtuM vyavahAranI kare (eTale) loko rAjI thAya. Ama karo, Ama karo, sAdharmIne madada karo. are...! paNa sAdharmI che kyAM ? tuM hajI sAdharmI (nathI), mithyAdRSTi (che). sAdharmIne Ama karo (ema kahe) eTale lokone evuM thAya ke, A..hA..hA...! eka to oziyALA sAdhAraNa hoya. sAdharmIne Ama devuM, madada karavI, phalANuM karavuM, Ama karavuM I prabhAvanA che, e samyagdarzananI prabhAvanA che. AhA..hA....! ahIM to 52mAtmAnuM kaheluM 'kuMdakuMdAcAryadeva' saMta kahe che ane enA TIkAkAra emAMthI kADhIne A bhAva kahe che. AhA..hA...! pATha che ne ! juone ! rAvIpariharaLa gharaLa pAThamAM che. nIvAvIsaddahaLa sammAM" e paNa rAgarahita je svabhAvanI zraddhA, ema che. 'nIvAvIsaddAM" AvyuM eTale jANe jIvanI zraddhA ne ajIva ne nava tattvanI zraddhA thaI eTale thaI gayuM. AhA...hA....! 'e traNe ekaluM...' AtmAnuM bhavana. ekaluM AtmAnA zuddha svarUpanuM bhavana thavuM bhavana (thavuM). 'bhavana ja che.' ema che, joyuM ? ekaluM AtmAnA svabhAvanuM thavuM ja che. (e) traNa ekaluM AtmAnA svabhAvanuM thavuM ja che. A..hA..hA...! samyagdarzana, jJAna ne cAritra e traNa ekalA AtmasvabhAvanuM thavuM ja che. emAM bilakula rAgAdinI, nimittanI madada nathI. AhA..hA...! ane vyavahAra ratnatrayathI A svabhAvanuM pariNamana thAya evI e vastu nathI. A..hA...! - 'ekaluM jJAnanuM...' eTale svabhAvanuM eTale AtmAnuM '(-pariNamana) ja che...' AhA...hA....! ekaluM AtmAnuM pariNamana ja che, ekaluM AtmAnA svabhAvanuM pariNamana ja che. rAganA pariNamanano aMza jemAM bilakula nathI. AhA..hA...! AmAM che ke nahi emAM ? koI kahe ke, 'sonagaDha'vALA ekAMta nizcayanI ja vAtuM kare che. bhegI vyavahAranI (vAta) kahetA nathI.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA155 105 paNa kathanamAM vikalpa Ave chatAM Ave I vastu nathI. AhA..hA...! A 'samayasAra' zuM kahe che ? A atyAranuM 'samayasAra' che ? be hajAra varSa pahelAMnuM 'kuMdakuMdAcAryadeva'nuM (celuM che) ane A abhiprAya to anAdino che. A (abhiprAya) kAMI ekalA 'kuMdakuMdAcAryadeva'no nathI. anAdi saMto, digaMbara munio, kevaLIono A abhiprAya che. eka hoya traNa kALamAM paramArthano paMtha' enA be bhAga na hoya ke Ameya hoya ne Ameya hoya. AhA..hA..! kaThaNa paDe, ekAMta lAge. anekAMta joIe, vyavahA2thI paNa thAya, svabhAvathI paNa thAya (ema kaho). paNa ekaluM "ja", "ekaluM ja, ekalo svabhAva ja', svabhAvapaNe pariNamavuM "ja" te darzana-jJAna-cAritra che. ekaluM ane ja, beya joDI dIdhA. A..hA..hA...! are... prabhu ! satyano mArga to Avo che ne prabhu ! duniyA koI mAne ne manAvI re, ene lAkho mANasa mAne.... o...ho..ho...! zuM vyavahAra A che ne lANuM A che ! A...hA...! moTA gajaratha kADhyA, dasa lAkha kharcyA mATe emAM dharma thaI gayo ! saMghavInI padavI maLe. mumukSu : uttara :- padavI ajJAnIo Ape. saMghavInI padavI Ape. AhA..hA...! A to saMgha moTo bhagavAna anaMta guNano saMgha ! A..hA..hA...! enI padavI jeNe paryAyamAM prApta karI che, AhA..hA...! jene nimitta ane rAganI sAthe lAgatuMvaLagatuM kAMI nathI. vyavahAra ratnatraya sAthe nizcaya ratnatraya je A che ene bIjAnuM lAgatuMvaLagatuM kAMI nathI. AhA..hA...! mumukSu :- nizcaya to vyavahArano niSedha kare che. uttara H- svabhAva svabhAvarUpe pariName che e abhAvapaNuM batAve che ke vyavahA2 hato eno abhAvasvabhAva. AhA..hA...! vyavahArathI thAya che (ema je kahe) e to jainadarzana nathI, e vItarAgamArga nathI. AhA...hA...! pahelI vyAkhyA AtmAnI karI. AtmA A pramANe svabhAvapaNe pariName e samyagdarzana, svabhAvapaNe pariName te jJAna, svabhAvapaNAmAM rAgAdi rahita thaI pariName te cAritra. pachI bheguM karIne ekadama ekAMta karI nAkhyuM. e traNe ekaluM...' AtmAnuM bhavana (che), jemAM rAga ane nimittanI kAMI leza apekSA nathI, nirapekSapaNe pariName che). ekalA AtmAnA svabhAvanuM bhavana ja. bhavavuM eTale thavuM, pariNamana. mATe jJAna ja paramArtha mokSakA2Na che.' lyo. chevaTe saravALo (A karyo). jJAna eTale AtmA. AtmAno svabhAva zuddha je che e ja 52mArce mokSanuM kAraNa che. e zuddhanuM pariNamana thavuM te (mokSanuM kAraNa che). je trikALa zuddha che... AhA..hA...! e zuddhanuM pariNamana thavuM e ja paramArthe mokSakAraNa che. cAra lITI, pAMca lITImAM to ghaNuM bharyuM ! AhA..hA....! bhAvArtha :- AtmAnuM asAdhAraNa svarUpa jJAna ja che.' have ahIM zuM kahe che ? ke, jJAna jJAna kema kahyuM ? AtmA na lIdho ane jJAna jJAna kema kahyuM ? (kemake), AtmAnuM
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 samayasAra siddhi-6. asAdhAraNa...." eTale koI bIjAmAM A (guNa) nathI, Ane bIjo koI Avo guNa nathI. "asAdhAraNa svarUpa jJAna ja che." ke je sva ane parane jANavAnI svataH tAkAta che. bIjA guNo jANavAnI tAkAta rAkhatA nathI ane rAgAdinI vAta to ahIM che ja nahi. AhAhA..! AtmAnuM asAdhAraNa...." eTale bIjuM koI nahi evuM svarUpa te "jJAna ja che. vaLI A prakaraNamAM." A adhikAramAM "jJAnane ja mukhya karIne vyAkhyAna che. jJAnanuM thavuM, jJAnanuM thavuM, rAganuM thavuM nahi, rAganuM thavuM nahi. AhA...hA...! e jJAnane ja mukhya karIne vyAkhyAna che. tethI "jJAnane ja.." AtmAnA jJAnane ja. pradhAna." mukhya 'karIne vyAkhyAna che. tethI..." ema kema kahyuM? ke, bIjA guNo aMdara bhegA che kharA paNa jJAnane pradhAna karIne kahyuM eTale rAgane gauNa karIne kahyuM ema ahIM nathI (kahevuM). ahIM to guNa je anaMta che emAM asAdhAraNa je jJAna che ene ja mukhya karIne kahyuM. aMdara bIjA anaMta guNo che. samajANuM kAMI ? paNa jJAnane mukhya karIne kahyuM eTale aMdara rAga paNa gauNapaNe che, ema nathI. AhA..hA....! Avo mArga sAMbhaLavo kaThaNa paDe. A bhavanA aMtanI vAtuM che ne prabhu ! jemAM bhavanA aMta na Ave, bApA ! e bhavabhramaNa karI karIne marI gayo che. AhA..hA..! | 'aSTapAhuDamAM to kahe che, prabhu ! teM sAdhunA dravyaliMga eTalI vAra dhAryA. AhA..hA...! ke, enA pachI paNa te anaMtA bhava karyA che. dravyaliMga digaMbara sAdhu paMca mahAvratadhArI, evA dravyaliMga eTalI vAra dhAryA ke anaMta anaMta vAra pALyA ane enA pachI anaMta vAra teM anaMtA bhava karyA che. AhA...hA...! ane tArA janmanI jananI mAtA(nA), tArA duHkhane dekhIne tArA rUdananA AMsu evA paDyA, tArI mAne (eTalA AMsu AvyA).. AhAhA..! Ama vIsa varSano juvAna, cha mahinA-bAra mahinAnuM paraNetara hoya, ekano eka dIkaro hoya ane enI mA jotI hoya (ke), are...! have (bharavAnI) taiyArI che. ara.2.2...! AhAhA...! cAlyo A ! ema kIdhuM hatuM, bhAI ! kevA "lAkhANI" ? "mULajI lAkhANI' ! mULajIno moTo chokaro hato ne ? "bhAnubhAI ! juvAna mANasa ! "bhUrAbhAIne tyAM paraNyo hato. porabaMdara ! enI vahu kahe, A chokaro cAlyo. AhA...! paraNelo ! zuM kahevAya jainaprakAza ? ApaNuM "Atmadharma' ! "bhAnu'nuM hatuM. pahelA I bhAnu'nuM hatuM. saMpAdaka tarIke (I hatA). paraNelo moTA gRhasthamAM. AhA...hA..! jenA lagnamAM Ama plenamAM kerIo utArI hatI ne moTA jamaNa karyA hatA. enI mA kahe, juo ! chokaro (cAlyo). deha chUTI gayo, phaDAka daIne ! AhA! evA maraNa thatAM tArI mAMnA AMsu, jananI AMsunA DhagalA kare to AkhA dariyA bharAya, kahe che. dariyo bharAya eTalA tArI mAtAe tArI pAchaLa (AMsu pADyA) che, bApA AhA...hA...! bhAI ! tane khabara nathI. anaMta anaMta bhavamAM kayAM bheDuM paDI gaI che ane kyAM duHkhonA DhagalA vekyA che ? bhAI ! bhUlI gayo tuM. AhA...hA...!
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA155 107 tArA duHkhane dekhI bIjAne roNA AvyA che, prabhu ! evA duHkha veThyA che, bhAI ! AhA..hA...! e A svarUpanI prApti vinA. A vinA badhuM thayuM. dravyaliMge dhAraNa karyAM, paMca mahAvrata anaMta vA2 pALyA, digaMbara sAdhu anaMta vAra thayo. AhA..hA...! munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka UpajAyo' munivrata pALyA. paMca mahAvrata pALyA). vastrano tyAga (karyo), eka doro (rAkhyo) nahi evA munivrata pALyA paNa aMdara samyagdarzana - Atma svabhAvanI dRSTi vinA badhA thothA nIkaLyA. AhA..hA...! munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka UpajAyo, paNa AtmajJAna bina leza sukha na pAyo' paNa AtmA rAgathI bhinna (che) enuM jJAna ane samikata vinA ene sukhano svAda na Avyo. e paMca mahAvratanA pariNAmano svAda e duHkha che. AhA..hA....! AhA..hA..! paMca mahAvrata ne aThyAvIsa mULaguNanA vikalpo e duHkha che, bApA ! teM du:kha veThyA. tane sukha maLyuM nathI. AhA..hA...! A..hA..hA...! e ahIM kahe che. 'A prakAraNamAM jJAnane ja...' mukhya karIne. mukhya karIno artha enA anaMtA guNo che e apekSAe. jJAnane mukhya karIne eTale ke vyavahArane gauNa karIne ema ahIM nathI, evI ahIM apekSA nathI. AhA..hA...! jJAnane ja...' mukhya karIne vyAkhyAna che.' vaLI, 'tethI 'samyagdarzana, jJAna ane cAritra-e traNeya svarUpe jJAna ja pariName che' traNe svarUpe jJAna ja pariName che. ema kahIne jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che.' jJAna che te abheda vivakSAmAM AtmA ja che...' joyuM ? e to jJAna(thI) vAta karI bAkI abhedathI to I AtmA ja che. AhA..hA...! jJAna che te abheda...' jJAna ane dravya AtmA, be. abheda kathanamAM jJAna te ja AtmA che. ema kahevAmAM kAMI paNa virodha nathI.' AhA..hA...! mATe TIkAmAM keTaleka sthaLe AcAryadeve jJAnasvarUpa AtmAne jJAna' zabdathI kahyo che.' jJAnasvarUpa bhagavAnane 'jJAna' zabdathI ja kahyo che. jJAnanuM pariNamavuM... jJAnanuM pariNamavuM... jJAnanuM pariNamavuM, rAganuM pariNamavuM nahi eTale ke AtmAnuM pariNamavuM ema artha levo. A..hA...! ajJAnI paryAyanuM ane dravyanuM jJAna karavA jAya che tyAM anAdinA abhyAsathI paryAyamAM ahaMpaNAnuM jora rahevAthI dravyanuM jJAna sAcuM thatuM nathI. ajJAnIne ema thAya che ke paryAya che ne ! paryAya che to kharI ne ! ema paryAya upara jora ApavAthI dravya upara jora ApI zakato nathI ane tethI aMdaramAM DhaLI zakato nathI. pUjya gurudevazrI, Atmadharma me-2002
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 gAthA-156 atha paramArthamokSahetoranyat karma pratiSedhayati samayasAra siddhi-6 pavaTTaMti / vihio / / 156 / / mottUNa NicchayaTTaM vavahAreNa vidusA paramaTTamassidANa du jadINa kammakkhao muktvA nizcayArthaM vyavahAreNa vidvAMsaH pravartante / paramArthamAzritAnAM tu yatInAM karmakSayo vihitaH / / 156 / / yaH khalu paramArthamokSahetoratirikto vratatapaHprabhRtizubhakarmAtmA keSAJcinmokSahetuH sa sarvo'pi pratiSiddhaH, tasya dravyAntarasvabhAvatvAt tatsvabhAvena jJAnabhavanasyAbhavanAt; paramArthamokSahetorevaikadravyasvabhAvatvAt tatsvabhAvena jJAnabhavanasya bhvnaat| have paramArtha mokSakAraNathI anya je karma teno niSedha kare che Hvidvajjano bhUtArtha tajI vyavahAramAM vartana kare, paNa karmakSayanuM vidhAna to paramArtha-Azrita saMtane. 156. gAthArtha :- nizcayA) nizcayanayanA viSayane (muvatttA) choDIne (vidAsaH) vidvAno (vyavahAre) vyavahAra vaDe (pravarto) pravarte che; (jI paraMtu (paramArtham AzritanAM) 5ramArthane (-AtmasvarUpane) Azrita (yatIna) yatIzvarone ja (rmakSaya:) karmano nAza (vitAiH) AgamamAM kahyo che. (kevaLa vyavahAramAM pravartanArA paMDitone karmakSaya thato nathI.) TIkA :- 5ramArtha mokSahetuthI judo, je vrata, tapa vagere zubhakarmasvarUpa mokSahetu keTalAka loko mAne che, te Akhoya niSedhavAmAM Avyo che; kAraNa ke te mokSahetu) anya dravyanA svabhAvavALo (arthAt pugalasvabhAvI) hovAthI tenA sva-bhAva vaDe jJAnanuM bhavana thatuM nathI, mAtra paramArtha mokSahetu ja eka dravyanA svabhAvavALo (arthAt jIvasvabhAvI) hovAthI tenA svabhAva vaDe jJAnanuM bhavana thAya che. -- bhAvArtha :- mokSa AtmAno thAya che to tenuM kAraNa paNa AtmasvabhAvI ja hovuM joIe. je anya dravyanA svabhAvavALuM hoya tenAthI AtmAno mokSa kema thAya ? zubha karma pudgalasvabhAvI che tethI tenA bhavanathI 5ramArtha AtmAnuM bhavana na thaI zake; mATe te AtmAnA mokSanuM kA2Na thatuM nathI. jJAna AtmasvabhAvI che tethI tenA bhavanathI AtmAnuM bhavana thAya che; mATe te AtmAnA mokSanuM kAraNa thAya che. A rIte jJAna ja vAstavika mokSahetu che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA156 gAthA 156 upa2 pravacana - 109 have, paramArtha mokSakAraNathI anya je karma teno niSedha kare che :-" mokSanA kAraNathI anya je rAgAdi, vyavahA2 ratnatrayAdi, eno AmAM niSedha kare che. 156. mottUNa NicchayaTTaM vavahAreNa vidusA pavaTTaMti / paramaTTamassidANa du jadINa kammakkhao vihio / / 156 / / vidvajjano bhUtArtha tajI, vidvAno tame aMdara nizcayane choDI daIne vyavahAra, vyavahAranI vAto karavA maMDI paDyA cho ane vyavahA2nA vartana, vyavahA2nA vartana (karo cho). AhA..hA...! 'kuMdakuMdAcAryadeva' TANe (AvA) loko haze. vidvajjano bhUtArtha tajI...' nizcaya vastu che tene choDI daIne are......! vidvAno tame zuM karyuM ? tamArI vidvattAnI aMdaramAM A phaLa zuM lAvyA ? A..hA...! vyavahAra karo, vyavahA2 karo, vyavahArathI thAze. AhA..hA...! che ke nahi aMdara ? bhAI ! pATha che ke nahi ? AhA..hA...! vidvajjano bhRtArtha tajI' jayasenAcAryadeva' jarI bIjo artha karyo che). vidvAno vyavahA2ne karatA nathI, nizcayane kare che, vyavahAramAM pravartatA nathI ema kahe che. evo artha karyo che. ahIM mULa pAThane 'amRtacaMdrAcAryadeva'nI zailIthI (kahe che). AhA..hA...! mokSakAraNathI anya je karma teno niSedha kare che H--A..hA...! vidvajjano bhUtArtha tajI vyavahAramAM vartana kare, paNa karmakSayanuM vidhAna to paramArtha-Azrita saMtane. 156 A..hA..hA...! hajI to oLakhANe na maLe, zraddhAnA ThekANA na maLe ane cAritra thaI gayA ne mokSa jaze (ema kahe). AhA..hA...! bApu ! AkarI vAta che, bhAI ! dIpacaMdajI' thaI gayA, dIpacaMdajI' ! eNe adhyAtmanuM paMcasaMgraha' (banAvyuM) che. 'adhyAtma paMcasaMgraha'mAM lakhyuM che. dIpacaMdajI' zuM kahevAya ? 'cidvilAsa' banAvyuM che ne ! 'anubhava prakAza' ! emaNe kahyuM, te di' ema kahyuM hoM ! atyAre koI(nI) Agama pramANe mane zraddhA dekhAtI nathI. jo moDhe kahevA jAIe to sAMbhaLatA nathI.' ema emAM lakhe che. 'adhyAtma paMcasaMgraha' che. pAMca moTA pustaka che. e pAMcano eka saMgraha (che). che, badhA joyA che ne ! Agama pramANe zraddhA (dekhAtI nathI). e vakhate, 200 varSa pahelAM ! Agama pramANe koInI zraddhA (huM) joto nathI. AhA..hA..! moDhethI kahevA mAgIe to sAMbhaLatA nathI. mATe lakhI jAuM chuM. evuM lakhyuM che. mumukSu :- Aje to sAMbhaLanArA ghaNA thaI gayA che.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 uttara :- have che kharA. have sAMbhaLanArA thayA che. lAkho mANaso jarI vicA2mAM pheraphAra = karIne vicAra kare che. mArga to kAMIka bIjo che. TIkA, 156nI TIkA. paramArtha mokSahetuthI judo...' (arthAt) mokSanA kAraNathI judo. 'vrata, tapa...' zIla, tapa 'vagere zubhakarma...' zubha pariNAma. mokSahetu keTalAka loko mAne che,' Ane mokSanuM kA2Na keTalAka ajJAnI mAne che. AhA..hA...! pelo 'vidvAna'no artha 'keTalAka loko' karI nAkhe che. AhA..hA...! paramArthe mokSakAraNathI, hetu eTale kAraNa. mokSanA kAraNathI - hetuthI judo. e vrata, tapa mokSano hetu nathI. AhA..hA...! paMca mahAvrata ne samiti, gupti vyavahA2 ne aThyAvIsa mULaguNa... A..hA...! atyAre to enAya kyAM ThekANA che ? haMmezAM ene mATe cokA karI AhAra le. AhA..hA...! uddezIka AhA2 ene mATe (banAvelo AhAra le). vyavahAra aThyAvIsa mULaguNanA ThekANA nathI (to tyAM) nizcaya to kyAM hato ? AhA..hA...! A..hA..! ene mATe badhuM banAve. pANI, AhAra, mosaMbIno rasa, DhIkaNuM... AhA..hA...! koIka ahIM kahetuM hatuM (ke), jyapura'mAM 'vidyAnaMdajI' hatA. eka mahinAnA trIsa divasanA zeThiyAo nakkI kare. A divase (A) ThekANe javuM, A divase) A ThekANe (javuM ema) trIsanA ThekANA (nakkI kare). ene mATe banAvI ane zeThiyA banAve ane tyAM vhoravA jAya. hamaNAM ko'ka kahetuM hatuM. koNa kahetuM hatuM ? ko'ka kahetuM hatuM. 'zrIpALajI' ! 'dilhI'vALA ! AhA...hA...! 'zrIpALajI' ! eka mahinAnA (ghara) nakkI thAya. A divase AnA ghare jAvuM. ene tyAM enA mATe badhuM ekeeka banyuM hoya. are......! are.... bhAI ! jyAM aThyAvIsa mULaguNanA cheda che. 'aSTapAhuDa'mAM pATha che. enA mULaguNamAM cheda che enuM badhuM khoTuM che, enuM ekeya sAcuM che nahi. AhA..hA...! zuM thAya ? atyAre AkhI vAta kyAM karavI ? AhA..hA...! (zrotA 'kuMdakuMdAcAryadeva'nA vakhatamAMya evuM hatuM). evuM che eTale pokAra karyo che. AhA..hA....! 110 -: -- 52mArthe mokSanA hetuthI judo. mokSanA hetuthI judo eTale baMdhanuM kAraNa. 'vrata, tapa vagere zubhakarma... eTale zubha upayoga, zubha pariNAma. e mokSahetu keTalAka...' eTale aMdara (pAThamAM) je pelA vidvAna kIdhA ne ! evA keTalAka loko mAne che,...' AhA..hA...! 'te Akhoya niSedhavAmAM Avyo che;...' Akhoya vyavahAra (niSedhavAmAM Avyo che). A..hA..hA...! AkaruM kAma che. 'Akhoya...' eTale zuM kIdhuM ? vrata vagere zubha pariNAma, e Akhoya niSedhavAmAM Avyo che. zubhanA aneka prakAra che, asaMkhya prakA2 (che). zubhabhAva e vyavahAra prabhAvanA.. paNa e badho zubhabhAva to niSedhavAmAM Avyo che. AhA..hA...! bahAramAM koI samaje mATe vyavahA2 prabhAvanA (kare che) e (kaMI prabhAvanA nathI). ene zuM saMbaMdha che ? ene zubhabhAva Avyo
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa6 111 che e vyavahAra prabhAvanA. nizcaya svabhAvanI ekAgratA aMdara che e nizcaya prabhAvanA ane zubhabhAva) Avyo che (e) vyavahAra. e paNa niSedhavAmAM Avyo che. AhAhA...! (AvuM sAMbhaLIne) pachI "sonagaDha'vALAnuM ekAMta che kahe ne ! vyavahArathI kaMI paNa thAya, pAMcamo Aro che, halako Aro (che) ane ekalI nizcaya nizcayanI vAtuM karo. ema kahe bApu ! mArga to A che, bhAI ! ane te paNa hitane mATe che, bhAI ! A deha chUTIne cAlyo jAIza, bApA ! e vyavahAranA pakSathI dharma mAnIne mithyAtva sevI.. AhAhA...! kayAMya ajANyA kSetre cAlyo jAIza). vizeSa to mithyASTi nigodamAM jAya enI vAta che. ane cauda bolamAM pazu thAya evo pATha che. pazu ! "samayasAramAM chelle cauda bola che ne ! pazu ! "pazyati iti pazu badhyate' mithyAtvathI baMdhAya che e badhA pazu che. AhAhA....! ane e pazumAM avatAra (thAya) e nigoda paNa pazu che ne ! tiryaMca che ne ! nigoda tiryaMca che ne ! AhA...hA....! jenI zraddhA vyavahArathI thAya, nizcayano lAbha thAya, evo je mithyAtva bhAva (che)... AhAhA....! tenA phaLa tarIke to nigoda che ane nigoda tarIke jAya ene pazu paNa kIdhA che. AhA..hA...! cauda bola pAchaLa Ave che. tadu, atat, eka, aneka (vagere). (zloka) dITha pazu che. cauda bola pAchaLa Ave che. (zloka) dITha pazu... pazu kIdhA che. saMskRtamAM eno artha karyo che. pazyati iti pazu, badhdhati iti pazu AhAhA...! baMdhana eTale mULa to mithyAtva. mithyAtvathI baMdhAya che te pazu che. AhAhA..! ane tenA phaLa tarIke pazumAM jaze. AhA..hA...bhAI ! bahAramAM koI madada kare (ke), ATaluM karyuM hatuM ne ! 'rAmavijayanA guru "premavijaya' hatA ne ! zvetAMbara ! A 'rAmavijaya'nA guru maratAM bicArA bolI gayA, arere....! meM jainadharmano virodha karyo che. mane koI bhedajJAna saMbhaLAvo. chApAmAM AvyuM hatuM. zvetAMbara ! AhAhA...! chevaTe ene bicArAne maratAM thaI gayuM, meM jainadharmano virodha karyo che. AhAhA...! mane have koI bhedajJAna saMbhaLAvo. koNa saMbhaLAve ? bIjA kahe, nA, nA sAheba ! Ape to bahu kAma karyA che ! Ape to (bahu karyuM che). AhA..hA...! zuM thAya ? are..! duniyA rAjI thAya ane mAne eTale zuM ? mithyAtvano nAnAmAM kaNa, zalya paNa anaMta anaMta saMsAranuM kAraNa che. AhA..hA...! cAritradoSa e judI vastu che. | darzanapAhuDamAM pahelAM (trIjI gAthAmAM) kIdhuM ne ! vaMsaUpaTTA | ziSaMti sioNMti variyamaTTA cAritrabhraSTa haze, cAritra nahi hoya I sIjhaze. enI dRSTimAM khyAla che ke, mArAmAM doSa che. "vaMsaUApA | sinDruti paNa darzana - zraddhAbhraSTa che. AhA..hA..! e muktie nahi jAya. " sibsati variyamaTTA samakita haze ne cAritra nahi hoya, cAritranA doSa sevato haze chatAM enA khyAlamAM che ke, A doSa che. e AgaLa ene TALIne sthira
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 samayasAra siddhi-6 thaIne mokSa jaze. "SkriAMti variyama' evo pATha che. AhAhA.! ahIM (ajJAnI) ekalA vrata ne niyama ne kriyAo, vyavahAranI vAta (kare) enAthI mokSa thaze (ema kahe). A.hA...! zuM thAya AmAM ? ahIM (kahe che), paramArtha mokSahetuthI judo, je vrata, tapa vagere zubhakarmasvarUpa mokSahetu keTalAka loko...." eTale pelA vidvAna je kIdhA hatA te. te Akhoya niSedhavAmAM Avyo che; kAraNa ke te mokSahetu) anya dravyanA svabhAvavALo" AhAhA...! vrata ne tapa ne bhakti ne pUjAno bhAva. AhA..hA..! e to anyadravyanA svabhAvavALo hovAthI (arthAt pudgalasvabhAvI) hovAthI." AhA..hA...! e rAganI kriyA (che) e pudgalasvabhAvI che, A...hA...! e bhagavAna svabhAvI nahi. AhA...hA...! eka lITI, eka gAthA paNa barAbara samaje to (kalyANa thaI jAya). paNa emane ema moTA moTA thothA vAMce ne e.I..! dasadasa hajAra, vIsa-vIsa hajAra mANasa bheguM thAya. o.ho...ho..! bhAre karyo, bhAre karyo ema loko kahe. mumukSu :- bhAre karyo ! uttara :- bhAre eTale Ama to anukULa ema kahevA mAge che). bhAre prabhAvanA thaI ! sabhAmAM vIsa hajAra mANasa ! A..hA..hA...! emAM zuM thayuM? kIDIyuMnAM DhagalA badhA bhegA thayA eTale. kIDInA DhagalA bhegA thAya eTale kaMI I mANasanI saMkhyA gaNAya ? AhA..hA... ahIMyAM prabhu kahe che, "kuMdakuMdAcAryadeva', "amRtacaMdrAcAryadeva mahAsaMta bhagavaMta svarUpe che, e ema kahe che, A.hA....! ke, vrata ne tapa ne zIla ne saMyama ne damana e anya dravyano svabhAva che, bhAI ! tArA dravyano svabhAva nahi, prabhu ! AhA..hA..! e to pudgala dravyano svabhAva che, bhAI ! AhA...hA..! che ? anya dravyanA svabhAvavALo (arthAt pudgalasvabhAvI) hovAthI tenA sva-bhAva vaDe jJAnanuM bhavana thatuM nathI...e vrata ne tapa ne bhakti lAkha, karoDa, abaja kara tuM. AhA...hA...! cha DhALAmAM Ave che ne ! "lAkha vAtanI vAta, nizcaya ura ANo, choDI jagata druddha phaMda nizcaya Atama ura dhyAvo" "cha DhALAmAM Ave che. AhA..hA..! pahelAnA paMDito(e) bahu sAruM kAma (karyuM che). "ToDaramalajI', 'banArasIdAsa", "bhAgacaMdajI' bahu kAma karI gayo, mALA ! AhAhA...! bhale gRhasthAzramamAM hoya) paNa darzanazuddhinI bahu sarasa vAta (karI gayA). AhA..hA...! "tenA sva-bhAva vaDe jJAna" eTale AtmA. vrata ne tapa ne bhakti AdinA rAgathI AtmAnA jJAnanuM bhavana thatuM nathI....ethI AtmAno nizcaya svabhAva zuddha che, tenuM thavuM nathI. AhA..hA...! A vyavahAranI ATalI ATalI kriyAo lAkha, karoDa kare paNa) kleza che, kahe che. enAthI AtmAnA svabhAvanuM pariNamavuM e nathI. AhAhA..! AkaruM kAma,
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA156 prabhu ! 'tenA sva-bhAva vaDe...' eTale pudgalasvabhAva vaDe eTale vrata, tapanA vikalpa e puddagala svabhAva. enAthI AtmAnuM bhavana thatuM nathI. enAthI AtmAnI zraddhA, jJAna, cAritra thatuM nathI. '-mAtra paramArtha mokSahetu ja...' paramArtha mokSanuM kAraNa ja. ahIM to 'ja' lagAvI dIdho che. eka dravyanA svabhAvavALo...' AhA..hA...! eka jIvadravyanA svabhAvavALo mokSahetu. jIvadravya je che, prabhu ! eno svabhAva taddana vItarAgI AnaMda, zAMti, atIndriya pavitra bhagavAna... AhA..hA...! e eka ja dravyanA svabhAvavALo...' ane e dravyanA svabhAvavALo mokSamArga che. A..hA..hA...! AvuM spaSTIkaraNa karavA jAya to kahe, e.. ekAMta che, ekAMta che. paNa AmAM... bApu ! mumukSu : AcAryanuM che paNa chapAvyuM to 'sonagaDhe' ne ! uttara :- 'sonagaDhe' chapAvyuM hoya to bhale chapAvyuM. game teNe (chapAvyuM hoya) bhAva, zabdo konA che ? anaMta tIrthaMkaro, anaMtA kevaLIo (A kahe che). kuMdakuMdAcAryadeva' kahe che e sarvajJo kahe che te kahe che. A..hA...hA...! 'amRtacaMdrAcAryadeva' hajAra varSa pahelA thayA. paNa anaMta tIrthaMkaro ne kevaLIo ne saMto kahe che te kahe che. AhA..hA...! enI paraMparA (che) e sarvajJanI paraMparA che. AhA..hA...! 'amRtacaMdrAcAryadeva' che ne ! A..hA...! bhagavAna anaMta saMto ane bhagavAna kevaLIo thayA, tenA svabhAvanA anusAre paramArthe bhagavAna 'amRtacaMdrAcAryadeva' kahe che. AhA...hA....! mAtra paramArtha mokSahetu ja eka dravyanA svabhAvavALo....' joyuM ? e jIvasvabhAvI che. A...hA...! vyavahAra ratnatrayano vikalpa - rAga pudgalasvabhAvI che, anya dravyasvabhAvI che. tyAre sAco mokSano mArga eka jIvadravyasvabhAvI che, eka jIvadravyasvabhAvI che. pudgala vyavahA2no ane nimittano emAM kAMI saMbaMdha ne saMga nathI. AhA..hA...! are......! anaMta tIrthaMkarono A mArga che, bhAI ! bhagavAnanA viraha paDyA, prabhu rahyA tyAM. AhA..hA....! ane mArgane kaMI judI judI rIte malAve. sAMbhaLanArAne khabara na hoya eTale rAjI rAjI thaI jAya. A...hA...! are... prabhu ! A...hA...! vrata ne tapa ne jeTalA zubhabhAvanA bhAva ne asaMkhya prakAranA AcaraNa, e badho pudgalasvabhAvI che. A..hA...hA...! mATe te mokSanA hetuno niSedha karyo che. eka jIvadravyasvabhAva, eka jIvadravya potAno bhagavAna ! A..hA...! vikAra to eka samayanI paryAyamAM che. bAkI AkhuM dravya to pavitra dhAma che. A..hA...! dhruvadhAma moTo pirapUrNa guNathI bharelo bhagavAna che. eno svabhAva - ekadravyasvabhAvI - eka ja dravya. emAM bIjA dravyanA saMga ne nimittanI jarUra nahi. AhA..hA....! eka dravyasvabhAvI eTale ke jIvasvabhAvI hovAthI tenA svabhAva vaDe jJAnanuM bhavana 113
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 samayasAra siddhi-6 thAya che. te dravyanA - jIvanA svabhAva vaDe jJAna eTale svabhAvanuM (eTale ke) jJAnanuM, zraddhAnuM, zAMtinuM, AtmAnuM pariNamana thAya che. eka dravyanA svabhAva vaDe zuddha pariNamana thAya che. bAkI anya dravyano je rAgAdi svabhAva (che) e badho pudgalano svabhAva che. vizeSa kaheze.... zrotA :- pramANa vacana gurudeva ! samayasAranI 320mI gAthAnI zrI jayasenAcAryadevanI TIkAmAM Ave che ke AtmA e mokSano mArga ane mokSanI paryAyathI bhinna che. mokSanI paryAyano kartA AtmA nahi, dhruva nahi. AvI vAta che ! kema ke kartA hoya to be eka thaI jAya jema. eka sattAvALuM dravya bIjA sattAvALAne kAMI kare to banne eka thaI jAya tema. bhagavAna AtmAnI svabhAva sattA ane vibhAva sattA be sattA ja bhinna che, bane hovApaNe bhinna che. mATe, hovApaNe bhinna te svabhAva te vibhAvane kema kare ? svabhAvanI paryAya te vibhAvane kema kare ? na ja kare. svabhAva paryAya je che te vibhAva paryAyanI kartA nathI. bhagavAna AtmA Asava sattAnAM hovApaNAnAM udayabhAvathI to bhinna vastu che. udayabhAva e to bhAvabaMdha tattva che ane svabhAva abaMdhatattva che; tethI abaMdhatattva e baMdhatattvano kartA nathI. jo kartA thAya to e bane eka thaI jAya, paNa ema che nahi. have, je vItarAgI paryAya thaI te AsavanI kartA nathI. te vItarAgI paryAya AsavanI paryAyane aDatI ja nathI, AliMgana karatI ja nathI. jo AliMgana kare to bane eka thaI jAya. vItarAgI paryAya ane AsavanI paryAya bane bhinna che. mULa siddhAMta to e che ke jenuM hovApaNuM bhinna che tene bIjuM hovApaNuM aDI zakatuM nathI; aDI zakatuM nathI mATe kartA nathI. Ama traNa bhinna sattA thaI : (1) svadravya ane paradravya e bhinna sattA che mATe parano kartA nahi. (2) svAbhAvika vastu ane tenI nirmaLa paryAya tenAthI Asava paryAya taddana bhinna che. AsavabhAva udayabhAva paNa paradravya che mATe dravya ane tenI nirmaLa paryAya paNa te AsavabhAva-padravyanI kartA che nahi ane (3) vItarAgI paryAya ane dravyanI sattA eka nathI. eka sAmAnya sattArUpa dharma che ane eka vizeSa sattArUpa dharma che. be eka sattApaNe nathI, ane sattA bhinna che mATe, bhinna sattA hovAthI dravya e vItarAgI paryAyano paNa karyA nathI. mokSamArganI paryAyano-mokSanI paryAyano paNa dravya kartA nathI. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma navembara-2006
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 156 115 zanivAra, jeTha suda 1, tA. 26-05-1979 pravacana naM. 236 gAthA156, zloka - 106, 107 samayasAra' 156 gAthAno bhAvArtha. "mokSa AtmAno thAya che." mokSa eTale parama AnaMdano lAbha ke anaMtA guNanI pUrNa paryAyano lAbha AtmAne thAya che. to tenuM kAraNa paNa AtmasvabhAvI ja hovuM joIe." mokSanuM kAraNa mokSa jyAre AtmAno thAya che to tenuM kAraNa paNa AtmasvabhAvI ja hovuM joIe. kemake AtmAnA je anaMta guNo che e badhA zuddha che. koI guNa vikArarUpe thAya evo koI guNa nathI. tethI tenA anaMta guNa je svabhAva (che), e enuM - mokSanuM e kAraNa che. anaMta guNano svabhAva, eno je Azraya, enuM je pariNamana, e AtmAno mokSa thAya che to AtmAno svabhAva mokSanuM e kAraNa che. dayA, dAna, vrata, vyavahAra ratnatraya e badhAno niSedha che. ahIMyAM ene) pudgalasvabhAvI kahyo che. kemake AtmAno (e) koI guNa nathI. paryAyamAM thAya che te nimittane AdhIna (thAya che tethI thAya che. tethI tenuM kAraNa paNa AtmasvabhAvI ja hovuM joIe. AhAhA...! je anya dravyanA svabhAvavALuM hoya tenAthI AtmAno mokSa kema thAya ?' e puNya ane pApano bhAva AtmAno koI svabhAva nathI. anaMta guNamAM koI guNa nathI. paryAyamAM che mATe e paryAyamAM parane AdhIna thayelo hovAthI.. AhAhA...! anya dravyanA svabhAvavALo hovAthI tenAthI AtmAno mokSa kema thAya ?' AhA...hA......! zubha karma pudgalasvabhAvI che...... dayA, dAna, vrata, bhakti, nAmasmaraNa, ciMtavanAdi badhuM e zubhabhAva pudgalasvabhAvI che, AtmasvabhAvI nahi. AtmAnA anaMtA anaMtA guNo che, paNa badhA zuddha che) ane zuddhapaNe pariName te teno svabhAva che. tethI paryAyamAM - avasthAmAM je karmanA nimittanA lakSe thAya e badhA pugalanA svabhAva gaNIne mokSanA kAraNamAM enuM kAraNa nathI. AhA...hA...! anya dravyanA svabhAvavALuM hoya tenAthI AtmAno mokSa kema thAya ? zubha karma pudgalasvabhAvI cheA apekSAe. eno trikALI pudgala je che, paryAyamAM tene Azraye thAya che. koI guNa AtmAno nathI, koI svabhAva nathI ke vikAra thAya. AhA...hA..! tethI e dayA, dAna, vrata, bhakti(nuM) thavuM (e) pudgalasvabhAvI che. jIva svabhAvI trikALa nathI tethI pudgalasvabhAvI che. AhA...hA...! AvuM che. lokone khyAla nathI). thAya che enI paryAyamAM paNa paryAyamAM thatAM thatAM eno evo koI guNa nathI. guNa te vikArapaNe pariName evo koI guNa nathI. AhA...hA...! e kAraNe dayA, dAna, vrata, bhakti Adi anya dravyasvabhAvI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 samayasAra siddhi-6 che. kAyamI prabhuno svabhAva.. A...hA...hA...! e to pUrNa anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMdAdi pUrNa guNano svabhAva, anaMtI zaktino svabhAva zuddha che ane enI anaMtAanaMtI zaktino koI zaktino guNa ke svabhAva vikArarUpe thAya evo nathI. A..hA...! dayA, dAnanA vikalparUpe pariName evo koI guNa nathI. AhA..hA...! tethI tene anya dravyasvabhAva (kahyuM). tethI tenA bhavanathI paramArtha AtmAnuM bhavana na thaI zake;" AhA...hA...! vAMcana, zravaNa, manana, ciMtavana badhuM vikalpa - rAga che. A...hA...! e rAga mugalasvabhAvI che, jIvasvabhAvI nathI. bhagavAna e to pUrNa anaMta guNano piMDa e to pavitra svabhAva che. e pavitra svabhAvI bhagavAna, pavitra pUrNa mokSanuM kAraNa che paNa vikAranuM kAraNa e nahi. AhA..hA...! vikAranuM kAraNa to pudgala che te nimitta che ane te adhdharathI paryAyamAM tenA lakSe thAya che tethI te pugalasvabhAvI kIdhA. AhAhA...! vrata ne niyama ne tapa ne e badho pudgalasvabhAvI che ema kahyuM. e "zubha karma karma eTale kArya. "yugalasvabhAvI che tethI tenA bhavanathI paramArtha AtmAnuM bhavana na thaI zake." parama padArtha evo bhagavAna AtmA ! tenuM thavuM tenAthI na thaI zake. mATe te AtmAnA mokSanuM kAraNa thatuM nathI." AhA...hA...! mATe vrata, tapa, bhakti , pUjA, dAna, smaraNa, ciMtavana vagere e badhAM koI AtmAne mokSanA kAraNe thatA nathI. jJAna AtmasvabhAvI che." jJAna, darzana, AnaMda e AtmAno svabhAva che. e AtmasvabhAvI jJAnathI, "tenA bhavanathI.' (arthAtu) tenA pariNamanathI. zuddha pUrNa anaMta guNanA Azraye je pariNamana thAya e AtmAnuM bhavana thAya che. tethI tenA svabhAve pariNamavAthI), jJAnasvabhAvI hovAthI tenuM bhavana thavAthI. "AtmAnuM bhavana..." eTale AtmAnuM pUrNa svarUpa pariName che. mATe te AtmAnA mokSanuM kAraNa thAya che. AhAhA...! kAle to bhaktimAM AvyuM nahotuM? "prabhu mere tuma saba bAte pUrA A.hA...! tArAmAM zuM khAmI che ? bhAI ! prabhu mere tuma saba bAte pUrA, para kI Aza kahAM kare pritama prabhu ! pritama kahIne kahyuM, he prema karavAvALA bhagavAna ! tuM prItama cho, prabhu ! A.hA...! anya kI Aza kahAM kare prItama ? kaI vAte tuM adhUrA ? kayA bhAve, kayA guNe, kaI zaktie tuM adhuro kyAM che ? A..hA...hA..! eka eka guNa je jIvatarazakti Adi che emAM anaMta guNanuM rUpa (che), evo eka eka guNa paripUrNa, prabhutva AdithI bharelo paripUrNa, evA anaMta guNanuM rUpa prabhu tAruM e kyAM adhuruM ane viruddha che. A..hA..! e to paripUrNa prabhu che. e paripUrNa prabhune Azraye je bhavana thAya eTale dazA thAya te mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! "AtmAnA mokSanuM kAraNa thAya che. A rIte jJAna ja." AtmAno svabhAva je jJAnAdi che tenuM pariNamana ja "vAstavika mokSahetu che. tenuM pariNamana (kahyuM). jJAna eTale jJAnanuM
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-106 117 pariNamana, AtmAnuM pariNamana. trikALI paripUrNa prabhu ! enuM pariNamana thAya, e ja mokSanuM kAraNa hetu che. AhA...! vAstavika to e mokSanuM kAraNa che. vikAra te pugalasvabhAvI hovAthI, caitanyanA koI guNasvabhAvI nahi hovAthI te pugalasvabhAvI (che ane) te AtmasvabhAvanuM mokSanuM kAraNa thatuM nathI. AhA...hA...! AvuM AkaruM paDe. ciMtavana, manana, vikalpAdi pudgalasvabhAvI che). AhA...hA...! prabhu to paripUrNa bhagavAna (che). guNe paripUrNa paDyo che ne prabhu ! emAM vikalpa UThAvavo e enI jAta nathI. AhA..hA..! e yugalasvabhAvI jAta kajAta che. enAthI AtmAno mokSa ane paripUrNa (dazAnuM) kAraNa, paripUrNa svabhAvanI zaktinI vyaktatAnuM kAraNa e thatuM nathI. AhA..hA... Oi ********************cha C loka1G6 ) (nuSTrama) vRttaM jJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM sdaa| ekadravyasvabhAvatvAnmokSahetustadeva tat / / 106 / / have A ja arthanA kaLazarUpa be zloko kahe che : zlokArtha - (dravyasvamAvatvAta) jJAna ekadravyasvabhAvI (-jIvasvabhAvI-) hovAthI (jJAnararUmAvena) jJAnanA svabhAvathI (sA) haMmezAM (jJAnastha mavana vRtta) jJAnanuM bhavana thAya che; (ta) mATe (tat va mokSadetu:) jJAna ja mokSanuM kAraNa che. 106. zloka 106 upara pravacana have A ja arthanA kaLazarUpa be zloko kahe che : vRttaM jJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM sdaa| ekadravyasvabhAvatvAnmokSahetustadeva tat / / 106 / / AhA..hA..! A 106 kaLaza che ne ! emAM pelA svarUpAcaraNa(nA) cha bola lakhyA che. AmAM - "jJAnastha mavana vRtta nIce che ne bIje ? enA arthamAM lakhyA che). jJAnanuM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 samayasAra siddhi-6 bhavana eTale ke svarUpAcaraNa. eTale ke svarUpa je zuddha caitanya che tenuM pariNamana - AcaraNa (thavuM) te ja eka mokSanuM kAraNa che. AhA...hA...! padravyaqmAvatva jJAnAdi anaMta guNa je zuddha che e ekadravyasvabhAvI (che). eka ja dravyasvabhAvI che), bIjA dravyanuM tyAM avalaMbana, nimitta che ja nahi. AhAhA...! 'ekadravyasvabhAvI...pUrNa prabhu ! anaMta guNe prabhu pUrNa (che), evo ekadravyasvabhAva. AhA...hA...! "svabhAvavA' che ne ? ekadravyasvabhAva hovAthI ema. eka dravyano e svabhAva hovAthI. AhA...hA..! anaMta anaMta guNa je pavitra prabhu ! enuM ekadravyasvabhAvI eTale te guNanuM pariNamana zuddha thayuM) te ekadravyasvabhAvI che. AhA.! "jJAna...." eTale guNa, zAMti, vItarAga AnaMda vigere. 'ekadravyasvabhAvI...... eka AtmadravyasvabhAvI I vastu che. enuM pariNamana. "jJAnasvamAvena' A..hA..hA..! evA "padravyaqmAvavI" eka dravyanA svabhAva hovAthI. paripUrNa pavitra ekadravya svabhAva evo je hovAthI. "jJAnasvamAna te zuddhanuM pariNamana thavuM. AhA..hA...! zubhAzubhanuM pariNamana (thavuM) te azuddha pariNamana che ane te) pudgalasvabhAvI kahevAmAM AvyuM. AhA...hA...! hiMsA, jUThuM, corI, viSayavAsanA e paNa pudgalasvabhAvI che. anaMtA. anaMtA. anaMtA.... anaMtA... anaMtAno aMta nahi eTalA guNo ! paNa koI eka guNa vikRtapaNe pariName evo koI guNa enAmAM che nahi. A.hAhA...! e guNano guNa anaMtA.. anaMtA... anaMtA guNono guNa vikArapaNe thavuM te guNano guNa nathI. AhA..hA...! e guNano guNa anaMta pavitra je guNonI saMkhyA, te guNano guNa pavitrapaNe pariNamavuM te guNano guNa che. AhAhA...! are..! ene potAnI moTapanI khabara na maLe. potAnA mAhAbhyanI khabara na maLe ke A caitanyatattva zuM che ? karoDonI kiMmatanA hIrA kahevAya che, enA pAsA hoya che. A to anaMtA pAsAvALo, pavitra pAsAvALuM tattva prabhu che emAM) anaMtA guNanA pAsA bharyA che. AhAhA...! evo ekadravyasvabhAva jemAM paranuM lakSa ane paryAyamAM parano Azraya che e AmAM nathI. AhA...hA...! ahIM A traNa lITImAM pUruM karyuM che. kaLazamAM AkhuM pAnuM bharyuM che ! cha vAra svarUpAcaraNa, svarUpAcaraNa evA zabda che. A..hA...! e dayA, dAna, vrata, bhakti, tapAdi svarUpAcaraNa nathI. AhA...! e to vibhAvaAcaraNa che tethI te pudgalasvabhAva che. bhagavAna AtmA ! anaMta guNathI paripUrNa svabhAvathI bharelo prabhu ! enA guNathI guNanuM pariNamavuM. enA guNano guNa zuddha nirvikArI AnaMda ne jJAna ne zAMti ne svacchatA ne prabhutA, evI nirmaLa paryAyapaNe thavuM e guNano guNa che. AhAhA...! e guNe zuM guNa
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-106 119 karyo ? AhA...hA.! e anaMtA anaMtA guNo che teNe zuM guNa karyo ? ke eno Adara karatAM zuddha pariNamana karyuM te teno guNa karyo. AhAhA..! mANasa kahe ne, bhaI ! AnA saMge tane zuM lAbha thayo? ema prabhu ! bhagavAna ! tuM paripUrNa cho, prabhu ! A..hA..hA....! (tArAmAM) vikAra to nahi paNa apUrNatA nahi. AhA..hA..! evo paripUrNa svabhAvI anaMta guNathI bharelo prabhu ! teno guNa to zuddhapaNe, pavitrapaNe, AnaMdapaNe, zAMtipaNe, svacchatApaNe, IzvaratApaNe thavuM. anaMta guNanuM guNapaNe pariNamana thavuM te teno guNa ane te mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! mumukSu - maMda kaSAya karatAM karatAM zAMta thaI jAya. uttara :- dhULamAMya thAya nahi. maMda kaSAya che (e) jhera che. jhera karatAM karatAM amRta thAya ! lasaNa khAtAM khAtAM kastUrIno DakAra Ave to zubhabhAva karatAM karatAM zuddhatA thAya. A..hA..! ahIM to ekadravyasvabhAvI vastu anaMta guNano piMDa prabhu! paripUrNa prabhu! tenuM pariNamana, te guNanuM pariNamana (mokSanuM kAraNa kahyuM che). A.hA..! anaMtA anaMtA guNonuM vartamAna paryAyamAM pariNamana te ekadravyasvabhAvI hovAthI, eka svadravyano svabhAva te pariNamana thayuM, e mokSanuM kAraNa che. rAganI maMdatA lAkha, karoDa, anaMta kare, anaMta vAra karI che (chatAM te mokSanuM kAraNa nathI). A.hA...! mumukSu :- vizuddha labdhi kIdhI che, vizuddha labdhi pragaTa thAya pachI zuddha thAya. uttara :- labdhi-babdhi pachI, ahIM to sIdho svabhAva pragaTa kare). labdhi sAMbhaLe che, sAMbhaLyuM che, dezanAlabdhi, enAthI na thAya. kAraNa ke e to paralakSe sAMbhaLyuM. svalakSe sAMbhaLavAmAM jAya to to paralakSa chUTI jAya che. (e) ho, paNa enAthI thAya nahi. AhA...hA...! I to AmAM "bhAvapAhuDamAM pahelA AvyuM nahotuM? ke, mokSamArga thAya che to aMdaranA nirmaLa bhAvathI, paNa dravyaliMga nagna ane paMca mahAvrata evo dravya sAthe hoya ja. bhAva ane dravya beya AvyA hatA. paNa e dravya mokSanuM kAraNa nathI. chatAM e nimitta tarIke hoya kharuM. AhAhA....! pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! aMdara saLavaLIne, caLIne jyAre. AhA...hA...! pariName che.. AhA...hA....! tyAre tyAM aMdara AnaMdanI lahera UThe che. enI sAthe anaMtA guNonuM pariNamana UThe che. te ekadravyasvabhAvI hovAthI, te ekadravyasvabhAva evo je mokSa, mokSa AtmAno svabhAva che tethI AtmAnA dravyasvabhAvathI teno mokSa thAya che. AhA...hA..! eno saMga karavAthI zuM lAbha thayo ? pUrNAnaMdanA nAthano saMga karavAthI zuM thayuM ? e asaMga che teno saMga karavAthI zuM lAbha thayo? A..hAhA...! aMdara e asaMga vastu che. jene rAganoya saMga nathI. vastu trikALa nirAvaraNa asaMga zuddha paDI che). AhA..hA..! eno saMga karavAthI
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 samayasAra siddhi-6. zuM thayuM ? ke, eno saMga karavAthI mokSanuM kAraNa pragaTa) thayuM. A.hA.! kemake eno saMga pUrNa karavAthI mokSa thAya che. to zarUAtano saMga karavAthI mokSanuM kAraNa thAya che. AhAhA.... AvI vAtuM have lokone sAMbhaLavA maLe nahi, bahAramAM vakhata na maLe. are..re...! AvA TANA - TAIma maLyo. A eka zlokamAM cha vAra svarUpAcaraNa cAritra nAkhyuM che. cha vAra ! svarUpAcaraNa... svarUpAcaraNa. rAga e karUpAcaraNa - pudgalaAcaraNa (che). AhA.hA...! vRtta', "vRtta'no artha tyAM e karyo che. svadravya AcaraNa. che ne? "jJAnaraca" "jJAnanA svabhAvathI haMmezAM..." sA' nAma haMmezAM, trikALa - traNe kALamAM. AhA..hA..! "jJAnastha bhavana vRtta jJAnanuM thavuM - svarUpAcaraNa, dravyasvarUpanuM AcaraNa, dravyasvabhAvanuM vartana, dravyasvabhAvanuM pariNamana. e mokSanuM kAraNa thAya che. kAle to bhaktimAM AvyuM hatuM, nahi ? "prabhu mere tuma saba vAte pUrA" "prabhu mere tuma saba vAta pUrA, pa2 kI Aza kahAM kare prItama mArA nAtha ! premano nAtha ! sAgara ! "para kI Aza" rAga ane paranI Aza tuM zuM kare che ? 'para kI Aza kahAM kare pratIma, kaI vAte tuM adhUrA' kaI vAte tuM adhUro cho ? AhA...hA...! kayA bhAve tuM adhUro cho ke paranI AzA rAkhe che ? ke A dayAthI, rAgathI, puNyathI (dharma) thaze. are..! prabhu ! zuM kare che te A ? tArAmAM kyAM adhUrAza che ne kyAM pUruM nathI bhareluM ? A..hA..hA..! e pUro haze te chalakAze. AhA...hA...! anaMta anaMta guNano sAgara prabhu ! evuM che tenuM "vRtta eTale svarUpAcaraNa, e A "jJAnastha bhavana vRtta AtmAnuM thayuM te cAritra che. "vRtta eTale cAritra. vrata ne tapa ne bhakti ne e koI cAritra nathI. e to acAritra che. AhA..hA.! "jJAnarA AtmAnA paripUrNa svabhAvanuM paryAyamAM bhavanuM nAma sanuM je sattva che tenuM pariNamana). sat evo je prabhu, enuM je sattva anaMta guNa che tenuM paryAyamAM pariNamavuM. A.hA...! traNa eka jAta thaI jAya. AhAhA....! dravya padArtha prabhu ! jene caitanyano Azraya che.. AhA...! caitanya evA guNane jeno Azraya che, eno Azraya che... AhA..hA..! evA svasvabhAvI bhagavAna. AhA..hA....! eka sAdhAraNa vAtamAM lalacAya jAya, lobhAya jAya ane rAjI thAya ene Avo mAro nAtha prabhu pUrNa svarUpe (che) ene eno prema kema Ave? AhA..hA.! sAdhAraNa koI pAMca-pacIsa lAkha paisA thayA, chokarA be-pAMca raLAva, karmI thayA, karmI ! karmI thayA ane kaMIka bAyaDI ThIka thaI ne bAyaDI pIyaramAMthI pAMca-pacIsa lAkha laIne AvI, tyAM to Ama jANe.... AhAhA...! (thaI jAya). zuM che prabhu tane ? AhA..! A du:khanA sthAnamAM tane rAjIpo ! e AnaMdanA nAthano rAjIpo tane nahi Ave, nAtha ! AhA..hA...!
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-106 121 atIndriya anaMta guNano sAgara prabhu ! A..hA..hA..! jemAM anaMtA guNonA eka eka guNanuM anaMta rUpa, evo chalochala, ThasoThasa paripUrNa prabhu bhagavAna che ne nAtha ! A.hA..hA...! prabhu ! tenI sAmuM jo ne ! eno saMga kara ne ! A rAga ne vikAranA saMgathI to saMsAramAM duHkhI cho, prabhu ! vartamAna duHkhI cho, ema AvyuM che, kAle AvyuM hatuM. paisAvALA Adi karoDopati vartamAna duHkhI che. AhA..hA.. kemake enuM lakSa para upara - dhULa upara jAya che. AhA..hA.! kAM paMdara-pacIsa hajArano mAsika pagAra hoya to jANe o..ho...ho....! ame jANI vadhI gayA ! dhULamAM ! dhULamAM vadhI gayA. AhA..hA...! caitanya svabhAva.. "jJAnasya bhavana vRtta A (AvyuM) eTalo artha ahIM cAle che. e bhagavAna pUrNa svarUpa je che tenuM "vRtta', "vRtta' eTale tenuM AcaraNa. samajAya che ? ene "vRtta kIdhAM, paNa svarUpanuM AcaraNa te nizcaya vrata. AhA...hA..! are...! AtmAnuM thavuM - "mavanuM satva prabhu je che, sanuM sattva. prabhu sat che, cidAnaMda e guNonuM pUrNa svarUpa che, e sattva che, e sattvanuM pariNamana thavuM. AhA..! eTale e sattvanuM nahi paNa sanuM pariNamana thavuM. AhA..hA...! e satanuM sattva che tenuM sanuM pariNamana sattapaNe paryAyamAM thavuM. I civilAsamAM Ave che. guNanuM pariNamana nathI, dravyanuM pariNamana che. guNanuM pariNamana (eTale) eka guNa bhinna pariName che) ema nathI, AkhuM dravyanuM pariNamana. guNanuM pariNamana te dravyanuM pariNamana nahi paNa dravyanuM pariNamana te guNanuM pariNamana che. civilAsamAM Ave che. AhA...hA...! AvI vAtuM have kyAMya sAMbhaLI na hoya, bIjI jAta badhI. mArga bahu judo, bhAI ! AhA...hA...! kahe che ke, AtmA je svabhAvathI paripUrNa che te svabhAvanuM thayuM. eTale te svarUpanuM AcaraNa thavuM, te svarUpanuM paryAyamAM AcaraNa thavuM tene ahIMyAM vrata kahevAmAM Ave che ane te vrata te mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! che ke nahi aMdara ? Atma-bhavana (arthAta) AtmAnuM paryAyamAM thavuM te vrata, te cAritra. AhAhA...! bhagavAna paripUrNa anaMta guNe bharelo. evo je dravyasvabhAva, te svabhAva pote - dravya AkhuM paryAyamAM pariName che. AhAhA...! zuddha zuddhapaNe, zuddha upayogapaNe pariNamana (thavuM) tene ahIMyAM cAritra kahyuM che. AhA! e vAta to paDI rahI ne bahAranA A vrata ne A tapa ne A aticAra (karyA, rasa tyAgyo ne phalANuM tyAguM ne dhULa. paNa Atmarasa tyAgI dIdho enuM zuM karavuM ? Atmarasa ! bhagavAna anaMta guNano rasa ! enI to dRSTi choDI dIdhI ane rAganA rasanA rasamAM paDyo, prabhu ! e to mithyA AcaraNa che. bhale teNe (bIjA) rasa choDI dIdhA hoya, eka ja rasa khAto hoya, pAMca rasa choDIne DhIkaNuM karyuM. A.hA...! ane te paNa rasano tyAga kare tyAre kahe ke, Ane be rasa khape, I be rasa banAvo. ene khape
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 I banAve ne ! ara.....! AhA..hA...! prabhuno mAraga bahu zurAno, e kAya2nA kAma nathI. AhA..hA...! nAmardanuM ahIM kAma nathI. IM AvI gayuM hatuM. puNya pariNAmamAM rokAnArA nAmardo che, klIba che. AhA..hA...! I ApaNe pahelAM AvI gayuM che. keTalAmI gAthA che ? 154, 154 (gAthAmAM) AvyuM che. 'nAmardAIne lIdhe''duraMta karmacakrane pAra UtaravAnI nAmardAIne lIdhe... AhA..hA...! (je) bhagavAnanA smaraNa ne vikalpane jarIye aDyo nathI, AhA..hA....! samayasAra siddhi-6 eka bAju kahyuM ke, dravya potAnA guNa-paryAyane cUMbe che. e to paradravyathI bhinna karIne (kahyuM). pachI jyAre svadravyamAM bhinna, potAnA dravyanA pavitrane cUMbe che, apavitrane e cUMbato ane aDatoya nathI. e adhdhara jema pANInA daLamAM telanA biMdu u52 u52 2he che, pANInA daLamAM talanA telanA TIpA aMdara nahi jAya. ema bhagavAna AnaMdano sAgara prabhu ! emAM e puNyanA pariNAma tela jevA aMdara nahi jAya. e u52 upa2 2heze. AhA..hA...! e eno svabhAva nathI. AhA..hA...! AvuM svarUpa AkaruM paDe. (ahIMyAM kahe che), 'jJAnasya mavana vRtta' AtmAnA anaMtA guNo pavitra che, e pavitrano piMDa prabhu AtmA dravya, tenuM thavuM. je pavitra guNo che te paNe dravyanuM pariNamana thavuM. AhA..hA...! tene cAritra kahe che. A cAritranI vyAkhyA ! AhA..hA...! e 'jJAnasya mavana" svarUpanuM thavuM te svarUpAcaraNa che. svarUpanuM thavuM te svarUpAcaraNa che. svarUpa je zuddha caitanya che tenuM pariNamavuM te svarUpAcaraNa che. svarUpAcaraNa che te cAritra che. AhA..hA...! AvuM che. saMpradAyamAMthI virodha Ubho kare.. e... ekAMta che, e to ekAMta che. jA jaIne prabhune kahe. prabhune kahe, A ekAMta che, ekAMta che. AhA..hA...! zuM kare ? lAkha zAstra bhaNyo hoya paNa bhaNI bhaNIne kADhyuM hoya pAchuM IM ke, rAgathI lAbha thAya ne vyavahArathI lAbha thAya. ahIM paramAtmA kahe che, 5ramAtmAe kaheluM ja saMto kahe che. AtmAnuM pariNamana, bhavana eTale pariNamana. sat, enuM anaMta guNanuM je sattva guNa, tenuM pariNamana te vrata che, te cAritra che. AhA..hA...! mATe tava va mokSahetuH' 'tava va mokSahetuH' eka 'tatno artha e karyo. tat tat va mokSahetuH" te ja, te ja mokSano hetu. ema. vAta ema che. 'tat tat va mokSahetuH" te ja, te ja mokSano hetu kAraNa che. AhA..hA...! emAM be tat ja che. hA, tat ja che. be vAra tat, tat karIne (vAta karI che). te ja, te ja mokSanuM kAraNa che. AmAM che. be TIkA che ne ! eka A TIkA che ane eka A TIkA che. kaLazaTIkA' ! be TIkA che. A..hA..hA....! ahIM traNa lITI che, tyAM to Akhu pAnuM bharyuM che. AhA..hA...! svarUpAcaraNa ! vrata, tapa, dayA, dAnanA vikalpo (thAya) e pudgala AcaraNa (che). AhA..hA...! be bhAga ja pADyA. eka ko2 pudgala AcaraNa ane eka ko2 svarUpAcaraNa. - -
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-106 123 AhA..hA...! bhagavAna paripUrNa svabhAvathI bharelo prabhu, tenuM pariNamana thavuM, paripUrNa dravyanuM paripUrNapaNe pariNamana thavuM, paripUrNa pariNamana thavuM e to mokSa thayo, paNa e paripUrNa pariNamana (thavuM) e dravyano svabhAva che. ema ahIMyAM paripUrNa dravyanuM pariNamana bhale adhUruM che tene ahIMyAM cAritra - mokSano mArga kahe che. AhAhA...! "mATe." "tara va mokSadetu" "jJAna je mokSanuM kAraNa che." A to ekAMta "ja' kahyo. va che ne 'va'. AtmAnuM zuddha pariNamana, zubha-azubha bhAvathI rahita, zuddha svabhAve zuddhanA upayoganuM pariNamana (thavuM) te eka ja mokSanuM kAraNa che. ene eka ja mokSanuM kAraNa che, be mokSanA kAraNa nathI ke, vyavahAra ane nizcaya. AhA...hA...! AvuM AkaruM kAma. dhaMdhA, bAyaDI, chokarA, pApa ADe navaro thAya nahi, thoDo vakhata maLe (ane) kalAka sAMbhaLavA jAya tyAM pelA evI vAtuM kare ke, A..hA...! vrata karo ne tapa karI ne rasatyAga karo, Ama karI ne tema karo. AhA..hA...! paranuM tyAga-grahaNa to AtmAmAM che ja nahi. tyAgagrahaNa zUnya che. AhA...hA...! parano tyAga ane para rajakaNanuM grahavuM enAthI to zUnya che. pachI rasano tyAgavo e kyAM AvyuM)? rasane ke di grahyo to te tyAge? AhA..hA....! phakta rAgane paryAyamAM grahyo hato, e svabhAvano Azraya laIne tene tyAge che. ema e nAmakathana che, nAmakathana che. AhA...! rAgano tyAga kare che e paNa nAmakathana (che). paramArthe to e vastusvarUpa che I to rAgarUpe to thaI nathI. pachI thaI nathI ene choDavuM ? (e kema bane ?) AhA..hA..! mumukSu :- rAga hoya toya ! uttara :- e thAya toya vastu e rUpe thaI nathI. AhAhA...! vastue to rAgano tyAga karyo. e paNa vyavahAra che. vastu pote jJAnasvabhAva choDIne rAgarUpe thaI nathI. paradravyarUpe to thaI nathI, prazna ja nahi. paNa rAgarUpe thaI nathI. to pachI rAgano tyAga karavo e to nAmamAtra che. AhA..hA...! e to vastusvarUpa pavitra prabhu che, emAM jAmI jAya che, TharI jAya che, basa ! enuM nAma cAritra. eNe acAritrano - rAgano tyAga karyo e paNa ahIMyAM to upacAramAtra che. vyavahAra ratnatrayano tyAga karyo e paNa upacAramAtra kathana che. AhA..hA...! AvI vAtuM che. zuM kare paNa ? 'ta iva mokSadetu: "ta8 va' AtmAnA svabhAvanuM pariNamana, zuddhanuM pavitra pariNamana thavuM e rAganI kriyAnA abhAvasvabhAvarUpe pariNamavuM, te eka ja mokSanuM kAraNa che. bIjuM koI mokSanuM kAraNa che nahi. AhA..hA...!
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 samayasAra siddhi-6 C klI ke-107 (anuSTrama) vRtaM karmasvabhAvena jJAnasya bhavanaM na hi| dravyAntarasvabhAvatvAnmokSaheturna karma tat / / 107 / / zlokArtha:- (kavyAntaramAvavA) karma anyadravyasvabhAvI -pudgalasvabhAvI-) hovAthI (rmasvamAna) karmanA svabhAvathI (jJAnaca bhava na hi vRtta) jJAnanuM bhavana thatuM nathI; tata) mATe ( mokSadetu na) karma mokSanuM kAraNa nathI. 107. zloka 107 upara pravacana bIjo zloka. vRtaM karmasvabhAvena jJAnasya bhavanaM na hi / dravyAntarasvabhAvatvAnmokSaheturna karma tat / / 107 / / AhA...hA...! "TrAntaramAvavA' 'karma anyadravyasvabhAvI -pugalasvabhAvI) hovAthI." AhA..hA..! e vyavahAra vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA ne dayA ne dAnanA bhAva (thAya e) karma anyadravyasvabhAvI che arthAtu) e kArya che e anyadravyasvabhAvI che. caitanyasvabhAvI e kArya nathI. AhA...hA...! caitanyano svabhAva to vikArarUpe thavo evo koI che nahi. AhA..hA..! karma nAma puNyanA pariNAma, dayA, dAna, vrata, bhakti Adi anyadravyasvabhAvI..." e to "-pugaladravyasvabhAvI) hovAthI....... AhAhA...! "ravamAvena' 'karmanA svabhAvathI." e puNyanA pariNAmanA svabhAvathI eTale ke karmanA svabhAvathI. "jJAnaraca bhavana na di vRtta AtmAnuM hovuM thatuM nathI. AhAhA...! "jJAnastha bhavana na hi vRtta cAritra - jJAnanuM thayuM nathI te cAritra. jJAnanuM thayuM nathI te cAritra nathI, ema kahevuM che). AhA...hA...! "jJAnastha bhava na di vRtta e vrata pudgalanA pariNAma (che) I jJAnabhavana nathI. A.hA.! I to pudgalano svabhAva che. AhAhA..!
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-107 125 'karma anyadravyasvabhAvI -pudgalasvabhAvI) hovAthI...." eka kora bhagavAnasvabhAvInuM pariNamana ane eka kora karmasvabhAvI pariNamana (arthAtu) rAga, dayA, dAna, vratAdi. A..hA...! be vAta (karI). bahAranI dhamAdhama. paMcakalyANaka thAya eTale ratha joDe, ghoDA joDe, hAthI (lAve) ane bolI bole, trIsa-trIsa lAkha, pacAsa lAkha bhegA thAya ne mAne ke o.ho.ho...! zuM dharma thayo ! ahIM kahe che ke, e dharma nathI, bApu ! e to mugalasvabhAvI vastu che. AvuM che. A...hA...! karmanA svabhAvathI." eTale vikArI bhAva to karmano svabhAva che, AtmAno svabhAva (to) vikArapaNe thavuM evo svabhAva nathI. AhAhA...! tethI karmasvabhAvathI AtmAnuM "mavana na di vRtta' "jJAnanuM bhavana." cAritra thatuM nathI.... karmanA svabhAvathI AtmAnuM evuM cAritra te thatuM nathI. AhA..hA..! "mATe..." "rma mokSadetuH na' (arthAta) e puNyanA pariNAma, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e karma (che). karma eTale kArya. te "mokSanuM kAraNa nathI." AhA...hA...! zubharUpI kArya te mokSanuM kAraNa nathI. AhA..hA...! mumukSu :- mokSamArganuM to kAraNa che. uttara :- bilakula nahi. mokSamArganI vAta ja ahIM cAle che. mokSamArganuM kAraNa jarIye nathI, baMdhano mArga - saMsAramArga che. AvuM che. AhAhA...! mumukSu :- "jayasenAcAryadevanI TIkAmAM ghaNI vAra Ave che. uttara :- hA, I to hatuM enuM jJAna karAvyuM. dUdha zemAM hatuM, dahI zemAM hatuM, e vAsaNanuM - nimittanuM jJAna karAvyuM che. nimitta hoya che paNa te nimittathI aMdara thAtuM nathI. ahIM paheluM kahyuM ne ! bhAvacAritrapaNuM samyagdarzana, anubhavapUrvaka aMdara jyAM pragaTe tyAM AgaLa vratAdinA vikalpa ane nagnapaNuM ja hoya che. dravyapaNuM - dravya evuM ja hoya che. jevo ahIM bhAva - svabhAva zuddhapaNe pariNamyo to enuM nimitta paNa tyAM nagnapaNuM ne paMca mahAvrata ne e ja nimitta hoya che. chatAM enAthI thAya che ema nahi. AhAhA...! AhA..hA..! pelA kahe che ne ! jAtivezano bheda nahi, kahyo mArga jo hoya game te jAta ne game te veza hoya, ema nahi. nagnapaNuM ane paMca mahAvratanA pariNAma ja nimittapaNe, dravyapaNe hoya. trikALI svabhAvanuM, mokSanuM kAraNanuM je pariNamana thayuM tyAM nimitta AvuM ja hoya chatAM enAthI mokSa na thAya. chatAM nimitta hoya to evuM ja hoya. AhAhA...! koI vastrasahita hoya to paNa jANe muni thAya (ema) traNakALa traNalokamAM nathI). mumukSu - A lokamAM to badhA muni thAya che, AcArya thAya che, upAdhyAya thAya che. uttara :- e AcArya, upAdhyAya thAya e badhA vikalpa. kyAM hatA ? AkaruM kAma, bApu ! bahu muzkelI prabhu ! che to prabhu tArA hitanI vAtuM. bApu ! A deha Avyo. deha
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126. samayasAra siddhi-6 chUTI jaze. bhAI ! A to mudatI cIja che. tuM to anAdianaMta cho, prabhu ! A to mudatanI cIja che, mudata che tyAM sudhI raheze (pachI) cAlI jaze. AhA..hA...! pachI kayAM jaIza? prabhu ! AhA...hA...! tArI dRSTi jo rAga ane puNya upara haze to prabhu ! tuM pudgalamAM jaIza, rakhaDavAmAM jaIza. AhA..hA..! ane je rAgarahita prabhu AtmA zuddha caitanyaghana che, evI jo dRSTi haze to ahIMthI jaIne paNa tuM AtmAmAM ja rahIza. game te avatAra thAva, pachI manuSyano ke devano, paNa tyAM tuM AtmAmAM ja rahIza. gatimAM tuM nahi jaI zake. nimittapaNe bhale (gatimAM) ho. AhAhA..! AvI vAtuM. 'karma mokSanuM kAraNa nathI. e 107 (zloka pUro) thayo. zuddha nizcayanayanA baLathI vyavahAranayane heya kahyo che, te heyarUpa vyavahAranayanA viSayamAM udaya Adi cAra bhAvo AvI jAya che. cauda jIvasthAno ane cauda mArgaNAsthAno ane cauda guNasthAno paNa AvI jAya che. e badhAne zuddha nizcayanayanA baLathI heya gaNavAmAM Ave che. are saMsAra ane mokSa e badhI paryAyo hovAthI trikALI zuddha jIva vastumAM teno abhAva hovAthI tene vyavahAra jIva gaNIne heya kahyA che. AhAhA ! gajaba vAta karI che. nimittane to parasvabhAva gaNI paradravya gaNIne heya kahevAmAM Ave che ane rAgane paNa parasvabhAva gaNI paradravya gaNIne heya kahevAmAM Ave che paNa ahIM niyamasAra gAthA 50 mAM to nirmaLa paryAyane paNa parasvabhAva kahIne paradravya kahIne heya kahe che. AhAhA ! AcAryadeve aMtaranA mULa mAkhaNanI vAta khullI karI dIdhI che. nirmaLa paryAya upara lakSa jatAM vikalpa UThe che, tethI tenuM lakSa choDAvavAnA hetuthI tene parasvabhAva ne paradravya kahIne heya kahI che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma okTobara-2006
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-108 27 dI lo keno (manuSTrama) mokSahetutirodhAnAddhandhatvAtsvayameva c| mokSahetutirodhAyibhAvatvAttanniSidhyate / / 108 / / have AgaLanA kathananI sUcanAno zloka kahe che : zlokArdhaH- (mokSadetutirodhAnA) karma mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM hovAthI, svayam Eva vatva) te pote ja baMdhasvarUpa hovAthI (va) ane mokSAtirodhAyamAvatvA) te mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa hovAthI tat niSidhya) tene niSedhavAmAM Ave che. 108. zloka 108 upara pravacana have AgaLanA kathananI sUcanAno zloka kahe che : mokSahetutirodhAnAddhandhatvAtsvayameva c| mokSahetutirodhAyibhAvatvAttanniSidhyate / / 108 / / AhAhA...! puNyanA pariNAma "mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM. DhAMkanAruM ghAtaka che. AhA..hA... je enI paryAyamAM thAya che chatAM te paryAya te dravyanA guNathI thaI nathI. AhA..hA...e pudgala adhdhara, eka kora dravya bhagavAna AtmA ane eka kora pugala. to e pudgalasvabhAvI dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma. e karma mokSanA kAraNanuM..." ghAta karanAruM che. tirodhAna nAma ghAta karanAruM che. AhA...hA....! "svayam va vanyatva' eka vAta - ghAta karanAruM che ane bIjuM) svayaM baMdhasvarUpa che. AhA..hA! e dayA, dAna, vrata bhAvabaMdhasvarUpa che. AhA...hA...! karma dravyabaMdhasvarUpa che. bhagavAna zuddha svabhAva svarUpa che. AhA..hA..! pote ja baMdhasvarUpa hovAthI. puNyanA pariNAma zubha, dayA, dAna, vrata, bhakti e (tirodhAyi = tirodhAna karanAra)
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 samayasAra siddhi-6 pote baMdhasvarUpa che. AhA..hA...! 'ane...' 'mokSahetutirodhAyimAvatvAt" te mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa...' viruddha bhAvasvarUpa ema. A..hA...! peluM ghAta karanAruM hatuM. pelAmAM AvyuM che ne ! kaLazamAM kahyuM hatuM. dravyacAritra je dayA, dAna, vratAdi je kriyA che e duSTa che, aniSTa che, ghAtaka che. viSayakaSAyanA pariNAmanI peThe te paNa baMdhanuM kAraNa che. AmAM AvyuM hatuM. batAvyuM hatuM ne ? , 'kaLazaTIkA' 108 (kaLaza). lyo, e ja AvyuM ! juo ! 'kAraNa ke vyavahAracAritra...' (arthAt) e paMca mahAvratanA pariNAma, pAMca samiti, gupti Adi. vyavahA2nA badhA vikalpo. 'evuM hotuM thakuM duSTa che...' vyavahAracAritra te duSTa che. A 'kaLazaTIkA' che, 'rAjamalajI' kRta. 'aniSTa che,... duSTa che, aniSTa che ane ghAtaka che;' vyavahAracAritra nizcayacAritranI apekSAe duSTa che, aniSTa che ane zAMtino ghAtaka che. AhA..hA...! have A vAtuM gupta paDI rahI ne uparanI badhI vAtuM karavI. darzanazuddhi kema thAya ane kema eno svabhAva hoya to enuM zuM svarUpa kahevAya ? e vAta paDI rahI ane uparanI vAtuM badhI ho.. hA... ho.. hA...! dasa-dasa hajAra, vIsa-vIsa hajAra mANasa bhegA thAya (eTale) rAjI thAya, lokaraMjana thAya. AhA..hA...! have AvA to... mumukSu :- lokaraMjana eTale rAgaraMjana. uttara :- lokaraMjana 'bhAvapAhuDa'mAM AvyuM hatuM. raMjana ! veza paherIne lokaraMjana karIza nahi. evA mahAvratanA veza paherIne lokaraMjana karIza nahi ke ame sAdhu chIe. 'bhAvapAhuDa'mAM AvyuM hatuM. ane bhAI 'tAraNasvAmI' to tyAM kahe (che). enA zlokamAM to bahu Ave che ke, lokaraMjana karanArAo nigodamAM janArA che. lokane khuzI kare. A...hA..hA...! zubhabhAva karatA (karatA) paNa lAbha thAya. bApu ! AhA..hA...! mumukSu :- A kALamAM to zubhabhAva ja che. uttara :- ane A kALamAM zubhabhAva ja hoya (ema tuM kahe). are... prabhu ! AtmA nathI ? ane AtmA che to enI AtmAnI) pratIti ane anubhava e zubhabhAva che ? nathI. prabhu... prabhu ! zuM kare ? bAhyano tyAga nagnapaNuM dekhI loko bicArA mUrchAya jAya che. mumukSu :- vyavahAracAritrane choDavuM nahi enI paryAyanI evI sthiti ho. uttara :- choDavAno ahIM kayAM prazna che ? che ja nahi ne AmAM pachI choDavuM kyAM che ? svarUpamAM Thare che e cAritra che. peluM cAritra nathI. (zubhabhAva) che e bhinna rahI gayuM, chUTI gayuM. choDavuM paDatuMya nathI. A..hA...! rAgane choDavo paDato nathI. svarUmAM cAritramAM ramaNatAmAM te utpanna thatuM nathI, e apekSAe choDyuM ema nAmathI kahevAmAM Ave. ahIM to (kahe che), 'viSaya-kaSAyanI mAphaka kriyArUpa cAritra niSiddha che...' viSaya
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-108 129 kaSAyanI mAphaka (kahyuM). A..hA..hA...! viSaya-kaSAyano bhAva jema pApa che tema A vyavahAracAritra paNa tenI jema) niSedha karavAlAyaka che. AhA...! beya niSedha che. AhA..! AmAM Akho 108 moTo zloka che. "rAjamalajI'nI TIkA che. (ahIM kahe che), "tirodhAyabhAvasvarUpa...." che. vartamAna bhAva, virodhabhAva hovAthI. pelo to ghAtaka che ane A to svabhAvathI viruddha bhAva bhAvasvarUpa hovAthI tene niSedhavAmAM Ave che. lyo ! vizeSa kaheze. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) AhA ! jeNe anaMtA siddhone potAnI paryAyamAM sthApyA ane jene jJAnanuM-jJAyakanuM jJAna thayuM tenuM jJAna rAgane ane zarIrane jANe che. paraMtu tethI tene zeyakRta-prameyakRta azuddhatA thaI nathI. kemake e to jJAyakanI paryAyane ja jANe che. ahA ! e rAgane jANavA kALe rAga AkAre je jJAna thayuM che te rAgane kAraNe rAgane AkAre) thayuM che ema nathI. paraMtu te kALe jJAnaparyAyano ja potAnA jJAnAkAre thavAno svabhAva hovAthI e rIte thayuM che. mATe, te vakhate rAga jaNAyo nathI paNa jANanAranI paryAyane teNe jANI che. samajANuM kAMI ? zrotA :- dravya ne paryAyanI sattA bhinna karI nAkhI ? pUjya gurudevazrI :- banne sattA bhinna ja che. dravyanI sattA dravyamAM ane paryAyanI sattA bhinna che. nizcayathI to caitanyanI sattAnAM pradeza che te paryAyanAM pradezathI bhinna ja che. zrotA :- to pachI nimitta-naimittikasaMbaMdha kema kahyo ? pUjya gurudevazrI :- e nimitta-naimittikasaMbaMdhano artha ja ema che ke kAMI saMbaMdha ja nathI. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma okTobara-2006
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 samayasAra siddhi-6 (c) gAthAnapaNa thI 158) atha karmaNo mokSahetutirodhAnakaraNaM sAdhayati . vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| micchattamalocchaNNaM taha sammattaM khu NAdavvaM / / 157 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| aNNANamalocchaNNaM taha NANaM hodi NAdavvaM / / 158 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| kasAyamalocchaNNaM taha cArittaM pi NAdavvaM / / 159 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati malamelanAsaktaH / mithyAtvamalAvacchannaM tathA samyaktvaM khalu jJAtavyam / / 157 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati malamelanAsaktaH / ajJAnamalAvacchannaM tathA jJAnaM bhavati jJAtavyam ||158 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati mlmelnaasktH| kaSAyamalAvacchannaM tathA cAritramapi jJAtavyam / / 159 / / jJAnasya samyaktvaM mokSahetuH svabhAvaH parabhAvena mithyAtvanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, prbhaavbhuutmlaavcchnnshvetvstrsvbhaavbhuutshcetsvbhaavvt| jJAnasya jJAnaM mokSahetuH svabhAvaH parabhAvenAjJAnanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, prbhaavbhuutmlaavcchnnshvetvstrsvbhaavbhuutcetsvbhaavvt| jJAnasya cAritraM mokSahetuH svabhAvaH parabhAvena kaSAyanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, parabhAvabhUtamalAvacchannazvetastrasvabhAvabhUtazcetasvabhAvavat / ato mokSahetutirodhAnakaraNAt karma prtissiddhm| have prathama, karma mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM che ema siddha kare che : maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, mithyAtvamaLanA lepathI samyakatva e rIta jANavuM. 157.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1pa7 thI 159 131 maLamilanapathI nAza pAme jetapaNuM jyama vastranuM, ajJAnamaLanA lepathI vaLI jJAna e rIta jANavuM. 158. maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, cAritra pAme nAza lipta kaSAyamaLathI jANavuM. 159. gAthArtha - (yathI jema (vastraraca) vastrano (zvetamAva:) zvetabhAva (manamenanAsavatta:) melanA maLavAthI kharaDAyo thako (nazyati nAza pAme che - tirobhUta thAya che, (tathI tevI rIte (mithyAtvamanAvaccha) mithyAtvarUpI melathI kharaDAyuM-vyApta thayuM-thakuM (sacavatve ) samyaktva kharekhara tirobhUta thAya che (jJAtavyama) ema jANavuM. (yathA) jema (vastraraca) vastrano (cetAva) caitabhAva (manamenanAvaDa) melanA maLavAthI kharaDAyo thako (nati) nAza pAme che - tirobhUta thAya che, (tathA) tevI rIte (ajJAnamanIvacchanna) ajJAnarUpI melathI kharaDAyuM-vyApta thayuMthakuM (jJAna bhavati jJAna tirobhUta thAya che (jJAtavyama) ema jANavuM. (yathA) jema (vastraraca) vastrano (zvetAmAvA) zvetabhAva (manamenanAsavara:) melanA maLavAthI kharaDAyo thako (nazyati) nAza pAme che - tirobhUta thAya che, tethI tevI rIte viSayamanAvachanna) kaSAyarUpI melathI kharaDAyuM-vyApta thayuM-thakuM (vAritram )i cAritra paNa tirobhUta thAya che (jJAta) ema jANavuM. TIkA :- jJAnanuM samyaktva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, parabhAvasvarUpa je mithyAtva nAmano karmarUpI mela tenA vaDe vyApta thavAthI, tirobhUta thAya che - jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. jJAnanuM jJAna ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, parabhAvasvarUpa ajJAna nAmanA karmamaLa vaDe vyApta thavAthI tirobhUta thAya che - jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. jJAnanuM cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, parabhAvasvarUpa kaSAya nAmanA karmamaLa vaDe vyApta thavAthI tirobhUta thAya che - jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. mATe mokSanA kAraNanuM - samyagdarzana, jJAna ane cAritranuM -) tirodhAna karatuM hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che. bhAvArtha - samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che. jJAnanuM samyaktvarUpa pariNamana mithyAtvakarmathI tirobhUta thAya che; jJAnanuM jJAnarUpa pariNamana ajJAnakarmathI tirobhUta thAya che; ane jJAnanuM cAritrarUpa pariNamana kaSAyakarmathI tirobhUta thAya che. A rIte mokSanA kAraNabhAvone karma tirobhUta karatuM hovAthI teno niSedha karavAmAM Avyo che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 samayasAra siddhi-6 pravacana naM. 237 gAthA-157thI 160 ravivAra, jeTha suda 2, tA. 205-1979 samayasAra 156 gAthA pUrI thaI. 157 (gAthA). enuM mathALuM. have prathama, karma..." je zubha-azubha bhAva, mithyAtva bhAva e mokSanA kAraNanuM..." DhAMkanAruM che. zubha-azubha bhAva e mAro che evo mithyAtva bhAva ane svarUpanuM ajJAna ane acAritra, e svarUpane DhAMkanAruM che. samyagdarzana-jJAna-cAritra evuM je svarUpa, ene nahi pragaTa karavA detA, DhAMkanAruM (che). e kahe che. gAthA. vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| micchattamalocchaNNaM taha sammattaM khu NAdavvaM / / 157 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| aNNANamalocchaNNaM taha NANaM hodi NAdavvaM / / 158 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| kasAyamalocchaNNaM taha cArittaM pi NAdavvaM / / 159 / / harigIta. maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, mithyAtvamaLanA lepathI samyakatva e rIta jANavuM. 157. maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyam vastranuM, ajJAnamaLanA lepathI vaLI jJAna e rIta jANavuM. 158. maLamilanalepathI nAza pAme jetapaNuM jyama vastranuM, cAritra pAme nAza lipta kaSAyamaLathI jANavuM. 159. TIkA - 'jJAnanuM samyakatva." A.hA...! bhagavAna zuddha caitanyasvarUpa prabhu ! enuM samyapha. enuM jJAna thaIne tenI svasaMvedanamAM pratIti thavI, evuM je jJAnanuM samakita. jJAnanuM samakita eTale AtmAnuM samakita ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. samakita je AtmAnuM samakita e mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. AhA..hA...! e parabhAvasvarUpa je mithyAtva nAmano karmarUpI mela..." mithyAtva mela che. viparIta mAnyatA e ja mULa to mela che. e mithyAtva nAmanuM karma eTale viparIta bhAva e mela (che), tenA vaDe vyApta thavAthI UMdhI mAnyatAnA bhAvathI samakitanuM DhaMkAI javuM. A..hA...!
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 157 thI 159 133 vyApta, "mela tenA vaDe vyApta.." (thavAthI) "tirobhUta thAya che. eTale ke samyagdarzanane DhAMkI daye che. samyagdarzana thavA detuM nathI. A.hA....! jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema." parabhAvasvarUpa melathI vastranuM saphedapaNuM, te DhaMkAI jAya che. AhA..hA....! tema AtmAnuM samyagdarzana mithyAtvanA bhAvathI DhaMkAI jAya che. AhA...hA...! AcchAdana thaI jAya che. karma to nimittathI che. kharekhara to e bhAva - mithyAtva bhAva, zveta vastrane jema jetapaNuM melathI DhaMkAI jAya, ema bhagavAna AtmAnuM samakita te mithyAtva bhAvathI DhaMkAI jAya che, eTale thatuM nathI. AhAhA...! tema..." have bIjuM. peluM jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastrano svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema tema AtmAnuM samakita mithyAtvanI viparIta mAnyatAnA melathI DhaMkAI jAya che, AcchAdana thaI jAya che. AhA....! mumukSu :- mela Ave che kyAMthI ? uttara :- mela pote kare che. AvuM kyAMthI ? pote mithyAtva mela kare che (to) melathI DhaMkAI jAya che ema kahe che. samakita je karavuM joIe (te) na karatAM, viparIta mithyAtvanA melathI e samakita AcchAdana thaI jAya che eTale ke utpanna thatuM nathI. pachI baMdhanuM kAraNa leze ane pachI leze e mokSanA kAraNa(rU5) samyak bhAvathI viruddha bhAva (che). e pachI traNa gAthAmAM leze. ahIMyAM to traNa prakAra (le che). pahelo e ke, cetane jema mela DhAMkI de che ema bhagavAna AtmAnA samakitane mithyAtva bhAva DhAMkI de che. trIjAmAM ema Avaze. bIjAmAM baMdhasvarUpa Avaze ane) trIjAmAM ema Avaze ke, je samakita kAraNa che tenAthI I viruddha bhAva che. mithyAtva che te viruddha bhAva che. ahIM kahe che ke, mithyAtva che tenAthI samakita DhaMkAI jAya che, AcchAdana thaI jAya che. vastranuM jetapaNuM melathI DhaMkAI jAya che. emAM koI pUche ke mela Avyo kyAMthI ? ke, mela che. vastramAM mela che e melathI saphedAI DhaMkAI jAya che. ema bhagavAnaAtmAnuM samyagdarzana che nahi, paNa e mithyAtvane laIne DhaMkAI jAya che eTale thAtuM nathI. AhA..hA...! mumukSu - zaktimAM che. uttara :- ahIM ema nathI. zakti to trikALa che. ahIM to samakita je pragaTa thavuM, samyagdarzana je pragaTa thavuM tene mithyAtvarUpI bhAva DhAMkI de che eTale thavA detuM nathI. paryAyanI vAta che. zakitamAM che I atyAre nahi). zaktimAM to trikALa che. A.hA...! ahIM jJAnanuM samakita kIdhuM ne ! jJAnanuM samakita eTale trikALanI zraddhA e nahi. jJAnanuM samakita eTale AtmasvabhAva, tenI je samyak pratIti thavI) te. tene mithyAtvarUpI mela DhAMkI de che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134. samayasAra siddhi-6 AhA...hA...! A mULa pahelI cIja che. adhikAra to puNya-pApano che ne ! AhAhA..! puNya-pApano bhAva mAro che evo je mithyAtva bhAva, e jJAnanuM samakita - AtmAnuM samakita, tene te DhAMkI de che. AhA..hA....! (eTale ke) thavA detuM nathI. AhA..! pachI trIjA bolamAM Avaze ke, samakitarUpI kAraNano mithyAtva (che) te viruddha bhAva che. mokSanA kAraNano e viruddha bhAva che. ahIM kahe che ke, mokSanuM kAraNa samyagdarzana, je AtmAnuM samyakajJAna, tene mithyAtva DhAMkI de che, tirodhAyI karI nAkhe che. AhAhA...! bIjuM, 'jJAnanuM jJAna..." che ? AtmA je jJAnasvarUpa che. "jJAnanuM jJAna...." eTale ? AtmAnuM jJAna. AtmA je vastu trikALa che tenuM paryAyamAM jJAna (thavuM). ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." joyuM ? A to kAraNarUpa svabhAva paryAyanI vAta che ne ! AhA..hA...! "jJAnanuM jJAna" trikALa vastu bhagavAna caitanya jJAnasvarUpa, tenuM paryAyamAM jJAna thavuM) e "mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." jJAnanuM jJAna mokSanA kAraNarUpa svabhAva che, jJAnanuM samakita mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. e paheluM AvI gayuM. AhA....! paryAyanI vAta che. dravyane to kyAM DhaMkAvuM che ? e to trikALI nirAvaraNa (che). AhA....! vastu che e to trikALa nirAvaraNa akhaMDa zuddha jJAnaghana akhaMDa (che). eno tirobhAve nathI ne AvirbhAve nathI. AhAhA...! e to jaNAya tyAre AvirbhAva thayo ema kahevAmAM Ave. e to che I che. jaNAto nathI tene tirobhAva thaI gayo ema kahevAmAM Ave. dravya (tirobhAva thaI gayuM ema kahevAmAM Ave paNa) ahIM paryAyanI vAta che. agiyAramI gAthAmAM che ne ! AvirbhAva ne tirobhAva. e jJAyakanI vAta che. A..hA...! trikALI caitanya bhagavAna ! jJAnamUrti! e jene jANavAmAM Avato nathI tene te tirobhUta thaI gayo, tirobhAva thaI gayo. e to che I che, paNa jene jANavAmAM Avato nathI ene tirobhAva ja che ane jene jANavAmAM Ave che tene te jJAyakabhAva AvirbhAva (che). jJAyakabhAva to AvirbhAva, tirobhAva vinAno trikALa che, paNa paryAyamAM jyAre AtmA na jaNANo ane virodha thayo tyAre te jJAyakabhAva tirobhUta che. AhA...hA..! ane jyAre jaNANo (ke), che bhagavAna saccidAnaMda prabhu nirmaLa zuddha caitanya, ema jaNANo tyAre te jJAyakabhAva AvirbhAva thayo. paryAyanI apekSAe AvirbhAva ane tirobhAva (kahyuM che). tyAM pATha to evo che ke, jJAyakabhAva tirobhAva, AvirbhAva (thayo). jJAyakabhAva tirobhAva, AvirbhAva (thato nathI). vastu che) e to trikALI ekarUpa zuddha caitanyaghana che. paNa tenA khyAlamAM na AvyuM tethI te jJAyaka ene tirobhUta thaI gayo ane khyAlamAM Avyo tyAre tene te jJAnabhAva - jJAyakabhAva AvirbhAva thaI gayo, pragaTa thaI gayo. e to che I che, paNa paryAyamAM jANavAmAM Avyo tyAre pragaTa thayo ema kahevAmAM Ave che). AhA...hA...! have
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 157 thI 159 13pa AvI badhI vAtuMno) nirNaya karavo. (AvuM) kyAMya nathI), bApu ! jagatanA jhagaDA, jagatanA tophAno... AhA...hA...! tophAna to teM aMdaramAM UbhuM karyuM che, kahe che. je AtmAnuM samakita che, je mokSanuM kAraNa che ene teM mithyAtvabhAve DhAMkI dIdhuM. AhA...hA...! teM jhagaDo Ubho karyo che. jJAnanuM jJAna che, paryAyamAM ho ! e jJAnasvarUpa bhagavAna zuddha caitanya, enuM jJAna che te ja jJAna mokSanA kAraNa(rU5) svabhAva che. AhAhA...! te, parabhAvasvarUpa ajJAna..." svarUpanuM ajJAna evo je bhAva. 'ajJAna nAmanA karmamaLa vaDe." ajJAna nAma ajJAnanA bhAva vaDe 'vyApta thavAthI tirobhUta thAya che." A..hA...! (arthAtu) ene jJAna thatuM nathI. jJAna DhaMkAI jAya che. AhA..hA..! e to "kartA-karma (adhikAra) (nI) 69-70 (gAthAmAM) AvyuM ne ! bhAI ! ema ke, avasthA (che) tene pragaTa thavA detuM nathI. avasthA jANe ke pragaTa) hoya nahi. kartA-karma'(nI) 69-70 (gAthA). jJAyakanI avasthA, ene utpanna thavA detuM nathI. eTale ke avasthA jANe thaI hoya. ene DhAMkI dIdhI che. 69-70mAM Ave che. DhAMkyuM che eno artha ke ene pragaTa karyuM nathI. tethI te paryAya DhaMkAI gaI che tethI te dravya ene dRSTimAM DhaMkAI gayuM che. AhAhA...! AvuM che. parabhAvasvarUpa ajJAna nAmanA karmamaLa..." vikArabhAva "e vaDe vyApta thavAthI tirobhUta thAya che - jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo..." jetapaNuM to eno svabhAva che ane mela che e to parabhAva che. e parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che. AhA..hA...! "tema,..." te jJAna. jJAnanuM jJAna ajJAna vaDe tirobhUta thAya che. basa ! be bola thayA - darzana ane jJAna. (have kahe che), cAritra "jJAnanuM cAritra..." AhAhA..! svarUpa je bhagavAna zuddha caitanyamUrti jJAyakabhAva, tenuM cAritra. eTale temAM ja ramaNatA. AhA..hA..! bhagavAnaAtmA ! e to kAle to AvyuM hatuM ne ! vItarAgabhAvarUpa cAritra zuddha upayogarUpI dharma. AhA...hA...! vItarAga, paramavItarAga cAritrasvarUpa. AhAhA..! zuddha upayogarUpa je dharma. A..hA.! te A cAritra. te (A) acAritranA pariNAmathI DhaMkAI jAya che. AhA..hA...! samajANuM kaI ? "jJAnanuM cAritra..." eTale ke AtmAnuM cAritra. eTale ke AtmAnuM parama vitarAgacAritra rUpa zuddha upoyagarUpI dharma. AhA....! te "mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. je AtmAnuM cAritra (che) e to mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. AhA..hA...! "te, parabhAvasvarUpa kaSAya,... dekho ! AhA! kaSAya mela. krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSa. e cAra krodha, mAna (Adi) rAga-dveSanA prakAra che. rAga - mAyA ane lobha,
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 samayasAra siddhi-6 dveSa - krodha ane mAna. evo je kaSAya, parabhAvasvarUpa kaSAya mela. AhA..hA...! melathI vyApta thayelo... 'parabhAvasvarUpa kaSAya nAmanA karmamaLa vaDe vyApta thavAthI tirobhUta thAya che.' cAritra pragaTa thatuM nathI, ene DhAMkI de che. akaSAya cAritra, parama vItarAga cAritrarUpa zuddha upayogarUpI dharma. 'caritam khalu dhammo' e dharma. tene parabhAva evo je vikAra kaSAyabhAva tene DhAMkI de che. AhA..hA..! cAhe to zubharAga ho topaNa te parama cAritrane DhAMkI de che. AhA..hA...! jhINI vAta che, bApu ! mArga evo jhINo che. A..hA...! che enA gharamAM paNa gharamAM jAya, jove tyAre khabara paDe ne ! A..hA...! je jJAnanuM cAritra. jJAnanuM samakita, jJAnanuM jJAna (e) be to AvI gayuM. (have) AtmAnuM cAritra (kahe che). bhagavAnaAtmA cidAnaMda zuddha caitanya, enuM cAritra. eTale ? 52ma vItarAgarUpI zuddha upayogarUpI dharma, te mokSanuM kAraNa che tene kaSAya DhAMkI de che. AhA..hA...! kaho, hIrAbhAI' ! AvI jhINI vAta che. A to bhaI ! bahu dhIrajathI kAma levuM joIe. A..hA...! A kAMI utAvaLe AMbA pAke evuM nathI. goTaluM vAvyuM ane AMbo tarata thaI jAya ema che ? ethI loko nathI kahetA, utAvaLe AMbo na pAke. goTaluM vAvyuM hoya eTale ke lAvo AMbo - kerI. paNa ema na thAya bhAI ! jarI dhIraja rAkha. ema bhagavAnaAtmA ! pUrNAnaMdano nAtha ! enuM samakita te mithyAtva bhAvathI DhaMkAI jAya che. pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! enuM jJAna, te ajJAnathI DhaMkAI jAya che. AhA...hA...! pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! enuM je cAritra, parama vItarAga cAritrarUpa zudgha upayoga, evo je dharma, e azudgha upayoga evo je vikAra bhAva kaSAya, tenAthI DhaMkAI jAya che. AhA..hA...! have AvI vAtuM ! jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema, mATe mokSanA kAraNanuM (-samyagdarzana-jJAna ane cAritranuM-) tirodhAna karatuM hovAthI... tirobhUta (eTale) DhAMkI detuM hovAthI. 'karmane niSedhavAmAM AvyuM che.' e puNya ane pApanA bhAva e mArA, evo je mithyAtva bhAva, puNya ane pApanA bhAvane jANanAruM e ajJAna, ane puNya ne pAparUpI bhAva te acAritra. AhA..hA...! e tirodhAna karatuM hovAthI tene niSedhavAmAM AvyuM che.' e mithyAtvarUpI bhAva, ajJAnarUpI bhAva ane zubhaazubha rUpI mela - bhAva, ene niSedhavAmAM AvyuM che. AhA..hA..! A kAraNe niSedhavAmAM AvyuM che ema kahe che. - AtmAnuM je samyagdarzana paryAyamAM thavuM joIe te viparIta mAnyatAnA melathI DhaMkAI jAya che. mATe te karma eTale zubhAzubha bhAva ane tene potAnA mAnavA eno ahIMyAM niSedha che, niSedha karyo che. A..hA...! samajANuM kAMI ? A...hA....! mumukSu :- mokSanA kAraNarUpa svabhAva vyakta che ?
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-157 thI 159 137 uttara :- nA, vyakta kyAM che ? thAtuM nathI, DhAMkI de che ema kIdhuM ne ! 'kartA-karma (adhikAramAM) kIdhuM ne ! kartA-karmanuM na kahyuM ? 69 gAthA. dAkhalo Apyo che ne ! mumukSu - tirodhAna karatuM hovAthI (ema kIdhuM ne ? uttara :- e to thavA dIdhuM nathI eTale eno artha I thayo. juo ! juo ! je A AtmA potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, jJAnabhavanamAtra je sahaja udAsIna (jJAtAdajhamAtra) avasthA teno tyAga karIne." eTale avasthA hatI ? hatI teno tyAga karIne nahi paNa e avasthA thatI nathI eno tyAga karIne ema) eno artha che). AhA..hA...! jJAtA-dRSTAnI avasthA thaI nahi eno eNe ajJAna, mithyAtva bhAvathI tyAga karyo ema kahevuM che. A..hA...! che ? "jJAnabhavanamAtra je sahaja udAsIna (jJAtAdRSTAmAtra) avasthA.... jANe hoya. teno tyAga karIne." eTale e avasthAne utpanna thavA na detA. ema. eno tyAga karyo, mithyAtvAdine grahaNa karyuM. AhAhA...! ema ahIMyAM levuM). bhAvArtha - "samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che." e pragaTa che, paryAya che ema nahi. AhA...e samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che evuM siddha karyuM. e "jJAnanuM samyaktarUpa pariNamana..." AtmAnuM samakitarUpI pariNamana mithyAtva." melathI "tirobhUta thAya che;." mithyAzraddhA rUpI mela, puNyathI dharma che, vyavahArathI nizcaya thAya che, enAthI mane lAbha che, evo je mithyAtva bhAva tenAthI samakita thatuM nathI paNa samakita DhAMkI de che, ema. mumukSu :- jyAM sudhI mithyAtva che tyAM sudhI samakita thatuM nathI ne ? uttara :- mithyAtva che paNa ahIM to mithyAtvathI DhaMkAI jAya che I vAta karavI che. mithyAtva che I trIjA bolamAM leze. samakitathI viruddha bhAva che I pachI leze. ahIM to pahelAM samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSano mArga che e ahIM nathI, ene DhAMkI denAruM mithyAtva, ajJAna ne rAga-dveSa che. eTalI vAta che. samajANuM kAMI ? traNa prakAra leze. eka to bhagavAna AtmA ! enuM je samyagdarzana-jJAna-cAritra che nahi paNa e samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSanuM kAraNa je che tene mithyAtva, ajJAna ane kaSAya DhAMkI de che. eTale ene te che nahi. ene che mithyAtva, ajJAna ane rAga-dveSa. A..hA...! samajANuM kAMI ? mumukSu :- je che nahi ene kema rAkhI zake ? uttara :- I ja kIdhuM ne ! vAta karI ne ! thavI joIe A ene thavA dIdhuM nahi eTale thaI nahi (ema kahyuM). eTale to pahelA 69 (gAthA) batAvI. jJAtAdaNanI udAsIna avasthA teno tyAga karyo. ema kahIne tene thavA dIdhI nahi, teno tyAga karyo. tyAga karyo eTale thaI che ane tyAga karyo ema nahi. thaI nahi enuM nAma tyAga karyo. I to pahelA 69-70 (gAthAno) dAkhalo Apyo. jhINI vAta che, bApu ! bahu AkarI vAta !
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 samayasAra siddhi-6. A...hA...! jainadharma e samajavo vastuno svabhAva che. AhAhA...! ahIMyAM to 69-70 (gAthAmAM) kIdhuM nahi? jJAtAdRSTAnI udAsIna avasthAno tyAga karIne. eTale avasthA che ? tyAga ja che. mumukSu - anAdithI tyAga che. uttara :- tyAga ja che. ene avasthA thaI ja nathI. mithyAtva, ajJAna ane kaSAyane laIne e avasthAno tyAga che. tyAga che eTale ke (e) avasthA ene nathI, A avasthA che. AhAhA...! mithyAtva, ajJAna ane rAga-dveSanI avasthA che. mokSanA kAraNanI avasthAno eNe tyAga karyo che. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! zabdaphere moTo phera thaI jAya). A to zAstra che ne ! A to adhyAtma zAstra che, gaMbhIra zAstra che, bhAI ! emAM amRtacaMdrAcAryadevanI TIkA ! A hA...hA...! kholI nAkhyA che kapATa ! kahe che ke, kholI nAkhelA kapATanI je dazA joIe te dazAne mithyAtvae DhAMkI dIdhI che ane kholI che nahi. zazIbhAI ! AhA..hA..! A pahelI traNa vAtamAM) kIdhuM ne ! zveta vastra che enuM jetapaNuM pragaTa joIe, ene mele DhAMkI dIdhuM. trikALI zveta che ema nahi, paNa cetanI je zveta paryAya joIe tene mele DhAMkI dIdhuM. eTale cetanI paryAya rahI nahi. ene DhAMkI dIdhI. paryAyanI vAta che. AhAhA..! ema bhagavAna AtmA ! amRtano sAgara prabhu ! tenI dazA to jJAtA-daSTA ne samakitanI thavI joIe. AhA...hA..! te dazAne na thavA detAM teno tyAga karIne mithyAtva bhAve tene DhAMkI dIdho. eTale thavA dIdhuM nahi. ema. AhAhA...! eka nyAya phare to AkhI vastu pharI jAya. A to vastusthiti che. e 69-70 (gAthAmAM) kahyuM ne ! jJAtA-daSTAnI udAsIna avasthAno tyAga karIne. tyAga karIne eTale avasthA hatI ? e avasthA na thaI eno tyAga karyo ema teno artha (che). AhAhA...! bhavagAnaAtmAnI avasthA to jJAtA-daSTA thavI joIe. rAganuM paNa jJAna ane paranuM jJAna ne paranI udAsIna avasthA thavI joIe. e udAsIna avasthAno tyAga karIne. tyAga karIne eTale ke udAsIna avasthA pragaTa na thavA detA. AhA..hA...! mithyAtva, ajJAna ane kaSAye te paryAyane DhAMkI dIdhI. eTale ke pragaTa che ane DhAMkI dIdhI ema nahi. thavA na dIdhI. AhA..hA...! samajAya evuM che, bhAI ! A...hA...! bhASA to sAdI che paNa bhAva to bhAI, che I che. AhAhA...! bhAvArtha - samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che. A to samajAve che. eka AtmAnuM samakitarUpa pariNamana." joyuM ? e "mithyAtvakarmathI tirobhUta thAya che." (eTale ke) pariNamana thayuM nahi. mithyAzraddhA (arthAta) rAga, puNyathI mane dharma thaze, pApamAM sukhapaNuM che evI mAnyatA). AhA..hA..!
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-157 thI 159 139 AgaLanA adhikAramAM to chelle evuM leze ke, bhaI ! A adhikAra to vyavahAra samyagdarzana, cAritrano cAle che ane emAM tame A vyavahAra che te jUTho che. A to chelle Ave che. puNya che I kharekhara to pavitra che ane adhikAra to pApano cAle che. eTale ke vyavahAra ratnatrayano adhikAra cAle che ane tame kaho cho) adhikAra pApano cAle che. tyAM tame vyavahAra ratnatrayane zuM kahevA mAge che ? bApu ! vyavahAra ratnatraya che I nizcayathI to pApa che. e vyavahAra ratnatraya nizcaya ratnatrayanI sAthe hovAthI vyavahAre pavitratAnuM kAraNa (che) evuM AropathI kahevAya che. chatAM te pavitratAnuM kAraNa na thatAM, thavuM joIe ane paraMparAe mokSanuM kAraNa che vyavahAra (e) nizcaya che mATe paNa ema na thatAM.... AhAhA....! e vastunA svarUpathI patIta thaI jAya che, nizcayanayathI patIta thaI jAya che mATe te vyavahAra ratnatrayane ame ahIMyAM pApa kahIe chIe. paheluM pavitratA, nizcaya ratnatrayAnI) pavitratAnuM nimittapaNuM che evuM kAraNa kahyuM paNa chatAM pAchI gulAMTa khAIne vAta karI. AhA..hA...! ke, bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha pavitra che emAMthI khasI javAya che. vyavahAra ratnatrayamAM rAgamAM khasI javAya che, patIta thAya che. mATe te vyavahAra ratnatrayane pApa kahIe chIe. AhA..hA.! saMskRta TIkAmAM chelle che. mumukSu :- "jayasenAcAryadevanI TIkAmAM che. uttara :- hA, che ne ! badhI vAta thaI che, ghaNI vAta thaI gaI. A to 19mI vAra cAle che, A to 19mI vAra vaMcAya che. aDhAra vAra to vaMcAya gayuM che. A pahelethI TheTha sudhI AkhuM aDhAra vAra vaMcAya gayuM che. pAchuM ogaNIsamI vAra (cAle che). AhA..hA...! I Avaze tyAre lezuM. samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che." A to svarUpa jaNAvyuM. ene pragaTeluM che ema nahi. "jJAnanuM samyakatvarUpa pariNamana...." ema joIe. trikALI bhagavAnaAtmA saccidAnaMda zuddha prabhu ! tenuM samakitanuM pariNamana joIe. vastunuM svarUpa che tenuM pariNamana (joIe), zraddhAnuM samyak pariNamana joIe. te mithyAtvarUpa bhAvathI tirobhUta thAya che." jaDa mithyAtvakarma nimitta che paNa ahIMyAM mithyAtva bhAva - mela che. mithyAtvarUpI melathI DhaMkAI jAya che. eTale ke samyagdarzana thatuM nathI. AhA...hA...! jJAnanuM jJAnarUpa pariNamana. dekho ! jJAna eTale AtmA. enuM jJAnarUpa" eTale jJAna AtmArUpa pariNamana. zuddha svarUpanuM zuddharUpe pariNamana e jJAna, pariNamana. e ajJAnarUpa melathI tirobhUta thAya che. ajJAnarUpI melathI svarUpanuM ajJAna ane rAganuM jJAna, tenA taraphanA lakSathI evA ajJAnabhAvathI te jJAnanuM jJAna - svarUpanuM jJAna te tirobhUta thaI jAya che. AhAhA...! ekaluM rAga ane nimittanuM jJAna karavA jAya che tyAre je AtmAnuM jJAna che. te tyAM tirobhUta thaI jAya che ema kahe che. AhAhA...! sAme pustaka che ne ? kyA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 samayasAra siddhi-6 zabdano artha thAya che ? AhA..hA...! mArga bahu jhINo che, bApA ! A...hA...! A kaMI 'haLadaranA gAMThIye gAMdhI' thavAya evuM nathI. gaMbhI2 cIja che. prabhuno vItarAgamArga bahu gaMbhIra che. A..hA...! 'ane jJAnanuM cAritrarUpa pariNamana...' bhASA juone cokhkhI lIdhI ! jJAna eTale AtmA, enuM cAritra eTale vItarAga cAritra zuddha upayogarUpI dharma, enuM pariNamana. 'kaSAyakarmathI tirobhUta thAya che.' e pariNamana thatuM nathI. puNya ane pApanA bhAva thatAM vItarAgI cAritra che te thatuM nathI tethI te DhaMkAI gayuM ema kahe che. AhA..hA...! A kAMI kathA vArtA nathI, bApA ! (A to) traNalokanA nAtha sarvajJadevanI vANI che. saMto e vANI kahe che. kuMdakuMdAcAryadeva', "amRtacaMdrAcAryadeva'digaMbara saMto... AhA..hA...! bhagavAnanI vANIthI kahe che. 'baMdha adhikAra'mAM Ave che ne ! bhagavAna Ama kahe che, lyo ! pote kahe che ema nahi kahetA jinavaradeva Ama kahe che (ema kahe che). pote kahe I satya che. muni che. paNa jinava2deva Ama kahe che ke, 52ne jIvADI zakuM e mAnyatA te mithyAtva che. AhA..hA...! ema jinavaradeva kahe che. pa2nI dayA pALI zakuM, tane AkaruM lAge to prabhu ! kahuM chuM ke, e to jinavaradeva kahe che. AhA...hA...! tuM paranI dayA pALI zakato to nathI paNa paranI dayAno bhAva, rAga thAya... A..hA..hA...! e paNa svarUpanI hiMsA thAya che. vItarAgabhAva thatAM vItarAgabhAva svarUpamAM rAga thatAM paryAyanI vItarAgatAno hrAsa thAya che ema jinavaradeva kahe che prabhu ! tane AkaruM lAgatuM hoya to. A..hA..hA..! are...! kyAM jAvuM ? AhA..hA...! 'jJAnanuM...' eTale AtmAnuM cAritrarUpa pariNamana...' pariNamana - paryAya levI che ne ahIMyAM ! e thavA detuM nathI ema kahe che. kaSAyarUpI karma (eTale) puNya ane pApanA bhAva, e badhA kaSAya che, acAritra che. I acAritrathI cAritra tirobhUta thAya che. AhA..hA...! e jo dayA, dAna, vratanA pariNAmanA premamAM gayo to tyAM cAritra che te thatuM nathI, DhaMkAI jAya che. e acAritra UbhuM thayuM. AhA..hA...! mahAvratanA pariNAmamAM gayo, (tenA) premamAM tyAM gayo... AhA..hA...! to tyAM e acAritra UbhuM thAya che, tyAM cAritra DhaMkAI jAya che. AvI vAtuM che. jayaMtIbhAI ! kyAMya na maLe, sAMbhaLavA maLe evuM nathI. AhA..hA...! AhA..hA...! e rIte mokSanA kAraNabhAvone... joyuM ? mokSanA kAraNabhAvo (rUpa) paryAyane 'karma tirobhUta karatuM...' e puNya ane pApano bhAva, mithyAtvAdi DhAMkI detuM (hovAthI) teno niSedha karavAmAM Avyo che.' mATe teno niSedha karavAmAM Avyo che. I darzana-jJAna-cAritra je mokSanuM kA2Na che tene vyavahAra ratnatrayanA rAgAdi bhAva e mArA ane e mane lAbhadAyaka (che), evo je mithyAtva bhAva e cAritra thavA detuM nathI, darzana thavA detuM nathI, jJAna (thavA detuM
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 gAthA 157 thI 159 nathI) mATe teno niSedha karyo che. samajANuM kAMI ? e puNya pariNAma mArA, evI mAnyatA. puNya pariNAma uparanuM ekaluM jJAna ane puNya pariNAmanI ramaNatA e traNe, prabhu ! AtmAnuM samakita, jJAna ane cAritra thavA detuM nathI. mATe teno ame niSedha karyo che. AhAhA...! AvI vAta kyAM che ? teno niSedha karavAmAM Avyo che." lyo ! have karma pote baMdhasvarUpa che enI eka gAthA che. puNya ane pApano bhAva e mAro, e mithyAtvabhAva, enuM jJAna te ajJAna ane enuM AcaraNa te acAritra. e traNe mokSanA mArgane DhAMkanAruM hovAthI eno ame niSedha karyo che. AhAhA! have kahe che ke, I pote puNya-pApano bhAva e mAro evo mithyAtvabhAva ane puNya-pApa bhAva e pote karmasvarUpa che, e baMdhasvarUpa che ema kahe che). e to baMdhasvarUpa ja che. bhagavAna AtmA abaMdhasvarUpa che. AhA..hA..! "no pati bappA gavaddhapuchuM Ave che ne ! 14 ane 15 gAthA. e abaddhasvarUpa je bhagavAna AtmA ! emAM puNya ane pApa bhAva e baMdhasvarUpa che. e puNya ane pApano bhAva, karma eTale kArya, e baMdhasvarUpa che. AhA..hA..! svayaM baMdhasvarUpa che. varasAda Ave che. varasAda to kharekhara A che. AtmAne zarIra ja nathI to gati kyAMthI maLe ! anaMtaguNano piMDa AtmA, kramasara thatAM pariNAmano jJAtA-daSTa che, kartA nathI. 320 gAthAnI jayasenAcAryanI TIkAmAM lIdhuM che ke dhruvadravya mokSamArgano ke mokSano paNa kartA nathI. dhruva paryAyano kartA nathI e batAvavuM che. paryAya paryAyanI kartA che. rAjakoTamAM A vyAkhyAna bahu thayA. A to zAMtinI vAta che. Ama ne Ama moTI moTI vidvattAnI vAto kare ane lAkho mANasa rAjI thaI jAya evI A vAta nathI. A to saMsArano aMta ane mokSanI zarUAta thAya evI vAta che. e paNa dravyamAM nathI ema kahe che. kAMI paNa pariNamana huM karuM... e dravyanuM kArya nathI. dravyanuM bhAna thatAM zuddha pariNamana svayaM thAya che. rAga Ave che tenuM paNa jJAna thAya che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma navembara-2006
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 samayasAra siddhi-6 hhhhhhhh C gAthA-16, 2 atha karmaNaH svayaM bandhatvaM sAdhayati - so savvaNANadarisI kammaraeNa nniyennaavcchnnnno| saMsArasamAvaNNo Na vijANadi savvado savvaM / / 160 / / sa sarvajJAnadarzI karmarajasA nijenAvacchannaH / saMsArasamApanno na vijAnAti sarvataH sarvam / / 160 / / yataH svayameva jJAnatayA vizvasAmAnyavizeSajJAnazIlamapi jJAnamanAdisvarupuruSAparAdhapravartamAnakarmamalAvacchannatvAdeva bandhAvasthAyAM sarvataH sarvamapyAtmAnamavijAnadajJAnabhAvenaivedamevamavatiSThate; tato niyataM svayameva kamaiMva bandhaH / ataH svayaM bandhatvAt karma prtissiddhm| have, karma pote ja baMdhasvarUpa che ema siddha kare che - te sarvajJAnI-darzI paNa nija karmaraja-AcchAdane, saMsAraprApta na jANato te sarva rIte sarvane. 160. gAthArtha - (1) te AtmA (sarvajJAna (svabhAvathI) sarvane jANanAro tathA dekhanAro che topaNa (nijhena rana) potAnA karmamaLathI (vachanna:) kharaDAyo-vyApta thayo-thako (kaMsArAmApa) saMsArane vyApta thayelo te (sarvata:) sarva prakAre (sarva) sarvane na vinAnAti) jANato nathI. TikA :- je pote ja jJAna hovAne lIdhe vizvane -sarva padArthone) sAmAnya vizeSapaNe jANavAnA svabhAvavALuM che evuM jJAna arthAta Atmadravya, anAdi kALathI potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravartatA evA karma maLa vaDe lepAyuM - vyApta thayuM - hovAthI ja, baMdha-avasthAmAM sarva prakAre saMpUrNa evA potAne arthAt sarva prakAre sarva zeyone jANanArA evA potAne nahi jANatuM tharka, A pramANe pratyakSa ajJAnabhAve -ajJAnadazAmAM) varte che; tethI e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. mATe, pote baMdhasvarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM bhAvArtha :- ahIM paNa "jJAna" zabdathI AtmA samajavo. jJAna arthAtu Atmadravya
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 160 143 svabhAvathI to sarvane dekhanAruM tathA jANanAruM che paraMtu anAdithI pote aparAdhI hovAthI karma vaDe AcchAdita che, ane tethI potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI; e rIte ajJAnadazAmAM varte che. A pramANe kevaLajJAnasvarUpa athavA muktasvarUpa AtmA karma vaDe lipta hovAthI ajJAnarUpa athavA baddharUpa varte che, mATe e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. tethI karmano niSedha karavAmAM Avyo che. gAthA 160 upara pravacana baMdhasvarUpa che ema siddha kare che -' 160 (gAthA). A..hA. hukamacaMdajI zeTha AvyA tyAre e adhikAra cAlyo hato. so savvaNANadarisI kammaraeNa nniyennaavcchnnnno| saMsArasamAvaNNo Na vijANadi savvado savvaM / / 160 / / te sarvajJAnI-darzI paNa nija karmaraja-AcchAdane, saMsAraprApta na jANato te sarva rIte sarvane. 160. te sarvajJAnI-darzI paNa bhagavAna pote sarvajJAna, sarvadarzI che. A...hA...! AhA..hA..! koIpaNa cIja parane mAranAro nathI tema parathI potAmAM thAya evo thanAra nathI. e to sarvajJa, sarvadarzI svabhAvI prabhu che. A..hA...! "te sarvajJAnI-darzI paNa nija karmaraja-AcchAdane juo ! ahIM raja' (zabda) mUkyo che, chatAM puruSArtha leze. "karmaraja' zabda che. te di ahIM 'jIvaNadhara'ne I hatA. A...hA...! juo ! A "karmaraja' (zabda) che eno artha karaze - puruSArtha. eno UMdho puruSArtha che. "saMsAprApta na jANato te sarva rIte sarvane." A..hA..hA..! gAthA...! je pote ja jJAna hovAne lIdhe." bhagavAna to jJAnasvarUpa che. jema AMkha jJAnasvarUpa che, ema bIjA badhAne tethI jANanAra che. koIne racanAra ane koIne toDanAra, koInI paryAyano utpAda karanAra, koInI paryAyano vyaya karanAra AMkha nathI. ema bhagavAna jJAnasvarUpa che e potA sivAya paranI koI paryAyano utpAda karanAra ane koI paryAyano vyaya karanAra AtmA nathI. AhA..hA....! - je pote ja jJAna hovAne lIdhe..." e jANanAra jANanAra... jANanAra caMdramA, jinacaMdra prabhu ! AhA...hA...! vItarAgI jJAnasvarUpI zItaLa prabhuAtmA ! pote ja jJAna hovAne lIdhe vizvane eTale -sarva padArthone sarva padArtha. "sAmAnya-vizeSapaNe jANavAnA svabhAvavALuM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 samayasAra siddhi-6 che.' bhagavAnaAtmA ekalo jJAna ne darzana svabhAva, eno e trikALI svabhAva che. ethI te 525dArthane jANavA-dekhavAnA svabhAvavALo che. A..hA...! e sAmAnya eTale darzanathI ane vizeSa eTale zAna. jANavA-dekhavAnA svabhAvavALuM che. 'evuM jJAna arthAt Atmadravya,...' ema. mULa to dravya levuM che ne A ! evuM je Atmadravya, anAdi kALathI...' dekho ! pelo 'karmaraja" zabda hato ne ! karmaja AcchAdane' karmanI rajathI DhaMkAyela che. eno 'amRtacaMdrAcAryadeve' artha karyo. e potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravartatA...' 'jIvaNadhara' zeTha hatA te di' A artha karyo hato. e lokone karma kADhavuM (hatuM). saune karma, karma, karma naDe ne karmane laIne vikAra thAya). jainamAM karma garI gayuM. bIjAmAM Izvara kartA garI gayo. (tyAM) Izvara kartA (ane) Ane jaDakarmano kartA. pelAne caitanyakartA. AhA..hA...! jyAM hoya tyAM karma kartA, karma kartA... rAga thAya to karmane laIne thAya, dveSa thAya (e) karmane laIne, viSayavAsanA karmane laIne thAya... elA jaDane laIne tArAmAM vikAra thAya, A tuM zuM kahe che ? pelo Izvara kartA kahe, tuM tArA bhAvano tArA jaDa karmane kartA kahe. AhA..hA...! mUDha che. AhA..hA...! DhaMDhero navo pITyo Ape ! mumukSu : uttara H- A che. eTaluM zAMtithI kahyuM. keTalA varSa thayA ? cosaTha ! cosaTha varSa thayA. (saMvata) 1971thI 'lAThImAM DhaMDhero pITyo hato. bapore eka kalAka vAMcavuM paDatuM. (tyAre kahyuM hatuM), karmane laIne vikA2 thAya e vAta che nahi. 'bhagavatI' vAMcato hato, 'bhagavatI' ! enuM trIjuM adhyayana AvyuM hatuM. emAM saMzayano adhikAra Avyo hato. emAMthI kADhyuM hatuM. te di' to A 'samayasAre' hAtha(mAM) kyAM hatuM ? 'samayasAra' to (saMvata) 1978mAM maLyuM. ene kahIne baporanA vyAkhyAnamAM mUkayuM hatuM. karmane laIne, jJAnAvaraNIyane laIne jJAna DhaMkAya, darzanamohanIyane laIne mithyAtva thAya e vAta zAstramAM nathI, kIdhuM. e karma jaDa che, prabhu ! tuM tArI bhUla kare cho e tane nukasAnakartA che. AhA..hA..! ahIM pAThamAM 'karmaraja' zabda che. 'amRtacaMdrAcAryadeve' artha karyo - potAnA puruSArthanA aparAdhathI' jJAnAvaraNIyane laIne jJAna DhaMkAya ema nahi. AhA..hA...! tArA puruSArthanI UlaTAI che, prabhu ! tane khabara nathI. tuM bhagavAnane bhUlyo, bhUlane laIne rakhaDe (cho) ane e bhUla tArI e (che)... 'zrImad'mAM Ave che ke, 52ne potAnuM mAnavuM, pote potAne bhulI javuM. AhA..hA...! joyuM ? pAThamAM zuM hatuM ? "mmaraNa" che ne ? bIjuM pada 'mmaraNA' karmarUpI 24. artha karyo ke, potAno aparAdha. e karma eTale bhAva vikArI pariNAma e karmaraja. AhA..hA...! jaDa bicArA zuM kare ? karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI, agni sahe ghanaghAta loha kI saMgati pAI" ekalI agnine koI ghaNa na mAre. paNa e agni jo =
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 160 145 loDhAmAM garI.. A lohanA pATA thAya che ne ? A peDAnA pATA, gADAnA. UnI thAya ema ghaNa paDe. ema bhagavAnaAtmA ekalo jJAtAdRSTA rahe ene duHkha nahi hoya, paNa e rAga ne puNya ne pApamAM ghUsI jAya che, e mArA che (ema je mAne che. ene duHkhanA ghaNa paDe che, bApA! AhA..hA...! "aSTapAhuDamAM tyAM sudhI lIdhuM che paisAvALAne mATe ke, tuM vartamAna duHkhI cho, hoM ! ema lIdhuM che. vartamAna tuM duHkhI cho, duHkhI. bhUtakALamAM thaI gayo e nahi, paNa tuM vartamAna duHkhI cho. AtmAnuM jJAna nathI, AtmA koNa che enuM bhAna nathI. vartamAna tuM duHkhI cho. AhA..hA...! e duHkhanA pariNAma mithyAtva, ajJAna, rAga-dveSa, e pariNAma teM karyA che. tArA aparAdhane laIne tArAmAM thayA che. karmane laIne thayA che ema nathI. AhAhA...! AvI vAtuM have. ene na bese ne (eTale) bicArA virodha kare (ke), A to bilakula karmathI kaMI thAya nahi (ema ja kahe che). jainadarzana to kahe, karmakartA ne karmano bhoktA. 'uttarAdhyayana'nA vIsamA adhyayanamAM Ave che. "apAkartA vivartAya" anAthI muninA adhikAratamAM Ave che). bApu ! I kartA koNa ? kIdhuM. potAnA azuddha pariNAmano karyA. ethI karma nimitta (dekhIne) kIdhuM ke, e kartA (che). e to Aropa daIne kartA kIdho che. A..hA.! jaDane aDato nathI, prabhu ! ane caitanya pote jaDane aDato nathI. have aDyA vinA ekabIjAnA bhAva bIjo kare, prabhu ! A zuM che ? A.hA...hA...! AvI vAta che. "vizvane..." pote ja jJAna ne jJAnasvarUpa ne darzanasvarUpa (che). jJAnanI pradhAnatAthI kahyuM ne ! paNa jJAnasvarUpa, darzanasvarUpa jJAtA-dRSTA. tyAM jJAtA-draSTA lIdhA che ne ? 69-70 (gAthAmAM). 69-70 (gAthAmAM) jJAtA-draSTA (lIdho che). jJAtA-dRSTAnI avasthA udAsIna thavI joIe teno tyAga karIne e rAgano kartA thAya che. AhAhA...! ahIMyAM kahe che ke, jJAna - AtmA je vizvane jANavAnA svabhAvavALuM (che). "jANavAnA svabhAvavALuM che." jJAna eTale AtmA. "evuM jJAna arthAtu Atmadravya anAdi kALathI." nigodamAM paNa potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravaryo che. AhA..hA...! nigodamAM karmanuM jora che ane ahIM manuSya thayo tyAre karmanuM jora kAMI ochuM che mATe ahIM (jJAnano) ughADa thayo che ema nathI. AhAhA...! anAdi kALathI..." jyAre nigodamAM hato tyAre. anaMta kALe to trasa thayo che, prabhu ! emAMthI iyaLa ne kIDoya anaMta kALe thayo. emAMthI anaMta kALe manuSyapaNuM maLyuM che. A.hA! emAM jainakuLa maLyuM ne jenanI vANI maLI tyAM sudhI prabhu ! tuM Avyo cho ne ! saba avasara A gayA hai. AhA..! AhA..hA..! vivAhamAM gAya che. pAcho nahi phare re, nANAno baLano vaLiyo' ema kAMIka gAya
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 samayasAra siddhi-6 che. I to meM sAMbhaLeluM eTale yAda che). vara toraNathI pAcho nahi phare. kema? (ke), nANAno baLiyo vara che. nANuM eTale paisAnA baLano baLiyo che. vivAhamAM gAya, vivAhamAM. ema AnaMda ane jJAnano baLiyo AtmA, e pAcho nahi phare. have saMsAramAM nahi jAya. AhAhA...! toraNe Avyo.." ema kAMIka che kharuM, sAMbhaLyuM che. khuzAlabhAInA lagnamAM to huM Ama judo rahyo, paNa "kuMvarajIbhAIno ratha nIkaLyo hato. enA A bIjA lagna thayA, A bIjA lagnanA chokarA che. te dihuM tyAM apAsarAmAM hato. (saMvata) 1972 ! rathamAM nIkaLyo ema tyAM aMdara bolatA hatA. 'nANAno baLiyo pAcho toraNathI nahi phare evuM kAMIka che, bAyuM gAya che. AhA..hA..! ema AnaMda ne jJAnano baLiyo prabhu ! e have pAcho nahi phare. e ApaNe 92 gAthAmAM AvI gayuM che. bapore ! Agamakauzalya ane AtmajJAna vaDe mithyAtva dRSTi haNAya gaI che. te amane have pharIne thavAnI nathI. A..hA...hA..! A te saMtano pokAra ! A saMta kahevAya, bApu ! A..hA...hA..hA..! zAMti pamADe tene saMta kahIe, tenA dAsAnudAsa thaIne rahIe. AhA..hA...! e Atmadravya anAdi kALathI." anAdi kALathI. nigodathI mAMDIne hoM ! koI ema kahe ke, nA, nA. tyAM karmanuM jora che mATe tyAM rahI gayo che, ema nathI. ghaNA ema kahe che ke, nigodamAM che to karmanuM jora che. pachI have bahAra Avyo hato) karmanuM jora ghaTI gayuM. "kacchavI kama baLiyo, kacchavI jIvo baLiyo' 'ibdopadezamAM Ave che. TIkAmAM Ave che. tyAM A nAkhe - koIvAra karmanuM jora che ane koIvAra jIvanuM jora che. e prabhAzaMkara paTaNI ahIM bolyo hato. divAna ! "bhAvanagaranA divAna hatA ne ! prabhAzaMkara paTaNI' ! vyAkhyAnamAM AvyA hatA. (saMvata) 1993nI sAlanI vAta che. 1993 ! keTalA thayA ? betAlIsa varSa thaI gayA. I ema bolyo hato. moTo divAna ! Ubho thaIne bolyo hato (ke), koIvAra karmanuM jora che ane koIvAra AtmAnuM jora che. vyAkhyAna sAMbhaLIne pachI (A bolyA). are...! kIdhuM, A to badhuM UMdhuM mAryuM ! prabhAzaMkara paTaNI divAna hatA ne ! ahIM kahe che ke, potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravartatA evA karmamaLa vaDe..." joyuM ? e UMdho puruSArtha (che) e karmamaLa che. AhA...hA.! karma jaDa che, ajIva che ene to koI di aDyo nathI. eka dravya potAnA guNa-paryAya sivAya paranI paryAyane kadI traNakALamAM aDavuM nathI. AhAhA...! potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravartatA evA karmamaLa vaDe lepAyuM -vyApta thayuM..." AhA..hA...! hovAthI ja, baMdhaavasthAmAM paheluM kIdhuM ne ! "vizvane (sarva padArthone)..." jANavA-dekhavAno svabhAva che evuM Atmadravya che. vastu to evI che paNa baMdhaavasthAmAM sarva prakAre saMpUrNa evA potAne arthAt sarva prakAre sarva zeyone jANanArA evA potAne
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 160 147. nahi jANatuM thayuM. AhA...hA....! "sarva prakAre saMpUrNa evA potAne arthAt sarva prakAre sarva zeyone jANanArA evA potAne nahi jANatuM thakuM." e to sarvane jANanAra-dekhanAruM che tene nahi jANato thako. A.hA...! e potAnA aparAdhane laIne che, karmane laIne che ema nathI. baMdha avasthAmAM potAnA aparAdhathI pravartatA melanI dazAmAM. AhAhA..! "sarva prakAre saMpUrNa evA potAne..." pote AtmA sarva prakAre ane saMpUrNa evo potAne. "sarva prakAre sarva zeyone jANanAro evA potAne nahi jANatuM thayuM." AhAhA...! "A pramANe pratyakSa ajJAnabhAve (-ajJAnadazAmAM) varte che. pote potAne kAraNe varte che). tethI e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che." e bhAvakarma - puNya-pApAdi e badhuM baMdhasvarUpa che. mATe, pote baMdhasvarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che.' lyo, vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 238 gAthA-160 thI 163 somavAra, jeTha suda 3, tA. 28-05-1979 'samayasAra' 160 gAthAno bhAvArtha. zuM kahe che ? "ahIM paNa "jJAna" zabdathI AtmA samajavo." jJAnanuM kahyuM ne ? jJAnanuM samakita, jJAnanuM jJAna, jJAnanuM cAritra. "ahIM paNa "jJAna" eTale "AtmA." trikALI dravya svabhAva te AtmA. "jJAna arthAt Atmadravya svabhAvathI to sarva dekhanAruM..." pAThamAM che ne I ? "sabUUITM' eno svabhAva to saMpUrNa potAne jANe tyAre e vizvane jANe evo eno svabhAva che. pote jJAyaka caitanya svarUpa che. e sarvane potAnA svarUpane sarvane jANavuM, e jANe tyAre sarvane parane paNa jANavuM emAM AvI jAya che. A..hA...! e "Atmadravya..." vastu "svabhAvathI to sarvane dekhanAruM tathA jANanAruM che." eTale ahIM sarvane dekhanAra-jANanAra (che) ema kahIne eno svabhAva sarvane jANavuM-dekhavuM e svarUpa che ema kahevuM che). A dehamAM prabhuAtmA birAje che) eno svabhAva to saMpUrNa sarvane badhAne dekhavuM-jANavuM evo eno svabhAva che. jJAtA-daSTA pUrNapaNe thAya e to eno svabhAva che. AhA..hA...! koInuM kare e vAta ahIM che nahi. ahIMyAM to kahe che ke, anAdi kALathI pote aparAdhI hovAthI..." e zubhabhAva dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA zubhabhAva e mArA che evI mAnyatA (je kare che, te aparAdhI che. AhA..hA..! e mithyASTi svarUpano aparAdhI che. A..hA..! svarUpamAM e puNya-pApanA bhAva emAM nathI ane enA nathI. emAM nathI, enA nathI. e to paryAyamAM pugalanA nimittanA lakSe utpanna thatA hovAthI tene pugalasvabhAvI lIdhA che. AhA..hA...! bahu kAma
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 samayasAra siddhi-6. (AkaruM). ahIMyAM (kahe che ke, anAdi kALathI pote potAno aparAdhI hovAthI. karmane laIne nahi. sarvane jANanAra-dekhanAra eno svabhAva hovA chatAM potAnA aparAdhathI pote ja alpajJapaNAM rAgAdimAM rahI ane A ja mAruM svarUpa che ema mAne che. e potAno aparAdha che. AhAhA.! pAThamAM "kamaraja' (zabda hato). "karmaraja-AcchAdane (ema che. eno artha AcAryo karyo ke, potAno aparAdha che. karmaraja kahetAM potAnuM svarUpa je cidAnaMda, jJAnAnaMda (che) ene na jANatAM e rAgane ane puNyane jANavAmAM rokAya gayo e eno aparAdha che. AhAhA..! e puNya pariNAmanA karavApaNAmAM rokANo ane puNya pariNAmamAM jANavAmAM rokANo e eno aparAdha che. ema kahe che. A..hA....! AvI vAtuM have ! tethI anAdithI pote aparAdhI hovAthI karma vaDe AcchAdita che..." kharekhara e puNya ane pApanA bhAva e mArA (che ema mAne cheene laIne e DhaMkAI gayo che. svarUpa enuM DhaMkAI gayuM che. e svarUpamAM nathI ane enI jAta nathI. chatAM e puNya ane pApanA bhAva potAnA mAnI ane svarUpanuM ajJAna karI ane potAnA aparAdhathI ja pote DhaMkAI gayo che. AhA..hA....! aparAdhI hovAthI karma" eTale puNya-pApanA bhAva. e vaDe DhaMkAI gayo che. eTale ? ene potAnuM svarUpa zuddha che te jovuM joIe, te jANavuM joIe, te dekhavuM joIe ema na karatAM e puNyanA pariNAma, pApanA bhAvane eTalAmAM jANavAmAM rokANo e eno aparAdha che. sarvane jANanAra-dekhanAra e rAgane jANavA rokANo e eno aparAdha che. AhA...hA...! Avo mArga ! vItarAgadeva jinezvaradeva sarvajJanI vANI A che. saMto e prabhunI vANI tarIke batAve che. AhA...! prabhu ! tuM sarvane jANanAra-dekhanAra cho ne ! e sarvane jANanAra-dekhanAra upara tArI dRSTi nathI ethI puNya ane pApanA pariNAma je baMdhasvarUpa che tene jANavAmAM rokAI gayo). abaMdha svarUpa to sarvane jANanAra-dekhanAra (che) e abaddha svarUpa che. paNa tenA upara tArI dRSTi nahi hovAthI puNya ane pApanA zubha-azubha bhAva tene ja, eTalAne ja joya karIne jJAnamAM tyAM rokAI gayo. AhA..hA..! eTalA ja zeyanuM jJAna karIne rokANo. nahitara sarvane jANe. potAnuM svarUpa saMpUrNa jANe to sarva zeyane jANe. samajANuM kAMI ? A.hA..! jhINI vAta che, bhAI ! AtmA pote caitanya svabhAva sarvane jANavA-dekhavAno ja eno svabhAva che. paNa e kyAre ? ke, pote potAne jove ane jANe tyAre te svabhAva jANavA-dekhavAno che ema enA anubhavamAM Ave. paNa tenA upara to anAdithI najara nathI. enI najaruM vartamAna dayA ne vrata ne bhakti ne pUjA karuM chuM, evo je vikArIbhAva (che), eTalAne zeya banAvI ane
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA160 149 jJAnano viSaya eTalo che ane jJAna evaDuM che... AhA..hA...! (ema mAnyuM) e eno aparAdha che. samajAya che kAMI ? AhA..hA...! bApu ! mArga bahu jhINo che, bhAI ! AhA..hA...! jinezvaradevano mArga bahu sUkSma che. atyAre to bahAranI sthULa vAtuMmAM badhA rokAI gayA. A vrata karyA ne tapa karyAM ne apavAsa karyAM ne bhaktiyuM karI ne pUjA karI ne jAtrA karI. A..hA...! e to badhI rAganI kriyA (che). (eTaluM ja) jJeya (che) ema jANIne tyAM eTalAmAM jJAna rokAI gayuM. AhA..hA...! e eno potAno aparAdha che, karmane laIne nahi. karme ene tyAM rAgamAM rokaco che ema nahi. ekalA puNya-pApanA bhAvamAM jJAna rokANuM che e karmane laIne che, jJAnAvaraNIya karmane laIne te jJAna tyAM rokAI gayuM ema nahi. sarvane jANanA2-dekhanAra prabhu ! pATha evo lIdho che ne ! juo ne ! 'savvabALarasI' A..hA...! e to sarvane jANavuM-dekhavuM e enuM svarUpa che. e svabhAva upa2 naja2 na rAkhatAM anAdithI te prabhu sarvane jANanAra-dekhanAra, sarvane jANanA2-dekhanAra evo svabhAva, enI upara najaruM na karatAM, vartamAna pUratA puNya ane pApanA bhAva (thAya che) temAM mAruM A kartavya che ane e huM chuM, e mAruM AcaraNa che, ema tyAM rokANo e ja eno aparAdha che. samajAya che ? jhINI vAta che thoDI, paNa A to jhINA rahasya che. samayasAra' eTale bhagavAnanI vANI bahu UMDI ! e koI kathA-vArtA nathI. AhA..hA...! mumukSu :- akhaMDa pratibhAsa joIe ne ! uttara :- akhaMDa pratibhAsa joIe te nathI mATe khaMDamAM rokANo e eno aparAdha che. che abaddhasRSTa. e to AvI gayuM che ne paheluM ! muktasvarUpa che. AhA...hA...! abaddhasRSTa che. A..hA...! evo hovA chatAM ene.. ene.. ene jANato nathI. ene jANe to to e sarvajJa, sarvadarzI svabhAva che. ethI e rAgamAM rokAIne ene jANavA rokAya eTaluM (svarUpa) nathI. AhA..hA...! potAno bhagavAnaAtmAno svabhAva, badhA AtmA bhagavAnasvarUpa (che). eno svabhAva ja badhuM pUrNa potAne jANavuM ane pUrNa potAne jANe ethI 52 jANavAmAM emAM AvI jAya che. samajAya che kAMI ? potAnA aparAdhathI AcchAdita che, DhaMkAI gayelo che. A..hA...! ane tethI potAnA saMpUrNa svarUpane...' joyuM ? ane tethI te potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI;...' Ama lIdhuM. bhagavAnaAtmA saMpUrNa enuM svarUpa to jANavuM-dekhavuM che. e jANavuM-dekhavuM enuM svarUpa che ene e jANato nathI. anAdithI dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrA AdinA bhAva - rAga, ene jANavAmAM rokAya gayo. ene jANavAno svabhAva to potAmAM potAnuM pUrNa svarUpa che tene jANavAno svabhAva che. ane e pUrNane jANatA bIjA badhA jANavAmAM AvI jAya che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 samayasAra siddhi-6 paNa ema na jANatAM... AhA..hA...! e zubha ane azubha bhAva, puNya ane pApanA bhAva, emAM rokAIne, teTalAne zeya banAvIne, teTaluM ja jJAna mAruM, ene jANanAruM jJAna teTalo huM.... AhAhA..! ane e rAga che e mAruM svarUpa che, e rAga mAruM kartavya che ema potAnA aparAdhathI tyAM rokAya gayelo che. AhAhA...! AkarI vAta che, bApu ! vItarAgamArga (bahu jhINo). zuM kahyuM ? juo ! 'tethI potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI." ema kIdhuM ne ? AhA...hA...! e rAga - puNya, dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva, e puNya che, rAga che. ene jANavAmAM rokANuM ane e mArA che ema mAnIne tyAM rokANo. AhAhA....! tethI potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI. AhA..hA...! have vAta AvI pakaDavI kyAre ? vADAbaMdhI bAMdhIne emAM) paDI, jiMdagI cAlI jAya che. A..hA...! bhagavAna traNalokano nAtha jinezvaradeva ema kahe ke, prabhu ! tuM to sarvane tArA pUrNa svarUpane jANanAro cho ne ! e saMpUrNane jANanAro cho eTale sarva vizvane jANanAro che, ema. AhAhA..! vizvamAM pote ane para beya AvI gayA ne ! AhAhA...! e bhagavAnaAtmA aMdara caitanya sarvajJasvarUpI che. sarvadarzI, sarvajJa kahyuM ne? pAThamAM ema AvyuM ne ? "sabU gALavarilI' e sarvajJa ane sarvadarzI teno svabhAva che. bhagavAna sarvajJa ane sarvadarzI paramAtmA arihaMta thayA e kyAMthI thayA ? e dizA) kaMI bahArathI Ave che ? AhAhA.! e sarvajJa, sarvadarzI enI zakti, enuM sattva, eno svabhAva che. AhAhA...! ene saMpUrNapaNe, je potAnuM svarUpa che tene jANavuM joIe... AhAhA...! e potAnA saMpUrNa svarUpane jANato nathI. ene jANavuM joIe, ene jANato nathI. AhA...hA.! samajAya che kAMI ? jhINI vAta che, prabhu ! vItarAga paramezvara ! eno hukama, enI AjJA koI judI jAtanI che. atyAre to badhI gaDabaDa gaDabaDa (cAle che). Akho rasto UMdhI lAIne caDI gayo che. AhA! kahyuM? e sarvane dekhanAruM, jANanAruMno artha - potAnA saMpUrNa svarUpane jANavuMdekhavuM e enuM svarUpa che. AhAhA..! ene na jotAM, e puNya ne pApanA, dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodhanA bhAva thAya, tyAM jJAnanI paryAyane rokI, vastu to vastu che, (paNa) paryAyane tyAM rokI. AhAhA...! mumukSu - potAnA bhagavAnane jovAnI vidhi Ape batAvI. uttara :- A che. bhagavAna traNalokano nAtha pokAra kare che ! A.hA..hA..! sImaMdharasvAmI bhagavAna mahAvidehamAM birAje che. enI A vANI che. AhA..hA....! prabhu birAje che. pAMcaso dhanuSano deha che, koDa pUrvanuM AyuSya che. vIsamA "munisuvrata bhagavAnanA vADAmAMthI pote kevaLajJAna pAmyA che. te kALe tyAM kevaLajJAna pAmyA che. abajo varSathI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA160 151 che ane hajI abajo varSa rahevAnA che. AvatI covIzInA teramA tIrthaMkara ahIM thaze tyAre te arihaMtapada chUTIne siddhapada thaze. atyAre Namo arihaMtANaMmAM che. mahAvI2' Adi paramAtmA Namo siddhANaMmAM che. atyAre Namo arihaMtANamamAM nathI. ahIM hatA tyAre arahaMtANamamAM hatA. atyAre prabhu Namo siddhANaMmAM che. AhA..hA...! arihaMta bhagavAna birAje che e atyAre siddhapadamAM nathI, atyAre e arihaMtapadamAM che. cAra karma bAkI, cAra karma chedyA. kevaLajJAna thayuM paNa hajI cAra aghAtikarma bAkI che. AhA..hA...! e bhagavAna pAse 'kuMdakuMdAcAryadeva' gayA. are......! (lokone) eya vizvAsa na Ave. pelAmAM vicAra Avyo che. vidyAnaMdajI' taraphathI 'samayasAra' (bahAra) paDyuM che ne ? 'samayasAra' ! Aje vaLI ko'ke tyAM mUkyuM hatuM. emAM e (-kuMdakuMdAcAryadeva') mahAvidehamAM gayA e vizvasanIya nathI ema (lakhyuM che). ara.........! AcAryoe kahyuM, "jayasenAcAryadeve' kahyuM. mahAmuni ! TIkAmAM (kahyuM che). jayasenAcAryadeva'nI TIkA che. paMcAstikAya'mAM, AmAM nahi. paMcAstikAya'nI TIkAmAM che ke, 'kuMdakuMdAcAryadeva' saMvata 49mAM nagna muni, digaMbara muni bhagavAna pAse gayA hatA. devasenAcAryadeva' (kahe che ke), bhagavAna pAse gayA hatA ane e jo tyAMthI Avo mArga na lAve to ame munipaNuM kayAMthI samajata ? AhA..hA....! are.....! ahIM to ema kahe che ke, potAno svabhAva to sarvane jANavuM-dekhavuM che ema chatAM potAno aparAdha eTale alpa jJAnane rAgamAM rokI, eNe tyAM mithyAtvano aparAdha karyo. AhA..hA...! e mithyAtvanA aparAdha vaDe karIne sarvane jANanAruM-dekhanAruM (svarUpa) te DhaMkAI gayuM che. A baMdhasvarUpanI vyAkhyA cAle che ne ! DhaMkAI gayuM che I pahelI traNa gAthAmAM AvyuM hatuM. A to (kahe che) baMdhasvarUpa ja che, puNya-pApa e baMdhasvarUpa che. tethI abaMdhasvarUpa evo bhagavAna sarvane jANanA2-dekhanArane na jANatA... AhA..hA...! potAnA aparAdhathI phakta e dayA, dAna, vrata, bhakti ane kAma, krodhanA zubhAzubhabhAvane jANIne ene thaI gayuM ke, jANe o..ho..ho...! ApaNe jANe ghaNuM jANyuM ! evo je mithyAtva bhAva, e baMdhabhAva che. e abaMdhabhAvathI viruddha bhAva che. baMdhabhAva tarIke, hoM ! mokSanA mArganA pariNAmathI viruddha bhAva (che ema) havenI traNa gAthAmAM Avaze. A to abaMdhathI viruddha bhAva baMdha che, eTalI vAta che. samajANuM kAMI ? pahelI traNa gAthAmAM ema AvyuM hatuM ke, bhagavAnaAtmAno je mokSamArga - AtmAnuM samyagdarzana-jJAna-cAritra, ene mithyAtvAdie DhAMkI dIdhuM che. ema AvyuM hatuM. ane AmAM ema AvyuM ke, bhagavAnaAtmA abaddha svarUpa sarvajJa sarvadarzI che chatAM rAgAdinA baMdhasvarUpamAM rokAI gayelo che. mATe e baMdhasvarUpa che, mATe e niSedha karavAmAM Ave che. cAhe to
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 samayasAra siddhi-6 dayA, dAna, vrata, bhaktinA, jAtrAnA pariNAma hoya paNa che e baMdhasvarUpa - rAga. AhA..hA...! AkaruM paDe bhAI ! mANasane bicArAne, zuM kare ? koI di' jiMdagImAM sAMbhaLyuM nathI ane e upadeza thato nathI. upadeza to A karo, A karo, A karo. pAlItANAnI jAtrA karo, giranAranI karo, 'samedazIkharanI karo, jAo ! paNa A traNalokano nAtha che enI to jAtrA ekavAra kara ! evI paranI jAtrAo to anaMtavAra karI. AhAhA..! bhagavAnaAtmA ! potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI;." A.hA..hA...! ema kahyuM, joyuM? "e rIte ajJAnadazAmAM varte che. potAnuM jANavuM-dekhavuM saMpUrNa svarUpa che tene jANato nathI. tethI te rAgane ekalAne jANavAmAM rokAIne ajJAnamAM varte che. A pramANe kevaLajJAnasvarUpa athavA muktasvarUpa AtmA..." joyuM ? A..hA..! ahIM I rAgAdi baMdhasvarUpa che ema kahyuM ne) ! ahIM muktasvarUpa che, A.hA..! ahIMyAM jJAnanI paryAya phakta rAgamAM rokANI che, tyAre enuM svarUpa kevaLajJAna, AkhuM kevaLajJAna che. AhAhA..! "zrImadde kahyuM che ke, samakita thatAM zraddhAmAM kevaLajJAna pragaTe che. Ama vastu hatI paNa ene zraddhAmAM na AvI tyAM sudhI zuM ? A..hA...hA...! samajANuM ? eka A savAla Avyo hato. amUrtanuM AvyuM ne? amUrtanuM ! karmanA chedavAthI pachI amUrtapaNuM pragaTe che. eno artha che ke, amUrtapaNe to che, paNa enI dRSTimAM na Ave tyAM sudhI e amUrtapaNe ene nathI. vyAkhyA evI Ave che ne ! amUrtanI vyAkhyA che AmAM, juo ! keTalAmo bola che e ? amUrta. ekavIsamAM AvyuM che, vIsa.. vIsa ! vIsa che. 'karmabaMdhanA abhAvathI vyakta karavAmAM AvatA, sahaja, spardhAdi zUnya -sparza, rasa, gaMdha ane varNathI rahita) evA AtmapradezosvarUpa amUrtazakti. eTale lIdhuM ke, amUrtazakti to che paNa enI pratItimAM AvI jAya tyAre ene mATe) amUrtazakti che). rAgathI bhinna paDI, baMdhathI bhinna paDI ane abaMdha jyAre zakti to amUrta che, tyAre tene amUrtazaktinI paryAyamAM pragaTatA thaI, ene A amUrta che ema jANavAmAM AvyuM. ajJAnIne to rAga ne puNya ne mUrta chuM ema anAdithI mAne che. AhAhA..! samajANuM kAMI ? AhA..hA...! ghaNuM gaMbhIra che. ahIM to karmanA abhAvathI vyakta karavAmAM AvatA, ema kahyuM ne ? "sahaja, sparzAdi zunya.. evA AtmapradezosvarUpa amUrtazakti. AhAhA... eTale ke jene aMdaramAM rAganI ekatA tUTIne svarUpanuM jJAna thayuM che tene amUrtazakti che (evI) ene pratIti thaI. AhAhA...! bhagavAna to trikALa amUrta ja che. bhagavAna to trikALa kAraNaparamAtmA che. paNa kAraNaparamAtmAnI dRSTi thayA vinA, A che, ene rAganI ekatA tUTIne svabhAvanI ekatA kare tyAre tene kAraNaparamAtmA che ema pratItamAM - dRSTimAM AvyuM. A.hA..! I to tribhovana vAriyAe prazna karyo hato ne ! ke, kAraNaparamAtmA che to to kArya
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA160 153 AvavuM joIe. badhA kA2Napa2mAtmA aMdara vastu bhagavAnasvarUpa che ane kArya to AvatuM nathI. AhA..hA...! ema prazna karyo hato. paNa bhAI ! kA2Napa2mAtmA che... bApu ! mArga prabhu ! (zuM kahIe) ? e kA2Napa2mAtmA pUrNa... pUrNa... pUrNa pUrNa... pUrNa. pUrNa... anaMta guNano piMDa pUrNa che. A..hA...! evI jene svasanmukha thaIne dRSTi thaI che ene kA2Na52mAtmA che, ene kAryasamakita thayA vinA rahe nahi. samajANuM kAMI ? are......! AvI vAtuM have ! jiMdagI cAlI jAya che. A..hA...! satyane bhagavAne kahyuM I satya eka ko2 paDyuM rahe che ane bahA2mAM khoTA DhasaraDA karI jiMdagI pUrI kare che). AhA..hA...! paramAtmA trilokanAtha jinezvaradevano pokAra che A, prabhu ! AhA..hA...! tuM cho to kA2Napa2mAtmA. paramANune kA2Napa2mANu kIdho che ne ! 'niyamasAra'mAM. AhA..hA...! paNa e vastu to che e trikALa AnaMdakaMda abaddha che, muktasvarUpa che. ahIM AvyuM ne ? "kevaLajJAnasvarUpa athavA muktasvarUpa AtmA...' che. che to evo e trikALa. vastune AvaraNa nathI, vastumAM viparItatA nathI, vastumAM uNapa nathI. AhA..hA...! paNa karma puNya ane pApanA bhAvamAM rokAyelo, enAthI lipta hovAthI. A..hA..hA...! e zubha ane azubha bhAva je malinabhAva che. cAhe to dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno, jAtrAno ho paNa e rAga milana che. rAgabhAva che I duniyAne khabara nathI. duniyA jANe (ke) A dharma che (ema mAne che). A..hA...! dharma to aMtara AnaMdasvarUpa bhagavAna ! ene rAgathI bhinna potAnuM pUrNa svarUpa che ema jyAre jANe ane mAne ne anubhave tyAre ene dharma thAya. AhA...hA...! ene ThekANe A dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrAnA pariNAmamAM jJAna rokAyeluM (rahe che) tethI te pUrNane jANatuM nathI. alpane jANavA rokAtA pUrNane jANatuM nathI e ja eno aparAdha che. AhA..hA...! have AvuM pakaDAya nahi pachI virodha kare. mumukSu :- barAbara sAMbhaLe, samaje nahi ne virodha karyA kare. uttara H- zuM kare ? bhAI ! 'jAmAM jitanI buddhi hai, itano kriye batAya, vAMko bUro na mAniye aura kahAM se lAya ?" kyAMthI lAvIe ? bhAI ! A..hA..hA...! mahAprabhu aMdara birAje che. traNe kALe caitanyadravya to nirAvaraNa paDyuM che. AhA..hA...! ene rAgamAM rokAyane AvaraNamAM e bhAvaAvaraNamAM nAkhI dIdhuM. paryAyamAM, paryAyamAM. e dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrA Adino bhAva rAga che. temAM rokAI gayo e muktasvarUpane eNe DhAMkI dIdhuM. kevaLajJAna svarUpa prabhu aMdara che eno eNe anAdara karyo che. AvI vAtuM che. duniyA pAgala mAne evuM che. are.....! AkhI vAta (phe2phA2 thaI gaI). AhA..hA....! mumukSu :- pahelA maMda kare pachI (zudghamAM AvI jAya). -
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 uttara :- maMda kare I ajJAna che. maMda che te karavuMya nathI. maMda che e rAga che, jhera che. ene kare pachI (dharma thAya e to) lasaNa khAya pachI kastUrIno DakAra Ave to A zubhabhAva kare to ene dharma thAya (enA jevI vAta che). bApu ! mAragaDA judA prabhu ! zuM karIe ? AhA..hA...! prabhunA bharatamAM viraha paDyA, bhagavAna birAje tyAM paNa vANIno viraha nahi. vANI to bhagavAnanI je che e vANI che. AhA..hA...! ahIM to saMpUrNa jANanAro e potAnA saMpUrNa (svarUpane) na jANatA apUrNa athavA viparIta paryAyane jANavAmAM rokANo e eno aparAdha che. AhA..hA...! e eno mithyAtvano aparAdha che. AhA..hA...! bahu AkarI vAta, bApA ! AhA..hA...! e pramANe kevaLajJAnasvarUpa athavA muktasvarUpa AtmA...' potAnA vikArI pariNAma 'vaDe lipta hovAthI...' AhA..hA...! lipta hovAthI (eTale) mithyAtva bhAvathI DhaMkAyelo hovAthI ajJAnarUpa athavA baddharUpa varte che...' svarUpanA ajJAnarUpa ane rAganA baddharUpamAM varte che. AhA..hA...! mATe e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che.' puNya ane pApanA bhAva prabhu ! e baMdhasvarUpa che. prabhu ! tuM to abaddhasvarUpa Akho bhinna cho. A..hA...! are...! kema bese ? atyAre huM abaddhasvarUpa chuM. bhagavAna ! tAruM svarUpa to abaddhasvarUpa ja che. abaddha na hoya to paryAyamAM abaddhapaNuM muktapaNuM kayAMthI Avaze ? bhAI ! kAMI bahArathI AvatuM nathI. AhA..hA..hA...! mumukSu :- ekAeka kevI rIte thaI jaze ? uttara :- ekAeka ahIM to tUTI paDe evuM che. eka samayano phera che. eka samayamAM rAgane jonAra ekatA rokI che, e guMlATa khAIne AtmAne jove to eka samayano phera che. mumukSu :svaparaprakAzakapaNuM to che, svapaprakAzaka to hato ne. uttara :- hA, I che. e pote potAne ja jANyo nathI. ema kIdhuM ne ? e pa2ne, rAgane, dayAne jANavA rokAya gayo. e svane jANavAmAM jAya ene eka samayanI vAta che. AhA..hA..! zuM thAya ? mAraga to A che, prabhu ! duniyA pachI sAdhune nAme, paMDitonA nAme game I gaDabaDI calAve e mAraga vItarAgano nathI, bApA ! AhA..hA...! 154 tethI karmano niSedha karavAmAM Avyo che.' karma eTale puNya-pApa. puNya-pApa baMdhasvarUpa che, zubha-azubha bhAva baMdhasvarUpa che. pahelAmAM ema kahyuM hatuM ke, puNya-pApanA bhAva mArA ema mAnIne samyagdarzanane utpanna thavA detuM nathI, DhAMkI dIdhuM, ghAta karyo, ghAta karyo. AmAM kahyuM ke, e baMdhasvarUpa che. AhA..hA...! have trIjo bola. be bola gayA. A be bola. kyA ? ke, eka to bhagavAnaAtmA AtmAnuM samakita, AtmAnuM jJAna ane AtmAnuM cAritra, teno mithyAtvabhAvathI ghAta thAya che, eno emAM ghAta thAya che. puNya pariNAma mArA evA mithyAtvathI samakita utpanna
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 160 155 thatuM nathI tene vAta kare che ema kahyuM). A rAgAdi che ene potAno mAnatA, rAga baMdhasvarUpa che, eNe abaMdhasvarUpanI dRSTi na karatAM baMdhamAM che, baMdhasvarUpa che mATe niSedha che. have trIjAmAM (kahe che), e bhAvo samakitadarzana, jJAna, cAritrathI viruddha bhAva che. AhA..hA....! e traNe mithyAtva - puNyamAM dharma che, dayA, dAna, vrata, bhaktimAM dharma che evo mithyAtvabhAva, e mithyAtvabhAva samakitabhAvathI viruddha che. e trIjA bolamAM che. kramabaddha dvArA AtmAnA akartApaNAnI siddhi A bahu sarasa gAthA che. A gAthA mokSa adhikAranI cUlikA che. ahIM AcAryadeva AtmAnuM akartApaNuM batAve che. akartApaNuM eTale ke jJAyakasvabhAvanI siddhi kramabaddha dvArA karI che. eka pachI eka thAya ane je samaye je paryAya thavAnI che te ja thAya tenuM nAma kramabaddha che. dareka dravyanI je samaye je paryAya thavAnI te ja thAya che eTale ke tene anya dravya to karatuM nathI paNa te paryAyane te dravya paNa AghIpAchI karI zakepheraphAra karI zake ema nathI. kramabaddha to mahAsiddhAMta che. kramabaddhano sAco nirNaya karavA jAya tyAM dRSTi dravyasvabhAva Upara jAya che ane tyAre ja kabamaddhano yathArtha nirNaya thAya che. kramabaddha paryAyanA Azraye kramabaddhano nirNaya nahi thAya, akartAsvabhAvanI dRSTi karavAthI kramabaddhano yathArtha nirNaya thAya che. mATe, kramabaddhanA nirNayamAM puruSArthano niSedha thaI jato nathI paNa kramabaddhanA nirNayamAM dravyasvabhAvano anaMto puruSArtha che. akartApaNuM e nAstinuM kathana che. kamabaddha dvArA jJAyakasvabhAvanI ahIM siddhi karavAmAM AvI -pUjya gurudevazrI, Atmadharma sapTembara-2006
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 gAthA-161thI163 atha karmaNo mokSahetutirodhAyibhAvatvaM darzayati . samayasAra siddhi-6 sammattapaDiNibaddhaM micchattaM jiNavarehi parikahiyaM / tarasodayeNa jIvo micchAdiTTi tti NAdavvo / / 161 | NANassa paDiNibaddhaM aNNANaM jiNavarehi parikahiyaM / tarasodayeNa jIvo aNNANI hodi NAdavvo / / 162 / / cArittapaDiNibaddhaM kasAyaM jiNavarehi parikahiyaM / tarasodayeNa jIvo acaritto hodi NAdavvo / / 163 / / samyaktvapratinibaddhaM mithyAtvaM jinavaraiH parikathitam / tasyodayena jIvo mithyAdRSTiriti jJAtavyaH / / 161 / / jJAnasya pratinibaddhaM ajJAnaM jinavaraiH parikathitam / tasyodayena jIvo'jJAnI bhavati jJAtavyaH / / 162 // cAritrapratinibaddhaH kaSAyo jinavaraiH parikathitaH / tasyodayena jIvo'cAritro bhavati jnyaatvyH||163|| samyaktvasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaM kila mithyAtvaM tattu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jJAnasya mithyAdRSTitvam / jJAnasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaM kilAjJAnaM, tattu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jJAnasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaM kilAjJAnaM tattu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jJAnasyAjJAnitvam / cAritrasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaH kila kaSAyaH, sa tu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jJAnasyAcAritratvam / ataH svayaM mokSahetutirodhAyibhAvatvAtkarma prtissiddhm| have, karma mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa (arthAt mithyAtvAdibhAvasvarUpa) che khebha jatAve che : sabhyazrvapratibaMdhaka karama mithyAtva jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva mithyAtvI bane ema jANavuM. 161.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-161 thI 163 157 ema jJAnapratibaMdhaka karama ajJAna jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva ajJAnI bane ema jANavuM. 162. cAritrane pratibaMdha karma kaSAya jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva bane cAritrahIna ema jANavuM. 163. gAthArtha :- (samyavattvapratinivaddha) samyaktvane rokanAruM (mithyAtva) mithyAtva che ema (nAinavare:) jinavaroe (parithitam) kahyuM che; (tasya yena) tenA udayathI (nIva:) jIva (mithyAvRSTi:) mithyAdRSTi thAya che (kRti jJAtavya:) ema jANavuM. (jJAnasya pratinivaa) jJAnane rokanAruM (ajJAna) ajJAna che ema (binavare:) jinavoe (parithitam) kahyuM che; (tattva 3vayena) tenA udayathI (nIva:) jIva (ajJAnI) ajJAnI (mati) thAya che (jJAtavya:) ema jANavuM. (cAritrapratinivaddhaH) cAritrane rokanAra (SAya:) kaSAya che ema (ninavarai:) jinavaroe (paricita:) kahyuM che; (tattva pratyena) tenA udayathI (nIva:) jIva (attAritra:) acAritrathI (mati) thAya che (jJAtavya:) ema jANavuM. TIkA :- samyaktva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che tene rokanAruM mithyAtva che; te (mithyAtva) to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane mithyAdRSTipaNuM thAya che. jJAna ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che tene rokAnAruM ajJAna che; te to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane ajJAnIpaNuM thAya che. cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che teno rokanAra kaSAya che; te to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane acAritrIpaNuM thAya che. mATe, (karma) pote mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che. bhAvArtha :- samyagdarzana, jJAna ane cAritra mokSanA kAraNarUpa bhAvo che temanAthI viparIta mithyAtvAdi bhAvo che; karma te mithyAtvAdi bhAvo-svarUpa che. A rIte karma mokSanA kAraNabhUta bhAvothI viparIta bhAvo-svarUpa che. pahelAM traNa gAthAomAM kahyuM hatuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvonuM - samyaktvAdinuM - ghAtaka che. pachInI eka gAthAmAM ema kahyuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. A chellI traNa gAthAomAM kahyuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvosvarUpa che - mithyAtvAdisvarUpa che. A pramANe ema batAvyuM ke karma mokSanA kAraNanuM ghAtaka che, baMdhasvarUpa che ane baMdhanA kAraNasvarUpa che, mATe niSiddha che. azubha karma to mokSanuM kAraNa che ja nahi, bAdhaka ja che, tethI niSiddha ja che; paraMtu zubha karma paNa karmasAmAnyamAM AvI jatuM hovAthI te paNa bAdhaka ja che tethI niSiddha ja che ema jANavuM.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 samayasAra siddhi-6 have, karma mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa (arthAt mithyAtvAdibhAvasvarUpa) che." joyuM ? samyagdarzanane ThekANe mithyAtvAdi bhAva (thAya che) e mokSanA mArgathI viruddha bhAva che. A..hA....! baMdhabhAva to pelAmAM gayo. ahIM to ene viruddhabhAva (tarIke) siddha karavuM che. vastunA svarUpathI je samyagdarzana-jJAna-cAritranA pariNAma joIe tenAthI A mithyAtvAdi viruddha pariNAma che. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? (mithyAtvAdibhAvasvarU5) che." joyuM ? traNa gAthA (che). sammattapaDiNibaddhaM micchattaM jiNavarehi parikahiyaM / tassodayeNa jIvo micchAdiTTi ti nnaadvvo||161|| NANassa paDiNibaddhaM aNNANaM jiNavarehi parikahiyaM / tassodayeNa jIvo aNNANI hodi nnaadvo||162|| cArittapaDiNibaddha kasAyaM jiNavarehi parikahiyaM / tassodayeNa jIvo acaritto hodi nnaadbbo||163|| sampattapaDivia michatta nivarahi paridiyA' AhA! juo ! AcAryo saMto paNa nAma bhagavAnanuM ApIne kahe che. "nivahi parivaTiye traNalokanA nAtha jinavaradeva sarvajJa mahAvidehamAM birAje che emaNe A kahyuM che. AhA..hA...! "varasoyeba nIvo micchAii tti vivo? AmAMya keTaloka UMdho goTo che. traNemAM jinavara, jinavara, jinavara nAkhyA. nIce harigIta. samyaktapratibaMdhaka karama mithyAtva jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva mithyAtvI bane ema jANavuM.16 1. ema jJAnapratibaMdhaka karama ajJAna jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva ajJAnI bane ema jANavuM.16 2. cAritrane pratibaMdha karma kaSAya jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva ane cAritrahIna ema jANavuM. 163. samyaktapratibaMdhaka karama mithyAtva jinadeve kahyuM, enA hRdayathI..." eTale pragaTa thavAthI. TIkA :- "samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." joyuM ? bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana pUrNAnaMda, enI sanmukhanI pratIti, jJAna karIne thavI enuM nAma samyagdarzana (che). AhA..hA...! je anaMta kALamAM (eka) sekaMDa karyuM nathI. "munivrata dhAra anaMta baira, raiveyaka UpajAyo muni thayo, digaMbara thayo, vastrano TUkaDo na rAkhyo paNa AtmajJAna, samyagdarzana vinA e badhA bhavanA bhramaNanA kAraNe thayA. AhA...hA...! ahIM zuM kahe che ? "samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." pariNati hoM!
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-161 thI 163 159 trikALI svabhAva nahi. trikALI zuddha caitanyaghana prabhu che, tenuM jJAna thaIne tenI nirvikalpa pratIti thavI e e samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che...' (arthAt) mokSanA kAraNarUpa pariNAma che. A..hA...! AvI vAtuM have. e karatAM ekendriyA, beindriyA, teindriyA, jIvihA, tassa micchAmI dukkaDam (karo), jAo ! ane osare.. tAukAyaThAyaNuM, appANaM vosare (ka2e eTale) thaI gaI sAmAyika ! are... bhagavAna ! bApA ! logassamAM 'ujjoyagare..' karyuM. vihuya yamalA, paheNa jaramaraNA..' enA arthanI khabara na maLe. are...! bhAI ! ahIM to samyaktva je bhagavAnaAtmA zuddha caitanyasvarUpa pUrNAnaMda, puNya-pApanA rAgarahita (che), tenA anubhavamAM pratIti thavI tene samikata kahe che. AhA..hA..hA...! e samyaktva ke je mokSanA kAraNarUpa...' pariNAma svabhAva che...' joyuM ? A pariNAmanI vAta che. tene rokanAruM mithyAtva che;..' bhAva, vartamAna mithyAtva che ema kahe che. samikatathI viruddha evo mithyAtva bhAva vartamAna che. joIe samakita. trikALI jJAyakabhAvanI pratIti anubhavamAM (hovI joIe) paNa enAthI viruddha mithyAtva, te tenI pAse che. e samitanA bhAvathI viparIta bhAva che. AhA..hA...! pahelAmAM ghAtaka kahyuM hatuM. AmAM enAthI viparIta bhAva che ema kahe che. vacamAM baMdhasvarUpI (kahyo) hato. AhA..hA...! Avo jhINo mArga. vepArIne dhaMdhA ADe navarAza na maLe, Akho di' pApa ! dhaMdhA.. dhaMdhA... dhaMdhA. dukAna. navaro thAya to bAyaDI, chokarAne rAjI rAkhavA jAya. ara.......! cha-sAta kalAka UMghamAM jAya emAM A vastu zuM che ? vItarAga zuM kahe che ? eno nirNaya karavAno TAIme na maLe. are...! AhA..hA...! e jIvana zenA jIvana ? e jIvana badhA Dhora jevA jIvana che. bhale pachI karoDopati ne abajopati hoya. AhA..hA...! ahIM prabhu ema kahe che ke, je samikata che, je mokSanA kAraNa(rUpa) pariNAma (che) tenAthI mithyAtva te viruddha bhAva che. samyagdarzananA bhAvathI mithyAtva viruddha pariNAma che). mithyAtva e pariNAma che. samakita e pariNAma che, paNa samakitanA pariNAmathI mithyAtva pariNAma viparIta che. AhA..hA...! e dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrAnA bhAva mArA ane mane lAbha ka2ze, evo je mithyAtvabhAva e samakitabhAvathI viruddha bhAva che. samajAya che kAMI ? bApu ! A pAgalapaNe nathI kahevAtuM. bhAI ! duniyA AkhI pAgala che. A..hA...! are......! traNalokanA nAtha jinezvaradevane kahevuM zuM che ? e sAcI vAtane pAgala TharAve, pAgalonI vAtane sAcI TharAve ! AhA..hA...! prabhu ! ekavAra tattvajJAna to kara. tattvavicAra to kara, jANapaNuM, tulanA to kara ke, sakita je che e trikALI caitanya bhagavAna prabhu ! enuM jJAna thaIne temAM A che ema pratIti thavI, evuM samyagdarzana je mokSanuM kAraNa, emAM hajI puNyanA pariNAma mArA ane mane lAbha ka2ze, evo je mithyAtva bhAva, e samitathI
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 samayasAra siddhi-6. viruddha bhAva che. AhA...hA...hA...! AvI vAtuM pakaDavI kaThaNa paDe. AhAhA...! che ? "te mithyAtva) to pote karma ja che..." (eTale ke, vikAra bhAva che. peluM samakita che e to mokSanA kAraNarUpa pariNAma hatuM ane enAthI A mithyAtva che e pariNAma to mithyAtvarUpI karma - kArya che, viparIta zraddhAnuM kArya che. pote ja eka karma che. e dharma nathI tema AtmA nathI. AhA..hA....! A.hA...! be vAta karI ke, samyagdarzana je che e AtmAnuM je samyagdarzana che e mokSanuM kAraNa che. ema kahyuM ne ? have enAthI viruddha je mithyAtva che, e viruddha bhAva che e mithyAtva kArya che. AhAhA...! "tenA udayathI. eTale tenA pragaTa thavAthI viparIta bhAvanA pragaTa thavAnI jJAnane mithyASTipaNe thAya che. pelA nimittathI karma le paNa ahIM to viparIta bhAva pragaTa thayo enAthI te mithyAdRSTi che. AhAhA....! mumukSu :- paranI bhramaNatAthI ? uttara :e potAnI che. peluM karma nimitta che. potAnI viparIta mAnyatAnA udayathI, pragaTa thavAthI... AhA..hA..! "jJAnane mithyASTipaNuM thAya che. AtmAne tethI mithyAdRSTipaNuM thAya che. AhAhA...karmano udaya che e to jaDa che. jaDa kaMI AtmAne mithyAtva karAvatuM nathI. AhAhA...! mumukSu - AmAM tenA udayathI ja lIdhuM. uttara :- potAno mithyAtva) svabhAva viparIta jaDa che. bhAvakarma e jaDa che. enA udayathI eTale enA pragaTa thavAthI. AhA...hA...! udayathI ja. eTale mithyAzraddhAnA pragaTa thavAthI ja mithyAdRSTipaNuM thAya che." AhAhA..! have AmAM keTalI vAta yAda rAkhavI ? eka kalAkamAM sAMbhaLelI vAta badhI bIjI nIkaLe. are... prabhu ! zuM kare che ? bhAI ! mAragaDA judA rahI gayA, prabhu ! A.hA..! ane bIje raste caDI gayA. UMdhe raste caDI ane ame jainadharmI chIe ema mAne! AhA...hAhA..! e karma (eTale) jaDa udaya levo paNa udaya tyAre ene kahevAya ke, ahIMyAM pariNAma viparIta karyA to pelAne udaya kahevAya. nahi to e udaya zuM ? e to jaDanI paryAya che. A.hA... jaDanI paryAyano caitanyane sparza paNa nathI. bhagavAna AtmA to arUpI che ane jaDakarma che e to rUpI che. varNa, gaMdha, rasa, sparzavALuM (che), paNa tenA udayanA kALamAM pote potAthI viparIta mAnyatA kare che te ja tene rokanAruM che. eTale te ja viparIta bhAva che. ahIM to viparIta bhAva batAvavo che ne ? samakitathI viruddha bhAva te mithyAtva che ema ahIM siddha karavuM che. pahelAM traNa gAthAmAM ema kahyuM hatuM ke, samakitane DhAMkI denAruM che mATe te karma che.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 161 thI 163 161 pachI mithyAtvAdi che e bhAvabaMdha che ema kahyuM). bhAvabaMdha che mATe abaMdha (svarUpathI) bhinna jAta che. AmAM kahe che ke, samakitarUpI mokSanuM kAraNa enAthI viruddha mithyAtva te viparIta bhAva che. kaho, samajAya che kAMI ? "vajubhAI AvuM badhuM jhINuM che, bApu ! dhaMdhA ADe navarAza na karI. AhA..hA...! koI kayAMya zaraNa nathI, prabhu ! AhA...hA...! kahe che ke, e dayA, dAna(no) rAga che e zaraNa nathI. paNa e rAgane potAno mAnyo che e mithyAtva bhAva samakita (ke je) mokSanuM kAraNa che enAthI viruddha bhAva che. AhA..hA....! A to vItarAganI vANI che, bApA ! A kAMI kathA-vArtA nathI. traNalokano nAtha, jene indo sAMbhaLavA Ave, gaNadharo sAMbhaLavA Ave, e ja vananA vAgha ne siMha ane nAga sAMbhaLavA Ave. bhAI ! samavasaraNamAM prabhu birAje che. ahIM bhagavAna hatA tyAre samavasaraNa hatuM. 'vIraprabhu birAjatA tyAre atyAre to siddha thaI gayA. AhA..hA...! bApu ! e vANI kevI hoya ! ekAvatArI indo sAMbhaLavA Ave e vANI kevI hoya ! eka bhave mokSa janArA e pahelA indra che. enI IndrANI paNa eka bhave mokSa janArI (che). e jyAre prabhunI sabhAmAM Ave che. A..hA..hA..! bApu ! e dayA pALo, vrata karo e to pelA kuMbhAre kahe che. kahyuM nahotuM pahelAM ? amArA umarALA janmagAmamAM poNoso varSa pahelAnI vAta che. (saMvata) 1980. zrAvaNa mahino bese te bhAdaravA suda pAMcama sudhI, je zeThiyA hoya (e) ghAMcInI ghANI hoya, ghAMcInI ! ane kuMbhAranA nibhADA (hoya), enI pAse jAya. pAMca sopArI Ape. eTale pelA samajI jAya ke, vANiyAnA paryuSaNa AvyA. zrAvaNa suda ekamathI, bhAdaravA suda pAMcama sudhI) musalamAna ghANI calAve nahi. janmagAma 'umarALA" ! badhuM joyuM che ne ! have evuM to musalamAna karatA. eka mahino ne pAMca di ghANI na kare. kuMbhAra eka mahino ne pAMca di' nibhANo na kare. niMbhANo samaje ? iMTu banAve). pachI paNa jarI harIphAI cAle. pAMcama pachI pahelo koNa zarU kare che ? kAraNa ke pApa che. ema to mALA musalamAno paNa e vakhate samajatA). tyAM ghAMcI musalamAna che paNa pAMtrIsa di baMdha karI daye. mahAjana lokonuM tyAM jora hatuM. amAre eka "sukhaDa' zeTha hatA, e to gujarI gayA), chokarAo muMbaI (rahe) che. Ama bicArA sAdhAraNa hatA paNa mANasa khAnadAna bahu. paisA-baisA kAMI nahotA bahu. pAMca sopArI (laIne) jAya. eTale pelAne ema thAya ke, pAMtrIsa di baMdha karavuM, ghANI calAvavI nahi. have evuM to musalamAno paNa karatA). bApu ! vItarAganI vANI koI judI che. AhA...hA..hA...! ahIM kahe che, samakita je mokSanuM kAraNa... AhAhA...! tene rokanAro vartamAna viruddha mithyAtva bhAva che. e viruddha bhAva batAvavo che. rokanAruM pelAmAM kahyuM hatuM, I to DhAMkI
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 samayasAra siddhi-6 denAruM (kahyuM hatuM). mithyAtvathI samakitane DhAMkavuM ane A ghAta karanAruM. ane ahIM kahe che ke, vartamAna mithyAtva bhAva che. samakitathI mithyAtva bhAva viruddha bhAva che. AhA..hA..! samajAya evuM che, hoM ! bhASA kAMI evI agharI) nathI. bhAva to bApA zuM kare ? prabhunI vANI (evI che). AhA...hA...! kAle gAyuM nahotuM ? prabhunI vANI jora rasALa, sAMbhaLavA talase che.' AhA..hA..! AhA..hA....! traNalokano nAtha jinezvaradeva ema pharamAve che, prabhu ! pUrNa svarUpa tAruM sarvajJa sarvadarzI atIndriya AnaMda, evI anaMtI zakti ! eka eka zakti pUrNa evI anaMtI pUrNa (zaktionuM) rUpa ! tenI sanmukha thaIne anubhava thavo ane anubhava thaIne pratIta thavI enuM nAma samyagdarzana (che). e samyagdarzanathI viruddha bhAva te mithyAtva bhAva che). AhA.! samyagdarzana mokSanuM kAraNa ane mithyAtva che te baMdhanuM kAraNa baMdhasvarUpa che e to AvI gayuM, paNa A mithyAtva viparIta bhAva che. AhAhA...! A hA.ho ne jAtrAvALA Ave ne ! ahIM darzana karavA Ave paNa hA...ho sAMbhaLIne (cAlyA jAya). sAMbhaLavA-bAMbhaLavAmAM kaMI khabara na paDe). A pAlItANA" jAtrA karI ne giranAra jAtrA karI (eTale) thaI gayo dharma ! dhULamAMya dharma nathI. AhAhA...! mumukSu :- Apane vinaMtI kare ke be miniTa saMbhaLAvo, be miniTa. uttara :- e to pelA kahetA hatA. meM kIdhuM, vyAkhyAna thAya tyAre. vyAkhyAna sAMbhaLo. I vakhate ahIM vyAkhyAna rAkhyuM hatuM. AhAhA..! pote karma ja che" tenA pragaTavAthI ja AtmAne mithyAdRSTipaNuM thAya che? A.hA...hA...! paryAyamAM mithyASTipaNuM thAya che). puNyanA pariNAma ane pApanA pariNAma be mArA che evo je mithyAtva bhAva, eno udaya thavAthI eTale ke pragaTa thavAthI. A..hA..hA...! AtmAne ' mithyAdRSTipaNe thAya che." jJAnane eTale AtmAne. che ? pahelI be lITI. AhAhA...! pahelI lITImAM mokSanuM kAraNa che ema kIdhuM ane mithyAtva che te mokSanA kAraNathI viparIta bhAva che ema kahyuM. AhA..hA...! I puNya pariNAmathI mane dharma thaze evo je mithyAtva bhAva te samakita bhAvathI viruddha bhAva che. AhA...hA..hA..! AvuM jhINuM kAMtavuM. mAraga bApA ! prabhuno bahu judI jAta che, bhAI ! AhAhA..! jJAna" zabda samajANuM ? jJAna eTale AtmA. tenA pragaTavAthI viparIta zraddhA thavAthI AtmAne mithyAdRSTipaNuM thAya che. AhA...hA..! ene mithyAdRSTipaNe vartamAna che te) samyagdarzana (ke jI mokSanuM kAraNa che), enAthI viparIta bhAva te mithyAdRSTipaNuM (che), te viparIta bhAva che. samyagdarzana e mokSanA kAraNano aviparIta bhAva (che) ane A mithyAtva che te) AtmAnA mokSanA kAraNathI viparIta bhAva (che) ane baMdhanA kAraNarUpa (che), baMdharUpa che. e vAta karI. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !)
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 161 thI 163 163 pravacana na. 239 gAthA-161-163 maMgaLavAra, jeTha suda 4, tA. 29-05-1979 samayasAra 16 1thI 163 gAthA, enI TIkA. eka zabda cAlyo che. nahi ? TIkA che ne? "samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. TIkA, 16 1 thI 16 3 nI TIkA. ene batAvo. chellI traNa gAthAnI (TIkA). zuM kahe che ? samyatva je che e AtmA zuddha paripUrNa akhaMDa AnaMda (svarUpa che) tenI sanmukha thaIne tenuM jJAna thaI tenI pratIti thavI te samyagdarzana che. samyagdarzana e paryAya che. paryAyarUpa bhAva che. che ne ? samyaktva e paryAya che. trikALI jJAyaka svarUpa bhagavAna, (temAM) aMtarmukha thaIne samyagdarzana anaMta kALamAM thayuM nathI, evA svabhAvano anubhava thaIne pratIti thavI tenuM nAma samyagdarzana che). e samyagdarzana samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che..." e mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. samyagdarzananI paryAya mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. tene rokanAruM mithyAtva che;" e samyagdarzanathI viruddha, samyagdarzananI paryAya je mokSanuM kAraNa che tenAthI viruddha mithyAtva bhAva (che). dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmamAM dharma mAnavo, parane huM kAMIka karI zakuM chuM evI mithyAzraddhA, e mithyAzraddhAnA sthaLapaNe asaMkhya prakAra) che ane sUkSma anaMta prakAra) che. e mithyAtvabhAva, samakitarUpI bhAvathI viruddha che. samajANuM ? samyakatva (arthAta) samyakapaNuM, satyapaNuM. e pUrNa satyasvarUpa prabhu ! tenI anubhavamAM pratIta thavI ane AtmAnuM AtmArUpe zuddha pariNamana thavuM. puNya ane pApanA vikalpa - rAgathI bhinna pariNamana thavuM), evuM je samyagdarzana che e mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. AhA...! mokSa nAma AtmAno pUrNa AnaMdarUpI lAbha te mokSa. ane pUrNathI duHkhathI mukta thavuM te mokSa. e mokSanuM samyagdarzana kAraNarUpa svabhAva che. AhA...! kAraNarUpa svabhAva che. tenAthI viparIta, mithyAtvabhAva tenAthI viparIta che. mithyAtvabhAvano artha ke, puNyanA dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva e puNya che tene dharma mAne ane tene dharmanuM kAraNa mAne to e mithyAtvabhAva che. e mithyAtvabhAva, samyagdarzana ke jI mokSanA kAraNa(rU5) svabhAva che tenAthI) viruddha bhAva che. mumukSu :- puNyamAM doSa zuM ? uttara :- mithyAtva doSa che. anaMta saMsAranuM kAraNa viparIta mAnyatA. zraddhA viparIta (che). jevuM satya che tevI mAnyatA nahi karI, huM paranuM kaMIka karI zakuM chuM ane parathI mArAmAM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 samayasAra siddhi-6 lAbha-nukasAna thAya che ane mArAmAM je dayA, dAna, vratAdi pariNAma thAya che e dharma che ane dharmanuM kAraNa che, evI mAnyatA mithyAtva che. e mithyAtvabhAva mokSanA kAraNarUpa svabhAva (evA) samakitathI viparIta che. A..hA...! jhINI vAta che. ATaluM to kAle AvI gayuM che. ATaluM to kAle AvyuM hatuM. A to Aje hindI loko AvyA che ne (eTale pharIthI lIdhuM). "samyatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." juo ! paryAyane svabhAva kahyo, hoM ! samakitarUpI paryAya je che e svabhAvika paryAya che. zuddha caitanya bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! tenuM jevuM pUrNa svarUpa che evuM jJAnamAM AvI, temAM pratIti, vizvAsa, ruci, dRSTi thavI e samyakatva (che). e anaMtakALamAM anaMtakALathI thayuM nathI. e samyaktva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." paryAya che ne ! "tene rokanAruM..." tenAthI viparIta. "mithyAtva che; AhA..! te ( mithyAtva) to pote ja karma che. viparIta mAnyatA je che, UlaTI zraddhA je che e svayaM karma che. e koI AtmAnI dazA, AtmA che nahi. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! anaMtakALamAM samyagdarzana (pragaTa karyuM nathI). "munivrata dhAra anaMta aira raiveyaka upajAyo cha DhALAmAM Ave che. munivrata lIdhA, digaMbara sAdhu (thaIne) aThyAvIsa mUlaguNa, paMca mahAvrata (pALyA) paNa mithyAdRSTi rahyo. e kriyAkAMDa mArI kriyA che ane paMca mahAvrata pariNAma mane lAbhadAyaka che evo je mithyAtvabhAva e samyak mokSanA kAraNathI viparIta bhAva che. AhAhA.! AvuM AkaruM kAma che. pote karma ja che." e AtmA nahi. AhA.hA! mithyAtvabhAva - viparIta mAnyatA (eTale) dharmane adharma mAnavuM ane adharmane dharma mAnavo, jIvane ajIva mAnavo ane ajIvane jIva mAnavo. AhAhA..! puNya ane pApanA bhAva je mela che tene dharmanuM kAraNa mAnavuM, evo je mithyAtvabhAva, e samyaktva je mokSanA kAraNa(rU5) svabhAva che enAthI viparIta bhAva che. AhAhA..! che ? tenA udayathI" (arthAtu) tenA pragaTa thavAthI. viparIta pratIti pragaTa thavAthI. karmano udaya to nimitta che. tenA udayathI ja." viparIta zraddhAnA pragaTapaNAne kAraNe ja "jJAnane mithyAdRSTipaNuM thAya che. jJAna zabda AtmA. AtmAne viparIta zraddhAne kAraNe mithyAdRSTipaNe thAya che. AhA...hA...hA...! e to bapore ghaNuM AvyuM hatuM. kAle bapore AvyuM hatuM ne? potAnI paryAyane dravya kare che. potAnI paryAya vikRta ho ke avikata, te potAnA dravyathI thAya che. karmathI vikAra thato nathI ane rAgathI samyagdarzana thatuM nathI. emAM AvyuM che. AhA...! tenA badale mAnavuM ke, kaSAyanI maMdatAno bhAva puNya, enAthI mane dharma thaze, evo je mithyAtvabhAva
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 161 thI 163 165 e samyapha mokSanuM kAraNa je svabhAva, tenAthI viparIta bhAva che. Ama che. tyAM sudhI to kAle AvyuM hatuM. - have jJAna. jJAna eTale ? potAnA zuddha svarUpanuM svasaMvedana jJAna. potAnuM svarUpa je caitanyamUrti bhagavAna ! anaMta anaMta atIndriya pUrNa guNathI bharyo paDyo prabhuAtmA ! tenuM jJAna. A paryAyanI vAta che ne ! "jJAna ke je mokSanA kAraNarUpa..." che. e samyakajJAna je trikALI caitanya prabhu tenuM jJAna. trikALI vastu to dhruva che paNa tenA Azraye je (jJAna thayuM te) samyajJAna, zAstrajJAna nahi, paranuM jJAna nahi. e jJAna (eTale) AtmAnuM jJAna. je jJAna joke, "mokSanA kAraNarUpa svabhAva che..." AhA...hA...! AtmAnuM svabhAvika jJAna. trikALI jJAna nahi. enI vartamAna jJAnanI paryAya. AhA...hA...! e mokSanA kAraNarUpa svabhAva samyakajJAna che. tenAthI viruddha ajJAna che. rAgane paNa jANavuM. dayA, dAnanA pariNAmane paNa jANavA ane potAne na jANavuM e ajJAnabhAva samyajJAnathI viruddha bhAva che. AhA..hA..! vItarAgamArga bahu jhINo, bApu ! AhA..hA..! sarvajJa paramAtmA jinezvaradeva mahAvidehamAM to "sImaMdhara bhagavAna birAje che tyAMthI A vAta AvI che. kuMdakuMdAcAryadeva' saMvata 49 mAM prabhu pAse gayA hatA. saMvata 49 ! be hajAra varSa pahelAM). "kuMdakuMdAcAryadeva' digaMbara (saMta). (ahIMyAM paramAgama maMdiramAM) vacamAM muni che I. emaNe tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA. to e zAstramAM to A kahyuM che ke, samyaphajJAna (eTale ke, potAnA zuddha caitanyasvarUpanuM svasaMvedana jJAna. sva (eTale) potAnA vedananuM jJAna. e jJAna mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. e jJAnathI viparIta, rAga ane paryAyane ja jANavuM ane parane ja jANavuM ane potAne bhUlI javuM, e parane jANavAmAM rokAvuM thAya che e ajJAna bhAva che. AhAhA...! potAne jANavArUpa je bhAva che, je mokSanuM kAraNa che), te mAtra parane jANavAmAM rokAI gayuM te ajJAna, jJAnathI viruddha bhAva che. AvI vAtuM have. samajANuM kAMI ? jJAna, je AtmajJAna, A AtmajJAnano artha koI nimittanuM nahi, rAganuM nahi, paryAyanuM (jJAna nahi), AtmA je bhagavAna pUrNAnaMda svarUpa saccidAnaMda ! sat zAzvata jJAna ane AnaMdAdi guNano bhaMDAra ! evA AtmAnuM jJAna, e jJAna mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. e jJAnathI viparIta mAtra zubha-azubha bhAva athavA jJAnane paramAM rokavuM te ajJAna che. e ajJAna, AtmajJAna (ke) je mokSanuM kAraNa che, tenAthI A ajJAna viparIta bhAva che. AhAhA.! AvI vAtuM che. mumukSu :- cauda guNasthAna jIvasamAsa vAMcIe ne bhaNIe to. uttara :- e jJAna anaMtavAra bhaNyo. abheda dRSTi karI nahi, abhedanuM jJAna karyuM nahi tyAM e badhA thothAM che. mumukSu :- agiyAra aMga bhaNyo.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 samayasAra siddhi-6 uttara :- agiyAra aMga anaMta vAra bhaNyo. eka AcArAMgamAM aDhAra hajAra pada ane eka padamAM ekAvara karoDa jAjerA zloka, evA agiyAra aMga paNa anaMtavAra bhaNyo. A.hA...! ane paMca mahAvrata ne pAMca samiti, gupti vyavahAra paNa anaMta vAra karyA. e to rAganI kriyA che. zAstranuM jJAna (karyuM) e to para taraphanA lakSavALuM jJAna che. AhA...hA...! e paranA lakSamAM rokAvAthI potAnuM je AtmajJAna, je AtmAnA jJAnanI samyaka paryAya, je mokSanuM kAraNa che, e jJAnane mAtra paramAM rokavuM, e ajJAna che ane e jJAna svabhAvathI viruddha bhAva che. AhA..hA...! jhINI AkarI vAta che, prabhu ! mokSano mArga bhagavAna jinezvaranI alaukika vAta che ! e kaMI sAdhAraNa vAta nathI. AhAhA..! anaMtakALamAM kadI karyuM nathI. anaMta vAra digaMbara sAdhu thayo paNa mithyAdRSTi (rahyo). rAga karyo che, mahAvratano rAga e Asava, duHkha che. tene cAritra mAnyuM ane tene dharma mAnyo. evuM je AtmajJAnathI viruddha jJAna e ajJAna (che), AtmajJAnathI viruddha che. A...hA...! ekaluM paranuM jJAna e potAnA svarUpanA jJAnathI viruddha che. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! vItarAga dharma, vItarAga jinezvaradeva trilokanAtha ! temanI vAta alaukika e jJAna eTale trikALI jJAna nahi, trikALI AtmAnuM jJAna je mokSanA kAraNarUpa svabhAva.. che ? 'tene rokanAruM ajJAna che." jJAna paramAM rokAya gayuM e ajJAna che. AhAhA...! potAne jANavuM hatuM evuM je jJAna, te jJAna ekaluM paramAM rokAya gayuM e ajJAna che. e ajJAna, jJAna (ke jI mokSanuM kAraNa che tenAthI) viparIta bhAva che. AvI vAta che. ahIM to (ajJAnIo kahe), bahArathI A karo, A karo, dayA pALo, vrata karo. have e to badhI rAganI kriyA che ane rAganI kriyAmAM dharma mAnavo e mithyAjJAna ane mithyAzraddhA che. AvI vAta che, bhAI ! samajANuM kAMI ? (jJAna) "mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." jJAna eTale AtmajJAna, AtmAnuM jJAna. bhagavAna svarUpa prabhu ! tenuM jJAna, samyakajJAna je mokSanA kAraNa(rUpa) paryAya che tenAthI viruddha. "rokanAruM..." nAma viruddha. paranA jJAnamAM rokAI gayuM to potAnA jJAnathI viruddha ajJAna che. e ajJAna potAnA samyakajJAnathI viruddha bhAva che. AhA...hA...! bhale ekaluM zAstranuM jJAna ho, paNa potAnA jJAnathI te viruddha che, paralakSI jJAna che. AhAhA...! I zabdajJAna che. e AtmajJAna nahi. AhA...hA..! mArga bahu sUkSma, bhAI ! "te to pote karma ja che...." zuM kahe che ? ke, potAnA svarUpanuM je jJAna che, nirmaLa paryAya thavI joIe, tene choDI ekalA paranA jJAnamAM rokAI gayuM, e jJAna karma che. kharekhara to e vikArI bhAva che. AhAhA...! e AtmAnuM jJAna nahi. zAstranuM zAbdika jJAna ho e paNa ajJAna che. AhAhA..! ekaluM paramAM rokAI gayuM ane svanuM AtmajJAna che
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-161 thI 163 167 e paramAM rokAI gayuM e potAnA jJAnathI viparIta ajJAna che. to e jJAnane rokanAruM athavA jJAnathI viruddha e ajJAna che. AhA..hA...! AvI vAta, lyo ! pote karma ja che,... e kArya che. vikAra, ajJAna, 52ne jANavuM e sarakhuM ja kArya che, karma ja che, e AtmA nahi. tenA udayathI...' mAtra paranA jJAnamAM rokAvAthI. tenA udayathI (arthAt) pragaTa thavAthI, potAnuM je AtmajJAna che enAthI te jJAna viruddha che. A..hA...! jJAnane ajJAnIpaNuM thAya che.' e jJAna zabde AtmAne ajJAnIpaNuM thAya che. AhA..hA...! bhASA kaI jAtanI ! grIka leTina jevuM navuM lAge ! pelA (ajJAnIo) kahe, jAtrA karo ne bhakti karo ne A karo, enAthI dharma (thaze). ahIM kahe che ke, emAM dharma mAnanArAne AtmajJAnathI viruddha bhAva che, ajJAna che. AhA..hA...! be bola thayA. trIjo. 'cAritra....' trIjo bola. 'cAritra...' cAritra kone kahe che ? ke, potAnuM zuddha svarUpa je AnaMdakaMda prabhu che, temAM lIna thavuM, ramaNatA karavI, caravuM, ramavuM, jAmI javuM. A cAritra paryAyamAM, hoM ! AtmAno guNa cAritra che e to trikALa che, paNa e cAritraguNamAM vartamAna paryAya e guNamAM, AnaMdamAM rame (e cAritra che). AhA..hA..! atIndriya AnaMdano nAtha prabhu ! AhA..hA...! emAM ramavuM. ramavuM kyAre thAya che ? ke, jyAre tenuM jJAna thAya che, dRSTimAM - zraddhAmAM e vastu AvI gaI hoya to emAM ramaNatA thAya che. emAM je ramaNatA thAya che te cAritra. e cAritra je che e mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. A cAritra, hoM ! paMca mahAvratanA pariNAma (thAya) e cAritra nathI. A..hA...! e to acAritra che. paNa ahIMyAM je cAritra mokSanuM kAraNa che (tenI vAta che). e acAritra bhAva cAritrathI viruddha bhAva che. AhA..hA...! paMca mahAvratanA pariNAma, vyavahAra samiti, guptinA bhAva, e je AtmAnuM cAritra che, je mokSanA kA2Na (rUpa) svabhAva che, tenAthI viparIta bhAva che. AhA.hA...! acAritra che. paMca mahAvratanA pariNAma, vyavahAra aThyAvIsa mULaguNAdi e badhuM acAritra che. e cAritrathI viruddha acAritra che. e cAritranA bhAvathI viruddha bhAva che. A..hA..hA...! AvuM che. atyAre to gaDabaDa gaDabaDa evI cAlI che badhI, kyAMya mULa tattva AkhI vAtane ja jagate pheraphAra karI nAkhyo. lokono navarAza na maLe ane mAthe je kahe I jI..hA ! jI.. hA ! karIne (mAnI le). A..hA....! - A to sarvajJa trilokanAtha paramAtmA vItarAgadevanuM A kathana che. 'kuMdakuMdAcAryadeva' bhagavAna pAse saMvata 49mAM gayA hatA. be hajAra varSa pahelAM ! ATha divasa tyAM rahIne ahIMyAM AvyA hatA. 'kuMdakuMdAcAryadeva' digaMbara saMta ! e Ave che ne ! maMgalaM bhagavAna vIro, maMgalaM gautamo gaNI, maMgalaM kuMdakuMdAryo, jaina dharmostu maMgalaM' e 'kuMdakuMdAcAryadeva' tyAM bhagavAna pAse gayA hatA. bhagavAna atyAre birAje che. samavasaraNamAM mahAvidehamAM birAje
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 samayasAra siddhi-6 che. be hajAra varSa pahelAM kuMdakuMdAcAryadeva' gayA hatA, tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA che. AhA...hA...! bhASA samajAya che ne, bhAI ! vAta jhINI che, bhagavAna ! bahu jhINuM tattva, prabhu ! A..hA...! tArI prabhutA.. AhAhA...! ApaNe bhajana nahotuM AvyuM ? paMDitajIe nahotuM gAyuM? prabhu mere tuma saba vAte pUrA, prabhu mere tuma saba vAte pUrA, para kI Aza kahAM karata prItama, para kI Aza kahAM kare prItama, kaI bAte tuma adhurA, prabhu mere.." A..hA...hA...! tuma saba vAte pUrA.. AhAhA...! aMdara bhagavAna AtmA anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda, anaMta zAMti, anaMta svacchatA, anaMta prabhutA. evI anaMta zaktino bhaMDAra bhagavAna AtmA che. pUrNAnaMda prabhuAtmA che. AhA..hA...! "prabhu mere tuma saba vAte pUrA A.hA..! bhajana che. "para kI Aza kahAM kare prItama' are. vhAlA prabhu ! e zubhanA rAga dayA, dAna ne paranI AzA rAkhIne enAthI dharma thaze ema mAne cho), prabhu ! tane zuM thayuM A ? zuM thayuM tane ? "para kI Aza kahAM kare prItama, kaI vAte tuma adhUrA prabhu ! tuM kaI vAte adhUro che ? aMdara pUrNAnaMda che ne nAtha ! kema bese ? AhA..hA..! e pUrNa AnaMda ane pUrNa svabhAvamAM ramavuM, caravuM, ramavuM, AnaMdanuM bhojana karavuM... AhAhA..! atIndriya AnaMdanuM vedana karavuM e cAritra (che). e cAritra. e cAritra mokSanA kAraNa (rU5) svabhAva che. e cAritrathI viruddha paMca mahAvratanA pariNAma Adi dayA, dAnanA pariNAma Adi rAga, e cAritrathI viruddha bhAva che. AhAhA..! kaho, samajAya che kAMI? AhA..hA..! cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che." A...hA...! cAritra eTale zuM ! bApA ! samyagdarzana, samyakajJAna sahita AtmAnA AnaMdamAM ramavuM, caravuM, jAmI javuM. atIndriya AnaMdano anubhava - vedana karavuM e cAritra (che). mumukSu :- A cAritra to AThamAM guNasthAne thAya ne ! uttara :- chaThTha guNasthAnathI cAritra che, aMze cothethI che. svarUpAcaraNa cAritra samyagdarzanathI (zarU) thAya che. AhA...hA..! A cAritra sAtamAnuM lIdhuM che. sAtamAthI nIce chachuM Ave che (tyAre) paMca mahAvratano vikalpa UThe che to kahe che ke, e cAritrathI viparIta bhAva che. AhA..hA...! are.re...! satya vAta sAMbhaLavA maLe nahi. paramAtmA trilokanAtha jinezvaradeva emano A hukama che ke, cAritra je che e to mokSanA kAraNarUpa paryAya svabhAva che, e vItarAgI paryAya che. A..hA...! cAritra je che... AtmA jinasvarUpa che, ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina, matamadirA ke pAna so matavAlA samaje na" "ghaTa ghaTa aMtara jina vase prabhu ! jinasvarUpI tuM cho, bhagavAna ema karIne AcArya bolAve che. A...hA...hA...! bhagavAna ! "ghaTa ghaTa aMtara jinasvarUpI"
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 161 thI 163 169 tuM cho ne prabhu ! AhA.hA...! pUrNa jinasvarUpI svabhAva jinasvarUpa na hoya to vItarAga jinasvarUpanI paryAya kyAMthI Avaze? AhA..hA..! samajANuM kAMI ? tAruM svarUpa jinasvarUpa che emAM ramavuM e vItarAgI cAritra thayuM. AhA..hA..! e ApaNe AvI gayuM hatuM, nahi? parama vItarAga cAritrarUpa zuddha upayogarUpI dharma. AvyuM hatuM ne ? A.hA..hA..! parama vItarAga vItarAgI cAritra. AhA..! bApu ! evA) cAritra kahyAM che)? parama vItarAgI cAritra zuddha upayoga, dayA, dAna, vratanA pariNAma to azuddha upayoga che, e to mela che. AhAhA..! A je zuddha upayoga, vItarAga cAritrarUpa zuddha upayoga e dharma ne cAritra che. e cAritra mokSanA kAraNa (rU5) svabhAva che. enAthI viruddha jeTalA dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno bhAva Ave che, bhAva, e badhuM acAritra che, e cAritrathI viruddha bhAva che. AhA...hA...! "cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che...." kAraNarUpa bhAva che, svabhAva che. pachI AmAM - bhAvArthamAM bhAva evo artha) karyo che. kAraNarUpa svabhAva che tene rokanAra...." bhAva kema kIdho ? pelI paryAya che ne ! koka (ema) mAnI na le ke, A trikALI svabhAva che. trikALI svabhAva to zuddha dhruva trikALI zuddha caitanya che, dhruva ! emAM ramavuM, AnaMdamAM ramavuM e cAritra paryAya che. e cAritranI paryAya mokSanuM kAraNa che. A cAritranI paryAya. vyavahAra paMca mahAvratanA pariNAma, pAMca samiti, guptino bhAva e cAritrathI viruddha bhAva che. AhA..hA...! cAritrathI viruddha bhAva che ane ahIMyAM loko) cAritra mAne che. AhA..hA....! samajAya che ? jhINI vAta che, bApu ! AhA..hA...! eno mArga alaukika che ! laukika sAthe kyAMya meLa khAya evo nathI. AhA..hA....! "cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. bhAva che, paryAya che ne eTale. koI ema mAnI na le ke, A vaLI trikALI svabhAva che. tene rokanAra kaSAya che..." e puNya ane pApanA bhAva e kaSAya che. cAhe to dayAno, dAnano, vratano, bhaktino, pAMca mahAvratano (bhAva) e kaSAyabhAva che, rAga che, kaSAyabhAva che. cAritra je AtmAnuM cAritra che. je vItarAgI dazA, zuddha upayoga, dharma tenAthI A rAga e viruddha che, kaSAya enAthI viruddha che. AhA...hA...! samajAya che ? jhINI vAta AvI che, bhAI ! gAthA ja evI che tyAM (zuM thAya ?). pahelI traNa gAthAmAM ema AvyuM hatuM ke, samyagdarzana-jJAna-cAritrane ghAta karanAra che. mithyAtva, avrata, vikalpa ane paranuM jJAna e ghAta karavAvALA (che). bIjI gAthAmAM ema AvyuM ke, puNya ane pApa bhAva, baMdhasvarUpa ja che. baMdhasvarUpa ja che to baMdhanuM kAraNa che. A traNa gAthAmAM ema AvyuM ke, je samyagdarzana-jJAna-cAritra tAro nirmaLa svabhAva che, paryAya, trikALI svabhAvano anubhava, darzana, jJAna ane cAritra, e je mokSanuM kAraNa
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 samayasAra siddhi-6 che, tenAthI A rAga (bhAva) e viparIta bhAva che. samakitathI mithyAtva viparIta che, samyakajJAnathI paramAM rokAyeluM jJAna (evuM) ajJAna viparIta che, svarUpanuM cAritra je mokSanuM kAraNa che tenAthI kaSAya viparIta che. cAhe to paMca mahAvratano zubha rAga ho paNa e cAritrathI viparIta che. AhA..hA...! AvuM che. bhagavAnanI vANI AvI che. A..hA...! kuMdakuMdAcAryadeva" prabhu pAse gayA hatA. saMvata 49 ! A kuMdakuMdAcAryadeva' ! ane A TIkA che "amRtacaMdrAcAryadevanI. eka hajAra varSa pahelA thayA. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva' be hajAra varSa pahelA thayA ane TIkA karavAvALA 'amRtacaMdrAcAryadeva' hajAra varSa pahelA thayA. emanI A TIkA che. AhAhA...! samajAya che ? A to 'padmaprabhamaladhArIdeva che. niyamasAranI TIkA karanAra. A bAju padmaprabhamaladhArIdeva' digaMbara saMta muni ! A..hA..hA...! ahIMyAM kahe che ke, cAritra je che e to mokSanA kAraNarUpa svabhAva che. zuM ? cAritra kone kahevuM ? ke, cAritra nAma caravuM, ramavuM. bhagavAna AtmAnA darzana thayA che ane jJAna thayuM che, to jJAnamAM je pUrNAnaMda cIja jANavAmAM AvI temAM ramavuM, lIna thavuM, caravuM, atIndriya AnaMdanuM pracura svasaMvedana pragaTa karavuM tenuM nAma cAritra che. e cAritra mokSanA kAraNarUpa svabhAva che ane enAthI A dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma kaSAya che, rAga che. e cAritrathI viruddha che. AhAhA...! tene rokanAra kaSAya che..." paNa kaSAya kone kahevo I hajI khabara na maLe. I paMca mahAvratanA pariNAma (karyA) eTale jANe e to cAritra (thaI gayuM). paNa e kaSAya che, rAga che, vikalpa che. AhAhA...! A.hA...! mumukSu - mahAvrata to moTA puruSo paNa dhAraNa kare che. uttara :- I to aMdara sthiratA che, traNa kaSAyanA abhAvanI e bhUmikAmAM Avo vyavahAra hoya ema karIne ene moTA puruSo (dhAraNa kare che. ema kahyuM. moTA puruSane moTA mahAvata che ne ! paNa koNa ? aMdara bhagavAna atIndriya AnaMdano sAgara uchaLe che, tenuM darzana, jJAna ane cAritra thayA... AhA...hA...! samajANuM kAMI ? tenI sAthe je paMca mahAvratanA vikalpa che e vyavahAra (che). emAM sthiratAnI prazaMsA karavA mATe mahAvratane moTA karyA che. A..hA.. bAkI mahAvrata, paMca mahAvrata che (e to rAga che). I Avaze. havenA zlokamAM e Avaze. kaLazamAM che bhaI ! mithyASTinuM je yatipaNuM che, vyavahAra ratnatraya baMdhanuM kAraNa che ane samyakradRSTinA je vyavahAra ratnatrayanA pariNAma che e ene mokSanuM kAraNa che, ema che nahi. samyakdRSTino zubha bhAva ho ke mithyAdRSTino (ho), I baMdhanuM ja kAraNa che. che ne emAM ? e zloka have Avaze. A zloka che ne ? 110 mo zloka Avaze. juo ! emAM che. AmAM - "kaLazaTIkA' !
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 gAthA-161 thI 163 'ahIM koI bhrAMti karaze ke mithyASTinuM yatipaNuM kriyArUpa.... paMca mahAvratAdi kriyArUpa 'baMdhanuM kAraNa che, samyaphadRSTinuM che je yatipaNuM..." zubha bhAva paMca mahAvratAdi e "zubha kriyArUpa, te mokSanuM kAraNa che." ema koI ajJAnI mAne che. "kAraNa ke AtmAnuM) anubhavajJAna tathA dayA, vrata, tapa, saMyamarUpa kriyA baMne maLIne jJAnAvaraNAdi karmano kSaya kare che." ema keTalAka ajJAnI mAne che. "AvI pratIti keTalAka ajJAnI jIvo kare che. kaLazanI rAjamalajInI TIkA che. tyAM samAdhAna Ama che ke - jeTalI zubha-azubha kriyA A..hA..hA.! cAhe to hiMsA, jUThuM, corInA bhAva, cAhe to dayA, dAna, vrata, saMyama, zIlanA bhAva (ho), AhA...! dayA, dAna, vrata, tapa, saMyamanA vikalpa. "bahirzalparUpa vikalA athavA aMtarjalparUpa athavA dravyonA vicArarUpa athavA zuddhasvarUpano vicAra ItyAdi samasta, karmabaMdhanuM kAraNa che. AvI kriyAno Avo ja svabhAva che. samyakdaSTi-mithyASTino evo bheda to kAMI nathI; evA karatUtathI (kRtyathI) evo baMdha che....... AhAhA...! "zuddhasvarUpa pariNamanamAtrathI mokSa che.' AhAhA...! lakhANa moTuM che, AkhA be pAnA bharyA che. (ApaNe) haveno zloka Avaze ne ! 110 mAM Avaze. have 109 Avaze pachI 110 mAM Avaze. emAM e che. AhAhA.! cAritra je AtmAnA AnaMdamAM ramavuM, atIndriya AnaMdanuM pracura vedana karavuM, pracura vedana ! alpa vedana to samakitIne paNa cothe guNasthAne hoya che paNa jene sAcuM munipaNuM hoya che emane atIndriya AnaMda pracura hoya che. atIndriya AnaMda je aMdara svarUpamAM che, e paryAyamAM atIndriya AnaMdanuM pracura vedana thAya che e cAritra che. e cAritra mokSanA kAraNarUpa svabhAva che, ene rokanAra A kaSAya che. AhAhA...! enAthI viruddha to puNyabhAva che. AhA...hA...! e cAritra je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che enAthI viruddha bhAva, aMdara kahyA ne ! dayA, dAna, vratAdi bhAva, e badhA.. A hA...kaSAya che. te to pote karma ja che." e kaSAya to karma ja che, e kaMI AtmA nahi. A.hA...hA...! AkaruM kAma bahu, bhAI ! darakAra kyAM che ? emane ema jagatamAM jyAM janmyo emAM je koI mAthe beThA hoya (eNe je kahyuM e hA pADI. jAva ! jiMdagI pUrI. A..hA..! cAra gatimAM rakhaDavuM che, bApu ! corAzI lAkha yoni ! eka ekamAM anaMtavAra avatAra karyA. mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne mithyAcAritrane kAraNe). AhAhA...! e ahIMyAM kahe che ke, cAritra je che svarUpamAM caravuM, AnaMdamAM ramavuM evI je cAritranI dazA e to mokSanuM kAraNa che, enAthI viparIta kaSAya bhAva che. cAhe to vrata, tapa, dayA, dAnanA vikalpa UThe che e cAritrathI viruddha bhAva che.. A..hA..! e kaSAya che. te to pote karma ja che...." e AtmA nahi. e to svaye rAga karma ja che. AhA..hA...! bhAvakarma ! 'tenA udayathI ja jJAnane acAritrapaNuM thAya che. rAganA udayathI ja, pragaTapaNAthI
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 samayasAra siddhi-6 ja svarUpanI vItarAga cAritra dazA (thavI joIe te na thatAM)... A..hA...! tenAthI AtmAne acAritrapaNuM thAya che. jJAna eTale AtmA levo. tenA udayathI AtmAne acAritrapaNuM thAya che. AhA..hA...! cAhe to lAkha vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA ne anaMta vA2 ka2e paNa e bhAva rAga che, e cAritrabhAvathI viparIta bhAva che. acAritra bhAva che, kaSAya bhAva che, karma che, svayaM karma che. A..hA...! tenA udayathI... evA kaSAyanA bhAvane kAraNe 'jJAna...' nAma AtmAne 'acAritrapaNuM thAya che.' ahIMyAM jJAna eTale AtmA levo. A..hA....! samajANuM kAMI ? tethI '(karma) pote mokSanA kAraNanA...' svayaM mokSanuM kAraNa samyagdarzana, jJAna, cAritra je nirmaLa nirvikalpa anubhava Adi, te kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa...' (arthAt) tenAthI viruddha bhAvasvarUpa. mokSanA kAraNarUpa svabhAvathI viruddha bhAva svarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che.' e kriyAkAMDano rAga te dharma nathI ema niSedha karyo che. AhA..hA...! aMdara che ke nahi ? (zrotA :- emAM to che paNa Apa samajAvo tyAre samajAya che). A to ogaNIsamI vAra cAle che. 'samayasAra' (upa2) pahelethI (chelle sudhI) aDhAra vakhata to vyAkhyAna thaI gayA che. aDhAra.. aDhAra, ogaNIsamI vAra cAle che. ahIM to 44 varSa thayA. jaMgalamAM ! 44 varSa (thayA) ane 45 muM cAle che. pistAlIsa varSe AvyA hatA, nevuMmuM varSa cAle che, zarIrane ! zarIrane nevuM, hoM ! AtmAne nahi, AtmA to anAdianaMta che. A..hA..hA..! ahIM to 44 varSathI aDhAra vAra to sabhAmAM vaMcAI gayuM. A ogaNIsamI vAra cAle che. vyAkhyAna paNa thaI gayA che, eka pustaka thaI gayuM che. bAvIsa-trevIsa lAkha to pustaka chapAya gayA che. have muMbaI"mAM ghaNA pustaka chapAze. tyAM sAta lAkha rUpiyA bhegA karyAM ne ! nevumI janmajyaMtI ! vaizAkha suda bIja, Aje to cotha che. eka mahino ne be di thaI gayA. muMbaI' ! eka sAta lAkha kADhyA che, emAMthI vyAkhyAnanA pustaka banaze. AhA..hA...! are.....! AvI vAta saMpradAyano Agraha hoya ene AkaruM lAge. are......! A zuM ? bApu ! badhI khabara che, bhAI ! AhA..hA...! = bhAvArtha :- samyagdarzana, (samyak) jJAna ane (samyak) cAritra mokSanA kAraNarUpa bhAvo che...' pelo svabhAva kIdho hato ne ! eTale ko'ka e samajI na jAya ke, trikALI(nI vAta) che. eTale paMDitajIe 'bhAva' (zabda) lakhyo. A..hA...! mAthe 'svabhAva' (zabda) Avyo hato ne ! eTale pAchuM koI trikALI na samajI jAya. A..hA...! samyagdarzana-jJAna-cAritra e vartamAna nirmaLa paryAyarUpa bhAva che. mokSano mArga je samyagdarzana-jJAna-cAritra che e vartamAna zuddha nirmaLa paryAyarUpa bhAva che. trikALI bhagavAna dhruva che. utpAda-vyaya-dhrauvya yukta sat ! samyagdarzana-jJAna-cAritranI je utpAdarUpa paryAya thaI e to paryAyarUpI bhAva che ane
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 161 thI 163 173 paryAya sivAya dhruva je che e to trikALI dhruva sat trikALa vastu paDI che. e svabhAva svarUpa, svabhAvano piMDa, svabhAvano gaMja, svabhAvanuM AkhuM poTaluM che. A...hA..hA...! prabhu ! aMdara dhruva che. e 'tattvArtha sUtramAM Ave che ne ! utpAda-vyaya-dhrauvya yukta sat. utpAda-vyaya-dhrauvya yukta sat. to A cAritra paryAya che e utpAda che. vItarAgI paryAya utpanna thAya che, e mokSano mArga che ane e paryAya dhruva je svarUpa che tenA Azraye thAya che. e cAritrathI viparIta je vikalpa - rAga UThe che (te baMdhanuM kAraNa che). AmAM ('-kaLazaTIkA'mA) bahu AvyuM che, zuddha (svarUpano) vicAra kare e vikalpa paNa baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! AmAM bahu nAkhyuM che). vAMcyuM ne hamaNAM emAM. "rAjamalajIe bahu spaSTa karyuM che. bhAvArtha - samyagdarzana, jJAna ane cAritra mokSanA kAraNarUpa bhAvo che temanAthI viparIta mithyAtvAdi bhAvo che." A levuM che ne ! mithyAtva, ajJAna ane acAritra e samyagdarzana, jJAna, cAritra bhAvathI, e traNa bhAva viparIta bhAva che. AhA..! pahelAM e badhuM kahevAya gayuM. "karma te mithyAtvAdi bhAvo-svarUpa che." e karma ja mithyAtvAdi svarUpa che. e AtmA nahi. puNya ane pApanA bhAva e karmasvarUpa ja che. 'A rIte karma..." eTale vikArI bhAva "mokSanA kAraNabhUta bhAvothI." mokSanA kAraNarUpa bhAvathI (eTale) paryAyathI viparIta bhAvo-svarUpa che. lyo che ? AhA...hA...! AkaruM kAma bahu. ahIM to thoDA vrata lyo ne apavAsa karo eTale thaI gayuM ! bhAI ! sAMbhaLa to kharo prabhu ! e to vikalpa che, rAga che ane e rAga che te mokSanA kAraNa (rUpa) svabhAva bhAvathI viparIta bhAva che. AhA...hA! che ke nahi aMdara ? "sonagaDhanuM nathI A. mumukSu :- bhagavAnanuM che. uttara :- bhagavAna Ama kahe che. traNalokano nAtha "sImaMdhara paramAtmA gaNadharo ane indronI vacce paramAtmAnI divyadhvani A AvI che. samajANuM kAMI ? AhA..hA..! A rIte karma mokSanA kAraNabhUta bhAvothI viparIta bhAvo-svarUpa che. pahelAM traNa gAthAomAM kahyuM hatuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvonuM-samyatvAdinuM-ghAtaka che." samakita AdinA ghAtaka che. pahelI traNa gAthA - 157, 158, 1pa9, I traNa. pachI 160 eka, 16 1, 16 2, 163 traNa. (ema) sAta gAthAmAM (A siddha karyuM. pahelAM traNa gAthAomAM kahyuM hatuM ke karma.." eTale vikArI bhAva e "mokSanA kAraNarUpa bhAvonuM-samyaktvAdinuM-ghAtaka che. AhA..hA.! "pachInI eka gAthAmAM ema kahyuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che." 160 (gAthA). e puNya ane pApanA bhAva karmasvarUpa che, Atma svarUpa che ja nahi, baMdhasvarUpa che. AhA..hA..! baMdhanA kAraNarUpa bhAva e baMdhasvarUpa ja che. paMca mahAvratAdi pariNAma baMdhasvarUpa che. (AvuM sAMbhaLIne) rADa nAkhe. AhAhA...!
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 samayasAra siddhi-6 A chellI traNa gAthAomAM A cAlI te. 'kahyuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvosvarUpa che." joyuM? karma je puNya-pApanA bhAva che e mArA che evo mithyAtva bhAva, paranuM jJAna evuM ajJAna ane rAga-dveSa bhAva, e traNe "mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvosvarUpa che." e karma je vikArI bhAva che, e mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvasvarUpa che. AhAhA..! "mithyAtvAdisvarUpa che." virodhI bhAvosvarUpa che eTale ? mithyAtvAdisvarUpa che. AhAhA..! e puNya pariNAmamAM dharma mAnavo e mithyAtva bhAvasvarUpa samyagdarzanathI viparIta bhAva che ane e rAgane ja jANavo ane parane jANavAmAM jJAnane rokavuM e ajJAna che. ekaluM paprakAzakajJAna che. e svanuM jJAna je thayuM te jJAnathI e bhAva - ajJAna viruddha che. ane svarUpanI cAritra dazA che tenAthI rAga kaSAya bhAva viruddha che. A pramANe ema batAvyuM ke karma mokSanA kAraNanuM ghAtaka che...." (pahelI) traNa gAthA. baMdha svarUpa che." 160 (gAthA). baMdhanA kAraNasvarUpa che," e A 16 1, 16 2, 163 (gAthAmAM kahyuM). AhAhA..! mArga to bApA...! A..hA...hA...! anaMta anaMta kALa corAzInA avatAra karatA karatA karatA dravyaliMga eTalI vAra dhAraNa karyuM, jaina digaMbara sAdhu (thayo), samyagdarzana anubhava vinA. rAgathI bhinna bhagavAna che tenA samyagdarzana vinA dravyaliMga eTalI vAra dhAraNa karyuM ke, pachI (AkAzanA) dareka pradeze anaMta vAra janmyo. 'bhAvapAhuDamAM AvyuM che. dravyaliMga dhAraNa karI munivrata paMca mahAvrata dhAraNa karyA e dravyaliMga che, e vastu AtmA nahi. nagnapaNuM, paMca mahAvrata evA draliMga to anaMta vAra dhAraNa karyA ane anaMta vAra dhAraNa karyA pachI paNa A lokanA dareka pradezamAM anaMta vAra janma-maraNa thayA. AhA...hA....! eTalI vAra pahelA paNa anaMta vAra dravyaliMga dhAraNa karyuM. mahAvratAdi anaMta vAra lIdhA paNa emAM dharma mAnyo ane e mahAvratanA pariNAmane cAritra mAnyuM... AhAhA...! ane deva-gurudharmanI zraddhA e rAga che tene samakita mAnyuM ane zAstranuM jJAna () parazeya niSTa che tene potAnuM jJAna mAnyuM. AhA..hA...! jarI magajane keLavavuM paDe evuM che, bApu ! A kAMI vArtA nathI, A kAMI kathA nathI. A to traNalokanA nAtha sarvajJa bhagavAnanI vANI che. atyArathI cAlatI badhI (vAtathI) UMdhI che. AhA...hA...! tamArA "lADanUmAM to pelA eka terApaMthI che. "tulasI" ! kyAMnA che I? lADanUnA khabara che. sthAnakavAsImAM tulasI che. viparIta mAnyatA, moTI viparIta (mAnyatA). khabara che ne ! "lADan' to ame be vAra AvyA chIe. AhA...hA...! e "tulasI AvyA hatA paNa ahIM AvyA nahi. ahIM Ave nahi, kemake viparIta mAnyatA ne ! e badhI kriyAkAMDamAM dharma mAnanArA. ene adhyAtma mAnanArA. A kriyA karavI, vrata ne e badhuM adhyAtma che. AhA...hA...! ahIM kahe che ke, e adhyAtma nahi, e to karma che. AhA..hA...! bahu AkaruM kAma, bhAI !
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-161 thI 163 175 bhagavAna aMda2 saccidAnaMda prabhu ! anaMta guNathI paripUrNa bharelo prabhu aMdara che. evA anaMta AtmAo che. 52mAtmA sarvajJadeva jinezvaradeve to ema kahyuM ke, badhA jIva jinasvarUpe che. arthAt sarva jIva siddha samAna che. 'niyamasA2'mAM AvyuM che, 'niyamasAra' ! kuMdakuMdAcAryadeve" 'niyamasAra'mAM kahyuM ne (ke), mArI mATe meM banAvyuM che. emAM AvyuM che. 'niyamasAra' ! sarva jIva siddha samAna che. siddha samAna svarUpa na hoya to siddhapaNuM paryAyamAM Avaze kyAMthI ? AhA..hA...! ahIMyAM to rAganI kriyA thAya tene) amAre dharma thayo mAne. mithyAtva thayuM che ane e mithyAtvanA bhAvamAM to anaMtA saMsArano garbha che. garbha che emAM, anaMtA janma-maraNanI utpattino e garbha che. emAMthI utpatti thaze. AhA..hA...! AvyuM ? A pramANe ema batAvyuM ke karma mokSanA kAraNanuM ghAtaka che, baMdhasvarUpa che ane baMdhanA kAraNasvarUpa che, mATe niSiddha che. azubha karma to mokSanuM kAraNa che ja nahi...' hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga vAsanA e to ekalA pApa che. e to azubha karma che, tenI to ahIM vAta ja nathI, e to pApa che. azubha karma to mokSanuM kAraNa che ja nahi, bAdhaka ja che,...' e azubha bhAva to vighna karanAra che. tethI niSiddha ja che;... niSiddha ja che. paraMtu zubha karma paNa karmasAmAnyamAM AvI...' jAya che. zubha pariNAma e karma sAmAnyamAM e zubhabhAva AvI gayA. AhA..hA...! e zubhakarma kaho ke zubhabhAva kaho. cA2 bola AvyA hatA ne ! e sAmAnyamAM AvI jAya che tethI 'te paNa bAdhaka ja che...' e zubhakarma ane zubhakArya paNa vighna karanAra che. AhA..hA...! AvuM AkaruM paDe. navarAza na maLe, Akho di' dhaMdhA, bAyaDI, chokarA. ekAda kalAka, be kalAka maLe (ane) sAMbhaLavA jAya tyAM evI vAtuM kare ke ene samajAya ke, A dayA pALo, A vrata karo, A apavAsa karo. ahIM kahe che ke, e badhuM karavuM karavAno je vikalpa rAga che e to vikAra che, e AtmAnA svabhAvathI viruddha bhAva che, bhAI ! AhA..hA...! lyo ! 'ema jANavuM.' zuM kahyuM I ? ke, azubhabhAva je che e to niSiddha ja che. A..hA...! kemake e to bAdhaka ja che, paNa zubhabhAva paNa (bAdhaka ja che). zubha-azubha karma - bhAvano niSedha karyo to emAM zubhabhAva paNa AvI gayo. tethI te paNa bAdhaka ja che. zubhabhAva paNa vighna ka2nA2 che. tethI niSiddha ja che ema jANavuM.' kaLaza vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) --
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 2004-108 ( zArdUlavikrIDita ) saMnyastavyamidaM samastamapi tatkarmaiva mokSArthinA saMnyaste sati tatra kA kila kathA puNyasya pApasya vA / samyaktvAdinijasvabhAvabhavanAnmokSasya heturbhavan naiSkarmyapratibaddhamuddhatarasaM jJAnaM svayaM dhAvati / / 109 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :soartha :- (mokSArthinA idaM samastam api tat karma eva saMnyastavyam) bhokSArthIo khA saghaNuMya urbhamAtra tyAgavA yogya che. (saMnyaste sati tatra puNyasya pApasya vA kila kA kathA) bhyAM samasta arbha choDavAmAM Ave che tyAM pachI puNya he pApanI zI vAta ? (karmamAtra tyAjya che tyAM puNya sAruM ane pApa kharAba evI vAtane kyAM avakAza che ? durbhasAmAnyabhAM janne khAvI. gayAM.) (samyaktvAdinijasvabhAvabhavanAt mokSasya hetuH bhavan) samasta karmano tyAga thatAM, samyaktvAdi je potAno svabhAva te-rUpe thavAthI--pariNamavAthI mokSanA AraeAtbhUta thatuM, (naiSkarmyapratibaddham uddhatarasaM) niSThurbha avasthA sAthai bheno uddhata (-352) rasa pratibaddha arthAt saMgAyelo che khevuM (jJAnaM) jJAna (svayaM) ApoApa (dhAvati) hoDayuM khAve che. samayasAra siddhi-6 -- ('samayasAra') 108 za. bhAvArtha :- karmane dUra karIne, potAnA samyaktvAdisvabhAvarUpe pariNamavAthI mokSanA kAraNarUpa thatuM jJAna ApoApa pragaTa thAya che, tyAM pachI tene koNa rokI zake ? 109, pravayana naM. 240 zloDa - 108, 110 budhavAra, bheDa suha 5, tA. 30-05-1878 saMnyastavyamidaM samastamapi tatkarmaiva mokSArthinA saMnyaste sati tatra kA kila kathA puNyasya pApasya vaa| samyaktvAdinijasvabhAvabhavanAnmokSasya heturbhavan naiSkarmya pratibaddhamuddhatarasaM jJAnaM svayaM dhAvati / / 109 / /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-109 177 zuM kahe che ? juo ! (mokSArthanA rUTuM samaratam bapi tat rma kava saMnyaratavya) mokSArthIe." "rAjamalajI'nI TIkAmAM ema kahyuM che ke, mokSArthI (eTale) jene mokSanI abhilASA che, jene atIndriya AnaMdano anubhava thayo hoya. atIndriya AnaMdanA abhilASIne "kaLazaTIkA'mAM mokSArthI kahe che. "rAjamalajInI TIkA che ne ! 109 (kaLaza). mokSArthI - "sALakarmakSayalakSaNa mokSa - atIndriya pada, temAM je anaMta sukha tene upAdeya anubhave che." atIndriya AnaMda mokSamAM che, e atIndriya AnaMda je anubhave che te jIva. AhA..! mokSano abhilASI - mokSArthIno artha e che). AtmAno je anaMta AnaMda che, sahaja svarUpa, teno anubhava thaI upAdeyapaNe mAne che... AhAhAte jIva mokSArthInI vyAkhyA moTI lAMbI che. (ahIMyAM kahe che), "mokSArthIe A saghaLuMya karmamAtra tyAgavA yogya che. puNya ane pApanA bhAva badhu tyAgavA yogya che. AhAhA...! cAhe to hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga, kAma, krodha ho ke cAhe to dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA e badhA bhAva baMdhanA kAraNa che. AhA..hA..! "mokSArthIe...." anaMta AnaMda, sukhane upAdeyapaNe anubhave che evA mokSArthIe "saghaLuMya karma." karma zabda zubhAzubha. dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA e badhuM "tyAgavA yogya che." e dharma nahi. AhA...hA...! (saMnyaste sati tatra pukhya pAca vA viruna vaI 5thA) "jyAM samasta karma choDavAmAM Ave che. AhAhA...! jyAM samasta puNya ane pApanA bhAvano tyAga karavAmAM Ave che tyAM pachI puNya ke pApanI zI vAta ?" ke, puNya ThIka che ane pApa aThIka che. rAtre tamAro samAnajAtino prazna thayo hato ne e huM samajyo nahoto. samAnajAti to ahIMyAM levAnuM che. dravya ane guNa samAnajAtimAM levAnuM che. ahIM dravya-paryAya levuM che ne ! dravya-paryAya levuM che ne ! A...hA...! ahIMyAM kahe che ke, jene AtmA atIndriya AnaMdasvarUpa (che), tene anubhavamAM upAdeya tarIke jANe che, evA mokSArthIne puNya ane pApa beya bhAva karmarUpa che mATe tyAgavA yogya che. temAM vaLI A puNya ThIka ane pApa aThIka, evI vAta kyAM che ? beya baMdhanA kAraNa che. AhA...hA..! vrata ne tapa, dayA ne dAna, pUjA ne bhakti , hiMsA ne jUThuM, corI ne viSayavAsanA, badhuM karma vikAra che, e tyAgavA yogya che. AhA...hA....! 'tyAM pachI puNya ke pApanI zI vAta ?' ke, puNya zubhabhAva vrata, tapAdi ThIka che evI vAta kyAM AvI ? ema kahe che. AhA..hA...! "karmamAtra tyAjya che tyAM puNya sAruM ane pApa kharAba - evI vAtane kyAM avakAza che ? AhAhA...! jhINI vAta, prabhu ! zuddha caitanya paramAnaMdanI mUrti prabhu AtmA ! tenuM jene zuddha pariNamana karavuM che ane pUrNa pariNamanano abhilASI che, tene to puNya-pApamAM puNya ThIka ane pApa aThIka, evuM kAMI
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 samayasAra siddhi-6, che ja nahi. banne choDavA yogya che. AhA...hA...! mumukSu :- puNya to siddhamAM chUTe che. uttara :- nahi, pahelethI ja dRSTimAMthI choDavuM. pachI zuddha upayoga pUrNa thaze tyAre e asthiratAmAMthI chUTI jaze. paNa dRSTimAMthI to pahelA choDavuM. zraddhAmAMthI to pahelA ja choDavuM. pachI jyAre zuddha upayoga pUrNa thaze tyAre e zubha pariNAma utpanna nahi thAya. paNa ahIMyAM to pahelethI zraddhAmAM puNya ane pApa bane tyAgavA yogya che ane trikALI AnaMda svarUpa ja upAdeya che, ema pahelethI zraddhAmAM levuM. A..hA...! evI vAta che, bhAI ! jhINI vAta che, bApA ! vItarAgamArga sarvajJa paramezvara trilokanAtha ! e vItarAga bhAvamAM mokSamArga kahe che. rAgamAM mokSamArga nathI kahetA). AhAhA...vItarAga che, sarvajJa paramAtmA che. e vItarAga kema thayA? ke, vItarAga bhAvathI vItarAga bhAva thayo. rAganI kriyAthI vItarAga bhAva nathI thato. A.hA..hA...! zubha ke azubha bane bhAva karmabaMdhananA kAraNa che. mATe banne bhAva tyAjya che. bemAMthI koI bhAvathI vItarAgatA thaze ema che nahi. AhAhA...! 'evI vAtane kyAM avakAza che ? karmasAmAnyamAM bane AvI gayAM)." (sagavatpAdininaqmAvanAt mokSarI detu: mavana) tyAre have zubha ane azubhano tyAga che to mokSanuM kAraNa zuM? jyAre zubha-azubha bhAva mokSanuM kAraNa nathI ane tyAjya che to have mokSanuM kAraNa che zuM ? "samasta karmano tyAga thatAM, samyaktvAdi je potAno svabhAva te-rUpe thavAthI-pariNamavAthI mokSanA kAraNabhUta thatuM." potAno pUrNAnaMda prabhu ! tenuM samyagdarzana, zuddha svabhAva, pUrNa zuddha svabhAvanA avalaMbanathI nizcaya samyagdarzana zuddha pariNamana che, te mokSanuM kAraNa che. AhAhA...! zubha-azubha bhAva banne azuddha pariNamana hovAthI mokSanA kAraNane tyAgI dIdhA che. temAM mokSanuM kAraNa che nahi. cAhe lAkha vrata, tapa kare, bhakti-pUjA kare karoDo vAra, paNa e to zubharAga che emAM koI mokSanuM kAraNa che nahi. mokSanuM kAraNa to zuddha caitanyaprabhu ! tenuM samyagdarzanamAM zuddha pariNamana (thAya), zuddha pariNamana (thAya te mokSanuM kAraNa che). zubha-azubha bhAva che e azuddha pariNamana che. puNya ane pApanA banne bhAva azuddha bhAva che. A AtmAnA svabhAvanA avalaMbane je samyagdarzana (thayuM te mokSanuM kAraNa che). kahyuM che, juo ! samyaktvAdi." (arthAtu) samyagdarzana-jJAna-cAritra je potAno svabhAva te rUpe hovAthI. e to potAnI paryAyamAM potAno svabhAva che. trikALI nahi, trikALI svabhAva to dhruva che. A to paryAyamAM potAnuM samyagdarzana-jJAna-cAritra e svabhAva che. vibhAvarahita svabhAva che. AhA..hA...! samyakatvAdi je potAno svabhAva te-rUpe thavAthI-pariNamavAthI... pelo trikALI svabhAva
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 zloka-109 nahi. trikALI zuddha bhagavAna AtmA ! "mUlyamari bhUtArthanA Azraye samyagdarzana thAya che e agiyAramI gAthA(mAM kahyuM che). trikALa bhUtArtha bhagavAna pUrNa AnaMda, dhruva caitanyanA avalaMbane, tenA Azraye samyagdarzana thAya che. e samyagdarzana zuddha pariNamana che. nizcaya samyagdarzana e zuddha pariNamana che, vyavahAra samakita (kahyuM e to) rAgane Aropa karIne kahyuM. e koI samakita) che nahi. vyavahAra-LyavahAra samakita che ja nahi. AhI.hAM...! e to nizcaya samakita che tyAM rAgane vyavahAra samakitano Aropa daIne samajAvyuM. paNa e samakita che ja nahi. nizcaya samyakatva e ja samyagdarzana che. AhA..hA..! - bhagavAna zuddha caitanya svarUpa ! pUrNa atIndriya anaMta AnaMdAdi guNano sAgara che. anaMta anaMta guNanuM godAma AtmA che. godAma samajAya che ? moTuM makAna hoya emAM godAma hoya. (emAM) moTI cIja rahI zake, moTuM godAma ! godAma kahe che ne ? amAre tyAM "pAlejamAM tera godAma che. godAma ! amArI dukAna tyAM hatI ne ! "pAleja ! "bharUca ane "vaDodarAnI vacce "pAleja" che. gujarAtamAM ! tyAM amArI dukAna hatI ne ! meM to (saMvata) 196 8thI choDI dIdhI. paNa atyAre) dukAna cAle che. moTI dukAna che. tera to godAma che. pacAsa-pacAsa, sATha-sATha hajAranA tera godAma ! moTI dukAna che. cAlIsa lAkha rUpiyA che. cAra lAkhanI varSanI Avaka che. pAleja' 'bharUca' ane 'vaDodarAnI vacce che. tera godAma che. aMdara mAla paDyo hoya. cokhAnI guNonI thappI paDI hoya. ema A bhagavAna guNI ! A cokhAnI guNInI moTuM godAma hoya che. A guNI AtmA guNanuM godAma che. AhA...hA..! bhagavAna AtmA ! A.hA...hA..! samyaktvAdi. Adi eTale traNe. samyagdarzana-samyakajJAna-samyakracAritra. e potAno svabhAva te-rUpe thavAthI...' paryAya hoM ! trikALI nahi. paryAya je che e samyagdarzana. jJAna to potAnA svabhAvarUpa zuddha pariNamana che. AhAhA..! e svabhAvarUpa hovAthI arthAt lITI (eTale) arthAt. pariNamavAthI." trikALI bhagavAnaAtmAmAM je anaMta guNa bharyA che, zraddhALuNa che, cAritraguNa che, AnaMdaguNa trikALa che. tenA Azraye paryAyamAM zuddha svabhAvanuM pariNamana thavuM e samyagdarzana-jJAna-cAritra (che), e mokSanuM kAraNa che). AvI vAta che. saMpradAyamAM lokoe to bahArathI kAMIka manAvI lIdhuM che. A apavAsa karo ne A varSItapa karo ne A zuM kahevAya ? bhagavAnanI bhakti karo, pUjA karo. e bhAva hoya che paNa e bhAva baMdhanuM kAraNa che, mokSanuM kAraNa nahi. AhA..hA...! mumukSu :- heya mAnaze to koI karaze nahi. uttara :- kare nahi e ja satya che. karavAlAyaka che nahi, paNa thaze. karavAlAyaka nathI. samyaphadRSTine rAga Ave che paNa karavAlAyaka che ema mAnatA nathI. ema te hitakara che ema mAnatA nathI ane e potAno svabhAva che ema mAnatA nathI ane e mokSanuM
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 samayasAra siddhi-6 kAraNa che ema mAnatA nathI. AhA..hA...! AkarI vAta, bhAI ! duniyA kAMIka raste caDI gaI che. prabhuno mArga aMdara kyAMya rahI gayo. A.hA...! pariNamavAthI mokSanA kAraNabhUta thatuM" dekho! AhA..hA...! samyagdarzana-jJAna-cAritra e potAnuM zuddha pariNamana (che). dayA, dAna, vrata, bhakti e to azuddha pariNamana che. A zuddha pariNamana che. paryAya che paNa zuddha che. trikALInA Azraye utpanna thayelI paryAya e zuddha che. e zuddha paryAya ja mokSanuM kAraNa che. AhAhA..! kemake mokSa paNa paryAya che, mokSa paNa paryAya che ane tenuM kAraNa mokSano mArga paNa paryAya che ane saMsAra paNa paryAya che. mithyAtva ane rAga-dveSanI paryAya e saMsAra che. saMsAra potAnI paryAyamAM che. saMsAra bahAramAM raheto nathI. AhA..hA...! ema mokSamArga potAnI paryAyamAM che, bahAramAM nathI. mokSa paNa potAnI zuddha pUrNa paryAya che. bahAramAM mokSa nathI. AhAhA...! potAnuM zuddha pariNamana thavuM (te mokSamArga che). ( nai ryaprativaddham uddhatarara) niSkarma avasthA sAthe..." e puNya ane pApanA bhAva to karma avasthA che, A niSkarma avasthA (che). AhA...hA...! niSkarma avasthA hoM ! vastu to trikALa che. paNa trikALanA avalaMbane niSkarma avasthA pragaTa thAya che. paryAya ! avasthA kaho, paryAya kaho, alpa dazA kaho, vartamAna zuddha pariNamana kaho. AhA...hA.! niSkarma avasthA sAthe." e puNya ane pApanA pariNAma to karma che. tenAthI rahita niSkarma avasthA AtmAmAM thAya che. svabhAvanA avalaMbane puNya ane pApanI karma-avasthAthI bhinna niSkarma avasthA thAya che. AhA...hA...! e avasthAnI sAthe jeno uddhata -utkaTa) rasa pratibaddha che. e zuddha pariNamanamAM lIna che. dharmAtmA mokSanA mArgamAM potAnA zuddha pariNamanamAM e lIna che, e ja mokSamArga (che). AhA..hA...! -utkaTa) rasa pratibaddha." che. nirmaLAnaMda nAtha paryAya, paryAya hoM ! zuddha nirmaLa pavitra paryAya utkaTa rasavALI che. atIndriya AnaMdanA rasavALI che. AhA..hA...! samyagdarzanamAM, samyagdarzana jyAre thAya che tyAre atIndriya AnaMdano svAda Ave che. rAga dayA, dAna, vrata, pUjA, bhakti che e du:khano svAda che. AhAhA..! e Asava che, rAga che, duHkhano svAda che ane AtmasvabhAvamAM jyAre dRSTi thaI, jJAna thayuM to aMtaramAM atIndriya AnaMdanA svAdanuM vadana thayuM to e svAdanA vedanamAM utkaTa rasa pratibaddha che. A..hA...! mokSamArganI paryAya atIndriya AnaMdanA rasamAM pratibaddha che. AhA..hA...! AvuM jhINuM ! kriyAkAMDamAM lokone ghusADI dIdhA ane dharma manAvIne saMpradAya calAvyo. vItarAgamArga bhinna che, prabhu ! A..hA...! o.ho.ho...! zuM kahe che ? "niSkarma avasthA sAthe jeno uddhata -utkaTa) rasa." atIndriya AnaMdano rasa jemAM pratibaddha che. AhA..hA..! atIndriya AnaMdanuM jemAM vedana che e samyagdarzana-jJAna-cAritra
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-109 181 mokSanA kAraNarUpa paryAya che. AhA..hA...! vastu to bhaI ! AcAryoe bahu TUMkAmAM (samADI dIdhI). digaMbara bhAvaliMgI saMta che. pracura svasaMvedana jene vartamAnamAM che. muni ene kahIe, samakitIne paNa Atmika atIndriya AnaMdano aMza Ave che tyAre samyagdarzana thAya che. to muni to pracura svasaMvedanamAM (che). aMdara atIndriya AnaMdanuM pracura vedana thAya che. tyAre sAcA muni thAya. e kriyAkAMDa vrata ne tapa ne kriyA e badhuM to baMdhanuM kA2Na (che). emAM munipaNuM nathI. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? mumukSu :- niSkarma avasthA sAthe. uttara H- e niSkarma avasthA che. rAga karma che, tenA vinAnI mokSanI niSkarma avasthA che. mumukSu :niSkarma avasthA sAthe.. uttara :- nahi, niSkarma avasthA ja pote che. je mokSano mArga che e niSkarma avasthA che. sAthe-bAthenI vAta nahi. mokSano mArga che e niSkarma avasthA che. sAthe rAga hoya che e to karma avasthA che, e to baMdhanuM kAraNa che, mATe tyAga karyo. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! niSkarma dazA ! puNyanA pariNAma che e karma dazA che. tenAthI bhagavAna mokSanA mArganI dazA niSkarma dazA che. temAM karma avasthA che ja nahi. AhA..hA...! emAM to AtmA anaMta guNano piMDa prabhu ! tenuM zuddha pariNamana thAya e niSkarma avasthA che. AhA....hA...! AcArya khulAso kare che. 'amRtacaMdrAcAryadeva'no kaLaza che. TIkA emanI che, gAthA 'kuMdakuMdAcAryadeva'nI che, gAthA ! A kaLaza che ane TIkA che e 'amRtacaMdrAcAryadeva'nI che. emaNe banAvI che. eka hajAra varSa pahelAM ahIMyAM saMpradAyamAM hatA, digaMbara saMpradAyamAM ! 'kuMdakuMdAcAryadeva' be hajAra varSa pahelA hatA. enI TIkA 'amRtacaMdrAcAryadeve' banAvI. mULa rahasya ! pachI eka TIkA jayasenAcAryadeva'nI che. saMskRtamAM be TIkA che. AhA..hA....! 'evuM jJAna...' eTale AtmAno svabhAva. ApoApa doDyuM Ave che.' A...hA...hA...! zuM kahe che puNya ane pApanA bhAvano niSedha karIne, je potAnA zuddha svarUpano Azraya karIne niSkarma avasthA je pragaTa thAya che, kahe che ke, e to doDatI Ave che. nirmaLa pariNati, pariNati, pariNita... pariNita... ekadama... ekadama doDatI Ave che. AhA..hA...! pelAmAM ekamAM doDatuM kahyuM che ne ! pravacanasAra'mAM ! paryAya doDatI Ayata samudAya (che). bapore AvyuM hatuM ne ? vistArasamudAya (eTale) guNa, AyatasamudAya e paryAya (che). doDatI paryAya, evo pATha che. doDatI eTale ekadama eka pachI eka thatI. ema AnaMdanI dazA doDatI eka pachI eka AnaMdanI dazA aMdara cAle che. AhA..hA..hA...! tene ahIMyAM prabhu mokSamArga kahe che. AhA..hA...! have AvA samyagdarzana, jJAnanuM to bhAna nahi ane
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 samayasAra siddhi-6 bahA2 vrata ne tapa ne bhakti, pUjA karIne kAya kleza karIne marI jAya. AvI vAta che, prabhu ! AhA...hA...! ApoApa doDyuM Ave che.' zuM kahe che ? ke jene rAganI maMdatAnI paNa apekSA nahi. e nirmaLa avasthA ApoApa doDatI Ave che, Ama nirmaLa thaIne Ave che. AhA..hA..! zuddha svarUpa bhagavAnaAtmA pUrNAnaMda ! tenA avalaMbanathI je samyagdarzana, jJAna zuddha thayuM e doDatI paryAya utpanna thAya che. ene koInI apekSA nathI. svayaM dhAvati' `svayaM dhAvati potAthI, potAnA puruSArthathI A traNe vItarAga dazA pragaTa thAya che). samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe vItarAga dazA che. AhA..hA...! kemake prabhu pote jinasvarUpa che. AtmA ghaTa ghaTa aMta2 jina vase ne ghaTa ghaTa aMta2 jaina, matamadirA ke pAna so matavAlA samaje na' ghaTa ghaTa aMta2 jina vase' prabhu ! aMdara vItarAgamUrti AtmA che. tenI zakti - svabhAva trikALI vItarAga svarUpa che. jinasvarUpI AtmA che. AhA..hA...! svabhAva ! e jinasvarUpamAMthI.. A..hA..hA..! Azraya laIne je paryAya thaI e svayaM potAthI (thaI che). koI saMhanana ke manuSya ke deva-gurunI kRpAthI ke madadathI e zuddha pariNita thAya che ema nathI. svayaM ApoApa doDatI Ave che. AhA..hA...! jema Ayata doDatI Ave che kahyuM che ema ahIMyAM svayaM doDatI Ave che (ema kahyuM che). doDatI kahe che ne ? AhA..hA...! eka pachI eka nirmaLa paryAya pragaTa thAya che. AhA..hA..! kemake paryAya to eka samayanI avasthA che, dhruva trikALa che. eka samayanI avasthAnI pAchaLa bIjA, trIjI.. ema eka pachI eka doDatI nirmaLa paryAya utpanna thAya che. e pariNatine mokSano mArga kahevAmAM Ave che. AvuM che, bhagavAna ! A..hA...! 72 gAthAmAM bhagavAna tarIke to bolAve che. samayasAra'nI 72 gAthA che. AcAryamahArAja pote bhagavAnaAtmA ema kahe che). A..hA..hA...! 72mI gAthAmAM che. bhagavAnaAtmA ! ema karIne bolAve che. A..hA...! he jIva karmasahita, ema kahIne nathI bolAvatA. AhA..hA...! bhagavAnaAtmA ! e to rAga puNyanI kriyAthI bhinna evo bhagavAnaAtmA che. AhA..hA...! e bhagavAnaAtmAnA avalaMbanathI je niSkarma samyagdarzanajJAna-cAritranI vItarAga avasthA che e doDatI pragaTa thAya che. eka pachI eka, eka pachI eka.. vItarAgI paryAya ja utpanna thAya che. mokSamArgano Azraya lenAra, mokSamArga kI paryAya kA Azraya dravya, dravyano Azraya lenArI e paryAya eka pachI eka doDatI utpanna thAya che. AhA..hA...! sAMbhaLatA A vAta ja AkarI lAge. atyAre to vrata karo ne tapa karo ne apavAsa karo, sAdhu thaI jAo, lUgaDAM choDIne nagna (thaI jAo). have nAgA anaMta vAra thayA che. paMca mahAvratanA pariNAma (anaMta vA2 karyA). munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka upajAyo' I cha DhALA'mAM Ave che. paNa AtmajJAna
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-109 183 bina leza sukha na pAyo' e paMca mahAvratanA pariNAma duHkha che, Asrava che. AhA..hA...hA...! paNa AtmajJAna, AnaMdano anubhava e vinA saMsAramAM bhaTakyo. paMca mahAvrata pALyA, digaMbara muni dravyaliMgI (thayo). dravyaliMgI munipaNuM nagna vastrano kaTako na rAkhe, emAM zuM thayuM? aMtaramAM dRSTino anubhava nahi, samyagdarzana (nahi), AnaMdano svAda Avyo nahi to e kriyAkAMDa to paribhramaNanuM kAraNa che. AhA..hA..! "evuM jJAna ApoApa doDyuM..." eTale paryAya. jJAna eTale ahIMyAM AtmAnA jJAnanI paryAya, samakitanI paryAya, cAritranI paryAya, badhAne jJAna kahIe. e "jJAna ApoApa doDyuM Ave che." A...hA..hA..! ApoApa ! svayaM ane ApoApa. zuddha caitanya bhagavAnanuM avalaMbana levAthI je samyagdarzana, jJAna thayA e svayaM potAthI ane doDatA AvyA. eka pachI eka pachI eka zuddha pariNati tene pragaTa thAya che ane zuddha pariNati pUrNa thaI jAya e mokSa che. A.hA..! samajANuM kAMI ? bhAvArtha :- "karmane dura karIne..." (arthAtu) zubhAzubha bhAvane dUra karIne potAnA samyaktvAdisvabhAvarUpe pariNamavAthI..." potAnA samyagdarzana-jJAna svabhAvarUpa pariNamavAthI (eTale ke) paryAyamAM pariNamana karavAthI, avasthA pragaTa karavAthI. "mokSanA kAraNarUpa thatuM jJAna ApoApa pragaTa thAya che...." e jJAnanuM samakita, jJAnanuM jJAna, jJAnanuM cAritra ApoApa pragaTa thAya che. tyAM pachI tene koNa rokI zake ?' AhA...hA...! vikAra paNa potAthI thAya che, e kaMI karmathI nathI thato. 'karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI stutimAM Ave che. badhA ema kahe ke, rAga karmathI thAya che, karmathI thAya che. are..! karma to jaDa che, dhULa che ane rAga, vikAra to arUpI tArI dazAmAM che. tene to kADhI nAkhavA mATe pudgalano kahyo che. che to tArI paryAyano vikAra. samajANuM kAMI ? ahIMyAM kahe che ke, mokSanA kAraNarUpa thato potAno AtmA, tenI paryAya, ApoApa pragaTa thAya che. tene vyavahAranI paNa apekSA nathI ke, maMda rAgano vyavahAra karyo to A zuddha samakitadarzana thayuM (ema) enI apekSA nathI. AhA..hA...! e mATe svayaM kahe che ane doDyuM Ave che ema kahyuM). aMdarathI eka pachI eka nirmaLa paryAya cAlI Ave che. dravyanuM avalaMbana lIdhuM to aMdara zuddha pariNati eka pachI eka doDatI Ave che. AhA..hA..! Avo mArga che. saMpradAyamAM to AkaruM paDe. dhamAla... dhamAla...! e... moTA maMdira banAvo ne pratiSThA karI ne emAM indro bane ne emAM lAkha-lAkha rUpiyAnA indrone (ema thAya ke, jANe dharma thaI gayo ! dhULeya dharma nathI. mumukSu :- dharmanuM kAraNa to thAya ne ? uttara :- baMdhanuM kAraNa che. zuM kahyuM ? mumukSu - dharmanuM kAraNa thAya.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 samayasAra siddhi-6. uttara :- are..dharma (zuM) puNyanuM kAraNa che. nizcayathI to "pApa ko pApa sahu kahe paNa anubhavIjana puNyane pApa kahe." yogIndradevanA doharAmAM Ave che. pApa ko pApa to sahu kahe paNa anubhavIjana..." samakitI "puNyako pApa kahe." pApa (arthAtu) potAnA svarUpathI DagI jAya che. AhAhA! AvI vAta sAMbhaLavA maLavI muzkela. jyAM hoya tyAM A vrata karo, tapa karo, apavAsa karo. kriyAkAMDamAM dharma mAnI lIdho. AhA..hA...! have AzaMkA Upaje che ke - avirata samyagdaSTi vagerene jyAM sudhI karmano udaya rahe tyAM sudhI jJAna mokSanuM kAraNa kema thaI zake ? vaLI karma ane jJAna bane -karmanA nimitte thatI zubhAzubha pariNati ane jJAnapariNati bane) sAthe kema rahI zake ? (zArdUlavikrIDita) yAvatpAkamupaiti karmaviratirjJAnasya samyaG na sA karmajJAnasamuccayo'pi vihitastAvanna kAcitkSatiH / kintvatrApi samullasatyavazato yatkarma bandhAya tan mokSAya sthitamekameva paramaM jJAnaM vimuktaM svataH / / 110 / / zlokArtha - (vAva) jyAM sudhI (jJAnararca rmaviratiH) jJAnanI karmavirati (II saca pAm na tijI barAbara paripUrNatA pAmatI nathI (tAva) tyAM sudhI marmajJAnasamukhyayaH pi vihitA, na vAvita kSati) karma ane jJAnanuM ekaThApaNuM zAstramAM kahyuM che; temanA ekaThA rahevAmAM kAMI paNa kSati arthAt virodha nathI. (9i paraMtu (tra )i ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke AtmAmAM (navazataH yar rma samunnati) avazapaNe (jabaradastIthI) je karma pragaTa thAya che arthAt udaya thAya che (tat vatthAyI te to baMdhanuM kAraNa thAya che, ane (mokSAya) mokSanuM kAraNa to, tam va parama jJAna ricata) je eka parama jJAna che te eka ja thAya che - (svataH vimuvatta) ke je jJAna svataH vimukta che (arthAt traNe kALe paradravya-bhAvothI bhinna che). bhAvArtha :- jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra thatuM nathI tyAM sudhI samyagdaSTine be dhArA
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 185 rahe che - zubhAzubha karmadhArA ane jJAnadhArA. te banne sAthe rahevAmAM kAMI paNa virodha nathI. (jema mithyAjJAnane ane samyajJAnane paraspara virodha che tema karmasAmAnyane ane jJAnane virodhI nathI.) te sthitimAM karma potAnuM kArya kare che ane jJAna potAnuM kArya kare che. jeTalA aMze zubhAzubha karmadhArA che teTalA aMze karmabaMdha thAya che ane jeTalA aMze jJAnadhArA che teTalA aMze karmano nAza thato jAya che. viSaya-kaSAyanA vikalpo ke vrataniyamanA vikalpo - zuddha svarUpano vicAra suddhAM - karmabaMdhanuM kAraNa che; zuddha pariNatirUpa jJAnadhArA ja mokSanuM kAraNa che. 110. zloka 110 upara pravacana 110 kaLaza. AmAM hajI bAkI che ne ! have AzaMkA Upaje che ke - avirata samyagdaSTi vagerene jyAM sudhI karmano udaya rahe che.." zuM kahe che ? ke, samyakdaSTine rAga to Ave che. tyAM sudhI jJAna mokSanuM kAraNa kema thaI zake ?" tyAM sudhI jJAna mokSanuM kAraNa kema thaI zake ? zuM kahyuM) ? ke, samyagdarzana thayuM, anubhava thayo, AtmAnA AnaMdano svAda Avyo tene paNa rAga to Ave che. vItarAga thAya to rAga na thAya. nIcalA darajjAmAM rAga to Ave che. bhaktino, vinayano, vAMcanano, zravaNano evo rAga to Ave che. to kahe che, ItyAdi karmano udaya rahe tyAM sudhI jJAna mokSanuM kAraNa kema thaI zake ? vaLI karma ane jJAna bane -karmanA nimitte thatI zubhAzubha pariNati ane jJAnapariNati bane) sAthe kema rahI zake ?" (ema) ziSyano prazna che ke, eka to potAnA zuddha svarUpanI zraddhA, jJAna ane nirvikArI pariNati ane sAthe rAga, e ekasAthe beya kevI rIte rahI zake ? ziSyano prazna e che ke, jyAM sudhI AtmA pUrNa vItarAga na thAya tyAM sudhI AtmAmAM samyagdarzana-jJAna-cAritranI) nirmaLa pariNati paNa che ane sAthe rAga paNa che. jo rAga na hoya to vItarAga thaI jAya. to ekasAthe A banne kevI rIte rahI zake ? ema pUche che. samajANuM kAMI ? samyakdRSTine paNa jyAM sudhI vItarAgatA nathI tyAM sudhI bhaktino, vinayano zubharAga to Ave che paNa che baMdhanuM kAraNa. to kahe che ke, eka samayamAM zuddha pariNamana ane bIjo azuddha rAga, ema kema thAya che ? avirata samyakdRSTi cothe, pAMcame (guNasthAne) kaMI vItarAga nathI. potAnA svabhAvanI dRSTi thaI, samyagdarzana-jJAna-cAritra (thayA) eTalI to vItarAgatA (che), paNa hajI pUrNa vItarAgatA nathI to rAga paNa Ave che. e rAga baMdhanuM kAraNa ane zuddha pariNamana abaMdhanuM kAraNa, beya ekasAthe kevI rIte rahI zake ?
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 samayasAra siddhi-6 ema prazna che. samajANuM kAMI ? AhA...hA...! zubhAzubha pariNati ane jJAnapariNati bane-sAthe kema rahI zake ? evI ziSyanI AzaMkA che, hoM ! che ne ? zaMkA bIjI cIja che. zaMkA (eTale) tame kaho cho e khoTuM che, I zaMkA che. ane tame kaho cho e ThIka che paNa huM samajI zakato nathI tene AzaMkA kahe che. zaMkA to tame kaho cho te khoTuM che, e zaMkA (che), paNa AzaMkA (eTale) tame kaho cho e barAbara che paNa mane samajAtuM nathI. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? AzaMkA lIdhI ne ? "AzaMkA Upaje che ema kahyuM hatuM. A zuM ? prabhu ! AtmAmAM samyagdarzana-jJAna-cAritra thayA e vItarAgI pariNati thaI e mokSano mArga (che) paNa eTalAmAM pUrNa vItarAgatA nathI to rAga to sAthe Ave che. dayAno, dAnano, bhaktino, vinayano, zAstra vAMcanano, sAMbhaLavAno (rAga to Ave che, to banne ekasAthe kevI rIte rahI zake ? evI AzaMkA che. AhA..hA..! 110. AmAM to bahu thoDuM che. emAM (-"kaLazaTIkAmAM) be pAnA bharyA, "kaLazaTIkAmAM A 110 (kaLazamAM) be pAnA bharyA che. barAjamalajInI TIkA ! (hUitravikrIDita). yAvatpAkamupaiti karmaviratirjJAnasya samyaG na sA karmajJAnasamuccayo'pi vihitastAvanna kAcitkSatiH / kintvatrApi samullasatyavazato yatkarma bandhAya tan mokSAya sthitamekameva paramaM jJAnaM vimuktaM svataH / / 110 / / AhAhA...! (yAvata) jyAM sudhI." (jJAna virati ) "jJAnanI karmavirati.... jJAnanI karmaviratI eTale AtmAnI zuddha pariNatimAM jyAM sudhI rAganI pUrNa nivRtti jyAM nathI tyAM sudhI "jJAnanI karmavirati barAbara paripUrNatA pAmatI nathI.' AtmAnuM jJAna, darzana, cAritra zuddha caitanyanA avalaMbana thayA paNa rAganI kriyAno jyAM sudhI pUrNa abhAva nathI thato tyAM sudhI rAganI pariNati sAthe che. AhA...hA...! che ? jJAnanI karmavirati" jJAna eTale AtmAnI zuddha pariNati, e jyAM sudhI rAganI pUrNa nivRtti na thAya, rAgathI pUrNa nivRtti na thAya tyAM sudhI) barAbara paripUrNatA pAmatI nathI tyAM sudhI." (karmajJAnamuvaya: pi viditA, chAvita kSati:) to puNyanA pariNAma paNa sAthe hoya ane jJAna paNa sAthe che, svarUpa zuddha caitanyanI darzana, jJAna ane cAritra, vItarAgI paryAya paNa apUrNa vItarAgI paryAya paNa dharmIne hoya che ane sAthe rAga paNa hoya che. emAM koI virodha nathI. jeTalo rAga Ave che teTaluM baMdhanuM kAraNa che ane jeTaluM svabhAvanA Azraye samyagdarzana-jJAna-cAritra thayA (e) abaMdhanuM kAraNa che, mokSanuM kAraNa
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 187 che. AhAhA..! samajANuM kAMI ? mATe temanA ekaThA rahevAmAM kAMI paNa kSati arthAt virodha nathI." zuM kahe che ? bhagavAna AtmA ! zuddha svarUpa pavitra AnaMdakaMda ! tenA samyagdarzana-jJAna ane cAritra evI nirmaLa pariNati utpanna thaI paNa pUrNa nirmaLa nathI to sAthe rAga paNa Ave che to emAM koI virodha nathI. jeTalo rAga che teTaluM baMdhanuM kAraNa che. zuddha AtmAnA svabhAvanA Azraye jeTalo mokSamArga utpanna thayo e mokSanuM kAraNa che. banne bhale ho, be dhArA (bhale) ho. - ajJAnI mithyAdRSTine eka dhArA che, baMdhanI dhArA (che). vItarAgane eka abaMdhanI dhArA (che) ane sAdhakane be (dhArA) che. mokSamArganI dhArA paNa che ane rAganI paNa dhArA che, banne sAthe che. AhAhA...! zuM kahyuM? ke, mithyASTi rAgathI dharma mAne che, puNyathI dharma mAne che evA mithyASTine to ekalI karmadhArA, vikAradhArA che to ene to samyagdarzana, jJAna kaMI che nahi ane sarvajJa vItarAga thayA emane karma, rAga che nahi. ekalI nirmaLa dhArA che. mithyAdRSTine ekalI malina dhArA che, sarvajJane ekalI nirmaLa dhArA che. ane sAdhakajIvane cothe guNasthAnethI nirmaLa dhArA paNa che ane malina (dhArA) paNa che. adhUrAza che ne ! AhA..hA...! samajANuM kAMI ? jyAM sudhI rAga, puNyanA dayA, dAnanA pariNAma mArA che ane mane lAbha thaze, evI mithyAdRSTi che tyAM sudhI to ekalI mithyAtvanI malina dhArA che ane sarvajJa paramAtmAne ekalI nirmaLa dhArA che, temane rAga che nahi. paNa jyAM sudhI cothA guNasthAne, pAMcame, chaThTha guNasthAne sAdhaka che tyAM sudhI banne dhArA sAthe che. AtmAnA Azraye je nirmaLa pavitra paryAya thaI, samyagdarzana-jJAna-cAritranI vItarAgI paryAya paNa ho ane sAthe jarI rAga paNa hoya, pUrNa vItarAga nathI to rAga Ave che to emAM koI virodha nathI. be sAthe rahe emAM) virodha nathI. hA, samyagdarzana ane mithyAdarzanane sAthe rahevAmAM virodha che. samyagdarzana paNa hoya ane mithyAdarzana paNa hoya. e sAthe rahevAmAM) virodha che. paNa AtmAmAM zuddha pariNati che ane azuddha pariNati sAthe rahe emAM virodha nathI. banne ho. AhA..hA...hA..! samajANuM kAMI ? mAraga prabhuno bhAI ! alaukaka che ! bhAI ! atyAre to prarUpaNA evI cAle, sAdhu paNa evI prarUpaNA kare ke, vrata karo, tapa karo, apavAsa karo, Ama karo, Ama karo. e to kriyAkAMDa che. rAga che. samyagdarzananI vAta pahelI nahi. ke bhaI rAgathI bhinna thaI, puNya-pApanI kriyAthI bhinna thaI, potAno AtmasvabhAva je zuddha caitanyaghana paDyo che, tenuM avalaMbana levAthI je samyajJAna, darzana thAya che e ja mokSanuM kAraNa che, e dharma che. dharmIne vacce rAga Ave che, e dharma nathI. Ave che, hoya che, vItarAga nathI tyAM sudhI thAya che. A..hA..! samajANuM kAMI ? jyAM sudhI jJAnanI karmavirati." AtmAmAM rAganI pUrNa virati na thAya "barAbara
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 samayasAra siddhi-6 paripUrNatA pAmatI nathI" jJAna nAma AnaMdanI dazA, vItarAgI dazA paripUrNa na thAya tyAM sudhI..." (rmajJAnasamukhyayaH pi viditA, ra Avit kSati:) puNyanA pariNAma ane jJAnanI nirmaLa dazA (tenuM) ekaThApaNuM zAstramAM kahyuM che;." beya bhagavAne zAstramAM kahyuM che ke, beya sAthe cAle che. A.hA...! samyaphaSTi cothe guNasthAne che to enI samyagdarzananI paryAya je vItarAgI che te nirmaLa che paNa sAthe hajI traNa kaSAyano rAga che. to rAga paNa ho ane A paNa ho, emAM koI virodha nathI. paNa jeTalo rAga che e baMdhanuM kAraNa che ane mokSanuM kAraNa nirmaLa pariNati che). be hovAthI, be dhArAnA be phaLa che. AhA...hA..hA.! samajANuM kAMI ? A hA.! 'karma ane jJAnanuM ekaThApaNuM zAstramAM kahyuM che. joyuM ? "vidita che ne ? jJAna rmajJAnasamuSyayaH pi vidita: zabdamAM 'vihita: zabda che. bhagavAne zAstramAM kahyuM che ke, jyAre AtmAnuM samyagdarzana, jJAna thAya che, svabhAvanA Azraye zuddha AnaMdano svAda (Ave che, paNa apUrNa che) tene rAga paNa che, to rAga paNa che ane svabhAva paNa che, zuddha pariNati paNa che. zAstramAM kahyuM che, bhagavAne kahyuM che. mumukSu - badhA ema kahe che zAstramAM che paNa mane anubhavamAM nathI Avato. uttara :- hajI pUrNa nathI tyAM sudhI rAga che ema zAstramAM paNa kahe che. mumukSu :- rAga anubhavamAM nathI Avato. uttara :- rAga to anubhavamAM - vedanamAM Ave che. vedanamAM to banne Ave che. (rAgane) potAno mAnatA nathI. vedana Ave che, rAganuM vadana to che. naya hai, 47 naya che emAM lIdhuM che. pravacanasAra ! samakitIne paNa rAganuM pariNamana che ane rAgano bhoktA paNa che. paNa e jJAnanI dRSTithI (kahyuM). mumukSu :- anubhava che ke nathI ? uttara :- anubhava paNa che ane rAganuM vedana paNa che, beya che. eka jo hoya to vItarAga thaI jAya. ane eka ja rAga hoya to mithyAdRSTi thaI jAya. mumukSu :- jJAnIne paNa beya che ? uttara :- tyAM paNa be che. hajI pUrNa nathI ne ! upazama che ne ! upazama che. bAramA guNasthAne paNa hajI pUrNa nathI. kevaLajJAna pUrNa nathI thayuM tyAM. A..hA...! ahIM to nIcalA (guNasthAnanI) vAta cAle che. mumukSu :- ahIMyAM chaThThA guNasthAnanI vAta cAle che. uttara :- cotha, pAMcame, chaThTha (guNasthAnanI vAta cAle che. cotha, pAMcame, chaThTha guNasthAne potAnA svabhAvanA Azraye samyagdarzana, jJAna, cetananI nirmaLa pariNati che, sAthe rAga paNa che. zAstra kahe che ane ame paNa kahIe chIe.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 189 mumukSu :- jJAnamAM pakaDAya che ? uttara :- pakaDAya che, jANe che. rAga che ema) jANe (che). AtmAnuM jJAna thayuM ane) sAthe rAga Avyo to e samaye jANe che ke, rAga che. paNa e mArI cIja nahi, duHkhadAyaka che ema jANe che). I bAramI gAthAmAM AvyuM che. vyavahAra te kALe jANelo prayojanavAna che. saMskRtamAM "tavAtve' (zabda) che. nizcaya potAnA bhUtArthanA Azraye samyagdarzana thayuM, trikALa jJAyakabhAvanA Azraye samyagdarzana thAya che. paryAyaSTithI ane rAgathI kyAreya samyagdarzana thatuM nathI. AvuM thayuM topaNa jyAM sudhI paryAyamAM pUrNa vItarAgatA nathI tyAM sudhI, jyAM sudhI AvuM che tyAM sudhI rAga paNa thAya che. thAya che, paNa rAga che te baMdhanuM kAraNa che ane svabhAvanA Azraye je nirmaLa (paryAya thaI) te mokSanuM kAraNa che. banne sAthe rahe che. sAthe Ave che to e rAga mokSanuM kAraNa che ema nathI. AhAhA...! juo ! zuM kahyuM? 'karma eTale zubha bhAvanI kriyA, pariNAma ane jJAna eTale AtmAnI zuddha pariNati. (bannenuM) "ekaThApaNuM zAstramAM kahyuM che;." "vidita: 'temanA ekaThA rahevAmAM kAMI paNa kSati arthAt virodha nathI. sAthe hoya emAM virodha nathI. be che to banne potapotAnA) kAma kare che. zuddha pariNamana che e mokSanA kAraNanuM - nirjarAnuM kAma kare che ane azuddha che e baMdhanuM kAma kare che. AhA.hA...! emAM bahu lakhyuM che ke, je samyagdarzana che tyAM mithyAdarzana sAthe hoya ema banatuM nathI. paNa ahIMyAM zuddha pariNati alpa che tenI sAthe rAganI pariNati paNa che temAM) virodha nathI. samyagdarzananI sAthe mithyAdarzanano virodha che. mithyAdarzananI sAthe samyagdarzanano virodha che. paNa zuddha pariNatinI sAthe rAgano virodha nathI. rAga thAya che to jJAnamAM khaTaka thaI gaI athavA mokSamArga cAlyo gayo ema nathI. AhA..hA.! Avo mArga ! vItarAga sarvajJadeva trilokanAtha paramAtmA mahAvidehamAM birAje che emanI) A badhI vANI che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva tyAM gayA hatA (emaNe A zAstra) banAvyuM. enA kaLaza "amRtacaMdrAcAryadeve' banAvyA, je eka hajAra varSa pachI thayA. atyArathI eka hajAra varSa pahelAM ane bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva' pachI eka hajAra varSe (thayA). atyArathI eka hajAra varSa pahelA ane kuMdakuMdAcAryadeva' pachI eka hajAra varSa bAda). "kuMdakuMdAcAryadevane be hajAra varSa thayA, 'amRtacaMdrAcAryadevane eka hajAra varSa (thayA). A..hA..hA....! AmAM ("kaLazaTIkAmAM) to moTA be pAnA bharyA che. 110 (kaLaza) che ne ! be pAnA hoM ! moTA ! AhA..hA...! juo ! A 110, 110 ahIMthI zarU thAya che. moTu lAMbu bahu che. be pAnA bharyA che. A badhuM spaSTIkaraNa thAya che. "rAjamalajI'nI TIkA (che). "rAjamala jaina dharmI, jaina dharmanA marmI ! e badhuM vaMcAI gayuM che. atyAre nahi). sAme pustaka na hoya ne ! vyAkhyAnamAM badhuM vaMcAI gayuM che. ahIM
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 samayasAra siddhi-6 to 44 varSa thayA. cAlIsa ane cAra ! A to ogaNIsamI vA2 samayasAra' cAle che. aDhAra vA2 to AkhuM akSare akSaranA artha (sahita) cAlI gayuM. A ('kaLazaTIkA') paNa cAlI gayuM, 'pravacanasAra' bapore cAle che e paNa chaThThI-sAtamI vAra cAle che. e cAlatuM hoya ne to sAthe hoya to enA artha nIkaLe. ahIMyAM eno vistAra A che ke, karma nAma puNya pariNAma - dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma ane jJAnanuM ekaThApaNuM (arthAt) AtmAnA svabhAvanuM zuddha pariNamana (bene) ekasAthe rahevAmAM virodha nathI. sAdhakapaNuM che to bAdhakapaNuM paNa che, sAdhakapaNuM paNa che. AhA...hA...! rAgane dharma mAnanA2 jIvane ekaluM bAdhakapaNuM, mithyAdaSTipaNuM che. ane vItarAga ekalA pUrNAnaMdane prApta thaI gayA to ekalI vItarAgadhArA che ane samyagdarzana cothe, pAMcame, chaThTha (guNasthAne) che tyAM AgaLa zuddhadhArA paNa che ane azuddha dhArA paNa che. beya ekasAthe rahevAmAM virodha nathI. ekasAthe rahevAmAM virodha nathI. che to rAga nukasAnakAraka, paNa (sAthe) rahevAmAM virodha nathI. AhA..hA...! AmAM ('kaLazaTIkA'mAM) vistAra karyo che. eno vistAra to ema karyo che. juo ! pahelo zabda che, 110 che. 'koI bhrAMti karaze ke mithyAdRSTinuM yatipaNuM...' (arthAt) je digaMbara sAdhu thAya ane rAgathI dharma mAne che, puNyathI dharma mAne che, mahAvratathI mane dharma thaze e mithyASTi che. e mithyAdRSTinuM yatipaNuM kriyArUpa che, te baMdhanuM kAraNa che. samyagdaSTinuM che je yatipaNuM...' koI ema kahe ke, samyakdaSTinuM je munipaNuM che emAM paNa paMca mahAvratanA pariNAma to Ave che, to e zubha kriyArUpa, te mokSanuM kAraNa che;...' ema koI kahe che 'kAraNa ke anubhava-jJAna tathA dayA-vrata-tapa-saMyamarUpa kriyA baMne maLIne jJAnAvaraNAdi karmano kSaya kare che. AvI pratIti keTalAka ajJAnI jIvo kare che.' enuM to ahIM spaSTIkaraNa che. tyAM samAdhAna Ama che ke - jeTalI zubha-azubha kriyA, bahirjalparUpa vikalpa athavA aMtarjalparUpa athavA dravyonA vicArarUpa athavA zuddhasvarUpano vicAra ityAdi samasta, karmabaMdhanuM kAraNa che.' ATaluM (spaSTIkaraNa) ApyuM. banArasIdAse' lakhyuM che, 'rAjamala jainadharmI, jainadharma kA marmI'. banArasIdAsa' ! 'samayasAra nATaka' banAvyuM ne ! AmAMthI banAvyuM che. emaNe 'samayasAra nATaka' lakhyuM che. pahelethI badhuM joyuM che ne ! (saMvata) 1978mAM 'samayasAra' maLyuM che. keTalA varSa thayA ? 1978nI sAlamAM paheluM 'samayasAra' maLyuM. bAvIsa ane pAMtrIsa, sattAvana varSa pahelAM ! pacAsa ane sAta ! 'banArasIdAse' paNa 'samayasAra nATaka'mAM ema kahyuM, 'rAjamala jainadharmI, jainadharma kA marmI hai' emaNe A TIkA banAvI che. AhA..hA...! A pachI maLyuM hatuM. mumukSu : samyakdaSTine mahAvratano bhAva Ave ke nahi ?
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 191 uttara - kIdhuM ke, svasaMvedanamAM jyAre muni thAya che, AtmAnA AnaMdanuM utkRSTa vedana (thAya) e dazAmAM mahAvratanA pariNAma Ave che, paNa che baMdhanuM kAraNa. e to kahe che ke, AtmadravyanA avalaMbane jeTaluM samyagdarzana, jJAna, cAritra thayuM e mokSanuM kAraNa che) ane vacamAM paMca mahAvrata, aThyAvIsa mULaguNa, pAMca samiti, traNa guptino vyavahAra Ave che e baMdhanuM kAraNa che. jo na Ave to vItarAga thaI jAya. ane bilakula jJAnapariNati na ho, zuddha svabhAvanI zraddhA, jJAna na hoya to mithyAdRSTi che, mithyAtva che. ene eka dhArA che. A to be dhArA che. zuddha pariNati paNa che ane azuddha pariNati paNa che. AhAhA.... (ahIMyAM kahe che), 'temanA ekaThA rahevAmAM kAMI paNa kSati arthAt virodha nathI. emAM ema lakhyuM che ke, samyagdarzana (ane) mithyAdarzana (sAthe) rahevAmAM virodha che. paNa vItarAgI pariNati alpa che emAM rAga Avavo e kAMI virodha nathI. rAga Ave che paNa che baMdhanuM kAraNa. baMdhanuM kAraNa ane mokSanuM kAraNa ekasAthe rahevAmAM virodha nathI. mumukSu - sAdhakane bAdhaka hoya ja. uttara :- hoya ja, sAdhaka kone kahe ? sAdhaka che tyAM sudhI thoDo bAdhaka bhAva to Ave ja che. pUrNa sAdhya siddha kevaLI thaI gayA temane rAga nathI). kAM ekalA rAgane dharma mAnanAra mithyASTine ekalI ajJAna dhArA che. ene samyagdarzana che nahi. AhAhA...! paraMtu ahIM eTaluM vizeSa jANavuM joIe ke AtmAmAM..." " navazataH vat samunnati) "avazapaNe...." je rAga Ave che, karma eTale rAga, rAga karavAno bhAva nathI paNa rAga AvyA vinA rahe nahi. puruSArthanI kamajorI che ne ! cotha, pAMcame, chaThTha guNasthAne raudradhyAna paNa che. pAMcamA guNasthAna sudhI raudradhyAna che. chaThThA guNasthAnamAM ArtadhyAna che. malina (bhAva) Ave che paNa nirmaLa paNa sAthe che ane malina paNa sAthe che. malina che te baMdhanuM kAraNa che ane nirmaLa che e mokSanuM kAraNa che). A..hA..! ekalA paMca mahAvrata pALe che e to mithyAdRSTi che. paMca mahAvratanA pariNAma Asrava che tene dharma mAne che e to mithyASTinI dhArA eka ja che. paNa potAmAM zuddha caitanyanA Azraye samyagdarzana thayuM ane paMca mahAvratanA pariNAma baMdhanuM kAraNa che ema dRSTi thaI, AgaLa jatAM) tenI svasaMvedananI dazA ugra thaI gaI to paMca mahAvratanA pariNAma Ave che. to dhArA nirmaLa paNa che ane malina paNa che. malina dhArA baMdhanuM kAraNa che, nirmaLa dhArA mokSanuM kAraNa che. AhAhA...! samajANuM kAMI ? AvuM jhINuM paDe. A..hA...! A to laI lyo paDiyA ! paNa hajI samyagdarzana vinA paDimA-phaDimAM AvI kyAMthI ? be paDimA, cAra paDimA, sAta paDimAM, agiyAra paDimAM. mumukSu - sAta paDimA sudhI to koI eno bhAva na pUche. uttara :- kyAM paDimA) che ? A che ne, eka jaNo ahIM Avyo hato. mArI pAse
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 samayasAra siddhi-6 sAta DimA che topaNa hajI amane koI pUchatuM nathI eTale agiyAra paDimA laI lezuM. pachI loko pUche to kharA ! are......! e 'rAjakoTa' AvyA hatA, 'rAjakoTa' ! paMca klAyaNakamAM (Avyo hato). I to ekalA kriyAkAMDa. AtmA koNa che ? rAgathI bhinna che, e rAganI kriyAnA kartA mAnavuM e mithyAdaSTi che. rAga Ave che jarUra, paNa jJAnI tene kartApaNe karavAlAyaka che ema mAnatA nathI ane rAgamAM potApaNAnI buddhi nathI ane parabuddhi tarIke tene jANe che ke, jANavAlAyaka cIja che. paNa che baMdhanuM kAraNa. dharmIne paNa rAga Avyo e baMdhanuM kAraNa (che). AhA..hA..! chaa guNasthAne sAcA saMta ho emane paMca mahAvratanA vikalpa Ave che, paNa che rAga. ene choDIne svarUpamAM sthira thAya tyAre apramatta dazA sAtame (guNasthAne) Ave che. ane chaThaThThuM (guNasthAna) paNa pahelAM samyagdarzana thayuM hoya ene munipaNuM Ave che. samyagdarzananA hajI ThekANA na hoya (tyAM munipaNuM kayAMthI hoya ) zarIranI kriyA huM karI zakuM che, 52nI dayA pALI zakuM che (ema mAnanA2) to badhA mithyAsRSTi che. potAnI paryAyamAM vikAra thAya che to e vikA2 karmathI thAya che (ema mAnanA2) mithyASTi che. karma to jaDa che. karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI' mArI bhUla adhika che. karma to jaDa che. agni sahe ghanaghAta loha kI saMgati pAI.' bhajanamAM Ave che. A..hA...! ahIMyAM kahe che, avazapaNe...' avaza eTale baLajorI nahi, jJAnIne karavAno bhAva nathI, paNa avazapaNe puruSArthanI kamIthI rAga Ave che. te to baMdhanuM kAraNa che,... sabhyaSTine ane munine paNa je paMca mahAvratano vikalpa Ave che, samyakdaSTine je dayA, dAna, bhaktinA pariNAma Ave che e baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA..! mumukSu :- avazapaNe eTale karmanA udayanA kAraNe ? uttara :- eTale potAno karavAno bhAva nathI, paNa puruSArthanI nabaLAIthI Ave e avaza, paravaza thaI gayo. nimittane AdhIna thaI gayo. nimitte karAvyuM nathI. nimittane AdhIna thaI gayo. puruSArthanI kamI e avaza, paravazathI (thayo che). paravaza paNa pote potAthI thayo che, paravaza bIjo karAve che ema nahi. AhA..hA...! te to baMdhanuM kAraNa thAya che...' che ? paravazapaNe nAma potAno karavAno bhAva nathI, emAM sukhabuddhi nathI, hitabuddhi nathI (ane) rAga Ave che to avaza kahevAmAM AvyuM. e baMdhanuM kAraNa che. (prat va parama jJAnaM sthitam) eka 52ma jJAna svarUpa nirmaLa pariNita te eka ja mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! zuddha caitanya bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! rAganA vikalpathI nirvikalpa bhinna cIja che, e nirvikalpa svabhAvanA Azraye je nirvikalpa samyagdarzana, jJAna thayuM e to mokSanuM kAraNa che. e baMdhanuM aMze paNa kAraNa nathI. emAM AnAthI paNa spaSTa lIdhuM che ke, rAga che e aMze paNa mokSanuM kAraNa nathI. bilakula baMdhanuM kAraNa che. ane
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 193 mokSanuM kAraNa che e aMze paNa baMdhanuM kAraNa nathI. enA spaSTIkaraNamAM e lIdhuM che. samajANuM kAMI ? '(arthAtu traNe kALe paradravya-bhAvothI bhinna che). AhA..hA...! mokSanI paryAya che kAraNa che e rAgathI to traNe kALa bhinna che. rAganI sAthe bhale ho paNa vastu bhinna che. rAgathI bhinna che e mokSanuM kAraNa che. vizeSa kaheze.. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 241 zloka 110, 111 guruvAra, jeTha suda 5, tA. 31-05-1979 samayasAra 110 kaLazano bhAvArtha che. jyAM sudhI...." yathAkhyAta cAritra thatuM nathI. bhAvArthamAM che. AtmAmAM pUrNa cAritra yathA jevuM aMtara cAritranuM svarUpa che tevuM paryAyamAM yathArtha cAritra pragaTa (na) thAya tyAM sudhI samyagdaSTine.." yathAkhyAta pUrNa cAritra - svarUpanI ramaNatA pUrI na thAya tyAM sudhI samyagdaSTine be dhArA rahe che....... be dhArA eTale eka jJAnadhArA ane eka zubhAzubha vikAradhArA. zubhAzubha karmadhArA ane jJAnadhArA) beya lIdhA. zubha ane azubha pariNAma e paNa hoya che ane jJAnadhArA (eTale ke, zuddha svarUpanI jevI anubhavadazA thaIne je zuddha pariNati thaI che ane ahIMyAM jJAnadhArA kahe che. eTale zuddha pariNati thaI ene ahIMyAM jJAnadhArA kahe che. "te banne sAthe rahevAmAM kAMI paNa virodha nathI." zuddha pariNati paNa hoya ane puNyapApanA bhAva paNa hoya. be rahevAmAM virodha nathI. virodha nathI eTale ? hoya che. AtmAnuM samyagdarzana - zuddha caitanyasvarUpa pUrNa dhruva, tene dhyeyamAM laI ane je samyagdarzanamAM anubhava thAya te zuddha dhArA to sadAya rahe che ane enI sAthe zubhAzubha pariNAmanA bhAva paNa sAthe hoya che. e sAthe rahevAmAM kAMI paNa virodha nathI." (jema mithyAjJAnanane ane samyajJAnane paraspara virodha che) mithyAjJAna hoya ane te vakhate samyakajJAna paNa hoya ema na hoya. mithyAdRSTi paNa hoya ane samyakdRSTipaNuM paNa hoya evuM na hoI zake. beya(mAM) taddana virodha che. mumukSu :- trIje guNasthAne hoya che. uttara :- trIje zuM che ? trIje anaMtAnubaMdhIno udaya nathI, mizra che. paNa e to aMtarmuhUrtanI mizranI sthiti che. ahIMyAM to cAritramohano udaya ane nirmaLa dhArA beyanI vAta karavI che. samyagdarzana ane jJAna ane jeTale aMze zuddhatA thaI e dhArA to sadAya rahe che ane temAM jeTalI
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 samayasAra siddhi-6 kamI che eTalo zubhAzubha bhAva paNa thAya. e baMne sAthe rahevAmAM virodha nathI. - mizramAM to jarI aMtarmuhUrtanI sthiti che. kudevane paNa mAne ane sudevane paNa mAne evI eka sUkSma sAdhAraNa vAta che. ahIMyAM to rAgadhArA ane AtmAnI zuddhidhArAnI vAta che. cAritramohano udaya hoya, rAga-dveSa hoya, viSayakaSAya paNa hoya ane eka bAju AtmAnI taraphanI dRSTi, jJAna ane nirmaLatA paNa hoya. yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI be dhArA hoya che. (tema karmasAmAnyane ane jJAnane virodha nathI)." mithyAjJAna ane samyaphajJAna eka samayamAM be sAthe hoI zake nahi. ema karmasAmAnya. sAmAnya eTale zubha-azubha. zubha ho ke azubha bhAva ho ane AtmAnI zuddhatA. samyagdarzananI zuddhatA, jJAnanuM aMze vedana ane svarUpanuM AcaraNa vagere. evI dhArA sAthe rahevAmAM) virodha nathI. karmasAmAnya eTale zubhAzubha bhAva ane A bAjumAM svabhAvane Azraya thayelI zuddhatA, beyane ekasAthe rahevAmAM virodha nathI. "te sthitimAM karma potAnuM kArya kare che. AhAhA...! zubhAzubha bhAva thAya e potAnuM baMdhanuM kArya kare che. koI vakhate ema Ave ke, samyadRSTine baMdha nathI. tyAM ekAMta tANI le ema nahi. e to dRSTinA joranI apekSAe baMdha nathI ane bhoga nirjarAno hetu che ema paNa kahyuM. paNa e bhogano bhAva kaMI nirjarAno hetu nathI. e bhAva hoya che, e bhAva potAnuM baMdhanuM kArya kare. AhAhA..! mumukSu :- samyakdaSTino bhoga to nirjarAno hetu kahevAya che. uttara :- I to dRSTinA joranI apekSAe vAta che. (bAkI) bhoga che e rAga che. rAga che e baMdhanuM kAraNa che. I to dRSTinA joranI apekSAe zuddha caitanya dhruva upara jora che (eTale kahyuM). parama svabhAvabhAva pAriNAmika trikALa jJAyakabhAva, enA AzramamAM paDyo che e jorathI ene rAgAdi Ave e kharI jo ema kahe. AhA...! jema bhagavAnane hAlavA-cAlavAno udaya Ave che e paNa kharI jAya che. kSAyikabhAva che ne ! ahIMyAM to puNya-pApanA bhAvamAMthI game te karmasAmAnya ho, raudradhyAna paNa hoya. pAMcame guNasthAne, lyo ! cha ArtadhyAna hoya, cothe-pAMcame raudradhyAna hoya. evA be bhAga hoya che. tethI temAM karma potAnuM kArya kare che." zubha-azubha bhAva Ave e baMdhanuM kArya kare ane "jJAna potAnuM kArya kare che. jJAna eTale zuddha pariNati hoM! paryAyamAM jeTaluM samyagdarzana, jJAna zuddha thayuM che eTaluM jJAna potAnuM kArya kare. eTale ke, e to nirjarAnuM kArya kare. AhAhA..! eka samayamAM be hoI zake che. aMdhakAra ane prakAzamAM virodha che, emAM avirodha nathI. prakAza hoya tyAM aMdhakAra na hoya ane aMdhakAra hoya tyAM prakAza na hoya. ema A virodha nathI. caitanyanI dravyadRSTi dhruvane) dhyeya karIne jyAM zuddha caitanya paryAyamAM
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-110 195 pragaTyuM che (tyAM) anaMta guNanI zuddhino aMza pragaTyo che. AhA.hA...! te anaMta guNanI zuddhino aMza je pragaTyo che te potAnuM kArya kare. jANavA-dekhavAnuM ke nirjarAnuM (kArya kare) ane puNya-pApa bhAva baMdhanuM kArya kare. jeTalA aMza zubhAzubha karmadhArA che.' A..hA..! puNya ane pApanA jeTale aMze bhAva che teTalA aMze karmabaMdha thAya che...' lyo ! eka ko2 ema kahyuM ke, samikatIne baMdha nathI. emAMthI loko pakaDe, juo ! samikatIne (baMdha nathI). dIpacaMdajI'e IM pakaDyuM hatuM ne ! ke, samikatIne du:kha hoya nahi. ahIM kahe che, zubhAzubha bhAva che (to) duHkha hoya. jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI thoDo AnaMdano paNa anubhava hoya ane zubhAzubha bhAvanuM du:khanuM paNa vedana hoya. AhA..hA...! potAnA pakSamAM pakaDAya jAya ne tyAre AkaruM paDe. ene chUTavuM AkaruM paDe. ahIM to yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI muni chaThTha guNasthAne hoya ene jeTalI zuddhi pragaTI che e to nirjarAnuM kAma kare paNa enI sAthe paMca mahAvrata AdinA pariNAma che e baMdhanuM kAma kare. AhA..hA...! be e rIte rahevAne virodha nathI. jeTalA aMze zubhAzubha karmadhArA che teTalA aMze karmabaMdha thAya che...' puruSArthasiddhi upAyamAM paNa lIdhuM che ne ! puruSArthasiddhi upAyamAM traNa gAthA Ave che ne ! jeTale aMze rAga eTale aMze baMdha ane jeTale aMze dharma - samyagdarzana, teTale aMze nirjarA. traNa gAthA che - darzana, jJAna ane cAritra. puruSArthasiddhi upAya' ! kaI apekSAe kathana che ema na samaje (pachI) ekAMta tANe ke, samyagdarzana thayuM eTale pachI ene udaya AvIne kharI jAya che. udaya AvI kharI jAya che paNa udayamAM joDAya che ke nahi ? joDAto na hoya to to vItarAga thaI jAya. A...hA...! eTaluM potAnI dazAmAM parAdhIna (thaIne) kartAbhoktAnA pariNAma thAya. jJAnanayamAM ema kahyuM ke, jJAnIne paNa kartA ane bhoktAnA pariNAma thAya che. paNa e kartA-bhoktAnA jeTalA azuddha pariNAma che e baMdhanuM kAraNa che ane jeTalI dravyane Azraye zuddhatA thaI che e pavitratAnuM kAraNa che. AhA..hA....! jeTalA aMze jJAnadhArA che teTalA aMze karmano nAza thato jAya che.' joyuM ? eTalA aMze karma nirjare che. 'viSaya-kaSAyanA vikalpo...' hoya che. AhA..hA..! samyakdaSTi cha khaMDanA rAjamAM paDyo hoya, channu hajAra strI hoya, enA taraphano rAga paNa hoya ane AtmA taraphanA samyagdarzananI zuddhatA paNa hoya. beya sAthe hoya che. 'viSaya-kaSAyanA vikalpo...' hoya ke vrata-niyamanA vikalpo...' pelA azubha lIdhA ane A zubha (lIdhA). 'zuddha svarUpano vicAra suddhAM...' zuddha svarUpano vicAra zabda vikalpa che. e suddhAM 'karmabaMdhanuM kAraNa che;... AhA..hA...! zuddha chuM, pavitra chuM evo je vikalpa UThe che ene ahIM vicAra kahIne e baMdhanuM kAraNa (kahyuM
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 che). AhA..hA...! jeTale aMze vItarAga svarUpa prabhu che, ene Azraye jeTale aMze vItarAgatA pragaTI che teTale aMze karmanI nirjarA che. A..hA...! jeTalI svane Azraye pariNati pragaTI che e nirjarAnuM kAraNa che ane paralakSe jeTalA zubhAzubha thayA eTaluM baMdhanuM kAraNa che. A..hA...! mumukSu :viSaya-kaSAya ane vratamAM paraspara aMta2 che ? uttara :- zubhAzubha che ne ! bhale nAma nathI. A AvyuM ne ! karmadhArA AvI ne ! *yAvat jJAnasya rmaviratiH" pUrNa thaI nathI ema emAM AvyuM ne ! karmamAM AvI gayuM ke nahi ? karmavirati pUrNa thaI nathI tyAM zubhAzubha bhAva che. AvyuM ke nahi ? 'pravata: yat varga samunnati" e aMdara AvyuM. ene parAdhInapaNe karma eTale zubhAzubha bhAva utpanna thAya che. (mULa) kaLazamAM che. 'avazata: yat varga samunnati joyuM ? '(jabarajastIthI) je karma pragaTa thAya che arthAt udaya thAya che...' e zubhAzubha che, te baMdhAya che. AhA..hA...! sAmAnya baMdhanuM kAraNa kIdhuM emAM zubhAzubha bhAva AvI gayA. 'amRtacaMdrAcAryadeva'nA kaLazanA pAThamAM AvI gayA. karmasAmAnya ane ekakora jJAnadhArA. karmasAmAnyamAM zubhAzubha AvyA. AhA..hA...! samayasAra siddhi-6 zuddha svarUpano vicAra suddhAM - karmabaMdhanuM kAraNa che; zuddha pariNatirUpa jJAnadhArA ja mokSanuM kAraNa che.' eka AtmA pavitra zuddha caitanya dhruva zAyakabhAva, ene Azraye je pariNati thaI teTalI ja jJAnadhArA (che), e mokSanuM kAraNa che. kemake AtmA pote mokSasvarUpa che, abaMdhasvarUpa che, muktasvarUpa che. ene avalaMbe jeTalI pariNita thaI te badhI mokSanuM kAraNa che. AhA..hA...! ane te kSaNe jeTalA viSaya-kaSAyanA pariNAma, zubhAzubha bhAva thAya ke dayA, dAna, vratanA (bhAva) thAya e baMdhanuM kAraNa che. eka kSaNamAM be rahevAmAM virodha nathI. virodha nathIno artha evo nathI ke, zuddha pariNatithI rAga che te virodha nathI. e zuddha pariNatithI to virodha che paNa ahIM sAthe rahevAmAM virodha nathI. ema. nahitara zuddha pariNatithI to zubhAzubha bhAva virodha che. virodha che, virodha bhAva AvyuM hatuM ne ? virodha bhAva. paNa e to pavitratAnI dazAnI apekSAe virodha che ema kahyuM paNa sAthe rahI zake nahi ema virodha nathI. samyagdarzananI sAthe jema mithyAdarzana rahI zake nahi ema ahIMyAM zuddha piraNitanI sAthe zubhAzubha bhAva rahI zake nahi ema nathI. AhA...hA...! koI ThekANe ema kIdhuM hoya ke bhaI, samyakdaSTane to je kaMI udaya che e kharI jAya che. nirjarAnI gAthAmAM Ave che, indriyano bhoga che e badho nirjarI jAya che. juo ! (nirjarA adhikAra'nI) pahelI gAthA. kaI apekSAe kahe che ? e zuddhatAnA jore. nahitara tyAM gAthAmAM to saceta-acetano bhoga paNa lIdho che. saceta-acetano bhoga paNa nirjarAno hetu che ema kIdhuM. 'vamonarmiviyerdi' A..hA...! e to svabhAvanI dRSTi tarapha DhaLI gayelo ?
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 197 bhAva, alpa je parane Azraye rahyo ene gauNa karIne baMdhanuM kAraNa nathI ema kahyuM che. AhAhA..! ema karIne koI svacchaMdI thaI jAya ke, samyakdaSTi thayo have pachI game teTalA viSaya-kaSAya evuM to mAre baMdha nathI ema nahi cAle. AhAhA..! jeTale aMze viSaya-kaSAyanA pariNAma, zubhAzubha bhAva jeTale aMze thAya teTale aMze baMdhana che, teTale aMze duHkha che, teTale aMze Asrava che. AhA..hA.! ekasAthe rahevAmAM virodha nathI eTale ahIM siddha karavuM che. e) dalokanA 11 , (zArdUtmavizrIDita) magnAH karmanayAbalambanaparA jJAnaM na jAnanti yanmagnA jJAnanayaiSiNo'pi yadatisvacchandamandodyamAH / vizvasyopari te taranti satataM jJAnaM bhavantaH svayaM ye karvanti na karma jAta na vazaM yAnti pramAdasya c||111|| have karma ane jJAnano nayavibhAga batAve che : zlokArtha - narmanayAvanaqnaYRI: manA) karmanayanA AlaMbanamAM tatpara (arthAt karmanayanA pakSapAtI) puruSo DUbelA che (ya) kAraNa ke (jJAne na khAnanti) teo jJAnane jANatA nathI. (jJAnanaya-SiA: pi manA!) jJAnanayanA icchaka (arthAtu pakSapAtI) puruSo paNa DUbelA che (ya) kAraNa ke (zatisvacchattvamandra-udyaHI:) teo svacchedathI ati maMdaudyamI che (svarUpaprAptino puruSArtha karatA nathI. pramAdI che ane viSayakaSAyamAM varte che). (te vizvaca upara taratti) te jIvo vizvanA upara tare che ke have svayaM satata jJAna bhavantaH pharma rvatti) jeo pote niraMtara jJAnarUpa thatA - pariNamatA thakA karma karatA nathI (1) ane (nAtu pramAdrazya vaza na yAntio kyAreya pramAdane vaza paNa thatA nathI -svarUpamAM udyamI rahe che). bhAvArtha :- ahIM sarvathA ekAMta abhiprAyano niSedha karyo che kAraNa ke sarvathA ekAMta abhiprAya ja mithyAtva che. keTalAka loko paramArthabhUta jJAnasvarUpa AtmAne to jANatA nathI ane vyavahAra darzanajJAnacAritrarUpa kriyAkAMDanA ADaMbarane mokSanuM kAraNa jANI temAM tatpara rahe che - teno
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 samayasAra siddhi-6. pakSapAta kare che. AvA karmanayanA pakSapAtI loko - jeo jJAnane to jANatA nathI ane karmanayamAM ja khedakhina che teo - saMsAramAM DUbe che. vaLI keTalAka loko AtmasvarUpane yathArtha jANatA nathI ane sarvathA ekAMtavAdI mithyAdRSTionA upadezathI athavA potAnI meLe ja aMtaraMgamAM jJAnanuM svarUpa khoTI rIte kalpI temAM pakSapAta kare che. potAnI pariNatimAM jarAya phera paDyA vinA teo potAne sarvathA abaMdha mAne che ane vyavahAra darzanazAnacAritranA kriyAkAMDane nirarthaka jANI choDI de che. AvA jJAnanayanA pakSapAtI loko jeo svarUpano kAMI puruSArtha karatA nathI ane zubha pariNAmone choDI svacchaMdI thaI viSaya-kaSAyamAM varte che teo paNa saMsArasamudramAM DUbe che. mokSamArgI jIvo jJAnarUpe pariNamatA thakA zubhAzubha karmane heya jANe che ane zuddha pariNatine ja upAdeya jANe che. teo mAtra azubha karmane ja nahi paraMtu zubha karmane paNa choDI, svarUpamAM sthira thavAne niraMtara udyamavaMta che - saMpUrNa svarUpasthiratA thatAM sudhI teno puruSArtha karyA ja kare che. jyAM sudhI, puruSArthanI adhUrAzane lIdhe, zubhAzubha pariNAmothI chUTI svarUpamAM saMpUrNapaNe TakI zakAtuM nathI tyAM sudhI - joke svarUpasthiratAnuM aMtarU-AlaMbana (aMtaHsAdhana) to zuddha pariNati pote ja che topaNa - aMtar-AlaMbana lenArane jeo bAhya AlaMbanarUpa kahevAya che evA (zuddha svarUpanA vicAra Adi) zubha pariNAmomAM te jIvo heyabuddhie pravarte che, paraMtu zubha karmone nirarthaka gaNI choDI daIne svacchaMdapaNe azubha karmomAM pravartavAnI buddhi temane kadI hotI nathI. AvA jIvo - jeo ekAMta abhiprAya rahita che teo - karmano nAza karI, saMsArathI nivRtta thAya che. 111. zloka 111 upara pravacana "have karma ane jJAnano niyavibhAga batAve che -' have 111 zloka Avyo. (ArTUrnAviDita) magnAH karmanayAbalambanaparA jJAnaM na jAnanti yanmagnA jJAnanayaiSiNo'pi yadatisvacchandamandodyamAH / vizvasyopari te taranti satataM jJAnaM bhavantaH svayaM ye kurvanti na karma jAtu na vazaM yAnti pramAdasya ca / / 111 / / AhA...hA..! puNya-pApa" vyAkhyAnano A kaLaza che. (rmanayAvanaqnaYRI: munA:) karmanayanA AlaMbanamAM tatpara..." eTale ke vrata ne tapa ne bhakti ne pUjAno jene pakSa che
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 199 ke enAthI mAruM kalyANa thaze e (karmanayanA pakSapAtI) puruSo DUbelA che... A..hA..hA..! vrata ne tapa ne bhakti, pUjA ne zuddha. zuddha... zuddha chuM evo je vikalpa, e paNa baMdhanuM kAraNa che ema na mAnatA, e nirjarA, dharma che ema mAne I DUbI gayA che. AhAhA..! e saMsAramAM mithyAtvamAM DUbI gayA che. AhA..hA...! mithyAtva e saMsAra che. AtmAnI paryAya sivAya saMsAra kAMI dUra raheto nathI. ethI je zubhAzubha bhAva thAya ane ema mAne ke, A baMdhanuM kAraNa nathI, mane lAbhanuM kAraNa che, evI je mithyASTi, e mithyASTi e saMsAra che. AhA..! e mithyAtvamAM DUbI gayA che ema kahe che. AhAhA...! dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmathI kalyANa thaze ema mAnanArA mithyAtvamAM DUbI gayA che. AhA....! che? 'karmanayanA AlaMbanamAM tatpara puruSo DUbelA che.." AhA.hA....! kAraNa ke teo jJAnane jANatA nathI." svarUpa bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! e zuddha che tenI pariNatine pragaTa karatA nathI ane jANatA nathI. AhA..hA...! rAganI kriyA che emAM je sarvasva mAnIne beThA che e mithyAtvamAM DUbI gayA, saMsAramAM DUbIne paDyA che. AhA..hA....! kema ? ke, (jJAna ja nAnanti) caitanya bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha zuddha caitanya vItarAgamUrti, ene to e paryAyamAM jANatA nathI, paryAyamAM ene anubhavatA nathI, paryAyamAM ene zraddhA, jJAnamAM letA nathI. AhAhA..! te kAraNe jJAnane eTale AtmAnI zuddha pariNati ene nathI tethI te mithyAtvamAM DUbI gayelA che. AhA..hA...! (jJAnanaya-BUM: pi manA.) "jJAnanayanA icchaka." Icchaka kIdhA che. jJAnanaya pragaTyuM che ema nahi. anubhava pragaTyo che ema nahi. AtmA zuddha caitanya che e anubhavamAM Avyo che ema nahi, phakta jJAnanA kSayopazamanI dhArAne icchayA kare che. ughADa thayo eTale jANe amane jJAna thaI gayuM ! AhAhA...! "jJAnanayanA.... "SiA:" zabda che ne! jJAnanayanA zodhanArA, jJAna pragaTyuM nathI. jJAnAnaMda svarUpa saccidAnaMda prabhu ! e dRSTimAM, jJAnamAM ane pariNatimAM Avyo nathI. phakta jJAnanA kSayopazamamAM.. A..hA...! tenA icchuka '(arthAt pakSapAtI)." jJAna ughaDyuM eno phakta pakSapAtI ke amane AnAthI mokSa thaze. bhale ame viSaya-kaSAya game teTalA sevIe paNa amAre A jJAna thayuM enAthI mukti thaze. e paNa DUbI gayA che. A...hA...! jema puNya-pApanA pakSakAra mithyAtvamAM DULyA che ema jJAna-pariNati, zuddha zraddhA-jJAna che nahi, anubhava aMtara vastu nathI, aMtara (svarUpa) sanmukha dRSTi thaI nathI, aMtarmukha karato nathI. phakta vartamAnamAM jJAnanA kSayopazama dvArA amane A dharma thayo ema mAne e paNa mithyAtvamAM DUbI gayA che. AhA...hA...! ame samyakdRSTi chIe, amane have viSayakaSAya bhogavavAmAM zuM vAMdho che ? ema mAnanArA (mithyAtvamAM DUbI gayA che). AhAhA... viSaya-kaSAya bhAva, bhAI ! duHkharUpa che. bhagavAnano svabhAva to AnaMda che. e AnaMdanI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 samayasAra siddhi-6 dhArA jene pragaTI nathI ane phakta jJAnanA ughADanI vAtuM karIne viSaya-kaSAyamAM ekAkAra lIna thaI gayA che e DUbI gayA che. AhA...hA...! be vAta karI. zubha-azubha bhAvane mokSa mAnanArA e DUbI gayA che, ene zuddhatAnuM bhAna nathI ane ahIM jJAnanA kSayopazamamAM zuddhatAno anubhava nathI. tema zuddhatA tarapha maMda udyama che. pATha che ne ? "ma-3mAM: A.hA...! te taraphano puruSArtha maMda che ane viparIta bhAvamAM tIvra puruSArtha che. zubhAzubha bhAva, viSaya-kaSAyanA bhAvamAM.... A.hA.! tIvra UMdho bhAva che. pramAdI che," pramAdanA poTalA ! aMdara jJAnanuM bhAna na maLe ane ame jJAtA-dRSTA chIe evuM jJAnanA kSayopazamanI ekalI dazAthI aMtarmukhanA valaNanI dazA vinA A ughADathI ja mane dharmanI prApti thaze, e paNa kahe che jJAnanA icchuko (ene) svabhAvanuM bhAna nathI ane viSaya-kaSAyamAM tallIna thaI gayA che e paNa DUbaze. AhA..hA..! AvuM che. jJAnanayanA." "SiAH ema kIdhuM ne ? e to phakta icchuka che. vastu ughaDI nathI. tema aMtarmukha prayatna che nahi. zuddha caitanyamUrti, tenA pratyenuM valaNa paNa nathI. AhA....! bhAvArthamAM che, AmAM - arthamAMya che. jeo svarUpano koI puruSArtha karatA nathI - jeo svarUpano kAMI puruSArtha karatA nathI. nIce che. pelAmAMya che - "mundra-3mA che ne ? evo zabda che ne ? A..hA...! (tirachadmavhAmA:) ema che ne ? kevA che ? DUbelA kema che ? ke, 'teo svacchedathI ati maMda-udyamI che..." svarUpa taraphano prayatna ja nathI. AhA...hA...! mumukSu :- svarUpano prayatna ja nathI. uttara :- hA, e nathI. svarUpa je zuddha caitanya che e taraphanuM valaNa ja nathI. tenA taraphano jhukAva ja nathI ane svacchaMda sevIne jJAnanA ughADane nAme viSaya-kaSAya sevIe. topaNa amane baMdha nathI (ema mAnanArA) DUbI gayA che. AhA..hA...! vastu to A eTale aMze jema che tema che A. AhA...hA...! jJAnanA ughADanA nAme ame paMDita chIe, amane jANapaNuM che ane amane nirjarA adhikAramAM kahyuM che ke, aratibhAve sevatA ene baMdha nathI. Ave che ne ? eno amane prema nathI ane ame sevIe chIe. paNa prema nathI ane sevIe chIe (ema tuM kahe to) svarUpano ughADa hovo joIe. to prema nathI. svarUpanI dRSTinI sthiratA Adi zraddhA-jJAna hoya to AmAM prema nathI ema kahevAya, paNa eno prema nathI to AmAM prema che ane viSaya-kaSAyamAM DUbI gayo che. AhAhA..! AvuM che. beya paDakhethI (vAta karI). AhAhA...! jJAnanA ughADane nAme potAnI moTapa seve. A hA..hA...! duniyA pAsethI paisA mAge, anukULatA tye ane ema kahe ke, amane to jJAna che. paNa jJAna hoya to nirmaLatA hoya to A jAtano lobha ja tIvra na hoya. jJAnanA ughADane nAme para pAse mAgavuM e hoI
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 201 zake ja nahi. AhA..hA...! AkarI vAta che, bhAI ! vItarAganI ekeeka vAta evI che. AhA..hA...! juo ! eno artha karyo, juo ! teo svacchedathI ati maMda-udyamI che." ati maMda-udyamI che ema kIdhuM. 'svarUpaprAptino puruSArtha karatA nathI.)' aMtaramAM valaNa karatA nathI. hajI bhale pAmyA na hoya paNa aMtaramAM valaNa hoya che ene paNa ahIM UbhA rAkhyA che. paNa jene aMtaranuM valaNa ja nathI ane ekalo maMda udyama (che), svabhAva tarapha che nahi ane puNya-pApanI tIvratAmAM paDyo che. AhA..hA...! che ? "svacchedathI ati maMda-udyamI che." (gatisvachanDamanDa-3mA) e zabda paDyo che. samadaSTi na hoya paNa samyagdarzana sanmukha, mithyAdRSTi hoya tene ahIMyAM AgaLa AmAM nathI rAkhyo. samajANuM kAMI ? samyagdarzananI sanmukha che, che hajI mithyAtva paNa sanmukha che ene A para taraphanA viSayakaSAyamAM lInatA hotI nathI, emAM aMdara rasa hoto nathI. AhAhA....! ethI A zabda vAparyo che - (tirasvacchattvamandra-3mA:). aMtara bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu, enA taraphano jhukAva ane valaNa jarIye nathI ane ekalA viSaya-kaSAyanA pariNAma taraphanA jhukAvamAM paDyo che... AhA..hA...! bhAre zloka che. jema e puNya-pApanA karanArAo paNa dharma mAnIne DUbelA che ema jene aMtarmukhano prayatna ja nathI, aMtarmukha (thavAno) je prayatna joIe e prayatna ja nathI ane ekalo bahirmukhano prayatna che) ane jJAnano ughADa (che), enAthI amane dharma thaze ema mAnanArA) paNa DUbelA che. AhA..hA...! e paNa mithyAtvamAM che ema kahevuM che. DUbelA eTale kayAM DULyA che ? mithyAtvamAM DULyA (che) I saMsAramAM DULyA che. AhAhA....! vAstavika aMdara vastu prabhu ! zuddha AnaMdaghana ! tenA taraphanuM valaNa ja nathI, jhukAva jarIye nathI ane ekalA jJAnanA ughADane nAme viSaya-kaSAyane sevI svacchaMdI tathaI) paisA Adi aneka prakAre che ke atyAre ? jJAnane nAme paisA ugharAve, amane jJAna thayuM mATe paisA Apo, Ama karo, tema karo. AhA..hA...! e paramAM ekadama lAlasAvALA ( mithyAdRSTi che). aMdaramAM to ati maMda udyama che. eTale ke tenA taraphanuM valaNa jarIye nathI. A.hA..hA..! svabhAva bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! je e ja cIja che e AtmA che evA pUrNAnaMdanuM dhyeya nathI, dhruvanuM jene dhyeya nathI ane jJAnanA ughADamAM dhyeya (ane) lakSa to phakta para tarapha che. A..hA....! mumukSu :- para tarapha lakSa che eTale ? uttara - aMtara tarapha nahi, para tarapha ja che). AtmA sivAyanA jeTalA parapadArtha che eTalI taraphanuM valaNa che. AtmA taraphano maMda udyama paNa nathI ane svacchaMdamAM mahA udyamavALA thaIne (phare che). AhA..hA...! evI vAta che.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 samayasAra siddhi-6 svarUpaprAptino puruSArtha karatA nathI.)" juo ! I maMda udyamanI vyAkhyA Ama karI. svarUpa prAptino aMtara jhukAva, puruSArtha karatA nathI. pramAdI (thaInepaDyA che). pramAdanA poTalA (che). AhA.! "(ane viSaya-kaSAyamAM varte che). pAchuM joyuM ? ati svacchaMda che ne ! maMda udyama eTale puruSArtha sva tarapha karatA nathI, pramAdI che ane ekalA viSayakaSAyamAM varte che ema. AhA...hA...! e paNa DUbelA che. e paNa mithyAtvamAM ja paDyA che ema kahevuM che. AhAhA..! (te vizvaraca 35ri taranti) have trIjo, trIjo... trIjo bola che). be bola kIdhA, have trIjo samyakdRSTino bola kahe che). te jIvo vizvanA upara tare che ke" (ye svayaM satata jJAna bhavantaH varma pUrvatti) AhA...hA...! jeo pote niraMtara..." AnaMdarUpa thatA "jJAnarUpa thatA-pariNamatA..." jJAna eTale vastu je jJAnasvarUpa che te rIte pariNatimAM jJAnarUpa thatA, ema. AhAhA....! jANavAnA kSayopazamanuM jJAna nahi. A to kevuM svarUpa caitanya che tevI rIte tenuM jJAna thatA, tenuM pariNamana thatA, ema. AhA...hA...! "jeo pote niraMtara jJAnarUpa thatA...." AhA..! vizvanA upara taratA eTale rAgathI mAMDIne badhI cIjothI bhinna rahetA. upara taratA ema Ave che ne ? 144 (gAthAmAM) upara tarato' (zabda) Ave che ne ! tyAM Ave che. vizva upara taratA. rAgathI mAMDIne badhI cIjathI bhinna rahetA. A..hA...e vizva upara taraMtA eTale bhinna rahetA. AhAhA..! jJAnIne rAga hoya chatAM enAthI te bhinna rahe che. AhA...hA...! svarUpa zuddha caitanya che tenA dhruvanA dhyAnamAM dhyeya to dhruva che. enI aMdara magna che e vizva upara tare che. rAgathI mAMDIne badhI cIjathI bhinna rahyA che, ema. tare che eTale enAthI bhinna rahyA che. AhA..hA...! "te jIvo vizvanA upara tare che ke.." (ce svayaM satata jJAna bhavantaH varSa na 7i) ema. je pote niraMtara jJAnasvarUpa pariNamatA thakA. jJAna eTale AtmasvarUpa (te rUpe) pariNamatA thakA. AkhA AtmAnA svarUpanuM pariNamana karatA thakA. AhAhA..! karma karatA nathI." rAga Ave teno kartA thato nathI, akartApaNe jANe che. "ane...." (nIta prakAza na yAnti) "kyAreya pramAdane vaza paNa thatA nathI -svarUpamAM udyamI rahe che). AhAhA..! dharmI jIva to sadAya svarUpa taraphanA valaNathI cUkatA nathI. A.hA...! dhruvanA dhyeyane bhUlatA nathI. A...hA.! ethI te pramAdane vaza thatA nathI. AhA...hA..! bhAre bhAI zloka ! 'amRtacaMdrAcAryadeve TUMkAmAM ghaNuM nAkhyuM che ! ghaNuM nAkhyuM che !! (nAtu pramAra vaza na yAtti) "kayAreya.... paNa. kadAcit kahe che ne ! "khAtu' zabdano (artha) Ave che) ne ? kadAcit, kyAreya. ema. ahIM "kyAreya' nAkhyuM che. pramAdane vaza paNa thatA nathI..." A.hA...hA...! e svarUpane bhUlI ane rAgane vaza thatA nathI. svarUpanI jAgRti to dharmIne sadAya rahe che. ene pachI bhedajJAna karavuM paDatuM nathI. AhA...hA...! bhedajJAna
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 23 thayuM che e sadAya rahyA ja kare che. bhedapaNe ja rahyA kare che. svarUpa tarapha ja valaNa jAvAthI rAgathI bhinnanI bheda-dazA sadAya rahyA ja kare che. AhA..hA..! Avo mArga che. bhAvArtha - 'ahIM sarvathA ekAMta abhiprAyano niSedha karyo che. sarvathA ekAMta. puNyapApanA bhAvathI mokSa thaze e sarvathA ekAMta mithyAtva che). ema AtmAnA svarUpa taraphanA valaNa vinA ekalA jANapaNAthI mokSa thaze e paNa ekAMta abhiprAya che. AhAhA....! sarvathA ekAMta abhiprAyano niSedha karyo che kAraNa ke sarvathA ekAMta abhiprAya ja mithyAtva che." AhA...hA...! keTalAka loko paramArthabhUta jJAnasvarUpa AtmAne to jANatA nathI..." bhagavAna to jJAnasvarUpa jJAtA-draSTA che. trikALI jJAtA-daSTA che tenuM to jJAna nathI, tenI pratIta nathI, teno anubhava nathI ane vyavahAra darzana-jJAna-cAritrarUpa kriyAkAMDanA ADaMbarane." AhA..hA...! deva-guru-zAstranI zraddhA, zAstranuM jJAna ane dayA, dAna, vratanA vikalpa. evA kriyAkAMDanA ADaMbarane.." kriyAkAMDano badho ADaMbara che. AhA..hA.! emAM gherAya gayo che. enAthI bhinna bhagavAna jJAtA-draSTA che tenA tarapha to jhukAva, valaNa che nahi ane ekalA puNyanI kriyAmAM ane pApanI kriyAmAM. kriyAkAMDanA ADaMbarane mokSanuM kAraNa jANI temAM tatpara rahe che. AhA..hA..! ajJAnI. 'teno pakSapAta kare che.' "AvA karmanayanA pakSapAtI loko.... karmanaya eTale A puNya-pApanA bhAva, I (karmaya). jeo jJAnane to jANatA nathI. bhagavAna AtmA zuddha svarUpa pUrNAnaMdano nAtha dhruva, tenA tarapha to dhyeya nathI, valaNa nathI, vizvAsa nathI. te taraphanI rucinI maMdatA che, ThekANuM nathI. ahIM bahAramAM rucinI ugratA che. A..hA...! dayA, dAna, vrata, bhaktimAM) eTalo utsAha. eTalo utsAhao.ho.ho....! maMdiramAM pratimA sthApI eTale jANe zuM karyuM ame ! kUde. kUde Ama nAce sthApanAro ! ema ke, AhAhA...! ame to bhagavAnane birAjamAna karyA ! paNa e to ekalo rAga che. e TANe AtmA rAgarahita che te taraphanuM valaNa to jarIye nathI. zuddha caitanyaghana AtmA tarapha to valaNa, jhukAva che nahi ane ekalA para taraphanA rAgamAM ame maMdira sthApyA, ame lAkho rUpiyA) kharmA, pAMca lAkha kharcA, dasa lAkha kharcA. mumukSu :- puNyane heya mAnato nathI. uttara :- e puNyane upAdeya mAne che. AhAhA...! eTale dharmanuM kAraNa mAne che. AhA...hA...! 'AvA karmanayanA pakSapAtI loko - jeo jJAnane to jANatA nathI." vastu bhagavAna zuddha caitanyaghana che tenA taraphanuM to valaNa ja nathI, tenA taraphano to koI jhukAveya nathI. thoDo paNa puruSArtha svabhAva tarapha hoya e paNa nathI. badho puruSArtha puNya ane pApamAM rokI dIdho che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? "vyavahAra darzana-jJAna-cAritrarUpa kriyAkAMDa."
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 samayasAra siddhi-6 e badho kriyAkAMDa, rAga che. AhA...hA...! paMca kalyANaka kare, dhamAdhama ! emAM lAkha-be lAkha kharce. indro thAya. AhA...hA....! jANe ke ame zuM karyuM ! A..hA...! bhAI ! e to para taraphanA valaNavALo rAga che. e AtmA taraphanA valaNavALI dazA kyAM che tyAM ? AhA..hA...! game eTalA paMcakalyANakamAM karoDa rUpiyA kharce ane AkhA gAmane jamADe. gAma dhumADAbaMdha (jamADe kemake bhagavAnanI pratiSThA karI che ! tethI zuM thayuM, kahe che. aMtara AnaMdasvarUpa bhagavAna, tenA taraphano to jhukAva nathI ane ekalA A taraphanA jhukAvathI dharma mAne che I ( mithyAtvamAM) DUbI gayelA che. A..hA..! A vAta..! hAthI kADhe, ghoDA kADhe. AhA...hA...! mumukSu :- ApaNe hAthI to lAvIe chIe. uttara :- I ja kahIe chIe. lAve che chatAM enI maryAdA che. e taraphanA vastunA bhAga upara maryAdA che, jora tyAM nathI. ahIM jora joIe. hoya bhale, I to kIdhuM ne ! jJAnIne (evo bhAva) hoya che paNa temAM e ekAkAra thato nathI. A hA.! hAthI, ghoDA.... mumukSu - loko ema kahe che ke, tame karo I barAbara ane ame karIe e barAbara nahi. uttara :- ema koNe kIdhuM ? je kaMI AtmAnA svabhAva taraphano jhukAva nathI ane kare che ane ekalo para tarapha jhukAva che te mithyASTi che. ahIM to I (vAta che). game te moTI dhamAla kare, paMca kalyANaka kare, gajaratha calAve ethI zuM thayuM ? e to paranI kriyA che. e bAju bhAva kadAcit hoya to rAga maMda che ane e to kriyAkAMDa che. enAthI dharma mAne che e to DUbI gayA che. AhA..hA...! AvI vAta che. emAM sAdhune AhArapANI ye ne emAM utsAha kare. jANe ApaNe to kalyANa thaI jaze ! bhAI ! e to para taraphanA valaNano bhAva che, bhAI ! mumukSu - evuM to zAstramAM lakhyuM che ke, munine AhAra de to saMsAra parita kare. uttara :- parita saMsAra karyo I kahetA nathI. zvetAMbaramAM che, digaMbaramAM nathI. zvetAMbaramAM che ke, A sAdhune AhAra Ape to parita saMsAra (karyo. bilakula jUThI vAta che. paradravya taraphanA valaNano bhAva I rAga che, rAga I to saMsAranuM kAraNa che. aMtaradRSTi te vakhate svabhAva sanmukha hoya to e rAga puNyanuM kAraNa che ane ahIMyAM jeTalI zuddhatA che te nirjarAnuM kAraNa che. ema beya ekasAthe hoya paNa AtmAnI zuddhatA taraphanuM valaNeya nathI, jhukAva nathI, ruci nathI.. AhA..hA...! enI pUrNatAnA prabhutAnI moTapa jene bhAsatI nathI ane A rAganI kriyAnI moTapa jene bhAse che te mithyAtvamAM DUbelA che). AhAhA...! A to vItarAgamArga cokhkho che, bApu ! AmAM kyAMya pola cAle tevuM nathI). A...hA...! jJAnane to jANatA nathI ane karmanayamAM ja khedakhina che" joyuM ? e zubhabhAvamAM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 205 khedakhinna (che). duHkha, ekaluM duHkha vede che. teo - saMsAramAM DUbe che. saMsAra (kahIne) mithyAtvamAM DUbI gayA che ema kahevuM che. vaLI keTalAka loko AtmasvarUpane yathArtha jANatA nathI." jeo bhagavAna AtmA pUrNa jJAnaghana nirmaLa svarUpane to jANatA nathI "ane sarvathA ekAMtavAdI mithyASTionA upadezathI athavA potAnI meLe ja aMtaraMgamAM jJAnanuM svarUpa.' AhA..hA...! khoTI rIte kalpI..." vAstavika svarUpa taraphano jhukAva nathI ane ekalA bahAranA jANapaNAmAM rokAIne) AhAhA..! temAM pakSapAta kare che. potAnI pariNatimAM jarAya phera paDyA vinA...." joyuM? vAta ahIM che. AmAMya che. potAnI dizAmAM kAMI phera paDyA vinA, aMtarmukhanA kAMI jarIye valaNa vinA. AhA..hA....! potAnI pariNatimAM jarAye phera paDyA vinA teo potAne sarvathA abaMdha mAne che." amAre abaMdha che. amAre zuM che ? I to Ave che ne ! "nirjarA adhikAramAM nathI AvatuM ? kleza karo to karo. AhA...hA...! eka "amRtacaMdrAcAryadevano kaLaza che. A..hA...! mumukSu :- tapazcaryA kare che tene mATe che. uttara :- I tapasyA kare che to rAga che, I badhI tapasyA kyAM che)? AtmA taraphanuM valaNa nathI tyAM) tapasyA (kevI) ? cha cha mahinAnA apavAsa anaMta vAra karyA. bhagavAnanI AratI anaMta vAra utArI, bhagavAnanI sevA, bhakti, pUjA anaMta vAra (karI). I to para taraphanuM valaNa to rAga che. AhA...! "paraphaLAvo humA paradravyanA valaNa tarapha to caitanyanI gati che ja nahi. emAM jANapaNAne nAme temAM rokAI jaI ane aMtaranuM valaNa karatA nathI e DubI gayelA che. AhA..hA..! potAnI pariNatimAM jarAya phera paDyA vinA...." che ne ? ati maMda udyama che kharuM ne ! teo potAne sarvathA abaMdha mAne che ane vyavahAra darzana-jJAna-cAritranA kriyAkAMDane nirarthaka pANI choDI de che. nathI thatI zuddhatA ane azubhamAM paDIne zubhane choDI de che, ema kahe che. AhAhA..! kriyAkAMDa zubhabhAva che e choDI de che ane azubhamAM paDayo che, zuddhatAnuM lakSa nathI. mumukSu :- kriyAkAMDa nirarthaka thayuM ne ? uttara :- nirarthaka ja che. kriyAkAMDa to nirarthaka ja che paNa kriyAkAMDa nirarthaka che I jJAnanA svarUpanI khabara che, A bAju valaNano jhukAva che eno kriyAkAMDa nirarthaka che. I to jJAnIneya kriyAkAMDa nirarthaka che. e to AmAM AvI gayuM ne ? mithyAdRSTinuM yatipaNuM I baMdhanuM kAraNa che ane samyaphadRSTinuM yatipaNe mokSanuM kAraNa che ema che nahi. yatipaNuM che, I beya kriyAkAMDa che. yatine bharose rahIza nahi. aMdara bhagavAnano bharoso kara ! AhA...hA...! bahAranA aThyAvIsa mULaguNanA bharose rahIza nahi. aThyAvIsa mULaguNa pALIe
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 samayasAra siddhi-6 chIe, paMca mahAvrata pALIe chIe, jAvajIva brahmacarya pALIe chIe. enA bharose rahIza nahi. kAraNa ke e to pa2 taraphanA valaNano bhAva che. AhA..hA....! vyavahAra darzana-zAna-cAritranA kriyAkAMDane nirarthaka jANI choDI de che.' ema jANIne (choDI de che). svarUpa tarapha dRSTi nathI, jhukAva nathI ane puNyane choDIne pApamAM paDyA che, ema kahe che. A..hA...! 'AvA jJAnanayanA pakSapAtI loko jeo svarUpano kAMI puruSArtha karatA nathI...' ema. AhA..hA...! pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! tenA tarapha jarIye jhukAva nathI, valaNa nathI, tenA taraphanA prayatnano bilakula abhAva che ane ekalA jJAnanA ughADathI dharma mAnIne viSaya-kaSAyane seve che. A..hA...! AvA jJAnanayanA pakSapAtI loko jeo svarUpano kAMI puruSArtha karatA nathI... joyuM ? ane zubha pariNAmone choDI...' de che. ema lye che. zubha pariNAmane choDI de che. e viSaya-kaSAyamAM varte che teo paNa saMsArasamudramAM DUbe che.' A to vItarAgamArga che, bhAI ! jarIye paNa pheraphAra hoya to ahIM pAlave evuM nathI, kahe che. jJAnano ughADa kSayopazama che I paralakSI che. e to zabdajJAna che, kaMI AtmajJAna nathI. e zabdajJAnamAM saMtoSAya ane AtmajJAna tarapha valaNa karato nathI ane bAkI kaSAyanA bhAva tIvra AvyA ja kare topaNa darakAra karato nathI. AhA..hA...! e DUbI gayelA che. AhA..hA...! 'viSaya-kaSAyamAM varte che...' pAchu ema kIdhuM ne ! svarUpano jarIye udyama nathI, 'zubha pariNAmone choDI svacchaMdI thaI viSaya-kaSAyamAM varte che teo paNa saMsArasamudramAM DUbe che.' saMsArasamudra eTale mithyAtva. AhA..hA...! mithyAtva e ja saMsAra che. e ekAMtapaNuM che e ja mithyAtva che ane e ja saMsAra che. aMtaranA svarUpa tarapha valaNa nathI ane ekalA jJAnanA ughADanA bhAvamAM ja dharma mAnI (bese). zabdajJAna thaIne, e zabdajJAna to agiyAra aMganuM jJAna anaMta vAra karyuM. e jo dharmanuM kAraNa hoya to agiyAra aMganuM jJAna anaMta vAra thayuM. AhA..hA...! e zabdajJAnamAM saMtoSAya jAya che paNa AtmajJAna tarapha valaNa karatA nathI. ahIM to evuM che rokaDerokaDA, jeTalA hoya eTalA. AhA..hA...! mumukSu :- zarAphanI peDhI hoya ne. utta2 :- ADuMavaLuM kAMI cAle nahi. pahelA evo rivAja hato. rUpiyo khoTo hoya to cAlavA na do. coDI kye pote, uMbarAmAM coDI ce. potAnA uMbarAmAM coDI ce. pelo nA pADe to kahe, nahi, cAlavA nahi dauM. (A to) vItarAganI dukAna che, zarAphI ! emAM kAMI ADuMavaLuM cAle evuM nathI. AhA..hA...! mumukSu :- ubhayAbhAsI hoya to ? uttara :- e ubhayAbhAsI paNa IM che. AhA..hA..!
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-111 207 mokSamArgI jIvo jJAnarUpe pariNamatA thakA.... dekho ! zuddha AtmAnI zraddhA, jJAnarUpe pariNamatA thakA dharmI. 'zubhAzubha karmane heya jANe chetrIjA naMbaranA (jIva lIdhA). "mokSamArgI jIvo.." zuddha svarUpe pariNamatA thakA. A..hA...! "zubhAzubha karmane heya jANe che ane zuddha pariNatine je upAdeya jANe che. e to zuddha svabhAvanI nirmaLa pariNati thAya te ja upAdeya che ema mAne che). samakitI zubhabhAvane upAdeya mAnato nathI. AhA.... 'teo mAtra azubha karmane ja nahi paraMtu zubha karmane paNa choDI" zubha - puNya. AhAhA....! dharmI svarUpamAM sthira thavAne niraMtara udyamavaMta che." svarUpamAM sthira thavAne niraMtara udyamavaMta che. AhAhA...! "saMpUrNa svarUpasthiratA thatAM sudhI teno puruSArtha karyA ja kare che." te tarapha e puruSArtha hoya ja che. A..hA...hA...! bhedajJAnathI... AvatuM nathI? bhedajJAnathI cAritra thAya che evI) gAthA Ave che ne ! I enA taraphanuM valaNa ja hoya che. aMtara.... aMtara... aMtara. aMtarmukha. ethI te saMpUrNa svarUpasthiratA thatAM sudhI teno puruSArtha karyA ja kare che. "jyAM sudhI, puruSArthanI adhUrAzane lIdhe, zubhAzubha pariNAmothI chUTI svarUpamAM saMpUrNapaNe TakI zakAtuM tyAM sudhI - joke svarUpasthiratAnuM aMtarU-AlaMbana (aMtasAdhana) to zuddha pariNati pote ja che." aMtara dhruva dhyeya to ene ja che. AhA..hA...! dhruvanuM ja AlaMbana che, jJAyakanuM ja AlaMbana che. zuddha bhAva trikALa aMtara tattvanuM ja AlaMbana che. bahirtattva rAgAdinuM AlaMbana paNa nahi ema kahe che. A..hA...! joke svarUpasthiratAnuM aMtarU AlaMbana (aMtaHsAdhana) to zuddha pariNati pote ja che topaNa - aMtar-AlaMbana lenArane jeo bAhya AlaMbanarUpa kahevAya che evA (zuddha svarUpanA vicAra Adi) zubha pariNAmomAM te jIvo heyabuddhie pravarte che. samakitIne zubhabhAva Ave che paNa) heyabuddhie pravarte che. AhA! paraMtu zubha karmone nirarthaka gaNI choDI daIne svacchaMdapaNe azubha kamoMmAM." nathI pravartatA. vAta I che. (ema) pravartavAnI buddhi temane kadI hotI nathI." zubhane choDIne azubhamAM pravartavuM evI buddhi kadI hotI nathI. 'AvA jIvo - jeo ekAMta abhiprAya rahita che teo - karmano nAza karI, saMsArathI nivRtta thAya che. lyo ! e trIjA bolanI vAta karI. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zloka-112 (maMvALAMtA) bhramarasabharAnnATayatpItamohaM bhedonmAdaM mUlonmUlaM sakalamapi tatkarma kRtvA blen| helonmIlatparamakalayA sArdhamArabdhakeli samayasAra siddhi-6 jJAnajyotiH kavalitatamaH projjajRmbhe bhareNa / / 112 / / iti puNyapAparUpeNa dvipAtrI bhUtamekapAtrIbhUya karma niSkrAntam / iti zrImadamRtacaMdrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau puNyapApaprarUpakaH tRtIyo: || have puNya-pApa adhikArane pUrNa karatAM AcAryadeva zAnano mahimA kare che HzlokArtha :- (pItamoo) jeNe moharUpI madirA pIdhI hovAthI (bhrama-rasa-marAt mevonmAvaM nAyatA) je bhramanA rasanA bhArathI (atizayapaNAthI) zubhAzubha karmanA bhedarUpI unmAdane (gAMDapaNAne) nacAve che (tat sattam api rma) evA samasta karmane (valena) potAnA baLa vaDe (mUtro'nuM thA) mULathI ukheDI nAkhIne (jJAnakhyotiH mareLa propnatRmbhe) jJAnajyoti atyaMta sAmarthya sahita pragaTa thaI. kevI che te jJAnajyoti ? (vRttitatamaH) je ajJAnarUpI aMdhakArane koLiyo karI gaI che arthAt jeNe ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo che, (hetAunmilatA) je lIlAmAtrathI (-sahaja puruSArthathI) UghaDatI vikasatI jAya che ane (paramalayA sArdham Adhdhati) jeNe parama kaLA arthAt kevaLajJAna sAthe krIDA zarU karI che evI te jJAnajyoti che. (jyAM sudhI samyagdaSTi chadmastha che tyAM sudhI jJAnajyoti kevaLajJAna sAthe zudghanayanA baLathI parokSa krIDA kare che, kevaLajJAna thatAM sAkSAt thAya che.) bhAvArtha :- potAne (jJAnajyotine) pratibaMdhaka karma ke je zubha ane azubha - evA bhedarUpa thaIne nAcatuM hatuM ane jJAnane bhulAvI detuM hatuM tene potAnI zaktithI ukheDI nAkhI jJAnajyoti saMpUrNa sAmarthya sahita prakAzita thaI. A jJAnajyoti athavA jJAnakaLA kevaLajJAnarUpI paramakaLAno aMza che ane kevaLajJAnanA saMpUrNa svarUpane te jANe che tema ja te tarapha pragati kare che, tethI ema kahyuM che ke jJAnajyotie kevaLajJAna sAthe krIDA mAMDI
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 209 che." jJAnakaLA sahajapaNe vikAsa pAmatI jAya che ane chevaTe paramakaLA arthAt kevaLajJAna thaI jAya che. 112. TIkA - puNya-pAparUpe be pAtrarUpa thayeluM karma eka pAtrarUpa thaIne (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayuM. bhAvArtha - karma sAmAnyapaNe eka ja che to paNa teNe puNya-pAparUpI be pAtrono svAMga dhAraNa karIne raMgabhUmimAM praveza karyo hato. tene jJAne yathArthapaNe eka jANI lIdhuM tyAre te eka pAtrarUpa thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayuM, nRtya karatuM aTakI gayuM. Azraya, kAraNa, rUpa, savAdase bheda vicArI gine dou tyAre, puNya ru pApa zubhAzubhabhAvani baMdha bhaye sukhaduHkhakarA re; jJAna bhaye doU eka lagai badhu Azraya Adi samAna vicAre, baMdhake kAraNa hai dou rUpa, inheM taji jinamuni mokSa padhAre. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImadda amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM puNya-pApano prarUpaka trIjo aMka samApta thayo. pravacana naM. 242, zloka-112 zukravAra, jeTha suda 6, tA. 01-06-1979 samayasAra kaLaza-112. have puNya-pApa adhikArane pUrNa karatAM AcAryadeva jJAnano mahimA kare che :- chello (kaLaza). bhedonmAdaM bhramarasabharAnnATayatpItamohaM mUlonmUlaM sakalamapi tatkarma kRtvA blen| helonmIlatparamakalayA sArdhamArabdhakeli jJAnajyotiH kavalitatamaH projjajRmbhe bhrenn||112|| jeNe moharUpa madirA pIdhI...." che ema kahe che. AhA...! jeNe mithyAtvano dArU pIdho che. krama-rara-mara" enI bhramaNAnA rasathI - bhArathI - bojathI mithyAzraddhA (jItamoe) mahA mithyAtva evo moha jeNe pIdho che eTale jenA anubhavamAM mithyAtva che. AhA...! te jIva "bhramanA rasanA bhArathI...." bhramaNAnA kAraNe "mevonAvuM nATaya e karmamAM bheda pADe che. mithyAdRSTi jIva mithyAtvanA rasathI) atizaya bhArathI thayelA. mevonmAduM puNya
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 samayasAra siddhi-6 ane pApamAM bemAM bheda pADe che. puNya che te ThIka che, pApa e ThIka nathI ema ajJAnI mithyAdRSTi mithyAtvanA jorane laI, karmano eka ja prakAra che emAM be bheda pADe che. AhA..hA.! mevonAa nATaya" karmanA bhedane - unmAdane - gAMDapaNAne. AhA...! e zubhabhAva vrata, tapa, bhakti ThIka che ke enAthI haLave haLave AgaLa javAya ema ajJAnI. AhA..hA...! bhedarUpI gAMDapaNAne laIne. e bheda gAMDapaNuM - pAgala mithyAtva che ethI bheda pADe che. A...hA.! puNya ane pApa beya bhAva eka ja karma ja che. emAM ajJAnI bheda gAMDapaNuM karIne pADe che. keTalA vizeSaNa ApyA ! moha pIdho che, mohanA bhArathI vizeSapaNe atizayapaNe mithyAtvanuM jora phATyuM che. A..hA...! e jIva karma eka prakAranA, puNya ane pApa beya eka ja prakAra che (chatAM) ajJAnI emAM bheda pADe che. AhAhA...! Avo to khulAso che toya pachI badhA nAkhe che. aMdara nAkhe zubhabhAva A vrata, tapa, paDiyAmAMthI paNa nizcayamAM) javAya. kaho ! ahIM kahe che, evA samasta karmane... have TALavAnI vAta che. A vAta to gAMDapaNe unmAda thaIne karma - puNya zubha ane azubha bhAva beya eka ja karma che ene gAMDapaNe bheda pADe che. AhA...hA...! pAgala thaIne mithyAtvanA bhramamAM puNya vrata, niyama, tapa ThIka che ane pApa pariNAma ThIka nathI ema ajJAnI mithyAtvanA pIdhelA, anubhavI - mithyAtvanA anubhavI... AhA...hA...! bhedane unmAdAmAM) gAMDapaNe nacAve che. AkarI vAta che. AvuM to cokhuM che. mumukSa :- AcArya gAMDA to kahe che. beyamAM bheda pADe tene (gAMDA kahe che). uttara :- gAMDA ja che. bhedane unmAda kIdho ne ! mevonma bheda pADe che te ja unmAda, gAMDapaNuM che. AhA...hA...! have atyAre to gaDabaDa badhI e cAle che, zubhabhAva hoya, vrata hoya, tapa hoya, bhakti (hoya). ara...2.2! AvI vAta prabhu ! AhA! zuddha caitanya bhagavAna ! atIndriya amRtano caitanya rasakaMda birAje che, prabhu ! emAM uNapa, khoTa, viba ke AvaraNa che ja nahi. evuM sattva bhagavAnaAtmA ! eno anAdara karI mithyAtvanA dArU pIdhelAo. mithyAtvarUpI dArU pIdho ema kahyuM. pelo dArU nahi. bhedane unmAda - bene judA pADe che. unmAda ane gAMDapaNAne laIne bheda pADe che). AhA..hA..! AvuM AkaruM lAge. atyAre badhe I cAle che. sAdhupaNAmAM paDimAdhArI (ema kahe ke, paDiyA lyo ne A lyo. paNa hajI mULamAM ThekANA nahi (tyAM) paDimAno to vikalpa che. e sAro kyAMthI AvyuM ? AhA..hA...! zubha ane azubha bhAva be eka ja che. zubhAzubha karma AThe (laI levA). chatAM tenA bhedarUpI unmAdane gAMDapaNAne) nacAve che." A...hA...! mithyAtvane pariNamAve che. AhA...!
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 211 bhagavAna zuddha caitanyasvarUpa amRta caitanyaratnAkarano dariyo ! enAthI UMdhuM puNya ane pApamAM bheda pADIne ghelachAI UbhI kare che. A..hA...! evA karmane, "evA samasta karmane..." (varlena) potAnA baLa vaDe." have savaLo paDyo. A..hA...! bhagavAna zuddha che AtmA ema aMtaranA baLa vaDe puNya ane pApa beyane eka mAnI ane choDI daye che. AhA..hA...! potAnA baLa vaDe." pAchuM, bhASA Ama che. AtmAnA baLa - puruSArtha vaDe. e puruSArtha koI rAganI maMdatA thaI mATe A baLa ene nAza karavAnuM pragaTyuM ema nathI). jene nAza karavuM che enAthI baLa kema pragaTe ? AhA..hA...! ene to juduM pADavuM che, eno nAza karavo che. I enA baLamAM madada kare ? ethI zabda vAparyo che - potanA baLa vaDe ema kahe che. AtmAnA baLa vaDe. zuddha bhagavAna paramAtmA amRtasvarUpa ! amRtano moTo dariyo ! svayaMbhUramaNa ! A.hA...! anaMta anaMta guNathI pavitratAthI birAjamAna prabhu ! enA baLa vaDe. AtmA taraphanA baLa vaDe dharmI jIva.... A...hA...! (mUtonUnaM vA) mULathI umUla (arthAtu) enuM mULa ukheDI nAkhe che. AhAhA...! mithyAtvano eka aMza na rahe e rIte ukheDI nAkhe che ema kahe che. A..hA...! naTubhAI ! tamAre pAlItANA" kAMI cAle che ke nahi ? AhAhA..! pelA "nAnubhAI tyAM AvyA che ne ? pAlItANA' nahi? ahIM borDiMgamAM I kahetA hatA ke, AvuM amAre tyAM "pAlItANAmAM to cAlatuM nathI. tyAM to Akho di' hoLI saLagatI hoya. A caDyA ne utaryA ne A karyA ne te karyA, phalANuM karyuM. DolImAM besIne gayA ne AvyA. AhA..hA...! mALA gaNIne caDe ane mALA gaNIne utare. joyA che ne ! AhA..hA..! kahe che ke, evo je bheda pADe che ke, A jAtrAno bhAva sAro ane ghare beThA viSayakaSAyano bhAva thAya e) kharAba (e mithyAdRSTi che). AhAhA..! dukAnano, dhaMdhAno bhAva kharAba ane bhakti ne jAtrAno bhAva sAro evo mithyAdRSTinA jorathI bhedane ghelachAthI judA pADe che. ema kahe che. tene - samasta karmane..." samasta eTale zubha ho ke azubha ho, ema. puNya hoya ke pApa hoya, ema. beyane samasta karmano artha e che. zubha hoya ke azubha hoya, beyane potAnA baLa vaDe" bhagavAnaAtmA ! zuddha svabhAvanA Azraye, baLa vaDe, enA avalaMbanathI.. A.hA...! (mUnomUrta vRttA) AhAhA...! zubha ane azubhane mULamAMthI ukheDI nAkhe che. AhA...hA...! gadheDA jema ghAsa care I mULamAMthI kADhe. ema A mULamAMthI jJAnIo mithyAtvane ukheDI nAkhe che). AhA...hA...! pelo gadheDo che ane A jJAnI che. AkaruM kAma. vaLI kaheze ke, Akho di kAma karavuM ane vaLI kahe.. bApu ! koNa kare ? bhAI ! bhagavAna caitanyamUrti prabhu ! bAdazAha moTo AnaMdano ! A..hA...! anaMta caitanya ratnAkara
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 samayasAra siddhi-6. bAdazAha ! enuM jyAM puruSArthamAM jora AvyuM, enA baLa vaDe. bhedane - unmAdane ajJAnI nacAvato hato ene mULamAMthI ukheDI nAkhe che. aMze rAgano aMza rahe che (ema nahi). je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya e bhAva ThIka che e bhAvane paNa ahIMyAM mULamAMthI ukheDI nAkhe che. AhA..hA...! AvI vAta che. mULamAMthI ukheDI nAkhIne traNa zabda che ne? (mUnojUnuM tpA) mULamAMthI umUla - umUla - ukheDI nAkhIne, mULiyuM toDI nAkhIne eTale ukheDI nAkhIne. AhAhA...! (jJAnajyotiH mare problejhUme) caitanyamUrti jJAtA-daSTA "jJAnajyoti...." "mare' eTale atyaMta...." "problejhUme' 'sAmarthya sahita... AhAhA.! potAnA "atyaMta sAmarthya sahita..." pariNatimAM, hoM! AhAhA..! jJAnajyoti caitanyamUrtinI daSTi thatA zuddha pUrNa paramAtmasvarUno Azraya thatA jJAnajyoti paryAyamAM pragaTe che, pariName che. e (mohane) "mULathI ukheDI nAkhIne jJAnajyoti atyaMta sAmarthya sahita...." atyaMta sAmarthya sahita (eTale) ene have koI vighna karI zake ke (e) paryAyane koI pAchI pADe ema nathI kahe che. AhAhA..! paMcama ArAnA sAdhu saMta Ama vAta kare. paramAtmAnA virahamAM rahyA. AhAhA..! mumukSu :- paramAtmAnA viraha bhUlAvI dIdhA. uttara :- A...hA...hA...! bhagavAna ! e paramAtmAne maLe to e to rAga che. AhA..hA...... A paramAtmAne maLatA vItarAgatA thAya che. AhA...hA...! traNalokanA nAtha vItarAga tIrthakaranI hAjarI samavasaraNamAM (hoya) emAM zuM ? enA taraphanuM sAMbhaLavAnuM ke bhaktinuM valaNa che. I to zubharAga che. ahIMyAM to AtmabaLa vaDe, zubha ke azubhanA koIpaNa aMzane mULamAMthI ukheDI nAkhIne. AhA..hA...! zuM vANI ! pharIne utpanna na thAya e rIte mULamAMthI ukheDIne, ema kahe che. AhAhA...! "jJAnajyoti atyaMta sAmarthya sahita." "mare' (zabda) che ne ? bhAra. bhAra, bojo. "problejhUme pragaTa thaI." jJAnajyoti atizaya baLa vaDe pragaTa thaI. bhagavAna AtmA caitanyasAgara ! bAdazAha ! anaMta guNano bAdazAha ! AhAhA..! nirmaLa paryAyAdi mArI prajA. evo je bhagavAna bAdazAha, potAnI pariNatimAM nirmaLapaNAne jore rAganA be bhAgane mULathI ukheDI nAkhe che. AhAhA...! ahIMyAM to hajI (lokone) pApathI nivartavAno vakhata na maLe. dukAna ne dhaMdho ne vakIlAta ne... e.I....! "naTubhAI ! AhA..hA...! e prabhu puNya-pApanA pariNAmathI nivRtta svarUpa ja che. AhA...! mumukSu :- vakIlAtano dhaMdho pApano che ? uttara :- vakIlAtano dhaMdho ekalA moTA pApano. ghaNA mANasane pApamAM joDI dIdhelA. ghaNAne pApamAM jItAvyA che. e vakhate vakIlAtamAM I ja moTA kahevAtA. kAThiyAvADamAM rAmajIbhAI eTale... amArA "manubhAI kahe che, "kAMpamAM eka "manaharabhAI vakIla che.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 213 (zrotA: 'amadAvAda'). 'amadAvAda"amadAvAda hoM ! tyAM I rAtre dararoja Ave, divase vyAkhyAnamAM Ave. enA vakhatamAM to I eka ja hatA, basa ! "rAmajIbhAI eTale "rAmajIbhAI basa ! mumukSu - vakIla eka ja hoya ne ! uttara :- eka ja hoya, paNa pApa. AhA...hA...! ahIMyAM to prabhu ekalo AtmA, jene puNya, zubhAzubha bhAvanI jene gaMdha nathI. je prabhu zubhAzubha bhAvarUpe prabhu kadI thayo nathI. AhA..hA...! game teTalA zubha-azubha bhAva karyA hoya, thayA hoya paNa vastu prabhu che I caitanyarasa atIndriya amRtano sAgara prabhu ! svayaMbhUramaNa samudra (che) ema svayaMbhU prabhuAtmA ! e zubha ane azubha bhAve kadI thayo nathI. paryAyamAM (mithyAtva) hatuM tene mULathI ukheDI nAkhyuM. AhAhA...! kaho, "surendrabhAI AvI vAtuM che. lokone evuM thAya ke, A ekAMta. ekAMta. ekAMta (che). vyavahArano to lopa kare che. lopeya nahi, ahIM to vyavahArane unmela (mULamAMthI) kADhI nAkhe che. enuM mULiyuM pharIne utpanna na thAya ema kADhI nAkhe che). AhAhA..! A digaMbara saMtonI vANI ! e ja vastunI sthiti che. AhAhA! prabhAvanAno zubhabhAva Ave. bhagavAnanI prabhAvanA kare, pustaka - zAstra banAve, emAMthI to kAMIka lAbha thAya ke nahi? tyAga-grahaNamAM to evuM Ave che. nahi pelA dasa prakAranA? tyAga-grahaNa. tyAgamAM evuM Ave che ke, potA pAse pustakAdi hoya to bIjAne ApavuM. I to tyAM pramAdanA rAgano aMza e bAju vaLelo che ene ghaTADe che, nAza kare che. pustaka bIjAne ApavAthI tyAM tyAgadharma thAya ema nathI). pustakano tyAga to pahelethI aMdara che. tyAga-grahaNa rahita ja AtmA che. pustakanA tyAga-grahaNathI to rahita ja che. chatAM "padmanaMdi paMcaviMzatikA (mAM) lakhANa evuM Ave ke, I tyAga kare. potA pAse pustaka hoya ane koI mAge to tarata Ape. eno hetu che ke, e taraphanI jarI Asakti hatI e choDI de. mAro prabhu mArI pAse che. mAre koI zAstranI paNa jarUra nathI. AhA..hA...! e badhA zAstra nIkaLyA che, mArI jJAnanI zuddha pariNati thaI emAMthI nIkaLyA che. AhA...hA....! kevaLajJAnanI pariNati thaI emAMthI zAstra nimittathI nIkaLyA, to e zAstramAMthI mane maLe evuM nathI, huM zAstrane banAvuM, vikalpa hoya to racanA karuM), ema kahe che. paNa e vikalpane huM to mULamAMthI ukheDI nAkhuM chuM. e mane lAbhadAyaka che ema nathI. AhAhA...! (AvuM sAMbhaLe) pachI "sonagaDhavALAne ekAMta kahe ne ekAMta che... ekAMta che... badhA rADyuM pADe che. bhagavAna ! khabara nathI, ene khabara nathI. eka kora mahAprabhu birAje che. eka paDakhe puNya-pApa bhAva ane eka paDakhe paramAtmA che. have tAre kone paDakhe jAvuM che ? A..hA..! eka bAju bhagavAna anaMta... anaMta. anaMta..
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 samayasAra siddhi-6 anaMta... AmAM kyAMka kaheze, hoM! "paramavanayA emAM kaheze. AhA..! "jJAnajyoti atyaMta sAmarthya sahita pragaTa thaI. kevI che te jJAnajyoti" (titatama:) je ajJAnarUpI aMdhakArane koLiyo karI gaI..." (vanitanama:) A.hA..hA...! rAgathI dharma thAya evo je mithyAtva bhAva ene to nAza karI nAkhyo, koLiyo karI nAkhyo. AhA..hA..! caitanyasvarUpa mahAprabhu! anaMta anaMta amRtanA sAgarathI bharelo ! eka eka guNa amRta svarUpa che. eka eka guNamAM sukhanuM rUpa che. AhAhA...! sukha, AnaMda AtmAno svabhAva che, e AnaMdanuM rUpa dareka guNamAM che. anaMta anaMta guNamAM sukhanuM svarUpa (che). atIndriya anaMta AnaMdanA anaMta guNano piMDa prabhu ! AhA..hA...! enI dRSTinA jore, enA svIkAranA jore, e cIjanI upAdeya ane satkArapaNe jyAM dazA thaI, teNe puNya ane pApanA bhedane mULamAMthI ukheDI nAkhyA, koLiyo karI gayA. A...hA...hA...! A vastu ! jainadarzananI A cIja ! vastudarzananI A cIja ! vastu che AkhI pote ane puNya-pApa to bhinna vikAra jhera che. evI ja vastunI sthiti che. AhA...hA...! e puNya ane pApa, dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa AdinA bhAva, eka kora bhagavAna paramAtmA amRtasAgarathI bharelo, enAthI to viruddha che. eTale ke jene bhedano unmAda nAcato hato, bheda pADIne gAMDapaNe nAcatA hatA ke, ghaNuM sAruM che, puNya sArA che, vrata sArA che, e aMtara AtmAnA caitanyanA joranA baLe, e viparIta) zraddhA ane puNya-pApa mArA, emAMthI ukheDI nAkhyuM. AhA..hA...! ubhUla karI nAkhyuM. pharIne uge nahi, pharIne pragaTa na thAya evI rIte karI nAkhyuM. AhA...! kSayopazama samakitI che paNa joDaNI kSAyikavALA che !! A hA hA... benane jAtismaraNamAM AvyuM che ne ! joDaNI kSAyika ! I A joDaNI kSAyikabhAva che. AhA...hA...! kemake atyAre bhagavAna to nathI eTale kSAyika samakitanI yogyatA nathI. kahe che ke, amArI yogyatA evI che. AhA..hA...! ke, ame kSAyika ja levAnA. e kSayopazamamAMthI paDavAnA nahi. avicalita cetanAvilAsa AtmA vyavahAra, bapore AvyuM hatuM. AhA...hA...! bhagavAna aMdara rAganA paDade paDyo, rAganA premamAM paDade paDyo ane bhagavAna dekhAto nathI. e rAgano prema choDe to prabhuno prema thAya tyAre tene AtmA dekhAya. AhA..hA....! e puNya ne pApanA beya bhAva baMdhananA kAraNabhUta che. ema eno prema jene chUTI jAya.... AhAhA...! teno prema, I prema to kare che), prema zabda aMdara ekAgratA, A bAju ekAgra thAya. AhAhA...! puNyanI kriyA karIne ekAgra thaIne mAnato hato ke, huM kAMIka sAruM karuM chuM. e ekAgratA toDIne ahIM prabhumAM ekAgra thAya. A..hA..hA...! anaMta anaMta amRtanA sAgarathI bharelo svayaMbhU AtmA ! 16mI gAthAmAM svayaMbhU
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 215 kIdho che ne ! pravacanasAra' ! bapore (AvI gayuM). svayaMbhU - pote. pote potAthI utpanna thayo che. vItarAgI dazA kSAyika samakita Adi ke A kSayopazamika kSAyika joDaNI, e potAthI utpanna thayeluM che. ene koI bIjAnI sahAya ke madada che nahi. AhA..! kevaLInI samIpe, zrutakevaLInI samIpe kSAyika samakita thAya. mATe tenI madada che, mATe kSAyika thayuM ema nathI. AhA..hA.! nimittapaNe sAme ho. paNa thayuM che potAnA AtmabaLe. AhA..hA...! Akho caitanyamUrti bhagavAna, ene halAvI nAkhyo ! jAgRta karyo ! ajJAnarUpI aMdhakArane (jJAna) prakAza koLiyo karI gayo. e caitanyanA prakAzano prakAza puNya ane pApamAM bheda pADato evo je ajJAna aMdhakAra, e prakAza vaDe karIne aMdhakAra nAza thayo. jyAM prakAza hoya tyAM aMdhakAra hoya nahi, aMdhakAra hoya tyAM prakAza hoya nahi. AhAhA....! jyAM sUrajamAM prakAza (che) tyAM aMdhArA kevA ? ema bhagavAna AtmA caitanyajyotano jyAM Adara thaIne jyAM svabhAvanI jAgRti thaI... A..hA..hA....! temAM rAga, dayA, dAna, vrata ThIka che evuM je ajJAna hatuM, aMdhakAra hato e to, e to aMdhakAra hato. caitanyanA prakAzathI e aMdhakAra nAza thaI gayo. AhA...hA..! A kriyA enI che, 'cImanabhAI ! AhA..hA..! AvuM che. pelAmAM AvyuM nahi ? stavanamAM AvyuM nahi ? "prabhu mere tuma saba vAte pUrA"prabhu mere tuma sarva vAte pUrA koIpaNa prakAre bhagavAna to pUro anaMta AnaMda, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zAMti, enA anaMtA guNo te anaMta svarUpa che. AhA..hA...! "paranI Aza kahAM kare prItama' rAga ne puNya ne paranI AzA (kyAM kare che) ? bhagavAna mane ApI de, deva-guru mane ApI de, e paranI AzA prabhu (kema kare che ?) paranI Aza kahAM kare prItama, kaI vAte tuma adhUrA' 'kaI vAte prabhu tuma adhUrA, prabhu mere tuma saba bAte pUrA" A.hA..hA..! AvuM che. (ahIMyAM kahe che), "atyaMta sAmarthya sahita pragaTa thaI." A.hA...! (vanitAma:) ajJAnane to koLiyo karI gaI. eTale moTuM moTuM ane koLiyo nAno. ema prakAzanuM jora, caitanyanI zraddhAnuM jora, e prakAza. emAM ajJAna aMdhakAra (eTale) rAga ThIka che, puNya dharma che, e aMdhakArano nAza karI nAkhyo. AhA...hA...! evI rIte nAza karyo ke, pharIne utpanna na thAya. AhA...hA...! paMcama ArAnA prANI saMto tame chadmastha, kevaLInA virahamAM zuM kaho cho prabhu A tame ? AhAhA! e kevaLInA viraha paDyA paNa amArA nAthanA viraha ame toDI nAkhyA, kahe che. AhAhA..! ame je rAganI ramatuMmAM hatA te choDIne AtmAnI ramatuMmAM AvI gayA). nijapadamAM rame so rAma kahIe AtmAmAM ramatA, AtmAnA jore kahIe chIe ke, ajJAna aMdhakArano mULamAMthI ukheDIne nAza karI nAkhyo che. AhA..hA...! asaMkhya pradeze puruSArthanA aMkuro phUTyA ! AtmasvabhAvanA puruSArthanA aMkura phUTyA !
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 samayasAra siddhi-6, AhAhA...! eNe aMdhakArano nAza karI nAkhyo. A..hA...! "jeNe ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo che...." (hetA-nmita) A..hA...hA..! are..! e to lIlAmAtrathI ajJAnano nAza karyo che. AhA..hA...! ramatamAM, AtmAnI ramatuM karatA karatA nAza thaI gayo che. AhA...hA...! zabdo to juo ! A.hA..hA...! kaMIka kaSTa paDyuM che ne bahu bahAranuM jora karavuM paDyuM che, koInI madada levI paDe che ema nahi. (hetAunmita) lIlAmAtrathI. AhAhA.! prabhunI lIlA - AtmAnI lIlAmAtrathI, anaMta guNathI jAgRta thayo enI lIlAmAtrathI ame ene haNI nAkhyA che. AhA..hA...! (tA-nmita) "lIlAmAtrathI...." eTale ke aMtaranA svAbhAvika puruSArthathI. AhAhA...! 'ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo che." (vatitatama:) che ne ? ane (tA-nmita) che. detA' eTale lIlAmAtrathI. unmitta AhAhA...! teno nAza karyo. lIlAmAtrathI - sahaja puruSArthathI) UghaDatI-vikasatI jAya che...." tyAM to ema kIdhuM. (hetA-unmitra) lIlAmAtrathI vikasIta thatuM jAya che, kahe che. AhA..hA...! "lIlAmAtrathI (-sahaja puruSArthathI) UghaDatI-vikasatI jAya che..." zuM kIdhuM ? A.hA..hA...! bhagavAnaAtmA pUrNAnaMdano nAtha, jyAM eno svIkAra thayo, satkAra karyo, saccidAnaMda prabhu jyAM dRSTimAM AvyA. A..hA..hA...! (denA-njina) lIlAmAtrathI tenI zakti vadhatI jAya che. ramatuMmAM, AnaMdanI ramatamAM I zaktiono zuddhatAno vikAsa thato jAya che. A...hA...hA...! AvuM svarUpa che. sAMbhaLavAnuM muzkela paDe. (lokone) pelA vrata karo ne tapa karo ne apavAsa karo Adi (saheluM lAgatuM hatuM). AhA..hA..! juo ! A puNyapApanA (adhikArano) pUrNatAno chello kaLaza. AhAhA..! njinata'no artha zuM karyo? unminA vadhArI dIdhuM ema kahe che). pelAmAM unmiti' eTale mULamAMthI aMdhakArane toDI nAkhyo. ahIM detA' lIlAmAtrathI AtmA zAMti ane zAMtinI ramatuMmAM, AnaMdamAM ramatA ramatA AnaMdane vadhArI nAkhyo. AhAhA...! zuddhatAnA svabhAvamAM ramatA zuddhatA vadhArI nAkhI. AhA..hA..! e pUNya-pApanA bhAvathI ahIM kaMIpaNa lAbha thayo ema nathI). eka jaNo vaLI ema kaheto, pelA choTAlAla' kahetA ke, vyavahAramAM Ave to thoDo vizrAma maLe. are..re...! bhagavAna ! pachI pharI gayA hatA. pachI chelle pharI gayA hatA. chelle pharI gayA hatA. paheluM ThIka hatuM, vacamAM aThIka hatuM, pachI pharI gayuM. A vAta...! A...hA...! are.re...! eka kSaNano puNya-pApano doSa e paryAyamAM (che), ane je mAruM mAnIne... AhAhA...! rakhaDato hato, AhAhA...! eNe potAnA bhagavAna AtmAnA svabhAvanA nidhAna kholI nAkhyA. AhAhA...! zaktirUpe svabhAva je paramAtmasvarUpa che ene vyaktarUpe paryAyamAM pragaTa karI atIndriya AnaMdamAM ramatA ramatA pragaTa karI. AhA..hA...! kanmitta vadhArI dIdhuM che.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 217 lIlAmAtrathI zuddha pariNati vadhArI dIdhI che. AhA..hA...! Avo zloka che. A..hA...! (hetAunmitat) AhA..hA...! lIlAmAtrathI svabhAvika puruSArthathI. AtmAnI zAMtimAM ramatA ramatA UghaDatI vikasatI jAya che... potAnI zakti. A..hA...! o..ho..ho...! deha du:khamaya, mahAdu:khamaya che. mumukSu : uttara H- e badhI vAtuM. e zvetAMbaramAM che. I to ahIM ApaNe Ave ke, bhaI ! du:kha vakhate jo pUrve cetIza nahi to pAchuM sukha vakhate tane bhraSTa thavuM paDaze. mATe puruSArthathI svabhAva upa2 jA. anukULa vakhate tane dharma che, dharma che ema tane thaze paNa jo sahana karavAnI zakti, jJAtA-dRSTAnA svabhAvane vikasIta nahi karyo hoya... AhA..hA...! to nAza thaI jaze. AhA..hA...! vikAranA pratikULatAnA duHkha vakhate tAruM svarUpa nahi rahI zake. anukULa zAtAnI vedanAmAM, anukULatAmAM ame dharma karyo che, Ama che, ema mAnyuM hoya paNa jyAre pratikULatA Ave e vakhate bhraSTa thaI jaIza. A...hA...! AhAra Ave nahi, moDhAmAM pANI mUke to UlaTI thaI jAya, peTa saMgrahe nahi, zarIramAM bIjo roga na hoya ene karavuM zuM ? kayAM jAvuM ? davA koI lAgu paDe nahi. AhA..hA..! evA pratikULa prasaMga) vakhate, anukULatAnA vakhatamAM ja zAMtinA sAgarane jagADI deje. AhA..hA...! pratikULa prasaMga) bhale pachI Ave paNa anukULatAnA TAImamAM, anukULa eTale vastu to che I che, zeya anukULapratikULa to Ave. zarIra ThIka hoya. jarA jare pillaI Ave che ne ! e to enA baLanI - puruSArthanI ugratA karavA mATe. indriyo hAni na pAme, zarIramAM jIrNatA na Ave ane zarIramAM roga na phATe te pahelA karI leje. e to puruSArthanI nabaLAIvALAne puruSArthanI ugratA karAve che. AhA..hA...! bAkI sAtamI narakano nA2kI... bApu ! enuM duHkha sAMbhaLyuM jAya nahi. e mithyAtvano nAza karIne sakita pAme che. AhA..hA...! e sAtamI narakanA asaMkhya nArakIo... A..hA..hA...! mithyAtvano aMdhakAra laIne gayelA, paNa tyAM pUrve sAMbhaLeluM, prabhu ! tuM caitanya zuddha AnaMda cho ne ! A..hA...! enuM jyAM smaraNa AvyuM (tyAM mithyAtvanA aMdhakArano nAza thaI gayo). A..hA..hA...! sAtamI narakanI pIDA, bApu ! o...ho...! saMyoganI apekSAe vAta che. Ama to nigodanuM duHkha ghaNuM hiNuM thaI gayuM che ne ! nigodamAM to hiNI dazA thaI che to naraka karatAMya duHkha vadhAre che. kAraNa ke dazA ja hiNI thaI gaI. ane ahIM paNa hiNI dazA ne viparIta bhAva e du:khanuM kAraNa che. AhA..hA...! ane AvA saMyoga ! sAtamI naraka ! ThaMDInI eka laheranI kaTakI AkhI ahIM Ave to dasa-dasa hajA2 vighAmAM mANasa marI jAya. are...! evI ThaMDImAM nAtha ! teM teMtrIsa sAgara kADhyA, prabhu ! eka vAra nahi evA anaMta vA2 ! A..hA..hA...! bhAI ! tane konA mAna joIe che ? A..hA...! tAre konI pAse gaNAvavuM che ? prabhu ! A..hA...! je gaNatarImAM gaNAvA lAyaka che ene jone ! A..hA..! puNya
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 samayasAra siddhi-6 pApa e gaNatarImAM gaNAvA lAyaka nathI, enA phaLa paNa gaNAvA lAyaka nathI. AhA..hA...! e sAtamI naraka, bApA ! AhA..hA...! teMtrIsa sAgara sudhI pANInuM biMdu nahi. ahIM savAranA cha kalAka thAya ne tRSA lAgI hoya ne pANI na maLe (to) pANI lAo, pANI lAo, pANI lAo (thaI jAya). emAM AvI garamI hoya. A pherI garamI ghaNI paDI gaI. lU... lU ! A..hA..hA....! A lU thI to anaMtaguNI uSNatA pahelI narakamAM che. pahelI narakamAM zIta nathI, uSNa che, nIce zIta che. AhA..hA...! evI pIDAmAM paNa gulAMTa khAya jAya che, paDakhuM pheravI nAkhe che. AhA..hA..! mAro prabhu caitanya AnaMdano nAtha ! A..hA...! e bAju paDakhuM, dRSTi hatI e paDakhuM pheravI nAkhe, Ama pheravI nAkhe. A..hA...! ane zaktine vadhArato ja jAya che. A..hA...! nirmaLa zaktinI vyaktatAne vadhArato jAya che. AhA..hA...! ane ajJAnanA aMdhakArane mULamAMthI chedI nAkhyuM che. AhA..hA...! A..hA..hA...! 'zrImad' kahe che ne ! digaMbaranA vacanonI tIvratAne laIne kaMIka rahasya samajI zakAya che. enI bhASA to juo ! o...ho...! A..hA..hA..! prabhu ! evo che. AhA..hA...! prabhu ! tuM amRtano sAgara cho ! prabhu ! tane besatuM nathI ane jyAM tyAM sukha che, sukha che evI buddhi e ajJAna, mahA mithyAtva che. AhA..hA...! are...! jarI ThaMDI havA Ave tyAM tane ThIka lAge, prabhu ! A..hA...! ane jyAM ga2mI Ave tyAM (bolavA mAMDe) paMkho ko, paMkho karo ! zuM che paNa prabhu ? A..hA..hA...! evI jarIka ga2mI ne jarIka ThaMDImAM tane rADa nakhAya jAya che, bApA !! tyAM nakamAM anaMtI ThaMDI ane anaMtI garamI, prabhu ! teM anaMta sAgaropama veThI che. eka bhavamAM teMtrIsa sAgara evA anaMta teMtrIsa sAgara karyA, prabhu ! A..hA...! paNa bhagavAna tAro tArA samIpamAM, paryAyanI samIpamAM ja paDyo hato. ene teM dUra karIne rAkhyo ane puNya pariNAma dUra che tene mArA karIne rAkhyA. mArA karIne rAkhyA. mAranAra ! AhA..hA...! bhagavAna dhruva caitanya zAyakabhAva bharyo che ne prabhu ! enA jorathI jeNe tama ne ajJAnano nAza karyo, paNa ahIM potAnI zaktine have vadhArato ja jAya che. AhA..hA...! samaye samaye zuddhinI vRddhi thAya che. AhA..hA...! bhASA jarI sAdI che paNa bhAva jarI bahu UMDA che, bApu ! A..hA..hA...! duniyA mAne, na mAne, enI saMkhyA hoya thoDI ke na hoya enI sAthe kaMI saMbaMdha nathI. A..hA...! sat to AvuM che. AhA..hA....! have (kahe che), e zuddha kalA 'UghaDatI vikasatI jAya che ane. (paramanA sArtham Adhdhati) eNe to pa2ma kaLA arthAt kevaLajJAna sAthe krIDA zarU karI che...' A..hA..hA...! zuM kahe che ? (je) puNya ne pApamAM bheda mAnato hato e mithyAtva hatuM eno to koLiyo karI gayo, nAza karyo. A bAju caitanyano prakAza pragaTa thayo. e caitanyanA --
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 219 prakAzanI pragaTa dazA kevaLajJAnanI sAthe krIDA kare che, kriDA ! AhA..hA...! Ava kevaLajJAna, Ava thoDA kALamAM ! Ave che ne dhavalamAM ? A...hA...! mati-zruta jJAna nirmaLa thaIne jyAM AvyuM, thayuM to e) kevaLajJAnane bolAve che. A kevaLajJAna sAthe kriDA kare che.AtmAnA svabhAvanA anubhavanuM mati-zruta jJAna che. A..hA...! e vikasatI jAtI je zakti che ane) (paramanayA sArtham) parama kaLA je kevaLajJAna. parama kaLA eTale kevaLajJAna. A samyagdarzana, jJAnamAM hajI alpa kaLA che. AhA..hA..! (paramavanayA sArtham) parama kevaLajJAnanI krIDA zarU karI che dIdhI che. kevaLajJAna sAthe krIDA zarU karI che." A..hA...! A.hA...hA....! ahIM to e samyagdarzana ne jJAna thayuM e paryAya vadhatI jAya che. vadhatA vadhatA kahe che ke, e kevaLajJAna sAthe kriIDA kare che. kevaLajJAna alpa kALamAM pragaTa thAya e rIte eno puruSArtha che. AhA..hA...! ajJAnano nAza thayo e to (have, nahi thAya paNa ATalI alpa dazAmAM ame nahi rahI zakIe, nahi rahIe. AhA..hA...! pUrNAnaMdano nAtha hAtha Avyo... A..hA..! gajaba vAtuM che ! pUrNa caitanya svarUpa bhagavAna AtmA ! atIndriya anaMta anaMta atIndriya guNano dariyo ! e puNya ne pApanA bheda pADato nahato) e ajJAnano nAza karI.. AhAhA...! potAnI zaktinI vyaktatA pragaTa karI e vyaktatA kevaLajJAnanI vyaktatA sAthe krIDA kare che. AhA...hA...! A.hA..hA...! AvuM sAMbhaLavA maLavuM muzkela paDe evuM che. kaThaNa paDe ke, A ekAMta che. lAkha tArA dayA, dAna ne vrata, bhakti ne pUjA kara, jAtrA kara. marI jA to emAM dharma nathI, le ! ame "samedazIkharanI dasa ne vIsa ne pacIsa jAtrA karI ! lAkha karane ! anaMta kALamAM anaMta vAra tyAM rahyo che, jaI Avyo che. "samedazIkhara ! I to badhI rAganI kriyA (che), nyAM kyAM emAM dharma hato. AhA..hA...! jeNe AvI caitanyasvarUpane jAgatI jyotane jagADI ane e dayA, dAnanA, vratanA pariNAma ThIka che ne mane madada kare che evA) ajJAnane toDI nAkhyuM. kahe che. toDI nAkhyuM eTale te have rahyuM nathI. ughaDeluM jJAna kevaLajJAna sAthe krIDA kare che. AhAhA...! samyakajJAna ane samyagdarzana thayuM.... A..hA...hA..! e kevaLajJAna ane kevaLa pUrNa AnaMda. A..hA...hA....! enI sAthe krIDA (kare che). 'gAradha' che ne? "gArabdha (arthAta) "zarU karI che." "sArtham kArasthati e "krIDA zarU karI che" enI sAthe have zarU karI nAkhI. AhA..hA...! are...! AvI vAta kyAM che ? mumukSu :- krIDA kare che eTale zuM ? uttara :- ekAgratA vadhatI jAya che. zuddhatAnI ekAgratA vadhI ne kevaLajJAna levAnA che ema kahe che. A munirAja ema kahe che. ame pAMcamA ArAnA sAdhu mATe amane kevaLajJAna
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 samayasAra siddhi-6. nahi thAya, vAra lAgaze ema nahi kahe che. AhAhA..! bhale A bhavamAM na thAya paNa ame krIDA zarU karI che kevaLajJAnanI sAthe. vacamAM ekAda bhava (thaze kemake) paMcama ArAmAM janmI gayA chIe. A..hA..! vacamAM ekAda svargano bhava dharmazALA tarIke Avaze. dharmazALAmAM utArA karyA paNa tyAM to AgaLa nahi cAle. tyAMthI nIkaLIne ame pUruM karI deze. kevaLajJAnanI sAthe krIDA zarU karI dIdhI che. AhA..! amane kevaLajJAna prApta thaye chUTako che ema kahe che. ahIM mULamAM mithyAtva) nAza karyuM che, ahIM mULa pUruM karavAnuM che. AhA..hA..! mumukSu :- joDaNI kSAyika. uttara :- e kSAyika-bAyika, e joDaNI.. tyAM pahoMcI javAnA chIe. AhA..hA....! prabhu ! evI tArI moTapa che, nAtha ! prabhu ! tuM ema mAna ke A strInuM zarIra ne bALaka ne yuvAna ne vRddha ne vANiyo ne e tuM nahi. are..! dayA, dAnanA pariNAma (thAya) e tuM nahi. A..hA...! tuM to paramAtmA jinasvarUpI prabhu cho ne ! A.hA..hA...! AhA..hA...! enI dRSTi thatAM je jJAnano vikAsa thayo e vikAsanI zreNI vadhatI jatA jatA kevaLajJAnanI sAthe krIDA karI kevaLajJAna levAnA chIe. AhA...hA...! kaho, A eka kaLazamAM keTaluM bharyuM che ! pAra nathI, bApu ! emAM eTaluM bharyuM che, pAra nathI ! emanA e vakhatanA hRdayamAM.... AhA..hA..! Avo bhAva muninI dazAmAM hato. paMcama ArAnA muni hajAra varSa pahelAM (thayA) ane ahIM kahe ke, paMcama ArAmAM (zubha bhAva ja hoya). are...! prabhu ! sAMbhaLane prabhu ! AvuM zuM kare che ? bApA ! A...hA..! are...! prabhu ! tuM AcArya sAdhu nAma dharAvIne AvuM zuM kahe che ? bhAI ! tane zobhe nahi, bApA ! A..hA..! A..hAhA..! kevaLajJAnanI sAthe 'Arahya' lIlA zarU karI dIdhI, 'krIDA zarU karI. kevaLajJAna sAthe ramatuM mAMDI. AhAhA...! nAnA chokarA nAnA sAthe ramatA hoya ane moTA gharamAM jAya (to) ema kahe ke, ame to have moTA sAthe ramIzuM. rAgathI to nahi, paNa A sAdhaka avasthA eTalAmAM nahi rahIe. AhA..hA..! gAradhdhati zarU karI dIdhI che. AhAhA...! paramAtma kevaLajJAna levAnI ame zarU karI dIdhI che. AhAhA...! paMcama ArAnA saMta tame zuM kaho cho ? bApu ! Aro-phAro AtmAmAM kyAM che ? ArAthI aMdaramAM utarI gayA chIe. pagathIyAnA ArA hoya ne ? A...hAhA...! "amRtacaMdrAcAryadevanI TIkA vakhatanI dazA keTalI joradAra che !! A..hA...! nagna muni che. vratAdinA vikalpa che paNa ene to mULamAMthI nAza karavA UbhA thayA che. ene rAkhavA UbhA thayA nathI, ene pALavA, rAkhavA UbhA thayA nathI. vyavahAranayamAM ema Ave ke ene pALe. eTale hoya che te jaNAvyuM che, ema. AhAhA...! 'evI te jJAnajyoti che. "paramavanayA sArtham sarasthati "hetA-unmitra' evI jJAnajyoti che. AhA.hA...! "jyAM sudhI samyagdaSTi chavastha che tyAM sudhI jJAnajyoti
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 221 kevaLajJAna sAthe zuddhanayanA baLathI parokSa krIDA kare cheeTale ke kevaLajJAna nathI paNa zuddhanayanA jorathI bhagavAna AtmA pUrNa kevaLajJAna ghana che, enuM jyAM jora AvyuM che eTale paryAyamAM kevaLajJAna sAthe, vartamAna pragaTa nathI chatAM enI sAthe krIDA kare che. AhA..hA....! A puNya-pApanA adhikAranI pUrNatAmAM A vAta ! AtmAnI pUrNatAnI prApti ! AhAhA...! Avo eka zloka to juo ! (saMpradAyanA) batrIsa ne pIstAlIsa (Agama) vAMce to maLe evuM nathI. AhAhA..! A saMto to kevaLajJAnInI keDAyato che, prabhu ! A.hA..hA...! digaMbara saMto to kevaLajJAnInA dIkarA che ! AhA..hA...! kevaLajJAna enA pitA che. e kevaLajJAna levAnA che. eka-be bhave kevaLI thavAnA che, A 'amRtacaMdrAcAryadeva', "kuMdakuMdAcAryadeva', 'padmaprabhamaladhArIdeva' ! A...hAhA...! (ahIMnI) sthiti pUrI thaI gaI. cAlatA cAlatA pacIsa gAu jAvuM hatuM, cauda-paMdara-soLa gAu cAlyA, aMdhAruM thaI gayuM to dharmazALAmAM rokAvuM paDyuM. savAra paDe tyAMthI cAlatA thazuM. ema A svargamAM dharmazALA tarIke rokAya gayA chIe paNa ame nIkaLyA bhegA tyAMthI kevaLajJAna levAnA chIe. AhA..hA...! kAraNa ke koI e cIja bahArathI AvatI nathI. amArI pAse ja che. A..hA...! ane teno svIkAra karIne vikAsa to thayo che, svIkAra karIne vikAsa to thayo che. e vikAsa pUrNa vikAsanI sAthe ramatuM kare che. munirAja ema kahe che ke, ame paMcamA ArAmAM svargamAM jazuM paNa ame kevaLajJAnanI sAthe krIDA mAMDI che. ema thaIne tyAM jAzuM. AhAhA.! svargamAM paNa amAruM sAdhakapaNuM... A.hA..hA...! chUTavAnuM nathI. (samyagdaSTi chabastha che.)' chadmastha eTale hajI AvaraNamAM che). "(tyAM sudhI jJAnajyoti kevaLajJAna sAthe zuddhanayanA baLathI parokSa krIDA kare che)" pratyakSa kevaLajJAna atyAre che nahi. pratItamAM AvyuM che ke, kevaLajJAna AvuM hoya ane kevaLajJAna thAya ane sAdhaka, A sAdhanathI thAya e badhuM khyAlamAM, dRSTimAM AvyuM che. have e zreNIne vadhAratA jAya che. nirmaLa dhArAne zuddhanA Azraye puNya-pApanA bhAvano nAza karIne, pavitratAno piMDa prabhu ! pavitratAno piMDa paramAtmA ! enI pavitratAnI pratIti ane jJAnano anubhavamAM vikAsa thayo. paNa e pavitratAno prabhu pUrNa che I pavitratA paryAyamAM Ave evI ame ramatuM mAMDI che have. A..hA.hA..! (kevaLajJAna thatAM sAkSAt thAya che).' lyo, ThIka ! zuddhanaya krIDA kare che kevaLajJAna thatA sAkSAt pragaTa thAya che. mokSa thaI gayo. je svabhAva ane zaktie mokSasvarUpa hato, e paryAyamAM muktarUpa dazA thaI. vizeSa kahevAze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 samayasAra siddhi-6 pravacana naM. 243, zloka-112, 113 ravivAra, jeTha suda 8, tA. 03-06-1979 samayasAra" 112 kaLazano bhAvArtha che ne ? 112 kaLaza che, eno bhAvArtha. nIce bhAvArtha che. 112 kaLazano bhAvArtha. zlokArya thaI gayo che. jhINI vAta che, prabhu ! zuM kahe che ? ke, A AtmA je che e to jJAna ane AnaMdasvarUpa che. atIndriya AnaMda, atIndriya jJAna, atIndriya zAMti, atIndriya IzvaratA - prabhutAno piMDa prabhu che. evI je A jJAnajyoti prabhu, ene pratibaMdha karma che. che bhAvArthamAM ? zuM kahe che ? ke A caitanyasvarUpa je caitanya jene AtmA kahIe, e to zuddha AnaMdakaMda ane caitanyasvarUpa che. emAM je A dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA, kAma, krodha e bhAva thAya e badhA vikArI che. e AtmAnuM svarUpa nahi. e AtmAne dharmanuM kAraNa nahi. AhA..hA...! vrata, tapa, bhakti , pUjA, dayA ne dAna vagere bhAva karma che, zubharAga che. AhAhA....! e rAga karma che ke je zubha ane azubha - evA bhedarUpa thaIne nAcatuM hatuM..." zubhabhAva ThIka che ane azubhabhAva aThIka che ema je mithyAtvamAM nAcatuM hatuM... AhA...hA...! anAdikALathI bhagavAna caitanyajyotamAM enI jAtathI viruddha je puNya ane pApa, zubha ane azubha bhAva (thAya che) e viruddha che. e viruddha hovA chatAM bhedarUpe nAcatuM hatuM. eTale ? ke dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ThIka che ane hiMsA, jUThuM aThIka che, e mithyAtva che. e bhedarUpe nAcatuM hatuM e ajJAna che. AhAhA..! beya baMdhanA kAraNa che, dharmanuM kAraNa ekeya nathI. jhINI vAta che, bhAI ! cAhe to dayA, dAnano bhAva ho ke vrata, tapano bhAva - vikalpa ho ke pUjA, bhaktino ho e bhAva zubharAga che) ane rAga e AtmAnI caitanyajyotithI viruddha che. anAdithI puNya pariNAma zubhabhAva te ThIka che ema ajJAnI mithyASTi mAnatA hatA tethI te puNya ane pApa be rUpe pariNamatuM ane nAcatuM hatuM. AhAhA..! che ? ane jJAnane bhUlAvI detuM hatuM..." e zubhabhAva ke azubhabhAva mane mArA ThIka che ane mAruM kalyANa karaze ema mAnIne Atma svabhAvane te bhAve bhUlAvI dIdho hato. AhA...! jhINI vAta, bApu ! bhagavAna saccidAnaMda svarUpa che. sat cit ane AnaMdano kaMda prabhu che. emAM dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma, krodhanA bhAva e vikAra che, e dharma nathI tema te dharmanuM kAraNa nathI. jhINI vAta che, prabhu ! A...hA...! anAdithI dayA, dAna, vrata, bhakti, tapAdi, apavAsa karuM, be-pAMca mahinAnA karuM e to badho vikalpa ane rAga che. A dayA, dAnanA, vratanA pariNAma e paNa eka zubharAga che. ajJAnamAM e zubharAga ThIka che ane azubharAga ThIka nathI ema mithyAtva bhAvamAM
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 223 be prakAra nAcatAM hatAM e "jJAnane bhUlAvI detuM hatuM." caitanyasvarUpa puNya-pApamAM rokAya ane enAthI bhinna bhagavAna caitanya svabhAva, puNyane potAno mAnI ane AtmasvabhAvane bhUlAvI detuM hatuM). samajAya che kAMI ? jhINI vAta che, bhAI ! anaMta kALa thayA eNe AtmA saccidAnaMda prabhu, sat zAzvata cidAnaMda jJAna ane AnaMdano kaMda prabhu che ene bhUlIne pUNya-pApanA pariNAmamAM be bheda pADI, puNya ThIka che ane pApa aThIka che, puNya dharma che ane puNya dharmanuM kAraNa che ema mAnI ane AtmAno AnaMda svabhAva saccidAnaMda prabhu ! ene e bhUlAvI detuM hatuM). AhAhA..! che ? 'tene potAnI zaktithI ukheDI nAkhI..." A..hA..hA.! prabhu caitanya jAgyo. huM to jJAna ne AnaMda svarUpa chuM. mArA svarUpamAM e puNya ane pApanA bhAva mArAmAM nathI, emAM huM nathI, ane e mane mArA dharmanuM kAraNa nathI. A..hA..! jhINI vAta che, bhAI ! anaMtakALathI rakhaDe che. satya vastu ene maLatI nathI, sAMbhaLavA maLatI nathI. jyAM hoya tyAM vrata karo ne apavAsa karI ne tapasyA karI ne bhakti karI ne pUjA karo ne maMdira banAvo (cAle che). e to badho paranI kriyAno kartAbhAva to mithyAtva che paNa emAM thato zubhabhAva e paNa dharma nathI. e dharma mAnIne AtmAne bhUlAvI detuM. A..hA..! e dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAnA bhAva zubha che enA premamAM prabhuno prema, AtmA cidAnaMdano prema bhUlAvI deto. AhA..hA! are..re....! anaMtakALathI rakhaDe che enuM mULa zuM che enI ene khabara nathI. e kahyuM. tene potAnI zaktithI..." huM to jJAnasvabhAva chuM, saccidAnaMda prabhu chuM. A..hA...! mArAmAM e puNya-pApanI gaMdha nathI. e puNya-pApa dharmanA kAraNa to nathI paNa e baMdhanA kAraNa che. saMsAranI vRddhinuM, baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! bhagavAnanI bhaktino bhAva paNa rAga che. kAraNa ke I paradravya che, para taraphanuM valaNa thAya che tyAM rAga thayA vinA rahe ja nahi. svadravya bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu, enuM jyAM jJAna rAgathI bhinna paDIne bhedajJAna AtmAnuM thAya che tyAre te jJAnazaktinA jorathI rAgane ukheDI nAkhI. AhA..hA...! e rAga huM nahi, e rAga baMdhanuM kAraNa che. mAruM svarUpa to sarvajJa vItarAgamUrti prabhu che. AhA..hA..! sarvajJa svarUpI prabhu che. A aMdara bhagavAna AtmA che. AhA..! ane pUrNa atIndriya AnaMdano I kaMda che. evuM jyAM aMtaramAM bhAna thAya che tyAre ene dharmanI zarUAta thAya che. AhA...hA...! e dharmanI zarUAtamAM e jJAnanI zaktithI ukheDI nAkhI. puNya ane pApa beya baMdhana che, mAruM svarUpa nathI. ema tene ukheDI nAkhe che. AhA...hA....! gadheDA jema ghAsa khAtA ene mULasahita ukheDI nAkhe che ema dharmAjIva dharma jyAM aMdara AtmA saccidAnaMda prabhu, zuddha cidAnaMda AnaMdano nAtha prabhu che, enuM jyAM bhAna thAya che tyAM e puNya-pApane mULamAMthI ukheDI nAkhe che ke, puNya ane pApa beya adharma che. AhA...hA...! AvI vAtuM ! zuM thAya ? bApu !
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 samayasAra siddhi-6 paramasatya koI evI cIja che. jagatane anaMta kALathI maLI nathI). "anaMta kALathI AthaDyo vinA bhAna bhagavAna, sevyA nahi guru saMtane mUkayA nahi abhimAna." sAcA saMta zuM kahe che ? ane eNe zuM kahyuM enI khabara vinA anaMta kALathI corAzInA avatAramAM rakhaDe e ahIM kahe che, potAnI zaktithI ukheDI nAkhI." to AnaMda ane jJAnasvarUpa chuM. jANaka svabhAva caitanya jJAyakamUrti huM chuM. huM atIndriya AnaMdano bharacaka bharelo bhaMDAra chuM. evuM jyAM bhAna thAya che te bhAna puNyanA, pApanA bhAvane mULamAMthI ukheDIne kADhI nAkhe che. e nahi, e dharma nahi ane dharmanuM kAraNe nahi. AhA..hA..! AvuM AkaruM paDe prabhu ! anaMta anaMta kALa gayo, corAzI lAkhanI yonI ! corAza lAkha yonie eka eka yonimAM anaMta vAra avataryo che. kAM to pApanA pariNAmamAM mIThAza vedI. hiMsA, viSayavAsanA, bhogamAM mIThAza mAnI e paNa mithyAtva - bhrama che ane kAM puNya pariNAmamAM dharma mAnyo e mIThAza paNa mithyAtva che. AhA..hA..! ene mULathI ukheDI nAkhI jJAnajyoti caitanya jhaLahaLa jyoti prabhu aMdara AtmA saMpUrNa sAmarthya sahita..." potAnA pUrNa baLa sahita prakAzita thaI. zuM prakAzita) thaI ? jJAnajyoti. AhA..hA..! je puNya ane pApanA bhAvanI prasiddhi hatI, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, bhagavAnanI bhakti Adi bhAvanI prasiddhi hatI e to rAganI prasiddha hatI, e kaMI AtmA nahi. AhA..hA..! e prasiddhine mULamAMthI ukheDI ane huM to jJAna ane AnaMda chuM enI prasiddhi AtmAe pragaTa karI. enuM nAma samyagdarzana ane samyaphajJAna, dharmanI pahelI sIDhI, pahelI zreNI kahevAmAM Ave che. A vinA badhA thothAM che. AhA..hA...! narasiMha mahetAe kahyuM ne ! "jyAM lagI AtmA tattva cInyo nahi, tyAM lagI sAdhanA sarva jUThI e AtmA zuM ? caitanyamUrti AnaMdano nAtha che. AhA...hA...! ene jANe nahi. ene anubhave nahi, ene Adare nahi, eno satkAra kare nahi. te vinA jeTalA sAdhano bhakti, pUjA, dAna, dayA e badhA nirarthaka che. nirarthaka nathI paNa saMsAramAM rakhaDavAmAM sArthaka che. dharmane mATe nirarthaka che. AkarI vAta che, prabhu ! A.hA...hA...! "jJAnajyoti saMpUrNa sAmarthya sahita prakAzita thaI." A..hA.hA...huM to caitanyasvarUpa chuM. e rAganA dayA, dAnanA, vratanA, pUjAnA bhAvathI paNa pRthak mArI cIja to caitanya che. zuddha AnaMdakaMda prabhu chuM ema jJAnajyoti eTale AtmA potAnA sAmarthyathI puNya-pApathI bhinna paDIne prakAzita thaI. AtmakhyAti thaI, AtmA prasiddha pAmyo. AhA...hA.! je anAdithI puNya ane pApanI prasiddhi hatI ane ene ja badhuM sarvasva mAnato hato.... AhA hA..! ene jJAnajyotinA bhAnathI potAno prakAza karI prasiddha pAmyo. huM to AtmA zuddha caitanya chuM, mArAmAM pUNya ane pApa nathI ane puNya-pApanA bhAva mane mArA dharmanuM kAraNa nathI. mArI caitanyajyotine samajavA mATe paNa e kAraNa che nahi. A...hA...hA...!
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 225 ema 'jJAnajyoti saMpUrNa sAmarthya sahita prakAzita thaI. Atmadharma thayo. je puNyamAM dharma mAnato e mithyAtva hatuM, ajJAna hatuM, pAkhaMDa hatuM. AhA..hA....! e jJAnajyoti pote caitanyasvarUpa chuM, jhaLahaLa jyoti caitanya bhagavAna pUrNa AnaMda ane pUrNa jJAnanA svabhAvathI bharelo evo huM chuM ema jJAnajyoti prasiddha thaI. tyAre tene samyagdarzana ane samyajJAna thayuM. AhA..hA..! A jJAnajyoti athavA jJAnakaLA..." zuM kahe che ? je AtmAmAM puNya ane pApanA bhAvathI bhinna paDI, judo thaI ane AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa chuM ema bhAna thayuM e jJAnanI eka kaLA ughaDI. jema bIja ughaDe che, bIja ema A kaLA ughaDI. have bIja jema pUrNatAne pAme che, bIja thAya ane tera die pUrNa pUnama thayA vinA rahe nahi. jene bIja ugI ene) terame die pUnama thAya, thAya ne thAya ja. ema jene bhagavAna AtmA je puNya ane pApanA bhAvathI pRthaka thaI ane samyagdarzana ane samyakRjJAnanI kaLA jAgI (ene pUrNatA thayA vinA nahi rahe. A..hA..hA..! jhINI vAta che, prabhu ! A..hA..! bhagavAna to AtmAne prabhu tarIke bolAve che. bhagavAna AtmA ! ema karIne (bolAve che). 72 gAthA che. bhagavAna AtmA ! atIndriya AnaMdanuM daLa, atIndriya jJAnano sAgara, atIndriya IzvaratA ne svacchatA ne zAMtinuM pUra che I ! are..re..! e AtmA zuM cIja che tene jANyA vinA e badhA dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti anaMta vAra karI. emAMthI saMsAra rakhaDavAnuM kahyuM nahi. AhA..hA..! A jJAna kevaLa jyAM pragaTyuM.. AhA...hA...! jJAnakaLA jAgI hajI to. e kevaLajJAnarUpI paramakaLAno aMza che." zuM kahe che ? paramAtma dazA je AtmAmAM kevaLajJAna thAya che (te) traNakALa, traNalokane jANanAruM sarvajJapaNuM jyAM AtmAmAM pragaTa thAya che e sarvajJapaNuM (eTale kevaLajJAna pragaTa thAya che. e kevaLajJAnano A jJAnakaLA eka aMza che. pUnamane di je pUrNa caMdramAM thAya che enuM bIja e eka eno aMza che. pUnamane di pUrNa caMdramA je soLa kaLAe khIle e bIjano je caMdramAM che e eno aMza che. ema jyAM AtmA - bhagavAnaAtmA potAnA svarUpanI jAgRti karIne... A...hA..hA...! e rAganA vikalpanI cAhe to bhagavAnanI bhaktino rAga ho, e paNa baMdhanuM kAraNa ane rAga che. AhAhA...! enAthI bhinna paDIne jJAnanI kaLA jAgI e kevaLajJAnarUpI paramakaLAno aMza che... A...hA.... e pUnama che e caMdranI pUrNa kaLA che. bIja che e pUrNa kaLAno aMza che. ema AtmAmAM kevaLajJAna paramAtmadazA je thAya tenI A samyakajJAna caitanyakaLA jAgI ke huM to puNya ane pApanA pariNAmathI bhinna mAruM svarUpa chuM, puNya-pApa to baMdhanA kAraNa, dharmanA kAraNe nahi, ema je jJAnanI jyoti - jJAnakaLA, e jJAna skUrya, e kaLA kevaLajJAna je pUrNa jJAna che eno e aMza che. hAya hAya. AvI vAtuM che. loko kaMIka kaMIka salavAIne paDyA che. paribhramaNa karatAM karatAM anaMta kALa thayo. corAzI lAkha yoni, emAM eka eka
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 samayasAra siddhi-6 yonimAM anaMta vAra avataryo, e eka AtmajJAna vinA. bAkI to badhuM puNyanA, dayAnA, vatanA, tapanA bhAva to anaMta vAra karyo. bahu puNya kare to kadAcit deva thAya ane emAMthI vaLI marIne kadAca A dhULanA zeThiyAo kahevAya, A karoDapati ne lAkhopati ne e dhULanA zeThiyA thAya. emAM AtmAne kAMI lAbha che nahi. AhA..hA..! kaho, 'cImanabhAI ! mumukSu :- garIbI TaLIne zAhukArI AvI e lAbha na thayo ? uttara - zAhukArI AvI, zenI zAhukArI ? kone kahevI ? bhikhArA che. paisA Apo, paisA maLe, paisA maLe, bAyaDI maLe, chokarA maLe... mAgaNa che moTA bhikhArA ! anaMta anaMta jJAna ane AnaMda aMdara bharyo che enI lakSmInI to ene khabara nathI ane bhikhArA mAgaNa mAge che paiso lAvo, bAyaDI lAvo, AbarU lAvo, koka moTo mAno. ene to zAstra bhikhArI kahe che. "cImanabhAI" tamArA zeTha pAse) pacAsa karoDa rUpiyA ! bhikhArA che. "muMbaI ! vyAkhyAnamAM AvyA hatA. pacAsa karoDa rUpiyA ! bhikhArA che, kIdhuM badhA bhikhArA - mAgaNI che. paisA lAvo ! mAgaNa... mAgaNa.... mAgaNa jema roTalI mAge ema A paisA mAge, bAyaDI mAge, chokarA mAge, AbarU mAge. mAgaNa che, mAgaNa - bhikhArA. mumukSu :- paisA che eTale to koka zeTha kahe, paisA vagara koI zeTheya na kahe. uttara :- dhULanA zeTha kahe emAM DALiyA zuM thayA ? e to amAre kuMvarajIbhAIne kIdhuM hatuM ke nahi ? phaInA dIkarA bhAgIdAra. ene pUchyuM hatuM. tamane keTalI vAra zeTha kahe ? hajAra vAra kahe ? to kahe, nA, pAMcaso vAra kahe. buddhi kAMI na maLe. puNyane laIne raLI khAtA, buddhimAM ThekANA kAMI na maLe. AhA..hA..! bAra mahine be-be lAkhanI pedAza ! akkala AvI, akkalamAM mAla na maLe. ame to bhegA rahyA hatA, dukAna(mAM) bhAgIdAra hatA). kAMI khabaruM na maLe. A..hA...! paNa pUrvanA koI puNyane laIne pAMca-pacIsa-pacAsa lAkha bhegA thAya tyAM ema thaI jAya ke o.ho.ho...! mumukSu :- ghaNAnI peDhI UThI gaI ne kuMvarajIbhAInI peDhI rahI. uttara :- rahI emAM DALiyA zuM thayA ? marIne gayo DhoramAM. emAM DALiyA zuM thayA? AhA...hA..! pazu thayo, pazu. ahIM be lAkhanI pedAza. meM to ene (saMvata) 1966nI sAlamAM kahyuM hatuM, 1966, vIsa varSanI uMmara hatI, atyAre to nevu thayA), sIttera varSa pahelAnI vAta che. mArI dukAneya hatI ane enI dukAne (hatI), be dukAna judI hatI. eno moTo bhAI ane huM bhAgIdAra. meM to ekavAra cokhkhuM kahyuM hatuM, "kuMvarajI tArI AvI mamatA eTalI dekhAya che. huM to "bhagata' kahevAto ne ! bhale dukAna calAvato. bole nahi mArI sAmuM. marIne Dhora thAIza, yAda rAkhaje, kIdhuM. tArA lakhaNa devanA thavAnA nathI, mANasanA thavAnA mane lAgatA nathI. amArA phaInA dIkarA bhAgIdAra hatA. sIttera varSa pahelAnI vAta che, atyAre nevu thayA. bole nahi, mArI sAmuM bole nahi. "bhagata' che I, "bhagata' che, bolazo nahi. zuM mAMDI che Akho di A ? Akho di A raLavuM, A bAyaDI ne A
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 227 chokarA ne A lAvo ne.. 'muMbaI'thI mAla lAve to jANe... A... hA..hA...! zuM che paNa AmAM ? dhUmADAne bAcakA bharIne jANe amRta pIe chIe ema tuM mAne cho. AhA..hA...! A to sIttera varSa pahelAnI vAta che. vIsa varSanI uMmara (hatI). dehano janma (saMvata) 1946mAM janma che. 1966nI vAta che. vIsa varSa(nA hatA). A duniyA gAMDI che, pAgala che. potAne kAMI paisA-paisA maLyA ne AbarU thaI to jANe ame paisAvALA thaI gayA. paisAvALA ! eka vALo ahIM nIkaLe che to rADa pADe che. ahIM paisAvALo, bAyaDIvALo, chokarAvALo, AbarUvALo, kIrtivALo... keTalA vALA vaLagyA tane A ? dave' aMhI vAta AvI che have. AhA..hA...! prabhu ! tArI moTapano pAra nathI, nAtha ! tuM koNa cho aMdara ? A..hA..hA...! ene saccidAnaMda prabhune jyAM jagADyo ane jANe puNya ne pApanA bhAvano tiraskAra karIne ukheDI nAkhyuM (ke) tuM dharma nahi. A..hA...! e jJAnakaLA samyakaLA jAgI, bIja ugI. e kevaLajJAnarUpI paramakaLAno aMza che...' e bIja ugI e pUnamano aMza che. ema je paheluM samyajJAna jAgyuM, zarUAta (thaI), bhale hajI puNya ne pApa bhAva hoya paNa enAthI mArI cIja bhinna che evo anubhava thayo, samyagdarzana ane samyajJAna, anubhava thayo, e kaLA kevaLajJAnanI 52makaLAno aMza che. AhA..hA...! emAMya (lokone) vAMdhA che. ema ke, kevaLajJAna sarva ghAtI (karmano) nAza thAya tyAre thAya ane tame mati-zruta jJAnane eno aMza kaho ! atyAre digaMbaramAM (A) vAMdhA che. mumukSu :'zrImad'nA vakhatamAMya I vAMdho hato. uttara :- atyAre ahIMno virodha kare che ne ! ahIM jyAre ema kahevAya che ke, mati ne zrutajJAna e kevaLajJAnano aMza che, tyAre e kahe ke, kevaLajJAna to sarva ghAtIno nAza thAya tyAre thAya, eno aMza kyAMthI Avyo A ? ahIM A zuM kahe che ? 'cetanajI' A zuM kahe che A ? A sonagaDha'nuM che ? AhA..hA...! bhagavAnaAtmA caitanyanA baLathI jyAM jAgRta thayo.. AhA..hA...! bhale te aMzarUpe hajI pragaTyo, dharmano aMza Avyo ane pUrNa kevaLajJAna thavAne ene vAra hoya chatAM te kevaLajJAnakaLAno A jJAnakaLA eka aMza che. AhA..hA...! enI jAta che. enI jAta vadhI vadhIne kevaLajJAna thavAnuM che. e AtmAno Azraya laIne samyak jJAnakaLA jAgI e pUrNa Azraya laIne ene kevaLajJAna thavAnuM che. AhA..hA...! ene e puNyanA pariNAma naDaze nahi, vighna nahi kare, ene ukheDI nAkhaze. AhA..hA...! mArI jAtamAM puNya pariNAma traNa kALamAM che nahi. e mArI jAtamAM to anaMta AnaMda ne anaMta zAMti, vItarAgatA ne svacchatAno bhaMDAra che. evuM jyAM samyamAM bhAna thayuM te jJAnano aMza dharmanI zarUAtano aMza, e pUrNa kevaLajJAnanI kaLAno aMza che. AhA..hA...! A to mati ne zrutano aMza che e kevaLajJAnano aMza che. (Ano) virodha karyo
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 samayasAra siddhi-6 hato. jayadhavalamAM che. jayadhavala zAstra che ne, emAM Ave che. kevaLajJAna che, sarvajJa che eno A mati-zruta jJAna aMza che, avayava che. pUrNa kevaLajJAna e avayavI che, AkhI cIja che. sarvazapaNuM to prabhuno svabhAva che. A AtmAno sarvajJa svabhAva che. e svabhAvanuM hajI bhAna thayuM ke, huM to sarvajJa svarUpI chuM. hajI sarvajJapaNuM pragaTyuM nathI paNa sarvajJa chuM evI pratIti ane anubhavamAM AvyuM. tyAre tenI kaLAno eka aMza jAgyo, dharmanI zarUAta (thaI, tyAre ene dharmanI zarUAta thaI. e pUrNa kevaLajJAna pragaTa thavAno avayava che. kevaLajJAna e avayavI che, jema AkhuM zarIra avayavI che (emAM) A hAtha, paga e avayava che, AkhuM zarIra avayavI che, hAtha-paga enA avayava che. ema pUrNa sarvajJapaNuM avayavI che, enuM A jJAnakaLA - mati-zruta je samyakajJAna thayuM te teno eka avayava che. bhAI ! tyAM avayava lIdho che. AhA...hA...! are.re...! aMtaranI vAtanI kAMI khabaruM na maLe. bahAramAM gothA mArIne marI gayo anaMta kALa. sAdhupaNAnuM nAma dharAvIne paNa UMdhA goTA vALyA. A.hA..! dharmanA nAme, puNyane nAme dharma sthApI ane sAdhupaNuM paNa mithyAdRSTipaNe karyuM. AhA..hA..! ahIM kahe che, jJAnakaLA kevaLajJAnarUpI paramakaLAno" paramakaLA (kahyuM) joyuM ? eno e "aMza che ane kevaLajJAnanA saMpUrNa svarUpane te jANe che... AhAhA....! bIja ugI e bIjane jANe, AkhA caMdrane jANe che. kALapane paNa jANe che ane Akho caMdra dekhAya. bIjamAM Akho caMdra Ama dekhAya. bIja bIjane jANe, bIja AkhA caMdrane paNa jANe ane vacamAM aMdhAruM keTaluM che ene paNa e jANe. AhA...hA...! ema samyakajJAnanI dazA, prathama AtmajJAna thatAM, enI dazAmAM AtmAne I jANe ane pUrNa sarvajJa kevA hoya ene paNa e jANe. AhA...hA...! are...! AvI dharmanI vAtuM. lokone navarAza na maLe ane navarAza hoya e dharmane nAme UMdhe raste caDI gayelA hoya. AhAhA...! are.re. manuSyanA avatAra DhoranA jevA avatAra thaIne cAlyA jaze. jene A bhagavAnaAtmA ! A..hA...! saccidAnaMda prabhu ! sat zAzvata. zAzvata jJAna ne zAzvata AnaMdano bhaMDAra che. evI dazA prathamamAM prathama jJAnadhArA, samyagdarzana, samyakUjJAnanI kaLA jAgI e kevaLajJAnane paNa jANe. A avayava che ane pUrNa sarvajJa kevA hoya ane paNa jANe. samajANuM kAMI ? che ? 'svarUpane te jANe che." pUrNa svarUpane te jANe che. kevaLajJAnanA saMpUrNa svarUpane te jANe che tema ja te tarapha pragati kare che," joyuM ? A...hA..hA..! e jJAnAnaMda prabhu chuM ema jyAM anubhava thayo e have jJAna taraphamAM ekAgratA, svarUpa taraphamAM ekAgratAnuM ja valaNa che. have rAganI ekAgratAnuM valaNa chUTI gayuM che. AhA..hA..! are...! AvI vAtuM che. tema ja te tarapha pragati kare che...." joyuM ? saMpUrNa svarUpane jANe che, samyakajJAna thatAM mati-zrutanI jJAnakaLA jyAM aMdaramAMthI jAgI, puNya-pApa dharma nathI, ema jyAM jJAna
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 229 thayuM e jJAnanI kaLA kevaLajJAnano aMza che paNa e aMza kevaLajJAnane paNa jANe che. paramakaLAno aMza che paNa paramakaLA kevI hoya tene paNa te jANe che. AhA...hA..! Avo upadeza have. peluM to Ama karo, Ama karo, dayA pALo, vrata karo, tapa karo, bhagavAnanI bhakti karo (e saheluM hatuM). e bhaktA-phaktAmAM badho rAga che. AhA..! paradravya taraphanA valaNamAM jeTalo bhAva (thAya) e badho rAga che. sva taraphanA valaNamAM jyAM AtmabhagavAna che enA valaNamAM bhAva thAya te bhAva nirmaLa ane dharma che. AhA...hA...! jhINI vAta che, bhAI ! anaMta kALathI karyuM nathI. emAM atyAre to gaDabaDa, goTA bahu cAlyA che. potAne jema lAge ema svacchede prarUpe, manAve. are..re...bhava cAlyA jaze, bApA ! kudaratanA niyamamAM je satya haze te raheze. asatya tyAM nahi rahe. AhA..hA...! A.hA..hA..! e kevaLajJAnanA svarUpane te jANe che tema ja te tarapha pragati kare che," eTale pUrNa kevaLajJAna pragaTa karavA mATe svabhAvanI sanmukhatAno prayatna karyA kare che. A..hA...hA..! samajANuM kAMI ? "tethI ema kahyuM che ke "jJAnajyotie kevaLajJAna sAthe krIDA mAMDI che. kevaLajJAna sAthe ramatuM mAMDI. AhA..hA...! olI rAga sAthe ramatuM mAMDI hatI. dayA, dAna ne vrata ne tapa ne bhakti ne e badho rAga (hato). A...hA...! "nijapada rame so rAma kahIe, rAgamAM rame te harAma kahIe" AhA..hA..! e ahIM kahe che. tethI ema kahyuM che ke "jJAnajyotie kevaLajJAna sAthe kriIDA mAMDI che." ramatuM mAMDI eNe. AhAhA..! alya kALamAM kevaLajJAna leze, bhavamukta thaze. AhAhA..! "jJAnakaLA sahajapaNe vikAsa pAmatI jAya che...." e dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAvathI mArI cIja bhinna che ema jyAM anubhava ne dRSTi thaI tyAre tenuM jJAna sahajapaNe vikAsa pAmatuM jAya che. e jJAna eTale AnaMda ne zAMti sahajapaNe vikAsa thatI jAya che. bIja, trIja, cotha, pAMcama, chaTha, sAtama, AThama karIne pUnama (thAya) ema. ema AtmAmAM dharmanI pahelI kaLA, samyajJAna jyAM ugI... A bApu ! e to koI alaukika vAtuM che. bhAI ! e jJAnakaLA vadhatA vadhatA... A...hA...hA...! kevaLajJAna sAthe krIDA mAMDI. jJAnakaLA sahajapaNe vikAsa pAmatI jAya che." sahajapaNe vikAsa pAmatI jAya che. tyAM haTha nathI karavI paDatI. AhA..hA..! "ane chevaTe paramakaLA arthAtu kevaLajJAna thaI jAya che. lyo ! pUrNa dazA - paramAtma dazA thaI jAya che. deha chUTIne siddha thaI jAya che. AhA..hA..! gIkA:- puNya-pAparUpe be pAtrarUpa thayeluM karma puNya ane pApa be che ema mAnanArA eka pAtrarUpa thaIne (raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayuM." puNya hoya ke pApa hoya, zubha hoya ke azubha hoya, beya adharma che, beya dharma nathI. AhA..hA...! AtmAnuM jJAna ne bhAna thayuM eTale e beya puNya-pApanA bhAva karmarUpe nIkaLI gayA (arthAtu) beya karma chUTI gayA. AhA...hA..! che ?
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 puNya-pAparUpe be pAtra...' eTale be prakAra thaIne, 'karma eka pAtrarUpa thaIne...' nIkaLI gayuM. e beya karma ja che, puNya ne pApa beya karma che. beyamAM dharma ane AtmA nahi. A..hA...! 230 bhAvArtha :- karma samAnyapaNe eka ja che...' puNya ho ke pApa ho, zubha ho ke azubha ho 'topaNa teNe puNya-pAparUpI be pAtrono svAMga dhAraNa karIne...' svAMga dhAraNa karI (eTale) ekano eka AdamI svAMga dhAraNa (kare ema). raMgabhUmimAM praveza karyo hato.' AhA..hA...! puNyano jyAM Ama ThATha Ave... karoDo rUpiyA, abajopati, bAyaDI rUpALI, potAnuM zarIra rUpALu, paisA, moTA karoDonA makAno... A..hA..hA...! e puNyanA ThATha dekhIne mANasa emAM marato hoya. e to karmanuM phaLa che, prabhu ! tyAM tuM emAM nathI. ane pApanA phaLamAM nakAdi gati lyo, paNa e to pa2vastu che, e kaMI tArI cIja nathI. AhA..hA...! jANe herAna.. herAna (thaI gayA). ara.........! ame nirdhana, ame garIba, amane khAvA maLatuM nathI. bApu ! e to pApanI vAta che. pApanI pratikULatA hoya, e kaMI AtmAne naDatI nathI. AhA..hA...! 'karma sAmAnyapaNe eka ja che topaNa teNe puNya-pAparUpI be pAtrono svAMga dhAraNa karIne raMgabhUmimAM praveza karyo hato.' nATakanuM batAvyuM che ne ahIMyAM ! raMgabhUmimAM be AvyA hatA. 'tene jJAne yathArthapaNe eka jANI lIdhuM...' caitanya svarUpe jANI lIdhuM ke e puNya ne pApa beya karma che, beya saMsAra che, beya baMdhanuM kAraNa che. A..hA...! che ? tene jJAne yathArthapaNe jANI lIdhuM tyAre te eka pAtrarUpa thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayuM...' bahAra nIkaLI gayuM. 'nRtya karatuM aTakI gayuM.' puNya-pApa aTakI gayA. ekalo AtmA rahI gayo. AhA..hA...! enuM A hindI che. Azraya, kAraNa, rUpa, savAdasuM bheda vicArI gine doU nyAre, puNya ru pApa zubhAzubhabhAvani baMdha bhaye sukhaduHkhakA re; jJAna bhaye doU eka lakhai budha Azraya Adi samAna vicAre, baMdhake kAraNa haiM doU rUpa, inheM taji jinamuni mokSa padhAre. AkhA adhikArano sAra mUkyo. AhA..hA...! ajJAnI puNya che I judI cIja che ane pApa juduM ema mAne. kAraNa juduM che. puNya baMdhananuM kAraNa zubhabhAva che ane pApabaMdhananuM kAraNa azubha che ema ajJAnI be bheda mAne. enuM rUpa (eTale) baMdhanamAM phe2 mAne ane enA svAda eTale phaLa. puNyanA phaLamAM A paisA-dhULa, bAyaDI, chokarA maLe, pApanA phaLamAM durgati maLe ema bheda vicArI gine doU nyAre,...' ajJAnI beno bheda vicAra beya judI jAta che ema mAne. puNya ru pApa zubhAzubhabhAvina baMdha bhaye sukhaduHkhakA re;' puNya ane pApa beya zubhAzubha bhAva 'baMdha bhaye...' beya sukha-du:kha eTale laukika sukha, hoM ! laukika sukha-duHkhane
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-112 231 kare che. emAM kAMI AtmA che nahi. abajopati hoya toya bhikhArA bicArA du:khI che. AhA..hA...! ApaNe ahIM AvatA nahi ? zAMtiprasAda', 'dilhI' cAlIsa karoDa ! ahIM to badhA ghaNA AvatA. cAlIsa karoDa ! e..I...! tamArA (zeTha) pAse pacAsa karoDa che. paNa A bIjo ApaNo hato ne ? A pANasaNA'no ! che ne govA'mAM ! be abaja cAlIsa karoDa ! be abaja cAlIsa karoDa !! 'zAMtilAla khuzAla' marI gayo hamaNAM poNA be varSa pahelAM. chokaro hamaNAM tyAM muMbaI" darzana karavA Avyo hato. mArA bApane AvavuM hatuM.' ema bolyo. paNa gujarI gayA. mArA bApane tamArA darzana karavA AvavuM hatuM. kAMI dhULa.. be abaja ne cAlIsa karoDa ! baso cAlIsa karoDa ! marI gayA bicArA emAMne emA. A...hA...! mArA paisA, mArA paisA, mArA paisA ane huM ghaNA moTA dhaMdhA karuM chuM ane ghaNAne nabhAvuM chuM, ghaNAne nabhAvuM chuM evA abhimAna ! A..hA...! marI javAnA badhA. AhA..hA...! kudaratanA niyamamAM e badhA pAmo thaI javAnA. AhA...hA...! ahIM kahe che, ajJAnI AzrayamAM, kA2NamAM, enA baMdhanamAM ane enA svAdamAM bheda vicArI judA judA nyAre vicArato. puNya ru pApa zubhAzubhabhAvina baMdha bhaye sukhaduHkhakA re;' baMdhathI badhI eka ja jAta che. jJAna bhaye doU eka la...' che ? samyajJAna caitanyamUrti prabhu huM to chuM, ema jyAM jJAna thayuM tyAM beya eka ja jAta che, puNya ane pApamAM kAMI phera nathI. AhA..hA...! jJAna bhaye doU eka lakhe...' lakhe eTale jANe. samyajJAna thatAM dharmanI pahelI dazA thatAM, puNya ane pApa beya eka ja jAta che, baMdhanuM kAraNa che ema jJAnI jANe. AhA..hA...! lakhe eTale jANe. jJAna bhaye doU eka lakhe budha Azraya Adi samAna vicAre,' beyano Azraya baMdhanuM kAraNa che. zubha ne azubha baMdhanuM kAraNa ane baMdharUpa che. A..hA...! baMdha ke kAraNa haiM doU rUpa....' zubha ane azubha bhAva baMdha ke kAraNa haiM doU rUpa, inheM taji jinamuni mokSa padhAre.' e puNya ne pApane choDI svarUpanI sthiratA, dRSTi, anubhava karI jinamuni paramAtmapadane pAmyA. e puNya-pApane laIne nahi, puNya-pApane choDIne pAmyA. AhA..hA...! AvuM che. samAjamAM to muzkelI paDe evuM che). A to jaMgala che. ahIM kayAM, ahIM koI samAja nathI. ahIM to AtmAnI vAta che. saMpradAyamAM to vAMdhA uThAve, taka2A2 uThAve. e.. Ama nahi, e.. Ama nahi. Ama nahi to rAkha tArA ghare. mArga to A che. AhA..hA...! 'Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti...' A TIkAnuM nAma AtmakhyAti (che). A TIkA che ne ? Atmaprasiddhi. AtmakhyAti eTale prasiddhi. AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM puNyapApano prarUpaka trIjo aMka samApta thayo.' lyo. jIva-ajIva pachI kartA-karma ane A puNya pApa.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 samayasAra siddhi-6 - 4 - Asrava adhikAra loka-11la atha prvishtyaasrvH| (drutavilambita) atha mahAmadanirbharamantharaM smrrnggpraagtmaasrvm| ayamudAragabhIramahodayo jayati durjayabodhadhanurdharaH / / 113 / / dravyAsavathI bhinna che, bhAvAsava karI nAza; thayA siddha paramAtmA, namuM teha, sukha Aza. prathama TIkAkAra kahe che ke have Asava praveza kare che : jema nRtyanA akhADAmAM nRtya karanAra mANasa svAMga dhAraNa karIne praveza kare che tema ahIM Asavano svAMga che. te svAMgane yathArtha jANanAruM samyajJAna che; tenA mahimArUpa maMgaLa kare che : zlokArtha:- (gathI have (samararaMparAgata) samarAMgaNamAM AvelA, mahAmanirmarantha) mahA madathI bharelA madamAtA (zAstra) Asavane (jhayam Turnavoghadhanurdhara:) A durjaya jJAnabANAvaLI (nayati) jIte che - (udAramIramahoya) ke je jJAnarUpI bANAvaLIno mahAna udaya udAra che (arthAt Asavane jItavA mATe jeTalo puruSArtha joIe teTalo pUro pADe evo che) ane gaMbhIra che (arthAt jeno pAra chadmastha jIvo pAmI zakatA nathI evo che). bhAvArtha - ahIM nRtyanA akhADAmAM Aave praveza karyo che. nRtyamAM aneka rasanuM
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-113 233 varNana hoya che tethI ahIM rasavat alaMkAra vaDe zAMta rasamAM vIra rasane pradhAna karI varNana karyuM che ke "jJAnarUpI bANAvaLI Asavane jIte che'. AkhA jagatane jItIne madonmatta thayelo Asava saMgrAmanI bhUmimAM AvIne khaDo thayo; paraMtu jJAna to tenA karatAM vadhAre baLavAna yoddho che tethI te Asavane jItI le che arthAt aMtarmuhUrtamAM karmono nAza karI kevaLajJAna upajAve che. evuM jJAnanuM sAmarthya che. 113. zloka 113 upara pravacana have cotho Asava adhikAra 'dravyAsarvathI bhinna che...." zuM kahe che ? ke, karma che ne A jaDa, e paramANu dravya Asrava kahevAya. enA paramANu je puNyanA paramANu Ave, pApanA Ave e dravya Asrava kahevAya. jema vahANamAM chidra hoya ane pANI Ave ema AtmAmAM puNya ane pApanA bhAva e bhAva Asrava che ane enAthI paramANu Ave e dravyaAsava che. are...! zuM kIdhuM che ? dravya AsavathI bhinna che, prabhu ! "bhAvAsava karI nAza." ane puNyano, pApano bhAva beya Asrava che, navA AvaraNanuM kAraNa che. eno munioe, dharmAtmAe bhAvAsavano nAza karyo. "thayA siddha paramAtamAM..." A.hA..hA...! Namo siddhANe siddha thayA e. "namuM teha, sukha Aza." arthakAra kahe che, mArA sukhanI AzAe tene huM namaskAra karuM chuM. mAro saccidAnaMda prabhu jAge ane AnaMdamAM Ave te mATe huM namaskAra nimittathI karuM chuM. AhAhA....! prathama TIkAkAra kahe che ke "have Asava praveza kare che -' jema nRtyanA akhADAmAM." A nATakamAM. "nRtya karanAra mANasa svAMga dhAraNa karIne praveza kare..." koI rAjAno, bhartuharino, pIMgaLAno svAMga laIne praveza kare) tema ahIM Asavano svAMga che." puNya ane pApanA beya bhAva te Asrava che. Asava eTale navA AvaraNanuM kAraNa che. vahANamAM jema chidra paDe ne pANI Ave ema bhagavAna AtmAmAM puNya ane pApa beya bhAva Asrava che eTale Ave. jenAthI navA AvaraNa Ave. e koI dharma nathI. AhA...hA...! "ahIM Asavano svAMga che. te svAMgane yathArtha jANanAruM samyajJAna che." AhAhA....! bahurUpI veza dhAraNa karIne Ave. rAjAno laIne Ave, garIba mANasa thaIne Ave (to) DAhyo mANasa jANI le ke, A to bahurUpIyo che. sarAphanI moTI dukAna hoya ne ! gAdI,
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 samayasAra siddhi-6 takiye beThA hoya. tyAM koI rasoDuM na hoya, kAMI na hoya tene bolato hoya) e mA-bApa mane roTalA Apajo. ema bhAMDa thaIne Ave. paNa samaje ke, A khabara nathI ? ahIM ghara paNa nathI ane roTalA paNa nathI. paNa bhAMDa che. pharIne vaLI rAjA thaIne Ave to samajI jAya ke A to bhAMDa che. ema puNya ane pApanA beya bhAva bhAMDanI peThe bahurUpaka che, e AtmAnuM svarUpa ne AtmAnuM kAraNa nathI. AhA...hA...! "te svAMgane yathArtha jANanAruM samyajJAna che; tenA mahimArUpa maMgaLa kare che -' lyo ! maMgaLika kare che, maMgaLika ! pahelo zloka saMskRta che. 113, maMgaLika. draviSita). atha mahAmadanirbharamantharaM smrrnggpraagtmaasrvm| ayamudAragabhIramahodayo jayati durjayabodhadhanurdharaH / / 113 / / AhA..hA...! eno zlokArtha. "have "samarAparata 'samarAMgaNamAM.... jema yuddhanuM sthaLa hoya ane jema Ave ema samarAMgaNamAM "mahA madathI bharelA madamAtA...' mahAmadathI bharelA puNya-pApa. kemake meM kaMIkane bAdazAhane pADyA, sAdhu thayA ene paNa meM to pADyA che. sAdhu thaIne paNa e puNyanI kriyAmAM dharma mAnanArAne badhAne meM pADyA che. eTale Asavane abhimAna thaI gayuM che. AhA..! samajANuM kAMI ? che ? samarAMgaNamAM AvelA, mahA madathI bharelA madamAtA Asavane.... A..hA..hA..! mahAmadathI bharelo madamAtA Asrava che. puNya ne pApa mahA abhimAnI che, kahe che. mAMdhAtAne meM mArA puNyanA pariNAmane dharma manAvIne heThe pADyA che. AhA..hA...! meM durgatimAM nAkhyA che. durgati, A cAra gati durgati che. svargIya durgati che. A.hA...! "parabAvo supA Ave che ne ? bhagavAnaAtmAnA valaNa sivAya jeTaluM paradravya tarapha lakSa jAya e badhuM caitanyanI gati nahi. AhAhA...! bhagavAna traNalokanA nAtha tIrthaMkaradeva, enI pratimA ke tIrthakaranuM smaraNa ke pratimAnA darzana, e badho zubhabhAva che. e koI dharma nathI. AhA..hA....! ethI Asava kahe che, meM to ene dharma manAvIne keTalAyane heThe pADyA che. mArA paMjAmAMthI koIne nIkaLavA dIdho nathI. AhAhA...! jyAM hoya tyAM e dayA, dAna, vrata, tapane dharma manAvI, sAdhu nAma dharAvIne paNa bhraSTa thayelA mithyAdRSTio, Asrava kahe che ke, (huM) madamAto chuM. AhA..hA...! mAruM rAja cAle che ! jyAM hoya tyAM puNya ThIka che, dharmanuM kAraNa che, I zubhabhAva karatA karatA dharma thAya, ema enA vinA) paravAryo thato haze ? evuM ajJAnIo manAvIne.. AhAhA...! AkaruM kAma che, bApu ! dharma koI evI cIja che ke, atyAre
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-113 gaDabaDI badhe bahu thaI gaI. AhA...hA...! ? e puNya ane pApano bhAva Avyo. zuM kahevAya ? saMgrAmamAM. saMgrAmamAM jema Ave ne ? ema mahA madathI bharelo madamAtA. AhA..hA...! puNyane nAme dharma manAvIne meM to mahAtmAne mAryA che, durgatimAM nAkhI dIdhA che. (ema) Asavane abhimAna thaI gayuM che. kAraNa ke atyAra sudhI enI jIta che. AtmA enAthI bhinna che enI jIta thaI nathI. AhA..hA...! A to jhINI vAta che, bApu ! A to samayasA' che ! A kAMI vArtA-kathA nathI. A bhagavata AtmA enI vArtA, adhyAtmakathA che. eka eka kaDI ke eka eka lITI samajavuM kaThaNa che, bhAI ! A..hA..hA...! bhASA kevI (che), joI ? mahAmavanirmara" bharelo evo maMthara, madamAto. AhA..hA..! chevaTe bhagavAnanI bhakti karazuM, (I) karatA karatA kalyANa thaze. bhajana karo. paNa I bhajanabajana che IM paDavAnuM bhajana che, I badho zubharAga che, e dharma nathI. tane khabara nathI. dharma to AtmA zuddha AnaMdakaMda prabhu che enuM avalaMbana laIne dharma thAya. bahAranuM avalaMbana laIne to rAga ja thAya, bhAI ! strI, kuTuMbanuM avalaMbana le to azubharAga thAya, devaguru-zAstranuM avalaMbana le to zubharAga thAya, paNa beya rAga che. AhA...hA...! e mahA madathI bharelA madamAtA Asravane have 'jhayam vurnayavodhadhanurdhara:' AhA..hA...! A duya jJAna-bANAvaLI...' (arthAt) aMdara puNya-pApathI bhinna svarUpanuM je jJAna pragaTyuM te duya jJAna-bANAvaLI... e bANAvaLI (eTale) eka pachI eka jJAnanI bANAvaLI aMdarathI jAgI. rAgane toDI nAkhyo. A..hA...! duya jJAna (eTale) je jJAnane jItavuM (asaMbhava che), jagatamAM koI jItI zake nahi. evuM duya AtmAnuM jJAna kevuM che ? 'dhanurdhara:' bANAvaLI che. AhA..hA...! e dayA, dAna, vrata, tapanA vikalpathI bhinna paDIne AtmAnuM jJAna thayuM e jJAnane jItavA have koI samartha nathI. e jJAna bANAvaLI eka pachI eka bANa choDe che. puNya ne pApano nAza kare che ane AtmAnI zAMtinI jAgRti kare che. AhA..hA..! eka kalAkamAM AvI vAtuM ! cAlatAmAM to A karo, A karo, bhakti karo ne vrata karo, tapa karo, maMdira banAvo, pUjA karo. dhULa tArA lAkho-karoDo kharca ne ! e pa2nI kriyA karI zakuM chuM e mAnyatA ja mithyA bhrama che. emAM bhAva hoya tAro to zubhabhAva puNya che. e baMdhanuM kAraNa che. AhA...hA...! ene A duya jJAna-bANAvaLI jIte che...' e je Asava madamAto hato ene A duya jJAna samyajJAna rAgathI bhinna paDeluM jJAna tene jIte che. AhA..hA...! 'ravArAmIramahoya:' kevuM che ? ke je jJAnarUpI bANAvaLIno mahAna udaya udAra che...' A..hA..hA...! rAganA vikalpathI, dayA, dAna, vrata, tapanA vikalpathI (jJAna) bhinna paDyuM prabhu ! enuM je jJAna thayuM e jJAna udAra che. mahAna udaya udAra che...' che ? 'uvArazamIramahoya:' - - - 235
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 samayasAra siddhi-6 jJAnarUpI bANAvaLIno mahAna udaya udAra che (arthAt Asavane jItavA mATe jeTalo puruSArtha joIe teTalo pUro pADe evo che)." AhAhA..! AvuM AkaruM kAma che. eka eka zloka samajavo kaThaNa, bApA ! Ama bhaNI jAya, vAMcI jAya, vAMcI gayA (ema na cAle). AhAhA...! e jJAna kevuM che ? udAra che. eTale ? vikArane nAza karavA mATe jeTalo puruSArtha joIe te jJAna pUro pADe che. AhA...hA...! udAra che. jJAna aMdarathI udAra thaIne pragaTyuM che. jeTaluM joIe teTaluM (eTale) rAgane nAza karavA mATe jeTaluM) jJAna joIe teTaluM pragaTa thAya che. samyagdarzana thatA enI sAthe samyaphajJAna thatA e jJAnanI dhArA evI che ke rAgane nAza karavAno jeTalo puruSArtha joIe eTalo taiyAra thaIne ja jAge che. AhA..hA...! udAra che. "gaMbhIra che arthAt jeno pAra chadmastha jIvo pAmI zakatA nathI. AhA..hA..! "modayo" mahA udaya. "mahodayo"no pahelo artha bANAvaLIno mahAna udaya karyo. jJAnarUpI bANAvaLIno mahAna udaya ane udAra che. gaMbhIra che. jeno pAra pAmavo... A.hA..hA....! alaMdhya che. aMdara madhya pAmavuM ke A jJAnano zuM artha che ? apAra.. apAra ! prabhuno jJAnasvabhAva apAra apAra che. evo e gaMbhIra che. jeno pAra alpajJAnI pAmI zakatA nathI. AhAhA....! eka kora kahyuM ke, mati ne zrutajJAna kevaLajJAnano aMza che. A enI mahimA batAve che. apAra jJAna che. caitanyanA jJAnasvarUpa che, jenA jJAnano mahimAno pAra na maLe. apAra... apAra. apAra... apAra.... apAra. anaMta. anaMta... anaMta. anaMta... anaMta.... anaMta... anaMta... evuM jJAna gaMbhIra che. AhAhA...! eNe rAga-dveSane jItyA ane potAnuM sAmarthya pragaTa karI janma-maraNa rahita thayo enI A vAta che. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) somavAra, jeTha suda 9, tA. 04-06-1979 pravacana naM. 244 zloka-113 gAthA-164-165 A 'samayasAra', enA ("Asava adhikAranA) pahelA kaLazano bhAvArtha. pahelo kaLaza kAle thaI gayo che ne ? "ahIM nRtyanA akhADAmAM..." nAcavAnA sthAnamAM "A ve praveza karyo..." e rIte lIdhuM che. zubha-azubha bhAva e beya Asrava che. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yoga e badho Asrava (che). Asrava eTale navA AvaraNa Ave. vahANamAM jema chidra hoya, chidra (emAMthI) pANI Ave ema bhagavAna AtmAmAM mithyAtva ane zubhAzubha bhAva, e badhA Asavo che. navA AvaraNanuM kAraNa che. e Asave raMgabhUmimAM praveza karyo. nATakanI upamA ApI che ne ! raMgabhUmimAM Asrava eTale puNya-pApanA pariNAme praveza karyo.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-113 237 nRtyamAM aneka rasanuM varNana hoya." zAMtarasa, adbhutarasa, vIrarasa AdinuM) varNana (hoya che). "ahIM rasavat alaMkAra vaDe zAMta rasamAM vIra rasane pradhAna karI varNana karyuM che ke "jJAnarUpI bANAvaLI." A.hA.! bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa jJAyakabhAva, enuM jJAna, jJAyakabhAva dhruvabhAva saddaza nitya bhAva, evuM je AtmAnuM svarUpa, enuM jJAna. zAstrajJAna ke bAhyajJAnanI ahIM vAta nathI. AtmA je che, AtmajJAna (enI vAta che). AtmA anaMta zuddha guNano piMDa che. AtmA anaMta caitanya ratnAkara, caitanyanA ratnanA dariyA, svabhAvathI bharelo che, enuM jJAna. e AtmAnuM jJAna ke je Asravane nAza karavAnI tAkAtavALuM che. AhA...hA...! che ? jJAna(rUpI) bANAvaLI. bANAvaLI kema kahyuM ? ke, AtmA AnaMda ane jJAna svarUpa che e karmathI to abhAva svarUpa che, para zarIrAdithI to abhAva svarUpa che, paNa puNya ane pApa, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ane kAma, krodha e bhAvathI paNa prabhuAtmA bhinna che. AhA..hA...! evA AtmAnuM jJAna thatAM. sva-AtmajJAna. AtmajJAnano artha evo nathI ke, koI nimittanuM jJAna, rAganuM jJAna, paryAyanuM jJAna, ema nahi. AtmajJAna. AtmA je trikALI dhruva cidAnaMda prabhu ! bhUtArtha, satyArtha, enuM jJAna, enuM darzana ane emAM lInatA. e jJAnarUpI bANAvaLI. (arthAta) eka pachI eka jJAnanI dhArA. svabhAva zuddhano Azraya jeNe lIdho, samyagdarzane, e eka pachI eka jJAnanI dhArA, AtmAnI dhArA zuddha vadhatI jAya che. AhA..hA.! jhINI vAta che, prabhu ! jJAnarUpI bANAvaLI." bANanI AvaLI. jema eka pachI eka bANa paDe ema bhagavAna AtmA AnaMda saccidAnaMda prabhu, enuM jJAna ane anubhava thatA, tenuM samyagdarzana thatA, temAMthI jJAna ane AtmAnI pavitratAnI dhArA vahe ene ahIMyAM jJAnanI bANAvaLI kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! e "Asavane jIte che." e mithyAtva ane puNya-pApanA bhAva e Asava (che), ane jJAnanI dhArA - bhagavAna AtmAnA svabhAvanuM jJAna ane AnaMdanI dhArA, e Asavane jIte che. eTale ? jJAna AtmAnuM ane AnaMda AtmAnI dazAnI jema utpAda thAya che tema tema puNya-pApanA pariNAmano vyaya thAya, nAza thAya che. A..hA...! AkhA jagatane jItIne madonmatta thayelo Asava." AkhA jagatane Asave gAMDA banAvyA che, pAgala ! Asrava ja huM chuM ane enAthI mane lAbha thaze (ema) Asave (gAMDA banAvyA che). "jagatane jItIne madonmatta thayelo Asava..." ene abhimAna thayuM ke, meM to moTA mAMdhAtAne pADyA che. muni thayA digaMbara dravyaliMgI, ene paNa paMca mahAvratanA pariNAma Asava che, enAthI mane lAbha thAya che. evAone paNa Asrava kahe che ke, meM pADyA che. AhA..hA...! navamI raiveyake gayo. Ave che ne ! "munivrata dhAra anaMta vAra munivrata dhAra raiveyaka upajAyo, paNa AtamajJAna bina leza sukha na pAyo munivrata dhAra, aThyAvIsa mULaguNa lIdhA, paMca mahAvrata lIdhA paNa e to Asava che. A..hA...! e duHkha che. e
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 samayasAra siddhi-6 mahAvratano bhAva paNa Asava (che), duHkha che). "munivrata dhAra anaMta aira raiveyaka upajAyo, paNa AtamajJAna bina leza sukha na pAyo' eno artha zuM thayo? ke, paMca mahAvrata ne aThyAvIsa mULaguNa rAga ne Asrava ne duHkha che. AtmAnA jJAna vinA AnaMdano svAda ene Ave nahi. AhA..hA... ahIM paranuM jJAna nahi, zAstranuM jJAna nahi. prabhu ! saccidAnaMda prabhu AtmA ! enuM jJAna thatA ene atIndriya AnaMdano svAda Ave. AhAhA....! te atIndriya (AnaMdanA) svAda vinA anaMta vAra munipaNuM paMca mahAvrata dhAryA paNa ene AtmajJAnano svAda na Avyo. kAraNa ke e to Asrava che. e AsravathI amane kalyANa thaze e mAnyatA mithyAtvanI che. AhA..! ene laIne "AtamajJAna bina leza sukha na pAyojarI sukha na maLyuM. paMca mahAvrata ne aThyAvIsa mULaguNa, rAga anaMta vAra pALyA paNa e to rAga ane Asrava che. AhA...hA..! e madonmatta thayelo Asava....... madamAM pAgala thayo. meM kaMIkane, mAMdhAtAne pADyA che. digaMbara jaina sAdhu thayo anaMta vAra, navamI raiveyake gayo. paMca mahAvrata ane aThyAvIsa mULaguNa pALe eTale e jANe ke mAruM kalyANa thaze. evo Asavane, evA munione paNa AmravanA premamAM mithyAtvamAM lIdhA che. AhA..hA..! AkarI vAta che, prabhu ! mArga bahu judo che. jinezvara vItarAga paramAtmA...! (evo madonmatta thayelo) "Asava saMgrAmanI bhUmimAM AvIne khaDo thayo;" ghaNAne meM to pADyA che. Asrava kahe che ke, meM mArA jhapATAmAMthI koIne khasavA dIdhA nathI. AhA...hA...! chevaTe paranI dayAno bhAva Ave e rAga che. rAga paNa mane lAbha karaze, evo je mithyAtva Asava, ene garva thayo ke, meM to AvA mahAtmAne heThe pADyA che. AhA..hA...! evo 'Asava saMgrAmanI bhUmimAM AvIne khaDo thayo; paraMtu jJAna to tenA karatAM vadhAre baLavAna...." bhagavAna AtmAnA svabhAvamAM anaMta anaMta vIrya ane anaMta puruSArtha bharyo che. bhagavAna AtmAmAM atIndriya anaMta jJAna, atIndriya anaMta AnaMda, atIndriya anaMta vIrya - puruSArtha pUrNa bharyo che. AhA..hA...! evA baLanA joDhe, potAnA AtmajJAna ne zraddhAnA - joddhAnA baLe. AhA...hA.....! "tenA karatAM vadhAre baLavAna... zAstra karatA paNa caitanya bhagavAnanuM jJAna ne zraddhA, zAMti thatA vItarAgI samyagdarzana (vadhAre baLavAna che). kemake AtmA jinasvarUpa ja che. 'ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina, matamadirA ke pAna so matavAlA samaje na ghaTa ghaTa aMtara jina vase ghaTa ghaTamAM vItarAga svarUpa AtmA jina svarUpa aMdara che. AhA..hA..! e "ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jena' jenapaNuM aMdaramAM hoya che. e jinapaNAno Azraya laI ane mithyAtvano jeNe nAza karyo che tene aMtaramAM - ghaTamAM jaina kahevAmAM Ave che. bahAranI pravRtti dekhIne jenapaNuM
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-113 239 mAne, koI tyAgI thayo, ema nathI kahe che. AhAhA...! ghaTa ghaTa aMtara jena vase e jinasvarUpa bhagavAna AtmA, jenuM anAdi vItarAga svarUpa ja eno svabhAva che. eno Azraya laIne enA avalaMbe je vItarAgatA pragaTa thAya te Asrava karatAM paNa te vItarAgatA mahA baLavAna che. I 'vadhAre baLavAna yoddho che..." A...hA...! zuM kahe che ? mithyAtva ane zubha-azubha dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e Asava che. enA baLathI jagatane anAdi (kALathI) anaMta vAra cAra gatimAM rakhaDAvyA paNa enA karatA bhagavAna AtmAnuM baLa.. AhA...anaMta anaMta vIrya - puruSArtha, aMdara AtmAmAM vIrya bharyuM che. vIrya eTale puruSArtha, vIrya eTale reta nahi. anaMta vIrya AtmAmAM bharyuM che. evuM e anaMta vIryanuM rUpa anaMta jJAna, anaMta darzanamAM paNa bharyuM che. anaMta guNamAM anaMta vIryanuM rUpa che. AhAhA.! evA anaMta guNanA rUpamAM anaMtanuM vIrya, enA svabhAvanA baLane jore, enA sanmukhanA baLane jore Asavane jItI lIdho che. AhA..hA...! samajAya che kAMI? AhA..hA...! "tethI te Asavane jItI le che..." A...hA...hA....! bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! anaMta caitanyaratnanA dariyA, dariyo, sAgara e (che). anaMta caitanyanA guNano prabhu sAgara che. eka eka AtmA ! A...hA..hA..! enA joranA baLe, eno Azraya laIne. A...hA...! zaktimAM je anaMta jJAna ne darzana, AnaMda che tene paryAyamAM vyaktamAM AnaMda ne jJAna pragaTa karyuM. AhA..hA...! e caitanyanA svabhAvanA Azraye pragaTa karyuM. e koI dayA, dAna ne vratanA vikalpane Azraye pragaTa thatuM nathI. kemake e to badho Asava che. AhA...hA...! ene "aMtarmuhUrtamAM karmono nAza karI." A.hA.hA..ahIM to chelluM levuM che ne ! samyagdarzana thayuM ke pUrNAnaMda prabhu AtmA che. eno anubhava thayo. anubhava eTale ene anusarIne dazA thaI. pUrNa svarUpa bhagavAna AtmAne anusarIne dazA thaI. e "anubhava ratna ciMtAmaNi ne anubhava hai rasakUpa, anubhava mArga mokSano, anubhava mokSa svarUpa' e anubhava dvArA Asavane jItI ane utkRSTa anubhava dvArA karmono nAza karI kevaLajJAna upajAve che." A...hA..hA...! A to paMcama ArAnA muni che, ene kAMI kevaLajJAna nathI paNa sAmarthya batAve che. kuMdakuMdAcAryadeva', "amRtacaMdrAcAryadeva" e badhA paMcama ArAnA sAdhu. kuMdakuMdAcAryadeva" be hajAra varSa pahelA thayA. "amRtacaMdrAcArya TIkAkAra hajAra varSa pahelA thayA. e ema pokAra kare che ke, AtmAnA svabhAvanA joranA baLe ame mithyAtva ne ajJAna ne rAga-dveSano aMza to TALyo che paNa enA pUrNanA, AtmAnA AzrayanA baLe karmano nAza karIne kevaLajJAna pAmazuM. AhA...hA...! che ?
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 samayasAra siddhi-6 aMtarmuhUrtamAM karmono nAza karI kevaLajJAna upajAve che. evuM jJAnanuM sAmarthya che. jJAna eTale AtmA. jJAna eTale bhagavAnaAtmA, enI pariNati je zuddha, ene ahIMyAM jJAna kahevAmAM AvyuM che. e zuddha pariNati dvArA azuddha Asavane jItI ane kevaLajJAna upajAve che. A hA..hA...! jema svadravyanI apekSAe paradravya adravya che tema paryAyanI apekSAe dravya adravya che ema kahIne paryAyanuM keTaluM sAmarthya che e batAvavuM che. eka samayanI paryAya ja vastu che, bAkI badhuM tenI apekSAe avastu che. eka paryAya svadravyane paNa jANe ane te dravyane paNa jANe to have temAM bAkI zuM rahyuM ? badhuM ja AvI gayuM. dravyanI mahattA karanAra paryAya che mATe paryAyanI mahattA che. dravyanI mahattAne jANanAra paryAya che. AvI vAta che. paryAya ema jANe che ke huM dhruva chuM kema ke payayanuM lakSa dhruva upara che. 320 gAthAmAM Ave che ke dharmI akhaMDa trikALI nirAvaraNa paramAtmAnuM dhyAna kare che, khaMDa khaMDanuM nahi. A jarA jhINuM AvI gayuM. ahIM, jJAna paranA kSetramAM vyApe che ema nahi, potAnA kSetramAM vyApe che. ahIM dravya ne paryAyanAM bhedanI vAta nathI. A to jANavAnI paryAya sarva para kSetrane vyApIne jANe che-ema nathI. potAnA kSetramAM rahIne jANe che. zrotA :- ahIMyAM potAnuM kSetra eTale zuM ? pUjya gurudevazrI - e to paryAyanuM jeTaluM kSetra che teTaluM kSetra che. e to parathI juduM pADavAnI vAta che ne potAnAmAM paNa be bheda che. be cIja bhinna che. AhAhA ! pramANano viSaya dravya ane paryAya bane che ane nizcayano viSaya ekaluM dravya che paNa tene viSaya karanAra paryAya che. kArya paNa paryAyamAM thAya che. trikALI kAraNadravyamAM kArya nathI AvatuM. A to prazna thayo hato rAjakoTamAM ke kAraNaparamAtmA to trikALI che to kArya kema AvatuM nathI ? kIdhuM sAMbhaLo...... kAraNaparamAtmA che teno jene svIkAra che ene mATe ja e kAraNaparamAtmA che. jene svIkAra nathI tene mATe nahi. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma ogasTa-2006
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 gAthA-144thI165 tatrAsravasvarUpamabhidadhAti - micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya saNNasaNNA du / bahuvihabheyA jIve tasseva aNaNNapariNAmA ||164 / / NANAvaraNAdIyassa te du kammassa kAraNaM hoMti / tesiM pi hodi jIvo ya rAgadosAdibhAvakaro / / 165 / mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca sNjnyaasNjnyaastu| bahuvidhabhedA jIve tasyaivAnanyapariNAmAH / / 164 / / jJAnAvaraNAdyasya te tu karmaNaH kAraNaM bhavanti / teSAmapi bhavati jIvazca rAgadveSAdibhAvakaraH / / 165 / / rAgadveSamohA AsravAH iha hi jIve svapariNAmanimittAH ajaDatve sati cidAbhAsAH / mithyAtvAviratikaSAyayogAH pudgalapariNAmAH, jJAnAvaraNAdipudgalakarmAsravaNanimittatvAt, kilaasrvaaH| teSAM tu tadAsravaNanimittatvanimittaM ajJAnamayA AtmapariNAmA rAgadveSamohAH / tata AsravaNanimittatvAt rAgadveSamohA evAssravAH / te cAjJAnina eva bhavantIti arthAdevApadyate / have AsravanuM svarUpa kahe che : -- 241 mithyAtva ne avirata, kaSAyo, yoga saMza asaMza che, 1e vividha bhede jIvamAM, jIvanA ananya pariNAma che; 164 vaLI teha jJAnAvaraNaAdika karmanAM kAraNa bane, ne temanuM paNa jIva bane je rAgadveSAdika kare. 165. gAthArtha :- (mithyAtvam) mithyAtva (aviramaNaM) avirabhA, (kaSAyayogau ca) uSAya ane yoga khe. Asravo (saMjJAsaMjJAH tu) saMjJa (arthAt yetananA vihAra) paae| che khane asaMjJa (arthAt puhugavanA vijhara) paae| che. (bahuvidhabhedAH) vividha lehavAnA saMjJa khasravo - (jIve) } bhejo bhavamAM utpanna thAya che tekho * (tasya eva) vanA 4 (ananyapariNAmAH) ananya pariNAma che. (te tu) vaNI asaMjJa Asravo (jJAnAvaraNAdyasya karmaNaH) jJAnAvaraNa --
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 samayasAra siddhi-6 Adi karmanuM IRU) kAraNa nimitta) (bhavanti thAya che () ane (teSAm che temane paNa (arthAt asaMjJa Asavone paNa karmabaMdhanuM nimitta thavAmAM) (rAgadveSAdvimAvavara: nIvaDa) rAgadveSAdi bhAva karanAro jIva (mati) kAraNa (nimitta) thAya che. (TIkA - A jIvamAM rAga, dveSa ane moha - e Asavo potAnA pariNAmanA nimitte thAya che mATe teo jaDa nahi hovAthI cidAbhAsa che -jemAM caitanyano AbhAsa che evA che, ciddhikAra che). mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga - e pudgalapariNAmo, jJAnAvaraNAdi pudgalakarmanA AsavaNanAM -AvavAnAM) nimitta hovAthI, kharekhara Asavo che; ane temane (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone) karma-AsavaNanA nimittapaNAnuM nimitta rAgadveSamoha che ke jeo ajJAnamaya AtmapariNAmo che. mATe (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone AsravaNanA nimittapaNAnA nimittabhUta hovAthI rAga-dveSa-moha ja Asavo che. ane te to -rAgadveSamoha to) ajJAnIne ja hoya che ema arthamAMthI ja nIkaLe che. (gAthAmAM spaSTa zabdomAM kahyuM nathI topaNa gAthAnA ja arthamAMthI e Azaya nIkaLe che). bhAvArtha - jJAnAvaraNAdi karmonA AsavaNanuM -AgamananuM) kAraNa to mithyAtvAdikarmanA udayarUpa pudgalanA pariNAma che, mATe te kharekhara Asavo che. vaLI temane karmaAsavaNanA nimittabhUta thavAnuM nimitta jIvanA rAgadveSamoharUpa (ajJAnamaya) pariNAma che mATe rAgadveSamoha ja Asavo che. te rAgadveSamohane cidvikAra paNa kahevAmAM Ave che. te rAgadveSamoha jIvane ajJAna-avasthAmAM ja hoya che. mithyAtva sahita jJAna ja ajJAna kahevAya che. mATe mithyASTine arthAt ajJAnIne ja rAgadveSamoharUpI Asavo hoya che. gAthA 164-165 upara pravacana have gAthA 164-165. "AsavanuM svarUpa.' micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya saNNasaNNA du| bahuvihabheyA jIve tasseva annnnnnprinnaamaa||164|| NANAvaraNAdIyassa te du kammassa kAraNaM hoti| tesiM pi hodi jIvo ya raagdosaadibhaavkro||165|| nIce harigIta. mithyAtva ne avirata, kaSAyo, yoga saMjJa "asaMjJa che, "e vividha bhede jIvamAM, jIvanA ananya pariNAma che; 164.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 164 thI 165 243 vaLI teha jJAnAvaraNaAdika karmanAM kAraNa bane, ne temanuM paNa jIva bane je rAgadveSAdika kare. 165. A..hA...! TIkA :- 'A jIvamAM...." paryAyamAM je rAga ne dveSa che e jIvanA pariNAma che. AhA...hA.... "A jIvamAM rAga, dveSa ane moha-e Asavo potAnA pariNAmanA nimitte thAya che..." e zuM kahe che ? ke, rAga-dveSa ne moha koI karmane kAraNe thayA che ema nahi. "karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI, agni sahe ghanaghAta lohakI saMgati pAyI AhA..hA..! e ahIM kahe che ke, "A jIvamAM bhagavAna AtmAmAM, enI paryAyamAM "rAga, dveSa ane moha-e Asavo che. mithyAtva Asrava che tema hiMsA, jUThuM, corI, bhoga, vAsanA Asava che tema dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA e paNa Asava che. AhAhA..! e "rAga, dveSa ane moha-e Asavo potAnA pariNAmanA nimitte.." e zuM kahevA mAge che ? ke, moha, rAga, dveSanA pariNAma thayA e koI ema kahe ke, karmane kAraNe thayA ema nathI. potAnA pariNAmane kAraNe thayA che. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? saMskRta TIkA che. "svapariNAmanimittA: saMskRta che. "svapariNAmanimittA: AhA...hA...! nimitta eTale kAraNa. potAnA pariNAmane kAraNe thayA che. e karmane kAraNe rAga, dveSa ne moha thayA che ema nathI. karma jaDa bIjI cIja che, bhagavAna caitanya bIjI cIja che. eka cIja bIjI cIjane kadI aDatI nathI. AhA..hA..! aDe nahi, aDe nahi, sparze nahi. karma AtmAne sparzatuM nathI, AtmAno rAga karmane sparzato nathI. AhA..hA...! jhINI vAtuM bahu, bApu ! mumukSu :- karme vALyo ADo AMka. uttara :- I vAtuM lokanI. e mATe to AcArya mahArAja pote kahe che. Asavo "ravapariNAmanimittA: potAnI pariNatine kAraNe Asavo thayA che, karmane laIne nahi. karma jaDa che, ajIva che ane A pariNAma jIve pote karyA, te jIvanA pariNAma jIva che. mumukSu :- karma-zAstramAM to karmanA kAraNe vikAra thAya ema Ave che). uttara :- e to nimittanA kathana che. eka dravya bIjA dravyane kaMI paNa kare (e) traNakALa, traNalokamAM nahi. eka dravya bIjA dravyane aDatuM nathI ne ! e to trIjI gAthAmAM kahI gayA. "samayasAra' trIjI gAthA. dareka dravya potAnA guNa-paryAyane cUMbe che. trIjI gAthAmAM AvI gayuM che. dareka dravya, dareka AtmA ne dareka paramANu potAnA guNa ne paryAyane cUMbe che. parane kadI cUMbatuM nathI. e trIjI gAthAmAM AvI gayuM. AhA..hA...! bahu phera. A to kahe, karma karAve. karmano udaya Akaro Ave eTale AtmAne rAga-dveSa karavo paDe. e ahIM AcArya nA pADe che. potAnA pariNamanane kAraNe rAga, dveSa ane moha thayo che. che ? "A jIvamAM...." A
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 samayasAra siddhi-6. jIva, emAM 'rAga, dveSa ne moha-e Asavo..." baMdhanA kAraNo, malina bhAva potAnA pariNAmanA nimitte thAya che. potAnA pariNamananI dazAne kAraNe thAya che. potAnA pariNamana, paryAyane kAraNe thAya che. parane kAraNe thatA nathI. AhAhA..! che ke nahi aMdara ? 'amRtacaMdrAcAryadeva' TIkAkAra che, "kuMdakuMdAcAryadevanI gAthA che. I "amRtacaMdrAcAryadeva' hajAra varSa pahelA thayA. kuMdakuMdAcAryadeva' pachI hajAra varSa ane atyAra pahelA hajAra varSa. kuMdakuMdAcAryadevane be hajAra varSa thayA. emaNe A mULa zloko banAvyA ane enI TIkA 'amRtacaMdrAcAryadeva digaMbara saMta e ema kahe che, prabhu ! ekavAra sAMbhaLa ! AhA...! tArA AtmAmAM rAga-dveSa, dayA, dAna, kAma, krodha, mithyAtva, puNya-pApa bhAva thAya e tArA pariNamanane kAraNe che. AhAhA.! koI navuM karma strI, kuTuMba-parivArathI to na thAya paNa karmanA udayathI paNa tArAmAM pariNamana thAya ema nathI. AhA..hA....! kemake karmano udaya jaDa che ane A caitanyanA arUpI vikArI pariNAma che. AhA..hA...! karma je che enA dravya-guNa-paryAya jaDa che ane A je rAga-dveSa-moha che I che ? teo jaDa" nathI. AhA..hA...! rAga-dveSa ane moha je AtmAnA pariNAma ajJAnathI karelA (che), e Asavo potAnA pariNAmane kAraNe thAya che. potAnA palaTavAnA, badalavAnA, avasthAne kAraNe thAya che, parane kAraNe nahi. AhA..hA....! "mATe teo jaDa nahi hovAthI..." joyuM? e jaDa nathI. kemake AtmA bhagavAna pote arUpI cidAnaMda, e ja pote bhUlamAM pote pariNAmamAM bhUla UbhI kare che. e mithyAtva ne rAga-dveSa enI bhUla, enA pariNAma potAthI thayelA che. tethI te jIvanA che. mATe teo jaDa nahi hovAthI....... AhA..hA...! bIje ThekANe pudgalanA kahe che. e bIjI vAta che. e AtmasvabhAva je anaMta guNa che, emAM anaMta guNamAM evo koI guNa vikAra kare evo guNa che ja nahi. paryAyamAM vikAra thAya che tyAre svabhAvanI dRSTi karatA, paryAyamAM je vikAra thAya che e pudgalanA nimitte thayo che mATe pudagala kahevAmAM AvyA. bIje ThekANe ema kahyuM che paNa A apekSAe. bIje ThekANae kaI apekSA che ema jANavuM joIe ne ! bIje ThekANe ema kahyuM ke, e puNya ane pApanA bhAva pudgala che. kemake pugalanA nimitta adhdharathI paryAyamAM thAya che. AtmAno evo koI guNa nathI. AtmAmAM anaMtA. anaMtA.. anaMtA.... anaMtA.. guNa che, paNa emAM ekeya guNa evo nathI ke vikAra kare. ethI tenI paryAyamAM je vikAra thAya che te svabhAvanI dRSTi karanArane, svabhAvanI dRSTi karAvavA e pudgalanA che ema karIne kADhI nAkhe che. AhA..hA... ahIMyAM to koI ema mAne ke, puNya ane pApa, rAga ane dveSa jevo karmano udaya Ave evA jIvane pariNAma thAya. (to kahe che), nA. 'karma bicAre kauna ?" e to jaDa che, mATI - dhULa che. jevI A dhULa che evI jhINI dhULa che, dhULa. A jADI dhULa che.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 245 A dhUlI.. dhUlI ! e jhINI dhULa che, ajIva che, mATI che. ene kaMI khabara nathI ke, ame karma chIe ke nahi, enI ene kayAM khabara che ? AhA..hA....! oho..ho...! mathALAmAM keTaluM bAMdhyuM ! e Asavo potAnA pariNAmanA kAraNe thAya che, karmane kAraNe nahi. strI, kuTuMba-parivAra, dIkarAne kAraNe rAga-dveSa thAya che (ema) nahi. mATe teo jaDa nahi hovAthI." e rAga-dveSa ne moha, te jaDa nahi hovAthI cidAbhAsa che." cidAbhAsa che. AtmAnuM) pragaTa cidAnaMda svarUpa nathI, cidAbhAsa - caitanyano AbhAsa che (evA) e pariNAma che. AhAhA...! che ? -jemAM caitanyano AbhAsa che evA che, cikikAra che).' AhAhA..! AmAMya phera. vAta vAtamAM phera. tattvanI khabara na maLe. AhA....! pahelethI kahe, karmane laIne rakhaDyo, karmane laIne rakhaDyo, karmane laIne rakhaDyo. paNa karma to jaDa che. mumukSu - karmano nAza karavA mATe ame pUjAmAM dhUpa nAkhIe chIe. uttara :- dhUla koNa nAkhe ? dhUpanA paramANu paNa tyAM paDavAnA hatA), ene AtmA nAkhe, e traNakALamAM khoTI vAta che. AhAhA....! te paramANunI te samayanI avasthA thavAmAM e paramANu kAraNa che, AtmA kAraNa nathI. Ama svAhA (kare emAM) A hAtha hale che e AtmAthI nahi. AhA...hA...! enI - A jaDanI, zarIranI paryAya che. e zarIranA pariNAma che, AtmAnA nahi. AhA..hA..! ane jIvanA je rAga-dveSa, moha pariNAma che) e jaDanA nahi, e karmanA nahi. AhA...hA...! mATe teo jaDa nahi hovAthI.." jJAnAbhAsa. vAstavika caitanya svarUpa nathI, paNa cidAbhAsa che). caitanya jevo AbhAsa thAya) evA pariNAma enA che. -jemAM caitanyano AbhAsa che evA che, cidvikAra che). AhA...hA..! aDhI lITImAM to keTaluM bharyuM che ! digaMbara saMtonA vANI ghaNI gaMbhIra ! A..hA...! zvetAMbara ane sthAnakavAsImAM e kaMI che ja nahi. A.hA..! zvetAMbara ane sthAnakavAsIne to 'ToDaramale pAMcamA adhyAyamAM anya matamAM nAkhyA che. e jaina mata ja nathI. AhA...hA..! A vastunI sthiti che. AhA...hA....! mumukSu - icchA na hoya toya rAga thaI Ave che, enuM zuM ? uttara :- icchA nathI koNa kahe che ? rAga thayo e ja icchA che, rAga thayo e ja icchA che. rAganA be prakAra, mAyA ane lobha, lobha rAgamAM AvI gayo. dveSanA be prakAra - krodha ane mAna. dveSanA be prakAra - krodha ane mAna. rAganA be prakAra - mAyA ane lobha. icchA AvI gaI. rAga thayo e ja icchA thaI. AhA..hA...! bahu phera, bhAI ! vItarAga sarvajJadeva trilokanAtha "sImaMdhara bhagavAna mahAvidehamAM birAje che. tyAMthI A vANI AvI che. AhA...hA...! kuMdakuMdAcAryadeva' tyAM gayA hatA, ATha di' rahyA hatA. tyAMthI AvIne A zloko banAvyA che. enI TIkA "amRtacaMdrAcAryadeve' hajAra varSa pachI
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 samayasAra siddhi-6 (banAvI. kuMdakuMdAcAryadeve" tIrthakara jevuM kAma karyuM ane "amRtacaMdrAcAryadeve" enA gaNadhara jevuM kAma karyuM ! A...hA..hA...! AvI vastu che. A traNa lITImAM keTaluM bharyuM ! rAga ne dveSa, puNya ne pApanA bhAva, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno bhAva e badho kaSAya che. e Asavo che. e potAnA pariNamananA nimitte thAya che. AhAhA....! "mATe teo jaDa nahi hovAthI cidAbhAsa che. AhA! AtmAnI ja e vikAradazA che. e jaDanI vikAradazA nathI. AhAhA...! mumukSu - pahelA adhikAramAM to ene ajIvapaNuM kahyuM che. uttara :- I kaI apekSAe kIdhuM? potAnA svabhAva zuddhanI dRSTi karAvavA e vikAranI utpatti pudgalane kAraNe thaI mATe ene ajIva kIdhAM. nimittane AdhIna thaIne thayA tene ajIva kIdhAM. paNa che to AtmAnI paryAyamAM thatA potAnA pariNAmano aparAdha che. AhA..hA...samajANuM kAMI ? AhA...hA...! mumukSu :- nizcayathI zuM che ? ema bhAI pUche che. uttara :- A nizcaya, nizcaya che. A azuddha nizcaya che. e jIvanI paryAyamAM che. zuddha nizcayanI dRSTi karAvavA e pariNAma pudgalanA che ema karIne kADhI nakhAvavA mATe (kahyuM). samajAya che kAMI ? azuddha nizcaya kaho ke vyavahAra kaho. AhAhA...! e enI paryAyamAM thAya che. enA pariNAma, pariNamanane kAraNe thAya che. parane kAraNe bilakula nahi. AhA...hA...! tethI to kahyuM ke, teo jaDa nahi hovAthI cidAbhAsa che." AtmAnI cidAbhAsa, jJAnAbhAsa jevI enI I dazA che. AhA..hA..! have, eno vistAra (kare che). mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e pudgalapariNAmo." kayA ? e pUrvanA. e pUrvanA je karma che ne, enI ahIMyAM vAta che. mithyAtva (eTale) darzanamoha, avirati (eTale) cAritramoha, kaSAya ane yoga e pudgalapariNAma jaDa che. e "jJAnAvaraNAdi gugalakarmanA AsavaNanAM (-AvavAnA) nimitta hovAthI, zuM kahe che ? pUrvanA je karma jaDa che e pudgalanA pariNAma che. karma. karma. dhyAna rAkhajo, bApu ! e pudgalapariNAma che. "jJAnAvaraNAdi pudgalakarmanA AsavaNanAM (AvavAnAM) nimitta..." che. zuM kahe che ? jUnA jaDa karma, e navA karmane AvavAnuM nimitta ane Asava che. sAMbhaLajo ! jUnA jaDa karma, mithyAtva, avrata, kaSAya, yoga gugalapariNAma e jJAnAvaraNAdi pudgalakarmanA AsavanA nimitta hovAthI. kharekhara e pUrvanA karmano udaya che e Asava che. have (kahe che), temane ( mithyAtvAdi pudgalapariNAmone) karma-AsavaNanA nimittapaNAnuM nimitta..." e pUrvanuM jaDa je che e Asava navA AvavAnuM kAraNa kahyuM. paNa kone ? ke, te pUrvanA karma che, temAM je rAga-dveSa ne moha jemAM nimitta thAya che ene kAraNe e nimitta navA karmanuM kAraNa thAya che.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 pharIne, kharekhara '(mithyAtvAdi puddagalapariNAmone)...' eTale jaDane. 'karma-AsravaNanA nimittapaNAnuM...' junA jaDa karmane navA karmane AvavAnuM nimitta che tene, 'rAgadveSamoha...' AhA..hA...! te (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone) karma-AsravaNanA nimittapaNAnuM nimitta rAgadveSamoha che...' jIvanA pariNAma che. AhA..hA...! pharIne, jUnA karma je jaDa che, e navA karmanuM AsravanuM nimitta kahyuM. paNa e nimitta paNa kyAre thAya ? ke, jyAre AtmAne rAga, dveSa, moha thAya, rAga-dveSa, moha karIne jyAre nimittane (AdhIna) thAya tyAre navA karmano Asava nimittane kahevAmAM Ave. A.......! pharIne, bhagavAnaAtmA ! emAM je joDe karma jaDa che, mATI - dhULa (che), eno je udaya che e navA karmane AvavAnuM nimitta che. paNa e nimitta kyAre ? te jaDa karmane AtmAnA rAga-dveSa-moha nimitta thAya tyAre. AhA..hA..! zuM kahyuM samajANuM kAMI ? ? ahIMyAM to mAthe kahyuM ke, rAga-dveSa-moha e jIvanA pariNAma (che), e siddha karavuM che. e pUrvanA jaDa karma che e navA AvavAnuM kAraNa che, e kyAre ? ke, e nimittane rAga-dveSa ne moha jIvanA pariNAma maLe to. rAga-dveSa ne mohanA jIvanA pariNAma na maLe to e nimitta navA karmano Asrava thato nathI. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? bhAIe jaina siddhAMta pravezikAmAM nAkhyuM che. pharIne, jUnA jaDa karma e navA karmane AvavAnuM nimitta. paNa kyAre ? ke, jUnA jaDa karmamAM jIvanA rAga-dveSa-moha nimitta thAya to. jIvanA rAga-dveSa-moha nimitta na thAya to jUnuM karma navAnuM AvaraNa kAraNa thAya nahi. mumukSu :- udayane levAmAM na Avyo. uttara H- udaya udayamAM rahI gayo. 247 ahIMyAM rAga-dveSa ne moha jIva kare to jUnA karmane nimitta navA AvavAnuM kahevAmAM Ave, paNa rAga-dveSa-moha jIva na kare to jUnA karmane navA AvavAnuM kAraNa paNa kahevAya nahi. AhA..hA..! are.....! AvI vAtuM che. zuM kIdhuM ? pharIne, mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga e pUrvanA pudgalanA pariNAma (che). pUrvanA karmanI vAta karI. e jJAnAvaraNI pudgalakarmanA AvavAnA nimitta (che). e pUrvanA karmano udaya, navA karmane AvavAmAM nimitta (che). paNa temane mithyAtvAdi puddagalapariNAmone) karmaAsravaNanA nimittapaNAnuM nimitta rAgadveSamoha che...' ahIMyAM ajJAnI rAga-dveSa-moha kare to jUnA karmane navA karmanuM nimittakAraNa kahevAya. rAga-dveSa na kare to jUnuM karma navAnuM AvavAnuM nimitta paNa che nahi. AhA..hA...! samajAya che ? bhASA to sAdI che paNa prabhu zuM thAya ? mArga to prabhuno evo che. AhA..hA...! jUnA karmane navA karmanuM nimitta kahyuM. paNa kyAre ? ke, e jUnA karmane jIvanA rAga
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 samayasAra siddhi-6. dveSa-moha nimittapaNe Ave to te nimitta navA AvavAnuM kAraNa kahevAya, paNa rAga-dveSamoha jIva na kare to jUnuM karma navA (karma) AvavAnuM kAraNa bane nahi. AhA...hA...! bhASA to samajAya evI che, paNa bApA ! mArga evo che koI. AhA..hA..! bhagavAna potAnA pariNamanamAM jyAre ajJAnI potAnA svarUpane na jANatA, rAga-dveSa ne moharUpe pariName che e pariNamanamAM kAraNa AtmA che. emAM karma (kAraNa) nahi. have ahIM kahe che ke, jUnA karma navAnuM kAraNa thAya kyAre ? ke, jUnA karmanA nimittamAM ahIM rAga-dveSa ne moha jIva kare to tene navA AvavAnuM kAraNa nimitta kahevAya, paNa rAga-dveSa, moha jIva na kare to jUnA karma navA AvaraNa thavAnuM kAraNa paNa che nahi. AhA..hA...! AvI vAta che. aTapaTI vAta jevuM lAge. mumukSu - Ama hoya to ja chUTI zakAya. uttara :- paNa Ama ja che. jo karmano udaya mAtra (kAraNa) hoya to sarvane udaya che. e saMskRta TIkAmAM che - jayasenAcAryadevanI TIkAmAM che ke, udayathI jo thatuM hoya to udaya to sarvane che. to kadI baMdharahita thaI zake nahi. paNa udayamAM rAga-dveSa, moha pote kare to te nimitta navA AvavAnuM kAraNa thAya, na kare to chUTI jAya. AhA...hA...! jayasenAcAryadevanI saMskRta TIkAmAM che. che ahIM ? "samayasAra'. A pravacanasAra' che ? hindI. hindI (joIe). A to niyamasAra' che, nathI lAgatuM. pravacanasAra AvyuM nathI. zuM kahyuM ? pharIne, eka vAta to pahelI e karI ke, jeTalA puNya-pApa, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma thAya e jIvanA pariNamanathI thAya. A to "samayasAra che, "samayasAranI TIkA joIe. nathI. AmAM "jayasenAcAryadevanI TIkA nathI. ahIM che, lyo ne, ATalAmAM ja A (AvI jAya che. eka siddhAMta ke, jIva pote rAga-dveSa, mohapaNe pariName to te pariNamananuM kAraNa jIva thAya. paNa e pariName to karmanuM kAraNa kahevAya, ema nathI. AhA...hA...! eka siddhAMta to e siddha karyo. bIjo siddhAMta ke, pUrvanA karmano udaya navAne nimitta thAya. nimitta thAya ne ! upAdAna to Ave I che. navA karma Ave I upAdAna che ane A to nimitta (che). paNa nimitta kyAre thAya ? ke, jo jIva mithyAtva ne rAga-dveSanuM pariNamana kare to te nimitta navA AvavAnuM kAraNa thAya. paNa jo rAga-dveSa-moha na kare to e nimitta khasI jAya ane navA karma Ave nahi. AhA..hA...! bhAre kAma ! che ne emAM ? mumukSu :- ema ja hoya ne ! tattva to je che te ja che. uttara :- Ama ja che, vastu A che. vastunI sthiti ja A che. bhagavAne kAMI karI nathI. bhagavAne to jevI che evI jANI che. jANI che evI kahI che. bhagavAna kaMI enI
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA164 thI 165 249 sthitimAM karatA nathI. A..hA...! IzvarakartA che ema kaMI nathI A. A.hA..! jagatano kartA Izvara, jainanA vikArano kartA jaDa karma. AhAhA...! ene jaDa vadhI gayo. pelAne kahe ke, badhAno IzvarakartA che. tyAre A kahe ke, amArA vikArano kartA jaDa karma. AhAhA...! mumukSu - Izvara to kalpita che ane jaDa to vastu che. uttara :- A to karma vastu che. Izvara to kalpita (che), Izvara hato ke di' ? vastu che ene kartA koNa ? che ene kartA koNa ? ane nathI ene kartA koNa ? AhAhA..! anAdianaMta vastu svataMtra che. e to ahIMyAM kahevA mAge che. AhA..hA...! karmano udaya jaDa che. e navAne nimitta thAya. paNa kyAre ? ke, jo jIva rAga-dveSamoha, mithyAtva kare to. puNya pariNAmathI dharma thAya, rAga che e mAruM svarUpa che evuM mithyAtva kare ane puNya-pApanA bhAva kare to e jUnA karmanA nimittane te pariNAma nimitta thAya. tethI navA karma Ave e A rAga-dveSa-mohane kAraNe che. kharo to rAga-dveSa-moha ja Asrava che. AhA.! mumukSu - karmano udaya Ave to DigrI Tu DigrI rAga thAya ja. uttara :- thAya e vAta judI, na thAya ema nahi. to to pachI udayathI to AmAM pahelI vAta karI ne ! udaya to badhAne che. udayamAtrathI baMdha thAya to koI di baMdhathI chUTavAno prasaMga Ave nahi. udaya ke di nathI ? badhAne che. I che, jayasenAcAryadevanI TIkAmAM. che ne ! AmAMya che, AnA arthamAMya che. AnA arthamAM che. pustaka tyAM rahI gayuM. paNa ahIM lyo ne ! ahIM A zuM vAMcyuM ? gaDabaDa... gaDabaDa, jagatane gaDabaDa karIne mArI nAkhyA. karmane laIne vikAra thAya, karmane laIne vikAra thAya. tIvra karmano udaya Ave to AtmAne mithyAtva thAya ane maMda Ave to zubhabhAva thAya. AhAhA.. ahIM kahe che ke, I jIvanA pariNAma potAnA pariNAmanuM kAraNa pote che. ene karma kAraNa che nahi. ane ahIMyAM je karmakAraNa navAne kIdhuM e kyAre ? ke, jIva jo rAgadveSa-moha kare to. rAga-dveSa-moha na kare to jUnA karma navAnuM kAraNa thAya nahi ane beya kharI jAya. jUnuM karma che I kharI jAya, navuM to Ave nahi. AhAhA..! AvI vAta che, bhAI ! prabhuno mArga to Avo che. jinezvaradeva trilokanAtha paramAtmA, eno hukama A che. emAM ADIavaLI gaDabaDa kare to enI viparIta mAnyatA thAya. AhA...hA...! karma-AsavaNanA nimittapaNAnuM nimitta rAgadveSamoha che-ke jeo ajJAnamaya AtmapariNAmo che.' joyuM ? rAga-dveSa-moha e to ajJAnamaya jIvanA pariNAma che. e kaMI jaDanA pariNAma nathI. karmano udaya che e to jaDanA pariNAma che. AhAhA...! jUnA karma navAnuM kAraNa che, paNa kyAre ? ke, tene nimittapaNAnuM nimitta rAga-dveSa-moha hoya to. ke jeo ajJAnamaya AtmapariNAmo che. ajJAnamaya pariNAmo che). jJAnIne to rAga-dveSa-moha che nahi.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 samayasAra siddhi-6 AhA...hA...! ajJAnI rAgathI dharma mAnanArA, puNyathI dharma mAnanArA evA mithyASTinuM ajJAna, e ajJAna pariNAma enAmAM potAmAM che. te ajJAna pariNAma jUnA karmane nimitta thAya che. tyAre jUnuM karma navAne nimitta thAya che. AmAM kAMIka vAta to cokhkhI thAya che. AmAM kAMI gaDabaDa cAle evuM kAMI nathI. AhAhA...! A vAta to amAre (saMvata) 1971thI cAle che. 1971nI sAla ! keTalA varSa thayA? cosaTha ! cosaTha varSa pahelA 1971mAM vAta bahAra pADI hatI. 1971nuM comAsu, cosaTha varSa pahelA. lAThI comAsAmAM hatA. AtmAmAM je kaMI mithyAtva ne rAga-dveSa thAya e karmane laIne nahi. 1971mAM vAta bahAra pADI hatI. saMvata 1971. cosaTha varSa pahelA. TUMDhiyAmAM dIkSA hatI ne ! sthAnakavAsI. emAMya A satya vAta che nahi. AhAhA...! vikAra jIvamAM thAya e karmane laIne nahi. (ATaluM kahyuM tyAM) e.. zarUAta thaI. bhaDakyuM.. bhaDakyuM ! 1971nI sAla, cosaTha varSa pahelA. zvetAMbaranuM "bhagavatIsUtra che. soLa hajAra zloka che ane eka lAkhanI TIkA che. e sattara vAra vAMcyuM hatuM. A vAta emAM na maLe. paNa ATalI vAta emAMthI kADhI hatI ke, vikAra thAya te karmane laIne nahi. vikAra kare to AtmAne karma nimitta kahevAmAM Ave. bAkI karmano udaya thayo mATe ahIM vikAra karavo paDe che e vAta taddana mithyA (che). bIjAnA pariNAmane laIne potAnA pariNAma thAya e vAta) taddana mithyA che. bIjI vAta, ApaNe "pravacanasAramAM AvI gayuM ke, potAnA pariNAmane dravya pote pahoMcI vaLe che. pachI mithyAtvanuM hoya ke rAga-dveSanA hoya ke nirmaLa pariNAma hoya). samparzananA pariNAmane paNa AtmA prApta kare che. mithyAtvanA pariNAmane paNa AtmA prApta kare che. e ene pahoMcI vaLe che. eka gAthA AvI gaI che. bIjI gAthA ke, paryAya dravya-guNathI thAya che. 93 mI gAthA. "pravacanasAra' zeya adhikAranI pahelI gAthA. dravya-guNane dravya ane guNathI paryAya thAya che, parathI nahi. to vikArI, avikArI paryAya paNa potAnA dravya-guNathI thAya che, parathI nahi. AhAhA...! AvuM ja zeyanuM svarUpa che. zeya adhikAra che. pravacanasArano zeya adhikAra che. 92 gAthA (sudhI) jJAna adhikAra (che), 93 thI 200 (gAthA sudhI) zeya adhikAra che), pachI 75 (gAthAmAM) caraNAnuyogano adhikAra (che). e to badhA ghaNI vAra joyA che. ahIMyAM kahe che ke, paryAya dravyamAM thAya che e enA dravya-guNane laIne thAya che). cAhe to vikArI thAya ke avikArI (thAya). A..hA...! e ApaNe bapore AvI gayuM ke, dravyathI thAya che, parathI nahi. AhAhA..! dareka dravyanA pariNAma - paryAya - vartamAna dazA jaDanI ke caitanyanI, te paryAya tenA dravya-guNane laIne thAya che, parane laIne nahi. ane dareka paryAyane tenuM dravya pahoMcI vaLe che. dareka paryAyane tenuM dravya prApta kare che, pAme
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 251 che. I pahelI gAthAmAM AvI gayuM. AhA...hA.! samajAya che kAMI ? AhA..hA..! mATe (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone..." jUnA. "AsavaNanA nimittapaNAnA nimittabhUta hovAthI rAga-dveSa-moha ja Asavo che. AhA...hA...! have AvI cokhkhI spaSTa vAta che (toya takarAra kare). jUnA karma navA AvavAnuM nimitta che, kyAre ke te nimittane - jaDanA udayane ahIM jIva rAga-dveSa-moha kare to. AhA..hA..! e jIvanA ajJAna pariNAma che, rAga-dveSa-moha e ajJAna pariNAma che. A..hA...! bhego moha che ne ! mithyAtva pariNAma ane rAga-dveSa pariNAma, e jIvanA pariNAma che. AhA..hA...! mATe (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone)... jUnA. "AsavaNanA nimittapaNAnA nimittabhUta hovAthI rAga-dveSa-moha ja Asavo che. AhAhA..! ane te to (rAgadveSamoha to) ajJAnIne ja hoya che...." jJAnIne AtmAnuM jJAna hovAthI tene moha, mithyAtva hoto nathI ane mithyAtvane lagatA je rAga-dveSa che e jJAnIne hotA nathI. jJAnIne asthiratAnA rAga-dveSa hoya, cAritradoSa (hoya), paNa mithyAtvane lagatA je anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa ane mithyAtva e jJAnIne hotA nathI. A to ajJAnIne hoya che. AhA...hA..! jene AtmA cidAnaMda prabhunI khabara nathI. saccidAnaMda prabhu AtmA nirmaLAnaMda anaMta guNano piMDa che, evo jeNe aMdaramAM Adara karyo nathI ane jene rAga ne dveSanA, puNya, dayA, dAnanA pariNAmano Adara karyo che, te mithyASTine mithyAtva ane rAga-dveSa ane ajJAna hoya che. AhA..hA..hA..! "goviMdarAmajI ! AmAM kyAM DhAMkIne vAta karIe chIe), ahIM (to) DhaMDhero pITIne vAta cAle che. ahIM kAMI gupta vAta nathI. bAvIsa lAkha pustaka ahIMnA bahAra paDI gayA che. badhAmAM A lakhANa che. AhAhA...! e rAga-dveSa-moha to "ajJAnIne ja." A.hA...hA..! jUnA karmamAM nimittapaNe ajJAnInA rAga-dveSa-moha thAya. te rAga-dveSa-moha ajJAnIne hoya che. AhA...! moha bhego nAkhyo che ne, mithyAtva ! "ema arthamAMthI ja nIkaLe che. e TIkA che, TIkAmAM che hoM ! "nimittatva rAkASaNodA vAtravADA te vAjJAnika iva bhavantIti garcAvA dyate' evo artha emAMthI nIkaLe che. "amRtacaMdrAcAryadevanI saMskRta TIkA che. AhA..hA...! 'gAthAmAM spaSTa zabdomAM kahyuM nathI topaNa gAthAnA ja arthamAMthI e Azaya nIkaLe che). zuM Azaya? ke, jUnA karmane ajJAnInA rAga-dveSa-moha pariNAma pote karelA pariNAmanuM kAraNa pote, ajJAnIne te pariNAma jUnA karmane nimitta thAya tyAre jUnuM karma navA (karma) AvavAne nimitta thAya. AhA...hA...! jUnA karmane, jJAnIne rAga-dveSa-moha nathI. AhA...hA...! jene AtmA AnaMda, jJAtA-dRSTA che evuM bhAna samakitamAM thayuM ene A mithyAtva saMbaMdhInA rAga-dveSa-moha nathI to jUnA karmane nimitta paNa thatuM nathI, to jUnA karma navAne nimitta thatA nathI to) ene AvaraNa paNa AvatuM nathI. AhAhA..! (ema) gAthAnA arthamAMthI nIkaLe che. vizeSa kaheze.. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !)
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 samayasAra siddhi-6 pravacana naM. 245 gAthA-164 thI 166 maMgaLavAra, jeTha suda 10, tA. 05-06-1979 'samayasAra' 164-16 5 gAthA, eno bhAvArtha. "jJAnAvaraNAdi karmonA AsavaNanuM - AgamananuM) kAraNa...." zuM kahe che? navA karma je jJAnAvaraNIya Adi baMdhAya che, enuM kAraNa to mithyAtvAdi karmanA udayarUpa pugalanA pariNAma che...." pUrvanA je mithyAtvAdi karmanA pariNAma che e jaDanA pariNAma e jaDane lAvavAmAM nimitta che. AhAhA.... A kyAM vicAre ke di ? A AtmA che e to zuddha ciddaghana AnaMdakaMda che. tyAre ene karma navA Ave che ne ? to kahe che. e to pUrvanA muddagala karma je jaDa paDyA che. pUrvanA baMdhAyelA paDyA che), e karma navA AvavAnuM nimitta che. navA Ave che pariNAma to enA upAdAnathI. navA karma Ave che e to enA upAdAnathI, paNa enuM nimitta pUrvanA jaDakarma che. eka vAta (thaI). (mATe) te kharekhara Asavo che. pUrvanA karmano udaya, bAMdhelA je karma che eno je udaya, e navA karmane baMdhanuM kAraNa che. vaLI temane karmaAsavaNanA nimittabhUta nimitta eTale ke jUnA karma je che, navA karmane AvavAnuM nimitta, navA karma Ave che tenA upAdAnathI paNa A nimitta che. paNa e nimittane paNa navA AvavAnuM kAraNa kyAre thAya ? ke, jIva rAga-dveSa ane moha kare to. jIvAnA) rAga-dveSa ane moha, e bhAva jUnA karmane nimitta thAya tyAre jUnuM karma navA karmane nimitta thAya. samajANuM kAMI ? thoDo kaMIka abhyAsa hoya to khabara paDe. A tattvanI khabara vinA anAdithI cAra gatimAM corAzInA avatAramAM rakhaDe che. AhA...! kahe che ke, bhagavAna AtmA ! e to pUrNa zuddha ane cidmana che. chatAM eNe pUrvanA bAMdhelA karmo e navA AvavAnuM nimitta thAya, e nimitta thAya kayAre ? ke, jIva pote rAga-dveSa ane ajJAna kare to jUnA karmane nimitta thAya, to jUnuM karma navAne bAMdhe. AhAhA...! ATaluM yAda rAkhavuM (kaThaNa paDe), A to hajI sAdhAraNa vAta che. abhyAsa na maLe. anAdithI corAzInA avatAramAM rakhaDe che. corAzI lAkha yonimAM eka eka utpattinA sthAnamAM anaMta vAra Upajyo. hetu mithyAtva che. ajJAna AgaLa kaheze. mumukSu :- mithyAtva e ja ajJAna. uttara :- e ajJAna, mithyAtva. pelo lohacuMbakano dAkhalo Ape che ne ! pachI Avaze ke, lohacuMbaka che ane soya che. e samayamAM lohacuMbakanA saMsargathI soyamAM potAmAM paryAya
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA164 thI 165 253 evI utpanna thAya ke (e) lohacuMbakamAM kheMcAya jAya. zuM kahyuM? lohacuMbaka je che e soyane kheMce che, e kema ? ke, soya pote lohacuMbakanA saMsargamAM AvatA soyamAM potAmAM te tarapha gati thAya tevo bhAva utpanna thAya che. AhAhA...! ema navA karma bAMdhavAmAM jUnA karmanuM nimitta thAya che, kyAre ? ke, jIva pote rAgadveSa-moha (kare che). e karmanA nimittanA saMsarge, nimittathI nahi, paNa potAno svabhAva zuddha cighana AnaMdakaMda che teno paricaya choDI daI ane jUnA karmanA nimittanA paricayamAM Ave che tethI tene potAmAM mithyAtva bhAva utpanna thAya che ane mithyAtva bhAva te rAga-dveSamohane kare che ane te rAga-dveSa-moha jUnA karmane nimitta thatA navA karma baMdhAya che. have ATaluM yAda rAkhavuM. che ? temane... eTale jUnA karmane paNa navA AvavAnuM nimitta tyAre thAya che, temane karmaAsavaNanA nimittabhUta thavAnuM nimitta jIvanA rAgadveSamoha." jIvane rAga-dveSa-moharUpa '(ajJAnamaya) pariNAma..." bhASA dekho ! ajJAna che, svarUpanuM ene bhAna nathI. AhA...hA...! prabhu ! caitanyasvarUpa atIndriya AnaMdano sAgara AtmA che. tenuM ene ajJAna che. e ajJAnane laIne rAga-dveSa-mohano kartA thAya ane tethI rAga-dveSa-moha pUrvanA karmane nimitta thAya tyAre pUrvanuM karma navAne nimitta thAya. AhAhA....! "cImanabhAI pakaDAya che? are..re....! zuM ? saMsAramAM kema rakhaDyo enI vAta kare che. corAzInA avatAramAM paribhramaNa karIne I duHkhI che. karoDopati, abajopati jIva hoya e mahAduHkhI bacArA bhikhArI che. kAraNa ke paravastu mAge che. ahIM to ema kahevuM che ke, AtmAmAM karmanA nimitta che teno saMsarga karatA, paricaya karatA AtmAmAM potAnA svabhAvanuM ajJAna utpanna thAya che. e ajJAna te rAga-dveSa-mohanA kartA thAya te rAga-dveSa-mohano kartA thAya. te bhAva jUnA karmane nimitta thAya che. tyAre jUnuM karma navAne nimitta thAya che. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? mumukSu :- rAga-dveSa-moha bhAva navA karmane nimitta thAya che ke jUnA karmane ? uttara :- jUnA karmane, kIdhuM nahi ? kAleya kIdhuM hatuM. atyAreya kahIe chIe. jUnuM karma nimitta thAya che, kyAre ? jUnA karma navAne nimitta kayAre thAya ? ke, jUnA karmanA nimittano AtmA paricaya karatA, potAnA svabhAvane bhUlI ane te taraphanA lakSamAM ajJAna karI ane ajJAnane laIne rAga-dveSa-mohano kartA thAya, te rAga-dveSa-moha jUnA karmane nimitta thAya ane jUnuM karma navA AvavAne nimitta thAya. AhA...hA....! AvuM che. are..! tattvanI khabara na maLe. anAdikALathI bicArA rakhaDI mare che. mumukSu - eno artha e thayo ke, jene jUnA karma hoya ene ja navA karma Ave. uttara :- navA karma, jUnA karma hoya ene Ave) paNa paricaya kare ene jUnA karmanI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 samayasAra siddhi-6 sAthe paricaya kare, e bAju lakSa kare ane potAnA lakSane choDe evo ajJAna bhAva rAgadveSa-mohano kartA thaI ane e rAga-dveSa-moha jUnA karmane nimitta thAya ane jUnuM karma navA AvavAne nimitta thAya. ATalI to (spaSTa) vAta che, bApu ! AhA..hA....! ahIM kahevAno Azaya to evo che ke, bhagavAnaAtmA zuddha AnaMdakaMda prabhu che, tenuM te jJAna karato nathI, tene Adarato nathI, tenI zraddhAnI ene khabara nathI. samajAya che kAMI ? AsavamAM paheluM A lIdhuM che. bhagavAnaAtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu jJAtA-dRSTA anaMta anaMta atIndriya guNathI bharelo bhaMDAra che. tenuM ajJAnI jJAna karato nathI, teno Adara karato nathI, tene potAnuM mAnato nathI, tene upAdeya tarIke svIkArato nathI. te jIva jUnA karmanA nimittanA saMgamAM ajJAnabhAve, potAnA ajJAnane bhAve, rAga-dveSa-mohano kartA thAya tyAre pUrvanA karmane A nimitta thAya. tyAre pUrvanuM karma navA AvavAne nimitta thAya. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! vItarAgamArga jinezvarano mArga apUrva che. AhA..hA...! khUba to zuM karI che. ajJAnabhAve, ajJAna mUkyuM che ne ? vaLI temane karmaAsravaNanA nimittabhUta thavAnuM nimitta jIvanA rAgadveSamoharUpa (ajJAnamaya) pariNAma che...' joyuM ? mithyAtva mohanA pariNAma che. AhA..hA...! bhagavAnaAtmA anaMta anaMta atIndriya guNano sAgara bhaMDA2 che AtmA ! ene na oLakhatA, eno Adara na karatA, karmanuM jaDapaNuM je pUrvanuM che tenA taraphamAM dorAyane, joDAIne, lakSa karIne pote ajJAnapaNuM, mithyAtvapaNuM utpanna kare che te mithyAtvazraddhA, rAga-dveSano kartA thAya che ane te rAga-dveSa ane moha, jUnA karmane navA AvavAmAM nimitta thAya che. AhA..hA...! -- are.....! anaMta kALathI AthaDyo vinA bhAna bhagavAna' bhAna vinA corAzInA avatAra karyA. abajopati anaMta vA2 thayo, rAjA anaMta vA2 thayo paNa marIne pAcho narake gayo. e zeThiyAo marIne jAya nakamAM kAM DhoramAM avatare. mumukSu :- zeThiyA narakamAM jAya I vAta AkarI paDe che. uttara :- zeThiyA mAMsa, dArU khAtA hoya to to narakamAM jAya. paNa mAMsa, dArU na khAtA hoya to ekalA kaSAya bhAva, Akho di' dhaMdhAmAM pApa ja kare che. dhaMdhA.. dhaMdhA.. dhaMdhA.. A karyuM ne A karyuM ne A karyuM. ekaluM pApa ja kare che ane emAMthI navo thAya (to) cha-sAta kalAka sUve, emAMthI be-cAra kalAka bAyaDI, chokarA sAthe rAjI karavA rokAya. eTale Akho di' e to pApa ja kare che. ara......! ene AvA pApamAM e mAMsa ne dArU khAtA na hoya to e pApa evA che ke tene tiryaMcagatimAM laI jaze. ahIM to jarIka evI vAta AvI hatI ke, tiryaMcagati pachI mULa to tiryaMcagati nigoda che. bhAI ! ema kahyuM ne ke, muni vastrano eka dhAgo rAkhI ane ame muni chIe
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 2papa ema mAne ane manAve ane ene mAnanArAo mithyAdRSTio, vastrasahita sAdhu mAne evA mithyASTio e nigodamAM javAnA. ema zAstramAM pATha che. nigoda che e tiryaMcagatino eka bhAga che. mumukSa :- mithyAtva che eTale to nigodamAM jAya che. uttara :- nigoda) e ticaya che, tiryaca. AhAhA..! are..re...! potAnI jAtane jANI nahi ane je emAM nathI, enuM nathI evA puNya ne pApanA bhAva ane puNya-pApanA bAhya phaLa, paisA, bAyaDI, chokarA, kuTuMba, hajIrA - makAna je para che ene mArA mAnI mithyAtvathI rAga-dveSano kartA thaI ane navA karma bAMdhavAmAM jUnA karmane nimitta thAya che. AhA...hA...! zuM zailI ! e ajJAnamaya pariNAma che. AhAhA...! vastunA bhAna vinAnA e pariNAma che. bhagavAna jJAtA-daSTa prabhu ! ane tenA jIvane atIndriya anaMta guNano moTo bhaMDAra che, jenI saMkhyAno pAra nathI, evA guNano bhaMDAra prabhu ! enuM jene ajJAna che eTale ke jenA svarUpanI tene khabara nathI, evo je ajJAnI rAga-dveSa-mohane kare che. te rAga-dveSa-moha jUnA karmane nimitta thAya che ane jUnuM karma navA AvavAne nimitta thAya che. AhA..hA...! mULa kAraNa peluM ajJAna lIdhuM, bhAI ! AhA..hA....! dhIrethI samajavAnI vAta che, bApu ! je vAta indro ane gaNadharo sAMbhaLavA AvatA haze e kevI vAta haze, bhAI ! indra moTA batrIsa lAkha vimAnano svAmI ! eka eka vimAnamAM asaMkhya deva ! evA batrIsa lAkha vimAnano svAmI) zakrendra ! eka bhave mokSa janArA che, manuSya thaIne mokSa javAnA che. e bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA AvatA haze, e vANI kevI haze !! A tame dayA pALo, vrata karo evI vAtuM haze ? evI vAtuM to) kuMbhAre kare che. A..hA...hA...! trilokanAtha jinezvaradevanI vANImAM Ama AvyuM e saMto jagatane jAhera kare che. prabhu ! tArA svarUpanuM ajJAna.... AhAhA..! ane te ajJAnane laIne jUnA karmanA lakSamAM jatA tenA jUnA karmane tArA ajJAnabhAvanA rAga-dveSa nimitta thatA navA ATha karma - jJAnAvaraNAdi baMdhAya. AhA.hA..! ane ene laIne e cAra gatimAM rakhaDe. naraka ne nigodamAM (jAya). AhAhA...! aMtarmuhUrtamAM eka nigodanA bhava, lasaNa ne DuMgaLImAM eka aMtarmuhUrta - aDatAlIsa miniTanI aMdaramAM aDhAra bhava kare. marIne janma, evA bhava) anaMta vAra karyA bhAI ! e bhUlI gayo. A kAle AvyuM nahotuM ? "vAdIrAjanuM ! (kahe che), prabhu ! jyAre pUrvanA duHkha yAda karuM chuM. A muni kahe che. AhAhA..! bhAvaliMgI saMta jene eka-be bhave kevaLa levAnuM che. e "vAdIrAja' muni ema kahe che, prabhu ! huM pUrvanA duHkhane yAda karuM tyAM kaMpArI Ave
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 samayasAra siddhi-6 che. AvyuM hatuM ke, bhAI ! ghA vAge che. Ayudha ghA lAge che. AhAhA...! prabhunI stuti karatA kahe che, prabhu ! mArA pUrvanA duHkho narakanA, nigodanA anaMta anaMta bhavamAM sahyA prabhu ! ene yAda karuM to Ayudha - jema zastra taravArano ghA vAge, jamaiyAno ghA vAge evo ghA vAge che. AhA..hA..! I to pahelA kahyuM hatuM. paNa kone paDI che ? A bahAramAM dhULa. AhAhA.! bAyaDI, chokarA, kuTuMba ne A paisA ne AbarU ne kIrti ne dhaMdho ekaluM pApa Akho di. dharma to nathI paNa ene to puNyaya nathI. AhA..hA....! ahIM prabhu ema kahe che, prabhu ! tane navA karma je baMdhAya enuM kAraNa zuM ? ke, enuM kAraNa jUnA karmanuM nimitta che te. te nimitta che te kAraNa ema kema thAya ? ke, e nimittano paricaca - saMga karI, svabhAvano saMga choDyo. AhAhA...! ane svarUpanuM ajJAna utpanna karyuM e ajJAnabhAvathI puNya ne pApanuM kartApaNuM AvyuM, ethI te jUnA karmane nimitta e thAya che. tethI jUnuM karma navAne lAve che. A..hA...! ane e ATha karma bAMdhIne cAra gatimAM rakhaDe che. AhA..hA...! are.re..! che ? '(ajJAnamaya) pariNAma che." mAre to AmAM bIjuM kahevuM hatuM. lohacuMbakamAMthI kahevuM che ke, je soya kheMcAya che e soyamAM potAnI paryAya thaI che. e soye lohacuMbakano saMga - saMsarga karyo, pote jAte (karyo), mATe temAM kheMcAvAnI potAmAM yogyatA thaI che. lohacuMbaka ene kheMce che ema nahi. AhA..hA.! samajANuM kAMI ? ema jUnA karma navAne lAve che ane jUnA karma tane rAga-dveSa karAve che ema nathI. AhAhA...! bhagavAna atIndriya zuddha prabhu ! ene teM yAda karyo nahi, ene smaryo nahi, enA te dhyAna karyA nahi. e zuM aMdara anaMta atIndriya guNano bhaMDAra moTo bhagavAna aMtara lakSmI paDI che. anaMta AnaMda, anaMta zAMti, anaMta svacchatA, anaMta prabhutA, anaMta jIvatara zakti Adi anaMtI zaktiono sAgara bhagavAna ! ene teM yAda na karyo ne karmane yAda karyA. AhA...hA...! A...hA..hA...! je tArAmAM nathI ane te yAda karIne ajJAnapaNe rAgadveSa UbhA karyA ane e rAga-dveSa ne mohano kartA ajJAnapaNe thayo. AhA..hA.! ethI tene navA karma bAMdhavAmAM jUnA karma nimitta thayA. have, AvuM che. vANiyAne dhaMdhA ADe navarAza na maLe ne AvI aTapaTI vAtuM. AhA...hA..! are..re..! mATe rAgadveSamoha ja Asavo che.' joyuM ? jUnA karmane Asrava kahyA hatA. bIjI lITImAM kharekhara Asavo che." ema kahyuM hatuM. paNa kharekhara to rAga-dveSa ne moha ja Asrava che. svarUpanuM ajJAna ane ajJAnathI utpanna thayelA rAga-dveSa-moha bhAva, e ja navA karmane lAvavAnuM kAraNa che. AhA...hA...! mATe rAgadveSamoha. eTale mithyAtva, bhramaNA, ajJAna e ja "Asavo che. te rAgadveSamohane cidvikAra paNa kahevAmAM Ave che. e AtmAnA ajJAnathI utpanna thayelo mithyAtva bhAva ane rAga-dveSa bhAva te cidAbhAsa che. e AtmA nathI paNa
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-164 thI 165 257 AtmAno cidAbhAsa che. e cidvikAra paNa kahevAmAM Ave che. AtmAno e vikAra che ema paNa kahevAmAM Ave che. A.hA.hA...! te rAgadveSamoha jIvane ajJAna-avasthAmAM ja hoya che.' joyuM ? e rAga-dveSa ne moha jIvane bhagavAnanA svarUpanA bhAna vinA ajJAna avasthAmAM te rAga-dveSa-moha hoya che. AhA..hA...! mithyAtva sahita jJAna ja ajJAna kahevAya che.' joyuM ? pote prabhu pUrNa che tene viparIta mAnatA - rAgavALo chuM, huM puNyavALo chuM, huM paisAvALo chuM, huM bAyaDIvALo chuM, chokarAvALo chuM evo je mithyAtva bhAva. AhA..hA...! e mithyAtva bhAva sahita jJAnane ajJAna kahevAya che.' ajJAna kema kahyuM ? ke, pelo mithyAtva bhAva che to tene ajJAna kahyuM. A..hA...! ane e ajJAnabhAva rAga-dveSa-mohano kartA thatA jUnA karmane te nimitta thAya ane jUnuM karma navA AvavAmAM nimitta thAya. AvuM have badhuM... abhyAsa na maLe hajI to sAMbhaLavAno abhyAsa na maLe. samajavAnI vaLI kayAM (vAta karavI) ? AhA..hA...! are......! rAgadveSamoha jIvane ajJAna-avasthAmAM ja hoya che. mithyAtva sahita jJAna ja ajJAna kahevAya che. mATe mithyASTine arthAt ajJAnIne ja rAgadveSamoharUpI Asavo hoya che.' joyuM ? jJAnI (ke jene) AtmAnuM bhAna che tene rAga-dveSa-moha che ja nahi. alpa je rAgAdi thAya che tenI ahIM gaNatarI gaNI nathI. AhA..hA...! AtmA caitanyamUrti bhagavAna ! anaMta guNa gaMbhIra, evo anaMta guNanuM godAma prabhuAtmA ! enuM jyAM jJAna thAya che... AhA..hA...! tyAre tene ajJAna ane mithyAtvano nAza thAya che ane tethI te mithyAtvano nAza thatA tene rAga-dveSa thAya che teno e kartA thato nathI. thoDA rAga-dveSa hoya che paNa teno kartA thato nathI. tethI tene ajJAna bhAvathI baMdhAtA je karma te ene baMdhAtA nathI. samajANuM kAMI ? AvuM jhINuM che. eka to bahA2nI vibhUti paisA, bAyaDI, chokarA, dhULa, makAna e bahA2nI masANanI vibhUti che. enA bhapakAmAM kheMcAyane bacAro paDyo che, mUDha thaIne marI gayo che. AhA..hA...! jAgatI jyota caitanya bhagavAna ! A..hA..hA...! enA svabhAvane to jANyo nahi, anubhavyo nahi, Adaryo nahi ane ajJAna bhAve svarUpanA ajJAnathI bahA2nI vibhUti, saMsAranI A je masANanI camaka dekhAya, masANamAM (jema) hADakAnI camaka dekhAya evI A badhI bahAranI camaka che. makAna ne bAyaDI ne chokarA ne paisA ne.. abajopati ne paisA ne dhULa ne.. AhA...hA....! A..hA..hA...! mumukSu :- amerikA'nA loko kahe che ke amone zAMti nathI. uttara :- che kayAM ? dhULamAM. tyAM abajopati che. zAMti nathI jarIye. pachI 'muMbaI'mAM AvIne A DhoMga kare. hare kRSNa, hare kRSNa, hare kRSNa.. muMbaI'mAM Ave ja che ne ! joyA che ne bAvA ! e badhuM kRtrima che. AhA..hA...! abajopati che tyAM. keTalA mALa ? mALA
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 samayasAra siddhi-6 pacAsa pacAsa mALanA moTA baMgalA ! o...ho...! A...hA...hA...! hoya. game eTalA UMcA laI jAya. pacAsa-pacAsa to ahIM "muMbaImAM che ne ! jamIna thoDI hoya tyAre Ama UMcAI upara kare ane vastI vadhAre. Ama mAya nahi pachI Ama mAya. arere..! AvuM manuSyapaNuM maLyuM paNa emAM teM AtmAne na jANyo, prabhu ! A..hA..! anaMta vAra AvA manuSyapaNA maLyA. prabhu ! tane paheluM maLyuM) nathI. abajopati anaMta vAra manuSyapaNe thayo cho. AhA hA..AhA...hA...! traNa to ApaNe ahIM joyA ne ! "zAMtilAla khuzAla ! mumukSu zAMtilAla khuzAla' to ghaNA buddhivALA hatA. uttara :- buddhivALA lAve, dhULeya nahi. buddhivALA ghaNA hoya toya rakhaDe che. paisA Ave e to pUrvanA puNyanA paramANu paDyA hoya. e ApaNe traNa to moTA joyA ne ! zAMtilAla khuzAla" ApaNA "pANAsaNAvALo dazAzreimALI. be abaja cAlIsa karoDa ! marI gayo. chokaro hamaNA "muMbaImAM Avyo hato. darzana karavA Avyo hato. I chokaro khrIstIne paraNyo che. paisA be abaja cAlIsa karoDa ! magaja phATI gayelA ! darzana karavA Avyo hato. ema bolyo, mahArAja ! mArA bApa marI gayA che paNa ene tamArI pAse AvavAno bhAva hato. ApaNA "zAhujI ! "dilhI' cAlIsa karoDa ! ahIM AvatA ne, Ave che ne ! hamaNA marI gayA, gujarI gayA. emAM dhULamAM zuM thayuM ? tamAro zeTha. "rAmalAla ! pacAsa karoDa ! enI pAse pacAsa karoDa che. "muMbaI' ! AvyA hatA, darzana karavA AvyA hatA. vaiSNava che, bairAo badhA ApaNA zvetAMbara jaina che ane gharanA badhA AdamI vaiSNava. Avo dharma ! bAIyuMne prema (hato). emane kaMI dhULa-dhANI ne vAhapANI ! enI pAse pacAsa karoDa rUpiyA che. AhA..hA...! cAre kora makAna ne baMgalA duniyA gAMDI ene zeTha karIne bolAve). o.ho.ho....! tamArA zeTha hatA. emAM I nokara hatA ne ! AhA..hA...! prabhu ! A moTo zeTha - zreSTha to A bhagavAna che ne ! are..! enA ajJAnane laIne rAga-dveSa-mohano kartA thaI, jUnA karmane nimitta thaI ane navA karma baMdhAya che, bhAI ! AhAhA...! mATe mithyASTine arthAt ajJAnIne ja rAgadveSamoharUpa Asavo hoya che. dekho ! e mithyAtva saMbaMdhInA gaNavA che, hoM ! mithyAdRSTi eTale caitanya bhagavAnane bhUlI ane para vastu mArI che, je enAmAM pote nathI e AmAM nathI, bAyaDImAM AtmA nathI, AtmA bAyaDImAM nathI chatAM bAyaDI mArI, chokarA mArA, paisA mArA, AbarU mArI (kare che). mArI nAkhyA ! mArA badhA UbhA karI marI gayo. AhAhA...! e mithyASTi ajJAnIne ja rAgadveSa-moharUpa Asrava thAya. jJAnIne nahi, A ema kahe che. jJAnIne rAgAdi thAya e thoDA che, alpa che enI ahIM gaNatarI nathI. anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa ane mithyAtvanI ahIM vAta che. e zloka tyAM pUro thayo.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 259 hhhhhhhh gAthA-16 6 ) atha jJAninastadabhAvaM darzayati - Natthi du AsavabaMdho sammAdiTThissa aasvnniroho| ___ saMte puvaNibaddhe jANadi so te abNdhNto||166|| nAsti tvAsravabandhaH samyagdRSTerAsravanirodhaH / __santi pUrvanibaddhAni jAnAti sa tAnyabandhat / / 166 / / yato hi jJAnino jJAnamayairbhAvairajJAnamayA bhAvAH parasparavirodhinA'vazyameva nirudhyante; tato'jJAnamayAnAM bhAvAnAM rAgadveSamohAnAM AsravabhUtAnAM nirodhAt jJAnino bhavatyeva AsravanirodhaH / ato jJAnI nAsravanimittAni pudgalakarmANi bandhAti, nityamevAkartRtvAt tAni navAni na bandhan sadavasthAni pUrvabaddhAni, jJAnasvabhAvatvAt, kevalameva jaanaati| have jJAnIne Asavono bhAvAsavono) abhAva che ema batAve che : sudRSTine Asavanimitta na baMdha, Asavarodha che; nahi bAMdhato, jANe ja pUrvanibaddha je sattA viSe. 166. gAthArtha :- cikRSTa tu samyagdaSTine [gAstravavandha: Asava jenuM nimitta che evo baMdha (nAsti] nathI, [kAratranirodha:] (kAraNa ke, Asavano (bhAvAsavano) nirodha che; tAni navAM karmone vinA nahi bAMdhato [] te, sinti sattAmAM rahelAM pUrvavidbhAni pUrve baMdhAyelAM karmone (nAnAti, jANe ja che. TIkA :- kharekhara jJAnIne jJAnamaya bhAvo vaDe ajJAnamaya bhAvo avazyameva nirodhAya che-rokAya che-abhAvarUpa thAya che kAraNa ke paraspara virodhI bhAvo sAthe rahI zake nahi; tethI ajJAnamaya bhAvArUpa rAga-dveSa-moha ke jeo AsavabhUta (AsavasvarUpa) che temano nirodha hovAthI, jJAnIne Asavano nirodha hoya ja che. mATe jJAnI, Asavo jemanuM nimitta che evAM (jJAnAvaraNAdi) pudgalakarmone bAMdhato nathI,-sadAya akartApaNuM hovAthI navAM karmo nahi bAMdhato thako sattAmAM rahelAM pUrvabaddha kamane, pote jJAnasvabhAvavALo hoIne, kevaLa jANe ja che. (jJAnIno jJAna ja svabhAva che, kartApaNuM svabhAva nathI; kartApaNuM hoya to karma bAMdhe,
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 samayasAra siddhi-6 jJAtApaNuM hovAthI karma bAMdhato nathI). bhAvArtha - jJAnIne ajJAnamaya bhAvo hotA nathI, ajJAnamaya bhAvo nahi hovAthI (ajJAnamaya) rAgadveSamoha arthAt Asavo hotA nathI ane Asavo nahi hovAthI navo baMdha thato nathI. A rIte jJAnI sadAya akartA hovAthI navAM karma bAMdhato nathI ane pUrve baMdhAyelAM je karmo sattAmAM rahyAM che temano jJAtA ja rahe che. aviratasamyagdaSTine paNa ajJAnamaya rAgadveSamoha hotA nathI. mithyAtva sahita rAgAdika hoya te ja ajJAnanA pakSamAM gaNAya che, samyaktva sahita rAgAdika ajJAnanA pakSamAM nathI. samyagdaSTine niraMtara jJAnamaya pariNamana ja hoya che. tene cAritramohanA udayanI baLajarIthI je rAgAdika thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI; te rAgAdikane roga samAna jANIne pravarte che ane potAnI zakti anusAra temane kApato jAya che. mATe jJAnIne je rAgAdika hoya che te vidyamAna chatAM avidyamAna jevA che; teo AgAmI sAmAnya saMsArano baMdha karatA nathI, mAtra alpa sthiti anubhAgavALo baMdha kare che. AvA alpa baMdhane ahIM gaNavAmAM Avyo nathI. A rIte jJAnIne Asava nahi hovAthI baMdha thato nathI. gAthA 166 upara pravacana have jJAnIne Asavono (bhAvAsavono abhAva che." zuM kahe che ? dharmI je che, jene AtmajJAna thAya che, huM to AtmA saccidAnaMda siddhasvarUpI pUrNAnaMdano sAgara ! A..hA...hA...! mArAmAM zuM adhUrAza che ? pelI (bhakti) AvI hatI ne ? "prabhu mere tuma saba vAte pUrA, prabhu mere tuma saba vAte pUrA, para kI Aza kahAM kare prItama' paranI Aza, he prItama vhAlA nAtha ! tArAmAM zuM adhUrAza che ? ane tArAmAM zuM bharyuM nathI ? "kIsa vAte adhUrA ?" kaI vAte prabhu ! tuM adhUro cho ? kyAM valakhA te kyAM mAryA ? AhA...hA....! tArA pUrNa AtmAnA svabhAvathI bharelo bhagavAna pUrNa cho ne aMdara ! kaI vAte adhUro cho te tuM paramAM valakhA nAkhe che ? mAre paisA jove ne bAyaDI jove ne viSaya jove ne bhoga jove ne chokarA jove). AhA...hA...! arere! eNe AtmAne mArI nAkhyo. jIvatI jyota anaMta guNano dhaNI, eno anAdara karyo ane jemAM AtmA nathI evI cIjane mArI che ema mAnI Adara karyo. AhA..hA..! are.. have ahIM kahe che ke, ajJAnIne e rAga-dveSa ne moha ajJAnane laIne thatA. jJAnIne te bhAvAtsava thatA nathI. zuM kIdhuM I ? jene AtmajJAna thAya che, A AtmA bhagavAna
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 261 sarvajJa paramezvara jinezvaradeve je AtmA kahyo e AtmA anaMta guNano bhaMDAra aMdara AtmA che. e jinasvarUpI prabhu AtmA, bhagavata svarUpa AtmA aMdara che. AhA..hA...! evA bhagavata svarUpa prabhunuM jene bhAna che tene bhAvAsava eTale ajJAnathI thatA rAga-dveSa bhAva te thatA nathI. tethI tene jUnA karma navA baMdhananuM kAraNa thatuM nathI. ene baMdhana ja thatuM nathI. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? are...! AvI vAtuM ! bhagavAnaAtmA ! pUrNAnaMdano nAtha prabhu aMdara kaI vAte (tuM) pUro nathI ? kaI vAte tuM adhUro cho ? prabhu ! AhA..hA...! jJAnathI pUro, AnaMdathI pUro, zAMtithI pUro, svacchatAthI pUro, prabhutAthI pUro. evI anaMtI zaktithI prabhu tuM pUro bhagavAna cho aMdara. evuM jene pUro paramAtma svabhAva (lakSamAM Avyo), paramAtmA eTale pote hoM ! enuM jene jJAna thayuM, eno jene Adara thayo tene mithyAtva saMbaMdhI je Asrava thatA puNya-pApanA bhAva, e ene thatA nathI. AhA..hA...! ahIM to mithyAtva e saMsAra ane samita e mokSa, be vAta che. pachI bIjI vAtuM. AhA..hA...! dharmI - jJAnIne, jJAnI eTale dharmIne. dharmI eTale ? potAnA je anaMta guNa - dharma svabhAvathI bharelo bhagavAna, enI sanmukha thaIne rAga ne nimitta ne paryAyathI vimukha thaIne bhagavAna potAnA pUrNa svarUpane jeNe jANyuM evo je dharmI nAma samikatI. AhA....hA....! te samikatIne ahIMyAM jJAnI kahyo. e jJAnIne Asavono eTale ke ajJAnabhAve je puNyapApano kartA thaIne je Asrava thatA, e Asrava ene thatA nathI. Asava eTale navA karmane AvavAnuM kAraNa. AsravavuM. vahANamAM jema chidra paDe ane pANI Ave ema bhagavAnaAtmAmAM potAnA svarUpanA ajJAnabhAve chidra paDelA tethI tene vikArabhAvano bhAvaAsrava thAya che. dharmIne te bhAvAsavanuM chidra burAI jAya che. AhA..hA...! bhale e cakravartInA rAjamAM beTho hoya. ahIM samikatInI vAta levI che. paNa chatAM aMdara caitanya bhagavAnanuM ene bhAna che. e svarUpanA bhAnanA Adara AgaLa koI cIja tene kiMmatI lAgatI nathI. cakravartInA rAja paNa samakitIne kiMmatI lAgatA nathI. AhA..hA...! potAnA aNamUla evA bhagavAnanI jyAM kiMmata TAMkI, evo je dharmI saMsAramAM bhale ho, paNa ene potAnA AtmAnI kiMmata AgaLa bIjI koI cIjanI tene kiMmata dekhAtI nathI. AhA..hA...! dharmIne, jJAnI eTale dharmI. dharmI eTale cothA guNasthAnavALo samakitI. jene rAgathI bhinna paDIne AtmAnA svarUpanuM vedana, bhAna thayuM che evo dharmI. dharmanI pahelI sIDhIvALo, dharmanI pahelI zreNIvALo. e jJAnIne Asravo.' eTale puNya-pApanA bhAvAsavono abhAva che ema batAve che H-' 166 gAthA.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 2 samayasAra siddhi-6. Natthi du AsavabaMdho sammAdihissa aasvnniroho| saMte puvaNibaddhe jANadi so te abNdhNto||166|| nIce harigIta. sudaSTine Asavanimitta na baMdha, Asavarodha che; nahi bAMdhato, jANe ja pUrvanibaddha je sattA viSe. 166. AhA...hA...! AmAM e lIdhuM pAchuM. pUrve je baMdhAyeluM che, bhale sattA paDI hoya, kahe che. ene e jANe che. A..hA..! emAM e mithyAtvasahita joDAto nathI. AhA...hA...! bhagavAnano mArga bahu alaukika che, bhAI ! sukhanA paMtha A, sukhanA paMthI, sukhano paMtha koI alaukika che ! bAkI A badhA duHkhanA paMthe dorAya gayA che. AkhI duniyA duHkhane raste dorAya gaI che. AhA...hA...! sukhano paMtha to e paramAtmAe kahyo te eka ja che. e AtmA AnaMda ne jJAnanI mUrti, tenA svabhAvanuM bhAna karIne temAM jAya e sukhano paMtha che. AhA...hA...! A bahAranA sukhanI vAta nathI, hoM ! bahAranA dhULa sukha nathI, e to duHkha che. abajopati hoya e duHkhI moTA, bhikhArI prANI bicArA mAge che, mAge. che. A lAva, A lAva, A lAva. paisA lAva, AbarU lAva, bAyaDI lAva, bAyaDI eka hoya ne chokarA na thAya to bIjI lAvo, bhikhArA eka pachI eka mAgyA ja kare che, mALA ! mAgaNo ! mumukSa :- vANiyA mAgatA haze ? vANiyA na mAge. uttara :- jJAnI mAgato nathI. vANiyA eTale ? vANiyA to moTA bhikhArA. mumukSu :- brAhmaNa mAge. uttara :- are...! vANiyA moTA bhikhArA ! kIdhuM nathI pelAe ? hamaNAM AvyuM nathI ? jApAnamAMthI jApAnano eka lekha Avyo che. moTo itihAsika che koI, 67 varSanI uMmara che. moTo itihAsika ! lAkho pustaka teNe vAMcyA). eNe kahyuM ke, bhaI, jinadharma te kone kahevo ? anubhUti jinadharma che. AtmA AnaMdasvarUpa che eno anubhava karavo e jainadharma che. paNa pachI eNe jarI lakhyuM, paNa Avo jainadharma vANiyAne maLyo. vANiyA vepAramAM pApa ADe navarA thAtA nathI. ema bicArAe lakhyuM che. jApAnathI lekha Avyo che. Avo jenadharma vANiyAne maLyo ne vANiyA vepAra ADe Akho di hoLI saLage AkhI ! A lAvo ne A dIdhu ne A gharAka AvyA ne A ApyuM ne A mAla thaI rahyo che, "muMbaIthI navo lavo, jUno thaI rahyo che ne navo lAvo, A bhAve Avaze, A bhAve (jAze). are....! hoLI Akho di saLage. ara....! emAMthI eNe nIkaLavuM. ahIM kahe che ke, e badhuM ho paNa chatAM jene AtmajJAna thayuM... AhA..hA...!
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 263 bhagavAnaAtmA aMdara AnaMdano sAgara ane anaMta guNano bhaMDAra (birAje che), evuM svasanmukha thaIne AtmajJAna thayuM te jJAnIne bhAvAsava eTale mithyAtva sahita thatA rAga-dveSanA bhAva, ene che nahi. AhA..hA..! ema batAve che. che ne ? AvI gayuM ne I ? 'sudRSTine Asravanimitta na baMdha, Asavarodha che; nahi bAMdhato, jANe ja pUrvanibaddha je sattA viSe.' enI TIkA. TIkA che ne olI kora ? kharekhara jJAnIne...' jene AtmAnI kiMmata jAgI che... A..hA..hA...! mArI cIja aNamUla ane enI eNe kiMmata TAMkI. AhA..hA...! aNamUlo hIro prabhu caitanya ! enI jeNe aMdara jaIne kiMmata TAMkI. A..hA...! enuM jene jJAna thayuM, e kharekhara jJAnIne jJAnamaya bhAvo vaDe...' ene to AtmAnA jJAna, darzana, AnaMdanA bhAva vaDe. ajJAnamaya bhAvo avazyameva nirodhAya che...' eTalI ja ahIM to vAta che. ajJAnathI utpanna thatA je mithyAtva ne rAga-dveSanA bhAva, e jJAnIne thatA nathI. AhA..hA..! kharekhara zAnI...' eTale AtmajJAnIne. bhale e gRhasthAzramamAM paDyo hoya paNa jene AtmajJAna thayuM che evA jJAnIne jJAnamaya bhAvo vaDe..' potAnA jJAna, AnaMda ne zAMtinA bhAva vaDe 'ajJAnamaya bhAvo...' evA je rAga-dveSa ne mithyAtva e rokAya jAya che. ruMdhAya che, rokAya che - abhAvarUpa thAya che... AhA..hA...! caitanya bhagavAnaAtmA ! pUrNAnaMdano sAgara nAtha prabhu ! evA AtmAnuM jene aMtarmukha thaIne bahAranI kiMmata, badhI vibhUtinI kiMmata choDI daIne, aMtaranI vibhUtinI kiMmata jene aMdarathI jAgI gaI che.. AhA..hA...! evo je dharmI tene ajJAnamaya bhAva eTale ke mithyAtva bhAva. rAga ThIka che ne rAgamAM lAbha che, evo je ajJAnamaya bhAva jarU2 rokAya che, jarUra ajJAnano abhAva thAya che. A..hA...! jhINI vAtuM che, bApu ! AhA..hA...! vItarAgano mArga bahu jhINo. pelA to kahe, kAMI khabaruM na maLe, sAmAyika karo, poSA karo, paDikammaNA karo. kyAM hatA paNa have ? hajI AtmA zuM che enI khabaruM na maLe, A tArI sAmAyika AvI kayAMthI ? AhA..hA...! sAmAyikamAM to samatAno lAbha Ave. sAmAyikano artha zuM ? samatAno lAbha, vItarAgapaNAno lAbha. paNa vItarAgapaNAno lAbha kone hoya ? je AtmA vItarAga svarUpa jina svarUpa che, evI jene dRSTi ane anubhava thayo che, tene temAM TharavAnI sAmAyika Ave. A..hA...! hajI vastunI ja khabara na maLe (tyAM) tane sAmAyika AvI kayAMthI ? poSA AvyA ne paDikammaNA karyAM ne... dharmanA paDikambhaNA karyA. dharmathI pAcho vaLyo ! vikA2thI pAcho vaLavo joIe, mithyAtvanuM pratikramaNa joIe.. AhA..hA...! mithyAtvanuM pratikramaNa eTale ? ke, puNya ane pApa che emAM mane lAbha che evo je mithyAtva bhAva ane puNyanA phaLa tarIke A bahAramAM sAmagrI dhULa maLe, enAthI huM moTo chuM, evo je mithyAtva bhAva.. AhA..hA...! eno jene nAza thAya tene ahIMyAM jJAnI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 samayasAra siddhi-6 ane samakitI kahevAmAM Ave che. ene ahIMyAM ajJAna bhAvano nAza thAya che. AhA..hA...! AvI vAtuM ! kAraNa ke paraspara virodhI bhAvo sAthe rahI zake nahi." zuM kahe che I ? ke, jene A AtmA cidAnaMda bhagavAnanuM bhAna thayuM tene to te Atmamaya bhAva thAya. zAMti, vItarAgatA, svacchatA, AnaMda e bhAva thAya. ene puNya-pApanA bhAva e to enAthI viruddha bhAva che. mithyAtva sahitanA puNya bhAva to viruddha che. to eka sthAnamAM be bhAva rahI zake nahi. AhAhA.! ene AtmAno jJAnamaya bhAva paNa thAya ane ajJAnamaya rAga-dveSanA bhAva paNa thAya, ema hoI zake nahi. A...hA...! "kAraNa ke paraspara virodhI." paraspara virodhI samajANuM? ke, rAga-dveSanA pariNAma, e mArA che ane huM kartA chuM evo je mithyAtva bhAva, e ajJAnabhAva ane eka kora AtmA jJAnasvarUpa che ane huM zuddha caitanya chuM, huM rAgano kartAya nathI, rAga mArAmAM che ja nahi, rAgathI mane lAbha che nahi evuM je jJAna AtmAnuM thayuM evA AtmajJAna TANe ene enAthI viruddha mithyAtvanA rAga-dveSanA karavAnA bhAva, e mithyAtva bhAva hoto nathI. eka myAnamAM be taravAra rahetI nathI. AhAhA...! jene A bhagavAna caitanyaprabhu aMdara camatkArika cIja paDI che, mahAprabhu ! A.hA..hA...! jenA caitanyanA camatkAra AgaLa indronA indrAsana saDelA taraNA jevA lAge. indranA indrAsano saDelA kUtarA ane mIMdaDAM marI gayelA hoya evuM lAge. AhAhA..! enA bhoga ne enA sukha jJAnIne evA lAge. ajJAnIne to eka jarIka kAMIka anukULatA pAMca-pacIsa lAkha maLyA, bAyaDI ThIka (bhaLI) tyAM ema mAnI bese ke, ame sukhI chIe. dhULeya nathI. marI gayo, sAMbhaLane ! bhagavAna aMdara caitanyajyoti birAje che. eno teM anAdara karyo che. anAdara karyo eTale meM enI hiMsA karI che. ane je tAAramAM nathI, puNya ane pApanA bhAva, teno kartA thaIne ene - vikArane teM jIvato rAkhyo. cetana jIvato che tene teM mArI nAkhyo. AhAhA..! are.! AvuM sAMbhaLavuM kyAM maLe ? bApA ! zuM thAya ? AMkhyuM mIcAI jaze, bhAI ! corAzInA avatAramAM kyAMya rakhaDavA cAlyo jaIza. AtmA to nitya che. deha chUTatA kaMI AtmA nAza thAya evo nathI. ajJAnapaNe bhava kADhyA, jaIne rakhaDaze corAzImAM kyAMya ! kAgaDA, kUtarA, kaMthavA, siMha, vAghamAM janmaze. AhAhA...! ahIM kahe che, jJAnInA jJAnamaya bhAva sAthe ajJAnInA rAga-dveSanA kartAnA ajJAna bhAva, beya eka ThekANe rahI zake nahi. samajAya che kAMI ? AhA..hA..! paraspara virodhI bhAvo sAthe...." paraspara virodhI (eTale) AtmA caitanya AnaMdanuM jJAna ane bhAna thayuM tyAM jJAnamaya zuddhatAnA bhAva thayA ane ajJAnabhAve to rAga-dveSano kartA thAya ane e rAgadveSa bhAva thAya. e be eka sthAnamAM rahI na zake. jJAnamaya bhAvamAM ajJAnamaya bhAva nahi
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA166 265 ane ajJAnamaya bhAva TANe jJAnamaya bhAva nahi. AhA...hA....! Avo upadeza kaI jAtano ? peluM to bahArathI badhA rAjI thAya. Ama vrata pALo, bhakti karo, apavAsa karI loko rAjI thAya bicArA ! are.re...! e badhA ajJAna bhAvanA poSaka che. AhAhA...! paraspara virodhI..." ema kIdhuM ne ? ajJAna svarUpanA ajJAnapaNe ajJAnathI rAgadveSAno) kartA thato hato te AtmAnA jJAnabhAvamAM jJAnabhAvano kartA thaI ane rAgabhAvano kartA thato nathI. tethI eka sthAnamAM be bhAva hoI zake nahi. AhAhA...! 'tethI ajJAnamaya bhAvArUpa rAga-dveSa-moha." je ajJAnathI thayelA anaMtAnubaMdhIno rAgadveSa ane mithyAtva ke jeo AsavabhUta..." che. e pote bhAvAsrava ja che. svarUpanuM ajJAna ane mithyAtva bhAva rAga ane dveSano kartA thAya e mithyAtva bhAva pote ja Asrava che. navA karmanuM kAraNa e bhAva ja che. AhA..hA...! "jeo AsavabhUta (AsavasvarU5) che temano nirodha hovAthI..." jJAnIne te AsravabhUta ajJAnabhAvanA rAga-dveSa to rokAya gayA che. AhA..hA.! jANI lIdhuM ke, mAro prabhu to AnaMda che ane A rAga to vikAra che. AhAhA...! tyAM vAta aTakI gaI. ajJAnamaya bhAva hato te) tyAM rokAya gayo ane jJAnamaya caitanyano bhAva nirmaLAnaMda prabhu pragaTa thayo. AhA...hA....! jene aMtara caitanyanuM bhAna thayuM e bApu ! alaukika vAtuM, bhAI ! e koI bAhya kriyAkAMDathI maLe evI cIja nathI. AhAhA...! ke, khUba vrata karIe ne bahu apavAsa karIe (to) samakita thaI jAya. e to badho ajJAnabhAva, kartA (bhAva che), enAthI samakita na thAya. AhAhA..! prabhu ! mArga judo che. e AtmA aMdara paripUrNa paramAtma svarUpa birAjamAna (che). "appA so paramaappA AtmA te paramAtmasvarUpa ja che aMdara. eno svabhAva paramAtma svarUpa che, prabhu ! AhA...hA...! kema bese? be bIDI sarakhI pIve tyAre bhAIsAhebane pAyakhAne dizA utare, ene have ema kahevuM ke, tuM prabhu cho AvaDo !! ye gaje mApe ? AhA...hA...! ajJAnamaya bhAvorUpa rAga-dveSa-moha ke jeo AsavabhUta (AsavasvarUpa) che." joyuM? e AsavabhUta che kharuM to. svarUpanuM ajJAna ane mithyAtva bhAva ane je mithyAtva bhAva rAga-dveSano kartA thAya te rAga-dveSa ne te mithyAtva bhAva te ja Asrava che, te ja baMdhanA kAraNa che. AhA...hA...! temano nirodha hovAthI, jJAnIne Asavano nirodha hoya ja che." AhA...hA..! samyagdarzana thatA AtmA pUrNAnaMdano nAtha, tenI samRddhinuM bhAna thayuM. mArAmAM pUrNa AnaMda ane pUrNa guNo bharyA che. ema samyak - satya darzana, sAcI pUrNa vastu che teno anubhava darzana thatAM tene AtmAnI Rddhi je aMdara anaMtI che eno namUno ene paryAyamAM Avyo. AhAhA..! paryAya eTale avasthA. ethI ene 'Asavano nirodha hoya ja che." ajJAnathI utpanna thayelo evo je rAga-dveSa bhAva e ene hoto nathI. "..thI...!
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 samayasAra siddhi-6 "mATe jJAnI, Asavo jemanuM nimitta che evAM (jJAnAvaraNAdi) pudgalakarmane bAMdhato nathI," lyo ! Asavo jene nimitta che. navA karmane Asrava nimitta che, ahIM (e) levuM che. evA mithyAtva, rAga-dveSano kartA thAya. dayA, dAnanA pariNAmano kartA thAya e mithyASTi che. kemake e rAga che. AhAhA...! e mithyAdRSTine je rAgadveSa ne ajJAnabhAva hatA te jJAnIne nathI. tethI Asava jemanuM nimitta che evAM (jJAnAvaraNAdi pugalakarmane bAMdhato nathI," te ATha karmane bAMdhato nathI athavA e anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa ane mithyAtva ene hotuM nathI. AhA..! sadAya akartApaNuM hovAthI" dharmI to rAgano ne dayA, dAnano vikalpa Ave paNa teno kartA thato nathI teno jANanAra-dekhanAra rahe che. AhA..hA...! "sadAya akartApaNuM hovAthI navA karmo nahi bAMdhato thako sattAmAM rahelAM pUrvabaddha karmone, pote jJAnasvabhAvavALo hoIne,..." AhAhA! zuddha jJAna, AnaMda che te huM chuM, ema dharmIne pahele daraje bhAna thAya che. AhAhA...! tenA bhAnamAM ene "pUrvabaddha kamane, pote jJAnasvabhAvavALo hoIne, kevaLa jANe ja che." joyuM ? peluM pUrvakarma je hatuM teno saMsarga kare che, ajJAnI paricaya kare che, enA upara lakSa (kare che. ahIM lakSa choDI de che. A jJAnI) jUnA karmanI sAthe saMbaMdha karato nathI. potAnA svarUpanI sAthe saMbaMdha karyo che. tethI pUrvanuM karma je che tene kevaLa jANe ja che." '(jJAnIno jJAna ja svabhAva che, kartApaNuM svabhAva nathI" dharmI rAga ne dayA, dAnanA pariNAmano paNa karyA nathI. AhAhA...! AvuM gaLe utaravuM kaThaNa paDe). "(jJAnIno jJAna ja svabhAva che, kartApaNuM svabhAva nathI; katapaNuM hoya to karma bAMdha)' paranI, zarIranI, vANInI kriyA karI zakuM chuM ane puNya-pApanA pariNAma paNa mArA kartAthI thAya che ema jenI kartAbuddhi paDI che. A.hA..! e to navA karmane bAMdhe che. jJAnIno jJAnasvabhAva (che), kartAsvabhAva nathI. '(kartApaNuM hoya to karma bAMdhe, e puNya-pApa ne parano kartA thAya to navA karma bAMdhe. jJAtApaNuM hovAthI karma bAMdhato nathI).' AhA...hA..! bahu sarasa ! pahelA darajjAno cothe guNasthAne samakitI, dharmanI pahelI sIDhIvALo, evo samakitI ja pahelo. pAMcamu guNasthAna e to vaLI AgaLa (che). zrAvaka kone kahevA ? muni e to AgaLa bahu cIja AkarI che. A to hajI samyakradRSTi jIva. AhAhA..! rAga ne paranI kriyAno kartA thato nathI ane potAnA jJAnasvarUpamAM jJAtA-daSTA rahe che. tethI tene karma baMdhAtA nathI. (jJAtApaNuM hovAthI karma bAMdhato nathI." vizeSa kahevAze lyo... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 267 pravacana naM. 246 gAthA-166-167 budhavAra, jeTha suda 11, tA. 06-06-1979 A 'samayasAra cAle che. 166 gAthAno bhAvArtha, "Asava adhikAra'. kharekhara je mithyAtva che e ja Asava che, mithyAtva e ja saMsAra che. pachI pAchaLa thoDo doSa rahe che e alpa saMsAra che. mithyAtva kone kahe che ? ke, je AtmA zuddha caitanyamUrti che temAM to zubha-azubha bhAva thAya che e mArA che ane tenAthI mane lAbha thaze. dayA, dAna, vrata, bhaktino bhAva Ave che e badhA zubha bhAva che, puNya che. enAthI mane lAbha thaze e mithyAtva bhAva che. e mithyAtva bhAva saMsAra ane Asrava che. bhAvArtha :- "jJAnIne ajJAnamaya bhAvo hotA nathI....... AhAhA....! jene AtmajJAna thayuM, je anaMta kALamAM kyAreya karyuM nathI. Ama vrata ne tapa ne bhakti, pUjA to anaMta vAra karyuM. e koI navI cIja nathI. e to puNya Asava bhAva che. paNa enAthI rahita mArI cIja (che), zubha-azubha bhAvathI bhinna pUrNa zuddha caitanyaghana sarvajJa paramezvare je pUrNa AtmA joyo evo huM chuM, evI aMtara anubhavadRSTi thavI tenuM nAma samyagdarzana che. tenuM nAma jJAnI che. tene jJAnI kahevAmAM Ave che. AtmA zarIranI kriyAthI to bhinna che, A to jaDa che, e paranI kriyA AtmA karI zakato nathI. paranI kriyA karI zakuM chuM e to mithyASTi che, e to dharmI nahi. paNa aMdaramAM puNya ane pApa bhAva thAya che temAM paNa jene prema che, puNyabhAva pratye prema che ane puNyathI rahita mArI cIja aMdara bhinna che eno jene prema nathI e mithyAdRSTi jIva che, ajJAnI che. AhA..hA..! jene aMtaramAM puNya-pApanA bhAvano prema ane ruci chUTI gaI ane jJAnasvarUpI prabhu bhagavAna AtmA, eno anubhava thaIne dRSTi thaI tene ahIMyAM jJAnI kahe che. dharmI kaho ke jJAnI kaho. paNa dharmI A. bahAranI koI pravRtti - vrata ne niyama ne tapa ne kare mATe e dharmI che ema che nahi. e to badhI puNya-kriyA che. "jJAnIne ajJAnamaya bhAvo hotA nathI." e puNya pariNAma mArA, evo ajJAnabhAva dharmIne nathI hoto. AhAhA! jhINI vAta bahu. dharmIne "ajJAnamaya bhAvo hotA nathI, ajJAnamaya bhAvo nahi hovAthI.." rAga - dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga baMdhanuM kAraNa che, mArI cIja enAthI bhinna che, ema jene dharmanI pahelI sIDI, paheluM pagathiyuM, samyagdarzana ane jJAna thayA ene ajJAnabhAva hotA nathI. e zubha-azubha bhAva mArA che evo bhAva ene nathI hoto. samajANuM kAMI ?
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 samayasAra siddhi-6 ajJAnamaya) rAgadveSamoha arthAt Asavo hotA nathI." e kAraNe jJAnI - dharmIne mithyAtvano nAza thayo ane samyagdarzana - svarUpanI pratIti anubhava thayo to mithyAtva saMbaMdhI rAga-dveSa-moha ene thatA nathI. A..hA..! anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa ane mithyAtva bhAva dharmIne hotA nathI. AhA..hA...! pahelI vAta ja kaThaNa che. Asavo nahi hovAthI." dharmIne potAmAM zuddha zraddhA - samyagdarzana ane samyajJAna AtmAmAM anubhavathI thayA e kAraNe ene mithyAtva saMbaMdhI Asrava thato nathI. 'Asavo nahi hovAthI navo baMdha thato nathI." AhAhA..! "A prakAre jJAnI sadAya akartA hovAthI...." dharmI ene kahIe ke, parano kartA to che nahi paNa puNya pariNAmano e kartA nathI. AhA..hA..! pApano to kartA nathI paNa puNya pariNAmano kartA paNa dharmI (nathI). pahele darajaje dharmI akartA hovAthI (arthAta) parano kartA nahi ane rAgano paNa kartA nahi, dharmI to potAnA jJAna svarUpa AnaMdano kartA che. AhA...hA...! AvI vAta che. A prakAre jJAnI sadAya akartA hovAthI.." dharmI to parathI, parapadArthanI koIpaNa paryAya thAya che teno AtmA kartA nahi. A zarIra cAle che, vANI bolAya che e kriyAno AtmA kartA nathI. AhAhA..! ajJAnI paranuM karI to zakato nathI paNa mAne che ke huM paranuM karuM ane karI zake che e ke, puNya-pApanA bhAvano ajJAnI kartA thAya che. jJAnI e puNyapApano paNa kartA thato nathI. teno jANanAra rahe che. pUrve baMdhAyelAM je karmo." navA karma bAMdhato nathI kemake mithyAtva saMbaMdhI rAga-dveSa nathI to e saMbaMdhIno Asrava nathI to navA karma baMdhAtA nathI. ane jUnA karmo je baMdhAyelA paDyA hatA teno mAtra "jJAtA ja rahe che. pUrvakarma baMdhAyelA paDyA che teno to dharmI jANanAra che. e karma mArA che ane mArAmAM baMdha che, ema dharmI mAnato nathI. bahu cIja jhINI che, bhAI ! vItarAga sarvajJa paramezvara, enI dharmanI zarUAtavALI cIja kevI che e bahu kaThaNa che ane samyagdarzana vinA to jJAna ane cAritra to hotA ja nathI. A...hA...! ahIMyAM to kahyuM ke, samyakdRSTine mithyAtva ane rAga-dveSa anaMtAnubaMdhInA thatA nathI to eTalo baMdha paNa thato nathI. ane pUrva baMdha che ene jANanAra rahe che. pUrva baMdha jaDa che e mArI cIja nahi. AhA...! mArAmAM che nahi e to jaDamAM che. ema dharmI jUnA karma paDyA che teno jANanAra-dekhanAra rahe che. nIce. aviratasamyagdaSTine.." hajI gRhasthAzramamAM hoya, samakitI che. "zreNika rAjA Adi avirata samyakdaSTi (che). hajI aMtaramAM nivRtti nathI. puNya ane pApathI nivRtti nahi, vrata ne paccakhANa Adi cAritra paNa nathI paNa aviratasamyaphadRSTi, jene avrata che paNa che samyaphadRSTi. cothe guNasthAne. cothuM guNasthAna. (tene paNa) "ajJAnamaya rAgadveSamoha hotA nathI." cothe guNasthAne pAMcamA (guNasthAnano) zrAvaka thayA pahelAM. chaThTha (guNasthAna) munipaNuM
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 e to koI alaukika vAtuM che ! ahIMyAM to cothe guNasthAne pahelo dharma prApta karyo, potAnA zuddha svarUpano anubhava thayo to e avirata (samyagdaSTi che). bhale rAgano tyAga nathI, indriyanA viSayano paNa tyAga nathI, chatAM avirata samyakdaSTi(ne) dRSTi satya pragaTa thaI che. AtmA pUrNa AnaMda svarUpa che, e vikAra rahita che ane pUrNa AnaMda che ema anubhavamAM dharmI jIvane zarUAtamAM cothe guNasthAne avirata samyakdaSTa hoya che. AhA..hA...! ene paNa ajJAnamaya rAgadveSa hotA nathI. samyaSTi - dharmI thayo ene ajJAnamaya rAga-dveSa hotA nathI. mithyAtva sahita rAgAdika hoya..' AhA..hA...! jenI zraddhA mithyAtva che e pApa pariNAmamAM ThIka - sukha che ane puNya pariNAmamAM dharma che evI jenI dRSTi che e mithyAdRSTi che. e jaina nahi. AhA..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! 'mithyAtva sahita rAgAdika hoya te ja ajJAnanA pakSamAM gaNAya che,...' viparIta mAnyatA, rAga-dveSa mArA che evI je mAnyatA che, evA mithyAdRSTino rAgAdi bhAva ajJAnanA pakSamAM gaNAya che,...' e ajJAna che. potAnA svarUpanuM bhAna nahi ane rAga, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma mAro dharma che ane enAthI dharma thaze, evI mithyASTi che tenA ajJAnamaya bhAvamAM (rAga-dveSa gaNAya che). mithyAdRSTinA ajJAnamaya pakSamAM rAga-dveSa thAya che. mithyAtvano nAza thayo ane samyagdarzana thayuM to ajJAna pakSamAM je rAga-dveSa thAya che e thatA nathI. AvI vAta che. 'samyaktva sahita rAgAdika ajJAnanA pakSamAM nathI.' jene potAno svabhAva puNya ane pApanA bhAvathI, zubha-azubha bhAvathI bhinna che ema aMtara dRSTi thaI e samakita sahita rAgAdi ajJAnanA pakSamAM nathI. e samikatIne rAga thAya che paNa ajJAnanA pakSamAM nathI. jJAnI rAgano jANanA2 2he che. rAga mAruM kartavya che ema jJAnIne hotuM nathI. AhA..hA...! samyagdaSTine niraMtara jJAnamaya pariNamana ja hoya che.' AhA..hA...! dharmI pahelA darajjAno ene kahevAya ke, jene dayA, dAna, vrata pariNAma rAga, enAthI bhinna jJAnadhArA sadAya cAle che. huM to sadA jJAtA-dRSTA, AnaMda chuM evI dRSTimAM rAgathI bhinna bhedajJAnanI dhArA cAle che. AhA..hA...! AvI vAta che. lokone navarAza nahi (ane) bahArathI dharma mAnI le. AhA..hA...! A jAtrA karI AvyA (eTale) dharma thaI gayo. 'samedazIkhara'nI jAtrA, e to puNya che, dharma nahi. giranAra'nI jAtrA, zetruMjaya'nI jAtrA e to rAga che. rAgathI mane dharma thaze e to mithyAdRSTi che. e mithyASTinA pakSamAM je rAga-dveSa thatA hatA evA samyaSTine ajJAna pakSanA rAga-dveSa hotA nathI. AhA..hA...! rAga-dveSa thAya che paNa e mArA che ane mane lAbhadAyaka che evI samakitI jIvane dRSTi hotI nathI. AhA..hA...! niraMtara jJAnamaya pariNamana ja hoya che.' ja kahyuM che. huM to jANanAra-dekhanA2 ja 269
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 samayasAra siddhi-6 chuM. huM to jJAtA-daSTA chuM. e dayA, dAna, vratanA pariNAma paNa mAruM kartavya nathI. AhA..hA...! tene ahIMyAM prathama darajjAno samakitI kahevAmAM Ave che. AhAhA..! "samyagdaSTine niraMtara jJAnamaya pariNamana ja hoya che. tene cAritramohanA udayanI baLajorIthI..." cothA guNasthAnamAM samyakdaSTine ajJAnamaya rAga-dveSa hotA nathI. tyAre pUrvanA cAritranA baLanA doSe, cAritramohanA kAraNe "je rAgAdika thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI;." samakitI bhale gRhasthAzramamAM ho ane rAgAdi cAritramohano udaya ho paNa dharmI teno svAmI nathI. svAmI to zuddha caitanya svarUpa che eno huM svAmI chuM. AvI vAta che, bhAI ! cAritramohanA udayathI dharmIne paNa rAga-dveSa, viSayavAsanA Adi hoya che paNa emAM svAmItva nathI, emAM sukhabuddhi nathI, emAM hitabuddhi nathI. AhAhA! "rAgAdika thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI; te rAgAdikane roga samAna jANIne pravarte che." AhA..hA....! dharmI ene kahIe ke, jene rAga thAya che ane roga samAna jANe. e to roga che, mArI dazA nahi. AhAhA...! dharmanI pahelI sIDhIvALo, ene rAga Ave che paNa rAgane e roga samAna jANe che. AhA...hA...! cha khaMDanuM rAja hoya). 'bharata cakravartI samakitI hatA paNa enA) svAmI nahi. rAgano svAmI to nahi paNa parano svAmI to che ja nahi. rAgamAM dekhAvA chatAM paNa potAnuM zuddha svarUpa rAgathI bhinna che), enA svAmI thaIne rAga Ave che tenA svAmI thatA nathI. AhA...hA...! A to jyAM-tyAM dayA, dAna, vrata, jAtrA, bhaktinA pariNAma karyA e mArA che ane mane lAbha thaze ema mAnanAra) to mithyASTi ajJAnI che, ene dharma nathI. e to ajJAnI che. AhA..hA..! AkarI vAta che. 'rAgAdikane roga samAna jANIne..." jema roga Ave che to ene bhalo jANe che ? ema dharmIne rAga Ave che paNa roga samAna jANe che. eno svAmI huM nahi. mArI cIja to enAthI bhinna che. evo bodha ane samyagdarzana thayuM, (te) rAga(ne) roga samAna jANe che. ajJAnI rAgane potAno mAnI hitakara mAne che. AhA..hA..! A "Asrava adhikAra" potAnI zakti anusAra temane kApato jAya che." A.hA..! dharmI jIva, potAno zuddha cidAnaMda prabhu, jinasvarUpI bhagavAna AtmA, enuM bhAna, samyagdarzana thayuM, (emane) pUrvanA kAraNe rAga Ave che paNa e rAgane kApe che, rAgane rAkhatA nathI. AhAhA..! rAga Ave che enI rakSA karatA nathI. A..hA...! rAgane kApatA jAya che. huM to zuddha caitanya svarUpa chuM. dharmInI pahele daraje, cotheguNasthAne AvI mAnyatA hoya che. pAMcamuM guNasthAna zrAvaka e to bApu ! UMcI cIja che. samakita vinA zrAvaka hoya nahi. samakita vinA sAdhu paNa hoya nahi. paheluM samakita A cIja che ke, cAhe to zubha-azubha bhAva ho e mArA nathI,
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-166 271 huM eno nathI. huM eno svAmI nathI ane huM mArI zuddha cIjano svAmI chuM. Avo mArga che. potAnI zakti anusAra temane kApato jAya che.' potAno puruSArtha svabhAva sanmukha karIne rAgane kApatA jAya che. rAga potAno mAnI svAmI thAya che e jJAnI nahi. AhA..hA....! Avo vItarAgano mArga che. atyAre to duniyA(e) bahArathI vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA ne jAtrAmAM dharma mAnI lIdho, che rAga. ene dharma mAnI lIdho. (e) mithyAdRSTi che, e jaina nathI, ene jainanI khabara nathI. AhA..hA...! mATe jJAnIne...' A..hA...! je rAgAdika hoya che te...' rAgAdi, dveSAdi, rita, atinA pariNAma thAya che te vidyamAna hovA chatAM avidyamAna jevA che;...' che chatAM nathI, enA svAmI nathI ane potAmAM nathI (ema mAne che). vyavahAra ratnatrayano, deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga, e paNa potAno nahi. rAga 52 che. AhA..hA...! evo dharmI. jhINI vAta che, bApu ! anaMta kALamAM munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka upajAyo' anaMta vAra muni thayo, digaMbara saMta (thayo) paNa 'AtamajJAna bina leza sukha na pAyo' samakita pragaTa) na karyuM to badhuM nirarthaka che. vratanA pariNAma puNya thayA, svargAdi maLyA (paNa) janma-ma2Nano aMta na Avyo. munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka upajAyo' navamI traiveyake digaMbara sAdhu thaIne anaMta vAra gayo paNa AtamajJAna (vinA). puNya-pApanA vikalpathI mArI cIja bhinna che ane puNyapApa beya baMdhanA kAraNa che, mArI cIja nahi evuM AtmajJAna karyuM nahi. AtmajJAna vinA leza sukha na maLyuM. e mahAvratanA ne aThyAvIsa mULaguNanA pariNAma to duHkharUpa che, Asava che. AhA..hA...! A 'Asrava adhikA2' che ne ! dharmIne jarI cAritradoSanA rAgAdi thAya che e vidyamAna hovA chatAM 'avidyamAna jevA che;... mArI cIja nahi, mArAmAM nahi, emAM huM nahi. AhA..hA...! (evuM) bhedajJAna jene varte che. e rAgamAM huM nahi ane mArAmAM rAga nahi. che ? te vidyamAna chatAM avidyamAna jevA che; teo AgAmI sAmAnya saMsArano baMdha karatA nathI,..' sAmAnya saMsArano artha anaMta saMsAranuM baMdhana ho e sAmAnya saMsAra. samakitIne rAgAdi Ave che paNa sAmAnya saMsAra nahi, paNa alpa rAga che to sthiti ane rasa, anubhAga paNa thoDo paDe che, paNa anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. AhA...hA....! sAmAnya saMsArano baMdha karatA nathI...' anaMta saMsAranuM kAraNa mithyAtva che evo saMsAra ene nathI. mAtra alpa sthiti-anubhAgavALo...' thoDI sthiti, karmanI sthiti, rasa paDe che paNa enA paNa e to jJAtA-dRSTA che. AhA..hA...! AkarI vAta che, bhAI ! dharma - vItarAga mArga paramezvara jinezvare je dharma kahyo e koI alaukika vAta che ! atyAre to badhI gaDabaDa cAlI che. bahAranI pravRtti ane emAM dharma (mAnI beThA). A vrata karo ne
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 samayasAra siddhi-6 apavAsa karI ne pUjA karo ne bhakti karo ne jAtrA karo e dharma. e badho rAga che ane emAM dharma mAne che. mithyAdRSTi ajJAnI che. mithyAtvano saMsAra enI pAse che. mithyAtva e ja saMsAra che. che emAM ? che, AmAM che. juo ! 68 gAthAmAM che. 168 (gAthA) che ne ! saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che;" 16 8 gAthAthI pAchaLa chelle chelluM pada, 169 (gAthA) pahelAM. 16 8nI chelle. che ? "saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che;" alpa rAgAdi thAya che e saMsAranuM, mULa saMsAranuM kAraNa nathI. che emAM ? che ke nahi ? AhAhA.... paNa mithyAtva kone kahevuM e khabara nahi. e jANe ke jainadharmamAM AvI gayA ane A vrata karIe ne tapasyA karIe ne pUjA, bhakti karIe to dharma thaze ema mAne). dhULamAMya dharma nathI. evuM to teM anaMta vAra karyuM che. atyAra karatAM navamI raiveyaka gayo tyAre to anaMta vAra munipaNuM pALyuM. paNa e paMca mahAvrata ane aThyAvIsa mULaguNa to rAga ane Asrava che. enAthI bhinna mArI cIja AnaMda che tenuM samyajJAna vinA, e badho mithyAtvano Asava ene saMsAra che. AhA..hA...! alpa baMdhane ahIM gaNavAmAM Avyo nathI." 16 6 (gAthA) pUrI. "A rIte jJAnIne..." dharmIjIvane rAgathI bhinna potAnA svarUpanuM bhAna che. dharmI ene kahIe ke, potAnA svarUpamAM rAganI bhinnatA che. rAgamAM huM nahi ane mArAmAM rAga nahi. dayA, dAna, vratanA pariNAma paNa rAga che e mArAmAM nathI ane huM emAM nathI. evuM bhedajJAna samyakdaSTine thayuM che. A rIte jJAnIne Asava nahi hovAthI baMdha thato nathI." mithyAtva saMbaMdhI Asrava nathI to e saMbaMdhI anaMta saMsAranuM kAraNa evo baMdha nathI. AhAhA...! rAga rAgamAM rahyo che, mArA svarUpamAM praveza thayo ja nathI mArI caitanyasvarUpa cIja to anAdithI evI ne evI che. mArA dhAmamAM koIe praveza karyo ja nathI. rAga rAgamAM rahyo che, upara upara rahyo che. mArA svarUpamAM e koIno praveza thayo ja nathI. mAruM kAMI khovANuM nathI. mAruM kAMI ochuM thayuM nathI. Ama jANIne he bhAI ! tuM prasanna thA, prasanna thA. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma okTobara-2002
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-167 273 C gAthA-16 7 ) atha rAgadveSamohAnAmAsravatvaM niyamayati - bhAvo rAgAdijudo jIveNa kado du baMdhago bhnnido| rAgAdivippamukko abaMdhago jANago nnvri||167|| bhAvo rAgAdiyuto jIvena kRtastu bandhako bhaNitaH / rAgAdivipramukto'bandhako jJAyakaH kevalam / / 167 / / iha khalu rAgadveSamohasamparkajo'jJAnamaya eva bhAvaH, ayaskAntopalasamparkaja iva kAlAyasasUcI, karma kartumAtmAnaM codayatiH, tadvivekajastu jJAnamayaH, ayaskAntopalavivekaja iva kAlAyasasUcI, akarmakaraNotsukamAtmAnaM svabhAvenaiva sthApayati / tato rAgAdisaGkIrNo'jJAnamaya eva kartRtve codakatvAdvandhakaH / tadasaGkIrNastu svabhAvodbhAvasakatvAtkevalaM jJAyaka eva, na manAgapi bndhkH| have, rAgadveSamoha ja Asava che evo niyama kare che : rAgAdiyuta je bhAva jIvakRta tehane baMdhaka kahyo; rAgAdithI pravimukta te baMdhaka nahIM, jJAyaka naryo. 167. gAthArtha - (nIvena : jIve karelo (rAviyuta ] rAgAdiyukta [mAve: tu bhAva vizvava: maLata:] baMdhaka (arthAt navAM karmano baMdha karanAra) kahevAmAM Avyo che. [RIBIvivipramuvara:] rAgAdithI vimukta bhAva [kavava:] baMdhaka nathI, vinam jJAva: kevaLa jJAyaka ja che. TIkA :- kharekhara, jema lohacuMbaka-pASANa sAthe saMsargathI lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane gati karavAne) prere che tema rAgadveSamoha sAthe bheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo ajJAnamaya bhAva ja AtmAne karma karavAne prere che. ane jema lohacuMbaka-pASANa sAthe asaMsargathI lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane gati nahi karavArUpa) svabhAvamAM ja sthApe che tema rAgadveSamoha sAthe abheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo jJAnamaya bhAva, jene karma karavAnI utsukatA nathI (arthAt karma karavAno jeno svabhAva nathI) evA AtmAne svabhAvamAM ja sthApe che; mATe rAgAdi sAthe
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 samayasAra siddhi-6 mizrita (-maLelo) ajJAnamaya bhAva ja kartRtvamAM prerato hovAthI baMdhaka che ane rAgAdi sAthe amizrita bhAva svabhAvano prakAzaka -pragaTa karanAra) hovAthI kevaLa jJAyaka ja che, jarA paNa baMdhaka nathI. bhAvArtha :- rAgAdika sAthe maLelo ajJAnamaya bhAva ja baMdhano karanAra che, rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva baMdhano karanAra nathI-e niyama che. gAthA 167 upara pravacana 'have, rAgadveSamoha ja Asava che evo niyama kare che - bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva digaMbara saMta saMvata 49 mAM bharatakSetramAM be hajAra varSa pahelAM thayA. bhagavAna pAse gayA hatA. sImaMdhara bhagavAna atyAre mahAvidehamAM vicare che. pAMcaso dhanuSano deha che. tyAM gayA hatA, ATha divasa rahyA hatA. tyAMthI AvIne kuMdakuMdAcAryadeve A zAstra banAvyuM che. AhA..hA...! e kahe che, "have, rAgadveSamoha ja Asava che." e mithyAtva saMbaMdhI je rAga-dveSa-moha che e ja Asrava che. AhA...hA...! 167 (gAthA). bhAvo rAgAdijudo jIveNa kado du baMdhago bhnnido| rAgAdivippamukko abaMdhago jANago nnvri||167|| rAgAdiyuta je bhAva jIvakRta tehane baMdhaka kahyo; rAgAdithI pravimukta te baMdhaka nahIM, jJAyaka naryo. 167. AhA..hA...! jhINI vAta bahu, bApu ! ahIM to kahe che ke, vyavahAra karatA karatA nizcaya thaI jaze. e ajJAnInI mAnyatA che. rAga karatA karatA dharma thaI jaze. AhA...hA...! lasaNa khAtA khAtA kastUrIno oDakAra AvI jaze. ema kriyAkAMDa dayA, dAna, vrata, bhakti karatA karatA samakita thaze e badhA mithyAdRSTi che. AhAhA..! e mithyASTinA "rAgadveSamoha ja Asava che..." TIkA - "kharekhara, jema lohacuMbaka-pASANa..." che ne? lohacuMbaka paththara. saMta digaMbara muni 'amRtacaMdrAcAryadeva' dRSTAMta Ape che. lohacuMbaka paththara che tenI sAthe saMsargathI..." enA saMsargamAM. (lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva." enA saMsargathI, enAthI nahi. zuM kahyuM ? lohacuMbaka paththara che (ane) soya che). soye (lohacuMbakano) saMsarga karyo to
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-167 27pa kheMcAvAno bhAva utpanna thayo. e lohacuMbakathI nahi. soyae lohacuMbakano saMsarga karyo to potAnI paryAyamAM lohacuMbaka tarapha kheMcAya jAya evI paryAya utpanna thaI. A..hA...! che? (lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva...." saMsargathI utpanna thayelo bhAva. bhAva to potAmAM thayo che. e lohacuMbaka to nimitta che. lohacuMbaka to paravastu che, soya paravastu che. soyamAM e bAju kheMcAvAnI je paryAya thaI e lohacuMbakanA saMsargathI thaI, paNa potAthI thaI che. AhA..hA...! "lohacuMbaka-pASANa sAthe saMsargathI lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane gati karavAne) prere che." e soya lohacuMbaka tarapha jAya che. "tema rAgadveSamoha sAthe bheLaseLapaNAthI....... AhAhA...! zuM kahe che ? ajJAnI, jema lohacuMbakanA saMsargathI soyamAM gati karavAnI paryAya thaI, ema ajJAnI karmanA udayamAM rAgadveSa ane saMsarga kare che, eno paricaya kare che. AhAhA.! rAga mAro, dreSa mAro. AhAhA...! mumukSu :- parapadArthathI thayuM ema cokhkhuM kIdhuM. uttara :koI parapadArthe karyuM ema) kIdhuM nathI. potAthI thayuM ema kahyuM che. eno - pelA lohacuMbakano saMsarga karyo mATe utpanna thayuM. 'tema rAgadveSamoha sAthe bheLaseLapaNAthI....... dekho ! ajJAnI potAno svabhAva caitanya AnaMda saccidAnaMda prabhu, ene bhUlIne ajJAnI e puNya-pApano rAga ane dveSano saMsarga kare che, paricaya kare che.... AhA..hA..! enI sAthe joDANa kare che. bheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo ajJAnamaya bhAva." rAga-dveSanA pariNAmano paricaya karavAthI, e mArA che (evo) saMsarga (karavAthI) AtmAmAM ajJAnamaya bhAva thayo. jema soyamAM lohacuMbakanA paththarano saMsarga karavAthI emAM kheMcAvAnI paryAya potAthI potAmAM thaI. ema rAga-dveSa ane moha, cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma ho paNa che rAga, eno paricaya karyo - saMsarga karyo. AhA..hA...! che ? "rAgadveSamoha sAthe bheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo ajJAnamaya bhAva..." potAmAM rAganI ekatvabuddhithI, e puNya pariNAma mArA che ane mane lAbhadAyaka che... AhAhA...! evA ajJAnabhAvathI "ajJAnamaya bhAva ja AtmAne karma karavAne prere che....." AhA.hA. e ajJAnabhAva ja vikAra karavAne prere che. vikAra karma mAruM che, e ajJAnabhAva prere che. ajJAnabhAva rAgano kartA thAya che. dayA, dAna pariNAma mAruM karma che ane huM kartA chuM, e ajJAnamaya bhAva che. AhA...hA..! che ke nahi aMdara ? A...hA...! "AtmAne karma karavAne..." karma eTale vikAra pariNAma karavAmAM. vikAra pariNAmanA kartA thavAmAM, vikAranA pariNAmanI sAthe paricaya karyo to vikAra karma mAruM che, ema kartA thAya che. karma karavA mATe prerita thAya che. rAga mAro che ema prerita thAya che. AhA..hA...! jhINI vAta.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 samayasAra siddhi-6 lohacuMbakano saMsarga karavAthI soyamAM potAmAM gati karavAnI zakti utpanna thaI. ema bhagavAnaAtmA, potAnA zuddha svarUpane bhUlI, puNya ane pApano rAga che eno saMsarga karavAthI, enI kartA buddhi hovAthI rAga mAruM kArya che, evI prerita buddhi thAya che. AhAhA...! Avo mArga. vANiyAne vepAra-dhaMdhA ADe navarAza na maLe. Akho di dhaMdho ne pApa. emAM AvuM sAcu sAMbhaLavA maLe nahi. bahAranuM sAMbhaLavA maLe. karo jAtrA, karo bhakti, karo vrata ne karo apavAsa, kalyANa thaI jaze. ema ajJAnIne rAganI kriyAnA paricayathI ajJAnabhAva utpanna thayo e ajJAnabhAva rAgano kartA thAya che. AhAhA...! sUkSma che, bhAI ! anaMta kALa (gayo). jinezvaradevano mArga digaMbara saMta kahe che. nagna muni ! 'kuMdakuMdAcAryadeva', 'amRtacaMdrAcAryadeva" jagata pAse (jAhera kare) che. prabhu ! tArAmAM rAga ane puNyanuM kartApaNuM kema thayuM ? tuM to jJAtA cho ane rAga-dveSa pariNAmamAM kartAbuddhi kema thaI ? ke, rAga ne dveSano paricaya karavAthI, saMsarga karavAthI.. A..hA...! rAganI kartAbuddhi tArAmAM thaI. A..hA...! pahelI vAta samajavI kaThaNa. samyagdarzana zuM cIja che, bApu ! AtmAne karma karavAne prerita kare che, zuM kahyuM? lohacuMbakanA saMsargathI soyamAM gati karavAnI zakti thaI, ema bhagavAnaAtmA to jJAtA-dRSTA che paNa rAga ne dveSa, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmanA saMsargathI, e mArA che ema paricaya karavAthI ajJAnabhAvathI rAga mAro che ema prerita kare che. AhA...hA..! samajAya che ? AvI vAta che, bhAI ! zuM thAya ? "anaMta kALathI AthaDyo, vinA bhAna bhagavAna, sevyA nahi guru saMtane sAcI cIja zuM che ? maLI to Adara na karyo. (mAnya) nahi, e to ekAMta che, ekAMta che ema karIne TALI dIdhI. AhAhA..! paramAtmA jinezvaradeve je kahyuM e saMto, digaMbara saMta ADatiyA thaIne jagatane mAla batAve che. ADatiyA... ADatiyA ! digaMbara saMta ADatiyA che. sarvajJa trilokanAtha paramAtmAnA bhAvane batAvavAmAM ane kahevAmAM ADatiyA che. ADatiyAne hindImAM zuM kahe che ? AhA..hA..! (dalAla kahe che). dAkhalo to kevo Apyo che, juone ! A..hA...hA...! lohacuMbakanA saMsargathI soyamAM potAnI paryAyamAM lohacuMbaka tarapha gati thavAnI zakti utpanna thaI. AhA..hA...! ema bhagavAna AtmA AnaMdakaMda prabhu ! jJAtA-daSTA sahajAnaMda mUrti prabhu ! emAM je puNya-pApanA vikAra utpanna thAya che eno paricaya kare che ke, A mArA che. A mArA che. A mArA che. AhAhA..! tenA paricayamAM Ave che, enA saMsargamAM Ave che), enI sobata kare che. AhA..hA...! rAga ne puNya pariNAmanI sobata kare che, puNya pariNAmanA kartA thavAnI zakti ajJAnamAM utpanna thaI. AhA...hA...! jhINuM ghaNuM, bhAI ! e ajJAnInI vAta karI.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-167 277 ane jema lohacubeMka-pASANa sAthe asaMsargathI...' soye lohacuMbakano saMsarga ja karyo nahi, najIka ja gaI nahi. AhA...hA...! soya lohacuMbakanA paththara pAse gaI ja nahi, saMsarga karyo nahi. A..hA...! che ? asaMsargathI (lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane (gati nahi karavArUpa) svabhAvamAM ja sthApe che...' soya potAnA svabhAvamAM 2he che. soye lohacuMbakano saMsarga na karyo to gati karIne lohacuMbaka pAse jAtI nathI, potAnA svabhAvamAM rahe che. AhA..hA...! e dRSTAMta (Apyo). 'tema rAgadveSamoha...' bhagavAnaAtmA to jJAtA-dRSTA che. emAM to anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda, anaMta prabhutA, anaMta svacchatA, aMdara IzvaratA (bharI che) evI anaMta zaktiono sAgara prabhu to che. AtmA ! ahIM to AtmAne prabhu kahe che. A..hA...! e AtmA potA taraphano saMsarga choDIne rAgano saMsarga kare che to ene rAgano kartA bhAva thAya che. paNa potAnA svabhAvanA paricayavALo dharmI... A..hA...! rAgadveSamoha sAthe asaMsargapaNAthI...' rAga mAro che ane mane lAbhadAyaka che, evI dRSTi dharmIne nathI. AhA..hA...! rAgadveSamoha sAthe abheLaseLapaNAthI...' joyuM ? huM rAga chuM ne huM dveSa chuM, ema mizrita nahi thavAthI jJAnIne (AtmAmAM) utpanna thayelo jJAnamaya bhAva,...' AhA..hA...! dharmI jIva to ema jANe che ke, huM to jJAna ane AnaMda chuM. huM rAganA paricayamAM Avyo ja nathI. huM rAga paracIja che, eno paricaya zuM ? AhA..hA...! mArI cIjanA paricayamAM AvanA2 rAgano piracaya jJAnI karatA nathI. AhA..hA...! che ? tema rAgadveSamoha sAthe abheLaseLapaNAthI AtmAmAM) utpanna thayelo jJAnamaya bhAva,...' e rAgAdi thAya che paNa tenA taraphanuM lakSa nathI, eno piracaya nathI, tene potAno mAnavo evo saMsarga nathI. AhA..hA...! ema jJAnI nAma dharmI cothe guNasthAne samakitI pravarte che). zrAvaka to paMcama guNasthAna. e to vaLI AgaLa dazA che. e to alaukika vAtuM che ! atyAre badhA mAnI beThA che ke, ame zrAvaka chIe. mAnIne beThA, vastu nathI, bApu ! vastu judI che. AhA..hA...! rAga-dveSa ane mithyAtvanI sAthe mizrita nahi thavAthI, potApaNuM nahi mAnatA hovAthI... AhA..hA...! rAga ne lobhanI icchA Adi thaI emAM potApaNuM nahi mAnavAthI utpanna thayelo jJAnamaya bhAva,...' e to jJAnamaya (bhAva). huM to jJAtA-dRSTA chuM. samikatI ema jANe che ke, huM to jJAnamaya bhAva chuM. e rAgamaya bhAva huM nahi. AhA....hA...! bhAre (kAma) ! kamajorIthI, cAritramohanA udayathI rAga Ave che, paNa eno saMsarga nahi, svAmIpaNuM nahi, enI u52 dRSTi nathI. enI u52 dRSTi nahi hovAthI AtmAmAM rAganuM kartApaNuM utpanna thatuM nathI. AhA..hA....! samajAya che kAMI ? bahu sarasa vAta kIdhI !
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 samayasAra siddhi-6. soya lohacuMbakanA saMsarga kare to soyamAM gati karavAnI paryAya utpanna thAya che. ema ajJAnI rAga ane puNya pariNAmano saMsarga kare to puNya pariNAmano kartA ajJAnabhAvathI utpanna thAya che. AhA..hA..! ane soya lohacuMbakanA saMsargamAM AvatI nathI ane potAnA bhinna svabhAvamAM rahe che. ema dharmI jIva ene kahIe, jJAnI - dharmI cothe guNasthAne (ene kahIe) ke, rAga ne dveSanA pariNAma thAya che, enI upara dRSTi nathI, eno saMsarga nathI, eno paricaya nathI, bhagavAnano saMsarga che, potAnA svabhAvano paricaya che to potAnA svabhAvamAM jJAnamaya rahe che. AhAhA..! AvI vAta che. digaMbara saMtonI vAtuM bahu jhINI. evI vAta kyAMya bIje che nahi). zvetAMbara ane sthAnakavAsImAM AvI vAta kyAMya nathI. mumukSu :- A dukAna ja bIjI jAtanI che. A mAla kayAMya maLe nahi. uttara :- AhA! digaMbara saMto to kevaLajJAnInA keDAyata che. kevaLajJAnInA peTa kholIne mUkyA che. peTa kholIne (kahe che ke, A mArga che, bhAI ! duniyA mAne, na mAne (I jANe). samAjanI tulanA rahe ke na rahe, enI saMtone darakAra nathI. nAgA bAdazAhathI AghA ! nagsa muni aMtaramAM AnaMdakaMdamAM jhulavAvALA, rAga Ave che tenA paNa jANanAra (che), enA kartA nathI. mahAvratanA pariNAma paNa munine Ave che paNa muni ene kahIe ke, enA kartA nathI ane potAnA jJAtA-dRSTA AnaMdamAM rahe che. AhAhA..! emane rAgano saMsarga nathI e kAraNe rAganA kartA thatA nathI. AhA...hA...! lohacuMbakano dAkhalo "amRtacaMdrAcAryadeve' Apyo che. dharmIne to jJAnamaya bhAva (che). AhAhA...! huM to AnaMda ane jJAnasvarUpa chuM. rAgano bhAva thayo enI upara dRSTi nathI to eno paricaya nathI to eno saMsarga nathI to enuM kArya karavAno - e kArya mAruM, e karavAno bhAva na thayo. AhA..hA...! rAgano saMsarga nathI to potAnA jJAtA svabhAvamAM jJAnamaya hovAthI, rAganuM kArya mAruM nahi, paNa rAgano huM jANanAra chuM, evo svabhAva bhAva utpanna thAya che. AhAhA! che ? thoDI jhINI vAta che, bhAI ! bhAva to je hoya I Ave. hindImAM paNa bhAva to hoya I Ave ne ! AhA...hA...! bhagavAna AtmA ! atIndriya anaMta guNano piMDa prabhu che. e indriyanA saMsarganA kAraNe je rAgAdi utpanna thAya che te rAgano kartA ajJAnI thAya che. AhAhA..! e aNindriyano paricaya nahi ane indriyano paricaya ne indriyanA viSayano paricaya ne indriyanA viSayamAM prema - rAga (karIne) rAgano paricaya (kare che). AhAhA.! e dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma rAga (che). rAgano paricaya jJAnIne nathI. thAya che to eno paricaya nathI ke, e mAro che ane e mAruM kartavya che e paNa nathI. e kAraNe rAganuM akartApaNuM jJAnIne hoya che ane jJAnamaya, jJAnamaya jJAnanA kartA thAya che. bhAre AvyuM ! A.hA...! AvI vAta kyAM che ? vItarAganA peTa che ! traNalokanA nAtha sarvajJadeva birAje che
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-167 279 tyAMthI to A vAta AvI che. prabhu birAje che. prabhuno pAMcase dhanuSano deha che. prabhunuM karoDa pUrvanuM AyuSya che. 'sImaMdhara' bhagavAna mahAvideha kSetra upara birAje che, hoM ! A..hA..hA...! tyAM AgaLa saMvata 49mAM 'kuMdakuMdAcAryadeva' gayA hatA, tyAMthI AvIne A banAvyuM. ane TIkAkAra paNa evA nIkaLyA... A..hA...hA...! ke, kuMdakuMdAcAryadeva'ne je bhAva kahevA che e ja bhAva 'amRtacaMdrAcAryadeva" kahe che. prabhu ! tuM rAgano kartA kevI rIte thayo ? tuM to jJAnasvarUpa cho ne prabhu ! e dayA, dAna, rAgano kartA kema thayo ? ke, tArA jJAnano saMsarga nAma paricaya, anubhava choDIne e rAgano paricaya ane rAganA kartApaNAnI buddhi tane thaI ane tArI dRSTi rAga upara rahI, e kAraNe rAganuM kartApaNuM tArAmAM utna thayuM. AhA..hA...! je zubha-azubha rAga thayA enI upara tArI dRSTi rahI. saMsargano artha e che. e kAraNe tArAmAM e puNyapApanA bhAvanA kartAno ajJAnamaya bhAva utpanna thayo. AhA..hA...! kaho, cetanajI' ! A kyAM tamAre zvetAMbaramAM kyAMya hatuM ? A dAkhalo to juo ! AhA....hA...! bhagavAna caitanyamUrti prabhu ! jJAna ne zraddhA ne AnaMdanA svabhAvathI bharelo prabhu ! eno jeNe paricaya na karyo. zruta, paricita tyAMthI AvyuM, lyo ! e.....! bhAI ! zruta paricita AvyuM ne ? AhA..hA...! e rAgano jeNe paricaya karyo, cAhe to zubhAga ho, to enA piracayathI tArAmAM e rAga mAruM kartavya chuM, evI karbuddhi ane karmabuddhi tArAmAM utpanna thaI. AhA..hA...! paNa e rAga, puNya-pApa e mArI cIja ja nathI. huM to jJAnasvarUpa zuddha caitanya chuM. jenI dRSTimAM jJAtApaNAnA svabhAva upara dRSTi che eno rAga sAthe paricaya nathI. piracaya nathI to kartApaNuM nathI ane kartApaNuM nathI to e enuM kArya che, ema che nahi. AhA..hA...! AvI vAta che. duniyAthI bIjI jAta lAge. vyavahA2 lopa kare che ne ekAMta che ema kahe. kaho, prabhu kaho ! A to prabhunA gharanI vAta che. AhA..hA....! ahIM paramAtmA kahe che e vAta AcArya dRSTAMta daIne siddha kare che. A..hA..hA...! lokone khyAla Ave ke, ekalI soya lohacuMbaka pAse na jAya to saMsarga vinA kheMcAvAnI tAkAta utpanna thatI nathI. AhA..hA....! ema bhagavAnaAtmA puNya-pApanA pariNAmanA paricayamAM na jAya... AhA..hA...! ane potAnA jJAtA-dRSTAnA paricayamAM Ave to rAganA kartApaNAnI buddhi, ajJAnapaNuM jJAnIne thatI nathI. AhA..hA...! AvuM che. thoDI vAte paNa vAta moTI bahu, bhAI ! 'kuMdakuMdAcAryadeva' pelAmAM AvyuM che ne ! maMgalaM bhagavAna vIro, maMgalaM gautamo gaNI, maMgala kuMdakuMdAryo, jaina dharmostu maMgalaM' trIje naMbare 'kuMdakuMdAcAryadeva' AvyA ! Ave che ne ? maMgalaM bhagavAna vIro, maMgala gautamo gaNI, maMgalaM kuMdakuMdAryo' 'gautama' pachI 'kuMdakuMdAcAryadeva' AvyA. alaukika 'kuMdakuMdAcAryadeva' hatA ! bhagavAna pAse gayA hatA. A..hA..hA...! tyAM
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 samayasAra siddhi-6 A dharma varte che. e dharma kuMdakuMdAcAryadeve ahIMyAM kahyo. AhA..hA...! (utpanna thayelo) "jJAnamaya bhAva, jene karma karavAnI utsukatA nathI. zuM kahyuM? puNya ane pApanA bhAva thavA chatAM enI upara dRSTi nahi hovAthI, eno paricaya eTale mArA che, ema nahi karavAthI potAnA jJAnamaya bhAvamAM rahevAthI tenI kartA buddhino bhAva thato nathI. jJAtApaNAnA bhAvamAM rahe che. dharmAjIva to jJAtA-daSTApaNuM, jANavA-dekhavAmAM rahe che. AhA...hA...! AvI vAta ! ajJAnamaya bhAva ja kartRtvamAM prerato hovAthI..." AhA..hA..! "mATe rAgAdi sAthe mizrita maLelo) ajJAnamaya bhAva..." mizritano artha e. rAga mAro che, rAgathI lAbha thaze. evo ajJAnamaya bhAva ja kartRtvamAM prerita kare che. rAga mAruM kArya che, e ajJAnamaya bhAvathI prerita thaIne thAya che. AhAhA..! ane jenI dRSTimAM, puNya pariNAma upara dRSTi paDI che to ene ajJAnabhAvathI A karma mAruM che, evI preraNA thAya che. jJAnIne paNa puNyapApa pariNAma thAya che paNa e pratye dRSTi nathI, e pratye paricaya nathI, eno saMsarga nathI. jema bhinna cIja che ema potAmAM jJAnamAM rahIne, e puNya-pApanuM kArya mAruM che evI buddhi thatI nathI. AhA...hA... tyAre thAya che zuM ? ane rAgAdi sAthe amizrita bhAva svabhAvano prakAzaka -pragaTa karanAra) hovAthI..." dekho ! rAganI sAthe amizrita (eTale) rAga mAro che evuM mizritapaNuM chUTI gayuM. huM to jJAnAnaMda sahajAnaMda prabhu (chuM). ema rAgathI amizrita - rAgathI mizrita nahi, bheLaseLa nahi. AhA...hA...! bhAre gAthA ! rAga puNya, dayA, dAna, vrata, kAma, krodhAdi bhAva sAthe jJAnIne amizrita bhAva (che). huM bhinna chuM. e sahita huM chuM ema nahi. AhA...! "svabhAvano prakAzaka -pragaTa karanAra) hovAthI.... (e) to svabhAvano prakAzaka che. dharmIne jANavuM-dekhavuM bhAva pragaTa thayo to e rAgano kartA thatA nathI. rAga mAruM kArya ema thatuM nathI. "prakAzaka (-pragaTa karanAra) hovAthI kevaLa jJAyaka ja che..... AhAhA...! e samakitI dharmI pahelA darajjAvALo mAtra jJAyaka ja che. potAne ane parane jANavAvALo ja rahe che. parano paricaya karIne paranuM kArya mAruM e jJAnI mAnatA nathI. jarA paNa baMdhaka nathI." mithyAtva saMbaMdhI. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI samakitIne jarIye baMdhana nathI. abaMdha che. asthiratA je cAritradoSanI che enI ahIM gaNatarI nathI. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI je baMdha hato e baMdha ene thato nathI. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-168 gAthA-168 atha rAgAdyasaGkIrNabhAvasambhavaM darzayati pakke phalamhi paDie jaha Na phalaM bajjhae puNo viMTe / - 281 jIvassa kammabhAve paDie Na puNodayamuvedi / / 168 / / pakke phale patite yathA na phalaM badhyate punarvRntaiH / jIvasya karmabhAve patite na punarudayamupaiti / / 168 / / yathA khalu pakkaM phalaM vRntAtsakRddhizliSTaM sat na punarvRntasambandhamupaiti tathA karmodayajo bhAvo jIvabhAvAtsakRddhizliSTaH san na punarjIvabhAvamupaiti / evaM jJAnamayo rAgadyasaGkIrNo bhAvaH smbhvti| have rAgAdi sAthe nahi maLelA bhAvanI utpatti batAve che : phaLa pakva kharatAM, vRMta saha saMbaMdha pharI pAme nahIM, tyama karmabhAva kharce, pharI jIvamAM udaya pAme nahIM. 168. gAthArtha :- [yathA] jema pava ] pAkuM phaLa pati] kharI paDatAM [punaH] pharIne [i] phaLa [vRntaH] DIMTA sAthe [ na vadhyataeNtu joDAtuM nathI, tema [nIvavA jIvane [rmamA] karmabhAva pati] kharI jatAM (arthAt chUTo thatAM) [punaH] pharIne [prayat na utpatti] utpanna thato nathI (arthAt jIva sAthe joDAto nathI). TIkA :- jema pAkuM phaLa DIMTAthI ekavAra chUTuM paDyuM thakuM pharIne DIMTA sAthe saMbaMdha pAmatuM nathI, tema karmanA udayathI utpanna thato bhAva jIvabhAvathI ekavAra chUTo paDyo thako pharIne jIvabhAvane pAmato nathI. A rIte jJAnamaya evo, rAgAdika sAthe nahi maLelo bhAva utpanna thAya che. bhAvArtha :- jo jJAna ekavAra (apratipAtI bhAve) rAgAdikathI juduM pariName to pharIne te kadI rAgAdika sAthe bheLaseLa thaI jatuM nathI. A rIte utpanna thayelo, rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva sadAkALa rahe che. pachI jIva asthiratArUpe rAgAdikamAM joDAya te nizcayadRSTimAM joDANa che ja nahi ane tene je alpa baMdha thAya te paNa nizcayadRSTimAM
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 samayasAra siddhi-6 baMdha che ja nahi, kAraNa ke abaddhaspaSTarUpe pariNamana niraMtara varyA ja kare che. vaLI tene mithyAtvanI sAthe rahenArI prakRtiono baMdha thato nathI ane anya prakRtio sAmAnya saMsAranuM kAraNa nathI; mULathI kapAyelA vRkSanAM lIlAM pAMdaDAM jevI te prakRtio zIdhra sukAvAyogya che. pravacana naM. 247 gAthA-168, zloka-114 guruvAra, jeTha suda 12, tA. 006-1979 samayasAra gAthA-16 8. 'Asrava adhikAra'. 'have rAgAdi sAthe nahi maLelA bhAvanI utpatti batAve che :-' eTale ke rAganI sAthe jJAnanuM je etva hatuM e anAdi saMsAra hato. e rAgathI bhinna paDIne jJAnasvabhAva, bhale rAga rahyo, paNa rAgathI bhinna paDIne jJAna svabhAva pragaTa thayo enuM svarUpa batAve che. pakke phalamhi paDie jaha Na phalaM bajjhae puNo viNtte| jIvassa kammabhAve paDie Na puNodayamuvedi / / 168 / / phaLa paddha kharatAM, tRta saha saMbaMdha pharI pAme nahIM, tyama karmabhAva kharce, pharI jIvamAM udaya pAme nahIM. 168. TIkA :- jema pAkuM phaLa kerI Adi je pAkuM phaLa hoya ne ! DIMTAthI ekavAra chUTuM paDyuM." enA DIMTAthI ekavAra chUTuM paDI gayuM pharIne DIMTA sAthe saMbaMdha pAmatuM nathI..." kerI, jamarUkha (tuTatAM) pharIne enA DIMTaDA sAthe joDAtuM nathI. tema karmanA udayathI utpanna thato bhAva... jIvamAM puNya ne pApanA bhAva mArA che, evo utpanna thayelo bhAva. ekalA rAga-dveSa nahi. rAga-dveSa che I mArA che, evo je mithyAtva bhAva utpanna thato bhAva jIvabhAvathI ekavAra chUTo paDyo." aMtaramAM svabhAvanI dRSTi karI caitanya bhagavAna paripUrNa paramAtmA, eno Azraya karI ane ekavAra I samyagdarzana pAmyo to mithyAtvano bhAva je hato te nAza thaI gayo. rAganI ekatAbuddhino je mithyAtva bhAva hato e svabhAvanI ekatAbuddhinA bhAva dvArA nAza thayo. jIvabhAvathI. ema che, hoM ! dravya nahi, jIvabhAva. karmanA udayathI thato jIvabhAva. e puNya ane pApa mArA che, evo je mithyAtva bhAva. AhA..hA...! "ekavAra chUTo paDyo.." samyagdarzanathI AtmAne jANyo, mAnyo, anubhavyo ethI tenuM mithyAtva to ekavAra chUTuM paDyuM. A..hA...! "pharIne jIvabhAvane pAmato nathI." pharIne te mithyAtva bhAva jIvabhAvane pAmato nathI. AhA...hA...! mumukSu :- mithyAtvabhAva jIvabhAva nathI ?
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-168 283 uttara :- mithyAtva bhAva jIvabhAva che. jaDanA bhAvanuM ahIM kAma nathI. jaDakarmanA nimittanA saMbaMdhe potAnA svabhAvane bhUlI je rAga ane dveSa mArA, evo je mithyAtva bhAva e jIvano bhAva ahIMyAM kahevAmAM Ave che. evI vAta che. mumukSu :- ekavA2 ema kahe ke e jIvano bhAva nathI. uttara HI kaI apekSAe ? e jIvanuM svarUpa nathI te apekSAe (kahyuM che). ahIM to enI paryAyamAM svabhAvanA bhAna vinA paryAyamAM je puNya ane pApa, zubha-azubha bhAva e mArA che (evo je mithyAtva bhAva). I zubha-azubha bhAva bhale ho, pachI zubha-azubha bhAva to raheze. paNa e zubha-azubha bhAva mArA che, evo je jIvano mithyAtva bhAva. AhA..hA...! 'ekavAra chUTo paDyo thako...' AhA..hA..! ahIM to apratihatanI ja vAta che. jene ekavAra caitanya bhagavAna anaMta guNagaMbhIra tattva dRSTimAM lIdhuM ane svabhAvanI sAthe ekatA karI ene jIvabhAva je mithyAtva bhAva hato te chUTI gayo e pharIne utpanna nahi thAya. AhA..hA...! Ama che. AcAryonI vAta ja apratihatanI vAta che. bhagavAna pUrNAnaMda svarUpa pUrNa cina evI dravya vastu che, vastu che enuM jyAM bhAna thaIne pratIta thaIne anubhava thayo tyAre te jIvamAM mithyAtva bhAva hato te nAza thaI gayo. pharIne have e mithyAtva bhAva thaze nahi. ahIM to I kahe che. I have paDavAnuM nathI ema kahe che. AhA..hA...! mULa pahelI vAta mithyAtva ane samakita, I benI vAta ja pahelI samajavI kaThaNa (che). pachI to rAga-dveSa hoya ne TaLe ne asthiratA thAya e badhI sAdhAraNa vAta che. e koI cIja (nathI). AhA...! bhagavAna pUrNAnaMda ane pUrNa atIndriya guNano gaMbhI2 bhagavAna, enI sAthe puNya ane pApa e mArA che, evo je mithyAtva bhAva, e jIvano bhAva (che) ema kIdhuM ne ? jaDakarma che e to jaDa ajIvamAM gayuM. paNa A bhAva je kharco che ke, puNya-pApa mArA, e bhAva jIvano bhAva che. mithyAtva (bhAva che). AhA..hA...! samajAya che kAMI ? ? e mithyAtva bhAva ekavAra chUTo paDayo thako pharIne jIvabhAvane pAmato nathI.' AhA..hA...! e mithyAtva bhAva je zarI2, vANI, mana to eka ko2 bhinna rahyA paNa puNya ne pApano vikalpa je vikRta bhAva che, enI upara jyAM sudhI dRSTi che tyAM sudhI tene jIvano mithyAtva bhAva kahevAmAM Ave che. AkaruM kAma che. cAhe to paMca mahAvratadhArI tyAgI thayo hoya, hajAro rANIne choDIne muni thayo hoya paNa aMtaranA e zubha pariNAma je che e mArA che evo je mithyAtva bhAva... AhA..hA...! e jIvano bhAva che, e jIvamAM thayelo bhAva che. eka bAju ema kahevuM ke, mithyAtva ne avrata ne pramAda, kaSAya badhA pudgalanA pariNAma
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 samayasAra siddhi-6 che. I pahelA AvI gayuM che ne ? 50-55 (gAthA). mithyAtva ne badhA pudgalanA piraNAma kIdhAM. kaI apekSAe ? jIvano svabhAva nathI e apekSAe e vAta karI che. paNa thAya che tyAre jIvamAM thAya che. AhA..hA...! e karmane laIne nahi tema dravya svabhAvane laIne nahi. paryAyamAM rAga che e mAro (che), evI buddhi. AhA..hA..! paryAyabuddhi kahevA mAge che. trikALI caitanya bhagavAna pUrNAnaMdanuM paramAtma svarUpa birAje che teno tene Adara nathI, teno tene svIkAra nathI ane kRtrima je kSaNika vikRta dazA dayA, dAna, kAma, krodha bhAva (thAya) e mArA, e jIvano mithyAtva bhAva che. e mithyAtva bhAva ekavAra jIva svabhAvanI ekatvabuddhithI, rAganI ekatvabuddhi evo je mithyAtva bhAva, e svabhAvanI ekatvabuddhithI nAza thayo e pharIne utpanna thavAno nathI. AhA..hA...! AvuM svarUpa ! A rIte jJAnamaya evo,...' AtmAmaya evo. pachI je asthiratAnA rAga-dveSa che enI ahIM gaNatarI gaNI nathI. ahIMyAM to samyagdarzana thatAM AtmAnA paripUrNa svabhAvano anubhava thaIne pratIta thatAM... AhA..hA...! te jJAnamaya evo... bhAva. tyAre jJAnamaya bhAva thayo. olo mithyAtva bhAva hato. paryAyabuddhimAM rAgane potAno mAnavo e mithyAtva bhAva hato. e mithyAtva bhAva svabhAva bhAvanA bhAna dvArA choDyo to e jJAnabhAva rahyo. Atma svabhAva bhAva thayo. AhA..hA...! ene A jJAnamaya evo, rAgAdika sAthe nahi maLelo...' che ? AhA..hA...! jJAnamaya eTale caitanya svarUpa che, bhagavAna, enA jJAnamaya eTale svabhAvamaya AtmAmaya bhAva. e rAga sAthe nahi maLelo bhAva che. samajAya che kAMI ? - mumukSu :- rAga sAthe nahi maLelo evo bhAva eTale zuM ? uttara H- rAga kIdhuM ne, rAganI ekatAbuddhithI je mithyAtva bhAva hato te svabhAvanI ekatAbuddhithI TaLyo, e jJAna bhAva have rAganI ekatAbuddhimAM nahi Ave. samajANuM kAMI ? gAthAo to eka eka gAthA 'samayasAra'nI, pravacanasAra'nI alaukika vAtuM che ! A..hA...! are..! A bhagavAna aMdara bhagavAna svarUpa AtmA birAje che. traNe kALe nirAvaraNa akhaMDa AnaMdakaMda prabhu che. ene nAnAmAM nAno rAgano vikalpa bhagavAnanI bhakti Adino ho ke koIpaNa zubha vikalpa ho), e rAgane AtmAnA svabhAva sAthe ekatvabuddhi karI, te mithyAtva bhAva jIvano bhAva kahyo, e jIvano bhAva ekavAra jJAnasvabhAvanA bhAvanI ekAgratAthI nAza thayo e pharIne mithyAtva utpanna nahi thAya. AhA..hA...! A rIte jJAnamaya evo,...' AtmA jJAnasvarUpa, AnaMdasvarUpa, zAMtasvarUpa, vItarAga svarUpa evA anaMta guNanI piraNitarUpa bhAva. A...hA...! anaMta guNanI pariNitarUpa jJAnamaya evo (bhAva), rAgAdika sAthe nahi maLelo....' vikalpa uThe enI sAthe ekatvapaNe nahi thayelo. AhA..hA...! rAga thAze kharo, paNa temAM ekatvabuddhi nahi rahe. ene bhinna tarIke jANavAmAM
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-168 285 raheze. AhA...! AvI vAta rAgAdika sAthe nahi maLelo bhAva utpanna thAya che. eTale mithyAtva bhAva TaLatA ekalo svabhAva bhAva utpanna thAya che. A..hA...! mithyAtva bhAva TaLatA jJAnamaya bhAva, svabhAvamaya bhAva, vItarAgamUrti prabhu, eno bhAva utpanna thAya che. e jJAnamaya bhAva kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! AvI dharmanI vAtuM). mithyAtva (TALIne) samakitane pragaTa karavAnI) A rIte che, kahe che. A to zarUAtanI vAta che. bhAvArtha - "jo jJAna." eTale AtmasvabhAva, bhagavAna pUrNa AnaMda svarUpa, pUrNa jina svarUpa ja che, e jinasvarUpane. "jJAna..." eTale jinasvarUpa "ekavAra (apratipAtI bhAve) rAgAdikathI juduM pariName... AhA..hA...! bhagavAna AtmA AnaMda ne jJAna ne zAMta ne vItarAgamUrti, e ekavAra rAgathI bhinna paDIne... AhA..hA...! "juduM pariName..." rAga pariName bhale paNa rAgathI AtmAno svabhAva bhinna paDIne judo pariName to pharIne te kadI rAgAdika sAthe bheLaseLa thaI jatuM nathI." AhAhA..! AtmAnA AnaMda ane jJAna svabhAvanI ekatA dvArA mithyAtva bhAva rAgano ekatAbhAva TaLI gayo e jJAnabhAva sAthe have pharIne ekarUpa thato nathI. eka evI ja vAta ahIM lIdhI che. pharIne mithyAtva pAmaze, phalANuM thAze (e vAta nathI lIdhI). AhAhA.! A to dhIrAnA kAma che. A kaMI bahAranI cIja nathI. AhA..hA..! aMtaramAM pUrNAnaMda prabhu birAje che) ene bhUlIne rAganA nAnAmAM nAnA kaNa sAthe ekatvabuddhi (thAya e mithyAtva che). baMdhamAM e lIdhuM che ne ? bhAI ! upayogamAM rAgane eka kare che, ema tyAM lIdhuM che. baMdha adhikAra', ekalo rAga rahe che ema nathI lIdhuM. baMdha adhikAra je ene lIdho che. upayogamAM rAgane eka kare che e baMdhanuM kAraNa che ema tyAM lIdhuM che. mithyAtva ! upayoga - jANavuM-dekhavuM evo je upayoga, emAM e rAgane upayogamAM ekapaNe kare che, e ja mithyAtva ane e ja baMdhanuM kAraNa che. tyAM ema lIdhuM che. "baMdha adhikAramAM AgaLa Avaze. A...hA...! ahIM paNa e lIdhuM. dhIro thaIne ekavAra caitanyaprabhu pUrNa svabhAvanI vItarAgI zaktiothI bharelo, vItarAgI zaktiothI bharelo ! emAM ekavAra rAganI ekatA toDIne svabhAvanI ekatA kare to e jJAnamaya bhAva raheze. eTale pachI vItarAga bhAva raheze. bhale cothe guNasthAna (che) paNa e badho vItarAga bhAva che. samyagdarzana, samyakajJAna koI ema kahe che ne, samakita to sarAga cothe hoya pachI sAtame vItarAga thAya. ahIM to cothethI jJAnamaya kaho ke samakitamaya kaho ke vItarAgamaya bhAva kaho (e zarU thaI jAya che). ema AvyuM ne bhAI AmAM ? have pelA kahe che ke, sAtame vItarAga samakita) thAya. are.. prabhu ! sAMbhaLa, bhAI ! are.! bhAI ! pahelI zarUAta ja thaI nathI tyAM sAtamuM
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 286 kyAMthI Avaze ? AhA..hA...! pahelI jaDa ja kApI nathI. rAgano sUkSma vikalpa ane enAthI paNa prabhu to anaMta guNano sUkSma... AhA..hA...! evI sUkSmatAnI sAthe sUkSma nAnAmAM nAno rAga, paryAyabuddhithI jeNe ekatva karyuM che, tenA jIvabhAvane mithyAtva bhAva kahe che. AhA..hA...! pachI cAhe to bhale digaMbara sAdhu ho, hajAro rANI choDI, paMca mahAvrata pALato hoya. paNa jene e sUkSma svarUpa trikALa svabhAva, enI sAthe A rAga sthULa che. Ama sUkSma paNa atyaMta sthULa puNya-pApa adhikAra'mAM kIdhuM che ne ? atyaMta sthULa zubharAga paNa atyaMta sthaLa. prabhu to aMdara anaMta sUkSma caitanya svabhAvano sAgara prabhu (che). AhA..hA...! enI sAthe A rAga atyaMta sthULa che). AhA..hA...! patharA jevo aMda2 sthULa enI (sAthe) ekatva karyuM che. jeNe e AtmAnA svabhAvamAM e rAgane ekatva mAnyo che, enAthI mane lAbha thaze, ema mAnanAre rAgane ekatvapaNe ja mAnyo che. AhA..hA...! dayA, dAna, vrata pariNAmathI... mumukSu :- ajJAnamAM kyAM khabara paDe ke A rAga che ? uttara H- ene khabara ja kyAM che ? enA mATe to vAta cAle che. AhA..hA...! vrata ne tapa ne rAga che, koNa kahe che ? paNa ene khabara ja kayAM che ? vRtti UThe che e vikAra che ane e sthULa che. prabhu to aMdara ati sUkSma arUpI bhagavAna (che). A..hA...! evA sUkSma svabhAvI paramAtmA, ene sthULa svabhAvI bhAvI vikAra rAga, enAthI je judo paDyo.. AhA..hA...! che ? rAgAdikathI juduM pariName to pharIne te kadI rAgAdika sAthe bheLaseLa thaI jatuM nathI.' AhA..hA...! 'A rIte...' utpanna thayelo, zuM ? 'rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva...' utpanna thayelo zuM ? pelo to gayo. rAganI ekatAbuddhino mithyAtva bhAva to gayo. have utpanna zuM thayuM ? pelAno vyaya thaI gayo. utpanna zuM thayuM ? AhA...hA...! A rIte utpana thayelo, rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva sadAkALa rahe che.' bhagavAna jema sadAkALa rahe che tema rAganI ekatA tUTIne jJAna ne AnaMdamaya bhAva thayo, vItarAgI piraNita thAya (e) sadAkALa rahe che. pariNati, hoM ! vastu to vastu che), I nahi. A...hA...! AvuM samajavuM muzkela paDe. eTale pachI ko dharma, puNya ne pApanA pariNAma. puNyanA (pariNAma) kare (eTale) ene thaI gayo dharma ! AhA..hA...! A rIte utpanna thayelo, jJAnamaya bhAva sadAkALa rahe che.' AhA..hA..! pachI te rAganI sAthe ekatva thatuM ja nathI. bhagavAnanI dhArA, jJAna ane AnaMdanI dhArA rAganI dhArAthI sadAya chUTI ja rahe che. AhA..hA...! I AvI gayuM che ne ApaNe ! be dhArA - karmadhArA ane jJAnadhArA. pachI jIva asthiratArUpe rAgAdikamAM joDAya...' rAga ane vikalpathI ekatA jeNe toDI che ane svabhAvanI ekatA pragaTI che ene have mithyAtva bhAva to utpanna -
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-168 287 thato nathI. tyAre samyagdarzana ane samyakajJAna evo caitanyano bhAva utpanna thAya. e utpanna thayo te tene sadAkALa (rahe che). e bhAva sadAkALa rahe che. rAgathI bhinna paDelI zraddhA, jJAna ane cAritranI dazA e rAgathI sadAkALa bhinna rahe che. AhAhA....! "pachI jIva asthiratArUpe..." jarI rAga Ave. jJAnIne jarI azubha rAga ane zubha rAga Ave. I asthiratAno che, ekatAbuddhino e nathI. AhA..hA..."jIva asthiratArUpe." rAgAdi kIdhuM ne ? jarI dveSa Ave. AhA..hA..! jJAnIne dveSano aMza Ave, rAga Ave, viSaya vAsanA Ave, azubha rAga thAya ane zubha rAga bhakti Adino paNa jJAnIne Ave. asthiratArUpe rAgAdikamAM joDAya te nizcayardaSTimAM joDANa che ja nahi." AhA..hA..! svabhAvanI sAthe joDANa thayuM tethI rAganI sAthe have joDANa che ja nahi. bhale asthiratArUpe rAga Avyo, dveSa Avyo. AhAhA...! che ? | nizcayadRSTimAM e rAgamAM joDANa nathI, etvabuddhi nathI ne ethI joDANa nathI. AhA..hA...AvuM have. jhINI vAtuM kyAre samajavI ? bahAramAM ko'ka di mAMDa kalAka navaro thAya to sAMbhaLavA maLe) sAmAyika karo ne kAM bhakti karo ne pUjA karo ne vrata karo ne apavAsa karo. thaI rahyuM, jAo jiMdagI lUMTAI jAya) ! mumukSu :- luMTAI jAya. uttara :- rokAya gayo. AhA...hA...! ahIMyAM to kahe che ke, e rAganA vikalpamAM rokANo enI sAthe ekatvabuddhi thaI. tethI te mithyAtva bhAva thayo ane e mithyAtva bhAvane jeNe ekavAra jIvanA svabhAva sanmukha thaIne rAgathI vimukha thaI, svabhAvanI sanmukha thaIne ekavAra rAganI ekatA toDI tene have rAga sAthe ekatva - joDANa thAtuM nathI. rAga sAthe ekatvanuM joDANa thAtuM nathI. AhAhA..! "nizcayadRSTimAM joDANa che ja nahi" AhAhA! e to vyavahAranayathI asthiratA che e jANe che vyavahAranaya. ane tene je alpa baMdha thAyasamakitIne jJAnIne rAganI ekatA tuTI te dharmIne je asthiratAno rAga thAya temAM joDANa - ekatvapaNuM nathI tethI te nizcayaSTimAM tenuM joDANa che nahi ane te dRSTimAM tene baMdha alpa thAya te nizcayadRSTimAM baMdha che ja nahi. AhA..hA...! alpa rAgAdi thAya, e tIvra viSayavAsanA (thAya), are! raudra dhyAna thAya. A..hA...! mumukSu :- anaMta saMsAranuM kAraNa na thAya. uttara :- alpa sthiti, rasa hoya che. e nizcayaSTimAM eno baMdha gaNavAmAM Avyo nathI. AhA..hA...! enI sAthe joDANa nathI tethI teno baMdha thAya tene paNa ahIM gaNavAmAM Avyo nathI. samajANuM kAMI ? AvI vAta !
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 samayasAra siddhi-6 kAraNa ke abaddhaspaSTarUpe pariNamana niraMtara varyA ja kare che. zuM kIdhuM I ? je caudamI, paMdaramI gAthAmAM AvyuM ne ! abaddhaskRSTa ! rAganA bhAvanA baMdhathI bhinna. rAga jene sparyo nathI, evo je abaddhasvarUpa bhagavAna, enI rAganI ekatA tUTIne abaddha svarUpanuM jJAna ne bhAna thayuM te abaddhaspaSTapaNAnuM pariNamana to sadA niraMtara rahyA ja kare che. rAganI ekatAbuddhi tUTI te rAga vinAno abaddhaskRSTa bhAva sadA niraMtara rahyA ja kare che. AhA..hA...! vItarAgatA che. AhA...! pelA nA pADe che ke, cothe guNasthAne vItarAgatA na hoya. are.prabhu! vItarAga svarUpa ja AtmA che, enI zraddhA, jJAna ne pariNamana thayuM e vItarAgarUpe pariNamana hoya ke rAgarUpe hoya ? bhale samakita hoya ane cothuM guNasthAna hoya. AhA..hA...! e vItarAgabhAvapaNe bhale jaghanya bhAva che, utkRSTa to yathAkhyAta thAya tyAre thAya, paNa jaghanya bhAva che e vItarAgabhAvapaNe pariName che ane rAganI sAthe joDANa - ekatva nathI. mATe rAga sAthe joDANa nathI ane e rAgathI kaMI karmathI thoDo rasa baMdha paDe e nizcayadRSTimAM ene gaNavAmAM Avato nathI. AhAhA...! "abaddhaskRSTarUpe pariNamana niraMtara varyA ja kare che. samyaphadRSTine rAganA vikalpanI ekatA tUTatAM vItarAga bhAvanI abaddhaskRSTa paryAya niraMtara pariNamyA ja kare che. A..hA..hA....! eka vAra gayuM ne thayuM, e thayuM to thayuM ja che, ema kahe che. e thayuM te ja rIte rahyA kare che. AhAhA....! rAgathI saMbaMdha ane baMdha vinAno svabhAva pragaTyo e pariNamana niraMtara rahyA kare che. cAhe to e laDAImAM Ubho hoya, samakitI ! be bhAI bADyA ne ! "bAhubalIjI" ane "bharata'. paNa aMdara to abaddhaskRSTa pariNamana niraMtara rahe ja che. are...! A vAta kema bese ? enA upara upara rAga thAya che, enuM pariNamana ahIM abaddhaskRSTamAM gaNavAmAM AvyuM nathI. AhA..hA..! AvuM che. vaLI tene mithyAtvanI sAthe rahenArI prakRtiono baMdha thato nathIje 41 prakRti mithyAtvamAM baMdhAtI. AhA...hA...! 148mAMthI 41 vadhAre aMdara hatI. e samikata thatAM 41 prakRtino baMdha thato ja nathI. AhA...hA...! "mithyAtvanI sAthe rahenArI prakRtiono baMdha thato nathI ane anya prakRtio sAmAnya saMsAranuM kAraNa nathI." e zuM kahyuM ? bIjI prakRti thoDI baMdhAya che paNa sAmAnya saMsAra je mithyAtva tenuM kAraNa nathI). kaheze, AnA pachI tarata kaheze. "saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che;" olI kora kaheze. olI kora pAchaLa kaheze. "saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che. pahelI lITI. kharekhara mithyAtva ja Asrava che. kharekhara mithyAtva ja saMsAra che. kharekhara mithyAtva ja pApa che. AhA...hA...! 'tene mithyAtvanI sAthe rahenArI prakRtiono baMdha thato nathI ane anya prakRtio sAmAnya saMsAranuM kAraNa nathI. sAmAnya eTale je anaMta saMsAranuM kAraNa mithyAtva hatuM, anaMta saMsAranuM kAraNa mithyAtva, e nathI. e sAmAnya saMsAra kahevAya. alpa sthiti rasa
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-168 289 paDe che enI ahIM gaNatarI gaNavAmAM AvI nathI. AhA..! ane te paNa samakitIne azubha bhAva Ave bhale, paNa chatAM AyuSya jyAre baMdhAze tyAre zubhabhAva Avaze emAM baMdhAze. AhA..hA..! cothe guNasthAne game I laDAImAM Ubho hoya, viSayavAsanAmAM AvI gayo hoya paNa te TANe ene bhaviSyanuM AyuSya nahi baMdhAya. AhA..hA...! kemake AtmA abaddhaskRSTa caitanyamUrti bhagavAna daSTi ane jJAnamAM niraMtara pariNamyo che ane bhaviSyanuM AyuSya baMdhAya e zubhabhAva Avaze tyAre baMdhAze. eTaluM e dRSTi ane nirmaLatAnuM jora che. AhA...hA....! anya prakRtio" eTale ke mithyAtva sAthenI 41 baMdhAya e sivAya, "anya prakatio sAmAnya... anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. sAmAnya eTale mithyAtvanuM kAraNa nathI ane mithyAtva nathI eTale sAmAnya anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. "mULathI kapAyelA vRkSanAM lIlAM pAMdaDAM... AhA..hA...! je vRkSanuM mULa kApI nAkhyuM pachI enA lIlAM pAMdaDAM jevI te prakRtio zIghU... sukAvAnI che. mULa kApyuM enA pAMdaDAM sukAI javAnA. alpa kALe have I pAMdaDAM vadhavAnA nahi. AhAhA...! mULa pahelI cIja che enA para jora nathI ane jora badhuM A vrata ne tapa ne tyAga ne A ne A paMca kalyANaka karo moTA...! mumukSu - paMca kalyANaka to ApanA hAthe ja thAya che eTale bicArA kare ne ! uttara :- paMcakalyANaka (vakhate) zubhabhAva hoya, bIjuM zuM ? e kriyA to jaDanI parathI thAya che ane zubhabhAva hoya te paNa potAnI cIja nathI. AhA...hA...! e to lakhANa AvyuM che, pAnuM AvyuM che ne ! pAnuM ! saurASTramAM ema ke, "zrImadUne laIne digaMbara dharma zarU thayo, pachI kAnajIsvAmIne laIne digaMbara dharmanA maMdiro thayA. chApu AvyuM hatuM. kyAMka e chApu che. kAle bapore hatuM. nathI ne ? 'niyamasAra' (che). A pAnuM che, A. AmAM AvyuM che. ahIM ke dinuM paDyuM hatuM. saurASTramAM digaMbara jaina saMpradAya. lekhaka : zrI satya. ema karIne badhuM nAkhyuM che. "zrImadUne laIne thayeluM pachI "kAnajIsvAmIne laIne saurASTramAM jinamaMdiro thayA, digaMbara dharma vistAra pAmyo. A..hA..! e to bahAranI vAtuM che. bahAra thAya ne na thAya, enI sAthe kAMI levAdevA nathI). AhA.hA..! "mULathI kapAyelA vRkSanAM lIlAM pAMdaDAM jevI te prakRtio zIdhra sakAvAyogya che. jenA jhADanA mULiyAM kApyA enA pAMdaDAM thoDA dimAM sukAI jaze. ema jeNe mithyAtvanI gAMTha gALI nAkhI ane samyagdarzana AtmAnuM karyuM ane bIjI pravRtio je thoDI che e thoDA kALamAM sukAI javAnI. AhAhA...! AvuM kaThaNa. have, samakitIne azubhabhAva thAya topaNa kahe che ke, teno e jANanAra che ane ene baMdha paDe e nizcayathI nathI. mithyASTine bhakti Adi puNyano zubhabhAva hoya to kahe che ke, mithyASTine anaMta saMsAranuM kAraNa che. rAganI sAthe ekatA ane svabhAva sAthe ekatA, ema A vastu che. A..hA...! e besavuM kaThaNa jagatane. AhA..!
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 lo ka654 ) (zanina) bhAvo rAgadveSamohervinA yo jIvasya syAd AnanirvRtta ev| rundhan sarvAn dravyakarmAsrabaudhAn eSo'bhAvaH sarvabhAvAsravANAm / / 114 / / have, je jJAnamayabhAva che te ja bhAvAsavano abhAva che evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArdha :- (nIvacA jIvane ci: je (rASimore: vinA rAgadveSamoha vagarano, [jJAnanivRtta: va bhAva:] jJAnathI ja racAyelo bhAva ricAta] che ane sarvAn dravyavarmAstravagopAt jUna je sarva dravyakarmanA AsavanA thokane (arthAt jaththAbaMdha dravyakarmanA pravAhane) rokanAro che, [Sa: sarva-mAvAstravAr kamAvaH] te (jJAnamaya) bhAva sarva bhAvAsavanA abhAvasvarUpa che. bhAvArtha - mithyAtva rahita bhAva jJAnamaya che. te jJAnamaya bhAva rAgadveSamoha vagarano che ane dravyakarmanA pravAhane rodhanAro che, tethI te bhAva ja bhAva-AsavanA abhAvasvarUpa che. saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che; tethI mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikano abhAva thatAM, sarva bhAvAsavano abhAva thayo ema ahIM kahyuM. 114. zloka 114 upara pravacana have, je jJAnamaya bhAva che...." mithyAtva gayA pachI je AtmajJAna thayuM ane AtmAnI zraddhA, sthiratA Adi (thayA) e badhA AtmabhAva thayA. anaMtA guNonI paryAya pragaTI e badhI AtmAmaya thaI. samakita kahyuM ne ! "sarva guNAMza te samakita". jeTalA guNo che enI vyakta aMze badhI paryAya pragaTI e badhA jJAnamaya bhAva che, AnaMdamaya che, svabhAvamaya
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 291 che. AhA..hA..! "te ja bhAvAsavano abhAva che..." je jJAnamaya bhAva che te ja bhAvAsavano abhAva che mithyAtvarUpI bhAvAsava. A..hA..hA...! eno abhAva che. "evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :-' lyo ! 114 (kaLaza). (zaninI bhAvo rAgadveSamohervinA yo jIvasya syAd AnanirvRtta ev| rundhan sarvAn dravyakarmAsrabaudhAn eSo'bhAvaH sarvabhAvAsravANAm / / 114 / / jIvane je rAgadveSamoha... vinA. e mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI e levA. rAgadveSamoha vagarano, jJAnathI ja racAyelo bhAva... ahIM ema kahe ke, bilakula rAga vinAno, e nahi. rAganI ekatAnI buddhivALo rAga-dveSa, e vinAno bhAva. rAga-dveSa ho. I to vAta thaI ke, asthiratAmAM gaI. AhA..hA....! ekatAmAM je saMsAramAM hato te asthiratAmAM saMsAra alpa rahI gayo. rAganI ekatAnA mithyAtva bhAvamAM je saMsAra anaMta hato e asthiratAmAM alpa saMsAra rahI gayo. e alpa saMsAra paNa sukAya javAno, svabhAvanI dRSTinA jorathI. AhA..hA...! AvuM che. rAgadveSamoha vagarano..." eTale samajANuM ? mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa vinAno, ema. badhA rAga-dveSa vinAno ema nahi. "jJAnathI ja racAyelo." e AtmAnA svabhAvathI ja banelo. AhA...hA...! samyakajJAna, samyagdarzana, zAMtinI sthiratA, svarUpAcaraNa, AnaMda, vItarAgatA vagere. e "jJAnathI ja racAyelo bhAva che ane..." "sarvAn dravyavarmAstravagopAt "te sarva dravyakarmanA AsavanA thokane (arthAt jaththAbaMdha dravyakarmanA pravAhane) rokanAro che, eTale te Avato nathI, ema. rokanArAno artha I. Avato ne rokyo che ema nahi. je sarva dravyakarmanA AsavanA thokane...." je mithyAtvamAM ane anaMtAnubaMdhInA bhAvamAM je Asrava AvatA e thoka ahIMyAM samakitadarzana, jJAna ane zAMtinI sthiratAnA bhAvamAM e dravyAstrava ruMdhAya jAya che. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIthI je Asrava Avato e Asava rUMdhAya jAya che. AhA..hA..! have AvuM jhINuM paDe mANasane. pachI ene joDI dIdhA, vrata ne tapa ne apavAsa ne zarIrathI brahmacarya pALe eTale thaI gayo dharma ! have evuM to anaMta vAra karyuM che, bApA ! aMdara bhagavAna vItarAgamUrti paDyo che, enI ekatA vinA ane rAganI ekatA tUTyA vinA janma-maraNano aMta ene Avato nathI. AhA...hA....! A to bhavanA aMtanI vAta che. A..hA...!
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 samayasAra siddhi-6 sarva dravyakarmanA AsavanA thoka" "gova' che ne ? 'gogha', 'golAna dravyakarmAsava zodha', 'godha moTA. "gopAna ene rokanAro che. AhA..hA..! zuM kahe che ? AtmA caitanya bhagavAna jyAM rAganI ekatA tUTIne svabhAvanI ekatAnuM pariNamana karyuM tyAre je pahelA mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA rAga kALe je dravyAsavano thoka Avato e have ahIM Avato nathI. rokyono artha e Avato nathI. samajANuM kAMI ? Avato hato ne rokyo che, ema nathI. ene e Avato ja nathI. e AvavAnuM pahelA mithyAtva vakhate hatuM e atyAre AvatuM nathI, ema. AvavAnuM hatuM ene rokyo che, ema nahi. AvI vAtuM che. kathanamAM zuM Ave ? samajAvavuM che emAM (Ama ja Ave). pahelA Avato hato ane atyAre nathI Avato e apekSAe ene rokyo che ema kahyuM). sarva dravyakarmanA AsavanA..." AhA...hA...! "(jaththAbaMdha dravyakarmanA pravAhane)..." rAganI ekatAbuddhimAM jaththAbaMdha karma AvatA. AhA...hA...! te "rokanAro che,..." koNa ? jJAnamaya bhAva, AtmAmaya bhAva. rAganI ekatAbuddhi vinAno svabhAvanI ekatAno bhAva, karmanA oghane - thokane rokanAro che. AhA..hA....! "SSa sarva-mAvAstravALAmuM amAva:" ane "te (jJAnamaya) bhAva sarva bhAvAtsavanA abhAvasvarUpa che." beya vAta lIdhI. jaDakarmano je mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno thoka Avato e nathI Avato ane je mithyAtva ane rAga-dveSano Asrava hato, bhAva. bhAva, e nathI. dravyAsava je mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI vakhate je dravyAsava AvatA te ahIMyAM samyagdarzananI pariNatimAM e Avato nathI ane tene bhAvAsava je mithyAtva ne rAgano hato e bhAvAsava ahIM nathI. dvavyAstrava aTakI gayA ane bhAvAsrava che nahi. are.. are..! bhAvAtsava eTale A mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno je bhAva te bhAvAtraMva. che ne sAme ? pustaka che ke nahi ? AhA...hA...! te jJAnamaya) "bhAva sarva bhAvAsavanA abhAvasvarUpa che." "sarva-mAvAstravAr kamAva:" AhA..hA..! ene dravyAsava mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno Avato e to nathI samyagdarzana thatAM, rAganI ekatA tUTatA ane mithyAtva ne anaMtAnubaMdhIno je bhAvAsava hato e paNa ene che nahi. dravyAsava Avato nathI, bhAvAsava che nahi. AhA...hA...! mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno bhAvAtsava. bhAvArtha :- mithyAtva rahita bhAva..." jJAtA-daSTA svabhAvano bhAva, dayA, dAna, vratAdinA vikalpanI ekatA vinAno bhAva. AhA...hA.... te jJAnamaya che. e AtmAmaya che, e svabhAvamaya che, e zuddha che. mithyAtva rahita bhAva te jJAnamaya che, samakitamaya che, zAMtimaya che, vItarAga paryAyamaya che. e cothe (guNasthAne) ! mumukSu - anaMtAnubaMdhIno jAya che. uttara :- e anaMtAnubaMdhIno gayo eTalI svarUpa AcaraNa vItarAgatA AvI. e
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-zloka-114 293 nA paDe che ke ghaNA ! (samakitIne) svarUpAcaraNa nathI. olo vidyAsAgara' nA pADe che, nahi? "vidyAsAgara' nAma ne ? lakhyuM che. e nA pADe che. are... paNa prabhu ! AhA..hA...! AtmA jinasvarUpa trikALa che. enuM jyAM jinasvarUpanuM bhAna thayuM).. rAgathI ekatAbuddhimAM saMsAra hato, mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno (bhAva hato), e bhAva have samakitanA bhAva vakhate e bhAva nathI. e bhAva nathI to jJAnamaya bhAvamAM, zraddhAmaya Avyo, zAMtimaya Avyo, sthiratA AvI, aMze vItarAgatA AvI, aMze AnaMda Avyo. AhAhA..! jeTalI zaktio che tenI aMze vyakta dazA thaI), e jJAnamaya bhAva kIdho, rAga nahi. samajAya che ne ? AhAhA...! bhASA to sAdI che. AvuM samajAya evuM che. AhA..hA...! saMtoe jagatane nyAla karI dIdhA che ! AhA...hA...! nyAkaraNa e lokomAM Ave che. svAmInArAyaNa' hatA ne ? "svAmInArAyaNa" jyAM tyAM dArUne choDAve. cAlakaraNa. nyAlakaraNa kahetA ene. "svAmInArAyaNa" kAThImAM jAya mAMsa choDAve, dArU choDAve, evuM choDAve eTale loko kahe) vAlakaraNa. nyAlakaraNa. nyAkaraNa. have emAM zuM ? A to mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI ekatAno rAga choDAvyo e nyAkaraNa che. AhA..hA..! ane nyAya je AtmAno khyAla che e pragaTa dazA thaI. AhA..hA...! mithyAtva rahita bhAva jJAnamaya che. te jJAnamaya bhAva rAgadveSamoha vagarano che." joyuM? cothe guNasthAne ke pAMcame paNa je nirmaLa pariNati thaI e to rAga-dveSa-moha vagaranI che. moha eTale mithyAtva. rAga-dveSa anaMtAnubaMdhI Adi. e vagaranuM pariNamana che. AhAhA....! Asava adhikAra ! AgaLa 170 (gAthAmAM) leze. jaghanyapaNe che eTale yathAkhyAta nathI tyAM sudhI ene Asava Ave che, paNa A nahi. rAganI ekatAbuddhino mithyAtva bhAvano je Asrava emAM darzanamoha Ave che. AhA..hA...! ane cAritramAM te anaMtAnubaMdhIno bhAva Ave che. AhA..hA...! A jJAnamaya bhAva rAgadveSamoha vagarano che..." mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA. mithyAtva - moha ane anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa vinAno che. A..hA...! have Ane svarUpAcaraNa na kahevuM tyAre zuM kahevuM ene ? ahIM to bilakula rAganI ekatA vinAno bhAva. ane baMdha adhikAramAM paNa e kaheze, upayogamAM rAgane ekatva kare che e baMdhanuM kAraNa che), ema tyAM kahyuM. rAga baMdhanuM kAraNa ema nathI kahyuM. AhAhA..! upayoganI zarUAta karI. baMdha adhikAramAM, pAMca gAthA. upayogamAM rAgane ekatva kare te mithyAtva baMdhanuM kAraNa che. AhAhA...! baMdha... baMdha adhikAra ! cAre korathI juo to... AhA...hA...! vastunI khabara na maLe. saccidAnaMda prabhu aMdara pUrNAnaMdano sAgara ! anaMta guNagaMbhIra moTo dariyo paDyo che. che arUpI paNa svabhAvano dariyo che I. AhA...hA...! enuM jyAM zraddhA-jJAna thAya che tyAre mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA je Asava AvatA hatA e aTakI gayA ane bhAvAsava
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 samayasAra siddhi-6. je mithyAtvanA hatA e paNa nathI. dravyAstrava nathI ane bhAvAsave nathI. AhA..hA... "e dravyakarmanA pravAhane rodhanAro che; tethI te bhAva ja bhAva-AsavanA abhAvasvarUpa che. beya lIdhuM. AhA..hA..! samajAya che kAMI ? "jhAMjharIjI ! AvI vAta (alaukika vAta che) ! AhA...hA....! kahe che ke, jyAM mithyAtvanI gAMTha gaLI tyAM aMdara jJAnamaya bhAva rahe che ahIM to. AhA..hA..! AtmAmaya ! jJAnamaya eTale AtmAmaya. AtmAnA je zuddha svabhAva anaMta che tenI paryAyamAM anaMta bhAvano jJAnamaya, AnaMdamaya, zAMtimaya, zraddhAmaya e badhI paryAyonI vyaktatA ekaluM pariNamana ja rahe che. AhA...hA...! ene dravyakarma je mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA AvatA e to rokAya gayA paNa mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA je bhAvAtraMva che e jJAnamaya bhAvamAM e nathI. samajANuM kAMI ? AhA...hA...! tethI te bhAva ja bhAva-AsavanA abhAvasvarUpa che." ahIM kIdhuM, juo ! "saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che." mithyAtva ja kIdhuM che. ekAMta karI nAkhyuM nathI ? mithyAtva ja saMsAranuM kAraNa che ? pachI bIjA koI kAraNa nathI ? bhaI ! bIjA che I alpa che enI gaNatarI nathI. anaMta anaMta naraka ne nigodanA bhava, bApA! e corAzI lAkhanA anaMtA. anaMtA. anaMtA.. bhava, enuM kAraNa eka mithyAtva ja che. AhA...hA! samakita thAya pachI eka, be-cAra bhava hoya I kAMI gaNatarImAM nathI, e to jJAnanuM zeya che. AhA...hA...! "saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che ane bIje paNa Ave che. mithyAtva ja Asava che. kharo to e ja Asava che. AhAhA..! have A TIkAkAra karanArA Ama kahe che. ene ekAMta koI TharAvI daye. lyo ! mithyAtva ja saMsAra (e) ekAMta che. sAMbhaLane ! ane samakita che te ja mokSanuM kAraNa ane mokSa che. jema mithyAtva saMsAra che tema samyagdarzana te mokSa che. AhA...hA...! kemake mokSa - mukta svarUpa, enI pratIti anubhavamAM AvI te mukta svarUpa ja che. A...hA...! "pravacanasAramAM kahyuM ne ! pAMca gAthA ! pAMca gAthA mokSamArganI che chatAM mokSatattva kahyuM che. AhA..hA.! zuM zailI ! nija svabhAvane prApta karavA mATenI zailI ! A..hA...hA! bIjA lAkha kriyAkAMDo kare, dayA ne vrata ne tapa ne bhakti ne paMca lyANaka kare ne badhA garatha kADhe. A samyagdarzananI zraddhAnA bhAna vinA e badhA saMsAra khAte che. AhAhA..! saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che." "ja", "ja' che, ema kIdhuM che. tyAre pachI avrata ne pramAda, kaSAya nahi ? A ja kAraNa che ? e anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. tethI mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikano abhAva thatAM, sarva bhAvAtsavano abhAva thayo ema ahIM kahyuM." e jAtanA sarva bhAvAtraMva je mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA, (e) sarva bhAvano ene abhAva thayo. sarva bhAvano - Asavano abhAvana thayo ema ahIMyAM kahyuM. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 169 AthA-19/ atha jJAnino dravyAstravAbhAvaM darzayati . 295 puDhavIpiMDasamANA puvvaNiibaddhA du paccayA tassa / kammasarIreNa du te baddhA savve vi NANissa / / 169 / / pRthvIpiNDasamAnAH pUrvanibaddhAstu pratyayAstasya / karmazarIreNa tu te baddhAH sarve'pi jJAninaH / / 169 / / ye khalu pUrvamajJAnena baddhA mithyAtvAviratikaSAyayogA dravyAsravabhUtAH pratyayAH, te jJAnino dravyAntarabhUtA acetanapudgalapariNAmatvAt pRthvIpiNDasamAnAH / te tu sarve'pilasvabhAvata eva kArmANazarIreNaiva sambaddhAH, na tu jIvena / ataH svabhAvasiddha eva dravyAstravAbhAvo jnyaaninH| have, jJAnIne dravyAsavano abhAva che ema batAve che : je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA te jJAnIne, che pRthvIpiMDa samAna ne sau karmazarIre baddha che. 169. gAthArtha :- [tattva jJAninaH] te jJAnIne pUrvanivaddhAH tu pUrve baMdhAyelA sarve a]i samasta [pratyayAH] pratyayo [pRthvIpinDasamAnAH] mATInAM DhephAM samAna che [] ane [] te [rmazarIre] (mAtra) kArmaNa zarIra sAthe [vadvA:] baMdhAyela che. TIkA :- je pUrve ajJAna vaDe baMdhAyelA mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogarUpa dravyAsavabhUta pratyayo che, te anyadravyasvarUpa pratyayo acetana puddagalapariNAmavALA hovAthI jJAnIne mATInAM DhephAM samAna che (-jevA mATI vagere pudgalaskaMdho che tevA ja e pratyayo che); te to badhAya, svabhAvathI ja mAtra kArpaNa zarIra sAthe baMdhAyelA che - saMbaMdhavALA che, jIva sAthe nahi; mATe jJAnIne vyAsavano abhAva svabhAvathI ja siddha che. - bhAvArtha :- jJAnIne je pUrve ajJAnadazAmAM baMdhAyelA mithyAtvAdi dravyAsavasamUha pratyayo che te to mATInAM DhephAMnI mAphaka pudgalamaya che tethI teo svabhAvathI ja amUrtika caitanyasvarUpa jIvathI bhinna che. temano baMdha athavA saMbaMdha pudgalamaya kArmaNa zarIra sAthe ja che, cinmaya jIva sAthe nathI. mATe jJAnIne dravyAsavano abhAva to svabhAvathI ja che. (vaLI zAnIne
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 samayasAra siddhi-6 bhAvAsavano abhAva hovAthI, dravya Asavo navAM karmanA AsavaNanuM kAraNa thatA nathI tethI te dRSTie paNa jJAnIne dravya Asavano abhAva che). pravacana naM. 248 gAthA-169 thI 171, zloka-115 zukravAra, jeTha suda 13, tA. 08-06-1979 samayasAra 169 gAthA. have, jJAnIne dravyAsavano abhAva che ema batAve che - bhAvAtravano abhAva che ema to pahele kahyuM. I bhAvAtrava eTale mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI rAga-dveSa, eno Asrava ene nathI. ethI samyakdRSTine e dRSTi viparItano je Asava hato te Asava nathI, bhAvAsava (nathI). have ahIM dravyAsava kahe che. puDhavIpiMDasamANA puvvaNiibaddhA du paccayA tss| kammasarIreNa du te baddhA savve vi nnaanniss||169|| je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA te jJAnIne, che pRthvIpiDa samAna ne sau karmazarIre baddha che. 169. TIkA :- je pUrve samyagdarzana, AtmajJAna pAmyA pahelAM ajJAna vaDe baMdhAyelA mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga..." pramAda nathI nAkhyo. pAMca che ne ! mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya (ane yoga)). kaSAyamAM pramAda laI lIdho. 'mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogarUpa dravyAsavabhUta pratyayo...' khUbI zuM che ke, je karma paDyA che ene dravyAsrava kahe che. jaDa. jaDa ! udayane to kahe paNa A jaDa ATha karma paDyA che. ajJAnathI pahelA bAMdhelA ene ahIMyAM dravyAstrava (kahe che). jaDa paramANu paDyA (che) tene dravyAstrava kahe che. paDyA che ene. mumukSu :- udaya Ave tyAre khare ne navA thAya. uttara :I judI vastu, I pachI. A to pUrvanA paDyA che dravyAsava e jaDa che. e to jaDa che paNa ene dravyaAsrava kahyA, ema kahevuM che. ajJAnathI pahelA baMdhAyelA je jaDa karma AtmAnA pradeza paradravya tarIke paDyA che ane ahIMyAM dravyaAsrava kahyA. dravyAsava che, che ene. te dravyAsavabhUta pratyayo." kIdhA ne ? e jaDa Asavo che. te anyadravyasvarUpa pratyayo...." e to pUrve baMdhAyelA paramANu anya dravyasvarUpa che. svadravya svarUpa nathI tema
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA169 297 svadravyamAM je viparIta vikAra thAya e paNa e nathI. e to jaDa paramANu che. "anya dravyasvarUpa pratyayo acetana" e anerA jaDa ATha karma anyadravyasvarUpa Asravo acetana pudgalapariNAmavALA hovAthI..." e pugalanA pariNAma che. AhAhA...! jJAnIne mATInAM DhephAM samAna che." dharmIne, jema mATInuM Dhephu bhinna che tema e jaDa karma to ajJAnIne paNa enA AtmAthI bhinna che. ahIMyAM to dharmI (jene) AtmajJAna thayuM, caitanya akhaMDa abheda svarUpa pUrNa paramAtma svarUpanuM samyagdarzanamAM paryAyamAM bhAna thayuM, bhAna to paryAyamAM thAya che ne ! to zenuM bhAna ? akhaMDa parama paMcamabhAva jJAyakabhAva dhruvabhAva akhaMDa bhAva, ekarUpa svabhAvabhAva, enuM jyAM samyakajJAna thayuM ane A jaDakarma paDelA che e mATInAM DhephAM samAna che. ajIva che ne, ajIva ! | '-jevA mATI vagere pudgalaskaMdho che tevA ja e pratyayo che); jaDa paramANu mATI che. jema A mATI bahAranI che ema e mATI che. AhA....! te to badhAya, svabhAvathI ja mAtra kArmaNa zarIra sAthe baMdhAyelA che.." ema pATha che ne e to ! " sarIre valkA' e kArmaNa zarIra sAthe rajakaNono baMdha che. AtmAnI sAthe ene kaMI saMbaMdha che nahi. AhAhA...! "jIva sAthe nahi." "kArpaNa zarIra sAthe baMdhAyelA che-saMbaMdhavALA che," eTalo to pATha che. pachI AcArye emAMthI kADhyuM ke, "jIva sAthe nahi." jaDa ATha karmanA paramANu paDyA che e ajIva che. e ajIva dravya tarIke che, jIvadravya tarIke nathI. mATe jJAnIne..." AhA..hA...! trikALa jJAyakabhAva bhUtArtha bhAva, akhaMDa pUrNa svabhAva bhAva, enuM jyAM samyagdarzana ane jJAna thayuM ene dravyAsavano abhAva svabhAvathI ja siddha che. e jaDa che e to jaDamAM che, AtmAne kAMI saMbaMdha nathI. e to svabhAvathI ja, abhAva svabhAvathI ja siddha che. bhAvArtha:- "jJAnIne je pUrve ajJAnadazAmAM baMdhAyelA mithyAtvAdi dravyAsavabhUta pratyayo..." ene pratyaya kIdhA. paDyA che ene Asava kIdhA. te to mATInAM DhephAMnI mAphaka pudgalamaya che." ajIvamaya pugala (che). tethI teo svabhAvathI ja amUrti caitanyasvarUpa jIvathI bhinna che." AhA...hA....! AmravanI vyAkhyA cAle che. Asrava be prakAranA - dravyAsava ane bhAvAsava. bhAvAsava mithyAtva ane rAga-dveSa, samyagdarzana thatAM bhAvArsavano paNa abhAva che. bIjA asthiratAnA bhAva che enI ahIM gaNatarI nathI ane dravyAsava to jaDa che. eTale jJAnIne dravyAstra ane bhAvAtraMva beya nathI. AhAhA...! ahIM samyagdarzananI apekSAe (vAta) che, hoM! sarvathA Asrava nathI ja (ema nahi). mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI e saMbaMdhInA pariNAma ene nathI. ethI bhAvAsava nathI. jaDa Asrava paNa ajIva che. e to svabhAvathI ja pudgala che. mATInAM DhephAMnI mAphaka pudgalamaya che tethI teo svabhAvathI ja amUrtika caitanyasvarUpa
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 samayasAra siddhi-6 jIvathI bhinna che. temano baMdha athavA saMbaMdha..." AhA...hA....! pudgalamaya." "baddha' zabda paDyo che ne ! "mmasarIre vA' "vaddhAno artha karyo che baddha athAva saMbaMdha. ema. e kArmaNazarIra sAthe ene baMdha, saMbaMdha che, AtmA sAthe kAMI saMbaMdha nathI. AhA..hA...! cinmaya jIva sAthe nathI." bhagavAna to cinmaya, jJAnamaya (che). AhA...hA...! ekalo jJAyakabhAva, enI sAthe ene kAMI saMbaMdha che nahi. caitanyajyoti jhaLahaLa jyoti jJAyakabhAvanI sAthe ene kAMI saMbaMdha nathI. mATe jJAnIne dravyAsavano abhAva to svabhAvathI ja che. vaLI jJAnIne bhAvAsavano abhAva hovAthI, dravya Asavo navAM karmanA AsavaNanuM kAraNa thatA nathI." bIjuM kAraNa mUkI dIdhuM. eka to dravyAstrava jaDa che mATe AtmAnI sAthe saMbaMdha nathI. bIjuM ke, dharmIne bhAvAtsavano abhAva hovAthI, dravya Asavo navAM karmanA AsavaNanuM kAraNa thatA nathI)" junA karma jJAnIne navA AsavanuM kAraNa thatuM nathI. mATe paNa te bhinna che, ema kahevuM che). AhA..hA..! mumukSu :- rAga-dveSa-moha nathI. uttara :- nathI, rAga-dveSa-moha nathI. mATe dravyAstravathI nimittamAM thaIne bhAvAsrava thavo joIe te to che nahi tethI te dravyAsava jaDa che ane tenAthI bhAvAsava thatA nathI mATe paNa e para che ema siddha karavuM che. te dRSTie paNa jJAnIne dravya Asavano abhAva che).' ******************************** loka 115 ) (35nAti) bhAvAsAvAbhAvamayaM prapanno dravyAsravebhyaH svata eva bhinnaH / jJAnI sadA jJAnamayai kabhAvo nirAsrAvo jJAyaka eka eva / / 115 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArdhaH- [mAvatriva-mAvat prapanna.] bhAvAsavonA abhAvane pAmelo ane divyagnavemyaH svataH va minnA dravyAsavothI to svabhAvathI ja bhinna evo [zaya jJAnI] A jJAnI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-115 299 risarA jJAnamaya-va-bhAva:] ke je sadA eka jJAnamaya bhAvavALo che tenuM nirAtrava:] nirAsava ja che, pi: jJAva: vI mAtra eka jJAyaka ja che. bhAvArtha - rAgadveSamoharUpa bhAvAsavano jJAnIne abhAva thayo che ane dravyAsavathI to te sadAya svayameva bhinna ja che kAraNa ke dravyAstrava pudgalapariNAmasvarUpa che ane jJAnI caitanyasvarUpa che. A rIte jJAnIne bhAvAsava tema ja dravyAsavano abhAva hovAthI te nirAsava ja che. 115. zloka 115 upara pravacana have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :- 115 (kaLaza). bhAvAsAvAbhAvamayaM prapanno dravyAsavebhyaH svata eva bhinnaH / jJAnI sadA jJAnamayai kabhAvo nirAsrAvo jJAyaka eka eva / / 115 / / AmAMthI ghaNA kADhe ke, samakitIne nathI, e to vItarAgI samakitIne nathI. sAtamA guNasthAne. A TIkAmAM paNa che ne ! paMcama guNasthAna uparAMta. "mukhya' zabda pAcho paDyo che. gauNatA che. AhAhA..! mukhya tarIke paMcama guNasthAna uparanI vAta AmAM che. paNa gauNa tarIke samakitIne paNa ahIMyAM lIdhA che. AhA..hA...! kAraNa ke mithyAtva e ja Asrava ane saMsAra che. e jyAM gayuM eTale alpa Asrava je che I pachI gaNatarImAM nathI. e arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che. bhAvAsavonA abhAvane pAmelo..." dRSTinI mahimA. jJAnuM ane samyagdarzana trikALI dravyanuM bhAna, enI mahimA kahe che. 'bhAvAsavonA abhAvane pAmelo." dharmI. vyAstravemyaH svata va mitra: dravyAsavothI to svabhAvathI ja bhinna..." e to ajIva che. bhAvAtsava to hajI enA pariNAmamAM mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA thAya. eno abhAva che. mithyASTinA pariNAmamAM rAga huM chuM, puNya huM chuM, evo mithyAtva bhAva ane enA saMbaMdhI anaMtAnubaMdhIno rAga-dveSa thAya che. e ja kharekhara to saMsAra ane Asrava che. tyAre kharekhara bhagavAna AtmA pUrNa che enuM aMdara jyAM bhAna thatAM e bhAvAtsava ene hoto nathI. AhAhA. dravyAsavothI to svabhAvathI ja bhina..." che. e to enA pariNAmamAMya nathI. ajJAnInA pariNAmamAM paNa dravya jaDa che e to che nahi. ajJAnInA pariNAmamAM to mithyAtva ane
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 samayasAra siddhi-6. anaMtAnubaMdhIno bhAva hato. e pariNAma jJAnIne nathI tethI bhAvAsavano abhAva che. dravyAsava to jaDa che. AhA...hA...! "sadA eka jJAnamaya bhAvavALo che te nirAsava ja che..." ja che, joyuM ? nirAsava ja che. "va jJAya va' AhA...hA...! "mAtra eka jJAyaka ja che." jANanAra-dekhanAra ja AtmA to che. basa ! e jJAyaka pariName eno artha che. jJAyaka che evuM je jANyuM enA pariNAma jJAtA-daSTAnA thayA. trikALI jJAyaka che je pramatta-apramatta nathI ne jJAyaka kIdho ne ! chaThThI gAthA. e jJAyaka che evuM to pariNAmamAM bhAna thAya che. samyagdarzana, jJAnamAM e pariNAmamAM jJAyaka che evuM jJAyaka thayuM, ene jJAyakanA ja pariNAma rahe che. jANanAradekhanAranA pariNAma rahe che. bhAvAtsava ne dravyAsava beya nathI. AhA...hA...! " jJAya pava' ema zabda che, joyuM ? "mAtra eka jJAyaka ja jJAyaka ja. jJAyaka zabda trikALI jJAyaka dRSTimAM che paNa pariNAmamAM jANavA-dekhavAno bhAva thAya che. I jJAyaka ja che - jANanAra ja che. AhAhA....! rAgAdi thAya che teno e pote potAnA jJAnaparyAyamAM svapara prakAzakanA potAnA sAmarthyathI jANe-khe che. AhAhA..! AvuM jhINuM. bhAvArtha - rAgadveSamohasvarUpa bhAvAsavano..." mithyAtva saMbaMdhI 'jJAnIne abhAva thayo che." AmAMthI kADhe ke, jJAnIne kAMI che ja nahi. Asrava nathI, duHkha nathI. "dIpacaMdajI kADhatA ne ! jJAnIne duHkha na hoya eTale Asrava hoya nahi. AhAhA! ahIM to mithyAtva saMbaMdhInA rAga-dveSanI vAta che. AhAhA..! I to kaheze, hamaNA ja kaheze. ekAMta samaje ema cAle ? jevuM svarUpa che evuM samajavuM joIe). AhA..hA...! jJAyakanuM bhAna thayuM eTalA saMbaMdhInA enA bhAvAsava nathI. bAkI bIjA bhAvAsava che te jJAtAnuM zeya che. jANanAra (che) ema ahIM atyAre siddha karavuM che. pachI pAchuM siddha karaze ke, jJAnIne yathAkhyAta cAritra nathI tyAM sudhI Asava che. AhAhA...! Asrava che eTaluM duHkha che. Asrava pote duHkha che. AhAhA...! "jJAnI caitanyasvarUpa che. AhA..hA...! dravyAsava pUgalapariNAmasvarUpa che. dharmI caitanyasvarUpa che. AhA...hA..! "A rIte jJAnIne bhAvAsava tema ja dvavyAsavano abhAva hovAthI te nirAsava ja che. ahIM to nirAsrava ja che ema kahyuM. kathaMcita nirAsava che ne kathaMcita sAsava (che), ema na nAkhyuM. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI nirAsava ja che. AhA...hA...! e cha khaMDanA rAjamAM hoya cha-- hajAra strInA vRMdamAM hoya chatAM mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno Asrava nathI. tethI te caitanyasvarUpI bhagavAna e apekSAe nirAsava che. bAkI bIjA pariNAma che e Asrava che, I pachI kaheze. ahIMthI nIkaLI jAya che e pariNAma ene nathI ja, ema nahi. AhA..hA...!
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 170 gAthA-100 kathaM jJAnI nirAsrava iti cet - cauviha aNeyabheyaM baMdhate NANadaMsaNaguNehiM / 301 samae samae jamhA teNa abaMdho ti NANI du / / 170 / / caturvidhA anekabhedaM badhnanti jJAnadarzanaguNAbhyAm / samaye samaye yasmAt tenAbandha iti jJAnI tu / / 170 / / jJAnI hi tAvadAtravabhAvanAbhiprAyAbhAvAnnirAsrava eva / yattu tasyApi dravyapratyayAH pratisamaya-manekaprakAraM pudgalakarma badhnanti tatra jJAnaguNapariNAma eva hetuH / have pUche che ke jJAnI nirAsrava kaI rIte che ? tenI uttaranI gAthA kahe che :cauvidha pratyaya samayasamaye jJAnadarzanaguNathI bahubheda bAMdhe karma, tethI jJAnI to baMdhaka nathI. 170. gAthArtha :- [casmA] kAraNa ke citurvidhAH] cAra prakAranA dravyAsavo [jJAnavarzanamuLAmyAnuM jJAnadarzanaguNo vaDe [samaye samaye samaye samaye [anemeva] aneka prakAranuM karma vighnatti] bAMdhe che [tenA tethI [jJAnI nu zAnI to [avandha: rU]i abaMdha che. TIkA :- prathama, jJAnI to AsavabhAvanI bhAvanAnA abhiprAyanA abhAvane lIdhe nirAsava ja che; paraMtu je tene paNa dravyapratyayo samaya samaya prati aneka prakAranuM pudgalakarma bAMdhe che, tyAM jJAnaguNanuM pariNamana ja kAraNa che. gAthA 170 upara pravacana have pUche che ke jJAnI nirAsrava kaI rIte che ?" 170 (gAthA). cauviha aNeyabheyaM baMdhate NANadaMsaNaguNehiM / samae samae jamhA teNa abaMdho ti NANI du / / 170 / / cauvidha pratyaya samayasamaye jJAnadarzanaguNathI bahubheda bAMdhe karma, tethI jJAnI to baMdhaka nathI. 170.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 TIkA :- prathama, jJAnI to AsavabhAvanI bhAvanAnA abhiprAyanA abhAvane lIdhe...' A, A siddhAMta ! ajJAnIne mithyAzraddhA ane rAga-dveSanI bhAvanA che. kAraNa ke vastu zuddha cidAnaMda AtmA anubhavamAM Avyo nathI, dRSTimAM Avyo nathI. tethI ajJAnIne to ekalA mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA piraNAma, bhAva hoya che. jJAnIne to AsravabhAvanI bhAvanAno abhAva che. joyuM ? abhiprAya. ajJAnIne to abhiprAyamAM mithyAtva ane rAga-dveSanI bhAvanA che. kAraNa ke vastu cidAnaMda akhaMDa AnaMda, enI to zraddhA ne jJAna thayA nathI. ethI ajJAnIne bhAvanA mithyAzraddhA ane rAga-dveSanI bhAvanA che, jJAnIne e bhAvanA nathI. e rIte lIdhuM. jJAnI to AsavabhAvanI bhAvanAnA abhiprAyanA abhAvane lIdhe...' joyuM ? abhiprAya nathI eno. AhA..hA...! samakitI dharmI jIvane Asrava bhAvanI bhAvanAnA abhiprAyanA abhAvane lIdhe. abhiprAyamAM rAga ne mithyAtvanI bhAvanA nathI. abhiprAya to samyagdarzana ne zAMtino abhiprAya che. AhA..hA...! pUrNa AnaMdano je abhiprAya che te AnaMdanI bhAvanAvALo che. e AsavanI bhAvanAvALo nathI. AhA..hA...! AvI vAtuM have. jJAnI to AsavabhAvanI bhAvanA, eno je abhiprAya enA abhAvane lIdhe 'nirAsava ja che;...' A apekSA levI. abhiprAyamAM enI bhAvanA nathI mATe nirAsrava che. AvuM to cokhkhuM karyuM. taddana nirAsrava ja che ema nathI. abhiprAyanI vAta (che). AhA..hA...! ane emAM samyagdarzana ane samyajJAna, enuM mAhAtmya varNavyuM che. e mithyAtva ne rAga-dveSanI bhAvanA tyAM kAM che ? are..! dayA, dAnanA pariNAmanI bhAvanA ene nathI ke, A hoya to ThIka. AhA..hA....! dayA, dAna, vrata(nA) pariNAma Ave paNa abhiprAyamAM ene rAkhavAne lAyaka che) ne karavA lAyaka che evI bhAvanA nathI. AhA..hA...! keTaluM spaSTa karyuM che ! paraMtu je tene paNa dravyapratyayo...' ene paNa je dravyAsavo samaya samaya prati aneka prakAranuM pudgalakarma bAMdhe che...' e jUnA karma che e udaya Ave ane navA karma bAMdhe che. tyAM jJAnaguNanuM pariNamana ja kAraNa che.' kahe che ke, e to paranuM kAraNa (che). A jJAnaguNanuM pariNamana to bhinna che. jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa nathI. AhA..hA...! jJAna ane samikatano bhAva te baMdhanuM kAraNa nathI. tene pUrvanuM karma baMdhAyeluM udaya AvIne baMdha kare paNa e jJAna ne zraddhAno bhAva e nathI. e asthiratAno bhAva che ethI jJAnanuM piraNamana te baMdhanuM kAraNa nathI. paNa je udaya AvIne navA rAga-dveSa thayA ane baMdhAya e 52mAM jAya che. zeyamAM (jAya che). AhA..hA...! 302 "pudgalakarma bAMdhe che, tyAM jJAnaguNanuM pariNamana ja kAraNa che.' eTale ? hiNI dazA che, hiNI dazA che e kAraNe tyAM rAga-dveSa thAya ane (karma) baMdhAya che. ema I kaheze. e kahe che have, juo !
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 171 tiNti gAthA-171 ) kathaM jJAnaguNapariNAmo bandhaheturiti ceta - jamhA du jahaNNAdo NANaguNAdo puNo vi prinnmdi| aNNattaM NANaguNo teNa du so baMdhago bhnnido||171|| yasmAtu jaghanyAt jJAnaguNAt punarapi prinnmte| anyatvaM jJAnaguNaH tena tu sa bandhako bhaNitaH / / 171 / / jJAnaguNasya hi yAvajjaghanyo bhAvaH tAvat tasyAntarmuhUrtavipariNAmitvAt punaH punaranyatayAsti pariNAmaH / sa tu, yathAkhyAtacAritrAvasthAyA aghastAdavazyambhAvirAgasadbhAvAt, bandhahetureva syaat| have vaLI pUche che ke jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa kaI rIte che? tenA uttaranI gAthA kahe che : je jJAnaguNanI jaghanyatAmAM vartato guNa jJAnano, pharIpharI praNamato anyarUpamAM, tethI te baMdhaka kahyo. 171. gAthArtha - ciramAt tA kAraNake [jJAna:] jJAnaguNa, nidhacAt jJAna guII] jaghanya jJAnaguNane lIdhe punarapi pharIne paNa [banyatve) anyapaNe [pariNamate pariName che, tina tA tethI ]i te (jJAnaguNa) vizva:] karmano baMdhaka [mati:] kahevAmAM Avyo che. TIkA :- jJAnaguNano jyAM sudhI jaghanya bhAva che (-kSAyopathamika bhAva che) tyAM sudhI te (jJAnaguNa) aMtarmuhUrtamAM vipariNAma pAmato hovAthI pharIpharIne tenuM anyapaNe pariNamana thAya che. te (jJAnaguNanuM jaghanya bhAve pariNamana), yathAkhyAtacAritra-avasthAnI nIce avayaMbhAvI rAgano sadbhAva hovAthI, baMdhanuM kAraNa ja che. bhAvArtha - kSAyopathamika jJAna eka ya para aMtarmuhUrta ja thaMbhe che, pachI avaya anya zeyane avalaMbe che; svarUpamAM paNa te aMtarmuhUrta ja TakI zake che. pachI vipariNAma pAme che. mATe ema anumAna paNa thaI zake che ke samyagdaSTi AtmA savikalpa dazAmAM ho ke nirvikalpa anubhavadazAmAM hovathAkhyAtacAritra-avasthA thayA pahelAM tene avazya
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 samayasAra siddhi-6 rAgabhAvano sadbhAva hoya che ane rAga hovAthI baMdha paNa thAya che. mATe jJAnaguNanA jaghanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che. gAthA 171 upara pravacana have pUche che ke jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa kaI rIte che?" jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa ? eka kora tame kaho ke, jJAna ne zraddhAno abhiprAya nathI mATe baMdha nathI. vaLI kaho ke baMdhanuM kAraNa jJAnanuM pariNamana che. AhA...hA...! e "jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa kaI rIte che ? tenA uttaranI gAthA kahe che :- 171 (gAthA). jamhA du jahaNNAdo NANaguNAdo puNo vi prinnmdi| aNNattaM NANaguNo teNa du so baMdhago bhnnido||171|| je jJAnaguNanI jaghanyatAmAM vartato guNa jJAnano, pharIpharI praNamato anyarUpamAM, tethI te baMdhaka kahyo. 171. TIkA :- "jJAnaguNano jyAM sudhI jaghanya bhAva che." joyuM ? jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra nathI ane jyAM sudhI pUrNa sthiratAnA pariNAma nathI tyAM sudhI jJAnaguNano vartamAna jaghanya bhAva pariNamana che. thoDo bhAva pariNamyo che, ema. (-kSayopathamika bhAva che) tyAM sudhI te (jJAnaguNa) aMtarmuhUrtamAM vipariNAma (viparIta pariNAma) pAmato hovAthI." AhA...hA...! "pharIpharIne tenuM anyapaNe pariNamana thAya che." jJAna aMtarmuhUrta ja sthira rahI zake che. pachI pharIne ene rAga thAya vinA raheto ja nathI. AhA..hA..! pahelA nA pADI. I abhiprAyanI apekSAe nA pADI hatI. cAritranA doSanI apekSAe che. ene nathI ja ema karI nAkhe. samyakudRSTi thayo eTale kAMI jarIye Asava nathI, jarIye duHkha nathI... A.hA....! to pUrNa sukha ane pUrNa (zAMti) hovI joIe. AhA..hA...! aTakavAnA sAdhana ghaNA, chUTavAnuM eka. AhA...! bhagavAna paripUrNa svarUpa eka ja eno Azraya chUTavAnuM kAraNa. bAkI aTakavAnA sAdhana anaMtamAMthI kaMIka kaMIka kaMIka aTakIne anAdikALathI mithyAtvamAM paDIne baMdhana kare che. zuM kIdhuM ahIMyAM ? "jJAnaguNano jyAM sudhI jaghanya.... nAma kSayopazama bhAva che, kSAyika bhAva nathI tyAM sudhI te (jJAnaguNa) aMtarmuhUrtamAM vipariNAma" pAme che. vikAranuM pariNamanA thaI jAya che. dharmIne paNa aMtaramAM sthiratA nirvikalpa hoya che tyAM sudhI bhale ene buddhipUrvaka (vikalpa) nathI paNa jyAM bahAra Avyo eTale enA pariNAma vikalpa ne rAgamAM Ave che. dharmIne paNa rAga thAya che. AhAhA...! cothe, pAMcame azubha rAtreya thAya che. chachuM pachI
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA171 305 zubha (rAga hoya che). aMtarmuhUrtamAM vipariNAma pAmato..." je svarUpa jJAtA-daSTA che te aMtarmuhUrtamAM aMdaramAM sthira rahI zake. pachI gulAMTa khAIne aMdara rAga-dveSanA pariNAma thAya che. eka kora jJAnIne nirAsava kahyo ane eka kora jJAnIne hajI rAga-dveSa thAya che ema kahyuM. kaI apekSA che jANavuM joIe. "aMtarmuhUrtamAM vipariNAma pAmato hovAthI pharIpharIne tenuM anyapaNe...." eTale vikArapaNe "pariNamana thAya che. jJAnIne paNa svarUpa pUrNa jyAM sudhI nathI pAmyo tyAM sudhI nIcalI dazAmAM anyapaNe eTale vikArapaNe pariNamana thAya che. AhA..hA...! cothe guNasthAne, pAMcame guNasthAne ArtadhyAna ane raudradhyAna paNa che. chaThuM raudradhyAna nathI. raudradhyAna che e Ama dhyAna chUTI, labdharUpe upayoga rahe, paNa upayoga jyAM Arta ane raudradhyAnamAM jAya che tyAre anya pariNAma - vikAra thaI jAya che. enI jAtanA pariNAma je jJAtAdRSTAnA chUTIne enAthI viparIta vikAra pariNAma jJAnIne paNa Arta ane raudradhyAna thAya che. mumukSu - hemabuddhie thAya che. uttara :- hemabuddhie thAya che. che to heyabuddhi, paNa che. ahIM to che ema siddha karavuM che. pahelA nA pADI hatI ke ene nathI e to mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI apekSAe (kahyuM hatuM). paNa enI asthiratAnA pariNAma thAya che tethI tene eTalo Asava che. AhA..hA..! 'te (jJAnaguNanuM jaghanya bhAve pariNamana)," eTale jJAna eTale AtmA. eno svabhAva jaghanya eTale nIcalA darajjAnuM pariNamana che. UMce yathAkhyAta joIe tevuM pariNamana nathI. athavA kSAyikabhAvanuM pariNamana nathI. bhale samakita kSAyika hoya paNa kSAyika bhAva je cAritrano che te pariNamana nathI. AhAhA.! kSAyika samakitI paNa asthiratAnA pariNAmane pAme che. AhA..hA...! cothe guNasthAne kSAyika samakita che. "zreNika rAjA vagere. chatAM asthiratAnA pariNAmamAM I AvI jAya che. AhA...hA..! maratA jhera cUsyuM. "zreNika rAjA ! kSAyika samakita ! samaye samaye tIrthakara gotra bAMdhe che. chatAM olo koNika mAravA Avyo. e Avyo hato bacAvavA, paNa e jANe mane mAravA Avyo ema lAgyuM eTale) hIro cUsI lIdho, jhera khAdhuM. ApaghAta karyo ! e pariNAma viparIta che kharA paNa) samakitathI viparIta nathI paNa asthiratAmAM viparIta che. AhA...hA...! kaho ! "zreNika rAjA AvatI covIsImAM tIrthakara thavAnA. hajAro rANIo ! kedamAM pUryA. ene choDAvavA jato hato tyAM) pote jhera khAIne ApaghAta karyo. e mithyA pariNAmathI) samakitane doSa nathI. e pariNAmathI samakitane doSa nathI, kSAyika samakita che paNa cAritranA doSanuM pariNamana ene thAya che. eTalo to ene Asrava paNa che.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 samayasAra siddhi-6 yathAkhyAtacAritra-avasthAnI nIce..." joyuM ? sthiratAnI apekSAe ahIM vAta che ne ! samakita ne darzana ne jJAnanI apekSAe to vAta thaI gaI. ahIM to have sthiratAnI apekSAe jJAnIne jaghanya sthiratA che. che ? jJAnaguNanuM jaghanya bhAve pariNamananI sthiratA che. "yathAkhyAtacAritra-avasthAnI nIce...." pUrNa yathAkhyAta cAritra. AhAhA...! enI nIce avayaMbhAvI..." jarUra. rAgano sadbhAva hovAthI lyo ! "baMdhanuM kAraNa ja che." tyAMya ja" mUkyo. A...hA...! asthiratAnI apekSAe baMdha ja che. daSTi ane jJAnanI apekSAe ene baMdha nathI. e jAtanA viparIta pariNAma nathI ema kahe che. AhA..! kaI apekSAe tyAM kahyuM enI khabara hovI joIe). yathAkhyAtacAritra-avasthAnI nIce...." ekadama vItarAga avasthA ! yathAkhyAta eTale jevI enI zAMti ane cAritranI sthiratAno svabhAva che evo ja sthiratAno svabhAva pUrNa pragaTe nahi tyAM sudhI jarUra "rAgano saddabhAva hovAthI, baMdhanuM kAraNa ja che.' dasamA guNasthAna sudhI baMdhanuM kAraNa che. yathAkhyAtacAritra pahelA kIdhuM ne ! agiyAra ane bAra guNasthAna pahelA paNa baMdhanuM kAraNa che. eka kora cothe guNasthAne (Asrava nathI ema kahyuM). kaI apekSAe kahyuM ? mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI samyak ane sthiratA - svarUpAcaraNa thaI ene laIne mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno je baMdha hato, Asrava hato) e nathI. jarUra nathI, ema pAchuM. e ene jarUra nathI. nirAsavI che e apekSAe. paNa sthiratAnI apekSAe pUrNa sthiratA nathI, sthiratA jaghanya che e kAraNe ene rAga-dveSanA pariNAma thAya che. AhA..hA...! (rAgano) sadbhAva "baMdhanuM kAraNa ja che. AhAhA...! bhAvArtha - 'kSAyopathamika jJAna eka zeya para aMtarmuhUrta ja thaMbhe che..." eTale zuM kahe che ? aMtara dhyAnamAM aMdara jJAyaka svarUpane pakaDIne sthira rahe che e aMtarmuhUrta ja rahI zake. cidAnaMda akhaMDa jJAyakabhAva, enA dhyAnamAM rahe to e aMtarmuhUrta rahI zake, vadhAre rahI zake nahi. e "jJAna eka zeya para aMtarmuhUrta ja thaMbhe che........ pachI jarUra 'anya zeyane avalaMbe che..." svarzayane choDI paraNeyane avalaMbe che. AhAhA...! 'svarUpamAM paNa te aMtarmuhUrta ja TakI zake che. svarUpamAM vadhAre rahI zakato nathI. AhA...hA...! aMtaramAM dhyAnamAM samakita, jJAna thAya che e dhyAnamAM thAya che. paNa e dhyAna aMtarmuhUrta ja rahe che. pachI paNa dhyAna thAya e paNa aMtarmuhUrta ja rahe. aMtarmuhUrtanA to ghaNA asaMkhya prakAra che. pachI vipariNAma pAme che. samakitI paNa, jJAnI paNa aMtarmuhUrta svarUpamAM svarlsayamAM rame pachI ene paraNeyanuM avalaMbana thAya (tyAre) jarUra te rAgane pAme. AhAhA...! "kuMdakuMdAcAryadeve kahyuM ne ! "paravAvo TucArUM svadravyanuM avalaMbana chUTIne jeTaluM pAradravyanuM avalaMbana jAya pachI tIrthakara ane traNalokanA nAthanuM avalaMbana rAga ane baMdhanuM kAraNa che. AhA...hA...!
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA171 307 svadravyamAM to aMtarmuhUrta ja dhyAnamAM rahI zake che. pachI ene paradravyanuM avalaMbana, parazeyanuM (avalaMbana) Ave che, "vipariNAma pAme che. AhAhA.! eTale ? vikAra pariNAma je svabhAvathI viruddha che tene e pAme che. AhA..hA..! azubha bhAva paNa pAme che. jJAnI azubha bhAva. AhA.hA...! ene pAme che. bAhubalI ne bharata beya samakitI. ekabIjAe cakra mAryuM. e asthiratAno rAga che, cAritrano doSa che. AhA..hA...! samakitanI apekSAe abaMdha che paNa asthiratAnI apekSAe hajI baMdha che. sthiratA pUrI thaI nathI. AhA..hA...! AmAM ekAMta tANe, samakitIne baMdha ja nathI, ene duHkha ja nathI. (rAga) bAkI che. dasame guNasthAne che karma bAMdhe, dasame ! tethI yathAkhyAta pahelA kIdhuM ne ! dasame guNasthAne paNa eka mohanIya ane AyuSya vinA cha karmane bAMdhe che. rAga che ne, rAga ! AhA..hA... eka kora samyagdarzana thatAM te saMbaMdhInA viparIta pariNAma nathI tethI tenuM baMdhana ene Asrava nathI paNa asthiratAnA apekSAe jaghanya sthiratA che, pUrI sthiratA nathI tethI te vipariNAma - vikAramAM AvI jAya che. vikArane laIne baMdhana paNa che. AhAhA...! mATe ema anumAna paNa thaI zake che...." mATe ema anumAna paNa thaI zake che ke samyagdaSTi AtmA savikalpa dazAmAM ho ke nirvikalpa anubhavadazAmAM ho...... AhAhA. joyuM ? cAhe to vikalpa Ave, rAga Ave emAM ho ke cAhe to nirvikalpa dazA dhyAnamAM ho. AhAhA..! joyuM ? bhale nirvikalpa dazA dhyAnamAM ho, cothe, pAMcame, chaThTha (ho). yathAkhyAtacAritra-avasthA thayA pahelAM...." A.hA...hA...! sthiratA pUrNa jAmyA pahelA. vItarAgatA ! paryAyamAM sthiratAnI vItarAgatA thayA vinA.. AhA..hA....! dRSTi che e vItarAga che, jJAne vItarAga che paNa sthiratAmAM vItarAgatA nathI ema kahe che. pAchuM ema ahIM laI jAya ke, dRSTi te rAgI che. ema nathI. dRSTi to samyak vItarAga che. jJAna paNa pragaTya te vItarAgI jJAna che. AhAhA...! svarUpanI sthiratA pragaTI che e paNa vItarAgI che, paNa jaghanya sthiratA che. je cAritranI sthiratA yathAkhyAta hovI joIe e nathI). enA abhAvane laIne anumAna thaI zake che ke samyagdaSTi AtmA nirvikalpa dhyAnamAM ho topaNa karmabaMdhana kare che. AhAhA.! samajAya che kAMI ? nirvikalpa dhyAnamAM hoya, jJAtA-zeyatanA bheda) bhUlI jAya, ekaluM dhyeya rahe. "cha DhALAmAM Ave che ne ! jJAtA-jJAna-zeya bhUlI jAya, ekalo jJAnano anubhava cotha, pAMcame Adi (rahe. chatAM te kALe paNa ene asthiratA UThI che mATe te kALe paNa Asava che, baMdha che. AhA..hA...! mumukSu :- nirjarA te kALe nathI ? uttara :- nirjarA che paNa sAthe baMdha che ne ! nirjarA thoDI che. kIdhuM ne, saMvara ne nirjarA thoDo che. sthiratA thoDI che eno artha zuM ? ene asthiratA che ane sthiratA
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 samayasAra siddhi-6. ochI che. sthiratA ochI che eTale ke eTalo saMvara ane nirjarAno bhAva hajI nathI. ugra saMvara je joIe te bhAva nathI. AhA...hA...! ahIM to samakitI nirvikalpa dhyAnamAM hoya tyAre paNa ene karmabaMdhana to che. kemake sthiratA pUrNa kyAM che ? svarUpanuM AcaraNa Adi sthiratA bhale tyAM AvI. paNa sthiratA pUrNa nathI mATe tene baMdhana che. dhyAnamAM beThelA jIvane paNa, cothA-pAMcamAvALAne baMdhana che, asthiratAnuM baMdhana che. AhAhA...! juo ! zuM kIdhuM ? "samyagdaSTi AtmA savikalpa dazAmAM ho." cAhe to rAganA bAhya upayogamAM ho ke "nirvikalpa." dazAmAM ho. AtmAnI aMdara dhyAnamAM ho. AhAhA...! "yathAkhyAtacAritra-avasthA thayA pahelAM tene jarUra rAgabhAvano sabhAva hoya che." nirvikalpa dhyAna cothe-pAMcame hoya che. bAkI sAtame hoya che. pachI chaThTha rAga Avyo ke cothe-pAMcame paNa rAga Avyo e nizcaya jarUra baMdhanuM kAraNa che). e Asrava che. AhAhA....! darzana, jJAna thayuM chatAM hajI jJAna paNa pUrNa kyAM che? kevaLajJAna (kayAM che)? bhale kSAyika samakita thayuM paNa jJAna pUrNa nathI. darzana pUrNa thaI gayuM che ane sthiratA pUrNa nathI, sthiratA ochI che. eTalI asthiratA nirvikalpa dhyAnakALamAM paNa... AhA..hA...! cothe guNasthAne nirvikalpa dhyAnamAM paNa hajI traNa kaSAyanA bhAvano rAga che. nirvikalpa dhyAna vakhate paNa ! A..hA...! Avu badhuM lAMbu. jyAM AtmA jJAtA-ya ne jJAna evA bheda bhUlIne cothe-pAMcame dhyAnamAM che ene paNa sthiratA ochI che mATe ene Asrava ne baMdha che. AhA...hA...! che ? nirvikalpa ane savikalpa dazAmAM paNa yathAkhyAtacAritra-avasthA thayA pahelAM tene avazya (jarUra) rAgabhAvano sadbhAva hoya che." cothe guNasthAne, pAMcame guNasthAne nirvikalpa dhyAna che. Ave che. e vakhate to dhyAna-dhyAtA-dhyeyanA traNa bheda paNa bhUlI jAya che. chatAM nIcalA darajjAmAM te kALe paNa traNa kaSAyano rAga che. AhA..hA...! be vAta lIdhI. nirvikalpa. savikalpa be vAta lIdhI. ekalA savikalpamAM rAgAdi che ema nahi. AhA..hA... cothepAMcame ke chachuM, nirvikalpa chaThuM nathI, sAtame thaI jAya che, ahIM cothe-pAMcame nirvikalpatA AvI jAya che chatAM te kALamAM paNa cothe traNa kaSAyano bhAva che, pAMcame be kaSAyano bhAva che. AhA...hA..! are...! sAtame paNa dhyAnamAM AvI jAya toya eka kaSAyano bhAva hajI che. che ne ? asthiratA, yathAkhyAta sthiratA pahelAnI vAta lIdhI che ne? pUrNa yathAkhyAta nathI tyAM sudhI sAtame paNa nirvikalpa dhyAnamAM hoya tene paNa rAga che. baMdhana paNa che. AhA...hA..! eka bAju samakitIne Asava ne baMdha nathI, eka bAju sAtame guNasthAne nirvikalpa dhyAnamAM paNa rAga ane baMdhana che. kaI apekSA kIdhI ? A..hA...hA...! AThame paNa nirvikalpa dhyAnamAM hajI rAga che. bhale nirvikalpa che, paNa rAga che eTaluM baMdhana che. navame paNa eTaluM
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 17ra 309 che, dasame paNa ema che. AhA...hA....! are..! guNasthAnanI paNa khabara na maLe ke, kayuM guNasthAna (kyAre hoya) ? kayA guNasthAnamAM keTalo Asava ane kayA guNasthAnamAM keTaluM baMdhana nahi, ene A samajavuM kaThaNa paDe. savikalpa dazAmAM ho ke nirvikalpa." dazAmAM ho, rAga thAya che te dharmI jJAnanA zeya tarIke jANe che. chatAM "avazya rAgabhAvano saddabhAva hoya che;" AhA..hA..! cothe, pAMcame, sAtame, AThame, navame nirvikalpa dhyAna che chatAM hajI enA guNasthAna pramANamAM je rAga gayo eTalo nathI, paNa hajI bAkI che. eTalo yathAkhyAta pahelA rAga che. AhA..hA....! rAga hovAthI baMdha paNa thAya che." dasame baMdha thAya che. dasame guNasthAne ! tethI yathAkhyAta lIdhuM che ne ! yathAkhyAta agiyAra ne bArame hoya. mATe jJAnaguNanA jaghanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che. zuM kIdhuM ? "mATe jJAnaguNanA jaghanyabhAva." (eTale) asthiratA. AtmabhAvamAM sthiratA thoDI che, ema. e jJAnaguNanA jaghanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che." sthiratAnI jaghanya sthiti ochI che I apekSAe. je guNa che, nirmaLa che e to baMdhanuM kAraNa nathI. jeTalI aMdara asthiratA ane rAga-dveSa che evo jJAnaguNanA jaghanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che. AhA..hA...! evaM sati kathaM jJAnI nirAsrava iti cet - daMsaNaNANacarittaM jaM pariNamade jahaNNabhAveNa / pALI temAM Tu vaHi popAnameLa vividenArA darzanajJAnacAritraM yatpariNamate jaghanyabhAvena / jJAnI tena tu badhyate pudgalakarmaNA vividhena / / 172 / / yo hi jJAnI sa buddhipUrvakarAgadveSamoharUpAsravabhAvAbhAvAt nirAsrava ev| kintu so'pi yAvajjJAnaM sarvotkRSTabhAvena draSTuM jJAtumanucarituM vA'zaktaH san jaghanyabhAvenaiva jJAnaM pazyati jAnAtyanucarati ca tAvattasyApi, jaghanyabhAvAnyathAnupapattyA'numIyamAnAbuddhipUrvakakalaGkivipAkasadbhAvAt, pudgalakarmabandhaH syAt / atastAvajjJAnaM draSTavyaM jJAtavyamanucaritavyaM ca yAvajjJAnasya yAvAn pUrNo bhAvastAvAn dRSTo jJAto'nucaritazca smygbhvti| tataH sAkSAt jJAnIbhUtaH sarvathA nirAsrava eva syaat|
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 samayasAra siddhi-6 have vaLI pharI pUche che ke - jo Ama che (arthAt jJAnaguNano jaghanya bhAva baMdhanuM kAraNa che, to pachI jJAnI nirAsava kaI rIte che ? tenA uttaranI gAthA kahe che : cAritra, darzana, jJAna jethI jaghanya bhAve pariName, tethI ja jJAnI vividha pudgalakarmathI baMdhAya che. 172. gAthArthaH- [] kAraNa ke [varganajJAnavAritra] darzana-jJAna-cAritra nipajamAvenA jaghanya bhAve pariNamate pariName che tena tu tethI jJAnI jJAnI vivighena aneka prakAranAM punivarSaU pudgalakarmathI vidhyate baMdhAya che. TIkA - je kharekhara jJAnI che te, buddhipUrvaka icchApUrvaka) rAgadveSamoharUpI AsavabhAvono tene abhAva hovAthI, nirAsava ja che. paraMtu tyAM eTaluM vizeSa che ke - te jJAnI jyAM sudhI jJAnane sarvotkRSTa bhAve dekhavAne, jANavAne ane AcaravAne azakta vartato thako jaghanya bhAve ja jJAnane dekhe che, jANe che ane Acare che tyAM sudhI tene paNa, jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti vaDe (arthAt jaghanya bhAva anya rIte nahi banato hovAne lIdhe) jenuM anumAna thaI zake che evA buddhipUrvaka karmakalaMkanA vipAkano sadbhAva hovAthI, pudgalakarmano baMdha thAya che. mATe tyAM sudhI jJAnane dekhavuM, jANavuM ane AcaravuM ke jyAM sudhImAM jJAnano jevaDo pUrNa bhAva che tevaDo dekhavAmAM, jANavAmAM ane AcaravAmAM barAbara AvI jAya. tyArathI sAkSAt jJAnI thayo thako (AtmA) sarvathA nirAsava ja hoya che. bhAvArtha - jJAnIne buddhipUrvaka (ajJAnamaya) rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAnI nirAsava ja che. paraMtu jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che tyAM sudhI te jJAnI jJAnane sarvotkRSTa bhAva dekhI, jANI ane AcarI zakato nathI - jaghanya bhAve dekhI, jANI ane AcarI zake che, tethI ema jaNAya che ke te jJAnIne haju abuddhipUrvaka karmakalaMkano vipAka (arthAt cAritramohasaMbaMdhI rAgadveSa) vidyamAna che ane tethI tene baMdha paNa thAya che. mATe tene ema upadeza che ke - jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje tyAM sudhI jJAnanuM ja niraMtara dhyAna karavuM, jJAnane ja dekhavuM, jJAnane ja jANavuM ane jJAnane ja AcaravuM. A ja mArga darzana-jJAnacAritranuM pariNamana vadhatuM jAya che ane ema karatAM karatAM kevaLajJAna pragaTe che. kevaLajJAna pragaTe tyArathI AtmA sAkSAtu jJAnI che ane sarva prakAre nirAsava che. jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che tyAM sudhI abuddhipUrvaka (arthAt cAritramohano) rAga hovA chatAM, buddhipUrvaka rAganA abhAvanI apekSAe jJAnIne nirAsavapaNuM kahyuM ane abuddhipUrvaka rAgano abhAva thatAM ane kevaLajJAna pragaTatAM sarvathA nirAsavapaNuM kahyuM. A, vivakSAnuM vicitrapaNuM che. apekSAthI samajatAM e sarva kathana yathArtha che.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 172 311 gAthA 172 upara pravacana have vaLI pharI pUche che ke-jo Ama che (arthAt jJAnaguNano jaghanya bhAva baMdhanuM kAraNa che, to pachI jJAnI nirAsava kaI rIte che ?' eka kora tame nirAsava kaho ane eka kora jJAnanI sthiratAnI jaghanyatAmAM Asava kaho (e kaI rIte ?) teno uttara daMsaNaNANacarittaM jaM pariNamade jahaNNabhAveNa / NANI teNa du bajjhadi poggalakammeNa viviheNa / / 172 / / cAritra, darzana, jJAna jethI jaghanya bhAve pariName, tethI ja jJAnI vividha pugalakarmathI baMdhAya che. 172. AhAhA...! traNene lIdhA. TIkA :- je kharekhara jJAnI che te, buddhipUrvaka icchApUrvaka) rAgadveSamoharUpI AsavabhAvono tene abhAva hovAthI buddhi eTale ruci. AhAhA...! icchApUrvaka, rucipUrvaka ene rAga-dveSa nathI. rAga-dveSanI ruci ene nathI. dharmIne rAga-dveSanI rucino abhAva che. buddhipUrvaka ane icchApUrvaka rAgadveSamoharUpI AsavabhAvono tene abhAva hovAthI, nirAsava ja che. paraMtu tyAM eTaluM vizeSa che ke te jJAnI jyAM sudhI jJAnane sarvotkRSTa bhAve." A..hA...hA...! jJAnane sarvotkRSTa bhAve dekhe, sarvotkRSTa bhAve jANe ane sarvotkRSTa bhAve 'AcaravAne azakta vartato thako...... AhA...hA...! mumukSu - ahIM zuddhanayanI vAta che. zubhAzubha vagara jANavAnI vAta che, darzana upayoganI vAta che ? uttara :- upayoga nahi. darzana, jJAna ane cAritra traNe. samakita che paNa hajI nIce che ne ! olI mULa je paramaavagADha (dazA joIe) e nathI. Ama samakita baMdhanuM kAraNa to che ja nahi. paNa ahIM to enuM jJAna ane sthiratA ochI che e apekSAe traNe ochuM che ema kahyuM che. mumukSu - tyAM sudhI ene paramaavagADha kahevAtuM nathI. uttara :- che ne, paramaavagADha nathI. samakita che, paNa paramaavagADha pUrNa je kevaLIne yogya) joIe te nathI. AhA..hA...! vizeSa kahevAze.. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 samayasAra siddhi-6 pravacana naM. 249 gAthA-172, zloka-116 ravivAra, jeTha suda 14, tA. 10-06-1979 A 'samayasAra' 172 gAthA. TIkA. zuM cAle che ? Asrava adhikAra'. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yoga e pAMca Asrava che. ahIMyAM Asava jJAnIne zeno Asrava che ? ane karyo Asrava nathI teno khulAso kare che. TIkA. kharekhara jJAnI che...' jJAnIno artha, AtmA paradravyathI to bhinna che ane zubha-azubha bhAva, enAthI bhinna che ane vartamAna je eka samayanI paryAya che tenI dRSTi jyAre abheda upa2 jAya che, jyAM guNa-guNInA bheda paNa nathI. akhaMDa, abheda caitanya vastu 5ramAtma svarUpa ja AtmA che. e u52 dRSTi jaIne AtmAnuM jJAna ane AtmAnuM samakita darzana thAya che to tenI sAthe AtmAno atIndriya svAda anubhavamAM paNa Ave che tyAre jJAnI, samikatI kahevAmAM Ave che. jJAnI kaho ke samyakdaSTa kaho, tene kharekhara jJAnI che te(ne), buddhipUrvaka (icchApUrvaka) rAgadveSamoharUpI AsavabhAvono tene abhAva...' che. ene puNya-pApanA bhAvane karavAnI icchA nathI, ruci nathI, ruci che nahi. -- samyaSTi thayo to tenI ruci to AtmA atIndriya AnaMdanI ruci che. e AnaMdane vRddhi karavI evI ruci che. dharma AtmajJAna thayuM, samyagdarzana (thayuM) to puNya-pApanA bhAva ane mithyAtva bhAva, tenI dharmIne ruci nathI. AhA..hA...! dharmIne samyagdarzanamAM ruci potAnuM pUrNa paramAtma svarUpa, e taraphanI dRSTi che ane enI ruci che. evA vAstavika jJAnIne buddhipUrvaka, rucipUrvaka ke icchApUrvaka rAga-dveSa-mohanA Asrava bhAvano abhAva che. mithyAtva ane mithyAtvanI sAthe anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa, teno to tene abhAva che. jhINI vAta che, bhAI ! tethI 'nirAsrava ja che.' potAnuM svarUpa zuddha caitanya pUrNa AnaMda, pUrNa jJAna, pUrNa zAMti, pUrNa vItarAga svarUpI prabhu, enI dRSTi ane anubhava thayo to e saMbaMdhI jJAnIne mithyAtva ane mithyAtva saMbaMdhI je rAga-dveSa, tene che nahi. e apekSAe (kahyuM ke te) nirAsava ja che.' nirAsrava e apekSAe kahevAmAM Ave che. A..hA...! paraMtu tyAM eTaluM vizeSa che ke...' jJAnI - dharmI jIva paNa, potAno AtmA zuddha caitanya paripUrNa vItarAgamUrti, teno anubhava dRSTi thaI te jJAnI jyAM sudhI jJAnane sarvotkRSTa bhAve dekhavAne,...' AtmAne sarvotkRSTa bhAve dekhavAne. jyAM sudhI sarvotkRSTa bhAvathI dekhato nathI. kAle paramaavagADha zraddhA lIdhI hatI. 144mAM Ave che ne ? jyAM sudhI pUrNa dekhato nathI tyAM sudhI, 144mAM pATha evo che. jyAM sudhI AtmA pUrNa svarUpa dekhato nathI athavA
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 172 dekhavAno artha ke zraddhA karato nathI, evo 144mAM pATha che. A..hA...! potAnuM svarUpa zuddha caitanya dravya svabhAva, jyAM sudhI dekhato nathI arthAt zraddhato nathI. pATha to dekhato nathI, ema che. pachI arthakAre zraddhA (karyo che). koI vA2 dekhavAnA arthamAM zraddhA paNa Ave che ane zraddhAnA arthamAM koI vakhate dekhavuM paNa Ave che. tyAM eTaluM vizeSa che ke te zAnI...' dharmI jIva. AtmajJAna thayuM, samyagdarzana thayuM, mithyAtva ne anaMtAnubaMdhI vikArano nAza thayo eTalo Asrava to ene Avato nathI. paNa jyAM sudhI zAma nAma AtmAne... AhA...hA...! jJAnasvarUpa bhagavAnaAtmA, emAM puNya ane pApanA vikalpa, rAga paNa che nahi. evI cIjane AtmAne sarvotkRSTa bhAve dekhavAne.... utkRSTa bhAve dekhavAne eTale kevaLajJAna jyAM sudhI thatuM nathI tyAM sudhI utkRSTa bhAve dekhato nathI. - 313 sarvotkRSTa bhAve dekhavAne, jANavAne ane AcaravAne azakta vartato tho... dharmI jIva samyagdarzana thayuM topaNa bhagavAna pUrNa svarUpa che tene pUrNa rUpe dekhavuM, jANavuM, AcaravuM e azakya che. samikatI jaghanya dazAmAM che, nIcalI dazAmAM che e kAraNe pUrNa rUpe AtmAne zraddhavo, dekhavo, jANavo ane AcaraNa karavAne azakta che. A..hA...! AvI vAta che. jaghanya bhAve ja jJAnane' eTale AtmAne. nIcalA darajjAmAM cothe, pAMcame Adi guNasthAnamAM jaghanya bhAve ja jJAnane...' eTale AtmAne dekhe che, jANe che ane Acare che...' AhA..hA...! dharmanI tyAre zarUAta thAya che ke, AtmA nirvikalpa vastu che, jemAM zubharAgano paNa abhAva che ane jemAM vartamAna eka samayanI paryAya che, teno paNa temAM - vastumAM abhAva che. evI vastunI anubhavadRSTi ane jJAna, AcaraNa - svarUpAcaraNa AnaMda Avyo to eTalA prakAranA mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA Asrava nathI. e apekSAe ene nirAsrava kahIe. e apekSAe nirAsrava kahIe. paNa jyAM sudhI pUrNa dekhavuM, jANavuM, AcaravuM nathI tyAM sudhI pUrNa nirAsavI nathI. AhA..hA...! che ? jaghanya bhAve ja zAnane dekhe che, jANe che ane Acare che tyAM sudhI tene paNa, jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti...' jo jaghanya bhAva na hoya to AsavabhAva na hoya to jaghanya bhAva che. jaghanya bhAva che to rAga-dveSano Asrava paNa che. jaghanya bhAva na hoya, utkRSTa bhAva hoya to rAga-dveSa bhAva ja na hoya. asthiratAnA rAga-dveSa che e paNa na hoya. AhA..hA...! jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti...' (arthAt) Asrava na hoya to jaghanya bhAvanI anyathA utpatti, jaghanya bhAvanI utpatti ja na dekhavAmAM Ave. jo Asava bilakula na hoya to jaghanya bhAvanI utpatti na hoya, to utkRSTa bhAvanI utpatti hoya. AhA..hA...! jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti vaDe (arthAt jaghanya bhAva anya rIte nahi banato
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 samayasAra siddhi-6 hovAne lIdhe) jenuM anumAna thaI zake che evA abuddhipUrvaka karmakalaMkanA vipAkano sadbhAva hovAthI,.' AhA...hA...! dharmI samyakudRSTi kSAyika samakita hoya topaNa jaghanya bhAva che. cAritra ane jJAnanI pUrNatA nathI ane pUrNa jANavuM-dekhavuM nathI tyAM sudhI AsavanI sthiti che. anyathA jaghanya bhAvarUpa pariNamana na hoya. Asrava jo na hoya to jaghanya bhAvanI pariNati na hota. jaghanya bhAvanI pariNati jyAre che tyAM sudhI Asrava bhAva paNa che. bIjo (Asava), mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno nahi. AhA...hA...! evA abuddhipUrvaka karmakalaMkanA vipAkano sadbhAva hovAthI," A.hA..! ruci nahi, daSTi nahi paNa potAnI kamajorIne (kAraNe) paryAyamAM rAga-dveSa asthiratAnA Ave che e karmakalaMka vipAkano sadbhAva che. e bhAva vikAra che e ja karmakalaMka che. jaDakarma nahi. je puNya ane pApanA bhAva Ave che e vikArI karma che. e vikArI karma che eTaluM kalaMka che. AhA..hA...! samyagdarzana thayuM, kSAyika samakitI thayo, topaNa jaghanya pariNati nIce che e ja batAve che ke ene paNa hajI rAga-dveSanA pariNAma Asava utpanna thAya che. eTaluM karma kalaMka che. AhA...hA...! samajAya che ? jhINI vAta che, bhAI ! "samayasAra" "Asava adhikAra che. bapore pravacanasAra' (cAle che). pugalakarmano baMdha thAya che. dharmI jIvane samyaphadRSTine paNa nIcalA darajjAmAM che, UMce darajjAmAM jJAna, darzana, cAritranI utkRSTa dazA che nahi tyAM sudhI karma kalaMkano abhAva hovAthI rAga-dveSAdinA cAritradoSanA pariNAma utpanna thAya che. tenAthI pudgalakarmano baMdha thAya che. ene pudgalakarmano baMdha thAya che. mATe tyAM sudhI jJAnane dekhavuM." tyAM sudhI aMdara bhagavAnaAtmAne dekhavo, utkRSTapaNe zraddhavuM ane jANavuM, dekhavuM ane TharavuM. AhA..hA.! 'tyAM sudhI jJAnane dekhavuM, jANavuM ane AcaravuM ke jyAM sudhImAM jJAnano jevaDo pUrNa bhAva che." AhAhA...! AtmA pUrNa svarUpa vItarAgamUrti prabhu ! enuM pUrNa AcaraNa vItarAga bhAva jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI pUrNane dekhavo. AhAhA..! pUrNane dekhavo, pUrNane jANavo ane pUrNanuM AcaraNa karavAno prayatna karavo. samajAya che ? | 'ane AcaravAmAM barAbara AvI jAya. 'tyAM sudhI jJAnane dekhavuM," AhA...hA...! jyAM sudhI pUrNa AtmAnuM AcaraNa, jJAna - kevaLajJAnAdi na ho tyAM sudhI "jJAnano jevaDo pUrNa bhAva che tevaDo dekhavAmAM, jANavAmAM ane AcaravAmAM barAbara AvI jAya. tyArathI sAkSAt jJAnI thayo thako..." tyAre sAkSAt jJAnI (thayo). pahelA nirAsava to kahyuM paNa cothe, pAMcame guNasthAne tenI hada pramANe nirAsava hato. paNa sAkSAt nirAsava... A.hA...hA...! AtmAne pUrNa jANavo, dekhavo ane AcaravuM thaI jAya tyAre sAkSAt nirAsava thAya che. AhA...hA...!
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 172 315 mumukSu :- teramA guNasthAnamAM sAkSAta thAya che. uttara :I A terame kevaLajJAna pUrNa dazA thaI gaI, khalAsa ! AhA..hA...! eTale jaghanya dazAmAM mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno Asrava nathI e apekSAe nirAsava kahyo. paNa pUrNa dazA jyAM sudhI pragaTa na thAya tyAM sudhI dharmIne paNa rAga-dveSanA cAritradoSanA pariNAma kalaMka che to eTalo pudgalano baMdha paNa che. AhAhA..! to jyAM sudhI pUrNa svarUpa dekhavAmAM, jANavAmAM, AcaravAmAM na Ave tyAM sudhI pUrNa Asrava rahita nathI. jyAre pUrNa thaI gayo to pUrNa Asrava rahita che. apekSAthI vAta karI che. pahelA nirAsrava kahyuM hatuM vaLI kahe che ke, pUrNa hoya tyAre nirAstrava thAya. samajAya che ? jene hajI mithyAtva, rAga, dayA, dAna, bhakti, vrata, tapa e puNya bhAva che, e dharma che ane dharmanuM kAraNa che ema jyAM sudhI mAne che tyAM sudhI to mithyAdRSTi che. AhA..hA....! kAraNa ke rAga e samyagdarzananuM kAraNa nathI. samyagdarzananuM kAraNa to pUrNa paramAtma svarUpa potAno pUrNa dravya svabhAva (che) e ja samyagdarzananuM kAraNa che. AhA...hA...! ane e samyagdarzananI prathama dazA, ema ke ApaNe A dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA karIe to e samyagdarzana thaze ema mAne che, tyAM sudhI to mithyAdRSTi che. AhA..hA..! Avo mArga che. ane jyAM sudhI pUrNa jJAna, darzana, AnaMdanuM AcaraNa na hoya tyAM sudhI paNa tene karmakalaMkano sadUbhAva che ane baMdha paNa che. AhA...hA...! che ke nahi ? beya apekSA lIdhI. A.hA..! 'tyArathI sAkSAt jJAnI." sAkSAt nAma kevaLajJAnI. thayo thako (AtmA) sarvathA nirAlsava ja hoya che. tene bilakula Asrava che nahi. AhAhA....! bhAvArtha - "jJAnIne buddhipUrvaka (ajJAnamaya) rAgadveSamohano abhAva hovAthI..." dharmI ene kahIe ke, jene AtmA pUrNAnaMda ane zuddha caitanyaghana, eno anubhava ane dRSTi ane svarUpamAM AcaraNa thoDuM thayuM che, cothe guNasthAne svarUpAcaraNa paNa thayuM che... AhAhA...! e "jJAnIne (ajJAnamaya) rAgadveSamohano abhAva hovAthI." ane buddhipUrvaka ajJAnamaya rAga karavA lAyaka che ane rAga dharmanuM kAraNa che evI mithyabuddhino to nAza thayo che. samajANuM ? evA "(ajJAnamaya) rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAnI nirAsava ja che. ahIMyAM paNa ja kahyuM. "nirAsava ja che. kaho, ThIka ! A apekSAe. AhA...hA..! bharata cakravartI samakitI hatA, 'zreNika rAjA kSAyika samakitI hatA. bharata" paNa kSAyika samakita. to samakita che tyAM AtmAno anubhava thAya che ane emAM atIndriya AnaMdanuM AcaraNa hovAthI atIndriya AnaMdanuM vyakta aMze vedana thAya che. AhAhA...! e apekSAe ajJAnamaya rAga-dveSa-moha to ene che ja nahi. samajANuM ? e apekSAe to nirAsava ja che. AhA...hA...!
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 samayasAra siddhi-6 A..hA...! paraMtu jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che" jJAnanI dazA kSayopazama che, hiNI che tyAM sudhI te jJAnI jJAnane sarvotkRSTa bhAve dekhI" zakato nathI. potAnA svarUpane sarvotkRSTa bhAve to dekhI zakato nathI ane na jANI zake che ane na AcaraNa karI zake che. AhA..hA..! paraMtu jaghanya bhAve dekhI," zake che. AhA..hA...! nIcalA darajjAmAM jaghanya bhAva Ave che ne ? hindI, hindImAM jaghanya kahe che ne ? nIcalo darajjo. AhA....! cotha, pAMcame, chaThTha Adi jaghanya bhAva che. sAcuM guNasthAna, hoM ! cotha, pAMcame, chache. je koI puNyanI kriyA ne deha-kriyA huM karI zakuM chuM, zarIranI A kriyA huM karI zakuM chuM, huM paranI dayA pALI zakuM chuM ane dayA pALavAno bhAva thayo e dharma che ema jyAM sudhI mAne che tyAM sudhI to mithyASTi che. AhA..hA...! kemake paranI dayA pALavAno bhAva (rAga che). (dayA) pALI zakato nathI, bhAva thAya che e rAga che. paradravya taraphanuM lakSa che, rAga che. rAga che to e svarUpanI hiMsA che. svarUpanI hiMsA thAya che. AhAhA! ahIM loko kahe) dayA e dharma che. I to AtmAnI dayA. pUrNAnaMdano nAtha jevuM enuM jIvana che, jevI cIja che evI pratItimAM jJAna ane anubhavamAM levI e AtmAnI dayA che. AhA..hA...! e AtmAnI ahiMsA che. parane na mAravo e koI ahiMsA nathI. paranI dayA e kAMI paramArtha-ahiMsA nathI. AhA..hA...! jeTale aMze samyagdarzana, jJAna ne cAritra che eTalA aMze to abaMdha pariNAma che paNa e jJAnIne paNa, puruSArthasiddhi upAyamAM kahyuM, jeTalA aMzamAM rAga-dveSano aMza Ave che eTaluM AsavanuM kAraNa che, navA karmanuM kAraNa che. AhAhA...! "tethI ema jaNAya che ke. e kAraNe ema jaNAya che ke, te jJAnIne haju abuddhipUrvaka." rucipUrvaka nahi. arucipUrvaka. karmakalaMkano vipAka (arthAt cAritramohasaMbaMdhI rAgadveSa) vidyamAna che." AhAhA...! "Asrava adhikAra che ne !"ane tethI tene baMdha paNa thAya che. pahelA kahyuM hatuM ke, samyakdRSTi nirAsavI nibaMdha che. e mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI apekSAe kahyuM hatuM. ahIMyAM to beya - Asava ane baMdha beya che. AhA..hA...! jeTalA aMze potAnA svarUpamAM nirmaLa dRSTi, jJAna ane sthiratA che eTalo to abaMdha bhAva che ane jeTalA aMze aMdaramAM rAga Avyo, eTalA aMzamAM Asrava che ane eTalA aMzamAM e baMdha paNa che. AhAhA...! AvI jhINI vAtuM have. mATe tene ema upadeza che. samakitIne ! "mATe tene ema upadeza che ke-jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje." A..hA...hA....! samakitIne upadeza che ema kahe che. AhA..hA..! prabhu ! jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI rAga che ane rAga che to eTalo baMdha paNa che. mATe jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI bhagavAnane dekhavo, jANavo ane AcaraNa karavuM. AhAhA..! e AcaraNano artha ahIMyAM rAga karavo e AcaraNa nahi.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 172 317 svarUpa AnaMdasvarUpamAM AcaraNa karavuM, lIna thavuM). bhagavAna AnaMda, atIndriya AnaMdanI mUrti prabhu ! enI pratIti, enuM jJAna ane emAM AcaraNa - ramavuM. atIndriya AnaMdamAM ramavuM e AcaraNa kahevAmAM Ave che. bAkI vrata ne tapa ne bhakti AdinA bhAva thAya) e AcaraNa nahi. e to asadAcaraNa che. e saAcaraNa nahi. AhAhA...! "mATe tene ema upadeza che ke-jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje tyAM sudhI AtmAnuM) jJAnanuM ja niraMtara dhyAna karavuM..." jJAna eTale AtmA. zubha ane azubha bhAvanuM dhyAna choDI... AhA...hA...! dharmIne paNa ArtadhyAna, raudradhyAna cotha, pAMcame hoya che. chaThe ArtadhyAna hoya che. cothA, pAMcamA guNasthAna sudhI raudradhyAna hoya che. to kahe che ke, jyAM sudhI pUrNa svarU5) dekhavAmAM na Ave tyAM sudhI svarUpanuM dhyAna karavuM, e rAganuM dhyAna choDI devuM. AhA...hA...! jyAM sudhI pUrNa dazA prApta na thAya tyAM sudhI puruSArtha svabhAva taraphano karavo ane kevaLajJAna prApta karavuM ema kahe che. samakitIne e upadeza Ape che. samakitIne to badhI khabara che. e 17-18 gAthAmAM AvyuM ke, AtmajJAna thayuM, zuddha caitanyano anubhava (thayo) to zraddhAmAM ema AvyuM ke, A AtmA pavitra pUrNa che ane emAM jeTalo huM lIna thaIza eTalo karmano nAza thaze. vratAdi ne tapAdinI kriyAthI karmano nAza thaze, e nahi. e bAhyatA nahi. nizcayatapa A (che). aMdara AnaMdasvarUpa bhagavAna ! "tapati iti tapa'. jema sonAmAM geru lagAvavAthI sonuM zobhe che, ope che ema bhagavAna AtmAmAM samyagdarzana thayuM e uparAMta svarUpamAM lInatAno, AnaMdamAM ramavAnuM cAritra ane emAM ugra - vizeSa ramavuM enuM nAma tapa (che). AtmAnA AnaMdamAM vizeSa ramavuM e tapa (che). e tapa. e vinA A bahAranA tapa che e badhuM lAMghaNa che. AhA..hA..! Avo mArga che. pahelA nirAsava kahyuM pachI vaLI pharI Asava kahyuM ane pUrNa thAya tyAre nirAsava thaze ema kahyuM). A..hA..! jene khyAlamAM e vAta nathI ke, zuM cIja che ane samyagdarzana kema thAya che ? A to vrata karo ne apavAsa karo ne paDimA laI lyo ne bhagavAnanI bhakti karo, maMdira banAvo paranI kriyA koNa karI zake che? bhAva thAya che to e zubharAga che, puNya che. e koI dharma nathI. AhA..hA..! | mumukSu :- dharma mAne to vAMdho zuM che ? uttara :- dharma mAne to mithyAtva che. dharmIne zubhabhAva Ave che paNa dharma mAnatA nathI. A.hA..! samyaphadRSTine paNa bhagavAnanI bhakti, pUjAno bhAva Ave che paNa te ene heya mAne che, tene duHkharUpa mAne che, mArI kamajorIthI mArAmAM e Ave che, mane e AdaraNIya nathI. AhA...hA..! mATe tene ema upadeza che ke - jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje." A.hA..hA...!
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 samayasAra siddhi-6 'tyAM sudhI jJAnanuM ja niraMtara..." niraMtara ! AtmA AnaMda atIndriya vItarAgamUrti, tenuM niraMtara jJAna eTale AtmAnuM dhyAna kare. AhA..hA..! bhagavAna jJAnasvarUpa che, jJAyakabhAva che, alpajJapaNuM che nahi, rAga-dveSa to emAM che ja nahi, evA jJAyakabhAvanuM dhyAna karavuM (ke) jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI. AhA..hA...! jJAnane ja dekhavuM, jJAnane ja jANavuM." AtmAne ja jANavo ane AtmAne ja 'AcaravuM." AhA..hA...! "A ja mArga darzana-jJAna-cAritranuM pariNamana vadhatuM jAya che? juo ! zuM kahe che ? zubha-azubha bhAvathI bhinna bhagavAna tene dekhavuM, jANavuM ane AcaraNa karatA karatA zuddhinI vRddhi thAya che. che ? tyAre "darzana-jJAna-cAritranuM pariNamana vadhatuM jAya che." koI vrata ne pAMca mahAvrata ne paDimA laIne dharmanI vRddhi thaI jAya che ema che nahi. AhAhA...! evo bhAva Ave che paNa e jANe che ke A heya che. A ja mArge." AtmA pUrNAnaMda prabhu, ene dekhavo, jANavo ane tenuM AcaraNa karavuM. tenAthI pariNamana vadhatuM jAya che." zuddhatA vadhatI jAya che. AhAhA.! ane ema karatAM karatAM kevaLajJAna pragaTe che. Ama karatAM karatAM kahyuM). vyavahAra karatA karatA kevaLajJAna pragaTa thAya che ema nahi. AhAhA....! bahu AkaruM kAma che. aMdara AnaMdasvarUpa prabhu, tenI pratIti, jJAna thayuM topaNa aMdaramAM pUrNa AtmAne dekhavuM, jANavuM ane AcaraNa karavuM. tyAre zuddhi vadhatI jAya che. aMtaramAM AcaraNa karavAthI zuddhi vadhatI jAya che. AhA...hA...! "ane ema karatAM karatAM kevaLajJAna pragaTe che. AhA..hA...! jyAre kevaLajJAna pragaTe tyArathI AtmA sAkSAt jJAnI che" dharmI che) ane sarva prakAre nirAsava che. tene koI prakArano Asrava che nahi. bhagavAna paramAtmA AtmA sarvajJAnI thayA, kevaLajJAnI (thayA) e bilakula nirAsava che. jyAre kevaLajJAna pragaTe tyArathI AtmA sAkSAt jJAnI che ane sarva prakAre nirAsava che. A..hA..! jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che." apUrNa jJAna che tyAM sudhI abuddhipUrvaka (arthAt cAritramohano) rAga hovA chatAM,... AhAhA...! "buddhipUrvaka rAganA abhAvanI apekSAe jJAnIne nirAsavapaNuM kahyuM. joyuM? A.hA...! khulAso karyo che. paheluM kahyuM eno khulAso karyo. jyAM sudhI jJAna alpa che, samyak che tyAM sudhI abuddhipUrvaka (arthAt cAritramohano) rAga hovA chatAM,...... tyAM cAritramohano rAga che. buddhipUrvaka rAganA abhAvanI apekSAe..." rucipUrvaka - dRSTipUrvaka rAga karavAnI apekSAe "jJAnIne nirAsavapaNuM kahyuM...." che. AhAhA..! ane abuddhipUrvaka rAgano abhAva thatAM ane kevaLajJAna pragaTatAM sarvathA nirAsavapaNuM kahyuM." tyAre sarvathA nirAsava che. AhAhA...! 'A, vivakSAnuM vicitrapaNuM che.' ema ke, Ama kema kahyuM ke, kathananI apekSA aneka prakAre che. samyagdarzana thayuM to baMdha nathI ane Asrava nathI ema paNa kahyuM ane samyagdarzana
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 172 319 thayA pachI paNa cAritrano doSa che, to Asrava ane baMdha paNa che ema kahyuM ane pUrNa jJAna jyAre thAya tyAre nirAsava che. pahelA samyakdaSTine nirAnsava kahyo, pachI kevaLajJAna thAya to sarvathA nirAsava kahyuM. vivekSA che, apekSAthI kathana che ema kahe che. kaI apekSAe che te samajavuM joIe. ekAMta na tANavuM joIe ke, samyagdarzana thayuM eTale basa nirAsava ja thaI gayo. samyagdarzana thayuM to mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI pUrato nirAsava che paNa hajI cAritramohano doSa che. svarUpamAM ramavuM (evuM) cAritra jyAM sudhI nathI (tyAM sudhI doSa che). cAritrano artha e nathI ke A nagnapaNuM laI levuM ane paMca mahAvrata pALavA e cAritra nathI. AhAhA....! cAritra to caravuM, ramavuM, jAmavuM. atIndriya AnaMdanuM aMdara bhojana karavuM. AhA..hA...! atIndriya AnaMdanI bhUmimAMthI atIndriya AnaMdano ugra svAda levo enuM nAma cAritra che. are.re..! vyAkhyAya bahu AkarI. "ane abuddhipUrvaka rAgano abhAva thatAM ane kevaLajJAna pragaTatAM sarvathA nirAsavapaNuM kahyuM. A, vivakSAnuM vicitrapaNuM che. zuM kahyuM ? kathananI apekSAnI vicitratA (che). khulAso karavo paDyo. AhAhA...! kaI apekSAe kahyuM che e kathananI vicitratA che. je je prakAre jyAM (kahyuM hoya te prakAre samajavuM joIe). "jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM teha, tyAM tyAM te te Acare AtmArthIjana eha' ekAMte (laI le ke, samyagdarzana thayuM eTale Asrava rahita thayo ema mAnI lya e paNa nahi ane samyagdarzana vinA rAga maMda hoya ane ene Asrava nathI ema mAnavuM e paNa mithyAtva che ane samyagdarzanamAM pUrNa AcaraNa jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI Asrava che ane baMdha paNa che. e vivakSAnI kathananI vicitratA che. AhA...hA...! AbALa-gopALa sau kharekhara jANanArane ja jANe che, paNa ene jANanAranuM jora dekhAtuM nathI tethI A rAga che, A pustaka che, A vANI che mATe jJAna thAya che ema enuM jora paramAM ja jAya che. enI zraddhAmAM potAnA sAmarthyano vizvAsa ja Avato nathI. tethI jANanArane ja jANe che e besatuM nathI. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma me-200ra
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 samayasAra siddhi-6. 000 - lokanDa116 ) (zArdU viDita) saMnyasyannijabuddhipUrvamanizaM rAgaM samagraM svayaM vAraMvAramabuddhipUrvamapi taM jetuM svazaktiM spRshn| ucchindanparavRttimeva sakalAM jJAnasya pUrNo bhavanAtmA nityanirAsravo bhavati hi jJAnI yadA syaattdaa||116 / / have, A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che. zlokArtha - [mAtmA yuvA jJAnI cAt tA] AtmA jyAre jJAnI thAya tyAre, sviyaM pote duninavRddhipUrvama sama || potAnA samasta buddhipUrvaka rAgane [ganiza niraMtara siMcaracanA choDato thako arthAtu nahi karato thako, vuiddhipUrvamA vaLI je abuddhipUrvaka rAga che te ]i tene paNa tuM jItavAne vAraMvAra vAraMvAra svizavitta pR] (jJAnAnubhavanarU5) svazaktine sparzato thako ane e rIte) [sanAM paravRtti va chindra samasta paravRttine-parapariNatine ukheDato (jJAnaraca pUrNa: bhavana) jJAnanA pUrNabhAvarUpa thato thako, [di] kharekhara [nityaniraratrava: mavati sadA nirAsava che. bhAvArtha :- jJAnIe samasta rAgane heya jANyo che. te rAgane maTADavAne udyama karyA kare che; tene AsavabhAvanI bhAvanAno abhiprAya nathI; tethI te sadA nirAsava ja kahevAya paravRtti parapariNati) be prakAranI che - azraddhArUpa ane asthiratArUpa. jJAnIe azraddhArUpa paravRtti choDI che ane asthiratArUpa paravRtti jItavA mATe te nija zaktine vAraMvAra sparze che arthAt pariNatine svarUpa prati vAraMvAra vALyA kare che. e rIte sakaLa paravRttine ukheDIne kevaLajJAna pragaTAve che. buddhapUrvaka ane abuddhipUrvakano artha A pramANe che :- je rAgAdipariNAma icchA sahita thAya te buddhipUrvaka che ane je rAgAdipariNAma icchA vinA paranimittanI baLajorIthI thAya te abuddhipUrvaka che. jJAnIne je rAgAdipariNAma thAya che te badhAya abuddhipUrvaka ja che; savikalpa dazAmAM thatA rAgAdipariNAmo jJAnInI jANamAM che topaNa abuddhipUrvaka che kAraNa
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 ke icchA vinA thAya che. (rAjamallajIe A kaLazanI TIkA karatAM buddhipUrvaka' ane 'abuddhipUrvaka'no A pramANe artha lIdho che :- je rAgAdipariNAma mana dvArA, bAhya viSayone avalaMbIne, pravarte che ane jeo pravartatA thakA jIvane potAne jaNAya che tema ja bIjAne paNa anumAnathI jaNAya che te pariNAmo buddhipUrvaka che; ane je rAgAdipariNAma iMdriyamananA vyApAra sivAya kevaLa mohanA udayanA nimitte thAya che ane jIvane jaNAtA nathI te abuddhipUrvaka che. A abuddhipUrvaka pariNAmane pratyakSa jJAnI jANe che ane temanA avinAbhAvI cihna vaDe teo anumAnathI paNa jaNAya che). 116. zloka 116 u52 pravacana 321 have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya che :-' 116 ? 'amRtacaMdrAcAryadeva'(no) zloka che, kaLaza che. saMnyasyannijabuddhipUrvamanizaM rAgaM samagraM svayaM vAraMvAramabuddhipUrvamapi taM jetuM svazaktiM spRzan / ucchindanparavRttimeva sakalAM jJAnasya pUrNo bhava nAtmA nityanirAssravo bhavati hi jJAnI yadA syAttadA / / 116 / / (AtmA yavA jJAna cAt tava) 'AtmA jyAre jJAnI thAya... AhA..hA...! dayA, dAna, vratAdino vikalpa je che enAthI bhinna thaIne AtmAnI dRSTi ane anubhava thAya che tyAre jJAnI thAya che. koI zAstranuM bhaNatara ghaNuM karI lIdhuM ane lAkho mANasane raMjana karAvyuM mATe jJAna che ema nathI. AhA..hA...! hajAro zAstra banAvyA, vyAkhyAnamAM lAkho mANasa bhegA karyA e koI jJAnI nathI. jJAna to rAgathI rahita AtmA cidAnaMda prabhu, enuM jJAna thAya e jJAna kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! tiryaMca che, tiryaMca. aDhI dvipa bahAra asaMkhya tiryaMca che. samikatI che. paMcama guNasthAnavALA asaMkhya tiryaMca) bahAra paDyA che. aDhI dvipa bahAra svayaMbhUramaNa samudramAM maccha ne kaccha ane dvipamAM siMha ane vAgha samikatI che evo zAstramAM pATha che. AhA..hA...! cAritra nathI. aMdara svarUpanuM AcaraNa nathI paNa samyagdarzana ane paMcama guNasthAna(vartI) siMha ane vAgha, nAga, maccha ne kaccha kAcabA... AhA..hA...! jeNe bhagavAnaAtmAne pUrNAnaMda svarUpa jyAM aMtara dRSTimAM anubhavamAM lIdhuM, bhale zarI2 tiryaMcanuM ho, are..! =
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 samayasAra siddhi-6 nArakInuM zarI2 ho. sAtamI narakamAM mithyAtva laIne jAya che ane tyAM samakita pAme che. AhA..hA...! ane nIkaLe tyAre mithyAtva thaI jAya. sAtamI naraka ! AhA..hA...! eTalI zIta vedanAnI pIDA (che), janmathI soLa roga... AhA..hA...! teMtrIsa sAgaramAM pANInuM biMdu nahi, AhA2no kaNa nahi, e dazAmAM paNa jIva samakita pAme che ! A.hA..hA....! koI ema kahe ke, amane kaMIka khAvA, pIvAnI, sUvAnI anukULatA hoya, dIkarA-bIkarA vepAra anukULa cAle, nivRtti hoya to nivRtti ThIka paDe. AhA..hA...! e badhI kalpanAo che. sAtamI narakamAM eTalI pratikULatA (che) chatAM dRSTi gulAMTa khAIne, palaTo mArI svabhAva taraphanI dRSTi karIne anubhava kare che. eTalI pratikULatAmAM samakita thAya che. pratikULatA e to zAnanuM zeya che. AhA..hA...! koI jJeya pratikULa ane anukULa che ja nahi. zeya to jJAnamAM jANavA lAyaka zeya che. e zeyamAM chApa mArI nathI ke A pratikULa ne A anukULa che. e to ajJAnI pratikULa, anukULa evI kalpanA kare che. AhA..hA...! anukULa cIja A che e to zeya che. pratikULa e paNa zeya che. tene anukULa-pratikULa kalpanA karavI e mithyAtva bhAva che. AhA..hA...! - evI sAtamI naraka ane tiryaMcanA bhava, svayaMbhUramaNa samudra(mAM) eka hajAra jojananA maccha samakitI che. AhA..hA...! traNa jJAna - mati, zruta, avidha che). AhA..hA...! ahIMyAM manuSya hoya rAjA moTA abajopati (hoya), kAMI bhAna na maLe, bhikhArAnI jema paisA lAvo, A lAva, A lAva... aMtaramAM anaMta lakSmI paDI che, prabhu ! anaMta AnaMda, anaMta jJAna, anaMta zAMti, anaMta svacchatA, anaMta vItarAgatA evI anaMta zaktino bhaMDA2 prabhu ! eno to prema nathI, enI to ruci nathI ane dhULamAM ruci (che). A paisA pAMca-pacIsa lAkha, koDa-be karoDa maLyA tyAM (rAjI rAjI thaI jAya). AhA...hA....! AhA..hA...! aMtaramAM lakSmI paDI che, aMtara AnaMda, atIndriya AnaMda ane atIndraya jJAnano sAgara prabhu birAje che). aMtara anaMta atIndriya guNano chalochala bharelo bhagavAna che. AhA..hA..! enI to dRSTi karato nathI ane bahAranI A dhULa maLI ne paisA maLyA ne kAM paisA pAMca-dasa lAkha gajarathamAM kharcA (to mAnI lIdhuM ke), dharma thaI gayo. dhULeya dharma nathI. AhA..hA...! e ahIM kahe che. AtmA jyAre zAnI thAya tyAre, pote potAnA samasta buddhipUrvaka rAgane niraMtara choDato thako...' 'saMnyasyana" juo ! 'saMnyasyana' (kahyuM che), lyo, A tyAga ! bahAranA tyAga to anaMtavA2 karyAM, e kaMI AtmAmAM che nahi. bahAranA tyAga-grahaNa to AtmAmAM che ja nahi. AtmAmAM eka zakti evI che. samayasAra'(mAM) pAchaLa 47 zakti (che emAM) tyAgaupAdAna zakti (che). paradravyanuM grahaNa ane tyAgathI to prabhu rahita che, 52nuM grahaNa paNa karyuM nathI ane 52no tyAga paNa (karyo nathI). tyAga che ja anAdithI. A to bahArathI
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 323 thoDo tyAga kare tyAM o..ho.ho...! (thaI jAya). A kharo) tyAga che "saMcacana' juo ! AhA..hA...! potAnA samasta buddhipUrvaka rAgane niraMtara." "saMnyana' nAma sanyAsa kare che. AhAhA..! e tyAga kare che. AhA...hA...! dharmI to rucipUrvaka rAgano tyAga kare che. rAganI ruci nathI. AhA...hA...! e mithyAtvano tyAga che, samakitanuM grahaNa che. AhAhA...! AvI vAtuM. niraMtara..." "saMnyaracana' A...hA...hA..! niraMtara tyAgI. AhA..hA....! parano tyAgI to ajJAnI paNa niraMtara che ja. AhA...hA...! paravastu zarIra, vANI, mana, jaDa karma para, e to AtmAmAM che ja nahi to parano tyAga to anAdithI che ja. AhA..hA..! paNa rAganI ruci (choDI) ane svabhAvanI ruci karIne rAganI ruci choDavI, tyAga karavI e kharo tyAga che. AhA..hA...! AvI kaI jAtano upadeza A te ! A badhuM vrata pALo ne paDimA lyo ne eka lyo ne be lyo ne traNa lyo ne agiyAra lyo ne... are...! bhAI ! vastunI khabara vinA paDimA kevI ? AhAhA...! mithyAdRSTine paDimA kyAMthI AvI ? jene rAganI puNya, dayA, dAnanI ruci che tyAM to mithyAtva che. AhA..hA...! mithyAtvano tyAga nathI tyAM rAgano tyAga kyAMthI Ave ? ane parano tyAga to che ja nahi. AtmA to tyAga-grahaNa rahita che. AhAhA...! "samasta buddhipUrvaka.' buddhipUrvaka samajANuM ? rucipUrvaka. A rAga karavA lAyaka che, rAga lAbha dAyaka che, evI buddhipUrvaka. (e) choDI devuM. AhAhA....! cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga ho, are...! traNalokanA nAthanuM smaraNa ho, prabhunuM smaraNa thAya e paNa rAga che. e rAganI graMci choDI de. AhA..hA...! AhA..hA..! bhagavAna vItarAgasvarUpa aMdara che enI ruci kara. are. are...! AvI vAta che. "saMcana' che ne pahelo zabda ? saMskRtamAM pahelo (zabda) che. saMnyaracana' zlokamAM che). ene tyAga kahIe. rAganI ruci buddhipUrvaka choDavI enuM nAma tyAga kahIe. AhA...hA....! pahelo zabda che ne ! zloka.. zloka(no) pahelo zabda che. AhAhA! choDato thako arthAtu..." rAga nahi karato thako..." rucipUrvaka rAga nahi karato thako. rAgano prema choDato thako ane premathI rAga nahi karato thako. AhA..hA.! abuddhipUrvaka rAga che. jJAnIne hajI asthiratAno (rAga che). ruci nathI chatAM puruSArthanI kamajorInA kAraNe abuddhipUrvakano rAga che. tene paNa jItavAne.." asthiratA, abuddhipUrvakano rAga rahyo tene paNa jItavAne vAraMvAra... AhA..hA...! "svazavitta pRzana (jJAnAnubhavanarU5) svazakti." e zakti, svazakti. bhagavAna AnaMdasvarUpa prabhu ! e svazaktinuM sarjana karavuM.. AhA..hA...! ene anubhavavuM. AhA..hA...!
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 samayasAra siddhi-6 svazavitta sthUzana svaguNa - svabhAva AnaMda, eno anubhava. e "svazaktine sparzato thako.." kahe che ? ke, prathama samyagdarzana thayuM, zuddha caitanyanI - svarUpanI sanmukha thaIne (samyagdarzana thayuM. e pachI ene buddhipUrvaka - rucipUrvaka rAganuM karavuM chUTI gayuM, eno sanyAsa thaI gayo. paNa abuddhipUrvaka hajI asthiratAno rAga che ene paNa choDavA mATe AtmAnA anubhavano sparza kara. AhAhA...! vItarAgI svarUpa bhagavAna AtmAne sparza, ene sparza, ene jagADa, sthiratA kara, e sparzana che. AhAhA...! AvI badhI vAta. A jANe nizcayanI vAta, vyavahAra kyAM gayo ? vyavahAra gayo vyavahAramAM, rAgamAM, AtmAmAM che nahi. AhA..hA..! "abuddhipUrvaka rAga che tene paNa jItavAne." (arthAta) nAza karavA mATe vAraMvAra." svazakti eTale AtmAno anubhava. sva AtmAnI zakti eTale AnaMda, enuM sparzana. sva eTale jJAna, potAnI zakti jJAna, tenuM sparzana. sva eTale AtmA, enI zakti eTale vItarAga bhAva, enuM sparzana. AhAhA...! svazaktine sparzato thako ane e rIte)." savanAM paravRttim thava chindra"samasta paravRttine-parapariNatine-ukheDato..." upadeza to ema ja Ave ne ! aMdaramAM jAya che eTale rAga utpanna thato nathI ene ukheDato thako ema kahevAmAM Ave che. bhASA to ema ja hoya). rAgane ukheDato thako. rAga, zubha vikalpa Ave che ene paNa nAza karato thako. svarUpanI daSTi to rAgarahita thaI che emAM sthira thaIne.. AhA..hA..! AtmAno sparza karI, anubhava karI rAgane choDato - ukheDato thako. "jJAnaraca pUrNaH bhava' AtmAnA pUrNabhAvarUpa thato thako,..." AtmA pUrNabhAva eTale kevaLajJAna. yathAkhyAta cAritra ne kevaLajJAna ne anaMta AnaMda ane anaMta vIrya, evuM pUrNa bhavana. pUrNa bhAvarUpa thato thako. AhA..hA..! dravya svabhAvamAM - guNasvabhAvamAM to pUrNatA che ja, paNa ene sparza karatAM karatAM, anubhava karatA karatA), paryAyamAM pUrNa thaI jAya. AhA...hA..! kevaLajJAna, kevaLadarzana, pUrNa anaMta AnaMda, anaMta vIryAdi. "jJAnanA eTale. AtmAnA "pUrNabhAvarUpa thato thako, kharekhara...." "nityaniratrava: mavati kharekhara " che ne "hi. "di eTale nizcaya, kharekhara. tyAM olAmAMya "hiM hatuM. paNa A "di judI jAtanuM. AhA..hA...! kharekhara sadA nirAsava che. pachI sadA nirAsava che. pahelA nirAsava kahyuM hatuM tyAre to samyagdarzananI apekSAe, anaMtAnubaMdhI, mithyAtvanI apekSAe kahyuM hatuM. vivakSAnI vicitratAnI kathananI apekSAe (kahyuM hatuM). ahIMyAM kahyuM ke jyAre pUrNa vItarAgatA aMdara thAya, samyagdarzana thayA pachI paNa svarUpano anubhava karatA karatA rAga chUTI jAya che ane vItarAga pUrNa thaI jAya che tyAre nirAstrava thAya che. tyAre tene bilakula Asrava hoto
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 nathI. che ? bhAvArtha :- jJAnIe samasta rAgane heya jANyo che.' juo ! dharmI to koIpaNa rAga hoya ene heya mAne che. bhagavAnanI bhaktino bhAva Ave che paNa mAne che heya. AhA..hA...! jJAnIe samasta rAgane heya jANyo che. te rAgane maTADavAne udyama karyA kare che; tene AsavabhAvanI bhAvanAno abhiprAya nathI;...' AsravabhAvanA abhiprAyanI bhAvanA nathI. A ThIka che ane ka2vA lAyaka che ema nathI. tethI te sadA nirAsrava ja kahevAya che.' lyo ! vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 250 gAthA-173thI176, zloka-116, 117 325 somavAra, jeTha vada 1, tA. 11-06-1979 'samayasAra' 'Asrava adhikAra' 172nA bhAvArthanI nIce che. vivakSAnuM vicitratAnuM lakhyuM che ne ? I kaLazaTIkAkAre lakhyuM nathI. A hemarAjI'e lakhyuM che. paravRtti (52pariNati) be prakAranI che...' AtmAmAM pariNati, paryAya thAya e be prakAranI che. eka 'azraddhArUpa...' ane eka "asthiratArUpa.' eka mithyAtvarUpa ane eka asthiratArUpa. AtmAmAM dravya-guNa to trikALa che, have pariNati, enI je paryAya che I paryAyamAM be prakAra (che) anAdithI azraddhArUpa, mithyAtvarUpa ane asthiratArUpa. jJAnIe azraddhArUpa paravRtti choDI che...' dharmIe azraddhArUpa nAma mithyAtvarUpa (arthAt) rAga e mAro che ane rAgathI mane hita che, e buddhi jJAnIe choDI che. AhA..hA...! ajJAnIne rAga te hitaka2 che ane rAga te mArI cIja - svarUpa che, enuM e azraddhAnuM - mithyAtvanuM pariNamana che ane asthiratAnuM paNa che. jJAnI - dharmIne azraddhA eTale mithyAtva rUpa paravRtti choDI che. pa2nuM karI zakuM chuM e vAta dharmIe choDI dIdhI che. (52nuM karI zakuM chuM) e zraddhA mithyAtva che. 52nuM kAMIka karI zakuM kAM dayA, dAna, vrata pariNAma dharma (che) kAM dharmanuM kAraNa (che), evI je mithyA zraddhA e dharmIe choDI dIdhI che. AhA..hA....! "asthiratArUpa paravRtti jItavA mATe...' have dharmane asthiratA che. rAga-dveSanI vAsanA evI utpanna thAya che. A..hA...! ene jItavA mATe te nija zaktine vAraMvAra sparze che...' ene rAga-dveSa ne asthiratA hoya che paNa ene jItavA mATe AtmAnA anubhavane vAraMvA2 sparze che. nirvikalpa AnaMdanI dazAne vAraMvAra sparze che. AhA..hA...! arthAt pariNitane svarUpa prati vAraMvAra vALyA kare che.' potAnI je pariNati - paryAya che e asthiratAmAM jAya che. hiMsA, jUThuM, corI, viSaya-vAsanAmAM jAya che chatAM aMtaramAM vALavAno prayatna kare che. svarUpa tarapha vALavAno prayatna kare che.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 samayasAra siddhi-6 e rIte sakaLa paravRttine ukheDIne... A rIte sakaLa vikAranI (arthAt) azraddhArUpa ane asthiratArUpa, beya pariNitane ukheDIne kevaLajJAna pragaTAve che.' lyo ! A to AgaLa AvyuM hatuM ne ke, samakitI nirAsrava che, ene baMdhana nathI. e azraddhAnI utpAdarUpI baMdhana nathI. mithyAtvano ane anaMtAnubaMdhIno Asava nathI. asthiratArUpa che paNa dRSTinuM bahu jora dIdhuM hoya to ene e asthiratA enI cIja ja nathI. e to jJAtAnA zeyamAM jAya che. ema kahIne samikatIne Asrava ane baMdha nathI. paNa pAcho vicAra karatAM ene Asrava ane baMdha hajI che ane thoDo sthiti, 2sa karmamAM baMdha paNa (paDe) che paNa tene gauNa karIne dRSTinA jorathI vAta karI hoya paNa ekAMta mAnI levuM ke ene bilakula asthiratAnA Asava, rAgAdi che ja nahi ane baMdhana che ja nahi, ema nahi. e vaktAnI apekSAnuM kathana che. kaI apekSAe kahevA mAge che, ema eNe jANavuM joIe. AhA...hA...! 'buddhipUrvaka' ane 'abuddhipUrvaka'no artha A pramANe che H- je rAgAdipariNAma icchA sahita thAya te buddhipUrvaka che...' eTale ? je kaMI dayA, dAna, puNya, pApanA bhAva rucipUrvaka hoya, icchApUrvaka hoya, hitabuddhie hoya ene buddhipUrvaka che ema kahe che. ane je rAgAdipariNAma icchA vinA paranimittanI baLajorIthI...' che to potAnI kamajorI paNa nimittanI apekSAe vAta karI che. paranimittanI baLajorIthI...' juo ! AmAM mANasa kahe ke, joyuM ! parimittanI baLajorIthI vikAra thAya che. e to kaI apekSAe kahe che ? potAne rAganI ruci che nahi, rAga duHkharUpa bhAse che paNa potAnI paryAyamAM kamajorIne laIne vikA2 thAya ene nimittanI baLajorIthI thAya ema kahevAmAM AvyuM. AhA....hA...! eka kora ema kahevuM ke, dareka dravya potAnI paryAyane pAme, pahoMcI vaLe. emAM parano koI adhikAra nathI. AhA..hA...! ane tenI paryAya tenA dravya-guNathI thAya, 52thI na thAya ane tenI paryAya tene sva-avasare je thavAnI hoya te thAya. A..hA...! ghaNA prakAra. kaI apekSAe che (te samajavuM joIe). AvyuM hatuM ne ? vivakSAnuM vicitrapaNuM' A TIkAmAM che ke nahi ? A 'kaLazaTIkA'mAM nathI. 'hemarAjIe nAkhyuM che. vaktAne kaI apekSAe kahevuM che e kathananuM vicitrapaNuM che. kathananuM vicitrapaNuM che), vastusvarUpa to jema che ema che. AhA..hA...! samyakdaSTa thayo eTale baMdhana nathI ema bahu jora ApyuM hoya eTale ema ja mAnI levuM ke ene jarIye baMdhana nathI to to kevaLajJAna thaI gayuM to yathAkhyAta cAritra thaI gayuM hoya. AhA..hA..! paNa dRSTinA jJAnanA joramAM je rAgAdi asthiratAno Ave enuM te jJAna kare che, jJAnanuM zeya che. dRSTimAM heya che, jJAnamAM zeya che, cAritranI apekSAe te rAga jhera che. AhA..hA...! ema jANatA chatAM AvyA vinA rahe nahi, kahe che. paNa dRSTinA joranI apekSAe ema kahyuM ke, ene nathI. paNa ekAMte nathI ema na mAnI levuM.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 327 AhAhA..! dasamA guNasthAna sudhI rAga - lobharAga che. cha karma baMdhAya che. ane ahIM cothA guNasthAne Asrava ane baMdha che ja nahi (ema kahyuM to e kaI apekSAe kahyuM)? e to dRSTinA joramAM ane jJAnamAM rAgAdi Ave che jJAna ane dRSTimAM potAnA mAnato nathI, ene duHkharUpa ane heya jANe che. zuM AvI gayuM ne mAthe ? "jJAnIe samasta rAgane heya jANyo che. bhAvArtha. "samasta rAgane heya jANyo che. cAhe to bhagavAnanI bhaktino, vinayano (rAga) ho, vAMcanano ho paNa e rAgane heya jANyo che. A..hA...hA....! bhagavAna AtmA paramAtma cidAnaMda svarUpa (che) e eka ja jJAnIne upAdeya, AdaraNIya che. rAgamAtra taheya che). rAgano kaNa paNa rahI gayo hoya, eka lobha, IcchA (rahI gayo), dasame dveSa gayo, dasame guNasthAne dveSa nathI. rAgano aMza lobha rahyo hoya che karma bAMdhe che. samajANuM kAMI? ane ahIM ema kahevuM ke, samakita thayuM eTale rAgeya nathI, Asraveya nathI, baMdhaya nathI. I to eka pUrNa dRSTi ane enA jJAnanA jorane jaNAvavA e vAta karI. asthiratAno rAga Ave e alpa Ave che ane ene karmabaMdhana paNa sthiti ane rasa alpa paDe che. ema enI gaNatarI na gaNatA, gauNa karIne ene baMdhana ane Asrava nathI ema kahyuM che. paNa jyAre mukhyapaNe beya vAta jaNAvavI hoya to) nirmaLadhArA che teTalo ene Asava ane baMdha nathI. e gAthA AvI gaI che. ane jyAM sudhI rAganI pUrNa nivRtti nathI tyAM sudhI rAgadhArA ane jJAnadhArA beya hoya che. AhA..hA..! rAgathI bhinna paDeluM jJAna e bhedajJAna (thayuM. e pachI bhedajJAna karavuM paDatuM nathI. e rAgathI bhinna paDyuM jJAna ane jJAna ne zraddhAnI dhArA niraMtara hoya che. AhAhA...! ane jeTalo kamajorIne laIne rAgAdi thAya e rAgadhArA - karmadhArA paNa sAthe hoya che. jeTale aMze rAgadhArA teTale aMze baMdha che, jeTale aMze jJAnadhArA teTale aMze abaMdha che. AhA..hA...! ahIMyAM have kahe che, "rAgAdipariNAma icchA vinA paranimittanI baLajorIthI thAya te abuddhipUrvaka che. jJAnIne je rAgAdipariNAma thAya che te badhAya abuddhipUrvaka ja che." rucipUrvaka nathI, ema. karavAyogya che, kartavya che ema nathI. chatAM vaLI eka apekSAe jJAnanayanI apekSAe ene emeya kahevAya ke, rAgano kartA paNa che, bhoktA paNa che. AhA..hA...! 47 naya, pravacanasAra' ! jJAnapradhAna kathana che ne ! tyAM rAgano aMza che, pariName te kartA ema kahyuM). e karavAlAyaka che mATe (kartA) ema nahi. paNa pariName che e apekSAe kartA ane pariName ne ene bhogave che, ene I vedanamAM che, jJAnIne rAganuM, duHkhanuM vedana che, na hoya to pUrNa AnaMdanuM vadana hovuM joIe ane pUrNa AnaMdanuM vedana nathI tyAM thoDo AnaMda ne thoDuM duHkha, beyanuM vedana sAthe che. are.. are..! ATalI badhI
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 samayasAra siddhi-6 vAtuM have. ekAMta tANI javuM ke, basa ! jJAnIne kaMI che ja nahi. duHkheya nathI, Asraveya nathI, baMdheya nathI (ema na hoya). eka gAthAmAM, kaLazamAM jora bahu ApyuM che. jJAnIne kAMI che ja nahi. kaI apekSAe ? bhAI ! jJAnIne bhoga nirjarAno hetu kahyo che. bhoga nirjarAno hetu thAya ? jJAnI ke ajJAnI game te hoya. bhogamAM to rAga che. rAga to baMdhananuM kAraNa jJAnIneya thAya. paNa dRSTinA joramAM rAganI ruci nathI, rAgamAM sukhabuddhi nathI, rAgamAM sukhabuddhi nathI. ethI ene bhoga kharI jAya che, hitabuddhi nathI e apekSAe kathana karyuM. A...hA..! bAkI to aMgeaMza rAga jyAM sudhI che tyAM sudhI asthiratAno doSa che, e Asrava che ane e pramANe baMdhana paNa che. AhAhA..! jJAnIne je rAgAdipariNAma thAya che te badhAya abuddhipUrvaka ja che; savikalpa dazAmAM thatA rAgAdipariNAmo jJAnInI jANamAM che." eTale zuM ? ke, rAgathI bhinna evuM bhedajJAna to che paNa vikalpa dazA AvI, rAgadazAmAM Avyo. cAhe to dayA, dAnAdi ke hiMsA, jUThuM, viSayAdi, e "savikalpa dazAmAM thatA rAgAdipariNAmo...." rAga-dveSAdi pariNAma jJAnInI jANamAM che, dharmIne jANavAmAM Ave che. mArI nabaLAI che, paryAyamAM bhAvakarmanuM jora che. pelAmAM to ema AvyuM che ne ! "kamo baLiyo, kabbA jIvo baLiyo'. I karma to jaDa che, enI vAta nathI. kadAcit bhAvakarmanuM baLa vizeSa vadhI gayuM hoya kAM AtmAnA jJAnanA AnaMdanuM baLa vadhI gayuM hoya, ema. "kammo baLiyo' (kahyuM) emAM karmabaLa thaIne AtmAno koI paryAya kare to to pachI ema to ghaNIvAra kahevAyuM ke, potapotAnI vikArI ke avikArI paryAyane te dravya pAme che, pahoMce che, prApta kare che. AhAhA...! emAM bIjuM dravya ene pamADe che ema che nahi. goTA ghaNA, goTA atyAre to cAle che). eka vAta jyAM kare tyAM bIjAmAM bhUle ane bIjI kare tyAM (trIjAmAM bhUle). AhA..hA..! rAga dharmIne Ave che mATe te hitabuddhithI Ave che ema nathI. heyabuddhie Ave. AhA..hA...! aMdaramAM sthiratA nathI (thatI).. A..hA..hA...ethI ene rAga ane dveSa evA pariNAma Ave paNa temAM hitabuddhi ane ruci, buddhi nathI. "jJAnInI jANamAM che topaNa abuddhipUrvaka che kAraNa ke icchA vinA..." icchA vinA eTale ? ke, rucinI icchA nathI. karavAlAyaka che, dRSTimAM ene karavAlAyaka che ema bhAva nathI. A.hA...! bAkI to icchA thaI che te icchA thaI che. AhA..! paNa A mane kartavya che ane mane karavAlAyaka che ema nathI. potAno AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA.. AhAhA..! paramAtmA AtmA prabhu ! enuM jyAM aMdara jJAna ne AnaMda ne zraddhAnuM pariNamana thayuM, emAM pachI ene rAgano bhAva Ave paNa sukhabuddhi nathI, hitabuddhi nathI. e mane ThIka Avyo ema nathI. AhA..! 'topaNa abuddhipUrvaka che... eTale rucipUrvaka nathI, ema. icchA vinA thAya che."
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 329 have bIjo artha 'rAjamallajIe A TIkA - "kaLazaTIkAmAM karyo che. (rAjamallajIe A kaLazanI TIkA karatAM buddhipUrvaka" ane "abuddhipUrvakano A pramANe artha lIdho che :je rAgAdi pariNAma mana dvArA...." mana dvArA eTale ke mananA saMbaMdha dvArA rAga-dveSa vikArAdi thAya "ane bAhya viSayone avalaMbIne, pravarte..." mULa to rAgAdi bAhya viSayone avalaMbIne pravarte che. je rAga-dveSa thAya e dazAnI dizA para tarapha ja che. zuM kIdhuM samajANuM ? jeTalA rAga ane dveSa, dayA, dAnAdi pariNAma (thAya), e dazAnI dizA para tarapha che. vItarAga pariNatinI dazA, enI dizA AtmA tarapha che. AhA..hA...! AvI vAtuM have. kemake vItarAgatA - dharmadazA e to dravyane Azraye thAya che. olA chokarAo tophAna kare che. A ene samajAya nahi to zuM karavuM ? bahAra bAthamabAtha bhIDatA hatA. AhA..hA...! 'rAjamallajI'e evI apekSAe vAta karI che ke, je rAgAdi rAga-dveSa, viSayavAsanA Adi mana dvArA thAya ane bAhya viSayone avalaMbIne thAya. Ama to rAga thAya e bAhya viSayone ja avalaMbIne thAya. paNa ahIM enI jarIka bIjI bhASA karI. pravarte che." "bAhya viSayone avalaMbIne pravarte che." rAga-dveSa thAya e bAhya viSayone (avalaMbIne) pravarte che. mana dvArA bAhya viSayone avalaMbe (che). "ane jeo pravartatA thakA jIvane potAne jaNAya che.." A..hA...! jIvane jANavAmAM paNa Ave ke, A rAga thayo, azubharAga (thayo) ema jANavAmAM Ave. 'tema ja bIjAne paNa anumAnathI jaNAya..." ke, Ane atyAre azubha rAga che ke zubha (rAga che). bahAranI bhagavAnanI pUjA, bhaktinI) pravRttimAM hoya tyAre zubha che ane bIjAmAM hoya to azubha che. ema anumAnathI jANavAmAM Ave. te pariNAmo buddhipUrvaka che." ema kahyuM che. te pariNAmane buddhipUrvaka kahyuM che. zuM kahyuM ? eka to vikAra thAya te mana dvArA bAhya viSayone avalaMbIne pravartatA thakA potAne jaNAya, bIjAne anumAnathI paNa jaNAya. A cAra bola lIdhA. samajANuM kAMI ? A to dhImAnI vAta che, bApu A..hA..."rAjamallajIe Avo artha lIdho (ke), rAga thAya e mana dvArA (thAya). joke rAga thAya che e mana dvArA ja thAya. paNa ahIM eka vAta bIjI kADhI nAkhaze. mohanA udayathI thAya tene mana dvArA nahi, evI e vAta karaze. nahitara to jeTalo rAga-dveSa thAya e mananA saMbaMdhathI thAya. kAM parano, viSayono saMbaMdha che. mananA saMbaMdha vinA sIdho rAga thAya nahi. mohakarmano udaya Ave ane pote joDAya to emAM manano saMbaMdha che. AhA..hA..! ahIM 'rAjamalajI eka bIjI apekSA leze. "kaLazaTIkA che ne ! je rAga-dveSa, puNyapApanA bhAva mana dvArA thAya, bAhya viSayone avalaMbIne thAya, be (vAta thaI), (e) pravartatA potAne jaNAya e (trIjI vAta), bIjAne anumAnathI paNa jaNAya te pariNAmo buddhipUrvaka
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 samayasAra siddhi-6 che; ane je rAgAdipariNAma iMdriyamananA vyApAra sivAya...' apekSAthI lIdhuM che. nahitara rAga thAya e mananA avalaMbana vinA hoya ja nahi. paNa buddhipUrvaka mananuM avalaMbana nathI ema (kahevuM che). buddhipUrvaka mananuM avalaMbana nathI e apekSAe kahyuM che. nahitara rAga thAya e koI rIte mananA avalaMbana vinA hoya zake ja nahi. paradravyanA avalaMbana vinA rAga thAya ja nahi. mohano udaya AvIne ekalo rAga thAya ema nahi. paNa ahIM bIjI rIte siddha karavuM che. e pariNAma indriya ane mananA vyApAra sivAya. potAno vyApAra huM karuM evuM nathI. manamAM joDAyane rAga karuM evo vizeSa nathI. ethI ene kevaLa mohanA udayanA nimitte thAya che...' samajANuM AmAM kAMI ? A rIte lIdhuM. mana dvArA thAya, mana dvArA na thAya. phakta mohanA udayathI thAya evI eka-be zailI lIdhI. bAkI to rAga je thAya e padravyanA saMbaMdha vinA, nimittanA saMbaMdha vinA thAya ja nahi. mohano udaya Avyo paNa mana saMbaMdhamAM joDAya tyAre ja tene rAga thAya. AhA..hA...! paNa apekSAthI ahIM kathana che. AvuM badhuM jANavuM. A..hA...! iMdriyamananA vyApAra sivAya...' A to jyAre paheluM vAMcyuM tyAre khyAla hato ke, TIkA ATalI badhI kema kare che. kaLazamAM mana dvArA ekalA mohathI (thAya che) e to eka apekSAe khyAlamAM nathI ethI ene moha dvArA thayuM ema kahevAmAM Ave. jaNAya nahi, ema AvyuM hatuM ne ? olAmAM AvyuM hatuM ne ? ke, jIva jaNAya, bAhya viSayonuM avalaMbana (che), mana dvArA (thAya te) bIjAne anumAnathI jaNAya. evuM AmAM nathI eTale moha dvArA (thAya che ema) kahyuM. zuM kahyuM ? ene khyAlamAM Ave nahi paNa che to manano saMbaMdha. khyAlamAM Ave nahi e apekSAe mohanA udayathI rAga ne dveSa thayo ema kahevAmAM AvyuM. mana dvArA bAhya viSayone avalaMbIne potAne jANavAmAM Ave ane bIjAne anumAnathI paNa jANe ke A mane atyAre rAga thAya) che. A..hA...! samakitI dukAne vepAra karavA beTho hoya tyAre badho rAga jaNAya che ke nahi ? potAne jaNAya che ke nahi ? mana dvArA thayo che ke nahi ? paranuM avalaMbana che ke nahi ? potAne jaNAya che ke nahi ? bIjA paNa anumAna kare ke, ahIM beTho (che eTalo) rAga che. samajANuM kAMI ? AhA..hA...! ane tenA khyAlamAM na Ave ane 52no, indriyonA viSayono saMbaMdha nathI ane bIjA paNa anumAna karI zake nahi e apekSAe ene mana vinA, mohanA udayathI thayo ema kahevAmAM AvyuM che. AhA..hA...! mohanA udayanI mukhyatAthI. mumukSu : uttara :- mukhyatA ApI eTaluM. bAkI che to aMdara mana dvArA kharuM. paNa aMdara jhINo, sUkSmapaNe jaNAto nathI ane bIjAo paNa ene anumAna karI zake ke A rAgamAM che.
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 331 e rIte rAga hovAmAM manathI nahi paNa mohanA udayathI thAya ema ahIM abuddhipUrvaka kahevAmAM AvyuM che. Are.....! AvuM have A badhuM kyAM yAda rahe ? keTaluM yAda rAkhavuM) ? dararoja pheraphAro. savAre kAMIka, bapore kAMIka. mArga to bApA evo jhINo (che). AhA..hA...! je apekSAthI kahyuM che te apekSAthI eNe jANavuM joIe. bhagavAnano mArga syAdvAda che. kaI apekSAe kahyuM te apekSAe jANavuM joIe. syAdvAda karIne ema nathI (kahevuM) ke, nimittathI paNa thAya ane AtmAthI paNa thAya, vyavahArathI paNa thAya ane nizcayathI paNa thAya. ema syAdvAda nathI. paNa nimitta paNa che, upAdAna paNa che, vyavahAra paNa che, nizcaya paNa che. AhA..hA...! iMdriyamananA vyApAra sivAya kevaLa mohanA udayanA nimitte thAya che ane jIvane jaNAtA nathI." joyuM ? sUkSma che ne I apekSA lIdhI. olAmAM jaNAtA che ane ahIM jaNAtA nathI eTalI apekSA lIdhI. te abuddhipUrvaka che.' kahyuM che barAbara I. mana dvArA eTale Ama karuM, Ama karuM ema eTaluM joDANa, eTalo sthULa upayoga nathI. sUkSmapaNe che tene mana dvArA nathI ema kIdhuM. ane mohanA udayathI thAya che ane potAne jaNAtA nathI tethI tene abuddhipUrvaka kahevAmAM Ave che. ekamAM buddhipUrvaka eTale rucipUrvaka (artha karyo, abuddhipUrvaka eTale ruci vinA ema artha karyo. ahIMyAM bIjI cIja siddha kare che). ahIMyAM buddhipUrvaka mana dvArA khyAlamAM Ave, bIjA jANe enuM nAma buddhipUrvaka ane potAne khyAlamAM na Ave, bhale che mana dvArA paNa mana dvArA thAya ema khyAlamAM na Ave ane mohanA udayathI thAya ene abuddhipUrvaka kahevAmAM Ave che. AvuM che. I to je di pahelAM vAMcyuM tyArathI A khyAla che ke, A mana dvArA nA pADe che. I A apekSAe, kIdhuM ne ? ke, jIvane jaNAtA nathI e apekSAe. AhAhA...! Avo dharma samajavA mATe.. AvuM badhuM rokAvuM paDatuM haze ? dharma cIja jhINI bahu, bApu ! vItarAga sarvajJa paramAtmA trilokanAtha ! enuM je jJAna traNakALa traNalokanuM, eno je svabhAva ane e svabhAvane pote potAmAM pAmavuM ane svabhAvane pAmyA chatAM rAga-dveSanuM rahevuM. AhAhA..! svabhAvamAM rAga-dveSa che nahi. svabhAvanI dRSTi thatAM, anubhava thatAM paNa svabhAvamAM rAga-dveSa nathI, dRSTimAM rAga-dveSa nathI, dRSTino viSaya to svabhAva trikALI che. chatAM ene paNa sUkSmapaNe mana dvArA jaNAya nahi I apekSAe mana dvArA nathI ane mohanA udayathI rAga thayo ane potAne jANavAmAM Avato nathI. ene abuddhipUrvaka kahevAmAM Ave che. kaho, 'cImanabhAI ! AmAM keTaluM AmAM yAda rAkhavuM)? mumukSu :- dukAnamAM dhaMdho kare to badhuM yAda rAkhe che. uttara :- tyAM badhI jAta yAda rAkhe). dukAnamAM amAre 'ANaMdajI' hato. te keTalI cIjo ane keTaluM dhyAna rAkhato hato ! ApaNane bahu evuM kAMI nahi. dukAnamAM besatA..
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 samayasAra siddhi-6 ane mAla laIne Ave tyAre hAthamAM chatrI laTakatI Ama.... relamAMthI utare to Ave. traNacAri die, traNa-cAra die "muMbaI mAla levA jAvuM paDe. mahinAno pAsa lIdhelo. A to te di' (saMvata) 1964-65-66nI vAtuM che. 1963mAM kuMvarajInI dukAna karI hatI. amArA moTAbhAIne sAthe lIdhA hatA. AhA..hA...! e badhI vAta jANe, ekeeka ! muMbaImAM A cIjano A bhAva che, A bhAve A cIja ApaNe lAvelA emAM ATalI khapI che ane ATalI bAkI che ane e cIja) navA bhAvamAM AvA bhAvanI AvavAnI che. e...I...! amAre 'ANaMdajI" hato, "ANaMdajI ! chevaTe paga tUTI gayo hato eTale cAlI zakato nahoto. bAyaDI-bhAyaDo be ja hatA, lAkho rUpiyA hatA. pachI dukAna choDI hatI. toya be kalAka dukAne Ave. mumukSu - ghare zuM kare ? uttara :- A ghara nathI aMdara? AhA..hA..! nijagharamAM jAya to tyAM mahAprabhu birAje che. AhAhA...! emane ema marI gayo. chevaTe kahe ke, are.re.... mane koIe kahyuM nahi. kAraNa ke ekalo. bAyaDI-bhAyaDo be ja hatA ne dukAnamAM pApa karyA ghaNA. ane meM ene kaheluM paNa I mAruM kAMI (mAnyo nahi). I to mahArAja tyAgI che to kahe (ema laI tye). paNa mane koI kuTuMbIe kahyuM nahi ke, choDI de. paNa tuM zuM karavA (kare che) ? majUra karIne beTho hoya to majUrI kara ne ahIM. AhA..hA...! are.re..! have huM jAuM chuM. koIe mane choDavAnuM kahyuM nahi. meM choDyuM nahi, mAre kAMI nahotuM toya. eka ja bAyaDI chatAM (choDyuM nahi). lAkho rUpiyA hatA. pachI to beya marI gayA. vahu paNa marI gaI. AhAhA..! A nATaka saMsAranuM ! A.hA..! dAmanagaramAM eka khuzAlabhAI hatA. ApaNe ahIM 'jagubhAI" rahetA, "jagubhAI ! moTA gajubhAI ! "gaDhaDAe gujarI gayA. enA bApa hatA. laukikamAM DAhyA kahevAtA. eka AMkha hatI ne eka AMkha nahotI. gAmamAM jyAM takarAra hoya, evuM hoya tyAM) jAya to samAdhAna karI nAkhe. ghaNI vakhata evuM badhuM kareluM. I maravA TANe, bhAI ! A.hA..hA..! enAthI zvAsa levAya nahi, muMjhavaNano pAra na maLe. jovA Ave, zeThiyAo jovA Ave. 'dAmodarazeTha" jovA Ave. gAmamAM kartA-hartA I hatA ne ! jovA Ave. pachI rove. are..re...! meM mAruM kAMI na karyuM. meM paranuM karavAmAM rokAIne meM mAruM bagADyuM. are....have TAIma rahyo nahi. ema chello bolato hato. saMsAranA DAhyA kahevAtA. khuzAlabhAI khuzAla premacaMda ! enA bApanuM nAma. AhAhA...! e bhAI rotA rotA deha chUTI gayo. meM mAruM kAMI na karyuM. arere..! Ama deha pUro thaI jaze. mANaso emane ema baphamamAM rahyA kare. hajI pachI karazuM, pachI karazuM, pachI karazuM. ATaluM karazuM, ATalA pachI karazuM, ATalA pachI karazuM. I pachImAM paheluM Ave nahi ane pachInuM pachI rahyA kare. AhAhA...! are..re..! AvA
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-116 333 TANA kyAre Ave ? bhAI ! anaMta anaMta kALano bApu ! I eNe vicAra karyo nathI. AhA..hA...! anaMtA narakanA, nigodanA bhava karI bApu ! ahIMyAM Avyo cho tuM. AhA..hA...! have to A naraka ne nigodanA bhava, bApu ! kema sahyA che e vAta AkarI (che). A.hA..! e bhava na thAya e karavAnuM che, bhAI ! A.hA...hA...! bAkI to badhI cIja ThIka, duniyA, paisA badhA thayA ne AbarU thaI ne chokarAo pAMca-sAta-dasa thayA ne badhA raLAu thayA ne DhIkaNA thayA... emAM dhULamAM kAMI nathI). AhAhA..! marIne durgatie jAIza, bApA ! AhA....! ahIM e kahe che, "(abuddhipUrvaka pariNAmane pratyakSa jJAnI jANe che ane temanA avinAbhAvI cila vaDe teo anumAnathI paNa jaNAya che)." olAnI sAthe - pUrvanI sAthe meLavyuM. bIjA jANe che ema AvyuM hatuM ne ! bhAI ! mana dvArA thAya e potAne jaNAya ane paranA avalaMbane thAya, bIjA paNa anumAnathI ene jANe ema AvyuM hatuM. have AmAM bIjI rIte (kahe che). je "abuddhipUrvaka pariNAmane pratyakSa jJAnI jANe che." pote jANato nathI paNa jJAnI jANe. temanA avinAbhAvI cihna vaDe teo anumAnathI." bIjA paNa jANe. anumAnathI (jANe). hajI kevaLajJAna thayuM nathI, pUrNa thayo) nathI ane rAga che. AhA..hA... "zrImamAM eka Ave che. "sobhAgabhAI', 'sobhAgabhAI ne ? "sobhAgabhAI ! sobhAgabhAI maratA nahi, chelle ? joDe ko'ka hatuM, joDe hatuM ko'ka ene khATalAmAM sUtA sUtA kahe, mane kevaLajJAna thaze to huM tane kahIza. mULa sthULa vAto. elA paNa hajI khATalAmAM sUto cho)... "sobhAgabhAI" ne? ane olo joDe hato e? 'DuMgarazI', 'DuMgarazI" ! AvI sthiti ! kevaLajJAna kone kahevuM, bApu ! A..hA..! are..! e khATale hoya nahi, lUgaDAM hoya nahi. ane kevaLajJAna thaze to huM tane kahIza. AvI vAta AvI che bahAra. AhA..hA....! AvI vAta bahAra AvI che, have sAcI-khoTI keTalI che (koNa jANe) ? ahIM kAne AvI che. AhA..hA..! kayAMka lakhANamAMya che, kyAMka lakhANa che. AhA..hA..! are. bApA ! hajI munipaNuM kone kahevuM ? bhAI ! A...hA...hA...! jene traNa kaSAyano nAza thayo che), svasaMvedana pracura AnaMdanuM vedana pragaTa thayuM che, ane jenI dazA nagna, vastrano TUkaDoya na hoya, bhAI ! AhAhA...! ene bAyaDI, chokarA, makAna to kyAM hatA ? e munidazA bApu ! e koI alaukika che ! jainadarzananI munidazA ! A.hA.hA.! jene aMtara svasaMvedana, AnaMdanuM pracura vedana (hoya), atIndriya AnaMdanA ubharA... ubharA Ave ! atIndriya AnaMdanA aMdara utsAha, ubharA Ave aMdarathI !! A.hAhA...! ene jyAM nagnadazA hoya ene AvuM thAya. vastravALo hoya ene AvI dazA hoya nahi. AhAhA...! to vaLI khATale sUtA kevaLajJAna thAya ?
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 samayasAra siddhi-6 mumukSu - "marudevI mAtAne hAthInA hodde kevaLajJAna thayuM ema to kahevAya che. uttara :- hAthInA hodde kevaLajJAna badhI khoTI vAta. e vaLI zvetAMbara kahe che. "marudevI hAthInA hodde darzana karavA jatA hatA, tyAM mAthe kevaLa thaI gayuM, mAthe mokSa thaI gayA. AhAhA...! AhAhA...! bApu ! ema na cAle, bhAI ! strIno deha hoya ene to pAMcamAM guNasthAna upara na Ave, munipaNuM na Ave, bhAI ! A to padArthanI vyavasthA evI che. bhagavAne karI che nahi, jema che tema kahI che. AhA..hA...! ahIM kahe che, "abuddhipUrvaka pariNAmane pratyakSa jJAnI jANe che.) potAne jANavAmAM na Ave ema kahe che. temanA avinAbhAvI cila vaDe teo anumAnathI paNa jaNAya che." bIjAne paNa jaNAya. sUkSma che (eTale) potAne bhale jANavAmAM na Ave. ene ahIMyAM mohanA udayathI thatA abuddhipUrvaka kahevAmAM AvyA che ane mana dvArA buddhipUrvaka rAgAdi thAya tene pote paNa jANI zake, enuM avalaMbana bAhya viSayanuM hoya che ane tene jANatA bIjAne paNa anumAnathI jANI zakAya, bIjA paNa anumAnathI ene jANe. ene buddhipUrvaka rAga kahe che ane A abuddhipUrvaka rAga potAne na jaNAya ane bIjAne paNa na jaNAya. pratyakSa kevaLI jANe ane bIjA anumAnathI jANe. ene abuddhipUrvaka kahe che. mumukSu :- sAtamAM guNasthAnathI dasamAM guNasthAna sudhI abuddhipUrvaka che. uttara :- pachI abuddhipUrvaka che. e ahIM vAta nathI, e vAta ahIM nathI. ahIM to nIcalA darajjAmAM buddhipUrvaka ane abuddhipUrvakanI vAta che, olI vAta ahIM nathI. olI to sAtamA pachI abuddhipUrvaka che I ahIM vAta nathI. ahIM to nIcalA darajjAmAM paNa rucipUrvaka je hoya, potAne jaNAya. jJAnIne rucipUrvaka na hoya paNa potAne jaNAya ane bIjA paNa anumAnathI jANI zake ane enuM avalaMbana para tarapha jAya. (evA) rAgane buddhipUrvaka kahevAya. ane je rAgane sUkSmapaNe mana dvArA nathI ane mana dvArA sthULapaNuM nathI dekhAtuM. ethI tene mohanA udayathI thayeluM (kahevAmAM AvyuM. pratyakSa kevaLI jANe ane bIjA anumAnathI paNa jANe. che ne ? "anumAnathI (paNa) jaNAya)' ene ahIMyAM abuddhipUrvaka kahe che. peluM sAtamAthI dasamA guNasthAnanA) abuddhipUrvakanI vAta atyAre nathI. A..hA...! pahelA AmAM AvyuM hatuM. buddhipUrvaka, nahi ? pahelA AvyuM hatuM, juo ! "rAgAdi pariNAma icchA sahita thAya te buddhipUrvaka che." e (vAta) ahIM pahelI AvI hatI. ane je rAgAdipariNAma icchA vinA paranimittanI baLajorIthI thAya te abuddhipUrvaka che." ema AvyuM hatuM. e juduM, A juduM, peluM juduM. AhA...! dhIme dhIme samajavAnI vAta che, bApA ! A.hA...! A to vItarAgamArga che, sUkSma mArga che. A..hA...! bhagavAnaAtmA ja sUkSma che ne ! A...hA...! eTale graMthakAranI apekSAthI rAgAdipariNAma buddhipUrvaka thAya ane abuddhipUrvaka thAya
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-117 335 eTalI vAta tyAM lIdhI. ane TIkAkAra vAta nAkhatA (kahe che), buddhipUrvaka nAma enA khyAlamAM Ave, mananuM joDANa hoya, bIjA paNa jANI zake ene buddhipUrvaka kahe. ane ahIMyAM manamAM joDANa nathI, khyAlamAM AvyuM (ke) joDANa nathI tethI mohanA udayathI thayuM, potAne paNa jaNAya nahi, pratyakSa kevaLI jANI zake (ema kahyuM). zloka-117 (anuSTubh) sarvasyAmeva jIvantyAM dravyapratyayasantatau / kuto nirAsravo jJAnI nityameveti cenmatiH / / 117 / / have ziSyanI AzaMkAno zloka kahe che : zlokArtha :- 'sarvasthAm va dravyapratyayasaMtato nIvantyAM] jJAnIne samasta dravyAsavanI saMtati vidyamAna hovA chatAM [jJAna] jJAnI nityam v] sadAya nirAsravaH] nirAsrava che [tAH] ema zA kA2Ne kahyuM " [ti zvet mati:] ema jo tArI buddhi che (arthAt jo tane evI AzaMkA thAya che) to have teno uttara kahevAmAM Ave che. 117. zloka 117 u52 pravacana have ziSyanI AzaMkAno zloka kahe che :-' 117. sarvasyAmeva jIvantyAM dravyapratyayasantatau / kuto nirAstravo jJAnI nityameveti cenmatiH / / 117 / / A..hA...! zuM kahe che ? sarvasthAm va dravyapratyayasaMtato nIvantyAM jJAnIne samasta dravyAsavanI saMtati vidyamAna hovA chatAM...' AhA..hA...! zaMkAkAra pUche che. AzaMkA, hoM ! AMzakA che, hoM ! zaMkA nahi. tame kaho cho e khoTuM che ema nahi paNa mane samajAtuM nathI. zuM kaho cho tame A ? dharmIne samasta dravyAsavanI saMtati jIvatI che. che ne ? "nIvantyAM" vidyamAna che. nAIvantyAM' eTale vidyamAna che. samakitI - jJAnIne paNa hajI ATha karma che, AyuSya sahita (che), e jIvatA AThe karma (che). jIvatA eTale vidyamAna che ane
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 samayasAra siddhi-6 tame aho cho De khene baMdhana nathI bhane khAsrava nathI. khA zuMDahI cho ? AhA... hA...! khevI vAtuM, jAyu ! jI jaDu [sarvasyAm eva dravyapratyayasaMtatau jIvantyAM] dharbhI va kSAyika samakitI hoya toya khene 'samasta dravyAsavanI saMtati...' paraMparA aMdara vidyamAna che. khebha hovA chatAM 'jJAnI....' [nityam eva] 'sahAya... khA..hA..hA...! sahAya nirAsrava che ? aMdara sene khAI durbha bhavatA jirAbhe che. AhA..hA...! navA (urbha) jaMghAya che, rAga thAya che, pUrvanA arbha che, navA paae| Ave che. AvuM badhuM hoya chatAM tame prabhu ! AhA..hA...! jJAnI sadAya nirAsrava che ema zA Daro 'hyuM ?" [iti cet matiH] 'khebha bhe tArI buddhi...' hoya, khA rIte tane samabhavA mATe AzaMkA hoya, '(arthAt jo tane evI AzaMkA thAya che) to have teno uttara kahevAmAM khAve che.' gAthA-173thI 176 savve puvvaNibaddhA du paccayA asthi sammadiTTissa / uvaogappA ogaM baMdhate kammabhAveNa || 173 / / hoNa NiruvabhojjA taha baMdhadi jaha havaMti uvabhojjA / sattaTTavihA bhUdA NANAvaraNAdibhAvehiM / / 174 / / saMtA du NiruvabhojjA bAlA itthI jaheha purisassa / baMdhadi te uvabhojje taruNI itthI jaha edeNa kAraNeNa du sammAdiTTI abaMdhago AsavabhAvAbhAve Na paccayA baMdhagA sarve pUrvanibaddhAstu pratyayAH santi upayogaprAyogyaM bandhAti bhUtvA nirupabhogyAni tathA bandhAti yathA bhavantyupabhogyAni / saptASTavidhAni bhUtAni jJAnAvaraNAdibhAvaiH / / 174 / / santi tu nirupabhogyAni bAlA strI yatheha puruSasya / bandhAti tAni upabhogyAni taruNI strI yathA narasya / / 175 / / etena kAraNena tu samyagdRSTirabandhako bhaNitaH / AsravabhAvAbhAve na pratyayA bandhakA samyagdRSTeH / karmabhAvena | | 173 / / bhaNitAH / / 176 / / Narassa / / 175 / / bhaNido / bhaNidA / / 176 / /
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 yataH sadavasthAyAM tadAtvapariNItabAlastrIvat pUrvamanupabhogyatve'pi vipAkAvasthAyAM prAptayauvanapUrvapariNatIstrIvat upabhogyatvAt upayogaprAyogyaM pudgalakarmadravyapratyayAH santo'pi karmodayakAryajIvabhAvasadbhAvAdeva bandhati / tato jJAnino yadi dravyapratyayAH pUrvabaddhAH santi, santuH tathApi sa tu nirAsrava eva, karmodayakAryasya rAgadveSamoharUpasyAsravabhAvasyAbhAve dravyapratyayAnAmabandhahetutvAt / have, pUrvokta AzaMkAnA uttaranI gAthA kahe che : je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA sudRSTine, upayogane prAyogya baMdhana karmabhAva vaDe kare. 173. aNabhogya banI upabhogya je rIta thAya te rIta bAMdhatA, jJAnAvaraNa ityAdi karmo sapta-aSTa prakAranAM. 174. sattA viSe te nirupabhogya ja, bALa strI jyama puruSane; upabhogya banatAM teha bAMdhe, yuvatI jema puruSane. 175. A kAraNe samyakttasaMyuta jIva aNabaMdhaka kahyA, Asa2tabhAvaabhAvamAM nahi pratyayo baMdhaka kahyA. 176. 337 gAthArtha :- [samyakRe:] samyagdaSTine [sa] badhA pUrvanivaddhA: tu pUrve baMdhAyelA [pratyayA] pratyayo (dravya Asravo) santi sattArUpe mojUda che teo [upayoprAyo upayoganA prayoga anusAra, [rmamAvena] karmabhAva vaDe (-rAgAdika vaDe) navo baMdha kare che. te pratyayo, 'nirupamozyAni nirupabhogya [mUtva] rahIne pachI yatha] je rIte [45moyAni upabhogya [mavantijI thAya che tathA te rIte, [jJAnAvaraLAvimAvai:] jJAnAvaraNAdi bhAve [saptASTavidyAni bhUtAni] sAta-ATha prakAranAM thayelAM evA karmone vidhnAti bAMdhe che. satti gy sattA-avasthAmAM teo nirupamoyA]i nirupabhogya che arthAt bhogavavAyogya nathI. - [yathA] jema [64] jagatamAM [vAtA strI] bALa strI [puruSasyA puruSane nirupabhogya che tema; [jJAni] teo [45moyAnA upabhogya arthAt bhogavavAyogya thatAM vighnAti baMdhana kare che - yathA] jema [taruLI strI] taruNa strI [nasya] puruSane bAMdhe che tema. [tena tu hArona] A kAraNathI [samyavRSTi:] samyagdaSTine [avandhaH] abaMdhaka [maLitaH] kahyo che, kAraNa ke [AsravamAvAmA AsavabhAvanA abhAvamAM [pratyayAH] pratyayone [vandhAH] (karmanA) baMdhaka [na maLitA:] kahyA nathI. TIkA :- jema prathama to tatkALanI paraNelI bALa strI anupabhogya che paraMtu yauvanane pAmelI evI te pahelAMnI paraNelI strI yauvana-avasthAmAM upabhogya thAya che ane je rIte
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 samayasAra siddhi-6 upabhogya thAya te anusAra, puruSanA rAgabhAvane lIdhe ja, puruSane baMdhana kare che - vaza kare che, tevI rIte jeo prathama to sattA-avasthAmAM anupabhogya che paraMtu vipAka-avasthAmAM upabhogayogya thAya che evA pudgalakarmarUpa dravyapratyayo hovA chatAM teo je rIte upabhogya thAya te anusAra arthAt upayoganA prayoga anusAre karmodayanA kAryarUpa jIvabhAvanA sadbhAvane lIdhe ja, baMdhana kare che. mATe jJAnIne jo pUrvabaddha dravyapratyayo vidyamAna che, to bhale ho; tathApi te (jJAnI) to nirAsava ja che, kAraNa ke karmodayanuM kArya je rAgadveSamoharUpa AsavabhAva tenA abhAvamAM dravyapratyayo baMdhanAM kAraNa nathI. (jema puruSane rAgabhAva hoya to ja juvAnI pAmelI strI tene vaza karI zake che tema jIvane AsavabhAva hoya to ja udayaprApta dravyapratyayo navo baMdha karI zake che). | bhAvArtha :- dravyAsavo udayane ane jIvanA rAgadveSamohabhAvone nimitta-naimittikabhAva che. dravyAsavonA udaya vinA jIvane AvabhAva thaI zake nahi ane tethI baMdha paNa thaI zake nahi. dravyAsavono udaya thatAM jIva je prakAre temAM joDAya arthAt je prakAre tene bhAvAsava thAya te prakAre dravyAsavo navIna baMdhanAM kAraNe thAya che. jIva bhAvAsava na kare to tene navo baMdha thato nathI. samyagdaSTine mithyAtvano ane anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya nahi hovAthI tene te prakAranA bhAvAsavo to thatA ja nathI ane mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAya saMbaMdhI baMdha paNa thato nathI. (kSAyika samyagdaSTine sattAmAMthI mithyAtvano kSaya thatI vakhate ja anaMtAnubaMdhI kaSAyano tathA te saMbaMdhI avirati ane yogabhAvano paNa kSaya thaI gayo hoya che tethI tene te prakArano baMdha thato nathI; aupathamika samyagdaSTine mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAyo mAtra upazamamAM-sattAmAM-ja hovAthI sattAmAM raheluM dravya udayamAM AvyA vinA te prakAranA baMdhanuM kAraNa thatuM nathI; ane kSAyopathamika samyagdaSTine paNa samyaktvamohanIya sivAyanI cha prakRtio vipAka-udayamAM AvatI nathI tethI te prakArano baMdha thato nathI). avirata samyagdaSTi vagerene je cAritramohano udaya varte che temAM je prakAre jIva joDAya che te prakAre tene navo baMdha thAya che; tethI guNasthAnanA varNanamAM aviratasamyagdaSTi Adi guNasthAnoe amuka amuka prakRtino baMdha kahyo che. paraMtu A baMdha alpa hovAthI tene sAmAnya saMsAranI apekSAe baMdhamAM gaNavAmAM Avato nathI. samyagdaSTi cAritramohanA udayamAM svAmitvabhAve to joDAto ja nathI. mAtra asthiratArUpe joDAya che; ane asthiratArUpa joDANa te nizcayadRSTimAM joDANa ja nathI. mATe samyagdaSTine rAgadveSamohano abhAva kahevAmAM Avyo che. jyAM sudhI karmanuM svAmIpaNuM rAkhIne karmanA udayamAM jIva pariName che tyAM sudhI ja jIva karmano kartA che; udayano jJAtAdRSTA thaIne paranA nimittathI mAtra asthiratArUpe pariName
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA173 thI 176 339 tyAre kartA nathI, jJAtA ja che. A apekSAe, samyagdaSTi thayA pachI cAritramohanA udayarUpa pariNamavA chatAM tene jJAnI ane abaMdhaka kahevAmAM Avyo che. jyAM sudhI mithyAtvano udaya che ane temAM joDAIne jIva rAgadveSamohabhAve pariName che tyAM sudhI ja tene ajJAnI ane baMdhaka kahevAmAM Ave che. jJAnI-ajJAnIno ane baMdha-abaMdhano A vizeSa jANavo. vaLI zuddha svarUpamAM lIna rahevAnA abhyAsa dvArA kevaLajJAna pragaTavAthI jyAre jIva sAkSAtu saMpUrNajJAnI thAya che tyAre to te sarvathA nirAsa thaI jAya che ema pahelAM kahevAI gayuM che. gAthA 173 thI 176 upara pravacana gAthA. cAra che ne gAthA ? savve puvvaNibaddhA du paccayA asthi smmdihiss| uvaogappAogaM baMdhate kammabhAveNa / / 173 / / hodUNa NiruvabhojjA taha baMdhadi jaha havaMti uvbhojjaa| sattaTTavihA bhUdA NANAvaraNAdibhAve hiM / / 174 / / saMtA du NiruvabhojjA bAlA itthI jaheha purisss| baMdhadi te uvabhojje taruNI itthI jaha Narassa / / 175 / / edeNa kAraNeNa du sammAdiTThI abaMdhago bhnnidrii| AsavabhAvAbhAve Na paccayA baMdhagA bhnnidaa||176|| je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA sudRSTine, upayogane prAyogya baMdhana karmabhAva vaDe kare. 173. aNabhogya banI upabhogya je rIte thAya te rIte bAMdhatA, jJAnAvaraNa ItyAdi kamAM sapta-aSTa prakAranAM. 174. sattA viSe te nirupabhogya ja, bALa strI jyama puruSane; upabhogya banatAM teha bAMdhe, yuvatI jema puruSane. 175. A kAraNe samyaktvasaMyuta jIva aNabaMdhaka kahyA, AsaravabhAvaabhAvamAM nahi pratyayo baMdhaka kahyA. 176.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 A...hA..hA...! TIkA :- jema prathama to tatkALanI paraNelI bALa strI anupabhogya che...' paraNyo hoya paNa choDI dasa varSanI ke agiyAra varSanI ke ATha varSanI hoya te aNabhogya che. paraMtu yauvanane pAmelI evI...' e jyAre yuvAna thAya te pahelAMnI paraNelI strI yauvana-avasthAmAM upabhogya thAya che...' dRSTAMta (kahe che). ane je rIte upabhogya thAya...' je rIte vartamAnamAM upabhogya thAya te anusAre, puruSanA rAgabhAvane lIdhe ja, puruSane baMdhana kare che-' A..hA..hA...! vaza kare che." A dRSTAMta. tevI rIte jeo prathama to saMsAra-avasthAmAM anupabhogya che...' dharmIne sattAmAM paDelA karmo e kaMI bhogya nathI, paDyA che. A..hA...! sattA-avasthAmAM anupabhogya che paraMtu vipAka-avasthAmAM upabhogayogya thAya che..' e karmano udaya jyAre vipAka Ave tyAre te upabhoga thAya che. A..hA...! evA pudgalakarmarUpa dravyapratyayo...' jaDakarmano udaya hovA chatAM... AhA...hA...! teo upayoganA prayoga anusAre..' e je pramANe vartamAna puruSArthathI joDAya te anusAre. A..hA...! 'upayoganA prayoga anusAre...' vartamAna upayoga anusAra. karma sattA(mAM) paDyuM che e kAMI nahi. eno udaya Ave tyAre paNa vartamAna puruSArthathI jeTalo joDAya teTaluM tene baMdhana che. samajANuM kAMI ? AhA..hA...! 'karmodayanA kAryarUpa jIvabhAvanA saddabhAvane lIdhe ja... karmanA udayanA kAryamAM jo jIvabhAvano sadbhAva hoya, bheguM joDANa hoya to baMdhana kare che.' zuM kahyuM I ? jJAnIne sattAmAM karma paDyA hatA e to kaMI bhoga nathI. udayamAM Ave tyAre vartamAnamAM jeTalo je jAtano potAne upayoga joDAya te pramANe baMdhana thAya. have, jJAnIno upayoga samyagdarzana sahitano che. A..hA...! AhA..hA...! che ? 340 'karmodayanA kAryarUpa jIvabhAva...' (eTale ke) vikArI bhAva. enA sadbhAvane lIdhe ja baMdhana kare. mATe jJAnIne jo pUrvabaddha dravyapratyayo vidyamAna che,...' dharmIne pUrve baMdhAyelA mithyAtvathI bAMdhyA hatA te karmo paDyA che to bhale ho; tathApi te (jJAnI) to nirAsrava ja che,...' pUrvanA karmanI apekSAe paNa, te paDelA che e apekSAe nirAsrava che. 'kAraNa ke karmodayanuM kArya je rAgadveSamoharUpa AsavabhAva tenA abhAvamAM dravyapratyayo baMdhanAM kAraNa nathI.' e karmanA udayanuM kArya vartamAna rAga-dveSa-moha thAya to Asrava (thAya) paNa e AsavabhAva tenA abhAvamAM dravyapratyayo baMdhanAM kAraNa nathI.' dharmIne e (karmano) udaya Ave paNa ene rAga-dveSa thato ja nathI, kahe che. emAM enuM joDANa ja nathI. A..hA..hA...! A to samikatI che enA jJAnanuM joDANa to AtmA sAthe che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? dravyapratyayo baMdhanAM kAraNa nathI.' jaDa paDelA karmo koI baMdhanA kAraNa nathI. vartamAnamAM udaya Ave tyAre jeTalo pote e bAjumAM joDAya to ene bhAva thAya. '(jema puruSane rAgabhAva hoya to ja juvAnI pAmelI strI tene vaza karI zake che tema
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 341 jIvane AsavabhAva hoya to ja udayaprApta dravyapratyayo navo baMdha karI zake che. navA bhAva kare, jUnA karma paDyA hoya, navA bhAva kare to baMdhananuM kAraNa thAya. jUnA karma paDyA (che) mATe ene baMdhananuM kAraNa thAya ema nathI. AhA..! vartamAnamAM enI dazA jaDakarmanI sAthamAM udaya Ave tyAre jeTalA pramANamAM vartamAnamAM joDAya, joDANa svabhAva tarapha to che ja, (chatAM) Ama (udayamAM) joDAya teTalA pramANamAM baMdhana) thAya. A to samakitInuM joDANa to AtmA sAthe che. samajANuM kAMI ? thoDuM joDANa che. chatAM tene ahIMyAM Asava ane baMdhanarahita kahevAmAM Avyo che. AhA..hA..! e mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI apekSAe che, hoM ! e khulAso karaze. AhA...hA...! bhAvArtha) dravyAsavonA udayane ane jIvanA rAgadveSamohabhAvone nimitta-naimittikabhAva che." zuM kIdhuM I ? jUnA jaDa karma che nimitta ane navA vartamAna rAga-dveSa thAya e naimittika. e rAga-dveSa kare to olAne nimitta kahevAmAM Ave. dravyAsavonA udaya vinA jIvane AsavabhAva thaI zake nahi." ekalA nimitta vinA svabhAvamAM ekalo Azrava thaI zake nahi. eTale ahIM Asrava siddha karavuM che ne ! "jIvane AsavabhAva thaI zake nahi ane tethI baMdha paNa thaI zake nahi. dravyAsavono udaya thatAM jIva je prakAre temAM joDAya arthAt je prakAre tene bhAvAsava thAya te prakAre dravyAsavo navIna baMdhanAM kAraNe thAya che. jIva bhAvAsava na kare to tene navo baMdha thato nathI.... karmano udaya Avyo mATe baMdhana thAya emeya nathI. AhAhA..! potAnA joDANamAMthI chUTIne emAM jeTaluM joDANa kare, eTaluM ene navuM baMdhana thAya. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 251 gAthA-173-176, maMgaLavAra, jeTha vada 2, tA. 12-06-1979 'samayasAra bhAvArtha pachI bIjo peregrApha che. "samyagdaSTine." eTale zuM ? ke, AtmA je che e zuddha saccidAnaMda zuddha svarUpa che. enuM mULa svarUpa sat che ane jJAna, AnaMdAdi eno svabhAva che. enI dazAmAM je puNya ne pApanA bhAva thAya e to Asrava che. Asrava eTale baMdhanA kAraNa che. jema vahANamAM chidra hoya ane pANI Ave ema AtmA zuddha caitanyaghana AnaMdakaMda prabhu che chatAM jene bhAna nathI, ene aMdara mithyAtvane laIne teno anubhava thato nathI. ahIM vadhAre e vAta levI che. vastusvarUpa zuddha caitanya che tenuM jJAna ne bhAna nathI, e AtmA sivAya para padArthano kartA thAya che ane aMdara rAga ne puNya ne pApanA bhAva thAya, hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga pApa (bhAva che). dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti e puNya (bhAva che), paNa beya Asava
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 samayasAra siddhi-6 che eTale baMdhanA kAraNa che. e baMdhanA kAraNano (jene abhAva thayo che evo) samyagdaSTi (arthAt jene svarUpanI aMtaradRSTi thaI che, zuddha caitanya AnaMdakaMda prabhu, enI satya dRSTi thaI che ane te caitanyasvarUpa pavitra che. teno ahIMyAM anubhava (thayo che), ene zuddha caitanyane anusarIne je AnaMdanuM vedana AvavuM joIe te vedana thaIne anubhava thayo hoya tene samyagdaSTi kahevAmAM Ave che. A samyagdaSTinI vyAkhyA ! AhAhA..! bAkI A puNya ane pApanA bhAva (thAya) e mAruM kartavya che ema je mAne che e to mithyASTi, ajJAnI mUDha che. anAdino cAra gatimAM corAzInA avatAramAM rakhaDe che. AhAhA.! I paravastuno kartA thAya che ane potAmAM thatAM vikAranA pariNAmano racanAro, karanAro, bananAro, svAmI thAya che tyAM sudhI te mithyASTi, ajJAnI, mUTha che. AhAhA..! AvuM svarUpa AkaruM ! jyAre A bhagavAna AtmA vastu che ne ? padArtha che, tattva che, saccidAnaMda prabhu che. eno jene puNya ane pApanA bhAvathI juduM che I tattva ema aMdara bhAna thAya tyAre te samyagdaSTi thAya ane tyAre tene atIndriya AnaMdano svAda Ave tyAre te sukhane paMthe paDyo che ema kahevAya. ane enuM jyAM bhAna nathI ane puNya ne zubha-azubha bhAvano kartA thaIne mithyAtvabhAvathI tyAM rokAyelo che e duHkhane paMthe che. A..hA...! AvI vAtuM che, bApu ! jagatathI judI bahu. AhA...! e "samyagdaSTine mithyAtvano..." eTale viparIta mAnyatAno eTale ke paranuM karI zakuM, paranuM bhaluM-bhUMDuM karI zakuM, puNya-pApanA bhAva e mArA, vikAra che e trikALI svabhAvathI | bhinna che chatAM e vikAra pariNAma mArA che) evI mAnyatAvALAne ahIMyAM mithyAtva kahe che. mithyAzraddhA (kahe che). AhAhA..! ane "anaMtAnubaMdhI kaSAya." e mithyAtvanI sAthe anaMta saMsAranA kAraNa, rakhaDavAnA evA rAga-dveSa ene ahIMyAM anaMta anaMtAnubaMdhI (kahe che). anaMta eTale mithyAtvanI sAthe rahelA kaSAyo, rAga ne dveSa, tene ahIMyAM anaMtAnubaMdhI kaSAya kahe che. jhINI vAta che, bApu ! dharma koI bIjI cIja che. A..hA...hA! e "samyagdaSTine mithyAtvano ane anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya nahi hovAthI.." ene mithyAtva bhAva paNa nathI ane mithyAtva sAthe anaMta saMsAranuM kAraNa je kaSAya, e paNa tene nathI. A jhINI vAta che bahu, bApu ! A...hA...hA....! tene te prakAranA bhAvAsavo to thatA ja nathI. samyagdaSTine mithyAzraddhA ane mithyAtvanI sAthe rahelA anaMta saMsAranA kAraNarUpa rAga-dveSa e dharmanI dRSTi ane AtmA-dRSTi thayo, AtmajJAna thayuM tyAre e bhAva to ene hotA nathI. AhA..hA..! tene te prakAranA bhAvAsavo..." eTale puNya ne pApanA ne mithyAtva bhAva, tene te prakAranA mithyAzraddhA ane anaMta saMsAranA kAraNanA bhAvAsava eTale je pariNAmathI navA baMdhana thAya tevA "bhAvAsavo to thatA ja nathI. AhA..hA..! samajAya che kAMI ? mArga
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 343 bahu judI jAtano (che), bApu ! dharma koI evI cIja che (ke) anaMtakALamAM eNe karI nathI). corAzInA avatAra anaMtakALathI kare che. kemake e to anAdi AtmA che, e kaMI navo nathI, tema kRtrima nathI, koIe karelo nathI, e to che vastu. anAdinI cIja che enI khabaru vinA corAzInA avatAramAM rakhaDe che enuM rakhaDavAnuM baMdha kayAre thAya ? ke, AtmA paripUrNa paramAtmasvarUpa chuM ane e puNya ne zubha-azubha je dayA, dAna, vratanA pariNAma (thAya) e paNa mArI cIja nahi.. A.hA..hA...! evuM jyAM aMtara bhAna thAya tyAre tene te prakAranA Asavo eTale mithyAzraddhA ane tenI sAthamAM rahelA rAga-dveSa, evA pariNAma ane hotA nathI. are..! ajANyAne eka eka bhASA ajANI lAge. ane mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAya saMbaMdhI baMdha paNa thato nathI. kemake e bhAva nathI to pachI navo baMdha paNa ene laIne thato nathI. AhA....! jarIka jhINI vAta che, bhAI ! game teTalI vAta ene sahelI karIne mUke paNa enI maryAdAmAM sahelI thAya ne ? A..hA...! have A jarI jhINuM AvyuM che A. '(kSAyika samyagdaSTine) samyagdarzana to thayuM che paNa kSAyika eTale ke je have nAza na thAya ane kevaLajJAna, paramAtmapadane prApta kare tyAM sudhI kSAyika bheguM rahe evuM e kSAyika samyagdarzana. pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! eno anubhava thaIne enA jJAnamAM, vartamAna jJAnamAM e pUrNa svarUpanuM jJAna thaIne, A pUrNa svarUpa AvuM che evI je pratIti jJAnamAM zeya thaIne AtmAne pratIti thAya ane te pratIti kSAyika thAya ke je thaI te jAya nahi. AhAhA..! evA "kSAyika samyagdaSTine sattAmAMthI mithyAtvano kSaya thatI vakhate..." AhA...hA...! adhikAra e jAtano Avyo che, bApu ! zuM thAya ? A..hA...! aMtara svarUpa bhagavAna saccidAnaMda nirmaLAnaMda prabhu ! atIndriya AnaMda ne atIndriya jJAna ne atIndriya zAMtino sAgara che I ! vastu che, AtmA padArtha che. emAM anaMta anaMta zAMti ne anaMta AnaMda, atIndriya AnaMda anaMta anaMta (bharyo che). evI anaMta anaMta zaktiono e sAgara che ! evuM jene aMtaramAM sanmukha thaIne, parathI vimukha thaIne evI dRSTi pragaTa thaI ke je kSAyika eTale tene vighna karanAra rAga, mithyAtvAdino aMza rahyo nahi. evuM '(kSAyika samyagdaSTine sattAmAMthI)" AhA...hA...! (mithyAtvano...) viparIta zraddhAno '(kSaya thatI vakhate ja anaMtAnubaMdhI kaSAyano) AhAhA..! e anaMta saMsAranuM kAraNa evA rAga-dveSano paNa ene abhAva che. te saMbaMdhI avirati)" A...hA...hA...! hajI zabdoya na AvaDatA hoya tyAM (A samajAya kevI rIte ?) A to adhyAtmazAstra che, A kAMI laukika vAta nathI. bhASA ja adhyAtma che. AtmA aMdara AnaMdano nAtha prabhu ! atIndriya AnaMdano sAgara che. enuM evuM aMtaramAM bhAna
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 samayasAra siddhi-6 thaIne pratIti thaI ke je pratItine kALe mithyAtva saMbaMdhIno to kSaya thayo, anaMtAnubaMdhI kaSAyano paNa nAza thayo (tathA) (te saMbaMdhI avirati...)" AhA..hA...! e saMbaMdhI je avirati eTale e mithyAtva ne anaMtAnubaMdhIne lagatI je avirita. AhA..hA...! badhI bhASA jhINI karI. '(avirati ane yogabhAvano...)' zuM kahe che ? AtmAmAM eka ajoga evo svabhAva che. (Atma) pradezamAM A kaMpana thAya che e to vikAra che. aMtara svarUpamAM eka ajoga nAmano (svabhAva che). jema AtmAmAM jJAna, AnaMdAdi, zAMti Adi svabhAva che tema eka ajoga nAmano eno guNa - svabhAva che. e ajoga nAmanA guNanuM paNa pariNamana thAya che). AhA..hA...! '(yogabhAvano paNa kSaya thaI..." eka aMze paNa e ajogabhAvano aMza pragaTa thAya che. eTale kaMpanabhAvano eTalo ene nAza thAya che. badhI bhASA judI jAta che. cothe guNasthAne, hoM ! AtmA hajI to pAMcamu, chaThThuM ne kevaLajJAna, paramAtmA thAya e to teramuM (guNasthAna) juduM. meDIe caDavAmAM jema dAdarAnAM pagathiyAM hoya che ema guNadhArAnA cauda pagathiyA hoya che. e mAhyaluM cothA guNasthAnanI dhArAnI vAta atyAre cAle che. A..hA...! e cothA guNasthAnanI dhArAmAM kSAyika dazA jyAM thaI, bhale gRhasthAzramamAM ho, paNa aMtaramAM e svAmIpaNuM ene rAganuM ane rAjanuM UDI gayuM che. rAja hoya moTuM cakravartInuM topaNa svAmIpaNuM jene aMta2mAMthI UDI gayuM che. AhA..hA...! aMtaramAM bhagavAna aMtara AnaMdanuM daLa che, AnaMdanuM daLa ! A..hA..hA...! atIndriya AnaMdanuM daLa piMDa prabhu AtmA che. AhA..hA....! evuM jyAM aMtaranI dRSTi ne sanmukha thaIne bhAna thayuM to kahe che ke, mithyAtva ne anaMtAnubaMdhI to gayA paNa ene lagatI aviratino aMza paNa gayo ane ene lagatA yoganA kaMpananA aMzano paNa eTalo abhAva thayo. kema ? ke, samyagdarzana eTale 'sarva guNAMza te samikata'. je AtmA prabhu che,... A to hADakAM, deha jaDa mATI che, A kAMI AtmA nathI, A to mATI, dhULa che. A vANI dhULa jaDa che. aMdara eka karma che, pUrve puNya-pApa, zubha-azubha bhAva karelA hoya (evA) puNya, pApa. A puNyanA udayane laIne be-pAMca lAkha paisA (-rUpiyA) maLe ne ? buddhi vinAnA hoya paNa chatAM karoDo paisA pedA kare. I pUrvanA puNyane kAraNe che. IM eka jaDakarma che. e jaDathI paNa prabhu to aMdara judo che. AhA..hA....! emAM dayA, dAna ne vratanA pariNAma ne kAma, krodhanA pariNAmathI paNa e judo che. evuM judAnuM bhAna thayuM to emAM jeTalA guNo che enI eka aMze zaktionI vyaktatA thaI. e ema kahe che ke, te kALe yogano aMza paNa gayo ane ajogano aMza paNa vyakta pragaTa thayo. AhA..hA...! samajAya che kAMI ?
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA173 thI 176 345 A.hA...hA...! "yogabhAvano paNa kSaya thaI gayo hoya che)' kSAyika samakita lIdhuM che ne ? kSayopazama (samakitamAM) paNa aMze hoya che paNa A to kSAyika (samakita) lIdhuM. AhAhA...! jenuM mULa toDI nAkhyuM AkhuM ! pharIne Uge nahi. evI AtmAnA AnaMdanA svarUpanI, jJAnamAM vastune zeya banAvIne vartamAna jJAnanI dazAmAM AkhA tattvane zeya banAvIne je aMtaramAM e jJAna thaIne pratIti thaI e pratIti ahIMyAM kSAyika karavAmAM AvI che. e kSAyika pratItimAM viparIta mAnyatA ane enI sAthe rahelA rAga-dveSa, eno to ene abhAva che, paNa tene lagato avirati bhAva je che e paNa nAza thAya che ane temAM yoganA kaMpanano bhAva je che eka aMze eno paNa nAza thAya che ane ajogano eka aMza pragaTa thAya che. AhA..hA..! hajI gRhasthAzramamAM ho, sAdhu cIja to alaukika, bIjI cIja che ! zrAvaka paNa koI alaukika che ! zrAvaka eTale A vADAnA zrAvaka che e kaMI (zrAvaka nathI). aMdaramAM Atmaanubhava thaI ane svarUpamAM lInatAno, AnaMdano aMza vadhe tyAre tene zrAvaka kahevAmAM Ave ane emAMthI vizeSa atIndriya AnaMdanuM (vedana Ave), pracura atIndriya AnaMdano aMdarathI Ubharo Ave, AnaMdanuM pracura svasaMvedana (A), ene sAdhu kahevAmAM Ave che. ara.2.2...! "sAdhate iti sAdhu ! je anaMta svabhAva che tene sAdhe che, guNa anaMta che tene sAdhe mATe sAdhu. AhAhA...e sAdhune paNa teTalA prakAranuM kSAyika samakita sahita sAdhupaNuM hoya che, to ene mithyAtva ane bIjA be kaSAya paNa nathI ane ahIM to cothe guNasthAnathI paNa tene lAyaka avirati ane tene lAyaka yogano aMza nAza thaI gayo che. AhAhA...! ema kahIne ema kahevA mAge che ke, prabhu ! anaMta anaMta guNanuM godAma AtmA che. bApu ! AtmA anaMta guNanuM godAma, bApu ! eNe ke di sAMbhaLyo che ? A..hA..hA...! anaMta jenI saMkhyAno pAra na maLe. anaMta... anaMta... anaMta... anaMta. anaMta.. anaMta.. anaMta.... ene anaMtA guNAkAra karyA ja karo topaNa e chelle anaMtano chello anaMta Ave nahi eTalA badhA eka eka AtmAmAM guNa bharyA che. AhA..hA..! e badhAya guNo kSAyika samakita thatAM badhA guNono eka aMza pragaTarUpe anubhavamAM vyaktarUpe Ave che. AhA...hA...! samajAya che kAMI ? ahIM to have ApaNe A ogaNIsamI vAra cAle che. A "samayasAra to pahelethI akSareakSara aDhAra vAra to pUruM thaI gayuM che. A to ogaNIsamI vAra cAle che. A..hA...! jhINI vAtuM bahu, bApu ! dehathI to bhinna prabhu (che) paNa aMdara dayA, dAna, vrata ne tapano vikalpa, rAga UThe che enAthI prabhu aMdara bhinna che. A.hAhA...! evo prabhu caitanya bhagavAna ! sat cidAnaMda sat che ane cit jJAnAnaMda che evuM aMtaramAM jevI cIja, jevaDI
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 samayasAra siddhi-6 cIja che evaDI cIjanuM jene aMta2mAM jJAna thaIne pratIti, zraddhA thaI tene anaMtA guNa jeTalI saMkhyAmAM che e badhA guNono eka aMza zaktimAMthI vyaktatA Ave che. A..hA...hA...! bhASA phera, bhAva phera. kaho ! samajANuM kAMI ? cothe guNasthAne yoganA aMzano kSaya thAya che (ema) kahe che. pUro yoga bhale caudame (guNasthAne) thAya. guNasthAna cauda che te. A..hA...! paNa ahIM paNa tene saMbaMdhI avirati ane yogabhAvano paNa kSaya thaI gayo hoya che...' A..hA..hA...! bhagavAna pUrNAnaMda prabhu ! jJAnAnaMda saccidAnaMda svarUpa ! enuM zuddha caitanyaghana anAdithI che paNa enA bhAna vinA zarIra mAruM, zarIranI kriyA huM karuM ne ko'kanuM bhaluM karI dauM ne ko'kanuM bhUMDuM karI dauM ne evo je mithyAtva bhAva... A..hA..hA...! evo je svabhAvathI viparIta bhAva evA mithyAtvanI sAthe rahelA rAga-dveSa, ene laIne I cA2 gatimAM corAzInA avatAramAM rakhaDe che. A..hA...! ene rakhaDavAnuM kyAre TaLe ? ke, jemAM te bhAva, vikAra ne vikAranuM phaLa je aMdara svarUpamAM nathI, evo je saccidAnaMda prabhu AtmA ! enuM avalaMbana letA je kaMI aMdara ajJAna ne rAga-dveSa ne te prakArano kaSAya TaLe che e TANe tene lagatA avirati ne yogabhAvano aMza paNa TaLe che. AhA..hA...! ajANyA navI bhASA(vALAne) to taddana navuM lAge. ahIM to cummAlIsa varSathI (A) cAle che. A..hA...! A to aMtaranI vAtuM che, bApu ! bahAranI vAtuM atyAre ahIM kyAMya che ja nahi. bahAranI vAtuM badhe che. A aMtara prabhu koNa che ? A (zarI2 dekhAya e) to mATI che. enI A badhI dazAo thAya che e paNa e mATIne laIne (thAya che), AtmAne laIne nahi. AhA...hA...! A hAlavuM-cAlavuM, bolavuM badhI jaDanI paryAya avasthA che, AtmAthI nahi. kema bese ? Akho di' huM karuM, huM karuM... A meM karyuM, meM Ane karI dIdhuM ne meM AnuM karyuM.. narasiMha mahetA' paNa kahe che ne ! vaiSNavamAM thayA I ! huM karuM, huM karuM e ja ajJAna che, zakaTano bhAra jema zvAna tANe' gADA heThe kUtaruM (hoya) ene ThuMThuM aDe (to I ema mAne ke), gADuM mArAthI cAle che ! ema ajJAnI dukAnane thaDe ke ghare jaIne beTho hoya tyAM (ema mAne ke), A badhA gharanA, dukAnanA kAma mArAthI thAya che, e bAyaDI mArI ne chokarA mArA, meM ene paraNAvyA ne meM ene ThekANe nAkhyA ne meM ene 2LavAne raste dorI dIdhA.. AvuM je ajJAna ne mithyAtva bhAva... AhA..hA...! e cA2 (gatimAM rakhaDAvanAro bhAva che). mumukSu :- badhuMya ajJAna ? uttara :- badhuM mithyA che. 'sumanabhAI'ne eNe bhaNAvyo hato. pAMtrIsa hajAra rUpiyA kharcIne bhaNAvyo ! ane atyAre ATha hajArano emanA dIkarAne pagAra che. muMbaI' ! - mumukSu :- enAthI zuM vaLyuM ? uttara :- dhULa ! DALiyA zA ? chokarA konA ? paisA konA ? vAtuM konI ? zuM che
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 347 A ? pAMtrIsa hajA2 te di' kharcyA (I) vakIlAtamAM pApa karIne bhegA karyAM hatA. korTamAM pAMca kalAka jAtA (tyAre) baso rUpiyA letA. pAMtrIsa varSa pahelAMnI vAta che, hoM ! atyAre to badhI (cIja) moMghI thaI gaI ne ! atyAre to dANA moMghA thayA eTale paisA soMghA thaI gayA. pahelAnA eka lAkha ane atyAranA pacIsa lAkha, beya sarakhA. AhA..hA...! are...! konA dIkarA ? konA bApa ? bhAI ! are......! are...! emAM dayAno bhAva Ave e rAga che, I jIvano nahi, bhAI ! prabhu ! tane tArI prabhutAnI khabara nathI. AhA..hA...! 52ne nahi mAravAno ne bacAvavAno bhAva Ave paNa I kAMI bacAvI zake nahi. paranuM to ene kA2Ne thAya paNa A jANe ke, bacAvI dauM evo bhAva Ave, rAga (Ave), e rAgano svAmI thAya te mithyASTi che. A..hA...! e AtmAnA svabhAvanI zAMtine haNe che. AhA..hA...! = ahIM kahe che ke, jene Avo prabhu che evuM jyAM aMtaramAM bhAna thayuM, jJAtA-dRSTA thayo, svarUpa jJAna ne AnaMdAda che, tene jJAnanI paryAyamAM - vartamAna dazAmAM, tenuM jeTaluM, jevaDuM svarUpa che tevuM tene jaNAyuM ane jANIne pratIta thaI e pratItamAM viparIta mithyAtva ne anaMtAnubaMdhI kaSAya to ene Avato nathI paNa tene te saMbaMdhI avirati ane yogabhAva paNa TaLI gayo che. A..hA..hA...! vADAmAM to vAtuM A kare, dayA pALo, vrata karo, apavAsa karo, dayAmaMDaLI karo ne A dhULa ko ne pAMca-pacIsa hajAra bhegA kare, lAkha-be lAkhapAMca lAkha bhegA karIne bIjAne sahAya karo. zuM kare ? dhULa ! A..hA...! bhAI ! jhINI vAta, bApA ! A AMgaLI jaDa che, dhULa che, A to mATI (che). IM A cAle che I jaDa jaDane kA2Ne (cAle che), AtmAne kA2Ne nahi. AhA..hA...! e mAne ke mArAthI thAya che te dRSTi tenI satyanuM khUna ka2nA2 asatya che. asatya kaho ke mithyA kaho, mithyA kaho ke mithyAdRSTi kaho (badhuM ekArtha che). AhA..hA...! AvI vAtuM che. corAzInA avatAra anaMtakALathI (karI rahyo che). corAzI lAkha yonimAM eka ekamAM anaMta vA2 avataryo che. abajopati anaMta vA2 thayo, mANasa anaMta vAra thayo, svargamAM) anaMta vAra (gayo), Dhora anaMta vAra thayo, kIDI, kAgaDo, kUtaro anaMta vAra thayo. bApA ! anaMta bhava thayA. Ama bhUtakALamAM bhava vinAno koI di' rahyo nathI. A bhava pahelA bhava, pahelA bhava, pahelA bhava... bhava... bhava... bhava... anAdithI bhavamAM paribhramaNa karI rahyo che. AhA..hA...! ene paribhramaNane maTavAno upAya A che. AhA..hA...! AtmA puNya, zubha dayA, dAna, vratanA pariNAmathI paNa judo (che) ane potAnA svabhAvathI paripUrNa bharelo ! A..hA..hA...! rAga ne dayA, dAnathI khAlI ane potAnA anaMta guNanA svabhAvathI bharelo evuM jyAM aMta2mAM jJAna ne AnaMdanI pratIti thAya che tyAre kahe che
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 samayasAra siddhi-6 ke te te kALe amuka amuka avirati ane yogano paNa nAza thaI jAya che. ekalA mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI gayA eTalo nAza thayo eTalo ema nahi. AhA...hA....! mumukSu :- mithyAtvanI bhUmikAno badho vikA2 gayo. uttara HI gayuM eTale ene jeTalA guNo che, zakti, sattva trikALI prabhu ! jJAna, darzana, AnaMdi anaMta... anaMta... anaMta... enI zakti che. zakti eTale guNa. dareka guNano aMze, vastunuM jJAna ne anubhava thatAM, e dayA, dAnanA vikalpathI rAgathI paNa prabhu bhinna che. AhA..hA...! evI dharmanI pahelI dazA, dharmanI pahelI sIDhI... A... hA..hA..! e hajI dharmanI pahelI sIDhI (che). AhA..hA....! te dazAmAM paNa jeTalA guNo saMkhyAe anaMta che e badhAno vyakta aMza pragaTa thAya che, to ajogaguNa je che eno aMza paNa pragaTa thatA te kALe joganA kaMpanano eTalo to nAza thaI jAya che. AhA..hA...! AvI vAtuM che. A kaI jAtanI vAtuM ? A to 52mAtmA sarvajJadeva trilokanAtha paramezva25da jene pragaTa thayuM ene traNakALa traNaloka jaNANA enI vANI icchA vinA nIkaLe. OM dhvani ! emAM AvelI A vAta che. jagatane bahu kaThaNa paDe, bApu ! Akhe bIje paMthe - raste caDI gayuM jagata. dharmaguruone nAme paNa bIje raste caDAvI dIdhA che. AhA..hA...! dayA pALo ne vrata karo ne apavAsa karo ne bhakti karo ne pUjA karo ne dAna karo ne maMdira banAvo ne dAnamAM paisA kharco... emAM zuM che ? bApu ! e kriyA to paranI, jaDanI che. emAM kadAcit rAga maMda karyo hoya to puNya, zubhabhAva che, e baMdhanuM kAraNa che. mumukSu - ene dharma mAne to ? uttara Hdharma mAne to mithyAtva che. e to mithyAsRSTi - jUThI dRSTi che, satyathI virUddha dRSTi che. AhA...hA...! (ahIMyAM kahe che) tethI tene te prakArano baMdha thato nathI;...' zuM kahe che ? te prakArano aviratino aMza nathI, yogano te prakA2no kSaya thayo mATe te prakA2no baMdha paNa tene thato nathI. A ghaNuM goThavyuM mALAe ! aupazamika samyagdaSTine...' kahe che ke, kSAyika thayuM na hoya paNa jema pANImAM mela hoya ane mela besI jAya ane pANI jema nItarI jAya paNa mela aMdara hoya, ema AtmAmAM aMtara anubhavamAM mithyA bhrAMti che e TharI gaI hoya ene ahIMyAM upazama samikata kahe che. pahelAmAM kSaya thaI gaI gayuM hoya ene kSAyika kahe che. kSaya eTale ? I pANImAM jema mela che e ekadama pUrNa kADhI nAkhIne ekaluM nirmaLa thaI jAya ema AtmA pUrNAnaMdanA nAthane kSAyika samakita dvArA pratIta kare ene te saMbaMdhInA prakAranA baMdhanA kAraNo tyAM na hoya. ema upazama samikatIne paNa... A..hA..hA...! che ? mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAyo mAtra upazamamAM - sattAmAM ja hovAthI. -- --
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 349 sattAmAM raheluM dravya udayamAM AvyA vinA" kahe che ke, bhale nirmaLatA ekalI bahAra AvI nahi paNa nirmaLatA thaI che temAM malinatAno aMza, sattAmAM karmano aMza paDyo che paNa e sattAmAM paDyo che I bahAra AvyA vinA AtmAne malinatA thAya nahi. AhA....! *upazamamAM-sattAmAM-ja hovAthI sattAmAM raheluM dravya.' (arthAta) jaDa karma 'udayamAM AvyA vinA te prakAranA baMdhanuM kAraNa thatuM nathI; ane kSAyopathamika samyagdaSTine paNa..." traNe lIdhA. "samyatvamohanIya sivAyanI....samakita mohanIya che. jarIka aMdara sUkSmapaNe che). cha prakRtio vipAka-udayamAM AvatI nathI tethI te prakArano baMdha thato nathI). AhAhA.... ATalAmAM keTaluM nAkhyuM che, lyo ! paMDitajI artha kare che, hoM ! hemarAjajI paMDita" eNe mUkyuM. mULa pATha che kuMdakuMdAcAryadevano zloka che ane "amRtacaMdrAcAryadevanI TIkA che ane A artha paMDitajIno che. AhA..! AtmA eTale zuM kaMI khabara nathI. AtmA eTale A bIjAnuM kAMIka kare ne karI tye, hAle ne cAle ne A ne te... are...! prabhu AtmA zuM ? bApu ! tane khabara nathI. anaMta kALa thayo. corAzInA avatAramAM) sAdhu paNa anaMta vAra thayo, hajAro rANI choDIne muni thayo paNa rAgathI bhinna AtmajJAna karyA vinA enA paribhramaNa maTyA nahi. AhAhA.... e Ave che ne ? cha DhALAmAM Ave che. "munivrata dhAra anaMta aira raiveyaka UpajAyo" cha DhALAmAM Ave che, "cha DhALA' ! "munivrata dhAra anaMta aira raiveyaka UpajAyo paNa AtamajJAna bina leza sukha na pAyo A...hA...! paNa bhagavAna AtmA! A...hA...hA....! e dayA, dAna, vratanA vikalpathI paNa bhinna aMdara che evA atIndriya AnaMdano svAda na Avyo ane paMca mahAvratAdi anaMtavAra pALyA paNa emAM kAMI bhava ghaTayo nahi. AhA...hA...! AvI cIja che. aviratasamyagdaSTi vagerene je." tyAre kahe ke, samyagdarzana, AtmAnuM bhAna thayuM chatAM ene hajI "cAritramohano udaya varte che. asthiratAno udaya varte che. samyagdarzana thayA chatAM hajI pUrNa aMdara svarUpamAM Tharato nathI. caravuM - cAritra eTale caravuM, caravuM eTale ramavuM. AnaMdasvarUpa bhagavAnanuM bhAna thaI ane oLakhANa thaIne pachI emAM ramavuM enuM nAma cAritra. cAritra koI kriyAkAMDa ne paMca mahAvrata ne nagnapaNuM e koI cAritra nathI. AhAhA...! AtmA atIndriya AnaMdanI mUrtinuM jJAna thaI 'A vastu che ema bhAna thayuM pachI emAM Thare enuM nAma cAritra kahevAya che. e vakhate je cAritramohano) jyAM sudhI udaya varte che (eTale ke) sthiratA nathI temAM je prakAre jIva joDAya....' samyagdarzana che, AtmajJAna che paNa pUrvanuM) cAritramohanIyanuM karma paDyuM che e udayamAM Ave che, pragaTa thAya che tyAre je prakAre joDAya tene navo baMdha thAya. joDAya che te prakAre tene navo baMdha thAya che. pUrvano udaya) Avyo mATe enAthI ja ene vikAra thAya ema nahi. jeTalo
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa0 samayasAra siddhi-6. pote kare te prakAre tene vikAra thAya. dharmIne paNa, hoM ! samakitIne paNa ! AhA..hA....! asthiratAno rAga-dveSa hoya che. A.hA...! "tethI guNasthAnonA varNanamAM..." guNasthAna eTale jema meDIe caDavAmAM dAdarAnA pagathiyAM che ema AtmAnI pUrNa dazA pAmavAmAM cauda pagathiyAM che. A..hA..hA.! vAte vAte phera lAge. AhA...! che ? (aviratasamyagdaSTi Adi guNasthAnoe amuka amuka prakRtino baMdha kahyo che. paraMtu A baMdha alpa hovAthI tene sAmAnya saMsAranI apekSAe baMdhamAM gaNavAmAM Avato nathI." I zuM kahyuM? ke, jene A AtmAno anubhava thAya che, atIndriya AnaMdano jyAM svAda Ave che ene bhale cAritrano doSa Ave, rAga hoya, puNya hoya, pApa hoya evA bhAva Ave paNa enI ahIM mukhyatA nathI. enuM ene vizeSa baMdhana nathI ane baMdhanamAM hoya chatAM tenI sthiti ne rasa vizeSa nathI. mULiyuM kApI nAkhyuM. jeNe mULa kApyuM enA pachInA pAMdaDAM sUkAvAne have vAra nahi lAge. AhA..hA..! AkaruM kAma che. ema jeNe mithyAtvanuM mULa toDI nAkhyuM ane samyagdarzana jeNe pragaTa karyuM. A..hA..hA..! ene have cAritrano doSa che. bharata' cakravartI samakitI hatA, cha-- hajAra strI hatI. "zreNika rAjA ! hajAro rANI ne kSAyika samakitI ! tIrthakara gotra bAMdhyuM che. atyAre pahelI narakamAM gayA che paNa tyAMthI nIkaLIne AvatI covIzImAM tIrthakara thavAnA. vrata ne tapa ne cAritra nahotuM. aMtaranA vrata ne tapa, hoM ! A bahAranA vrata, tapa kare e to rAganI kriyAkAMDa, saMsAra che. aMtaramAM svarUpamAM vIMTAI javuM ane aMdara TharI javuM. A..hA..hA...! AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAmAM bhAna thaIne TharI javuM, aMdara jAmI jAvuM. A..hA..hA..! baraphanI jema moTI pATa hoya che ne ? "muMbaImAM pacAsa pacAsa maNanI (hoya che). ThaMDI pATa Ama moTI pacAsa pacAsa maNanI ! barapha ! ema A bhagavAna aMdara zAMtarasanI moTI pATa che. are..re...! kema bese ? avikArI zAMtarasanI pATa che A prabhuAtmA ! A..hA...hA..! enuM jene bhAna thayuM ene hajI asthiratAnuM kAraNa doSa che paNa tene sAmAnya saMsAranI apekSAe baMdhamAM gaNavAmAM Avato nathI. sAmAnya eTale mithyAtva. mithyAtvathI je saMsArabaMdha thAya evo samyakdRSTine cAritranA doSathI eTalo baMdha evo thato nathI. sAmAnya saMsAra eTale anaMta saMsAranuM kAraNa je mithyAtva (te sAmAnya saMsAra). AhAhA...! che ? alpa "sAmAnya saMsAranI apekSAe.." bhASA zuM kahe che ? sAmAnya saMsAra eTale ? ke je AtmA AnaMda ne zuddha caitanyaghana che evuM bhAna na hovAthI viparIta mAnyatA che ke, puNya ne dayA, dAna e mArA ane enAthI mAro lAbha evo je mithyAtvabhAva e mukhya saMsAra che. e mithyAtva bhAva e saMsAra che. e saMsAra - sAmAnya saMsAra eTale anaMta che. evo e saMsAra samakitIne hoto nathI. AhA..hA...! samajAya che ?
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA173 thI 176 351 paraMtu A baMdha alpa hovAthI tene sAmAnya saMsAranI apekSAe baMdhamAM gaNavAmAM Avato nathI. AhAhA..! "samyagdaSTi cAritramohanA udayamAM..." dharmI che ke jene) AtmAnuM jJAna thAya che tyAre tene jarI rAga Ave che, chatAM te, te rAgamAM) "svAmitvabhAve to joDAto ja nathI...." e rAga - vikalpa che I mAro che e rIte rAgamAM joDAto nathI. asthiratAthI joDAya che paNa mAro che evA svAmipaNe joDAto nathI. AhAhA...! A kaI jAtano upadeza? kaI jAtanI A vAta? bApA ! A to judI che, duniyAthI judI che, bApA ! AkhI duniyAne jANIe chIe ne ! AhA..hA...! dharmanI rIta ane dharmathI virUddha zuM che e vAtuM ja koI alaukika che, bApu ! lokane bicArAne paDI che kyAM? vepAramAM caDe ne be-pAMca-pacAsa hajAra, lAkha-be lAkha maLe eTale jANe ke AhAhA...! nokarImAM pAMca hajArano pagAra (hoya) ne emAM dasa hajArano thaI jAya to kahe), lApasI mAMDo ! zuM dhULamAM che have ? AhA..hA....! ekalA pApa che, bApA ! prabhu aMdara saccidAnaMda nirmaLa AtmA svabhAve sphaTika jevo paDyo che. jema nirmaLa sphaTika tema prabhu nirmaLa aMdara che. paNa jema e sphaTikane lAla ne pILA phUla hoya che tethI aMdara lAla, pILI jhAMya dekhAya, ema prabhu AtmAmAM pUrvanA karmanA nimittamAM joDAtA aMdara rAga ne dveSanI jhAMya dekhAya, paNa e rAga-dveSanA svAmipaNe dharmI na thAya. AhAhA...! ajJAnI to jyAM hoya tyAM meM karyuM, meM karyuM, meM karyuM, meM karyuM mAne che). mumukSu :- koNe karyuM ? uttara - kare koNa ? I vastu nathI enI ? enI dazA enA jaDathI, enAthI thAya che. bIjo AtmA ane bIjA paramANu che enI paryAya - avasthA enAthI thAya. AhA...hA...! kIdhuM ne ? bApu ! AkaruM paDe. A hAtha juone Ama cAle che A, I paramANu che ke nahi ? jaDa che ke nahi A ? ajIvatattva che ke nahi ? emAM varNa, gaMdha, rasa, sparza bharyA che ke nahi ? enI avasthA Ama thavAnI avasthA ene laIne thAya che, AtmAne laIne nahi. AkarI vAtuM che. duniyAthI judI jAta che. pratyakSamAM to jyAre pakSaghAta thAya tyAre khabara nathI paDatI ? ghaNI preraNA kare paNa enI jaDanI avasthA thavAnI na hoya I parathI thAya e traNakALamAM na thAya. AhA...hA! lAbhubhAI bicArA paDyA che atyAre, 'vaDodarAmAM ! 68 varSanI uMmara. 35 varSathI to brahmacarya che. 33 varSanI uMmare brahmacarya lIdhuM. koNa jANe zuM thayuM, cAlatA cakarI AvI gaI. bezuddha che. aMdara sthiti bezuddha che. vaDodarA ! ahIM rahetA ne ahIM besatA. AhA...hA...! 33 varSanI uMmare jAvajIvanuM brahmacarya lIdhuM. eka dIkaro ane eka dIkarI thaI. amArI pAse (saMvata) 2000nI sAlamAM "rAjakoTamAM pratijJA lIdhI). eno bApa virodhamAM, chatAM pote 33 varSanI uMmare jAvajIva brahmacaryanI pratijJA lIdhI). 35 varSa ene thayA ane 33
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara samayasAra siddhi-6 potAnI uMmara eTale atyAre) 68 thayA. atyAre bicArA... AhAhA...! cakarI AvI gaI che Ama. hemareja thayuM che, bezuddha paDyA che. A.hA...hA...! A jaDanI dazA, bhAI ! tArI rAkhI nahi rahe, bhAI ! bApA ! ame dhyAna rAkhIe to jaDamAM Ama thAya. nahi tAruM dhyAna tyAM na kAma Ave, bApA ! AhAhA.! jaDanI je avasthA je samaye - kALe je jaDanI dazA thavAnI te thavAnI ja che. AtmA karI zake nahi, AtmA rokI zake nahi. AhA...hA...! tyAre pachI A duniyAnA DAhyA zI rIte kahevA? duniyAnA DAhyA kone kahevAya? vepAra kare, dhaMdhA kare, A vakIlAta kare. lyo, 'rAmajIbhAI vakIlAta karatA, I vakhate vakIlomAM hoziyAra kahevAtA. A.hA...! dhULamAMya nahi, badhA abhimAna hatA. AhAhA...! are..! prabhu ! tuM koNa cho ? AtmA ! AtmA eTale zuM ? e atIndriya jJAna ne atIndriya AnaMdano sAgara te AtmA ! A.hA..! are. prabhu ! tane khabara nathI. e puNya dayA, dAna, vrata pariNAmanA vikalpa UThe e paNa tuM nahi, e tane nukasAnakArI. AhA...hA.! kema bese ? AkhI duniyA jyAM tyAM abhimAne cAlI che. AnuM karyuM, AnuM karyuM ne AvuM karyuM... AhAhA...! prabhu ! tuM tArI sattAmAMthI bahAra to nIkaLato nathI. tAruM je hovApaNuM che emAMthI bahAra nIkaLato nathI to bahAranuM konuM karIza tuM ? AhAhA....! ane jagatanI cIjo che te tenI avasthAnA kArya vinA, e cIja avasthA vinA hotI nathI. koIpaNa avasthA te te jaDa, caitanyanI enAthI hoya che. enAthI hoya emAM tyAM tuM zuM karI zve ? AhA...hA...! bAyaDI, chokarAne sAcavIe chIe, choDIyuM moTI che ene ThekANe pADI, chokarAo sAre ThekANe varAvyA. mUDha cho ! A.hA...! mithyAdRSTi mithyAtvanA asatya bhAvane sevanArA saMsAranA mULiyA seve che. AhAhA...AkarI vAta che, bhAI ! ahIM e kahe che, samakitIne jarI rAga-dveSa thAya. te nizcayadaSTimAM joDANa ja nathI." A...hA...! che ? "svAmitvabhAve to joDAto ja nathI, mAtra asthiratArUpe joDAya che..." e asthiratArUpa joDAya chatAM nizcayadRSTimAM joDANa nathI. AhA...hA...! mATe samyagdaSTine rAgadveSamohano abhAva kahevAmAM Avyo che. A apekSAe. jyAM sudhI karmanuM svAmIpaNuM.." che.. AhAhA...! "niSkAma kAma karavA" ema ajJAnIo kahe che. niSkAma (kAma) karavA, e vAta ja mUDha che. paranuM karI zakuM e ja vAta niSkAma nathI, e ja mithyA abhimAna che. AhA..hA...! anAsaktie kAma levuM, ema badhA bole che. ghaNuM e badhuM Ave che. abhimAnIo badhA ! niSkAma karavuM, kAma karavuM (e) niSkAma karavuM. enA phaLanI AzA na rAkhavI. ahIM to kahe che ke, paranuM kAMI karI zakuM chuM e mAnyatA ja mithyAtva ne bhrama ne saMsAra moTo che. AhAhA...! je judI cIja che tenuM judApaNuM tyAre rahe che tenA kArya bIjo na karI zake ane
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-173 thI 176 3pa3 enAthI tuM judo, tAruM kArya te na karI zake. tyAre to te judA judApaNe rahI zake. nahitara to eka thaI jAya. AhAhA..! AvuM sAMbhaLavA maLavuM muzkela paDe. che duniyA joI che. ne, bAkI AkhI duniyA joI (che). A..hA...! ahIM kahe che, "jyAM sudhI karmanuM svAmIpaNuM" rAkhe. kaMI paNa rAga, dayA, dAnanA pariNAma thAya enuM dhaNIpatuM kare (arthA) I meM karyuM, meM karyuM, mAruM svarUpa che. (ema) 'karmanA udayamAM jIva pariName che tyAM sudhI ja jIva karmano kartA che. tyAM sudhI to jIva rAgano ne parano kartA mAne che. AhAhA..! A moTI dukAne besatA hoya tyAre (dhaMdho) nahi karatA hoya ? thaDe Ama barAbara bese, pAMca pAMca hajAranI pedAza kare, lyo ! karmI chokarA jAge. karmI. karmI ! dharmI nahi. karmI chokarA jAge moTA, pAMca pAMca hajAra pedA kare. dhULeya nathI sAMbhaLane ! e to jagatanA paramANu che te AvavAnA hoya e Ave, javAnA hoya e jAya. I tArI buddhine laIne AvyA che ema nathI). AhA..hA...! eno tuM kartA thA cho, mArI hoziyArIthI e paisA AvyA. mUDha cho ! bhale bahAra(mAM) moTo paMDita kahevAto hoya. mumukSu :- hoziyArane to nokarIe rAkhe. uttara :- nokarIe rAkhe, I enA puNya hoya te pramANe AvyA vinA rahe nahi. ghaNA buddhinA bAradAna joyA che ne ame. bAradAna samajANuM ? khAlI ! pAMca pAca hajAra pedA kare, dasa dasa hajAra pedA kare. ghaNA joyA che ne ! (saMvata) 1964-65nI vAta haze, 65-66 ! amArI pAlejamAM dukAna hatI ne ! mAla levA gayelA (tyAM) eka khojo jaDa jevo hato. (saMvata) 1965-66nI vAta che. pacAsa hajAra te di pedA karato. pacAsa hajAra varSanA ! atyArane hisAbe enA pacIsaguNA gaNo. emAM buddho (-buddhi) zuM kAma Ave ? buddhinA khAM hoya (ena) be hajAra pedA karavA parasevA utare ane buddhinA bAradAna hoya I lAkho pedA kare. enI sAthe - paranI sAthe zuM saMbaMdha che ? bApu ! tane khabara nathI. AhA..hA...! I ahIM kahe che. udayano jJAtAdRSTA thaIne joyuM ? dharmI thatAM, AtmAnuM jJAna thatAM je kAMI rAga-dveSAdi Ave tene jJAtA-draSTA eTale jANanAra-dekhanAra rahe. paranA nimittathI mAtra asthiratArUpe pariName tyAre kartA nathI...... A.hA..hA...! I rAganI asthiratA dharmI jIvane - dharmanuM, AtmAnuM bhAna che ene) Ave chatAM teno e kartA nathI. AhAhA...! che ? "kartA nathI, jJAtA ja che. jANanAra ja che. dharmI to jJAtA (che). AMkha jema jANavAnuM kAma kare. AMkha koI khADo pUre ane khADo kare, evuM AMkha kare ? Ama. Ama kare ? dhULa kADhavI (evuM kare) ? ema bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che I kare zuM ko'kanuM ? A..hA....! e to jANavA-dekhavAnuM kAma potAmAM potAthI kare. AhA..hA...!
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 samayasAra siddhi-6, mumukSu :- paranuM kAma karavuM ke na karavuM ? uttara :- koNa karI zake che ? ghaNAne jItAvyA hatA. I vakhate moTA vakIla kahevAtA. pAMtrIsa varSa pahelA moTA vakIla (kahevAtA) base rUpiyA letA ! mumukSu :- moTA pApI. uttara :- badhuM pApa. I maMgaLabhAI kahetA ke, I vakhate vakIla I hatA. "rAmajIbhAInA vakhatamAM, pAMtrIsa varSa pahelA ! atyAre 96 (varSa) thayA. AhA...hA....! ahIM to kahe che, prabhu ! tuM tArA sivAya paranA kAma to aDI zakato nathI ne parane aDato nathI to karI zake kyAMthI ? paNa tArAmAM je rAgAdi thAya e jo tane dharma ne AtmAnuM bhAna hoya to te rAgano svAmI thaIne kartA na thAya, jJAtA-daSTA rahe. AhA..hA... ATalI badhI zaratuM have. dharmInI zaratuM AvI. bhAI ! dharma to jenAthI janma-maraNanA aMta Ave, corAzInA avatAra - AMTA maTI jAya, prabhu ! (ene dharma kahevAya). e to AtmA aMdara pUrNAnaMda (svarUpe birAje che). AhA..hA..! narasiMha mahetAe kahyuM nathI ? "jyAM lagI AtmA tattva cInyo nahi, tyAM lagI sAdhanA sarva jUThI e.I...! tamArA zeThane kahyuM hatuM nahi ? "muMbaI ! pacAsa karoDa ! pacAsa karoDa ne ? emanA zeTha pAse pacAsa karoDa (hatA). hamaNA "muMbaI (hatA tyAre) amArI pAse Avyo hato. bairAM jaina ane AdamIo badhA vaiSNava. darzana karavA AvyA hatA bicArA, nALiyera ne eka hajAra mUkyA hatA. pacAsa karoDa rUpiyA che. emAM AtmAne zuM dALiyA thayA ? mumukSu :- zeTha kahevAya. uttara - zeTha kahevAya, heTha jAze. zeTha badhA heThe jAze, heThe ! zeTha to ene kahIe, zreSTha ! jeNe caitanya bhagavAna AnaMdano nAtha anubhavyo, jANyo ane je rAgano svAmI na thAya tene zeTha ane zreSTha kahIe. AhA..hA...! jagatathI judI vAta che, bApu ! jagatane jANIe chIe ne ! A to nevuM varSa thayA. 67 varSathI to dukAna choDI che. badhI duniyAne (joI che). dasa hajAra mAIla to hindustAnamAM traNa vAra pharyA chIe. ane A cIja bApu ! judI koI cIja che, bhAI ! e ahIM siddha kare che. (jJAnI) asthiratA(rUpe) pariName paNa kartA nathI tethI tene abaMdhaka kahevAmAM Avyo che. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !)
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA173 thI 176 355 pravacana . 2para gAthA-173-176, zloka-118-119 budhavAra, jeTha vada 3, tA. 13-06-1979 ('samayasAra) 118 kaLaza che enA upara cAle che. jyAM sudhI mithyAtvano udaya che" eTale zuM ? ke, darzanamoha je karma che, eno udaya che ane temAM joDAyane, emAM jyAre joDAya che, e darzanamohano udaya che I kAMI karAvatuM nathI, paNa svarUpa caitanyasvarUpa potAnuM akhaMDa (che) tenA taraphano Azraya, lakSa choDIne darzanamohanA udaya kALe temAM joDAIne jIva rAga-dveSa-mohabhAve pariName che." AhAhA....! "tyAM sudhI ja tene ajJAnI ane baMdhaka kahevAmAM Ave che." ahIMyAM dRSTipradhAna kathana che ne ! jyAM sudhI mithyAtvanA udayamAM joDAya che tyAM sudhI tene Asrava ane baMdhana kahevAmAM Ave che. tyAM sudhI ja tene ajJAnI.... che ne? ane baMdhaka kahevAmAM Ave che. jJAnI-ajJAnIno ane baMdha-abaMdhano A vizeSa jANavo." dharmI javAne) to AtmA pUrNa zuddha svarUpa che tenI) taraphanI dRSTi che, dharmAnuM paryAyamAM valaNa dravyasvabhAva sanmukha che, ethI tene jJAnI kahevAmAM Ave che. AhA...hA...! zuddha caitanyasvarUpa samyagdarzana, jevuM zuddha svarUpa (che) enI pratIti ane jJAna (thAya) e svanI sanmukha thaIne svanI pratIti ne jJAna thAya ane eno anubhava thAya tene samyagdaSTi ane jJAnI kahevAmAM Ave che. ane jyAM sudhI darzanamohano udaya hoya ane temAM mohamithyAtva ne rAga-dveSapaNe joDAya tyAM sudhI tene ajJAnI ane baMdhaka (kahevAmAM Ave che). jJAnIne jJAnI ane abaMdhaka (kahevAya che). e zailI atyAre lIdhI che). "jJAnI-ajJAnIno ane baMdha-abaMdhano A vizeSa jANavo." vaLI zuddha svarUpamAM lIna rahevAnA abhyAsa dvArA..." dharmI potAnuM pavitra AnaMdadhAma mULa vastu che) enA bhAnamAM to che paNa enA abhyAsa dvArA) - aMtaramAM ekAgratAnA abhyAsa dvArA kevaLajJAna pragaTavAthI" e vastusvarUpa zuddha caitanya che teno anubhava che ane have paNa pachI tenA taraphanA abhyAsamAM eTale ekAgratAmAM abhyAsa karatAM ene kevaLajJAna thAya che. koI kriyAkAMDa karatAM vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA karatA kevaLajJAna thatuM nathI. AhAhA...! jyAre jIva sAkSAt saMpUrNajJAnI thAya che. olo (jJAnI kahyo) hato e cothe guNasthAnathI mithyAtva ne anaMtAnubaMdhIno abhAva thayo hato), samyagdarzana ane svarUpanA aMzanI sthiratA (thaI, tethI tene jJAnI ane abaMdhaka kahyo hato. have e pote potAnA
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa6 samayasAra siddhi-6 svarUpano aMtaramAM abhyAsa - ekAgratAno abhyAsa karatA karatA ane jyAre kevaLajJAna thAya (tyAre) te sAkSAt saMpUrNajJAnI thAya che. sAkSAt ane sparNajJAnI. pahelA nIcalA darajjAmAM jJAnI ane abaMdhaka (kahyo) paNa e AtmAnA AnaMdasvarUpamAM je anubhavamAM AtmA Avyo hato te AtmAmAM aMtara sthiratA.... sthiratA. sthiratA.. aMtaramAM lInatAno abhyAsa karatA kevaLajJAna thAya e sAkSAt jJAnI ane pUrNa jJAnI (thayo). sAkSAt pUrNa jJAnI (thAya che) 'tyAre to te sarvathA nirAsava thaI jAya che. ene pachI kAMI Asava raheto nathI. ema pahelAM kahevAI gayuM che." ( zloka-118 (mAlinI) vijahati na hi sattAM pratyayAH pUrvabaddhAH samayamanusaranto yadyapi dravyarUpAH / tadapi sakalarAgadveSamohavyudAsA davatarati na jAtu jJAninaH karmabandhaH / / 118 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArdha - yidyapi, joke [samayam anusaranta: potapotAnA samayane anusaratA (arthAt potapotAnA samaye udayamAM AvatA) evA pUrvavadvA:] pUrvabaddha pUrve ajJAna avasthAmAM baMdhAyelA) kivyA pratyayA:] dravyarUpa pratyayo sattai] potAnI sattA ri vinaMti. choDatA nathI (arthAt sattAmAM che-hayAta che), ti]i topaNa zivanerAdhepamodavyAsa) sarva rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAninaH] jJAnIne virmavanva.] karmabaMdha [MAtA kadApi [gavatati nA avatAra dharato nathI-thato nathI. bhAvArtha - jJAnIne paNa pUrve ajJAna-avasthAmAM baMdhAyelA dravyAsavo sattA-avasthAmAM hayAta che ane temanA udayakALa udayamAM AvatA jAya che. paraMtu te dravyAsavo jJAnIne karmabaMdhanuM kAraNa thatA nathI. kema ke jJAnIne sakaLa rAgadveSamohabhAvono abhAva che. ahIM sakaLa rAgadveSamohano abhAva buddhipUrvaka rAgadveSamohanI apekSAe samajavo. 118.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-118 have 118 kaLaza. zloka 118 u52 pravacana 357 vijahati na hi sattAM pratyayAH pUrvabaddhA: samayamanusaranto yadyapi dravyarUpAH / tadapi sakalarAgadveSamohavyudAsAdavatarati na jAtu jJAninaH karmabandhaH / / 118 / / A..hA...! AsavamAM mukhya vadhAre A vAta lIdhI. bAkI to kIdhuM jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI hajI asthiratA che ane eTalo doSa paNa che ane eTaluM baMdhana paNa che paNa mukhyapaNe Ama jyAre jJAnInI vAta karavA jAya eTale ke AtmAno jyAM anubhava thayo, paramAtmAno anubhava thayo e pUrNa anaMta guNanA rasano kaMda prabhu che, enI sanmukha thaIne je anubhava thayo tyArathI tene jJAnI ane abaMdhaka kahevAmAM Ave che. ane te jJAnamAM abhyAsa karatAM karatAM kevaLajJAna thAya tyAre sAkSAt saMpUrNa jJAnI kahevAmAM Ave che. olAmAM jJAnI kahevuM eTaluM hatuM. A saMpUrNa jJAnI thAya che). A..hA...! paNa e thAya kaI rIte ? saMpUrNa jJAnI ke apUrNa jJAnI thAya zI rIte ? e aMtara AtmA prabhu paramAtmA sarvajJadeve je AtmA kahyo e anaMta anaMta guNano rasakaMda prabhu che. vItarAgamUrti che, anAkuLa AnaMdano Dhagalo che, anAkuLa zAMtino pUrNa vItarAga svabhAvano 2sa che. AhA..hA...! enA (taraphanA) jhukAvathI, evA svabhAvanI taraphanA jhukAvathI je jJAna ane darzana thAya tene ahIMyAM jJAnI kahevAya ane tene abaMdhaka kahevAya. bAhyathI game teTalA paMca mahAvrata pALato hoya paNa jene hajI rAga che enI ekatAbuddhi (che) tyAM ja najara che, bhagavAna Akho 5ramAtmA paDyo enI najaruM nathI. AhA..hA...! bhale paMca mahAvrata pALe, nagna thAya, digaMbara thAya, hajAro rANI choDe paNa aMtaramAM jyAM sudhI pUrNAnaMdano sparza na kare ane rAganI kriyAthI bhinna na paDe tyAM sudhI te mithyAdRSTi ane ajJAnI che. A..hA..hA...! AvuM che. na na - have zloka. joke...' [samayam anusarantaH] zuM kahe che ? jJAnIne pUrvanA je karma sattAmAM paDyA che e potapotAnA samayane anusaratA (arthAt potapotAnA samaye udayamAM AvatA)' te te samaye te karma udayamAM Ave evA pUrvabaddha pUrve ajJAnaavasthAmAM baMdhAyelA)...' jJAnIne pUrvamAM ajJAna avasthAmAM baMdhAyelA karmo te samaya samayamAM udayamAM Ave. A..hA...!
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa8 samayasAra siddhi-6 divyarupA: pratyayA:] dravyarUpa pratyayo....' I paramANu vastu che. ATha karmarUpa paramANu (vastu che) e potAnI sattA choDatA nathI..." sittAM na hi vinati (sattAmAM che-hayAta che), topaNa..." sinerAdhepamodavuvAsa] A.hA..hA.! ahIM to rAga-dveSa-moha, mithyAtvano moha ane anaMtAnubaMdhIno rAga-dveSane ahIM gaNavAmAM Avyo che. I sakaLa "sarva rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAnIne karmabaMdha kadApi avatAra dharato nathI." AhA..hA...alpa rAga thAya che ane ene laIne karmamAM jarI sthiti, rasa paDe che paNa e alpa che tenI gaNatarI ahIMyAM na gaNatA, AtmajJAnasvarUpa AtmAno atIndriya AnaMdano svAda Avyo tyAre AtmA AnaMdasvarUpa pUrNa che ema jANavAmAM, pratItamAM AvyuM ane ahIMyAM jJAnI kahevAmAM Ave che. e jJAnIne ajJAnapaNe baMdhAyelA karmo samaye samaye udayamAM Ave paNa ahIMyAM joDANamAM rAga-dveSa-mohanuM joDANa nathI. mithyAtva saMbaMdhInuM rAganuM joDANa nathI. ene laIne eno abhAva hovAthI "jJAnIne karmabaMdha kadApi...." [avatarati nA eTale "thato nathI". avatarato nathI eTale thato nathI. AhAhA..! AmAM pAchuM ekAMta laI jAya (to na cAle). mumukSu - anaMtAnubaMdhI ane mithyAtvano avatAra thato nathI. uttara :- ahIM to mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI apekSAe vAta che. ekAMta laI jAya (ke) samakitI thayo eTale, jJAnI thayo eTale ene have kAMI duHkha paNa nathI ne Asrava nathI, baMdhana nathI ema nathI. AhA...! kyAM kyAM kayu kahevAno Azaya che ? eno) hArda samaje. nahotuM AvyuM ? dharmI jIva je ThekANe zuM kahevuM che teno hArda samaje ane kahenAranI apekSA zuM che teno hArda samaje che. AvyuM hatuM ne ? AhA..hA...! A zarIra mATI jaDathI bhinna, karmanA rajakaNothI bhinna ane aMdara puNya-pApa, dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodhanA bhAvathI paNa bhagavAna to aMdara bhinna che. evo je AtmA aMdara sat daLa paDyuM che, atIndriya AnaMdanuM daLa. daLa piMDa (che). AhA..! enI jene dRSTi thaIne anubhava thayo ane have mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa-moha, pUrvanA baMdhAyelA udayane anusAre je thatA e have thatA nathI. AhA..hA...! bhAre kAma AkaruM ! AkhuM saMkelIne aMdaramAM jAvuM. bahAranA saMyogo bhale karoDo maMdiro banAvyA hoya. karoDo gajaratha kADhyA hoya e koI cIja nathI. e to paramANunI te vakhate te avasthA thavAnI te paramANuthI thAya, AtmA ene na karI zake. AhAhA! emAM kare to zubharAga kare. e zubharAga paNa jo mArA che ema mAne to e paNa mithyAdRSTi anaMtAnubaMdhInA rAgadveSane kare che. AhAhA...! jeNe bhagavAnaAtmAne pUrNa badhAthI bhinna vikalpathI mAMDIne badhI cIjothI bhinna (jANyo), Akho eka kora AtmarAma ane eka kora badhuM gAma, prabhu pUrNAnaMdano nAtha, atIndriya AnaMdano sAgara AtmA prabhu, enA upara jenI dRSTi paDI, enA upara jhukAva
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-118 3pa9 thayo eNe paramAtmAne svIkAryo, eNe paramAtmasvarUpano satkAra karyo e jIvane have kahe che mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa thatA nathI. AhA..hA...! Ama hajAro rANI choDI nagna digaMbara thAya, paMca mahAvrata pALe, aThyAvIsa mULaguNa pALe chatAM e to ene dharma mAne che eTale mithyASTi che. AhAhA...! nija) bhagavAnane bhUlI jAya che. bhagavAna eTale bhaga nAma lakSmI. anaMta anaMta aMtara AnaMda ne jJAnanI lakSmI paDI che. eno vAna. bhagavAna - e bhaganuM vAna (eTale) svarUpa che. aMtaranI lakSmI e enuM - AtmAnuM svarUpa che. AhAhA...! e puNya ne pApa, dayA ne dAna, vrata ne bhakti e kaMI AtmAnuM svarUpa nathI. e to vikRta vyabhicAra dazA che. AhA..hA...! jeNe aMtarmukhanA pariNAma zarU karyA che... A..hA...hA..! jeNe sukhanA paMthane AdaryA che.... AhAhA...! aMtaramAM ekAgra thaIne anubhava (karyo che) e sukhane paMthe samakitI samyakdRSTi paDyo. AhA..! duHkhanA paMtha jeNe pUrNa rokyA. e rIte ahIM pUrNa levuM che. thoDo rAga-dveSa che, Asava che paNa e alpatA gaNIne tene nathI (kahyuM). paNa bilakula nathI ema ekAMta koI laI jatuM hoya to ema nathI. samyagdarzana thAya pachI paNa ene cAritradoSa che. e ene TALIne jyAre svarUpamAM sthira thaze tyAre AnaMda ane zAMti pragaTaze. tyAre ene Asrava ane baMdha karIye nahi thAya. AhA..hA...! Avo mArga ! vANIthI pAra, vacanathI, vikalpathI pAra, rAgathI pAra evI bhagavAna aMdara cIja che. AhA...hA...! mumukSu :- jJAnamAM rAgane judo pADyo che ne ? uttara - I (judo) pADyo nahi paNa) paDI gayo che. aMtaramAM Ama aMtarmukha) thayo eTale rAga judo paDI gayo. Ama (rAga) Avyo nahi. kAraNa ke enI cIja nathI. AhAhA... prabhu ! vAta to muzkelIvALI che). anaMtakALano abhyAsa nahi, lokonI AkhI pravRtti kriyAkAMDamAM (caDI gaI). rAga ne A dayA pALo ne vrata karo ne pUjA karavI, bhakti karavI, apavAsa karavA, gajaratha karavA, ratha calAvavA.... jyAM tyAM dharma che ? lAkha jAtrAyuM samedazIkharanI karavI... mumukSa :- AgamamaMdiranI to jAtrA karavI ke nahi ? uttara :- AgamamaMdiranI lAkha vAra jAtrA kara to zubhabhAva che. A maMdiranI gaNatarI zI? A to chavIsa lAkhanuM che. paNa 'bharata cakravartIe traNa covIsInA maMdira banAvyA. bharata cakravartIe aSTApada parvatamAM traNa covIsInA maMdira banAvyA. abajo abajo rUpiyAnuM eka eka maMdira ! mumukSu :- ratnanA banAvyA. uttara :- abajonA ratnanA ekalA ! eka eka ratna lAkhonI kimatanuM ! evA ekalA ratnathI (banAvyA). ethI zuM? enA taraphanuM lakSa che e zubharAga che, dharma nahi ane dharmanuM
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 samayasAra siddhi-6. kAraNa paNa nahi. e bhAva baMdhanuM kAraNa che. AhAhA..! Ave, dharmIne paNa azubhathI vaMcanArtha - azubhane choDavA (A), ema kahevAya bAkI to e samaye Ave. A..hA....! paNa heyabuddhie Ave. upAdeyabuddhie Ave to AtmA heya thaI jAya. jo zubhabhAvamAM upAdeyabuddhi Ave, AdaraNIya (manAya) to bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha aMdara heya thaI jAya ane jeNe bhagavAnaAtmAne upAdeya karyo te samakitIne rAga - tIrthakaragotra bAMdhe e rAga paNa heya thaI jAya che. AhAhA...! Ave, hoya. pUrNa vItarAga na hoya tyAre rAga Ave. AhAhA....! paNa e badhuM heya tarIke hoya che. upAdeya to eka prabhu traNalokano nAtha... AhA..hA...! kaLazo jema amRtanA rasathI bharyo hoya, kaLazo. kaLazo.. loTo ! A paNa A loTo che ne! A juone ! aMdara bhagavAna amRtanA rasathI pUrNa bharelo che. AhAhA.! atIndriya amRtanA rasathI bharelo prabhu AtmA che, bhAI ! AhA..hA...! jene dravyasvabhAva kahIe. paryAya to eka samayanI che paNa dravyasvabhAva kahIe to pUrNa. pUrNa... pUrNa.. amRtanA rasathI bharelo (che). A kaLazAne AkAre AkAra evo che eno, Ane (kaLazAne laIne nahi. potAne laIne AkAra (che). vyaMjanaparyAya che ne ! AhA..hA...! evo je bhagavAna AtmA...! are.re..! AtmA(ne) mUkIne (badhI) vAtuM kare). have atyAre pelo eka jaNa ema kahe che, pelA "zrutasAgara' ! "zrutasAgara' ne ? ke, atyAre to zubhabhAva ja hoya. evI prarUpaNA kare che. chApAmAM AvyuM che. "zrutasAgara che, "zAMtisAgarane keDe. I kahe che ke, atyAre to zubhabhAva ja hoya. ara.2.2...! prabhu.... prabhu... prabhu...! zubhabhAva to abhavIne paNa hoya che. navamI raiveyaka jAya ene zubhabhAva kevo hoya ? evo bhAva to atyAre hotoya nathI. A...hA...! e zubhabhAva to jhera ane baMdhananuM kAraNa che). "zAMtisAgara ahIM AvyA hatA. (saMvata) 1997 mAM ahIM AvyA hatA. covIsa kalAka rahyA hatA. paNa daSTi bIjI cIja, bApu bahu. pravRttinI kriyAo judI, dRSTi judI cIja che. AhA..hA..! (ahIM) to ema kahe che ke, cothe guNasthAnathI jJAnIne abaMdha kahyo. kaI apekSAe ? mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInI apekSAe. bAkI to dasamA guNasthAna sudhI dharmI, samakitI, kSAyika samakitI hoya. are...! tIrthakara hoya ene dasamA guNasthAna sudhI rAgano aMza che ane cha karma baMdhAya che. ekAMta tANI jAya ke, basa ! samakitI thayo eTale kaMI baMdha ja nahi, Asava nahi. ema nahi. ene yogya je che te Asava ane baMdha nathI, ema. AhA...hA...! 'sarva rAgadveSamohano abhAva hovAthI" joyuM ? pATha to Avo che, joyuM ? rivaraphleSamoravyavAna che ne ? mULa pATha ja che. A TIkA che, TIkA(mAM) aMdara artha
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-118 36 1 (che). [varnara/SamodabhudAsa] AhA..hA...! 'sarva rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAnIne karmabaMdha kadApi thato nathI." bhAvArtha. ahIM to mahimA prabhunI che. e mahimA karIne aMtaramAM javAnI vAtuM che, bApu ! bAkI badhI lAkha, karoDa (vAto kare), karoDo maMdira banAve ne karoDo pustaka banAve.. (e koI cIja nathI). mumukSu :- hajI ApaNe karoDo nathI banAvyA. uttara :- A to banAve ko'ka (enI vAta che). A to bAvIsa lAkha thayA che. bAvIsa lAkha ahIM chapANA che. I to e paramANunI paryAya te kALe thavAnI e thAya. koNa kare? bApu ! bhAI ! e paramANu pudgalamAM te samayanI te avasare te paryAya thavAnI hoya te thAya. AhAhA....! ene bIjo koNa kare ? A..hA...hA...! thatI hoya tene koNa kare ? te te paramANumAM te samaye te paryAya (te) avasare thavAnI hoya te thAya. thAya che tene kare koNa ? AhAhA.! abhimAna kare ke ame Ama karyA ne ame Ama karyA ne ame pustako banAvyA, zAstro banAvyA, maMdiro banAvyA. koNa banAve ? prabhu ! ahIMyAM to aMtaramAM zubharAga thAya ene paNa banAvuM chuM ane mAro che e paNa dRSTi mithyA che. AhA..hA...! AkaruM kAma bahu, bhAI ! vItarAgamArga digaMbara jainadarzana alaukika che. kyAMya che nahi. Avo mArga kyAMya che nahi. AhA...hA...! zvetAMbaramAM to badhA goTA vALyA che. A...hA....! A nirmaLAnaMda prabhu to juo ! A.hA..hA...! evo je bhagavAna AtmA ! enuM jene jJAna ane anubhava thayo ene pUrve bAMdhelA) sattAmAM paDelA karma hoya ane udaya Ave paNa temAM mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInuM joDANa nathI mATe sakaLa rAga-dveSa-mohano abhAva che ema) mULamAM A apekSAe kahyo che. AhA...hA...! bhAvArtha:- "jJAnIne paNa.." eTale ke ajJAnIne to ThIka paNa "jJAnIne paNa pUrve ajJAnaavasthAmAM baMdhAyelA dravyAsavo...." eTale paramANu ATha jaDa kama sattAmAM ajIva tarIke paDyA che. dravyAsavo sattA-avasthAmAM hayAta che." joyuM ? e paDelA (che) ene dravyAsa kahyo. paramANu navA Ave ene dravyAsava (kahe) e to vaLI judI vastu. A to sattAmAM paDyA (che ene dravyAstrava kahyuM. pelAmAM Ave che. siddhAMta pravezikAmAM A Ave che. pUrvanA paDelA karmanI sattA paDI che ene paNa dravyAsava kahevAya che. AhA...! navA Ave che judI vastu. jaina siddhAMta pravezikA ! mumukSu :- AmAM AgaLa AvI gayuM che. uttara :- AvI gayuM che ne ! A to siddhAMta pravezikA mAM nAkhyuM che. ene dravyAsava kahevA. AvyA hatA ne, AvyA hatA ne eTale. paDyA che ne ! AhA...hA...! e dravyAsavo
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 2 samayasAra siddhi-6 sattA-avasthAmAM hayAta che ane temanA udayakALe udayamAM AvatA jAya che. eno samaya jyAre sattAmAMthI udaya (AvavAno) hoya te samaye te udayamAM AvatA jAya che. paraMtu te dravyAsavo jJAnIne karmabaMdhanuM kAraNa thatA nathI." AhA..hA...! kAraNa ke temAM tene anaMtAnubaMdhI ane mithyAtvanA pariNAma nathI mATe te joDAto nathI. A apekSAe kahyuM). kema ke jJAnIne sakaLa rAgadveSamohabhAvono abhAva che." ahIM 'sakaLa' zabda paDyo che ne ! mULa pAThamAM che. sakaLa gayA che. AkhA mULa ja e che. AhA..hA..! e dayA, dAna, vratanA pariNAma e mArA ane mane lAbhadAyaka che evo bhAva e) mithyAtva (che) ane enI sAthe thayelA rAga-dveSa e anaMtAnubaMdhI e mULa cIja che. saMsAra-mULa I che. mithyAtva te Asava che ane mithyAtva te saMsAra che. AhA...hA...! bAyaDI, chokarA, kuTuMba saMsAra nathI. e to paracIja che. saMsAra to AtmAnI paryAyamAM hoya, mokSa paNa AtmAnI paryAyamAM hoya, mokSamArga paNa AtmAnI paryAyamAM hoya, saMsAra paNa AtmAnI paryAyamAM hoya. AhA...hA...! A...hA..hA..! saMsAra eTale ke mithyAtva. AhAhA..! e rAganA kaNane paNa potAno mAnavo ane lAbhadAyaka mAnavo e mithyAtva, e saMsAra che. A kahe che ne bAyaDI, chokarA choDyA (eNe) saMsAra choDyo. khoTI vAta che. kuTuMba, bAyaDI choDyA, dukAna choDI mATe saMsAra choDyo (e) khoTI vAta che. mithyAtva te saMsAra (che ane) e mithyAtva choDe to saMsAra choDyo kahevAya. AhA..hA..! bhASA samaja meM AtI hai thoDI thoDI ? A.hA...! trilokanAtha tIrthaMkaradeva paramAtmA birAje che, mahAvidehamAM prabhu to birAje che. AhAhA.! prabhunuM karoDa pUrvanuM AyuSya che. eka pUrvamAM sIttera lAkha karoDa chappana hajAra karoDa varSa jAya. evuM karoDa pUrvanuM prabhunuM AyuSya che. be hajAra varSa pahelAM kuMdakuMdAcAryadeva tyAM gayA hatA. sAkSAt bhagavAnanA samavasaraNamAM ATha di rahyA. bharatanA mANasa e mahAvidehanI jAtrAe gayA ! traNalokanA nAthanI hAjarI. tenI pAse gayA ATha di sAMbhaLyuM. thoDI-ghaNI zaMkAnuM samAdhAna zrutakevaLIo pAse karyuM. tyAM to zrutakevaLIo birAje che, vartamAna birAje che. AhA..! tyAMthI AvIne A banAvyuM che. AhA..hA... ane emAMthI 'amRtacaMdrAcAryadeve TIkA ane kaLaza (karyA. AhAhA...! amaranA dhAmamAM jAvuM hoya ene kema jAvuM ema ahIM to kahe che. amara-AtmA amaradhAma che ! A...hA...! ane mokSane paNa amara kahe che ne ! mokSane amRta kahe che, zAstramAM mokSane amRta paNa kahe che. amara kahe che, amRta kahe che, mokSa kahe che. A..hA...! I AtmA amRta ane amara svarUpa che, prabhu ! kharekhara to ene dayA, dAnanA vikalpa, vatanA vikalpano paNa saMbaMdha nathI. e to sakaLa trikALa nirAvaraNa prabhu aMdara birAje che. AhA...hA...! sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zuddha
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-119 363 pAriNAmika paramabhAva lakSaNa nija paramAtmadravya te huM chuM. AhAhA..! A.hA.hA...ema dharmI potAnA AtmAne Ama bhAve che. AhA..hA...! huM rAgI chuM ne bAyaDIvALo ne chokarAvALo ne paisAvALo I to kaMI che ja nahi. AhA..hA....! paNa eka samayanI paryAya jeTalI khaMDa khaMDa che enI paNa bhAvanA jJAnIne nathI. jJAnIne potAnI - akhaMDanI bhAvanA che. AhA..hA....! I akhaMDanI bhAvanAmAM jyAre samyagdarzana, jJAna thayuM ethI te dharmIne pUrvanA bAMdhelA karmodaya Ave paNa mithyAtva ne anaMtAnubaMdhInuM joDANa nathI. AhA...hA..! samyak ane svarUpa sthiratAnuM joDANa ahIM thaI gayuM. ethI mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInuM Ama joDANa hatuM e gayuM. AhA...hA...! mArga aMtarano bApu bahu evo jhINo che. AhA..hA...! vAdavivAde to kAMI pAra Ave evuM nathI). jene aMtara (laganI) lAgI hoya (enuM kAma che). A bhava. bhava corAzI lAkhanA avatAra anaMta bhava, e bhavano jene Dara lAge. cAhe to svargano bhava hoya) paNa e durgati che. tArI gati nahi, nAtha ! AhA..hA...! tArI gati to aMdara zuddharUpe pariNamavuM e gati tArI che. AhA...hA...! svarganI gati paNa durgati che. tyAM duHkha che, AkuLatA che, kaSAya che. I sukhI nathI. sukha to AtmAmAM che. AhAhA....! evA sukhasAgarane jyAM DhaMDhoLIne joyo, jANyo... AhA..hA..! kahe che ke ene have pUrvanI sattAnA karmo udayamAM samaye samaye AvatA chatAM temAM tenuM joDANa nathI. Ama (aMtaramAM) joDANa thayuM che to Ama (bahAramAM) joDANa nathI, evI be vAta karI. asthiratAnI vAtane gauNa karI nAkhI. AhA...! prabhumAM joDAya gayo che e rAMkamAM, udayamAM joDAto nathI. AhA...hA...! AvI vAta che. "ahIM sakaLa rAgadveSamohano abhAva buddhipUrvaka rAgadveSamohanI apekSAe samajavo." joyuM? buddhi eTale rucipUrvaka. premapUrvaka je rAga-dveSa-moha (thAya) e ene nathI. buddhipUrvaka (eTale) karavAlAyaka che evI buddhipUrvaka. ene rAga-dveSa ne mohano apekSAe abhAva kahyo. AhA..hA...! valoka-119 have A ja artha daDha karanArI be gAthAo Ave che tenI sUcanikArUpa zloka kahe che :
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 samayasAra siddhi-6 (manuSyama) rAgadveSavimohAnAM jJAnino ydsmbhvH| tata eva na bandho'sya te hi bandhasya kaarnnm||119|| zlokArdhaH- [] kAraNa ke [jJAnina: rAgadveSavimodInAM masamava:] jJAnIne rAgadveSamohano asaMbhava che [tata: ravA tethI rica vanyaH nA tene baMdha nathI; [ri] kema ke te vacce vaIRUHI te (rAgadveSamoha) ja baMdhanuM kAraNa che. 119. zloka 119 upara pravacana "have A ja artha daDha karanArI be gAthAo Ave che tenI sUcanikArUpa zloka kahe che :- 119 kaLaza. rAgadveSavimohAnAM jJAnino ydsmbhvH| tata eva na bandho'sya te hi bandhasya kAraNam / / 119 / / AhA..hA..! zlokArtha:- "kAraNa ke...' jJiAninaH rASivimoranAM sanmava: "jJAnIne rAgadveSamohano asaMbhava che.." mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno abhAva (thayo) ene ahIMyAM abhAva kahyo che. AhA..hA..! dharmIne, dharmI jIvanI dRSTimAM to bhagavAna che. AhA..hA...! ajJAnInI dRSTimAM rAga che ane paryAya che. AhA..hA..! mithyASTinI dRSTimAM paryAya eka samayanI kAM rAga che) e enI dRSTimAM che. tethI dRSTino viSaya che svabhAva, teno ene anAdara che. AhA...hA....! samakitIne pUrNAnaMdano svabhAva te ja AdaraNIya ane (teno ) satkAra che. e ja enI cIja che ane ene e Adare che. tethI te rAga-dveSa asthiratAnA thAya tene Adara Apato nathI. emAM hoMza ane harakha karato nathI. Ave, dharmIne rAga, vinaya vyavahAra deva-guru-zAstranI bhakti evo bhAva Ave paNa) baMdhanuM kAraNa. AhAhA..! AvI vAta che, bhAI ! bahu kAma (AkaruM). jagatanI sAthe meLa karavo muzkela paDe evuM che. jagata eTale mithyAtva ane saMsAra. AhA...hA...! A...hA.hA..! tethI "jJAnIne rAgadveSamohano asaMbhava che..." pelo abhAva kahyo hato A asaMbhava kahyuM. "tethI..." [anya vandha: na] tene baMdha nathI; kema ke..." tei vadhUca IRM] te (rAgadveSamoha) ja baMdhanuM kAraNa che." mithyAtva ne anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa, e ja baMdhanuM kAraNa (che) e jJAnIne nathI. AhA...hA...! have AvuM badhuM vAMce ne ekAMta laI jAya. A..hA...! ane pAchuM te emAM kahI gayA che ne ke, yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI jaghanya bhAvamAM che ene baMdha che. I kahI gayA che. AhA...hA..! e vAta jaNAvI dIdhI che.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-177 thI 178 365 (gAthA-177 thI 17. rAgo doso moho ya AsavA Natthi smmdihiss| tamhA AsavabhAveNa viNA hedU Na paccayA hoti||177|| hedU caduviyappo aTThaviyappassa kAraNaM bhaNidaM / tesiM pi ya rAgAdI tesimabhAve Na bajjhaMti / / 178 / / rAgo dveSo mohazca AsravA na santi samyagdRSTeH / tasmAdAsravabhAvena vinA hetavo na pratyayA bhavanti / / 177 / / hetuzcaturvikalpaH aSTavikalpasya kAraNaM bhaNitam / teSAmapi ca rAgAdayasteSAmabhAve na bdhynte||178|| rAgadveSamohA na santi samyagdRSTeH, samyagdRSTitvAnyathAnupapatteH / tadabhAve na tasya dravyapratyayAH pudgalakarmahetutvaM vibhrati, dravyapratyayAnAM pudgalakarmahetutvasya rAgAdihetutvAt / tato hetuhetvabhAve hetumadabhAvasya prasiddhatvAt jJAnino nAsti bandhaH / have A arthanA samarthananI be gAthAo kahe che : nahi rAgadveSa, na moha-e Asava nathI sudRSTine, tethI ja AsavabhAva viNa nahi pratyayo hetu bane; 177. hetu caturvidha aSTavidha karmo taNAM kAraNa kahyA, tenAMya rAgAdika kahyA, rAgAdi nahi tyAM baMdha nA. 178. DuthArtha :- [rAgaH] , [dveSaH] dveSa. [ca mohaH] bhane, bhoDa - [AsravAH] me. sAsavo. [samyagdRSTe:] sabhyaSTine [na santi] nathI. [tasmAta] tethI [AsravabhAvena vinA] pAsavabhAva. vin| [pratyayAH] dravyapratyayo hetuvaH] bhajana // 25 // [na bhavanti] thata natha.. [caturvikalpa hetuH] (mithyAtva) y||2 .12 // tumo. [aSTavikalpasya] 08 ut2ri. dhonai. [kAraNaM] 29[bhaNitam] Ruwi. bhAvyA cha, [ca] bhane [teSAm api tebhane 55 [rAgAdayaH] (94-1) Auguo . // 24 // cha; [teSAm abhAve] tethI. ABudu suvi [na badhyante] . ciurdu natha.. (HuTe sabhya dRSTine . nathI).
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 samayasAra siddhi-6 TIkA - samyagdaSTine rAgadveSamoha nathI kAraNa ke samyagdaSTipaNAnI anyathA anupapatti che (arthAt rAgadveSamohanA abhAva vinA samyagdaSTipaNuM banI zakatuM nathI), rAgadveSamohanA abhAvamAM tene samyagdaSTine) dravyapratyayo pudgalakarmanuM arthAt pudgalakarmanA baMdhananuM) hetupaNuM dhAratA nathI kAraNa ke dravyapratyayone pudgalakarmanA hetupaNAnA hetuo rAgAdika che; mATe hetunA hetunA abhAvamAM hetumAnano (arthAt kAraNanuM je kAraNa tenA abhAvamAM kAryano) abhAva prasiddha hovAthI jJAnIne baMdha nathI. bhAvArtha :- ahIM, rAgadveSamohanA abhAva vinA samyagdaSTipaNuM hoI zake nahi evo avinAbhAvI niyama kahyo chatAM mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikano abhAva samajavo. mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikane ja ahIM rAgAdika gaNavAmAM AvyA che. samyagdaSTi thayA pachI kAMIka cAritramohasaMbaMdhI rAga rahe che tene ahIM gaNyo nathI; te gauNa che. A rIte samyagdaSTine bhAvAsavano arthAt rAgadveSamohano abhAva che. dravyAsavone baMdhanA hetu thavAmAM hetubhUta evA rAgadveSamohano samyagdaSTine abhAva hovAthI dravyAsavo baMdhanA hetu thatA nathI, ane dravyAsavo baMdhanA hetu nahi thatA hovAthI samyagdaSTine-jJAnIne-baMdha thato nathI. samyagdaSTine jJAnI kahevAmAM Ave che te yogya ja che. "jJAnI' zabda mukhyapaNe traNa apekSAe vaparAya che - (1) prathama to, jene jJAna hoya te jJAnI kahevAya; Ama sAmAnya jJAnanI apekSAe to sarva jIvo jJAnI che. (2) samyak jJAna ane mithyA jJAnanI apekSA levAmAM Ave to samyagdaSTine samyajJAna hovAthI te apekSAe te jJAnI che ane mithyAdRSTi ajJAnI che. (3) saMpUrNa jJAna ane apUrNa jJAnanI apekSA levAmAM Ave to kevaLI bhagavAna jJAnI che ane chadmastha ajJAnI che kAraNa ke siddhAMtamAM pAMca bhAvonuM kathana karatAM bAramA guNasthAna sudhI ajJAnabhAva kahyo che. A pramANe anekAMtanI apekSA vaDe vidhiniSedha nibaMdhapaNe siddha thAya che; sarvathA ekAMtathI kAMI paNa siddha thatuM nathI. gAthA - 177, 178 upara pravacana have A arthanA samarthananI be gAthAo kahe che : rAgo doso moho ya AsavA Natthi smmdihiss| tamhA AsavabhAveNa viNA hedU Na paccayA hoti||177|| hedU caduviyappo aTThaviyappassa kAraNaM bhaNidaM / tesiM pi ya rAgAdI tesimabhAve Na bajjhaMti / / 178 / /
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-177 thI 178 nahi rAgadveSa, na moha--e Asrava nathI sudRSTine, tethI ja AsavabhAva viNa nahi pratyayo hetu bane; 177. hetu caturvidha aSTavidha karmo taNAM kAraNa kahyA, tenAMya rAgAdika kahyA, rAgAdi nahi tyAM baMdha nA. 178. 367 TIkA :- samyagdaSTine rAgadveSamoha nathI...' e A. mithyAtva ane rAga-dveSa. moha eTale mithyAtva (ane) rAga-dveSa eTale anaMtAnubaMdhInA rAga-dveSa. AvuM vAMcIne dIpacaMdajI (zeThiyAjI)'ne thaI gayuM hatuM ne ! bhUla kADhI hatI ne pelI ? sogAnI'nI ! 'nyAlacaMda sogAnI' kahe ke, jJAnIne paNa zubharAga Ave e Ama duHkha lAge che, duHkha che. I ene na goThyuM. bApu ! dharmI che, bhale kSAyika samakitI hoya... AhA..hA...! bAhubalIjI' ane bharata' beya laDyA, chatAM samikatI che. aMdara rAga Avyo che paNa e rAga asthiratAno rAga doSa che, du:kha che. A..hA..! je bhAve tIrthaMkara gotra baMdhAya e bhAva duHkha che. rAga che te jhera che, duHkha che. prabhu amRtano sAgara che enAthI UlaTo bhAva che. e zubhabhAva paNa amRtanA sAgarathI UlaTo bhAva che. AhA..hA...! are......! bhagavAna mahAprabhu birAje che, kahe che. tyAM tAruM Asana nAkhato nathI ane Asana... AhA..hA...! sArA sthAnamAM Asana nAkhato nathI ane viSTAmAM Asana nAkhe che. ema rAga ne dveSa, puNya-pApamAM Asana nAkhyA. A..hA...! udAsInosi Ave che ne aMdara ? udAsInosi ! dharmI to rAga ne dveSathI udAsIna che, enAthI enuM Asana bhinna aMdara AtmA upara paDyuM che. A..hA..hA....! udAsIna uda + AsIna. bhagavAna dhAma che, caitanyavastu (che) tyAM tenA Asana dRSTi sthapANI che. te tenuM sthaLa che, te tenI jamIna che, te teno dhaNI che ane te teno svAmI che. A..hA...! jamInanA svAmI hoya che ne ? I (kharI) jamIna A che. anaMta anaMta guNathI bharelo bhagavAna, e dharmInuM sthAna ne kSetra, daLa e cIja che. rAgAdi thAya paNa e enI cIja nathI. AhA..hA....! samyagdaSTine rAgadveSamoha nathI....' (ema) ahIM to kIdhuM che. 'kAraNa ke samyagdaSTipaNAnI anyathA anupapatti che...' bhASA dekho ! AhA..hA...! mithyAtva saMbaMdhInA bhAva ane rAgadveSa gayA na hoya ane samyakdaSTi hoya ema traNakALamAM bane nahi. sabhyaSTinA zuddha samyagdarzanano bhAva (thayo) ane anaMtAnubaMdhInA abhAvarUpa bhAva thayo tyAM rAga-dveSa mArA che evo bhAva hoI zake nahi. AhA..hA...! e kahe che, "samyagdaSTipaNAnI anyathA anupapatti che (arthAt rAgadveSamohanA abhAva vinA samyagdaSTipaNuM banI zakatuM nathI);...' ahIM keTalAka kahe che ke, jarI paNa rAga rahe tyAM sudhI mithyASTi che, ema keTalAka kahe che. I vAta ahIM
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 samayasAra siddhi-6 nathI. AhA...! ahIM to mithyAtva saMbaMdhI, viparIta mAnyatA mahA saMsAra (che). A.hA...! bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha mokSasvarUpa che enAthI mithyAtva bhAva (arthAtu) rAganA vikalpane potAno mAnavo evo mithyAtva bhAva e ja mahAsaMsAra ne anaMta janma-maraNano garbha che. AhA hA..! have enI jene kiMmata nathI, I A dayA, dAna ne vrata, tapa ne bhakti karIe eTale dharma thaI jaze ema ajJAnI mAne. AhA...! bhAI ! I zubhabhAva che. AhAhA..! dharma to zuddha upayoga thAya tyAre dharma che. zubha ne azubha, beya azubha che, azuddha che. AhAhA..! e azuddhatA ahIM nathI. samyaphadRSTimAM je rAga-dveSa-moha tIvra che e azuddhatA ene nathI mATe sarva rAga-dveSa-mohano abhAva che. AhA..hA...! e 171 gAthAmAM kahI gayA. jJAnIne paNa jaghanyabhAve dekhe che, zraddhe che. dekhuM-jANe che ema tyAM lIdhuM. ethI hajI utkRSTa bhAve dekhato nathI. eTale hajI ene Asrava ne baMdha Ave che. pUrNAnaMdanA nAthane pUrNa rUpe dekhI, zraddha ne Thare, pUrNa rUpe Thare ene have Asava ane baMdha hoto nathI. ahIMyAM je kahe che I to samakitanI apekSAnI vAta che. AhA..hA...! Avo dharma kevo ! A badhA jAtrA kare, maMdira kare, lAkho rUpiyA kharce, dasa-dasa lAkha (kharce), dasa zuM tArA abaja kharca ne ! I kyAM tArI cIja che ? I to jaDa che. AhA..hA....! paisA mArA che ema mAnIne Ape che to mithyAtva che. ajIva jIvanuM che (ema nathI), I to ajIva che. AtmA bhagavAna to jIva che. jIvano ajIva - paisA hoya ? e ajIvane jIva mAne e mithyAtva che. AhA...hA...! AkaruM kAma. samyagdarzanamAM e vAta chUTI jAya che. e rAjapATamAM paDyo hoya, karoDo rUpiyA dAnamAM Apato hoya paNa aMdara svAmI (thato) nathI, jANe che ke Ama thAya che, A jAya che, A jAya che. A rahe che, A jAya che. AhA..hA...! AvI vAtuM che. (samyagdaSTine) dravyapratyayo pudgalakarmanuM." dravya eTale joDANa, jUnA jaDa karma. pugalakarmanuM (arthAt pudgalakarmanA baMdhananuM) hetupaNuM dhAratA nathI." AhAhA....! dharmanI jyAM aMdara AtmaanubhavanI dRSTi thaI, bhedajJAna thaI gayuM, rAgathI - vikalpathI judo paDI gayo e judo paDyo te bhagavAna AtmA... AhA..hA...! ene jUnA karma paDyA che e baMdhano hetu thato nathI. AhAhA...! che ? dravyapratyayo eTale jUnA jaDa (karma). Asrava kIdhA ne ? pratyaya eTale Asava. olA dravyAsava kIdhA, ahIM pratyaya kIdhuM. pUrvanA paDyA (che) I hoM ! pugalakarmanA hetupaNAnA hetuo rAgAdika che;" "hetupaNuM dhAratA nathI kAraNa ke dravyapratyayo pudgalakarmanA hetupaNAnA hetuo rAgAdika che. pUrvanA karma navA karmanA kAraNamAM mithyAtva ane rAga-dveSa hoya to baMdhanuM kAraNa thAya. AhA..hA...! che ? jaHkarmo pudgalakarmanA hetupaNuM - navA baMdhananuM nimitta, jUnA karma navA baMdhananuM nimitta, e nimittamAM paNa hetu rAgAdi che. jUnuM (karma) nimitta che e AvI gayuM che ke, jUnuM karma che e navA karmanuM
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-177 thI 178 369 kAraNa che, paNa kyAre ? ke, jUnA karmamAM (joDAIne) pote rAga-dveSa ne mithyAtva kare tyAre. AhA..hA...! AvI vAtuM have, hajI to samajavI kaThaNa paDe. vItarAga sarvajJa paramezvara, enI rIta ja kaLA ja judI jAta che. AkhI duniyAthI enI rIta judI che. A..hA..! eka eka paramANu potAnI paryAye te samaye pariName ene koNa pariNamAve, kahe che. A zarIra che juo ! Ama Ama cAle I to enI paryAya jaDanI che. AtmA ene kare, AtmA hAthane halAvI zake e traNakALamAM banatuM nathI. I koNa mAne ? AhA..hA..! A lAkaDI che, (A) paNa Ama UMcI-nIcI thAya che juo ! enI avasthA (thAya) eno kartA I pudgala che, eno kartA AMgaLI nathI. A..hA...! A hAthane AdhAre A lAkaDI rahI che ? nA. IM paramANumAM AdhAra nAmano guNa che ene kA2Ne lAkaDI (ene) AdhAre rahI che, hAthane AdhAre nahi. are..! A (kema) bese ? devIlAlajI' ! AhA..hA....! jagatano eka eka rajakaNa, A to anaMtA rajakaNano daLa che, eka eka rajakaNanI te samaye thatI je avasthA, tene bIjo rajakaNa ke bIjo AtmA karI zake nahi. AhA..hA...! haLavo.. haLavo.. haLavo karI nAkhyo. haLavo che ja. paranA kAryanA kartApaNAthI rahita prabhu che. AhA..hA...! e kahe che, A.hA..hA...! dharmIne baMdhanuM kAraNa kyAre thAya ? ke, jUnA karma navA karmanuM AvavAnuM (kAraNa) cAre thAya ? ke, e jUnA karmamAM mithyAtva ane rAga-dveSanuM nimitta thAya, jUnA karmamAM mithyAtva ane rAga-dveSanuM nimitta thAya to jUnA karma navA karmanuM kA2Na thAya. AhA..hA...! che ? 'dravyapratyayo...' eTale jaDa pudgalakarmanA (eTale) navA (karmanA) hetuno hetu. navA karma AvavAnuM nimitta e mithyAtva ane rAga-dveSa che. AhA..hA...! 'baMdha adhikA2'mAM paNa ema kahyuM che ne ? je koI AtmAnA upayogamAM rAga kare te baMdha mithyAtva che. rAga ka2e (ema) ekalAnI vAta nathI lIdhI. jANavAnA upayogamAM rAgane kare e baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! baMdha adhikAra'mAM pahelI zarUAtamAM vAta karI che). 'samayasA2' to alaukika cIja che ! bapo2e pravacanasAra' (cAle che), 'niyamasAra' koI alaukika zAstra (che) ! kuMdakuMdAcAryadeva'nA zAstro eTale kevaLInI vANI che !! A..hA..hA...! paNa samajavA mATe ghaNo prayatna joIe, bApu ! AhA...hA....! dravyapratyayone pudgalakarmanA hetu...' navAno hetu, eno hetu rAgAdika che; mATe hetunA hetunA abhAvamAM... AhA..hA...! zuM kIdhuM I ? jUnA karma je hetu che eno hetu mithyAtva ane rAga-dveSa che. evA hetunA hetunA abhAvamAM hetumAnano (arthAt kAraNanuM je kAraNa tenA abhAvamAM kAryano) abhAva prasiddha hovAthI jJAnIne baMdha nathI.' AhA..hA...! jUnA
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 samayasAra siddhi-6 karma navAne nimitta thAya, paNa e jUnA karmane nimitta jIvanA mithyAtva ne rAga-dveSa thAya to. AhAhA...! tethI dharmIne AtmAno anubhava samyagdarzanamAM che tethI tene mithyAtva ne rAga-dveSa nathI tethI tene jUnA karmane nimitta thAvuM ane navuM karma thAya, e ekeya che. nahi. nathI mithyAtva, rAga-dveSa pariNAma, nathI jUnA karmane nimitta thavuM ane jUnuM karma navAne lAvavuM e ekeya ene nathI. AhA..hA..! ene baMdhana ja nathI ema kahe che. che ? "arthAt kAraNanuM je kAraNa tenA abhAvamAM) kAraNanuM kAraNa eTale ? jUnA karma navAnuM kAraNa che paNa e kAraNanuM kAraNa ajJAnInA rAga-dveSa ne moha che. evA '(kAraNa tenA abhAvamAM kAryano)..." eTale navA baMdhanano "abhAva prasiddha hovAthI jJAnIne baMdha nathI." A kAraNe dharmIne baMdha che nahi. vizeSa kaheze... (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 253 gAthA-177-178, zloka-120 guruvAra, jeTha vada 4, tA. 14-06-1979 samayasAra 173-178 (gAthAnA) bhAvArthano bIjo peregrApha. samyaphadRSTinuM ahIM mAhAsya kahyuM. ema kahyuM ne (ke), samyakdRSTine Asrava ane baMdha nathI. e samyagdarzananuM mAhAbhya (che). pUrNa svarUpa zuddha caitanya... A...hA...! akhaMDa svarUpa anaMta.. anaMta.. anaMta.. zaktino saMgrahAlaya. anaMtanI dRSTi thaI e alaukika vAta che. e dRSTie saMsArano tyAM aMta che. dayA, dAna, vrata, bhakti (AdinI) game te kriyA kare, enI kaMI mahimA nathI. zubhabhAva anaMta vAra karyo ane kare enI koI mahimA nathI. mahimA ane mAhAbhya, camatkAra to prabhu caitanya camatkArI vastu che ene jeNe sparyo che, eno jene anubhava thayo che, enuM jene jJAna thaIne pratIti thaI che enA mahAsyanuM varNana che. ene Asrava ane baMdha nathI. anaMta saMsAranuM kAraNa evo Asava ane baMdha ene nathI. alpa che enI gaNatarI nathI). (samyagdarzananA) mAhAnya AgaLa (enI) gaNatarI gaNI nathI. "samyagdaSTine jJAnI kahevAmAM Ave che..." che ? bhAvArthano bIjo bhAga, bIjo peregrApha. samyagdaSTine jJAnI kahevAmAM Ave che. keTalAka ema kahe che ke, jJAnI to sAtame (guNasthAnathI) hoya. vItarAgapaNe hoya tyAre (hoya). vItarAga dRSTi tyAre hoya, nIce samyadRSTine sarAga dRSTi che). ema che nahi. pahele darajjAmAM bhagavAna pUrNa svarUpa prabhu bahArathI sarvathA prakAre upayoga saMkelI nAkhyo ne. aMtarmukhamAM dRSTie palaTo mAryo e kAMI ochI vAta nathI. bahAranA lakSe to vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA (anaMta vAra karI), maMdiro banAvyA, gajaratha (kADhyA) badhuM anaMta vAra karyuM. emAM kaMI koI bhavano aMta nathI. AhA..hA...!
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-177 thI 178 371 A to bhavanA aMtanA karanArane jJAnI kahevAmAM Ave che te yogya ja che. te vyAjabI che. zAstranuM ATaluM bhaNyo mATe jJAnI (che) ema nathI. AhA...hA...! jJAnasvarUpI prabhu ! jANaka svabhAvano piMDa jJAyaka, tenuM jJAna thAya tene jJAnI kahe che. bIjI AvaData ochI hoya ke samajAvatA na paNa AvaDe ethI karIne jJAna, ajJAna thatuM nathI ane agiyAra aMganuM jJAna thatA e ajJAna che te kAMI jJAna thatuM nathI. AhAhA...! caitanya mahAprabhu ! enuM jene jJAna thayuM, ene jeNe jJAnamAM zeya banAvI, anAdithI parane ya banAvIne paryAya tyAM rokANI che... AhA..hA...! e paryAyane paryAyamAM sva-svarUpane zeya banAvI. AhA..hA...! jyAM samyagdarzana pUrvaka samyakajJAna thayuM che tethI tene jJAnI kahevo yogya ja che. bhale tiryaMca bhUMDa hoya. AhA..hA...! uMdara hoya, khisakolI hoya paNa bhagavAna AtmA pUrNa prabhu tyAM to ene paDyo che. enuM jene aMtaramAM sanmukha thaIne, saMyoganuM lakSa choDI, nimittanuM choDI, rAganuM choDI ne paryAyanuM (lakSa paNa) choDI, paryAye paryAyanuM lakSa choDIne paryAya dravyane avalaMbe che (to) kahe che ke, ene jJAnI kahevo I vyAjabI che. AhA..hA...! "jJAnI' zabda mukhyapaNe traNa apekSAe vaparAya che - (1) prathama to, jene jJAna hoya tene jJAnI kahevAya; Ama sAmAnya jJAnanI apekSAe to sarva jIvo jJAnI che." zuM kahe che ? badhA jIvo jJAna svarUpe che e apekSAe jJAnI kahevAya, paNa e kaMI samyajJAna nahi. mithyAjJAna e samyakajJAna nathI. jJAnI (eTale) je AtmA jJAnano dharanAro, pUrNa jJAnano dharanAra, ekalo jJAyakabhAva (che) ethI badhAne jJAnI kahevAya. samyaku-mithyA jJAnI ahIMyAM nahi. pahelI sAmAnyanI vAta che). "Ama sAmAnya jJAnanI apekSAe sarva jIvo jJAnI che." AhA..hA..! abhavI paNa jJAnI che. kemake eno svabhAva ja jJAnasvarUpa che ne ! jANaka svabhAvabhAvathI bharelo bhagavAna, ene laIne badhAne jJAnI kahevAya, paNa ethI e bhavanA aMtanuM kAraNa che, e nahi. AhA...hA...! 2) samyaka jJAna ane mithyA jJAnanI apekSA levAmAM Ave to ahIM je kIdhuM che I. ahIM to samyajJAna ane mithyAjJAna, enI apekSAe jJAna levAmAM Ave to samyakradRSTine samyakajJAna hovAthI.." rAgathI bhinna paDI svarUpanuM jJAna thayuM evuM) samyakdRSTi bhedajJAnIne hovAthI. "samyagdaSTine samyakajJAna hovAthI te apekSAe te jJAnI che." e apekSAe tene ahIM jJAnI kahyo che. A moTA vAMdhA keTalAka uThAve che. kharekhara jJAnI (eTale ema ke) nirvikalpa dRSTi sAtame (guNasthAne) thAya tyAre samyagdarzana nirvikalpa thAya. AhAhA..! "jJAnasAgare evuM lIdhuM che. jyAM sudhI pUrNa nirvikalpa samAdhi na thAya tyAM sudhI ene jJAna nahi. ema kahyuM. AhA..! A vAta mAne nahi. ema ke A to paMDitanuM kathana che ne ! paMDitanuM kathana pAThamAM bole che. 144 gAthA. svarUpanI prApti kare tene samyagdarzana ane samyakajJAna (nAma) pAme. tyAM ema kIdhuM. tyAM cAritra to lIdhuM nathI. pATha che, evA to ghaNA pATha che. AhA.! kuMdakuMdAcAryadeva potAno Azaya Apaze. "samyakdaSTine
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 samayasAra siddhi-6 samyajJAna hovAthI te apekSAe te jJAnI che ane mithyAdRSTi ajJAnI che.' AhA..hA...! '(3) saMpUrNa jJAna ane apUrNa jJAnanI apekSA levAmAM Ave... A..hA..hA...! saMpUrNa jJAna ane apUrNa jJAnanI apekSA laIe to kevaLI bhagavAna jJAnI che...' A...hA...! bArame guNasthAna sudhI hajI pUrNa jJAna nathI ane chadmastha ajJAnI che. ajJAnI che eTale pUrNa jJAna nathI, ema. chadmastha che, chadmastha (ene) AvaraNa che, bhAvaAvaraNamAM je rahyo che ethI ene ajJAnI kahevAmAM Ave che. bAramA guNasthAna sudhI. e jJAnanI pUrNatAnI apekSAe ane pUrNatAnA abhAvanI apekSAe ajJAnI kahyo. paNa samyAna paNa nathI ema nahi. pUrNa jJAnanA abhAve ene ajJAnI (kahyo), pUrNa jJAnano abhAva che) tethI ajJAnI (che) eTaluM kahyuM. mithyAjJAna ane mithyAdarzana e nahi. AhA..hA...! 'kAraNa ke siddhAMtamAM pAMca bhAvonuM kathana karatAM...' zAstramAM jyAM pAMca bhAvonuM kathana che, paMcama bhAvapUrvaka cA2 bhAva paryAyanA (lIdhA che). AhA..hA...! trikALI paMcamabhAva bhagavAna eno bhAva ane cA2 paryAyamAM bhAva, e pAMca bhAvanuM jyAM kathana che tyAM bAramA guNasthAna sudhI ajJAnabhAva kahyo che.' vItarAga thayo che, aMtarmuhUrta pachI kevaLajJAna thavAnuM che paNa e pUrNa jJAnanA abhAvanI apekSAe bAramu guNasthAna vItarAgI (che) tene paNa ajJAnI kahyo che. AhA..hA...! ajJAnI eTale mithyAjJAnI ema nahi. pUrNa jJAnano abhAva eTalI apekSAe ajJAnI, ema. 'A pramANe anekAMtathI apekSA vaDe... juo ! A anekAMta ! samyaSTine jJAnI kahyo e vastunA svarUpanA bhAnanI apekSAe. mithyAdaSTine ajJAnI kahyo e svarUpanA ajJAnanI (apekSAe). bArame guNasthAne ajJAnI kahyo e pUrNa jJAnanA abhAvanI (apekSAe). eka ja apekSA lye ke, juo ! mithyAdRSTi ajJAnI che tevo ja bAramA guNasthAnavALo ajJAnI che ema nathI. AhA..hA...! A pramANe anekAMtathI apekSA vaDe vidhiniSedha nidhipaNe siddha thAya che;...' vidhiniSedha (eTale) samyaSTimAM jJAna che, bArame guNasthAne ajJAna che. saMpUrNa (jJAna) nathI mATe. e rIte vidhiniSedhathI, anekAMtathI vAta sAbita thAya che. AhA..hA...! sarvathA ekAMtathI kAMI paNa siddha thatuM nathI.' sarvathA ekAMta karavA jAya to koI vAta siddha nahi thAya. eno artha evo nathI ke, anekAMta eTale nimittathI paNa thAya ane upAdAnathI paNa thAya. vyavahArathI paNa thAya ane nizcayathI paNa thAya, I anekAMta nathI. e anekAMta che ke, nizcayathI thAya ane vyavahArathI na thAya. upAdAnathI thAya ane nimittathI na thAya. e tyAM anekAMta che. ahIM anekAMta to apekSita samyakUjJAna ane pUrNatAnA abhAvanI apekSAe ajJAna (kahyuM) ane nIce mithyAdRSTinI apekSAe ajJAna (kahyuM), e apekSAe A vAta karI che. AhA..hA...!
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 373 valo narane (vartAtina) adhyAsya zuddhanayamuddhatabodhacihnamaikAgyameva kalayanti sadaiva ye te| rAgAdimuktamanasaH satataM bhavantaH pazyanti bandhavidhuraM samayasya sAram / / 120 / / have, jJAnIne baMdha thato nathI e zuddhanayanuM mAhAsya che mATe zunayanA mahimAnuM kAvya kahe che : zlokArtha - uiddhavomi zuddhanayam adhyAracA uddhata jJAna (-koInuM dabAvyuM dabAya nahi evuM unnata jJAna) jenuM lakSaNa che evA zuddhanayamAM rahIne arthAt zuddhanayano Azraya karIne ke jeo sivA ravA sadAya 1iSTram thavA ekAgrapaNAno ja vinantiA abhyAsa kare che tevuM teo, sitataM niraMtara RI+Ivimuvamanasa: bhavanta:] rAgAdithI rahita cittavALA vartatA thakA, vizvavidhuraM samaratha sAramuM baMdharahita evA samayanA sArane (arthAt potAnA zuddha AtmasvarUpane) [pantiA dekhe che-anubhave che. bhAvArtha - ahIM zuddhanaya vaDe ekAgratAno abhyAsa karavAnuM kahyuM che. "huM kevaLa jJAnasvarUpa chuM, zuddha chuM - evuM je AtmadravyanuM pariNamana te zuddhanaya. AvA pariNamanane lIdhe vRtti jJAnamAM vaLyA kare ane sthiratA vadhatI jAya te ekAgratAno abhyAsa. zuddhanaya zrutajJAnano aMza che ane zrutajJAna to parokSa che tethI te apekSAe zuddhanaya dvArA thato zuddha svarUpano anubhava paNa parokSa che. vaLI te anubhava ekadeza zuddha che te apekSAe tene vyavahArathI pratyakSa paNa kahevAmAM Ave che. sAkSAt zuddhanaya to kevaLajJAna thaye thAya che. 120.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 samayasAra siddhi-6 zloka 120 upara pravacana 'have, jJAnIne baMdha thato nathI e zuddhanayanuM mAhAsya che." joyuM ! AhAhA...! zuddha bhagavAna pUrNa zuddha svarUpa, pUrNAnaMdano nAtha anaMta guNano sAgara, dariyo pavitra prabhu ! ekalI pavitratAno piMDa prabhu ! A.hA..hA...! caitanyapratimA ! ekalI pavitratAnA guNanI pratimA prabhu ! A.hA..hA...! ene jo laIe to enuM mAhAsya che. (mATe) "zuddhanayanA mahimAnuM kAvya kahe che -' e zuddhanayane laIne) jJAnIne baMdha thato nathI e zuddhanayanuM mAhAsya (che). zuddhanaya eTale nirvikalpa AnaMdanA anubhavanuM e mAhAsya che. pUrNa svarUpano anubhava ne pratIti thaI, enuM mAhAsya che. jJAnIne baMdha thato nathI emAM zuddhanayanuM mAhAsya che. AhA...hA..! | nirvikalpa zuddha caitanya bhagavAna jyAM samAdhimAM aMdara zAMtimAM paDyo che... AhAhA....! te zuddhanayanuM mAhAsya che. mATe zuddhanayanA mahimAnuM kAvya kahe che : adhyAsya zuddhanayamuddhatabodhacihnamaikAgyameva kalayanti sadaiva ye te| rAgAdimuktamanasaH satataM bhavantaH pazyanti bandhavidhuraM samayasya saarm||120 / / AhAhA...! kilphatavopavim zuddhayam adhyAca"uddhata jJAna..." A...hAhA..! jJAna je AtmAnuM thayuM e jJAna uddhata thaI gayuM. e koIne gaNatuM nathI. AhA..hA..! karmanA udayane gaNatuM nathI, zAstranA pAnA vAMcuM to jJAna thAya emeya gaNatuM nathI evuM uddhata jJAna che. AhA...hA...! "uddhata jJAna -koInuM dabAvyuM dabAya nahi evuM unnata jJAna)... AhA...hA..! bhagavAna jJAnasvarUpI prabhu caitanyacaMdra, caitanyacaMdra aMdara birAje che ! zAMtino sAgara ! A..hA..! jJAna ne enI sAthe zAMti ne enI sAthe AnaMda, evo je bhagavAna nirvikalpa vastu tene ahIM zuddhanaya kIdhI che. e zuddhanayanuM - AtmAnuM jJAna thayuM (e). uddhata jJAna (che). AhAhA....! "-koInuM dabAvyuM dabAya nahi)' e karmanA udayanA joramAM dabAya nahi. AhA...hA...! athavA vizeSa viddhatA ane paMDitAI na hoya tethI jJAna ema mAne ke, are..! mane jJAna nathI, evuM e nathI. e uddhata jJAna che. AhA...hA...! ghaNA loko) bahAramAM jJAnamAM nipuNa dekhAya ethI potAne ema na thaI jAya che, are..A mane jJAna bahu ochuM (che). te uddhata jJAna koIne gaNatuM nathI. vizeSa jANanArone paNa (e) jJAnI che ema e gaNatuM nathI. AhA..hA...! ane huM ochuM jANuM
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 375 chuM mATe huM jJAnI nahi, ema e jJAna uddhata thaI gayuM che. AhA..hA...! juo! samyagdarzananuM mAhAsya ane samyakujJAnanuM mAhAsya ! bhagavAna AtmAnuM darzana ane AtmAnuM jJAna eTale zuM !! A...hA...hA...! jene bhagavAnanA bheTA thayA. A bhagavAna hoM pote ! A.hA..hA...! enuM je jJAna thayuM te jJAnI che ane te jJAna uddhata thaI gayuM che. AhA..hA...! huM zAstra vAMcuM to mane jJAna thAya evuM paNa ene jJAnamAM nathI. eTaluM jJAna uddhata thaI gayuM. AhA...hA...! nijakhANamAMthI jJAna AvyuM. A..hA...hA...! jemAM anaMta anaMta jJAna bharyuM che, jeno pAra nathI evo bhagavAna svabhAva, emAMthI jJAna AvyuM e jJAna bIjAnA vizeSa jJAna dekhIne huM hINuM chuM ema nathI kahetuM, ema dabAI nathI jatuM. AhAhA..! ane kevaLajJAnIne dekhIne ene ema thatuM nathI ke, A to kevaLajJAnI che, pUrNa jJAnI che, e apekSAe to huM ajJAnI chuM. nA, huM to jJAnI chuM. samajAya che kAMI ? AhAhA! svadravyanA Azraye bhagavAna jAgIne uThyo e jJAna jagatanI koI cIjathI dabAtuM nathI. eTale ke koIne gaNatuM nathI. AhA...! te jJAna, bhagavAnathI paNa mane jJAna thaze tema e jJAna gaNatuM nathI. AhAhA...! uddhata jJAna (-koInuM dabAvyuM dabAya nahi evuM unnata jJAna)...." evuM unnata jJAna che. AhAhA.... jenI sAthe atIndriya AnaMdanA namUnA svAdamAM AvyA. A.hA..hA...! e jJAna koIthI dabAya jatuM nathI. A..hA...! jevo svabhAva evuM zrutajJAna. jenuM lakSaNa che evA zuddhanayamAM rahIne arthAt zuddhanayano Azraya karIne.." eTale ke pUrNa nirvikalpa vastu chuM teno Azraya karIne je dazA thaI. AhAhA...! jeo sadAya ekAgrapaNAno ja abhyAsa kare che. eTale ke AnaMda ne jJAna svarUpa, evo je svabhAva temAM ekAgratAno abhyAsa kare che. AhA..hA..! e zAstrano abhyAsa kare che ke ema nahi). A.hA...hA...! I to AvyuM nahi ? "kaLazaTIkAmAM AvyuM nahi ? anubhUti thatAM zAstra bhaNavAnI aTaka nathI. "kaLazaTIkAmAM Ave che). AhAhA..! bhaNe, Ave paNa tyAM AgaLa ema nathI ke, huM A bhaNuM to ja mAruM A jJAna rahI jAya, nahitara jJAna nahi rahe. AhA...hA...! bhagavAna caitanya svabhAva pUrNa prabhu ! are..! je anaMtakALamAM hAtha nahoto Avyo (e hAtha) Avyo, e jJAna apUrNa bhale ho ane bIjAne vizeSa jJAna ho. vizeSanA be prakAra - jANapaNAnuM vizeSa ane eka pragaTeluM vizeSa kevaLajJAna. paNa ene ema thatuM nathI ke, huM ajJAnI chuM ne A kevaLajJAnI (che). AvI vAta che. are...! A to muddAnI rakamanI vAta che. "sadAya ekAgrapaNAno ja abhyAsa kare che." zenI ekAgratA ? prabhu! caitanya vItarAgamUrti prabhu ! nirvikalpa samAdhi ne ekAgratAno ja abhyAsa kare che. A abhyAsa ! "pravacanasAramAM
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 samayasAra siddhi-6 kahyuM ke, bhAvajJAnanA lakSe Agama abhyAsa karavo. kahyuM che, apekSAthI jyAM vyavahArathI kahyuM che. AhA..hA...! A to prabhu jyAM ekAgra thavuM che tyAM thAya che. AhA..hA...! mahA dariyo bharyo che bhagavAna ! A..hA..hA...! jenI pUrNatAnI aMdaramAM koI anaMtA guNomAM chello A guNa che, eTalA guNo bharyA che ke jeno chello guNa che eTaluM nahi. evA anaMtA guNo bharyA che ! A..hA..hA...! zuM kIdhuM I ? AtmAmAM eTalA anaMtA... anaMtA.. anaMtA.. anaMtA... guNa che ke, A guNa chello che ane A anaMtA mAhyalo anaMtamo (chello che evuM jemAM nathI)... A..hA..hA...! evA dravyanuM jJAna thayuM - evA prabhunuM jJAna thayuM, evA bhagavAnanuM jJAna thayuM.. A..hA...! e jJAna potAmAM ja abhyAsa kare che, ekAgra thAya che). mane jJAna vadhaze ke AgaLa kema thaze ? e to AmAM ekAgra (thAya che). Ama bahu bhaNIza ne zAstrajJAna karIza to mane kevaLajJAna thAze (ema nathI). AhA..hA...! jemAM jJAna AkhuM bharyuM che. ekalo samajaNa.. samajaNa.. jJAnano piMDa che. anaMta behada bhareluM jJAna ane e jJAnamAM anaMtA guNanuM rUpa che. AhA..hA...! puruSArtha che, AnaMda che, emAM zAMti che. AhA..hA...! evuM je jJAna e potAmAM ekAgratAno abhyAsa kare che. AhA..hA..! kaI zailI lIdhI che, juone ! A..hA...! pUrNAnaMda... A... hA...! ATha varSanI bAlikAne samyagdarzana thAya, samyakttAnI che ane te aMtaramAM ekAgratAno abhyAsa karavA lAge. A..hA..hA..hA...! jyAM prabhunI mahattA moTapanuM bhAna paDyuM che. A..hA..hA...! temAM ekAgratAno abhyAsa jJAnI kare che. I zAstrano abhyAsa kyAre kare ? -- mumukSu : uttara :- e vyavahAre Ave tyAre thAya. bhAvanA lakSe (svAdhyAyano bhAva) Ave, paNa jo2 (tyAM) che, jJAna vadhavAmAM (jora che), A zAstrane bhAva lakSe paNa ghaNuM ghaNuM vadhI jAya (ema nathI), aMdara ekAgra thAya to jJAna vadhaze. AhA..hA...! are......! Avo mArga prabhu ! caitanya mahAprabhu birAje che enI lokone kiMmata nathI. kiMmata A dayA, dAna ne vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA ne rAMkA che, bhikhArI che. jheranA pyAlA che. AhA..hA...! ene mAhAtmya Ape che. amRtano sAgara nAtha ! A..hA..hA...! ene mAhAtmya ApatA nathI tethI enA bhavabhramaNa TaLatA nathI. AhA..hA...! mumukSu :- AgamanA abhyAsa karavAnI vRtti pachI rahetI ja nathI ? uttara :- dRSTi thAya toya Ano ja abhyAsa karavAno che, emAM ekAgra thavAnuM che. jene jovuM che ke, A to AtmA bhagavAna paripUrNa AnaMdathI bharelo zuddha che. mATe temAM ja ekAgra thatAM mAruM jJAna ane zAMti vadhaze. A..hA..hA...! A to agamyagamyanI vAtuM che. A..hA...! digaMbara saMtoe jagatane jAhera karI che. duniyA mAne, na mAne, samatola rahe, na 2he (enI darakAra nathI). AhA..hA...!
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 377 eka ThekANe ema kahyuM ke, bhAvalakSe dravyazrutano abhyAsa karavo. eka ThekANe ema kahyuM ke, zAstramAM buddhi jAya I vyabhicArI che. kaI apekSAe kahyuM ? bApu ! ahIM ema kahe che ke, mAre to svabhAva bhagavAna paripUrNa che ene meM jANyo. have mAre to emAM ja ekAgratA karavAnI che. A.hA...hA...! jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM teha AhAhA...! anaMta anaMta caitanyanA camatkAra, bApu ! enA eka eka guNano camatkAra ! A.hA..hA..! pUrNa guNa, pUrNa svabhAva, pUrNa zakti, pUrNa eka eka sanuM sattva. A..hA...! enA camatkAranI zuM vAtuM karavI !! evA evA anaMtA... anaMtA... anaMtA... guNono camatkAra, caitanya camatkArI padArtha che A..hA..! A..hA..hA..! jagatanA camatkAra e badhA tuccha che. AhA...! A prabhuno camatkAra ! A.hA...hA...! eka eka guNa camatkArathI bharelo, evA anaMtA guNano caitanya camatkArI tattva prabhu ! enuM jJAna thAya e emAM ekAgra thavA mATe che. AhA...hA.! zuM zailI ! eka kora ema kahyuM ke, bhAvakRta jJAna dvArA - lakSe dravyazrutano abhyAsa karavo, Agama abhyAsa karavo. AhAhA...! paNa badhI vAta svadravyanA avalaMbanamAM ekAgratA vadhavAnI che. emAM ekAgratA vadhe e ja jJAnInuM pariNamana ne hetu che. AhAhA..! AvI cIja che. abhyAsa niyatti che ne ? vinayatti eTale anubhave che, "abhyAsa kare che" ekAgrapaNAno ja." ema che, joyuM ? pijhASTram | zabda che ne ? che ? saMskRta dekho. zlokArtha. pAm thavA ema che. eka A nizcaya karI nAkhyuM. A.hA..! jJAnI to bhagavAna AtmA... A...hA...hA...! enI pAchaLa cakravartInA rAja paNa photarA jevA lAge. AhAhA..! A.hA...! ahIMyAM mahA kasadAra paDyo prabhu ! ene A (bahAranA) kasanI zuM kiMmata ? A..hA...! eTale jene enuM jJAna thayuM e emAM ekAgra thavA mAge che. AhA...hA....! [ 1+pram | ema zabda che. mumukSu :- ja. uttara - hA, ja. AhA..hA...! zuM zailI ! 'amRtacaMdrAcAryadeva' hajAra varSa pahelA je thayA paNa enI zailI to juo ! A..hA..hA..! bhAvaudayathI marI gayA che. pAriNAmikabhAvane jagADavA jIvI rahyA che ! A...hA...hA..! pAriNAmikabhAve paripUrNa paramabhAva paDyo che enuM jJAna to thayuM paNa have vizeSa emAM ekAgratAno ja abhyAsa kare che. A..hA...hA..! uDADI dIdhI vAta badhI ! pAm thavA saMto kahe che. prabhu ! 'amRtacaMdrAcAryadeva' kahe che. bhagavAnanA keDAyata che. kevaLajJAna ekAda bhave levAnA che. AhAhA..! kevaLajJAna jenI najare tare che. jenuM zrutajJAna kevaLajJAnane bolAvI rahyuM che ! A..hA..hA...! jenuM mati ane zrutajJAna paMcama ArAmAM (kevaLajJAnane bolAvI rahyuM che) ! munine paNa bApu ! Aro-phAro kyAM tyAM
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 samayasAra siddhi-6 che ? AhAhA..! e paNa mukti, mokSane, kevaLane bolAvI rahyuM che. AhA..hA...! pelA bolAve (ne), bhAI ! Ava... Ava. ema nathI kahetA ? A ema bolAve che, Ava... Ava... Ava. ame ekAgratAno abhyAsa karIe emAM kevaLajJAna Ava. AvI vAtuM che, "cImanabhAI ! vANiyA sAdhAraNa evA vIryahInanuM ahIM kAma nathI. "surendrabhAI ! A..hA...! e vIrAnA mArga che). AhA..hA..! mumukSu - sarvArthasiddhinA devo to teMtrIsa sAgaropama sudhI AgamanI carcA kare. uttara :- kare, kare. e bhAIe lakhyuM nathI ? "sogAnI'e lakhyuM che ke, carcA bahu kare ethI zuM thayuM ? (Ave) che ? AhA..hA...! teMtrIsa sAgara sudhI samakitI tyAM carcA kare topaNa e AgaLa vadhatA nathI. cothethI pAMcame jatA nathI. AhA..hA...! sarvArthasiddhanA deva ! bApu ! A to agamyagamyanI vAtuM che, nAtha ! A hA...e teMtrIsa sAgara kone kahe, bhAI ! eka sAgaramAM dasa kroDAkoDI palyopama (jAya). dasa kroDAkroDI palyopama ! eka palyanA asaMkhya bhAgamAM asaMkhya abaja varSa (jAya). evA teMtrIsa sAgara carcA kare paNa cothethI pAMcame jatA nathI. AhA..hA...! ane bhagavAna jyAM che tyAM ekAgra thAya to aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna laI lya. teMtrIsa sAgaranI carcAe pAMcamuM guNasthAna AvatuM nathI. AhA..hA...! (ahIMyAM) traNalokano nAtha pUrNa svarUpamAM ekAgra thatAM aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna lya che. pAMca samiti ne traNa guptinuM jJAna vizeSa na paNa hoya. AhAhA...! paNa aMtaraMga ekAgratA (kare che). A..hA...hA...! e badhI mahimA prabhunI che. pote prabhu che e prabhutA pAmaratAne laIne e prabhutA kema pragaTe ? e prabhutAnI to ekAgratA thAya, enAmAM ene moTapa Ape ane ekAgra thAya tyAre prabhutA pragaTe. AhAhA...! A.hA.! eka kora zAstramAM buddhi jatA vyabhicArI kahe, eka kora zAstrano abhyAsa kare to kalyANa thAze, ema kahe. eka kora (kahe) svanA lakSe zAstrano abhyAsa karavo (e) kalyANano hetu che. apekSAthI vAta che, bApu ! mULa to A che. AhA...hA...! jemAM - guNamAM anaMtI anaMtI kevaLajJAnanI paryAya ThasoThasa paDI che, evA anaMtA (guNonA ekarUpamAM) ekAgra thAtAM tane kevaLajJAna thaI jaze. zAstrano bahu abhyAsa thaI gayo ane bahu jJAna thayuM mATe tane kevaLajJAna thaI jaze (ema nathI). AhA...hA...! "mIThAlAlajI AvI vAta che. che darakAra 'amRtacaMdrAcAryadevane duniyAnI ? tame ekAgratAnI ja vAta karo. AhAhA...! bhagavAna tamAro paricaya karavo che paNa tame kahetA nathI ? A.hA...! sasamAgama karavo (ema kahetA nathI). bhAI ! A.hA...! tuM sat nathI ? AhA...hA...! sat samAgama, te zuM sat nathI ? prabhu ! mahAprabhu sat che. mahAsattA caitanya sat che. mahA hovApaNe caitanyasattA che, sat che. mahA camatkArIno piMDa, mahAsattAnI sattAno camatkArI bhagavAna che. e samAM
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 379 ekAgra thA ! A.hA...hA...! bAkI enI pAse bIjI vAtuM thAya vyavahAre. AhA..hA...! ane emAM to emeya kahyuM ne ke, bAra aMgamAM anubhUtino upadeza che. bAra aMga che e paNa vikalpa che. emAM paNa anubhUti (eTale ke AtmAne anusaravuM (ema kahyuM che). AhA...hA....! bAra aMgamAM e kathana che. AhA...hA...! bhagavAna traNalokano nAtha prabhu ! A.hA.! jenI pAse paramAtmA arihaMtanI paryAya paNa alpa kahevAya. A to anaMta anaMta guNano piMDa che). A..hA...! evA mahAprabhumAM ekAgratAno abhyAsa kara, prabhu ! AhA...hA...! A bahAranI dhamAluM, gajaratha kADhe, mANasa bhegA thAya, janma mahotsava ne dIkSA mahotsava ne paMca kalyANaka ne paisAnI bolI bole, olo kahe, pAMca hajAra, olo kahe dasa hajAra, olo kahe lAkha ! paNa che zuM ? bApu ! bhAI ! che ne "AphrikAmAM ! tyAM to paisAvALA bahu che to paisA bahu uDADaze mALA ! 'AphrikA' ! kyAM gayA "rAmajIbhAI ? I "rAmajIbhAI AvavAnA. eno bhANeja che ne tyAM ! A...hA...! e badhuM ThIka. AhA..hA..! bahu AvuM thaI gayuM ne bahu paisA bhegA thayA) ne bahu mANasa bhegA thayA, be-pAMca karoDa khacaNA. AhAhA....! e badho zubha vikalpa che. bahAranI kriyA to ene kAraNe thAya che, bhAI ! sane AMca daIza nahi, bApA ! e bahAranA bhabhakAmAM sat che teno Azraya levo ane enA AzrayathI ja badhuM thAya, e sivAya AMca daIza nahi. AvuM karaze to amane lAbha thaze ne A karazuM to lAbha thaze (ema) rahevA de, prabhu ! AhA...hA...! e ADa lagADavI rahevA de. AhA...hA....! o.ho..! AcAryanA hRdaya zuM kAma kare che ! ene aMtaramAM samAdhimAM ekAgratA sivAya kyAMya sUjha paDatI nathI. sUjha-bUjha I aMtaranI che. AhAhA..! che ke nahi emAM kaLazamAM ? pAzcam va vananti ema zabda che ne ? A...hA...! A zabdamAM e bhareluM che, hoM prabhu ! A.hAhA...! bIjuM AvaDe, na AvaDe, kavitA karatA AvaDe, na AvaDe, yAdagIrI bahu na hoya, AhA..hA...! paNa eka yAdagIrI karanAro bhagavAna ene yAda karIne ekAgra thA. AhAhA..! "cImanabhAI ! AvI vAtuM che. AhA..! atyAre to muzkela thaI paDI che. prabhunA mAhAbhya paDyA rahyA ane A badhA bahAranA) mAhAsya vadhArI dIdhA. A..hA...! zAstranA bhaNatara ne maMdiro ne indro thAya moTA eka lAkha, be-be lAkha kharce). mumukSu - ApaNeya ahIM zibira goThavI che ne ! uttara :- A phere mANasa vadhAre Avaze evuM lAge che. cAraso mANasa to Ave che, A pherI pAMcaso lagabhaga thaI jaze. A pherI vadhAre Avaze evuM lAge che. cArekorathI AvavA mAge che. Ave, hoya che, e badhuM che. paNa emAM karavAnuM to je dravya che temAM dRSTi karIne pachI paNa teno ja abhyAsa karavo. A vAta che. e.I..! A.hA...!
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 samayasAra siddhi-6 mumukSu :- ekAgratAno abhyAsa kevI rIte karavo ? uttara :- prazna I che. vastu che e anubhava thayo eTale pachI emAM ekAgra thAya. vastu pahelI samyagdarzanamAM anubhavI che ne ! enI vAta che ne ! samyagdarzana kema thAya ? ema pUche to to Akho di' vAta to cAle che. pUrNAnaMdanA nAthanA abheda upara dRSTi jatAM samyagdarzana thAya. samyagdarzananI paryAyanA lakSe paNa samyagdarzana na thAya. ane pachI temAM ja ekAgra thavuM. pachInI vAta cAle che, pahelAnI vAta nathI. I to ahIM kIdhuM ne ? uddhata jJAna (-koInuM dabAvyuM dabAya nahi evuM unnata jJAna) jenuM lakSaNa che evA zudghanayamAM rahIne arthAt zudghanayano Azraya karIne jeo sadAya ekAgrapaNAno ja abhyAsa kare che...' A..hA..hA...! bahu bharyuM prabhue ! saMtonA hRdayamAM e vakhate bhAva kevA haze) ! A..hA..hA....! mumukSu :- cAritra mATe ekAgratA karavI ne. uttara H- e svarUpamAM ekAgratA e badhuM I. e darzana ne e jJAna ne e cAritra ne e zukladhyAna ne kevaLajJAna badhuM. A...hA...hA...! evI vAta che, bhAI ! bahAramAM to chavIsa hajAra mANasa ! gAmamAM ema thaI gayuM, o..ho..ho...! chavIsa hajAra mANasa ! paNa ethI zuM ? bApu ! dharmano pracAra thAya. mumukSu : uttara : dharmano pracAra ema thAya ? bhagavAnaAtmA dharmanA svabhAvathI bharelo dharmI ! dharmathI bharelo dharmI ! tene paryAyamAM dharma pragaTa thavo. traNemAM dharma thaI gayo. dharmI dharmasvarUpa, dharma guNadharma svarUpa, tevo ja paryAyamAM dharmasvarUpa, svarUpa taraphanI ekAgratA thatAM thAya te samyagdarzana, jJAna, cAritra dharmasvarUpa che ane temAM paNa AgaLa vadhavA mATe e bhagavAna jyAMthI samyagdarzana, jJAna thayuM, emAM ne emAM ekAgra thatAM kevaLajJAna thavAnuM che. AhA..hA...! AvuM che, mANasane ekAMta lAge, vyavahA2no lopa lAge. lAgo bApA ! zuM karIe ? AhA..hA...! mumukSu :- vyavahAranA pakSavALAne AkaruM lAge. uttara :- AkaruM lAge, bahu AkaruM lAge. vastu satya ja A che, paramasatya A che, bAkI badhI vAtuM che. Aje mAno, kAle mAne, kyAre mAno, jyAre paNa mAno) A mAnce ene chUTako che. AhA.hA...! ahIM karoDonA dAna Ape mATe dAnI thaI gayo ! A...hA...hA...! dAnI to (ene kahIe) aMdara saMpradAna nAmano guNa che e guNIne pakaDatAM, ekAgra thatAM je dazA thaI ne e dazA pote rAkhI e dAnI che. A..hA..hA...! e vyavahAradAnI eTale vikalpa ne rAga. hoya che, heya tarIke jANavAlAyaka hoya che. e 'vIracaMdabhAI' A tamAruM 'nAIrobI'nuM bAkI che. emAM A badhuM ahIM to halakuM karI nAkhyuM. ahIM to halakA
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 381 karI nAkhe che, paisA-baisA kharacavA ne rAkhavA enI kAMI kiMmata nathI, ema ahIM kahe che. A..hA....! hamaNAM tyAM nevuMmI janmajayaMtIno kharaDo karyo. savA be lAkha bhegA karyA. nAIrobI' muharta karyuM tyAre be lAkha ne be hajAra ApyA. "rAmajIbhAInA bhANeje ! AvyA (che) ne ! be lAkha ne be hajAra. jeTha suda 11, bhIma agiyArasane divase muhUrta karyuM. AvyA hatA ne, hamaNA AvyA hatA. 'rAyacaMdabhAI ahIM AvyA hatA. dIkaro-dIkarI kAMI nathI. enI mA ne bAyaDI-bhAyaDo (traNa) che. I ThIka, rAganI maMdatA che, bApA ! ene ema mAnI bese ke, emAMthI kAMIka kalyANa thaI jaze (to ema nathI). are..re...! AvI vAtuM bhAre AkarI ! AhAhA..! maMdira vIsa-vIsa lAkhanA banAve ne kalyANa na thAya ? zAstramAM to evuM lakhyuM che ke, java jeTalI pratimA sthApe to enA puNya sarasvatI na kahI zake. puNya ne paNa ? dharma nahi ne ? AhA..hA...! I puNya (che), dharma nahi. AhA..hA...! ahIMyAM to eTaluM AvyuM che ke, uddhata ane ekAgratA. be AvyuM (enA) uparathI A badhuM cAle che. je AtmajJAna thayuM e koIne gaNatuM nathI. vyavahAra ratnatrayano rAga Avyo ene gaNatuM nathI. o.ho.ho...! tIrthakara gotrano bhAva baMdhANo ene paNa gaNatuM nathI. AhAhA..! paramAM jeTalI ekAgratA thAya tene to e gaNatuM nathI, nahi. nahi. nahi. ahIM ekAgratA thAya te kharI vastu che). AhA...hA....! zcim va >>nayatti, 'teo "niraMtara..." [RI[vimuvamana: mavanta:] "rAgAdithI rahita cittavALA vartatA thakA..." rAgAdi che ne ? "rAgAdithI rahita cittavALA vartatA thakA,..." AhAhA...! have A paMcamaArAnA saMta kahe che, prabhu ! ane paMcamaArAnA sAdhu ema kahe ke, atyAre zubhabhAva ja hoya. ara.ra..ra..! evI vAta kare che. "zAMtisAgaranA keDAyato. zAMtisAgarane paNa vyavahAranI kriyA hatI, bAkI kAMI nahi. lokone mahimAM AvI jAya (kemake) bahAramAM (koI) nagnaveza nahotuM ne ! mANasa sApha, uddhata (nahi) paNa dRSTi (nahi). bApu ! dRSTi koI alaukika vAta che, bhAI ! AhA...hA...! pelA "zrutasAgara' enA keDAyata ema kahe che ke, atyAre to zubhabhAva hoya, bIjuM hoya nahi. bhagavAna ! tuM zuM kare cho ? prabhu! tuM cho evo avyaktapaNe paNa kabulAta teM karI nathI. mahAprabhu aMdara che. A.hA.hA...! bhale zubhabhAvathI rahita, ATalI paNa ekAgratA, eka vastu che aMdara mahAprabhu ! ane emAM ekAgra thavuM te ja mArganI zarUAta che, e ja mArga che, bIjo mArga nathI. pAMcamo Aro hoya ke cotho Aro hoya ke pAMcamA ArAno cheDo hoya. AhA..hA...! kALa Avo (che) mATe kAMIka halakuM karo, halakuM ! bIje haLave raste javAya evuM (kaho). A.hA...! "rAgAdithI rahita cittavALA vartatA thakA," [vanyavidhuraM] AhAhA...! e baMdhathI to rAMDyA che. vidhura nathI kahetA ? bAIne vidhavA kahe ne dhaNIne vidhura kahe. ema A jJAnI
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 samayasAra siddhi-6. baMdhathI vidhura che. AhA...hA.! rAMDyA che, ene baMdha che nahi. AhAhA.! vizvavidhuraM samaya sara baMdharahita evA...." rahita kono artha karyo ? e vidhurano. vidhurano artha rahita. ApaNe ahIM kahe che ke mANasane bAI marI jAya tyAre ke, A vidhura thayo. vidhura eTale rahita thayo. ema A samakitI baMdhathI rahita che, vidhura che, rAMDyo che. AhA..hA...! evA samayanA sArane arthAt potAnA zuddha AtmasvarUpane dekhe che-anubhave che." AhA..hA...! zuM kaLaza ! A..hA...! eka eka kaLaze (amRta bharyA che) ! aMtaramAM ekAgra thAya che te baMdharahita thaI jAya che ema kahe che. samakitIne bhale pahelA baMdharahita kIdho paNa e samyakdRSTi paNa pachI aMdara ekAgra thAya teTalo baMdharahita thAya ane saMpUrNa ekAgra thAya eTale taddana baMdharahita thAya. Ama enuM svarUpa che. bhale samakitIne baMdha ane Asava rahita kahyo paNa chatAM e potAmAM ekAgra thaze. AhA..hA..! nija svarUpanuM) bhAna to thayuM che paNa ekAgra thaze teTale aMze baMdharahita thaze. samajANuM ? vizeSa kaheze. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 254 zloka-120, 121 zukravAra, jeTha vada 6, tA. 15-06-1979 ("samayasAra) 120 kaLazano bhAvArtha. "ahIM zuddhanaya vaDe ekAgratAno abhyAsa karavAnuM kahyuM...." eTale zuM kahe che? zAstra vAMcavAno abhyAsa karavo e ahIM kahyuM nathI. huM jJAnasvarUpa chuM ema pariNamanamAM AvavuM e zuddhanayano abhyAsa che. A AtmA jJAnasvarUpa che, jJAyaka che tenI sanmukha thaIne pariNamana thAya e zuddhanayano abhyAsa kahevAmAM Ave che. jhINI vAta che, bhAI ! mULa vastu pahelI pUrNa AnaMda ane pUrNa jJAna, ene dRSTimAM anubhava laIne ane pachI paNa temAM vAraMvAra ekAgratAno abhyAsa karavo enuM nAma zuddhanayano abhyAsa keTalAka to AmAM kahe che ke, A cothA guNasthAnanI vAta nathI, A to sAtamAnI vAta che, vItarAga samakitanI vAta che). kemake ahIM kIdhuM ne ke, samakitIne Asava, baMdha nathI. mATe e to vItarAgI samakitanI vyAkhyA che. ahIM "hemarAjajI pote kahe che, spaSTa kare che, pATha paNa spaSTa kare che. ahIMyAM samyagdarzana pahelI cIja ja koI evI che ke, anaMtakALamAM eNe svasvarUpa pUrNa akhaMDa eka (che) enA upara najara karI nathI, enA upara jhukAva karyo nathI, enuM valaNa ja karyuM nathI. bAkI badhuM karyuM. badhuM eTale ? bIjI kriyAo nahi. zubhAzubha bhAva asaMkhya prakAranA (che) te karyA. pUrNa zuddha svarUpa che tenI ekAgratAno abhyAsa te zuddhanayano
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 383 abhyAsa che. AhA..hA....! che ? huM kevaLa jJAnasvarUpa chuM, zuddha chuM - evuM je AtmadravyanuM pariNamana.... Atmadravya zuddha che enI sanmukha thaIne zuddhatAnuM pariNamana (thAya te zuddhanaya che). kaLazamAM nAkhyuM che. azuddha pariNamana mithyASTine hoya. kaLazamAM (che). A..hA...! paheluM enuM jJAna to kare. pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! vastu che. pUrNa jJAna, AnaMdAdi bhareluM tattva che. bhale kSetrathI zarIra pramANe hoya, asaMkhya pradezI ho, kSetrathI bhale anaMta pradeza na ho, svabhAvathI to agAdha jJAna, darzana, AnaMdAdi guNothI pUrNa che). ahIM e kahyuM. khulAso AmAM Avyo. zuddhanayano ekAgratAno abhyAsa eTale ke vastusvarUpa je zuddha che tenI ekAgratA eTale tenuM zuddha pariNamana thAya) e zuddhanayano abhyAsa kahevAmAM Ave che. AhAhA...! paNa e abhyAsa thAya kayAre ? ke, prathama zuddha svarUpa, enI dRSTimAM AvIne samyagdarzana, samyaphajJAna thAya tyAre tenuM zuddha pariNamana thAya ane tyAre te pachI ekAgratA, zuddha pariNamananI ekAgratA (thAya). abhyAsa che ne ? jethI kevaLajJAna thAya. AhA...hA...! AvI vAtuM have. emAM bAhyanA koI vrata, tapa, bhakti , pUjA, A badhA maMdiro banAvavAnA ne A badhuM kaMI sahAyaka thAtuM haze ke nahi emAM ? I kahe che ke, jarIye sahAyaka thAtuM nathI. evI vAta che. aMdara AkhI nirapekSa vastu paDI che. atIndriya anaMta guNano dariyo, enI anubhavanI dRSTi karIne ane zuddha pariNamanane vadhAravuM e ekAgratA che. e ekAgratAno abhyAsa che. AhA...hA...! mumukSu - eka agrano artha zuM ? uttara :- eka agra eTale dravyane mukhyane lakSamAM levuM. eka agra - eka ja mukhya AkhuM dravya. eka agra eTale mukhya. AhA..hA...! mumukSu - eka eTale AtmA ? uttara :- AtmA. hA. eka svarUpI bhagavAna pUrNa AnaMda, ekarUpa je che. eka Ave che ne ? badhAmAM Ave che. 320 gAthAmAM AvyuM che. je sakaLa nirAvaraNa prabhu vastu je che e sakaLa nirAvaraNa akhaMDa ane eka vastu che. AhA..hA..! bhaI ! A to apUrva vAta che. zAstrane vAMcavA ne abhyAsa khUba karavo ethI e zabdanayano abhyAsa che ema nathI. AhA...hA...! emAM vAMcavAno vikalpa paNa jyAM jhera jevo che. AhA...hA..! are....! jenA janma-maraNanA aMta lAvavA, prabhu ! e koI cIja alaukika che ! eno pahelA jJAnamAM nirNaya thavo joIe. e vastu je pUrNa zuddha che e akhaMDa ne eka ne sakaLa nirAvaraNa che. pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zuddha pAriNAmika sahaja bhAvarUpa lakSaNa jenuM che), evuM nija paramAtmadravya tenI
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 samayasAra siddhi-6 ekAgratA e zudghanayanI ekAgratA che. AvI vAta che, bhAI ! bIjuM zuM thAya ? A...hA...! anaMtakALathI rakhaDe che. mumukSu :- ekalo AtmA upAdeya Avyo. uttara H- ekalo AtmA ja upAdeya che, paryAya nahi, guNabhedeya nahi. AhA..hA...! lokone ekAMta lAge athavA A vAta ema ke, vItarAgI samikatInI che. sAtamA ane AThamA guNasthAnanI vAta che, ema kahe che. prabhu ! ema nathI. tuM pUrNa svarUpa prabhu (cho e) dRSTimAM Ave ! A..hA..hA...! pUrNa.. pUrNa.. pUrNa.. jevo (che tevo). A..hA...! mumukSu :- tArAmAM khAmI zuM che ? uttara H- I to AvyuM nahotuM ? stavanamAM nahotuM (AvyuM) ? prabhu mere saba vAte tuM pUrA, prabhu mere tuma saba vAte pUrA, 52 kI Aza kare kahAM prItama' 52 kI Aza' (eTale) rAga ne vikalpa ne paradravya trilokanA nAthanI paNa AzA zuM kare ? pa2 kI Aza kahAM kare prItama, kahAM kiNa vAte tuma adhUrA ? kaI vAte tuma adhUrA, prabhu mere tuma saba vAte pUrA' A..hA..hA...! ahIM vAta evI che, bhAI ! A..hA..hA...! eka samayanI paryAya jeTaloya nahi, kevaLajJAnanI paryAya jeTaloya niha. AhA...hA...! badhA guNothI pUro che ne prabhu ! e tane vizvAsamAM AvatuM nathI. mAhAtmya enuM dekhAtuM nathI. eTale ahIM kahe che ke, 'AtmadravyanuM...' dravya eTale trikALI vastu. paripUrNa vastu. enuM je paryAyamAM pariNamana (thAya)... AhA..hA...! ene badhuM thaI gayuM. AhA....hA...! te zuddhanaya. AvA pariNamanane lIdhe.... pUrNa zuddha bhagavAna akhaMDa nirvikalpa vastu che tenA abhyAsane lIdhe. AhA..hA...! lokone vyavahAravALAne to evuM lAge ke, kAMIka vyavahAra (karIe) enAthI lAbha (thAya). gajaratha karIe, rathayAtrA (kADhIe), maMdiro (banAvIe), dasadasa, vIsa-vIsa apavAsa karIe. prabhu ! e vastu to bAghanI ceSTAnI kriyAo, rAga che. AhA..hA...! jemAM prabhu Avyo nathI ene tuM aDe cho e to svarUpathI bhraSTa che. rAganA vikalpano bhAva, emAM prabhu caitanyadravya AvyuM nathI. enA svarUpanA bhAvano jemAM abhAva (che), enA bhAvamAM hoMzuM ane tenA pariNamananI kriyA (kare) e koI dharma nathI. AhA..hA...! ahIMyAM to tyAM sudhI kahyuM, "niyamasAra'mAM ! A...hA...! cAra bhAvathI agocara che. AhA..hA....! rAgathI to agocara che, cAra bhAvathI agocara che. eTale ? ke, cA2 bhAvanI paryAya che tene Azraye te jaNAya evo nathI. paryAyane Azraye jaNAya evo caitanya nathI. evA bhagavAna pUrNa che. AhA..hA...! are...! ahIM zAka jarI sAruM thayuM ne dALa sArI thaI, dUdhapAka (khAya) tyAM ho... (thaI jAya). baLadanI jema hohakAro kare. A..hA...! tRpta tRpta thaI jAya. are......! prabhu ! zuM che ? bhAI ! kyAM cAlyo gayo ? prabhu ! tArA gharamAM AnaMda che ne nAtha ! A..hA...! e AnaMdane sparzIne pariNamana thayuM e zuddhanayano
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 385 ekAgratAno abhyAsa (che). A..hA.hA..! AvI vAta che. vaLI pAcho kahe ke, Akho di' bhakti, pUjA, vAMcana I to hoya. e hoya I badhuM heyabuddhie (che). AhAhA....! duniyAne besavuM, paMDito ane rUDhigatamAM DhasaDAI gayA che anAdithI ene A vAta besavI (kaThaNa paDe). AhA..hA..! te zuddhanaya. AvA pariNamanane lIdhe vRtti jJAnamAM vaLyA kare che. joyuM? pariNati. vRtti eTale pariNati. vartamAna zuddha dravyane Azraye thayelI pariNati, e je pariNati aMdara vaLyA ja kare che, dravya tarapha DhaLyA ja kare che. AhAhA.! "ane sthiratA vadhatI jAya." che te ekAgratAno abhyAsa che. A tamArA praznano khulAso Avyo. bhAvArthamAMya A che. AhA..hA...! bhAI ! A to janma-maraNa rahita thavAnA mArga che, bApA! anaMta. anaMta... anaMta... kALathI... A..hA...! azuddhatAne ragaDI. jema pelo mithyAtva saMsAra kahyo, mithyAtva Asrava che ne mithyAtva saMsAra che. ema azuddha pariNamana e saMsAra che. AmAM kyAMka AvyuM che kharuM. kyAMka AvyuM che. mithyAtvanA pariNAma azuddharUpa che. mithyAtvanA pariNAma ja azuddharUpa che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva e mArA, evo je mithyAtva bhAva (te azuddharUpa che). 121 (kaLazamAM) nAkhyuM che. mithyAtvanA pariNAma ja azuddharUpa che. eTale bIjA azuddha che enI gaNatarI ahIM nathI. AhA...! mithyAtva ja saMsAra che. avrata, pramAdanA pariNAma e to alpa alpa saMsAra (che), ene gauNa gaNI nAkhIne ane ene alpa kALamAM eno abhAva thaI javAno che. AhAhA..! e paramAtmA thavAno che. e asthiratA rahevAnI nathI. AhA...hA..! evA cibiMbane jyAM pakaDyuM, A..hA..hA...! dhruva cibiMba bhagavAna caitanya dravya svabhAva sakaLa nirAvaraNa paramAtmA... A...hA... trikALa sakaLa nirAvaraNa... A...hA...hA...! ene jyAM pakaDyo ane pariNamana karyuM, e pariNamana aMdara vaLyA ja kare. AhA..hA...! jene Azraye pariNamana zuddha thayuM temAM te pariNamana vaLyA kare e ekAgratAno abhyAsa che. vAta bIjI che, bApA ! ... vAto bIjI che. AhA..hA..! bhAgyazALI che bApA ! ke, A vastu kAne paDe che. AhA..hA..! A traNalokanA nAtha tIrthakaranA hRdayanI vAtuM che. AhA...hA...! ahIM e kahyuM, mithyAtvanA pariNAma ja azuddharUpa che. pelA zubhAzubha bhAva azuddha che enI pachI gaNatarI (gaNI) nathI. 121mAM che. A 121 che ne ? have 121 (kaLaza) cAlaze, emAM che. "kaLazaTIkAmAM che). pahelAnA to paMDitoya mALA AkarA ! AvA artha karyA, juone ! AhA..hA...! vaLI (koI) kahe, carcAmAM paMDitonuM na levuM. bhAInI "phUlacaMdajI" sAthe carcA thaI ne ! (emAM ema kahyuM ke, paMDitonuM nahi, AcAryonuM levuM. AhA..hA..! "banArasIdAsa' to kahe che,
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 samayasAra siddhi-6 bhaI ! 'kathA saMskRtA prAkRtA dezabhASA' cAhe to saMskRta hoya ke prAkRta hoya te dezabhASA hoya paNa jemAM bhagavAna prabhu AtmAnI vAta che e vAta paMDito kahe topaNa mAnya che. AhA..hA...! are...! tiryaMcane bhASA nathI paNa e samikatI paNa je kahe e mAnya che. kemake tiryaMcanuM samakita ane siddhanA samakitamAM kAMI phera nathI. AhA..hA....! eka ATalI garoLI hoya, uMdaraDI samikatI hoya. AhA..hA...! ane siddhanuM samakita. samikatamAM kAMI phera nathI, prabhu ! A..hA..hA...! jeNe Akho AtmA pUrNAnaMda vizvAsamAM laIne pratItamAM laIne, A.hA..hA...! Adara karyo che ne ! A..hA...! pUrNAnaMda, jemAM paryAyano paNa Adara rahyo nahi. AhA..hA..! evuM je pUrNa zuddha cidAnaMda svarUpa enuM je piraNamana thavuM e zudghanayano abhyAsa (che) ane e piraNamana aMdara vaLyA kare e ekAgratAno abhyAsa che. AhA..hA...! zuddhanaya zrutajJAnano aMza che...' zuddhanaya zrutajJAna je avayavI che eno eka avayava che, bhAga che. zrutajJAna je pramANa che e sva ane paryAyane barAbara jANe evuM je zrutajJAna, e zrutajJAnano zuddhanaya aMza che. eka bAjunuM paDakhuM che. zrutajJAna che e dravyane, paryAyane, rAgane beyane jANe. paNa eno zudghanaya che eka bhAga che. e bhAga to trikALane svIkAre che. AhA..hA..! zrutajJAna avayavI che. jema A zarIra avayavI che ane hAtha-paga avayava che. ema zrutajJAna avayavI che ane zudghanaya eno avayava che. vyavahAra paNa eno naya che paNa A naya evo che ke kharekhara tene ja naya kahe che. nayaparicyutA Ave che ne ? AmAM, hamaNAM Avaze, have Avaze. nayaparihINA ! 180 gAthA ! nayaparihINA ! ema nathI kahyuM, e naya ja kharekhara to e ja che. AhA...hA...! 180 gAthA. nayaparihINA. e naya ja ene kIdhI che. AhA...hA...! oluM to eka kahevAmAtra, jANavAmAtra che). AhA..hA...! zuddhanaya zrutajJAnano aMza che...' AhA....hA...! are..! AvA mANasapaNA cAlyA jaze, bApu ! pachI kayAM jaIza ? bhAI ! koI sAmuM (nahi jove), tyAM pAMjarApoLa nathI. AhA..hA...! anAdianaMta bhagavAna, enI pakaDa ane anubhava na karyo.. A..hA..! ane rAganI pakaDa karI, bahA2nI cIjanI to vAta ja zI karavI ? AhA..hA...! kayAM za2I2 ne karma ne bAyaDI ne chokarA ne kuTuMba ne deza ne gAma, I to kayAMya judA.. judA.. judA.. (rahI gayA). A...hA...! A to aMtaramAM thato rAga, e rAganI ekatAbuddhimAM bhagavAnanA svarUpano nAza thAya che. enI dRSTimAM (nAza thAya che), hoM ! vastu to vastu rahe che. vastuno (nAza) nathI. AhA..hA...! rAgano eka paNa nAnAmAM nAno aMza, eno jyAM Adara che, svIkAra che, utsAha che, prema che, ruci che, A..hA..hA...! tyAM paramAtmasvarUpano anAdara che. AhA..hA...! AvuM
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 387 vastunuM svarUpa che, bhAI ! AkaruM lAge (paNa) bIjuM zuM thAya ? AhA...hA...! jemAM bhava ane bhavanA bhAvano abhAva che are.... jemAM eno je anubhava kare e anubhavano paNa jemAM abhAva che, evI je cIja.. A..hA..! e cIjanuM je pariNamana thayuM ane e pariNamana tenA tarapha vaLyA karavuM e zuddhanaya zrutajJAnano eka aMza che. ane zrutajJAna to parokSa che tethI te apekSAe zuddhanaya dvArA thato zuddha svarUpano anubhava paNa parokSa che." A apekSAe, hoM ! vaLI te anubhava ekadeza." aMza che. ekadeza zuddhanuM pratyakSa vedana che. A..hA...! te apekSAe tene vyavahArathI pratyakSa paNa kahevAmAM Ave che. kevaLajJAnanI peThe pratyakSa thayuM nathI ne ethI tene parokSa vyavahAra kahevAmAM Avyo. AhA..hA...! che ? pratyakSa paNa vyavahArathI kahevAya che. zuddhanaya eTale svabhAvanI ekAgratA, pariNamananuM valaNa aMdara rahevuM. eka kora rAma ane eka kora gAma. vikalpathI, paryAyathI mAMDIne Akhu badhuM, tenAthI khasI jaI bhagavAna AtmAne paDakhe AvI javuM... AhA...hA...! e chUTyo. e bhavathI chUTyo. AhA...hA...! bAkI badhI vAtuM che. moTA gajaratha ne ratha ne.. AhA..! indro banAvavA ne. ahIM tamAre nahotA ? indra. eka lAkha ne cauda hajArano eka indra ! evA soLa indramAM eka eMsI hajArano indra. ahIM savA pAMca varSa pahelA (thayuM hatuM). "pUnamacaMda' ! "pUnamacaMda ne ? zuM nAma ? "pUrNacaMda. pUrNacaMda' ! eka lAkha cauda hajArano eka indra thayo hato. eka Indra ! amArA A bhAI manahare' (thayo hato). e esI hajArano indra thayo hato. eMsI hajArano ! evA soLa Indra ! emAM lokone ema thaI jAya ke, A.hA...hA...! AvA indro ne AvI sabhA ne chavIsa-chavIsa hajAra mANasa, mANasane hAthI para besADe. ethI zuM? bApu ! e badhI bahAranI cIja che). AhA...hA..! e tarapha DhaLato rAga che e to, prabhu ! AhA..hA..! e rAganuM valaNa to para tarapha jAya che ane bhagavAna AtmA pavitranuM dhAma, enuM pariNamana te svabhAva tarapha DhaLe che, e ekAgratA (che). A.hA...samajAya che kAMI ? gAthA AvI che to eno je viSaya hoya e cAle ne ! bApu ! AhA..hA..! bAkI A vAdavivAde pAra paDe evuM nathI. kuMdakuMdAcAryadeva paNa kahe che, bApu ! svasamaya, parasamayanI sAthe vAda karIza nahi. zI rIte karIza ? tuM ema kahevA jAya ke, lAkha vrata ne tapa ne bhakti kare I kAMI nathI. I kahe ke, badhuya che. tyAre tuM kahe che ke, kAMI nathI. zI rIte vAta besaze ? AhA..hA... ane bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha jyAM dRSTimAM, anubhavamAM Avyo ene Akho AtmA paramAtmA pratItamAM AvI gayo. e paramAtma thavAnI enI taiyArI thaI gaI. paryAyamAM paramAtmA thavAnI taiyArI ! bApu ! enI vAtuM zuM karavI ? A badhA bahAranI bhakti ne hAthI moTA lAve,
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 samayasAra siddhi-6. hAthI (upara) bese che ne ? AkhuM kuTuMba besADe. pAMca hajAramAM, dasa hajAramAM ! bhAI ! e badhI kriyA to te kALe tenI paryAya te kALe thavAnI te thAya. emAM kAMI tArAthI thAya che (ema nathI). A..hA...hA....! mumukSu - pahelA Apa AvuM nahotA kahetA. uttara :- pahelethI kahetA hatA. atyArathI kyAM kahIe chIe ? A to have vadhAre khulAso (Avyo). hohAmAM badhA maMDI paDyA che ne ! AhA..hA..! ahIM to pahelethI kahIe chIe ke, bhaI ! rAga che te baMdhananuM kAraNa che. A rAga che tenI dizA para tarapha che. vItarAganI dazA te sva tarapha che. AhAhA..! rAga che te jhera che. e to mokSa adhikAramAM ghaNI vAra kahevAI gayuM che. AhA..hA..! bahAra taraphanA valaNamAM che e to badho rAga che. AhA...hA..! aMtara jyAM prabhu pUrNa birAje che enA valaNano bhAva thAya) e zuddha pariNAmanI ekAgratA ane te zuddhanaya zrutajJAnano aMza (che). anubhava apekSAe ene ekadeza pratyakSa paNa kahevAya. "sAkSAt zuddhanaya..." pUrNa zuddhanaya, bhASA dekho ! (e) "to kevaLajJAna thaye thAya che. eka kora kahe ke, zuddhanaya to bhUtArtha te zuddhanaya che. agiyAramI gAthA. agiyAramI gAthAmAM kahyuM ke, "bhUpatyo sivo suddhanayo' bhUtArtha trikALI vastu te zuddhanya che. ahIM kahe che ke, zuddhanayanI paripUrNatA kevaLajJAne thAya. eTale ke ene have Azraya levo rahyo nahi. jyAM sudhI zuddhanaya che tyAM sudhI Azraya le che paNa pUrNa thaI gayo eTale tyAM have zuddhanaya kharekhara pUrNa thaI gaI, ema. Azraya levo rahyo nahi. eTale zuddhanaya kevaLajJAna thaye thAya che ema kahyuM. pachI ene Azraya levAno, pariNatine Ama DhaLavAnuM na rahyuM. pariNati pUrNa thaI gaI. ene zuddhanaya pUrNa thaI ema kahevAmAM Ave che. Asava (adhikAramAM) be ThekANe (Ave) che. AhA...hA...! A to jene bhavano bhaya lAgyo hoya, bApu ! bhavano Dara ! corAzInA avatAra ! AhAhA..! e nigoda, kIDI, kAgaDA, kUtarA jaMgalamAM rahetA hoya). AhAhA.! saDI gayelA pANImAM bhUMDa paDyA hoya ane jANe Ama gammata karatA hoya. saDI gayelA pANImAM ! tyAM "kurAvaDamAM joyuM hatuM). bhUMDa saMDelA pANImAM paDe eya ene ThIka lAge. AhA...! are. bhagavAna ! saDelA pANI, hoM gaMdhAya. enA baccA pachI tyAM rahe. A..hA..! e paNa bhagavAna tyAM prema karIne paDyo. eka kora rAjA thAya ne makhamalanA gAdalA hoya ane emAM paDyo hoya. e badhI jAta eka ja che. AhA..hA..! para taraphanA valaNamAM to rAga che, bApu ! AhAhA...! ane e duHkhano anubhava che, duHkhanuM vedana che, bhAI ! AhA..hA...! ahIMyAM to zuddhanaya kevaLajJAna thaye pUrNa thAya che. sAkSAt ! tyAM pachI Azraya levo
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-120 389 rahyo nathI ne eTale pUrNa thaI, ema (kahyuM). eka ko2 kIdhuM ke, zuddhanaya zrutajJAnano aMza che. zudghanaya zrutajJAnano aMza che ane bIjI rIte kahe che ke, zuddhanayanI paripUrNatA kevaLajJAnamAM thAya che. to kevaLajJAnamAM zrutajJAna che ? kaI apekSAe kahe che ? AhA..hA...! eka kora (kahe ke) zudghanaya zrutajJAnano aMza che ane ahIM kahe che ke, zuddhanaya to kevaLajJAna thaye sAkSAt pUrNa thAya che. tyAM zrutajJAna rahe che ? tyAM naya che ? kaI apekSAe kahe che ? bApu ! je Azraya Ama (leto hato), svadravyanI dRSTi hatI e zuddhanaya che. enuM hajI aMdaramAM valaNa hatuM. mAthe kahyuM ne ? (AtmadravyanuM) pariNamana te zuddhanaya' che. pariNamana eTale jJAnamAM vaLyA kare. e zuddha vRtti, pariNita aMdara vaLyA kare. e vaLyA karavAnuM pUruM thaI gayuM tethI tene zudghanaya pUrI thaI ema kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! Avo upadeza have. eka kora kahe ke, samyagdarzananA anubhava kALe nayAtIta vAta che. naya koI nathI, nayano pakSa nathI. AhA..hA..! ane ahIM kahe ke, zuddhanayanI sAkSAt pUrNatA kevaLajJAna (thatAM thAya che). e..I...! AhA..hA...! bhAI ! vItarAgamArga gaMbhIra che, prabhu ! AhA..hA...! e kaMI haLadaranA gAMThIye gAMdhI thavAtuM nathI. e cIja bahu UMDI che. AhA..hA...! eka bAju kahe ke, zudghanaya... A..hA...! e AtmadravyanuM pariNamana (che). tenuM valaNa aMdara rahyA kare e ekAgratAno abhyAsa. bIjI rIte kahe ke, zuddhanaya zrutajJAnano aMza che. zrutajJAnano paNa aMza che. te sAkSAt zudghanaya kevaLajJAna thaye thAya che. AhA..hA...! eno artha ja ke, have ene Azraya levo (rahyuM nahi). valaNa hatuM, valaNa, Ama A (aMdara) bAju valaNa hatuM ne, I valaNa pUruM thaI gayuM. I apekSAe zudghanaya pUrI thaI gaI ema kIdhuM. AhA..hA...! have ene Ama valaNamAM Ama hatuM ne, kIdhuM ne mAthe ? vRtti jJAnamAM vaLyA kare che, e hatuM ne ? emAM hatuM ne ? e have vaLyA kare nathI rahetuM. tethI ene zuddhanaya pUrI thaI ema kahevAmAM Ave che. AhA..hA...! lakhANa sAdhAraNa (lAge). paMDite lakhANa karyuM (che) chatAM keTalA (gaMbhIra bhAva che). AhA..hA...! AkaruM kAma bahu, bhAI ! ane jenA phaLa, A.hA...! 'sAdi anaMta anaMta samAdhi sukhamAM' jenA zuddhanayanA valaNathI enA phLa tarIke kevaLajJAna sAdi anaMta samAdhi zAMti ! A..hA...! sAdi anaMta anaMta samAdhi sukhamAM, anaMta darzana, anaMta jJAna sahita jo' anaMta darzana ne anaMta jJAna sahita. sAdi anaMta AnaMda ! enI dazAnI prApti e zudghanayanuM svabhAva tarapha valaNa (thayuM), e valaNa pUruM thayuM tyAre e prApti thAya che. AhA..hA...! have AmAM koI kaMIka rIte tarka uThAve ke, A to badhI sAtamA guNasthAnanI vAta che, AThamAnI vAta che. ane 'jayasenAcAryadeva'nI TIkAmAM che ke, paMcama guNasthAna uparanI vAta che paNa mukhyapaNe, mukhyapaNe. AhA..hA...! ane ahIM abudhane samajAve che, apratibuddhane
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 samayasAra siddhi-6 samajAve che. e to pATha AvI jAya che. apratibaddha che, ajJAnI che ene samajAve che. AhA...hA....! jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM teha tema tene samajavuM joIe, bhAI ! ema Agraha karIne ekAMtamAM kAMIkanuM kAMIka kUTAvo kUTAvo thaI jAya. kUTAI jaIza tuM ! AhA..hA..! C slo na ra (vasaMtatirtA ). pracyutya zuddhanayataH punareva ye tu rAgAdiyogamupayAnti vimuktabodhAH / te karmabandhamiha vibhrati pUrvabaddha dravyAsravaiH kRtavicitravikalpajAlam / / 121 / / have kahe che ke jeo zuddhanayathI zruta thAya teo karma bAMdhe che : zlokArtha - phi6] jagatamAM ke jeo [zuddhinayataH pravutyA zuddhanayathI zruta thaIne (punaH va tA pharIne (rAviyogama] rAgAdinA saMbaMdhane piyanti pAme che te evA jIvo, vimuvAvodhA: jemaNe jJAnane choDyuM che evA thayA thakA, pUrvavaddhadravyAstraa] pUrvabaddha dravyAsavo vaDe rmivazvamAM karmabaMdhane vipratiA dhAraNa kare che -karmone bAMdhe che) - ti-vicitra-viva7nIlama ke je karmabaMdha vicitra bhedonA samUhavALo hoya che (arthAt je karmabaMdha aneka prakArano hoya che). bhAvArtha - zuddhanayathI zruta thavuM eTale huM zuddha chuM evA pariNamanathI chUTIne azuddharUpe pariNamavuM te arthAt mithyAdRSTi banI javuM te. ema thatAM, jIvane mithyAtva saMbaMdhI rAgAdika utpanna thAya che, tethI dravyAsavo karmabaMdhanA kAraNe thAya che ane tethI aneka prakAranAM karma baMdhAya che. A rIte ahIM zuddhanayathI zruta thavAno artha zuddhatAnA bhAnathI (samyatvathI) zruta thavuM ema karavo. upayoganI apekSA ahIM gauNa che, arthAtu zuddhanayathI mRta thavuM. eTale zuddha upayogathI zruta thavuM evo artha ahIM mukhya nathI, kAraNa ke zuddhopayogarUpa rahevAno kALa alpa hovAthI mAtra alpa kALa zuddhopayogarUpa rahIne pachI tenAthI chUTI jJAna anya zeyomAM upayukta thAya topaNa mithyAtva vinA je rAgano aMza che te abhiprAyapUrvaka nahi hovAthI jJAnIne mAtra alpa baMdha thAya che ane alpa baMdha saMsAranuM kAraNa nathI. mATe ahIM upayoganI apekSA mukhya nathI.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-121 391 have jo upayoganI apekSA laIe to A pramANe artha ghaTe :- jIva zuddhasvarUpanA nirvikalpa anubhavathI chUTe paraMtu samyaktvathI na chUTe to tene cAritramohanA rAgathI kAMIka baMdha thAya che. te baMdha joke ajJAnanA pakSamAM nathI topaNa te baMdhamAM to che ja. mATe tene maTADavAne samyagdaSTi jJAnIne zuddhanayathI na chUTavAno arthAt zuddhopayogamAM lIna rahevAno upadeza che. kevaLajJAna thatAM sAkSAt zuddhanaya thAya che. 121. zloka 121 upara pravacana have kahe che ke zuddhanayathI zruta thAya teo karma bAMdhe che -' havenA kaLazamAM Avaze. 121 (kaLaza). (vasaMtatinI ) pracyutya zuddhanayataH punareva ye tu rAgAdiyogamupayAnti vimuktabodhAH / te karmabandhamiha vibhrati pUrvabaddha dravyAsravaiH kRtavicitravikalpajAlam / / 121 / / AhA..hA...! "amRtacaMdrAcAryadeva ! A jagatamAM jeo zuddhanayathI Tyuta..." thAya che eTale ke zuddha pariNamanathI bhraSTa thAya che ane ekalo zubhanA rAganA azuddha pariNamanamAM AvI jAya che... AhA...hA...! "zuddhanayathI mRta thaIne pharIne rAgAdinA saMbaMdhane pAme che..." AhAhA..! eka vAra to rAgano saMbaMdha toDyo, svabhAvano saMbaMdha karyo vaLI pAcho saMbaMdha toDIne rAgano saMbaMdha kare e zuddhanayathI Tyuta thAya che ema kahe che. AhA...hA....! o..ho...! nAnAmAM nAno dayAno rAga enI sAthe paNa joDAya jAya, e eNe rAgano saMbaMdha karyo. caitanyanA svabhAvathI zruta - bhraSTa thayo. AhA..hA...! zAMta mArga che. prabhuno zAMta mArga che. prazAMta ! A..hA.."prazAMta sudhAmaya je Ave che ne kyAMka ? sudhAmaya che, evuM kAMIka Ave che. prazAMta anaMta sudhAmaya je, prazAMta anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te varate jayate" e. I to "zrImamAM AvyuM. A..hA...! chellI lITI, chellI lITI. "sukhadhAma anaMta susaMta cahI" A...hA...! dhyAnamAM rahe. prazAMti anaMta sudhAmaya je "prazAMti anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te varate jayate" "zrImano chello zabda "jayate" Avyo che. AhA..hA...! ekAvatArI thaI gayA che. bhale gRhasthAzramamAM hatA. eka vaimAnikano svargano bhava (che). e loko manuSya kahe che, khoTI vAta che. mahAvidehamAM
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 samayasAra siddhi-6 gayA che ne kevaLajJAnapaNe vicare che, e taddana khoTI vAta che. samakitI marIne manuSya marIne manuSya thAya ja nahi. bhAI ! tuM moTapa karavA jA cho paNa kAMIkanuM kAMIka thaI jAya che. AhA..hA...! bharatakSetranA samakitI vaimAnikadeva sivAya kyAMya na jAya. AhAhA..! bhale tyAMthI nIkaLIne manuSya thaI "azeSa karmano bhoga che A.hA..! "bhogavavo avazeSa re, jethI deha eka dhArIne jAzuM svarUpa svadeza re." AhA..hA...! lyo ! A svadeza kIdhuM. benamAM nathI AvatuM ? 401 bola. emAM Ave che ne ? A.hA...! zuddha svarUpa bhagavAna emAMthI nIkaLIne vikalpamAM Ave are..! ene ema thAya che ke, ame kyAM paradezamAM AvI caDyA ? AhA..hA...! svadeza to A che aMdara ! jenA bhAnamAM anaMtA anaMtA AnaMda, zAMti Adi bharelA che. AhA..hA..! emAMthI nIkaLIne zubharAgamAM AvavuM e paradeza (che). ahIM to zubharAganI ekatA kare che te svathI bhraSTa thAya che I kahevuM che. jene zubharAgano prema jAgyo ene) A prema chUTI gayo, bhraSTa thaI gayo. bhagavAna AnaMdanuM ghara... A..hA..hA...! nijagharamAM AnaMda che teno prema choDI ane nijagharamAM je cIja nathI, bahAranI rakhaDatI cIja (che), e rAganI cIjamAM jene prema thayo te svabhAvathI zruta thayo. AhAhA...! bahArathI to munipaNuM thaI aThyAvIsa mULaguNa pALato hoya, paMca mahAvrata pALato hoya badhuM hoya. AhAhA...! paNa aMdaramAM bhagavAna zuddha cidAnaMda svarUpathI bhraSTa thayo ane rAganA premamAM AvI gayo e zuddhanayathI bhraSTa thayo che. bahArathI paMca mahAvrata pALe, jaMgalamAM vAgha, varunI vacce ekalo raheto hoya. A..hA...! ethI zuM thayuM ? I Ave che ne ? anazana Adi ghaNuM karyuM e zuM che ? ethI zuM che ? AhAhA..! pharIne." pharIne eTale zuM ? paheluM (samyagdarzana) thayuM hatuM ne vaLI chUTI gayuM ema kahe che. pahelo rAgano saMbaMdha choDyo hato ane svabhAvano saMbaMdha karyo hato e svabhAvano saMbaMdha choDI dIdho ane pharIne rAgano saMbaMdha karyo. AhA...hA...! pAcho je paraghara che tyAM AvIne paDyo, bApA ! AhA...hA...! nijagharamAMthI khasI gayo. AhAhA...! AnaMdanuM dhAma bhagavAna sukhadhAma ! tyAMthI khasI gayo ne rAganA dhAmamAM rasika thaI gayo, emAM rasIlo thaI gayo. AhA..hA..! rAganA rasa caDyA e svabhAvathI bhraSTa thayA. AhA..hA...! AvuM kAma che. duniyA sAthe atyAre meLa khAya evuM nathI. AhAhA..! e to ahIMnA mANaso have je nIkaLyA e vaLI (samaje che. mArga to bApA ! A che, bhAI ! A..hA...! jagatamAM jeo zuddhanayathI Tyuta thaIne. pariName. zuddhanuM pariNamana choDI azuddhanA pariNamanamAM AvI jAya). pharIne rAgAdi azuddha pariNamana, enA "saMbaMdhanA pAme che." AhAhA...! "evA jIvo,... [vimuvAvolyA: "jemaNe jJAnane." choDI dIdhuM. [vimuvAvolyA:] bodha nAma bhagavAna jJAnasvarUpa, tene eNe vimukta (eTale) choDI dIdhuM. AhAhA...!
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-121 393 vimuvattavoyA. bhagavAna jJAnAnaMda svabhAva Atma-bhagavAna, ene vimukta nAma choDI dIdho. rAgano rasIlo rAganA premamAM rokAI gayo. AhAhA..! are...! AvI vAta kyAM che ? enA gharanI vAtuM (che), bApA ! AhAhA! ene mALA ekAMta kahe che. ahIMnuM - "sonagaDha'nuM jyAM nAma Ave to (kahe), e.. ekAMta, e. ekAMta (che). e bhASA ThIka che. AhA..hA...! gALyuM devAnI eka rIta ThIka kADhI. ekAMta che.... ekAMta che. ekAMta che... mithyAdRSTi ekAMta (che). AhAhA..! vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA ne jene muninI bahAranI kriyAo che ene muni mAne to e sAco ! are.. bApA ! munipaNuM kevuM che ? AhAhA..! game tevA jaMgalamAM ekalo vartato hoya. ekalo jaMgalamAMthI AvIne AhAra laIne pAcho ekalo cAlyo jAya, evI kriyA anaMta vAra karI. e kaMI cIja nathI. juvAna avasthA, Ama zarIra ThIka hoya e game te kare. jaMgalamAM paDyo rahe paNa e jaMgalamAMthI A rAgarahita svarUpa che enI khabara na maLe ane vikalpa - rAga uThe che eno rasIlo thaI gayo. AhA..hA...! e svarUpathI bhraSTa thaI gayo. [vimuvattavoghA bodha, bodha eTale jJAnathI chUTyo, AtmAthI chUTI gayo. "evA thayA thakA, pUrvabaddha dravyAsavo." pUrvabaddha je jaDa dravyAsa sattAmAM hatA. AhA..hA..! e "karmabaMdhane dhAraNa kare che. kAraNa ke rAgano prema thayo eTale pUrvanA karmanA baMdhano saMbaMdha ahIM thayo. have ene navA karma baMdhAze. A..hA..! jJAnIne baMdhAtA nahotA e have ahIM baMdhAze ema kahe che. rAganA rasamAM pUrvanA karmanA nimittane rAga Apyo.. AhAhA..! ethI navA karma baMdhAze. jJAnIne Asrava ane baMdhano nakAra karyo hato. e alpa Asrava, alpa baMdha che ene gauNa karIne ema kahyuM hatuM. sarvathA nathI ema nahi. AhAhA...! jyAM sudhI kevaLa(jJAna) na thAya tyAM sudhI, dasamAM guNasthAna sudhI paNa A ATha karma Ave che ane lobhano Asava paNa abuddhipUrvaka che. abuddhipUrvaka paNa che enA puruSArthamAM, enA avaLA puruSArthamAM, enI dazAmAM che ne ! AhA..hA.! e rAga kaMI karmane laIne nathI. dasame lobhano aMza che, enA puruSArthanI kamajorI, nabaLAIne laIne che. A...hA...! ane e rAga Asava che ane enAthI navA cha karma baMdhAya che. AhA..hA..! eka kora ahIM kahevuM ke, samakita thayuM tene baMdhana nathI. kaI apekSA che ? bhAI ! anaMta mithyAtva te anaMta saMsAra che ane mithyAtva te ja Asava che. ene apekSAe kahyuM ke, e chUTyuM tene Asava, baMdha nathI ema kIdhuM. A.hA.! mULiyuM to e che. AhA...! pachI cAritranA doSo (che) enI kAMI gaNatarI nathI. jenA jhADanAM mULiyAM toDyA enA pAMdaDAM, DALyuM paMdara die sUkAI javAnI. AhA..hA...! jenA mULiyAM sAjAM enAM pAMdaDAM toDyA, kADhI nAkhyA, eka eka pAMdaDuM (kADhI nAkhyuM) e mahine pAchuM pAMgarI jaze. A..hA...! ema jeNe mithyAtvanA mULiyAM toDI nAkhyA che. AhAhA..! ene have rAga-dveSa ne
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 samayasAra siddhi-6 asthiratAnA pAMdaDAM rahyAM che e sUkAI javAnA, nAza thaI javAnA. ane ajJAnIe rAgadveSa maMda karyA che, jaMgalamAM paDyo che paNa aMdaramAM svarUpanI dRSTino abhAva che. AhA..hA....! eNe saMsAranAM mULiyAM sAjA rAkhyA che. ene karmabaMdhana ne Asrava che. AhAhA....! nagna muni hoya, jaMgalamAM mahAkaSTa veThato hoya paNa e rAganA premamAM paDyo I Asrava ne baMdhamAM paDyo che. AhA...hA...! ane sphaTika ratnanA makAnamAM gRhasthAzramI samakitI hoya. A..hA..hA...! tene paNa anaMta saMsAranA kAraNa Asava ane baMdha che nahi. e apekSAe Asava ne baMdha nathI ema kahyuM. AhA..hA...! dhAraNa kare che." ti-vicitra- vinya-gIta ke je karmabaMdha vicitra bhedonA samUhavALo hoya che.... AhAhA.! "arthAt je karmabaMdha aneka prakArano hoya che. ahIM ajJAnIne vikalpa jhALa paNa aneka prakAranI che ane baMdhana paNa aneka prakAranuM che, pAchuM ema. aneka prakAranI prakRtimAM rasa ane sthitivALA karma baMdhAya. vicitra karma baMdhAya. AhA..hA...! jJAnIne (karmabaMdhanI) nA pADI tyAre AvA ajJAnI jaMgalamAM vasatA hoya. AhAhA....! bAyaDI, chokarA choDyA hoya, jaMgalamAMthI bahAra AvI eka vakhata khAto hoya.... AhA..hA...! paNa (je) rAganA premamAM paDyo che ene jUnA karma vicitra prakAranA navA baMdhananuM kAraNa thaze. kAraNa ke rAga thaI gayo ne pAcho ! A..hA...! jJAnIne rAga che e rAga asthiratAno che, e mULa nahi. mULiyuM toDI nAkhyuM. AhAhA.! ethI e rAgane have javAne vAra nathI, TaLavAne vAra nathI. A..hA..! tethI ene baMdha ane Asrava nathI ane Ane baMdha ane Asava che. vicitra bhedonA samUhavALo) (arthAt je karmabaMdha aneka prakArano hoya che)." vizeSa kahevAze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 255 zloka-121, 122 gAthA-179-180 ravivAra, jeTha vada 8, tA. 17-06-1979 samayasAra 121 kaLazano bhAvArtha che. zuddhanayathI zruta thavuM eTale...." zuM kahe che? zuddha je AtmAno nirvikalpa anubhava, parathI bhinna paDI, rAgathI bhinna paDI paryAyane trikALI dravya svabhAvamAM joDI ane anubhava thAya, zuddha anubhava thAya, zuddha AnaMdanuM vedanA thAya ene zuddhanaya athavA zuddhanayano viSaya kahe che). enAthI jyAre zruta thAya, svabhAvanA AnaMdanuM vedana, paramAtma svabhAvane je pahoMcI vaLyo che, samyagdarzanathI, emAMthI je koI cuta thAya "eTale huM zuddha chuM' evA pariNamanathI chUTIne.." taddana zuddha pariNamana ne AnaMda che, evA zuddha pariNamana eTale paryAya. zuddha vastu to zuddha che paNa jevI cIja che tevuM
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-121 395 pariNamana thavuM, evA zuddha pariNamanathI chUTIne azuddharUpe pariNamavuM te arthAt mithyAdRSTi banI javuM te." zuddhanayathI zruta thavAnI vyAkhyA A. AhA...hA...! potAno prabhu anaMta AnaMdanI aMtaraMga mIThAzamAM svabhAvathI bharelA anaMtA guNo, madhura mIThA arUpI svabhAva jeno mITho (che), evo jeno anubhava thayo) emAMthI zruta thavuM eTale azuddharUpe thavuM. zuddharUpe je pariNamana hatuM e chUTIne vaLI azuddha vikArarUpe pariNamana thaI ane mithyAtva bhAvane pAme. AvI vAta che. zuddhanayathI zruta thavuM eTale huM zuddha chuM evA pariNamanathI....... huM zuddha chuM evo vikalpa kare ema nahi. zuddhanaya pariNamana je che, nirvikArI vItarAgI pariNamana je che e zuddha pariNamana che. enAthI chUTIne "azuddharUpe pariNamavuM arthAt mithyASTi banI javuM." azuddharUpe pariNamavuM eTale ja mithyASTi. AhAhA..! kemake AtmA zuddha svarUpa che, pavitra svarUpa che. e to vItarAga zaktiono bhaMDAra che. enuM pariNamana che e to vItarAgI zuddha che. emAMthI bhraSTa thavuM eTale vItarAgI zuddha pariNamanathI khasI javuM ane azuddha vikArI pariNamanathI pariNamavuM eTale ke mithyASTi thavuM. AvuM che. mithyASTi banI javuM te." te zuddhanayathI zruta thavuM, ema. AhA..hA. samyaphadRSTimAM to AtmAnA zuddha svabhAvarUpe pariNamananI mukhya dazA che. azuddhatA thoDI che e gauNa che. zuddha pariNamananI mukhyatA che. A..hA....! e zuddhanI mukhyatA vedana ane pariNamanathI vyuta thavuM eTale ke azuddhanA vedanamAM AvavuM eTale ke mithyAdRSTi thavuM. AvI vAta che. kaho, lAlacaMdajI" AvI vAta che. bahu jhINI ! mULa vAta bahu sUkSma che. uparaTapake vrata ne tapa ne e badhuM kare e badhuM sAdhAraNa che. puNya baMdhAya. A vastu koI alaukika che ! pUrNAnaMdano nAtha prabhu ! jenA atIndriya svAdanI AgaLa IndranA indrAsano, IndrANInA bhoga saDelA kUtarA ne mIMdaDAM saDI gayelA hoya evuM jene lAge. potAnA sukhanI AgaLa jagatanA kalpanAnA sukho saDelA taraNA jevA, mIMdaDAM jevA lAge. AhA..hA...! Avo mArga che. ema thatAM, jIvane mithyAtva saMbaMdhI...." eTale pelo rAga nahoto ema pahelA kahetA hatA ne ! samakitIne rAga nathI ema kahyuM ne ? samakitIne rAga nahotA, ema kahyuM hatuM. I mithyAtva saMbaMdhInA rAga ene nahotA. A enA saMbaMdhInA rAgAdi utpanna thAya che. mithyAtva saMbaMdhI rAgAdi utpanna thAya che. AhA..hA...! tethI dravyAsavo karmabaMdhanA kAraNo thAya che. tethI jUnA dravyAsava karma e karmabaMdhanA kAraNe thAya che. tethI aneka prakAranA karma baMdhAya che." A rIte ahIM zuddhanayathI zruta thavAno artha zuddhatAnA bhAnathI (samyakatvathI) cuta thavuM ema karavo. bhale eno upayoga rAgamAM gayo hoya paNa zuddha pariNamanathI vyuta thayo
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 samayasAra siddhi-6 nathI. upayoga kadAcit rAgamAM gayo hoya chatAM zuddha caitanyanA pariNamanathI vyuta thayo nathI. dRSTie zuddha caitanyane pakaDyuM che enAthI te Tyuta thayo nathI. ahIM to samakitIne rAga thato nathI ema ja kahevuM che. pelo jarI asthiratAno che e thato nathI eTale zuddha svarUpanuM pariNamana ja ene che. AhA..hA...! Avo mArga have. A to zarUAtano mArga ja A che. "upayoganI apekSA ahIM gauNa che." I kahyuM, joyuM ? rAgAdimAM samakitIno upayoga jAya e vAta gauNa che. caitanyanA zuddha svarUpanI pratItino anubhava thayo che) enAthI te Tyuta thato nathI. upayogamAM rAga Ave e vAta tyAM gauNa karI che. AhA...hA...! ane rAga Ave mATe zuddha svarUpathI zruta thayo che ema nathI. zuddha svarUpathI zruta to tyAre kahevAya ke azuddha pariNamana ne mithyASTi thAya tyAre zuddhathI chUTyo kahevAya. zuddha svarUpanuM bhAna aMtara dRSTimAM che ane upayoga kadAcit rAgAdimAM jAya che, chatAM e zuddha svarUpathI zruta thayo nathI. AhA..hA..! ajJAnI zubharAganA upayogamAM che chatAM te zuddha svarUpathI to bhraSTa ja che. AhAhA....! ane jJAnIne zubhabhAva ke azubhabhAva, upayogamAM azubha bhAva Ave chatAM zuddha svarUpathI cuta na thAya. tyAM je dRSTi che tyAMthI khase nahi. mULa samyagdarzananuM pariNamana khase nahi. AhA..hA..! azubharAga upayogamAM Avyo chatAM ! ane ajJAnIne zubharAga dayA, dAna, vrata, bhaktino hovA chatAM e mithyAdRSTi che ane zuddha svarUpathI to bhraSTa ja che. AhAhA...! Avo mArga che. "upayoganI apekSA ahIM gauNa che, arthAt zuddhanayathI zruta thavuM eTale zuddha upayogathI cuta thavuM evo artha ahIM mukhya nathI." zuM kIdhuM? upayoganI apekSAe zuddhanayathI Tyuta thavuM eTale zuddha upayogathI zruta thavuM, zuddha upayogathI khasI jaIne azuddha upayogamAM AvI jAya e vAta ahIMyAM nathI. azuddha upayoga jJAnIne paNa Ave. AhA..hA...! ArtadhyAna, raudradhyAna thAya. e upayoga azuddha thAya. chatAM svarUpanI zuddhatAthI Tyuta nathI. AnaMdanuM vedana to sAthe che. AhA...hA...! zuddha svarUpathI zruta che e bhale zubharAganA upayogamAM Ave to paNa te svarUpathI to Thuta che. zubhamAM Ave toya zuddha svarUpathI zruta che. jJAnI azubhamAM Ave topaNa zuddha svarUpathI zruta nathI. AhA..hA...! AvI vAta che. mULa mArga. "zrImamAM Ave che ne ! "mULa mArga sAMbhaLo jinano...." mULa mArganI zarUAta ja koI alaukika che. e vinA badhuM thothAM che). A..hA...! bhagavAna Akho pUrNAnaMda prabhu ! AnaMdano rasakasa ekalo che. evA anaMtA guNono AnaMda, evo rasakasavALo prabhu, eno jene aMtaramAM anubhava thayo e upayogamAM kadAcit,
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-121 397 azubha bhAva AvI jAya chatAM e zuddha svarUpathI cuta nathI. AhAhA...! upayoganI apekSAe tene Tyuta thayo ema kahevAtuM nathI. upayoga bhale emAM che paNa labdharUpe zuddha caitanyanI pratIti ne anubhava labdharUpa che. samajANuM kAMI ? kAraNa ke zuddhopayogarUpa rahevAno kALa alpa hovAthI..." zuM kahe che? bhagavAna AtmA potAno zuddha AnaMda svabhAva, emAM upayoga aMdara rahevo, dhyeya banAvIne tyAM upayoga rahevo eno kALa alpa che. e vizeSa kALa rahI zake nahi. samajAya che kAMI? "zuddhopayogarUpa rahevAno kALa alpa hovAthI.... kAraNa ke zuddhopayogarUpa, aMdara AnaMdanA upayogamAM rahevuM eno kALa ghaNo alpa che. poNI sekaMDanI aMdara to chaThThA guNasthAnamAM, tenAthI aDadhI sAtamAmAM Ave. ema nIce upayoga to ghaNo thoDo kALa che. zuM kahyuM che? chaThThA guNasthAnanI sthiti poNI sekaMDanI aMdara, sAtamAnI enAthI aDadhI (che). to tyAM sAtamAthI aDadhIno eTalo upayoga rahe to cotha, pAMcame to upayoga thoDo rahe. AhA..hA...! bhale asaMkhya samaya rahe paNa ghaNo thoDo vakhata rahe. eTale upayoganI apekSAe bhraSTa thavuM ema ahIM na gaNavuM. cAritradoSamAM e asthira thayo paNa vastumAM asthira thayo nathI. zuddha caitanyanA mULiyAM pakaDyA che. AhA...hA...! mAtra alpa kALa zuddhopayogarUpa rahIne pachI tenAthI chUTI jJAna anya zeyomAM upayukta thAya topaNa mithyAtva vinA... AhA..hA...! bhagavAnaAtmA ! potAnuM zuddha pavitra svarUpa bhagavAna pUrNa, ene dhyeya banAvIne upayoga tyAM rahe e alpa kALa rahe. tyAMthI chUTI upayoga rAgamAM Ave. che ne ? tenAthI chUTI jJAna anya joyomAM upayukta thAya." svazeyamAM je upayoga hato e to samakitIne paNa thoDo kALa rahe. pachI anya zeyomAM upayukta thAya. bIjA jANavAyogya padArtho che emAM upayoga jAya. AhA...hA...! "topaNa mithyAtva vinA..." zuddha svarUpanI pratIti ane anubhava che enAthI mithyAtva vinA je rAgano aMza che te abhiprAyapUrvaka nahi hovAthI..." abhiprAyapUrvaka eTale rAga karavAlAyaka che ane A rAga e mAruM svarUpa che, evo abhiprAya dharmIno hoto nathI. Avo dharma moMgho karyo ema koI kahe che. koka ema kahetuM hatuM, "sonagaDhavALAe samakita moMghuM karyuM. moMghu ke soMghuM, loko potAnI rIte mAnatA hoya ne enAthI A bIjuM nIkaLyuM eTale ema kahe ke) moMghu karyuM. A konuM lakhANa che ? 'samayasAra', bahemarAjajI'nuM lakhANa che. mULa pATha...! A..hA! "mithyAtva vinA je rAgano aMza che te abhiprAyapUrvaka nahi hovAthI.." (arthAta) rucipUrvaka nathI. dharmIne azubha rAga ane zubha rAga Ave (chatAM enI) ruci nathI, posANa nathI, posAto nathI, heyabuddhie Ave. AhAhA...! "jJAnIne mAtra alpa baMdha thAya tene abhiprAyapUrvaka rAga nathI ethI tene rAga Ave eno alpa baMdhana, alpa sthiti paDe. AhA...hA.! "ane alpa baMdha saMsAranuM kAraNa nathI." e kaMI saMsAra, mithyAtvAnA)
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 samayasAra siddhi-6. anaMta saMsArAnuM) kAraNa nathI. alpa koI ekAda-be bhava hoya e kaMI (gaNatarImAM nathI). AhA..hA...! samyakdaSTi caitanyanA svabhAvanI dRSTivaMtane, anubhavIne thoDo rAga Ave paNa e rAga abhiprAyapUrvaka nathI tethI te anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. e alpa sthiti baMdhAya eTalo Ave. anya zeya che ne ? svalleyamAMthI khasIne bahAra Avyo che. A..hA...! "jJAnIne mAtra alpa baMdha thAya che ane alpa baMdha saMsAranuM kAraNa nathI." joyuM ? alpa baMdha (e gaNatA nathI). anaMta saMsAranuM kAraNa nathI). mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI anaMta saMsAranuM kAraNa che. AhA..hA....! - sUkSmamAM sUkSma rAgano aMza aMdara che enI jene aMdara mIThAza che, rAga che te mAruM kartavya che, mAruM svarUpa che, evuM zalya che te mithyAtva che. AhAhA..! ane jJAnIne raudradhyAna jevo bhAva paNa cothe-pAMcame Ave.. AhAhA.! chatAM teno upayoga bhale paraNeyamAM gayo, labdhi, dRSTi kaMI svarUpathI khasI nathI. tethI teno rasa ane sthiti alpa baMdhAya che. "mATe ahIM upayoganI apekSA mukhya nathI." upayogathI khasI javuM to saMsAra che I ahIM mukhya nathI. AhAhA...! AtmA pUrNAnaMda prabhu ! caitanya bhagavAna ! enI anubhavamAM pratIti thaI, eno upayoga kadAcit rAgamAM jAya enI ahIM mukhyatA nathI. enI ahIM mukhyatA gaNI nathI. have jo upayoganI apekSA laIe. have upayogathI vAta AvI. "to A pramANe artha ghaTe :- jIva zuddhasvarUpanA nirvikalpa anubhavathI chUTe paraMtu samyakatvathI na chUTe.' AhAhA.! zuddha caitanya svabhAva paripUrNa paramAtmA, ekalo atIndriya AnaMdanuM dhAma enI aMtarathI dRSTi thaI... A..hA...! e zuddha nirvikalpa anubhavathI chUTe..." kadAcit nirvikalpa anubhavamAMthI khasI jAya paraMtu samyakatvathI na chUTe." zuddha svarUpanI je nirvikalpa pratIti thaI che emAMthI na chUTe to tene cAritramohanA rAgathI kAMIka baMdha thAya che. te baMdha joke ajJAnanA pakSamAM nathI. jJAnIne thoDo rAga thAya che paNa te ajJAnanA pakSa ane ajJAnanI dhArAmAM nathI. AhA..hA...! 'topaNa te baMdha to che ja." bhale ajJAnanA pakSamAM nathI paNa baMdha to che. atyAre to upayoganI apekSAe levuM che ne ! pahelA upayoganI apekSA nahi, ene baMdha nathI ema kahyuM. ane have upayoga karI asthira thAya che enI vAta kare che). AhA..hA..! mATe tene maTADavAne upayogamAM paNa rAga Ave ene maTADavAne dharmI jIva svarUpa taraphanA upayogane paNa vALavA prayatna kare che. AhA...! labdharUpa to pragaTyuM che paNa upayoga je rAgamAM jAya che ene paNa aMtaramAM vALavA prayatna kare che. samajAya che kAMI ? AvI vAtuM have. zuM karavuM AmAM ? karavuM I AtmA zuM che tenA tarapha DhaLI javuM, tene
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-121 paDakhe caDI javuM, rAgane paDakhethI chUTI javuM. AhA..hA...! baMdha to che ja. mATe tene maTADavAne samyagdaSTi jJAnIne zuddhanayathI na chuTavAno arthAt zuddhopayogamAM lIna rahevAno upadeza che.' zuddha upayogamAM ja lIna rahevuM tevo upadeza che. AhA..hA...! emAM dayA, dAnano vikalpa paNa uThAvavo nahi. AhA..hA...! svarUpamAM, zuddha svarUpamAM ekAkAra thaIne rahevuM, upayogamAM bahAra laI na javo, evo ahIM upadeza che. "kevaLajJAna thatAM sAkSAt zudghanaya thAya che.' lyo ! pAchuM AvyuM. pahelAM AvI gayuM che. A bAju (che), zudghanaya to kevaLajJAna thaye thAya che, A bAju (120 kaLazanA bhAvArthanI chellI lITImAM) AvyuM. A bAjunI chellI lITI. AhA..hA...! chellI lITI. ahIMyAM paNa e kIdhuM, "kevaLajJAna thatAM sAkSAt zuddhanaya...' eTale pachI ene aMta2mAM upayogane vALavo e rahetuM nathI. pUrNa zuddha thaI gayo. pa2mAtmadazA kevaLajJAna (thaI gayuM). A..hA..hA...! 399 je jIva zAyakanA lakSe sAMbhaLe che, huM sAMbhaLIne koIne kahIza athavA upadeza ApI zakIza evA bhAve sAMbhaLato nathI paNa potAnA zAyakanA lakSapUrvaka sAMbhaLe che, zAyakanA lakSapUrvaka ciMtavana kare che, maMthana kare che te jIva samyaktva pAmavAne lAyaka che. zAyakanA lakSa vinA mAtra sAMbhaLavA khAtara sAMbhaLI levuM ke ciMtavana karavuM e kAMI kAryakArI nathI. A to samyaktva pAmavAnI kaLA che. jyAM sudhI aMtara svarUpa dRSTimAM ane anubhavamAM AvyuM nathI tyAM sudhI te jIva zAyakanuM maMthana kare che. Ama, zAyakanA lakSapUrvaka zravaNa, ciMtavana ane manana kare che te jIva samyaktvanI sanmukha thaI jAya che. aMdara dRDha saMskAra pADe, jJAyakanI dhUna aMdarathI lAge, bIjuM kAMI game nahi, eka zAyakanI ja dhUna lAge to samyaktvasanmukha che. vAMcananI ke zravaNanI dhUna lAge ema nahi paNa aMdarathI zAyakanI dhUna lAge te jIva samyaktvano pAtra che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma oNgasTa-1996
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 samayasAra siddhi-6 hhhhhhhhh ( gAthA-179 thI 180 jaha puriseNAhAro gahido pariNamadi so aNeyavihaM / maMsavasAruhirAdI bhAve udaraggisaMjutto / / 179 / / taha NANissa du puvvaM je baddhA paccayA bahuviyappaM / bajhaMte kammaM te NayaparihINA du te jiivaa||180|| yathA puruSeNAhAro gRhItaH pariNamati so'nekavidham / mAMsavasArudhirAdIn bhAvAn udarAgnisaMyuktaH / / 179 / / tathA jJAninastu pUrva ye baddhAH pratyayA bhuviklpm| badhnanti karma te nayaparihInAstu te jIvAH / / 180 / / yadA tu zuddhanayAt parihINo bhavati jJAnI tadA tasya rAgAdisadbhAvAt, pUrvabaddhAH dravyapratyayAH, svasya hetutvahetusadbhAve hetumadbhAvasyAnivAryatvAt, jJAnAvaraNAdibhAvaiH pudgalakarma bandhaM prinnmynti| na caitadaprasiddhaM, puruSagRhItAhArasyodarAgninA rasarudhiramAMsAdibhAvaiH pariNAmakaraNasya drshnaat| have A ja arthane dRgaMta dvArA dRDha kare che : puruSe grahela AhAra je, udarAgnine saMyoga te bahuvidha mAMsa, vasA ane rudhirAdi bhAve pariName, 179. tyama jJAnIne paNa pratyayo je pUrvakALanibaddha te bahuvidha bAMdhe karma, jo jIva zuddhanayaparizruta bane. 180. PuthArtha :- [yathA] ma. [puruSeNa] puruSa. 43 [gRhItaH] aDAyeda. [AhAraH] 4 // 2 [saH] te. [udarAgnisaMyuktaH] nathI. saMyuta thayo. tho. [anekavidham] bhane prAre [mAMsavasArudhirAdIn] mAMsa, QAu, rudhira. 8 [bhAvAn] vo.35. [pariNamati] parame. cha, [tathA tu ma. [jJAninaH] u-na. [pUrva baddhAH] pUrve ye [ye pratyayAH] he dravyAsavo. cha [te] te. [bahuvikalpam] lAI 512-i. [karma] . [badhnanti] ci. cha;- [te jIvAH] mevA (r)vo. [nayaparihInAH tu zuddhanayathI. yuta. thye| cha. (url. zuddhanayathI. yuta. thAya to tene
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-179 thI 180 karma baMdhAya che). TIkA :- jyAre zAnI zuddhanayathI vyuta thAya tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thavAthI, pUrvabaddha dravyapratyayo, potAne (dravyapratyayone) karmabaMdhanA hetupaNAnA hetuno sadbhAva thatAM hetumAna bhAvanuM (-kAryabhAvanuM) anivAryapaNuM hovAthI, jJAnAvaraNAdi bhAve pudgalakarmane baMdharUpe pariNamAve che, ane A aprasiddha paNa nathI (arthAt AnuM dRSTAMta jagatamAM prasiddha-jANItuM che); kAraNa ke uttarAgni, puruSe grahelA AhArane rasa, rudhira, mAMsa Adi bhAve pariNamAve che ema jovAmAM Ave che. 401 bhAvArtha :- zAnI zudghanayathI chUTe tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thAya che, rAgAdibhAvonA nimitte dravyAsavo avazya karmabaMdhanAM kAraNa thAya che ane tethI kArmaNavargaNA baMdharUpe pariName che. TIkAmAM je ema kahyuM che ke dravyapratyayo pudgalakarmane baMdharUpe pariNamAve che", te nimittathI kahyuM che. tyAM ema samajavuM ke dravyapratyayo nimittabhUta thatAM kAryaNavargaNA svayaM baMdharUpe pariName che.' gAthA 179 thI 180 upa2 pravacana have A ja arthane dRSTAMta dvArA dRDha kare che : jaha puriseNAhAro gahido pariNamadi so aNeyavihaM / maMsavasAruhirAdI bhAve udaraggisaMjutto / / 179 / / taha NANissa du puvvaM je baddhA paccayA bahuviyappaM / bajjhaMte kammaM te NayaparihINA du te jIvA / / 180 / / `LayarihInA' ema zabda vAparyo che. vyavahAranaya ema na kahIne, ene ja yathArtha naya kahIye. vyavahAranaya to kathanamAtra (che). AhA..hA...! zuddhanayathI parihINa ene nayaparihINa kIdhAM. nIce. puruSa grahela AhAra je, udAgnine saMyoga te bahuvidha mAMsa, vasA ane rudhirAdi bhAve pariName; 179. tyama jJAnIne paNa pratyayo je pUrvakALanibaddha te bahuvidha bAMdhe karma, jo jIva zudghanayaparicyuta bane. 180. tyAM khulAso karavo paDyo. 'nayaparihINa' zabda che ne ? ene zudghanaya parihINano
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 samayasAra siddhi-6 khulAso karyo. kAraNa ke ahIM zuddhanayanI vAta che. navaparihANa (kahIe to) naya to vyavahAranaya paNa che. paNa e to kathana (mAtra che). mULa cIja (nahi), mULa cIja A zuddhanaya (che). AhAhA...! ane zuddhanaya eTale kharekhara zuddha bhUtArtha svarUpa bhagavAna pUrNa. bhUtArtha bhUyastha sivo suddhAyo' anaMta guNanA rasathI bharelo bhagavAna satyArtha, satya padArtha, satya padArtha, bhUtArtha - bhUta padArtha, trikALa e ja zuddhanaya che. pachI kIdhuM ke, e zuddhanayano viSaya che. paheluM ema kIdhuM ke, zuddhanaya I ja che. AhA..hA...! puruSe grahela AhAra je, udarAgnine saMyoga te kahyuM ne? jo jIva zuddhanayaparizruta bane' TIkA :- "jyAre jJAnI" dharmI zuddha caitanya svarUpanA AnaMdanI pariNatimAM che.. AhA..hA...! e "zuddhanayathI Tyuta thAya tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thavAthI tyAre tene rAgAdi thAya. pUrvabaddha dravyapratyayo." pachI pUrvanA je dravyapratyayo - jaDa Asavo che, e potAne dravyapratyayone) karmabaMdhanA hetupaNAnA hetuno sadbhAva thatAM." pUrvanA karmanA nimittamAM rAga-dveSa nimitta thayuM. pUrvakama navAnuM baMdhana ane pUrvakarmane hetu thayo rAga-dveSa. upayogamAMthI khasI gayo ane thayo rAga-dveSa. e rAga-dveSa karmane nimitta thayuM ane nimitta pachI navAne nimitta thayuM. AhAhA....! '-dravyapratyayo) karmabaMdhanA hetupaNAnA hetuno sadbhAva thatAM hetumAna bhAvanuM - kAryabhAvanuM)." AhA..hA...! dravyAsavone jyAre rAga-dveSa nimitta thayA tethI tenuM kArya navuM baMdhana ene thAya. te kArya thayuM. kAraNa jaDakarmanA nimittane rAga-dveSanA pariNAmanuM nimitta thayuM tethI tenuM kArya navuM baMdhana te kArya thayuM. AhAhA..! hetumAna bhAvanuM -kAryabhAvanuM) anivAryapaNuM hovAthI,..." enuM baMdhananuM kArya thAya ja, anivArya che, vArI zakAya nahi. AhA.hA...! jJAnAvaraNAdi bhAve pudgalakarmane baMdharUpe pariNamAve che. jyAre jUnA karma paDyA che paNa dharmI jyAre zuddha upayogamAMthI khasI jAya che ane rAga-dveSamAM Ave che tyAre te rAga-dveSa jUnA karmane nimitta thAya che ane tethI navuM karmanuM kArya thAya che. navA karmamAM baMdhana rUpI kArya thAya che. AhA..hA...! "ane A aprasiddha paNa nathI (arthAt AnuM dazcaMta jagatamAM prasiddha-jANItuM che); kAraNa ke udarAgni, puruSe grahelA AhArane..." udarAgni - peTamAM kSudhA lAgI che, e udarAgnine puruSe grahelo AhAra. e udarAgnithI "rasa, rudhira, mAMsa Adi bhAve pariNamAve che." AhAra bhale amuka jAtano lIdho paNa udarAgni che ene laIne koI vasApaNe, koI cAmaDIpaNe, koI lohIpaNe bhinna bhinnapaNe te AhAra pariNamAve che. "grahelA AhArane rasa, rudhira, mAMsa Adi bhAve pariNamAve che ema jovAmAM Ave che. AhAhA..! kIdhuM che ? jJAnIne paNa jarIka (zuddha) upayogathI khasI jAya. AhAhA...! to ene jUnA karmamAM
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA179 thI 180 403 vikAranuM nimittapaNuM maLyuM. ethI navA karma baMdhAvAnuM kArya thayuM. dRSTAMta : jema udarAgnie AhAra grahyo paNa AhAra grahyo pachI udarAgnine kAraNe bhinna bhinna rasa, rudhira Adi pariName. ema upayogamAM rAga Avyo, e jUnA karmane nimitta thayuM tethI navA aneka prakAranA jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI Adi bhinna bhinna karma thAya. jema udAgnithI mAMsa, lohI Adi bhinna bhinna thAya ema A karma paNa bhinna bhinna baMdhAya. AhAhA...! A badho viSaya barAbara jhINo che. mumukSu :- anaMta saMsArano baMdha paDe ke alpa saMsArano paDe ? uttara :- jJAnAvaraNAdi aneka prakAra che ne ! eka ja kyAM che ? ema kahe che. ATha prakAra thayA ne ! AyuSya na hoya to ATha hoya. aneka prakAranA che ne ! eka ja prakAranuM kyAM che ? A..hA....! ema AhAra grahaNa karyo to eka ja prakAre kAMI pariNamana thAya che ema nathI. rasa, lohI, cAmaDI vagere paNe pariName che). AhA..hA...! ema bhagavAna AtmA potAnA zuddha svarUpanA upayogathI chUTI jAya to paNa tene ekalA rAgane kAraNe jUnA karmane rAganuM nimitta maLyuM. ethI navA aneka prakAranA karma baMdhAya. eka ja prakAranuM baMdhAya ema nahi. AhA...hA....! samajAya che kAMI ? "kAraNa ke udarAgni , puruSe grahelA AhArane rasa..." rasa thAya ne ? lohI, mAMsa, carabI vagere "bhAve pariNamAve che ema jovAmAM Ave che. lyo ! A..hA.. (bhAvArtha) - 'jJAnI zuddhanayathI chUTe tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thAya che...." AhAhA...! pahelA to ema kahyuM hatuM ke, dRSTithI chUTato nathI tethI zuddhanayathI chUTato nathI. have ahIM kahyuM ke, zuddhanayathI chUTyo eTale upayogamAMthI chUTI gayo. dRSTi rahI paNa upayogamAM je dhyAnamAM upayoga ekAkAra hato e upayoga bAhyamAM khasI gayo. ene paNa baMdhana thAya che, have ema kahyuM. pahelA nA pADI hatI (ke), samyaphadRSTine baMdhana ane Asava che ja nahi. e enA svarUpanI dRSTi ane anubhava ne enA bhAnane laIne kahyuM hatuM). AhA...hA...! ahIMyAM kahyuM ke, samyakdaSTine bhale dRSTi samyaka rahI, jJAna samyaka che paNa nirvikalpa aMtara anubhavamAMthI khasI gayo ane rAgAdimAM bhale zubharAgAdimAM Avyo, bhakti AdimAM rAga Ave che ne ! tyAre te navA karmanuM jUnuM karma baMdhana nimitta) thAya ema A nimitta thAya che. AhAhA! ATaluM badhuM yAda rAkhavuM ! keTalA bolo AmAM gayA. bhAvArtha - 'jJAnI zuddhanayathI chUTe tyAre.... chUTavAnI vyAkhyAmAM) atyAre upayoga lIdho. pahelo zuddhanayathI chUTe (kahyuM, tyAre mithyAta thayuM hatuM. samajANuM ? caitanyamUrti bhagavAna AtmA ! pUrNAnaMdano nAtha prabhu aMdara che evuM je bhAna thAya te bhAnathI chUTyo nahi. ethI tene baMdhana che nahi. have ahIM kahe che ke, nirvikalpa upayogathI chUTyo paNa
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 samayasAra siddhi-6. samyagdarzanathI chUTyo nathI. upayoga karI parazeyamAM gayo paNa labdharUpa aMdara samyagdarzana ne jJAna e caitanya upara che. AhA...hA...! 'tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thAya che...." joyuM? apekSAthI kathana che ne ! rAgAdibhAvonA nimitte dravyAsavo avazya karmabaMdhanAM kAraNe thAya che. e rAgAdinA kAraNe jUnA karmo jarUra navA karmanuM kAraNa thAya che. samajANuM AmAM ? jJAnIne paNa zuddha upayogamAMthI khasI gayo, vItarAga upayoga che emAMthI khasIne upayoga karI rAgamAM Avyo to e rAgane laIne jUnA karma navA baMdhanuM kAraNa, rAgane laIne thAya. AhAhA..! nahitara jUnA karma to rAga na kare to to jUnuM karma khasI jAya, nirjarI jAya. A jUnA karmane rAgAdi upayoga thayo ene laIne nimitta thayuM, kAraNa maLyuM (eTale) navA baMdhananuM kAraNa thAya. AhA...hA...! samajAya che. AmAM ? "cImanabhAI ! 'dravyAsavo avazya karmabaMdhanAM kAraNe thAya che ane tethI kAmaNavargaNA baMdharUpe pariName che. TIkAmAM je ema kahyuM che ke 'dravyapratyayo pudgalakarmane baMdharUpe pariNAve che, e to nimittathI kahyuM. TIkAmAM ema kahyuM ne, dravyAstravo A rAga thayo eTale navA karma bAMdhe. ema kIdhuM ne ? dravyapratyayo pudgalakarmane baMdharUpe pariNAve che te nimittathI vAta che. ahIM rAga-dveSa thayo, upayoga potAmAMthI khasyo ane parama taraphano upayoga thayo tethI jUnA karma che e navA karmane bAMdhe ane pariNamAve. pariNamAve eTale navA karmane nimitta thAya, ema. pariName che enAthI. pudgalakarmane baMdharUpe pariNamAve che, te nimittathI kahyuM che.' 'tyAM ema samajavuM ke dravyapratyayo nimittabhUta thatAM... A.hA...! jUnA Asavo je karmabaMdha, rajakaNo che, ... pUrvanA sattAmAM paDyA che te, e nimittabhUta thatAM kAmaNavargaNA svayaM baMdharUpe pariName che. e nimitta thatAM navA karmo potAnI meLAe pariName che. ene ema nahi ke, A nimitta hatuM mATe pariNamavuM paDyuM. e vakhate paramANumAM karma thavAnI avasthAthI pariName che. jUnuM karma tene nimitta che ane jUnA karmane rAga-dveSa nimitta che. AhA..hA...! Aje to ghaNA bola ADAavaLA AvyA. eka bAju kahe ke, baMdha nathI ne vaLI bIjI bAju kahe, baMdha che. kaI nayanI apekSA che ? te samajavuM joIe). ema ja mAnI le ke, samakita che eTale basa, amAre have kaMI baMdha che nahi. to to pachI munipaNuM levAnI jarUra rahI nahi. cAritra AhAhA...! ekalA samakitathI thaI jAya to cAritradazA... A.hA..hA...! vItarAgatA vanamAM vAgha ne varu vicare tyAM vicare evI cAritra dazA, sIdhuM samakita thatAM pUrNa thavAtuM hota, to evI cAritra (dazAnI) jarUra nahi. cAritra Ave, cAritra vinA mukti thAya nahi. e kSAyika samakita hoya toya cAritra vinA mukti nathI. tIrthakara jevA hoya e kSAyika samakita laIne Ave che. AhA..hA...! aSTapAhuDa'mAM che ke, tIrthakara jevA paNa vastrasahita hoya to mukti nahi pAme. evo
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA179 thI 180 405 pATha che. tIrthakara jevA paNa mokSa e bhave nakkI che, traNa jJAna laIne AvyA paNa e vastrasahita che to ene paNa sAdhupaNuM nahi thAya. AhA..hA...! vastra to nimitta che paNa e pratyeno je mamatvabhAva che e mamatvabhAva chUTyA vinA munipaNuM Ave nahi. AhAhA...! samakita thayuM ethI e chUTI gayo ema nathI). A..hA...! samyagdarzana-jJAna-cAritrANi mokSamArga mokSano mArga traNe che. traNanI paripUrNatA (thAya) tyAre sAco mokSamArga (che). A..hA..hA...! kSAyika samakitI "zreNika rAjA ! tIrthakaro kSAyika samakita laIne Ave. AhAhA..! e paNa cAritra aMgIkAra kare che. AhA..hA...! bhAvacAritra, hoM ! dravya e to nagnapaNuM. dravyathI nagnapaNuM, bhAve cAritra. vItarAga. vItarAga. vItarAga.. upayogamAM je rAga hato, e vakhate) bhale samyagdarzana hatuM.. AhAhA...! paNa upayogamAM je rAga hato ene khaseDIne upayogamAM vItarAgatA pragaTa karI tyAre tene cAritra thAya ne tyAre tene sAkSAt mukti thAya, ekalA samakitathI paNa thAya nahi. AhA..hA...! "jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM teha', "jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM teha, tyAM tyAM te te Acare AtmArthIjana eha' kheMcatANa na kare, juo ! A ThekANe A kahyuM. AhA..hA...! ane te cAritra paNa samakita vinA hoya nahi pAchuM. koI kahe ke, cAritra vinA mukti nathI mATe ame A vrata ne tapa ne laIne beThA. samyagdarzana vinA e cAritra hoya ja nahi. AhA..hA....! e to badhA bALavrata ne bALapa che. kaSTo sahana kare, upasarga sahana kare ethI zuM thayuM? ethI anaMtaguNI zuklalezyA pUrve karI. A..hA...! navamI raiveyaka gayo paNa Atmasparza vinA, AtmajJAna vinA e badhuM thothAM - ekaDA vinAnAM mIMDAM che. A.hA! e Ave che, hoM! kAle AvyuM hatuM. "Atmadharma ! bhAInuM che ne? 'hukamacaMdajInuM kAle AvyuM che. emAM A badhuM nAkhyuM che. moDhA AgaLa eka zloka nAkhyo (che), bahu sAro nAkhyo che), moDhA AgaLa che. ema ke, samyagdarzana vinA, AtmAnA anubhava vinA enA vrata ne tapa ne pUjA ne bhakti badhA thothAM che. AhA..hA..! ane samyagdarzana AvyA pachI paNa cAritra to hoya, joIe, e cAritra e A vrata, tapAdi nahi. aMtaranI ramaNatAnuM cAritra hoya tyAre tene mukti thAya. AhA..hA...! rAjakumAro Ama cAlI nIkaLyA, juone ! A...hA...! samakitI hatA. makhamalanI gAdIe sUtA hatA. A..hA...! sphaTikanA makAna hatA emAM sUtA hatA, e cAlI nIkaLyA. e aMtaranI ramaNatA mATe. AhA..hA.! ekalA eka morapIMchI ne kamaMDaLa, bAkI kAMI na maLe. AhAhA...! jaMgalamAM cAlyA gayA. evI cAritranI aMtara ramaNa dazA pragaTa karavA). ekalA jaMgalamAM to anaMta vAra gayA. AhA..hA...! jaMgalamAM gayo mATe cAritra thaI gayuM ema nathI. AhA..hA...! A bhagavAnaAtmAmAM vItarAgatA thaI ane te vItarAgatA pUrNa) thavA jaMgalamAM jenA vAsa hoya che. AhA..hA...! nIce dharatI, upara Abha, koI Azraya nahi.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 samayasAra siddhi-6 paramAtmA aMdara Azraya che. AhA..hA...! jene sUvA-besavAnuM sthAna nathI, pANInuM paraba nathI (ke) tRSA lAge tyAre pANI pIvuM. AhA..hA...! evI aMtaranI dazA, cAritra dazA thayA vinA samakitanIne paNa mukti na thAya. AhA..hA...! samakitIno mahimA bahu gAya, mahimA to bahu gAya ne ? (ke), ene baMdhana nathI, ene Asrava nathI, jJAnIno bhoga nirjarAno hetu che. e badhI mahimA gAya paNa mahimA gAya paNa cAritra vinA e AgaLa vadhI zake nahi. A.hA..hA...! aMtara svarUpanI ramaNatA, AnaMdamAM caravuM eTale atIndriya AnaMdanuM daLa jeNe joyuM. A.hA...hA...! bhagavAna atIndriya AnaMdanI khANa joI.. A..hAhA...! je khANamAMthI sonuM nIkaLe ne joyuM e khANa kholyA kare. AhA..hA...! ema je khANamAM anaMta jJAna, anaMta AnaMdAdi bharelo (che), evA bhagavAnane jeNe jANyo ane pratIti karI che te pratItimAM e AvyuM che ke, AvA AnaMdanA dhAmamAM huM ramIza, TharIza eTalI azuddhatA athavA karmono nAza thaze. bAkI apavAsa-bapavAsa karIza mATe karmano nAza thaze, ema nahi. AhA..hA...! eka bAju hA ne eka bAju nA. kaI apekSA che ? A..hA...! khAtAM-pItAM saMsAramAM rahetA mukti thaI jAya ? bharata cakravartI jevA cAlI nIkaLyA. AhA...hA...! traNa jJAnanA dhaNI hatA. khabara hatI, bhagavAne kIdhuM hatuM ke, A bhave tArI mukti che. AhA..hA...! e paNa chanuM karoDa pAyadaLa, chanuM hajAra rANI, e indroe banAvelA pAMca moTA baMgalA choDIne cAlI nIkaLyA. aMtaramAM cAlI nIkaLyA, hoM ! aMtaramAM AnaMdanI ramaNatA, svarUpanI ramaNatA (thAya, enuM nAma cAritra che. cAritra A koI vrata ne tapa ne e kaMI cAritra nathI. A..hA..! AhAhA! ahIMyAM kahe che ke, AtmAnuM jJAna thavA chatAM, samyagdarzana eTale AtmAno anubhava, AnaMdano anubhava, atIndriya AnaMdano nAtha prabhu, eno anubhava thavo enuM nAma samakita (che), enA AnaMdano svAda Avavo... AhAhA...! eTalethI paNa tenI mukti nahi thAya. kahe che. eno paNa hajI rAgamAM thoDo asthiratAno upayoga varte che... AhA..hA..! e choDIne svarUpamAM jAmaze, atIndriya AnaMdanA dhAmamAM jAmI jaze, aMdaramAM svarUpamAM AnaMdamAM jAmI jaze tyAre cAritra thaze. enuM nAma cAritra che. A vrata ne tapa ne bhaktibakti e kaMI cAritra nathI. e to badho zubharAga che. AhAhA..!
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-122 407 O , S valokanagara , (manuSyama) idamevAtra tAtparya heyaH zuddhanayo na hi| nAsti bandhastadatyAgAttattyAgAddhandha eva hi / / 122 / / have A sarva kathananA tAtparyarUpa zloka kahe che : zlokArtha - [] ahIM vim va tAtparya A ja tAtparya che ke zuiddha: na di deya: zuddhanaya tyAgavAyogya nathI; [ri] kAraNa ke ti- tyAt vattha: nAritA tenA atyAgathI (karmano) baMdha thato nathI ane ti-tyAt vadhe thavA tenA tyAgathI baMdha ja thAya che. 122. zloka 122 upara pravacana idamevAtra tAtparya heyaH zuddhanayo na hi| nAsti bandhastadatyAgAttattyAgAddhandha eva hi / / 122 / / e ahIM kahe che, "have A sarva kathananA tAtparyarUpa zloka kahe che :-' che ne ? ahIM A ja tAtparya che ke zuddhanaya tyAgavAyogya nathI. AhAhA...! eTale ? AtmA dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmathI paNa judI cIja che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e to rAga che. AhA...hA..! enAthI bhavagAnaAtmA aMdara vItarAgamUrti prabhu, e zuddhanaya... che ? e "zuddhanaya tyAgavAyogya nathI. AhAhA...! e pUrNAnaMdanA nAthane pratItamAM zraddhA, jJAnamAM lIdho che te zuddhanaya choDavA lAyaka nathI. AhAhA...! juo ! AmAM A tAtparya nAkhyuM. bhagavAna AtmA anaMta anaMta pavitra guNathI bharelo prabhu ! sarvajJa jinezvare joyo evo je bhagavAnaAtmA anaMta AnaMdanuM daLa che, anaMta zAMtino sAgara che, anaMta svacchatAno bharelo sAgara che, anaMta anaMta jJAnAdi atIndriya guNano e sAgara che, eno aMtaramAM anubhava thavo, ene anusarIne thavuM enuM nAma to prathama samyagdarzana che. AhAhA..! e
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 samayasAra siddhi-6 samyagdarzana ane enA sahita sthiratA (thavA) e "zuddhanaya tyAgavAyogya nathI." AhA...hA...! vyavahAranaya to vrata ne tapa ne bhakti e to tyAgavA yogya che, e to rAga che. AhAhA..! AkaruM kAma che, bApu ! vItarAgano dharma jinezvarano dharma jhINo bahu A tyAgavA yogya nathI. oluM dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e zubha che, e to tyAgavA yogya che, e to rAga che. AhA..hA..! "gIranAra" ne "zetrujA'nI jAtrA ne bAtrA ne badho rAga che, e dharma nathI. A..hA...! e to azubharAgathI bacavA mATe Ave paNa che zubharAga, dharma nahi. dharma to AtmA rAga vinAnI je cIja aMdara che, zuddha saccidAnaMda prabhu ! sat nAma kAyama zAzvata rahelo, AnaMda ne jJAnathI bharelo prabhu ! enI sanmukhamAM ene paDakhe thaIne eno anubhava karavo enuM nAma samyagdarzana che, enuM nAma dharmanI pahelI sIDhI che. dharmanuM paheluM pagathIyuM e che, bAkI badhA thothAM che. AhAhA....! samajANuM kAMI ? AkaruM paDe jagatane, zuM kare ? eka to navarA na maLe, vepArIo vepAra ADe navarA na maLe, navarA hoya to evuM jADuM, viparIta, sthULa sAMbhaLavAnuM maLe (ke), vrata karo ne tapa karI ne A karo, kalyANa thAze. marI gayo anaMtakALathI (e) karI karIne. AhAhA...! e vrata ne tapa ne dayA ne dAna ne pUjA ne bhakti e to rAga che, vikalpa che, vikAra che. ahIMyAM kahe che ke, aMdara zuddha caitanya je che, rAga vinAnI cIja (che), ene pakaDIne je anubhava karyo che e choDavA jevo nathI. kAraNa ke tenA atyAgathI (karmano) baMdha thato nathI." AhAhA.! bhagavAna pUrNa zuddha caitanya ene grahyo, aikyo, jANyo ne aMdara Tharyo enA atyAgathI baMdha thato nathI. eno tyAga na kare to baMdha thato nathI. zuM kIdhuM I ? bhagavAnaAtmA aMdara saccidAnaMda prabhu! jinezvare nirmaLAnaMda joyo che. anaMta AnaMdano kaMda ! ene koI rIte tyAgavA yogya nathI. AhA..hA...! che? 'tenA atyAgathI...." tyAgavA yogya nathI ema kahIne pachI enA atyAgathI eTale ke tene choDe nahi to. zuddha svarUpa AnaMdano nAtha, ene pakaDIne anubhave to "baMdha thato nathI. AhAhA..! to ene '(karmano) baMdha thato nathI..." AhA...hA..! mATe AtmAnA jJAna ne bhAna vinA jeTalA vrata ne tapa ne bhakti ne jAtrA kare e badhA saMsAra, baMdhanuM kAraNa che. emAM dharmano aMza nathI ane dharmanuM kAraNe nathI. AkarI vAta che, bApu ! AhA..hA...! jagata AkhuM salavAI gayuM che. kailAsacaMdajI ! tamArA lADanuM mAMya keTalAya goTA UDyA che. oluM 'sujAnagaDha' zuM che? tyAM to bahu viparIta che. "sujAna" kevuM (nAma kIdhuM) ? "sujAnagaDha' ! tyAM terApaMthI che. tulasI" tamArA gAmanA che ne ? "lADanu'nA ! A.hA...! A vItarAgano mArga judo, bApu ! sarvajJa paramezvara jinezvaradeva kahe che ke, bhAI ! tArA upara anaMta anaMta kALa vItyA nAtha ! teM anaMta vAra bAhya tyAga karyo, vrata lIdhA,
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-122 409 niyama lIdhA, bAhya sAdhu thayo paNa aMtaramAM AtmajJAna je joIe, AtmAno svAda samakitamAM levo joIe e lIdho nahi. ane tenA tyAgathI ja baMdhana che. enA atyAgathI baMdhana nathI. svarUpa je che tenA atyAgathI baMdhana nathI, enA tyAgathI baMdhana che. AhA..hA...! hIrAlAlajI' ! AhA...hA...! tenA tyAgathI baMdha ja thAya che.' bhASA juo. prabhu ! caitanyamUrti paramAtmA ! vItarAga svarUpe aMdara birAjamAna che, ene choDIne je rAgAdi kare, ene nizcayathI baMdha ja thAya che. ene abaMdha, koI saMvara, nirjarA che nahi. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? aMta2mAM svarUpanI dRSTino tyAga nathI tene baMdha nathI ane svarUpanI dRSTino jene tyAga che, e pachI bhale vrata ne tapa karIne marI jAya, sUkAI jAya, to ene baMdhana che. tAtparya (e che) ke (zuddhanaya) tyAgavA yogya nathI ane atyAgathI baMdha thato nathI ane tenA tyAgathI baMdha thAya, be artha lIdhA. trikALI zuddha svarUpano zraddhA-jJAna-cAritramAM Adara che eno tyAga nathI tyAM baMdha nathI ane eno jyAM tyAga thayo, rAgamAM Avyo ene baMdhana che. AhA..hA...! A Akho eka siddhAMta (kahyo). zuddha svarUpanI ramaNatA, zraddhAjJAna ne ramaNatA (thAya) tenA tyAgathI baMdhana che. tenA atyAgathI mukti che. A..hA..hA...! enA tyAgathI zubhabhAvamAM Ave to baMdhana che. AhA..hA...! vizeSa kaheze.... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 256 zloka-123, 124 somavAra, jeTha vada 9, tA. 18-06-1979 ('samayasAra') 123 kaLaza. 122mAM AvI gayuM ke, zuddhanaya tyAgavA yogya nathI. eTale zuM ? vyavahAranaya tyAgavA yogya che. be vAta thaI ne emAM ? AtmA zuddha caitanyasvarUpa, enuM pariNamana ne dRSTi (thaI) e choDavA lAyaka nathI. ane tenA atyAgathI karmabaMdha thato nathI, tenA tyAgathI baMdha thAya ane tenA atyAgathI baMdha thato nathI. eTale ? zuddha caitanya svabhAva, eno jene tyAga nathI tene baMdha thato nathI. ane jene vyavahArano tyAga che ene baMdha thato nathI. AhA..hA...! ane jene vyavahArano atyAga che ene baMdha thAya che. tAtparya kahyuM che ne ? ahIM e zloka(mAM) tAtparya che, rahasya che. tAtparya eTale rahasya. AkhA siddhAMtanuM A rahasya che. mumukSu : siddhAMtano sAra zuM ? uttara :- tAtparya I sAra che, rahasya che. AhA..hA...! game eTalA pachI bAra aMga bhaNo, vAMco. vAta I ke, A caitanyavastu pUrNa zuddha AnaMda, enI zraddhA ane enuM pariNamana
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 samayasAra siddhi-6 (thAya) te choDavA jevuM nathI. ene choDIne vyavahAra AdaravA jevo nathI. ene choDe nahi to baMdha thAya nahi. ene choDe nahi to baMdha thAya nahi. ane vyavahArane (graha) to baMdha thAya. vyavahArane choDe to abaMdha rahe ane vyavahArane Adare to baMdha thAya. AhAhA..! emAM AvI gayuM ne I ? 'tenA atyAgathI (karmano) baMdha thato nathI..." jene zuddha svarUpanI daSTi thaI ane zuddhanuM pariNamana thayuM, I jeNe choDyuM nathI eTale ke tenA AdaramAM che ene baMdha thato nathI. AhAhA...! ane jeNe zuddhanayane choDI che ane azuddha evo vyavahAranayane jeNe grahaNa karyo che ene baMdha (thaze). ahIM to cokhkhI vAta che. tAtparya che, hoM ! tAtparya (lakhyuM) che ne ? "m va tAtparya A rahasya che. AhA..hA...! nizcaya ane vyavahAranayanuM A rahasya che. jeNe AtmA zuddha caitanyasvarUpa, parama AnaMda ne amRtano sAgara, eno jeNe sparza karIne Adara karyo ane anubhavyo ane jene zuddha pariNati pragaTa thaI te choDavA jevuM nathI. kemake tenAthI mukti che. ane vyavahAra choDavA jevo che. kemake ene choDaze mukti che. vyavahArane na choDe baMdhana che. AhAhA...! I tAtparyabhUta) AkhI vAta che). I zloka ja evo mUkyo che. rUdram va tAtparya reyaH zuddhanayo na di' AhAhA.! lAkha vAta thaI hoya ane aneka prakAranA nayanA ane pramANanA prakAra Ave paNa A cIja je che, zuddha svarUpa (je) rAgathI bhinna evuM je zuddha svarUpanuM pariNamana e ja mokSano mArga che, enAthI baMdha nathI paNa enAthI mukti che. ane zuddhanayane choDI ane rAgane, vyavahAranayane Adara karaze ene mukti nathI, ene baMdha che. AhAhA....! mumukSu :- vyavahArane jANavAlAyaka rAkhIe to ? uttara :- jANavAlAyakano artha evo ke, che ema jANyuM. paNa che baMdhanuM kAraNa. jANavAlAyaka che ke nahi ? paNa jANavAlAyaka ekalo che ? baMdhanuM kAraNa che. AhA..hA...! I lo na rahe te (zArdUlavikrIDita) dhIrodAramahimnyanAdinidhane bodhe nibadhnandhRtiM tyAjyaH zuddhanayo na jAtu kRtibhiH sarvaGkaSaH krmnnaam| tatrasthAH svamarIcicakramacirAtsaMhatya niryaddhahiH pUrNa jJAnaghanaughamekamacalaM pazyanti zAntaM mahaH / / 123 / /
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-123 411 pharI, "zuddhanaya choDavAyogya nathI evA arthane daDha karanAruM kAvya kahe che : zlokArya - TdhIra-vAra-maNini nAvinighane voghe dhRti nivedanam zuddhaya: dhIra (caLAcaLatA rahita) ane udAra (sarva padArthomAM vistArayukta) jeno mahimA che evA anAdinidhana jJAnamAM sthiratA bAMdhato (arthAt jJAnamAM pariNatine sthira rAkhato) zuddhanaya - virmAm sarvavaSa:] ke je karmone mULathI nAza karanAro che te - kRitimi:] pavitra dharmI (samyagdaSTi) puruSoe (nAtA kadI paNa ni vALya:] choDavAyogya nathI. trirathA:] zuddhanayamAM sthita te puruSo, vidiH niyaMt sva-ravi-vam virAt saMRtya bahAra nIkaLatA evA potAnAM jJAnakiraNonA samUhane (arthAt karmanA nimitte paramAM jatI jJAnanI vizeSa vyaktione) alya kALamAM sameTIne, pUirNa jJAna-ghana-godham cham avataM zAnta maha.] pUrNa, jJAnaghananA paMjarUpa, eka, acaLa, zAMta tejane-teja:puMjane- pizyantiA dekhe che arthAt anubhave che. bhAvArtha - zuddhanaya, jJAnanA samasta vizeSone gauNa karI tathA paranimittathI thatA samasta bhAvone gauNa karI, AtmAne zuddha, nitya, abhedarUpa, eka caitanyamAtra grahaNa kare che ane tethI pariNati zuddhanayanA viSayasvarUpa caitanyamAtra zuddha AtmAmAM ekAgra-sthirathatI jAya che. e pramANe zuddhanayano Azraya karanArA jIvo alpa kALamAM bahAra nIkaLatI jJAnanI vizeSa vyaktione saMkelIne, zuddhanayamAM AtmAnI zuddhatAnA anubhavamAM) nirvikalpapaNe TharatAM sarva karmothI bhinna kevaLa jJAnasvarUpa, amUrtika puruSAkAra, vItarAga jJAnamUrtisvarUpa potAnA AtmAne dekhe che ane zukladhyAnamAM pravRtti karIne aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna pragaTAve che. zuddhanayanuM AvuM mAhAbhya che. mATe zuddhanayanA AlaMbana vaDe jyAM sudhI kevaLajJAna Upaje nahi tyAM sudhI samyagdaSTi jIvoe zuddhanaya choDavAyogya nathI ema zrI guruono upadeza che. 123. zloka 123 upara pravacana 123 (kaLaza). (zArdUnavikrIDita) dhIrodAramahimnyanAdinidhane bodhe nibadhnandhRtiM tyAjyaH zuddhanayo na jAtu kRtibhiH sarvaGkaSaH krmnnaam| tatrasthAH svamarIcicakramacirAtsaMhatya niryaddhahiH pUrNa jJAnaghanaughamekamacalaM pazyanti zAntaM mahaH / / 123 / /
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 A...hA..hA....! [dhIra-savAra mahimni anAvinidhane vodhe dhRti nivaghnan zuddhanayaH] kevuM che svarUpa ? dhIra (caLAcaLatA rahita)...' che. bhagavAna aMdaramAM zuddha je dhruva, zuddha te caLacaLatA rahita che. udAra...' che. '(sarva padArthomAM vistArayukta)...' eTale ke badhA padArthane jANe evuM e udAra che. pote eka padArthamAM AvuM jJAna thayA chatAM e jJAna badhA padArthane jANe evuM udAra che. AhA..hA...! jeno mahimA...' A..hA..hA...! udAra che. jeno mahimA udAra che. jenA jJAnanI paryAya zuddha caitanyavastune avalaMbane pragaTI te lokAlokane jANavAnI tAkAta rAkhe che, evI enI mahimA che. jenA mahimA che evA anAdinidhana jJAnamAM...' anAdinidhana * anAdi eTale Adi nahi, anidhana eTale aMta nahi. jenI zarUAta nahi ane jeno cheDo nahi, evo anAdianaMta AtmA che). AhA..hA...! evA anAdianaMta jJAnamAM eTale ke AtmAmAM 'sthiratA bAMdhato...' AhA..hA...! khIle jema bAMdhe che ne ? ema A dhruvamAM AtmAnI paryAyane bAMdhato. AhA...hA...! anAdianaMta je AtmA jJAnasvarUpI prabhu, emAM sthiratA karato. A..hA...! '(arthAt jJAnamAM pariNatine sthira rAkhato)...' sthira karato. zuddha svarUpa, temAM tenI sthiratAne sthira rAkhato. 412 'zuddhanaya - ke je karmone mULathI nAza karanAro che...' AhA..hA...! 'Asava adhikAra' che ne ! karmone mULathI nAza karanAro... AhA..hA...! e jeNe caitanya zuddhanI dRSTi karI ane anubhava karyo, e zudghanaya karmone mULamAMthI ukheDI nAkhe che. mULa vastune jyAM pakaDI, caitanyaghana anAdianaMta mULa (vastune) jyAM pakaDI tyAM karmano mULamAMthI nAza thaI jAya che. A mULane pakaDyuM to AnuM mULa nAza thAya che. AhA..hA...! 9 karmone mULathI nAza karanAro che te...' [kRtimiH] pavitra dharmI...' AhA..hA...! dharmIne 'pavitra dharmI' evI upamA ApI. [timiH] [timiH] che ne ? [kRtimiH] [kRtimiH] eTale samakitI. [kRttimiH] eTale samakitI. jeNe kArya karyuM che. AhA..hA..! je A caitanya zuddha daLa, ene dRSTimAM lIdho che eNe kArya karyuM che. e kArya karanAro (che mATe) ene ahIM samikatI kahe che. AhA..hA...! pavitra dharmI (samyagdaSTi) puruSoe...' eTale AtmAe. samyakdaSTa AtmAe 'kadI paNa...' [na tyAkhyaH] A..hA...! choDavAyogya nathI.' koI kSaNe paNa zuddhanaya - svano Azraya che e zuddha pariNita choDavA jevI nathI. AhA..hA..! AkaruM kAma ghaNuM. eka AdaraNIya che tyAre eka heya che. che ne ? phri Ave che ne ? A.hA...! [taMtrasthA:] 'zuddhanayamAM sthita te puruSo...' jJAnasvarUpI bhagavAna, emAM je AtmAo sthita che. AhA..hA....! vitti: niyaMt sva-marIvizvam avirAt saMjJA AhA..hA...! e jIvoe bahAra nIkaLatA evA potAnAM zAkiraNo...' jJAnanI kiNo bahA2mAM jAtI, rAgamAM ke emAM joDAtI ene
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-123 413 sameTI le. AhA..hA..! jJAnanI kiraNo (eTale ke, paryAya je bahAra dayA, dAna, vratAdimAM jatI hoya. AhAhA....! tene paNa sameTI lya. AhA..hA...! saMkelI lya. che ? "jJAnakiraNonA samUhane." bahAra nIkaLatA evA potAnAM...." (jJAnakiraNo). potAnI je jJAnanI paryAya - upayoga bahAra jatI hoya tene '(arthAt karmanA nimitte paramAM jatI jJAnanI vizeSa vyaktione.." eTale mULa to vikAra. jJAna aMdaramAMthI chUTIne) bahAra jAya tyAM vikAra (utpanna thAya che). (e vyaktione) "alpa kALamAM sameTIne,... AhA..hA...! rAgamAM jatuM jJAna, ene alpa kALamAM sameTIne. pachI karazuM, pachI karazuM, pachI karazuM, ema nahi ema kahe che. AhA...hA.... je jJAnasvarUpa bhagavAna ! zubhAzubha rAgamAM e jJAnanuM kiraNa jatuM tene "alya kALamAM sameTIne..." AhAhA.! kemake je paramAM jatuM (e) to baMdhanuM kAraNa che. ethI ene alpa kALamAM sameTI AtmAmAM samAve. AhAhA...! 'alya kALamAM..." (sameTIne) pUrNa, jJAnaghana..." pUirNa jJAna-ghana-godham m vinaM zAnta mahaM] pUrNa, jJAnaghananA puMjarUpa" prabhu ekalo muMja - jJAnano Dhagalo ! samajaNano piMDa ! jJAnano rasakaMda ! dhruva ! A...hA.hA...! evo je jJAnano puMja. jJAnaghananA puMjamAM. jJAnaghanarUpI puMjamAM, puMjarUpa, eka... AhAhA.! e eka svarUpa che temAM sthira thAya. anekapaNA tarapha vaLatuM hoya ene choDI daye. rAgAdibhAvatane choDI daye). eka to e kIdhuM, pUrNa, jJAnaghananA puMjarUpa.." be 'eka,..." vastu ekarUpa che. caitanya.. caitanya. caitanya... caitanya.... caitanya. caitanya... caitanya.... anAdinidhana ekarUpa vastu che. emAM sameTI lya. UlaTI pravRtti jatI hoya to emAMthI) khasIne Ama lAvI daye. "acaLa," che. evo bhagavAna AtmA pUrNAnaMda svarUpa acaLa che. A..hA..! "zAMta tejane..." zAMta teja ! zAMti - upazamarasathI bharelo ! A.hA...hA...! zAMtapuMja - zAMta tejano paMja ! (e) teja:puMjane dekhe che." para taraphanI vRtti kheMcIne AtmA upara Ave che tyAre potAnA AvA pUrNane, pUrNa jJAnaghana puMjarUpane, ekane, acaLane, zAMta tejane, zAMta tejanA puMjane "anubhave che." dekhe che eTale anubhave che. enuM nAma AtmAnuM jJAna ane AtmAno anubhava, enuM nAma mokSano mArga. AhAhA..! na tyAnva:" AmAM kyAMka AvyuM hatuM. pahelAmAM AvyuM hatuM ne ? AmAMya AvyuM na tyAnva:' (eTale ke zuddhanayano) tyAga na karavo, ema. rAgano tyAga karavo. paravastunA tyAga-grahaNanI ahIM vAta nathI. paravastuno tyAga-grahaNa AtmAmAM che ja nahi. AhAhA....! rAga je che te tyAjya (che) ane svabhAva je che te atyAjya (che). svabhAvano Adara, satkAranuM pariNamana (ane) rAgano abhAva. AhAhA.! AvuM samajavuM paheluM kaThaNa paDe mANasane (eTale loko kriyAkAMDamAM taNAya gayA, emAM dharma manAI gayo.
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 samayasAra siddhi-6 bhAvArtha - "zuddhanaya, jJAnanA samasta vizeSone gauNa karI..." zuM kahe che ? ke, jJAna che te mati ne zruta ne avadhinA je bheda che e uparanuM lakSa choDI daye. samyakdRSTi jIva (ene) AtmAnA svabhAvano dharmano anubhava karavo hoya tyAre jJAnanA bhedo je che ene choDI daye, gauNa kare. AhAhA....! lyo ThIka ! gauNa kare paranimittathI thatA samasta bhAvone gauNa karI,..." be (vAta) thaI. eka to jJAnanA bheda paDe che ene gauNa karI nAkhe, abheda upara dRSTi kare ane paranimittathI thatAM rAgAdi, ene gauNa karIne svabhAva tarapha dRSTi kare. AhA..hA...! Avo mArga che. "paranimittathI thatA samasta bhAvo..." pahelAmAM ema hatuM, jJAnanA samasta vizeSo, jJAnanA samasta vizeSo tene gauNa karIne. ahIM ema kahyuM ke, paranimittathI thatA vikalpo - e samasta vikalpone choDI daIne. AtmAne zuddha...." jJAnanA bhedonuM lakSa choDI daI (eTale ke, gauNa karIne bhale abhAva nahi. ane paranimittathI thatA rAgAdi vikalpa, ene gauNa karIne. have zuM karavuM ? ke, "zuddha, nitya, abhedarUpa" bhagavAna pavitra che. AhAhA....! ekalo pavitratAnI khANa che ! AhA..hA...! vRitimila] nahotuM AvyuM) ? samyakradRSTi pavitra dharmI ema kahyuM che ne ! kRtifma.] olAmAM AvyuM che. eTale pavitra dharmI. AhAhA...! potAnA je pavitra guNo che teno je artha thayo. abhedathI, abheda, hoM ! guNabheda paNa nahi. ene "abhedarUpa." (kahe che). eka caitanyamAtra grahaNa kare che...... AhA...hA...! samyakudRSTi AvA AtmAne grahaNa kare che. bhedanA prakArane gauNa karI, paranimittathI thatA vikalpone paNa choDI. AhAhA.! gauNa kema kahyuM? ke, bhale TaLI na jAya paNa teno Azraya choDI tenuM lakSa choDI daIne, ema. rahe, rAgAdi rahe. paryAyanA bhedAdi rahe paNa gauNa karI, enA uparanuM lakSa choDI daI. rAgAdi rahe, pUrNa vItarAga na thAya tyAM sudhI (rahe, paNa tenuM lakSa choDIne ema kahevuM che). AhA..hA...! A dharma karanArane A karavuM paDaze ema kahe che. tyAre dharma thaze. AhA...hA....! "grahaNa kare che ane tethI pariNati zuddhanayanA viSayasvarUpa" pariNati eTale vartamAna dazA "zuddhanayanA viSayasvarUpa caitanyamAtra..." zuddhanayano viSaya to caitanyamAtra eka dhruva, akhaMDa, abheda, eka (che). AhAhA...! evo je viSaya caitanyamAtra zuddha AtmAmAM ekAgrasthira-thatI jAya che. pariNati (sthira thatI jAya che. A rIte AtmA zuddhamAM pariNatinI) ekAgratA thatI jAya che. lyo, A ekAgratAnuM AvyuM! devIlAlajI' ! vikalpathI ekAgratAno abhyAsa karavo e nahi. AhA..hA.! e vastu che bhagavAna AnaMdakaMda, zuddha, abheda, ekarUpa, temAM ekAgra thato jAya che. temAM pariNati sthira thatI jAya che). e pramANe zuddhanayano Azraya karanArA jIvo..." A pramANe bhagavAna pUrNa abheda
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-123 415 caitanyano Azraya karanArA jIvo 'alya kALamAM bahAra nIkaLatI jJAnanI vizeSa vyaktio..." bahAra nIkaLatI jJAnanI (vyaktio) eTale bhedo. ane sarva karmothI bhinna kevaLa jJAnasvarUpa, amUrtika puruSAkAra... AhA...! puruSanA AkAre AkAra che. strInA zarIramAM rahelo AtmA paNa, che to e pote potAnA pUrNa svarUparUpa ja che. eno e paNa puruSAkAra kahevAmAM Ave che, ane puruSAkAra kahevAmAM Ave che. AhA..hA.! "vItarAga jJAnamUrtisvarUpa.." A..hA.hA..! vItarAga jJAnasvarUpa potAnA AtmAne dekhe che....... AhA..hA...! keTalI arthakAre spaSTatA karI che ! pelA kahe, nahi. AcAryanuM kathana lAvo. paNa AcAryanA kathanamAM gaMbhIratA ghaNI che ane paMDito thayA evA ke enuM spaSTIkaraNa bahu sAruM karyuM. banArasIdAsa', "ToDaramala" A..hA...! carcAmAM ema thayuM ne tyAM ? kevuM kahevAya gAma ? khANIyA. khANIyA !" "khANIyAmAM carcA thaI to e loko kahe, paMDitonA zabdo nahi, AcAryonA (kathano) carcAmAM lAvo. "phUlacaMdajI kahe, AcAryo, muni ane paMDito badhAnA joze. saMskRta, prAkRta, dezabhASA paMDitoe karI e badhuM joze. banArasIdAsamAM paNa traNa bhASA Ave che. AhA..hA.! kAraNa ke, paMDitoe spaSTa karI nAkhyuM che. eTale ene I khaTake. zAstromAM gaMbhIra vAta gaMbhIra che. gaMbhIrane spaSTa rIte) sAdhAraNa mANasane samajAya e rIte (arthakAre artha) karyA. 'ToDaramala', banArasIdAsa', "bhAgacaMdajI', 'jayacaMdajI', "hemarAjajI' paNa. AhA..hA...! evA "jIvo alpa kALamAM bahAra nIkaLatI jJAnanI vizeSa...' vyaktio eTale bhedo, ene "saMkelIne ekarUpa jJAnarUpa thaI jAya. AhA..hA...bhedane paNa choDI daI. rAgane to choDa, paNa bhedane choDa. kemake bheda upara lakSa jaze to rAga thaze. AhA...hA..! nimitta upara lakSa jaze to rAga thaze ane karmanA nimitte thatA rAga thAya paNa bheda upara lakSa jaze topaNa) rAga thaze. AhA..hA! eTale nimittane choDI, bhedane choDI, karmanA nimittathI thatA vikArane paNa choDI... A...hA...hA...! nirvikArI bhagavAna aMdara ekarUpe birAje che eno anubhava karavo. AhA..hA..! ahIMyAMthI dharmanI zarUAta ahIMthI che. bAkI badhI vAtuM (che). mULa vAta uparathI gaI, paDI rahI. A..hA..hA...! vastu che AkhI, pUrNa svarUpa (che), akhaMDa che, abheda che. ene bhedanuM lakSa choDI, rAganuM lakSa choDI. AhAhA...! akhaMDa jJAyaka caitanyasvarUpa bhUtArtha je che tenA upara dRSTi lagAva, teno anubhava kara. AvuM che. zuddhanayamAM AtmAnI zuddhatAnA anubhavamAM) nirvikalpapaNe TharatAM." joyuM? AhAhA... ahIM to vAta ja (A che). vikalpathI nirNaya kare e nahi. aMdara nirvikalpapaNe TharatAM, bheda upara lakSa nahi to vikalpAno) to kyAM prazna che)? AhA..hA...! jJAnanA bhedo, darzananA bhedo, evA bheda paryAyamAM che enuM paNa lakSa choDIne. rAganA vikalpanI to vAta zI karavI?
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 samayasAra siddhi-6 AhAhA..! evo nirvikalpa AtmA. A.hA..hA..! "nirvikalpapaNe TharatAM..." A..hA...! svarUpamAM bheda ane rAganuM lakSa choDIne TharatAM. sarva karmothI bhinna kevaLa jJAnasvarUpa ekalo jJAnasvarUpa "amUrtika puruSAkAra.... A.hAhA...! "vItarAga jJAnamUrtisvarUpa." e to vItarAga jJAnamUrtisvarUpa prabhu che. AhA..hA...! AkaruM lAge. ahIM jAvuM. eka to bahAranA dhaMdhA-phaMdA choDI pachI karmanA nimittathI thatAM rAgane choDI, pachI jJAnAdinA mati-zruta (Adi bheda paDe ene choDI. A..hA...! nirvikalpa vastumAM Thara. tyAre tene mokSano mArga pragaTa) thAya. AhA! I samyagdarzana-jJAna ane cAritrano aMza sAthe Ave. AhA..hA..! bahu sarasa lakhyuM che. Asavano adhikAra (bahu sarasa che). AhA..hA...! A to paMDite bahu sAruM (spaSTIkaraNa) karyuM che). vItarAga jJAnamUrtisvarUpa potAnA AtmAne dekhe che ane...." e dharmadhyAna (thayuM. "ane zukladhyAnamAM pravRtti karIne AgaLa jatAM aMdara zukladhyAnamAM Ave). A paheluM dharmadhyAna (thayuM). nizcaya dharmadhyAna, hoM ! pachI nizcaya zukladhyAna. tyAM zukladhyAnano to eka ja prakAra ja hoya che. dharmadhyAnanA be prakAra hoya che - vyavahAra ane nizcaya. e nizcaya dharmadhyAnamAM AvI, AgaLa vadhI ane ane zukladhyAnamAM pravRtti karIne aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna pragaTAve che. AhAhA...! enI tAkAta aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna pragaTavAnI che ! A..hA..hA..! enAmAM pUrNa jJAna ne pUrNa AnaMda ne pUrNa vIrya bharyuM che. AhA..hA..! eno jeNe Azraya lIdho ane bhedAdino Azraya choDyo to pahelo to zuddha nirvikalpa svarUpamAM Thare che ane AgaLa vadhatAM zukladhyAnamAM Ave che). zukla eTale ujaLuM dhyAna. ujaLA dhyAnamAM jatAM kevaLajJAna thAya che. lyo, ahIM to pahelethI TheTha sudhI vAta karI. Ama che. AmAM vyavahAra karavo ne vyavahArathI thAya ne e kAMI na AvyuM. gulAbacaMdajI" ! AhA..hA...! A paMDita lakhe che, hoM A ! A "jayacaMda paMDita che ne A ! "pravacanasAranA hemarAja' paMDita che). A "samayasAra no bhAvArtha) "jayacaMdajI" paMDita (lakhe che). "aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna pragaTAve che.' A.hA...hAhA...! e zuddhanayanuM AvuM mAhAbhya che. eTale ke AtmA zuddha pUrNa che enA pariNamananuM A mAhAsya che. vyavahAranuM mAhAsya nathI ke vyavahAra ene AgaLa laI jAya. AhA...hA...! vyavahAra to lakSamAMthI choDI dIdho che. AhA...hA...! trikALI jJAyakasvarUpa pUrNa AnaMda, nityAnaMda prabhu, ekarUpa, abheda che temAM TharatAM.. A..hA..hA.! bAhyathI dRSTine saMkelIne, nimittathI, rAgathI ane bhedathI (saMkelIne). AhAhA...! nimittathI saMkelIne pUrNa zuddha upara AvavuM, rAgane saMkelIne vItarAga svabhAva tarapha AvavuM, bhedane choDIne abhedamAM AvavuM. AhAhA..! che to eka samaya, hoM ! ekasAthe thAya che). samajAvavA mATe (krama paDe che). bAkI Ama caitanyajyota paramAtmA, emAM TharatAM, bheda chUTI jAya che, rAga chUTI jAya che ane) nimitta to emAM che ja nahi.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-123 417 AhAhA....! ene ahIMyAM Asrava rahita mokSamArga kahe che. A 'Asrava adhikAra che ne ! AhAhA...! mumukSu :- Asavano abhAva thAya. uttara :- Asavano abhAva e dharma che, ema batAvavuM che. tethI tAtparya kahe che ne ? zuddhanayanuM tAtparya - rahasya A che. zuddhanA tyAgavA yogya nathI ane tenA atyAge ja mukti che. rAganA tyAge mukti che ane zuddhanayanA atyAge mukti che. AhA..hA...! enA mATe A pachI vistAra karyo. be gAthAo (banAvI). are..! pAMcamA ArAnA (zrotA) mATe ? ene mATe vastunI sthiti A che. AhA..hA..! jyAre paNa kevaLajJAna pragaTa karaze tyAre A vidhie ja thaze. jeTalA kevaLajJAna pAmyA che (e) me vijJAnataH siddhAH siddhA ye ni vevanA' atyAra sudhI je muktine pAmyA e badhA bhedajJAna (eTale ke) parathI potAne) bhinna karyo che. AhAhA.! "ravAmAvato valkA (arthAta) bhedajJAnanA abhAve baMdhAyelA che. karmanA jorane laIne baMdhAyelA che ema nathI kahyuM. A..hA...! "samayasAramAM e bIjI apekSA che. " vAmAvato vallA A.hA...hA...! rAga ane bhedathI bheda pADI ane bhedajJAna kare enI mukti thAya che. e bhedajJAnanA abhAve (baMdhAya che). AhA..hA...! rAga ane bhedanA lakSe, nimittanA lakSe saMsAra thAya che, ene laIne rakhaDavuM thAya che. AhA...hA...! mumukSu :- samyagdarzananI prApti mATe paNa nirvikalpa ekAgratAno abhyAsa karavo ? uttara :- e thAya, I nirvikalpa thaI jAya. aMtara nirvikalpa thAuM, thAuM emeya nathI. e thAya enI vAta che. parathI saMkelIne aMdara gayo eTale nirvikalpa thaI gayo. AhA..hA..! jhINI vAta che. e ja kIdhuM nebhedanuM lakSa ane nimittathI thatA rAganuM lakSa choDI, abhedanA anubhavamAM Ave e nirvikalpamAM Avyo. e ja kIdhuM. AhA..hA...! mumukSu :- zuddha upayogamAM AvavuM. uttara :- zuddha upayoga aMdaramAM jAya. e upayoga zuddha tyAM ja aMdaramAM jAya. AhA..hA..! zubha-azubha upayoga bahAranA lakSe thAya ane zuddha (upayoga) che te aMtaranA lakSe thAya. AhA..hA..! mumukSa :- je jAtano puruSArtha cAritramAM te ja jAtano puruSArtha samyagdarzanamAM ? uttara :te ja jAtano puruSArtha cAritra mATe (che). svanA Azraya mATe je puruSArtha, samakita mATe che e ja vizeSa Azraya AtmAno karavo e cAritra che ane vizeSa Azraya karavo e zukladhyAna che). Azraya pUrNa thaI gayo e kevaLajJAna. vAta to eno - trikALano Azraya karavo e che. AhAhA...! AvI vAtuM che. loko pachI virodha kare ne ! ekAMta (che). loko bahAranI) pravRttimAM paDyA hoya. dhaMdhAmAMthI navarA na thAya, navarA thAya to
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 samayasAra siddhi-6 pachI pravRttimAM joDI de. pUjA karo ne bhakti karo.. AhA...hA.! zrAvakanA cha prakAranA kartavya che ne ? devapUjA (Adi, emAM joDI de. mumukSu :- zrAvaka to thA pachI khyAla Ave. uttara :- zrAvaka thayA vinA e vikalpa ne pUjA Adi che kyAM ? AhA...! devapUjA ne e Ave che ne ? gurubhakti, dAna.. AhAhA...! saMyama e kyAre ? bApu ! e to hajI svarUpanA Azraye dRSTi thaI, svarUpArUDha thaI ane bhedathI paNa judo paDyo ane pachI svarUpamAM TharI zakato nathI tyAre ene AvA cha vikalpa Ave. devapUjA, zrAvakanA cha kartavya tarIke vikalpa Ave. ene vyavahAre kartavya kahevAya. AhAhA..! ahIM to AvA moTA makAna banAvavA. moTI mUrtio banAvavI). nA pADavI ke enAthI dharma thAya nahi. AhAhA.! keTaluM mANasa ! ho..hA. thaI jAya. chavIsa hajAra mANasa ! gAmamAM ema thaI gayuM o.ho.ho...! chavIsa hajAra ! ATalA mANasa ! hAthI, mANasa loko bahAranA bhabhakA dekhe. are... bhAI ! bahArathI to dRSTi uThAva, emAM bahAramAM kAMI nathI paNa rAga thAya tyAMthI daSTi uThAva ane matijJAna, zrutajJAna, avadhi(jJAna) bheda paDe, evA bheda uparathI dRSTi uThAva. AhA...hA....! karavAnuM to A che. bahAranA game evA ThAThamATha hoya emAM zuM) ? mumukSu :- puruSArtha to nirvikalpatAno ja karavo. na thAya to pharIvAra karavo. uttara :- eno ja karavo. mumukSu - na thAya to pharI karavo, na thAya to pharIvAra karavo. uttara :- I eka ja puruSArtha) karavo. pUrNa nirvikalpa karavA mATe paNa vAraMvAra tyAM ja javuM. pahelI nirvikalpatA zarU thAya pachI paNa aMdara valaNa thAya, rahyA kare, e valaNa karatAM karatAM karatAM kevaLajJAna thaI jaze. vacce koI kriyA kare ne Ama kare to thAya (ema nathI). AhA..hA..! vacce Ave, pUrNa vItarAga na thAya to vacce ghaNo kALa hoya to rAgAdi rahe paNa te baMdhanuM kAraNa che. e kaMI mokSanuM - muktinuM kAraNa nathI. AhA..hA...! nirvikalpatAmAM to zAstranuM jJAneya kAma na kare. AhA...hA...! e paNa paralakSathI bheda paDyo. AhA.hA...! evA jJAnamAM potAne jJAna mAnI ane duniyAne samajAve, kare eTale jANe AnAthI dharma thAya e paNa bhUlamAM paDyA che. AhA...hA...! (ahIMyAM kahe che, "zuddhanayanuM AvuM mAhAsya che. mATe zuddhanayanA AlaMbana vaDe..." AhA..hA...! "jyAM sudhI kevaLajJAna upaje nahi tyAM sudhI samyagdaSTi jIvoe..." dharmI jIvoe. zuddhanaya choDavAyogya nathI. AhAhA...! aMtaramAM bhaMDAra bharyo che, pUrNAnaMda bharyo che), enA uparathI lakSa choDavA jevuM nathI. eno Azraya choDavA jevo nathI. jyAM sudhI kevaLajJAna (na) thAya tyAM sudhI eno Azraya karavAyogya che, prabhuno Azraya karavA jevo che. paryAyano ne rAgano Azraya karavA jevo nathI. AhA..hA...!
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-123 419 ema zrI guruono upadeza che. lyo ! "m va tAtparya AvyuM hatuM ne ? eTale kahe che. "amRtacaMdrAcAryadeva' (kahe che), AnuM tAtparya A che. parathI haThIne svano - caitanyano Adara karavo). e zuddhanayano tyAga nahi. tyAga karavo to) vyavahAranayano tyAga karavo). zuddhanayano koI di' tyAga nahi. zuddhanayanA tyAge saMsAra che, zuddhanayanA atyAge mokSa che. AhAhA.! eno A vistAra karyo che. mULa to I (zloka) 122 (che) e ja UMco che. "mevAtra tAtparya deya: zuddhanayo na di' joyuM? "reya: zuddhayo na riA nAsti varataratyAIITnyAddhidha' bahu TUMkuM (karyuM. zuddha svabhAvano Adara, enuM pariNamana enA atyAge mokSa che. atyAre mokSa che ane enA tyAge baMdha che. bahu TUMkuM ! mAla (ghaNo) che. trikALa dravyanA Azraye, tenA atyAgathI mukti che. vyavahAranA tyAgathI mukti che. vyavahAranA atyAgathI baMdhana che. AhAhA..! ane zuddhanayanA atyAgathI mukti che. AhA...hA....! bahu TUMkuM ! atyAre to AkaruM paDe. sAMbhaLavA maLe nahi. A karo ne chevaTe (ema kahe), gurunI bhakti karo ! deva-gurunI bhakti karo, basa ! dhuna lagAvo ! I to rAga che. AhAhA..! e kaMI samyagdarzananuM kAraNa nathI. mumukSu :- gurunI AjJA karI (mAnI). uttara :- AjJA eNe enI karI ja nathI ke, mArI bhaktithI tAruM kalyANa thaze ema kahyuM nathI. tArI bhaktithI tAruM kalyANa thaze. e badhI to vyavahArabhakti - rAga che. e to Ave che ne ! siddhabhakti ! I nizcaya (bhakti) Ave che. siddhabhakti, che nAma siddhabhakti. paNa e potAnI siddha bhakti che. AhA..hA.! bIje ThekANe siddhabhakti Ave che e vyavahAre (che). pahelI nizcayabhakti kahI. "bhakti adhikAra niyamasAra ! pahelI nizcayabhakti kahI, pachI vyavahAra siddhanI bhakti vyavahArathI (kahI). pachI vyavahAra lIdhI ane AmAM to I siddhanI bhakti eTale ke tArI bhakti ema. evuM lIdhuM che. A..hA...! evI gAthA Ave che. siddha samAna sadA pada mero" A..hA...! sadAya zuddha caitanya ekalo pavitrano dhAma, I pavitra puruSoe pavitranA dhAmane dhyAnamAM levuM. AhA..hA...! enA dhyAnano viSaya pUrNa pavitratA levo. enA dhyAnano viSaya dhyAnanI paryAya paNa nahi. AhA..hA...! AvuM che.
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 samayasAra siddhi-6. hahahaha C loka-124) (mantAntA) rAgAdInAM jhagiti vigamAtsarvato'pyAsravANAM nityodyotaM kimapi paramaM vastu sampazyato'ntaH / sphArasphAraiH svarasavisaraiH plAvayatsarvabhAvA nAlokAntAdacalamatulaM jJAnamunmagnametat / / 124 / / have Asavono sarvathA nAza karavAthI je jJAna pragaTa thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che : zlokArdha :- (nitya-udyoi] jeno udyota prakAza) nitya che evI vim pi paraH vastu koI parama vastune [gantaH sampazyata:] aMtaraMgamAM dekhanArA puruSane, riDInAM zAstravAdi] rAgAdika Asavono niti, zIdhra sarvataH aai sarva prakAre vikAmAta] nAza thavAthI, pitat jJAna] A jJAna [3nmana] pragaTa thayuM - (WIRwArai:] ke je jJAna atyaMta atyaMta -anaMta anaMta) vistAra pAmatA risavisarai: nijarasanA phelAvathI [-tosantA] lokanA aMta sudhInA simAvAnA sarva bhAvone [ptAvaya] taraboLa karI de che arthAt sarva padArthone jANe che, [gavatam] je jJAna pragaTa thayuM tyArathI sadAkALa acaLa che arthAt pragaTyA pachI sadA evuM ne evuM ja rahe che - caLatuM nathI, ane mitu je jJAna atula che arthAt jenA tulya bIjuM kAMI nathI. bhAvArtha :- je puruSa aMtaraMgamAM caitanyamAtra parama vastune dekhe che ane zuddhanayanA AlaMbana vaDe temAM ekAgra thato jAya che te puruSane, tatkALa sarva rAgAdika AsavabhAvono sarvathA abhAva thaIne, sarva atIta, anAgata ne vartamAna padArthone jANanAruM nizcaLa, atula kevaLajJAna pragaTa thAya che. te jJAna sarvathI mahAna che, tenA samAna anya koI nathI. 124.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-124 421 zloka 124 upara pravacana have, AsavonA sarvathA nAza karavAthI je jJAna pragaTa thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che :-' lyo ! 124 (kaLaza). (mundantiA ) rAgAdInAM jhagiti vigamAtsarvato'pyAsravANAM nityodyotaM kimapi paramaM vastu sampazyato'ntaH / sphArasphAraiH svarasavisaraiH plAvayatsarvabhAvA nAlokAntAdacalamatulaM jJAnamunmagnametat / / 124 / / [nitya-udyod] bhagavAnaAtmA ! nitya jeno udaya che, jeno nitya trikALa udaya che. AhA...! evI je AtmA cIja, caitanyathI bharelI jhaLahaLa jyoti nitya vastu che. paramAtmasvarUpathI bharelI para AtmA eTale parama svarUpathI bharelI paramAtma svarUpa. AhA..hA...! evI koI cIja nitya che. evI..." [mi | parama vastu "koI parama vastune." A rIte koI parama vastune eTale AtmAne. A..hA...! [gantaH sampazyata:] "aMtaraMgamAM..." samyak prakAre dekhanArA puruSane samyak che ne ? simpazyatA che. simpazyataH] che ne ? eTale ke dekhavAnuM lIdhuM. [antaH sampazyata: tyAM eno artha) aMtaraMgamAM dekhanArane, samyapha nahi. aMtaraMgamAM dekhanArA puruSane bhagavAna je AtmA bIjAne dekhe che e dekhanArAne dekhatA. AhAhA...! jenI dazAmAM paranuM dekhAvuM thAya che te dazAmAM svane dekhe. AhA..hA..! hajI samyagdarzana kene kahevuM enI khabaruM na maLe ane sAdhu nAma dharAve. AhAhA....! nitya udyota che evI paramavastune aMtaraMgamAM dekhanArA puruSane rAgAdi Asavono..." kSiti , te rAgAdino tyAga zIghratAthI thAya che. AhA...hA...! vItarAga svarUpa bhagavAna AtmA trikALa vItarAga svarUpa ja che. AhA..hA....! tene dekhanArAo. trikALI vItarAgI svarUpa prabhu che. trikALa vItarAga svarUpa che. evA AtmAne dekhanArAo. A.hA...hA...! AstravothI "zIghra sarva prakAre..." AsravathI zIghra to ThIka paNa sarva prakAre ema kahyuM). (eTale ke koI aMza na rahe. AhA.! sarva prakAre nAza thavAthI,..." Asavano sarva prakAre nAza thavAthI. AhA..hA..! pita jJAna "A jJAna..." eTale AtmA. phinmananuM AvyuM. pinmanak] bAhya pragaTa thayuM..."
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 samayasAra siddhi-6 nimagnamAM aMdara samAI gayuM. A pragaTa thayuM. AhAhA...! unmagna, nimagna be nadI che. ne ! ApaNe AvI gayuM ne ! unmagna. savAramAM unmagna. paryAyadRSTithI jove to unmagna. dravyadRSTithI jove to nimagna che. AhA..hA..! rAgAdi Asavono nAza thavAthI, A jJAna pragaTa thayuM..." ripaIRIR: A..hA...hA...! IiRIR:] no artha ? atyaMta atyaMta. [WIRAre:] no artha atyaMta atyaMta. caitanyajyotino jyAM Azraya lIdho tyAre atyaMta atyaMta paryAyamAM pragaTa thAtuM jAya che. A..hA..! evo "atyaMta atyaMta (anaMta anaMta)..." DIRAre:] no artha karyo. 'vistAra pAmatA...." jJAnanI paryAyanI vizALatA pragaTa thatAM. virasavisare] "nijarasanA phelAvathI." AnaMdanA phelAvathI, vistArathI jJAna jyAM Asavarahita thaIne pUrNapaNAne prApta thayuM, tyAre potAnA nija AnaMdanA rasathI phelANuM. jJAna to pUrNa thayuM paNa atIndriya AnaMdano rasa phelANo. jJAna sAthe atIndriya AnaMda Avyo. AhAhA...! "nijarasanA phelAvathI lokanA aMta sudhInA sarva bhAvone.." AhA..hA...! 'taraboLa karI de che." eTale ke jANe che. AhA...hA...! e jJAna jyAM aMtara pUrNa svarUpane prApta thayuM, pUrNa svarUpane Azraye, pUrNa svarUpane Azraye pUrNa svarUpa pragaTa thayuM e lokAloka pUrNane taraboLa karI de che). taraboLa (karI de che) eTale ene jANI le che. AhAhA...! koI vastu bAkI rahetI nathI. taraboLa karI de che, jANI le che. [avanamAM je jJAna pragaTa thayuM tyArathI sadAkALa acaLa che. je jJAna kevaLa thayuM e to thayuM e thayuM. sAdi anaMta acaLa che. AhAhA..! evI evI paryAyanI anaMtI zaktiono sAgara che I. AhA..hA...! eka paryAya eka guNanI, evI anaMtI paryAya anaMta guNanI. "je jJAna pragaTa thayuM tyArathI sadAkALa acaLa che arthAt pragaTyA pachI sadA evuM ne evuM ja rahe che..." je svarUpa pragaTyuM e evuM ne evuM rahe che. soLa Ane jema sonuM pragaTyuM ema A pUrNa AnaMda ne pUrNa jJAna je pragaTyuM (e) evuM ne evuM rahe che. sAdi anaMta anaMta samAdhi sukha' 'sadA evuM ne evuM ja rahe che - caLatuM nathI, ane..." [gatu je jJAna atula che... AhAhA...! jene koI upamA ApI zakAtI nathI evuM atula che. - jenA tulya bIjuM koI nathI." evuM e jJAna Asavarahita thatA anAsravI bhagavAnaAtmA, eno Azraya letA pUrNa anAsavI dazA thAya che tyAre Asrava jarIye raheto nathI. paNa e pUrNane jANe ane anaMta AnaMdane phelAvatuM jJAna pragaTa thAya che. anaMta jJAna ane anaMta AnaMda - be. sAthe anaMta AnaMda - sukha paNa pragaTyuM. ekaluM jJAna nahi, jJAna sAthe atIndriya AnaMda paNa phelANo. AhA..hA...! "jenA tulya bIjuM koI nathI." lyo ! A...hA....!
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-124 423 bhAvArtha che. je puruSa aMtaraMgamAM caitanyamAtra parama vastune dekhe che ane zuddhanayanA AlaMbana vaDe temAM ekAgra thato jAya che te puruSane, tatkALa sarva rAgAdika AsavabhAvono sarvathA abhAva thaIne, sarva atIta, anAgata ne vartamAna padArthone jANanAruM nizcaLa, atula kevaLajJAna pragaTa thAya che. te jJAna sarvathI mahAna che, tenA samAna anya koI nathI." vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 257 zloka-125, gAthA-181-183 maMgaLavAra, jeTha vada 10, tA. 19-06-1979 iti Asravo nisskraantH| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAmAtmakhyAtI AsravaprarUpakaH vaturyoDa : IT. TIkA :- A rIte Asava raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha -Asavano svAMga raMgabhUmimAM Avyo hato tene jJAne tenA yathArtha svarUpe jANI lIdho tethI te bahAra nIkaLI gayo. yoga kaSAya mithyAtva asaMyama Asava dravyata Agama gAye, rAga virodha vimoha vibhAva ajJAnamayI yaha bhAva jatAye; je munirAja kare ini pAla suriddhi samAja laye siva thAya, kAya navAya namuM cita lAya kahuM jaya pAya lahU mana bhAya. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM Asavano prarUpaka cotho aMka samApta thayo. ("samayasAra', 124 kaLazano) bhAvArtha, chellI be lITI che ne ! "Asavano svAMga raMgabhUmimAM Avyo hato tene oLakhIne TALyo, e vAta che. emAM kAMI vizeSa bIjI vAta nathI. mithyAtva Adi Asrava raMgabhUmimAM AvyA hatA ane jJAne joI lIdhuM. jJAne (joyuM ke, huM to caitanya chuM, pUrNa AnaMda chuM evA bhAva dvArA e Asavane jItI lIdho. Asavano nAza karyo. A che, ema. AkhA Asrava adhikArano, Asavano svAMga Avyo hato. ema. nATakanI peThe AmAM kahyuM che ne ! "raMgabhUmimAM Avyo hato tene jJAne tenA yathArtha svarUpe jANI..." je zubha-azubha bhAvAdi Asrava che, je svabhAvathI bhinna jAta che.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 samayasAra siddhi-6 svabhAva che e zuddha caitanya che, ema jANI ane e svAMgane jeNe dUra karyo. svarUpamAM sthira thaI e asthiratAno nAza karyo. tethI te bahAra nIkaLI gayo." tethI Asava raMgabhUmimAM Avyo hato e nIkaLI gayo. have, enA olAnuM (-arthano) kaLaza. yoga kaSAya mithyAtva asaMyama Asava dravyata Agama gAye, rAga virodha vimoha vibhAva ajJAnamayI yaha bhAva jatAye; je munirAja kare ini pAla suriddhi samAja laye siva thAya, kAya navAya namuM cita lAya kahuM jaya pAya lahU mana bhAya. hindImAM TUMkuM karyuM. "yoga kaSAya mithyAtva asaMyama Asava..." e dravyatva che. jaDa, jaDa pUrvanA (bAMdhelA che). dravyata Agama gAyo." pUrvanA (karma) sattAmAM paDyA che. "rAga virodha vimoha vibhAva ajJAnamayI yaha bhAva" e bhAvAsava. olA pUrvanA paDyA che) I jaDa Asava (kahyA). e kaMI baMdhanuM kAraNa nathI. rAga ane virodha eTale dveSa, vimoha eTale mithyAtva. evo vibhAva ajJAnamaya. ajJAnamaya je bhAva "yaha bhAva jatAye..." e bhAvAtsava batAvyA. je munirAja kare ini pAla...." je munirAja potAnuM pAlana (eTale ke svarUpanI sthiratA kare "suriddhi samAja.' (arthAtu) atIndriya AnaMdanI RddhirUpI potAno samAja. 'laye ziva thAya..." e anaMta AnaMda ne anaMta zAMtine pAmI muktine pAme. 'kAya navAya." "jayacaMdajI) paMDita pote kahe che. hindI TIkAkAra ! 'kAya navAya." kAyAthI tene namuM chuM. citta lAya." cittane sAthe rAkhIne. eTale cittathI paNa namuM chuM, ema. jaya." e A jayacaMdra' TIkAkAra. jaya pAya.' Ama jaya maLe ane Asrava TaLIne jaya thAya ane ema jaya' potAnuM nAma nAkhyuM. "jaya pAya lahU mana bhAya." manamAM bhAvanA e che ke rAgathI rahita thaIne huM zuddha thAuM evI mArI bhAvanA che. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagalakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM Asavano prarUpaka cotho aMka samApta thayo."
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-125 atha pravizati saMvaraH / - 5 saMvara adhikAra zloka-125 (zArdUnavizrIDita) AsaMsAravirodhisaMvarajayaikAntAvaliptAsrava - nyakkArAtpratilabdhanityavijayaM sampAdayatsaMvaram / vyAvRttaM pararUpato niyamitaM samyaksvarUpe sphurajjyotizcinmayamujjavalaM nijarasaprAgbhAramujRmbhate / / 125 / / 425 moharAgaruSa dUra karI, samiti gupti vrata pALI; saMvaramaya AtmA karyo, namuM teha, mana dhArI. prathama TIkAkAra AcAryamahArAja kahe che ke have saMvara praveza kare che". Asava raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA pachI have saMvara raMgabhUmimAM praveze che. tyAM prathama to TIkAkAra AcAryadeva sarva svAMgane jANanArA samyajJAnanA mahimArUpa maMgaLa kare che H- - zlokArtha :- [AsaMsAra-virodhi-saMvara-naya-prAnta-avatipta-Asrava-vArA] anAdi saMsArathI mAMDIne potAnA virodhI saMvarane jItavAthI je ekAMta-garvita (atyaMta ahaMkArayukta) thayo che evo je Asrava teno tiraskAra karavAthI pratitabdha-nitya-vinayaM saMvara jeNe sadA vijya meLavyo che evA saMvarane sambhAvayA utpanna karatI, parapataH vyAvRtta 52rUpathI judI (arthAt paradravya ane paradravyanA nimitte thatA bhAvothI judI), [samya-svarUpe niyamita ratnu potAnA samyak svarUpamAM nizcaLapaNe prakAzatI, cinmayam] cinmaya, chidmavatI
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 426 samayasAra siddhi-6 ujjavaLa (-nirAbAdha, nirmaLa, dedIpyamAna) ane dunina-ra-prAyamara nijarasanA potAnA caitanyarasanA) bhAravALI - atizayapaNAvALI [LyotiH jyoti DijhUmpad] pragaTa thAya che, phelAya che. bhAvArtha - anAdi kALathI je Asavano virodhI che evA saMvarane jItIne Asava madathI garvita thayo che. te Asavano tiraskAra karIne tenA para jeNe haMmezane mATe jaya meLavyo che evA saMvarane utpanna karato, samasta pararUpathI judo ane potAnA svarUpamAM nizcaLa evo A caitanyaprakAza nirajarasanI atizayatApUrvaka nirmaLapaNe udaya pAme che. 125. zloka 125 upara pravacana have, pAMcamo saMvara (adhikAra). moharAgaruSa dUra karI, samiti gupti vrata pALI; saMvaramaya AtmA karyo, namuM teha, mana dhArI. moha." eTale mithyAtva. "rAga" ane "ruSa..." (eTale) dveSa. dUra karI, samiti gupti vrata pALI..." jeNe nizcaya samiti gupti ane vratano vikalpa hoya che. e paNa levAya. saMvaramaya AtmA karyo..." jeNe AtmAne rAganA vikalpanA AsavathI rahita karyo. "nAmuM teha, mana dhArI." tene huM namaskAra karuM chuM. manathI namaskAra karuM chuM. prathama TIkAkAra AcAryamahArAja kahe che ke have saMvara praveza kare che. akhADAnI, raMgabhUminI vAta levI che ne ! "Asava raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA pachI have saMvara raMgabhUmimAM praveza kare che? :- saMvara Ave che. AnI TIkA karI che ne ? "kaLazaTIkA' ! tyAM bIjAnI TIkA karatA pahelA OM nama: lIdhuM che. "saMvara adhikAra' che ne ! A 'saMvara adhikAra pahelA kaLazaTIkAkAre OM namaH (lakhyuM che). "saMvara adhikAra alaukika che. je anaMta kALamAM karyo nathI. ethI badhI TIkAo karI paNa A TIkA karatAM 3OM nama: nAkhyuM che. 'tyAM prathama to TIkAkAra AcAryadeva sarva svAMgane jANanArA samyajJAnanA mahimArUpa maMgaLa kare che :- lyo ! AsaMsAravirodhisaMvarajayaikAntAvaliptAsravanyakkArAtpratilabdhanityavijayaM sampAdayatsaMvaram / vyAvRttaM pararUpato niyamitaM samyaksvarUpe sphura. jjyotizcinmayamujvalaM nijrspraagbhaavrmujRmbhte||125|| [mAMsaMsAra-virodha-saMvara-naya-vatti-vanita-mAstrava-nyavAratA "anAdi saMsArathI mAMDIne potAnA virodhI..." Asrava che eno virodhI saMvara che. mithyAtva, avrata Adi Asava,
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-125 427 eno virodhI saMvara che. e Astrave potAnA virodhI saMvarane jItavAthI" saMvara thavA na dIdho. AsavanA premamAM saMvara thavA na dIdho ema kahe che. AhAhA..! "saMvarane jItavAthI ekAMta-garvita" thayo che. koNa ? Asava. meM moTA mAMdhAtAne pADyA che. sAdhu nAma dharAvanArA, agiyAra aMganA bhaNanAra, paMca mahAvratanA pALanAra evAne paNa meM pADyA che. Asava che emAM ene prema che. e Asrava che. AhA...hA...! mArA paMjAmAMthI koIne nIkaLavA nathI dIdhA. evo ahaMkAra Asavane thayo. AhAhA..! 'ekAMta-garvita (atyaMta ahaMkArayukta) thayo che evo je Asava teno tiraskAra karavAthI..." have saMvarAnI vAta kare che). AhAhA...! svano Azraya laI ane samyagdarzanajJAna-cAritra pragaTa karI teno tiraskAra karyo. [pratibdha-nitya-vinaya saMvaram "jeNe sadAya vijaya meLavyo che." olAe (-Asava) to phakta anAdikALathI amuka (samaya) sudhI vijaya meLavyo) hato ane ANe -saMvare) to sadAya vijaya meLavyo che. zuM kahe che ema kahIne ? ke, jeNe rAga ane puNya-pApanA vikalpathI bhinna AtmAno anubhava karyo, zuddha caitanya ane saMvara pragaTa karyo eno have sadAya vijaya rahevAno. AhA...hA...! e saMvara have Asrava thavAno nahi, saMvarathI paDavAnA nahi, ema kahe che. AhA..hA....! jeNe bhagavAna AtmA pUrNa AnaMda ne jJAnasvarUpa che ema jeNe anubhavamAM lIdho e. saMvara che). e saMvare sadA.. A..hA..! vijaya meLavyo che. AhA...hA...! evo saMvara - Asrava upara sadAya vijaya menthayo che evo saMvara. je saMvara ekavAra thayo e pharIvAra paDavAno nahi, ema kahe che. AhAhA...! AcAryanI bhASA juo ! "sadA vijaya meLavyo cheevo saMvara. kAraNa ke Asrava to amuka anAdisAMta hato. A to sAdianaMta saMvara pragaTyo eTale sAdianaMta saMvara rahevAno. AhA...hA...! samakita thayuM e samakita sAdianaMta rahevAnuM. evI vAta che. zloka UMco che A ! [pratibadhdha-nitya-vinaya saMvara jeNe sadAya vijaya meLavyo che. evo je saMvara. simpavitA "utpana karatI." AhA...hA..! cinujyotinI vAta karavI che ne ! cinujyoti - jJAnarUpI jyoti evo je bhagavAna AtmA, e cinmaya jyoti utpanna karatI. saMvarane utpanna karatAM caitanyajyoti utpanna thaI. olo je Asrava utpanna thato e ahIM caitanya utpanna thayo. caitanya ! saMvare, caitanyasvarUpa trikALa, enA AzrayathI cinmaya caitanyajyoti pragaTa thaI. A.hA..AvuM che. pirapataH vyAvRtta| puNya ane pApanA vikalpo, enAthI saMvara dazA vyAvRtta thaI, dazA rahita thaI. AhA...hA...! A saMvara ! Ama to saMvara ghaNA laIne bese che. Asavano tame karAvo saMvara. e saMvara nahi. aMtaranA anaMta AnaMdanA svabhAvano bheTo karI ane temAM lInatA thaI, tethI Asrava utpanna thayo nahi ane te na thayo te have thavAno nahi. evI rIte saMvara sadAya rahe (evo) vijaya meLavyo. A..hA...! ane tethI caitanyajyoti
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 samayasAra siddhi-6 pararUpathI nivRtti thaI. caitanyajyoti - bhASA ema che ne ? 'utpanna karatI. eTale zuM (utpanna karatI)? (ke) caitanyajyoti utpanna karatI. AhA...hA...! pararUpathI judI (arthAt paradravya ane paradravyanA nimitte thatA bhAvothI judI),..." padravya - zarIra, karma vagere ane paradravyanA nimittathI thatA vikAra bhAva, enAthI caitanyajyoti judI thaI. AhA..hA..! AmAM paryAyanI vAta che, hoM ! trikALI caitanya che e to (che). A to caitanyajyoti paryAyamAM pragaTa thaI. saMvara paryAyanI vAta che ne ! saMvara e paryAya che. to e caitanyajyoti trikALa je che teno Azraya laIne parathI rahita thaIne, svathI sahita thaIne, caitanyajyoti paryAyamAM pragaTa thaI. AhA...hA...! sica-svarUpe niyamita purata potAnA samyak svarUpamAM..." je caitanyajyoti jJAnajyoti pragaTa thaI e potAnA nizcaLa sthira svarUpamAM prakAzatI,..." "potAnA samyaka svarUpamAM nizcaLapaNe prakAzatI,... AhA..hA..! " cinmaya, ujjavaLa -nirAbAdha, nirmaLa, dedIpyamAna)..." evI dunina-SRI-BI-mAraHI (arthAtu) potAnI zaktinA jorathI. pri-mAra|| 'potAnA caitanyarasanA) bhAravALI..." A...hA...hA...! Asavane to kyAMya toDI nAkhyo, kahe che. potAnA caitanyasvarUpanA bhAravALI dazA pragaTI che. caitanya. caitanya. caitanya... caitanya... caitanya... evI je zuddha pariNati ane [nina-223-prabhAra|| 'nijarasanA potAnA caitanyarasanA).. AhA..hA...! AsravamAM to du:kharasa hato. A nirasa, AnaMdanA rasathI phelAya che. be bola lIdhA. caitanya cijyoti pragaTI paNa nijarasa - AnaMdasahita pragaTI. tyAM tyAM jJAna ne AnaMda vadhAre le che. potAnA samyaka svarUpamAM.... "nirmaLa, dedIpyamAna) nijarasanA potAnA caitanyarasanA) bhAravALI..." caitanyarasano atizaya - vizeSatA thaI. AhAhA...! Amravano abhAva karI ane svarUpano Azraya karyo tyAre AvI caitanyajyoti nijarasa - AtmAnA rasavALI, AnaMdanA rasavALI pragaTa thaI. AvuM che. AhA..! "jyoti pragaTa thAya che...." lyo ! ahIM kahyuM che ne ? utpana. utpanna karatI, hatuM ne tyAM ? e utpanna karatI (eTale) A caitanyajyoti. "pragaTa thAya che, phelAya che." A...hA...hA...! A to jJAnanI mAMgaLikatA karI. potAnA caitanyasvarUpathI bharelo, teno Azraya laIne caitanyajyoti pragaTa thaI e nitya prakAzamAna rahetI ane potAnA nijarasathI pragaTa thaI. eno pararasa TaLI gayo. AnaMdanA rasathI pragaTa thaI. saMvara thAya tene AnaMda Ave, ema kahe che. AhAhA...! nijarasanA.... AhA..! atizayathI jyoti - caitanyajyoti pragaTa thAya che, vistAra pAme che. jJAna pote paryAyamAM vistAra vistAra vistAra pAme che, phelAya che. jema kamaLa khIle ema bhagavAna AtmA AsavathI rokAyane svarUpa tarapha DhaLatA e AtmA paryAyamAM khIlI nIkaLe che. jJAna, AnaMda, zraddhA Adi zAMti AdithI khIlI nIkaLe che. ane ahIM saMvara kahevAmAM Ave che. lokomAM Ama thoDo hAtha joDIne ubho rahe to (kahe) saMvara thaI gayo ! A
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-125 429 jAmanagaramAM AThama ne pANInA apavAsa kare ne ghaNA saMvara kare. jema poSA kare ne evI rIte saMvara kare. bhAvArtha :- "anAdi kALathI je Asavano virodhI che." (eTale ke, saMvara "evA saMvarane jItIne Asava madathI garvita thayo che. AhA...hA...! navamI raiveyaka gayA evA digaMbara sAdhu mithyASTine paNa meM vaza karyA che. hajAre rANI choDI, ghara, dukAna, makAna choDI, dhaMdhA choDIne tyAgI thayo paNa chatAM Asrava kahe che ke, emAM mArI jIta thaI che. (kemake) rAgano bhAva che ene ja eNe dharma mAnyo. AhAhA...! mahAvratanA pariNAma Adi che ene potAno dharma mAnI lIdho). ahIM saMvara le che. tenA para jeNe haMmezane mATe jaya meLavyo che... lyo ! te Asavano tiraskAra karIne..." tiraskAra karIne eTale ke pharIne have tuM thaIza nahi. AhA..hA..! te Asavano tiraskAra karIne tenA para jeNe haMmezane mATe jaya meLavyo che. AhA...hA. zuM AcAryanI zailI ! o.ho.ho..! kahe che ke, haMmezane mATe jya meLavyo che." AmAMthI huM have paDI jaIza, saMvarathI paDI jaIza have e vastusvarUpamAM ema nathI. AhA..hA....! eka vAta che ne, "nayaparIhiNAmAM ? "Asrava (adhikAra)mAM. bAkI AdaravAnuM A (che). AhAhA..! saMvara utpanna thayo e haMmezane mATe jaya meLavyo. AhA..hA...! AnaMdasAgara AtmA ! puNya ane pApanA zubha-azubha badhA rAga mela, Asava, azuci ane jaDa, duHkharUpa (che). A.hA...! tenAthI bhinna paDI, tene tiraskAra karI ane potAnA caitanyasvarUpamAM lIna thayo enA nijarasathI, AnaMdanA rasathI caitanyajyoti phelAya. AhA..hA...! (loko) ema kahetA ke, A to mALuM kaSTa che. munipaNuM ke A dharma kaSTArUpa) che. ema nathI. AnaMdarasavALuM che. dharma che e AnaMdanA rasavALo che ane oluM to AkaruM paDe, pariSaha sahana karavAmAM to. AhAhA..! nijarasanA caitanyaprakAza potAnA svarUpathI (abhina) "ane potAnA svarUpamAM nizcaLa evo A caitanyaprakAza nijarasanI atizayatApUrvaka nirmaLapaNe udaya pAme che." A.hA...hA...! TIkAkArI TIkA vakhate umeda che, umeda aMdarathI ! A...hA..hA..! ame have amArA tarapha gayA e have bahAra nahi nIkaLavAnA. A..hA..hA...! ame amArA gharamAM gayA (eTale) sadAya amAro vijaya thayo. Asrava upara sadAyane mATe vijaya meLavyo. AhA..hA.! eka Asrava (adhikAramAM) vaLI naya parIhiNA jaNAvyuM hatuM. kokane evuM thAya. zuddhanayathI bhraSTa thaI jAya. ahIM kahe che ke, A to jevo aMdara bhagavAna pragaTyo che, caitanyajyota, jAgatI jyota evI ne evI rahevAnI che. A..hA..hA..! ema kahIne apratihata saMvaradazA batAvI che. A..hA..hA....!
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 samayasAra siddhi-6 Hala ( gAthA-181 thI 1.3) tatrAdAveva sakalakarmasaMvaraNasya paramopAyaM bhedavijJAnamabhinandati . uvaoge uvaogo kohAdisu Natthi ko vi uvogo| koho kohe ceva hi uvaoge Natthi khalu koho / / 181 / / aTTaviyappe kamme Nokamme cAvi Natthi uvogo| uvaogamhi ya kammaM NokammaM cAvi No atthi||182|| edaM tu avivarIdaM NANaM jaiyA du hodi jiivss| taiyA Na kiMci kuvvadi bhAvaM uvogsuddhppaa||183|| upayoge upayogaH krodhAdiSu nAsti ko'pyupayogaH / krodhaH krodhe caiva hi upayoge nAsti khalu krodhaH / / 181 / / aSTavikalpe karmaNi nokarmaNi cApi nAstyupayogaH / upayoge ca karma nokarma cApi no asti / / 182 / / etattvaviparItaM jJAnaM yadA tu bhavati jIvasya / tadA na kiJcitkaroti bhAvamupayogazuddhAtmA / / 183 / / na khalvekasya dvitIyamasti, dvyobhinnprdeshtvenaiksttaanupptteH| tadasattve ca tena sahAdhArAdheyasambandho'pi nAstyeva / tataH svarUpapratiSThatvalakSaNa evaadhaaraadheysmbndho'vtisstthte| tena jJAnaM jAnattAyAM svarUpe pratiSThitaM, jAnattAyA jJAnAdapRthagbhUtatvAt, jJAne eva syaat| krodhAdIni krudhyattAdau svarUpe pratiSThitAni, krudhyattAdeH krodhAdibhyo'pRthagbhUtatvAt, krodhAdiSveva syuH| na punaH krodhAdiSu karmaNi nokarmaNi vA jJAnamasti, na ca jJAne krodhAdayaH karma nokarma vA santi, parasparamatyantaM svarUpavaiparItyena paramArthAdhArAdheyasambandhazUnyatvAt / na ca yathA jJAnasya jAnatA svarUpaM tathA krudhyattAdirapi, krodhAdInAM ca yathA krudhyattAdi svarUpaM tathA jAnattApi kathaJcanApi vyavasthApayituM zakyeta, jAnattAyAH krudhyattAdezca svabhAvabhedenodbhAsamAnatvAt svabhAvabhedAcca vastubheda eveti nAsti jJAnAjJAnayorAdhArAdheyatvam / kiJca yadA kilaikamevAkAzaM svabuddhimadhiropyAdhArAdheyabhAvo vibhAvyate tadA zeSadravyAntarAdhiropanirodhAdeva buddherna bhinnAdhikaraNApekSA prbhvti| tadaprabhave caikamAkAzamevaikasminnAkAza
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 431 eva pratiSThitaM vibhAvayato na parAdhAradheyatvaM pratibhAti / evaM yadaikameva jJAnaM svabuddhimadhiropyAdhArAdheyabhAvo vibhAvyate tadA zeSadravyAntarAdhiropanirodhAdeva buddherna bhinnAdhikaraNApekSA prbhvti| tadaprabhave caikaM jJAnamevaikasmin jJAna eva pratiSThitaM vibhAvayato na parAdhArAdheyatvaM prtibhaati| tato jJAnameva jJAne eva, krodhAdaya eva krodhAdiSveveti sAdhu siddhaM bhedvijnyaanm| tyAM saMvara adhikAranI) zarUAtamAM ja, (bhagavAna kuMdakuMdAcArya) sakaLa karmano saMvara karavAno utkRSTa upAya je bhedavijJAna tenI prazaMsA kare che : upayogamAM upayoga, ko upayoga nahi krodhAdimAM, che krodha krodha mahIM ja. nizcaya krodha nahi upayogamAM. 181. upayoga che nahi aSTavidha karyo ane nokarmamAM, karmo ane nokarma kaMI paNa che nahi upayogamAM. 182. AvuM aviparIta jJAna jyAre uddabhave che jIvane, tyAre na kaMI paNa bhAva te upayogazuddhAtmA kare. 183. gAthArtha :- (upayoga:] upayoga upayo] upayogamAM che, oi viSa krodhAdikamAM roDapa upayo: koI upayoga nAsti] nathI; [] vaLI [odha: krodha [odhe rava di] krodhamAM ja che, uipayoga upayogamAM [3] nizcayathI kriodha:] krodha nAsti] nathI. [1STavivetye vaLa] ATha prakAranAM karma vi pi tema ja normaLA nokarmamAM piyo 1:] upayoga nAstA nathI [1] ane [35yone upayogamAM [rma karma [va ]i tema ja norma nokarma no ristA nathI. - tir tu AvuM [viparIta aviparIta [jJAnuM jJAna yitA tu jyAre munIvaracAM jIvane mavati thAya che, tivA tyAre [payogazuddhAtmA] te upayogasvarUpa zuddhAtmA [vinvit mAvA upayoga sivAya anya koI paNa bhAvane ni roti karato nathI. TIkA :- kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI (arthAtu eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI, kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI temane eka sattAnI anupatti che (arthAta banenI sattA judI judI che); ane e rIte eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja. tethI dareka vastune) potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa (daDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che. mATe jJAna ke je jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita -raheluM che te, jANanakriyAnuM jJAnathI abhinapaNuM hovAne lIdhe, jJAnamAM ja che; krodhAdika ke je krodhAdikriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che te, krodhAdikriyAnuM krodhAdithI abhinapaNuM hovAne lIdhe, krodhAdikamAM ja che. (jJAnanuM svarUpa jANanakriyA che, mATe jJAna Adheya ane jANa nakriyA AdhAra che. jANanakriyA AdhAra hovAthI
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 samayasAra siddhi-6 ema TharyuM ke jJAna ja AdhAra che, kAraNa ke jANanakriyA ane jJAna judAM nathI. A rIte ema siddha thayuM ke jJAna jJAnamAM ja che. evI ja rIte krodha krodhamAM ja che). vaLI krodhAdikamAM, karmamAM ke nokarmamAM jJAna nathI ane jJAnamAM krodhAdika, karma ke nokarma nathI kAraNa ke temane paraspara atyaMta svarUpaviparItatA hovAthI (arthAt jJAnanuM svarUpa ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI temane paramArthabhUta AdhArAdhayasaMbaMdha nathI. vaLI jJAnanuM svarUpa jema jANanakriyA che tema (jJAnanuM svarUpa) krodhAdikriyA paNa che ema, ane krodhAdikanuM svarUpa jema krodhAdikriyA che tema (krodhAdikanuM svarUpa) jANanakriyA paNa che ema koI rIte sthApI zakAtuM nathIkAraNa ke jANanakriyA ane krodhAdikriyA bhinna bhinna svabhAve prakAze che ane e rIte svabhAvo bhinna hovAthI vastuo bhinna ja che. A rIte jJAnane ane ajJAnane (krodhAdikane) AdhArAdheyapaNuM nathI. vaLI vizeSa samajAvavAmAM Ave che - jyAre eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne (AkAzano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI (arthAt anya dravyomAM sthApavAnuM azakya ja hovAthI) buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI -phAvI zakatI nathI, TharI jAya che, uddabhavatI nathI); ane te nahi prabhavatAM, "eka AkAza ja eka AkAzamAM pratiSThita che' ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI. evI rIte jyAre eka ja jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne (jJAnano) AdhArAdhabhAva vicAravAmAM Ave tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI, ane te nahi prabhavatAM, "eka jJAna ja eka jJAnamAM pratiSThita che ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane para-AdhArAdhayapaNuM bhAsatuM nathI. mATe jJAna ja jJAnamAM ja che, krodhAdika ja krodhAdikamAM ja che. A pramANe (jJAnanuM ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM) bhedavijJAna bhalI rIte siddha thayuM. - bhAvArtha:- upayoga to caitanyanuM pariNamana hovAthI jJAnasvarUpa che ane krodhAdi bhAvakarma, jJAnavaraNAdi dravyakarma, zarIrAdi nokarma-e badhAMya pugala dravyanA pariNAma hovAthI jaDa che; temane ane jJAnane pradezabheda hovAthI atyaMta bheda che. mATe upayogamAM krodhAdika, karma tathA nokarma nathI ane krodhAdikamAM, karmamAM tathA nokarmamAM upayoga nathI. A rIte temane pAramArthika AdhArAdhayasaMbaMdha nathI; dareka vastune potapotAnuM AdhArAdheyapaNuM potapotAmAM ja che. mATe upayoga upayogamAM ja che, krodha krodhamAM ja che. A rIte bhedavijJAna barAbara siddha thayuM. (bhAvakarma vagereno ane upayogano bheda jANavo te bhedavijJAna che).
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 433 gAthA-181 thI 183 upara pravacana 'tyAM saMvara adhikAranI) zarUAtamAM ja, bhagavAna kuMdakuMdAcArya) sakaLa karmano saMvara karavAno utkRSTa upAya je bhedavijJAna tenI prazaMsA kare che -' bhedavijJAna utkRSTa upAya che. game tevo vikalpa hoya enAthI bhinna paDavuM ane svarUpamAM abheda thavuM e upAya che. e vAta kare che, juo ! uvaoge uvaogo kohAdisu Natthi ko vi uvogo| koho kohe ceva hi uvaoge Natthi khalu koho||181|| aTTaviyappe kamme Nokamme cAvi Natthi uvogo| uvaogamhi ya kammaM NokammaM cAvi No atthi||182|| edaM tu avivarIda NANaM jaiyA du hodi jiivss| taiyA Na kiMci kuvvadi bhAvaM uvogsuddhppaa||183|| harigIta. upayogamAM upayoga, ko upayoga nahi krodhAdimAM, che krodha krodha mahIM ja, nizcaya krodha nahi upayogamAM. 181. upayoga che nahi aSTavidha kama ane nokarmamAM, karmo ane nokarma kaMI paNa che nahi upayogamAM. 182. AvuM aviparIta jJAna jyAre ubhave che jIvane, tyAre na kaMI paNa bhAva te upayogazuddhAtmA kare. 183. TakA - kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI (arthAt eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI)." AhA..hA..! kharekhara bhagavAna eka AtmasvarUpa, tenI bIjI vastu nathI. bIjI tenI nathI. ekanI bIjI nathI. AhA..hA..! enA puNya-pApeya, enA nathI. AhA...! eka vastunI bIjI vastu nathI. kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI...." AhA..hA....! mumukSu -- vikAranA pradezo judA che. uttara :- AmAM kahyuM zuM ? upayogamAM upayoga che, upayogamAM upayoga che. zuddha zuddha zraddhA, jJAna ne zAMtinI pariNati e upayogamAM upayogaAtmA che. zuM kIdhuM? upayogamAM upayoga che. pahelo upayoga che e zuddha zraddhA, jJAna, cAritranI nirmaLa pariNati. e upayogamAM upayoga che (eTale ke emAM AtmA che. kAraNa ke e dvArA AtmA jaNAya che. che ne ?
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 samayasAra siddhi-6 upayogamAM upayoga che. AhA...! pahelo zabda ja Akaro che. AtmA zemAM che ? kahe che ke, AtmA zubha-azubha bhAvarahita zuddha bhAva darzana, jJAna ne cAritra, evA bhAvamAM AtmA che. AtmAmAM A bhAva che ema nahi letAM A bhAvamAM AtmA che (ema kahyuM). kema ? ene AdhAra banAvyo. Adheya banAvyo AtmAne zuM kIdhuM I ? zuddha samyagdarzana, jJAna pavitra pariNAma, ene AdhAra banAvyo. ene AdhAre ja AtmA Adheya che. A jhINI vAta che. upayogamAM upayoga che. pahelo upayogamAM eTale zuddha pariNati. vItarAgI zraddhA, jJAna ne zAMti e zuddha pariNati te upayoga. e upayogamAM upayoga che. e upayoganI pariNatimAM AtmA che. Ama joIe to dravyane AdhAre paryAya che. ahIM to kahe che ke, paryAyane AdhAre dravya che. kAraNa ke paryAyathI jaNANo ne eTale. samajAya che ? bIjI zailI karatAM A zailI judI lIdhI. upayogamAM AtmA che. upayoga eTale zuddha upayoga. rAga-dveSa rahita evo je zuddha upayoga, e upayogamAM upayoga eTale AtmA dravya che. kemake e zuddha upayoga dvArA jaNAya che. jenAthI jaNANo ene AdhAre AtmA che ema kIdhuM. thoDI jhINI vAta che. A gAthA thoDI jhINI che. AhA..! kemake pariNati je zuddha che, e zuddhamAM zuddha dravya che ema jaNAya che. azuddhathI jaNAto nathI tema zuddhamAM dravya che evuM jANyuM koNe ? ke, zuddha pariNatie. eTale zuddha pariNatimAM zuddha dravya che. AhA...hA...! upayogamAM upayoga che. A...hA...! hajI AgaLa leze. kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI..." zuM kahe che ? A AvyuM AmAM. upayoga zuddha che emAM AtmA che. have, ahIM to e levuM che ke, je puNya ane pApanA bhAva che enA pradezo bhinna che. asaMkhya pradezamAM e paryAya utpanna thAya enA bheda che. vikArI bhAva utpanna thAya te AtmAnA asaMkhya pradezathI bhinna pradeza che. lyo, AvuM jhINuM che. che to e asaMkhya pradeza, paNa eno je chello bhAga che enA e pradezamAM che. ethI ahIM kahyuM ke, "bannenA pradezo bhinna hovAthI..." bhagavAnaAtmAnI zuddha pariNatimAM jaNANo e pradeza ane AsavanA pradeza be taddana bhinna che. che to enA asaMkhya pradeza. jhINI vAta che, bhaI ! ahIM to vikAra (lIdhuM che). nahitara nirvikArImAM paNa pradeza bhinna che. nirvikArI pariNati ane zuddha dravya, olI paryAya che mATe eTalo aMza, pradeza bhinna che. paNa I ahIM atyAre nathI kahevuM. e civilAsamAM Ave che. civilAsamAM ! 'cidvilAsa" ! nirmaLa pariNatinA pradeza bhinna che ane dravyanA pradeza bhinna che. nirmaLa pariNati paryAya che ane dravya che te dhruva che. AhAhA..! samajANuM kAMI ? kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI." AtmA zuddha caitanyamUrti prabhu ! enuM
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 435 je bhAna thayuM e bhAnamAM AtmA jaNANo mATe bhAnamAM AtmA che. AtmAmAM bhAna che ema nahi. rAgathI, zubhathI to jaNAya nahi. rAgathI bhinna (che). dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e Asrava che. enAthI AtmA jaNAya nahi ane enAthI AtmAne lAbha thAya nahi. e aMdara jaNAya (to) Asravarahita zuddha zraddhA, jJAna ne ramaNatA, zAMti ne AnaMdanI je piraNita thAya emAM AtmA jaNANo. emAM AtmA che. jemAM jaNANo temAM te che. A jhINuM che. kemake eka vastunI bIjI vastu nathI. eka AtmA bIjA AtmAmAM nathI, bIjA AtmAne laIne nathI. AhA..hA...! eka paramANu bIjA paramANune laIne nathI. AhA..hA...! ema A AtmA bIjA dravyane laIne nathI, karmane laIne nathI. AhA..hA...! eka vastunI bIjI vastu nathI... eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI. e AtmAne ane karmane paNa kAMI saMbaMdha nathI. karma padravya che, A caitanya svadravya che. bannenA pradezo bhinna hovAthI...' joI olI vastu kIdhI ! kone ? e Asavane paNa vastu kIdhI. dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma Asava, rAga che) ene ahIM vastu kIdhI. eka vastunI bIjI vastu nathI...' kemake bannenA pradezo bhinna che. A..hA...hA...! paheluM e siddha karyuM ke, caitanyaprabhu e Asrava vastuthI bhinna che. Asrava vastu e jIvanI nahi ane jIva Asravano nahi. AhA..hA...! eka vastunI bIjI vastu nathI...' Asravo AtmAnI vastu nathI. AtmAnA paramANu Adi nathI. AtmAnA A chokarA, bAyaDI, paisA, dhaMdho enA nathI. mumukSu :- nizcaye nathI, vyavahAre che. uttara :- vyavahAra eTale khoTuM bolavA mATe hoya. AhA..hA...! ahIM to AsavamAM e vastu nathI. vastu che e bIjI vastunI nathI eTale AsavanI nathI. mithyAtva ne rAga-dveSanA pariNAma thAya tenI A vastu nathI. AhA..hA....! to bahAranI vAta to kayAM karavI ? kaho, 'cImanabhAI' zuM karavuM AmAM ? kArakhAnAmAM jAvuM ? A..hA...! ahIM be vastu lIdhI. eka kora Asrava ane eka kora AtmA. bIjI cIja to che ja nahi paNa eka vastu bIjI vastumAM nathI. eTale AtmA AsavamAM nathI ane Asrava AtmAmAM nathI. AhA..hA...! A gaMbhI2 zloka che. kAraNa ke, (eka vastune bIjI vastu sAthe) saMbaMdha ja nathI. AhA..hA....! bhagavAnaAtmA ane Asravane kAMI saMbaMdha ja nathI. AhA..hA...! bhinna tattva che ke nahi ? AtmA ane Asrava to bhinna tattva che ne ? nava tattvamAM bhinna che ke nahi ? to A nava tattvamAM AvyuM. AtmA jJAyakatattva che, Asrava malinatattva che, bhinna tattva che. AhA..hA...! AvI vAta sAMbhaLe nahi, sAMbhaLavA maLe nahi pachI goTA
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 samayasAra siddhi-6. vALe. eka samayano saMvara enA janma-maraNanA aMta lAve. AhA...hA....! be vAta thaI ke, eka vastune bIjI vastu sAthe) saMbaMdha nathI. AtmAne ane Asavane saMbaMdha nathI, AtmAne ane karmane saMbaMdha nathI, AtmAne ane zarIrane saMbaMdha nathI, AtmAne bahAranA dhaMdhA, bAyaDI, chokarAnI sAthe kAMI saMbaMdha nathI, kahe che. mumukSu :- koI roTalA nahi ghaDI zve. uttara :- koNa (ghaDe) ? eno AtmA che e bIjI cIjano nathI. eno AtmA che - strIno AtmA che e patino nahi. patino AtmA che e patnIno nahi. AhA..hA...! eka vastune bIjI vastu (sAthe) saMbaMdha nathI. A..hA...hA...! AvuM che. ahIM to AgaLa laI gayA. eka vastu - Asrava e bIjI vastu che, ema kahe che. Ama to nava tattvamAM to saMvaratattva ja bhinna lIdhuM che. atyAre ene zuddha saMvara che temAM e jaNAya che mATe tene AdhAre jaNANo mATe eno AdhAra - saMvarano AdhAra AtmAne che. saMvarano AdhAra AtmAne che ! kemake saMvara dvArA jaNANo. samajANuM kAMI? AhAhA.! bahu TUMkuM thoDAmAM zarUAta karI che, bhAre karI che. kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI." nizcayathI eTale kharekhara ema kIdhuM che. paNa vyavahAre che ke nahi ? koI ema kahe. vyavahAre kahevAmAM Ave e to kathanamAtra che ke, bhaI ! A mAruM zarIra che ke A mArA karma che ke jIvane traNa zarIra che ne jIvane audArika, tejasa, kArmaNa zarIra che. I kathanamAtra kahevAmAM Ave che. bAkI eka dravyane bIjA dravya sAthe kAMI saMbaMdha nathI. AhA...hA...! e to vaLI pradezabhinnavALI cIjo to nathI paNa A Asava che e to potAnA pradezamAM che, chatAM e pradeza bhinna che ane AtmAnA pradeza bhinna che. nirmaLa zuddha dhruvanA pradeza bhinna che ane jeTalA aMzamAMthI Asrava utpanna thAya te pradeza judA che. A..hA...hA...! e vastu judI che to vastunA pradezo paNa judA che. are ! zuM kIdhuM samajANuM ? AtmA bhagavAna cidAnaMda svarUpa, emAM puNya ane pApanA bhAva bIjI vastu che to ene ne ene kAMI saMbaMdha nathI. kAMI saMbaMdha nathI eTaluM nahi paNa have (kahe che) enA pradeza bhinna che. AhAhA.! je kSetramAM, jeTalAmAM dhruvapaNuM che eTalAmAM e Asava nathI. enAthI jarI bhinna pradeza chellA aMzamAM Asrava che. eTale enA pradeza asaMkhya mAhyalo pradeza bhinna che. che to potAnA asaMkhya pradeza) je che I. AhA..hA..! mumukSu :- eka apariNamatA pradeza ne eka pariNamatA pradeza che ? dhruva apalaTatA pradezamAM birAjamAna ane Asrava palaTatA pradezamAM che. uttara :- chellA aMzamAM che. chello aMza, asaMkhya pradezano chello aMza. e pradeza eTalA bhinna che. AnI kora Akho dhruva AtmA bhinna che. AhA..hA...!
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 mumukSu :- chellAno matalaba ke pariNamatA pradeza, palaTatA pradeza levA ne ? uttara :- palaTatA nahi, palaTavAnI apekSA nathI. ahIM to kSetranI apekSA (che). kSetra ja bhinna che. e bhAva bhinna che tethI tenuM kSetra bhinna che. AhA..hA..! za2I2, vANI eka kora rAkho paNa dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAnA bhAva e bhAva bhinna che tethI vastu bhinna che ethI tenA pradezo bhinna che. A..hA..hA...! pradeza to asaMkhyapradeza mAhyalA ja che. paNa e bhinna che, A bhinna che. jhINI vAta che. A..hA...! bahu jhINI vAta che. AhA..hA...! 437 kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI temane eka sattAnI anupapatti che...' AhA..hA...! bhagavAnaAtmAnI sattA ane AsavanI sattA, beya bhinna hovAthI beyanI eka sattAnI anupapatti che (arthAt) beyanI eka sattA nathI. benI be sattA che. AhA..hA...! be-traNa lITImAM to (keTaluM bharI dIdhuM che) ! 'temane eka sattAnI anupapatti che...' AsavabhAva milana bhAva, azuica bhAva. bhagavAna nirmaLa ne zuci - pavitra bhAva che). benI sattA bhinna bhinna che. A..hA..hA...! benuM hovApaNuM juduM juduM che. AhA..hA...! jema zarI2 ane karmathI AtmA judo che) ane AtmAthI A judI cIja che. e to pRthak pradeza che. A zarIra, vANI, karmanA pRthaka pradeza che ane AsavanA pRthaka pradeza nathI, e mAhyalA pradezano chello aMza e eno pradeza che. A zarIra, vANI, mana enA pradeza bhinna che, pRthaka pradeza che. AtmAnA pRthaka ane AnA pRthaka. AmAM (-AsavamAM) pRthaka che kharA paNa e asaMkhya mAhyalA pRthaka che. bIjA judA pradeza che ema nahi. zuM kahyuM ? asaMkhya pradeza che e mAhyalA jeTalA aMzamAM jeTalA kSetramAMthI Asava thAya che ene pradeza bhinna gaNyA che, enA pradeza judA gaNavAmAM AvyA che. jhINuM bahu ! asaMkhya pradezamAMthI enA pradeza bhinna gaNavAmAM AvyA che. che to asaMkhya (pradeza), paNa jeTalA kSetramAMthI Asrava utpanna thAya te kSetra bhinna, tenA pradeza bhinna. jemAM AtmA nirmaLAnaMda paDyo che enA pradeza bhinna, te nirmaLa kSetra che. mumukSu :- dRSTAMta daIne samajAvo. uttara :- dRSTAMta ! A to sAdI bhASA che, A to sAdI bhASA (che). jyAM AtmAnI paryAyamAM Asrava je che, e azuci ane milana che. tethI te AtmAnI cIjathI bhinna che eka vAta. ane bhinna che mATe tenA pradeza paNa bhinna che. koIpaNa cIja, A ghAsa uge, jamIna che emAM paththara Ama UMco hoya. emAM chelle bhAge ghAsa uge. to e ghAsa jeTalAmAM uge eTalA pradeza bhinna che ane e sivAya Akho patharo moTo bhinna che. AhA..hA...! --
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 samayasAra siddhi-6 mumukSu :- AtmAnA pUrA pradezamAM Asravatattva nathI ? uttara H- asaMkhya pradezamAMthI... asaMkhya pradezamAMthI jeTalA aMzamAMthI puNya-pApa, Asrava utpanna thAya te pradeza ane A pradezanA - nirmaLanA pradezathI bhinna gaNavAmAM AvyA che. jhINI vAta che, bhaI ! mumukSu :- eka eka pradezamAM bhinna che ? uttara H- dareka pradeze pradeze bhinna che. asaMkhya pradezathI bhinna che eTale e to dareka pradezathI e bhinna ja che. asaMkhya pradezamAM chellA aMzamAM Asrava thAya che ane A asaMkhya pradezamAM Akho AtmA che. eTale koI pradeza AtmAno - dhruvano je che, e Asavono nathI. Asavano pradeza che te Ano nathI. AhA..hA...! - mumukSu :- Apa ema kahevA mAgo ke, uparano bhAga ane aMdarano bhAga ? uttara H- I che to enI e cIja, paNa jarI upara chellI sthiti ane Ama aMdara. mumukSu :- AtmAmAMthI nIkaLI jAya che mATe. uttara :- nIkaLI jAya che mATe athavA pradeza to kAMI nIkaLatA nathI. bhAva nIkaLI jAya che eTale nathI kIdhuM, khyAlamAM che. Asavano bhAva nIkaLI jAya che paNa kAMI olA pradeza nIkaLI nathI jatA. paNa jyAM sudhI Asrava che tyAM sudhInA pradeza bhinna che ema kahevAmAM Ave. AhA..hA...! (ahIMyAM kahe che) 'temane eka sattAnI anupapatti che...' Asrava je dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno bhAva (che) e Asrava che ane te jeTalA aMzamAMthI utpanna thAya tenuM kSetra juduM che. tethI AtmasattA ane AsavanI sattA beya eka nathI. beyanI sattA be judI judI che. benuM hovApaNuM bepaNe che. AsavanuM hovApaNuM AtmAthI nahi ane AtmAnuM hovApaNuM AsavathI nahi. AhA..hA...! AvuM che. mumukSu :- be vacce atabhAva che ke atyaMtaabhAva che ? uttara :- ahIM to atyaMtaabhAva che. vikAra che ne ! atyaMtaabhAva che. A..hA..! vikArane atyaMtaabhAva kahyuM ne ! AkarI vAta che bhAI A badhI. saMvara adhikA2' Akaro che. A..hA...! mumukSu :- AtmAmAMthI nIkaLI jAya che. uttara :- nIkaLI jAya che chatAM pradeza to enA rahe che. Asrava nIkaLI jAya paNa je pradeza nirmaLa che ne e rahe. ahIM to jyAM sudhI Asrava che ane AtmA che tyAM sudhInI vAta che. jyAM sudhI bhagavAna ahIM che ane Asrava che I vastu bhinna che. to bhinna che to pradeza bhinna che. pachI Asrava nIkaLI gayA pachI olA enA pradeza hatA e badhA nirmaLa thaI gayA. are.. are..! vAtuM bhAre !
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 439 mumukSu :- jarI kaThaNa paDe. uttara :- hA, kaThaNa paDe tethI dhIme dhIme laIe chIe). e bhAva Ave che te rIte pakaDo. je Asava bhAva che e AtmavastuthI ene bIjI vastu ja kahevAmAM AvI che. paryAyane paNa vastu kahevAmAM AvI che. anya vastu (kahevAmAM AvI che). trikALanI apekSAe paryAyane anya vastu (kahI che). amathI nirmaLa paryAya (paNa). AhA...! "civilAsamAM ghaNo adhikAra che. nirmaLa paryAya anya vastu che. AhA..hA...! trikALInI apekSAe eka samayanI avasthA te bhinna che. chatAM e paryAya nirmaLa che aMdara ane vastu paNa nirmaLa che. AmAM cAlatA viSayamAM) phera che. jeTalAmAM bhagavAna zuddha caitanya che e badhA nirmaLa pradezo che, ane je pradezanA aMzamAM puNya-pApa, mithyAtva Adi utpanna thayuM e vastu judI ane te pradeza judA. je pradeza judA to ema koI kahe ke, Asrava gayA pachI e pradeza kyAM gayA ? ke, Asrava gayA pachI pradeza nirmaLa thaI gayA. pachI I anerI vastu na rahI. AhAhA...! samajANuM kAMI ? A savA che tyAM sudhI anya vastunA pradeza bhinna che. Asravano nAza thayo tyAre pachI e AsravanA je pradeza hatA e to abhinna thaI gayA, nirmaLa thaI gayA. pachI e pradeza AsavanA hatA mATe bhinna rahI gayA, nirmaLa paNa ema nathI. e.I....! mumukSu :- agamanigamanI vAta che. uttara :- agamanigamanI vAta che. AhA...hA....! (arthAt bannenI sattA judI judI che); ane e rIte eka vastunI bIja vastu nahi hovAthI... AhAhA...! have trIjo bola Avyo. 'eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja. A.hA..hA...! AtmAne AdhAre karma rahe ane karmane AdhAre AtmA to nathI. A zarIra AtmAne AdhAre rahe che ema nathI). A jIvatuM zarIra che tyAM sudhI Ama rahe, lyo ! jIva nIkaLI gayA pachI ? mumukSu :- paDI jAya. uttara :- paDI jAya ! ahIM kahe che ke, jIvane AdhAre A mAthuM rahyuM nathI. AhAhA...! koIne AdhAre koI dravya rahetuM nathI. ahIM to Asavane AdhAre AtmA nathI ema kahe che). A...hA...hA...! jhINI vAta che. (kaLaza) TIkAkAre tethI A OM namaH karIne TIkA zarU karI. bIje OM nama: nathI lakhyuM. 3OM namaH nathI lakhyuM. kyAMka meM mUkyuM che, hoM ! che ? A nahi, oluM. nathI. emAM che. saMvara eTale ke mokSano mArga, AtmAnI nirmaLa pariNati. tenuM maMgaLika karatAM pahelo OM namaH karyo. AhA...hA...! pahelI e vAta thaI ke, eka vastunI bIjI vastu nathI. AvI gayuM ? pachI eka
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 samayasAra siddhi-6 vastunA ane bIjI vastunA pradeza bhinna che ema kahyuM. tethI benI sattA eka nathI. ema kahyuM. have kahe che ke, ekabIjAne AdhAra-Adheya paNa nathI. AdhAra-Adhaya saMbaMdha paNa nathI, ema che ne ? 'AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI.." olA be to kIdhA, have A trIjuM kahevuM che. AhA..hA...! zarIrane AdhAre AtmA ane AtmAne AdhAre zarIra, AtmA jyAre nIkaLIne svargamAM jAya tyAre karmane AdhAre AtmA tyAM jAya che ane AtmAne AdhAre karma jAya che ema nathI. saunuM kAraNa sau. AhAhA! svargamAM jAya tyAre karma to sAthe che ne ? paNa e karmane AdhAre AtmA cAle che ane AtmA gati kare che mATe AtmAne AdhAre karma sAthe Ave che ema nathI. AhA...hA...! AvI cIja che. AcAryoe gajaba kAma karyA che ! sAdI bhASAmAM.. eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI, ema. eka sAthe bIjIne, ekanI sAthe eTale bIjAnI sAthe bIjIne AdhAra-AdhayasaMbaMdha paNa nathI ja. tethI dareka vastune) potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa (daDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che. AhA...hA...! tethI potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa AdhArAdheyasaMbaMdha che. eTale AtmAnI nirmaLa pariNati te AdhAra che, bhagavAna te Adheya che. enAthI jaNAya mATe te Adheya che. AhA...hA..! Asrava Adheya che ane AtmA ane AdhAra che, ema che nahi. olA rADyuM pADe che ne ke, vyavahArathI nizcaya thAya. jUThI vAta che. rAga - puNya-pApanA dayA, dAnano Asava e vastu ja bhinna che, tenA pradeza bhinna che, tenI sattA bhinna che. AhA..hA..! Avo mArga che. have, cothuM. potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa (daDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che.' AhA..hA...! zuM kahe che I ? bhagavAnaAtmA nirmaLa zuddha caitanya, enI zuddha pariNatine AdhAra-Adheya che. (zuddha pariNati) AdhAra che, ene AtmA Adheya che. bIjAnA AdhAraAdheya sAthe saMbaMdha kAMI nathI. jenI zuddha pariNatithI jaNAya tethI tene AdhAra kahyo ane AtmAne Adheya kahyo. AvuM che. "tethI dareka vastune) potAnA svarUpamAM pratiSThA rUpa (daDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che. potAnI sAthe AdhAra che. eTale ? nirmaLa pariNati te AdhAra ane AtmA te Adheya ema saMbaMdha che. samajAya che kAMI ? nirmaLa mokSano mArga te AdhAra, AtmA te Adheya. saMvara te AdhAra, AtmA Adheya. kemake saMvarathI te AtmA jaNAya che. nirmaLa pariNatithI te AtmA jaNAya che. eTale saMvaranI sattA ane AnI sattA tyAM eka gaNI nAkhI ane ene AdhAraAdheya saMbaMdha gaNyo. saMvara AdhAra che, vastu Adheya che. vizeSa kaheze. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 441 pravacana . 258 gAthA-181-183, budhavAra, jeTha vada 11, tA. 2(c)6-1979 ("samayasAra) 181thI 183 gAthA). "eka vastunI bIjI vastu nathI..." emAM Akho siddhAMta che. eka cIjanI bIjI cIja nathI. eno artha e thayo ke puNya ane pApanA vikAra paNa enA - AtmAnA nathI. "eka vastunI bIjI vastu nathI. bIjI anaMta anya (cIja che e to nathI. paNa aMdaramAM thatAM krodha, mAna, puNya, dayA, dAnAdinA bhAva e paNa eka vastunI - e vastu AtmAnI nathI, AtmAmAM e nathI. AhA...! "(eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI)..." nimitta-naimittika saMbaMdha kyAM gayo ? mumukSu :- nimitta-naimittika saMbaMdha eTale kAMI nathI. uttara :- I kAMI to kahe, jANavA mATe che. e nimitta enA paNe, naimittika potAnI paryAyarUpe pariName. ekabIjAne kAMI saMbaMdha che nahi. kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI...' che ? AtmAnA pradeza ane zarIra, vANI, karmanA pradeza to judA che paNa emAM puNya-pApanA bhAva thAya enAya pradeza ahIM judA gaNavAmAM AvyA che. judA gaNavAmAM AvyA che. judA eTale che to asaMkhya pradeza mAhyalA paNa eno aMza jemAM jeTalo vikAra utpanna thAya teTalA kSetrane bhinna pradeza gaNavAmAM AvyA che. samajAya che ? kemake bIjI bIjAnI vastunI nathI athavA saMbaMdha nathI. kema ? ke, bannenA pradezo bhinna hovAthI. AhAhA...! olA "kAMtilAle lakhyuM che, ratnatrayamAM eka olAmAM Ave che ne ? paMca parameSThInI stuti-bhaktithI vizuddha pariNAma thAya che. "mokSamArga prakAzaka ane vizuddhathI pachI zuddha thAya che, ema Ave che. vizuddhithI zuddha thAya che. evuM gotIne nAkhe. e to jarI nimittathI kathana karyuM. "mokSamArga prakAzakamAM che. jyAM paMca parameSThInI vAta karI ne tyAM paMca parameSThInI stuti vizuddha (che). vizuddha paNa ene ema vizuddha (eTale) jANe ke zubhane ja vizuddha kahe che, ema. paNa vizuddha to zuddhane paNa kahe che, zubhane paNa kahe che. A ThekANe bhale vizuddha zubha che. paNa bIje ThekANe zuddhane paNa vizuddha kahe che ane zubhabhAvane paNa vizuddha kahe che. ane zubhabhAva vizuddha e baMdhanuM kAraNa che. ahIMyAM to I zubhabhAvanA pradeza ja judA (kahyA che. bhAva judo to enuM kSetra - sthAna paNa juduM, ema kahe che. AhAhA...! AtmAnA zubhabhAva enA nahi. e vastu bIjI, enA pradezo ja bIjA che. AnA pradezo bIjA (che). bhAva bIjo eTale vastu bIjI. dayA, dAnanA pariNAmamAM AtmAnI apekSAe bIjI vastu che ane enI apekSAe. kema ? ke,
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 samayasAra siddhi-6 pradeza bhinna che. bannenA pradezo bhinna hovAthI temane eka sattAnI anupapatti che." temane bene eka sattAnI utpatti nathI. rAganA pariNAma, dayA, dAna Adi deva-guru-zAstranI vyavahAra zraddhAnA pariNAma) ane AtmA, e benI sattA eka nathI. AhA..hA...! beyanI sattA to judI, taddana judI che. AhAhA..! Ama che. oluM che eTale emAM nAkhyuM che, Aje kAMIka AvyuM che - ratnatraya. eka chApuM kADhe che ne ! I AmAM che ne - "mokSamArga prakAzakamAM ! e khabara che, vizuddhi (zabda) beya ThekANe vaparAya che. zubhamAMya vaparAya che, zuddhamAMya vaparAya che. A nAkhyuM che. arihaMtAdinI pratye je stavanAdirUpa bhAva thAya che te kaSAyanI maMdatApUrvaka hoya che. mATe te vizuddha pariNAma che. ene vizuddha (kahyA che). juo ! AmAM che. vizuddha kahevAya che. tathA samasta kaSAyabhAva maTADavAnuM sAdhana che. nimittathI kahe che). vyavahAra sAdhana kyAMka kahyuM che ne ! e apekSAe ema kahyuM. tethI te zuddha pariNAmanuM kAraNa paNa che. ATaluM che. are! enuM kSetra juduM, pradeza judA, sattA judI. kaye ThekANe kahyuM hoya e samajavuM joIe). e to vyavahAra sAdhana-sAdhya (Ave che. nirmaLa paryAyanuM kSetra juduM che. paNa ahIM atyAre enuM kAma nathI. ahIM to malina pariNAma je zubha che, krodhAdi krodha kaheze, svabhAva pratyethI viruddha bhAva evo je krodha, mAna, mAyA, lobha. krodha-mAna eTale dveSa ane mAyA-lobha eTale rAga. e rAga ane dveSanI sattA judI che, enA pradeza judA che. e AtmAnI vastuthI vastu judI che. A..hA..! AvI vAta che. (bannenI sattA judI judI che);" A.hA..hA...! caitanya bhagavAna jJAyakasvabhAva ane vyavahAra ratnatrayano rAga e benA pradeza judA ane sattA judI. AhAhA...! jagatane besavuM (kaThaNa paDe). "ane e rIte eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI." eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI "eka sAthe bIjIne AdhArAdhayasaMbaMdha paNa nathI ja.' nathI ja, ema kahyuM che. rAga AdhAra ane nizcaya svabhAva Adheya samajAya, rAgane AdhAre nirmaLa (svabhAva) samajAya ema nathI. AhA...hA...! nirmaLa paryAya che emAM nAzavAna upayoga lIdho che paNa ekalo zuddha upayoga che e sadAya na rahI zake eTale enuM zuddha pariNamana AdhAra lIdhuM. nahitara upayogamAM upayoga che. zuddha upayogamAM AtmA che. paNa ema kahevA jAya to ekalo zuddha upayoga keTalIka vAra nathI, pariNamana zuddha che ane upayoga rAgamAM jAya che. eTale enuM zuddha pariNamana che, AtmAnuM zuddha pariNamana che temAM AtmA che. samajANuM kAMI ? upayogano artha evo thayo. jJAnasvarUpa jANanakriyA. e jANanakriyA upayogano artha karyo che. A..hA..! olo taddana zuddha upayoga kare to zuddha upayoga sadAya hoto nathI. AhAhA..! e rIte eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 443 paNa nathI ja.' saMbaMdha paNa nathI, ema kahyuM. sattA to judI che paNa AdhAra-Adhaya saMbaMdha paNa nathI, ema. tethI paNa nathI ja.' ema (kahyuM). A paNa nathI, ema kahevuM che). oluM to pradeza judA che, sattA judI che paNa AdhAra-Adheya saMbaMdha paNa nathI. rAga, vyavahAra ratnatrayano rAga AdhAra ane ene laIne AtmA jaNAya ema nathI. AhA...hA...! AvI vAta "saMvara adhikAra'mAM cokhkhI vAta mUkI. tethI dareka vastune) potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa..." dareka vastu potAnA svarUpamAM AdhAra - daDhapaNe rahevArUpa "ja". ekAMta kIdhuM. 'AdhArAdheyasaMbaMdha che." eTale ke dareka vastune potAnA svarUpamAM ja rahevArUpa AdhAra che. mATe jJAna ke je." jJAna eTale AtmA. jJAna eTale AtmA e potAnI jANanakriyA..." Ama bhASA lIdhI che. olo upayoga na letA A lIdhuM. je zuddha caitanya svarUpa che enI je jANavAnI, zraddhavAnI, sthiratAnI, AnaMdanI kriyA. TIkA. kharekhara..." eTale nizcayathI "eka vastunI bIjI vastu nathI." eTale ? eka vastune bIjI vastu sAthe kAMI saMbaMdha nathI. eTale ? caitanyasvarUpane ane dayA, dAna, vrata ke deva-guru-zAstranI zraddhAno vyavahArano ratnatrayano rAga, e rAgane ane AtmAne kAMI saMbaMdha nathI. AhAhA...! che ? 'eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI)" kAMI saMbaMdha nathI. AhAhA...! mumukSu - zeya-jJAyaka saMbaMdha paNa nahi ? uttara :- e saMbaMdha eTale nimitta-nimitta thayo. e to kahe. emAM kAMI e to nimitta vastu nathI. kharekhara to e zeya ane A, I paNa vyavahAra che. jJAna zeyane jANe I vyavahAra che, jJAna jJAnane jANe e nizcaya che. jhINI vAta, jhINI vAta che, bhAI ! AhA..hA..! ahIM to pATha to evo che, upayogamAM upayogamAM nathI ema nathI kIdhuM. upayogamAM upayoga che. tyAre ahIM upayogamAM upayoga che ema jo levA jaIe to zuddha upayogamAM AtmA che. to ema levA jaIe to zuddha upayoga to sadAya hoto nathI. ethI zuddha upayogamAM zuddha upayoga je che eno artha I karaze, pachI jANanakriyA artha karaze. upayoga artha nahi kare. kAraNa ke upayoga che e zuddha upayoga sadAya raheto nathI. to pachI ene AdhAre ja hoya to jANanakriyA pariNamana je zuddha che eno AdhAra nathI ema thaI jAya. che I. upayoga bhale bahAramAM - rAgAdimAM jAya chatAM AtmAnI jANanakriyA, pariNamanakriyA, zuddha pariNamanakriyA e ja eTalo upayoga (che). emAM AtmA che. AhAhA...! nathI rAgamAM, nathI ajIvamAM, nathI zarIramAM, nathI kharekhara to zuddha upayogamAMya paNa trikALa vastu nathI. jANanakriyAmAM I vastu che. AhAhA...! mumukSu - jANanakriyAmAM niSkriya vastu kema kahevAya ? uttara :- jANanakriyA e nirmaLa pariNati che enA dvArA jaNAya che. jANanakriyAno
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 samayasAra siddhi-6 artha che ke, svabhAvanuM nirmaLa pariNamana che e dvArA jaNAya che. pariNamana che e AdhAra che, AtmA te Adheya che. AhAhA....! evI zailI lIdhI che. "eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI, kAraNa ke bannenA pradezo bina hovAthI..." A.hA...hA...! e vyavahAra ratnatrayano rAga ane bhagavAna AtmA, benA pradezo bhinna che. che asaMkhya pradeza mAhyalA paNa asaMkhya pradezamAM je pradezanA aMzamAM rAga utpanna thAya te rAgabhAva ane tenuM kSetra, bhAva ane tenuM kSetra, AnA bhAva ane A kSetrathI bhinna che. samajANuM kAMI ? jhINI vAta che, bhaI ! AhA..hA...! mumukSu :- manamAM kalpanA karavAnI ke beya judA che ? uttara :- jJAnasvarUpa ahIM to AtmA levo che. mumukSu :- kAlpanika rIte judA na paDe. uttara :- judA nahi. AtmA ane jJAna beya eka ja ahIM to lIdhA. rAga judo. jJAna zabda ahIMyAM AtmA che. upayoga kIdho, upayoga kIdho ne ? upayogamAM upayoga che. upayogamAM upayoga che I upayoga che to A. AtmA upayogamAM eTale jANanakriyAmAM upayoga che eTale AtmA che. AhA..hA...! thoDI jhINI vAta che, bhaI ! AhA...hA! kemake beyanA pradeza judA che. bene saMbaMdha nathI, kema ? kAraNa Ape che ke, beyanA pradeza judA che. kAraNa ke bhAva judo che to bhAvanuM kSetra paNa juduM che. dhruva ane dhruvanuM kSetra, dhruvabhAva ane kSetra AnAthI juduM che ane AnAthI (-krodhAdithI) e juduM che. ahIM to vikAramAM lIdhuM che paNa nirvikArI pariNati thAya enAya pradeza judA che. kemake be bhAva thayA ne ! eka dhruvabhAva che ane eka pariNati bhAva che. be bhAva thayA mATe be bhAvanA pradeza beyanA judA che. zuddha pariNatinA pradeza judA che. ahIM to azuddha pariNatinI) vAta karI che. samajANuM kAMI ? AhAhA..! AvuM jhINuM che. olA kahe, dayA pALo, vrata karo ne apavAsa karo. lyo ! thaI gayo (dharma) jAo! have e vANiyAne A samajavuM ! ekabIjAne saMbaMdha nathI kAraNa ke bannenA aMzo - kSetra, bhAva bhinna hovAthI temane eka sattAnI anupapatti che." zuddha svarUpa bhagavAnaAtmA ane rAga, benI eka sattAnI anupapatti che. benI eka sattA ja nathI, benI sattA judI che. AhA...hA..! e to hamaNAM kahyuM, pelA kAMtilAla Izvara che ne ? mAsika kADhe che ne emAM nAkhyuM che. "mokSamArga prakAzakamAM pahelA (Ave che ke, bhagavAnanI stutithI vizuddha pariNAma thAya che. paNa vizuddha to zubhaneya kahevAya che, zuddhane paNa kahevAya che). ahIM zubhane (vizuddha) kahe che. eno artha ema nathI ke, zubha che mATe ene vizuddha pariNAma thAya che). apekSAe vizuddha kIdhA che. paNa e uparAMta "mokSamArga prakAzaka'mAM jarI pote evuM lIdhuM che ke, vizuddhi che e zuddhanuM kAraNa che. ema lIdhuM che. nimittathI kathana che.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 445 ahIM kahe che, vizuddhi je zubhabhAva che e AtmAmAM nathI. benI sattA judI che. judI sattA judI sattAne zuM kare ? AhAhA..! AvuM che. kaThaNa vAta che, kaThaNa. "eka sattAnI anupapatti che (arthAt bannenI sattA judI judI che);." AhAhA.! je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya e bhAvano bhAva, ene dravya gaNIe to enA pradezo paNa bhinna che. jeTalAmAMthI I uThe che eTalA aMza - kSetra juduM che. ene paNa dravya-kSetra-kALa-bhAva laIe to kALa eno eka samaya pUrato, kSetra e pradezano chello aMza, vastu pote I, bhAva eno e vikArI. samajANuM kAMI AmAM ? je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya e rAganA dravya-kSetra-kALa-bhAva judA. AhAhA....! ane bhagavAna zuddha caitanyasvarUpa, enA pradeza judA. AhA...hA...! temane eka sattAnI prApti che ja nahi. AhAhA...! paNa oluM "mokSamArga prakAzakamAM jarIka lakhyuM che ne ! vizuddhinuM AThame pAne che. stavanathI ene vizuddhi thAya che. ene jANe ema ke, zubhane vizuddha kIdho ne ! ema. paNa e zubhaneya vizuddha kIdho che ane zuddhaneya vizuddha kIdho (che), beya che. zAstramAM beya zabda che. vizuddha eTale olA kaSAyanI tIvratAnI apekSAe ene vizuddhi kIdhI che, paNa che to rAga, kaSAya ane AtmAnI sattA be judI, benA pradeza judA, benA bhAva judA. e uparAMta 'eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja. AhAhA...! rAga AdhAra ane nirmaLa pariNati Adheya, ene Azraye pragaTe ema nathI. AhA..hA...! AdhAraAdheya saMbaMdha paNa nathI. deva-guru-zAstranI bhakti (AdhAra ane AtmA Adheya ema nathI). eka kora kuMdakuMdAcAryadeva" "mokSa pAhuDamAM kahe ke, "paravavIvo kumAruM ! "parabbAvo ane eka kora ema kahe ke, e vizuddhi e zuddhatAnuM kAraNa che). zubhabhAva e paradravyane lakSe (thAya che). paNa e durgati che, caitanyagati nathI. AhA...hA...! jhINI vAta bahu. carcAe kAMI pAra na paDe. bhAva samajavA mAge to samajAya evI vAta che. eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja." zuM kahyuM) ? sattA judI che, pradeza judA che (ane) A paNa nathI, ema. tethI "paNa" (zabda) levo paDyo. samajANuM kAMI ? AhAhA..! rAganI kriyA ane AtmAno svabhAva, baMne kAMI saMbaMdha nathI, enA pradeza bhinna che mATe, benI sattA tethI judI che mATe ane tethI ene beyane AdhAra-Adheya saMbaMdha paNa nathI. AhAhA..! Avo mArga che. vyavahAra karatA karatA nizcaya thaze, I nA pADe che. enI sattA judI che, pradeza judA che ane ene AdhAra-Adheya saMbaMdha paNa nathI. AhA...hA...! Avo mArga che. saMpradAyathI to A vAtano) meLa khAvo muzkela. keTalA bolo spaSTa karyA che ! A.hA.hA...! caitanya bhagavAna nirmaLAnaMda prabhu ! atIndriya AnaMdAdi atIndriya guNanuM dhAma !
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 samayasAra siddhi-6 e Adheya che ane eno AdhAra, je enI pariNatithI jaNAya che mATe teno AdhAra pariNita che. A..hA...! zuddha pariNatithI AtmA jaNAya. e hato, che bhale ho. che bhale, paNa chenuM chepaNuM ene kyAre Ave ? AhA..hA...! e kA2Napa2mAtmA che kharo paNa e che kyAre ? ke, paryAyamAM kAryapaNuM thAya ene e kA2Napa2mAtmA che. eTale bIjAne kA2Napa2mAtmA che ema AvyuM kyAM ? AhA..hA...! badhAne kAraNaparamAtmA che I to barAbara che paNa kA2Napa2mAtmAnuM jene bhAna thayuM nathI ene kA2Napa2mAtmAnI zraddhA kayAM che ? AhA..hA....! tethI bhAIe kahyuM hatuM ne ? 'tribhuvana vAriyA' ! ema ke, kA2Napa2mAtmA tame kaho che to kAraNa hoya to kArya to AvavuM joIe. paNa kA2Napa2mAtmA che, enuM astitva che evuM jene pratItamAM AvyuM ene che ke na hoya ene che ? ane jene pratItamAM AvyuM ene samakitanuM kArya AvyuM. samajANuM kAMI ? AhA..hA...! evuM che. jhINo mArga bahu. ekabIjAnI sAthe AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja.' pAcho ja (lakhIne) ekAMta karyuM che. kathaMcit AdhAra-Adheya saMbaMdha ane kathaMcit AdhAra-Adheya saMbaMdha nahi, kathaMcit benI sattA eka che ane (kathaMcitA) benI sattA judI che, ema nahi. AhA..hA...! samyak ekAMta nayano viSaya siddha karyo che. AhA..hA...! tethI (dareka vastune) potAnA svarUpamAM... potAnA svarUpamAM (kahyuM che). pratiSThArUpa (dRDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che.' A to pahelA siddhAMta karyAM. have AtmA upara utAre che. mATe jJAna ke je jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita (-raheluM) che...' A..hA..hA...! siddhAMta ahIM che. upayogamAM upayoga che, I ahIM. pahelA to siddhAMta siddha karyA. AhA..hA...! je AtmA, enI je jANanakriyA, je pariNamana dvArA AtmA jaNANo... AhA..hA...! je pariNamana dvArA AtmA jJeya jaNANo, zeya thayo te jANanakriyAne AdhAre te jaNANo. AhA..hA...! kAraNa ke te kArya thAya tyAre kAraNa kahevAya ne ? ema ahIM kArya jyAre jANanakriyA thaI to enAthI AtmA jaNANo ke, A AtmA che). Ama dravyane Azraye guNa ne paryAya rahe che. e to eka vastunI siddhi karavI (che). dravyane Azraye guNa ne paryAya che. basa ! dravyAzrayA guNA' 'tattvArtha sUtra'nuM sUtra che. dravyane Azraye guNa (rahelA che), e 'tattvArtha sUtra'nuM (sUtra che). AhA..hA...! AmAMya - zvetAMbaramAM 28mA adhyayanamAM paNa che. dravyAzrayA guNo, eka davasiyA guNA' tyAM e bIjI vAta che. ahIM kahe che, ene Azraye je kIdhuM hatuM e to vastu siddha karavA (kahyuM hatuM). paNa ekalI vastusthiti jene khyAlamAM, anubhavamAM na Ave ene zuM ? kahe che. AhA..hA....! jene khyAlamAM Ave, jJAnanA pariNamanamAM, zraddhAnA pariNamanamAM, zAMtinA pariNamanamAM eTale svarUpAcaraNa sthiratA, vagere pariNamanamAM khyAla Ave ke, A AtmA che mATe jANanakriyA,
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 447 evuM potAnuM svarUpa. e jANanakriyA enuM svarUpa che. rAgAdi enuM svarUpa nathI. jANavuM. jANavuM-dekhavuM evuM pariNamana e to enuM svarUpa che. e jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita (raheluM) che.." A..hA...hA...! e potAnA svarUpamAM AtmA - jJAna rahyuM che, ema kahevuM che ne ? jJAna potAnA svarUpamAM rahyuM che. svarUpa eTale ? jJAna evo je AtmA. ene jANanakriyArUpI je potAnuM svarUpa temAM e rahelo che. eTale temAM te jaNAya che. AvI vAta che. samajAya che AmAM ? jJAna" eTale AtmA ke je jANanakriyArUpa.... I potAnuM svarUpa che. AhAhA...! rAgAdi enuM svarUpa nahotuM. je jANanakriyA, AtmA je jJAyaka caitanyamUrti prabhu, enI je vartamAna jANanakriyA, zraddhAkriyA, zAMtinI kriyA, AnaMdanI (kriyA) e jANanakriyAmAM badhA guNonI paryAya AvI gaI. AhAhA...! samajAya che kAMI? jANa nakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita -raheluM) che" be vastu judI pADI. jJAna eTale ja Adheya ane jANanakriyA e AdhAra. e jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM raheluM che. AhA..hA...! samajAya che ? pustaka che ne sAme ? AmAM loDhAmAM-boDhAmAM kyAMya tyAM hAtha Ave evuM nathI. paisA Ave, e paNa enI paryAyano kALa (hoya to Ave). AhA..hA...! ahIM to paheluM ema kIdhuM, pravacanasAramAM to ema AvI gayuM ke, dravya potAnI paryAyane pahoMcI vaLe che. dravya potAnI paryAyane pahoMce che, prApta kare che, pAme che. ane paryAya dravya-guNathI utpanna thAya che. samajANuM kAMI ? paryAya dravya-guNathI utpanna thAya che ane paryAyane dravya prApta kare che. pachI vikAra ke avikAra beya. hoM ! tyAM nirvikArI paryAyanI vAta nathI. dravya je che e potAnI je pariNati che ke paryAya che. vikArI ke avikArI. dravya che e pote mithyAtvane pAme che e potAnI kriyA paryAya che. AvuM che. e to ApaNe ghaNA bola gayA. 98 ne 99. ene avasare thato mithyAtva bhAva tene dravya pahoMcI vaLe che, dravya prApta kare che, dravya pAme che. ene dravya pAme che. AhA..hA..! A..hA..hA..! bIjI koI cIja nathI pAmatuM eTaluM tyAM siddha karavuM che. ahIM bIjI vAta siddha karavI che. AhAhA! ahIM to vastu che paNa e vastunuM jyAM aMdara bhAna kare che, enI sanmukha thAya che tyAre je jJAna ne zraddhAnuM pariNamana thayuM enA svarUpane AdhAre e cIja che. kAraNa ke enA svarUpane AdhAre e jaNAyuM che. ATaluM have yAda kyAre rAkhavuM ? kaho, 'gaMbakabhAI ! ene "muMbaInuM sAMcavavuM ke "kAMpanuM sAcavavuM ke A (samajavuM)? zuM karavuM ? "ullAsajI ! A judI jAtano ullAsa che. AhA..hA.! (zrotA :- muMbaInuM ne loDhAnuM beyanuM sAcavavuM ?) kahe che, prabhu ! eka vastunI bIjI vastu nathI. e rAgAdi ane para AdinI apekSA. beyanI sattA judI e rAgAdi ane paranI apekSA. beyano AdhArAdheya nahi e rAgAdi
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 samayasAra siddhi-6 ane paranI apekSA. ahIMyAM AdhAra-Adheya che. A..hA...hA..! e vastu to vastu che. bhagavAna pUrNAnaMda prabhu che, e chenuM ahIMyAM pariNamanamAM samyagdarzana-jJAna Adi pariNamana thayuM e pariNamanane AdhAre 'A che', A che aMzanuM pariNamana thayuM e aMzamAM 'A aMzI AvaDo pUro che' ema ene AdhAre jaNANuM mATe ene AdhAra (kahyo), vastune Adheya (kahI). AhA..hA..! kaho, "mIThAlAlajI ! AvI cIja che. lokone AkarI paDe paNa zuM thAya ? eka bAju ema kahe ke, pravacanasAra' ema pokAre (ke), dravya paryAyane pahoMce. vikArI ke avikArI, hoM ! tyAM to dravya ne guNa ne paryAya siddha karavuM che, eTaluM. ahIM to saMvara siddha karavo che. saMvara kyAre thAya ? ke caitanyamUrti zuddha che teno Azraya laI ane zuddha pariNamana je thAya, tyAre e pariNamanamAM e cIja jaNANI mATe e pariNamana te AdhAra che, AtmA te Adheya che. AhA...hA...! ATaluM badhuM pheravavuM keTaluM ! sApha che, Ama cokhkhI (vAta che). AhA...hA....! jene rAga ane karmano saMbaMdha ja nathI. nimitta-nimitta e koI saMbaMdha nathI. zeyajJAyaka saMbaMdha e paNa vyavahAra che. AhA...hA..! AhA...hA...! emAM thatI zuddha pariNati, zuddhanI dRSTie, lakSe thatI e) pariNatimAM ene jaNANo ke "A dravya che'. paripUrNa bhagavAna paripUrNa vastu, bhale e pariNatimAM e dravya AvyuM nahi paNa pariNatimAM e dravyanuM jeTaluM sAmarthya che teTaluM jJAna ane pratIta thaI gaI. A..hA..hA..! samajANuM kAMI ? AhA..hA..! A badhuM mAthA pharI jAya evuM che. AhAhA....! 'jANanakriyArUpa potAnuM svarUpa." joyuM che ? enuM pariNamana che ne I potAnuM svarUpa che. caitanya bhagavAna dhruva che enuM je pariNamana che e potAnuM svarUpa che. AhAhA...! eka ThekANe ema kahe ke, paryAyasvarUpamAM dravya AvatuM nathI ane dravyasvarUpamAM paryAya AvatI nathI. I vAta to ema ja (che). ahIM paNa ema kIdhuM, paryAya svarUpa che emAM dravya jaNANuM. dravya emAM AvyuM nathI paNa jeTaluM, jevaDuM dravya che, jeTalA sAmarthyavALuM (che), anaMta guNanA puruSArthanA, eka eka guNamAM anaMta guNanuM rUpa che, jJAnamAM anaMta puruSArthanuM rUpa che, anaMta AnaMdanuM rUpa che, anaMta akartA, akAraNanuM rUpa che. evA evA anaMtA guNanuM je sAmarthya, evuM je tattva je jANanakriyAnA upayogamAM AvyuM, jANanakriyA lIdhI. upayogamAM upayoga che, emAM upayogamAM (eTale ene ahIM jANanakriyA lIdhI. AhA...hA..! samajANuM kAMI ? che ne sAme ? pustaka che ke nahi ? jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita -raheluM cheAhA...! kema ? ke) jANa nakriyAnuM jJAnathI abhinapaNuM hovAne lIdhe... AhAhA.! AtmA caitanyasvarUpa pUrNa AnaMdAdi enuM jANavuM thayuM, zraddhavuM thayuM, TharavuM thayuM, anaMta guNAMza zaktimAM je hatA te vyaktarUpe thayA, badhA aMza (vyaktarUpe thayA) te pariNamanane AdhAre jaNANuM ke A (AtmA
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 449 che). AnaMdane AdhAre jaNANuM ke pUrNa AnaMda che, jJAnanI vyaktatAno aMza pUrNa jJAnane jaNAve che), zAMtinA Azraye pUrNa zAMti (jaNANI), puruSArthane Azraye pUrNa puruSArtha jaNANo). ema e pragaTa je paryAya (thaIemAM je aMza AvyA, e aMzo dvArA te jaNANo che mATe tene - aMzane AdhAra kahevAmAM Ave che ane aMzIne Adheya kahevAmAM Ave che. samajAya che ? AhA..hA..! jANa nakriyArUpa jJAnathI abhinapaNuM hovAne lIdhe jJAnamAM ja che." e AtmA bhagavAna trilokanAtha, enI je jANavAnI, dekhavAnI, zraddhavAnI paryAya thaI e enuM svarUpa che ane tethI e jJAnanI kriyA, zraddhAnI kriyA, zAMtinI kriyA e jJAnathI abhinna che, AtmAnA svabhAvathI te paryAya abhinna che. AhA...hA...! "abhinna hovAne lIdhe jJAnamAM ja che..." mumukSu :- paryAyamAM dravya Ave ? uttara - I paryAyamAM dravya AvyuM nathI paNa A bAju sanmukha thaI gayuM mATe abhinna che, ema kahevuM che. bAkI paryAya paryAya che ane dravya dravya che. e atyAre nathI levuM. abhinnano artha abheda thaI gayo. rAga che bhinna che evI rIte A abhinna che, ema. mumukSu :- dravyane ane paryAyane abhinna kahevuM e kaI nayanuM kathana che ? uttara :- atyAre nizcayanayanuM kathana che. evI vAta che. A to ogaNIsamI vakhata vaMcAya che ne ! AmAM tAkaDe tame AvyA. "ratibhAI na AvyA ? "muMbaI haze, ThIka ! AhA...hA...! mumukSu :- jJAna ane AtmAnA pradeza abhinna hovAthI abhinna kahyuM ? uttara :- pradeza to bhinna I nahi. vastu enI che, eka ja sattA che. emAM svarUpamAM vastu rahelI che. svarUpa je jANanakriyA che jemAM A vastu rahelI che. mATe te vastunuM svarUpa che, te svarUpa hovAne lIdhe vastu abhinna che, ema. pakaDAya eTaluM pakaDo, bApu ! A to bhaMDAra che). mumukSu - paryAyanA pradezo bhinna che. uttara :- atyAre judA nathI (kahevA). atyAre to vikArI paryAyanA pradezo judA kahevA che pachI nirvikArI paryAyanA pradezo judA, atyAre nahi. e vAta to kAle thaI gaI hatI, nahi ? ke, bhaI ! vikArI paryAya maTI gaI pachI nirmaLa paryAya bhaLI gaI nirmaLa sAthe. eTale e paryAya bhaLI gaI nirmaLa paNa chatAM enA pradeza to, paryAyanA aMza judA che. je trikALI pradeza che ane eka samayanA pradeza che e judA che. atyAre ahIM to phakta parathI juduM pADavuM che. AhA..hA....! evuM che. jANanakriyAnuM jJAnathI abhinapaNuM hovAne lIdhe," eTale jANavAnI je pariNatinI kriyA che tenAthI jJAna eTale AtmA "abhinnapaNuM hovAne lIdhe, jJAnamAM ja che;ema.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 samayasAra siddhi-6 e AtmA AtmAmAM ja che. je AtmAnuM pariNamana kIdhuM ene AtmA kIdho, jANanakriyAne AtmA kIdho. eTale AtmA AtmAmAM che. e AtmA potAnA svarUpamAM che. te svarUpa jANanakriyA evuM svarUpa che. mATe AtmA emAM che. samajANuM kAMI ? AvuM svarUpa che. jANanakriyA che e paryAya che. e paryAyane AdhAre AtmA che. e paryAyane AdhAre jaNAya che mATe te AdhAra kIdho che. AhA..hA...! jANanakriyA e utpanna kriyA che. utpAda che, utpanna che. e utpanna kriyAne AdhAre AtmA jaNAya che. mATe te AtmAnuM e svarUpa che. mATe te svarUpane AdhAre te AtmA che mATe svarUpa ane AtmA, be abhinna che. A apekSA. AhA..hA...! keTalA paDakhAM AmAM (samajavA) ? navA mANasane (AkaruM lAge). bApu ! vItarAgamArga bahu alaukika che ! vItarAga sivAya koI dharmamAM, koImAM A sAcI vAta che ja nahi. badhAe kalpita karela che. zvetAMbara dharmamAM A vAta nathI ne ! A..hA....! zuM kahIe paNa lokone AkaruM paDe. zvetAMbara dharma ane sthAnakavAsI, emAM jainapaNAnI zailI ja nathI. AhA..hA...! A..hA..hA...! kahe che, rAga ane AtmAnI sattA be bhinna (che) paNa rAgane jANanAruM ane potAne jANanAruM, evI je jANavAnI kriyA, evuM jANavAnuM je utpAda pariNamana, ene AdhAra (kahevAya che) ane AtmA Adheya (che). AhA...hA...! mumukSu :- saMvaranI vAta to kaThaNa che. uttara H- saMvaranI vAta to bahu sAdI bhASAmAM taddana sAdI bhASAmAM marma kholyA che. bApu ! saMvara eTale zuM ? AhA..hA...! Asravarahita saMvaranI utpatti che. e saMvaranI utpatti (thavI) e jANanakriyA che. e AtmAnI jANanazraddhA e kriyA che. e kriyA AtmAnuM svarUpa che ane AtmAnuM svarUpa hovAthI tene AdhAre AtmA rahyo che. A..hA..hA...! ene jANanArI utpanna paryAya jo na hoya to e kone AdhAre jaNAya ? e..I...! rAga(nA) AdhAre to jaNAtI nathI. to paryAya ja utpanna na hoya, pragaTa (na hoya) to A trikALa che ene jANyo koNe ? AhA..hA...! mULamAM moTo phera che. AhA..hA...! jANanasvarUpa ja enuM che ema kahe che. e rAgAdi enuM svarUpa nahi. tethI tenI sattA bhinna, pradeza bhinna, AdhAra-Adheya bhinna. AhA..hA...! ane jANanakriyA ane AtmA, benI sattA eka, bemAM AdhAra-Adheya eka, jANana(kriyA) AdhAra ane vastu Adheya. bene aMdara saMbaMdha kharo. ene AdhAre rahe ane Adheya emAM rahe evo saMbaMdha. AhA..hA...! e jANana je zuddha upayoga, zuddha upayoga eTale pariNamana, zudgha upayoga pAThamAM lIdho che paNa arthamAM jANanakriyA lIdhI. kAraNa che ke, olo upayoga je che, zudgha upayogamAM jo AtmA kaho to zuddha upayoga sadAya raheto nathI, koI vikalpamAM 2he. paNa zuddhanuM piraNamana sadAya rahe che. 'caMdubhAI' ! samajANuM ! zuddhanuM pariNamana. A...hA...! paryAyanI
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 451 pragaTa dazA zuddhanI kAyama rahe che. upayoga kadAca na rahe. ethI A zabda vAparyo che. A..hA..hA...! upayogane jANanakriyA' zabda vAparyo che. AhA..hA...! A TIkA kahevAya, AvI ! A..hA..hA...! saMto digaMbara munio(e) gajaba kAma karyAM che ! A..hA..hA...! lokone abhyAsa nahi (ane) pravRtti ADe nivRtti nahi. AhA..hA...! pravRtti pravRttine ghare rahI. enI sattAmAM e pravRtti che nahi. AhA..hA...! enI sattAmAM to zuddha pariNamana che. AhA..hA...! rAge nathI to 52 zarIra, vANI, mana ne dhaMdhAnI kriyA e to kyAM che emAM ? AhA..hA...! samajAya che kAMI ? jANakriyAnuM jJAnathI...' jANanakriyA eTale pariNamana zuddha pariNamana. enuM 'jJAnathI....' eTale AtmAthI "abhinnapaNuM hovAne lIdhe...' jANakriyAnuM jJAnathI abhinnapaNuM hovAne lIdhe jANanakriyA jJAnamAM ja che;...' AhA..hA...! enAthI judI nathI, ema kahe che. che ? A..hA...! jANanakriyAnuM jJAnathI abhinnapaNuM hovAne lIdhe...' jANakriyA jJAnamAM ja che;...' AtmAmAM ja che. I nirmaLa paryAya che e AtmAmAM ja che, ema kahe che. e AtmA che. AhA..hA....! - have, I siddha karIne have viruddha siddha kare che. e aviruddha siddha karyuM. jANanakriyA svarUpa pratiSThita emAM AtmA rahelo che. jANanakriyA svarUpa, ene AdhAre pratiSThita eTale ene AdhAre rahyo che. kAraNa ke e AtmA che. jANanakriyAno saMvarabhAva e AtmA che. AhA..hA...! eka kora 'zuddhabhAva adhikAra' 'niyamasA2'mAM ema kahe ke), saMvara, nirjarA ne kevaLajJAna bahirtattva che. kaI apekSA che ? badhAya tattvo. saMvara, nirjarA ne badhuM bahirtattva che. aMtaHtattva to eka trikALI AnaMdano nAtha che). paNa ene jANanArA vinA, che evuM jANyuM koNe ? ema kahe che. ene zeya banAvyA vinA, A zeya che, ema jANyuM koNe ? A..hA..hA...! mahApuruSa koI karoDapati, abajopati maLavA Avyo paNa enI sAmuM joyuM nahi ane chokarA sAthe aDadho kalAka ramatamAM rahI gayo to olo uThIne cAlyo gayo. eTale ene to maLyo ja nathI. ema AkhI cIja prabhu mahAAtmA paDI che, mahAtmA mahApuruSa e samIpamAM paDI che paNa enI sAmuM joyA vinA (khabara kema paDe ?) AhA..hA...! mumukSu :I cAlyo nathI jAto. uttara :- I to tyAMne tyAM (che paNa) enI dRSTimAMthI cAlyo gayo che ne ! I cAlyo gayo. anaMtakALathI cAlyo gayo. AhA..hA..! enI sattAnuM astitva jevuM ane jeTaluM che eTaluM tenI sanmukha thaIne jANyuM nahi to ene to e sattA cAlI gaI che. AhA..hA...! AvuM che. are...! dhanya bhAgya ! A cIja kyAMthI kAne paDe ? A koI saMpradAyanI cIja nathI. A to vastunuM svarUpa che. AhA..hA...! vastunA svarUpanI A badhI TIkA che. AhA..hA...! -
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 samayasAra siddhi-6, e (kahIne) have viruddhanuM le che. 'krodhAdika ke je krodhAdikriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che.. AhAhA...! krodhAdi che enuM pariNamana je che, ene AdhAre e krodha che. krodhAdika ke je krodhAdikriyA..." (eTale) pariNamana. AhA.! krodha vastu che I vastu gaNI ane pachI enuM pariNamana gamyuM. e pariNamanane AdhAre krodha che. AhAhA..! jhINuM AvyuM Aje paNa adhikAra evo che tyAM (zuM thAya ?) AhAhA...! krodha zabda dveSa ane Adi zabda rAga. rAgamAM lobha ane mAyA Ave. e lobhanI icchAnI vRtti utpanna thaI. AhAhA..! e icchAnI pariNati, e krodhanI kriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che. e icchAnI pariNati, je krodha, mAna, mAyA, lobha che enI pariNati che, ene AdhAre e che. e pariNatine AdhAre e krodha che, AtmAne AdhAre nahi. AhA..hA...! krodhAdi che ne ? krodha, mAna, mAyA, lobha, viSaya-vAsanA, rAgAdi e je krodhAdi kriyA, enuM pariNamana, e potAnA svarUpamAM pratiSThita che. enA svarUpa - pariNamana svarUpa enuM che. vikArI bhAvanuM pariNamana e enuM svarUpa che. AhAhA..! e svarUpamAM pratiSThita che. enA svarUpane AdhAre vikAra che, AtmAne AdhAre nahi, AtmAnI paryAyane AdhAre nahi. AhA...hA...! bahu jhINuM ! mumukSa :- krodhAdino AdhAra mohakarma gaNavAmAM Ave ? uttara :- karma-karma ahIM nahi. ahIM to aMdaranI vAta che. karma-pharma. nokarma to bahAra rahyA. I Avaze. A meLavyA pachI Avaze. ATha karma ne nokarma pachI (Avaze). AThe karma Avaze. paNa A to pahelAM aMdaranuM nakkI kare pachI oluM che). e to bahAranuM tattva che), judA che. paNa A judA bhAsatA nathI mATe tene judApaNuM batAvIne pachI kahe, AnI peThe badhuM laI levuM. karma, zarIra, phalANuM-DhIkaNuM.. (badhuM laI levuM). AhAhA....! mULa prANa to sAdhAraNa zarIra juduM che, karma juduM che, evI dhAraNA to ghaNIvAra thaI gaI che. agiyAra aMganA jANapaNA (to thaI gayA che, paNa A juduM thayA vinA e judA che evuM yathArthapaNuM na Ave. AhA...hA...! Ama to agiyAra aMganA jANapaNA nathI karyA ? zarIra juduM che, karma juduM che. eTaluM to AvyuM ne ? rAga judo che evuM paNa khyAlamAM - dhAraNAmAM AvyuM hatuM paNa bhAvamAM nahotuM AvyuM. AhA..hA...! rAgarahita svabhAvanI dRSTi karIne je pariNamana thavuM joIe) te nahotuM. tethI tene kahe che ke, pariNamanane AdhAre te jaNANo. ane krodha ne vikAra che e pariNatine AdhAre vikAra che, e AtmAne AdhAre vikAra che ja nahi. vizeSa kahevAze. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 453 pravacana naM. 259 gAthA-181-183 gurUvAra, jeTha vada 12, tA. 21-06-1979 'samayasAra", "saMvara adhikAra ahIM sudhI) AvyuM che. krodhAdika AvyuM. AtmA che e trikALI nitya dhruva che paNa vartamAna jANanakriyA e sanmukhanI thAya emAM e jaNAya. mATe jANanakriyA e AdhAra che ane AtmA Adheya che. beya ekasvarUpa che. upayoge upayoga. jANanakriyAmAM AtmA che. AtmA rAgamAM, zarIramAM, vANImAM kyAMya nathI. e jANanakriyA - jANavAno upayoga je thAya, kriyA thAya tene AdhAre jaNAya che ethI te jANanakriyAmAM pratiSThita che. AhA..hA....! have krodhAdika..." eTale ke puNya ane pApanA bhAva je vikArI bhAva ke je krodhAdikriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che.." e vikArI bhAva vikArI pariNatimAM rahelA che. jANanakriyAmAM AtmA rahela che ema vikArI pariNatinI kriyAmAM vikAra rahelo che. eTale vyavahAra vyavahAra kare to kahe che ke, e vyavahAra vikAra che ane vikAranI pariNatimAM vikAra rahelo che, AtmAmAM nahi. AhAhA..! AvuM (che). krodhAdinuM abhinnapaNuM hovAthI kone ? krodhAdikamAM ja che e. krodhAdikriyAnuM krodhAdithI abhinnapaNuM hovAthI. AhA..hA..! jema jANanakriyA AtmA sAthe abhinna hovAthI te jANanakriyA te AdhAra pratiSThita, ene AdhAre AtmA che, jaNAya che. ema krodhAdi kriyA bhinna che. AtmAthI taddana bhinna che. AhAhA..! vyavahAra ratnatrayano je rAga, kaSAya e krodhAdithI abhinna che. e vikArathI e abhinna che. AtmAthI taddana bhinna che. A..hA..! AvuM che. potAnA svarUpamAM pratiSThita che." eTale ke vikAra bhAva je che enI paryAyamAM je pariNamana che emAM e rahela che. e emAM pratiSThita che, AtmAmAM nahi. AhAhA..! vyavahAra ratnatrayano vikalpa - rAga e enI paryAyanI kriyAmAM rahela che, pratiSThita kriyAmAM rahela che), AtmAmAM nahi. AhAhA...! krodhAdikriyAnuM krodhAdithI abhinapaNuM hovAne lIdhe, krodhAdikamAM ja che." '(jJAnanuM svarUpa jANanakriyA che. vadhAre spaSTa karyuM, jJAnanuM svarUpa eTale AtmAnuM svarUpa jANanakriyA (che). jANavuM-dekhavuM, AnaMda, zAMti Adi kriyA jANanakriyA kahevAmAM Ave che. AhAhA....! AtmAnI paryAyamAM je jANana, zraddhA, zAMti, AnaMda (che) e badhI jANanakriyA kahevAmAM Ave che. e jANanakriyA, '(jJAnanuM svarUpa jANanakriyA che,) AtmAnuM svarUpa jANanakriyA che. rAga ne krodhAdi svarUpa e enuM svarUpa nathI. mATe jJAna Adheya ane
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 samayasAra siddhi-6 jANanakriyA AdhAra che).' AtmA temAM rahela che. zemAM? jANanakriyAmAM. jANanakriyA AdhAra che, AtmA Adhaya che. kemake enAthI jaNAya che mATe. A..hA...! 'tattvArtha sUtramAM to evo pATha che. dravyAzrayA...." dravyane Azraye guNa che evo pATha che. dravyAzrayA nirguNA guNA" evo pATha che. dravyane Azraye guNa che. ahIM to paryAyanuM varNana che. tyAM dravyane Azraye guNa che ane paryAye kharekhara to dravyane Azraye che. paNa ahIM to (e) siddha karavuM che ke, jenA dvArA te jaNAya tenA AdhAre te che. AhA..hA....! jANana, zraddhA Adi pariNamana je thAya enA pariNamanane AdhAre te jaNAya mATe te jANanakriyA te AdhAra che, AtmA jJAnasvarUpa che te Adheya che. beya eka ja jAta che. enI jAtamAM e AdhAramAM che. kajAta je rAga che emAM e AtmA nathI. AhA...hA...! (jANa nakriyA AdhAra hovAthI ema TharyuM ke jJAna ja AdhAra che" eTale zuM ? ke, AtmA je jJAna che tenI kriyA jJAnanI ja che. mATe e badhI kriyAne AdhAre e jJAna ja che, e AtmA ja che. jANanakriyA ane AtmA, jANanakriyAne AdhAre AtmA, beya eka ja che. beya eka jAta che. AhA..hA..! bahu jhINuM, bahu ja. jANavAnI kriyA, zraddhavAnI kriyA, ene pratiSThita - ene AdhAre AtmA (che). kemake beya eka ja jAta che, ema kahe che. jJAna ja svarUpa che, I AtmA svarUpa (che). jANanakriyA e AtmAnuM ja svarUpa che. AhA...hA...! '(kAraNa ke jANanakriyA ane jJAna judAM nathI. A rIte ema siddha thayuM ke jJAna jJAnamAM ja che)." AtmA AtmAmAM ja che, ema. AtmA jANanakriyA, evI AtmA, e AtmA AtmAmAM ja che. jANana, zraddhA Adi AtmA e AtmA AtmAmAM ja che. AtmA rAgamAM, vikalpamAM nathI. samajANuM ? "evI ja rIte krodha krodhamAM ja che). vikAra pariNAma che e vikArane AdhAre, vikAranI pariNatine AdhAre vikAra che. AhA..hA...! Ama to kIdhuM ne, dravyazrayA nirguNA guNA e 'tattvArtha sUtramAM (che) ane 'tattvArtha sUtra'no eka zabda evo che ke, dharmAsti, adharmAsti che e upakAra kare che. evo pATha che. ane ahIM iSTopadezamAM kahe ke, bhaI ! badhuM dharmAstikAyavata che. upakArano artha che, eTalI vAta. tyAM upakArano artha upakAra kare che ema laI lya ema nathI. pATha evo che. ahIM pustaka nathI. mumukSu :- pATha che e pramANe artha karavo joIe ne ! uttara :- I upakArano artha ja A che. A pelA lokanuM chApuM Ave che ne ? pachI nIce lakhe), "jIvAnAm paraspara upagrahA' paraspara upagraha (eTale) upakAra kare. upakArano artha eka bIjI cIja che, eTaluM. upakAra kare che eno artha upakAra (kharekhara kare che ema nathI). ahIM I pustaka nathI ne ? "tattvArtha sUtra" ! "sukha-duHkha, jIvita, maraNa" lIdhuM che. eTale zuM paNa ? sukha-duHkhe upakAra kare che ? duHkha upakAra kare che ? maraNa upakAra
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 181 thI 183 455 kare che ? che, ema jaNAve che. A.hA.paNa thAya ? olAmAM to upagraha che. paraspara jIvAnAma upagraho Ave che ne chApAmAM jyAM tyAM? lokanuM citra) karI nIce lakhe. "paraspara jIvanAma upagraho upagraha eTale upakAra karavAmAM mAne che. ane "sarvArthasiddhi vicanikAmAM khulAso karyo che ke, A upakArano artha zuM ? ema nathI. phakta e vakhate hoya che mATe upakAra kahevAmAM Avyo che. evo artha karyo che. sarvArthasiddhi vicanikA' ! paNa e bIjI cIjane aDatI nathI. ekabIjAmAM abhAva che. AhA...! kyAMka upagraha che, bIjAmAM haze. mumukSu :- pAMcamA adhyAyamAM che. uttara :- pAMcamAmAM che ? utpAda-vyaya-dhrauvya pAMcamAmAM che. emAM haze. A AvyuM, lyo ! hA, emAM che. sUtra-17) "atiristhatyupado dharmAdharmayopaIR:' ema zabda che, lyo ! upagrahano artha upakAra kare. upakArano artha upagraha karyo che. che, basa eka vastu). samIpamAM che. "atiricatyupagraho dharmAdharmayopavaIR" lyo, 'upakAra' zabda che. jaDano upakAra upakAra? jaDa zuM upakAra kare ? pATha to Avo che. dharmAsti, adharmAsti jaDa upakAra kare. eTale zuM? mumukSu - dharmAstikAya upakAra to kare ne ! uttara :- dhULeya kare nahi. AhA..hA..! tyAM iSTopadezamAM to e artha karyo ke, nimittathI che e kevI ? dharmAstikAyavata. udAsIna nimitta che. udAsIna nimittane ahIM upakAra kIdho. zuM thAya paNa have ? mumukSu - AcAryoe upakAra karyo che. uttara :- I TUMkI bhASAmAM upakArano artha upagraha karyo che. upagrahano artha upakAra karyo che. ane e AcArya pote kahe che ke, nimitta ane ene kAMI saMbaMdha nathI. I vAta rAkhIne A vAta karavI joIe ke nahi ? ke, eka dravyanI paryAyamAM bIjA dravyanI paryAya(no) atyaMtaabhAva (che). eka dravyanI paryAyamAM bIjA dravyanI paryAyano atyaMtaabhAva (che). have e atyaMtaabhAva kyAre siddha thAya ? ekabIjA upakAra kare tyAre siddha thAya) ? bIjI vAta. trIjI gAthA - dareka dravya potAnA guNadharmane sparze che paNa bIjAne aDatuM nathI. aDatuM nathI to upakAra kyAM (ka) ? eno artha ekabIjAthI meLa khAvo joIe ne ? meLa vinA kare I kAMI kAma Ave ? AhA..hA...! mumukSu :- sarvArthasiddhimAM e artha karyo che. uttara :- badhe artha karyo che. 'sarvArthasiddhi' kahyuM ne ! "sarvArthasiddhi vicanikA'mAM artha karyo che. upakArano artha karyo che. eka bIjI cIja hoya che ene upakAra tarIke kahevAmAM Ave che. samIpe hoya che. upakArI - samIpa, basa ema. ucita nimitta AmAMya AvI gayuM ne ? AhA..hA...! vAMdhA eka dravya bIjA dravyane kAMIka kare. moTA vAMdhA ! aDe nahi
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 samayasAra siddhi-6 ene kare zuM ? AhA...hA...! ahIM kahe che, "vaLI krodhAdikamAM... eTale vikArI bhAvamAM. have karma bheLavyA. paheluM A laI, sUkSma bhAva, vikArI bhAva enI kriyA ane enuM pariNamana taddana juduM jJAna thayuM. e siddha karI ane have jaDa paravastu le che). krodha eTale puNya-pApanI kriyAmAM. "karmamAM" ahIM to krodhAdi zabdamAM dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA bhAva emAM AtmA nathI. e vikArI pariNatine AdhAre vikAra che, AtmAne AdhAre nathI, ene AdhAre AtmA nathI. AvuM jhINuM che. kaho, "gulAbacaMdajI" ! juduM che. digaMbara AcAryonI evI vAta che. gajaba vAta che ! dhIrethI, zAMtithI samajavuM). eka dravya bIjA dravyane aDatuM nathI, cUMbatuM nathI. have cUMbatuM nathI te upakAra kare ? mumukSu :- upakAra to kare ne, ahIMthI so rUpiyA mokalavA hoya to ? uttara :- koNa rUpiyA mokale ? rUpiyA rUpiyAne kAraNe jAya. AhA...hA...! kothaLImAM jAya mATe kothaLIthI jAya che, relathI jAya che emeya nathI. e potAnI te samayanI kriyAvartI zakti che enuM pariNamana thaIne ema jAya che. AhA..hA...! AkarI vAta. ahIM paheluM A lIdhuM ke, jANanakriyA eTale zuddha upayoga. jANanakriyA lIdhuM kAraNa ke olo (zuddha) upayoga sadAya na hoya. pAThamAM bhale upayoga che. paNa jANavAnI kriyA, pariNamana, zraddhavAnI ene AdhAre AtmA jaNAya che. ethI ene pratiSThita - AtmAno AdhAra ene lIdho. have I vAta karI ane pachI e vAta lIdhI ke, vikArI pariNAma te vikArane AdhAre che. vikArane AdhAre che, e vAta lIdhI. paheluM karma ne nokarma na lIdhuM. kAraNa ke sUkSmapaNuM siddha karI (A lIdhuM). AhA..hA...! AvI vAta che, bhaI ! mumukSu - pahelA to Apa ema kahetA hatA ke, vikAra e pudgala janita che. uttara :- pudgala janita kaI apekSAe ? e nizcayathI to pudgala ja che. AtmAno svabhAva nathI, pariNatino svabhAva eno nathI. enI pariNati dravyane anusAre pariNati hoya che. e kharekhara pugalajanya che. paNa jyAre enI paryAyane siddha karavI hoya tyAre paryAya potAmAM, paryAya paryAyane AdhAre che, vikAra vikArane AdhAre che, ema (kahe). olAmAMthI tye to vikAra yugalane AdhAre che ema thAya. pudgalathI vikAra thAya, AtmAthI nahi. AtmAmAM anaMtA.. anaMtA. anaMtA. guNo che emAM) eka paNa guNa vikAra kare evo traNakALamAM (koI) guNa nathI. evuM je dravya, AnaMdanuM daLa, anaMta guNanI pavitratAno moTo sAgara, emAM koI guNa evo nathI ke, vikRti (kare). paryAyamAM vikAra thAya che ethI azuddha upAdAne enAmAM che ane e azuddha upAdAna che I vyavahAra che ane vyavahAra che te nimittane AdhIna thayelo che mATe che AtmAno nathI, e parano che. AhAhA! AvuM che. vANiyAne paNa dhaMdhA ADe eTalI badhI navarAza na maLe. A..hA...! AvI vAta che,
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 4pa7 ema nakkI karavuM joze ne, bApu ! AvI vastu je rIte che te rIte nakkI karavI joIze). AhA..hA...! ahIM to mAre bIjuM zuM kahevuM hatuM ? AtmA jANanakriyAne AdhAre (che) ane krodhAdi krodhAdikriyAne AdhAre rahelA che). vikArI bhAva vikArI paryAyane AdhAre (che). AhAhA...! pahelI e vAta siddha karI. AtmAne AdhAre e nahi ane ene AdhAre AtmA nahi. AhAhA....! che ke nahi? bhAI ! A pherI "ullAsacaMdajIe vakhata lIdho. nivRtti maLI. sAruM karyuM. A to bApu ! samajavA jevI vAta che, bhAI ! atyAre to muzkelI paDI gaI. AhA...hA...! A to paramasatyano pravAha che. paramAtmA trilokanAtha sarvajJa paramezvaranuM kathana A zailInuM che. A.hA...hA....! e kahIne have kahe che, vaLI vikAramAM e paheluM siddha karyuM. have sAthe bIjuM bheLavI daye che. vikAramAM karmamAM ke nokarmamAM." peluM jaDakarma. paheluM bhAvakarma lIdhuM. bhAvakarmanI sAthe ene saMbaMdha nathI. pachI enI sAthe meLavavA lIdhuM, dravyakarma. pachI nokarma - bahAranA nimitto lIdhA). e "jJAna nathI." e traNe jJAna nathI, e traNemAM AtmA nathI. jema vikAramAM AtmA nathI, karmamAM AtmA nathI, nokarmamAM AtmA nathI. AhAhA...! "mIThAlAlajI' AvuM che. kyAM gayo tamAro chokaro gayo ? kaho, samajANuM kAMI? AhAhA..! karmamAM AtmA nathI ane nokarma noka"mAM. Ama eka nokarma to AhAra, zarIra vargaNA Adi lIdhI che ne ? ene nokarma lIdhuM ane eka nokarma eTale bIjI badhI cIjo, bhAvakarma, dravyakarma sivAyanI badhI cIjo tene nokarma kahevAmAM Ave che. bAyaDI, chokarA, kuTuMba badhuM nokarma che. emAM A AtmA nathI. AhA...hA...! mumukSu :- AtmA nathI paNa enI sAthe sagapaNa che. uttara - dhULeya sagapaNa nathI. kalpanA mAnI che. paradravyanI sAthe zuM ? AhA..hA...! jyAM svacatuSTathI che ane paracatuSTayathI nathI. evI saptabhaMgi pahelo ane bIjo bola. AhA..hA...! bhaI ! A to zAMtithI, Agraha choDIne samajavA jevI vAta che. bahu jhINuM. tethI prabhue kahyuM ne ke, vAdavivAda karIza nahi. kAraNa ke zAstramAM eTalA badhA kaI jAtanA zabdo hoya ene mALo sAme muke. A upagraha mUkyo, lyo ! dharmAsti, adharmAti upagraha kare che. have ahIM "ibdopadezamAM to ema kahyuM ke, dharmAsti, adharmAstikAyavata badhA udAsIna nimitta che. AhA..hA...! e to pote gati kare tyAre ene nimitta kahevAya. eTaluM. bIjI cIja jANavAne mATe che. e mATe to khulAso karyo che ke, jo e gati karAve to sadAya gati ja thayA kare. dharmAstikAyanI sthitinuM nimittapaNuM paNa na rahI zake. mATe gati kare ene olA nimitta kahevAya, sthiti kare ene oluM nimitta kahevAya. ema karIne Ama svataMtra siddha karyuM. A.hA..!
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 samayasAra siddhi-6 be dravya che ane e beya dravyanI je kriyA ekasAthe I karAvatI hoya to eka ahIM gati karAve ane eka sthiti karAve ? ema to che nahi. AhA...hA...! je gati karatI hoya tene dharmAsti nimitta kahevAya. I to gati karatI hoya ene kIdhuM. tene nimitta kahevAya. gati karatA jIva ke jaDa sthira thaI jAya (to) e adharmAstikAya sthira kare ? e to pote sthira thAya che tyAre adharmAstinuM nimitta kahevAya che. AvI vAta che. AhAhA.... vikAramAM, bhAvakarmamAM jema AtmA nathI.... A..hA...hA....! tema jaDakarmamAM AtmA nathI tema bAhyanA badhA nimitto che temAM AtmA nathI. AhA..hA...! ane "jJAnamAM." AtmAmAM krodhAdika." bhAvakrodha, jaDakarma ane nokarma nathI. AtmAmAM e nathI ane emAM e AtmA nathI, arasaparasa (che). AhAhA...! A to saMvarano adhikAra che. ekadama badhuM aTakI gayuM. bhagavAna AtmAe potAnI sAmuM joyuM tyAM je jANanakriyA thaI tyAM Asrava rokAI gayo. A.hA...! ane jANanakriyAmAM AtmA jaNANo. AhA..hA..! tyAM krodhAdi eTale bhAvaAsrava che e aTakI gayo ane ene laIne pachI dravya navA paramANu AvavAnA hatA e ene AvavAnA hatA ja nahi. enAthI na AvyA ema kahevAmAM Ave che. AhA...hA...! are.re...! vAte vAte phera lAge. kAraNa ke temane paraspara atyaMta svarUpa viparItatA hovAthI." lyo ! bhASA dekho ! dharmAsti, adharmAti upakAra to eka kora rahI gayA paNa AtmAmAM thatA dayA, dAnanA pariNAma, bhakti AdinA pariNAma ane AtmAne paraspara atyaMta viparItatA che. che ? samajANuM ? AhA...hA...! temane paraspara" eTale ke vikArI pariNAmane, jaDakarmane ane nokarmane paraspara AtmAmAM e nahi ane emAM AtmA nahi. ema paraspara atyaMta svarUpa viparIta che. o.ho.ho...! vyavahAra ratnatrayano vikalpa rAga zuddha caitanya bhagavAnathI atyaMta svarUpa viparIta che. viparIta ema nathI lIdhuM, atyaMta svarUpa viparIta che. AhA..hA... che ke nahi emAM ? koka kahe ke, gharanA artha kare che. ema kahe che. gharanA kharA, AtmAnA gharanA kharA. AhAhA....! are.. bhAI ! tAre zuM karavuM che ? tAre bIjI cIjane saMbaMdhamAM rAkhavI che ? rAkhavuM che (kyAM) ? e to anAdithI che. to anAdithI saMbaMdhamAM rAkhyuM to saMyogo naraka, nigodanA maLaze. AhA...hA...! AtmAnA AnaMda ane jJAnanI pariNati sivAya koIpaNa cIjane jo saMbaMdhamAM rAkhavI hoya to e saMbaMdhamAM rAkhavAthI naraka ane nigodano saMbaMdha thaze. AhAhA..! 'goviMdarAmajI AvI vAta che. A samajIne zuM karavuM? bapore prazna karyo hato ne ? AhAhA..! temane..." eTale vikArI bhAvane ane AtmAne, karmane ane AtmAne joyuM ? ane nokarmane ane AtmAne paraspara." paraspara (arthAtu) e AmAM nahi ane A emAM nahi. AhA..hA...! vikAra pariNAma AtmAmAM nahi ane AtmA vikAra pariNAmamAM nahi. karma
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 4pa9 AtmAmAM nahi ane AtmA karmamAM nahi. nokarmamAM AtmA nahi ane AtmA nokarmamAM nahi. AhA.! badhI cIjo AvI gaI. rAgathI mAMDIne badhI cIjo (AvI gaI). AhAhA....! paraspara atyaMta svarUpa viparItatA hovAthI." AhAhA..! bhagavAna trilokanAtha paramAtmA ane enI vANI paNa... AhA..hA...! nokarmamAM e Ave che ne ? ene ane AtmAne svarUpa viparItatA che, kahe che. AhAhA..! are..! AvuM che. atyaMta svarUpa viparItatA. paraspara - AnAthI A ane AnAthI A. ekabIjAne paraspara atyaMta svarUpaviparItatA hovAthI..." AtmAnuM svarUpa ane vikArI ane karma-nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI. lyo ! viparItano artha viruddha che. AhA..hA.! have bhAvakarmanuM svarUpa AtmAnA svarUpathI atyaMta viparIta ane viruddha che. e bhAvakarma jIvane lAbha kare? kaho ! A...hA...! olo "kAMtilAla badhe I lakhe che (ke), ene vizuddhi kIdhI che. mATe vizuddhi zuddhanuM kAraNa keTalAka mAnatA nathI. tamAro "kAMti Izvara'. AhA...hA..! mumukSu :- ekAMtathI evuM ja mAnavuM joIe zuM ? uttara :- ene kAMI khabara nathI. ekAMta ja mAne che. vizuddhithI thAya. ene vizuddhi zabda vAparyo che. bhaI ! I to ahIM ghaNI vAra kahevAya gayuM che ke, vizuddhi zubhaneya kahevAya ane vizuddhi zuddhaneya kahevAya. vizuddhi zabda Avyo mATe zuddhanuM kAraNa che ema che ja nahi. ahIM to e vizuddhi je kaSAyanI maMdatA ane AtmAne paraspara atyaMta viruddha che. ahIM to I kIdhuM. kahyuM ke nahi emAM ? AvyuM ke nahi emAM ? vizuddha bhAva. kaSAya maMda bhAva krodhAdimAM AvI gayo. AhAhA...! krodha vibhAva bhAva che (e) atyaMta svarUpa viparIta che. vyavahAranuM svarUpa ane nizcaya AtmAnuM svarUpa) be vacce paraspara atyaMta svarUpa viruddha che. AhAhA..! keTalA bheda thayA ? ekanI bIjI cIja nahi, bIjAnA pradeza bhinna, A..hA...! eTale sattAnI utpatti eka nahi. AhAhA..! tethI AdhAra-Adheya saMbaMdha nahi. AhA..hA.! ATalA badhA bheda) ! keTaluM spaSTa karyuM che. madhyastha thaIne (samajI bApu ! tAre tAruM kalyANa karavuM hoya (to). duniyA duniyAnI jANe. duniyA nava tattva sadAya rahevAnA che. Asava, baMdha rahevAnA che. anaMta kALa anaMta tIrthaMkaro thayA ane hajI thaze to e tattvanA zraddhanArA rahevAnA che. Asava ane baMdhane dharma mAnanArA evA tattva mAnanArA rahenArA che. anaMta tIrthaMkaro thayA, mahAvidehamAM thayA. AhAhA..! ane tyAM paNa tuM anaMta vAra gayo. AhAhA..! I svarUpa sAMbhaLIne paNa aMdara viparItatA gaI nahi. I viparItatAmAM rahyo hato. viparItatAmAM rahyo to eno svabhAva saMbaMdha saMyogo viparIta maLe. A..hA...! saMyogamAM naraka ne nigoda, tiryaMca ne pazu (maLe). AhAhA..!
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 460 samayasAra siddhi-6. mumukSu :- "kAMti Izvare' to zAbAzI ApavI joIe ema kahe che. uttara :I to Ape. ghaNo moDhA AgaLa che. hoya enA mAnanArA paNa saunA mAnanArA hoya ne ! bokaDA kApe to bokaDAnA lenArAya hoya ke nahi ? ema. udhI mAnyatA(nA) mAnanArAya hoya ke nahi? AhAhA..! are.re...! zuM thayuM? bhAI ! bApu ! tuM anAdianaMta enI saMbhALa na karI ane rAgathI mane lAbha thAya emAM saMbhALa kare, to jene saMyogathI lAbha thAya ema mAnyuM I saMyoga ene nahi chUTe. cAra gatino saMyoga bhAva tAro mAnyo enAthI lAbha mAnyo to saMyogabhAva nahi chUTe. saMyogI cIja nahi chUTe. AhA..hA...! jJAna eTale AtmAnuM svarUpa "(ane krodhAdika) vyavahAra bhAvakarma (tema ja karmanokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI) temane paramArthabhUta.... have bIjuM vadhAre AvyuM. tyAM hatuM, pahelAmAM AvI gayuM hatuM. 'eka sAthe bIjIne AdhArAdheya saMbaMdha paNa nathI ja.' pahelA AvI gayuM hatuM. cothI lITI. ahIM vizeSa siddha karyuM. temane paramArthabhUta AdhArAdheyasaMbaMdha nathI. AhA..hA...! olAmAM to eka bIjIne AdhArAdheya saMbaMdha nathI eTaluM AvyuM hatuM. cothI lITI. ekabIjAne AdhArAdheya (saMbaMdha nathI. have ahIM paramArthe saMbaMdha nathI ema kahe che). paramArthabhUta..." AhAhA..! rAgane ane AtmAne paramArthabhUta AdhAra che ja nahi. vyavahAra ratnatrayane ane AtmAne paramArthabhUta AdhArAdheya che ja nahi. AhA..hA...! AvI cIja che. paramArthabhUta AdhArAdheyasaMbaMdha nathI. pahelA e AvI gayuM hatuM paNa I ekabIjAne AdhAra-Adheya (saMbaMdha nathI) eTaluM hatuM). have ahIM (kahe che) paramArthe AdhAra-Adheya saMbaMdha nathI. kharekhara ekabIjI cIjane AdhAra-Adheya saMbaMdha nathI, ema. kharekhara rAgane ane bhagavAnaAtmAne kharekhara AdhAra-Adheya saMbaMdha nathI. ke rAgane AdhAre AtmA jaNAya ane AtmAne AdhAre rAga thAya ema che nahi. AhA..hA..! bahu jhINuM. A..hA...! "vaLI jJAnanuM svarUpa eTale AtmAnuM svarUpa "jema jANanakriyA che." jANanakriyA che tema (jJAnanuM svarUpa) krodhAdikriyA paNa che ema." arasaparasa lya che. paraspara hatu kharuM ne? "ema krodhAdikanuM svarUpa jema krodhAdikriyA che tema (krodhAdikanuM svarU5) jANanakriyA paNa che ema koI rIte sthApI zakAtuM nathI." AhAhA...! keTaluM spaSTa karyuM che ! be taddana (judA che). rAgAdi padArtha, bIjo padArtha judo paNa aMdara rAga (thAya e) para padArtha che. bhAvakarma. AhAhA...! azuddhanaye enI paryAyamAM che paNa zuddhadaSTithI joIe to ene ane AtmAne kAMI saMbaMdha nathI ema kahe che. azuddhanayathI rAga-dveSa Adi enI paryAyamAM che ane azuddhanaya eTale vyavahAra thayo. tyAM to e lIdhuM. azuddha dravyArthikanake ema lIdhuM che. azuddha dravyArthikanaye, dravyArthika kema (kahyuM) ? kemake I dravyanI paryAya che ne ema. eTale azuddha dravyArthikanaye vikAra eno che. ema kahyuM. paNa e to vastunI sthiti jaNAvavA
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 461 (kahyuM). have jyAre ene saMvara bheda batAvavo che. A..hA...! je vAstavika eka tattvamAM nathI ane e tattvamAM e tattva nathI. ema bhedajJAna batAvavuM che. tyAM to rAgamAM AtmA atyaMta viruddha (che eTale AtmAmAM) che ja nahi. AhA..hA....! I viruddha che e AtmAmAM che ja nahi, ema. krodhAdinuM svarUpa jema krodhAdikriyA che tema (krodhAdikanuM svarUpa) jANanakriyA paNa che...' AhA..hA....! rAgamAM rAga che ane rAga jANakriyA paNa karI zake che. AtmAnI jANana, samyagdarzana paNa karI zake che ema nathI. AhA..hA...! rAga rAgane kare tema rAga sakitane kare ema traNakALamAM nathI. AhA..hA...! ema koI rIte sthApI zakAtuM nathI,...' vikArane, karmane ane nokarmane AtmAnI sAthe ane AtmA enI sAthe, koI rIte sthApI zakAtuM nathI. kAraNa ke jANanakriyA ane krodhAdikriyA bhinna bhinna svabhAve prakAze che...' ahIM A vadhAre lIdhuM, joyuM ? jANanakriyA e svarUpanI zraddhA-jJAnanI kriyA ane rAganI kriyA bhinna bhinna svabhAva - beyanA svabhAva bhinna che. have ATaluM to siddha karyuM. AhA..hA...! beyanA svabhAva bhinna che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma ane AtmAnA pariNAma je jANavAnA pariNAma, samyagdarzananA (pariNAma) e beyanuM svarUpa bhinna che. AhA..hA...! te beyanA svabhAva ja judA che. beyanA svabhAva bhinna svabhAve prakAze che. AhA..hA...! rAga rAganA svabhAve prakAze che, bhagavAnaAtmA jANanakriyAthI prakAze che. AhA..hA...! kaho. kahyuM ne, jyAM hoya tyAM badhe I ja zabda lye che. kSamAnI sAme. kaSAya bhAva che. badhe ThekANe e Ave che. kartA-karmamAM Ave che. AhA..hA...! bahu sAruM lakhyuM, hoM ! pahelo adhikAra Akho ghaNo sAro adhikAra !! kAraNa vikA2paNe AtmAnuM jANanapaNuM sthApI zakAtuM nathI ane AtmAnuM jANapaNuM vikArathI thAya ema sthApI zakAtuM nathI. 'kAraNa ke jANanakriyA... eTale samyagdarzana-zAnanI pariNati ane krodhAdinI pariNita, rAganI pariNati bhinna bhinna svabhAve prakAze che...' beyano svabhAva ja bhinna bhinna che ema jANe che. AhA..hA...! have AmAM vyavahAranA ratnatraya zAstramAM Ave. vyavahAra sAdhana che, nizcaya sAdhya che (ema Ave) paNa e to nimittanuM jJAna karAve. A vAtane khoTI pADIne kare ? (jo ema kahe to) pUrvApara virodha thaI gayo. AhA..hA...! AtmA AnaMdasvarUpa e jJAna ane AnaMdasvarUpanI pariNati ane rAganI pariNita benuM svarUpa bhinna svabhAva che. beyano svabhAva ja bhinna prakAze che. AhA..hA...! zarIra, vANI, mana to kyAMya AghA nokarmamAM rahI gayA paNa aMdara bhAvakarma ane AtmAno svabhAva, be bhinna svabhAve prakAze che. bhagavAna jANana-dekhanathI prakAze che ane rAga che e vikArathI
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 samayasAra siddhi-6 prakAze che. AhAhA.... atyaMta svarUpa viparItathI prakAze che. AhA..hA..! sAme che ke nahi ? ekeeka lITImAM ghaNuM bharyuM che. o.ho.ho...! ane e rIte..." hajI eka navI (vAta). "svabhAvo bhinna hovAthI..." dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma ane caitanyanA jANavAnA pariNAma, be jAta svabhAva bhinna che. AhA..hA..! e pAchuM kAraNa bIjuM kevuM che. e rIte svabhAvo bhinna hovAthI vastuo bhinna ja che." e vastu judI che. paNa have e vastu judI che emAM jarIka kahevuM che. "vastuo bhinna ja che. A rIte jJAnane ane ajJAnane." joyuM ? A levuM che pAchuM. e rAgAdi ajJAna che. emAM jJAna nathI, ema pAchuM kahevuM che. AhA..hA...! AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa che e jJAnapariNatithI AtmA jaNAya ane rAga che te taddana bhinna svabhAva che. kAraNa ke, kIdhuM ne ? jJAna ane ajJAna, bene AdhAra-Adhaya che ja nahi. rAga ajJAna che. e dayA, dAnano vikalpa paNa ajJAna eTale emAM jJAnano aMza nathI. ajJAna che. AhA..hA...! e puNya-pApanA bhAva te ajJAna che. bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che. tethI "vastuo bhinna ja che. A rIte jJAnane ane ajJAnane (krodhAdikane) AdhArAdheyapaNuM nathI." AhA..hA...! eka-be A gAthA vAMce to (samAdhAna thaI jAya evuM che). AhA..hA...! kevuM kahyuM che, juone ! "bhinna svabhAve prakAze che." beyanA svabhAva bhinna prakAze che. beyanA svabhAva bhinna prakAzatA hovAthI beya vastu judI che. beya vastu judI hovAthI jJAna ane ajJAna kIdhuM. (spaSTatA) karatA karatA lAve che. rAganA dayA, dAnanA, vratanA pariNAma e ajJAna che, emAM jJAna nathI e to rAga che. AhAhA....! ane bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che. e jJAnasvarUpa ane ajJAna beya taddana bhinna che. AhA...hA...! A rIte... gajaba vAta karI che ! TIkA. o.ho...ho...! jJAna eTale AtmAne. AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu che. enI pariNati jJAna ane AnaMdanI che. e pariNati dvArA e jaNAya evo che. mATe pariNati teno AdhAra che. rAgano AdhAra rAga che. rAgane ane Ane bene, jJAna ne ajJAnano beno phera che. AhA..hA..! svarUpanuM jJAna, zraddhA-jJAnanuM pariNamana ane rAganuM pariNamana e ajJAna che. jJAna ane ajJAna beya vastu judI che. kahIne pachI (kahe che ke, jJAna ane ajJAna beya judA che. "jJAnane ane ajJAnane krodhAdikane) AdhArAdheyapaNuM nathI." ema. banne vastu bhinna che tethI rAgane AtmAno AdhAra jarIye che, zubharAga AtmAne samyagdarzanamAM kaMIka madada kare che ema jarIye nathI. "kAMtilAla'nuM I ja kahevuM che, basa ! zubhabhAva che ne ? adhakaraNa ne anivRttikaraNa (Ave che ne ?) AhAhA...! are.re...! thAya ? bhAI ! pAchuM abhimAna mUkI devuM kaThaNa paDe. AvatA, sAMbhaLavA AvatA. sAMbhaLavA to Ave ja te (paNa) potAnI vAta rAkhIne. I ahIM 'sobhAgabhAI AvatA I potAnI vAta rAkhIne sAMbhaLatA. paNa Akhare narama
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 463 paDI gayA. 'rAjakoTa'vALA 'sobhAgacaMda'. Ave sAMbhaLavA paNa barAbara enI vAta rAkhIne (sAMbhaLe). benanI copaDI vAMcI ne ekadama narama paDI gayA ane ekadama mArI pAse AvyA. mahArAja ! A copaDI koI ekAda jaNo paNa vAMcIne bhavano aMta lAvaze toya zuM ? cha hajAra pustaka lIdhA. rUpiye, rUpiye ApatA hatA ne ? Ama traNa rUpiyA kiMmata che) paNa 'muMbaI'vALA be (rUpiyA) ApatA. cha hajAra pustaka sabhAmAM vaheMcavA lIdhA. sADA traNa hajAra veMcANA. kAraNa ke keTalAka chokarA hoya, keTalAka anyamati hoya, keTalAkane pAse to che. eTale ema ke na hoya ene Apo. sADA traNa hajAra veMcyA. kaho, I navIna vAta thaI che. 'rAjakoTa' be hajA2 gha2no agresara mANasa, sAdhu ene pUche e mANasa 'muMbaI'mAM benanI copaDImAM lakhyuM che e digaMbara dharma satya che emAM lakheluM che ne ? I copaDI sabhAmAM veMcI. sthAnakavAsI choDIne. bApu ! A mArga bIjo che, bApA ! AhA..hA...! ane pAchA mArI pAse harakha karavA AvyA. harakha kare, hoM ! A..hA..hA...! A pustaka koI ekAda bAI vAMcaze, ekAda AdamI vAMcIne bhavano aMta lAvaze toya lAbha thaze. ema bolyA, hoM ! AhA..hA....! lokone evuM sAdhAraNa lAge. nAne moDhe moTI vAtuM kahe che A te. sAdhupaNuM nahi, moTamAM besavuM evAmAM pAchI vAtuM AvI karavI. kahe. A..hA...! bApu ! e bahAranI cIja judI che, aMtaranI judI che. kSAyika samikatI to cakravartInA rAjamAM hoya, dekhAya. channu hajAra strI hoya, Asaktino rAga hoya che. AhA..hA...! ruci UDI gaI che, sukhabuddhi UDI gaI che. koIpaNa cIjamAM sukhabuddhi UDI gaI che. AhA..hA...! dharmIne AtmAnA sukha sivAya badheya sukhabuddhi (UDI gaI che). tIrthaMkara gotra bhAva baMdhAya emAMthI paNa sukhabuddhi UDI gaI che ke, A ThIka baMdhANuM, A ThIka phaLaze. AhA..hA...! AvuM che. bahu sarasa vAta karI, hoM ! Akho peregrApha ekalA tattvathI bharelo che. saMvara, saMva2. AhA..hA...! have dasa miniTa che. vaLI vizeSa samajAvavAmAM Ave che H-- jyAre eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne...' juo ! AdhAra-AdheyanI vyAkhyA. AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI...' AkAza koI bIjAne AdhA2e che I che ja nahi. AkAza je sarvavyApaka che I to AkAza AkAzanA AdhAre che. AhA..hA...! A AdhArano dAkhalo Ape che. bhAre gAthA ! 'eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne (AkAzano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM aropavAno nirodha ja hovAthI (arthAt anya dravyomAM sthApavAnuM azakya ja hovAthI) buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI....' buddhimAM AkAzane bIjo AdhAra hoya evI vAta prabhavatI nathI. (-phAvI zakatI nathI, TharI jAya che, udbhavatI nathI);...' AkAza bIjA dravyane AdhAre che e vAta TharI jAya
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 samayasAra siddhi-6. che. ema che nahi. AkAzane vaLI AdhAra koNa ? paravastu emAM rahe, ethI vyavahAra avagAhana kahevAya, paNa AkAza zemAM rahe ? AhA..hA...! AdhAre I ane Adheya I. AhAhA.... A rAga ne AtmAne AdhAra-Adheya saMbaMdha nathI I siddha karavA A vAta lIdhI che. vAta to pelI siddha karavI che paNa e na samajAya ene te dAkhalo Apyo ke, bhaI ! tuM AkAza che e vicAra. AkAzane AdhAra koNa ? bIjA koI dravyano AdhAra che ? tArI kalpanA tyAM TharI jaze. AkAzano AdhAra AkAza che. AhA..hA...! vAha ane te nahi prabhavatAM, "eka AkAza ja eka AkAzamAM ja pratiSThita che" ThIka ! A..hA....! AkAza che e ja AkAzane AdhAra che. "ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI. AkAzane koI bIjo AdhAra che emAM AkAza rahela che, evuM bhAsatuM nathI. AhA...! evI rIte jyAre eka ja jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne..." have AtmA upara utArIe. AhA..hA..! jJAnasvabhAva bhagavAna AtmA, AnaMda svabhAva zuddha pavitra svabhAva, paramAtmA ene potAnI buddhimAM sthApIne." A..hA...hA! bhedajJAna karAvyuM. "jJAnano AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave." AtmAno AdhAra-Adheya bhAva vicAravAmAM Ave tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI. e AtmA koI bIjA dravyane AdhAre che nahi. AhA..hA.! AtmA rAgane AdhAre nathI, rAga AtmAne AdhAre nathI. AhAhA..! che ? "buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI; ane te nahi prabhavatAM "eka jJAna ja eka jJAnamAM ja pratiSThita che AtmA AtmAnI pariNatimAM, potAnA svarUpamAM pratiSThita che. pote vastu pote potAnA svarUpamAM pratiSThita che. AhAhA...! "ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI." paranuM AdhArapaNuM ane AtmA Adheya, evuM bhAsatuM nathI. jema AkAzane para AdhAra ane AkAza Adheya nathI ema bhagavAna AtmAne AdhAra rAgAdi ane AtmA Adhaya ema bhAsatuM nathI. enuM svarUpa che. te AdhAra ane AtmA te Adhaya. AhAhA...! emAM che ? para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI. mATe jJAna ja jJAnamAM ja che...... AhA...hA! AtmA AtmAmAM ja che. eTale ke AtmAnuM svarUpa je pariNati kare e AtmAmAM che, e paNa AtmA che. rAgAdi AtmA nathI, zarIra, nokarma e AtmA nathI. paNa AtmAnuM jANavuMdekhavuM, zraddhavuM, TharavuM e AtmA che. enuM svarUpa che I AtmA che ane e svarUpanA AdhAre AtmA rahela che. to jJAna jJAnamAM rahyuM che, AtmA AtmAmAM rahyo che. AhAhA....! "jJAna ja jJAnamAM ja che, krodhAdika ja krodhAdikamAM ja che. jema AkAzano AdhAra AkAza ja che. ema vikArano AdhAra AtmA che ema nahi. AhAhA! eka bAju ema
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 465 kahe ke, puNya ane pApa, rAga-dveSAdi lakSaNa che ane AtmA lakSa che. e..I...! paMcAstikAya' ! e parathI bhinna vastunI sthiti batAvavI che. ahIM to have vikAthI bhinna batAvavo che. kSaNika kRtrima vikRta ane trikALI avikRta svarUpa, be vaccenI vaheMcaNInI vAta che. paMcAstikAya'mAM tyAM sudhI Ave - utpAda-vyaya-dhrauvya yukta sat' to rAga-dveSano utpAda e lakSaNa che ane AtmA dravya lakSa che. utpAda-vyaya ane dhrauvya lakSaNa che. utpAda-vyaya ne dhrauvya lakSaNa che ane dravya che te lakSa che. utpAda-vyaya-dhrauvya yukta sat che ane sat che te dravya che. be sUtra che ne ! eka kalAkamAM keTaluM yAda rahe ? evI ghaNI vAtuM che. AhA..hA...! 'A pramANe...' AtmAnuM ane vikArInuM. AhA..hA...! svabhAva jyAM zuddha.. zuddha.. zuddha... zuddha... evuM jyAM zuddhanuM bhAna thayuM e zuddhanI piraNitamAM rAganuM ane rAganI pariNatimAM AtmAnuM... AhA...hA...! bhedavijJAna bhalI rIte siddha thayuM.' ThIka ! AhA..hA...! A pramANe AtmAnuM ane vikAranuM bhAvakrodhanuM, dravyakrodha to jaDa (che), temaja karma-nokarmanuM.. AhA..hA...! bhevijJAna bhalI rIte siddha thayuM. vizeSa Avaze.. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 260 gAthA-181-183 zukravAra, jeTha vada 13, tA. 22-06-1979 - ('samayasA2') 'saMvara adhikAra' pahelethI zarU (karIe), pharIne. kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI...' upacArathI kathana kahevAya e to jANavA mATe che bAkI eka vastune (ane) bIjI vastune kAMI saMbaMdha nathI. eka AtmAne ane bIjA AtmAne kAMI saMbaMdha nathI. eka paramANune ane AtmAne kAMI saMbaMdha nathI. eka paramANune bIjA paramANu sAthe kAMI saMbaMdha nathI. badhuM AmAM AvI jAya. kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI (arthAt eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI)... AhA..hA...! ema AtmAne deva-guru-zAstrathI paNa kAMI saMbaMdha nathI. ema che. AhA..hA...! mumukSu :- vyavahAra saMbaMdha to che. = uttara :- I to kIdhuM, kathana - bhASA kahevAya bAkI vastu nathI. vyavahAra to kathanamAtra che. Ave che ne ? 'kaLazaTIkA'mAM. bAkI eka cIja AtmA che ene bIjA AtmA sAthe ke paramANu sAthe kAMI saMbaMdha nathI. 'kAraNa...' kAMI saMbaMdha nathI enuM kAraNa ke, bannenA pradezo bhinna hovAthI...' beyanA
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 466 samayasAra siddhi-6 pradeza bhinna che. AhAhA..! vikArI pariNAma ane nirvikArI vastu benA kSetra bhinna che. benuM rahevAnuM sthAna bhinna che. vikAra alpa pradeza - aMzamAM rahe che ane AkhI cIja badhA pradezamAM rahe che. rAga dayA, dAna, bhakti Adi enA pradezo e dravya-kSetra-kALa-bhAva enA judA che ane AtmA trikALI AnaMdasvarUpa (che) enA dravya-kSetra-kALa-bhAva to judA che. AhA..hA..! paranA dravya-kSetra-kALa-bhAva to judA che paNa enI paryAyano aMza jeTalo, jeTalAmAMthI uThe eTalA pradezo paNa dravya AtmAnI apekSAe judA che. 'temane eka sattAnI anupapatti che. be thaIne eka sattA utpanna thatI nathI. vastu svabhAva zuddha caitanyamUrti, enuM pariNamana ane rAganuM pariNamana benI sattA judI judI che, benuM hovApaNuM juduM juduM che. AhA...! A bhedajJAna karAvyuM che. bhagavAna AtmA jJAnapariNamanamAM jaNAya evo che. ethI jJAnapariNamana te AtmAnuM svarUpa che. rAga che te jaDa che, acetana che. tethI tenA pradezo judA hovAthI benI eka sattA nathI. benuM hovApaNuM ekapaNe nathI, benuM hovApaNuM bepaNe juduM juduM che. AhAhA...! 'arthAt bannenI sattA judI judI che); ane e rIte eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI" e rIte eka vastu AtmA ane enI sAthe bIjA AtmA ane zarIrAdi. AhA..hA...! bhagavAnaAtmAne ane paMca parameSThIne paNa bhinna sattA che, bhinna hovApaNuM che tethI kAMI saMbaMdha nathI. 'eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI." A kAraNa che). eka sAthe bIjIne AdhArAdhayasaMbaMdha paNa nathI ja.' AhA...hA...! rAgano AdhAra ane AtmA Adheya ema nathI. A.hA...! dayA, dAna, vrata, deva-guru-zAstranI zraddhA e rAga jaDa che. jaDano AdhAra ne caitanya emAM Ave ema nathI. AhA..hA..! ema caitanyanI zuddha pariNati nirmaLa pariNati te AdhAra, AtmA Adheya. AhA...hA...! ahIM to I siddha karavuM che ne ! nahiMtara to paryAya che te dravyamAM nathI. vartamAna paryAya pragaTa che e sivAyanI badhI paryAyo dravyamAM che, bAhya nathI. paNa vartamAna paryAya che e dravyamAM nathI. I zuM kahyuM? ke. AtmAmAM je anAdianaMta paryAya che emAM pragaTa eka samayanI paryAya te paryAya dravyamAM nathI, enuM sattva bhinna che. bhUta ane bhaviSyanI paryAyo aMdaramAM rahI che e dravyamAM che. AhA..hA...! ane vartamAna pragaTa paryAya vinAno koI di eno kALa hoya nahi. e pragaTa paryAya ane vastu benI sattA - pradeza bhinna che. AhA..hA..! tethI tenI sattA bhinna che. are! A..hA..hA...! mATe eka sAthe bIjIne AdhArAdhayasaMbaMdha paNa nathI ja.' vyavahAra ratnatraya pahelA thAya to enA AdhAre samyagdarzana thAya ema nathI. zubharAga maMda rAga pahelA thAya ane pachI samyagdarzana thAya evI vastu nathI. AhAhA...! AkarI vAta che, bhAI ! jainadarzana jhINuM bahu. paNa e vastune samajavAmAM enuM phaLa paNa anaMta AnaMda che ne ! A.hA...!
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 467 AkaruM paDe. paMca parameSThInI sAthe AdhAra-Adheya nahi. ISTa kahevAya che ne ? paMca parameSThI. paNa paMca parameSThI to emanA mATe. I to vyavahArathI ISTa kahevAya che. bAkI AtmAne ane ene kAMI saMbaMdha nathI. AhAhA...! 'AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja. ema. eTale zuM? mAthe ghaNuM kahyuM ne ? eka vastune (bIjI vastu sAthe) pradeza saMbaMdha nathI. eka bIjIne kAMI saMbaMdha nathI ane ekabIjAnI sattA bhinna che mATe AdhAra-Adheya saMbaMdha paNa nathI. "nathI ja. ema che. AhA..hA...! game teTalo kaSAyano maMda bhAva hoya, zukla leyA hoya paNa enAthI AtmAne dharma thAya ema nathI. AhAhA...! hajI to dhaMdhA ADe e paNa navarAza na maLe, saMsAranA pApa. ahIM to kahe che ke, I kaSAyanI eTalI badhI maMdatA hoya chatAM enA AdhAre samyagdarzana thAya ema nathI. athavA ene AdhAre AtmA jaNAya ema nathI. AhA..hA...! tethI dareka vastune) potanA svarUpamAM pratiSThArUpa... have che zuM ? vastu potAnuM svarUpa che, jJAna, darzana, AnaMda svarUpa I AtmA kahevAya. I svarUpamAM pratiSThA che. temAM rahevuM enI zobhA che. ane teno ene AdhAra che. AhA..hA..! potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa..." A.hA...hA...! e paryAyano AdhAra che ema kahe che. vastu che tenuM svarUpa eTale samyagdarzana-jJAna-cAritra, e svarUpane AdhAre e vastu che. AhA..hA..! pragaTa paryAya je che e AtmAnuM svarUpa che. ahIM paryAyane AtmAnuM svarUpa kahevuM che. eka kora paryAyane paradravya kahe. niyamasAra' ! kaI apekSAe ? paryAyamAMthI navI paryAya AvatI nathI e apekSAe ene paradravya kIdhuM. paNa ahIMyAM to paryAya je che, pahelIvahelI ane anaMta kALamAM jaNAyuM nathI e samyagdarzana-jJAnanI pariNati dvArA jaNAya che. mATe tene AdhAra ane AtmAne Adheya kahyo che. AhA...hA...! paryAya AdhAra. e to siddha karavA pahelA AvI gayuM hatuM, paryAya kartA, karma, karaNa ane dravya tenuM kArya. kartA-karmamAM AvI gayuM che ne ? AhA..hA...! jhINI vAtuM, bApu ! vItarAgano mAram bahu jhINo che. atyAre to badhA goTA uThAvyA che. e darakAre kyAM che ? AhA..hA..! taddana vastu bhagavAna dravya che ne ! vastu che ne ! to vastunuM ja svarUpa - pariNati che te teno AdhAra che. AhA..hA...! pragaTa je paryAya che te teno AdhAra che. kemake e paryAya dvArA jaNANo. AtmA che e pragaTa paryAyamAM jaNANo). bIjI bhUta-bhaviSyanI paryAyo aMdaramAM che paNa vartamAna je paryAya pragaTa che enAthI e jaNAya che. tethI te paryAya AdhAra che, dravya Adheya che. AhA...hA...! AvuM jhINuM che. "mATe jJAna..." jJAna eTale AtmA. potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa che, AdhAra-Adhaya saMbaMdha che. potAnA svarUpanI sAthe AdhAra-Adheya saMbaMdha che. eTale je paryAya pragaTa zuddha pariNati che eno AdhAra che, ene AdhAre jaNANo che. evo AdhAra paryAyamAM e che
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 samayasAra siddhi-6 e pratiSThA che. AhAhA..! zuddha svabhAvanI pariNati vartamAna che tene AdhAre che tethI pratiSThA tyAM rahI che. dravyano AdhAra tyAM rahyo che. AhA..hA....! eka kora pariNatine bahirtattva kahe. A..hA...! I kaI apekSA che ? ahIMyAM kahe, pariNatine AdhAre vastu jaNAya che. mATe pariNati te AtmA che. rAga dayA, dAna, vrata, tapano, jAtrA Adino vikalpa e badhA jaDa che. AhA..hA..! mATe jJAna..." eTale AtmA ke je jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM." joyuM ? ene jANavAnI je vartamAna kriyA, pragaTa paryAya vinAno koI di na hoya. I pragaTa paryAya tene jANanArI che. AhA..hA..! AtmA ke je jANanakriyArUpa potAnuM svarUpa. pAchuM e paryAya potAnuM svarUpa che ema kahyuM che). AhA..hA..! eka kora paryAyane parasvarUpa paradravya kahe. padravya parabhAva heya (che). I kaI apekSAe che ? trikALI svabhAvanI apekSAe kahyuM che). kuMdakuMdAcAryadeva" to ema kahe che) ke, mArI bhAvanA mATe niyamasAra' banAvyuM che. A.hA...hA....! mATe jJAna...." eTale AtmA ke je jANanakriyA...." jANanakriyA (eTale) vartamAna paryAya, hoM ! AhAhA..! e jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita -raheluM) che." ene jANanakriyA, dravyane jANavAnI kriyA kare to te emAM jANyuM mATe eno AdhAra che. tyAM dravya raheluM che. AhA..hA...! dravya dravyamAM rahyuM che nahi. dravya ahIM jANana AdhArarUpa kriyAmAM) e raheluM che. AhA..hA...! A to pharIne lIdhuM. A...hA...! e jANanakriyAnuM eTale AtmA je anaMta guNano piMDa vastu che ane je vartamAna paryAya jANe che, vartamAna paryAya pragaTa che e jANanakriyA che. kriyA to AvI. rAganI kriyA ane paranI kriyA nahi. jANanakriyA AvI. kriyAno niSedha nathI paNa kaI kriyA ? e kartA-karmamAM paNa A Ave che. AhA...hA..! A bhagavAna AtmA dhruva nitya che enI pariNati vartamAnamAM je pragaTa paryAya che) e pariNati che e jANanakriyA che ane jANa nakriyAne AdhAre AtmA rahelo (che). kemake e jANanakriyAthI jaNANo. nahitara che evI kAMI khabara nahotI. vastu hatI chatAM paryAyamAM jANanakriyA tenA tarapha na DhaLI to ene mATe kAMI hatI nahi. AhA..hA......! che bhagavAna aMdara paripUrNa, paNa e bAju jJAnanI paryAya DhaLI tyAre jANanakriyAne AdhAre te jaNANo mATe jANanakriyA e AtmAnuM svarUpa che ane tene AdhAre te (jANo). AtmA potAnA svarUpane AdhAre jaNANo. AtmA potAnA svarUpane AdhAre jaNANo. potAnuM svarUpa A jANanakriyA. AhAhA...! kema ? ke, "jANanakriyAnuM jJAnathI abhinnapaNuM..." AhA..hA..! vartamAna je pragaTa jJAnaparyAya dravyane jANe.... AhAhA..! e jANanakriyAnuM ane AtmAnuM abhinnapaNuM che. A..hA..! rAga ane jagatanA kriyAkAMDa e badhA AtmAthI
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 469 bhinna che. AhA..hA...! jenAthI jaNANo, vartamAna paryAyathI (jaNANo) to e jANanakriyArUpa pariNamana enuM svarUpa che ane tethI svarUpamAM rahelo che ane tethI te AtmA jJAnasvarUpa che. e jANanakriyA svarUpa ja che. jJAna jANanakriyA e paryAya che ane jJAna te dravya - vastu che. AhA...hA...! Avo mArga. kone paDI che ? are! kayAMka cAlyuM jAvuM che. "jJAnamAM ja che." "jANanakriyAnuM jJAnathI abhinapaNuM hovAne lIdhe..." e jANanakriyAmAM jJAnamAM ja che. eTale vastunuM svarUpa abhinna che. vastu te vastumAM ja che. vastunA svarUpamAM che eTale vastu vastunA svarUpamAM ja che. samajANuM kAMI ? tyAM sudhI to astinI vAta lIdhI. have, je kaMI dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, jAtrAnA pariNAma thAya e vikAra che. je krodhAdi che e krodhAdi kriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che. enuM - krodhAdinuM pariNamana che e pariNamanamAM e vikAra che. AhA..hA...! nirmaLa pariNamanamAM jema AtmA che ema enI pariNamananI kriyAmAM e vikAra che. AhA..! AtmAmAM nahi. AvI cIja paDI che. abhyAsa mATe vakhata maLe nahi. Akho di' pApa. bAyaDI, chokarA ne dhaMdho. pApanA dhaMdhA karI karIne cAlyA javAnA. AhA...hA...! AvI cIja hajI samajavAmAM paNa na Ave e anubhavamAM kayAre le ) mumukSu :- Apane guru dhAryA ne samajavAmAM na Ave ? uttara :- jeNe ghaNo paricaya karyo che enI vAta atyAre nathI. AhA...! paNa kaMI paricaya nathI ke, A zuM cIja che ? ane e cIjane je paryAye jANI e paryAya enuM svarUpa che ane tethI te svarUpa ane jJAna be abhinna che. A..hA..! je paryAye jANyuM. te paryAya ane AtmA abhina eka che. AhA..hA.! olAmAM ema kahe ke, paryAyamAtra heya che, parabhAva che ane paradravya che. tyAM AgaLa ekalo upAdAna dhruva svabhAva jaNAvavo che. ahIM Azraya kono levAya che eTaluM jaNAvavuM che. paryAya vinA e jaNAya zemAM paNa? kArya to paryAyamAM che. dhruva to kUTastha che. e halatuM nathI sadazarUpe kAyama che. ene trikALI bhagavAnane jANavA mATe vartamAna paryAya pragaTa che te ja ene jANe che. samajANuM kAMI ? AhA..! vikArI paryAya vikArane AdhAre che. krodhAdikriyAnuM krodhAdithI abhinapaNuM...." joyuM? jema olA AtmA je paryAyathI jaNANo te tenuM svarUpa che. te svarUpane ane AtmAne abhinnapaNuM che. ema krodhAdinI paryAyanuM pariNamana ane vastu be abhinna che. AtmAthI taddana bhinna che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma AtmAthI bhinna che. A.hA..hA...! ane enI vikAranI pariNatithI te vastu abhinna che. samajANuM kAMI ? AhA...hA...! (jJAnanuM svarUpa jANa nakriyA che,)* AtmAnuM svarUpa to jANavuM e (che). ahIM
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 samayasAra siddhi-6 jJAnapradhAna kathana che ne ! zraddhA, AnaMda anaMta guNano vyakta aMza che e badhA aMzo e paryAya dravyane jANe che. jANe che jJAna. bIjI to eka bAju DhaLelI vastu che. AhA..hA...! AtmAnuM svarUpa jANanakriyA che. mATe jJAna Adheya che...' AhA..hA....! AtmA vastu che te Adheya che. A..hA...! 2henA2nuM raheThANa e AtmA nahi. rahenAranuM raheThANa jJAnaparyAyanuM svarUpa te enuM rahevAnuM raheThANa che. AhA..hA...! 'jJAna Adheya...' che. jJAna eTale AtmA. trikALI jJAnasvarUpa prabhu, e Adheya che eTale rahenAra che. zemAM (rahenAra che) ? jANanikriyA AdhAra che.' A..hA..hA...! jANanakriyA je caitanyanuM nirmaLa pariNamana (thayuM), caitanyanuM nirmaLa pariNamana (thayuM) tenAthI te jaNANo mATe te AtmA jANanakrayAmAM che. jANanakriyA(ne) AdhAre che. AhA..hA...! AvI vAtuM have. zuM AmAM karavuM ? A karIne, A samajIne zuM karavuM ? I samajIne AtmA Ama che, A paryAya che, jANana paryAya che emAM AtmA rahela che. eTale emAM AtmA jaNAya che eTale rahela che. AhA..hA...! rAga ane puNya-pApanA pariNAmamAM pariNita tenI temAM e vikAra rahelo che. AhA..hA...! A to bIjI-trIjI vAra vaMcANuM. thoDuM cAlyuM hatuM nahi ? pachI 'rAjakoTa'vALA AvyA hatA (eTale) pharIne (lIdhuM). jJAna ja AdhAra che,...' eTale ? A..hA...! A jJAna ja AdhAra, I jJAna koNa ? jANakriyA. paheluM lIdhuM ne (ke), jJAna Adheya che ane jANakriyA AdhAra che. e jJAna eTale AkhI trikALI vastu ane jANanakriyA e vartamAna pariNamana, ene AdhAre che. A..hA...! kemake jANana pariNamanamAM jaNANo. che to che paNa ene jaNANo nahi to ene kayAM che ? AhA..hA...! vastu to bhagavAna anaMta guNano piMDa, bhagavat svarUpa birAje che. dareka bhagavAnaAtmA, bhagavat svarUpa che aMdara. AhA..hA...! bALagopALa badhA. zarI2 kADhI nAkho, ene na juo, zarIrane na juo, rAgane na juo to badhA bhagavAnaAtmA zuddha caitanya e enI piraNitamAM jaNAya che. (mATe) e pariNita enuM svarUpa che. tethI svarUpa ane pariNati, pariNati ane vastu abhinna che. jJAnanI pariNita ane vastu abhinna che. AhA..hA...! jJAna ja AdhAra che, kAraNa ke jANanakriyA ane jJAna judAM nathI.' je jANavAnI paryAya thaI, jeNe svane zeya banAvyuM, je jJAnanI vartamAna dazAe svane zeya banAvyuM e jANanakriyA ane jJAna judAM nathI, AtmA judA nathI. AhA..hA...! haLave haLave to kahevAya che. mumukSu :- jJAna AdhArarUpa che. utta2 :kIdhuM nahi ? jJAna AdhAra che, to e kyuM jJAna ? jANanakriyA. je paryAye AtmAne jANyo te jJAna. e AdhAra che. 'jJAna ja AdhAra che...' ane jANanakriyA ane jJAna judAM nathI.' pariNita jANavAnI
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 471 dazA che emAM jJAna rahyuM che ane e jANavuM jJAnanuM svarUpa ja che. e svarUpane AdhAre jaNANo che mATe AdhAra e che, jJAna emAM raheluM che. AhAhA...! "jJAna ja AdhAra che." "jANanakriyA ane jJAna judAM nathI.' I pariNamana e jJAnanuM svarUpa ja che, ema kahe che). e pariNamanane AdhAre rahyuM e badhuM abhinna ja che. rAga-dveSanA pariNAma bhinna che ema A bhinna nathI. AhA...hA....! ahIM 'jJAna ja AdhAra che." ema kIdhuM ne ? I jJAna AdhAra che koNa? ke, jANanakriyA. jJAna AdhAra che I koNa ? ke, jANanakriyA. kIdhuM che ne ? juone ! "jJAna ja AdhAra che, kAraNa ke jANanakriyA ane jJAna...." eTale vartamAna jANavAnI pariNati ane jJAna eTale kAyamI cIja, te "judAM nathI. AhAhA..! have AvuM kaMI abhyAsamAM Ave nahi, vakIlAtamAM Ave nahi, bI.e, ela.ela.bI.mAM nizALamAM Ave nahi. pApanA dhaMdhA Akho di'. A vastu ! ahIMyAM to tAruM svarUpa tane jANe, je jANavAnI kriyA te tAruM svarUpa ane tene AdhAre tuM. AhA..hA...! are...! AvA moTA chokarA hoya, AdhAra maLe nahi, gharaDA thaI gayA. makAna ThIka hoya to ThIka AdhAra kahevAya. A hA..hA...! ahIM to dayA, dAnano, bhagavAnanI bhaktino rAga e AdhAra ane AtmA emAM Adheya ema nathI. e rAgane ane trikALane jANanArI paryAya, rAga che tenuM astitvanuM jJAna ane trikALI astitva prabhu, enuM jJAna e jANanakriyAmAM AdhAra, e jJAna AdhAra - e jANanakriyA AdhAra, Adheya AtmA. AhAhA...! I to ApaNe A badhuM AvI gayuM che. (A rIte ema siddha thayuM ke jJAna jJAnamAM ja che)." jJAna eTale vastu, jJAnamAM ja eTale jANanakriyA, emAM ja che. AhA..hA...! vastu che enI paryAya e enuM svarUpa che. jANyuM ke, A bhagavAna jJAyaka che, caitanya che, pUrNa che, prabhu che, bhagavAna che ema je jJAnaparyAye jANyuM e paryAya ja, (jJAna jJAnamAM ja che. mATe te AtmAnuM svarUpa paNa, AtmA kaho ke jJAna kaho, e beya jJAna jJAnamAM ja che. AhAhA...! AtmA potAnA svarUpamAM paryAyamAM che. '(jJAna jJAnamAM ja che).' jJAna eTale trikALI svarUpa, jANanakriyAmAM ja che. AhA...hA...! "evI rIte krodha krodhamAM ja che). muni che ne ? (eTale) uttama kSamAnI sAmeno krodha lIdho che. aNagamo. vastu svarUpa che teno aNagamo ane rAgano prema, rAgano prema e krodha che. AhA..hA...! (krodha krodhamAM ja che).' AtmAmAM nathI. AtmA emAM nathI ane krodha AtmAmAM nathI. AtmA krodhamAM nathI, krodha AtmAmAM nathI. AhAhA...! jema jANanakriyAno bhAva emAM AtmA che mATe jJAna te jJAnasvarUpa ja che, jANavuM I potAnuM svarUpa che. krodha - aNagamo, AtmA jene rucato nathI, goThato nathI evo je krodhabhAva,
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 samayasAra siddhi-6 e krodha krodhamAM che. ene AdhAre AtmA nathI. ane krodha AtmAne AdhAre thayo nathI. AvI vAta che. (krodha krodhamAM ja che)." "vaLI krodhAdikamAM...." eTale vikAranA pariNAmamAM karmamAM" pelA bhAvakarma che. bhAvakarma (eTale) krodha, mAna, mAyA, rAga, dayA, dAnAdi e bhAvakarma. jaDakarma, karmamAM..." eTale jaDa (karma). e paNa jaDa che, olA paNa jaDa che. vikArAdi e jaDa che. A karma dravya jaDa che. ane "nokarma" mana-vacana ne kAyAthI bIjI badhI cIjo ene nokarma (kahe che). AhA..hA....! nokarmamAM AtmA nathI. (krodha krodhamAM ja che. vaLI krodhAdikamAM, karmamAM ke nokarmamAM jJAna nathI" AtmA nathI. AhAhA...! vikAra vikAramAM ja che tethI vikAra ane karma, nokarma jJAna nathI (eTale ke) AtmA nathI. AhA..hA..! vikAra vikAramAM ja che. AhA..hA....! tethI vikAramAM ane karmamAM ane nokarmamAM AtmA nathI. bhASA to sAdI che paNa paricaya na maLe eTale evuM lAge ke, A zuM vAta kare che)? A te jena paramezvaranI vAta haze ? ke A te bIjo dharma haze ? AhA..hA...! bhaI ! jainadharmamAM to sAmAyika, paDikasmaNA, posA karo (evuM hoya). dhULeya sAmAyika, posA nathI. mithyAtva che. hajI darzananI to khabara na maLe. samakita ne sAmAyika. samakitarUpI pariNamanane AdhAre dravya che. kAraNa ke jANavAnI paryAyamAM sAthe pratIti che I kaMI dravyane jANatuM nathI. tethI jANavAnI paryAyamAM jaNANo che tethI te jANavAnI paryAya te AtmAnuM svarUpa che. tethI te jJAna eTale AtmAnuM svarUpa, paryAya svarUpathI bhinna nathI, abhinna che. AhA..hA..! vikArI pariNAmamAM, jaDakarmamAM ane nokarmamAM AtmA nathI ane AtmAmAM 'krodhAdika, karma ke nokarma nathI." arasaparasa lIdhuM. AhA...! "kAraNa ke temane paraspara atyaMta svarUpaviparItatA hovAthI..." bhASA dekho ! "temane paraspara... AtmAmAM je dayA. dAna, vratanA pariNAma thAya ane AtmA je jANanakriyAthI jaNAya e benuM svarUpa viparIta che. AhAhA..! kAraNa ke temane temane eTale ? puNya ane pApanA bhAva, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, jAtrA, e bhAva... AhAhA..! ane AtmA. karma, nokarma to ThIka jaDa che. temane paraspara atyaMta svarUpaviparItatA hovAthI... AhAhA...! vyavahAra ratnatrayano rAga ane bhagavAna jANanakriyAthI jaNAya e svarUpa, beya viparIta che. AhA..hA.... viparIta che to viparIta bhAvathI AtmA jaNAya ema nathI). thoDuM rAkho, vyavahAranuM thoDuM rAkho (ema loko kahe). zAstramAM Ave, Ave paNa e to eka nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM hoya). "mokSamArga prakAzakamAM kahyuM che ke, vyavahAra Ave. e nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM che). ema nathI. vyavahAra thayo emAM ema nathI. paNa tyAM nimittanuM jJAna karAvavuM (che). AhAhA...! temane... eTale ke dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmane ane AtmAnA svarUpane eTale jJAnathI AtmA jaNANo e jJAnasvarUpane. temane paraspara atyaMta svarUpaviparItatA
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-181 thI 183 473 hovAthI" e bemAM atyaMta svarUpaviparItatA che. AhA..hA..! jANa nakriyA je jANavAnIdekhavAnI, svane dekhIne jANavAnI-dekhavAnI kriyA thaI e to AtmA ja che. kemake AtmAnuM svarUpa che. ane ene AdhAre to jaNANo mATe I AdhAra che. e paryAyane ane krodhAdi rAgAdi dayA, dAnanA pariNAmane aMdaramAM paraspara che ? "atyaMta svarUpaviparItatA..." che. AhA..hA...! atyaMta svarUpa viparIta che. are..! Avo kaI jAtano dharma ? emAM have A bhedajJAnano 'saMvara adhikAra' gajaba adhikAra che ! '(jJAnanuM svarUpa ane krodhAdika tema ja karma, nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI) jJAnanuM svarUpa to jANanasvarUpa che ane vikAranuM svarUpa to malinatA, duHkharUpa che. ajJAnamaya che ema Avaze, Avaze. jJAnane ane ajJAnane AdhAra-Adheya (saMbaMdha) nathI. chellI lITI Avaze, A peregrAphanI chellI lITI. bhagavAna AtmA, enI vartamAna jANanakriyA enuM svarUpa che, emAM e jaNANo ene ane rAgAdi che e ajJAna che. AhA..hA...! A jJAnasvarUpa che. je paryAyamAM jaNANo, e paryAyamAM jaNAya che. e enuM svarUpa che. e svarUpamAM ja pote AtmA che. ene ane krodhane eTale ajJAna che. A jJAnasvarUpa che. AhA..hA...! dravya jJAna, guNeya jJAna ane paryAye jJAna. e jJAnasvarUpa che ane krodhAdi bIjI cIja ajJAna che. emAM A jJAna nathI. AhAhA..! dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAnA pariNAmamAM jJAna nathI. tyAM AtmA nathI. e to aNAtmA che. AhAhA.! AvuM jhINuM che. bhASA sAdI che. bahu TIkA sAdI bhASAmAM che. keTalA bola kahyA ! A..hA...hA....! (jJAnanuM svarUpa ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI)..." A..hA..! AtmAmAM rAga, dayA, dAna, vrata, pUjAno vikalpa uThe e AtmA nathI, e jaDa che ane bhagavAna(AtmA) jJAnasvarUpa che. e jJAnasvarUpa che eTale jJAnanI paryAyamAM e jaNANo mATe jJAnaparyAya paNa AtmAnuM ja svarUpa che ane A rAgAdi che e jaDasvarUpa che. beya taddana bhinna svarUpa che. are..! lyo, AvuM sAMbhaLe nahi ne (rADa pADe) vyavahAra uthApe che. ekAMta che. ema kahe bicArA. are..! bhAI ! A...hA...! mAMDa sAcuM bahAra AvyuM tyAre ALa devA mAMDyA. ekAMta... ekAMta. ekAMta pokAre che. "karuNAdIpa' patrikA) Ave che (emAM) ahIMnuM ekeeka viruddha (Ave). jainadarzanamAM thoDuM bIjo nAkhe. vastuno khyAla nathI, bahu gUDha vastu. AhAhA..! ahIMyAM AtmA che emAM e jJAnanI jANavAnI pariNati che. e jANavAnI pariNati dvArA jaNANo. AtmA rAga dvArA na jaNANo. jJAnanI pariNati dvArA jaNANo. mATe te pariNati te jJAnanuM svarUpa che ane tethI te AtmAnuM svarUpa abhinna che. sAthe dayA, dAnano rAga uThyo, e rAganuM pariNamana vikAra che ane e krodhAdinuM pariNamana te krodha che, vikAranuM pariNAma te vikAra che. ene jaDapaNuM che, ene ajJAnapaNuM che. AtmA dravya-guNa-paryAye
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 samayasAra siddhi-6 jJAnasvarUpa (che). paryAyathI jANyo ne eTale. paryAyathI dravya jaNANuM eTale jANanakriyA e AtmAnuM svarUpa che. mumukSu :- samyakajJAna. uttara :- samyaphajJAnanI ja vAta che ne, olI vAta che ja nahi. AhA...hA..! "(jJAnanuM svarUpa ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI) temane paramArthabhUta AdhArAdheyasaMbaMdha nathI. lyo ! AhA..hA...! rAgano kaNiyo maMda hoya to AtmAnuM jJAna thAya, AtmA tarapha DhaLe ema jarIye nathI, kahe che. AhA..hA...! kyAM gayo ? "jItu nathI ? judI jAta che A be. AhA..hA...! jhINI vAta che, bApu ! janmamaraNa rahitanI vAtuM judI che ane janma-maraNa karI karIne anAdithI marI gayo che. AhAhA..! narakanA, nigodanA bhava karI karIne marI gayo che. AhA..hA...! jenA duHkha dekhIne dekhanArane roNA AvyA che. evA duHkha anaMta vAra vekyA che, bApu ! atyAre tuM bhUlI gayo. AhA..hA...! naraka ne nigodanA duHkho. nigodamAM hINI (dazAnuM duHkha che). narakamAM saMyoganI apekSAe duHkha kahevAmAM Ave ane nigodamAM hINI dazAnI apekSAe duHkha kahevAmAM Ave. taddana hINI dazA, akSarano anaMtamo bhAga rahI gayo. AhAhA...AnaMda ne jJAna ne kyAMya nathI). AnaMda to jarIye nathI, jJAna anaMtamAM bhAganuM rahI gayuM. AhAhA.... ane saMyogI duHkha Ave (to) loko ene dekhe. mumukSu :- vyavahAra kathanamAtra che. uttara :- e to kathanamAtra che, kIdhuM nahi ? bIjo naya che paNa e kathanamAtra (che), jANavuM (ke) Ama kahe che. basa ! eTaluM. emAM e AdaravA lAyaka che nahi. AhA..hA...! A..hA..! mATe "paramArthabhUta AdhArAdheyasaMbaMdha nathI.' konI sAthe ? jANanakriyA je AtmAnI pariNati che enAthI jaNANo e jANanakriyA ane krodhanI je pariNati. krodhanI kriyA, mAnanI kriyA e bene taddana svarUpa viparIta che. tethI bemAM AdhAra-Adheya saMbaMdha nathI. AhA..hA..! paNa Ave, koI ThekANe Ave), vyavahAra sAdhana che, nizcaya sAdhya che. jayasenAcAryadevamAM to bahu Ave. "jayasenAcAryadevamAM ! e to nimitta che enuM jJAna karAvyuM. eka vastu che enuM jJAna karAvyuM), bAkI e to enuM svarUpa ja nathI. svarUpa to e jAta je AnaMda ane jJAna che enuM pariNamana thAya e enI jAta che. rAganuM pariNamana to kajAta che. ahIM to ene jaDa kIdhuM. jaDa che. "vikrUpa' che ne ? zloka Avaze ne ? 'vidrupa naDato' e zloka ja Avaze. vidgaNuM na rupatAM vAto: A..hA....! (126) kaLazamAM che). bhagavAnaAtmA jJAna ne AnaMdano sAgara prabhu, ene jANavAnI pariNatithI jANyo. AhAhA..! e caitanya che. bhale pariNati paryAya che paNa e caitanya che. e caitanyanuM
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 475 svarUpa che ane dayA, dAnano vikalpa uThe e jaDasvarUpa che. eka kora jaDa ane eka kora AtmA. AhAhA...! ane AmAMya kaheze. "jJAnane ane ajJAnane (krodhAdikane AdhArAdheyapaNuM nathI. chelle kaheze. (A) peregrAphano chello zabda che). AhAhA.! A to pharIne levAnuM kahyuM hatuM tethI pharIne lIdhuM. "vaLI jJAnanuM svarUpa jema jANana..." joI bhASA ? AtmAnuM svarUpa to jANanakriyA che. AhA...hA..! A AtmAnuM svarUpa to jANanakriyA che. je pragaTa paryAya jANe che e AtmAnI jANa nakriyA svarUpa che. AhAhA....! jJAnanuM svarUpa jema jANanakriyA che tema (jJAnanuM svarUpa) krodhAdikriyA paNa che." rAga paNa che ema koI rIte siddha thatuM nathI, koI rIte sthApI zakAtuM nathI. AhAhA..! ahIM to Ama kahe che, lyo ! vyavahAre paNa sthApI zakAya ke nahi ? koI rIte sthApI zakAya nahi. juo ! | '(krodhAdikanuM svarUpa) jANanakriyA paNa che ema koI rIte sthApI zakAtuM nathI;." bhASA zuM che ? koI rIte. emAM koImAM vyavahArathI paNa nahi ema kahe che. AhA..hA....! 'devIlAlajI' ! AvI vAta che. bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdanI mUrti prabhu ! atIndriya anaMta anaMta atIndriya jJAnanI mUrti AtmA che. bhagavAna jinezvaradeva trilokanAthe bhagavAnane AtmA joyo e to atIndriya AnaMdanI mUrti prabhu AtmA che. enuM pariNamana ene jANanAruM thayuM e jANavAnuM thayuM e to enuM svarUpa che, kahe che. e svarUpa vaDe jaNANuM mATe e svarUpa che. A...hA...! paryAya enuM svarUpa che. bIje ThekANe ema kahe ke, paryAya te paradravya che. AhA..hA..! Azraya, enA taraphanuM lakSa choDAvavuM che. trikALa upara dRSTi karAvavI che. AnuM pariNAma paNa trikALa upara dRSTi che. rAtre kahyuM hatuM ke, samaya samayanI paryAya thAya, je samaye paryAya thAya te thAya. eka vAta. ane te paNa nirmaLa pariNati, je samaye nirmaLa pariNati thAya te samaye te jaNANo. eno artha ke badhAmAM je samaye je paryAya thAya che ane jANanakriyA paNa je samaye jANanakriyA thAya te, e AtmAne jANavAnI paNa je samaye thAya I kriyAno samaya che ne ? eTale kharekhara to avasare pariNAma thAya ke jANanakriyAthI jaNAya ema thatAM enI dRSTi dravya upara jAya. eno sAra A che. AhA...hA...! jene jANavo che e jANanakriyA e AvyuM, enuM svarUpa AtmA pote jANe che. A..hA...! kemake dareka anuyoganuM tAtparya to vItarAgatA che. AmAMya AnuM tAtparya to vItarAgatA kahevI che. vItarAgatA zI rIte thAya? je samaye je thAze tenA upara najara rAkhe na thAya. AhA...hA...! ane svarUpane jANavAnI jANa nakriyA e paNa je samaye thavAnI te thaze. evo nirNaya jene karavo hoya eNe to jJAyakabhAva upara jAvuM paDaze. vItarAgabhAva jemAMthI pragaTe, vItarAgabhAva pragaTe temAM jAvuM paDaze. AhA...hA...! gajaba vAta che ! A to AkhI duniyA mUkIne ekalo thAvuM hoya enI vAta
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 samayasAra siddhi-6. che. ekalo che. AhA..hA...! kyAM che kAMI? che anaMta paNa enAmAM. benI sattA ja judI che, kIdhuM ne ? rAganI, dayA, dAnanI sattA ane AtmAnI sattA ja bhinna bhinna che. AhAhA....! to dayA, dAna, vrata, pUjAnA pariNAmano AdhAra ane AtmA enAthI) jaNAya (eno) niSedha che. kaho, "cImanabhAI ! AhA...hA...! A zAstra kAMI "sonagaDha'nuM che ? A...hA...! "sonagaDha'mAM chapANuM che. bhagavAna trilokanAtha paramAtmA mahAvidehamAM birAje che. prabhu "sImaMdhara bhagavAna, emanI A vANI che. are...! jagatanA jIvo ! "samayasAra' bheTazuM rahI gayuM. lokone bheTa ApI, bheTa, bhAI ! ekavAra tuM A "samayasAra le. le eTale ke pariNatimAM AtmAne laI le. AhA..hA...! A.hAhA...! thoDuM paNa satya hovuM joIe, bhAI ! e. moTI kriyA ne apavAsa ne varSItapa ne moTA pacIsa, pacAsa, so chokarAo laIne sAmAyika karavA bese. e badho kAMI dhULeya dharma nathI, adharma che, adharmanuM poSaNa che. AhA..hA...! jJAnanuM svarUpa jema jANanakriyA che." (eTale ke, zuddha pariNati. "tema (jJAnanuM svarU5) krodhAdikriyA paNa che ema, ane krodhAdikanuM svarUpa jema krodhAdikriyA che. krodhAdikriyA levI che ne ? ahIM jANanakriyA che ne tyAM kriyA levI che. tema (krodhAdikanuM svarUpa) jANanakriyA paNa che ema koI rIte sthApI zakAtuM nathI. ahIM vajana che. AcArya mahArAjanuM ahIM vajana che. Ama koIpaNa rIte sthApI zakAtuM nathI. koIpaNamAM badhuMya AvI gayuM. vyavahAra paNa AvI gayo). AhA.hA...! vizeSa kaheze.. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 261 gAthA-181 thI 183, zloka-126 ravivAra, jeTha vada 15, tA. 24-06-1979 A 'samayasAra', "saMvara adhikAra'. saMvara eTale dharmanI utpatti, dharmanI utpatti. nirjarA eTale dharmanI vRddhi. e adhikAra che. ahIM to have dRSTAMta Apaze paNa enA pahelAM A AtmA che enAthI puNya ane pApanA bhAva je aMdara (thAya) che, zubha-azubha bhAva (che), dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma, krodha, hiMsA, vepAra-dhaMdhAnA pariNAma, e zubha-azubha pariNAmane vastu ja bIjI gaNI che. AtmAthI te vastu bIjI che. AhA...hA...! AtmA to saccidAnaMda prabhu zuddha atIndriya AnaMdaghana (che) ane A vikAra zubha ane azubha bhAva beya duHkharUpa ane paravastu che, beya eka vastu nathI. eka vastu nathI tethI tenA pradeza eka nathI. AhA..hA..! tenuM rahevAnuM kSetra eka nathI. vastu judI eTale
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 477 enuM kSetra paNa juduM. be (vAta thaI). trIjuM enI sattA bhinna che. tethI puNya-pApanA bhAva ane AtmA AnaMdakaMda, saccidAnaMda prabhu - beyanI sattA bhinna che, beyanuM hovApaNuM bhinna che ane tethI beyamAM AdhAra-AdheyapaNuM nathI. ke zubha-azubha bhAva AdhAra ane ene laIne AtmA jaNAya, ema nathI. AhA..hA...! ane zubha-azubha bhAva ane AtmA, bene paraspara atyaMta viparItatA che. e AvI gayuM che. paraspara viparIta che. AhAhA...! Atma svabhAva ane puNya-pApanA bhAva be vacce atyaMta svarUpa viparItatA che. eTaluM kahIne chelle ema kahyuM ke, e rIte jJAnane ane ajJAne AdhAra-AdheyapaNuM nathI. che chellI lITI? eTale zuM kahyuM ? A rIte che mATe jJAna eTale AtmA - prajJAcakSu, je jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA ene ane ajJAna eTale puNya ane pApanA zubha-azubha bhAva e ajJAna che, emAM jJAna nathI. tethI be taddana judA che. jJAnane ane ajJAnane AdhArAdheyapaNuM nathI. eTale ke rAgAdi dayA, dAna, vrata pariNAma AdhAra ane ene laIne AtmA jaNAya ane samyakuzAna thAya, ema nathI. AhAhA...! AvI vAta che. A dayA, dAna, vrata, bhakti , pUjA kahe che ke rAga che ane AtmasvarUpa cidAnaMdathI e vastu ja bhinna che. pradeza bhinna che, sattA bhinna che, AdhAraAdheya bhinna che ane atyaMta be vacce svarUpa viparItatA che. mATe jJAna ane ajJAna, jJAna eTale AtmA, chello zabda che ne ? AtmAne ane ajJAnane, e puNya ane pApanA bhAva te ajJAna che, ene jJAna nathI, enAmAM jJAna nathI. jJAnasvarUpa bhagavAnaAtmA ane ajJAnasvarUpa e puNya-pApanA bhAva, taddana juduMjudA che. e ajJAnane AdhAre AtmA jaNAya evo nathI. AhA..hA..! samajANuM ? A vAta to pahelI siddha karI gayA. have. ene dAkhalo ApIne samajAve che. vaLI vizeSa samajAvavAmAM Ave che - jyAre eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne..." AkAza sarvavyApaka che ne, AkAza ! A dekhAya e AkAza nahi, hoM ! AkAza arUpI che. A lokamAM cauda brahmAMDamAM che ane khAlI bhAga, khAlI. khAlI. khAlI... khAlI. aloka AkAza, kyAMya aMta nathI, aMta nathI. aMta hoya to aMta pachI zuM ? A cauda brahmAMDanI cAre bAju AkAza che e anaMta che. e AkAza sarvavyApaka che. A lokamAya che ane alokamAya che. jeno aMta kyAMya nathI. enAthI kSetramAM moTI koI cIja nathI. AkAzanA kSetrathI moTI (bIjI koI cIja nathI. jyAre eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne..." jJAnamAM e vAtane laIne AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave.." ke e AkAzano AdhAra koNa ? ane AkAzamAM rahe che e zuM? e Adheya zuM che? rahenAra zuM che ? ane AdhAra denAra zuM che ? AhA..hA....! buddhimAM jo AkAzane mATe vicAre tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI." AkAza AkAzane ja AdhAre che. AkAzathI moTuM koI kSetra nathI
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 samayasAra siddhi-6 ke jethI ene AdhAre AkAza hoya. AhA..hA...! emAM kaheze. AkAza kSetrathI moTuM che, bhagavAna zAna ane AnaMdathI moTo che. AhA..hA...! mumukSu :- be moTAmAMthI moTuM koNa ? uttara :- moTo AtmA. e AkAzane paNa jANanAro AtmA che). A...hA...! jhINI vAta che, bhAI ! tAttvika viSaya bahu sUkSma che. AtmAne, e pAMca bole kahyo eno A to have dAkhalo Ape che. (AkAzano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave...' jJAnamAM - buddhimAM AkAzano vicAra karo ke e sarvavyApaka AkAza che e arUpI che, I arUpI che, hoM ! ene AdhA2 koNa ? enAthI moTuM koNa che ke je AdhAra hoya ? AhA..hA..! e AkAza che e ja AdhAra ane Adheya che. AdhA2e e ane Adheya paNa I. AhA..hA...! AkAza. tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha hovAthI (arthAt anya dravyomAM sthApavAnuM azakya ja hovAthI) buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI..' jJAnamAM vicAra kare to AkAzane lakSamAM le ane e AkAzane AdhAra koNa ? ema vicAra kare to buddhimAM AdhAra-Adheya, evI bhinnatA emAM bhAsatI nathI. AkAza AdhAra ane AkAza Adheya. bAkI bIjI AdhAra ane AkAza Adheya, ema nathI. AhA..hA...! 'ane te nahi prabhavatAM...' zuM kahe che ? buddhimAM AkAzano vicAra karatAM.. A..hA..hA...! eka to AcArya kahe che ke, ame tane tArA AtmAnI vAta karazuM paNa eka AkAzano to tArI buddhimAM vicAra kara. nAstika hoya toya ene jarI vicA2 ka2vo paDaze ke, AkAza khAlI khAlI arUpI che. ahIMyAM che, bahAra khAlI aloka che, jyAM A cauda brahmAMDa che nahi. jIva, jaDano jyAM saMgraha nathI. khAlI bhAga anaMta.. anaMta.. anaMta.. anaMta.. anaMta.. anaMta... anaMta... anaMta... kyAMya cAlyA jAva toya kyAMya aMta nathI. evuM anaMta AkAza cAre bAju che. AhA..hA...! evaDA AkAzane buddhimAM sthApIne vicAra kara. AhA..hA...! ke, e AkAzane rahevAnuM sthAna koNa ? ke, e pote ja rahevAnuM sthAna ane pote Adheya che. ene bIjo koI AdhAra hotuM nathI. A..hA...! che ? eka AkAza ja eka AkAzamAM ja pratiSThita che' A..hA...! eka AkAza ja AkAzane AdhAre che. pratiSThita (eTale) AdhAre. o..ho..ho....! AkAzano dAkhalo Apyo. e kSetrathI Ama vyApaka che. A cauda brahmAMDa je jaDa ane caitanyano (saMgraha) che e asaMkhya jojanamAM ja che, anaMtamAM nahi. A jaDa-caitanyano saMgraha asaMkhya jojanamAM (che), pachI khAlI bhAga che anaMta.. anaMta.. anaMta.. anaMta.. anaMta... tyAM arUpI AkAza che. eno kyAMya aMta nathI. evaDA AkAzane tuM buddhimAM le, vicAra kara. AhA..hA...! ane eno vicAra karatAM tane ema Avaze ke, AkAza AvaDuM moTuM ene AdhA2 koNa ? e ja moTI cIja che.
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 479 have ene AdhAra koNa ? AdhAra ne Adheya eno e che. AhA..hA...! joyuM ? AcArye buddhimAM. che ne ? sthApIne kahyuM che. AhA..hA..! buddhimAM sthApIne." (eTale) lakSamAM laIne AkAza amApa (che). cAre bAju khAlI bhAga anaMta. anaMta. anaMta. anaMta.. anaMta nahi to pachI pachI zuM ? pachI zuM ? pachI zuM ? nAstikane paNa ekavAra vicAra karavo paDe ke, A badhuM jaDa-caitanya ahIne ahIM khalAsa thaI jAya. pachI khAlI bhAga che eno aMta kyAM ? AkAzane aMta na hoya. daze dizA anaMta. anaMta. anaMta... cAre kora. ema buddhimAM AkAzane sthApIne vicAra karatAM AkAza ja AkAzano AdhAra che. AhAhA.... che? "evuM samajI janArane para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI." AvuM samajI janArane AkAzano para AdhAra (che) evuM bhAsatuM nathI. evI rIte." have siddhAMta (kahe che). A to dRSTAMta (hato). "eka ja jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne." have A jJAnasvarUpa AtmA prajJAbrahma svarUpa bhagavAna, jANanAro AtmA.. AhAhA...! eno e trikALI jANaka svabhAva che). trikALI jJAnasvabhAva, e "jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne..." AhA..hA...! rAgamAM sthApIne ke ema nathI kIdhuM. samajANuM kAMI ? AhA...! AkAzane mATe paNa buddhimAM sthApIne kahyuM hatuM. tyAM rAgamAM, vikalpamAM rAkhIne vicAra kara ema tyAM kahyuM nathI. AhA...hA....! alaukika vAtuM che. A AtmA aMdara dehathI bhinna che. A to jaDa, mATI (che), A vANI jaDa, mana jaDa (che). aMdara caitanyaprabhu, je jJAnanI mukhyatAthI jJAnapradhAna che e jJAnane potAnI buddhimAM paryAyamAM sthApIne. buddhimAM eTale jJAnanI paryAyamAM. A eka jJAna je trikALI vastu che eno vicAra kara. (jJAnano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave." e AtmAno AdhAraAdheya bhAva vicAravAmAM Ave. jJAna eTale AtmA. bhASA to sAdI che paNa bhAva to (gaMbhIra che). A.hA..! AkAzane jema buddhimAM sthApIne eno AdhAra-Adheya (bhAva) nathI tema A jJAnane eTale AtmA aMdara saccidAnaMda prabhu, sat zAzvata cit jJAna ane AnaMda, eno sAgara prabhu aMdara AtmA (che). are...! kema bese ? AvaDuM zarIra ne eka bIDI pIve tyAM rAjI thaI jAya. sigAreTa pIve (tyAre) pAyakhAne dasta utare emAM) rAjI thaI jAya. AhA..hA..! ene Avo AtmA (samajavo). bApu ! AtmA to alaukika che ! AkAza jema kSetrathI avyApaka nathI, prasarelo che. ema A mahAjJAna, anaMta jJAna, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda, anaMta zAMti, anaMta svacchatA, anaMta prabhutA.. A.hA.hA..! enA bhAvanI anaMtatA che. e bhAvane buddhimAM laIne... AhA..hA..! AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave. vAta to bahu sArI AvI che. "manasukhabhAI ! tamAro ravivAra (Ave tyAre) vAta sArI AvI che. AhA...hA...!
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 jema e zubha-azubha bhAva, puNya-pApa, dayA, dAna, vrata, bhakti ane kAma, krodha, A 2LavuM, viSaya-vAsanA e badhA bhAvo AtmAnI cIjathI bIjI cIja che, enI jAta bIjI che. A jAta che tyAre e kajAta che. ane tethI tenA rahevAnA aMzo judA che. ane tethI tenI sattA judI che ane tethI tenA AdhAra-Adheya judA che ane tethI tenI svarUpa viparItatA, svarUpanI viparItatA anaMtI bhinna che. AhA..hA...! ane tethI te ajJAna ane jJAna be bhinna che. ajJAna (eTale) e puNya-pApanA pariNAmane ajJAna kahyuM. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? A to samajAya evuM che, kAMI bahu jhINuM nathI. AhA..hA...! aMdara jANanAra che e kone na jANe ? ene jANanA2ne maryAdA zuM hoya ? anaMta jJAna, anaMta AnaMda, anaMta darzana eno jo vicAra karavAmAM Ave... A..hA..hA...! jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne (jJAnano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave...' A..hA..hA...! 'tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI...' A..hA..hA...! e vastu che, jJAnasvarUpI prabhu e koI bIjI cIjane AdhAre che ema che ja nahi. e cIja pote vastu che e pote potAnA AdhAre (che). eTale paryAya jenuM svarUpa jANavuM (che), ene jANavAnI je svarUpanI buddhi, e svarUpa jJAnasvarUpa che, e Atma svarUpa che. tethI jJAnasvarUpa jANanakriyA te AdhAra che ane AtmA te Adheya che. paNa AtmA Adheya che ane koI bIjAne AdhAre rahe che, rAgane AdhAre ne puNyane AdhAre rahe che ema nathI. AhA..hA...! AvI vAtuM. vADAvALAne to AkarI lAge evI che. (vADA) bAMdhIne beThA che. traNe kALa Avo mArga che, bApu ! zuM kahyuM ? jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne...' jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne, hoM ! ko'kanI buddhimAM sthApIne tuM vicAra kara, ema (nathI kahyuM). jJAnamAM jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne '(jJAnano) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI...' tyAre AtmA bIjA koIpaNa tattvane AdhAre che ema che ja nahi. e to pote potAne AdhAre ja che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? AhA....hA...! buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI; ane te nahi prabhavatAM, eka jJAna ja eka jJAnamAM ja pratiSThita che' eTale zuM kahyuM ? jANaka svabhAva je che, kAyamI asalI trikALI jJAnasvabhAvano vicAra karatAM eka jJAna ja eka jJAnamAM ja pratiSThita che" eTale ke bIjI koI cIja nahi. enuM je jJAnanuM pariNamana karyuM, jJAnanuM pariNamana paryAyamAM dazA karI, te dazAne AdhAre e jaNANo. ethI jJAnadazA e AtmAnuM svarUpa che, jJAnanuM svarUpa (che). jJAnanA svarUpane jJAnanA ja svarUpano AdhAra che. AhA..hA...! AvuM have dharmane nAme.. vastu evI che, bApu ! AkarI che. dharma to eka sekaMDa thAya to ene janma-ma2Na maTe evI cIja che. paNa dharma kone kahevo e samajavuM kaThaNa bahu, bApu ! AhA..hA....! 480
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 481 ahIMyAM to kahe che, jyAre AkAzane buddhimAM sthApatA eno AdhAra-Adheya koI dekhAto nathI. ema bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa prabhu trikALI, ene vartamAna pariNamana jJAnamAM vicAratAM vartamAna jJAnanA pariNamanamAM vicAratAM ene jJAnane AdhAre jJAna che. e pariNamana je thayuM ene AdhAre jaNANo mATe AtmAne AdhAre AtmA che, e jJAnane AdhAre AtmA che. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? mumukSu :- jJAna to indriyo dvArA thAya. uttara - dhULeya indriya dvArA na thAya, indriya jaDa che, A to mATI jaDa dhULa che. A jANe che ? jANe che to AtmA. jenI sattAmAM jaNAya che, jenI sattAmAM jaNAya che. te AtmA che. AmAM jaNAya cheAmAM ? A to jaDa mATI che. jenA hovApaNAmAM, jenI mojUdagImAM A che, A che, A che ema jaNAya che e AtmA che, jJAnasvarUpa che. AvI vAtuM che. duniyAthI judI lAge. zuM thAya ? bApu ! mArga ja A che. AhA..hA...! jema buddhimAM AkAzane sthApIne AkAzano koI AdhAra nathI ema bhAse che). evI buddhi prasaratI nathI, evI buddhi thatI ja nathI ke AkAzane koI (bIjo) AdhAra hoya. ema bhagavAna AtmA vartamAna jJAnanuM pariNamana, jJAnano utpAda dazA ja che. AhA..hA..! e jJAnanI vartamAna dazAne e jJAnano vicAra kara ke, A AtmAne AdhAra kono che ? ke, AtmAne je jANavAnI dazA pragaTa karI te ja AtmA che. to teno AtmAne AtmAno AdhAra rahyo. AhAhA.! samajANuM kAMI ? rAga nahi, puNya, dayA, dAna, vrata, bhakti nahi. jJAnAne) buddhimAM sthApIne. AhA...hA...! e kaMI ochI vAta che ? buddhimAM jJAna AtmA che ema sthApIne vicAra kare to te jJAnanuM je pariNamana che, jJAnano je jANavAno bhAva thayo te bhAvamAM AtmA jaNAze tethI te bhAvamAM AtmA che. e bhAva paNa AtmA ja che. e bhale jANanaparyAya che paNa che I AtmA. to AtmAne AdhAre AtmA che, AtmA bIjAne AdhAre che nahi. AhA..hA...! e dayA, dAna ne vrata ne bhakti, pUjApATha kare tethI AtmA jaNAya enI nA pADI che. e rAga che, ema kahe che. AhA...hA..! mumukSu :- chaThThA guNasthAna sudhI rAga che. uttara :- buddhipUrvaka rAga che. rAga che, acetana che. mumukSu :- kyAM sudhI AdhAra che ? uttara :- AtmAno AtmAne AdhAra che. rAgano AdhAra che ja nahi. e mATe to A vAta cAle che. rAgano AdhAra nathI paNa enA kAraNo pahelA ApI gayA ne ? ke, rAga ane AtmA be vastu bhinna che. benA lakSaNo bhinna che, eno svabhAva bhinna che ane tethI benA pradezo bhinna che ane tethI tenI sattA bhinna che. tethI teno AdhAra
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 samayasAra siddhi-6 Adheya paNa bhinna che. ane tethI te be vacce atyaMta svarUpa viparItatA che. mATe teno AdhAra-Adheya bhinna che. AhA..hA...! AvI vAta che. atyAre to A dayA pALe ne vrata kare ne bhakti, pUjA kare tyAM dharma thaI jaze. dhULeya dharma nathI. e to badhI rAganI kriyA che. AtmA to jJAna ane AnaMda svarUpa che. je jJAna jANavuM ane AnaMda svarUpa (che) te ajJAna ane duHkharUpa rAgAdi, enA pariNAmathI e jaNAya ? AhA..hA...! ajJAnathI jJAna jaNAya ? duHkhathI AnaMda jaNAya ? AhA..hA...! 'zazIbhAI' A 'saMvara adhikA2'(nI) zarUAtamAM che. AhA...hA...! caitanyaprakAzano pUra, nUra prabhu, e caitanyanA prakAzanuM pUra, enAthI dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma taddana judI jAta che. jAta judI, bhAta judI, kSetra juduM are...! kALa judo. e eka samaya rahe che ane ahIM bhagavAna to trikALa rahe che. AhA..hA...! bhAva judo (che). AhA..hA...! samajANuM kAMI ? beya bhAI AvyA lAge che. mANekacaMdajI' AvyA lAge che. AhA..hA...! AvI vAta che. AcAryoe to evI bhASA karIne, karuNA karIne jagatane satyamAM ene besADyo che. prabhu ! tuM satya vastu cho ne ! ane satya vastu tArAmAM prabhu ! jJAna ane AnaMda che ne ! e jJAna ane AnaMdano vicA2 ka2 to e vicAra ne mananane AdhAre e jaNAya che mATe manana pariNamana AdhAra ane e pote) Adheya. rAga AdhAra ne Adheya traNakALamAM nahi. AhA..hA...! AvuM che. lokone na bese eTale ekAMta kahe, pachI loko ema kahe. e hatuM nahi. nahotuM eTale (ekAMta lAge). vastu to A che, bApu ! AhA..hA...! ane te nyAyathI vicA2 ka2e to ene besI jAya evuM che. nyAyathI vicAra kare ke, je vikArI bhAva che, zubha-azubha bhAva, puNya-pApa (bhAva che) e duHkharUpa che, AkuLatA che. bhagavAnaAtmA jJAna ane AnaMda svarUpa che. e AkuLatA ane AnaMda svarUpanI jAta eka che ? ane e AkuLatAne AdhAre AtmA jaNAya ema che ? AhA..hA...! enuM jANavuM to, buddhimAM AtmAne sthApIne, buddhimAM rAga (sthApIne) nahi, jJAnamAM (sthApIne), jJAnanI paryAyamAM - buddhimAM AtmAne sthApIne vicAra karatAM e buddhimAM bIjo AdhAra che ema prasaratuM nathI, ema jaNAtuM nathI. keTalA bola nAkhyA che ne emAM ? pahelA nAkhyA che. prabhavatI nathI, nAkhyuM ne ? pahelA (AvI gayuM che). kyAM AvyuM I ? (zrotA : bIjA peregrAphanI cothI lITI). cAle enI cothI ? hA, I. barAbara che. prabhavatI nathI.' I lyo. bhinna) AdhAra-AdheyanI apekSA prabhavatI nathI. (phAvI zakatI nathI, TharI jAya che, udbhavatI nathI);...' AhA...hA....! buddhimAM AtmAne laIne lakSamAM laIne jo eno vicAra kara to tane ema lAgaze ke, AtmA je huM jANuM chuM, vicAra manana (karuM chuM), e svarUpamAM e jaNANo. e svarUpa che e AtmAnuM svarUpa ja che. mATe svarUpano AdhAra e jANakriyAno AdhAra, AtmA
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA181 thI 183 483 Adheya. paNa jANanakriyA sivAya rAga AdhAra ane jANanakriyA be thaIne AdhAra (che), ema nathI. kaho, samajANuM kAMI ? che ne ? sAme paDyuM che ne ? AhA..hA...! prabhavatI nathI eTale ahIM kahevuM che ke, jJAnamAM - jJAna paryAyamAM sUkSmapaNuM karIne jyAre AtmA je trikALa che, eno vicAra kare A..hA...! to enI buddhimAM e AtmAne bIjo koI AdhAra che e vAta prabhavatI nathI, phAvI (zakatI) nathI, ema lakhyuM ne ? phAvI zakatI nathI. AtmAne bIjo kAMIka rAgano AdhAra che ema phAvI zakatuM nathI. TharI jAya che, uddabhavatI nathI. AhAhA....! eTale kahe che, sattA svarUpa bhagavAna trikALa, ene buddhimAM sthApIne vicAra karatAM paranuM AdhArapaNuM che e TharI jAya che eTale hotuM nathI. enAthI jaNANo ethI jANanakriyA je dharmanI (thaI), samyagdarzana-jJAnanI kriyA (thaIte AdhAra, AtmA Adheya (che). enAthI AtmA jaNANo mATe (AtmA) Adhaya. paheluM kAle ghaNuM AvI gayuM che. 'tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI;" lyo ! jema AkAzanI vAta hatI ema AnI vAta (che). AhA..hA...! "ane te nahi prabhavatAM, eka jJAna ja eka jJAnamAM ja pratiSThita che' eTale ? vastu che enuM jyAM aMtarmukha thaIne manana kare, jJAna kare che, jJAnanuM pariNamana thAya che e jJAna ja eka jJAnamAM ja, jJAna eTale AtmA, eka jJAna e paNa eka nirvikalpa jJAna ema, rAga, bheda nahi. AhA..hA...! zuM AcAryanI TIkA ! eka AtmA jJAnasvarUpa prabhu, te eka ja jJAnamAM pratiSThita che. e eka ja jJAnamAM pratiSThita che. jJAna pariNati eka ja enI che. e pariNatimAM e jaNAya che mATe e pariNatimAM pratiSThita che, pariNatimAM ene AdhAra che. AhAhA...! e zabdo bIjA, bhAva bIjA. A to vItarAganI kaoNleja che. jAta judI, bApu ! atyAre badho pheraphAra thaI gayo che. ghaNo pheraphAra, vADAmAM sAcI vAta kahe to ene khoTI TharAve, khoTI vAtane sAcI TharAve. AhA...hA...! e "eka jJAna ja. eTale AtmA eka jJAnamAM ja. eka jJAnamAM ja eTale tenI jAtamAM. jJAnanuM pariNamana, jJAnanI zraddhA, jJAnamAM ramaNatA vagere vagere eka jJAnamAM ja AdhAra che. e AtmAne, jJAna eTale manana je pariNamana thayuM emAM ja e AtmA che, bIje kyAMya AtmA che nahi. "ema barAbara samajI javAya che." ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane para-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI." AhA..hA... e dayA, dAnano maMda rAga Avyo, maMda hato eTale) A jaNANuM evuM tyAM rahetuM nathI. dharmI jIvane jJAna svarUpanA pariNamanathI A AtmA che, ema jaNANuM ene A jJAna pariNamanano AdhAra che, paNa rAga AdhAra che (ema) jaNAtuM nathI. AhA...hA...! vyavahAra
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 samayasAra siddhi-6. ratnatraya AdhAra che ane nizcaya ratnatraya Adheya che ema nathI). ahIM to Adheya AkhA tattvane kahevuM che paNa Ameya nathI, ema. AhA..hA...! e to samakita Adi mokSano mArga je aMdara pragaTa karyo, jenAthI jaNANo, e jenAthI jaNANo e eno AdhAra. kAraNa ke jaNANo zenAthI ? ke, jJAnathI. Ama jJAnane aMtaramAM vALyuM tyAre jaNANo. mATe jJAnane eTale AtmAne jJAnano AdhAra eTale enA svarUpano AdhAra che. AhA...hA...! 'krodhAdika ja krodhAdikamAM ja che." joyuM ? "jJAna ja jJAnamAM ja che...." krodhAdi eTale rAga. krodha ne mAna be dveSa che. mAyA ne lobha be rAga che. eTale e lobhamAM rAga AvI jAya che. eTale rAgAdi badhuM para che. e rAgAdi rAgamAM che. AtmA jJAnanI pariNatimAMthI jaNANo (7) pariNatimAM che. AhA..hA...! samajANuM kAMI ? aMdara buddhimAM Akho AtmA jJAnasvarUpI prabhu pUrNa, pUrNam idam pUrNa svarUpa che. tattva che I kaMI adhUruM hoya ? pUrNa che. e pUrNa jJAna ne AnaMdano Dhagalo che. ene buddhimAM - lakSamAM laIne vicAra kare ke, Ane AdhAra koNa ? I vastune AdhAra koNa ? AdhAra e manana karavAnuM pariNamana, jANanakriyA thaI te AdhAra (che). enAthI jaNANo mATe AdhAra. rAgathI jaNANo nahi mATe AdhAra nahi. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? AvuM jhINuM paDe. jJAna ja jJAnamAM ja che." rAgAdi rAgAdimAM ja che. AhAhA! vyavahAra che I vyavahAramAM ja che ane nizcaya che, manana I nizcaya pariNamana thayuM emAM e AtmA che. emAM AtmA jaNANo che. AhA..hA...! samajANuM kAMI? A to saMvarano zarUAtano adhikAra che, ghaNo alaukika che. AhA..hA...! ahIM to kIdhuM ke, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e vastu ja AtmAthI judI che ane enA pradeza judA che, enI sattA judI che, eno AdhAra judo che. AhA.! ane be vacce atyaMta svarUpa viparItatA che. AhA...hA...! tethI jJAna ajJAnamAM nathI. eTale rAgAdi ajJAna che temAM AtmA nathI. eTale evI kriyAkAMDathI AtmA jaNAya evo nathI. AhAhA.! samajANuM kAMI ? A pramANe (jJAnane ane krodhAdika) AtmAnuM ane rAga-dveSanuM - krodha, mAna, mAyA, lobha tema ja karma-nokarmanuM) karma jaDa mATI che e AtmA nathI ane karmane AdhAre AtmA nathI tema karma AtmAne AdhAre nathI. AhA..hA...! karmanI paryAya karmane AdhAre che. I karmaparyAyane AdhAre che. enI paryAya jaNANI ke A vikAra che ene AdhAre karma che. AtmAne AdhAre karma (nathI). ahIM eka pradeza bhegA che. jyAM AtmA che tyAM karma che paNa karmano AdhAra AtmAne nathI tema AtmAno AdhAra karmane nathI. AhA...hA...! ema A zarIra che, nokarma lIdhuM che ne ? eno artha kare che. "bhedavijJAna bhalI rIte siddha
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA- 181 thI 183 485 thayuM. lyo. A rIte bhAvakarma (arthAtu) puNya-pApa, dravya karma jaDa ane nokarma (eTale) bahAranI cIjo. (emanuM) "bhedavijJAna bhalI rIte siddha thayuM. AhA...hA...! bhAvArtha - "upayoga to caitanyanuM pariNamana hovAthI jJAnasvarUpa che." e vyAkhyA karI. upayogamAM upayoga che, ema kahyuM hatuM ne ? upayoga to caitanyanuM pariNamana hovAthI jJAnasvarUpa che, AtmasvarUpa che. "ane krodhAdi bhAvakarma" puNya ane pApanA bhAva, bhAvakarma, vikAra che. " "jJAnAvaraNAdi dravyakarma jJAnAvaraNAdi ATha jaDa karma che ne ! ane zarIrAdi nokarma." zarIrane AdhAre AtmA atyAre nathI. tema zarIra AtmAne AdhAre atyAre nathI. are. are..! AvI vAtuM ! kaI jAtanI vAta haze A? A (zarIra) mATI, dhULa che (e) ajIvatattva che ene AdhAre aMdara AtmA nathI. tema AtmAne AdhAre A zarIra rahyuM che ema nathI. zarIra zarIranI paryAyane AdhAre zarIra rahyuM che. AhA..hA.. keTaluM pheravavuM eNe. dhAryuM hoya kAMIka, nIkaLe kAMIka. have badhuM pheravI nAkhavuM paDe. AhAhA! zraddhA AkhI lAIne pheravI nAkhavI paDe. AhA..! e badhAMya pudgaladravyanA pariNAma hovAthI koNa ? e dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno bhAva, karma ane zarIra e badhAM pugalanA pariNAma hovAthI pudgaladravya che. AhA..hA..! e jIvadravya nahi. "pudgala dravyanA pariNAma hovAthI jaDa che;.." AhAhA...! vrata karuM ne tapa, apavAsa karuM ne evo je vikalpa hoya e jaDa che. pudgalanA pariNAma (che), jIvanA nahi. AhAhA....! ajIva che. mumukSu :- para kare ema kahe to jaDa thaI jAya. uttara :- e mAnyatA enI jaDa thaI jAya. mane dharma thayo, apavAsa karuM chuM to meM vastu choDI, e mAnyatA mithyAtva - jaDa che. AhA..hA...! AvuM AkaruM che. laukika keLavaNIthI A keLavaNI judI jAta che. AhA..hA...! temane ane jJAnane..." eTale (krodhAdine) ane jJAnane, AtmAne eTale jJAnane ane temane eTale puNya-pApAdi bhAvane pradezabheda hovAthI atyaMta bheda che. jemAMthI jeTalA kSetramAM utpanna thAya e pradeza bhinna che. jaDanA pradezo, jaDanA bhAva e je pradeza che caitanyano paNa e pradeza bhinna pradeza che. AhA...hA...! 'atyaMta bheda che. mATe upayogamAM krodhAdika, karma tathA nokarma nathI." caitanyanA pariNamanamAM ane caitanya vastumAM e rAga-dveSAdi nathI tema karma ane zarIrAdi nathI. AhA..hA....! "ane krodhAdikamAM...." e rAgAdimAM 'karmamAM tathA nokarmamAM upayoga nathI. emAM AtmA nathI. AtmAmAM e nathI ane emAM AtmA nathI. AhAhA...! jANaka svabhAvathI je AtmA jaNANo emAM rAga nathI, krodha nathI, karma nathI, zarIra nathI. ane zarIra ane rAga e pudgalanA pariNAma
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 samayasAra siddhi-6 (che) temAM AtmAnuM pariNamana jJAna ke AtmA emAM che ja nahi. AtmAnuM pariNamana emAM nathI. AtmAnuM pariNamana to zuddha che. AhA..hA...! zuddha pariNamanane AdhAre AtmA jaNANo mATe zuddha pariNamana AdhAra che. ema ahIM levuM che. AhA..hA...! A rIte temane pAramArthika AdhArAdheyasaMbaMdha nathI;...' AtmAne ane rAgane, karmane ane zarIrane AdhAra-Adheya nathI. dareka vastune potapotAnuM AdhArAdheyapaNuM potapotAmAM ja che.' AhA..hA...! A mAthA upara A paramANu che ne, u52no paramANu, e nIcalA 52mANune AdhAre nathI. enA AdhAre I che. A copaDIne AdhAre A nathI. enAmAM AdhAra nAmano guNa che ene AdhAre I che. AvuM duniyAthI (UMdhuM). mumukSu :- ThavaNInA AdhAre copaDI che. uttara :- ene AdhAre copaDI nathI. AhA..hA...! vyavahArane AdhAre nizcaya nathI ane nizcayane AdhAre vyavahAra nathI. AhA..hA...! evI cIja che. are...! potAno vicAra karIne huM koNa chuM ? A zuM che ? nirNaya karavAnA TANA ochA. jagatanA pApanA dhaMdhA Akho di'. AhA..hA...! are...! A te zuM cIja che ? ane A zuM kahe che A ? AhA..hA...! pahelI traNa gAthAmAM to gajaba kAma karyuM che ! traNa che ne ? o...ho..ho....! upayogamAM krodhAdika, karma tathA nokarma nathI...' upayoga eTale AtmA. ane krodhAdikamAM, karmamAM tathA nokarmamAM upayoga nathI. A rIte temane pAramArthika AdhArAdheyasaMbaMdha nathI; dareka vastune potApotAnuM AdhArAdheyapaNuM potapotAmAM ja che. mATe upayoga.... eTale AtmA upayogamAM ja che,...' AtmA AtmAmAM ja che. I AtmAnuM piraNamana thayuM e upayoga, e AtmA. ene AdhAre AtmA che. rAganuM pariNamana thayuM e jaDane AdhAre che, I jaDa che. AhA..hA...! aMdara bhinna paDIne jJAnanuM pariNamana thayuM emAM AtmA che. kAraNa ke e pariNamanamAM AtmA jaNANo che. A..hA....! rAga pariNamanamAM jaDa jaNANuM che, ajJAna jaNANuM che. AhA..hA...! upayoga upayogamAM ja che,.. mULa pATha hato enuM lIdhuM. krodha krodhamAM ja che. A rIte bhedavijJAna barAbara siddha thayuM.' lyo. judApaNuM barAbara siddha thayuM. jevuM juduM che tevuM juduM barAbara siddha thayuM. AhA..hA...! '(bhAvakarma vagereno ane upayogano bheda jANavo te bhedavijJAna che).' bhAvakarma, hoM ! 'bhAvakarma vagerene ane upayogano bheda jANavo te bhedavijJAna che).' chelluM.
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 487 zihUirtavikrIDita) caidrUpyaM jaDarUpatAM ca dadhatoH kRtvA vibhAga dvayorantardAruNadAraNena parito jJAnasya rAgasya c| bhedajJAnamudeti nirmalamidaM modadhvamadhyAsitAH zuddhajJAnaghanaughamekamadhunA santo dvitIyacyutAH / / 126 / / evamidaM bhedavijJAnaM yadA jJAnasya vaiparItyakaNikAmapyanAsAdayadavicalitamavatiSThate, tadA zuddhopayogamayAtmatvena jJAnaM jJAnameva kevalaM sanna kiJcanApi rAgadveSamoharUpaM bhAvamAracayati / tato bhedavijJAnAcchuddhAtmopalambhaH prbhvti| zuddhAtmopalambhAt rAgadveSamohAbhAvalakSaNaH saMvaraH pramavatiA. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArtha:- (vaitUrNa napatAM 2 vadhato: jJAnaca ra Rca ) ciTUpatA caitanyarUpatA) dharatuM jJAna ane jaDarUpatA dharato rAga - (uyo.) e banneno, () aMtaraMgamAM (hAIkAraNe) dAruNa vidAraNa vaDe (arthAt bheda pADavAnA ucca abhyAsa vaDe), paritaH vimA tpA) cotaraphathI vibhAga karIne - samasta prakAre bannene judAM karIne -), (pharva nirmanam merajJAnam yati) A nirmaLa bhedajJAna udaya pAmyuM che; (dhuna) mATe have tam zuddhajJAna-godham adhyAzitA) eka zuddha vijJAna ghananA puMjamAM sthita ane dvitIya-yurA) bIjAthI eTale rAgathI rahita evA (santA) he sapuruSo ! (mombama) tamo mudita thAo. bhAvArtha - jJAna to cetanAsvarUpa che ane rAgAdika pudgalavikAra hovAthI jaDa che; paraMtu ajJAnathI, jANe ke jJAna paNa rAgAdirUpa thaI gayuM hoya ema bhAse che arthAt jJAna ane rAgAdika banne ekarUpa-jaDarUpa-bhAse che. jyAre aMtaraMgamAM jJAna ane rAgAdino bheda pADavAno tIvra abhyAsa karavAthI bhedajJAna pragaTa thAya che tyAre ema jaNAya che ke jJAnano svabhAva to mAtra jANavAno ja che, jJAnamAM je rAgAdikanI kaluSatA - AkuLatArUpa saMkalpavikalpa - bhAse che te sarva pudgalavikAra che, jaDa che. Ama jJAna ane rAgAdikanA bhedano svAda Ave che arthAt anubhava thAya che. jyAre AvuM bhedajJAna thAya tyAre AtmA AnaMdita thAya che kAraNa ke tene jaNAya che ke pote sadA jJAnasvarUpa ja rahyo che, rAgAdirUpa kadI
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 samayasAra siddhi-6 thayo nathI. mATe AcAryamahArAje kahyuM che ke he sapuruSo ! have tame mudita thAo." 126. TIkA :- A rIte A bhedavijJAna jyAre jJAnane aNumAtra paNa (rAgAdivikArarUpa) viparItatA nahi pamADatuM thayuM avicaLapaNe rahe che, tyAre zuddha-upayogamayAtmakapaNA vaDe jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM thakuM jarA paNa rAgadveSamoharUpa bhAvane karatuM nathI, tethI ema siddha thayuM ke, bhedavijJAnathI zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava thAya che ane zuddha AtmAnI upalabdhithI rAgadveSamohano (arthAt AsavabhAvano) abhAva jenuM lakSaNa che evo saMvara thAya zloka 126 upara pravacana have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :- lyo. 126 (kaLaza). (zArdUttaviThThIDita) cedrUpyaM jaDarUpatAM ca dadhato: kRtvA vibhAga dvayorantAruNadAraNena parito jJAnasya rAgasya c| bhedajJAnamudeti nirmalamidaM modadhvamadhyAsitAH zuddhajJAnaghanaughamekamadhunA santo dvitIyacyutAH / / 126 / / AhA..hA..! artha - cidrupatA caitanyarUpatA) dharatuM jJAna.... bhagavAna to AtmA jANaka svabhAvane dhArato. che ? "jaDarUpatA dharato rAga...." "rAga" zabda rAga-dveSa, puNya, pApa badhuM laI levuM). AhAhA...! TIkAno pAcho TUMko kaLaza karyo. TIkAno ja bhAva che. 'caitanyarUpatA) dharatuM jJAna ane jaDarUpatA dharato rAga-e baMneno, aMtaraMgamAM dAruNa vidyAraNa vaDe." A.hA...hA..! aMdara (bheda pADavAnA ugra abhyAsa vaDe),..." AhAhA..! aMtaramAM e rAga, vikalpa che, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma, krodha ane bhagavAna jJAnasvarUpa che (e) bene ugra bheda pADIne. AhA..hA...! A bhedajJAna, AnuM nAma dharma. AvI vAta bheda, A..hA...hA..! "(tAruIkArona)" "dAruNa vidAraNa vaDe (arthAtu bheda pADavAnA ugra abhyAsa vaDe), joyuM ? AhAhA...! kemake aMdara je rAgAdi che enI dizA para tarapha jAya che ane jJAnasvarUpanuM pariNamana e sva tarapha jAya che. AhA..hA..! samajAya che kAMI ? rAga thAya che enuM lakSa bahAra jAya che ane jJAnanuM pariNamana che e caitanyadravya che. lakSa tyAM jAya che. AhA...hA..! "(tAvArona) (ugra abhyAsa vaDe),..." "(parita: vimA vRttA)" "cotaraphathI vibhAga karIne." AhAhA..! -samasta prakAre bannene judAM
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 489 karIne-)' kyAMya paNa rAgaaMza AtmAmAM rahe nahi (e rIte). AhA..hA...! cAre taraphathI juduM pADIne. (-samasta prakAre banne judAM karIne-)' '(vaM nirmalam mevajJAnam ati)" 'A nirmaLa bhedajJAna udaya pAmyuM che;...' AhA..hA...! anaMta kALamAM karyuM nahotuM e A karyuM, kahe che. enuM nAma dharma kahevAya che, bAkI badhI vAtuM, thothAM che. A..hA...! rAgathI bhinna paDelo je AtmA, ugra abhyAsathI vibhAga karIne cAre taraphathI vibhAga karIne. koIpaNa rAgano aMza ke zarIrano aMza AtmAmAM na Ave. AhA..hA...! AtmAno zAnAMza che e kaMI rAgamAM ne zarIramAM na jAya. cAre taraphathI vibhAga karIne -samasta prakAre bannene judAM karIne-)' (vaM nirmalam mevajJAnam veti)" "A nirmaLa bhedajJAna udaya...' thAya che. A samyajJAna, AnuM nAma sabhyajJAna, AnuM nAma samyagdarzana. A..hA....! samyak eTale jevuM che tevuM darzana. samyak eTale satyanuM darzana. satya jevo AtmA che, rAgathI bhinna paDIne, bheda pADIne jevo che tevo aMdara anubhavyo e sat che, tethI tene samyagdarzana kahe che. AtmAnA satyane satya tarIke jANIne, anubhavIne kabulyuM. AhA..hA...! mATe have ekazuddha vijJAnaghananA puMjamAM sthita...' A..hA..hA...! joyuM ? ane bIjAthI eTale rAgathI rahita evA he satpuruSo !" 'movar' AnaMdamAM AvI jAva, ema kahe che. A..hA..hA...! rAganA vikalpathI, vRttithI AtmAne judo pADatAM AtmAmAM atIndriya AnaMda Ave tyAre tene bhedajJAna ane samikata thayuM ema kahevAmAM Ave. tyAre tene dharmanI zarUAta thaI. AhA...hA....! Avo mArga. movam che ne ? AnaMda, AnaMdane prApta kara. he satpuruSo ! tame mudita thAo.' aMdara AnaMdamAM AvI jAo. A.hA...hA...! (rAgAdithI) bheda pADIne. jema tuM duHkhamAM hato, 2Aga eTale du:kha, (tenAthI) bheda pADatAM AtmAno AnaMda Ave, mudita thAo, khuzI thAo, rAjI thAo, rAjIpo emAM Avo. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 262 zloka-126, gAthA-184-185 somavA2, aSADha suda 1, tA. 25-06-1979 ('samayasA2', 126 kaLazano bhAvArtha). jJAna to cetanAsvarUpa che...' eTale A AtmA cetanAsvarUpa che, ema. jANe-dekhe e enuM svarUpa che 'ane rAgAdika... zubha-azubha rAga e puddagalavikAra hovAthI jaDa che;...' A caitanyasvarUpa che to A jaDa che. beya sAmesAmA
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 samayasAra siddhi-6 lIdhA. jANanAra-dekhanAra enuM svarUpa che. rAga-dveSa eTale puNya ane pApa, zubha ane azubha bhAva beya pugalavikAra hovAthI jaDa che..." AhA...hA...! paraMtu ajJAnathI, jANe ke jJAna paNa rAgAdirUpa thaI gayuM hoya.. anAdi ajJAnane laI caitanyasvarUpa e jANe rAgarUpa thaI gayuM hoya ema ajJAnIne bhAse che. rAgathI bhinna che e bhAsatuM nathI. A.hA...! "rAgAdirUpa thaI gayuM hoya ema bhAse che arthAt jJAna ane rAgAdika bane ekarUpa-jaDarUpa-bhAse che." A...hA....! rAga jaDa che ane A jIva caitanya svarUpa che. ene be jaDarUpe bhAse che. rAga huM chuM ema bhAse che). astitva enuM je caitanyasattva che e sattAnuM sattva khabara nathI ane A rAga chuM ema acetanane jaDane potAno jANI ane jaDarUpe pariName che. AhAhA.... - jyAre aMtaraMgamAM jJAna ane rAgAdino bheda pADavAno tIvra abhyAsa.." jIva kare. tIvra dAruNa AvyuM hatuM ne ? caitanyanA svarUpane aMtaramAM vALIne rAgathI bhinna pADI aMdara caitanyano abhyAsa kare. AhAhA...nahitara caitanya to jANyo nathI tethI enA jANavAmAM kyAMka potApaNuM to mAnaze ne ? caitanyapaNe jaNANuM nahi eTale dayA, dAna, rAgAdi bhAva e mArA che, ema potAnuM astitva ene mAne. potAnuM astitva caitanya che e jANyuM nahi (eTale) kyAMka potAnI hayAtI to mAnavI paDaze ne ! e rAga ane dveSanA pariNAma... AhA...hA..! e acetanane AtmA tarIke mAne che. bhedajJAna karavAthI aMtaraMgamAM AtmA ane rAgano bheda pADavAno tIvra abhyAsa karavAthI. vAMcIne ke ema nahi. ema kahe che. aMdara bheda pADavAno tIvra abhyAsa. jJAnasvarUpa ane para tarapha jatA rAgAdinI dizA benA lakSaNo judA jANI ane je bhedajJAnano tIvra abhyAsa kare. AhA...hA...! "bhedajJAna pragaTa thAya che... "bheda pADavAno tIvra abhyAsa karavAthI bhedajJAna..." AtmAnuM jJAna juduM paDe che. A..hA...! 'tyAre ema jaNAya che ke jJAnano svabhAva to mAtra jANavAno ja che..." A.hA...hA...! badhI lAkha vAta Ave, karoDa vAta Ave. jaDa badhA, caitanya badhA, enA guNa-paryAyo badhAya kharekhara to jANavAno svabhAva che. koI mArA che ema mAnavAno eno svabhAva nathI. jANavuM. samaya samayanI avasthA thAya te avasthA jIvadravyanI che. ema e avasthAnuM lakSa choDI ane dravya upara dRSTi kare ane tIvra puruSArthathI A abhyAsa kare to ene bhedajJAna thAya. mumukSu :- aMtaraMgamAM zuM levuM ? uttara - aMtaraMgamAM rAga ane AtmA, be (levA). e to vAta thaI ne ! A caitanyasvarUpa che ane A rAga, e beno bheda. aMtaramAM be bheda pADa, bahAramAM nahi ema kahe che. bahAra nahi. aMdaramAM rAga ane AtmA beya bhinna pADe. AhA..hA..! aMtaraMgamAM eTale aMdaramAM. bahArathI kAMI bheda) pADavo che ? aMdaramAM rAga, dayA, dAnano vikalpa Ave enAthI
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 491 caitanya svarUpano bheda - judo pADavAno abhyAsa kare. AhA..hA....! rAgAdi TaLe nahi bhale, cAritra vinA TaLe nahi) paNa pahelo abhyAsa karIne huM rAga nathI, huM caitanya chuM. ema rAgathI bhinna karIne bhedajJAna kare. AhAhA...! aMtaraMgamAM jJAna ane rAga-dveSAdino bheda pADavAno. aMtaramAM bheda pADavAno. zAstra vAMcIne ke ema karIne dhAre, e nahi. sAMbhaLIne dhArI rAkhe (ke), rAga bhinna che ane AtmA bhinna che ema nahi, ema kahe che. aMtaramAM caitanya svarUpa rAgathI pUrNa bhinna che, ema aMdarano abhyAsa kare. AhAhA...! kema ? ke, "jJAnano svabhAva to mAtra jANavAno ja che," mAtra ane jANavAno ja che, ema. rAgAdi karavuM e paNa eno svabhAva nathI to paranuM karavuM e to banI zakatuM nathI. rAgathI mAMDIne badhI para cIja, Akho lokAloka jJAtAnuM zeya che. jANanAro che (ane) e jANavAmAM jaNAya (evuM) zeya (che). samaya samayanI avasthA samaya samaye thAya. dravya pote paryAyane pAme, pahoMcI vaLe, dravya ane guNathI paryAya thAya paNa enuM tAtparya zuM? evuM jANIne aMtaramAM juduM pADavuM. AhA...hA...! rAga ane jJAna svarUpa bhagavAna be judA che. jJAnamAM je rAgAdikanI kaluSatA..." AtmAmAM je rAga-dveSa, dayA, dAna, kAma, krodha bhAva (thAya e) kaluSita che. cAhe to dayAno, dAnano, vratano bhAva hoya (paNa) che e kaluSita. vikalpa che, rAga che, kaluSita che. e kaluSatA 'AkuLatArUpa saMkalpa-vikalpa-bhAse che...." e AkuLatArUpa che. AhA...hA...! bhagavAna to atIndriya anAdianaMta AnaMda ane zAMta svarUpa che. rAgAdi AkuLatA ane duHkharUpa che. ema bene judA pADe). te sarva pugalavikAra che, jaDa che." e badhA. e nathI jANatA potAne. rAga-dveSa, dayA, dAna e nathI jANatA potAne, nathI jANatA AtmAne para vaDe jaNAya che. I AvI gayuM che. para vaDe jaNAya che mATe I jaDa che. jANanAra vaDe jaNAya che. rAga jANanAra vaDe jaNAya che. AhAhA....! rAga rAga dvArA jaNAto nathI. Ama jJAna ane rAgAdikanA bhedano svAda Ave che..." AhA..hA...! ema jyAre rAmanA vikalpathI caitanya svarUpa jANaka bhinna che ema bhedajJAna thAya tyAre tene atIndriya AnaMdano svAda Ave. AhA..hA...! anAdino je rAgano svAda AkuLatA hato (e) duHkhano svAda hato, enAthI bhinna paDIne caitanya svarUpamAM rAga nathI, rAgamAM svarUpa nathI. ema sarvatra abhyAsa karatAM, bhinna pADatAM ene AnaMdano svAda Ave che. A lakSaNa batAvyuM. Ama to ghaNA kahe che ke, bheda paDyo che, bhedajJAna thayuM che. paNa bhedajJAna thAya ene atIndriya AtmAnA AnaMdano svAda Ave. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? jene caitanyasvarUpa trikALI che ane rAga vikRta AkuLatA ane duHkharUpa che ema be vacceno taphAvata jANI ane AtmA tarapha vaLe che, vaLatAM ene rAgathI judo paDe che tethI tene
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 samayasAra siddhi-6 rAgano svAda hato e chUTI jAya che. A..hA...! eTale aMze (chUTI jAya che). ane AtmAnA AnaMdano svAda Ave, tyAre ene bhedajJAna thayuM kahevAya. AhA..hA...! tyAre ene samyagdarzana thAya. AhA..hA...! A to pahelI zarUAtanI vAta che. pahelI bhUmikA. samyagdarzananA ThekANA na maLe. zuM kahevAya, kema thAya enI khabaruM na maLe ane vrata ne tapa ne apavAsa karIne... AhA...! jiMdagI mithyAtvamAM gALe. arthAt anubhava thAya che.' bhedajJAna thAya che eTale rAga ane dveSanA vikalpo.. A..hA...! e AkuLatA che ane bhagavAna aMdara nirAkuLa AnaMdasvarUpa che. ema bhedajJAna thatAM e AtmAno je svabhAva che teno aMze AnaMdano svAda Ave che. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? tyAre tene bhedajJAna kahevAmAM Ave che. A..hA...! anubhava thAya che.' jyAre AvuM bhedajJAna thAya tyAre AtmA AnaMdita thAya che...' A..hA...! AvyuM hatuM ne ? AnaMda Ave. rAganA vikalpanI AkuLatA ane bhagavAna svabhAvanI anAkuLa dazA, beno AMtaro pADatA ene atIndriya AnaMda Ave eTale ke atIndriya AnaMdano - AtmAno anubhava thAya. tyAre ene jJAnamAM jaNAya ke, A AtmA Avo che. e jJAnamAM jaNAyA vinA AtmA Avo che, evo nirNaya ajJAnIne thAya nahi. AhA..hA...! Avo mArga. A to dharmanI pahelI sIDhInI vAta che. kAraNa ke tene jaNAya che ke pote sadA jJAnasvarUpa ja rahyo che,...' e zuM kahyuM ? ke, rAga-dveSanA pariNAma je puNya-pApanA vikalpa hatA e AkuLatA hatI. enAthI AtmAnA caitanyasvarUpa tarapha jhukAvathI tenAthI - vikArathI bheda paDI gayo. bheda paDatAM AnaMdano svAda Avyo. svAda AvatAM jaNANuM ke, AtmA to sadAya Avo ja rahyo che, koI di' rAgarUpe thayo nathI. AhA..hA...! dRSTi jyAM paDIne AtmAno anubhava thayo ethI (ema thayuM ke), A AtmA jo Avo ne Avo na raheto hoya to anubhava thayo te TANe A kyAMthI AvyuM ? e anubhava thatAM AtmA anAdithI) Avo ja che. emAM nathI rAga, nathI dveSa, nathI vikalpa, dayA, dAnano vikalpa emAM nathI. AhA..hA...! AnaMdita thAya che kAraNa ke tene jaNAya che ke pote sadA jJAnasvarUpa ja rahyo che,...' eTale ke jJAnanI paryAya rAgathI bhinna paDatAM jJAnano bhAva svAda Avyo ethI temAM jaNANuM ke A AtmA to A jJAnasvarUpa ane AnaMda svarUpa ja sadAya che. koI di' rAgarUpe AtmA thayo nathI. AkarI vAta che, bhaI ! mULa vAta (mUkIne) A badhuM uparaTapake kare, lokone abhyAsa nahi. vrata ne tapa ne emAM joDI re. dhAmadhUma ! moTI mUrtio sthApe ne varaghoDA (kADhe). jyAM lagI rAganA vikalpathI caitanyasvabhAvI prabhu, bhinna che ema bhAna thayA vinA --
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 493 e caitanyanI jAtano namUno, svAdano artha ke samyajJAnano svAda) nahi Ave. namUno Avyo e dvArA jaNAvyuM ke A to Akho AtmA A svarUpe ja che. jJAnasvarUpe ja che ane AnaMdasvarUpe ja che. AhAhA....! pote sadA jJAnasvarUpa ja rahyo che...." joyuM ? "svarUpa ja rahyo che" ema kahyuM). vastu je che e dayA, dAnanA rAgarUpe koI di thaI ja nathI. AhAhA..! thaI hoya to bhinna jaNANuM kema? ema. AhA..hA...! rAganA vikalpa dayA, dAnathI bhinna pADIne jaNANo tyAre jaNANo ke, A koI di' rAgarUpa thayo nathI. thayo hoya to A anubhavamAM kema Ave? samajANuM kAMI ? AhA..hA...! mULa samyagdarzananI vAta mUkIne badhI vAtuM loko kare). vrata pALavA ne apavAsa karavA ne A karavA ne te karavA. lokomAM (dharmISTha) mAne, loko mAne karI zake nahi ane (kahe), bicArA kaSTa kare che. paNa enA phaLa to cAra gatinA rakhaDavAnA che. A.hA...! A vastu bhavanA abhAvanI che. caitanya svarUpa jANaka svabhAva ane rAga AkuLatA ane A (svarU5) anAkuLa. benI bhinnatA jANI eTale AtmAne jANyo. AtmAne jANyo eTale ke AtmA Avo ja sadAya rahyo che ema jANyuM. AhA..hA...! "rAgAdirUpa kadI thayo nathI mATe AcAryamamahArAje kahyuM che ke, "he satparuSo !" A...hA...! juone karuNA ! che ne kaLazamAM ? he satrapuruSo ! A.hA..! "merejJAnamuti nirmamidaM mombamadhyAsitA:' Ama karo, prabhu ! ema kahe che. AhAhA....! he sapuruSo! "liMga pAhuDamAM bahu Ave, liMga pAhuDa che ne ? emAM he mahAjana ! evA zabda Ave. e game evo hoya paNa ene he mahAjana ! he mahAsaMta ! he mArA mitra ! mitra ! evI bhASA ghaNI Ave che, hoM ! he mahAbhAgya ! ema kahIne bolAve. AhA..hA...! "aSTa pAhuDa' ! A...hA...! ahIM to ene judo pADIne anubhavavAvo che ne ! rAganA kaNathI paNa judo. have pachI bahAranA padArthonuM) zuM ? loDhAnA (vepAra kare). AhA...! bahu AkaruM kAma. dhaMdho karI zake nahi. karI zake ema mAne che. dhaMdho karI zakato nathI. AhA..hA..! kemake e jJAnasvarUpa che. je jJAna che e koI eka cIjane mArI mAne e to jJAnanuM svarUpa ja nathI. jJAna sarvane jANe e enuM svarUpa che. AtmA sivAya sarva vastuo e mAhyalI koI eka-be cIja paNa mArI che ema mAnavuM e vastu nathI. paNa AtmA sivAya anaMtI cIjo che te badhAne jANe evo eno svabhAva che. mATe jJAtA-dRSTA pote che. AhA..hA..! A badhuM kahIne paNa jJAtA-deSTA karAvavo che. AhAhA...! "he sapuruSo ! have tame mudita thAo. AhA..hA....! he dharmAtmA ! A.hA..hA....! have dharmamAM AnaMda karo. dharmano AnaMda lyo. rAgano AnaMda to anaMtakALathI lIdho. duHkhano (svAda hato). cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma hoya ke cAhe to hiMsA, jUThuM,
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 samayasAra siddhi-6 corInA pariNAma hoya) e badhA pariNAma duHkharUpa che, AkuLatA che. bhagavAnaAtmA ! atIndriya AnaMdano sAgara che. kema bese ? atIndriya vItarAga svabhAvathI bharelo che. AhAhA..! atIndriya zAMti e cAritra (che). vItarAga svarUpI cAritrathI bharelo bhagavAna che. A..hA...hA...! emAM vikAra to nathI paNa apUrNatA nathI. evI paramAtma vastu pote che. AhAhA...! ene rAgathI bhinna pADIne ene jo. he satparuSo ! have tame mudita thAo." have gayo kALa gayo kALa bhale gayo, paNa have atIndriya AnaMdanA svAdamAM Avo. AhA..hA...! lyo, AvuM che, "cImanabhAI ! phalANuM karo, ema nathI kahyuM. he sapuruSo ! maMdira banAvo, zAstro banAvo, dAna karo ema nathI kahyuM). AhAhA.! bhagavAnanI bhakti karo, e to badho rAga che. AhA...hA...! vItarAga svarUpa ja prabhu che. cAritra svarUpa kaho ke rAgarahita vItarAga svarUpa kaho. enuM svarUpa ja vItarAga che, enuM svarUpa ja jJAna che, enuM svarUpa ja zraddhA che, enuM svarUpa ja zAMti che, enuM svarUpa svacchatA che, enuM svarUpa prabhutA che. evA anaMtA guNathI pavitratAthI bharelo bhagavAna ene A kRtrima kSaNika vikAranA duHkhamAMthI bhinna pADI prabhune jo. AhA..hA...! ane joIne AnaMda karo, emAM AnaMda thaze. AhAhA....! "mudita thAo." emAM tane AnaMda Avaze. keTalAka Ama kahe che ke, AvI dazA sAtame guNasthAne hoya. AvuM badhuM pALe, vrata badhA pALe) pachI sAtame guNasthAne AvI dazA) thAya. are..re....! ghaNuM UMdhuM. TIkA :- "A rIte A bhedavijJAna jyAre jJAnane aNumAtra paNa (rAgAdivikArarU5) viparItatA nahi pamADatuM." bhedavijJAna - rAgathI judApaNAnuM jJAna eTale AtmAnuM jJAna. AtmajJAna thayuM eTale rAgathI bhinna paDyo. "A bhedavijJAna jyAre jJAnane aNumAtra paNa..." AtmAne jarI aNumAtra rAgano aMza, guNa-guNInA bhedano aMza eka rAga, evA aNumAtra rAgane paNa. AhAhA...! (rAgAdivikArarUpa) viparItatA nahi pamADatuM." jJAnasvabhAvamAM rAga mAro che, ema viparItatA nahi pamADatuM. AhA..hA...! cothe guNasthAne Ama thAya che. rAga Ave chatAM potApaNe nahi mAnato. jJAnasvarUpI bhagavAna huM jJAtA-daSTA chuM. AhAhA.! e jJAtA-draSTA anAdino svabhAva che. A rAgAdi kRtrima hatA, kSaNika ane kRtrima hatA. A sadAya akRtrima rahe che. rAgathI bhinna paDI.. AhAhA...! "viparItatA nahi pamADatuM." jJAna aNumAtra rAgane potAno nahi mAnato. AhAhA..! bhagavAnane sAMbhaLavAno bhAva e rAga (che). A.hA...! AvI vAtuM. svadravyanA Azraya sivAya koIpaNa paradravya upara lakSa gayuM eTale rAga thayA vinA rahe ja nahi. eno artha kahe che. rAgathI judo pADa eTale tAro Azraya le. bhagavAna caitanyajyoti saccidAnaMda prabhu, eno Azraya le. AhA..hA..! AtmA zuM che ? (e) jaNAyA vinA Azraya zI rIte levo ?
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 495 pahelA anumAnathI jANe, vikalpathI jANe. pahelo Ave. chatAM e choDIne pachI anubhava kara. AhA...hA...! bhedavijJAna jyAre jJAnane." jJAnane eTale AtmAne "aNumAtra paNa (rAgAdivikArarU5) viparItatA nahi pamADatuM." aNumAtra paNa rAgAdirUpe nahi pamADatuM. samakitIne bhale bIjA rAga Ave paNa ethI bhinna e jJAnane rAgarUpe nahi pariNamAvatuM. AhA..hA..! jJAnane rAgarUpe nahi karAtuM. AhA....! "avicaLapaNe rahe che," jJAnamAM jJAna caLe nahi tema rahe che. caitanyajyoti jhaLahaLa jyoti prabhu ! zAMta zAMta svabhAvano DuMgara ! AnaMdano DuMgara prabhu ! AhA..hA...! ene jyAM dRSTimAM Avyo hato) have tyAM avicaLapaNe rahe che. svabhAvamAM avicaLapaNe - caLe nahi ema rahe che. rAgamAM to pheraphAra pheraphAra thayA ja karatuM ane beya (bhAvamAM) duHkha hatuM. zubharAga te duHkha ane azubharAga te duHkha. AhAhA..! 'tyAre zuddha-upayogamayAtmakapaNA vaDe..." zuddha upayogAtmapaNA vaDe. joyuM? ahIM zuddha upayoga nAkhyo. e AtmAno bheda pADIne upayoga thAya I zuddha upayogathI thAya che. zubhaupayogathI nahi. AhA..hA..! keTalAka ema kahe che ke, zuddha upayoga sAtame (guNasthAne) hoya. hajI ahIM to (enI) pahelAMnI vAta che. AhAhA..! zubharAgamAM e na thAya. zubharAgamAM zubha upayogamAM e na jaNAya. rAgathI rahita zuddha upayogamAM e AtmA jaNAya. AhA..hA..! che ? zuddha-upayoga" upayogamayAtmaka eTale upayogasvarUpa. zuddhaupayoga svarUpapaNA vaDe. jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM thakuM." jJAna eTale AtmA. zuddha upayoga pariNamanamAM AvIne svarUpamAM dRSTi karI tyAM ja have Thare che. AnaMda jyAMthI Avyo tyAM Thare che. jemAMthI atIndriya AnaMda bhALyo emAM have Thare che, ema kahe che. AhA..hA...! zuddha upayogAtmaka "jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM... AhAhA...! zubha ane azubha upayoga chUTI jaI ane sva taraphano zuddha upayoga thayo tyAre badhuM chUTuM paDI jAya. "jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM thakuM." jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM thayuM, lyo ! AtmA te kevaLa AtmArUpe ja raheto thako. AhA..hA..! jarA paNa rAgadveSamohanA bhAvane karatuM nathI." ema kahe che. AhAhA...! bhagavAnaAtmAno svabhAva jJAna ane AnaMdathI pUrNa bharelo, enuM rAgathI bhinna paDatAM te AtmAne rAgarUpe karato nathI. AhAhA...! jJAna jarA paNa rAgadveSamohanA bhAvane karatuM nathI; tethI (ema siddha thayuM ke, bhedavijJAnathI zuddha AtmAnI upalabdhi.... (thAya che). AhA..hA...! bhedavijJAnathI AtmAno anubhava (thAya che). A..hA..! bIjA koI sAdhana nahi. vyavahAra sAdhana ne nizcaya sAdhya, (evA) lakhANa ghaNA Ave che. AhA..hA...! mumukSu - bhedavijJAna ane AtmAnubhava banne sAthe thAya ke pahelA bhedavijJAna thAya
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ 496 samayasAra siddhi-6, ane pachI AtmAnubhava thAya ? uttara :- banne ekanuM eka ja che. ahIM bhedajJAna thayuM I ja (AtmAnubhavanuM) svarUpa che, zabdaphera (che). rAgathI bhinna paDIne anubhava thayo e ja bhedajJAna. zuddha upayoga thayo. zuddha upayogamAM ja samyagdarzana thAya che. AhAhA....! mumukSu :- bhedavijJAnane vikalparUpI kahyo che. uttara :- I ahIM nahi. I to ("samayasAra nATakamAM che). 'jayasenAcAryadevanI TIkAmAM kahyuM che ke, bhedajJAna te samyakajJAna (che). olo vikalpathI jaNAvyuM. A huM nahi, A huM nahi, A huM nahi. tyAM sudhI vikalpa che, ema. paNa (aMdara) Thare che tyAre vikalpa nathI. AhAhA...! Avo dharma. (zrotA - Avo dharma sAMbhaLe thoDA). A..hA...! zuddhaupayogAtmaka thato 'jJAna kevaLa jJAnarUpa ja rahetuM thayuM jarA paNa rAgadveSamohabhAvane karatuM nathI; tethI ema siddha thayuM ke, bhedavijJAnathI zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava).... enAthI upalabdhi thAya che). bhedajJAnathI rAga-dveSa-mohathI bhinnatAnI upalabdhi (thAya che). A..hA...! rAga karatA thAze, vyavahAra sAdhana che (enAthI) thAze, (enI) ahIM nA pADe che. vyavahAra sAdhana che, AvyuM hatuM, kAle AvyuM hatuM. "pravacanasAramAM aMtaraMga, bahiraMga sAdhana (AvyuM hatuM). e sAdhana, nimitta che enuM jJAna karAvyuM. A.hA..! hoya che, nimitta ye samaye ? kayA kArya kALe nimitta nathI ? nimitta hoya ja che, jANe che. enAthI kAMI thAtuM nathI. AhAhA.! AtmAno anubhava bhedavijJAnathI thAya che. A siddhAMta kahyo. rAgathI bheda pADavuM evuM bhedajJAna (tenAthI) AtmAnI prApti thAya. rAgane bhego rAkhIne enAthI lAbha thAze, ema rAkhIne AtmAno lAbha nahi thAya. AhA...hA...! "bhedavijJAnathI zuddha AtmAnI upalabdhi eTale prApti ane zuddha AtmAnI upalabdhithI.... zuddha AtmAnA anubhavathI "rAgadveSamohano (arthAt AsavabhAvano) abhAva.." A..hA...! jeTale aMza aMdaramAM ekAgra thAya eTale aMze rAga-dveSano abhAva (thAya). mohano abhAva to thaI gayo che paNa asthiratA rahI che eno (abhAva kare che). ane zuddha AtmAnA anubhavathI "rAgadveSamohano (arthAt AsavabhAvano) abhAva jenuM lakSaNa che. evuM jenuM lakSaNa che "evo saMvara thAya che. lyo, A saMvara. AhA..hA...! ahIM to atyAre loko mAne che ke, chokarA-choDIyuM bese ne saMvara thaI jAya ne pachI lADavA ne patAsA evuM kAMIka maLe. AhA...! mumukSu :- cha kAyanI rakSA to thaI ne. uttara :- cha kAyanI rakSAmAM pote AtmA cha kAyAmAM) nathI ? anaMta anaMta AnaMdano dariyo che, pavitra guNathI bharelo che. AhA..hA...! enI sattAno to svIkAra hajI karato nathI, enI hayAtIno svIkAra karato nathI ane bAhya cIjano svIkAra kare che e) ajJAna
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-126 497 che. AhA..hA...! A saMva2 thayo, saMva2. e rAga che te Asrava che. enAthI bhinna paDIne svarUpano anubhava karavo te anAsrava ane saMvara che. enAthI have karma AvatuM nathI. A..hA...! A saMvara. ahIM to (lokoe) saMva2ne sahelo karI nAkhyo. sAmAyika karIne jarI beThA (eTale) thaI gayo saMva2, poso karyo eTale thaI gayo saMva2. ema nathI ema kahe che. A..hA...! 'evo saMva2 thAya che.' kevo ? AtmAno anubhava ane rAga-dveSa-mohano abhAva jenuM lakSaNa che evo saMvara thAya che. AhA..hA...! ene saMvara kahIe, pachI nirjarA pachI thAya. rAga-dveSathI bhinna paDyo, prabhu ! eno anubhava thAya tyAre tene saMvara thAya. AhA..hA...! e pUruM thayuM. jene kevaLajJAnanI paryAyano mahimA Ave, jagatanA sarvadravyonI (je paryAyo) thaI, thAya che, thaze e sarva paryAyone eka samayamAM jANI le, badhA dravyonI paryAyone vartamAnavat jANI le, evI jJAnaparyAyonuM mAhAtmya Ave tene tenI dhUna lAge, ane evI paryAyanA dharanAra dravyanI dhUna lAge, e dhUnamAMthI dhyAna thaI jAya che... jJAnanI AvaDI moTI paryAya ! ema jJAnanI paryAyanI tAkAtano bharoMso karavA jAya tyAM tene dhyAna thayA vinA rahe nahi, - enI dhUna paryAya upara na rahetAM guNa upa2 dhUna jAya ane emAM kevaLajJAnanI pratyakSatA thaI jAya. jenA jJAnanI vartamAna eka dazAmAM traNakALanI paryAyane jANe aho ! A jJAnanI paryAyanuM ATaluM jora ! ATalI joradAra ! e jJAnaguNanI dhUna vinA ene jora Ave ja nahi. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma mArca-2002
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 gAthA-18 4thI185 samayasAra siddhi-6 kathaM bhedavijJAnAdeva zuddhAtmopalambha iti cet - jaha kaNayamaggitaviyaM pi kaNayabhAvaM Na taM pariccayadi / taha kammodayatavido Na jahadi NANI du NANittaM / / 184 / / evaM jANadi NANI aNNANI muNadi aNNANatamocchaNNo AdasahAvaM rAgamevAdaM / ayANaMto ||185 / / yathA kanakamagnitaptamapi kanakabhAvaM na taM parityajati / tathA karmodayatapto na jahAti jJAnI tu jJAnitvam / / 184 / / evaM jAnAti jJAnI ajJAnI manute rAgamevAtmAnam / ajJAnatamo'vacchazaH AtmasvabhAvamajAnan / / 185 / / yato yasyaiva yathoditaM bhedavijJAnamasti sa eva tatsadbhAvAt jJAnI sannevaM jAnAti - yathA pracaNDapAvakaprataptamapi suvarNaM na suvarNatvamapohati tathA pracaNDakarmavipAkopaSTabdhamapi jJAnaM na jJAnatvamapohati, kAraNasahastreNApi svabhAvasyApoDhumazakyatvAt ; tadapohe tanmAtrasya vastuna evocchedAt ; na cAsti vastUcchadaH, sato nAzAsambhavAt / evaM jAnaMzca karmAkrAnto'pi na rajyate, na dveSTi, na muhyati, kintu shuddhmaatmaanmevoplbhte| yasya tu yathoditaM bhedavijJAnaM nAsti sa tadabhAvAdajJAnI sannajJAnatamasAcchannatayA caitanyacamatkAramAtramAtmasvabhAvamajAnan rAgamevAtmAnaM manyamAno rajyate dveSTi muhyati ca, na jAtu zuddhamAtmAnamupalabhate / tato bhedavijJAnAdeva zuddhAtmopalambhaH / have pUche che ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) kaI rIte thAya che ? tenA utta235 gAthA uhe che : jyama agnitapta suvarNa paNa nija svarNabhAva nahIM taje, tyama karmaudaye tapta paNa zAnI na jJAnIpaNuM taje. 184. jIva zAnI jANe Ama, paNa ajJAnI rAga ja jIva gaNe, AtmasvabhAva-ajANa je ajJAnatama-AcchAdane. 185.
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA184 thI 185 499 gAthArtha - (thA) jema (nama suvarNa (nitam ) agnithI tapta thayuM thakuM paNa have tenA navamAd) suvarNapaNAne na parityanati) choDatuM nathI tethI tema (jJAna) jJAnI (vayatataH 10 karmanA udayathI tapta thayo thako paNa (jJAnitvama) jJAnIpaNAne na naphAti) choDato nathI. - (4) AvuM (jJAna) jJAnI (nAnAti) jANe che, ane jJAna ajJAnI (jJAnatamoDavachannara) ajJAna-aMdhakArathI AcchAdita hovAthI (zAtmasvamAva) AtmAnA svabhAvane (jhanIna) nahi jANato thako (... 4) rAgane ja (mAtmAna) AtmA (manu mAne che. TIkA :- jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna che te ja tenA bhedavijJAnanA) sabhAvathI jJAnI thayo thako A pramANe jANe che - jema pracaMDa agni vaDe tapta thayuM thakuM paNa suvarNa suvarNatva choDatuM nathI tema pracaMDa karmodaya vaDe gherAyuM thakuM paNa (arthAt vidhdha karavAmAM AvatAM chatAM paNa) jJAna jJAnatva choDatuM nathI, kema ke hajAra kAraNo bhegAM thavA chatAM svabhAvane choDavo azakya che; kAraNa ke tene choDatAM svabhAvamAtra vastuno ja uccheda thAya, ane vastuno uccheda to thato nathI kAraNa ke sannA nAzano asaMbhava che. AvuM jANato thako jJAnI karmathI AkrAMta (gherAyelo, AkramaNa pAmelo) hovA chatAM paNa rAgI thato nathI, dveSI thato nathI, mohI thato nathI, paraMtu zuddha AtmAne ja anubhave che. ane jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna nathI te tenA abhAvathI ajJAnI thayo thako, ajJAna-aMdhakAra vaDe AcchAdita hovAthI caitanyacamatkAramAtra AtmasvabhAvane nahi jANato thako, rAgane ja AtmA mAnato thako, rAgI thAya che, dveSI thAya che, mohI thAya che, paraMtu zuddha AtmAne bilakula anubhavato nathI. mATe ema siddha thayuM ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) thAya bhAvArtha - jene bhedavijJAna thayuM che te AtmA jANe che ke "AtmA kadI jJAnasvabhAvathI chUTato nathI. AvuM jANato hovAthI te, karmanA udaya vaDe tapta thayo thako paNa, rAgI, dveSI, mohI thato nathI paraMtu niraMtara zuddha AtmAne anubhave che. jene bhedavijJAna nathI te AtmA, AtmAnA jJAnasvabhAvane nahi jANato thako, rAgane ja AtmA mAne che tethI te rAgI, dveSI, mohI thAya che paraMtu kadI zuddha AtmAne anubhavato nathI. mATe e nakkI thayuM ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi thAya che.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 samayasAra siddhi-6 gAthA 184-185 upara pravacana (have) gAthA be AvI. have pUche che ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi anubhava)..." tame eka ja vAta karo, eka ja (kaho to) ekAMta (thaI jAya che. kAMIka bIjuM to kaho, kAMIka sAdhanathI thAya, AnAthI thAya, AnAthI thAya. bhagavAnanuM smaraNa kare, bhagavAna. bhagavAna. bhagavAna.... bhagavAna.... e rAga che. AhA..hA! "bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) kaI rIte thAya che ? kyA prakAre thAya che ? ema pUche che. ziSyano prazna che). AvuM jene aMdara ugyuM ene uttara devAmAM Ave che. pUche che, "bhedavijJAnathI ja." rAgathI bhinna pADIne svarUpa AtmAnuM jJAna thayuM e vAta kAMI ochI nathI, bApu ! o.ho.ho...! AtmA jene najare paDyo, enuM zeya banAvyuM ane tenuM jJAna thayuM e alaukika vAta che. AhA..hA..! enI AgaLa A badhA vrata ne niyama ne tapasyA enI pAse pANI bhare. baMdhanA kAraNa che. AhA...hA...! "have pUche che ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava)...." upalabdhino artha (anubhava karyo.. kaI rIte thAya che ?' teno uttara kahe che. jaha kaNayamaggitaviyaM pi kaNayabhAvaM Na taM priccydi| taha kammodayatavido Na jahadi NANI du nnaannittN| / 184 / / evaM jANadi NANI aNNANI muNadi rAgamevAdaM / aNNANatamocchaNNo AdasahAvaM ayaannNto||185|| jyama agnitapta suvarNa paNa nija svarNabhAva nahIM taje, tyama karmaudaye tapta paNa jJAnI na jJAnIpaNuM taje. 184. jIva jJAnI jANe Ama, paNa ajJAnI rAga ja jIva gaNe, AtmasvabhAva-ajANa je ajJAnatama-AcchAdane. 185. TIkA :- jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna che." rAganA vikalpathI taddana nirvikalpa prabhu AtmadaLa aMdara AnaMdadaLa che, saccidAnaMda prabhu che. AhA..hA...! enA jJAnano pAra na maLe. vakIlAtanA ne DaoNkTaranA badhA jJAna kare che ne, I badhA ajJAna (che). A to jJAnano abhyAsa che). AhA..hA...! jJAnasvabhAva, eno zuM pAra ! evA jJAnasvabhAvathI bhedavijJAna che te ja tenA bhedavijJAnanA) saddabhAvathI jJAnI thayo..." bhedajJAna che te ja tenA bhedavijJAnanA) sabhAvathI jJAnI thayo...... AhAhA..! koI zAstra bhaNIne jJAnI thayo
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-184 thI 185 thako, ema nathI kahyuM. agiyAra aMga anaMta vAra bhaNI gayo. AhA..hA...! upara kahyuM tevuM bhedavijJAna che te ja tenA bhedavijJAnanA) sadbhAvathI jJAnI thayo thako A pramANe jANe che :- jJAnI thayo thako A pramANe jANe che. jema pracaMDa agni vaDe tapta thayuM thayuM...' suvarNa. pracaMDa AkarI agni vaDe tapta thayeluM evuM suvarNa 'suvarNatva choDatuM nathI...' suvarNapaNuM suvarNa choDe nahi. game evI ene agni lAgI hoya... AhA..hA...! agninI AMca ene lAgatI nathI. suvarNapaNuM choDatuM nathI. AhA...hA...! e dRSTAMta thaI gayo. 501 tema pracaMDa karmyudaya vaDe gherAyuM thayuM...' AhA..hA...! AkarA karmanA udayathI gherAyeluM thayuM. kuTuMba ne kabIlA ne bAyaDI ne chokarA ne dhaMdhA ne vepAra ne dukAna (enAthI) gherAyelo. prabhu AtmA AnaMdasvarUpa jJAna svarUpa che (e) bahA2nA karmodayathI gherAyelo. A..hA...! gherAyuM thayuM paNa (arthAt vighna karavAmAM AvatAM chatAM paNa) jJAna jJAnatva choDatuM nathI...' eTale AtmA te AtmApaNuM choDato nathI. AhA..hA...! agnine laIne jema suvarNa suvarNapaNuM choDatuM nathI. ema dharmI jIvane pratikULatAnA gaMja Avo topaNa te potAnA svarUpane choDato nathI. AhA..hA...! 'jJAna jJAnatva...' (arthAt) AtmA Atmatva choDato nathI. kema ke hajAra kAraNo bhegA thavA chatAM svabhAvane choDavo azakya che;..' AhA..hA....! svabhAva che I zI rIte chUTe ? hajAra kAraNo, lAkha kAraNA hoya nahi. AhA..hA...! caitanya svabhAva che, nirlepa che, nirAlaMba che. evI cIjane kadI... A..hA...! choDatuM nathI ane pa2vastune potAnI mAnato nathI. 'hajAra kAraNo bhegA thavA chatAM svabhAvane choDavo azakya che;' svabhAva kAMI chuTe ? 'kAraNa ke tene choDatA svabhAvamAtra vastuno ja uccheda thAya... AhA..hA...! suvarNane agni devA chatAM suvarNa suvarNapaNuM choDe nahi. ema dharmIe AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa jANyo che ethI pratikULatA game te Ave paNa potAnA AnaMdasvarUpane, anubhavane choDato nathI. AhA..hA...! vastuno ja uccheda thAya,... tene choDatAM svabhAvamAtra vastuno ja uccheda thAya...' AhA..hA...! vastu vastu to jJAna zuddha caitanya pavitrano piMDa prabhu che. paryAyamAM je vikA2 dazA che enAthI judo pADIne bhedajJAna thayuM pachI have rAgarUpa thAya ema che nahi. ema thAya to vastuno nAza thaI jAya. vastunuM astitva nirmaLa che, pavitra che, evuM bhAna thayuM che tethI apavitratAnA prasaMgamAM paNa AtmAnuM pavitrapaNuM chUTatuM nathI. AhA..hA...! game eTalA pariSaha hajA2 (Ave), game teTalA pariSaha Ave, upasarga Ave. AhA..hA...! potAnA svarUpane choDatuM nathI. choDe to vastuno nAza thAya. AhA..hA...! 'kAraNa ke sattA nAzano asaMbhava che.' sat che. che eno abhAva zI rIte thAya ?
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa02 samayasAra siddhi-6 ema bhagavAna AtmA jJAnAnaMda che evuM bhAna, anubhava thayo, rAgano (anubhava) nahi, evo che, sat che eno uccheda kema thAya ? AhA...hA...! satu svarUpa bhagavAna AtmA, ene jyAM anubhavamAM lIdho, have kahe che e sasvabhAva jAya kyAM ? satu svabhAva pote svabhAva che e uccheda thaI jAya ? satu svabhAva asatu thaI jAya ? AhA..hA...! e sat svabhAva kAMI rAgarUpa thaI jAya ? e sat svabhAva dayArUpa thaI jAya ? A..hA....! sat svabhAva to sat svabhAvarUpe ja rahe che. che ? "kAraNa ke sanA nAzano asaMbhava che.' "AvuM jANato thako jJAnI karmathI AkrAMta (gherAyelo) karma eTale bahAranI pratikULatA. o..ho.ho...! sAtamI narakanI pratikULatA, chatAM tyAM samyaphadRSTi jIva che. samyak dRSTi choDatA nathI. AhA...hA...! potAnuM AnaMdasvarUpa jANyuM che ene lAkha, karoDa, anaMta pratikULa saMyoga Ave paNa potAnA svarUpano viccheda thato nathI. choDato nathI eTale viccheda thato nathI eTale nAza thato nathI. AhAhA...! - "AvuM jANato thako..." dharmI - jJAnI... AhA..hA...! "rAgI thato nathI, dveSI thato nathI." AhAhA.! gherAyelo hoya chatAM, ema kahe che. pratikULatAnA gherAmAM paDyo hoya. AhAhA..! I sAtamI narakanI pIDA duHkhanA gherAmAM paDyo che, e duHkha sAMbhaLyuM jAya nahi. AhA..hA..! evuM anaMta vAra vehyuM che. kahe che, tyAM paNa samakitI che e AvI pratikULatAmAM paNa potAnA svarUpane choDatA nathI. AhA..hA...! jene anAjano kaNa maLato nathI, pANInuM biMdu (maLatuM) nathI. AhAhA! (ahIM) to jarI (garama) havA lAge to paMkhA khAya ne A khAya ne A khAya. ene bicArAne agni jevI garama havA dararoja (lAge). kSudhAno pAra nahi. AkhA aDhI dvipanA anAja khavaDAve toya ene du:kha maTe nahi. dariyAnA pANI pUrA pADo to tRSA maTe nahi. eTalI tRSA, eTalI sudhA. chatAM tyAM mare nahi, deha chUTe nahi. jyAM sudhI AyuSya che. enA zarIranA TUkaDA thAya, kaTakA thAya. AhAhA...! (Ama hovA chatAM paNa) "rAgI thato nathI, dveSI thato nathI, mohI thato nathI, paraMtu zuddha AtmAne ja anubhave che." lyo. AhA..hA....! game tevA bahAranA prasaMgamAM, anukULatAmAM rAjI nathI, pratikULatAmAM dveSa nathI. AtmA sivAya jeTalI cIja che e to badhI zeya che. jJAnIne to joya che. zeyanA be bhAgalA pADavA ke A pratikULa che ane A anukULa che e ajJAnI che. AhAhA...! e to ajJAna che. maMdavADa paDe, bAyaDI sAcave, e kAMIka karI Ape, lUgaDAM dhoI ce, AvuM badhuM sAdhana kare ke nahi ? kare emAM AtmAne zuM ? e to bahAranI vAta che. A to pratikULa saMyoga hoya topaNa te AtmAne anubhave che. "ane jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna nathI te tenA abhAvathI ajJAnI thayo thako, ajJAna-aMdhakAra vaDe AcchAdita hovAthI e jJAnasvarUpI dhruva nityAnaMda prabhu, e ajJAnathI
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-184 thI 185 503 DhaMkAI gayo che, bhedajJAna nathI. rAgathI judo (nathI paDyo). rAga te huM, e dayA, dAna, vrata huM chuM. AhAhA....! enAthI DhaMkAyela hovAthI caitanyacamatkAramAtra." caitanyacamatkAramAtra AtmasvabhAvane nahi jANato thako, rAgane ja AtmA mAnato thako,..." lyo. "rAgI thAya che, dveSI thAya che, mohI thAya che, paraMtu zuddha AtmAne bilakula anubhavato nathI. AhA..hA....! mATe ema siddha thayuM ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi...." eTale prApti. bhedajJAnathI ja prApti thAya, bIjA koI kAraNathI thAtI nathI. vizeSa kaheze... (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 263 gAthA-184-185, 186zloka-127 maMgaLavAra, aSADha suda 2, tA. 26-06-1979 samayasAra 184-185 (gAthAno) bhAvArtha. jene bhedavijJAna thayuM che te AtmA jANe che ke." eTale ? A AtmA je che, e aMdara rAgathI bhinna che. zarIra jaDa che enAthI to bhinna che, judo che paNa dayA, dAna, vrata, kAma, krodhanA bhAva, enAthI paNa e prabhu judo che. evuM jene bhedavijJAna thayuM che. AtmA zuddha caitanya che emAM rAga bhinna che. jene bhedavijJAna thayuM che te AtmA jANe che ke "AtmA kadI jJAnasvabhAvathI chUTato nathI." zuM kahyuM? dharmI thAya tyAre ene AtmA AnaMda, jJAna svarUpa che evuM bhAna thAya tyAre ene khyAlamAM Ave ke A AtmA jJAnasvabhAvathI kadI chUTyo nathI. anAdithI jJAnasvarUpa ja rahyo che. Avo dharma che. "jJAnasvabhAvathI chUTato nathI." AvuM jANato hovAthI dharmI jIvanI zarUAta rAganA vikalpathI bhinna paDI potAne anubhave, jANe ane ema jANe ke A to koI di' rAgarUpa thayo ja nathI, ekalo jJAnarUpa rahyo che. AhA..hA...! "AtmA kadI jJAnasvabhAvathI chUTato nathI. AvuM jANato hovAthI te, karmanA udaya vaDe tapta thayo thako...." eTale ? karmanA nimittathI pratikULatAno gaMja Ave, sAtamI naraka jevI pratikULatA ho. AhAhA..! topaNa "rAgI, dveSI, mohI thato nathI." jhINI vAta che, bhaI ! "saMvara adhikAra che. loko kahe ke, amane saMvara karAvo. e saMvara nathI. e to badhI AsavanI vAtuM che. saMvara jenAthI dharma thAya, jenAthI janma-maraNanA cheDA Ave, aMta Ave ene ahIMyAM saMvara - dharma kahe che. "te, karmanA udaya vaDe tapta thayo thako paNa, rAgI, dveSI, mohI thato nathI. kemake AtmA puNya-pApanA rAgathI aMdara bhinna jANyo, aMtarmukha thaIne jANyo ke jJAnasvabhAvI, AnaMdasvabhAvI che. ethI ene pratikULatAnA gaMja hoya chatAM te rAga, dveSa ane mohane
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ 504 samayasAra siddhi-6 pAmato nathI. AhA...hA...! paraMtu niraMtara zuddha AtmAne anubhave che. AhA.! dharmI jIva to ene kahIe. AhA..hA..! AtmA taddana AnaMda ane zuddha svarUpa, pavitratAno dhAma prabhu che, ene rAga-dveSathI bhinna karIne anubhavavo. jevuM enuM pavitra svarUpa che te prakAre anusarIne dazAmAM thavuM enuM nAma ahIMyAM dharma athavA saMvara kahe che. AhA..hA....! jene bhedavijJAna nathI. jene rAganA vikalpathI, vRttithI paNa AtmA taddana judo che evo bheda - judApaNAnuM jJAna nathI. AhAhA..! te AtmA, AtmAnA jJAnasvabhAvane nahi jANato...." je AtmA jJAnasvabhAvI che, AnaMda svabhAvI che. anaMta anaMta svaccha zaktino piMDa che evuM bhedajJAna che nahi te tevuM jANato nathI. AhAhA...! AvI vAta che. "AtmA, AtmAnA jJAnasvabhAvane nahi jANato." jJAnasvabhAva zabda Akho AtmA. Akho AtmA AnaMda ane jJAna ne zuddha caitanya che. evuM jene jJAna nathI te ajJAnI rAgane ja AtmA mAne che." e rAganI vRtti, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, jAtrAno bhAva uThe e badho rAga che. enAthI kalyANa mAne ane mAruM svarUpa che ema mAne. e badho rAga che, Asava che. navA AvaraNanuM kAraNa che. vartamAna duHkharUpa che. AhA...! paNa tenAthI bhinnane jANato nathI tethI kyAMka potAne jANavAnuM mAnavuM to thAya che, potApaNuM kyAMka mAne to kharo ne ! eTale caitanya bhagavAna rAgathI bhinna jANavAmAM na Avyo eTale rAga che te huM chuM, ema mAnyuM. AhA..hA....! 'rAgane ja AtmA mAne che tethI te rAgI, dveSI, mohI thAya che." AhAhA..! potAnA svarUpane vItarAgI svarUpa che, jJAna svarUpI che ene jANato nathI tethI te rUpe pariNamato nathI. rAgane jANe che mATe rAgarUpe pariName che. A hA! jhINI vAta bhAre. Akho di bIjuM karavuM ane emAM AvI vAta samajavI). paraMtu kadI zuddha AtmAne anubhavato nathI." AhA..hA...! je koI AtmA bahirmukha vRtti evo je rAga, ene potAno jANe che e kadI rAgathI bhinna AtmAne anubhavato nathI. AhAhA...! jhINo adhikAra che. bahArathI dharma thaI gayo ema A nathI. vrata karyA ne tapa karyA ne pUjA karI ne bhakti karI, bhagavAnanI khUba bhakti karI mATe dharma thaI gayo. I rAgane pote AtmA mAne che, basa ! AhA..hA..! rAgathI bhinna bhagavAna paDyo che enuM ene jJAna ane anubhava nathI. ethI te rAganA ja anubhavane AtmA mAne che. AhA..hA...! mATe e nakkI thayuM ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi thAya che. upalabdhi eTale prApti. "mATe ema nakkI thayuM ke bhedavijJAna..." rAganA vikalpathI paNa judo, pUrNAnaMda svarUpa prabhu, evuM jene bhedajJAna thayuM enAthI zuddha AtmAno anubhava thAya che. kriyAkAMDa karatAM zuddha AtmAno anubhava thato nathI. A..hA...! mumukSu :- caraNAnuyogathI AtmAno anubhava thAya che.
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-184 thI 185 pa05 uttara :- e bilakula nahi. caraNAnuyogathI nahi, I to A dRSTi ughaDyA pachI caraNAnuyogano bhAva Ave ene jANe. paheluM A thayA pachI caraNAnuyoga ne vrata ne aticAra rahita pALavA ne phalANuM e pachI (ve). mumukSu :- paDimAo na pALavI ? uttara :- paDimA samyagdarzana pachI. pahelI paDimA kyAM hatI ? AhA..hA...! AtmA AnaMdamUrti prabhu aMdara che, jemAM dayA, dAnano vikalpa rAga paNa jemAM nathI evI cIjane aMdara jANyA vinA enI paDimA-phaDimA badhI mIMDAM che. mIMDuM moTuM (che). ekaDA vinAnI biMdI nathI kahetA ? AhA..hA...! ane aMtarmukha jotA AtmA rAgathI bhinna che tema bhAse. te bhAse te AtmAnA anubhavane kare. tene rAga-dveSa ne moha na thAya. paNa aMtarmukhanI jene dRSTi nathI, bahirmukhanI jyAM dRSTi che tyAM ene rAgAdi bhaLAya che, bhAse che. rAga bhAse, dveSa bhAse. bhramaNA e rUpe pariName. AhAhA...! prabhu! sAMbhaLa to kharo ! tArI prabhutA to jo ! vyavahAranA zubha rAganI paryAya to kyAMya rahI gaI, paNa vItarAga nirmaLa dazArUpa muniparyAyano paNa jemAM abhAva che evI tArI dhruva jJAyaka prabhutA che. nirmaLa paryAya paNa vyavahAranayano viSaya che ane samasta paryAyathI rahita evuM dhruva jJAyaka dravya te nizcayanayano viSaya che. AhAhA ! AtmA muni che athavA kevaLajJAnI che-evI paryAyano bhekha paNa dhruva jJAyakamAM nathI. kevaLajJAna paNa pUrNa nirmaLa paryAya che, jJAnanI pUrNa paryAyavALo paNa AtmA nathI. e paryAya dhruva dravyano veza nathI. AtmA to dhruva guNasvarUpa sahaja jJAnanI mUrti che. gajabanI vAta che nAtha ! A jainadarzana-vastudarzana che. -pUjya gurudevazrI, Atmadharma aMka-709
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ 506 samayasAra siddhi-6 hhhhhhhhh kathaM zuddhAtmopalambhAdeva saMvara iti cet suddhaM tu viyANaMto suddhaM cevappayaM lahadi jiivo| jANato du asuddhaM asuddhamevappayaM lahadi / / 186 / / zuddhaM tu vijAnan zuddhaM caivAtmAnaM labhate jIvaH / jAnaMstvazuddhamazuddhamevAtmAnaM labhate / / 186 / / yo hi nityamevAcchinnadhArAvAhinA jJAnena zuddhamAtmAnamupalabhamAno'vatiSThate sa jJAnamayAt bhAvAt jJAnamaya eva bhAvo bhavatIti kRtvA pratyagrakarmAsravaNanimittasya rAgadveSamohasantAnasya nirodhAcchuddhamevAtmAnaM prApnoti; yastu nityamevAjJAnenAzuddhamAtmAnamupalabhamAno'vatiSThate so'jJAnamayAdbhAvAdajJAnamaya eva bhAvo bhavatIti kRtvA pratyagrakarmAsravaNanimittasya rAgadveSamohasantAnasyAnarodhAdazuddhamevAtmAnaM praapnoti| ataH zuddhAtmopalambhAdeva saMvaraH / have pUche che ke zuddha AtmAnI upalabdhithI ja saMvara kaI rIte thAya che? teno uttara kahe che : je zuddha jANe Atmane te zuddha Atma ja meLave; aNazuddha jANe Atmane aNazuddha Atma ja te lahe. 186. gAthArtha - (zuddha ) zuddha AtmAne (vijJAna) jANato-anubhavato (nIvA) jIva (zuddha a pva mAtmA) zuddha AtmAne ja (mo) pAme che () ane (zuddha) azuddha (mAtmAnuM) AtmAne (nAnA) jANato-anubhavato jIva (zuddham va) azuddha AtmAne ja (nama) pAme che. TIkA :- je sadAya acchinnadhArAvAhI jJAnathI zuddha AtmAne anubhavyA kare che te, jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che e nyAye navAM karmanA AsavaNanuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati paraMparA) teno nirodha thavAthI, zuddha AtmAne ja pAme che; ane je sadAya ajJAnathI azuddha AtmAne anubhavyA kare che te, "ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya bhAva ja thAya che' e nyAye navAM karmanA AsravaNanuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati teno
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-186 pa07 nirodha nahi thavAthI, azuddha AtmAne ja pAme che. mATe zuddha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI) ja saMvara thAya che. bhAvArtha :- je jIva akhaMDadhArAvAhI jJAnathI AtmAne niraMtara zuddha anubhavyA kare che tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAya che tethI te zuddha AtmAne pAme che; ane je jIva ajJAnathI AtmAne azuddha anubhave che tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAtA nathI tethI te azuddha AtmAne ja pAme che. A rIte siddha thayuM ke zuddha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI) ja saMvara thAya che. gAthA 186 upara pravacana have pUche che ke zuddha AtmAnI upalabdhi" eTale anubhavathI saMvara kaI rIte thAya che ?? te ja rIte dharma thAya ? ema pUche che). dharmanI zarUAta zuddha AtmAnA anubhavathI ja thAya e kaI rIte ? ema pUche che. zuM kIdhuM I ? ke, saMvara eTale dharma. zuddha AtmAnA anubhavathI ja "saMvara kaI rIte thAya che ? evo prazna che. ene uttara devAmAM Ave che. AhA..hA...! jene A prazna aMdarathI evo uddabhave che ke, A prabhu AtmA zuddha AtmAnA anubhavathI ja ene dharma thAya, bAkI dharma na thAya, e kaI rIte che ? enI vidhi zI rIte che ? ema ziSya pUche che. A..hA..! ziSya ema pUchavuM nathI ke, ame rAgakriyA karIe to dharma thAya, bhakti karIe, pUjA karIe, vrata karIe (to) dharma thAya. ema to pUchyuM nathI. ahIMyAM to zuddha AtmAnA anubhavathI saMvara kaI rIte thAya ? ema pUchyuM che). AhA..hA...! gAthA. suddhaM tu viyANaMto suddhaM cevappayaM lahadi jiivo| jANato du asuddhaM asuddhamevappayaM lhdi||186|| nIce harigIta. je zuddha jANe Atmane te zuddha Atma ja meLave; aNazuddha jANe Atmane aNazuddha Atma ja te lahe. 186. A.hA...! je sadAya acchinnadhArAvAhI. A to badhI jhINI vAta che, bhaI ! jJAnathI zuddha AtmAne anubhavyA kare." je sadAya tUTaka paDyA vinA, acchinnadhArA. rAgathI bhinna bhedajJAna (thayuM) e acchinna dhArA (che). ekadhArAthI jene rAgathI bhinnano anubhava che. AhA..hA...! acchinna dhArAvAhI jJAna eTale AtmAthI zuddha AtmAne anubhavatA.
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 samayasAra siddhi-6. zuddha svarUpa che. puNya ane pApanA rAgathI to bhinna che ene anubhavatA. "zuddha AtmAne anubhavyA kare che te, "jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che AhA..hA...! zuM kahe che ? juo ! saMvara kema thAya ? ema kahe che. jJAnamaya AtmA (che) to jJAnasvarUpamAM jJAnamayanI pariNati kare to saMvara thAya che. bhedajJAnathI A rIte saMvara thAya che. "jJAnamaya bhAvamAMthI." jJAnavALo emeya nahi. jJAnamaya evA bhAvamAMthI. huM to jJAnasvarUpa ja chuM. jANanAra-dekhanAra jJAtA-daSTA chuM, ema jANanArane jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che... ene to zuddha ja bhAva thAya. azuddhatA to thAya ja nahi. AhA..! jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA ene jJAnanI aMtara ekAgratA thatAM jJAna thAya, rAga na thAya. eTaluM kahevuM che. jJAna zabdanI sAthe zraddhA thAya, sthiratA thAya, AnaMda thAya. paNa jJAnamaya (bhAva)mAMthI jJAna thAya. rAgane potAno mAne to rAga thAya. AhA..hA..! mumukSu :- A to sAtamA guNasthAnanI vAta che ne ? uttara :- cothA, cothAnI vAta che. hajI to bhedajJAna cothAnI vAta che. mumukSu :- saMvara kaye guNasthAne thAya ? uttara :- saMvara cothethI zarU thAya. ghaNA ema ja kahe che, bhAI kahe che (I ja kahe che). sAtamAnI vAta che, sAtamAnI vAta che. ahIM to hajI cothA guNasthAnanI, dharmanI pahelI zarUAtanI vAta che). AhA.hA..! kemake AtmA puNya-pApanA rAgathI bhinna che evuM jyAM bhedajJAna thayuM tyAre te jJAnasvarUpane anubhave ane jJAnasvarUpa anubhavatA jJAnamaya ja bhAva pragaTa thAya. AhA...hA...! jJAnasvabhAvI AtmA, ene jJAnamayathI anubhavatA temAM rAgarahita jJAnamaya bhAva thAya. rAgarahita jJAnamaya bhAva thAya. jJAnamayamAMthI jJAnamaya bhAva thAya. AhA..hA...! AvI vAta. jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya ja bhAva thAya. jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya. eTale zuM kahe che ? ke, zuddha AtmA pavitra pUrNa prabhu che ane vikArathI rahita anubhava kare to e jJAnamaya bhAvathI jJAnamaya ja bhAva thAya. e zuddhanA anubhavamAMthI zuddhano ja anubhava thAya. tyAM AnaMda Ave ane zAMti Ave ane vItarAgatA Ave. AhA..hA...! ene saMvara kahe che. AhA...hA...! AvuM che. "jJAnamaya bhAvamAMthI.." eTale AtmA svabhAva che. zuddha caitanya nityAnaMda prabhu (che) ene jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva thAya. e jJAnamaya bhAva che e zuddha che temAMthI zuddha bhAva thAya. pATha to I che ne ? "suddha tu viyAto suddha vevathvayaM nari e zuddha caitanyane jANatA, tenA tarapha vaLatA, tenI sanmukha thatA zuddha svarUpa che te zuddha rUpe pariName. AhA...hA...! emAM puNya ane pApanuM pariNamana Ave nahi. are. are...! AvI AkarI
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-186 vAtuM che. ziSyano prazna hato (ke), bhedavajJAnathI saMva2 kaI rIte thAya ? eno A uttara che ke, 'suddha tu viyAgaMto zuddhane pAme. pATha A che. AtmA aMdara zuddha pavitra UMDe rAgathI bhinna paDIne UMDe taLamAM pavitra che ene jo anubhave to zuddhane anubhavatA zuddhatA Ave. jJAnane anubhavatA jJAna Ave, AnaMdane anubhavatA AnaMda Ave, zraddhAne anubhavatA zraddhA Ave. e badhI nirmaLa paryAyo saMvara che. samajANuM kAMI ? 509 = jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che.' AhA..hA...! rAgathI bhinna zuddha caitanya vastu (che) enuM jJAna ane zraddhA karatA to AnaMda ane jJAnamaya ja bhAva thAya. jJAnamaya ja (bhAva thAya), rAga nahi. jJAnamaya bhAva ja thAya, rAga na thAya. dravyanA avalaMbane, vastu je zuddha che tenA anubhavathI rAga kema thAya ? AhA..hA...! AvI vAtuM. ahIM navarAza - phurasada na maLe. hajI Ano nirNaya ka2vAnI phurasada na maLe ke, A zuM che paNa aMdara A ? aMdara e che e zarIrathI judo che. e to dravya (ja) 52 che. paNa aMda2mAM puNyanA pariNAma thAya che enAthI paNa e bhinna - judI cIja che. be eka vastu nathI. AhA..hA...! e saMvara paheluM AvI gayuM (che ke) be vastu eka nathI. benI sattA eka nathI. benI paraspara svarUpa viparItatA che. AhA..hA...! ene aMdaramAM jotA zuddha AtmA pavitra je pUrNAnaMdano nAtha prabhu, tene jotA, anubhavatA te jAtanI ja dazA pragaTa thAya. jJAnamaya (bhAvamAMthI) jJAna thAya eno artha A. je zuddha pavitra jAta che eno anubhava karatA pavitratA ja pragaTa thAya. e saMvara che. AhA..hA...! have ajANyA mANasane to (ema lAge ke) kaI jAtanI vAta haze ? bhASA (judI). A te jainadharmanI vAta haze ? A kaI jAtanI vAta AvI ? dayA pALavI, vrata karavA, apavAsa karavA, lIlotarI na khAvI evI vAta to AvatI nathI. bhAI ! e cIja to judI che. jaDanI cIja che, e jaDanI paryAyathI jaDa TakI rahyuM che. tA2e laIne e zarIra, vANI Take che, Ave che, jAya che ema nathI. e jaDa karmane zarIrAdi tenA paramANumAM AvavuM, javuM, nIkaLavuM, ochuM thavuM e badhI enI jaDanI dazA tA2e laIne nathI. tA2e laIne to phakta vastuno ajANa caitanyamUrtino ajANa, ene rAga-dveSa thAya. AhA..hA...! jene caitanyamUrti prabhu zuddha caitanyaghana che evuM jyAM aMtara bhAna thayuM, ene jJAnamayathI jJAnamaya eTale zuddhamAMthI zuddhamaya ja bhAva thAya. ene azuddha bhAva thAya nahi. ene puNyanA pariNAma paNa na thAya, ema kahe che. AhA..hA....! dayA, dAna ne vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA, e bhAva zuddhane anubhavatA na thAya. A...hA...! e nyAye navAM karmanA AsravaNanuM nimitta...' navA AvaraNanuM AvavAnuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati...' rAga-dveSa, moha * mithyAtvAdi, eno paraMparA) teno nirodha --
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 510 samayasAra siddhi-6 thavAthI." jJAnIne teno virodha (thAya che) - aTakI jAya che. saMvara che ne ? saMvara levo che. A..hA....! potAnuM je zuddha svarUpa, zuddha che kevaDuM kyAM ? enI khabara na maLe. zI rIte anubhave ? A..hA...! e rAganA vikalpanI pAchaLa aMdara zuddha svarUpa aMdara che, paryAyanI vartamAna avasthAnI joDe aMtarmukhamAM dhruva tattva AkhuM paDyuM che. ene zuddha taraphanA valaNathI zuddhatA ja pragaTe. ene rAga-dveSa ane moha je AsravanuM kAraNa, e ene hotA nathI. teno nirodha thAya che. lyo ! Amravano nirodha te saMvara. paNa A. A rIte saMvara thAya). AtsavanA paccakhANa karAvo (e nahi). AhAhA...! A caitanyasvarUpa anaMta pavitratAno piMDa prabhu che. enI vastumAM puNya ane pApanA vikalpo - rAga vastumAM nathI. navA kRtrima ubhA kare che. AhA...hA...! ethI saMsAramAM paribhramaNa kare che. paNa A to akRtrima sadAya svabhAva zuddha che. AhA...hA...! pavitra che, zuddha che teno aMtara anubhava karatA, zuddhatAnA anubhavathI zuddhatA ja pragaTe. emAM puNyapApanI azuddhatA pragaTe nahi. ane zuddhatA pragaTe te rAga-dveSa ane mohanuM kAraNa na thAya. ethI ene rAga-dveSa, mohano Asrava aTakI gayo. rAga-dveSa, mohathI je navA AvaraNa AvatA e aTakI gayA. nirodha kIdho ne, nirodha. AhA...hA...! mumukSu - e azuddhatA kahIne nirodha... uttara :- e AvavAnA hatA nahi. samajAvavuM zI rIte ? ahIM zuddhatA pragaTa karI eTale ene AvaraNa AvavAnuM hatuM ja nahi. ene AvaraNano virodha karyo ema kahevAmAM AvyuM. AhA..hA...! dharmanI vAta jhINI bahu, bApu ! lokoe to bahAramAM sthULa sthULa jADI vAtamAM badhuM manAvI dIdhuM. AhA..hA...! anaMtakALathI e to mAnyuM che. "nirodha thavAthI..." kahyuM ne ? rAga-dveSa, mohanI saMtatithI teno nirodha thAya che. e rAga-dveSa, moha koNa? konA ? ke, karmanA AsravaNanuM nimitta. navA AvavAnuM nimitta. evA je rAga-dveSa, moha enI paraMparA tenuM aTakavAthI navo Asava Avato nathI. ene e samaye navA Asrava AvavAnA hatA nahi, paNa samajAvavuM zI rIte ? aMdara zuddha caitanyanA svabhAvanI dRSTi, jJAna ane anubhava thayo eTalo to tyAM AgaLa Asrava thato nathI. thato nathI pachI Asrava kyAMthI Ave ? bhAvaAsrava thato nathI to dravyaAsrava Ave kyAMthI ? dravyAsava ene Ave ja nahi. AhA..hA..! zuddha AtmAne ja pAme che;" e to zuddha AtmAne ja pAme che. AhA..hA...! zuddhane anubhavato zuddhane ja pAme che. pavitratA prabhunI anubhavato pavitratAne ja pAme che, e saMvara che. AhA.hA...! A to jarIka posA karyA eTale saMvara thaI gayo mAne. eka di be TaMka na khAya. A.hA..! rANapuramAM (saMvata) 1984mAM comAsu hatuM ne ? hatA tame ? manasukha te di hato.
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-186 511 nAnI umarano ATha varSano hato). ATha varSano. tamAro manasukha. e badhA tyAM apavAsa karIne beThA hatA. corAzInI sAla hatI. besI gayA, amAre saMvara che, amAre dharma che. pAThazALAmAM paDikasmaNAmAM bole ke, utkRSTa bhAva thAya to e tIrthakara gotra bAMdhe. nahitara nirjarA thAya. AhAhA..! I Ave che. AhAhA....! elA paNa kIdhuM, A kyAMthI AvuM (AvyuM) ? te di' (saMvata) 1984mAM kahyuM hatuM. utkRSTa bhAva Ave to tIrthakara gotra bAMdhe nahitara nirjarA thAya. je bhAve baMdha thAya ethI to nirjarAno bhAva UMco che. je bhAve baMdha thAya e to rAga che ane je dharma thAya e to rAgarahita che. kAMIka zabda Ave che ne ? ... bhASA bhUlI gayA. emAM Ama hoya to karmanI karoDa khape. ane utkRSTa bhAva thaI jAya to tIrthakara gotra baMdhAya, ema. utkRSTa thAya to tIrthakara gotra baMdhAya. AvI vAtuM. te di kahyuM hatuM, A tame paDikasmaNAmAM vagara vicAryuM A zuM bolo cho ? e.I..! tamArA sthAnakavAsImAM badhuM Ave che. AhA..! bhagavAnanuM oluM karatAM vagere ema ke karmanI karoDo khape. utkRSTa bhAva Ave to tIrthakara gotra baMdhAya. utkRSTa sAro bhAva Ave to (baMdha thAya ? paNa e ja prathA che. AhA..hA...! "AtmAne ja pAme che, ane je sadAya ajJAnathI azuddha AtmAne anubhavyA kare che." have sAme vAta lIdhI. je sadAya ajJAnathI azuddha AtmAne." azuddha AtmA eTale rAga ne dayAvALo huM chuM, e azuddha AtmAne anubhavyo. AhA..hA..! parano kartA chuM, karI zakuM chuM ane dayA, dAna, vratano rAga Avyo e mAro che, e azuddha AtmAne anubhave che. AhAhA...! "ane je sadAya ajJAnathI azuddha AtmAne anubhavyA kare che te, "ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya bhAva ja thAya che' rAga ane puNyanA pariNAma potAnA mAnI ane anubhave ene rAga thAya che. dveSa thAya, rAga thAya, mithyAtva thAya. AhA..hA..! ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya bhAva ja thAya che e nyAye navAM karmanA AsavaNanuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati teno virodha nahi thavAthI, ajJAnamAM nirodha kyAMthI thAya ? A..hA...! eTale rAga-dveSane kAraNe ene navA AvaraNa Avaze. AhA...hA...! ahIM to kahe, saMvaranA paccakhANa karAvo (eTale ene saMvara thaI jAya. AvuM badhuM cAlyuM che. dharmane nAme dhatiMga che. dharma to judI jAta che, bApu ! A.hA...! e zuddha AtmA puNyapApa vinAno, enI sanmukha thaIne anubhave tyAre tene rAga-dveSa, moha na thAya. tethI te tenuM AvavAnuM nimitta che e karmano virodha thAya. ajJAnI rAgane potAno mAne che. rAgarahita svarUpa caitanya che enI khabara nathI ethI tene rAga-dveSa, moha bhAva ja thAya. azuddhatAne jANanAro, azuddhatAne anubhavanAro, ene) azuddhatA ja thAya ene e azuddhatA navA karmanuM kAraNa evA rAga-dveSa, mohanuM kAraNa thAya. AhA..hA..! e azuddhatA navA karma je Ave enuM kAraNa che. lyo, che ne ?
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi-6 'azuddha AtmAne ja pAme che.' e ajJAnI to azuddha AtmAne ja pAme che). bhale cAhe to vrata ne apavAsa kare ne bhakti kare ne pUjA kare ne jAtrA kare (topaNa) e azuddhatAne ja pAme che. kAraNa ke e piraNAma mArA ane mane emAM lAbha che), e azuddha malinatAne anubhave che. AhA..hA...! mATe zuddha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI) ja saMvara thAya che.' A saMvara thAya, nahitara saMvara nathI. A..hA...! 512 lAThI'mAM AThamanA pelA posA karene badhAya ? vIsa-pacIsa jaNA bhegA thaIne (kare). dharma thaI gayo, saMva2 thaI gayo. saMva2 karyo, poSA karyA, lyo ! AhA..hA...! 'lAThI'mAM comAsu hoya tyAre e loko kare. AThamanA ane pAkI, amAsa ema eka mahinAnA cA2 (poSA kare), e saMva2 karyo kahevAya. e..I...! badhA mAnatA hatA. 'hIrAjI mahArAja" bicArA kahetA. I kahetA. A..hA...! vAta AkhI phera che, ulaTapulaTa vAta che. chello zuM sa2vALo kIdho ? ke, zuddha AtmAnA anubhavathI ja saMvara thAya che. bhagavAnaAtmA zuddha caitanyaprabhu, enI prApti thAya, upalabdhi thAya, anubhava thAya to saMva2 thAya. AhA...hA...! samajANuM kAMI ? bhAvArtha :- je jIva akhaMDadhArAvAhI jJAnathI AtmAne niraMtara zuddha anubhavyA kare....' A..hA..hA...! jene AtmA aMdara zuddha cidAnaMda prabhu ! rAga, dayA, dAnanA vikalpathI bhinna che evA AtmAne jeNe jANyo ane anubhavyo... A..hA..hA...! e akhaMDa dhArAvAhI jJAna. jJAnadhArA akhaMDa vahe. ghaDIkamAM rAganI ekatA ane ghaDIkamAM jJAnanI ekatA, ema nahi. AhA..hA...! AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa che, ene jJAnamAM ekAgratAnI akhaMDa dhArA vahe, bhedajJAna niraMtara vahe. pachI karavuM paDe nahi. AhA..hA...! mumukSu :- nidrAkALamAM to jJAna mUrchita rahe che. uttara :- ahIM nIcalI dazAnI vAta che. vItarAga thAya ene pUruM thaI gayuM. mumukSu :- nidrAmAM to mUrchita rahe che. uttara :- niMdrAmAM paNa Asrava aTakI gayo che. samita che ne ! niMdrAmAM nidrAne ThekANe. aMda2 rAgathI nirmaLa pariNamana bhinna paDI gayuM e pariNamana ke di' chUTe ? niMdrA hoya toya zuM ? ane roga hoya toya zuM ? AhA..hA...! AtmA cidAnaMda prabhu... mumukSu :- nidrAmAM to upayoga zuddha hoto nathI. uttara :- upayoga bhale azuddha hoya, labdharUpa pariNamana niraMtara vahe che. niMdrAmAM paNa labdharUpa prApti niraMtara che. upayoga phakta 52mAM gayo che. AhA..hA...! chatAM rAgathI bhinna paDelI jeTalI dazA che e dazA to niraMtara niMdrAmAMya hoya che. AhA..hA...! mAtAnA peTamAM prabhu Ave che, lyone ! e to samakita, traNa jJAna laIne Ave che. tyAMya saMvara,
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA186 513 nirjarA che. AhAhA! samakita ane traNa jJAna laIne tIrthakara mAtAnA peTamAM Ave. savA nava mahinA paNa tyAM dhArA, rAgathI bhinna paDelI dhArA kAyama rahe. AhA..hA...! evI vastu che. duniyAthI judI jAta che, bhaI ! duniyA bahArathI mAnIne besI gaI che. AhA..hA... eka to manuSyapaNuM maLyuM. (e) hArI jaze. AhA..hA...! A AtmA aMdara cidAnaMda prabhu, enA "akhaMDadhArAvAhI jJAnathI..." joyuM ? bhAvArtha. 'AtmAne niraMtara zuddha anubhavyA kare che." joyuM ? niraMtara bhale tyAM upayoga na hoya paNa anubhavyA kare che. AhAhA..! aDadanI dALamAM jema photaruM chUTuM paDyuM e photaruM pachI ene coTe ja nahi. aDadanI dhoLI dALa thAya ne ? ema bhagavAnaAtmA, e kALu je photaruM, evo puNya-pApano bhAva kALo mela, enAthI bhinna paDI ane niraMtara jJAnanI dhArA vahe che. AhA..! tene "bhAvAsavo rokAya che. tene rAga-dveSa-moharUpI bhAvAsava. bhAvAsava samajANuM? rAga-dveSa ane moha e bhAvAsava che, navA AvaraNanuM kAraNa che). navA AvaraNa Ave e dravyaAsrava ane A bhAvAsava. AhA...hA...! tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAya che. je AtmAnA AnaMda ane jJAnane niraMtara vede che, anubhave che, bhedajJAnanI dhArAmAM sadAya rahe che. AhAhA...! "tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAya che..." anaMtAnubaMdhI AdinA jeTalA rAga-dveSa-moha che (te) rokAya che. AgaLa jatA jeTalI sthiratA thAya eTaluM AgaLa vadhAya che. AhA...hA...! "tethI te zuddha AtmAne pAme che." "suddha tu viyAgaMto suddha vevapraya nahi e gAthA che ne ? zuddhane pAme, zuddhane kAraNe. zuddhane je avalaMbe e zuddhane pAme. AhAhA...! tethI te zuddha AtmAne pAme che; ane je jIva ajJAnathI AtmAne azuddha anubhave che..." A...hA...hA...! to puNya ne pApanA bhAvavALo chuM, kemake judI cIja che e to jaNANI nathI. AtmAno dharma che jJAna, darzana, AnaMda svabhAva e to jaNANo nathI. rAga ne dayA, dAna pariNAma jaNANA. ene potAnA mAnIne rAga-dveSa kare che. A..hA! zuddha AtmAne pAme che. "ane ajJAnathI AtmAne azuddha anubhave che tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAtA nathI..." AhA..hA..! bhale sAdhu thaI jAya, hajAro rANI choDe paNa aMdaramAM rAganI ekatA jyAM sudhI che tyAM sudhI ene mithyAtva ane rAga-dveSanA bhAvAsava che, enAthI navA dravyAstrava thAya che. AhAhA...! hajAro rANI choDe, sAdhu thAya toya. aMtaramAM rAganI ekatA tUTe nahi tyAM sudhI azuddhatA jAya nahi. AhA..hA...Avo mArga ! mumukSu :- upayoga bahAra hoya to AnaMda Ave. AnaMda jaNAya ? uttara :- labdha che eTale AnaMda sadAya che. mumukSu :- jJAnamAM jaNAya ?
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514 samayasAra siddhi-6. uttara :- jaNAya che ke, jaNAya. upayoga bhale bahAra hoya. ughaDelo AnaMda kyAM jAya ? A.hA...! 'A rIte siddha thayuM ke zuddha AtmAnI upalabdhithI anubhavathI) ja saMvara thAya che." lyo ! AhA..hA..! bahu TUMkAmAM (bharyuM che). caitanyamUrti nirmaLAnaMda prabhu ! ene puNya ane pApanA rAgathI bhinna pADIne ene anubhave ene saMvara thAya, dharma thAya. ene dharma thAya, bIjAne dharma na thAya. e karoDo maMdiro karAve ne karoDo rUpiyA kharce... AhA...hA.... karoDo zAstro banAve, pachI soMghA Ape, dasa rUpiye paDe I pAMce Ape e to zubharAga che. AhA..hA..! "muMbaImAM benanA cha hajAra pustaka veMcANA ne ? thoDA bAkI hatA I 'zAMtibhAI e veMcyA hatA. "cImanalAla ThAkarazI', lyo ! traNa di vaheMcyA hatA. ekamane di bhAIe vaheMcyA hatA. sobhAga' ! vaizAkha suda 1, enA haze, tamArA haze ne trIjA olAnA (haze). moTI sabhAmAM vaheMcANA. vAtamAM zuM che ke emAM rAganI maMdatA hoya to zubha bhAva (che). emAMthI ema mAnI tye ke AmAM dharma thaI jAya che to mithyAtva che). AhA...hA...! are..! AvI AkarI vAtuM, lyo ! paisAvALAne paisAthI dharma thAto hoya to rAjI thAya. to nirdhanane dharmane mATe paisA gotavA paDe. A..hA..! are..! A zarIra ja kAma na kare tyAM.. AhA..hA...! zarIranI kriyA thAya che e zarIranI jaDathI thAya che). e kAma jyAM AtmAnuM nathI... A..hA..hA...! mumukSu :- maMda kaSAyamAM dharma to na thAya paNa dharmano cAnsa avakAza, avasara avazya maLe. uttara :- jarIye nahi maLe. e zuddhatAne pragaTe tyAre ene dharmano avasara maLaze. zubhabhAva game eTalA lAkha, karoDa kare (topaNa) zuddhatAno avasara nahi maLe. AhA...hA...! "mokSamArga prakAzakamAM eka ThekANe jarI kahyuM che ke, zubha bahu hoya to nimitto sArA maLe. to kyAMka kadAcitu tyAMthI samaje, ema. evuM eka Ave che. e to kyAMka samaje to nimitta kahevAya ne, nahitara (na kahevAya). "mokSamArga prakAzakamAM Ave che. badhI khabara che. A..hA..! emAMthI A loko kADhe che. juo ! AmAM kahyuM che, zubhabhAva kare to ema karatA karatA ene nimitta kyAMka sArA maLe to nimittathI pAmI jAya. nimittathI pAme nahi, upAdAnathI pAme. enA upAdAnathI pAme tyAre nimitta kahevAmAM Ave. AhAhA..! ghaNo badho pheraphAra che, bhAI !
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-127 zlojha-127 (mAlinI) yadi kathamapi dhArAvAhinA bodhanena dhruvamupalabhamAnaH zuddhamAtmAnamAste / tadayamudayadAtmArAmamAtmAnamAtmA parapariNitirodhAcchuddhamevAbhyupaiti / / 127 / / 515 have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : == zlokArtha :- (yavi) jo (tham a) koI paNa rIte (tIvra puruSArtha karIne) (dhArAvAdinA vodhanena) dhArAvAhI jJAnathI (zuddham AtmAna) zuddha AtmAne (dhruvam upalamamAna: Aste) nizcaLapaNe anubhavyA kare (tat) to (ayam AtmA) A AtmA, (jIvayat-AtmagArAmam AtmAnam) jeno AtmAnaMda pragaTa thato jAya che (arthAt jenI AtmasthiratA vadhatI jAya che) evA AtmAne (para-pariti-rodhAta) 52pariNatinA nirodhathI (zuddhat va amyupati) zuddha ja prApta kare che. bhAvArtha :- dhArAvAhI jJAna vaDe zuddha AtmAne anubhavavAthI rAgadveSamoharUpa 52pariNatino (bhAvAsavono) nirodha thAya che ane tethI zuddha AtmAnI prApti thAya che. dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna-atUTaka jJAna. te be rIte kahevAya che H- eka to, jemAM vacce mithyAjJAna na Ave evuM samyagnAna dhArAvAhI jJAna che. bIjuM, eka ja zeyamAM upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAmAM Ave che, arthAt jyAM sudhI upayoga eka zeyamAM upayukta rahe che tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che; AnI sthiti (chadmasthane) aMtarmuhUrta ja che, pachI te khaMDita thAya che. A be arthamAMthI jyAM jevI vivakSA hoya tevo artha samajavo. aviratasamyagdaSTi vagere nIcenAM guNasthAnavALA jIvone mukhyatve pahelI apekSA lAgu paDe. zreNI caDanAra jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe kAraNa ke teno upayoga zuddha AtmAmAM ja upayukta che. 127.
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ 516 zloka 127 u52 pravacana samayasAra siddhi-6 have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :-' lyo. 127 (kaLaza). (mAlinI) yadi kathamapi dhArAvAhinA bodhanena dhruvamupalabhamAnaH zuddhamAtmAnamAste / tadayamudayadAtmArAmamAtmAnamAtmA parapariNitirodhAcchuddhamevAbhyupaiti / / 127 / / AhA...hA...! jo koI paNa rIte...' puruSArthathI. AhA..hA...! aMtaranA tIvra puruSArthathI. 'vALa vAreLan" AvI gayuM hatuM ne ? ugra puruSArthathI sva tarapha (vaLe). dhArAvAhinA vodhanena' dhArAvAhI zAnathI... AhA...hA...! jenI jJAnadhArA chUTe nahi. rAga rahe paNa rAgadhArA judI ane jJAnadhArA judI (rahe). beya dhArA beya dhArAnuM kAma kare. AhA...hA...! dhArAvAhI zAnathI...' 'zuddha AtmAne...' 'zuddham AtmAnan' pavitra AtmAne. dhruvam upanamamAnaH Aste 'nizcaLapaNe anubhavyA kare...' dhruva eTale nizcaLa, upalabha eTale anubhava. Aste eTale kare. nizcaLapaNe anubhavyA kare... AhA..hA....! pahelI to e vAta che ke, ene AtmAnI mahimA ja AvatI nathI. badhI AkhI duniyAthI cIja nirALI koI judI che, jenI mahimAno pAra nathI. A..hA..hA...! evo A bhagavAnaAtmA aMdara dayA, dAnanA vikalpathI judo paDyo che. AhA..hA...! paNa e vAta kema bese ? anAdinI bahA2 najara che. A dayA pALo ne A vrata ko ne A apavAsa karo ne pUjA karo ne bhakti karo. AhA..hA..! ethI ene A rAganI kriyAthI judo che e kema bese ? rAgamAM jene prema che ane rAgano je rasIlo che (e) rAgamAM rasIlo thaI gayo che. ene bhagavAna rAgathI bhinna che, AnaMdakaMda prabhu (che) e zuddha kema bese ? ahIM to kahe che, dhArAvAhI jJAnathI zuddha AtmAne nizcaLapaNe anubhavyA kare....' AhA..hA...! to (ayam AtmA) A AtmA, (yat-AtmagArAmam AtmAnam) jeno AtmAnaMda pragaTa thato jAya che...' AhA..hA...! ('yaMt-AtmarAmamJAtmAnam) AhA..hA...! jeno AtmAnaMda pragaTa thato jAya che...' jenI AtmapariNati vadhatI jAya che. 'evA AtmAne...' (para-parigati-rodhAtu) 525riNita eTale rAganI dazAne rokIne.'nirodhathI...' AhA..hA...! saMvare che kharo ne ? rAgano kaNa game te hoya, bhagavAnanI bhakti Adi
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-127 517 (hoya) paNa ene rokIne. AhA..hA...! AtmAne sthiratA vadhatI jAya che, rAgAdi nAza thato jAya che. 52pariNatinA nirodhathI...' (zuddhat va amyuIti) 'zuddha ja prApta kare che.' lyo ! bahu TUMkuM karyuM. pote potAno AtmA zuddha svarUpe trikALa che tene vartamAnamAM pAmIne, niraMtara dhArAvAhI anubhavIne, ene azuddhatA thatI nathI. tethI te zuddhatA pAme che. vizeSa kaheze... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 264 gAthA-187 thI 192, zloka-127, 128 budhavAra, aSADha suda 3, tA. 27-06-1979 ('samayasA2'), 127 kaLaza thaI gayo, eno bhAvArtha. bhAvArthanI be lITI thaI gaI che. dhArAvAhI jJAna...' tyAMthI zarU (thAya) che. che ? 127 kaLazano artha thaI gayo che, bhAvArtha be lITI thaI gaI che. mumukSu :- be lITI levAnI che. uttara :- levAnI che ? levAI gaI che, levAI gaI che. kAle levAI gaI che. dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna...' ahIM 'saMvara adhikA2' che. jyAM aMta2 rAgathI AtmA bhinna paDyo enI zuddha pariNamananI eka dhArAvAhI dhArA cAle. zuddhane bhale thoDuM azuddha hoya paNa zuddha dhArA to kAyama cAle. pavitra e saMvara che. atruTaka dhArA - jJAnAnaMda svabhAvanI je piraNita che e atruTaka dhArA che), dhArA tUTe nahi. AhA..hA...! te be rIte kahevAya che' :- e be rIte kahevAya. zuM ? dhArAvAhI jJAna pravAharUpa atUTaka be rIte kahevAya che. eka to, jemAM vacce mithyAjJAna na Ave...' mithyAdaSTipaNuM na Ave ane samyagdarzanapaNuM hoya, upayoga bhale 52mAM hoya. A..hA...! evuM samyaggAna dhArAvAhI jJAna che.' samyajJAna thayuM, rAgathI bhinna paDIne bhagavAnaAtmA (judo paDyo) eTale e jJAna dhArAvAhI akhaMDa rahe che. mithyAjJAna na Ave tyAM sudhI akhaMDa jJAnadhArA kahe che. e apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM...' kIdhuM ne ? have bIjI vAta eka ja zeyamAM...' eka vAta kIdhI. zuM eka vAta kIdhI ? ke, AtmA rAgathI bhinna che enuM bhAna thayuM ane bhale ene rAga Ave paNa je zuddhatA pragaTI che e to eka dhArAvAhI hoya. mithyAjJAna na Ave tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna che. bIjI vAta - eka ja zeyamAM upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe...' eka jJAyaka svarUpa tene zeya karIne emAM ja sthira thavuM, upayoganA
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 samayasAra siddhi-6 upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM...' upayoganuM dhArAvAhIpaNuM. olAmAM upayoga nahoto. koI vakhate Avato paNa samyagdarzana-jJAna thAya che eTaluM to bhedajJAna sadAya hoya che. bIjuM A. upayoga emAM rahevAthI jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM kahevAmAM Ave che. jyAM sudhI AtmA potAnA dhyAnamAM zAtA-zeya ne jJAnanA bhedane bhUlI eka upayogamAM upayoga paDyo hoya ene paNa aMtarmuhUrta sudhI dhArAvAhI kahe che. aMtamUhurta sudhI. 'arthAt jyAM sudhI upayoga eka zeyamAM upayukta rahe che tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che...' A..hA...! dhArAvAhI eTale ekadhArAe sarakhuM cAlatuM. eka samyagdarzana thatAM mithyAtva na Ave tyAM sudhI samyagdarzananI dhArA cAle, eka e prakAra. ane eka to A upayogane lAgu paDe. e upayoga aMtamUhurta rahe, vadhAre nahi. e upayogane paNa aMtara dhArAvAhI eTalA kALamAM kahe che. tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che;...' AnI sthiti (chadmasthane) aMtarmuhUrta ja che,...' chadmasthane to upayoga aMtamUhurta rahevAno che. tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che;...' pachI te khaMDita thAya che.' upayoga aMdara na rahI zake tyAre tyAMthI bahAra AvI jAya. A be arthamAMthI jyAM jevI... kathana zailI hoya tevo artha samajjo. aviratasamyagdaSTi...' cothe guNasthAne, pAMcame guNasthAne, chaThTha guNasthAne eNe ema levuM ke, be arthamAMthI jyAM jevI vikSA hoya tevo artha samajavo. aviratasamyagdaSTi vagere nIcenAM guNasthAnavALA jIvone mukhyatve pahelI apekSA lAgu paDe.' kaI ? cothuM, pAMcame, chaThTha dhArAvAhI samyagdarzana thayuM e lAgu paDe. upayoga nahi. upayoga koIvAra thAya. eTale e dhArAvAhI upayoganI apekSAe nahi. samyagdarzana, jJAna thayuM e dhArAvAhI kAyama rahe e apekSAe dhArAvAhI kahevAmAM Ave che. cothe, pAMcame, chaThe. AhA..hA...! zreNI caDanAra jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe...' che. mukhyapaNe. Ama to ene abuddhipUrvaka rAga che, paNa e na gaNe eTale mukhyapaNe zuddha upayogamAM ekAgra hoya. zreNI caDanAra aMdara sthiratA kare. AThamA guNasthAnathI dhArA sthira thAya (e) sthira thatAM jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe...' upayoga tyAMthI nIkaLe nahi, upayoga tyAM rahe enI apekSAe tyAM dhArAvAhI upayoga kahevAya che. samajAya che kAMI ? AhA..hA...! dhArAvAhI jJAna ne A badhuM zuM haze ? paisAnI dhArAvAhIthI raLe niha. mumukSu :- paisAnI dhArAvAhI eTale ? uttara :- da22oja pacIsa-pacAsa-so, baso, pAMcaso raLe. A..hA...! ahIM amAre pAleja" dukAna hatI ne ? traNa bhAIo bhegA hatA. haMmezAM sAtasoAThasonI pedAza. divasanI, hoM ! eka divasanA sAtaso-AThaso dhArAvAhI Ave. gharAka evA Ave. pApanI dhArA !
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-127 519 A to dharmanI dhArAnI vAta cAle che. dharmanI dhArAnA be prakAra eka upayogarUpa dhArA 2he. e to chadmasthane aMtamUhurta rahe pachI khasI jAya. AThamA guNasthAnathI upayoga cAle e khase nahi. e upayoga thaIne pAcho zreNI caDIne kevaLajJAna pAme. ane nIce cothe, pAMcame, chaThe (guNasthAne) A dhArAvAhI jJAna je nirmaLa pragaTyuM che e dhArAvAhI (jJAna che). ene upayoga bhale rAgamAM jAya, 52mAM jAya (paNa) aMda2 samyagdarzana, jJAna thayuM e kaMI khasatuM nathI. AhA..hA...! AvA badhA bola dhAravA. zuM karavA dhAravA AvA bola ? ene samajAve che. bhAI ! kharekhara to tAruM svarUpa che e nityAnaMda prabhu, enA upara upayoga gayo, lAgyo. basa ! pachI bhale thoDo khasI jAya paNa e ughADa thayo ane darzana thayuM e to sadAya raheze. upayoganI apekSAe be. nIcalA guNasthAnavALAne upayoga Ave paNa aMtamUhurta rahe. tarata khasI jAya ane AThamA guNasthAnathI upayoga Ave (e) eka dhArAvAhI upayoga thaIne kevaLajJAna pAme. samajANuM kAMI ? AhA..hA...! AvuM che. dharmadhUraMdhara yogIndradeva pokAra kare che ke are ! AtmA ! tuM paramAtmA jevo cho chatAM tuM jinamAM ne tArAmAM phera pADe cho ? phera pADIza to phera ke dI chUTaze ? tethI kahe che ke huM rAgavALo alpajJatAvALo ema manana nahi karo paNa je jinendra che te ja huM chuM evuM manana karo ! arere, huM alpajJa chuM, mArAmAM AvI kAMI tAkAta hotI haze ? e vAta rahevA de bhAI ! huM pUraNa paramAtmA thavAne lAyaka chuM ema nahi paNa pUraNa paramAtmA atyAre huM chuM - ema manana kara ! AhAhA ! pUjya gurudevazrI, Atmadharma me-2002 --
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52) samayasAra siddhi-6. ( gAthA-187thI 189) kena prakAreNa saMvaro bhavatIti cet - appANamappaNA uMdhiUNa dopuNNapAvajogesu / daMsaNaNANamhi Thido icchAvirado ya aNNamhi / / 187 / / jo savvasaMgamukko jhAyadi appANamappaNo appaa| Na vi kammaM NokammaM cedA ciMtedi eyattaM / / 188 / / appANaM jhAyaMto daMsaNaNANamao annnnnnmo| lahadi acireNa appANameva so kammapavimukkaM / / 189 / / AtmAnamAtmanA rundhvA dvipuNyapApayogayoH / darzanajJAne sthitaH icchAviratazcAnyasmin / / 187 / / yaH sarvasaGagamukto dhyaaytyaatmaanmaatmnaatmaa| nApi karma nokarma cetayitA cintayatyekatvam / / 188 / / AtmAnaM dhyAyan drshnjnyaanmyo'nnymyH| labhate'cireNAtmAnameva sa karmapravimuktam / / 189 / / yo hi nAma rAgadveSamohamUle zubhAzubhayoge vartamAnaM dRDhatarabhedavijJAnAvaSTambhena AtmAnaM AtmanaivAtyantaM rundhvA zuddhadarzanajJAnAtmanyAtmadravye suSTu pratiSThitaM kRtvA samastaparadravyecchAparihAreNa samastasaGgavimukto bhUtvA nityamevAtiniSprakampaH san manAgapi karmanokarmaNorasaMsparzena AtmIyamAtmAnamevAtmanA dhyAyan svayaM sahajacetayitRtvAdekatvameva cetayate, sa khalvekatvacetanenAtyantaviviktaM caitanyacamatkAramAtramAtmAnaM dhyAyan zuddhadarzanajJAnamayamAtmadravyamavAptaH, zuddhAtmopalambhe sati samastaparadravyamayatvamatikrAntaH sana, acireNaiva sklkrmvimuktmaatmaanmvaapnoti| eSa saMvaraprakAraH / have pUche che ke saMvara kayA prakAre thAya che ? teno uttara kahe che : puNyapApayogathI rokIne nija Atmane AtmA thakI, darzana ane zAne TharI, paradravyaicchA pariharI. 187.
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-187 thI 189 je sarvasaMgatimukta, dhyAve Atmane AtmA vaDe,--nahi karma ke nokarma, cetaka cetato ekatvane. 188. te Atma dhyAto, zAnadarzanamaya, ananyamayI khare, basa alpa kALe karmathI pratimukta AtmAne vare. 189 = gAthArtha :- (AtmAnam) AtmAne (AtmAnA) AtmA vaDe (dvipuNyapApayo gayoH) be puNyapAparUpa zubhAzubhayogothI (rughvA) rokIne (varzanajJA) darzanazAnamAM sthita:) sthita thayo thako (va) ane (anyasmin) anya (vastu)nI (phAvirata:) icchAthI viramyo thako, (ya: AtmA) je AtmA, (sarvasaDAmuvattaH) (icchArahita thavAthI) sarva saMgathI rahita thayo thako, (AtmAnam) potAnA) AtmAne (JAtmanA) AtmA vaDe (dhyAyati) dhyAve che - (rma norma) karma ane nokarmane (na a)i dhyAto nathI, (zvetayitA) (pote) ceyitA (hovAthI) (pratva) ekatvane ja (cintayati) ciMtave che - cete che - anubhave che, (sa:) te (AtmA), (AtmAnaM dhyAyanI AtmAne dhyAto, (varzanajJAnamayaH) darzanajJAnamaya ane (ananyamaya:) ananyamaya thayo thako (avirena va) alpa kALamAM ja (rmapravibhuttam) karmathI rahita (AtmAnan) AtmAne (lamate) pAme che. 521 TIkA :- je jIva rAgadveSamoha jenuM mULa che evA zubhAzubha yogamAM vartatA AtmAne dRDhatara (ati dRDha) bhedavijJAnanA avalaMbanathI AtmA vaDe ja atyaMta rokIne, zuddhadarzanajJAnarUpa AtmadravyamAM sArI rIte pratiSThita (sthira) karIne, samasta paradravyanI icchAnA tyAga vaDe sarva saMgathI rahita thaIne, niraMtara ati niSkapa vartato thako, karma-nokarmano jarA paNa sparza karyA vinA potAnA AtmAne ja AtmA vaDe dhyAto thako, potAne sahaja cetayatApaNuM hovAthI ekatvane ja cete che (-jJAnacetanArUpa rahe che), te jIva kharekhara, ekatva-cetana vaDe arthAt ekatvanA anubhavana vaDe padravyathI) atyaMta bhinna caitanyacamatkAramAtra AtmAne dhyAto, zuddhadarzanajJAnamaya Atmadravyane prApta thayo thako, zuddha AtmAnI upalabdhi prApti) thatAM samasta padravyamayapaNAthI atikrAMta thayo thako, alpa kALamAM ja sarva karmathI rahita AtmAne pAme che. A saMvarano prakAra (rIta) che. bhAvArtha :- je jIva prathama to rAgadveSamoha sAthe maLelA manavacanakAyAnA zubhAzubha yogothI potAnA AtmAne bhedajJAnanA baLa vaDe caLavA na de, pachI tene zuddhadarzanazAnamaya AtmasvarUpamAM nizvaLa kare ane samasta bAhya-atyaMtara parigrahathI rahita thaIne karma-nokarmathI bhinna potAnA svarUpamAM ekAgra thaI tene ja anubhavyA kare arthAt tenA ja dhyAnamAM rahe, te jIva AtmAne dhyAvavAthI darzanajJAnamaya thayo thako ane padravyamayapaNAne oLaMgI gayo thako alpa kALamAM samasta karmathI mukta thAya che. A saMvara thavAnI rIta che. 1. cetiyatA = cetanA2; dekhanA2-jANanAra 2. ananyamaya = anyamaya nahi evo 3. cetavuM anubhavavuM; dekhavuM-jANavuM. =
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa22 samayasAra siddhi-6 "have pUche che ke saMvara kyA prakAre thAya che ?' lyo, A prazna to barAbara che. saMvara eTale dharmanI pahelI zuddhi. nirjarA e to (zuddhinI) vRddhi che. anAdithI azuddhi che. paryAyamAM anAdithI rAganI azuddhi che. Asava che, bhAvAsava (che). have ziSya prazna kare che ke, have saMvara kyA prakAre thAya ? eno prakAra zI rIte che ? eno uttara (kahe che). appANamappaNA rudhiUNa dopuNNapAvajogesu / daMsaNaNANamhi Thido icchAvirado ya aNNamhi / / 187 / / jo savvasaMgamukko jhAyadi appANamappaNo appaa| vi vamAM normo jevA viMtari dhyattA 188II. appANaM jhAyaMto daMsaNaNANamao annnnnnmo| lahadi acireNa appANameva so kammapravimukkaM / / 189 / / puNyapApayogathI rokIne nija AtmAne AtmA thakI, darzana ane jJAne TharI, padravyaicchA pariharI. 187. je sarvasaMgavimukta, dhyAne Atmane AtmA vaDe-nahi karma ke nokarma, cetaka cetato ekatvane. 188. te Atma dhyAto, jJAnadarzanamaya, ananyamayI khare, basa alpa kALe karmathI pravimukta AtmAne vare. 189. TIkA - je jIva rAgadveSamoha jenuM mULa che evA zubhAzubha." bhAva. zuM kahyuM? ke, zubhAzubha bhAvanuM mULa rAga-dveSa ne moha che. AhAhA..! ahIM to mithyAtva ane rAgadveSa e zubhAzubha bhAvanI utpattinuM mULa che ema kahe che. samajANuM kAMI ? rAga-dveSa ne moha - mithyAtva jenuM mULa che "evA zubhAzubha yogamAM vartatA AtmAne..." AhA..hA...! daDhatara (ati daDha) bhedavijJAnanA avalaMbanathI." have savaLuM kahe che. e rIte che. zubhAzubha bhAva mArA, evo mithyAtvabhAva ane ene lAyaka rAga-dveSa che. e badhA zubhAzubha bhAvanA mULiyA rAga-dveSa-moha che. tene daDhatara (ati daDha). ekaluM daDha lIdhuM nahi, tema daDhatama na lIdhuM, daDhatama chelluM che. daDhatara vacalo bola lIdho. daDha, daDhatara ane daDhatama. daDhatama e utkRSTa bola che. AhA...hA...! "AtmAne daDhatara bhedavijJAnanA avalaMbanathI..." lyo. "bhedavijJAnanA avalaMbanathI AtmA vaDe ja atyaMta rokIne. AhA..hA...! zuddha svarUpa sanmukhanI ekAgra thaIne rAga ne dveSa ne mohane rokIne zuddhadarzanajJAnarUpa AtmadravyamAM. have AtmA kevo che (e) paheluM siddha karyuM. AtmA zuddha darzanajJAnarUpa AtmA (che). AtmA eTale zuddha jJAna-darzanarUpa te AtmA.
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-187 thI 189 pa23 dayA, dAna, vratAdinA vikalpa che e kaMI AtmA nahi, e anAtmA che. AhA...hA....! bhedavijJAnanA avalaMbanathI AtmA vaDe ja atyaMta rokIne..." AtmA vaDe ja atyaMta rokIne. enI meLAe rokAya, ema nahi ema kahe che. AhAhA..! potAno bhagavAna AtmA zuddha svarUpa, teno Azraya laI tenA avalaMbanathI daDhapaNe rAga-dveSa-mohane aTakAve che. aTakAve che e zabda che, e to upadezamAM kahevAya. aTakI jAya che. zabda to Ave, upadeza zailI che ne ! A..hA....! "atyaMta rokIne zuddhadarzanajJAnarUpa Atmadravya." AtmA kone kahIe? kahe che prabhu. to zuddha darzana, jJAna - jJAtA-daSTA te AtmA. A...hA..hA...! AkhA lokAloka ho, rAgathI mAMDIne te badhA jJAnanA, darzananA kSeya ane dRSya che. AhAhA..! bhagavAna AtmA darzana, jJAnarUpa che, jJAna ane darzana svarUpa che. AhAhA...! mumukSu :- zuddha eTale zuM ? uttara :- pavitra. zuddhano artha pavitra). zuddha che, azuddhatA nathI. zubha ane azubha bhAva azuddha che, zubha ane azubha bhAva azuddha che. e azuddhane zuddha bhAvathI rokIne. A.hA..! Avo saMvara. Ama kare tyAre dharma thAya. ahIM moM-mAthe hAtha Ave nahi. AhA..hA..! AcAryonA to hRdaya - abhiprAya to bahu joradAra che. e to daDhatara abhyAsathI rokIne svarUpanI prApti pUrNa karI leje. AhA..hA..! "zuddhadarzanajJAnarUpa AtmadravyamAM sArI rIte pratiSThita" bhASA che ? ekalo pratiSThita zabda nathI vAparyo. sArI rIte sthira thaIne. sArI rIte aMdara AnaMdamAM sthira thaIne). A..hA...! prabhu darzana ne jJAna ne AnaMdarUpa che temAM sArI rIte TharIne. AhA...hA..! samasta paradravyanI icchAnA tyAga vaDe potAnA AtmA sivAya jeTalA paraAtmAo ane parazarIro, pAradravya (che), e badhA pratyenI icchAnA tyAga vaDe. AvuM to bAvo thAya to thAya ema kahe. (koI) ema kaheto hato. bAvo ja che, sAMbhaLane ! jyAM hoya tyAM tuM parathI to rahita ja cho. kharekhara to aMdara IcchAthI paNa rahita ja tAruM svarUpa che. AhA! I to paheluM kahyuM. zuddha darzanajJAnarUpa ja te AtmA cho. AhAhA..! icchA tArAmAM che ja nahi pachI karavI ne rokavI I kyAM rahyuM ? A...hA...! paNa svarUpamAM Thare tyAre icchA utpanna thatI nathI eTale ene roke che ema kahevAmAM Ave che. kAraNa ke saMvara che kharo ne. (icchAno) nirodha kare che, ema. padravyanI icchAnA tyAga vaDe...' samasta paradravya. deva-guru-zAstra (paNa) paradravya che. 'tyAga vaDe sarva saMgathI rahita thaIne... AhA...hA...! aMtaramAM sarva saMgathI rahita thaI paradravyathI to icchA nirodha karI ane aMdara je rAga che tyAMthI saMga choDI. A..hA...!
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa24 samayasAra siddhi-6 niraMtara ati niSkapa vartato thako...... AhA...hA...! "niraMtara ati niSkapa vartato thako..." bhASA juo ! niraMtara ati niSkapa vartato, pAcho. ati niSkapa. AhAhA...! "karma-nokarmano jarA paNa sparza karyA vinA" karma ane zarIrAdi, vANI Adi koIne aDyA vinA potAnA AtmAne ja." potAno bhagavAna darzana, jJAnarUpa AtmA. evA "AtmAne ja AtmA vaDe..." potAnA AtmAne ja." A.hA..hA...! je zuddha darzana-jJAnarUpache tene AtmA vaDe, e zuddha darzanaparyAya vaDe. AhA...hA...! potAne sahaja cetayitApaNuM hovAthI.." bheguM karyuM. pahelA darzana-jJAna kahyuM hatuM ne ? darzana-jJAnarUpa tyAM (kahyuM hatuM). have bheguM lIdhuM. potAne sahaja cetayitApaNuM hovAthI." cetayitA - e to jANanAra-dekhanAra ja che, basa ! jagatane cetanAro che. jagatane banAvanAro nathI, jagatamAM bhaLanAro nathI, jagatathI kAMI levuM nathI, jagatathI nirALo cetanAro jIva bhagavAna che. AhAhA..! pahelA darzana-jJAnarUpa AtmA kIdho hato ne ? ahIM eka zabda vAparyo. potAne sahaja cetayitApaNuM hovAthI ekatvane ja cete che." A.hA...hA..! jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA, jJAnane cete che - anubhave che. ekaluM jJAnane anubhave. AhA...! A badhI vAta moTI, paNa paheluM zuM karavuM? paheluM A ja karavuM. paheluM ja A che. 17 gAthAmAM kIdhuM nahi? 17 gAthAmAM kIdhu, paheluM zuM? pahelo AtmAne jANavo. pahelo naya, nikSepathI jANavo ema kAMI kahyuM nathI. 17 gAthA. bhagavAna AtmA jevo tuM bhUlyo cho ene evI ja rIte pahelo jANa. AhA...hA...! jevI rIte teM tane jANavAnI bhUla karI che, jANavAnI rIta choDIne e bhUlane choDIne ekAkAra thA. AhAhA...! jagatanI badhI cIjo vyavahAra zeya che. emAM koI ThIka-aThIka ke evuM koI zeya nathI. be bhAgalA pADavA evuM kaMI joyamAM nathI. ethI cetayitApaNuM hovAthI e ekatvane ja cete che. ekapaNAne ja jANe che. AhA...hA...! paMca parameSThI, A vepAradhaMdhA, bAyaDI, chokarA ThIka evo bheda AmAM nathI. jANanArane jANavAmAM AvatI cIjamAM bheda nathI. ekarUpe badhI cIjo zeya tarIke che. AhA..hA...! paMca parameSThIne paradravyamAM nAkhyA. A...hA...! cete che." (eTale) anubhavavuM, dekhavuM-jANavuM. -jJAnacetanArUpe rahe che)," kahyuM? rAgacetanA, karmacetanA ane karmaphaLacetanA. rAganI cetanA anubhavavuM e karmacetanA. enA phaLano duHkhano anubhava karavo e karmaphaLacetanA. e to anAdithI rAganuM karmacetanApaNuM karato Ave che. e to saMsAra che. AhA..hA..! e saMsAramArgamAM moTo abajopati hoya topaNa e rAgane ja anubhave che. svarganA devatA, lyo. AhA...hA...! mithyAdRSTi che e to rAgane ja vede che, basa ! kaSAyane vede che. AhA...hA..! tene choDI daI. che ? ahIM AvyuM. "cetayitApaNuM hovAthI ekatvane ja cete che -jJAnacetanArUpa rahe che,
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-187 thI 189 525 te jIva kharekhara, ekatva-cetana vaDe...' potA taraphanA ekatva-cetana vaDe. potAnA taraphanA jANavA-dekhavAnA svabhAva vaDe. AhA..hA...! 'arthAt ekatvanA anubhavana vaDe...' ekapaNAno ja anubhava, jemAM koI vikalpa, bIjI cIja nahi. AhA..hA...! evA anubhava vaDe. zuM A pUche che ? eno uttara che. saMva2 kayA prakAre thAya ? e prakAranI vAta cAle che. AhA..hA...! dukAnanA dhaMdhA ke vepAra Akho di' trevIsa kalAka e the. ekAda kalAka sAMbhaLavA jAya. emAM eraNanI corI ne soyanuM dAna. dharma to eka kora rahyo paNa puNya paNa nahi ema kahe che. AhA..hA....! are...! mohe mArI nAkhyA jagatane. AhA..hA...! ekalo cetana prabhu, ene cetIne - anubhavIne. AhA..hA...! '(paradravyathI) atyaMta bhinna...' atyaMta bhinna, ekaluM bhinna nahi. AhA...hA....! 'atyaMta bhinna caitanyacamatkAramAtra AtmAne dhyAto... caitanyacamatkAra, caitanyacamatkAra ! A..hA...! jene jJAnanI dazAmAM anaMtu jANavuM thAya, jenA darzanamAM anaMtu dekhavuM thAya, A..hA...! evo caitanyacamatkAra. caitanyacamatkAra, duniyAmAM camatkAra hoya to e che. bIjA camatkAra to thothAM che. A..hA..! caitanyacamatkAramAtra AtmAne....' 'padravyathI) atyaMta bhinna...' ane 'caitanyacamatkAramAtra AtmAne dhyAto....' A..hA...! zuddhadarzanajJAnamaya Atmadravyane prApta thayo thako,... tyAMthI haThIne aMdaramAM anubhave tyAre to zuddha AtmA darzana-jJAnamaya anubhave. zuddha darzana-jJAna che I AtmA. pahelA kahyuM hatuM, zuddhadarzanajJAnarUpa AtmA. trIjI lITImAM kahyuM hatuM. AhA..hA...! caitanyacamatkAramAtra AtmAne dhyAto, zuddhadarzanajJAnamaya Atmadravyane prApta thayo thako,..' Atmadravyane prApta thayo thako (kahyuM che), joyuM ? guNane nahi, paryAyane nahi. AhA..hA...! paradravyathI, icchAthI khasyo eTale svadravyamAM Avyo, basa ! e AtmAne Atmadravyane prApta thayo thako,.......' lyo ! AtmAne guNa che, e guNane prApta thayo ema nathI lIdhuM. Atmadravyane prApta thayo emAM anaMtA guNa AvI gayA. AhA..hA..! 'Atmadravyane prApta thayo thako, zuddha AtmAnI upalabdhi... (eTale) anubhava. zuddha AtmAno anubhava e saMvara. AhA...hA...! pAne pAne A bharyuM che. chatAM loko paNa ema (kahe che) zubhabhAvathI dharma, zubhabhAvathI dharma pokAryA kare che. ane (ahIMno) virodha kare che. mumukSu :- AcArye zuddha upayoga ja kahI dIdho. uttara :- AtmA che ke nahi ? AtmA che ke nahi A kALe ? AhA..hA...! traNe kALe (che), ene koI kALa lAgu paDato nathI. A..hA...! saccidAnaMda prabhu ! cetanAro darzana-jJAnarUpa e Atmadravya, ene prApta kare. paradravyathI dRSTi choDI Ane prApta kare. che ? 'zuddha AtmAnI upalabdhi prApti) thatAM samasta padravyamayapaNAthI atikrAMta thayo thako...' zuddha svarUpanI aMtara dRSTi ane upayoga jAmato.. AhA..hA..! tyAre padravyamayapaNAthI atikrAMta thayo thako,..' padravyathI atikrAMta (eTale)
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa26 samayasAra siddhi-6. vegaLo paDyo. "alA kALamAM ja." "vire' zabda che ne ? "vire' zabda che ne aMdara ? 'vire (bhULa gAthAnI) chellI lITI (che). 'tari virena' alpa kALamAM e paramAtmA thAya che. "vire" "alA kALamAM ja. ema che ne ? "vire' ema che. 'virena' "alpa kALamAM ja.' kyAM AmAM kramabaddha rahyuM ? alpa kALamAM pAme. e to enI sthiti batAve che. (jene) AvuM hoya, kevaLa pAmavAne lAMbo kALa hoya nahi. kramabaddha emAM ja AvI jAya che. AhA...hA...! enA kramamAM A anubhava kare, ene kramamAM kevaLajJAna levAne thoDI ja vAra hoya, ema kahe che. AhA..hA...! | 'alpa kALamAM ja sarva karmathI rahita AtmAne pAme che. A saMvarano prakAra tarIta) che." saMvara karavAnI A rIta che. beya hAtha joDe ne A karo ne e rIta nathI, kahe che. A chokarAo saMvara karavA bese ne ! sAmAyika (kare eTale) paisA cAra AnA, ATha AnA, rUpiyo ke kAMIka Ape (eTale) badhA bhegA thAya. thaI gayo saMvara, o.ho..ho...! A saMvarano prakAra..." saMvara thavAnI A rIta ane prakAra ane A vidhi, saMvara thavAnI vidhi che. AhAhA...! dukAnanuM karIe, nokaranuM karIe, bAyaDInuM karIe ane saMvara karIe evA be bhAga haze ? jyAM sudhI paranuM kartApaNuM mAne che, bhale strI hoya ke eno AtmA hoya ke enuM zarIra (hoya) enAthI ThIka mAne che, A ThIka che ema mAne che) tyAM sudhI mithyAtva bhAva che. mumukSu :- AtmA eka che. uttara :- ekalo AtmA, eka ja AtmA, emAM bIjo koI che nahi. AhA...hA..! gRhasthAzramamAM kSAyika samakita pAme topaNa mArA zuddha eka darzana-jJAnamaya, apUrNa paNa nahi, AhA.hA..! vikAra to nahi, para to nahi. saMpUrNa jJAna-darzanamaya bhagavAna, tene pAme che, lyo ! bhAvArtha - je jIva prathama to rAgadveSamoha sAthe maLelA manavacanakAyAnA zubhAzubha yogothI..." emAM -TIkAmAM) kahyuM hatuM ne ? "rAgadveSamoha jenuM mULa che evA zubhAzubha." zubhAzubhamAM AnuM mULiyuM, rAga-dveSa-moha che, ema kahe che. AhA...hA...! prathama to rAgadveSamoha sAthe maLelA manavacanakAyAnA zubhAzubha yogothI potAnA AtmAne bhedajJAnanA baLa vaDe..." judA pADavAnA baLa vaDe. AhAhA...! "caLavA na de." paradravya ane paradravya taraphanA valaNano rAga, enAthI bhedajJAna karatAM "caLavA na de..." AhA...hA....! jJAnanuM kheMcANa jJAnamAM rahe. rAga ane paradravyamAM jAya nahi. AhA...hA...! A saMvaranI rIta che. pachI tene zuddhadarzanajJAnamaya AtmasvarUpamAM nizcaLa kare." aMdara nizaLa kare. caLe nahi, Ama sthira thAya. AhA...! "ane samasta bAhya-atyaMtara parigrahathI rahita thaI." nigraMtha lIdhuM che ne ? (eTale) muni. AhAhA...! muni AvA hoya, ema kahe che.
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-187 thI 189 pa27 zuddhadarzanajJAnamaya..." Atmadravyane prApta thayo thako, zuddha AtmAne anubhavI. zuddha AtmAno anubhava prApta thatAM samasta paradravyathI atikrAMta thayo thako. paravyathI chUTI gayo, e to AvI gayuM nahi ? "caLavA na de e bhAvArthamAM AvyuM. "bAhya-atyaMtara parigrahathI rahita thaIne karma-nokarmathI bhinna potAnA svarUpamAM ekAgra thaI tene ja anubhavyA kare arthAt tenA ja dhyAnamAM rahe..." AhA..hA...! samyagdarzana e dhyAnamAM ja prApta thAya che. vikalpanA vicAramAM na thAya. kemake vastu pote vItarAga svarUpa che, ethI ene vItarAgI paryAyanuM dhyAna (thAya) emAM ja I mokSa prApta thAya. AhA..hA... anubhavyA kare arthAt tenA ja dhyAnamAM rahe, te jIva AtmAne dhyAvavAthI..." (arthAta) AtmAnuM dhyAna karavAthI. AhAhA...! "darzanajJAnamaya thayo thako ane paradravyamayapaNAne oLaMgI gayo....... AhAhA...AtmA sivAyanA jeTalA dravyo, rAjapATa, strI, chokarA, kuTuMba, dIkarI, dIkarA, paTArA, mAla e badhAthI chUTI gayo. badhAthI judo ja che. paNa icchAthI jyAM chUTI gayo to badhA paradravyathI chUTI gayo. AhA...hA...! juo ! A munipaNAnI dazA ! A...hA...! "padravyamayapaNAne oLaMgI gayo thako alpa kALamAM samasta karmathI mukta thAya che. A saMvara thavAnI rIta che." lyo saMvara kema thAya ? ke, Ama thAya. AhA...hA...! enI rIteya AkarI. mumukSu - bhedavijJAnathI thAya. uttara - badhuM taddana juduM che. A.hA.! icchA ane pAradravyathI khAlI cho. tArA anaMta guNathI bharelo cho. A be vAta. icchA mAtrathI ane paradravya mAtrathI tuM khAlI cho. AhA...hA.! ane tArA anaMta guNothI pUrNa bharelo cho. o.ho...! AvuM AtmAnuM mAhAsya kema Ave? Akho di gUMcavaNamAM paDyo hoya). A vinA ene janma-maraNanA aMta na Ave, bhavabhramaNa na maTe. AhA...! zuddha darzanajJAnamaya AtmAne paradravyathI bhinna cetato, anubhavato, dhyAto sthira thaIne alpa kALamAM pUrNa paramAtmAne pAme che. alpa kALamAM jevo AtmA che evo pAme che. AhA...hA..! paMcama ArAnA muni paNa Ama kahe che. gAthA evI che ne ema kahetA nathI ke, atyAre mokSa nathI. Ama karatAM karatAM mokSa thAya I che. A to keTalAka) ema kahe ke, atyAre zubhaupayoga ja che. ara..ra... eTale adharma ja che. AhAhA...! zubha upayoga che e puNya che ane puNyanA abhilASI che e bhoganA abhilASI che. A..hA....! jene zubhabhAva - puNya vhAluM lAge che, enA phaLa tarIke viSaya maLe, tenA bhogavavAnA e kAmI che. AhAhA...! zubhabhAva puNya che e bhoganuM kAraNa che. have zuM kahe che, puNya che I bhoganuM kAraNa che, e atyAre maLe. AhA..hA...! duniyA AMdhaLI paNa cAle che ne ! mumukSu :- zubha bhAvamAM AtmAnI abhilASA rAkhe che.
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa28 samayasAra siddhi-6 uttara :- (zuddhabhAvamAM) ekalI AtmAnI (abhilASA) che, zuddha AtmA. abhilASA eTale enI tarapha valaNa, ekAgratA. abhilASA eTale icchA ema nahi. mumukSu :- zubhabhAvamAM (AcaraNa) kare ne AtmAnI abhilASA. uttara :- nahi, nahi. zuddha, zuddha. zuddha bhAvanI abhilASA kare. zubhane to saMsAra.. saMsAra.... saMsAra (kIdhuM che). are...! puNyane to tyAM sudhI kIdhuM che, je koI puNya kare ene viSayanA bhoganI icchA che. jayasenAcAryadevanI TIkAmAM (che). "jayasenAcAryadevanI TIkAmAM (Ave che. je koI premathI zubhabhAvane kare che, bhoga jenA phaLa, enI (ena) abhilASA che. AhAhA...! abhavI mATe paNa AvyuM ne? "bhoganimittam" "baMdha adhikAra', bIje ThekANe che. AhA.! zubhabhAva e puNya che ane tenA phaLa tarIke baMdha che ane enA phaLa tarIke viSayo maLe. eTale puNyanA premIo viSayanA bhogavavAnA premI che. AhAhA...! puNya to jJAnIne ya Ave paNa prema nathI. AhAhA....! ruci ane sukhabuddhi nathI. ajJAnIne to emAM sukhabuddhi che. AhA..hA...! be-traNa ThekANe Avaze. zubhabhAva bhoganuM kAraNa che, zubhabhAvanA phaLamAM ene bhoga maLe che. ghaNe ThekANe zubhabhAvanuM Ave che). A..hA...! O *******************************chara valokanara ) (mAlinI) nijamahimaratAnAM bhedavijJAnazaktyA bhavati niyatameSAM zuddhatattvopalambhaH / acalitamakhilAnyadravyadUresthitAnAM bhavati sati ca tasminnakSayaH karmamokSaH / / 128 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArtha:- (mevavijJAnavijyA nigamadiratAnAM puSai) jeo bhedavijJAnanI zakti vaDe nija (svarUpanA) mahinAmAM lIna rahe che temane niyata) niyamathI cokkasa) (zuddhatattvopanama) zuddha tattvanI upalabdhi (mati) thAya che; (tarimana sati ) zuddha tattvanI upalabdhi thatAM, (nitam vana-caMdravya-pUre-ricatAnAM) acalitapaNe samasta anyadravyothI dUra vartatA evA temane, (akSaya: varmamokSa: mati) akSaya karmamokSa thAya che (arthAt pharIne kadI karmabaMdha na thAya evo karmathI chuTakAro thAya che). 128.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-128 zloka 128 upara pravacana 529 have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che :-' lyo. 128 (kaLaza). nijamahimaratAnAM bhedavijJAnazaktyA bhavati niyatameSAM zuddhatattvopalambhaH / acalitamakhilAnyadravyadUre sthitAnAM bhavati sati ca tasminnakSayaH karmamokSaH / / 128 / / AhA..hA..! jeo bhedavijJAnanI zakti vaDe...' eTale zuM ? dayA, dAna, vrata, bhakti Adino rAga je thAya che, e rAgathI paNa bhinna paDIne. AhA..hA...! bhedavijJAnanI zakti vaDe.' ema kIdhuM ne ? ke rAganI zakti vaDe ? A..hA...! rAgathI paNa bhinna pADIne bhedajJAnanI zakti vaDe. AhA..hA...! zubharAganI sahAyathI ke madadathI (ema nathI kahyuM). AhA..hA...! digaMbara muninA vacano AkarA che. ekadama pUrNAnaMdano nAtha che ane rAgAdi badhI cIjo to kRtrima che. AhA..hA...! akRtrima evo bhagavAna zuddha darzana-jJAnamaya, enuM dhyAna kara, ene dhyAnamAM le. AhA..hA...! ene lakSamAM le. A..hA...! ene zeya banAva, ene dRSTA thaIne dRzya banAva. A..hA...! pUrNa svarUpa te dRSTA che, te jJAna che. ema jJAna ane darzana paryAyamAM banAva. AhA..hA...! "mevavijJAnazavanyA ninamahimaratAnAM" bhedavijJAnanI zakti vaDe nija (svarUpanA) mahimAmAM lIna rahe che...' A..hA..! samakitI dharmamAM lIna rahe che. rAgathI bhinna paDeluM jJAna, e jJAnamAM lIna rahe che. AhA..hA...! rAga Ave paNa temAM ekAgra thato nathI tema temAM potAnuM svarUpa che ema mAnato nathI. bhevijJAnanA baLathI. AhA..hA...! nija svarUpanA mahimAmAM lIna rahe che. rAgathI Ama bheda pADyo paNa pAchuM nija svarUpamAM lIna rahe che, ema. bhedajJAnanA baLathI icchA mAtrathI judo paDI ane nija svarUpamAM lIna rahe che. AhA...hA...! samajANuM ? nija svarUpamAM lIna rahe che, ema kahe che. temane niyamathI (cokkasa)...' zuddhatattvopanamma:' 'zuddha tattvanI upalabdhi thAya che.' niyamathI thAya, nizcayathI thAya. bhedavijJAnanI zaktithI niSnamahimaratAnAM" potAnA svarUpanI mahimAmAM lIna. A...hA...! svarUpanI mahimAmAM lIna (rahe che). temane niyamathI (cokkasa)...' zuddha tattvano anubhava eTale zuddha tattvanI prApti thAya che, ene zuddha tattva prApta thAya che. AhA..hA...! zuddha tattvano anubhava thAya che.
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa30 samayasAra siddhi-6 tArama- ti" "zuddha tattvano.. anubhava thatAM. "tArama" thatAM. AtmAno rAgathI bhinna anubhava thatAM. zuddha darzana-jJAnarUpano anubhava thatAM. "acalitapaNe samasta anya dravyothI dUra..." AhAhA...! caLe nahi e rIte. samasta anya dravyomAM badhuM AvI gayuM. deva-guruzAstra, maMdira, mUrti badhuM AvI gayuM). rAga to kyAMya rahI gayo. A to badhuM bahAra, bahAra. "samasta anyadravyothI dUra vartatA evA temane A.hA...! "akSaya: varmamokSaH mavati A.hA..hA...! "akSaya karmamokSa thAya che. eTale ? '(pharIne kadI karmabaMdha na thAya evo karmathI chUTakAro thAya che). AhA..! juo bhASA ! icchAthI ane pAradravyathI AtmAne bhinna pADI ane bhinna AtmAno je anubhava kare, emAM sthira thAya, emAM jamavaTa thAya to tene alpa kALamAM mukti thAya. ema nathI kIdhuM ke, evuM thaIne vacce paDI jaze, phalANuM thaze. AhA..! A to vIrAnA kAma che. kAyaranA kAma nathI. bacAva karavo ke AnAthI thAya ne AnAthI thAya. A..hA....! 'akSaya karmamokSa thAya che arthAt pharIne kadI karmabaMdha na thAya evo mokSa thAya che. karmano kSaya thayo e thayo. AhAhA...! "evo karmathI chUTakAro thAya che). ene koI jAtanuM pachI karma rahetuM nathI. A.hA...! aMdara bhagavAna AtmAmAM be prakAra che; eka trikALI dhruva ne eka vartamAna paryAya. A sivAyanI bIjI koI vastu emAM che ja nahi. strIputra, kuTuMba e to badhAM para che, te tene kAraNe AvyA che, tenA kAraNe rahe che, tArAmAM nathI ne tArA nathI; aMdara hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga, vAsanAnA azubhabhAva e tArA nathI, tArAmAM nathI ane dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA, jAtrA, bhagavAnanA smaraNanA bhAva e paNa puNyabhAva che e paNa tArI vastumAM nathI paNa ahIM to kahe che ke kSaNika nirmaLa paryAya paNa tArI vastumAM nathI. jyAM bhagavAna pUrNAnaMda prabhu birAje che tyAM aMdaramAM jAne ! paryAya kSaNikane tyAM laI jAne ! kSaNika paryAya upara najara na kara. AhAhA ! zuM adbhuta vAta karI - pUjya gurudevazrI, Atmadharma jUna-2002
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 pa31 NA ( gAthA-190-192 ) kena krameNa saMvaro bhavatIti cet . tesiM hedU bhaNidA ajjhavasANANi svvdrisiihiN| micchattaM aNNANaM avirayabhAvo ya jogo y||190|| heduabhAve NiyamA jAyadi NANissa aasvnniroho| AsavabhAveNa viNA jAyadi kammassa vi nniroho||191|| kammassAbhAveNa ya NokammANaM pi jAyadi nniroho| NokammaNiroheNa ya saMsAraNirohaNaM hodi / / 192 / / teSAM hetavo bhaNitA adhyavasAnAni sarvadarzibhiH / mithyAtvamajJAnamaviratabhAvazca yogazca / / 190 / / hetvabhAve niyamAjjAyate jJAnina aasrvnirodhH| AsravabhAvena vinA jAyate karmaNo'pi nirodhaH / / 191 / / karmaNo'bhAvena ca nokarmaNAmapi jAyate nirodhH|| nokarmanirodhena ca saMsAranirodhanaM bhavati / / 192 / / santi tAvajjIvasya AtmakarmaikatvAdhyAsamUlAni mithyAtvAjJAnAviratiyogalakSaNAni adhyvsaanaani| tAni rAgadveSamohalakSaNasyAsravabhAvasya hetvH| AsravabhAvaH karmahetuH / karma nokarmahetuH / nokarma saMsArahetuH iti| tato nityamevAyamAtmA AtmakarmaNorekatvAdhyAsena mithyAtvAjJAnAviratiyogamayamAtmAnamadhyavasyati / tato rAgadveSamoharUpamAsravabhAvaM bhaavyti| tataH karma aasrvti| tato nokarma bhvti| tataH saMsAraH prabhavati / yadA tu AtmakarmaNo davijJAnena zuddhacaitanyacamatkAramAtramAtmAnaM upalabhate tathA mithyAtvAjJAnAviratiyogalakSaNAnAM adhyavasAnAnAM AsravabhAvahetUnAM bhavatyabhAvaH / tadabhAve rAgadveSamoharUpAsravabhAvasya bhavatyabhAvaH / tadabhAve bhavati krmaabhaavH| tadabhAve'pi bhavati nokrmaabhaavH| tadabhAve'pi bhavati sNsaaraabhaavH| ityeSa sNvrkrmH|
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa32 samayasAra siddhi-6 have pUche che ke saMvara kyA krame thAya che ? teno uttara kahe che : rAgAdinA hetu kahe sarvajJa adhyavasAnane, -mithyAtva ne ajJAna, aviratabhAva tema ja yogane. 190. hetuabhAve jarUra Aavarodha jJAnIne bane, AsavabhAva vinA vaLI nirodha karma taNo bane; 191. kamataNA ya abhAvathI nokamanuM rodhana ane nokarmanA rIdhana thakI saMsArasaMrodhana bane. 192. gAthArtha - (te) temanA pUrve kahelA rAgadveSamoharUpa AsavonA) hetava) hetuo (sarvami ) sarvadarzIoe (mithyAtvama) mithyAtva, (ajJAna) ajJAna, (viratamAva: va) aviratabhAva (yoga: 2) ane yoga - (dhyavasAnAni e (cAra) adhyavasAna (mapitA: kahyA che. (jJAnina) jJAnIne (hetvamAve) hetuonA abhAve niyama) niyamathI (zAstravanirodha:) Asavano nirodha (gIya) thAya che, (mAstravamAvena vina) AsavabhAva vinA narmaLaH 3) karmano paNa nirodha:) nirodha (gIya) thAya che, tevI vaLI (varSA: amAve) karmanA abhAvathI (normAm 9i nokamano paNa nirodha:) nirodha (gAyate thAya che, (1) ane (normanirodhenI nokarmanA nirodhathI (saMsAranirodhana) saMsArano nirodha (mati) thAya che. TIkA :- prathama to jIvane, AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa (abhiprAya) jemanuM mULa che evAM mithyAtva-ajJAna-avirati-yogasvarUpa adhyavasAno vidyamAna che, teo rAgadveSamohasvarUpa AsavabhAvanAM kAraNa che; AsavabhAva karmanuM kAraNa che; karma nokarmanuM kAraNa che; ane nokarma saMsAranuM kAraNa che. mATe - sadAya A AtmA, AtmA ne karmanA ekapaNAnA adhyAsathI mithyAtva-ajJAna-avirati-yogamaya AtmAne mAne che (arthAt mithyAtvAdi adhyavasAna kare che; tethI rAgadveSamoharUpa AsavabhAvane bhAve che, tethI karma Asave che; tethI nokarma thAya che, ane tethI saMsAra utpanna thAya che. paraMtu jyAre te AtmA), AtmA ne karmanA bhedavijJAna vaDe zuddha caitanyacamatkAramAtra AtmAne upalabdha kare che - anubhave che tyAre mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa adhyavasAno ke je AsavabhAvanAM kAraNo che temano abhAva thAya che; adhyavasAnono abhAva thatAM rAgadveSamoharUpa AsavabhAvano abhAva thAya che; AsavabhAvano abhAva thatAM karmano abhAva thAya che; karmano abhAva thatAM nokarmano abhAva thAya che; ane nokarmano abhAva thatAM saMsArano abhAva thAya che. A pramANe A saMvarano krama che. bhAvArtha - jIvane jyAM sudhI AtmA ne karmanA ekapaNAno Azaya che - bhedavijJAna nathI tyAM sudhI mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa adhyavasAno varte che,
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 pa33 adhyavasAnathI rAgadveSamoharUpa AsavabhAva thAya che, AsavabhAvathI karma baMdhAya che, karmathI zarIrAdi nokarsa utpanna thAya che ane nokarmathI saMsAra che. paraMtu jyAre tene AtmA ne karmanuM bhedavijJAna thAya che tyAre zuddha AtmAnI upalabdhi thavAthI mithyAtvAdi adhyavasAnono abhAva thAya che, adhyavasAnanA abhAvathI rAgadveSamoharUpa Asavano abhAva thAya che AsavanA abhAvathI karma baMdhAtAM nathI, karmanA abhAvathI zarIrAdi nokarsa utpanna thatAM nathI ane nokarmanA abhAvathI saMsArano abhAva thAya che. - A pramANe saMvarano anukrama jANavo. gAthA 190 thI 192 upara pravacana have pUche che ke saMvara kayA krame thAya che ? pahelAM kaI rIte thAya ema hatuM. have eno krama zuM che ? (ema pUche che). pahelo, pachI krama paNa che ke nahi ene ? e pUche che. pahelAmAM to saMvaranI pAmavAnI paddhati zuM che ? (ema pUchyuM hatuM. AmAM kahe che) ke, saMvarano karma zuM che ? AhA..hA...! gAthA. tesiM hedU bhaNidA ajjhavasANANi svvdrisiihiN| micchattaM aNNANaM avirayabhAvo ya jogo y||190|| heduabhAve NiyamA jAyadi NANissa aasvnniroho| AsavabhAveNa viNA jAyadi kammassa vi nniroho||191|| kammassAbhAveNa ya NokammANaM pi jAyadi nniroho| NokammaNiroheNa ya saMsAraNirohaNaM hodi / / 192 / / lyo, A krama. rAgAdinA hetu kahe sarvajJa adhyavasAnane, -mithyAtva ne ajJAna, aviratabhAva tema ja yogane. 190. hetuabhAve jarUra Asavarodha jJAnIne bane, AsavabhAva vinA vaLI nirodha karma taNo bane; 191. karmo taNA ya abhAvathI nokarmanuM rodhana ane nokamanA rodhana thakI saMsArasaMrodhana bane. 192. krama AgaLa Avaze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !)
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ 534 samayasAra siddhi-6 pravacana naM. 265 gAthA-190-192, guruvAra, aSADha suda 4, tA. 28-06-1979 ('samayasAra', 190-192 gAthA). prathama to jIvane pahelI gAthAmAM ema AvI gayuM ke, rAga-dveSa ne moha e zubhAzubha bhAvanuM mULa che. ema pahelA AvI gayuM. pahelI gAthA (AvI gaI). mATe enAthI etva choDIne svarUpamAM sthira thavuM. ahIM kahe che ke, prathama to jIvane.. krama pUche che ne ? saMvarano krama kema thAya ? dharmano krama zI rIte thAya ? paheluM zuM thAya ? ane pachI zuM thAya ? jIvane, AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa... AtmA ane karma, rAgAdi, enAthI ekatvano adhyAsa (abhiprAya) jemanuM mULa che... pahelAmAM ema kahyuM hatuM ke, rAga-dveSamoha, jenuM mULa che evA zubhAzubha bhAva, eno bhedajJAna dvArA abhAva karavo. ahIM kahyuM ke, "AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa.' rAgAdi pariNAma ane svabhAva beya eka che, evo je adhyavasAya che te mithyAtva che. AhA..hA....! cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma ho paNa e pariNAma rAga che ane enI sAthe ekatvabuddhi - adhyavasAya te mithyAtva che. ekapaNAno adhyAsa (abhiprAya) jemanuM mULa che... jemanuM eTale ? " mithyAtva-ajJAnaavirati-yogasvarUpa adhyavasAno..." mithyAtvathI ekatvabuddhi, avirati, pramAda, kaSAyathI ekatvabuddhi. AhA...hA...! krama kahyo, krama. krama pUDyo che ne ? saMvara kyA krame thAya ? jhINI vAta che, bhAI ! pahelo bAhya tyAga kare, nivRtti lya to thAya ema nathI lIdhuM. paNa prathama AtmA ane karma, je paravastu che enI sAthe ekatvabuddhino abhiprAya jemanuM mULa che. e adhyavasAya jemanuM mULa che. evAM mithyAtva-ajJAna-avirati-yogasvarUpa adhyavasAno vidyamAna che." A..hA..! AtmA ane karma benI ekatAbuddhi, evo je mULa bhAva, e mULamAM mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, yoga e ekatvabuddhi che, emAM ekatvabuddhi thAya che. AhA..hA..! karmanA ekapaNAnA adhyAsathI ene mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya sAthe ekatvabuddhi thAya che. mithyAtvane laIne, karmane laIne nahi. AhA..hA.! jhINI vAta che, bhAI ! teo rAgadveSamohasvarUpa AsavabhAvanAM kAraNa che." AhA..hA..! karma ane AtmAne eTale bIjI cIjanI sAthe, rAga sAthe ekatvabuddhi e karma sAthe ekatvabuddhi (che), e ekatvabuddhinA kAraNe, abhiprAyathI jenA rAga-dveSa ane moha, e AsavabhAvanAM kAraNa che. A.hA...! A 'adhyavasAno vidyamAna che, te ja AsavanA kAraNa che. AsavabhAva karmanuM
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA190 thI 192 pa35 kAraNa che. nimitta nAkhe che. AsavabhAva je che e karmanuM kAraNa che. enAthI karma baMdhAya che. jhINuM che, jhINuM. jene sva-AtmA ane para rAgAdi, beno jene ekatvano adhyavasAya che, te jenuM mULa che emAMthI mithyAtva, avrata, kaSAya, yoga pravarte che. samajANuM kAMI ? ane enAthI e 'AsavabhAvanAM kAraNo che." e rAga-dveSa-moha Asava navA AvaraNanuM kAraNa che. AhA....! AmAM yoga paNa lIdho che. zubhAzubha yoga. che ne ? mithyAtva, ajJAna, avirati, yoga. e adhyavasAna ekatvabuddhi vidyamAna che. teo rAgadveSamoharUpa AsavabhAvanAM kAraNa che;." enAthI ene mithyAtva ane rAga-dveSa utpanna thAya che. jhINuM bahu. bAhyamAM jAtrA karo, bhakti karo (eTale) dharma thaI jAya ema mAne. ema nathI. mumukSu :- pAlItANA"nI jAtrA kare to... uttara - pAlItANA zuM "samedazIkharanI lAkha vAra jAtrA kare ne. e zubharAga che. ane enAthI lAbha thAya e mAnyatA mithyAtva che. mumukSu :- jAtrA to Ape paNa karI hatI. uttara :- hA, to zubhabhAva hoya to Ave che paNa che heya. traNa vAra hindustAnamAM pharyA chIe. ghaNI jAtrAo karI. e to zubhabhAva che. heya che paNa AvyA vinA raheto nathI. A.hA...! ahIM to emAM phera zuM pADyo ? pahelAmAM ema kahyuM hatuM ke, rAga-dveSa-moha jenuM mULa che evA je yogo. ema kahyuM hatuM. e yoga che te Asava che ane ene laIne baMdhana che ane ene laIne saMsAra che. ahIM kahe che, rAga-dveSa ane moha e AsavabhAvanA kAraNo kema utpanna thayA ? ke, AtmA ane karmanA ekapaNAnA adhyavasAyathI. mithyAtva, ajJAna, avirati, yogasvarUpa adhyavasAno utpanna thayA. AhA..hA...! zubha bhAva Ave, mahAvratanA pariNAma paNa munine Ave, paNa che heya. baMdhanuM kAraNa che. dharma nahi ane dharmanuM kAraNeya nahi. baMdha che ane baMdhanuM kAraNa che. mumukSu - kuMdakuMdAcAryadeva to mahAvidehanI jAtrAe gayA hatA. uttara :- gayA hatA. I to kIdhuM, zubhabhAva hoya to jAya. zubhabhAva Ave to jAya che. bhagavAna pAse bhagavAnanI vANI sAMbhaLI. ATha di rahyA. I paradravya taraphanuM jeTaluM lakSa che teTalo zubharAga che. A..hA...! svadravyano aMtaramAM jeTalo Azraya le teTalo dharma thAya. bene be cAra jevI vAta che. jeTaluM AtmA sivAya padravyanuM avalaMbana (lya teTalo adharma che). strI, kuTuMba, parivAranuM avalaMbana to azubhabhAva (che). deva-guru-zAstra, maMdiranuM avalaMbana to zubhabhAva (che). beya baMdhanA kAraNa che. AhA! azubhathI bacavA zubhabhAva Ave. azubha vaMcanArtham. che to baMdha. AhA...hA..!
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa36 samayasAra siddhi-6 AsavabhAva karmanuM kAraNa che;" lyo ! je kaMI AsavabhAva che e navA karmanuM kAraNa che. AhA..hA..! karma nokarmanuM kAraNa che. karma che e zarIra prApta thAya tenuM kAraNa che. AhA..! krama mUkyo krama. AhAhA...! A to bhaI, zAMtithI, dhIrajathI vicAre ne manana kare tyAre samajAya evI vAta che. A.hA...! A to adhyAtmabhASA (che), digaMbara saMtonI UMDANanI (vAto che). AhA...! rAga-dveSa ane moha jenuM mULa che evA zubhAzubha yoga ema kIdhuM hatuM. AhAhA... ane e zubhAzubha yoganI ekatvabuddhi mithyAtva che. A..hA...hA.! ahIM e ja kahyuM, bIjI rIte kahyuM ke, "AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa...." zubhAzubha bhAvanuM mULa rAga-dveSa-moha che emAM ekatvabuddhi hatI. AhA..hA...! dhIrAnuM kAma che. vItarAgano dharma alaukika che. AhA..hA...! loko to bahArathI mAnI beThA eTale A lokone ruce nahi. lAkha, be lAkha kharce, jAtrA kADhe, ratha-gajaratha kADhe, lAkho mANasa bhegA thAya eTale jANe dharma thaI gayo. dharma emAM nathI, e rIte dharma nathI. ahIM to karma roke, I AsravabhAvanA kAraNane roke to karmanuM kAraNa che to karma na thAya. AsavabhAva seve che to e karmanuM kAraNa che. AsavabhAva seve che e na seve to ene karmabaMdhana na thAya, ema kahyuM che. zubha-azubha bhAva beya AsravanA kAraNa che ane I karmanA kAraNa che. enAthI karma baMdhAya che. che ke nahi emAM ? A.hA..! karma nokarmanuM kAraNa che;" karma che e zarIranuM kAraNa che. karmathI zarIra maLaze. nokarma saMsAranuM kAraNa che. zarIra e saMsAranuM kAraNa che. joyuM ? nimitta-nimitta saMbaMdha lIdho. nahitara saMsAranuM mULa kAraNa mithyAtva che. A..hA...! paNa ahIM to karmamAM ene upADIne nimitta-nimitta saMbadha batADavo che. nokarma eTale zarIra saMsAranuM kAraNa che. "mATe sadAya A AtmA, AtmA ne karmanA ekapaNAnA adhyasAthI..." joyuM ? "AtmA ne karmanA ekapaNAnA adhyAsathI mithyAtva-ajJAna-aviratiyogamaya AtmAne mAne che." joyuM ? A.hA...! mithyAtvane, ajJAnane, aviratine ane kaSAyane, zubhAdi jogane ekapaNAnA abhyAsathI AtmAne mAne che. AhAhA...! e AtmA nathI, zubhajoga e AtmA nathI, chatAM e AtmAnA che ema mAne che e mizrAdaSTi che. AhA..hA...! AsavabhAva karmanuM kAraNa, karma nokarmanuM kAraNa. juo ! ahIM ekabIjAnA nimitta kAraNa ApyA, hoM ! nimittakAraNa. "ane nokarma saMsAranuM kAraNa..." zarIra che, A pAMca indriyono viSaya sevaze ane ene kAraNe saMsAra che. AhA..hA..! "mATe - sadAya A AtmA, AtmA ne karmanA ekapaNAnA adhyAsathI. AtmA ane karmanA ekapaNAnI) buddhinA adhyavasAyathI mithyAtva-ajJAna-aviratiyogamaya AtmAne mAne che. anAdithI svarUpa zuddha caitanya che ane e jANato nathI. AtmA to jJAtA-dRSTA AnaMdakaMda prabhu che. ekalo
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 pa37 jJAnaghana che. ene e mAnato nathI. tethI anAdithI A yogamaya Adine potAnA mAne che. svarUpane mAnato nathI. tethI mithyA bhrama utpanna thAya ane AtmA mAne. kaSAyano bhAva zubha thAya, azubha thAya e AtmAmAM che mATe AtmAnA che ema mAne. AhA...hA...! AtmAmAM pariNAma utpanna thAya che ne ? mATe AtmAnA che ema mAne. e mithyAtva che. AhA..hA..! "(arthAt mithyAtvAdi adhyavasAna kare che);..." ekatvabuddhithI, AtmA ane karmonA ekapaNAthI. tethI rAgadveSamoharUpa AsavabhAvane bhAve che........ AhAhA...jene potAno mAne tenI bhAvanA karyA kare. AhA..hA...! e rAgAdi zubha hoya e potAnA mAne to enI bhAvanA ja karyA kare (ke), e thAo ne vadho. AhAhA.! Asavarahita caitanya svarUpa che enI dRSTi nathI. enI dRSTi nathI to enI bhAvanA ene na hoya. AhA..hA....! rAgathI juduM paDyuM evuM tattva, enuM bhAna thatAM dharmIne dharmanI bhAvanA hoya che, zuddha pariNAmanI bhAvanA hoya che. AhA..hA..! ajJAnIne zubhabhAva ja dekhANo che, AtmA dekhANo nathI. ethI zubhabhAvane potAnA mAne ene vRddhi karavAnI bhAvanA hoya, enI bhAvanA bhAve. AhA..hA...! 'tethI karma.." Ave che. lyo ! rAga-dveSa ne mohane potAnA mAnIne bhAvanA bhAve tethI navuM karma Ave. tethI nokarma thAya chekarmathI nokarma - zarIra maLe. karmathI kAMI AtmA maLe ? AhAhA..! karmathI zarIra maLe. AhA.! "ane tethI saMsAra utpanna thAya che." zarIra maLe enAthI saMsAra utpanna thAya. pAMca indriyanA viSayo ane e badhA zarIra che enA tarapha valaNa jatAM badhA bhAvo vikAramaya, saMsAramaya bhAva thAya. AhAhA...! che ? 'tethI saMsAra utpanna thAya che. ahIM karmane saMsAranuM kAraNa kahyuM. eka kora karma jaDa che, saMsAra e mithyAtva, ajJAna pariNAma che paNa ahIM arasaparasa nimitta-nimitta saMbaMdha siddha karyo. AhAhA. AsavanA abhiprAya che, e Asavane bhAve che tethI tene navA karma baMdhAya che. karma baMdhAya e nokarma - zarIranuM kAraNa che ane zarIra te saMsAranuM kAraNa che). eka bAju ema kahe ke, mithyAtva ja saMsAranuM kAraNa che. Ave che ke nahi ? AvI gayuM. mithyAtva e ja Asava che ane e ja saMsAranuM kAraNa che. AhAhA...! "paraMtu jyAre te AtmA),..." A to saMsArano krama paDyo. je AtmA ane bIjI cIja karma, enI sAthe ekatvabuddhithI utpanna thatA mithyAtva, avrata, kaSAyanA adhyavasAya enAthI rAga-dveSa-moha thAya, e AsavanA kAraNa che ane e Asava karmanuM kAraNa che. karma zarIranuM kAraNa che, zarIra saMsAranuM kAraNa che. AhA..hA..! kaho, ahIM zarIra te saMsAranuM kAraNa che. eka ThekANe ema kahe ke, karmane ane AtmAne kAMI saMbaMdha nathI. tArA paryAyamAM
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa38 samayasAra siddhi-6 tArAthI mithyAtva thAya che e saMsAra che. ahIM to nimitta-naimittika saMbaMdha batAvavo che. Ama anAdithI cAlyuM Ave che, ema. AhA...hA...! paraMtu...." A pramANe thAya che. have saMvara karavAno krama batAve che. "jyAre te AtmA), AtmA ne karmanA bhedavijJAna vaDe." have saMvara karavAnI rIta kahe che. olI AsravanI rIta hatI. AhA..hA..! Akho di dhaMdhA kare (pachI) be ghaDI derAsara jAya, apAsare jaIne bese eTale jANe dharma thaI gayo, ema. kAMIka ApaNe dharma karyo. e mithyAtvane poSe che. zubhabhAva hoya ene dharma mAne che e mithyAtvane poSe che. AhA..hA.! A rIte anAdithI saMsAra pravarte che, ema kahe che. rajhaLe che enuM kAraNa A - AtmA ane karmanI ekatAbuddhi, ene laIne rAga-dveSa-moha, ene laIne karma, ene laIne zarIra, ene laIne saMsAra. paraMtu jyAre te AtmA), AtmA ne karmanA bhedavijJAna vaDe..." ema kIdhuM che. ema nathI kahyuM ke, jyAre te AtmAne karmanuM jora ghaTe, karma baLavataramAMthI (ghaTe), "kacchavI dhammo baLiyo, kammo baLiyo' ema nahi. jaDanI vAta nathI. bhAvakarmanuM jora hoya, puruSArthanI udhAInuM jora hoya) tyAre saMsAra che. ahIMyAM kahe che, "AtmA ne karmanA bhedavijJAna vaDe." olAmAM AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa (kahyuM hatuM). AhA...hA...! AtmA ane karmanuM bhedavijJAna, karma ane thatAM rAga-dveSa zubhAzubha pariNAma, enAthI bhinna mAro AtmA che. ema jyAre jANe ne mAne. AhA...hA. tyAre to enI dharmanI zarUAta thAya. AhA..hA...! AvI AkarI vAtuM che. olAmAM ema hatuM, AtmA ane karmano ekapaNAno adhyavasAya. ahIM AtmA ane karmanA bhedavijJAna vaDe ema che). zuddha caitanyacamatkAramAtra AtmAne..." anubhave. AhAhA.! olo rAga-dveSa-mohane anubhave che. A zuddha caitanyacamatkAramAtra (anubhave). AhA..hA...! (je) alpa kSetramAM rahyo chatAM anaMta apAra anaMta kALane paNa jANe enI cUta camatkAra cIja che. AhA..hA..! deha pramANe hovA chatAM, dehamAM rahyo dekhAya chatAM dehamAM rahyo nathI, che AtmAmAM. paNa eno evo camatkAra che ke, svakSetramAM rahyo chatAM anaMta parakSetrane ane anaMta parakALane eka samayamAM jANe evI tAkAta che. AhA...hA...! evI eka samayanI tAkAta evI anaMtI samayanI tAkAta eka guNanI, evA anaMta guNanuM rUpa eka AtmA che. AhAhA....! tethI pahelA AvI gayuM hatuM ne ? nimahimaratAnAM AvI gayuM hatuM ne AnI pahelA? 128 (kaLaza). "ninamahimaratAnAM kaLaza Avyo. potAnI mahimA lAgavI joIe. AhAhA...! jyAM jyAM potAnI mahimA na lAge tyAM tyAM paravastunI mahimA ane adhikatA bhAse. zabda, rUpa, rasa, gaMdha, paisA, lakSmI (AdinI mahimA bhAse). AhA..hA...! ekano eka chokaro hoya, be-pAMca, dasa karoDa rUpiyA hoya, dasa-pacIsa lAkha kharcavA hoya ane mANasa bhegA thAya. A.hA...! juo ! enI hoMzuM. enI jheranI hoMzuM. AhA..hA...! koNa tAruM che ?
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA190 thI 192 pa39 ane koNa tuM cho ? koNa tAruM che ? ane koNa tuM cho ? AhA..hA..! bhagavAnaAtmA to caitanyamUrti vItarAga svarUpe prabhu che. e pote rAgathI bhinna paDIne bhedajJAna kare, jevuM svarUpa che tevuM jANe. oluM svarUpa che tethI viparIta mAnato hato. rAgane, puNyane ane karmane potAnA mAnato hato. A dharmI jIva. AhA.hA! dharma Ama thAya, A krame (thAya) ema kahe che. dharma A krame thAya. A krame eTale ? pahelA AtmA ane karmanA bhedavijJAna vaDe zuddhacaitanyamAtra AtmAne anubhave pahelo lyo ! zarUAta ahIMthI karI che. anAdithI rakhaDe che e kAraNa batAvyA. have kahe che ke e chUTavAnuM kAraNa ? ke, e badhA rAga ne karma ne badhI cIjathI bhedavijJAna karavuM. AhAhA...! "bhedavijJAna vaDe zuddha caitanyacamatkAramAtra." ekalo camatkAra caitanya prabhu ! jJAnathI bharelo, AnaMdathI bharelo, zAMtithI bharelo, pUrNa svarUpano camatkAra jeno eka kSaNamAM jJAnamAM jene badhuM jaNAya, eka kSaNamAM jene atIndriya AnaMdano anubhava Ave, evo caitanyacamatkAra ! AhAhA..! zuddha caitanyamAtra, caitanyacamatkAramAtra AtmAne upalabdha kare..." lyo ! caitanyamAtra ema na lIdhuM. caitanyacamatkAramAtra ! A..hA...! I parane aDyA vinA paNa jANavAnI zakti pragaTa kare, I caitanyacamatkAra che. paracIjanI hayAtI che mATe parane jANavAnI tAkAta khule che ema nathI. AhA...pote nAnA kSetramAM rahelo parakSetra, dravya, kALane nahi aDato chatAM potAnA svabhAvamAM rAgathI bhinna paDIne bhedajJAnathI badhAne eka samaye jANe. evo e caitanyacamatkAra AtmA che. AhA...hA..! A karavAnuM che). AhA...hA...! paNa A na thAya to paheluM zuM karavuM ? paheluM to anAdithI karyuM I batAvyuM. paheluM anAdithI karyuM. zubhajoga, azubhajoga jenA mULa rAga-dveSa-moha che ene sevyA. I pahelA sevyA. have pachI A karavuM. AhA..hA...! mumukSu :- pahelA deva-guru-zAstranuM zraddhAna karavuM. uttara :- deva-guru-zAstra nimitta che enAthI bhinna pADavuM. pahelethI bhinna karavo. ahIMthI to pahelethI lIdhuM. jema 17mI gAthAmAM AvyuM hatuM ne? 17mI gAthA. prathama AtmAne jANavo. koI A vidhi ne phalANuM vyavahAra deva-guru-zAstranI zraddhA karavI ne pachI ema vAta lIdhI nathI. ekadama dhaDAkAbaMdha ! koNa cho tuM ? kayAM cho ? kevaDo cho ? tArI hayAtIe to bIjAnI hayAtI jaNAya che. bIjAnI - jaDanI hayAtI to tArI hayAtIe - jJAnathI jaNAya che. AhAhA...! I jaDane to khabareya nathI. AhA...hA...! ATalI badhI jaDanI vizALa dazA, e badhAne bhagavAna potAmAM rahIne svataH paranI sahAya vinA jANe che e caitanyacamatkAra nathI ? AhA...hA...! jhINI vAta bahu. aMtarano AtmaabhyAsa ja atyAre ghaTI gayo. vrata karavA ne tapa karavA
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ 540 samayasAra siddhi-6 ne jAtrA karavI evuM badhuM cAlyuM che). basuM bharIne bharIne (jAtrA karavI). eka pherI basso bahuM tyAM kyAMka AvI hatI. olA sAdhu hatA tyAM. "bhavasAgara'"jAlanA" ? "jAlanA"mAM. baso baruM. sthAkavAsInA AnaMdaRSi hatA. emAM hatA. Ave, pachI ahIM Ave. digaMbaranA darzana karavA Ave. ekasAthe baso baruM ! oho..! ethI pachI ema lAge o..ho.. keTalA paisA kharcA ! eno e pramukha che, A saMghano nAyaka che. mumukSu :- badhA abhimAna che. uttara :- ema ke ame karIe chIe, A badhuM karIe chIe, A badhuM karIe chIe. abhimAna to ThIka paNa aMdara zubhabhAva thAya che e duHkharUpa che. mumukSu :- dharmanuM kAraNa thaze ema mAne. uttara :- bilakula dharmanuM kAraNa nathI. AhA..hA..! dhamAdhama calI, kAMIka bolo che ne? "dhAmadhUme dhamAdhama calI, jJAnamArga rahyo dUra' AhAhA....! dhamAdhama are...! pacAsa hajAra mANasa bheguM thayuM ane ATalA lAkha khacyabhagavAnanI pratiSThA karI, bhagavAnanA bola bolAvyA, jaya nArAyaNanA avAjathI gagana gAjyu, jaya bhagavAna ema gagana gAjyu. ATalA badhA bolanArA. emAM dharma kayAM Avyo ? AhAhA...! AkarI vAta che, bhAI ! ahIM to kahe che ke, parathI nirALo pahelo jANa tyAre to tane pahelI potAnI sattAnI bhinnatAnI zraddhA thAya. AhA..hA..! ema kahyuM ne ? "bhedavijJAna vaDe zuddha caitanyacamatkAramAtra.." caitanyacamatkAramAtra kema lIdhuM ? bilakula rAganoya aMza nahi. AhAhA.! evo je bhagavAna zuddha caitanyamAtra vastu, ene anubhave. evA AtmAne prApta kare. je rAgane, jogane prApta karyo che, rAga ane jogane prApta karyo che e have gulAMTa khAIne AtmAne prApta kare. AhAhA..! jhINuM che paNa vastu A che. jIvana cAlyA jAya che. hamaNAM nahi, hamaNAM nahi, hamaNAM nahi. hamaNA nahi pachI hamaNAM nahi eTale hamaNAM nahi (thaI jaze). pachI karazuM, pachI karazuM, pachI karazuM. AhAhA...! AtmA ne karmanA bhedavijJAna vaDe zuddha caitanyacamatkAramAtra AtmA...' AtmAne vizeSaNa ApyA. AtmA kevo? ke, zuddha caitanyacamatkAramAtra ema. AtmAne ane karmane bhedavijJAnathI jANavo ema kahyuM, paNa I caitanya che kevo ? A.hA...! "zuddha caitanyacamatkAramAtra AtmA..." ene upalabdha kare, prApta kare, anubhave, ene meLave. je rAgane potAno mAnIne zubharAgane meLavato ane potAmAM thato hato, e A AtmA pUrNAnaMdano nAtha che tene anubhave ane tene potApaNe mAne. AhAhA..! A saMvara thavAnI rIta che. atyAre to saMvara (eTale) thoDIvAra besI jAya, nAnI uMmaranA chokarAone laIne besI jAya eTale thaI gayo saMvara). jAo ! khAI-pIne Ave paNa cAra-cha chokarA bese, sAmAyika karo (to) saMvara thaze. AhA..hA..!
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 541 mumukSu :- cha kAyanA jIvanI rakSA thAya. uttara :- pote koNa che enI rakSA karato nathI. AhA..hA...! rAgane potAno mAnavo, 52ne potAnuM mAnavuM e to potAnI hiMsA che. AhA..hA...! ahIMyAM to pahelA AtmA ane karmanA bhedavajJAna vaDe. ahIM to pahelI vAta lIdhI che. paheluM Ama karavuM ne tema karavuM lIdhuM nathI. e..I..! paheluM vAMcavuM, paheluM sAMbhaLavuM, paheluM deva-guru-zAstranI bhakti karavI (ema nathI kahyuM). I hoya paheluM bhale paNa e vastunA svarUpamAM e kAMI madadagAra nathI. AhA..hA...! deva-guru-zAstrane mAne, sAMbhaLe, samaje paNa e kaMI bhedajJAnamAM madada kare evuM nathI. AhA..hA...! AvI vAta che. A..hA...! vItarAgano A pokAra che. vItarAga ema kahe che ke, mArI sAmuM jotAM prabhu tane rAga thAze. tAre hisAbe huM paradravya chuM. AhA..hA...! mumukSu :- tArA hisAbe ajIva chuM. uttara :- ajIva che, e jIva che e A jIva nathI ane A jIva che e e jIva nathI. A..hA...! adravya che, AnI apekSAe badhA adravyo che, akSetra che, akALa che, abhAva che. AhA..hA...! 'sammedazIkhara' ane bhagavAnanuM samavasaraNa AtmAnI apekSAe akSetra che. enuM kSetra to sva-asaMkhyapradezI e enuM kSetra che. AhA..hA...! loko 'zetruMjya'nI jAtrA bahu kare. pUrve 99 vA2 'RSabhadeva' tyAM AvyA hatA, ema kahe (che). emAM zuM thayuM ? 99 jAtrA karI. A..hA...! ahIM to kahe che), prabhu ! paNa e to paralakSI bhAva che. e bhAvathI to bhinna paDavuM che. jenAthI bhinna paDavuM che enAthI madada kema maLaze ? AhA..hA...! kAraNa ke jenAthI bhinna paDavuM che e cIja tArAmAM to nathI. have tane upalabdha karavo hoya to zI rIte (ka2vo) ? bhedavajJAnathI. rAga ane paranA bhedavijJAnathI prApta thAya evo che. AhA..hA...! A enI rIta che. AhA..hA...! mumukSu :- pahelA dezanA na sAMbhaLe to bhedavajJAna kevI rIte kare ? uttara :- bhedavijJAna (ka2vAnI) enAmAM tAkAta che. enI tAkAta ja eTalI che ke rAgathI bhinna pADavAnI zakti enAmAM potAmAM che. pa2nI apekSA rAkhyA vinA bhedajJAna thavAnI zakti enAmAM che. AhA..hA...! nirapekSa tattva che bhagavAna. A..hA..hA...! nirapekSa jene koI apekSA nathI. vyavahAranI apekSA, paranI apekSA (nathI evuM) nirapekSa tattva che. AvyuM nahi ? 'niyamasAra' trIjI gAthAmAM. 52ma nirapekSa. samyagdarzana-jJAna-cAritra e parama nirapekSa (che). bhagavAnanI paNa jene apekSA nathI, enI vANInI paNa apekSA nathI. AhA..hA...! evuM je AtmAnuM samyagdarzana-jJAna-cAritra traNe nirapekSa che. ene nimittanI to apekSA nathI paNa bhedanI apekSA nathI. AhA...hA...! AvI vAta che. lokone AkaruM
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 542 lAge. samayasAra siddhi-6 mumukSu : (nirapekSa abheda) to Akaro hoya ne ! uttara H- vastusthiti anaMtakALanI (Ama che). anaMtakALa...! AhA..hA...! dasta na utare to enimA Ape che, nahi ? enAthI bahAra Dhagalo thaI jAya. A enimA che. svarUpamAMthI vikArAdi jeTalA badhA kAraNo che e badhA bhedajJAnathI bhinna paDI jAya. AhA...hA...! AmAM ema na kahyuM ke, deva-guru-zAstranI bhakti karavI, pahelo vinaya karavo, bahumAna karavuM pachI (bhedajJAna thAya). paheluM ja bahumAna prabhu tAruM kara. pachI vikalpa Avaze eTale 52nuM bahumAna thAya. tuM tAruM bahumAna (kara). caitanyacamatkA2 mahimAvaMta vastu (che). jene dharmanI paryAya pragaTa karavI (hoya) tene bhedajJAnathI thAya (che). eTale jeTalA 52 che tenI apekSA choDI, teno Azraya choDI, enuM nAma bhedajJAna. keTalAkano Azraya choDe ane keTalAkano Azraya laIne thAya ema che ? AhA..hA...! badhAno Azraya choDe. ekAkAra AtmA bhagavAna ! A..hA..hA...! mumukSu :- je jANato arahaMtanA dravya-guNa-paryAyane. uttara H- e ene jANato nathI. I nimittathI kahyuM. I manathI kaLI levAnuM ema kahyuM che, AtmAthI nahi. pachI ene choDI daIne aMda2mAM jAya. aMda2mAM jaIne paNa ene to choDe che ane potAnI paryAyane paNa guNamAM dravyamAM bheLave, guNane dravyamAM bheLave tyAre thAya che. AhA..hA...! AvI vAtuM have. 'anubhave che...' karma ane AtmAnA judApaNA vaDe bhedajJAna vaDe A..hA....! zuddhacaitanyacamatkAramAtra AtmAne upalabdha kare che...' prApta (kare che). eTale rAgane je prApta karato, rAga mAro che ema je prApta karato e bhedajJAnathI AtmAne prApta karyo. AhA..hA...! je AtmA taraphanI dRSTi nahotI tyAre rAgane prApta karato, puNyane prApta karato, pApane prApta karato. AhA..hA...! samuccaya vAta nahotI AvI gaIkAle ? ke, AtmA potAnI paryAyane pAme che, prApta kare che, pahoMcI vaLe che, cAhe to vikArI ke avikArI. I paheluM AvI gayuM. ahIM to have bhedajJAna karavAnI vAta che. e vikArI paryAyane pahoMce che to AtmA, e kaMI karmane laIne nathI. AhA..hA...! vikArI mithyAtva bhAvane paNa AtmA pahoMce, AtmA prApta kare, AtmA ene meLave che. AhA..hA...! have enAthI bhedajJAna kara. AhA..hA..! AvI UMDI vAtuM che. tyAre mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa adhyavasAno ke je AsavabhAvanAM kA2No che temano abhAva thAya che;...' lyo ! AhA..hA..! zuddha caitanyacamatkAramAtra vastune anubhave che eTale ke prApta kare che tyAre tene je A (rAga) prApta thato e bhAva chUTI jAya che. mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa ekatvabuddhi je AsavabhAvanAM kAraNo --
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 543 che temano abhAva thAya che;...' lyo ! A..hA..hA...! A kAMI sonagaDha'nI TIkA nathI. A to pahelethI zAstra cAlyA Ave che. be hajAra varSathI to A gAthA, mULa pATha cAle che. hajA2 varSathI to TIkA cAle che. AhA..hA...! I to kayAMnuM kayAM haze te di'. TIkA hajAra varSa pahelA thaI hatI. (tyAre to) kyAMno kyAM avatA2mAM haze. ane bhagavAna 'kuMdakuMdAcAryadeve' be hajAra varSa pahelA (zAstra) racyA tyAre to koI kayAMya haze. AhA..hA...! emAM AvIne Avo joga thayo che, kahe che. have I jogamAM paNa A ka2e to tAruM kalyANa che. AhA..hA...! (jJAna ane rAga) judA paDI zake che mATe judA che. judA paDI zake (che). eka hoya te judA zI rIte paDe) ? jJAna ane AtmAne judA karI nAkho to zI rIte judA thAya ? atadbhAva tarIke judA I juduM aMdara. paNa pradeza bhinna nathI mATe abheda che. atabhAva tarIke I to juduM. dravya te bhAva nahi ane bhAva te dravya nahi, I. paNa te pRthakatvanuM anyatva e emAM nathI. atadbhAvanuM anyatva emAM che. AhA..hA...! I bapore AvyuM hatuM ne ? A..hA....! AsavabhAvanA kAraNo che temano abhAva thAya che; adhyavasAnono abhAva thatAM...' (arthAt) ekatvabuddhino abhAva thatAM 'rAgadveSamoharUpa AsavabhAvano abhAva thAya che;...' A..hA...! jenAthI judo paDyo eTale have enI bhAvanA rahI nahi. AhA..hA...! enA bhAvano abhAva thAya che. AsavabhAvano abhAva thatAM karmano abhAva thAya che;..' lyo ! navA AvaraNo baMdha thaI gayA to have karma nathI AvatA. karmano abhAva thatAM nokarmano abhAva thAya che;...' A krama karyo, krama. ahIM to pahele samaye jyAM aMdara badhAthI bhinna paDyo paNa jyAM sudhI thoDI asthiratA che tyAM sudhI Asrava Ave che ane karma thAya, zarI2 thAya ane zarIrathI A saMsAra cAle. pAMca indriyanA viSayothI (cAle). kAraNe ke enuM lakSa bahA2 upara che. karmathI za2I2 maLaze ane zarIranuM lakSa ene raheze eTale pAMca indriyanA viSaya tarapha lakSa raheze. bhagavAna aMdara che I to chUTI gayo, lakSamAM nathI. bheda pADyo nathI, lakSamAM nathI. AhA...hA...! ane jeNe bheda pADyo ene zarIranuM lakSa chUTyuM ane temAM viSayonuM lakSa che e paNa chUTI gayuM. enA taraphano Azraya levo ane ruci (thavI) e chUTI gaI. AhA...hA...! nokarmano abhAva thAya che; ane nokarmano abhAva thatAM saMsArano abhAva thAya che.' I za2I2no abhAva thatAM saMsArano abhAva thAya. apekSAthI (kathana che). bAkI eka ThekANe to (ema kahyuM ke), mithyAtva te Asrava che, mithyAtva te saMsAra che. zarIra-bI2 saMsAra nathI. kaI apekSAe kathana che ? ahIM paNa krama kahevo che. rAganI ekatAbuddhimAM rAgadveSa-moha thAze ene laIne Asrava ne ene laIne karma thaze, karmane laIne zarIra thaze ane
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ 544 samayasAra siddhi-6 zarIrane laIne rakhaDavAno saMsAra thaze. ema. samajANuM kAMI ? bIje ThekANe bIjuM kahe, paNa bIjI apekSAe kahe. tyAM to ema ja kahe ke, mithyAtva te saMsAra (che). rAganI ekatvabuddhi e mithyAtva e saMsAra che, bIjo koI saMsAra che nahi. avratAdinA pariNAma che I badhA alpa che. sthiti, rasa alpa che ane enuM jora alpa che. enI gaNatarI na gaNI. AhAhA....! zarIrathI saMsAra prApta thAya che ne, ema ahIM to kahe che. karmathI zarIra maLe ane zarIrathI saMsAra prApta thAya. kAraNa ke zarIra upara lakSa che ene to badhI pAMca indriyanA viSayo tarapha lakSa che, pachI bhale zubha tarapha hoya ke azubha hoya paNa e badho saMsAra che. AhA..hA...! mumukSu :- zarIrathI to dharmanI zarUAta thAya ema Ave che. uttara :- sIdhI zarUAta Ama ja thAya. AhA...hA...! zubhabhAvathI bhagavAnane sAMbhaLe ane pachI bhagavAne kIdhuM eTale zuddha thayuM) emeya ahIM gaNatarI nathI. ahIM to tuM bhagavAna nirapekSa tattva cho, prabhu aMdara. A...hA...! tArI mahimAno pAra nathI, tArA mAhAbhyano pAra nathI ! tArI zakti ane guNonuM gahanapaNuM, gaMbhIrapaNuM bhagavAna paNa pUruM vANI dvArA kahI zake nahi. AhA..! anaMta guNa eTalA che ke eka samaye eka guNa kahe to anaMta samaye enA guNano pAra na Ave. eka guNa eka samayamAM kahe to traNa kALanA samaya che tethI paNa guNa to anaMta guNA che. AhA..hA.! zuM kIdhuM che ? caitanyacamatkAra prabhu ! eTalA pavitra guNathI bharelo che ke jenA anaMtA guNone kevaLI paNa eka zabda eka guNa kahe, bIje samaye (bIjo guNa kahe ema) traNa kALa thAya to e guNanuM pUruM paDe nahi. A.hAM...hA...! traNakALanA samayathI paNa guNa to anaMtaguNA che. AhAhA...! to pachI eka samaye eka guNa kahe paNa eka samaye anaMtA guNa kahe, anaMtA kahe evA traNakALanA samaya kahe topaNa te guNa pUrA paDe nahi. A..hA..hA...! kAraNa ke traNakALanA samayathI to AkAzanA pradeza anaMtaguNA che ane enAthI anaMtaguNA guNa che. AhA...hA..! have AmAM kyAM AvyuM tamArA paisAnuM ? dasa lAkha ne vIsa lAkha ne DhIkaNuM lAkha. AhAhA..! A to anaMta lAkha. anaMta kroDa. AtmAmAM anaMtA kroDAkroDI guNa che. AhAhA...! anaMtA kroDAkoDa ! A.hAhA...! evo zuddha caitanyacamatkAra ! eka guNa. eka samayamAM anaMta guNane kahe topaNa traNakALanA samayamAM e guNanuM pUruM na paDe. e guNanI saMkhyA pUrI nahi paDe. AhAhA...! gajaba vAta che ! eka samayamAM anaMta guNa bole, bIje samaye anaMta, trIje samaya anaMta to traNakALanA samayathI to AkAzanA pradeza anaMta guNA ane enAthI anaMtaguNA guNa che. eTale guNa to zI rIte pAra paDe ? A.hA...! AvuM caitanyasvarUpa bhagavAna, ene rAgathI bhinna pADI ane AtmAne prApta karavo ke jethI tene saMsAra thaze nahi. AtmA prApta thatAM Asrava thaze nahi, Asrava thaze nahi eTale
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 545 karma thaze nahi, karma thaze nahi eTale nokarma thaze nahi, nokarma thaze nahi eTale saMsAra thaze nahi. AhA..hA.... paisAnA bahAranA AbarUnA pAvara aMdara caDI gayA hoya ne e heThe utare. A..hA...! olo cAlIsa karoDa ne olo pacAsa karoDa ne olo be abaja ne cAlIsa karoDa ne. A.hA..! saunA pANI utarI gayA. AhA..! A pramANe...." che ? "nokarmano abhAva thAya che; ane nokarmano abhAva thatAM saMsArano abhAva thAya che. A pramANe saMvarano krama che. lyo ! saMvarano Avo krama che. paheluM bhedavijJAna karavuM tyAMthI zarU thAya che. paheluM A karavuM, ema zarUAta thatI nathI. bhakti karavI (tyAMthI zarUAta nathI kIdhI). saMvara thavAno krama A che. AhA...hA...! pahelA jarI bhakti karavI, vAMcavuM, nivRtti laIne, azubhathI rokAIne zubhabhAvamAM AvavuM pachI zubhamAMthI khasavuM e vAta ahIM karI nathI. AhA..hA...! saMvara to AsavanA abhAvathI thAya ne ! emAM Asava ATalo kare to saMvara thAya ema kyAM AvyuM ? AhAhA...! pahelethI bhedajJAna karavuM. AhA.! enI zarUAta ja bhagavAna AtmA ane bIjI cIja be che, bIjI bhale anaMta ho, paNa benI ekatA che tene toDavI e ja saMvaranA kramamAM pahelI rIta che. Ama che. bhAvArtha kahevAze. (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) pravacana . 266 gAthA-198thI192, zloka-129, 130 zukravAra, aSADha suda 5, tA. 29-06-1979 ('samayasAra', "saMvara adhikAranI) chellI gAthAno bhAvArtha. "jIvane jyAM sudhI AtmA ne karmanA ekapaNAno Azaya che. AtmA saccidAnaMda prabhu zuddha eno karmanI sAthe ekatvabuddhi che, rAga sAthe (ekatvabuddhi che). rAgano vikalpa uThe cAhe to puNyano hoya ke pApano hoya) paNa rAga sAthe AtmAne ekatvabuddhi che tyAM sudhI mithyAtva che. che ? juo ! "bhedavijJAna nathI.." asti-nAsti karI. jyAM sudhI bhagavAna AtmA pavitratAno piMDa che ene apavitratA rAgAdinI ekatAbuddhi che eTale ke bhedajJAna nathI, enAthI judo che, judo che evuM judAnuM bhAna nathI, tyAM sudhI mithyAtva..." lyo, bahu TUMkI vAta che. svadravyamAM padravyano koIpaNa aMza, rAgaaMza ho, puNyaaMza ke zarIra ke karma, koIpaNa paradravyano eka aMza AtmAnI sAthe ekatvabuddhi che e mithyAtva bhAva che. kemake dravya beya taddana judA (che). ane aMdara vikAra thAya e paNa tattva - jJAyakatattvathI juduM tattva che. puNya-pApano bhAva jJAyakabhAvathI juduM tattva che. judAne ekapaNAnI mAnyatA... AhA...hA...! e mithyAtva
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa46 samayasAra siddhi-6, che. AhA..hA..! tyAM sudhI mithyAtva, ajJAna, avirati traNa doSa lIdhA. "ane yogasvarUpa.... yoganI ekatA. tyAM sudhI ene yoganI ekatAbuddhi che. AhAhA..! eno je adhyavasAyaekatvabuddhi ane varte che..." rAga sAthe, avirata sAthe, kaSAya sAthe ane yoga sAthe etvabuddhi varte che tyAM sudhI te mithyAdaSTi che, tyAM sudhI ene jainadarzananI khabara nathI. AhAhA..! AvuM AkaruM che. 'mithyAtva, ajJAna, avirati" traNa doSa kIdhA ane yoga..." (eTale) kaMpana e paNa che, enI sAthe ekatvabuddhi che. samyagdarzana thatAM AtmA zuddha caitanyasvarUpa, eno anubhava thatAM mithyAtvano ekatvapaNAno nAza, aviratino paNa eTale aMze nAza, yogano paNa eTale aMze nAza thaI jAya che. ekatvabuddhino je bhAva che eTalo nAza thaI jAya che. AhAhA...! samajAya che kAMI ? e "adhyavasAnathI rAgadveSamoharUpa AsavabhAva thAya che...." lyo ! e adhyavasAna ekatvabuddhithI cAhe to mithyAtva, avrata, kaSAya ke yoga (hoya) benI ekatvabuddhithI. AtmA ane e vikAra be bhinna che chatAM emAM ekatvabuddhithI adhyavasAya je ekatvabuddhi thAya che e adhyavasAnathI rAga-dveSa-moharUpa AsavabhAva thAya. ene laIne rAga-dveSa ane mithyAtvano bhAva thAya. AsavabhAvathI karma baMdhAya." A...hA...hA...! A to eno krama kahe che. rAga-dveSamohathI Asrava thAya, navA AvaraNa Ave ane tethI karma baMdhAya. AhAhA..! "karmathI zarIrAdi nokarsa utpanna thAya che..." e karmane laIne A zarIra, vANI utpanna thAya. ahIMyAM to be bhAga pADavA che ne ! zarIranI avasthA zarIrathI che paNa chatAM e avasthAne jyAM sudhI yoganI kriyAne athavA rAgane potAno mAne che tyAM sudhI te adhyavasAya baMdhanuM kAraNa che. e karmabaMdhanuM kAraNa che, e karma che (e) nokarma - zarIranuM kAraNa che. che ? "ane nokarmathI saMsAra che. zarIrathI saMsAra che. kAraNa ke enA upara lakSa jaze eTale enA pAMca indriyanA viSayo tarapha (upayoga jAya e) zubha ke azubha che. I saMsAra che. AhA...hA...! paraMtu jyAre....... have savaLI vAta che. tene AtmA ne karmanuM bhedavijJAna thAya che." mULa cIja A. bhedavijJAna karavuM e mULa cIja che. prathamamAM prathama kemake mULathI anAdithI rAgAdithI ekatvabuddhi che. cAhe to dayA, dAna, vratanA pariNAma ho e rAga che, vikalpa che. enAthI ekatvabuddhi anAdithI cAlI Ave che. A.hA...! ethI ene bhedavijJAna nathI. jyAre tene AtmA ne karmanuM bhedavijJAna thAya che." zuddha caitanya jJAnano anubhava thatAM e bhedajJAna thayuM. rAgano anubhava je hato e chUTIne AtmAno anubhava thayo e bhedajJAna thayuM. AhA...hA..! aMze paNa AtmAnA zAMti ne AnaMdanuM vedana AvyuM e rAgathI bhedajJAnathI
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-190 thI 192 pa47 AvyuM. AhA...hA..! 'tyAre zuddha AtmAnI prApti thAya che. AtmA ane karmanuM bhedajJAna thAya tyAre zuddha AtmAnI prApti thAya). A saMvara thavAno krama, dharma thavAno krama (che), ema kahe che. AhA...hA...! paheluM A kAMIka dayA ne vrata ne tapa ne bhakti karIe to pachI kAMIka dharma thaze e mAnyatA mithyAdRSTinI (che). vikAra ane svabhAvanI ekatAbuddhi (che) tyAM sudhI mithyASTi che. AhA..hA..! ane mithyAtvane kAraNe bIjA sAthe aneka prakAranA adhyavasAyanI ekatAbuddhi che. paNa jyAre bhedajJAna thAya tyAre zuddha AtmAno anubhava thAya. upalabdhi eTale prApti. rAga ane puNyAdinA pariNAmanI prApti hatI tyAM sudhI mithyAtva hatuM. AhA.hA.! kemake tyAM enI dRSTi hatI. puNya ane pApanA vikalponI prApti (hatI) tyAM sudhI tenI dRSTi tyAM hatI. enI dRSTi chUTIne bhedajJAna thatAM AtmAnA svarUpanI prApti thaI ene ahIMyAM bhedajJAna ane samyagdarzana kahe che. AhA..hA...! Avo dharma che. dharmanI zailI bahu jhINI che. zuddha AtmAnI prApti thAya (ane) mithyAtvAdi adhyavasAnono abhAva thAya. eTale paranI sAthe ekatvabuddhino abhAva thAya. cAhe to yoga hoya topaNa ekatvabuddhino to abhAva che. AhAhA! kaSAya hoya to enAthI ekatvabuddhino abhAva che, yoga hoya, kaMpana che paNa enAthI ekatvabuddhino abhAva che. AhAhA...! ajoga to caudame guNasthAne thAya. ahIMyAM jyAre bhedajJAna thayuM che tyAre to mithyAtva, avata, kaSAya ne yoga, badhAthI judo paDyo che. tethI yoganA kaMpanathI paNa ekatva chUTI gayuM che. yoga ne kaSAya rahyo paNa enAthI ekatvabuddhi chUTI gaI che. A..hA...! Avo mArga che. adhyavasAnanA abhAvathI rAgadveSamoharUpa Asavano abhAva thAya che.' mithyAtva Adi paranI sAthe ekatvabuddhino adhyavasAya gayo tyAre tene Asavano abhAva thAya. rAga-dveSamohanA Asravano abhAva thAya che). AsavanA abhAvathI karma baMdhAtAM nathI..." ane bhAvaAsrava thato nathI ethI ene navA karma baMdhAtA nathI. ane karmanA abhAvathI zarIrAdi nokarsa utpanna thatAM nathI....... karmanA abhAvathI zarIrAdinI prApti thatI nathI ane nokarmanA abhAvathI saMsArano abhAva thAya che. zarIrano abhAva thatAM mukti thAya che. AhA..hA....! A pramANe saMvarano anukrama jANavo." dharmanI prAptithI TheTha vRddhi thAya) eno A pramANe krama jANavo. AhA..hA..! pahelA koI bhagavAnanI bhakti ne pUjA ne vrata ne tapa kare ane pachI saMvara thAya ema nathI. I to Asava che. nAnAmAM nAnA yoganuM kaMpana, enI sAthe ekatvabuddhi che tyAM sudhI mithyAtva adhyavasAya che. AhA...hA....! eTale ke jyAM sudhI paryAya upara buddhi che tyAM sudhI ene rAga ane yoganI ekatAbuddhi che ane te dRSTi pharIne dravyasvabhAva upara dRSTi karI tyAre tene yoganA kaMpananI ane kaSAyanI ekatAnI buddhino nAza thAya che. AhAhA...! AvuM kAma che. A pramANe saMvarano anukrama jANavo. lyo !
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ 548 zloka-129 samayasAra siddhi-6 (35nAti) sampadyate saMvara eSa sAkSAcchuddhAtmatattvasya kilopalambhAt / sa bhedavijJAnata eva tasmAt tadbhedavijJAnamatIva bhAvyam / / 129 / / saMva2 thavAnA kramamAM saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhedavijJAna kahyuM che tenI bhAvanAnA upadezanuM kAvya kahe che :- zlokArtha :- (5: sAkSAt saMvara:) A sAkSAt (sarva prakAre) saMvara (tti) kharekhara (zuddha-Atma-tattvasya upajamA) zuddha AtmatattvanI upalabdhithI (sampaghate) thAya che; ane (sa:) te zuddha AtmatattvanI upalabdhi (mevavijJAnataH va) bhedavijJAnathI ja thAya che. (tasmAt) mATe (tat mevijJAnam) te bhedavajJAna (atIva) atyaMta (bhAvyam) bhAvavAyogya che. - bhAvArtha :- jIvane jyAre bhedavijJAna thAya che arthAt jIva jyAre AtmAne ane karmane yathArthapaNe bhinna jANe che tyAre te zuddha AtmAne anubhave che, zuddha AtmAnA anubhavathI AsavabhAva rokAya che ane anukrame sarva prakAre saMvara thAya che. mATe bhedavijJAnane atyaMta bhAvavAno upadeza karyo che. 129. zloka 129 upara pravacana saMvara thavAnA kramamAM saMvaranuM paheluM ja kAraNa...' lyo ! paheluM kayuM kAraNa ? dharma thavamAM paheluM kAraNa zuM ? dharma kaho ke saMvara kaho. samyagdarzana, jJAna ane zAMtinI prApti kaho ke saMva2 kaho ke dharma kaho. e saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhedavajJAna kahyuM che.' che ? paheluM kAraNa A karavuM ne pachI A karavuM ema nathI. pahelA rAga dayA pALavI, bhakti karavI, deva-guruno vinaya karavo ema kahyuM nathI. AhA..hA...! paheluM ja bhedavijJAna kAraNa che. AhA..hA...! 'saMvara thavAnA kramamAM saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhevijJAna kahyuM che...' bahu =
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-129 sarasa che vAta. mumukSu : AtmAnuM dhyAna karavuM I paheluM kAraNa nahi ? uttara :- paheluM AtmA taraphanuM valaNa karavuM ane paranI ekatA toDavI e bhedajJAna. juone AmAM lakhyuM che ne ? kemake anAdithI zuddha caitanya svabhAva ane rAgAdi, kaSAyAdi ke yogAdithI ekatvabuddhi che. e anAdithI che. enuM bhedavijJAna paheluM che. A..hA...! kAMIka karavAnuM che e nahi. bhale bhedavijJAna paheluM vikalpavALuM hoya che, vikalpavALuM bhedajJAna hoya. kharuM bhedajJAna (to) pachI vikalpa tUTIne nirvikalpa (AnaMdano) anubhava thAya e bhedajJAna. 'kaLazaTIkA'mAM bhedivajJAnanA be prakAra pADyA che. A..hA...! buddhipUrvaka jyAM sudhI bhedajJAna karavAnuM che, buddhipUrvaka jyAM sudhI rAga ne dveSa ne jogane bhinna karavAnuM che tyAM sudhI vikalpa che. e vikalparahita thaIne zuddha svarUpano anubhava thAya tyAre ene saMvara ane samita thAya. AhA..hA...! 549 have, saMvara thavAnA kramamAM...' saMvara - dharma thavAnA kramamAM. mokSano mArga thavAnA kramamAM. AhA..hA...! saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhedavajJAna kahyuM...' AhA..hA...! dharmanuM paheluM kAraNa bhedavijJAna kahyuM. dharma thanA2ne bhedavijJAna ja paheluM kAraNa kahyuM. AhA..hA...! 17mI gAthAmAM ema AvyuM hatuM ke, pahelo AtmAne jANavo. ahIM e ja kahyuM (ke), pahelAmAM paheluM bhedavijJAna karavuM. parathI judo (karavo). kAraNa ke parathI ekatvabuddhi che e ja mithyAtva ane adhyavasAya che. AhA..hA...! e yoganA kaMpana ke dayA, dAna, vratanA rAgano aMza enI sAthe ekatvabuddhi e ja mithyAtva bhAvano abheda bhAva che. 52nI sAthe abheda che. AhA..hA...! eTale prathama saMvara karavAnuM paheluM kAraNa bhedavijJAna kahyuM che tenI bhAvanAnA upadezanuM kAvya kahe che H-' e bhedavijJAna thayuM enI bhAvanAno upadeza kahe che. AhA..hA...! Akho di' A dhamAla kare, bhagavAnanI bhakti kare ne pUjA kare ne paisA kharce ethI dharma thaI jAya e vAta che nahi. (e) badho Asava che. AhA..hA...! ahIM to tyAM sudhI (kahyuM ke), mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yoga pAMca je baMdhanA kAraNa che, pAMcathI ekatvabuddhi toDavI, pAMcathI bheda karavo e bhedajJAna prathama kAraNa che. AhA..hA...! mumukSu : muddAnI 2kama Apa kaho cho ne. uttara :- mULa vastu che. pahelAM AvI gayuM che ke, samyak thatAM, kSAyika samikata thatAM yogano paNa eka aMza nAza thAya che. ekatvabuddhi nAza thaI to eTalo kaMpanano yogano nAza thayo. AhA..hA...! ahIM e lIdhuM che ne ? mithyAtva, avrata, ajJAna ane yoga mAthe lIdhA ne ? bhAvArthamAM cA2 bola lIdhA che. I cAranI sAthe ekatvabuddhi che tyAM sudhI adhyavasAya mithyAtva che. AhA...hA...! e cArathI ekatvabuddhi toDIne, cArathI ekatvabuddhi -
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ 550 samayasAra siddhi-6. yogathI paNa ekatvabuddhi toDIne. AhAhA...! gajaba vAta che ! pote bhagavAna saccidAnaMda prabhu ! anaMta pavitratAnA guNano piMDa che tene yoga ne rAganA bhAvathI bhinna karavo. AhA..hA..! e prathama saMvaranuM bhedavijJAna kAraNa che. e pahelAmAM paheluM bhedavijJAnanuM kAraNa che. AhAhA....! paheluM zuM karavuM? bhedavijJAnanA prakAramAM vAta le tyAre ema lya (ke), paheluM vikalpathI bhedajJAna kare chatAM e vastu nathI. (bheda) pADe, Ama be kharA ne, eTale vikalpa Ave. AnAthI judo chuM, AnAthI judo chuM, AnAthI judo chuM. paNa e badhuM tUTIne yoganI ekatAnI buddhi paNa tUTI jAya. AhAhA...! rAganI ekatAnI buddhi to tUTe paNa AtmapradezanuM kaMpana, emAMthI paNa aMze yoganI ekatA tUTI jAya. A.hA...! te kahe che. 129 (kaLaza). sampAte saMvara eSa sAkSAcchuddhAtmatattvasya kiloplmbhaat| sa bhedavijJAnata eva tasmAt tadbhedavijJAnamatIva bhAvyam / / 129 / / (B: sAkSAt saMvara:) "A sAkSAt sarva prakAre) saMvara." dharma. A.hA...! saMvara eTale) Asavano abhAva ane karmanuM nahi AvavuM evuM je prathama sAkSAt saMvara. (sarva prakAre) saMvara... AhAhA...! kharekhara (zuddha-tmi-tattva upanagmAta) "zuddha AtmatattvanI upalabdhithI." prApti, (eTale) "sapanamAta' anubhava. parano je anubhava ekatvabuddhimAM che, rAga-dveSa, dayA, dAna ane yoga enI sAthe ekatvabuddhino je anubhava che e choDIne AtmAnI sAthe ekatvabuddhino anubhava. AhA...hA...! AvuM AkaruM paDe eTale mANasa pachI bIjA raste caDI jAya. vrata karo ne tapa karo. enAthI dharma thaze. zubhabhAva karo, zubhabhAva khUba (karo). zubhabhAva to Asrava che ane AsavanI ekatvabuddhi che te mithyAtva che. AhAhA...! ahIM to cAranI ekatAbuddhi toDavAnuM kahyuM ne ! mithyAtva, ajJAna, avirati ane yoga. AhA...hA...! mumukSu :- mithyAtva sAthe ekatA toDatAM badhuM chUTI jAya. uttara :- I badhuM chUTe, sAthe ja tUTe che. enA prakAra batAvavAnA che ne ! parathI ekatvabuddhi chUTe emAM yoga ne kaSAyanI ekatAnI buddhi sAthe tUTI jAya che. eTale paheluM AvI gayuM che. eTale aMze to avirati tUTI jAya che, eTale aMze yoga - kaMpana tUTI jAya che. AhA..hA...! AsravamAM AvI gayuM che. jeTale aMze AtmA rAgathI bhinna karI ane bhedajJAna kare che ane mithyAtva TALe che teTale aMze tyAM mithyAtvano to abhAva thAya che paNa avirati eTalA aMze je jAtanI tIvra hatI e) nIkaLI jAya che. tema yoganuM kaMpana jeTaluM che eTaluM kaMpana ekatAbuddhimAM rahetuM nathI. jeTaluM kaMpana paheluM hatuM evuM ekatva
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-129 papa1 bhagavAna AtmAnI sAthe ekatvabuddhi thaI eTalA kaMpanano abhAva thAya che. AhA..hA....! have ahIM to hajI (lokone) zubhabhAvathI dharma manAvavo che. ahIM to kahe che), yoganA kaMpananA aMzano abhAva tyAre cArethI ekatvabuddhi tUTe che. AhAhA...! AvuM AkaruM kAma che. mumukSu :- kSAyika samakita thaI jAya che. uttara :I samakita ja che. ahIM apratihatanI ja vAta che AmAM. AhAhA...! (zuddha-gAtma-tattvaraca 35narmA) jyAre parathI bhedajJAna kare che tyAre tene zuddha paramAtmA AtmA che, eno anubhava thAya che. enuM nAma bhedajJAna ane darzananI apekSAe enuM nAma samyagdarzana, sthiratAnI apekSAe enuM nAma svarUpa AcaraNa. AhA..hA...! kAraNa ke jeTaluM kaSAyamAM ekatva hatuM eTalI buddhi tUTI eTaluM kaSAyanA abhAvanuM pariNamana paNa thayuM. AhA..hA.! svarUpAcaraNanI (keTalAka) nA pADe che ne ? svarUpAcaraNa cothe (guNasthAne) hoya nahi, bhAI "vidyAnaMda', 'vidyAnaMda ne ? "vidyAsAgara'. ahIM to kahe che prabhu ! ekavAra sAMbhaLa. eka kora paripUrNa bhagavAna akriya joga kaMpana rahita, kaSAya rahita, mithyAtva rahita, avrata rahita, pramAda rahita evuM jenuM svarUpa che eno parathI bhinna paDIne anubhava thatAM jeTalA aMzo che emAMthI eka eka aMza badhA sAthe tUTI gayA. mithyAtva TaLatAM badhA cAre prakAranA aMzo ochA thaI gayA, aMza tUTI gayo. enI sAthe ekatvabuddhi rahI nahi. AhA..hA...! jJAna ne samakita dhArA kaSAya rahita, yoganA kaMpana rahita thaI gaI. bhale thoDI (hoya). A...hA.! AvuM che. mANasane madhyasthathI Agraha choDIne zAstrane je kahevuM che e madhyasthathI potAnI dRSTimAM bheM. paNa A to potAnI dRSTi pramANe zAstrano artha kare. eTale badhA UMdhA artha thAya. e ja sAkSAta saMvara. A.hA..hA..! sAkSAta saMvara, pratyakSa saMvara. A.hA...! rAga ne yogathI ekatvabuddhi tUTatAM bhagavAnaAtmA sAthe sAkSAt ekatvabuddhi thAya che. che ne? I sAkSAta (sarva prakAre)..." kharekhara zuddha AtmatattvanA anubhavathI thAya che. e badhuM zuddha Atmatattva taraphanA valaNathI zuddha Atmatattva taraphanA jhukAvathI e anubhava thAya che. kaSAya ne ajJAna ne yoga, eno aMza paNa tyAM tUTI jAya che. AhAhA...! keTalAka kahe che ke, 'sonagaDha vALAe samakita moMghuM karyuM. saheluM hatuM (I) moMghuM karyuM. A deva-gurumAM dharma mAnyA ane vrata karavA e enA - ajJAnInA samakita. AhA..hA....! paramAtmAno e pokAra che, prathamamAM prathama saMvaranuM mukhya prathama kAraNa bhedavijJAna che. eno artha ke je abhedabuddhithI che tenAthI bhinna paDavuM e prathama kAraNa che. AhA...hA.! kevI vAta che ! A..hA...! bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu, zuddha svabhAvanuM asti tattva , jenI badhI sattA zuddha che enI ekatAbuddhimAM, anubhavamAM parathI bhinna paDI jAya che tyAre e saMvaranuM kAraNa thAya che. ane zuddha AtmatattvanI prAptithI... AhA...hA..! zuddha Atmatatvano
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ papara samayasAra siddhi-6 anubhava tame vijJAnataH thavI joyuM ? "bhedavijJAnathI ja thAya che." rAganI kriyA ne dayA ne dAna ne vrata ne bhakti, tapasyA enAthI bhedajJAna thAya che ema nathI. enAthI to bheda karavo che. jenAthI bheda karavo (che) enAthI bheda thAya ? AhAhA.! AkarI vAta che, bhAI ! atyAranI prathA ane vItarAgamArga (bannemAM) Akho bahu pheraphAra che, ghaNo pheraphAra, ghaNo pheraphAra. (badhA) mithyAtvanA poSaka che. vrata karo, tapasyA karo (to) tamAruM kalyANa thaze. e mithyAtvanuM poSaka che, mithyAtvanI vRddhi che. A..hA.! moTA gajaratha karo, rathayAtrA kADho, pAMca-pacIsa lAkha kharcIne moTI prabhAvanA karo. e badhAmAM dharma mAnavo e mithyAtvanI vRddhi che. AhA..hA...! mumukSu :- gajaratha kADhavAmAM doSa nathI, emAM bhaluM mAnavuM te doSa che. uttara :- ene bhaluM mAnavuM e mithyAtva che. I pote vastu mithyAtva nathI. e mArA che, ema mAnavuM e mithyAtva che. AhAhA..! mAruM to jJAnasvarUpa ane AnaMda svarUpa che. emAM A yoga ne rAgane potAno mAnavo e ja mithyAtva che. AhA...hA...! jhINI vAta che. zarIranI kriyA ane zubhabhAva ene sahelo thaI gayo. emAMthI jANe have dharma thaI jaze. ahIM kahe che, kleza karo to karo. I bhaktino ne rAgano, pUjAno, jAtrAno rAga che e kleza karo to karo paNa dharma nathI, emAM dharmanI gaMdha nathI. e nirjarA adhikAramAM Ave che. kleza karo to karo. AhA...hA...! I zubharAga phleza che. AhA..hA..! kema vAta bese ? sAMbhaLavA maLe nahi hajI. mULiyAnI vAta ahIM to bhedavijJAnano anubhava e bhedavijJAnathI ja thAya che. Atmatattvano anubhava bhedavijJAnathI ja thAya che. A..hA..! mAthe kahyuM ne ? "saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhedavijJAna..." che. e kahyuM. AhA..hA...! zuddha AtmA... jemAM tIrthakara gotra je bhAve baMdhAya e bhAva paNa dharma nathI. e bhAva paNa puNya che. kharekhara to e adharma che. dharmathI baMdhana na thAya ane je bhAve baMdhana thAya te dharma nahi. AhA...hA...! kyAM pahoMcavuM? (saMvata) 1985mAM paheluM kahyuM. "boTAdamAM 1985nI sAlAmAM) hajAro mANasa (AvatA). traNaso ghara te badhuM Ave. 'kAnajImuni vyAkhyAna ApavA beThA che. lokonA DhagalA Ave, DhagalA. mAya nahi. bahAra bese. te di 1985nI sAlamAM kahyuM. poSa mahino hato. kIdhuM, je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya e dharma nahi. dharmathI baMdhAya nahi ane baMdhAya te bhAva dharma nahi. ane bahu (kaDaka) bhASAthI kahIe to e adharma che. AhA...hA.... kAraNa ke je bhAve tIrthakara gotra baMdhANuM e bhAvano nAza karaze to vItarAga thaze. tIrthaMkara prakRti baMdhANI mATe e have kevaLajJAna pAmaze, ema nathI. AhA...hA...! je bhAve baMdhANuM te bhAvane toDaze tyAre to vItarAga thaze pachI to kevaLa thAze, pachI to e prakRtino udaya Avaze. A..hA! emAM AtmAne zuM lAbha thayo? AhA..hA.! Ave,
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa3 zloka-129 hoya che. pUrNa na hoya tyAM e bhAva Ave paNa che e baMdhanuM kAraNa. ahIM to zuddha Atmatattvano anubhava thAya che ane te zuddha AtmatattvanI prApti. AhAhA..! thAya che. tame vijJAnataH hava) "bhedavijJAnathI ja thAya che. ema kIdhuM. (mevavijJAnata: pava) ema che ne ? "va' che ne va' ? (mevavijJAnataH va) nizcaya paDyo che. tame vijJAnataH 4) jene AtmAnI anubhavanI prApti thAya ene bhedavijJAnathI ja thAya. rAganI sahAyathI ke puNya-pApa, dayA, dAnanI sahAyathI thAya ema nathI. AhA..hA...! have AvuM hoya to khaLabhaLATa thAya ke nahi ? tamArA pelA kapila koTaDiyAne khaLabhaLATa(thaI gayo). badhAne kriyAkAMDamAM dharma manAvavo che eTale khaLabhaLATa. khaLabhaLATa thaI gayo. e anAdinuM che, I kaMI navuM nathI, bApu ! AhAhA...! ahIM to I kIdhuM, te zuddha Atmatattvano anubhava "bhedavijJAnathI ja thAya che. bIjo koI upAya ja nathI, bIjI koI enI vidhi nathI, bIjI koI enI rIta nathI. AhA...hA...! AcAryoe to sUryanI jema cokhkhI vAta mUkI dIdhI. duniyAne bese ke na bese. mANasane bese (ke) na bese. AhA...hA.! vAta to juo ! "sarpadyate' te zuddhAtmAno anubhava (mevijJAnataH pava) AhAhA..! gajaba vAta che ! pahelethI zarUAta te TheTha (sudhI) parathI juduM svanA anubhavathI ja dharma - saMvara thAya che. A..hA...! jeTalo parathI bheda karIne abhedamAM Ave eTalo dharma. AgaLa hajI bheda rahI jAya enAthI pachI judo paDe eTalo dharma. e jeTalo rahe eTalo Asrava. AhA..hA..! (mevijJAna: va) che ne emAM zabda ? ( mevijJAna: va) mULa zloka(nI) trIjI lITI che. bhedavijJAna ja. AhA..hA..! A "ja'mAM to ekAMta thaI jAya. bhagavAnano mArga anekAMta che. ekAMta che eTale bhedavijJAnathI thAya ane abhedathI na thAya enuM nAma anekAMta che. AhA..hA...! loko kahe, bhagavAnano mArga to "ja" ekAMta hoya nahi. ahIM pUro ekAMta kIdho. bhedavijJAnathI ja mukti thAya, ekAMta che. samyapha ekAMta, nizcayanaya (che). AhAhA..! have A badhA thothA karIne bese. sAmAyika karyA, posA karyA, paDikasmaNA karyA, e badhA) thothA karyA. e to mithyAtvanA poSaka che. AhA...hA...! nAnAmAM nAnI rAganI kriyA ke kaMpananI kriyA thAya) enI ekatAbuddhi te mithyAtva che. ane nAnAmAM nAnuM paheluM bhedajJAna e kaMpana ane rAgathI bhinna paDeluM bhedavijJAna muktinuM kAraNa che. AhAhA...! emAM che ke nahi ? AhA..hA...! kevo zloka mUkyo che ! "sampradyate saMvara sAkSAchuddhAtmatattvarI vinopanamA/ ja me vijJAna prava taramA' ema pAchuM. AhAhA...! sAkSAta saMvaranI - dharmanI prApti thAya) e zuddha AtmatattvanA anubhavathI (thAya) ane te zuddha Atmatattvano anubhava bhedajJAnathI thAya che. AhAhA...! bhedavijJAnathI saMvara thAya che ane AtmAnA svabhAvanI abhedatAthI saMvara thAya che. parathI bhinnatA thaI
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 samayasAra siddhi-6 ane potAnA svabhAvanI ekatA thaI. A ja eno dharmano ane saMvarano krama che. A..hA...! mumukSu :- bhedavajJAna ane AtmadhyAna bannethI saMvara thAya ? uttara :- AtmadhyAna eka ja che. bhedavijJAna e ja AtmAnuM dhyAna che. rAgathI bhinna paDIne AtmA tarapha DhaLyo che e ja dhyAna che. AhA..hA...! kaSAya ne enAthI khasyo, haThyo to svabhAva tarapha Avyo e ja dharma che, e ja AtmA che. A..hA..hA..! "tasmAt" mATe.." zuM kahyuM ? ke, dharmanuM mULa kAraNa bhedajJAna ane bhedavijJAna mATe "tat mevijJAnam" te mATe bhedavijJAna atyaMta bhAvavAyogya che.' AhA..hA..! aMtaramAM ene rAgathI bhinna ane kaMpanathI bhinna (che), ema bhAvavAyogya che. bahu sarasa zloka che. saMvaranA chellA zloka ! AhA..hA...! bhedavajJAna ja muktinuM kAraNa che. mATe...' e mATe te bhedavijJAna atyaMta bhAvavAyogya che.' aMta2mAM ekAgra thavA lAyaka che. A..hA...! e ja bhedavajJAnanuM mULa che. bahu TUMkI bhASA che. bhAvArtha :- jIvane jyAre bhedavijJAna thAya che...' rAga ane vikalpathI judo paDe che. AhA..hA...! jIva jyAre AtmAne ane karmane yathArthapaNe bhinna jANe...' yathArthapaNe bhinnapaNe jANe che. ekaluM jANavuM nahi. aMdaramAM yathArthapaNe bhinnapaNe jANe che tyAre te zuddha AtmAne anubhave che...' tyAre te zuddha AtmAnA AnaMdane anubhave che. zuddha AtmAnA anubhavathI AsavabhAva rokAya che...' enAthI Asava rokAya che ane anukrame sarva prakAre saMvara thAya che.' A vidhie anukrame saMva2 thAya che. A rIte dharma thAya che. A..hA....! mATe bhedavijJAnane atyaMta bhAvavAno upadeza karyo che.' ThIka ! 'amRtacaMdrAcAryadeva' ema kahe che. mATe bhedavijJAnane atyaMta bhAvavAno upadeza karyo che.' AhA..hA....! zloka-130 (anuSTuf) bhAvayedbhedavijJAnamidamicchinnadhArayA | tAvadyAvatparAcyutvA jJAnaM jJAne pratiSThate / / 130 / / have, bhedavijJAna kyAM sudhI bhAvavuM te kAvya dvArA kahe che HzlokArtha :- (vam mevijJAnam) A bhedavijJAna (annidhArayA) acchinnadhArAthI (arthAt jemAM viccheda na paDe evA akhaMDa pravAharUpe) (tAva) tyAM sudhI (mAvayetA) bhAvavuM (yAvat) ke jyAM sudhI (parAr vyutpA) parabhAvothI chUTI (jJAna) jJAna (jJA) zAnamAM ja potAnA
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-130 555 svarUpamAM ) (pratiSTha7) TharI jAya. bhAvArtha:- ahIM jJAnanuM jJAnamAM TharavuM be prakAre jANavuM. eka to mithyAtvano abhAva thaI samyajJAna thAya ane pharI mithyAtva na Ave tyAre jJAna jJAnamAM TharyuM kahevAya; bIjuM, jyAre jJAna zuddhopayogarUpe sthira thaI jAya ane pharI anyavikArarUpe na pariName tyAre te jJAnamAM TharI gayuM kahevAya. jyAM sudhI banne prakAre jJAna jJAnamAM na TharI jAya tyAM sudhI bhedavijJAna bhAvyA karavuM. 130. zloka 130 upara pravacana have enI gAthA. "bhedavijJAna kyAM sudhI bhAvavuM...." have kahe che. parathI bhinna ane svabhAvanI ekatA kyAM sudhI karavI ? pUrNa thAya tyAM sudhI. A..hA. bhaavyedbhedvijnyaanmidmicchinndhaaryaa| tAvadyAvatparAcyutvA jJAnaM jJAne pratiSThate / / 130 / / o.ho..ho...! ( m me vijJAna) "A bhedavijJAna..." "eTale A. bhedavijJAna (arthAtu) rAgathI bhinna, vikalpathI bhinna evuM je bhedavijJAna. (sacchinna-dhAraya) "acchinnadhArAthI (arthAt jemAM viccheda na paDe evA akhaMDa pravAharUpe)" AhA...hA....! ghaDIkamAM parathI judo ane vaLI ghaDIkamAM parathI ekatva ema nahi. AhA...hA...! parathI judAnI acchinnadhArAe bhAvanA karavI. AhA...hA....! AcAryonA tIvra zabdo paMcama ArA mATe A kahe che ? paMcama ArAnA sAdhu che, paMcama ArAnA zrotAne kahe che. koI ema kahe ke, paMcama ArAmAM kAMI nathI. kahe che ne ? eka "mRtasAgara' che. "zrutasAgara' sAdhu. "zAMtisAgaranA keDAyatamAM. (I kahe che. atyAre to zubhajoga ja hoya, basa ! are...2...! AvuM gajaba kare che. koI pAchuM sAcuM bolanAra na maLe, koI pUchanAra na maLe. tame A zuM kaho cho ? zubhabhAva to abhavIne anaMtavAra hoya che. zubhabhAva to anaMta vAra karyo che paNa) dharma na thayo. A bhedavijJAna acchinnadhArAthI (arthAtu jemAM viccheda na paDe evA akhaMDa pravAharUpe) tyAM sudhI..." (tAva) nAma 'tyAM sudhI..." AhAhA...! (mAvaye) "bhAvavuM ke jyAM sudhI..." (TRI yutva) "parabhAvothI chUTI." taddana parabhAvathI chUTIne ekaluM jJAna - AtmA rahI jAya tyAM sudhI bhedajJAnanI bhAvanA karavI. A..hA..! ekavAra karyuM eTale pachI thaI rahyuM ema nahi paNa pachI paNa TheTha sudhI svarUpanuM gholana rahyA ja kare, svarUpa taraphanI dazAno puruSArtha rahyA ja kare, e (cchinna-dhArayA) bhedavijJAna che. AhA...hA..! mumukSu - bAramAM guNasthAna sudhI.
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa6 samayasAra siddhi-6 uttara - pahelethI zarUAta, sAtamethI. I bAramuM-bAramuM kAMI nahi. ahIM guNasthAna lIdhA ja nathI. guNasthAna jIvamAM che ja nahi. nathI AvyuM I ? guNasthAna jIvamAM che ja nahi. ahIM to rAgathI parathI bhinna karIne potAmAM saMpUrNa thAya tyAM sudhI bhAvavuM, ATalI vAta che). emAM vacce guNasthAna Ave paNa e vAta lIdhI hatI, paNa jIvamAM guNasthAna che ja nahi. AhA..hA..! AvI vAtuM che. guNasthAna bhedavALuM che. enAthI paNa bheda pADIne abheda karavuM che. AhA..hA.! pachI kahevAya ene pahelethI bheda pADIne kare to cothuM Ave, vizeSa ekAgra thAya to pAMcamuM Ave ema kahevAya. vizeSa sthiratA thAya (eTale) chaThuMsAtamuM Ave. paNa e paryAyabuddhi para lakSa nahi, ema kahe che. cauda guNasthAna e paryAyabuddhi che. AhA..hA..! akhaMDa jJAyakabhAva pUrNa paramAtmA, atIndriya AnaMdano bharacaka bharelo koThArA AhAhA.! atIndriya AnaMdano bharacaka bharelo bhaMDAra, enI taraphanI bhAvanA pUrNa sthiratA na thAya tyAM sudhI karavI. AhAhA...! Avo vakhata maLe kyAM ? A..hA...! chokarAne sAcavavA, gharamAM pacIsa-trIsa mANasa thAya ane A moMghavArI. eka eka mANasane pacAsa poNosono kharca to thAya. vIsa mANasa hoya to paMdaraso rUpiyA joIe. AhAhA..! AkaruM kAma che. ahIM to kahe che ke, zubhavikalpa je Ave enAthI bhedajJAna bhAvavuM. pUrNa jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI (bhAvavuM). AhA...hA...! che ne ? parabhAvothI chUTI jJAna jJAnamAM ja." jJAna eTale AtmA. AtmA AtmAmAM ja potAnA svarUpamAM cha TharI jAya." tyAM sudhI parathI judo pADavo. ekadama TharI jAya. AhAhA..! cAritranI yathAkhyAta cAritra dazA bhedavijJAnathI (thAya) tyAM sudhI eNe bhAvavuM. bhedaabhyAsa Ave che ne ? kaLazamAM be-traNa ThekANe Ave che. bheda-abhyAsa cAritrane mATe paNa. AhAhA..! bhAvArtha - "ahIM jJAnanuM jJAnamAM TharavuM be prakAre jANavuM." AtmA AtmAmAM Thare e be prakAre che). "eka to mithyAtvano abhAva thaI samyajJAna thAya ane pharI mithyAtva na Ave tyAre jJAna jJAnamAM TharyuM kahevAya." ekatAbuddhi toDIne svamAM ekatva Avyo ene paNa ahIMyAM bhedavijJAna kahevAya. AhA..hA...! "ane jyAre jJAna zuddhopayogarUpe sthira thaI jAya." upayoga vartamAnamAM jyAre zuddha upayoga thaI jAya. pahelA zuddha upayoga pUrNa nahoto thayelo. koI vakhate thato. bIjAmAM (kahe che), pUrNa jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI). "jJAna zuddhopayogarUpe sthira thaI jAya ane pharI anyavikArarUpe na pariName.... AhAhA....! 'tyAre te jJAnamAM TharI gayuM kahevAya." paheluM samyagdarzananI apekSAe TharI gayuM kahevAya. paNa eTaluM hajI pUrNa TharyuM nathI. pachI jJAna jJAnamAM taddana TharI jAya tyAM sudhI bhedajJAna rAkhavuM. AhAhA...! AvA bhAva ane AvA bhAvanA artho. ajANyA mANasane ema lAge) ke, AmAM karavuM zuM? karavAnuM na AvyuM ? bhAI ! AhA...hA...! prabhu ! tuM moTo paDyo cho tuM. tArA paramAtmA
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-131 papa7 pAse to siddhanI paryAya paNa kaMI kiMmatanI nathI. eTalI tArI zakti che. AhAhA.! evo je bhagavAnaAtmA, ene rAganI ekatA buddhithI toDIne sthira thavuM e pahelA naMbaranuM che ane pachI. pahelo naMbara eTale UMco ema nahi, pahelethI ema. pachI aMdarathI sthira thavuM, asthiratAmAMthI chUTIne sthira thavuM e UMcA prakAranuM bhedajJAna. TheTha vItarAgatA thAya tyAM sudhI bhedajJAna karavuM, kahe che. AhA...hA...! zuddharUpa thaI jAya ane pharI anyavikArarUpe na pariName tyAre te jJAna TharI gayuM kahevAya. jyAM sudhI banne prakAre jJAna jJAnamAM na TharI jAya. banne prakAre emAM eka to mithyAtva TaLIne samakitamAM Ave ane pachI asthiratA TaLIne zuddha upayogamAM AvI jAya. e banne prakAre bhedajJAna karavuM. AhA...hA...! e banne prakAre jJAna jJAnamAM na TharI jAya tyAM sudhI bhedavijJAna bhAvyA karavuM. AhA...hA...! kharekhara to rAgathI ke vikalpathI judo paDyo, I judo paDyo che to pachI enuM kaMI bhedajJAna karavuM paDatuM nathI, paNa puruSArthanuM valaNa e bAju rahyA ja kare ane ahIM rAganI utpatti na thAya ane ugra puruSArtha kare enuM nAma ugra (rUpe) TharI javuM, ema kahevAya che. paheluM samakita thaIne mithyAtva gayuM eTalo Tharyo to, pachI cAritra thaIne svarUpamAM Tharyo. ene pachI kaMI (bhAvavAnuM) hoya nahi. tyAM sudhI AtmAne bhAvavo. ema. AhA..hA..! pharIne bhedavijJAnanA mahimAno kaLaza kaheze, lyo ! (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !) loka-131 | (anuSTrama) bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecn| asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecn||131 / / pharIne bhedavijJAnano mahimA kahe che : zlokArdha :- (vana vitta siddhA.) je koI siddha thayA che ane vijJAnataH siddhA:) te bhedavijJAnathI siddha thayA che; ye vana vinA uddhA) je koI baMdhAyA che (karaca va amAvataH uddhA) te tenA ja -bhedavijJAnanA jI abhAvathI baMdhAyA che. bhAvArtha - anAdi kALathI mAMDIne jyAM sudhI jIvane bhedavijJAna nathI tyAM sudhI te karmathI baMdhAyA ja kare che - saMsAramAM rajhaLyA ja kare che; je jIvane bhedavijJAna thAya che
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa8 samayasAra siddhi-6 te karmathI chUTe ja che - mokSa pAme ja che. mATe karmabaMdhanuM - saMsAranuM - mULa bhedavijJAnano abhAva ja che ane mokSanuM prathama kAraNa bhedavijJAna ja che. bhedavijJAna vinA koI siddhi pAmI zakatuM nathI. ahIM Ama paNa jANavuM ke - vijJAnatavAdI bauddho ane vedAntIo ke jeo vastune advaita kahe che ane advaitanA anubhavathI ja siddhi kahe che temano, bhedavijJAnathI ja siddhi kahevAthI, niSedha thayo; kAraNa ke sarvathA advaita vastunuM svarUpa nahi hovA chatAM jeo sarvathA advaita mAne che temane bhedavijJAna koI rIte kahI zakAtuM ja nathI; jyAM svaita ja - be vastuo ja - mAnatA nathI tyAM bhedavijJAna zAnuM? jo jIva ane ajIva - be vastuo mAnavAmAM Ave ane temano saMyoga mAnavAmAM Ave to ja bhedavijJAna banI zake ane siddhi thaI zake. mATe syAdvAdIone ja badhuMya nibaMdhapaNe siddha thAya che. 131. pravacana naM. 267 zloka-131-132 zanivAra, aSADha suda 6, tA. 306-1979 ('samayasAra'), 131 kaLaza che. bhedavijJAnata: siddhA: siddhA ye kila kecn| asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecana / / 131 / / ye vevanI koIpaNa atyAra sudhI siddha thayA e bhedavijJAnathI siddha thayA che. A eka siddhAMta. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma, enAthI paNa judA paDIne dravyano Azraya laIne bhedavijJAnathI siddha thayA. A..hA...! mahAsiddhAMta che. anaMtakALathI je koI siddha thayA e badhA vikalpathI bhinna paDI ane AtmAno anubhava karIne, eno anubhava choDIne - rAgano anubhava choDIne, svabhAvano anubhava karIne siddha thayA. A eka ja siddhAMta che, lyo ! A...hA...hA...! koI kahe, vyavahAra dayA, dAna ne vrata, bhakti karatA siddha thAya, nizcaya thAya e vAta jUThI che. AhA..hA...! AkaruM kAma che. pahelAM ApaNe AvI gayuM che. saMvara (thavAnuM) paheluM ja kAraNa bhedavijJAna kahyuM che. bhedavijJAnathI ja saMvara) thAya che. A...hA...! AtmA anaMta jJAna, darzana, AnaMda svabhAva (che), e rAgathI bhinna paDI ane bhedavijJAnathI muktine pAmyA. bhedavijJAnathI samakita pAmyA, bhedavijJAnathI cAritra pAmyA, bhedavijJAnathI kevaLa pAmyA, bhedavijJAnathI siddha thayA. A eka mArga che. AhAhA...! je koI siddha thayA..." je koI siddha thayA. koI prakAre - bhede, koI jaMgalamAM, koI
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-131 papa9 meru parvate (thayA) eka ja mArga che, ema kahe che. Ama lyo to "mUlyamarivo' trikALI bhagavAna AtmAnA AzrayathI ja mukti pAmyA che. ahIM kahyuM ke bhedathI eTale parathI judAthI pAkhyA. badhI ekanI eka vAta che. AhAhA..! cAhe to deva-guru-zAstranI zraddhA ho, paMca mahAvratanA pariNAma ho e baMdhanA kAraNa che. enAthI bhedajJAna karavuM e muktinuM kAraNa che. "je koI..." ema kIdhuM ne ? vana jina' 'siddha thayA che te bhedavijJAnathI siddha thayA che;" A..hA..! anaMta kALamAM eka ja mArga (che), bIjo mArga ja nathI. AhAhA...! bhagavAna pUrNAnaMda svarUpa, e vikalpathI bhinna paDI, rAgathI bina paDI ane samyagdarzana pAmyA, rAgathI bhinna paDIne cAritra pAmyA, rAgathI bhinna paDIne zukladhyAna thayuM ane taddana rAganA abhAvathI kevaLajJAna thayuM. rAgano vyavahAra bhAva kaMI paNa muktine sahAyaka thAya, madada kare ema nathI. AhA..hA...! 'te bhedavijJAnathI siddha thayA..." koNa ? "je koI siddha thayA.... AhAhA....! te bhedavijJAnathI siddha thayA che." (ye vevana ni vahvAda) je koI baMdhAyA che. atyAra sudhI saMsAramAM anAdithI rakhaDe che.. AhAhA....! e tenA ja (-bhedavijJAnanA ) abhAvathI baMdhAyA che." dayA, dAnAdi zubharAgano abhAva karIne muktine pAme ane abhAva nathI karyo te baMdhANA che. eka ja siddhAMta che. A..hA...! rAgathI bhinna paDIne svabhAva (sanmukha thavuM) e eka ja mokSano mArga.. (ca va amAvata: uddhA:) rAganA bhedajJAnano abhAva ane rAganI ekatA buddhi, e baMdhananuM kAraNa che. A.hA...! zloka to ghaNo TUMko paNa sAra ghaNo Avyo che emAM. A.hA..A badhA vyavahAra karatA karatA thAya ne nimitta maLe to sAruM thAya e badhAno ahIM niSedha karI nAkhyo. nimittathI bhinna paDI, nimitta taraphanA rAgathI bhinna paDI, nimitta taraphanuM valaNa che e rAga che.. AhA..hA..! e rAgathI bhinna paDI ane je siddha thayA te A rIte siddha thayA che. bIjI koI rIta nathI. A saMvarano adhikAra che. A..hA..! ahIMyAM to kahe, vrata karo ne tapa karo ne maMdira banAvo ne rathayAtrA kADho ne A kADho ne phalANuM karo mATe emAMthI dharma thaze ane saMvara thaze. e ahIM nA pADe che. AhA..hA...! jeTalI bAhyanA lakSanI pravRtti (thAya) e baMdhanuM ja kAraNa che. e bhedajJAnano abhAva te baMdhanuM kAraNa che. AhA...hA..! jeTalo baMdhanA bhAvathI bheda karIne svabhAvano Azraya lIdho e badhA siddha thayA che. eka ja prakAra - naMbara che, bIjo naMbara AmAM na maLe. AhA...hA.! saMvarano krama A che. pahelethI rAgathI bhinna paDIne samyagdarzana pAme), pachI rAgathI bhinna paDIne cAritra pAme), pachI aMze rAga che enAthI bhinna paDIne zukladhyAna prApta kare) enAthI kevaLajJAna thAya). A.hA..hA..! "eka hoya traNa kALamAM paramArthano paMtha'. paramArthano paMtha be-traNa che nahi. A rIte ja che. A..hA...hA..!
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ 560 samayasAra siddhi-6 je koI baMdhANA e tenA abhAvathI baMdhAyA. karmane laIne baMdhANA emeya nathI kahyuM. AhAhA...! atyAra sudhI je baMdhANA e karmanA jore ne karmane kAraNe baMdhAyelA che, ema nahi. bhedajJAnanA abhAvathI baMdhANI che. AhA..hA...! rAgathI bhinna paDyA vinA baMdhANA che. saMsAramAM jeTalA atyAra sudhI nigodAdi rahyA e badhA bhedajJAnanA abhAvathI baMdhAyelA paDyA che. AhAhA..! nigodanA anaMtA bhava (karyA) e bhedajJAnanA abhAvathI bhava che. AhAhA..! eka zarIramAM anaMta jIva ane eka eka jIvane be-be zarIra ane eka eka jIvane akSaranA anaMtamA bhAgano ughADa, eTalo je baMdhabhAva ene laIne rakhaDe che. A..hA...! karmane laIne nahi. karmane laIne baMdhAyelA nathI ane karmanA abhAvathI nahi. karmano abhAva pote karyo ane AmAM gayA che tyAre mukta thayA che. A..hA..! kaSAyanI maMdatA, vrata ne tapa ne bhaktinI maMdatA kaMI paNa sahAyaka thAya, muktimArgane kaMI paNa madada thAya e bilakula nahi. tethI kIdhuM, vana vinA koIpaNa nizcayathI. AhA....! Avo mArga che. je koI baMdhANI te tenA ja (-bhedavijJAnanA ) abhAvathI baMdhAyA che. AhA..hA...! e rAgathI judA pADato nathI ane rAganuM ekatva baMdha karyo che tenAthI ja mithyAtva che ane baMdhAya che. AhA...hA...! A mULa zloka che. bhAvArtha :- "anAdi kALathI mAMDIne jyAM sudhI jIvane bhedavijJAna nathI. A khulAso (kare che). A..hA...! jyAM sudhI bhagavAnanI bhakti ne vinaya ne jAtrA ne pUjA karI nathI tyAM sudhI ene mukti nathI, ema nathI. AhA..hA.! bhaI ! eNe maMdira baMdhAvyA nathI, dAna karyA nathI, bhagavAnanI bhakti karI nathI. AhAhA...! e badhA bhAvo paradravya taraphanA valaNanA badhA bhAva baMdhanA kAraNa che. e baMdhANA che e ene potAnA mAnIne baMdhANA che. anAdi kALathI... eTale emAM to emeya lIdhuM ke nigodanA jIvane karmanuM jora che mATe tyAM rahyA che ema nathI. AvyuM emAM ? nigodanA jIva anaMta kALa rahyA ane hajI keTalAka trasa pAmyA nathI ane trasa pAmaze nahi, ene karmanuM jora che mATe (ema) che, ema nahi. bhedajJAnano abhAva ane rAganI ekatAbuddhi paDI che. AhA..hA...! enAthI nigodamAM rahyA che. AhAhA...! keTalAka anaMtakALe paNa trasa nahi thAya e bhedajJAnanA abhAvane laIne (nahi thAya). AhA..hA..! mahAsiddhAMta ! mumukSu - nigodamAM zuM bhedajJAna kare ? uttara :- bhedajJAna karavAnI kyAM vAta che? e nathI, eTalI vAta che ne ! bhedavijJAnano tyAM abhAva che, eTaluM. bhedajJAnano abhAva che ke nahi ? tyAM kayAM bhedajJAna kare ? tyAM AgaLa rAganI ekatAbuddhi che ne ? e ja bhedavijJAnano abhAva che ane enAthI ja baMdhAyelA che, ema kahevuM che). bhedavijJAna nathI karI zakatA mATe (tyAM che), ema nahi paNa tyAM bhedavijJAna karatA nathI eTale rAgathI ekatvabuddhimAM jaI paDyA che. AhA...hA...!
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-131 561 bhagavAna zuddha saccidAnaMda prabhu, ene rAgano aMza, je rAgano kaNa, nigodane zubhabhAva hoya che, nigodanA jIvane zubha-azubha bhAva beya hoya che, te zubhabhAvane potAnA mAnIne baMdhAyelA che. karmane laIne nahi. AhA.! bhedajJAna karI zakatA nathI eno artha ke bhedajJAnamAM abhedapaNuM mAne che mATe aMdara bheda karI zakatA nathI. AhAhA...! abhedapaNe rAgane abhedapaNe mAne che, bhale nigoda ho, bhale mana na ho. AhA..hA..! bhagavAna AtmA zuddha saccidAnaMda prabhu ! tyAMya nirmaLAnaMda bhagavAna che paNa e malinatAnA bhAvane ekatApaNe mAnIne nigodamAM ane baMdhanamAM paDyA che. AhAhA...! ene bhedajJAna karavAnI zakti nathI eno artha e ke abhedapaNe zakti che. judA pADavAnI zakti nathI eno artha ke ekapaNAnI mAnyatA che. e asti che. AhA..hA..! rAgano kaNa zubharAga ane hoya che. Ama dayA, dAnanA pariNAma ene nathI paNa kaSAyanI maMdatAno zubhabhAva nigodane hoya che. AhAhA..! e rAganA aMzane potAno mAne che e to tyAM kare che. ethI abaMdhapaNAmAM na AvatA baMdhamAM paDyA che. A kAraNe. AhAhA..! koI ema kahe ke, nahi, ekendriya jIvane to karmanuM jora che mATe te bicArA nIkaLI zakatA nathI. paNa paMcendriya thayA e to maMda karma che, e to haLavA thayA. ahIM to eka ja siddhAMta - ekendriya hoya ke beindriya hoya ke paMcendriya hoya ke nArakI hoya ke nigoda hoya. AhAhA.! svabhAvanI sAthe rAgano nAnAmAM nAno kaNa paNa ekatvabuddhie paDyA che tethI baMdhAyelA che. AhAhA...! Avo mArga che, bhAI ! "anAdi kALathI mADIne jyAM sudhI jIvane bhedavijJAna nathI" joyuM? tyAM bhedavijJAnanI zakti nathI (tethI) nathI karatA ema nahi paNa ene bhedajJAna nathI. AhA...hA...! "tyAM sudhI te karmathI baMdhAyA ja kare che..." AhA...hA...! manuSyapaNAmAM Avyo ne muni thayo, lyo ne ! nigodamAM te sthAnamAM che toya rAganI ekatAbuddhithI baMdhanamAM che ane muni nagna digaMbara muni paMca mahAvrata, aThyAvIsa mULaguNa pALe e paNa rAganI ekatAbuddhithI baMdhAyelA che. AhA..hA..! samajANuM kAMI ? e prANI nigodathI mAMDIne. anAdi lIdhA ne ? anAdi kALathI mAMDIne... emAM nigodano kALa bAda karyo che ema nathI. AhA..hA..! nigodamAMthI nIkaLavuM, trayapaNuM pAmavuM ene paNa ciMtAmaNi jevu ratna jevuM kahyuM che. cha DhALAmAM. e trasa iyaLa. iyaLa. AhA..hA...! anaMta anaMta kALamAM nigodanI dazAmAM enA duHkhanI zuM vAta karavI ? akSaranA anaMtamAM bhAgano ughADa rahI gayo. duHkha anaMtu che. kharekhara to nArakInA duHkha karatA nigodanuM duHkha anaMtagaNuM che paNa duHkhanI vyAkhyA saMyogathI kare to ene na samajAya. AtmAnI hINI dazAnI utkRSTatA che te duHkha che. AhAhA..! e nigodanA jIvanI e dazA che. anAdi kALathI mAMDIne.... A..hA..hA...! abhavI ke bhavI, nigodano jIva ke jenano sAdhu (thaIne) navamI raiveyaka gayo e badhA. A...hA...! bhedavijJAna nathI tyAM sudhI e
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 2 samayasAra siddhi-6. baMdhANA che. AhA..hA...! bhale e paMca mahAvrata pALato hoya, niraticAra pALato hoya. AhA..hA..! je jJAnano vepAra vAraMvAra karatA hoya (e) ema kahe che, abhikSaNa jJAnaupayoga. e abhikSaNa jJAnaupayoga nathI. samakita thayA pachI eno ja upayoga (hoya) e abhikSaNa jJAnaupayoga che. AtmA jJAna che enuM jyAM bhAna thayuM nathI e abhikSaNa jJAnaupayoga che, e kyAMthI AvyuM ? abhikSaNanA tIrthakara gotramAM Ave che ne ? atyAre nA kahe che. I abhikSaNa upayoga che, AvuM che, tevuM che. paNa mithyAtva che tyAM abhikSaNa jJAnaupayoga kyAMthI Avyo ? AhA! e vratanI kriyA ne tapanI kriyA ajJAnamAM enAthI tyAM dharma mAne che tyAM jJAnano abhikSaNa upayoga kyAM Avyo ? abhikSaNa rAgano upayoga che. AhA hA..AkaruM kAma bahu, bhAI ! vItarAgamA..AhA...hA...! tamArA lAbhubhAIne ahIM sabhAmAM ghaNIvAra saMbhArIe chIe, hoM ! AhAhA...! kevo mANasa ! atyAre bezuddha thaI gayo, kaho ! AhA..hA..! evI sthiti, bApu ! AhA...hA....! jIvane chUTavAnA rastA maLyA vinA e kyAMka kyAMka aTakIne ja paDe che. AhAhA...! ahIMyAM to karmano anubhAga ne rasa ne sthiti ghaNI lAMbI che mATe te rakhaDe che emeya kahyuM nathI ane karmanA rasanI maMda sthiti thaI mATe chUTavAne paMthe Avaze emeya kahyuM nathI. AhA...hA...! ahIM to be ja vAta che), rAgano kaNa game te hoya, enAthI chUTo paDe - bhedajJAna (kara) e ja muktinI zarUAta (che). kAraNa ke pote svarUpa mukta svarUpa che. AhA..hA..! nigodamAM paNa AtmA dravya svabhAve to mukta svarUpa ja che. AhA...hA...! vizvAsa kema bese ? A..hA...! karoLiyAnI jALanI peThe vikalpanI jALamAM gUMthAI gayo ene A bhagavAna muktasvarUpa che (e kema bese ?) bhAvabaMdhathI rahita che, dravyabaMdha to paramANu che enAthI to atyaMta abhAva ja che. AhA..hA...! bhAvabaMdha che enAthI paNa abhAvarUpa svarUpa che ane enAthI abhAvasvarUpa karI ane muktine pAmyA che. AhA...hA...! zloka ghaNo UMco che A. "saMsAramAM rajhaLyA ja kare che;" AhA...hA...! bhale e paMca mahAvrata pALe, dayA, dAna kare, bhakti kare, bhagavAnanI bhakti dhuna lagAvI daye, AhA..hA...! paNa e rAga che enAthI judA paDyA vinA rajhaLyA ja kare che. AhA..hA...ahIM to hajI bAhya nivRtti levAno vakhateya na maLe. mAruM kAMIka karuM, vicAruM to kharo. mArA mATe vicAra mATe kAMIka nivRtti to lauM. e navarAzaya na maLe. AhA..hA...! ahIM to rAgathI taddana nivRtta thavuM che. AhAhA..! bahArathI nivRtta thavAno hajI vicArano vakhate nathI.. AhAhA..! aMdaramAM rAgano nAnAmAM nAno kaNa, enAthI paNa nivRtti laIne abhAvasvarUpa karavuM che. tyAre tene muktino mArga hAtha Ave che. AhAhA...! ATalA maMdira banAvyA ne ATalA karoDa rUpiyA khacya, ATalA pustaka banAvyA mATe te baMdhanA abhAvane raste che, ema nathI. AhA..hA...!
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-131 563 AvI vAtuM che. eka kora bhagavAna mukta svarUpa, ene baMdhanA rAga sAthe ekatva mAnavo. AhA...hA...! abaddha svarUpa kaho, mukta svarUpa kaho. abaddha 14-15 gAthAmAM Ave che ne? "no parasari ppA gavaddha e abaddha svarUpanI sAthe kaMI paNa rAganA saMbaMdhavALo ene mAnavo... AhA..hA....! e mithyAdaSTi (che). saMsAra naraka ne nigodanA bhava karavAnI bhAvanA, bhAvavALo che. AhA..hA....! rAganA nAnAmAM nAnA kaNane paNa potAno mAne to kahe che ke, (sarca va amAvata: uddhA:) ene bhinna na pADayuM tethI te baMdhAyelA che. AhA..hA....! zloka to nAno che (paNa) bhAva ghaNA gaMbhIra che. A.hA..! je jIvane bhedavijJAna thAya che te karmathI chUTe ja che." AhAhA...! je jIvane rAganA aMzathI paNa AtmA bhinna che, taddana nirALo mukta abaddha svarUpa che, evuM jene jJAna thAya che te karmathI chUTe ja che. A..hA...! ATalI tapasyA kare ne ATalA apavAsa kare ne ATalA vrata pALe to karmathI chUTe che, ema nathI. AhA..hA..! (zuM kahyuM ? je jIvane bhedavijJAna thAya che te karmathI chUTe ja che." A...hA...hA..! "mokSa pAme ja che." chUTe che eTale rAgathI bhinna paDe che, bhedajJAna kare che e karmathI chUTe che), mokSa pAme ja che. mATe karmabaMdhanuM saMsAranuM mULa...." karmabaMdhanuM eTale ? ke "saMsAranuM mULa bhedavijJAnano abhAva ja che...' bhASA dekho ! A..hA..! saMsAranuM mULa mithyAtva (che). e mithyAtva, bhedajJAnano abhAva che mATe mithyAtva che. AhAhA...! vakhata maLe jyAre tyAre vaLI. AhAhA...! virodha kare enI sAme ubhA rahevA paDe. are! ubhA zuM rahevuM? kare duniyA. enA virodhanuM samAdhAna karavA bese to pAra na maLe. evA ghaNA mANasa maLe. A..hA..! tArA svabhAva tarapha DhaLI jA ne ! badhA virodha kare che ene ghare rahyA. virodhavALAne samAdhAna na thAya ethI tane zuM che ? A..hA...! A virodha kare che to ene huM uttara ApuM ane vaLI e na samaje to vadhAre uttara ApuM. e paNa pAchuM tyAMne tyAM aTakavAnuM che. AhAhA... Avo mArga che. duniyAthI judI jAta che. bhedavijJAnano abhAva ja che." "karmabaMdhanuM-saMsAranuM mULa bhedavijJAnano abhAva ja che ane mokSanuM prathama kAraNa..." eTale mULa kAraNa "bhedavijJAna ja che. lyo ! che ne ? saMsAranuM mULa kAraNa bhedavijJAnano abhAva ja che. AhA..hA...! saMsAranuM mULa kAraNa karma che, niddhata ane nikAcita ane A karma che, ema nathI kahyuM. AhAhA...! "saMsAranuM-mULa kAraNa bhedavijJAnano abhAva ja." bhedavijJAnano abhAva ja che. ekAMtathI nahi, kathaMcit karmathI paNa che ema kaho. kathaMcita karmathI paNa rakhaDe che, kathaMcita bhedavijJAnanA abhAvathI rakhaDe che ema kaho. nA.. nA. AhA..hA..! bhedavijJAnanA abhAvathI ja rakhaDe che. AhA...hA...! siddhAMta to juo ! siddhAMta. eTale ke tArA adhikAranI vAta che, ema kahe che. rakhaDavAmAM
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa64 samayasAra siddhi-6 paNa tAro adhikAra che - bhedavijJAnano abhAva ane chUTavAmAM tAro adhikAra che - bhedavijJAnano saddabhAva. AhA..hA...! emAM koI paradravyanI aMdara madada-phadada ke sahAyaka che ema nathI. AhAhA..! A kriyAkAMDIone to AkaruM lAge. kriyAkAMDamAM mazagula hoya. AhA...hA...! mumukSu :- kriyAkAMDathI jJAnakAMDa thAya evuM to Ave che. uttara :- I to e nimittanuM jJAna karAvyuM. pravacanasAramAM Ave che. e to AvuM hatuM enuM jJAna karAvyuM), enAthI thAya che ema bilakula nahi. ahIM kahe ke, bhedajJAnathI thAya ane tyAM kahe ke, rAgathI thAya (to to) virodha kathana thayuM. vItarAganA vacanamAM virodha na hoya. pUrvApara virodha rahita bhagavAnanI vANI che. AhA..hA...! jyAM sudhI e na samaje tyAM sudhI e ajJAnane kAraNe saMsAra che, karmane kAraNe nahi. bhedavijJAnanA abhAvane kAraNe saMsAra che. AhAhA....! bhedavijJAna vinA..." rAganA vikalpathI juduM paDyA vinA aMtara kriyAkAMDano rAga che, bhale vratano ne tapano ne apavAsano ne bhaktino (hoya), e rAgathI bhinna paDyA vinA ene traNakALamAM dharma nahi thAya. e badhI rAganI kriyA dharma nathI. enAthI bhinna paDe) tyAre dharma thAya. AhAhA..! jenAthI bhinna pADavuM che enAthI pAchI mukti thAya ? AhAhA.! jenAthI to bhinna pADavuM che. ene laIne muktino mArga Ave ? A..hA...! bhedavijJAna vinA koI siddhi pAmI zakatuM nathI." eka vAta I karI. ahIM ema paNa jANavuM ke vijJAnAdvaitavAdI bauddho..." bauddha ekaluM vijJAna ja mAnanArA che). ekaluM vijJAna jagatamAM che, bIjuM kAMI nathI ema mAne. "ane vedAntIo.... eka ja sarvavyApaka AtmA che ema mAne ke jeo vastune advaita kahe che..." advaita AtmA che. AtmA ane AtmAno anubhava evuM tapaNuM paNa emAM nathI. ema e loko mAne che. bhedavijJAna kahetAM A badhA khoTA paDe che, ema kahe che. bhedavijJAna to eka bIjI cIja che to enAthI juduM paDavAnuM che, paNa eka ja cIja che ema kaho to) juduM paDavAnuM rahyuM konI sAthe ? A.hA..! bhedavijJAnamAM kema A nAkhyuM ? ke, bhedavijJAnamAM be vAta Ave. eka rAga ane eka AtmA athavA eka bIjI cIja ane eka pote AtmA. to be che emAMthI bheda paDAya, paNa eka ja che emAM bheda pADavAnuM kyAM (rahyuM ? AhA..hA...! ekalo sarvavyApaka AtmA, eka ja AtmA vedAMta kahe che. atyAre moTo paMtha I vedAMtano cAle che. nizcayAbhAsI mithyAdRSTi che. AhA...hA...! sudharelAmAM atyAre I cAle che. vAtuM karavI, basa ! baMdha ja nathI. AtmA mukta svarUpa ja che. ene kahe che, evuM mAnanArane baMdhathI bhinna pADavAnuM to rahyuM nahi. eka ja vastu rahI emAM be to AvI nahi. AhA..hA...! keTalAka A jainanI nizcaya dRSTinuM varNana sAMbhaLatA vedAMta jevuM thaI jAya che, ema
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-131 565 lAge che. nizcayanI vAta sAMbhaLatA, AtmA nirmaLAnaMda zuddha caitanya, eno anubhava te dharma bIjI kriyAkAMDano rAga e dharma nahi. tyAre e kahe ke, juo ! vedAMta paNa ema kahe che. mATe vedAMtanI jevI A jainanI zailI che. ema nathI. A to jAta ja judI che. A..hA...! "vijJAnAdvaitavAdI bauddho ane vedAntIo ke jeo vastune advaita kahe che. eka ja kahe che, be nahi. "ane advaitanA anubhavathI ja siddhi kahe che." advaitano anubhava e be thaI gayA. temano, bhedavijJAnathI ja siddhi kahevAthI, niSedha thayo;" eka ja AtmA che, sarvavyApaka che ne vijJAnaghana ekaluM tattva che, vijJAna bauddhamAM ema mAne che. bauddhamAM eka phAMTo che. vijJAnaadvaitavAdI - vijJAna ekaluM che, basa ! ane olA vedAMtI (kahe che), eka ja AtmA sarvavyApaka (che). "bhedavijJAnathI ja siddha kahevAthI, niSedha thayo;" ke beya khoTA che. kAraNa ke sarvathA advaita vastunuM svarUpa nahi hovA chatAM.... sarvathA. kathaMcita advaita che. eTale ke pote guNaparyAya abheda che e apekSAe kathaMcita abheda che. A..hA. dravya ane paryAya evA bheda che e abheda dRSTimAM e bheda nathI. e apekSAe advaita che, paNa A loko kahe che e pramANe advaita nathI. bauddha ekaluM jJAna ja mAne ane olA ekalo AtmA mAne, ema nathI. AhAhA..! temane bhedavijJAna koI rIte kahI zakAtuM ja nathI..." che ? "kAraNa ke sarvathA advaita vastunuM svarUpa nahi hovA chatAM jeo sarvathA advaita mAne che temane bhedavijJAna koI rIte kahI zakAtuM ja nathI;..." A..hA...hA...! "jyAM ata ja be vastuo ja-mAnatA nathI tyAM bhedavijJAna zAnuM?' AhA..hA...! be cIja mAne nahi tyAM bhinna konAthI karavuM ? e to kAMI rahyuM nahi. AhAhA...! jo jIva ane ajIva - be vastuo mAnavAmAM Ave..." jIva ane ajIva, be mAnavAmAM Ave ane temano saMyoga mAnavAmAM Ave. pAcho saMyoga hoya, saMyoga na hoya to e to mukta che, mukta thayo kahevAya. AhAhA...! eTale bheda pADavo to rahyo nahi, anAdithI mukta ja che, ema nathI. temano saMyoga mAnavAmAM Ave...." kono ? jIva ane ajIvano. rAgAdi paNa ajIva che. AhA...hA...! "to ja bhedavijJAna banI zake." be mAne to bhedavijJAna banI zake. ekalA nyAya ApyA che. A..hA..hA..! "ane siddhi thaI zake. eka ja mAne ene bhedajJAna na thAya ane mukti thAya nahi. mATe syAdvAdIone apekSAthI kathana che. anaMta guNa ane paryAyanI apekSAe AtmA dvata paNa che. abhedanI apekSAe advaita paNa che. "syAdvAdIo..." syAdvAdI eTale Ama syAdvAdI, hoM ! syAdvAdIno artha evo nathI ke, nimittathI paNa thAya ane upAdAnathI paNa thAya. vyavahArathI paNa thAya (ane) nizcayathI paNa thAya, e syAdvAda. e syAdvAda nathI. emAM vastuno svabhAva che ene be apekSAe kahevuM enuM nAma syAdvAda, vastu dravya-guNa-paryAya
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa66 samayasAra siddhi-6 abheda che. chatAM guNa-paryAyathI bheda kahevo e vyavahAra che ane guNa-paryAyathI bheda hovA chatAM ekalo abheda kahevo e nizcaya che. paNa enAmAM che e rIte anekAMtapaNuM Ave. emAM na hoya ane anekAMtapaNuM Ave ema bane nahi. AhA...! "jIva ane ajIva - be vastuo mAnavAmAM Ave ane temano saMyoga mAnavAmAM Ave..." be mAne paNa saMyoga na hoya toya chUTuM pADavAnuM Ave nahi. AhA..hA..! to ja bhedavijJAna banI zake ane siddhi thaI zake. mATe syAdvAdIone ja badhuMya nibaMdhapaNe siddha thAya che." apekSAe bhagavAnanA vacano syAdvAda che tethI te badhuM enuM nibaMdhapaNe siddha thAya che. AhAhA...! ekapaNuM paNa che, anekapaNuM paNa che. ema syAdvAdathI siddha thAya che. ekapaNe dravya tarIke dravya vastu eka che ane guNa ne paryAyanI apekSAe aneka che. ema beya rIte siddha thaI zake che. AhAhA..! emAM paNa anekapaNAno Azraya choDIne ekapaNAno Azraya karavo e ja muktinuM kAraNa che. aneka ane eka na hoya to anekathI chUTIne ekamAM AvavuM e rahetuM nathI. AhAhA...! samajANuM kAMI ? evuM che. *******************************chaSO (maMdrAntA ) bhedajJAnocchalanakalanAcchuddhatattvopalambhAdrAgagrAmapralayakaraNAtkarmaNAM sNvrenn| bibhrattoSaM paramamamalAlokamamlAnamekaM jJAnaM jJAne niyatamuditaM zAzvatodyotametat / / 132 / / iti saMvaro nisskraantH| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau saMvaraprarUpakaH paJcamo'GkaH / / have, saMvara adhikAra pUrNa karatAM, saMvara thavAthI je jJAna thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che : zlokArtha:- (merajJAna-3chanana-vananA) bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI (zuddhatattva3panamA) zuddha tattvanI upalabdhi thaI, zuddha tattvanI upalabdhithI (grAmapratayarAta) rAganA samUhano vilaya thayo, rAganA samUhano vilaya karavAthI (varSari saMvare) karmano saMvara
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-132 pa67 thayo ane karmano saMvara thavAthI, (jJAne niyatam tat jJAnaM vita) jJAnamAM ja nizcaLa thayeluM evuM A jJAna udaya pAmyuM - vizvat paramam toSa) ke je jJAna parama saMtoSane (arthAt parama atIndriya AnaMdane) dhAraNa kare che, (mata-jhAnoma) jeno prakAza nirmaLa che (arthAt rAgAdikane lIdhe malinatA hatI te have nathI), (ajJAna) je aplAna che (arthAt kSAyopathamika jJAnanI mAphaka karamAyeluM-nirbaLa nathI, sarva lokAlokane jANanAruM che), vaM) je eka che (arthAt kSayopazamathI bheda hatA te have nathI) ane (zAzvata-udyota) jeno udyota zAzvata che (arthAt jeno prakAza avinazvara che). 13ra. (TIkA :- A rIte saMvara raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha - raMgabhUmimAM saMvarano svAMga Avyo hato tene jJAne jANI lIdho tethI te nRtya karI bahAra nIkaLI gayo. bhedavijJAnakalA pragaTe taba zuddhasvabhAva lahai apanAhI, rAga-dveSa-vimoha sabahI gali jAya Imai duTha karma kAhI; ujvala jJAna prakAza kare bahu toSa dhare paramAtamamAhI, yoM munirAja bhalI vidhi dhArata kevala pAya sukhI ziva jAhIM. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM saMvarano prarUpaka pAMcamo aMka samApta thayo. zloka 132 upara pravacana 132 chello kaLaza ne ? "have, saMvara adhikAra pUrNa thatAM, saMvara thavAthI je jJAna thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che -' AhA..hA...! rAgathI bhinna paDI ane AtmAnuM jJAna vikasIta thayuM, je paryAyamAM saMkoca hato, zaktimAM pUrNa hatuM, svabhAvamAM pUrNa hatuM, paryAyamAM saMkoca hato e rAgathI bhinna paDIne jevuM svabhAvamAM paripUrNa che, e ja rIte paryAyamAM paripUrNa thayuM. evA jJAnanI mahimA kahe che. AhAhA..! ekalA nyAyanA viSayo bharyA che. bhedajJAnocchalanakalanAcchuddhatattvopalambhAdrAgagrAmapralayakaraNAtkarmaNAM sNvrenn| bibhrattoSaM paramamamalAlokamamlAnamekaM jJAnaM jJAne niyatamuditaM zAzvatodyotametat / / 132 / /
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ 568 samayasAra siddhi-6 (mevajJAna-ucchalana-tanAt bhedAna pragaTa karavAnA abhyAsathI...' A..hA...! 'janAt" che ne ? (eTale) abhyAsa. paheluM bhedajJAna enuM 'pacchanana" eTale pragaTa karavuM. 'lanAt' eTale eno abhyAsa, anubhava. traNa zabdonA traNa artha che. bhedajJAna - rAgathI, puNyathI, dayA, dAnanA vikalpathI paNa bhedajJAna - bhinna pADe), e bhedajJAna 'ucchalana' (eTale) ene pragaTa karavAnA..." "lanAt" (eTale) anubhavathI, abhyAsathI. (zuddhatattva'panamAt) 'zuddha tattvanI upalabdhi thaI,...' tene zuddha tattvano anubhava thAya che. zuM kIdhuM ? rAga ane parathI bhinna pADIne bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI 'tAnAt 'zuddha tattvanI upalabdhi...' zuddha tattvanI prApti thAya che. bhagavAna pUrNa zuddha che evI paryAyamAM enI prApti thAya che. A..hA...! 'zuddha tattvanI upalabdhithI....' (grAmaprabhayaLAt) rAgano samUha. grAma eTale samUha. vikalpanA samUhano vilaya thayo...' AhA..hA..! (grAmapranayaLAt) rAganA samUhano vilaya thayo, rAganA samUhano vilaya karavAthI...' (rmanAM saMvare) 'karmano saMvara thayo...' AhA..hA...! krama mUkyo. jema olo rakhaDavAno krama hato (ke), AsravathI karma thAya ne karmathI nokarma ne nokarmathI saMsAra. have gulAMTa mArIne Ama vAta mUkI. AhA...hA...! rAganA samUhano vilaya thayo...' vItarAgamUrti AtmA rAgathI bhinna paDatAM, 'rAganA samUhano vilaya karavAthI...' (varmanAM saMvare) 'karmano saMvara thayo...' eTale rAga-dveSa thayA nahi. rAgadveSa thayA nahi eTale Asava baMdha thaI gayo. A..hA...! ane karmano saMvara thavAthI,...' (jJAne niyatak tat jJAnaM pavitA) 'jJAnamAM ja nizcaLa thayeluM.. AhA..hA...! rAgathI bhinna paDatAM Asrava thayo nahi tethI karma thayuM nahi paNa ahIMyAM A bAju vaLatAM jJAnano viSaya vizeSa pragaTa thayo. AhA..hA...! 'karmano saMvara thavAthI, jJAnamAM ja nizvaLa thayeluM evuM A jJAna...' A..hA...! je rAgamAM ekatva hatuM ene toDIne I jJAnamAM ekAgra thayuM, trikALI svarUpa jJAnano piMDa, samUha, emAM jJAna ekAgra thayuM. karmano saMvara thayo ane karmano saMvara thavAthI, jJAnamAM ja nizvaLa thayeluM evuM A jJAna udaya pAmyuM...' A..hA...hA...! je zaktirUpe pUrNa jJAna hatuM, svabhAvarUpe pUrNa jJAna hatuM e rAgathI bhinna paDatAM, saMvara thatAM, zaktimAMthI vyaktatA pUrNanI pUrNa thaI. AhA..hA...! AmAM keTalA bhinna bhinna bola (nAkhyA che). abhyAsa na hoya ene evuM lAge. jJAna, nizvaLa thayeluM jJAna udaya pAmyuM (arthAt) aMtara jJAnanI paryAya pragaTa thaI gaI. AhA..hA...! te rAgamAM aTakIne jJAnanI hInatA hatI e rAgathI chUTIne jJAnanI adhikatA thaI gaI. AhA..hA...! ke je jJAna parama saMtoSane (arthAt parama atIndriya AnaMdane) dhAraNa kare che.' AhA..hA...! rAganA vikalpathI juduM paDatA jJAna. A eTale AtmA udaya thayo eTale paryAyamAM pragaTa thayo e atIndriya AnaMdane letuM pragaTa thayuM. AhA..hA...! saMtoSa AnaMda pragaTyo.
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-132 569 zabda ema che ne ? parama saMtoSa parama atIndriya AnaMda, ema. AhA..hA...! 52ma atIndriya AnaMdasvarUpa prabhu hato te rAgathI bhinna paDatAM jJAnamAM jJAna TharyuM to paryAyamAM jJAna pragaTa thatAM AnaMda paNa sAthe Avyo, sAthe saMtoSa Avyo. AhA..hA..! mumukSu :- kevaLajJAna pAmyo ane saMtoSa Avyo enI vAta che ? uttara :- hA, pUrNa jJAna kIdhuM ne ! ahIM challo saravALo (kare che). parama saMtoSane (arthAt parama atIndriya AnaMdane) dhAraNa kare che...' (gamana-gAtom) jeno prakAza nirmaLa che...' je jJAna AtmasvabhAva pragaTyo ene nirmaLa che. jJAna zabde Akho svabhAva, pUrNa svabhAva. pragaTyo e nirmaLa che. '(arthAt rAgAdikane lIdhe malinatA hatI te have nathI)...' (amtAnam) je amlAna che (arthAt kSAyopazamika jJAnanI mAphaka karamAyeluM-nirbaLa nathI...' joyuM ? paheluM je thoDuM malina kSayopazama jJAna hatuM e to karamAyeluM hatuM, karamAI gayeluM hatuM. AhA..hA...! A to vistArathI phATI nIkaLyuM. karamAyeluM jJAna emAM rahyuM ja nahi. AhA..hA...! A bhedavajJAnathI A phaLa Ave che, ema kahe che. A paisAmAM to pAMca-pacIsa karoDa, pacAsa karoDa, abaja-be abaja thAya tyAM) mudata Ave. ahIM to hada nathI, kahe che. AhA..hA...! je jJAna behada anaMta hatuM te jJAna jJAnamAM TharatAM jJAna pragaTyuM, enI sAthe atIndriya AnaMda pragaTyo. saMtoSa Avyo, jJAna AvyuM. have koI icchA mAtra rahI nahi. AhA..hA....! = (antAnand) '(karamAyeluM-nirbaLa nathI, sarva lokAlokAne jANanAruM che)...' joyuM ? pUrNa thaI gayuM ne ! eka che....' olA mati ne zruta ne avidha ne emAM bheda hatA, e bheda TaLI gayA. eka jJAna, ekaluM kevaLajJAna pragaTa thayuM). bhedajJAnano abhyAsa karatA karatA jJAna ekaluM pUrNa rahI gayuM. AhA..hA...! (arthAt kSayopazamathI bheda hatA te have nathI) ane...' (zAzvata-paghotam) jeno udyota zAzvata che.' eTale pragaTyuM IM pragaTyuM. anaMta kALa ema ne ema raheze. kSayopazama jJAna to paDI paNa jAya. A to kSAyika jJAna thaI gayuM. avinazvara jJAna. (jeno prakAza avinazvara che).' TIkA :- A rIte saMvara (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo.' saMvara thayo ene pUrNa dazA thaI gaI eTale saMva2 rahyo nahi. rAgathI bhinna paDIne saMvara thayo ane emAMthI pUrNa dazA thaI eTale have saMva2 rahyo nahi. saMva2 nIkaLI gayo, ekaluM kevaLajJAna thayuM. vizeSa kaheze.... (zrotA :- pramANa vacana gurudeva !)
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ 570 pravacana naM. 268 zloka-132 samayasAra siddhi-6 ravivAra, aSADha suda 7, tA. 01-07-1979 'samayasAra' saMva2no chello adhikA2, 132 kaLaza che. 'have saMvara adhikAra pUrNa karatAM, saMvara thavAthI je jJAna thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che :-' bhedajJAnocchalanakalanAcchuddhatattvopalambhAdrAgagrAmapralayakaraNAtkarmaNAM saMvareNa / bibhrattoSaM paramamamalAlokamamlAnamekaM jJAnaM jJAne niyatamuditaM zAzvatodyotametat / / 132 / / (mevajJAna-ucchalana-tanAt) "bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI...' zuM kahe che ? anAdikALathI A AtmA je aMtara atIndriya AnaMda ane atIndriya jJAnano piMDa che ene anAdithI rAgathI ekapaNe mAnyo che. cAhe to zubharAga hoya ke azubharAga hoya, e rAga che te Asrava che te duHkha che. e AtmAnA AnaMda svabhAvane jJAnamAM rAgane ekatva mAnI, mithyAtva sevI duHkhane paMthe dorAya gayo che. A..hA..! anAdikALathI I duHkhane paMthe che. koI ema mAne ke, amane A paisA che ne AbarU che ne kIrti che ne zIra juvAna che mATe ame kAMIka sukhI chIe, e taddana bhramaNA che. e duHkhane paMthe che. AhA..hA...! potAno AtmA, kaheze 'vimrattopaM' bhAI nathI AvyA ? 'caMdubhAI' nathI ? anAdikALathI eNe nigodanA bhavathI navamI traiveyakanA bhava anaMtA karyAM paNa e badhA duHkhanA paMthe dorAyelo (hato). zubha ane azubha rAga je Asrava che, AkuLatA che, duHkha che ene AtmAnA svabhAva sAthe ekatva mAnI ane duHkhI thaIne, mithyAdRSTi thaIne saMsAramAM rajhaLyA kare che. AhA..hA...! abajopati, karoDopati hoya, zarIranI juvAna 20 varSanI za2I2nI, pacIsa (varSanI) juvAna avasthA (hoya) ane pAMca-pacIsa karoDa rUpiyA hoya, chokarAnA chokarAnuM moTuM kuTuMba hoya, dhaMdho cAlato hoya, pAMca-pAMca lAkhanI pedAza (hoya), e badhA du:khane paMthe che. AhA..hA...! kemake rAgane dveSane raste che te duHkhane raste che enI ene khabara nathI. AhA..hA....! e ahIM kahe che ke, bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI...' anAdithI je rAga ane puNyanA, pApanA bhAva (thAya che), enI sAthe je abhedabuddhi ekatvabuddhi hatI, i jeNe bhedajJAnanA abhyAsathI (toDI). e rAga huM nahi, huM to caitanya svarUpa chuM (ema dRSTi karI). A..hA...! jhINI vAta che, bhAI ! bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI...' rAgano vikalpa zubhA rAgAdi dayA, dAna, vrata hoya e paNa Asrava che, vikAra che, duHkha che. AhA..hA..!
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-13ra pa71 enAthI bhedajJAna (eTale) bhinna pADavAnA abhyAsathI. A dharma karavAnI kriyA. AhA...hA...! bahAramAM to A mAne (ke), AmathI A thAya. ahIM to bhedajJAna pragaTa karavAno abhyAsa. ema che ne ? rAganA vikalpathI, cAhe to zubharAga paMca mahAvratano ho paNa e Asrava ane duHkha che. prabhuAtmA enAthI aMdara bhinna che. evo bhedajJAnanA abhyAsa pragaTa karavAthI. e anaMtakALamAM koI di bhedajJAna karyuM nathI. AhAhA! ajJAnI mAne bhale ke, ame sukhI chIe. pAMca-pacIsa lAkha, bepAMca karoDa, dasa karoDa rUpiyA hoya, juvAna zarIra Ama 40 (varSanuM) laTha jevuM hoya). traNa-traNa, cAra-cAra lADavA khAto hoya, pacI jato hoya paNa e badhA duHkhI che, duHkhI che bicArA. AhA...hA...! ene AtmA zuM cIja che enI khabara nathI ane A duHkhanA paMthe chuM enI ene khabara nathI. AhA..hA..! anAdikALathI nigodanA bhavathI mAMDI lIla, phUga, lasaNa, DuMgaLInA avatAra karyA. have bhedajJAna pragaTa karavAno abhyAsa kare). saMvara karavo che ne have ? AhA...hA..! rAgano nAnAmAM nAno kaNa paNa ho enAthI mArI cIja aMdara bhinna che. e rAga kSaNika, kRtrima ane duHkharUpa che. tyAre huM trikALa, nitya ane AnaMdarUpa chuM. samajAya che kAMI ? rAga je thAya che e kRtrima, kSaNika ane duHkharUpa che. tyAre prabhuAtmA aMdara che e akRtrima, akarAyelo, nitya ane AnaMdarUpa che. AhAhA...! AvuM be vacce judA pADavAno bhedajJAnano abhyAsa karavAthI. "bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI... AhA...hA...! phalANI kriyA karavAthI ema kAMI kahyuM nathI. dayA pALavAthI ke vrata karavAthI, tapasyA karavAthI thAya ema kahyuM nathI). eya ! lAMghaNuM karI che ne ? eNe karI hatI. varSItapa karyA hatA. mumukSu :- tyAre khabara nahotI. uttara :- khabara nahotI ! A.hA...! varSItapa karyA hatA. AhAhA...! are...! paNa AtmA aMdara koNa che ? ane A rAganI pariNatinI kriyA je rAga ubho thAya che e koNa che? be vaccenuM jJAna nathI e duHkhI ane mithyAdRSTi che. AhA...hA...! e bhedajJAnane pragaTa karavAnA abhyAsathI. ema che ne ? "merajJAna-37nana-9nA traNa zabda che. bhedajJAnane pragaTa karavAnA abhyAsathI. ' nA' eTale enA anubhavathI. AhA.hA. jhINI vAta che, bhAI ! anaMtakALathI rakhaDe che. emAM juvAna pacIsa-trIsacAlIsa varSanI uMmara hoya, emAM paisA pAMca-pacIsa karoDa maLyA hoya ane suMdara pADA jevuM zarIra hoya, pADA jevuM ! are.re. bhAI ! tane khabara nathI, bApu ! tuM kone Azraye sukhI mAne cho e tane khabara nathI. e badhAnA Azraye to rAga ane duHkha che. AhAhA...! have jo tAre sukhane paMthe jAvuM hoya, duHkhane paMthe anAdithI dorAya rahyo che. bhedajJAnane pragaTa karavAnA "nA" abhyAsathI. Ama zabda che. bhedajJAna "uchartana'
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ 572 samayasAra siddhi-6 (eTale) pragaTa karavuM. 'utkhanana' (eTale) pragaTa karavuM. teno "tanAt', teno abhyAsa. aMtaramAM rAgathI bhinna pADavAno abhyAsa. A..hA..hA...! AkarI vAtuM che, AvuM che. vItarAga dharma alaukika che. AhA...hA....! (zuddhatattvapavanamAt) bhedajJAnanA pragaTa karavAnA abhyAsathI zuM thayuM ? ke, zuddha tattvanI prApti thaI. zuddha tattvano anubhava thayo. eTale ? ke, anAdithI puNya ane pApa, rAgAdino je anubhava hato enAthI bhinna paDIne Atmatattvano anubhava thayo. AhA..hA...! bhagavAnaAtmA saccidAnaMda prabhu, atIndriya atIndriya anaMta anaMta AnaMda ne atIndriya guNono piMDa prabhu, bhagavata svarUpa prabhuAtmA che), paNa kema bese ? AhA..hA...! eka bIDI pIve tyAM ene jANe Ama.. A..hA...! talapa caDI jAya. A..hA..! eka sAro pApaDa ane sAruM athANuM maLyuM hoya, ene khAya to ema thaI jAya ke, A..hA..hA...! zuM che ? prabhu ! tuM kyAM gayo ? kahe che ke, ekavAra to (bhedajJAna) kara have. anaMta vA2 e karyuM. ekavA2 ene rAgathI bhinna pADavAno abhyAsa to kara. enAthI tane zuddha AtmAnI upalabdhi - prApti thaze. je abhyAsa nathI, rAgane potAno mAnavAno abhyAsa che temAM duHkhanI prApti che ane enAthI pADatA tane AtmAnI prApti, AtmAno anubhava thaze. AhA..hA...! AvI dharmanI rIta have. AmAM navarAza kyAM che ? zAMtibhAI' ! A..hA..! be-pAMca lAkha, dasa lAkha pedA thAtA hoya, chokarAo kamAtA hoya emAM A..hA..hA...! (thaI jAya). are... prabhu ! zuM kare che tuM ? du:khane paMthe gayo cho, prabhu ! ekavA2 enAthI bheda pADavAnA abhyAsanA anubhavathI tane AtmAnI upalabdhi nAma anubhava thaze. AhA..hA...! mumukSu : ekavA2 ke vAraMvA2 ? uttara :- ekavAra karatAM ja thaI jaze. pahelo abhyAsa kare che paNa thAya che tyAre eka kSaNamAM ja thAya che. AhA..hA...! bhASA abhyAsa che, zarUAtamAM to ema thAya ne ! rAgAdi, jemAM 52 dizA taraphanI dazA (thAya che), rAganI, puNyanI, dayA, dAna, dezanI ene pheravIne potA tarapha vALavI ke A huM nahi, evo abhyAsa karatAM tane AtmAnI prApti thaze, ema kahe che. ema AvyuM ne ? (zuddhatattvaHpatanmAt zuddha svarUpano anubhava thaze. je rAga ne dveSanA duHkhanA paMthamAM tuM dorAya gayo (e) jheranA pyAlA pIve che, bApA ! ane tuM rAjI thaIne rakhaDI rahyo cho. AhA..hA...! 'hIrAlAlabhAI' ! AhA...hA...! AtmA sivAyanI bahAranI cIjomAM kayAMya paNa tane vizeSatA, adhikatA, vismayatA lAge e badho duHkhabhAva, mithyAtva bhAva che. AhA..hA...! e mithyAtva bhAvathI bhedajJAnano abhyAsa karavAthI (eTale ke) e huM nahi, huM to caitanyasvarUpa chuM. saccidAnaMda prabhu, pUrNAnaMdano nAtha, atIndriya AnaMdathI bharelo bhaMDAra, atIndriya AnaMdathI pUrNa bharelo bhaMDAra chuM.
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-132 573 AhA..hA...! A paisA to khUTI paNa jAya. ahIM to khUTe nahi evI lakSmI che I ! A..hA..hA...! (zuddhatattvaHpatanmAta) (arthAt) anubhava thaIne. zuddha tattvanI upalabdhithI... eTale anubhavathI. krama mUke che. (rAgrAmapraya rAt) 'rAganA samUhano vilaya...' rAga, dveSa, puNya, pApa e badhuM rAgamAM jAya che. AhA..hA...! dayA, dAna, vrata, bhakti, tapasyA vage2e rAgamAM jAya che. e rAgagrAma - rAgano samUha (che). e badhA rAganA samUhamAM jAya che. AhA..hA...! Avo dharma have. rAgano grAma. grAma eTale samUha. badho rAgano samUha che. vikalpa jeTalA (thAya), dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha, viSayabhoga vAsanA. AhA..hA...! e badho rAgano grAma samUha che, e rAgano Dhagalo che. A..hA...! eno pralaya ka2nA2. evA rAgagrAmane pralaya ka2nA2. pralaya nAma eno nAza karavAthI. AhA..hA...! che ne ? rAganA samUhano vilaya karavAthI...' jhINI vAta to che, bhAI ! AhA..hA...! rAganA samUhano vilaya karavAthI...' (rmanAM saMvare) 'karmano saMvara thayo...' eTale ke rAgane aTakAvyo ane svabhAva sanmukhamAM zuddhatAnI dazA pragaTa karI tethI karma aTakayA. rAgano samUha jyAM aTakyo eTale karma AvatA aTakayA. AhA..hA...! A varSItapa kare mATe karma aTakI jAya ne apavAsa kare to karma aTakI jAya, ema nathI. e badhI rAganI kriyAo (che) A..hA...! ane emAM paNa dharma thAya che ema mAne che to mithyAtvanuM poSaka che. A..hA...! satya prabhu, enAthI (e) badhA juThANAnA sevana che. AhA..hA...! saccidAnaMda prabhu, sat svarUpa AtmA, atIndriya AnaMdano bhaMDAra, enAthI UMdhI mAnyatA e badhA asatya AcaraNa che. AhA..hA...! satyano anAdara karanArI che. ene kahe che ke, aTakAvatA. 'karmano saMvara thayo....' rAgano samUha aTakyo ane ahIM saMva2 dazA, samyagdarzana eTale AtmAno anubhava thayo eTale rAgathI je karma AvatuM e aTakI gayuM. AhA..hA...! jhINI vAta bahu AmAM. karmano saMva2 thayo ane karmano saMvara thavAthI,...' (jJAne niyatak tat jJAnaM pavitA) jJAnamAM ja nizvaLa thayeluM evuM A jJAna...' AhA..hA...! jJAna eTale AtmA. atIndriya AnaMdano nAtha prabhu, jJAnasvarUpa, emAM ekAgra thavAthI. che ? jJAnamAM ja nizvaLa thayeluM...' potAnA zuddha svarUmAM nizvaLa thayeluM, rAganA samUhathI khasI gayeluM. tethI tene karmanuM AvaraNa AvatuM nathI ane ahIM jJAnamAM TharatAM, jJAnamAM niyata thayeluM evuM A jJAna udaya pAmyuM...' jJAtA-dRSTApaNAnI dazA pragaTa thaI. AhA..hA...! AnuM nAma dharma, jJAna jJAtA-daSTApaNAnI dazA. che ? jJAnamAM ja nizvaLa thayeluM evuM jJAna....' jJAnamAM eTale AtmAmAM nizvaLa thayeluM jJAna. je rAgamAM nizvaLa thayeluM ajJAna hatuM e TALIne jJAnamAM jJAna thayeluM nizcaya jJAna. A...hA...hA...! A jJAna udaya pAmyuM..' (arthAt) samyajJAna pragaTa thayuM. huM caitanyamUrti =
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa74. samayasAra siddhi-6 chuM, jJAtA-daSTa chuM evuM samyagdarzanamAM pragaTa thayuM. AhA..hA...! huM rAga ane puNya ne dayA, dAna ne vrata ne kAma, krodha, bhoganA bhAva e mArA hatA ane emAM mane ThIka hatuM, e ajJAna, mithyA bhramaNA (hatI). AhA..hA...! e bhramaNA TALIne AtmAmAM AnaMda che e jJAna jJAnamAM TharyuM. rAgathI khasI gayuM, rAganA samUhathI khasI gayuM ane jJAnanA, AnaMdanA samUhamAM TharI gayuM. A..hA...hA...! AvI jAta have. 'A jJAna udaya pAmyuM..." (vizvat parama" toSa) kevuM jJAna udaya pAmyuM ? ke je jJAna parama saMtoSane...." "toSa" che ne ? (eTale) parama saMtoSane. "vizva (eTale) dhAraNa karatuM. AhA..hA..! parama saMtoSa - AnaMda pariNamatuM, AnaMdarUpe pariNamatuM. AhA..hA.! vikAra, rAganA samUhamAM e duHkharUpe je pariNamana hatuM emAMthI khasIne Atma svabhAva sanmukha Avyo eTale tene AtmAnA AnaMdano saMtoSa "vizva dhAryo. have AnaMdano dhArI rAkhyo. have AnaMdanuM pariNamana thayuM. AhA...hA..! A to adhyAtma zloka che. emAM saMvarano chello zloka che ane jJAnanI mahimA (kare che. bhagavAna AtmA jyAM jJAnasvarUpa pragaTa thayuM enI zuM vAta karavI ? kahe che. enI mahimAnI vAta kare che. AhA..hA..! are! TANI maLyA tyAre abhyAsa karyo nahi ane TANA maLyA nahi tyAM rakhaDIne sAMbhaLavAnuM maLyuM nahi. ekendriya, beindriya, traNaindriya, cauindriya... A..hA...! are..! manuSyapaNuM pAmyo paNa anArya dezamAM bokaDA kAcA khAya. anArya dezamAM. bokaDA samajANuM ? gheTuM. nAnA baccA hoya ne ? nAnA baccA sIdhA Ama kAcA khAya. kAcA kaTakA karIne khAya). A..hA..! have emAM AvA manuSyanA avatAra maLe toya zuM ? A..hA...! jenakuLamAM avatAra thayo ane emAM pachI satya vAta kAne paDavI.. AhAhA...! evI durlabhatAnA kALamAM durlabha vastune prApta karI le. paisA-phesA meLavavA e kAMI durlabha nathI, ema kahe che. AhA...hA...! pAMca lAkha pedA karyA che, dasa lAkha pedA karyA che. | mumukSa :- eka zAstramAM to ema lakhyuM che ke dharma sulabha che ane paiso durlabha che. uttara :- sulabha che. zuM zuM kIdhuM khabara che ? I vAta bIjI vAta che ke, paiso sulabha che eTale ene pUrvanuM puNya hoya to maLe che ane A to puruSArthathI maLe che. che zabda che zAstramAM. dasa prakAranI bhAvanA che ne ? paiso maLavo sulabha che, eTale ? ke, eno emAM kAMI puruSArtha kAma karato nathI. e to enA pUrvanA puNyanA paramANu paDyA hoya to evA saMyoga dekhAya. dekhAya, hoM ! mane zuM ? dhULa ene maLe ? enI pAse kyAM maLe che ? ene mamatA maLe che. Ane "balubhAIne moTuM kArakhAnuM hatuM. sIttera lAkhanuM ! e vecI nAkhyuM, kADhI nAkhyuM. A.hA...! kArakhAne ame gayA hatA. "rAmajIbhAI hatA, badhA hatA. AhAra karavA gayA hatA te di nahi ? AhAra karyo hato nahi tyAM ? A.hA...!
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-13ra pa75 badhuM joyuM hatuM. arere..! bhagavAna tAro mArga koI judI jAta che, bApu ! A badhI bahAranI smazAnanI jALuM che. smazAnamAM jema agni bhabhakArA mAre, hADakA baLelA hoya ne, I tAjA hoya to Ama agni camaka camaka camaka thAya. ema bhagavAnaAtmA sivAya A badhA masANanA bhabhakA che. AhA...hA...! e bhAI kahetA hatA, bhAI nathI, "malakacaMdanA" dIkarA che ne A ? pUnamacaMda ! pAMca-cha karoDa rUpiyA (che). eka bhAIne vAta karatA hatA, enA bApa beThA hatA. bApAe eka paisAno rasa cAkhyo che kyAM ? eTale ema ke tyAM paisA kyAM hatA ? enA bApa pAse trIsa-cAlIsa hajAra hatA. bApAne ema kahe ke, paisAno rasa cAkhyo che kyAM ? ene ke di hatA cAra karoDa ne pAMca karoDa rUpiyA? ame A pAMca karoDanA rasa cAkhyA che. jheranA (rasa cAkhyA che). AhAhA..! ahIM to jagatathI bIjI vAta che, bApu ! duniyA dharmane nAme vrata ne tapa ne bhakti ne pUjAne dharma mAne che e paNa adharma che. AhA..hA...! ahIM to enAthI bhinna paDeluM tattva AkhuM paDyuM che enuM jJAna karIne jJAnamAM vikhrat param toSa) "vikhra' parama saMtoSane AnaMdane pariNamAvatuM. parama AnaMdane dhAraNa karatuM. AhA..hA...! je anAdithI rAgane puNyane dhAraNa karIne mArA mAnIne mithyAtvamAM paDyo hato. A..hA...! e bhedajJAna karIne, atIndriya AnaMdane dhAraNa karIne tyAM paDyo che have. AhAhA! AvI vAta che. atIndriya AnaMdanuM pariNamana karI eNe dhArI rAkhyuM. rAganuM pariNamana karIne je olA rAgane dhArI rAkhyo hato, e A AnaMdanuM pariNamana karIne AnaMdane dhArI rAkhyo. jJAna eTale AtmA, eno saMtoSa eTale AnaMda. "parama atIndriya AnaMdane) dhAraNa kare che... i "vizvano artha karyo che. AhAhA..! juo, AnuM nAma dharma. jeNe rAganA samUhane bhinna pADI ane AnaMdanA samUhano bhagavAna AtmA, emAM jeNe jJAnamAM jJAnanI sthiratA karI, eNe atIndriya AnaMdane dhArI rAkhyo. e atIndriya AnaMdanA svAdamAM paDyo che. AhA..hA...! enuM nAma saMvara ane nirjarA che. kaho, 'cImanabhAI ! duniyA bicArI kyAMya rakhaDatI paDI che. AhA..hA..! kyAMya mAnI, kyAMya manAve che. dharmane nAme kyAMya manAvyuM che. herAna herAna thaI gayA che. saMsArane nAme to rakhaDe che. A..hA..! jJAna parama saMtoSa - parama AnaMda, je rAga ane puNya-pApanA bhAvamAM parama duHkha hatuM ane e duHkhamAM amane ThIka paDe che ema hatuM. A.hA..! ane eNe duHkhane dhArI rAkhyuM hatuM. e have gulAMTa khAya che. e rAga nahi, huM to AtmA AnaMdasvarUpa chuM. e atIndriya AnaMdano gaMja che, ahIM rAgano samUha hato, rAgagrAma hatuM. AhA..hA...! grAma che ne ? AvI gayuM hatuM. rAgagrAma pralaya karanAra. rAganA samUhane nAza karI anaMta anaMta AnaMdAdi samUhane pragaTa karI. AhA..hA...! mana-bAno jeno prakAza nirmaLa che." A..hA..hA..! bhagavAna AtmA rAgathI
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa76 samayasAra siddhi-6 bhinna paDIne AtmAno anubhava kare e anubhava nirmaLa che. emAM rAga ane dveSano kaNa, maLa, meLa nathI. AhA..hA..! dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma to rAga che, mela che, maLa che, doSa che. AhAhA.! are.re...! kyAM jAvuM ene ? kahe che ke, aMtaramAM "manamAtonirmaLa vastune Aloke. (rAgAdine lIdhe malinatA hatI te have nathI),..." "ama7mAnocham AhA! nirmaLa jJAnaprakAza thayo. A..hA...! "gAtom' eTale nirmaLa prakAza. ""je aplAna che (arthAt kSAyopathamika jJAnanI mAphaka karamAyeluM-nirbaLa nathI,)kSayopazama jJAna che e to karamAI gayeluM (che). ghaDIkamAM rahe ane ghaDIkamAM kAMI na rahe. AhA..hA..! A to aMdara bhagavAna AtmA samyagdarzana pAmyo ene AtmAnA svabhAvamAMthI jJAna pragaTa thayuM e karamAyeluM jJAna nathI. e jJAna karamAtuM nathI. AhA...hA...! e khIlatuM jJAna che, e vadhatI, caDatI DigrIe che. A...hA...hA...! bahAramAM kAMIka sarakhAI hoya to ema kahe ke, ApaNe caDatI DigrIe che tyAM A kyAM A karo cho ? kahe, vAtuM kare. amAre ema thayuM hatuM. "khuzAlabhAInA lagna thayA pachI Ama mArI lagnanI vAta AvI. gRhasthane gharethI, sArA lAkhopatinA gharethI. meM nA pADI, mAre brahmacarya che. eTale ko'ka bolyuM ke, are..! caDatI DigrIe tame toDI nAkho cho. (saMvata) 1968nA mAha mahinAnI vAta che. caDatI DigrI kahe. AhAhA..! lAkhopatinI dIkarI Ave che ane tame nA pADo cho ke, nahi. AhA..hA..! caDatI DigrI to A che. AhA..hA...! caDatuM jJAna ne caDatI zAMti, rAgathI bhinna paDIne vadhatuM jAya e caDatI DigrI che. AhA...hA.... duniyAmAM to ema mAne ke dIkaro mAre ghare paraNe, be-pAMca karoDavALAne tyAM paraNe) to o...ho..ho..! olI pAMca-pacIsa lAkha laIne Ave to jANe zuM karyuM ! dhULa che, masANa che, rAkha che sAMbhaLane ! AhA...hA..! - ajJAna che. kahe che ke, vikAranA bhAvathI bhinna paDIne AtmajJAna thayuM e jJAna have karamAtuM nathI. A..hA...! AcAryanI zailI ja koI evI che. e jJAna pragaTyuM e pragaTya (have) e jJAna kevaLajJAna levAnuM. A.hA..hA...! bIja ugI e pUnama thavAnI, thavAnI ne thavAnI. bIja ugI che pUnama thAya ja. ema jene AtmajJAna rAgathI bhinna paDIne thayuM e aplAna jJAna che. nahi karamAya. kSayopazama jJAna karamAI jAya che. AhAhA...! che to Aye kSayopazama paNa bIjI jAtanuM, AtmA taraphanuM. AhAhA! cAlatA mArgathI jAta kAMIka bIjI che. duniyAnI to badhI khabara che ne ! A...hA...! aplAna. amlAna (eTale) karamAtuM nathI, nirbaLa nathI. 'sarva lokAlokane jANanAruM che... kevaLajJAna sudhI lIdhuM che ne ! bhAI ! bhedajJAna thayuM, nirmaLa jJAna thayuM emAM sthira thatAM thatAM kevaLajJAna thaI gayuM. ahIM saMvarano chello
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-132 577 saravALo levo che ne ? A..hA..hA...! je eka che...' olA kSayopazamamAM to bheda hatA. eka kevaLajJAna, eka samayanuM anaMta AnaMdane vedatuM kevaLajJAna pragaTyuM. anaMta atIndriya AnaMda je AtmAno (che) e atIndriya AnaMdane vedatuM anaMta kevaLajJAna pragaTyuM. AhA..hA... ! ekaluM che, ekarUpa che, emAM bheda nathI. kSayopazamathI bheda hatA e nathI. zAzvata-paghotam" A..hA..hA...! zuM maMgaLika karyuM che ne ! e aMdaramAM AtmA jema zAzvata che tema enuM jyAM rAgathI bhinna paDIne jJAna thayuM, bhAna, samyagdarzana, jJAna thayuM ethI ene samyagdarzana, jJAna vadhIne kevaLajJAna thavAnuM, e zAzvata rahevAnuM. e kevaLajJAna thayuM e thayuM. ema ne ema anaMtakALa rahevAnuM. AhA..hA..! ahIM to pAMca-pacIsa karoDa Ave ane va2sa, be varasa (thAya tyAM) bhikhArI thaI jAya. bihA2'mAM dharatIkaMpa thayo hato ne ? eka karoDapati mANasa bahAra pharavA gayelo. karoDapati, hoM ! pharavA gayelo. potA pAse sAta-ATha hajAra rUpiyAnuM kAMIka kahe, cAMdInuM ke ghaDIyALa (haze), jyAM Avyo tyAM kuTuMba ne makAna ne badhuM gAma pralaya nAza thaI gayo). bahA2 kacAMka pharavA gayelo. AhA..hA...! eka kSaNamAM khalAsa. e pAcho Avyo, ahIM jAmanaga2'. tyAM eka vinayamArga che. badhAne page lAge. I badhAne page lAge. emAM pAcho Avyo, bhASaNa jyAM karyuM tyAM bhASaNa karato karato marI gayo. emAM A saMsAra ghaDIkamAM kAMI kAMI. kSaNamAM garIba banAvyo ane kSaNamAM pAcho ahIM Avyo tyAM deha chUTI gayo. bhASaNa karato hato. lokone pahelA kAMIka paisA ApelA. eTale zeThiyA AvyA che, zeThiyA (ema karIne bhASaNa karavA ubhA karyA). AhA..hA...! paNa e to ko'kane thAya ema mAne. amAre (kAM) che ? amAre kyAM (kaMI che) ? niroga zarI2 che, be-traNa lADu uDAvIe chIe, pattaraveliyA khAIe chIe, o.. oDakAra khAIne) be-traNa kalAka nirAMte sUve. dhULeya nathI, marI gayo che, sAMbhaLane. AtmA AnaMdanA nAthane prabhu teM mArI nAkhyo. teM paramAM sukha mAnIne AtmAmAM sukha che tene teM mArI nAkhyo. AhA..hA...! jIvatI jyota bhagavAna AnaMdano nAtha che ne ! A..hA..hA...! e jIvatI jyotano anAdara karIne marI gayelA maDadAM. puNya ne pApa ne rAga ne dveSa maDadAM che. ene jIvatA mAnIne, sukhI mAnIne beTho cho. AvuM che. duniyAthI UMdhuM che, bhaI ! AhA...hA...! pacAsa karoDa rUpiyA, lyo ! 'cImanabhAI'nA zeThane tyAM hamaNAM AvyA hatA ne ! muMbaI' ! 'cImanabhAI' emAM noka2 hatA ne ! e Avyo hato. pacAsa karoDa ! vaiSNava che, bairA badhA jaina che. prema bicArAne eTale Avyo hato. (emanA ghare) gayA hatA ne ! I AvyA tyAre nALiyera mUkyuM, eka hajAra rUpiyA mUkyA hatA. ghare gayA tyAre paMdaraso mUkyA hatA. ghare paMdaraso rUpiyA mUkyA hatA. paisA dhULamAM zuM gaNato hato ? mumukSu :- enA bhAInA chokarAnuM hamaNAM jarmanI'mAM hArTa pheIla thaI gayuM. =
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa78 samayasAra siddhi-6 uttara :- ema ! I to nAzavAnamAM bApu ! kyAre zuM thaze ? A to kahe che ke, zAzvata jJAna pragaTyuM. A.hA...hA...! rAgathI bhinna paDI samyagdarzana pragaTa karyuM, saMvara pragaTa karyo, eTaluM karmanuM AvavuM aTakAvI dIdhuM pachI svarUpamAM TharatAM kevaLajJAna thayuM e zAzvata kevaLajJAna raheze. ema ne ema pragaTyuM tyArathI te anaMta kALa (raheze). anaMta anaMta jeno aMta nahi. AhAhA. zAzvata-udyotam jeno udyota zAzvata che (arthAt jeno prakAza avinazvara che).' o.ho.ho....! zloka bhAre maMgaLika ! duniyAnI sAme badhuM mUkyuM che. duniyA moTA cakravartInA rAja paDyA hoya. "brahmadatta' marIne sAtamI narake gayo. cha-- hajAra to strI, chanuM karoDa pAyadaLa, soLa hajAra deva sevA kare, ene hIrAnA zuM kahevAya ? DholiyA, palaMga. hIrAnA palaMgamAM sUto hoya ane soLa hajAra deva sevA karatA. (I) marIne sAtamI narake gayo. atyAre sAtamI narake che. AhAhA....! bApu ! e narakanA duHkha eka kSaNanA, bhAI ! dekhanArAne rUdana Ave evA duHkho che. bhAI ! teM evA duHkha anaMta vAra sahana karyA che, bApu ! tane harakha zeno Ave che ? bahAranA harakha tane zenA Ave che ? AhA..hA...! bahAranI cIjamAM tArA karatAM adhikapaNuM, vizeSapaNuM kema bhAse che? tuM mahA adhika bhagavAna cho aMdara ane enuM jJAna ane bhAna thatAM kevaLajJAna thaIne pachI zAzvata rahe. anaMta anaMta kALa, Adi vinAno anaMta kALa. bahu maMgaLika karyuM. AhA..hA.! TIkA - "A rIte saMvara (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo." eTale saMvara pUro thaI gayo ne kevaLajJAna thaI gayuM. ema have saMvara karavo rahyo nahi. saMvara nIkaLI gayo. AhA..hA...! bhAvArthaH- "raMgabhUmimAM saMvarano svAMga Avyo hato...." saMvara eTale dharmanI dazA. rAga vinAnI nirmaLa nirmaLa nirmaLa bhedajJAna dazA. evo je saMvara, AnaMda, zAMtinA vedana sahita, je saMvara pragaTa thayo e svAMga pUro thaI gayo. e "svAMga Avyo hato tene jJAne jANI lIdho tethI te nRtya karI bahAra nIkaLI gayo." eTale saMvara pUro thaI gayo, kevaLajJAna thaI gayuM. hindI. bhedavijJAnakalA pragaTe taba zuddhasvabhAva lahai apanAhI, rAga-dveSa-vimoha sabahI gali jAya Ime duTha karma rukAhI; ujvala jJAna prakAza kare bahu toSa dhare paramAtamamAhI, yoM munirAja bhalI vidhi dhArata kevala pAya sukhI ziva jAhIM. olAmAM kahyuM ke, karma dhAraNa karyuM hatuM ne ? AhAhA.! "bhedavijJAnakalA pragaTe." AhAhA...! rAganA kaNathI bhinna). zarIra, vANI A to mATI ne dhULa jaDa che. e to masANanI rAkhuM thavAnI. AhAhA...! paNa aMdara rAga, puNya-pApanA bhAva (thAya) enAthI bhedajJAna karatAM je samyagdarzana ane saMvara thAya. 'taba zuddhasvabhAva lahai apanAhI..." tyAre
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka-13ra pa79 potAno zuddha svabhAva prApta kare. je rAgane, puNya-pApane anAdithI prApta karato, enAthI bhinna paDIne. AhA..hA...! duniyAthI badhuM UMdhuM che. AhA! "bhedavijJAnakalA pragaTe taba zuddhasvabhAva lahai apanAhI.... potAnA zuddha svabhAvanI prApti kare. 'rAga-dveSa-vimoha sabahI gali jAya." rAga-dveSa ne vimoha (eTale) mithyAtva "sabahi gali jAya." (eTale) nAza thaI jAya. "Imai duTha karma kAhI;..." duSTa karma rokAI jAya. saMvara AvatA AtmAnI sthiratA thatAM karma rokAI jAya AhAhA.... "ujjavala jJAna prakAza kare." aMtaranI caitanyanI jhaLahaLa jyoti, caitanyanA prakAzanI mUrti, kevaLajJAnano kaMda prabhu, e paryAyamAM ujjavaLa jJAnaprakAza kare. AhA..hA...! "bahu toSa dhare." ghaNo AnaMda dhAraNa kare, ghaNo AnaMdarUpe pariName, atIndriya AnaMdarUpe jJAna pariName. saMvara thatA tenA phaLamAM atIndriya AnaMdarUpe pariName. AhAhA...! puNya-pApa ane AmravanA phaLamAM duHkhI thAya. bahAranA saMyoga maLe emAM rAjI thAya, duHkhI thAya. AhA..hA...! ujjavala jJAna prakAza kare bahu toSa." AnaMde pariName, AnaMda dhAre. paramAtamamAhI." paramAtmA AtmA emAM AnaMdane dhAre. emAM AnaMdanuM pariNamana kare. emAM ne emAM je UMdho paDyo, rAga-dveSa ane duHkhanuM pariNamana karato, e savaLo paDyo e AtmAmAM AnaMdanA saMtoSane dhAraNa kare. AhA..hA...! "yoM munirAja.." mukhya muninI vAta che ne ! "bhalI vidhi dhArata..." A ja bhalI rItIne dhArata. je kIdhI hatI te saMvaranI dhAraka. kevala pAya sukhI ziva jAhIM? lyo kevaLajJAna pAmIne zIva - sukhI zIva thAya. zIva jAya eTale mokSa thAya. AhA..hA..! Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAAtmaprasiddhi. A TIkAnuM nAma AtmakhyAti (che). AtmAnI prasiddhi thAya che. je anAdithI rAga ne vikAranI prasiddhi hatI eno nAza karIne AtmAnI prasiddhi thAya che. AtmA AnaMda svarUpa, jJAna svarUpa, zAMta svarUpa, vItarAgamUrti prabhu che enI prasiddhi thAya che. enuM nAma dharma kahevAya che. AhAhA..! are.re...! AvuM sAMbhaLavA maLe nahi tyAM bicArA zuM kare ? ema ne ema bahAramAM kAMIka sarakhAI bhALe tyAM saMtoSAya jAya ne (mAne ke) e. ame sukhI chIe. eka pherI kahyuM hatuM ne? 'nAnAlAlabhAInA sagA hatA, "cuDagara hatA. amArA sagAM sukhI che, kahe. karoDapati "nAnAlAlabhAI', 'rAjakoTa'. 'jasANI. jasANI" enA vevAI ahIM AvyA hatA. Ave ne badhA Ave to ghaNIvAra. (tyAre kahetA hatA ke, amArA vevAI sukhI che. kIdhuM, sukhInI vyAkhyA zuM ? sukhInI vyAkhyA zuM ? A paisA dhULa maLe, karoDapati I sukhI ? gAMDA te gAMDA, pAgala duniyA pAgala AkhI. paisAvALAne sukhI mAne.
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ 580 samayasAra siddhi-6, A.hA...! pAgala che, mukhaI che moTI. A to AtmAmAMthI AnaMda Avyo, kahe che. dharma karatAM, rAgathI bhinna paDatAM, vikalpathI bhinna paDatAM nirvikalpa AnaMdano anubhava AvatA pUrNa AnaMda pragaTyo e zAzvata rahevAno. AhAhA..! e adhikAra pUro thayo. AtmArthI :- A vastu prayogamAM lAvavA mATe puruSArtha kevI rIte karavo ? pUjya gurudeva :- prathama vicAramAM nirAvalaMbIpaNe cAlavuM joIe. koInA AdhAra vinA ja adhdharathI ja cAle ke huM Avo chuM. utpAdana vyaya-dhruva svarUpa chuM.. vigere. te vicAro cAlatAM cAlatAM evo rasa Ave ke bahAramAM AvavuM goThe nahi. haju che to vikalpa, paNa ema ja lAge ke A huM. A huM. ema gholana cAlatAM cAlatAM e vikalpo paNa chUTI jAya, pachI to sahaja thaI jAya. svAdhyAya vakhate paNa AnuM A ja lakSa cAlyA karatuM hoya, A dravya, A guNa, A paryAya. A vicAro cAlatAM AkhA jagatanA bIjA vikalpo chUTI gayA hoya che. zAstronA zabdo vinA haiyA-ukela thaI javo joIe. upADa mULamAMthI Avavo joIe. bIjuM ochuM samajAtuM hoya tenuM kAMI nahi... anya sarva vikalpo chUTI jAya ane adhdharathI AtmA saMbaMdhI ja vicAro cAlyA kare ane vaLagyA ja rahe. AkhI sattAnuM jJAnamAM gholana cAle che. prayoga to eNe ja karavo paDe che. vizvAsa Avavo joIe. bIjI bIjI ciMtAo hoya to A kyAMthI cAle ?... Ano abhyAsa vAraMvAra joIe. - pUjya gurudevazrI, Atmadharma eprila-me-2003
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAMcakonI noMdha