Book Title: Navpada Prakaran
Author(s): Devguptasuri
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600103/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internation zreSThi- devacandra lAlabhAI jaina pustakoddhAre-pratyAGkaH--68. zrImad devaguptasUripraNItaM khopajJavRttiyutam / zrInavapadaprakaraNam (svopajJAlaghuvRttiH). mudraNakArikA -- zreSTha devacandra lAlabhAI - jainapustakoDAra saMsthA / prasiddhikArakaH - jIvanacandra sAkaracandraH jaherI, asyAH kAryavAhakaH / SAKX idaM pustakaM rAjanagare kAlupura hAjApaTela bIthyAM zrISIrasamAjIya 'borazAsana mudraNAlaye' zAha ratilo kezavalAladvArA mudrayitvA prakAzitam / [ asyAH punarmudraNAdyAH sarve'dhikArA etatsaMsthAkAryavAhakANAmAyacA sthApitAH ] dhIrAt 2452. ti 1000 ] vikrama saMvat 1982. mUlyam eka rUpyakaH krAITa 1926. [ Re. 1-0-0. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (All rights reserved by the Trustees of the Fund. ) Printed by Suau Rarita KESHAVLAL At the "Veera Shasan" Printing Pross, Haja Patel Pole, Ahmedabad. Publishod for Surth DEVCHAND LALBEai Jain Pustakoddhar Fund. No. 114/116 Javeri Bazar, Bombay. by Jivanchand Sakerchand Javeri. Jan Education Intematonal For Private Personel Use Only wner Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education zrI navapadalaghuvRtterviSayAnukrama. erri gAthAyAM maGgalAbhiveyAdi, dvitIyAyAM bAdazAdoni nava dvArANi tRtIyAditaH saptatriMzadadhikaM zataM yAvadvAthAnAM mithyAtvasamyaktvadvAdazatratasaMlekhanArUpeSu pazcadazasu sthAneSu navabhirnavabhirvAdRzA dibhirdvAraiH sakathAnakasvarUpaM, sUtrA caitramatrayatibhedaM yathotpattiH doSe guNeH yatanAyAM atIcAreSu bhaMge bhAvanAyAM 2 3 4 5. 6 7 8 9 gAyAGkaH yAdRzaM 1 mithyAtve 11 12 / samyaktve 20. 21 / prANAtipAta29 viratau nandamaNikAraH / indanAgaH ammaDaziSyAH zivarAjarSiH zivajanma tAmaliH trivikramabhaTTaH mudgalaH dhanasArthavAhaH damakaH patimArikA dAmanakaH *supakArazrAvakaH kSemAdi kArtikaH 496-19%%%16 je 1ww.jainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghuvRttiH // 1 // Jain Education 30 | mRSAvAda0 38 39 / adattAdAna0 47 48 / maithuna 0 56 / 57) parigraha 0 65} 66 / dikhate 74 75 / bhogopabhoga0 83 84 anarthadaMDa 0 | kapilaH cauraH | skandhakaH kAGkaNaH (cekaharu: vasudattA brAhmaNadArakau koNikaH seDukaH vasurAjaH maNDikaH vijayaH vayasyAtrikaM kubera nAgadataH subhadrA sItA } jinadAsaH caNDakauzikaH subandhuH nityamaNDitA yAdavakumArAH aMgarakSakaH zivakumAraH ++++6* 3 JAUN viSayAnu krama. // 1 // jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education 93 / sAmA101 / yike 102 / dezAba110 kAzike 111 / pauSadhe 119 120 / atithi128 saMvibhAge 129 / saMlekhanAyAM 137 kuraGgaH jIrNazreSThI } kaNDarIkaH nAgazrIH paMDarAgAM saMbhUtiH sAgaracandraH / sudarzanaH } kAmadevaH AnandaH kRtapuNyaH zAlibhadraH mahAzatakaH maMDUkaH } } zreyAMsaH skandakaH Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghuvRtti. // 2 // Jain Education // ( laghuvRttiyuta) zrI navapadaprakaraNasyopodghAtaH // // OM namaH sarvajJAya // zemuSIdhanAH ! svIkriyatAmidamupadIkriyamANaM grantharatnaM, grantheSu utkRSTatA cAsya pAThakazrAvakANAM prastutagranthAvalokanAt spaSTIbhaviSyati tadatra na kiJcid varNyate, nahi hastakaGkaNadarzane AdarzasyopayogaH kApi tathApi ratnasya kevalakSya na tAdRzI zobhA upayogo vA tAdRk yAdRzI zobhA upayogaca sakaJcanasya jagati bhavati, tata eva hetoH kaJcanasamAnA prastAvanA nibadhyate // atra cintanIyametat yaduta kimasyAbhidhAnaM 1 ko vA viSayaH 2 kaca mUlakarttA 3 katha vivarItA 4 katha gacchospa 5 kimarthaM 6 kadA kRtaM ceti 7 / tatra prathamaM tAvat abhidhAnamasya 'navapadaprakaraNa 'miti, yadyapi navapadazabdena rUDhayA zrImani arhadAdIni tapo'ntAni navapadAni pratIyante teSAM ca vyAkhyAnapatra kenApi prakAreNa bhaviSyati iti syAdAzaGkA, paraM tAnyupa gInyapi ArAdhyatamAnyapi ca nAtra vivarItumiSTAni, atra tu zrImatyAmAvazyakacUrNeau dezaviratiprakaraNe "jArisao jaibheo" ityAdipUrvAntargatagAthayA yAni anuvrataviSayatayA nava padAni pratipAditAni tAnyeva vikRtAni iti sArthakA'bhidhA aspa grantharatnasya navapadaprakaraNamiti, na ca vAcyaM saGkhyApUrvatvAt navapadIprakaraNamiti bhAvyaM yathA paJcaliGgo paJcAdhyAyIti atra tripadabahuvrIherabhyupagamAd, yadvA natra padAni asmin iti bahuvrIherabhyupagamAt samAhArasya dvigozcAtra vi kSetra nAti paJcama.GgalaM paJcamaGgalamahAzrutaskandhaH SaTsthAnakam ityAdivat nAtra doSalezaH, prakaraNatA cAsya zrAvakadharmmavidherapekSathA, na tu anyasya upodghAta. // 2 // w.jainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educatio kasyApi granthamapekSya, yataH - zrAvakamajJatayAdayo grantharatnAni yadyapi zrAvakadharmmamA tapAdakAni pratnasUrivaryaH racitAni abhUvan paraM na tadavatArAya etat prakaraNamiti 1 / viSayazca prastutagrantharatnasya mithyAtva - samyaktva dvAdazavrata-saMlekhanArUpeSu paJcadazasu sthAneSu pUrvagAthoditAni yAdRzaM 1 yatibheda, 2 yathA jAyate 3 atra doSAH 4 guNAH 5 aticArAH 6 bhaGgaH 7 yatanA 8 bhAvanA 9 itirUpANi nava dvArANi vive. citAni tatazca naitadgrantharatnapratipAditaviSayasya kalpanA zilpinirmitattvaM, gAthAcAtra saptatriMzadadhikazatamAnAH prathamA gAthA maGgalAbhadhAyinI dvitIyA navapadyA uddezikA zeSaM tu paJcAdadhikaM gAthAzataM pUrvoktaSu paJcadazasu viSayeSu navanavadvAra nirUpakaM, tathA ca paJcadazAnAM navabhirguNane dvayozca pUrvoktagAthayoH prakSepe sthAdeva granthamAnamiti / yadyapyasya bRhadvattiH pUjyamapautreNa zrIyazodevopAdhyAyena vihitA, tatra ca granthakannAmagarbhA adhikA gAthA pustake haTetikRtvA vidvatA, paraM nAtra pUjyaiH sA gAthA dhRtA na vA vivRtetikRtvA sA na gaNyate, atratyAsu gAthAsu anekagAthA AvazyakacUrNigatA vidyante, tAcaitAH 1 " jArisao jaibheo " 2 " uciyaM mAtUNa kalaM " 3 " vajjejA mohakaraM " " Namo te sira " 4 "satosaM gahiya bhAvi " 5, 6 " jaha jaha appo lobho "7" dhammopariggahaM" 8 " tattAyagolakappo " 9 " jatthasthi sattapolA " 10 " namo sadA " 11 " bhoguvabhAge jaNa " 12 " pupphehi phalehi virasehi " " jatthasthi0 upabhogaM" 13" saveti sAhUNaM" 14 " aDDeNa taM na baMdhai " 16 " khettAi kasaha goNA " 17 " tesiM0 AsatthagAI " 18 " dhammajjhANovagao " 19 dhaNNA jIvesu dayaM " 20 " kaiyA Nu ahaM dikkhaM " 21 46 CSC GK Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghui // 3 // Jain Education ityAdyA anekA AvazyakacUrNigatA gAthAH kAzcit tathAsthitA eva kAvica bhAvArtha / dirUpA eva dhRtA atra iti nAtratyo viSayo nUtanaH paraM saukarya tu yAdRgatra prativiSayaM na tathA AvazyakacUrNAviti mahatyupayogitA'sya 2 / vivarItAracAsya grantharatnasya zrImanto devaguptAcAryAH, ebhireva pUjyaiH navatattvaprakaraNamapi kRtaM paraM tat gaNyavasthAyAM jinadrandrAbhidhAnaM davA, gaNitvaM ca SANamAsikabhagavatyaGgopadhAno dvahaneneti navatattvaTIkAyAM pUjyaprapautreNaivoktamiti sAmpratInAH kamalagacchoyA dUrApAstamasarA evaM, astu, taireva pUjyairavApta ripadaiH etatprakaraNaM uddhRtaM tadvRttizca kRtA, ata evAtra manastau -- " etaTTIkA proktA zrAvakAnandakAriNI nAmnA / zrodevaguptamUribhiH vAcayitavyA prayatnena ||8 || zrAvakAnandaToke navapadasya [ ] kIrttitAH / jinacandra ( pUrva ) nAnnA gacche okaza saMjJite // 11 // " iti zlokadvayena jinacandretyabhidhA devasUrirityabhidhA ca saGghaTate; kakkasUriziSyatvaM tu zrImatAM navatastraprakaraNe sphuTameva kiJca-atra makaraNavitrau zrotAM kakasarINAM ziSyAH zrImantaH kulacandrA eva sUcakA ityapi - " kakkAcAryaziSyeNa kulacandrasaMjJitenaiSA sUcitA TIkA " iti prazastilekhata evAvabudhyate, tathA ca svagurubhrAtRkulacandrasucanayA prakaraNasyAsya TIkA vidadhe iti spaSTaM jJAyate / svopajJaviraNAnvitatvAt na mUlavivaraNayoH kartRbhedaH / svakRtavivaraNAntritatvaM cAsya yadyapi nAnena granyena pratipAyate, tathApi bRhadvatau .. "vRttidyapi vidyate'tra vihitA taireva pUjyaH svayaM, saMkSepeNa tathApi sAtra sugamA gambhIrazabdA yataH iti vacanena tathA sadvitigatairanyairapi ca tathAvidyavacanaiterasyAH svopajJatvaM nirNIyate 3 - 4 / zz upodghAta. // 3 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education pUjyapAdAno gacchastAvat ' upakeza' ( okeza ) iti svayameva mazastau pratipAditavantaH, zrImatmapautrA api navapada haTTa tau navatattvavRttau ca prakaTayanti - 'jalanidhirivAAsta gacchaH zrImAnukezapuranissRtaH,' tathA ca pUjyAnAM ukezagacchAntargatatA siddhaiva, ye kecidAdhunikAH taM gac tAn pUjyAMzca pArzvanAthazAsanAntarvarttitayA manvate tad alikamiti etAvadeva na, kintu prakaraNakArAnabhinatameva, yataH zrIpUjyaireva atraiva grantharatne - " varttamAnatIrthAdhipatiM vIranAthaM ityarthaH, " iti vacanena sveSAM vIratIrthAntarvartitvaM sUcitaM na ca kApi sUtre prakaraNe vA zrIpArzvaprabhoH zAsanaM sArdhadvizavarSebhyo'dhikaM pravRttamityupalabhyate, prastutagrantharatnaM ca naiva zrIpAipa zAsanAntargatazrutadhAreNa, kintu varttamAnatIrthAntargatazAstrAdhAreNaiva, ata eva ca 6 patre vistarArthastu uttarAdhyayanAdavaseyaH 7 vistarArthastuAvazyakavivaraNAdaseyaH 9 vitthareNa vivAhapannattIe ekkArasame sae 9 vistarArthastu bhagavatyAH 11 vistareNa bhagavatyAM yathA prajJApanopAne 16 vizeSastu RSabhacaritrAdavaseyaH 18 kathAnakaM jJAtAdharmmakathAsu 53 padmacaritre vistaraH 60 kathAnakaM harivazakathAyAM 7 vistaro vasudevahiNDayAm / 40 gAthAvitraraNe vistarato bhagavatyAM 49 kathAnakaM savistaramupAza rudazAGge, nAvAca - mmakahAo, 53 vistareNa upadezamAlAyAM 56, ebhiH vAkyaiH spaSTameva pUjyA vartamAnatIrthazAstrAzritA iti jJAyate, kiJca yadi pUjyAH pArzvanAthatIrtha samAzritA abhaviSyan tarhi zrImanmahAvIravarNane bhagavAn cAturmAsikAbhigraheNa iti (51) gAthA kathAnake tathA skandakakathAnake bhagavatsamIpamAgataH iti nirvizeSyaM naivAkathiSyan naiva ca pratyapAda vidhyana zrI pAca ww.jainelibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada upodghAta. laghutti. // 4 // hai mabhUgo adhikAra paNDurAyokathAnake " pAsarasa samavasaraNe " iti, tathA ca spaSTatayA vivaikinAM pratibhAsidhyate yaduta Ukeza- pUnigamAdeva ukezagaccha ityabhidhA, na ca tathAbhidhAnaM asambhavi, yataH nAnakagacchaH, koraNTakagaccha!, brahmANagaccha: saNDeraka| gacchaH ityAdayaH nake gacchAH grAmanAmadhArakA iti / anuvadante ca zrIyazodevopAdhyAyA api enadeva navapadabuhadvatto navatattva. vRttau ca / yacca sAmpatInaiH kezikumArapAramparyamudhuSyate tadapi AlajAlakalpameva, yataH zrImadbhiH kezikumAraiH zrIvardhamAnazAsane saGkramaNaM kRtamiti zrImaduttarAdhyayaneSu kezigAtamIyAdhyayane spaSTameva. tathA ca ta pAThaH-"paJcamahatvayadhamma, paDiva jei bhaavo| purimassa pacchimaMmi, magge tattha suhAvahe 11 / " etAvatyapi jAgarti pramANande yadA tadA vadanaM kalikAlamAhAtmyaja meva jJeyam / etena zrImattAM ratnaprabhamUrINAM caturdazapUrvitvavAdo'pi nimUla eva, yataH zrImatAM keziprabhUNAM vIrazAsane saGkramaH, zrIvIrazAsane ca zrutakevalinaH SaDeva, ata eva ca rAjapraznIye'pi mahAvratacatuSkaprarUpaNA saGgacchate. tadAnImasaGgamAta / ata eva ca pUjyapAdavihitasya prastutagrandharatnasya prAmANikatA zAsanadhurandharaiH svIkRtA tadanusAreNa ca prarUpaNApi dRDhIkRtA, yato'valokyate zrImatyAmupAzakadazAGgavRttau " navapadaprakaraNAdiSu tathAdarzanAta ' iti vAkyena etadavalenava atIcArabhajhyoH pArthakAM zrImadbhiH abhayadevamUribhiH pradarzitam / ato ye hi kecit kharAH UkezagacchIyAn apavadanti zrImato'bhayadevamarIzca asvakIyAnapi mahimArtha bahu manyate te grathilaparidhAnanyAyamanusaranto dRzyAH. yataH,-zrImanto'bhayadevamUrayaH ukezagacchIyAn pUjyapAdAna pramA. NIkurvanti, naitAvanmAtrameva, kintu pUjyapAdavihitasya navatattvaprakaraNamyopari bhASya vitanvantaH zrImaMtaH tadcchamUrIn pUrvamUritayA nirdizanti, tathA ca-zrImatAM pUjyapAdAnAM dvayeSAM na kopi virodhaH parasparamavizrambho vA. paraM pAzcAtyAH kharA mRSAvAMdaniratAH FACEACHECHUGGEECROSPECIES ScchIyAna pUrvaritayA laa||5|| in Educatari For Private & Personel Use Only iiww.jainelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaJcana prasiddha pUrvajaM manvAnAH paragacchadveSiNo yadvA tadvA malapanti ityalamaticasUryA, paraM gaccho'yamUkazasaMjJitaH na siddhAntaviroddhabhAg na ca anAptapuruSamUla iti sudhiyA pUrvoktenAbhyuhyamiti // prastutaprakaraNakaraNaM samyaktvAdiviSayajJAnaprepsUnAM vistRta vanavatA mahopakAryeva yadyapi zrImadbhiribhadra sUrivaryaiH paJcAzake zrAvakamajJapto AvazyakavivaraNe ca zrAvakadharmmasva vividharUpatayA pratipAditattvAt vizeSeNa nopayogo'sya tathApi tadAnIM tanakAle duSSamAdoSaprAdurbhUta paurNamIyakama tamUlAnakartanAtha mauDhimArUDhAyA AvazyakacUrNau dhRtAyAH pUrvAntargatagAthAyAH pAvalyaM vIkSya samyaktvAdiSu sarvatra tat pradarzanArthamayaM granthaH / yataH paJcAzadadhika sahasre vaikramIye varSANAmatikrame jainazAsanAd vahirbhUtAH paurNamIyakAH prarUpaNAM cakruH, yaduta na zrAvakaiH pratikramaNaM kAryam, samAhitaM ca svakalpanayA taiH zrIanuyogadvArodddhiM samaNeNa sAvaraNa ya avassa kAyantrayaM havai jamhA / aMto ahonisassa ya tamhA AvasyaM nAma / / 1 " gAthAsUtraM caityavandanAdInAM AvazyakatA'virbhAnena, ata eva ca zrImadbhirabhayadevasUribhirapi prathamapaJcAzattau zrAvakANAM paDAvazyakamayamatikramaNavyavasthApanArthamupacakrame, tathA ca 'tatpAThaH, -" SaDvidhAvazyakamavazyayimiti sarvatra gamyam, cazabdaH samuccaye, nanvAvazyakakaraNamityasaGgataM, zrAvakaM prati vratAdivattasyAgame vidheyatayA'nupadiSTatvAt, tathAhi - asyopAsakadazAdau mUlAgame nopadezA jJApakaM cA (vA) palabhyate, taduddhArarUpe zrAvakamajJahayAdau ca / tathehava ca zrAvakapratidinakriyAM pratipAdayatA''cAryeNa 'ciivaMdaNamo' ityetAvadevAktaM, atha brUSe- "samaNeNa sAvaeNa ya avassakAyavyayaM hava jamhA | aMto ahonisassa ya tamhA AvassayaM nAma // 1 // " ityasyAmanuyAgadvAragAthAyAM zrAvakasya tadupadiSTamitya Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghuvRtti. // 5 // Jain Education I siddho hetuH naivam, tatra caityavandanAdinaivAvazyakatArthalAt yato yadevAvazyaM karttavyaM tadevAvazyakam avazyakarttavyaM ca caityapUjA vandanAdi, yadi punaridaM SaDvidhAvazyakamavazyakartavyatayA zrAvakasyopadiSTamabhaviSyattadA ya eva parivadhAvazyakakArI sa eva zrAvako'bhaviSyat, na caivam, aviratAnAmapi sAmAyikA kAriNAM zrAvakatvAbhyupagamAt, atrocyate yaduktamupAzakadazAdAvanuktatvAcchrAva kANAmAvazyakamayuktamiti tadayuktaM, anupadiSTatvasya siddhatvAt, tathAhi yadyapyupAsakadazAdau nopadiSTaM tatteSAM tathApyanuyogadvAreSu tadupadiSTaM tathAhi " jaM imaM samaNe vA samaNI vA sAvae vA sAviyA vA tazcitte tammaNe jAva ubhao kAlaM cha. vbaI Avasya kareMti se taM lokottariyaM bhAvAvassa" ti, yaccoktaM - catyavandanAdi zrAvakasyAvazyakamiti tadapyasaGgatam, " ajjha yaNa chakkabaggo " ityAdi tadekA rthika padAnyAsena tasya SaDvidhatvena nizcitatvAt / umAsvAtivAcakenApana samarthitatvAt, tathAhi tenAktaM-" samyagdarzanasampannaH SaDvidhAvazyakaniratazca zrAvako bhavatI " ti gamyate / " ityanena zrAva kANAM matikramaNakarttavyatA nirnniitaa| tathaiva paurNimIyakAdInAM pralApo'paro'pyabhUt yaduta dezavite. sUkSmatvAt tatra na dezabhaGgarUpA tacaH sambha nahi kundhuzarIre kSatamiti, tadapAkRtaye atraiva prathamapaJcAzake zrImadbhiH prayatitaM tathaiva zrImatyAnupAsaka dazAnAM tAvapi deza viratAdava vicArasambhavasya pratipAdanaM kRtaM tathA ca tatpATha: - " asmAbhiraticArA vyAkhyAtAH sampradAyAt, navapadAdiSu tathA darzanAt, "jArisao jaibheo jaha jAyai jaheva tattha dosaguNA / jayaNA jaha adhArA bhaMgA taha bhAvaNA neyA // 1 // " ityasyA AvazyakacUyA pUrvagatagAthAyA darzanAt, aticArazabdasya sarvabhaGge mAyAmasiddhatvAcca 1. gUjarAtI 1982. **** upo dUghAta. // 5 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kizca prAgupadarzitAyAH anyathA samyaktvAticAreSu daizikeSu prAyazcittatapa eva nirUpitaM, sArvikeSu tu mUlamiti 'jArisao ' ityAdigAthAyAH sAmarthyAdevAticArabhaGgau deza viratisamyaktvayAH pratipattavyAviti," anena spobhU zrAvakANAmavazyaM AvazyakaM karaNoyaM, tanmUlaM cAticArANAM sambhavaH, tasya siddhiya mukhyatayA "jArisaA jaio' ityA vazyakacUrNigAthayA''ha, tata eva ca sA tadAnIM prasiddhatarA'bhUd gAthA, enAmeva cAzritya kRto'yaM granthaH tathA ca sampattayA / daSu sarveSu zrAvakANAmaticArasambhavaH ityasya siddhyarthamapi eSa pUjyapAdAnAM prayAsaH 6 / pUjyapAdAzca vaikribhoyekAdazazatyAM sattAvanta ityava tu prasutagranthanazastigataM, " trisaptatau sahatre " iti vAkyaM nirNAyakaM / zrImadbhizva kRtA granthAH vizeSeNa nopalabhyante, tatra kAladASanava kAraNatayA manyAmahe, zrAnatAM tavAM kRteSu mUlamAtraM savRttikaM caitat navapadaprakaraNaM ityetad yugnaM upalabhyate, paraM zrAmadbhi(vaihitaH anutratavaH bhaginAvalala granthe atidezatayA pratipAdito, paraM na kApyupalabhyete, evaM ajJAtA api kecana bhaviSyanti paraM tatra dvida eva namAmiti zatru / zrImatA pArzvanAthena pUte sAdarinAmani / pure sthitena yatno'yaM caturmAso kRto mudA // 1 // * 3 vahni 8 vasvaGka 9 candrA'bde 1, karje mAsi site zanau / tRtIyAyAM likhitavAnAH / nandaH pAive sevakaH // 2 // iti 1919 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghuvRti. // 6 // Jain Education Inter upodghAta. / / 6 / / wainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThidevacandralAlabhAIjainapustakoDAragranthAGke,zrImad devaguptasUripraNItaM khopajhavRttiyutam cInavapadaprakaraNam. GRECEGANGANAGARICROCRACANCIENCR-CAR natvecchAyogato'yogaM, yogigamyaM jinezvaram / navabhedavratavyAkhyA, pratyAtmasmRtaye yate // 1 // namiUNa vaDamANaM micchaM sammaM vayAI saMlehA / navabheyAI vocchaM saDDhANamaNuggahaTAe // 1 // natvA' praNamya 'varddhamAnaM' vamAnasvAminaM, vartamAnatIrthAdhipati vIranAthamityarthaH, 'micchaM 'ti mithyAtvamadevAdau devatvAdibuddhirUpaM viparItadarzanaM, 'saMmaM ti samyagdarzanaM jIvAdipadArthazraddhAnarUpaM 'vayAIti aNuvataguNavatazikSApadavata [zrAvakadharmadvAdazatrata rUpANi 'saMleha' ti saMlekhanA-maraNakAlabhAvinI kriyA, 'navabheyAI ti 'jArisao' ityAdigAthoktAni 'voccha vakSye abhidhAsye 'saDDhANaM' ti bhAvabhAvakANAM, samyagdarzanaSaTsthAnasamghanAnAmityarthaH, 'aNuggahavAe' ti anugrahArthamiti, viziSTazubhAdhyavasAyajananenotkRSTaphalajananArthamiti gAthAsaMkSepArthaH // 1 // pekSAvatAM pravRttyartha, phalAditritayaM sphuTam / maMgalaM caiva zAstrAdau, vAcyamiSTArthasiddhaye // 1 // phalaM-prayojanaM anaMtaraM paraMparaM GARLIGANGANAGARIKAASCIENCEKAR Jain Education He For Private Personal use only w .jainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. maMgalAdi navabhedAH pAstava vaktavyamika CAUGGLECRECR UAGRAGARIGARH katuH zrotuzca, abhidheyaM-aNuvratAdi, sambandha upAyopeyalakSaNaH vAcyavAcakalakSaNazca, maMgalaM natvA jinamiti / anayA gAthayA maMgalAdivAcaM yathAyogamityarthaH / / nava bhedAnucArayannAhajArisao jaibheo jaha jAyai jaha va ettha dosa gunnaa| jayaNA jaha aiyArA bhaMgo taha bhAvaNA neyaa||2|| 'jArisao'tti yAdRgbhUtAni mithyAtvAdIni bhavanti tadvakSye svarUpakathanadvAreNa tathA 'jaibheo'ti teSAmeva mithyAtvasamyagdarzanAdInAM bhedapratipAdanaM dvitIyaM dvAra, tathA 'jaha jAyai' ti yathA jAyate-yathA samyaktvAyutpattirbhavatIti tRtIyaM dvAraM, 'jaha va etya dosa' ti yathA agRhyamANeSu samyagdarzanAdiSu ye doSAstaca vaktavyamiti caturtho bhedaH, 'guNa'tti gRhyamANeSvaNuvratAdiSu ye guNA bhavanti, tacca bhaganIyamiti pazcamo bhedaH, 'jayaNa' ti aNuvratAdInAmeva gurulAghavAdivicAraNAlakSaNA yatanA, sA pratipAdanIyA iti SaSTho bhedaH, tathA 'jaha aiyAra' ti aticArAH samyaktvANuvratAdInAmeva aticaraNarUpAH tRtIyasthAnattinaH khaNDanakAriNaH pariNAmavizeSAH iti saptamaH prakAraH, 'bhaMga' ti teSAmeva paJcadazasthAnAnAM caturthasthAnavartyanAcArarUpo bhaGgaH aSTamasthAnaM, 'taha bhAvaNA neyA' tathA bhAvanA AtmaguNAdhike bahumAnastutiguNarUpA, pratyaNuvratamiti bhAvanA, iti gAthArthaH // 2 // sAmprataM mithyAtvaM navabhedaM yadupanyastaM tadAyadvArAbhidhitsayAha devo dhammo maggo sAhU tattANi ceva sammattaM / tabivarIyaM micchattadasaNaM desiyaM samae // 3 // _ devo-rAgAyanvito devastadrahitastvadeva iti mithyAtvaM, tathA hiMsAdiyuktaM adharma dharmabuddhayA gRhNAti ahiMsAdiyuktaM dharma | tvadharmabuddhayA iti mithyAtvaM, mAgoM mokSasyAjJAnAdikA, bAnAviyaktastvamArma ityapi mithyAtvasvarUpaM, AraMbhaparigrahAdimattA SHRESHABHOSASARA paSTo bhedaH, tathA sA bhedaH, // 1 // Jain Educatio n al Joww.jainelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education mutkalacAriNo munayaH ye tvAraMbhaparigrahanittAste tvasAdhava ityetadapi mithyAtvaM, tathA jIvAdayaH padArthAstattvarUpA atattvAni vaizeSikasAMrUpAdipraNItAni tu tattvAni, ekanayAvalambanagrahAtmakaM mithyAtvamiti, darzitaM samaye - sarvajJAgane, kathitaM mithyAtvamiti gAthArthaH // 3 // bhedadvAraM adhunA abhiggahiyamaNAbhigahiyaM taha abhinivesiyaM caiva / saMsaiyamaNAbhogaM micchataM paMcahA hoi // 4 // mithyAtvaM sAmAnyena dvividhaM - Abhoga mithyAtvaM anAbhogamidhyAtvaM ca, AbhogamithyAtvaM sadevAnAM, anAbhoga midhyAtvamadevAnAM vizeSatastu paMcaprakArametaddvAthoktaM, tatrAbhigrahikaM mithyAcaM sAmrayavaizeSikabauddhAdidIkSAyuktAnAm, anabhigRhItaM dIkSArahitAnAmAbhIrAdInAM, abhinivezAjjAtaM AbhinivezikaM goSThAmAhilAdInAmiva, sAMzadhikaM jIvAdipadArthagahanasaMzayAdyadbhavati tat sAMzayika, anAbhogAd-ajJAnarUpAcchUnyamanaskatvAdvA yadbhavati tadanAbhogamidhyAtvam anena prakAreNa paMcadhA bhavati midhyAtvamathavA'nekavidhaM nayamatAvalambanena, uktaMca - " jAvaiyA vayaNapahA tAvaiyA ceva hoMti nayavAyA / jAnaiyA navAyA tAvaiyA caiva parasamayA // 1 // " iti gAthArthaH / tRtIyaM dvAramAha mahabheyA pucvaggaha saMsaggIe ya abhiniveseNaM / cauhA khalu micchattaM sAhUNa adaMsaNeNa havA // 5 // * matabhedAt mithyAtvaM yAti jamAlivat, pUrvavyudgrahAt midhyAtvaM goviMdavAcakAdekhi, mithyAdRSTisaMsargAta mithyAtvaM bhavati surAzrAvakasya bhikSubhiH saha ujjayinIgamanavat, abhinivezAcca mithyAtvaM rohaguptavat, caturddhA khalu midhyAtvagamanaM sAdhUnAmadarzanenAthavA- sAdhUnAmadarzanena ceti gAthArthaH // 5 // caturthadvAramadhunA jainelibrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. svarUpabhedotpatti doSAH // 2 // micchattapariNao iha nArayatiriesu bhamai iha jIvo / jaha naMdo maNiyAro tivikkamo jaha ya bhaTTo vaa||6|| mithyAtvapariNataH-atattvAbhinivezAdazubhasaMkalpasamanvitaH iha-loke nArakatiryakSu utpadyate bhramatIti jIvaH| pANI, dRSTAntadvayaM nandamaNiyArazreSThivat trivikramabhaTTavadvA / bhAvArthaH kathAnakagamyaH, taccedam rAjagRhe nagare zreNikarAjakAle nandamaNiyAro gRhapatirAsIt , RddhimAnityAdivarNakayuktaH, tatra ca zrImanmahAvIravarddhamAnasvAmI samavasRtaH, kautukAdinA bhagavatsamIpaM gataH, bhagavAzca sindhuviSaye udAyanarAjazrAvakamavrajyAthai gataH, nandamaNiyArazrAvako'pi pauSadhikastRpAzcintayAmAsa mithyAtvodayAt-na kiMcidudakaM vinA, tena lokA vApIkUpataDAgAdikaM kurvati, kiMcidvApyAdikaM jalAzraya kariSyAmi yadi rajanyAM prANatyAga na kariSye, prabhAtasamaye ca rAjJaH pAbhRtaM gRhItvA gato, dRSTo rAjA, bhUmi yAcitvA jalAzrayaM kAritavAn , tasyAzca vApyAzcatvAri dvArANi kAritAni, caturvapi dvAreSvAmravRkSAyArAmAn kArayitvA pratizrayAnnadAnAdizAlAzca pravartitvA draviNajAtaM prabhUtaM tatra vyayitaM. atIva gRddho mRcchitazca, anyadA nirupakramavyAdhyutkrAnta ArtadhyAnopagato mRtvA tasyAM vApyAM sAluratvena garbhajaH samutpanno, lokazlAghAdikaM pUrvabhavasaMbaMdhi vacanamAkarNya jAtismaro'bhUda, yathA mayA etadvacaH ka zrutametadAlocanAt , tato dezaviratiH prAktanabhavasanbandhinI gRhItA, tathA jala prAsukaM me pAnaM, cikasodvartana cAhAraH, evaM kAlo vartate / anyadA bhagavatastatraiva nagare AgamanaM saMjAtaM, lokapravAdazca, punarjalAdyAgatazrAvikAvacanaM zrutvA sAlurasya vandanAdIcchA jAtA, calitazca zubhAvyavasAyaH antarAle'zvakhuracUrNitadeho vratAyuccArayitvA'STAdaza pApasthAnAni vyutsRjya zarIrAdiparityAgaM kRtvA mRto devaloke utpanna iti saMkSepArthaH // vistarato jJAtAdharmakathAto'vaseyaH // // 2 // Jain Educationa l For Private Personel Use Only Www.jainelibrary.org al Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhunA dvitIyakathAnakam kSitipratiSThitanagare trivikramAbhidhAno bhaTTaH, sa cAnyadA mahAtaDAga kAritavAn , jalabhRtataDAge ca chagalakayAgaM upayAcitakaM dattavAn , varSe varSa prati trivikramAbhidhAnabhaTTaH, athArttadhyAnaparastasmi~staDAge mUchito'dhyupapanno mRtvA chagalakaH saMvRttaH, tatastatputraiH sa eva chagalakA yAgAthai gRhIto, gRhe AnItaH, tasya ca gRhaparicchadaM putrAdikuTuMbaM ca dRSTvA mayaitad dRSTapUrvamitIhApohamArgaNAdikaM paryAlocayato jAtismaraNaM samutpannaM, sa cAnyadodakabhRtataDAge nIyamAnaH zabdaM karoti, taM ca zabdAyamAnaM avadhijJAnI dRSTvA uktavAn-" sayameva ya lukkha loviyA appaNiyAviya khaDDu khANiyA / sayamevovAiladdhaye kiM chagalA ! bebbe tti bhAsase? // 1 // " ityAdi, sa ca tat zrutvA tUSNIMbhAvamupagataH, tatasteSAM kutUhalamutpanna, pRSTo'vadhijJAnI, tena ca saMsAravilasitaM pUrvabhavAdikaM sapratyayaM kathita, saca hastAnmuktaH gRhaM gato nidhAnaM darzitavAn , pratItirutpannA asmAkaM piteti sNkssepaarthH|| mithyAkhasya hyadaye jIvo viparItadarzano bhavati, na ca tasmai saddharmaH svadate, pittodaye ghRtavat / vistarArthastUttarAdhyayanAdavaseya iti // guNadvAramadhunAmicchattassa guNo'yaM aNabhiniveseNa lahai sammattaM / jaha iMdanAgamuNiNA goyamapaDiyohieNati // 7 // mithyAtvasya-atattvAbhinivezarUpasya guNaH anabhinivezAd-anAgrahAt labhate-mApnoti samyaktvaM-samyagdarzanamaIcchAsanamArga, dRzantamAha-yathA indanAgamuninA laukikena gautamapratiyodhitena zrImanmahAvIravarddhamAnasvAmiprathamagaNadharapatibodhitena, labdhamiti zeSaH // vistarArthaH kathAnakagamyaH, tavedam -$*06*USHUGHULISHOISIS Jain Education Intel For Private Personel Use Only K ainelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada prakaraNe. // 3 // Jain Education In _ kampana rAjagRhaM prati prasthitaH, sArthena sArddhamuJcalitaH prayANakamekaM, bhojanavelAyAM bhikSAmadilA bhuktavAn, anucitAhAratvAdajIrNa saMjAtaM, dvitIyadine zarIrApATavaM jJAtvA vRkSAdhobyavasthita eva tUSNIMbhAvena sthitaH, sa ca lokena bhojanavelAyAM smRtaH kathitazca yathA vRkSAdhastiSThatyupoSita itye kAntaritabhojana kArIti pAraNa ka dine lahu kAdyatibhaktyA dattaM, tataH snigdhamadhurAhArAdibhojanAt paSTena jIrNe tadbhojanaM, tatazca loko'tibhaktyA dAtumArabdhaH, tasya ca saivAvaSTambhabuddhiH saMjAtA, sArthavAhena raktakarpaTapAdukAdi dattaM anyena mRtyAdi dattamevaM ca vratI saMjAtaH, rAjagRhaprAptau loko'pi bahumAnena nimaMtrayati bhojanaM ca na karoti yAvana bhuMkte indranAgarSiH, bherinirUpaNA ca kRtA lokaiH (mukta) indranAga iti jJApanArtha, tena ca kAlena bhagavAn grAmAnugrAmAdikrameNa viharan guNazIla caitye samavasRtaH, pauruSyuttarakAlaM bhagavatA gautamasvAmI bhikSArtha nirgacchan vidhRtaH, aneSaNA vidyate sAmprataM, tataH punarapi kSaNamAtre preSitaH, uktatha yathA tatra sammukhamindranAganAmA parivAjakaRSiH lokaparivArita AgamiSyati, sa ca tvayA vaktavyo tathA bahupiMDa (ka ekapiNDa ) ko vyAharati, tatheti kRtvA gato'sau dRSTvA ca taM tathaivAlasavAn, tena ca gautamaH pRSTaHkathamahaM bahupiNDikaH ?, bhagavAn mama gururjAnAti, saca tacchravaNAnantaraM laghukarmmatvAdanabhinivezAcca bhagavatsamIpaM gato, bhagavA cAhArapAnAdikamAraMbha doSajAtaM savistaraM samastaM kathitaM sAdhUnAM niravayavRttikaM parihArikAdiguNarUpaM kathitaM sa ca pUrvAnubhUtakiyAnuSThAnatvAt jAtajAtismaraNaH pratyekabuddhaH saMjAtaH indranAgAdhyayanaM ca prarUpya AyuSkakSayeNa siddhameti saMkSepArthaH / vistarArthastvAvazyaka vivaraNAdavaseya iti / SaSThaM dvAramadhunA yatanAlakSaNamAha jayA lahuyA garuI ammaDasIseha'dattabhIehiM / maraNabhuvagamakaraNaM baMbhe kappe samutpannA // 8 // HORON guNo yatamA // 3 // w.jainelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ECENGLGDOMCN asyA bhAvArthaH kathAnakagamyaH, ataH kathAnaka kathyate, "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM baMbhaNaparivAyagA aDha hotthA, taMjahA-kaMDa ya 1 karaMDU ya 2, ammaDe ya3 parAsare 4 // kaNhe 5 dIvAyaNe ceva 6, devagutte ya 7 nArae 8 // 1 // tesiNaM parivAyagANaM ime eyArUve kiriyAkalAve hotthA, dANadhamma soyadhammaM titthAhANaM uTTAisu aNArahaNaM AharaNacAo ithikahAivajaNaM mAgahappatthappamANaM udagaM pAyavve ADhakaM siNAyace addhAdakaM pakkhAlaNe, taMpi udagaM dinnaM aneNaM paripUaM tasarahiyaM kappai, AhAkammie kIyagaDe abhihaDe vA AhArajAe iccAi / teNaM kAleNaM teNaM samaegaM ammaDe parivAyage kaMpillapure parivasai, riuveyayajuveasAmaveyaathavvaNANaM itihAsapaMcamANaM nighaMTucchaTANaM cauNI veyANaM sArae pArae iccAi, samaNovAsae ahiMgayajIvAjIve uvaladdhapuna 42 pAye 82 Asava 42 saMvara 57 nijjara 12 kiriyAhigaraNa 25 baMdha 4 mokkhakusale, vanao, ohinANI vebiyaladdhI chaTuMchaTeNa aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe viharai / tassa NaM ammaDassa satta aMtevAsisayAI hotyA, te ya annayAkayAi kapillapurAo nayarAo purimatAlaM nayaraM saMpaDiyA, aMtarA ya udagahANaM pattA, na ya koi udagadAyA atthi, tao tehi ciMtiya-"adinaM udagaM geNhAmo to vayalovo, aha na giNhAmo to avassaM marAmo, ki uciyaM ?, bhaNiyaM ca-'varaM praveSTaM jvalita hutAzanaM, na cApi bhagnaM cirasaMcitaM vratam / varaM hi mRtyuH suvizuddhakarmaNA, na cApi zIlaskhalitasya jIvitam // 1 // " tao samvesi || vayapAlaNamaNumaya, tao aNasaNakayanicchayA gaMgAnaItIre vAluyApuliNe dambhasaMthArovagayA aMjalimaulikaDA evaM bayAsI"namotthu NaM arahatANa bhagavaMtANaM, namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammA piyarassa, namotthugaM ammaDassa CSCREECR Jain Education Intel For Private Personel Use Only W ainelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. || 8 || Jain Education In parivAgassa, purvvipi Na amdehiM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhUlae pANAivAe paccakrakhAe jAva pariggahe paccakhAe, iyANipiya NaM tasseva samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie savvaM pANAivAyaM paJcakkhAmi jAva savvaM pariggahaM paJcakrakhAmi, tahA koI jAva micchAdaMsaNasaI, ahArasa pAvaThANAI savvaM asaNaM savvaM pANaM savvaM vAimaM savvaM sAimaM jAvajjIvaM vosirAmi, jaMpi ya sarIraM iTuM taM pisarp taMpi ya caramehiM UsAsanIsAsehiM vosirAmi, pAyavogamaNegaM ThiyA, " tae NaM ammaDaparivAyagasIsA bahUI bhattAI aNasaNAe cheittA baMbhaloe kappe dasasAgarovamahijhyA devA jAyA iti saMkSepArtho, vistarArtha uvavAi uvaMge jANiyanvo // iyANi sattamaM dAraM aiyara jaha jAtaM sivamoggalamAi dIvayaMbhesu / parivaDiyavibhaMgANaM saMkiyamAIhi suttehi // 9 // aticaraNaM yathA jAtaM yathotpannaM mithyAtvasyeti gamyate, zivarAjarSermudralaparivrAjakasya ca dvIpe saptamadvIpaviSayaM brahmaloke paMcamakalpabrahmalokaviSayaM yathAsaMkhyena pratipatita vibhaGgajJAnayoH zaMkitAdibhiH sutrairiti saMkSepArtho / vistarArthaH kathAnakayoravaseyaH, te ceme tegaM kAleNaM teNaM samaeNaM hatthiNapure nAmaM nayare hotthA, tattha NaM sive rAyA, dhAriNI devI, tassa NaM sivassa rano putte dhAriNI devI atara sitrabhadde nAmaM kumAre hotthA, anayA kathAi tassa sissa rano rajjadhuraM citemANasya pacchimarattakAla - samayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaremANassa ime evArUce ajjhathie citie patthara maNogara saMkappe samupyajjitthA - atthi tA me purA porANA kA kammANaM kalANANaM kallANe phalavittivisese jegaM ahaM hiraNaM vadAmi rajjeNaM raheNaM pureNaM aMteureNa jAva aticAraH // 4 // jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education pIisakAreNaM ava aIva baDhAmi, to jAva kallANe phalavittivisese tAva me seyaM kallaM pAuppahAyAe rayaNIe subahu bhattapANaM uvakkhaDAvettA mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNaM bhoyAvettA, subahu lohIlohakaDAhakaDucchAite pasattha tAva sabhaMDagaM ghaDAvettA sivabhaddaM kumAraM rajje ThAvettA disApokkhiyatAvasattAe pavvaittae, pavvaieviya NaM samANe evaM eyArUvaM abhigga abhiginhi - sAmi - kappara me jAvajjIvAe chachaTTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM ur3a bAhAo parigijjhiya 2 murAbhimuhassa AyAvaNabhUmI AyA mANasa viharattae / chaTTakhamaNapAraNagaMsi ya disAcakavAleNaM jAva phalAi giNhittae, iccAi savvaM, pabhAe taheva karei jAva vibhaddaM rAyaM AucchittA disApokhiyatAvasattAe pavvaie, no hottiyatAvasattAe jAva no hatthi - tAvasattAe / tae NaM se sivagarAyarisI paDhame chapAraNagaMsi AyAvaNabhUmIo paccuttaraha, jeNeva gaMgAmahAnaI teNeva uvAgaccha, gaMga ogAi, jalamajjaNaM karei, dabbhakalasahatthagae gaMgAe uttarittA pubvAe disAe some mahArAyA patthANe patthiyaM sivaM rAyarisiM abhirakkhaDa, jAI tattha kaMdAI mUlAI phalAI samihAo ya tAI abhijANaDa, disiM abhokkhera, disaM pasarai phalakusumadabbhAi geNheti, jeNeva sae uDae teNeva uvAgaccha, saMkAithaM suyai, maTTiyAe pAliM baMdhei, araNieNa navaM ariMga uppAettA, mahughayanIvArAiNA aggihotaM kArAvettA vaissadevaM baliM karei, tao appaNA AhArei, tao chahaM karei, bichaTTakhamaNapAraNagaMsi dakkhiNAe disAe jame mahArAyA aNujANAvei, evaM taiyaM, tao pacchimAra varuNe mahArAyA, uttarAe vesamaNe mahArAyA aNujANAvei, evaM eeNaM cakravAleNaM tavaM catassa parAe bhayAe parAe viNI yAe payaNuko hamAentertaire vibhaMge annANe samuppane, pAsai assi loe satta dIvA satta samuddA, teNa paraM bocchinnA dIvA ya samudAya, tae Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada prakaraNe. // 5 // Jain Education tassa sivassa rAyarisissa ime eyArUve anbhatithae ciMtie jAva saMkappe samuppajjitthA - atthi me aisesenANadaMsaNe, tapaNaM hatthiNAure nayare gaMtU gaM tiyacaDakacaccarAisa eyamahaM payAsemi jAva kahe, assi loe jaMbUdIvAiyA dIvA lavaNAiyA sAgarA satta, teNa paraM bocchinnA dIvA ya samuddA ya / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhayavaM mahAvIre sahasaMbavaNe ujjANe samosaDhe, imIse kahAe laddhaTThA jAva parisA pajjuvAsara, jAba bmmkhaa| "jaha jIvA bujyaMtI muJcaMtI jaha ya saMkilissati / aTTavasaTTovagayA saMsAraM pariyaDaMti jahA // 1 // " ityAdi / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI goyame bahujaNasadaM socA saMkie jAva bhattapANaM gahAya bhagavao samIvamAgae bhuttattarakAlasamarthasi pucchara, - bhagavaM ! savvaM sivarAyarisicarithaM kahei, ahaM puNa goyamA ! evamAkkhAmi, assi loe asaMkhejjA dIvasamuddA, teNaM sA mahaimahalliyA mahaccaparisA samaNassa0 aMtie eyama soccA jeNeva sivarAyarisI teNeva uvAgacchara 2 tA evaM vayAsI, janaM sive zayarisI vibhaMganANeNa nAuM bhAsai tanaM micchA, ahaM puNa goyamA ! evaM AikkhAmi jaMbuDIvAiyA sarvabhUramaNasAgarAvasANA tA asaMkhejjA dIvasamuddA aDhAiyauddhArasAgarasamayapamANA, taNaM se sivarAyarisI epamahaM loyAo soccA saMkie kaMkhie biigiMchie, saMkiyassa ya se annANara parivaDie, na kiMci pekkhai didvigoyarAiyaM, tao tasseva sivatAvasassa ime eyArUve ajjhathie hotthA - puvi pAsAmi iyANi no pAsAmi, to gacchAmiNa samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA eyamahaM pucchittaettikaTTu eyama saMpahArettA gamaNAe saMpaDhie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre jAva pajjutrAsaha, samaNe 3 kevalipannattaM dhammaM kahei, tapaNaM se sive paDibuddhe samANe evaM vayAsI- icchAmiNaM bhaMte ! sayameva pavvAviDaM samameva muMDAviDaM sayameva sikaravAviDaM sayameva AyAragoyaraviNayaveNaiyaM jAva dhammaM AisiuM tapaNaM zivarSikathAnakam // 5 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In samaNe bhagavaM mahAvIre sivaM sayameva pavvAvei jAva evaM devANupiyA ! gaMtavvaM evaM ciTThiyantraM jAva assi ca NaM aDDe chaNamavi no pamAeyavvaM khamiyavaM khamAveyavvaM, taM dhammiyaM uvaesaM sammaM saMpaDicchara, bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNai, jassAe kIrae bhAve bhAve hAyaM adaMtadhuvaNayaM kesaloco kahasejjAo uccAvayA gAmakaMTayA bAbIsaM parIsahovasaggA ahiyAsi - jati tama ArAhei carimehiM UsAsanIsAsehiM siddhe buddhe mute parinivvAe savvadukkhappahINe / sivakahANathaM saMkhevegaM vitthareNa vivAhapannattIe ekArasame sae / moggala kahANa yaMpi eyANusAreNa, navaraM uDUM baMbhaloyaM kappaM vibhaMganANeNa pAsa, teNa paraM vocchinnA devAya devalogA ya jAva bhagavayA savvaHsiddhadevapajjava sANadevapa rika DDhagAsu yoga saMkiyassa kaMkhiyassa se vibhaMganANe parivar3ie, ityAdi pUrvavat sarvam, vistarArthaM bhagavatyA asyApi kathAnakasya || bhaMgadvAramAha chaTTeNaM AyAvaNa vibhaMganANeNa jIvajANaNayA / oho kevalanANaM to bhaMgo hoi micchassa // 10 // SaSThASTamAditapasA AtApanAM kurvataH UrdhvabAhubhyAmupazamAdinA guNena ca vibhaMgajJAnasyotpattirbhavati, tena copa-nena jIvAdIn pazyati, tataH samyagbhAvanAbhiH kevalajJAnaM cotpannaM, tato bhaGgo mithyAtvasyeti gAthArthaH // bhAvArthaH kathyate afe frormmanAmA tISThaMSaSThena tapazcaryA, UrdhvabAhubhyAM cAtApanAM karoti, tatastasya prakRtyupazamAdinA bhadrakatvena ca vibhaGgajJAnamutpatraM, tato jIvAn jAnAtIti jovAn atisaMklizyamAnAn jAnAti vizudhyamAnAMzca jAnAti, tena ca sampajJAnena samyaktvotpattiH, samakaM matizrutAvadhijJAnAni, uktaM ca- "vibhaMgAo pariNataM sammattaM lahar3a masuohINi / tayabhAvammi |masue sulabhaM kei ubhayaMti // 1 // " ityAdi, tataH kevalajJAnotpattiH, anena kAdAcitkabhUtena nyAyena midhyAtvasya bhaMgoti POO w.jainelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada prakaraNe. // 6 // Jain Education I nAzaH tathA jAyata iti, punaH prAdurbhAvAbhAveneti / navamaM bhAvanAdvAramadhunA bhAvaNa jaha tAmaliNA iDIvisayA puNo aNasaNaM ca / puNaravi khobhaNakAle lahukammANaM imA merA // 11 // bhAvyata iti bhAvanA - anityatvAdikA, yathA tAmalizreSThinA RddhiviSayA anityatvabhAvanA punaranazanakAle zarIrAnityatA ciMtitA, punarapyasurakumAra sambandhiparikarakSobhaNasamaye nidAnAkaraNAdinA bhAvanA bhAviteti, laghukarmmaNAM prANinAM mithyAdRSTInAmapi bhavabhAvanA zaktA bhavatIti, uktaMca -"prANebhyo'pi gururddharma" ityAdi, 'eka eva suhRddharma' ityAdi / bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tAmalitI nAmaM nayarI hotthA, tattha NaM tAmalI nAma moriyavaMse gAhAvaI hotthA, aDDe ditte aparibhUe AogasaMpaoga jAva bahujaNassa saMmae, tassa NaM tAmalissa gAhAvaissa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANassa ime eyArUve saMkappe samuppajjitthA - asthi me kallANaphalavittivisese jeNaM ahaM hirannasuvannAiNA vaDDhAmi, jAva mittanAiniyaga saMbaMdhipariyaNo ADhAi tAva tA me seyaM kallaM pAupabhAyAe rayaNIe jalate surie subahu bhojAyaM vakhaDAvettA mittanAiniyagasaMbaMdhiM ceva pariyaNaM bhoyAvettA tesimaMtie jiTTaputtaM kuTumbe ThAvettA tao pacchA je ime gaMgAle vANatthA tAsA tesiM majjhe pANAmAe pavvajjAe pavvaittae, pavvaie ya NaM samANe imaM evArUvaM abhigga aforfosAmi, kappa me jAvajjIvAe chaTuMchaTTeNaM aNikikhatteNaM tavokammeNaM uTaM bAhAo parijjhiya 2 surAbhimuhassa AyAbhUmI AyAttie, chaTThak khamaNapAraNagaMsi ya tAmalittIe nayarIe uccanIyamajjhimakulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe bhaMgo bhAva nA ca tAma |li kathA. // 6 // w.jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education aDitA suddhodaNaM paDigAhettA tisattakhutto daeNaM pakkhAlittA AhAraM AhArittaettikaTTu, evaM saMpehei, evaM saMpehittA pabhAyasamae savvaM taheba kArAvei jAva AhAraM AhArei, eeNaM tavokammeNaM saddhiM vAsasahassANi jAvei / taraNaM se tAmalI bAlatavassI teNaM tavokammeNaM suke nimmaMse advicammAvaNaddhe kise dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthA, tae NaM tassa tAmalissa puNo aNiccajAgariyaM jAgaramANassa ime ethArUve saMkappe samuppajjitthA - tavokammeNaM suke jAva advicammAvaNaddhe jAe taM jAva atthi me uTThANe kamme bale vIrie purisayAraparakame tAva me seyaM kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe tAmalittIe nayarIe diTThA ya AbhaTThA ya parisaMdhuyA pADatthAya gitthAya ApucchittA ya khamAvettA ya tAmali tIe navarIe niyattaNigamaMDalaM AlihittA bhattapANaM paDiyAikikhaya pAvagamaNaM paDivajjittae, jAva savvaM karei / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM balicaMcArAyahANI aNiMdayA hotthA, tae NaM te bali cArAyahANivatthavvA bahave asurakumArA devAya devIo ya devANuppiyaM vibhavemo-amhe NaM devANuppiyA ! aNiMdA, taM tumhe devANupiyA ! balicaMcAe rAyahANIe niyANaM kareha ahaM baMdhaha jeNa amhANaM sAmI bhavaha jeNa amhehiM saddhiM vilAI bhogabhogAI bhuMjemANA viharaha, tae NaM se tAmalI vAlatavassI doccaMpi taccapi evaM vRtte samANe no ADhAi no parijANai, tusiNIe saMci, evaM te agADhAijjamANA jAmeva disiM pAUbhUSA tAmetra disiM paDigayA, tae NaM se tAmalI bAlatavassI sahIM vAsasahassAI tavaM kAU sa idivasAI aNasaNAe cheettA IsANe kappe IsANadeviMdattAe uvavanne, aTThAvIsAe vimANAvAsasayasahassAe asIe sAmANi sAhassoNaM tettIsAe tAyattIsagANaM caunhaM logapAlANaM ahaM agamahisINaM annesiM ca bahUNaM vemANiyA devANaM devINa ya sAmI ubavanno AhArayapajjattIe0 / tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvA devA tAmaliM bAlatarvAssa I Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. // 7 // Jain Education sANe kappe IsAsie IsANadevidattAe uvavanaM jANittA AmurattAe te annamannaM sahAvettA Agamma tAmalisarIraMgaM vAme pAe sutreNa nibaMdhitA tAmalitIe nayarIe AkaDDhavikaTiM karemANA ugghosaNaM kareMti ke esa NaM tAmalI bAlatabassI apa patthara duraMtapantalakkha sirihiriparivajjie savaMgahI balige, tae NaM IsANakappavAsI devA sAmisarIraM AkaDDha vikaTi karemANaM pAsitA sAma vinavaMti, vae NaM se IsANe deviMde te simaMtie eyama soccA nisamma Amurate tivaliyaM bhiurDi nilADe sAhaddu santrao samatA avalokayati / tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvA bahave devA ya devIA ya chArIbhUyA iMgAlIbhUpA anama AliMgeti jAva bhIyA IsANe kappe deviMdaM kuvi pAsittA ANAjvavAyavayaNa niddese vati nAibhujjokaraNa pAe khAmeti ya / tara NaM se IsANe deviMde devarAyA tevalelaM paDasAers, potyayavAyaNaM siddhAvayaNagamaNapUraNAi, sammattauppattI, kevaiyaM kAlaM ThiI; (do) sAgarovamAI sAhiyAI, se NaM bhaMte! IsANe deviMde devalagAo AukakharagaM 3 cue kahi uvavajjihI?, gAmA ! mahAvidesijjhahi, vistareNa bhagavatyAM // mithyAtvaM navabhedaM samAptamiti / sAmprataM samyakta navaprakAraM pratipAdayannAhajiyarAgadosamohehiM bhAsiya jamiha jiNavariMdehiM / taM caiva hoi ta iya buddhI hoi sammattaM // 12 // jitasagadveSamohaiH-apagatamItyaprItyajJAnarUpairyadbhASitaM - jIvAdipadArtha kadambakaM sadevamanujAyAM parvadi praNIta, kaiH ?jinavarendraH, tatra jinA:- avadhyAdijinAsteSAM varAH kevalinaH teSAmapi indrAH - catustriMzadatiza prayuktAstIrtha karAstestadeva tattva, uktaM ca " vItarAgA hi sarvajJA, mithyA na bruvate vacaH / tasmAtteSAM vacaH satyaM, tathyaM bhUtArthadarzanam // 1 // " nAnyat kapila kAdira gaNItaM paMcaviMzatitattvarUpaM tattvamityevaMrUpA yA matiH- buddhiH sA bhavati jAyate samyakttatvaM samyaktvadarzana svarUpam 11 19 11 w.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte miti saMkSepArthaH // dvitIyaM bhedadvAramAha vaha duhi tivihaM cauhA paMcaviha dasavihaM sammaM / dadAikAragAiya uvasamabheehiM vA sammaM // 13 // jAvAdipadA rucilakSaNa nekavidhaM, utaM ca trikAlavidbhigirathairjIvAdayo ye'bhihitAH padArthAH / zraddhAnameSAM parayA vizuddhavA, taddarzanaM samyagudAharati // 1 // traikAyaM dravyakaM navapadasahitaM jIvapadkAyalezyAH, paMcAnye cAstikAyA vratasamiti vijJAnacAritrabhedAH / ityete mokSamUlaM tribhuvanamahitaiH proktama haidvirIzaiH, pratyeti zravAti sRzati zca matimAn yaH sa vai zuddhadRSTiH // 1 // athavA dravyabhAvasamyaktvaM nizvayavyavahArarUyaM naisargikAdhigamikarUpaM vA paudgali kaM pAriNAmikaM vA dvividhaM, athavA kSAyika kSAyopazamikaM vA, kArakaM rocakaM dopakaM vA trividhaM, kSAyikAdi sAsvAdana pakSepeNa caturvidhaM vedakaprakSepeNa paMcavidhaM, naisargikAdi dazavidhaM vA, utaM ca " nisagguvaesaruI ANaruI sutatro varuimeva / abhigama vitthAraruI kiriyAsaMkhevadhammaruI // 1 // " yathA prajJApanopAMge, vistasarthaH zAstrAntarebhyo'vaseyaH, iti gAyArthaH / tRtIyaM dvAramAhakANa gaMThabhe sahasaMmuiyAe pANiNo keheM / paravAgaraNA anne larhati sammattavararayaNaM // 14 // kRtvA granthibhedaM yathAmavRttikaraNApUrva karaNAnirvRttikaraNa sthitighAtarasaghAtaguNazreNiguNa saMkramAdikaraNakrameNa prakRtibaMdha sthiti'bandha anubhAgandhapadeza vandhAdinA saptAnAM mUla kRtInAmantaH koTAkoTiM kRtvA sthitiM vizuddhalezyAdhyavasAyaH sAkAropayoge varttamAnA vardhamAna zubha pariNAmo dhruvakRtIH saptacatvArizad bhavanA yogyA eka vizatyutaramakRto vaidhnaMca svasammatyAdinA -jAtismaraNAdinA mugadgurusannidhAnena vA labhate prApnoti samyaktvameva vararatvaM- muktAphalAyapekSayA pradhAnaratnaM, pallakAdi / bhardRSTA jainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe, bhedotpatti doSaguNAH // 8 // ARCHCRACANCIR-CANA || ntaidRSTazrutAdimakArairvA samyagdarzanamavApyate, zreyAMsavaditi / caturthadvAramadhunAsammattaparinbhaTTho jIvo dukkhANa bhAyaNa hoi |nNdmnniyaarsettttii diTuMto ettha vatthummi // 15 // samyaktvAt-arhacchAsanazraddhAnalakSaNAt paribhraSTaH-cyuto jIvaH-pANI 'duHkhAnAM' zArIramAnasAnAM 'bhAjanam' AspadaM bhavati' jAyate, nandamaNi pArazreSTho rAjagRhanagarasamutthaH pUrvoktaH dRSTAntaH, atra-vastuni doSAdhikAre, samyaktvAdi parityajya mithyAtvaM gato vApyAdi kRkhA atIvamUrchAdisamanvitaH AttadhyAnena mRtvA sAlUratvenotpannaH tivagyonyAM gata iti / kathAnakaM mithyAtvAdhikAra prAk pratipAditameva / sAmpataM guNarUpa paMcamaM dvAramAhasammattassa guNo'yaM aciMtacitAmaNissa ja lahaI / sivasaggamaNuyasuhasaMgayANi dhaNasatthavAho va // 16 // samyagdarzanaguNo'yaM, kibhUtasya samyaktvasya ?-acintyaciMtAmaNikalpasya-acintyamokSAdiphalapApakasya 'yada yasmAt labhate-Apnoti,kiyantamA(ntItyA)ha-'zivakhagamanujamukhasaMgatAni-mokSanAkinarasukhAni, ka iv?-dhnsaarthvaahvditigaathaarthH|| vyAsArthaH kathAnakagamyaH, tacceda kSitipatiSThitanagare dhanaH sArthavAhaH pativasati sma, sa cAnyadArthArthI vasaMtapuraM prati prasthitaH paTahakoghoSaNApUrvakaM, | taccodghoSaNaM zrutvA AcAryeNa sArthavAhasamIpaM gItArthasAdhu ghATakaH preSitaH sArthavAhAnujJApanArtha, dRSTazca sArthavAhaH, tasya ca | tasmin kAle kenacit phalabhRtaM bhAjanamupaDhaukitaM, tena ca bhadrakatvAttIrtha pharajIvatvAt sAmAcAryakuzala vAt sAdhusaMghATakasya dattaM, taizcoktaM-yathA nAsmAkaM kalpate phalAni, niHspRhakhAdiguNagauravAdatIva bhaktirutpannA, tena (uktaM ) AcAryAstathA protsAhanIyA // 8 // Join Education Intel For Private Personal Use Only Collainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I yathA avazyaM mayA saha gamanaM kubaiti, sarvakAryairahaM bhaliSyAmi, gatvA kathitamAcAryANAM calitAH sArddhaM, aTavyAM varSAkAlena vidhRtAstaizca pUrvAnItaM dhAnyAdi bhakSitaM, pazcAt kandamUlAdibhakSaNe pravRttA lokAH sAdhavazca guhAyAM sthitAH svAdhyAyAdi kurvantaH tiSThanti sma, sArthavAhasya ciMtA saMjAtA ko mama sAthai du sthita iti, paryAlocayatA jJAtaM - sAdhavo, yataH puSpAdiphalabhakSaNaM na kurvati te, prabhAte rasavatopAlakaM pRSTavAn kiM sAdhavo'trAgacchaMti ? tena-uktaM katiciddinAni varttante AgatAnAM, sa cAtmAnaM pramAdinaM ninditumArabdho - hA ! mayA mandabhAgyena sAdhUnAM na tRptiH kRteti pUrva pratipadya, tato digvibhAgaM pRSTvA rasavatIpAlakadarzitamArgeNa gataH sAdhusamIpaM sArthavAho lajjitaH svaveSTitena, pazcAd ghRtena nimaMtritavAn, AcAryeNa tadAgrahaM jJAtvA yadeSaNIyaM prAsukaM tad grahItavyaM iti bhaNitvA preSitAH sAdhavaH, tena ca pAtradAnena samyaktvabIjalAbho nirvarttitaH uttarakurvAdibhogAzca tatastrayodazabhave mokSasukhaprAptiH, evamasya sumAnuSasudevakhAdikrameNa zivasukhAptiH saMjAtA, vizeSastu nRpabhacaritAdavaseya iti / "samyaktvamekaM manujasya yasya, hRdi sthitaM merurivAprakampyam / zaMkAdidoSAmahRtaM narendra !, na tasya tiGnarake bhayaM syAt // 1 // " adhunA yatanArUpaM SaSThaM dvAramAha lohayatitthe uNa NhANadANapesavaNapiMDaNaNAI | saMkaMtuvarAgAisu loiyatavakarNamiccAi // 17 // laukikatIrthe punaH - gaMgAdau snAnaM dAnaM dhigjAtyAdeH, preSaNaM asthyAdeH tIrthasthAne, piNDadAnaM mRtasya pitrAdeH, hRNaNaM havanaM vahnau ghRtAdiprakSepaH, AdizabdAt sArakAdiparigrahaH, 'saMkrAntyuparAgAdiSu ' uparAgaH - sUryagrahaNAdirUpaH laukikatapaH vacchavArasi anazipakaM AdizabdAt 'paDivannadaMsaNassa ya na vaMdiuM paNamiuM ca kappaMti / annAI ceiyAI paratitthi jainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada prakaraNe. 118 11 Jain Education ly yadevayA ca // 1 // dhammarigaDigavavhiMga annaahsaalaatddaagpvbNdho| pippala asaMjayAgaM pAvArahalA digodANaM // 2 // " ityAdi, sarvatra gurulAghavAlocanena yathA'nyeSAM sthirIkaraNamavRttyAdi mithyAtvAdiviSayaM na bhavati tathA paryAlocya vidheyamiti // adhunA aticAradvAraM saptamamAha ettha ya saMkA kaikhA vitigicchA annatitthiyapasaMsA / paratitthiovasevA ya paMca dUsaMti sammattaM // 18 // saMzayakaraNaM zaGkA jIvAdipadArthaviSayA, matidaurbalyAdatigahaneSu dharmAstikAyAdiSvabudhyamAnaH zaMkAM karoti, rAjaputragRhItamayUrAMDa ekasya zaMkAvat, kathAnakaM jJAtAdharmakathAsu, AkAMkSA-anyAnyadarzanala vadarzanAdekana yamata bhAvitvAdanabhinivezAccAkAMkSA, sugatAdidarzana viSayA, rAjAmAtyAzvApahatAnItarAjJo'tovAhArAkAMkSAvat / vicikitsA phalaM pratyavizvAsaH, kimasya tapaHklezAyAsasyAvatyAM mama phalasaMmpad bhaviSyati uta neti sandehalagA, jinadattazrAva kadatta vidyAsAdhakavidyAvicikitsAvat / vidvajjugupsA vA gaMdhikazrAvakatraditi, anyatothikamazaMsA na kAryA'ticAra hetutvAt zakaDAlavat / paratIrthikopa sevAyAmaticarati samyagdarzanaM, bhikSumilitasaurASTra zrAvakavat || anupabRMhaNAdibhirapyaticarati ca iti uktaM ca "no khalu aparivaDie nicchaao mailie va samatte / hoi tao pariNAmo jatto anubrUhaNAiyA // 1 // " ityAdi, upabRMhaNAyAM zreNikarAjA, sthirIkaraNe ASADhAcAryaH, vAtsalyai vajrasvAmI, darzanaprabhAvanAyAM viSNukumArAdayo dRSTAntAH abhyu vAcyAH sAdharmyavaidharmyAbhyAM yathAyogaM, atra vistarabhayAnna likhitA iti, nAtra doSo vAcyaH, yato digdarzanamAtrametat / " jaha khIramissamudayaM haMso mottUNa khIramAiyA / taha ujjhiUNa aguNe guNA guNavayA gaheyavvA (vejjhA ) // 1 // " sujanasyaitaca kathyate, yatanA a ticAraH // 9 // w.jainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BOSHSHSHSHSHS040546* "saddese vinANaM, puvakaINaM ca jaM kayaM kavvaM / niyamahilANa ya evaM titrivi loe na agchati // 1 // aSTama dvAra bhaGgarUpamAhasammattaM pattaMpiha roreNa nihANagaM va aidulaha / pAvehiM aMtarijai paDhamakasAehiM jIvassa // 19 // samyaktvaM-hetusvarUpabhAvanAtmakaM sUkSmAvavAdharUpaM prAptamapi-avAptamapi atidurlabham-anAdau saMsAre paribhramatA'tIva dRSpApamapi roreNa-rakeNa nidhAnakamiva-ratnAdibhRtabhAjanamiva pApaiH prathamakaSAyaiH-anantAnuvaMdhibhiH 'aMtarijai'tti apanIyate'bhAvarUpatAmApAdyate, zuddhajIvasya samyaktvopagamanena nirmalasyApi, abhrakAdibhiH bhAskarajyotsneveti / natu samya| dRSTitvamapanIyate sambandham , apAyasaddavyApagamena tasya sadbhAvAt , uktaMca-" AbhiNiyohimavAyaM vayaMti tappaccayAo sammattaM / jA maNapajavanANaM sammadiTThIo kevaliNo // 1 // AbhiNiyohiyabheo taiya avAu dasaNaM ca tappabhavaM / so puNa khaovasamie te bhAvA natthi kevaliNo // 2 // " evaM ca sammattamiti aupazamikaM samyagdarzanameva sambhAvyate 'mohasseva uvasamo' iti vacanAta , satyametat , na svAvaraNApekSayA aupazamikaM samyagdarzanamityatra bahu vaktavyaM yathA gandhahastini iti // sAmmataM navamabhedaM bhAvanArUpamAhamicchattakAraNAI kareMti no kAraNe'vi te dhannA / iya ciMtejA maimaM kattiyaseTThI udAharaNaM // 20 // mithyAtvakAraNAni-anyatIthikataddevapraNAmapUjAdAnAdIni kurvanti na kAraNe'pyutpanne rAjAdijanite dhanyAstematimantaH-puNyabhAna iti ciMtayed-etadbhAvayet , matimAn-buddhimAn kArtikazreSThI udAharaNaM-kAtikavaNig dRSTAnta iti gAthAsamAsArthaH // vyAsArthaH kathAnakagamyaH, taccedam COMCALCORRECRUCRECORRCOMGADGAOGROGRUCk Jain Education For Private Personal use only Jaw.jainelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. // 10 // Jain Education In itthiNAure jiyasattU rAyA, kattie seTThI negamasahassapaDhamAsaNie, aDDe ditte aparibhUe AogapaogasaMpate bahujaNassa saMmae samaNovAsae ahigayajIvAjIve uvaladdhapunnapAve AsavasaMvaranijjara kiriyAhikaraNabaMdhamokukhakusale asahijjadevAsurakinnarakiMpurisamahoragagaMdhavvagAiehiM nigathAo pAvayaNAo aNaikamaNijje, niggaMthe pAvayaNe nistaMkie nikkakhie nivvitigicche, niggaMthe pAvayaNe laTThe gahiyaTThe abhigayaTThe aTThimiMjapemmA NurAgaratte, ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aTThe paramaTThe, sese aNaTThe, osiyaphala he avaMguyaduvAre cittaMteuraparagharapavese bahUhiM sIlavvayaguNavvaya veramaNapaccakkhANaposahavAsehiM appANaM bhAvemANo viharai, samaNe ya niggaMthe phAsuesaNijjeNa asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM pIDhaphalaga sejjAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNa ya paDilAmemANe viharai, ahamicAuda siuddiSunnimAsiNIsu paDipunnaM posahaM samma aNupAlemANe viharai / bIo ya gaMgadatto tattheva napare parivasaI, so'vi appaNo parivArassa AhevacaM jAva viharas, jAva muNimunvayasAmIsamIve pavvaiuM puvvAmeva jAva mahAmuke kappe uvavano / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tattheva nayare eko parivAyago ciTThai, so ya mAse mAse khamai, teNa ya savvalogo AuTTAvio, so jayA haTTamaggeNa navaraM pavisara micchAdiTThI savvalogo ADhAi, navaraM kattiyaseTThI na abbhuDe, tao so paosamAvanno, anayA kayAi rAiNA (parivAyao bhoyaNatthaM nimaMtio, jai kattio parivesei to pAremitti vutte rAyA ) sayameva gao abhuDio kattieNa AsaNeNa nimaMtio, tato parivAyagavRttaM to sabbo kahio, katti paTTaNA bhaNiva-na vaTTae mamaM eyaM kAuM, kiMtu tumha vAsi vasAmotti jaM bhaNaha taM karemoti, rAiNA bhaNiyaM evaM hou, tao bhoyaNavelAe Agao, seTThI parivesei, parivesio taM tajjei aMgulIe, kattiyaseTThIssa ya bhaMgo bhAvanA kArttiko dAharaNa // 10 // w.jainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int addhi jAyA, citA ya-gaMgadatto jaiyA ya pavvaio taiyA jai ahaM pavvaio huMto to na evaM viDaMbaNaM pAvato, asaMjayaaviyasya parivesaNAi, evaM tassa nivvinnassa annayA kayAi muNisuvvayasAmI biharamANo samosario, taraNaM kattiya - seTThI eyAe kahAe laddhaDe samANe baMdaNavaDiyAe niggae, dhammo suo, uTThettA baMdara, bhaNai ya-jAva je puttaM kuDumbe ThAvemi tAva tujjhatie agArAo aNagAriyaM pavvayAmi, avigdhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha, kattiyasehI bhagavao muNisuvvayasAmissa pAsAo niggacchai, jeNeva sae gihe teNetra uvAgacchai, subahuM bhattapANa uvakkhaDAvei, mittanAiniyagasaMbandhipariyaNaM AmaMtettA bhoyAvettA evaM vayAsI - ahannaM devANuppiyA ! nivvinnakAmabhogo pavvai icchAmi, tunbhe NaM devANupiyA ! kiM vavasissaha ?, taraNaM taM nigama sahastaM taM evaM vayAsi - amhANaM devANupiyA ! ke anne AlaMbaNe ? tujjha maggaM aNulaggissAmo, tae NaM kaciyaseTTI taM negamadvasahastaM evaM vayAsi - jai evaM to appaNo jehaputte kuTuMbe ThAvettA mamaMtie khippAmeva pAunbhavaha, tae NaM negamaTTasahassaM haTTatu jeNeva sayAI gihAI teNeva uvAgacchati jehaputte kuDumbe ThAve, purisasahasvAhiNI sIyAsu durUti, jeNeva kattiyasedvA jAva mahayA vindeNa hatthiNAraM navaraM majjhaMmajjheNa nigacchaMti, jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe jeNeva muNimuvvae arahA teNetra uvAgacchatti | Alitae NaM bhaMte! loe0 taM icchAmo NaM bhaMte! sayameva pantrAsayameva muMDAveuM samameva sikkhAvi sapatra AyAragoyaravigavegavaM jAyAmApAvattiyaM dhammamAikkhiu~, tara muNimutra arahA taM gamane paJcAve, evaM devAciyA ! vidhi nisInaM jAva asi caitra aTThe khaNamavi na pamAiyavaM jAva aNasagaM tAva savvaM bhANipavvaM, vistarabhayAnna likhitaM, jAva sohamme kappe sohammavaDeMsara jainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada makaraNe. samyaktvopayogi vrata saMbandhazca vimANe battAsAe vimANAvAsasayasahassANaM annesiM ca bahUgaM devANa ya devINa ya ahivaI dosAgarovamaTiie uvavanne, parivvAyagovi AbhiyogiyakammavaseNa iMdassa vAhaNattAe deve uvavanne / tae NaM se parivvAyage deve vibhaMganANeNaM jANai 2 tA do hatthirUbAI (to sakko'vi do rUvAI) karei, evaM jattiyAi so sIsA ( rUvA ) I karei tattiyAI sakkovi, jA bajjeNa hao ovaTTiumADhattotti // __ mUlapAdasthiratvena,pAsAdo nAnyathA sthirH| darzanasthaiva sNsthairye,jnyaancaaritrsNsthitiH||1|| dvAraM mUla pratiSThAnamAdhAro bhAjanaM nidhiH / hetudharmacatuSkasya, samyagdarzanamiSyate // 2 // mUlamAsthA nidhirdIpo, dvAraM jyotirgamo'vaniH / prAtaSThA bhAjanaM hetuH, samyaktvaM zreyasAM param // 3 // guNato doSatazcaiva,lakSagarbhedato'pi ca / pRthaka paMcavidhaM jJeyaM,samyaktvaM dazadhA tridhaa||4|| sthairyamAyatanAsevA,kauzalaM jinazAsane / bhaktiH prabhAvanA ceti, guNAH samyaktvadIpakAH // 5 // zaGkA kAMkSA jugupsA ca, kutIrthikaparistavaH / kutIthikopAsaneti, doSAH samyaktvanAzakAH // 6 // muktaH zaMkAdibhideSiH, sthairyAdiguNadIpanam / samyaktvaM dhArayecchuddhamimAn hetUna viciMtayet // 7 // zamaH saMveganirvadau, tathA satcAnu kampatA / astibuddhiH padArtheSu, darzanavyaktilakSaNam // 8 // aupazamaM | sAsvAdaM kSayopamazamaM ca vedanam / kSayajaM samyaktvaM jJeyaM, paMcadhA tat samAsataH // 9 // naisagikamupadezikamAjJArucimUtrabIjabhedena / abhigamavistAraruciH kriyA ca saMkSepavarmaruciH // 10 // jIvAjIvAvadhA, mokSaH saMvaranijare / etAni sapta tattvAni, bhAvyAnIha mahAtmabhiH // 11 // dharmasya sAdhanopAyAH, samyagdarzanapUrvakAH / zIlaM tapaH sudAnaM ca, yatra zuddhA ca bhAvanA // 12 // nayAbhiprAyeNa kiMciAllakhyate-samutyAnena gRhAd samyagdarzanazravaNArtha, tathA vAcanayA paThanalakSaNayA, tathA labdhyA tadAvaraNa EGADGAGANGACASSAGARMANGALSCRENCE Join Education in For Private Personel Use Only rainelibrary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakSayopazamasamutthayA, AdhAstrayo nayAstripakAramapi samyagdarzanamicchanti, RjumUtranayastu samutthAnaM vyabhicAritvAnnecchati, zabdAdayastu labdhimevecchaMti, ukta sampata navabheda , etaca gatIpUrakadRDhatvasadRzaM, bhitti zuddhau citazuddhivadA, taca zasyoddhAre sati bhavati, zasyoddhArazca samatAticArasmaraNa sadgurukathita pAyazcitabahanAdinA-"pAyacchi tassa gugA virAhaNAdosavajjagaM paDhau / aNavatthAdosanivAraNaM ca bIo guNo hoi // 1 // paDhamA (e) caramAiM dichatA hu~ti vayasamAruhaNe / jaha malaNAisu dosA suddhAisu nevamihaiMpi // 12 // " ityAdi, tAni ca bratAni prANAtipAtaviramaNAdInyataH prathama prANAtipAtavirativrataM navabhedaM, tatrApi prathamadvAramAhadoni sayA teyAlA pANaivAe pamAo aviho / pANA caurAIyA pariNAme'huttarasavaM ca // 21 // dve zate tricatvAriMzadadhike prAgAtipAte bhedAnAM, kasaM?-pRthiyAdayo nava bhedA manaHprabhRtibhirguNitAH saptaviMzatiH, te ca karaNatrayeNa guNitA ekAzItiH, kAlatrayega guNitA tricavAriMze dve zate 243 bhedAnAM, pramAdastvaSTavidhaH, uktaM ca"ajJAna saMzayazcaiva, miyAjJAnaM tathaiva ca / rAgadveSAvanAsthAnAsmRtimaSvanAdaraH // 1 // yogAH duSpaNidhAnaM ca, pramAdo'STavidhaH smRtaH" / tena yogAt pramattaH syAt 'pramattayogAt prANajyaparopagaM hiMse' ti, (ta. 7-8) prANA indriyAdayaHiMdiyabalaUsAsA''u pANa cau chacca satta aheva / igavigala'sannisanI nava dasa pANA ya boddhavA // 1 // pariNAmAnAmaSTottarazataM 108, katha?, (Aya) 'saMrambhasamArambhArambha3yogatrayakRtakAritAnumati3kayAyavizeSaikhitritricatubhizcaikaza' iti (ta06-9) vacanAt , tatra saMbhAdayo yogatrayeNa guNitA nava 3 punaH karaNAdibhiguNitAH 3 saptaviMzatiH, Jain Education in For Private & Personel Use Only jainelibrary.org Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. // 12 // Jain Education Inte punaJcaturbhiH krodhAdibhirguNitA aSTottaraM zataM bhedAnAmiti gAthArthaH / adhunA bhedadvAramAha duviho thUlo sumo saMkappAraMbhajo ya so duviho / savarAhi niravarAho sAvikkho tahaya niravikkho // 22 // sa ca prANAtipAtaH dvividhaH-sthUlaH sUkSmatha, sthUlA dvIndriyAdayaH, sUkSmAstve kendriyA gRhyante, natu sUkSmanAmakarmodayattanaH, teSAM vyApAdanAbhAvAt svayamAyuSkakSayeNa maraNAt tathA sthUlaH prANAtipAto'pi dvividha:- saMkalpajaH AraMbhajatha, saMkalpAt-manaHsaMkalparUpAjjAtaH saMkalpajo, mArayAmyenaM kuliGginaM, AraMbhajastu kRSikaraNaraMdhanAdyAraMbhamavRttasya dvIndriyAdivyApAdanaM, na tasmAnnivRttiH / saMkalpajo pi dvividhaH - sAparAdho niraparAdhayeti, niraparAdhAnnivRttiH, sAparAdhe tu guruladhvAlocanaM, sApekSaH nirapekSaH, kriyAyAM sarvatra sApekSeNa bhavitavyamiti gAthArthaH // tRtIyadvAramAha samma patte bIyakasAyANa uvasamakhaeNaM / taviraIpariNAmo evaM savANavi vayANaM // 23 // samyaktve'pi samyagdarzane'pi 'prApte' labdhe 'dvitIyakaSAyANAM ' apatyAkhyAnAbhidheyAnAmupazamakSayeNa kSayopazamenetyarthaH, ' tadviratipariNAmaH prANAtipAtaviratipariNAmo jAyate, evaM zeSANAmapi mRSAvAdAditratAnAM prAptiH dvitIyakaSAyANAM kSayopazamenaiva jAyata iti gAthArthaH / caturtha dvAramAha pANAivAyaaniyattaNaMmi ihaloyaparabhave dosA / paimAriyA ya etthaM jattAdamao yaditA // 24 // mANAtipAtAnivRttAnAmihalokaparalokayordoSA bhavaMti, patimArikA cAtra yAtrAdramakazca dRSTAnta iti gAthArthaH // bhAvArthaH kathAnakagamyaH, taccedam-- svarUpa bhedotpatti doSAH // 12 // jainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In kacidupAdhyAyo vRddhaH bhAryA va taruNI, sa cAnyadopAdhyAyasunatI - yathA'haM vaizvadevavalikAle kAkabhayAdrakSaNIyA, tema ca chAtrA vyApAritA yathA vAraMvAreNa kAkabhayAdrakSaNIyA bhavadbhiH bhaTTimI yena sukhena balividhAnaM karoti, anyadA ekastaspa chAtro vidagdhastena ciMtitaM-neyamatimugdhA, kiMtu vaizikametat tena ca tasthAhorAtraM gatyAga tinirIkSitA yAvadvikAlavelAyAM ghaTakaM gRhIloantarat narmadA prati prasthitA, chAtrazca pRSThato lagno yAvat kacchoTakabaMdhanaM kRtvA parAGmukhaM ghaTaM gRhItvA tarituM (tarItvA) piMDArasamIpe gatvA tvA AgacchantyA caurAH kutIrthenAmacchaMtaH sumAreNa gRhItA akSiDhaukanadvAreNa mocitAH tacca chAtreNa rAtrifare sarva kAraNa velAyAM jJApitaM, tatastayA proktaM- yuSmavirahe etadanuSThitaM tena moktaM - upAdhyAyasyApi na lajjase, tathA civita - upAdhyAyaM vyApAdayAmIti saMcintya vyApAditaH, piTikAyAM kRtvA paristhApanArthamaTavyAM gatA, kuladevatayA ca mastake stambhitA piTikA, katiciddinAni nItvA aTavyAM tato bubhukSitA satI pattanaM prati bhikSArtha lajjAM tyaktvA gatA, rudaMtI bhaNitumArabdhA - dehi bhikSAM patimArikAyAH, gRhe gRhe paryaTati, kiyatA kAlena tat karmma kSayopazamaM gataM, sAdhvIM saMmukhAM dRSTvA ciMtitamanayA - viraktakAmabhogA sukhena tiSThatyeSA, mayA punaH pApiSTayA ihaparalokaviruddhamIdRzamanuSThitaM pAdayoH patitukAmAyAH piTikA bhUmau tatkSaNAdeva nipatiteti // dvitIyakathAnakam - kaviko yAtrAyAM gatavati loke vaibhAraparvatAsannavanodyAne pattane na kacidrakSapAlAdi bhikSAM prayacchati, vakti ca yathodhAne gataH sarvo'pi lAkaH, paJcAdudyAne gato, yAvallokA yuktvA prekSaNakAdivyagrAstiSThati sma, na kazcidutaramapi dadAti, saca sukSitatvAt kruddhaH parvatoparyArA zilAM pAtayitumArabdhaH, tayA ca sa eva vyApAdito, choko naSTa iti, sa ca raudradhyAno mRtvA jainelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa. guNarUpe - Nika zrAvaka mutAyudAharaNAni // 13 // FRELCANCHORRORRCHCRACANCCact narake duHkhabhAjanaM saMvRtta iti saMkSepArthaH // adhunA paMcamaM dvAraM guNarUpamAhaje puNa vahaviraijuyA ubhao loge'vi tesi kallANaM / jaha sUvagahiyadAragadAmannagamAiyANaM ca // 25 // ye punaH prANino 'vadhaviratiyutA' vadhanivRttisamanvitA 'ubhayaloke'pi' ubhayalokayoH-ihaparalokayosteSAM kalyANaM jAyate, teSAM (kalyANa) paramparA jAyata iti, dRSTAntadvayamatra, yathA mUpakAragRhItazrAvakadArakaH dAmanakazca, AdizabdAt kSemAdayazceti sNkssepaarthH| vistarArthaH kathAnakagamyaH, taccedaM vaNikzrAvakaputraH kazcicaurairapahRtyojjayanI nItvA rAjamUpakArahaste vikrItaH, sa ca tenokto-lAvakAn ucchvAsaya, tena paMjarAn muktAH, tenoktaM-vayaM kuru, sa ca tUSNobhAvena sthitaH, punaH punarucyamAno'pi yadA na karoti vadhaM tADitaH, tato roditumArabdhaH karuNaM, rAjJA ca vAtAyanasthitena zruTi ca, jJAtaH sarvo'pi vRttAntastato rAjJazcittamadhye mahAn saMtoSaH saMjAtaH, tathApi parIkSArtha hastinA mArayitvA vyApAdaya, ityukte'pi rAjJA tathApi nirbhayo vadati ca-prANAtyo'pi na paMcendriyAdivardha karomi, tato rAjJokta-mama dIyatAmeSaH, zarIrarakSakaH kRto, jIvanopAyo datto, lokapUjyaH saMjAto nRpapUjitatvAd, ataH prANivadhanivRtterguNa iti prathama kathAnakam / dvitIyaM kathAnakam kazcinmAtsikaH jalAzayAt mAghamAse utI nikaTavartinaM zramaNakamAtApanAM kurvANaM dadarza aprAvaraNaH, sa cAnukaMpayA jAlaM tasyopari kSiptavAn , gatazca svagRha, sa ca rajanyAM zItAtaH punaH sAdhu smarati sma, mama vaizvAnare nikaTavartini strIjane ca palAlasaMstArake ca tathApyatizItaM, saca kathaM rajanI yApayiSyati ?, prabhAtasamaye ca gataH sAdhusamIpaM yAvad dRSTaH IG For Private & Personal use only // 13 // Jain Education in jainelibrary.org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrdhvasthAnasthaH, jAlamutsArita, sava sAdhurudate mU pAritavAn kAyotsaga, sAdhunA ca dezanA kRtA, sa ca pANavadhanivRtti gRhNan sAdhunoktaH-saumya ! suparyAlocitaM kRtvA pragRhyatA, tena ca nirvandhaH kRtaH, tato dattaM vrata, jAlaM chittvA gRhaM gataH, palyA bheryamANaH punaH 2 uktavAn-na mayA matsyagrahaNaM kartavya pANairgacchadbhiriti, tataH kalakalAkarNanAt matsyapATakasya lokaH sarvo'pi militaH, tena ca balAtkAreNa kRmATikAyAM gRhItvA nIto nadItaTe, jAlaM daukita, prakSitaM jAlaM madhye, matsthAnAM bhRtaM dRSTvA tataH sazUkaH saMhato, muktAH sarve'pi, ekasya pakSo bhagnaH, tato dvitIyavArAyAM punarapi premANena prakSitaM, tRtIyavArAyAM ca, tatastenoktaMmayaitat karma nigaM prANAtyaye'pi na katavya, tato jJAtvAtini prANAtipAtanihattirUpe nivRttAste, tad vrataM paripAlitaM, tena cAnukaMpAguNena mAnuSajanma labdha, rAjagRhanagare zreSThisutaH samutpannaH, tasmiMzca kule mArirutpannA, tat kulaM ca nagarAda bahiH sthitamekasmin pATake, mRtaM ca, saca vratanizcayAna mRtaH, zvAnacchidreNa ca nitya tasmin pattane vicacAra, bhikSAM baliM kurvan | vRddhiM gato, dhanI zreSThI haTTAdutthitaH, sva sAvaraNe anukaMpA jAtA, svakoyagRhe nItaH, karma ka pArabdhaH, anyadA sAdhusaMghATakastadagRha bhikSArthamAgataH, tatra cekena sAdhunA dvitIyasaMghATakasya kathitaM-yathA ayaM dramakaH asya gRhasya bhoktA bhAvI, tadvacaH samudradattazreSThinA kaTakAMtareNAkarNiAM,ciMtitaM tena-kiM mama gRhasyAyaM svAmI bhaviSyati ?, tato mAraNopAyaM ciMtitavAn , yAvadekaH DuMbaH sanmAnAdinA gRhItaH, tena ca tadvyApAdanamabhyupagatam , anyadA haTTamArge mArgito drammaM kRtakena, tena coktaM-samAgacchatu kazciyena prayacchAmi, tena ca dAmanakaH preSitastena ca caMDAlapATakAt dUraM nIkhA bhISayitvA aMgulicchedaM kRtvA nAzitaH, tena ca sAbhijJAnaM sA darzitA samudradattasya, nirAkulaH saMvRttaH, sa ca maraNabhayabhoto nazyaMstasyaiva gokule sthito vatsapAlakaH saMjAtaH Jain Education Inter For Private Personel Use Only R ainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada prakaraNe. // 14 // Jain Education In anmadA zreSThI gokuLe antskAlavelAyAmazvAdikAn pazyan yAvat vatsarUpaiH sahAgacchan dAmanako dRSTaH, cintitamanena kathameSa dAmanakaH ? kathitaH sarve'pi vRtAntaH, tataH samudradattacintayAmAsa kiM mama gRhasvAmI eSa bhaviSyati ?, punarapi mAraNApA rajanyAM ciMtitavAn, yAvat punarasya sAgaradarAM preSayAmi lekhaM dattvA, likhitazca lekha:- tadarthazvAyam - adhautapAdasyAsya viSaM dAtavyaM, prabhAte lekhaM gRhItvA sa prasthitaH pattana, nikaTavarttinyudhAne gakhA prasuptaH, taddRhitA tasminnudyAne devapUjArthaM AgatA, tanalake lekhaM pazyati sAgaradattanAmnA, aticapalatayA vAcayitvA viSA dAtavyA akSikajjalena kRtvA saMvarttito lekhaH, tasyAstadeva nAma, utthAya gato, lekhaM DhaukitavAn, yAvallekhArthe'vadhAritaH, tata upAdhyAyapArzva gatvA nirUpitaM lagnaM yAvadayArddha zuddha varSa naceti, baramAptA ca vipAbeTI, tato gAndharvaH vivAhaH kRtaH, zreSThI prabhAte AgataH yAvat pariNItaH dAmanakena, jAmAtRkaH saMvRttaH tathApi citrazAlikAyAM gatvA ciMtitavAna-kathameSa madIyagRhasvAmI bhaviSyati ?, tathApyastu, purAgataH punarapi DAvaH upacAreNAbhyupaganaM kArApito mAraNAba, sa jAmAtRko vikAlavelAyAM preSitaH, sAgaradattena ca tatputreNa bhaginIpatiH haTTacyatrasthitena gacchan akAle dRSTaH, tatastaM vIthyAM saMsthApyAtmanA caNDikAyAH pUjanArthaM gataH tena Dumbena duHkha vyavasthitena vANena viddhaH, ArADAkaraNaM lokAgamanaM ca, pAraMparyeNa samudradattavaNijA zrutaM calito lokApavAdataH yAvadvIcyA vipazyati, dAmanakaM kathitaM tena yathA mama balAtkAreNa sAgaradatto gataH caMDikApUjanArtha, etadvacaH zrutvA hRtsaMghaTena mRtaH, rAjJA na putra iti tasyaiva dAmannakasya gRhasAraM sarva samarpitaM, patnyA tvanuraktayA piturlakhoditaM viSaM dAtavyamityAdi kathitaM, zeSaM tenaivohitaM sarvametat madbadhAya zreSThinA kRtaM, athAnyadA pUrvapreSitAni zreSThinA bohityAnyAgatAni tato gacchato'rddhapathena | guNarUpe ba Nika zrAvaka sutAdyudAharaNAni // 14 // jainelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education | darzanamabhUt tato gItikAzravaNaM saMjAtaM, yathA 'aNu puMkhamAvahaMtA vi anatthA tassa bahuguNA / suhadukkhakacchapuDao jassa kato vaha pakvaM // 1 // ' tat zrutvA lakSaNa dravyaprasAdo, dvitIyavArAyAM dvitIyalakSaM, tRtoyavArAyAM ca lakSatrayarUpAM dAnazrutvA rAjJA AhUtaH pRSTaH kimartha lakSatrayadAnaM ?, tena savistaraM AtmapuNyAdhikatvamAveditameveti / AdizabdopAttaH kSemastu pATalipure jitazatroramAtyaH, zatruprapaJcena tatpuruSANAmabhimaratAyAM vadhyatathA nirdezaH, vadhyena vApyAH padmAkarSaNamiti niyamAt sa paMcaparameSThi japan devasAnnidhyenAgatasya makarasya pRSTha AruhacotpalAni lAtvA''gataH, tuSTo rAjA varadAnaM, nivAryamANo'pi pravavAja || adhunA yatanAlakSaNaM SaSThaM dvAramAha pANaivAe jayaNA dAruyadhannAi udadya visayAo / tasajIve rakkhaMto vihiNA gamaNAiyaM kujjA // 26 // 'prANAtipAte yatanA' vadhanivRttau kRtAyAM satyAM 'yatanA' trasarakSaNAtmikA, saMsaktakASThAdiphalapatrodakAdiviSayA raMdhanapacanagamanAdiSu yathAzaktirUpA vA, uktaMca - "jayaNA u dhammajaNaNI jayaNA dhammassa pAlaNI cetra / tabuDhikarI javaNA egaMsuhAvA jayaNA // 1 // jayaNAe vamANo jIvo sammattanANacaraNANaM / saddhApohAsevaNabhAveNArAhago bhaNio // 2 // vitto jogasa hoi jayaNA u / rAgadosANugao jo jogo so ajavaNA u || 3 || sarvathA yathA trasakAyarakSA bhavati tathA nirIkSya gamanAdi vidheyam, ekendriyaviSadyApi haritAdisambandhinI yatanA vAcyeti gAthArthaH / adhunA'ticAramAha vahabaMdha chaviccheyaM ai bhAra niroha bhattapANesu / paDhamavayassa'iyArA kohAdIhiM na ukarejA // 27 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapad praka0vRttau. | aNuvrateSu mANAtipAta viratiH // 15 // 'vadhaH' lakuTAdighAtaH 'bandhaH' rajjvAdinA saMyamanaM 'chavicchedaH karNakarttanAdibhiH 'atibhArAropaNa' balIvAdiSu pUgIphalAyatiriktabhAracaTApanaM nirodhaH bhaktapAnaviSayaH yat kSudhAyAtaH kadAcin mriyate, ete tvaticArAH krodhAdidUSitasya bhavaMti, guNArtha tu dvipadacatuSpadAdInAM ca bandhanAdi kurvato'ticArA na bhavaMtIti gAthArthaH, vistarArtho'NuvratavidhAviti / aSTamaM dvAraM bhaMgarUpamAhabaMdhAINi u AuTTiyAiNA jai kareja to bhaMgo / bIyakasayANudae tihANaM hoi saGghassa // 28 // vadhabandhAdInyAkuTTikayA nirapekSo yadA kuryAttadA 'bhaMgaH' caturthasthAnavAraMbharUpaH prANAtipAtavrataspaivaM jAyata iti, dvitIyakaSAyANAm ' apratyAkhyAnAvaraNAnAmudayena-anubhavena tIvrANAm utkaTAnAM bhaMgarUpANAmityarthaH bhavati zrAddhasya jAyate zrAvakasya dezaviratasyeti gAthArthaH / adhunA caramaM bhAvanAdvAramAhapaNamAmi ahaM nicaM AraMbhavivajjiyANa vimaloNaM / sabajagajIvarakkhaNasamujjayANaM muNigaNANaM // 29 // | 'praNamAmyahaM' namaskaromyahaM 'nityaM sadA 'pRthivyAdyArambhavivarjitAnAM' pRthivyAyAraMbhaparityAginAM 'vimalAnAm ' antaH krodhAdyabhAvataH, rakSaNe malarahitAnAmityarthaH, sarve ye jagati-loke jIvAH-sUkSmabAdarAdibhedabhinnAstepAM bhAvataH rakSaNe-pAlane samudyatAnAm-uyuktAnAM 'munigaNAnAM' sAdhusaMhatInAmityevaM prathamatratabhAvanA trikAlaM bhAvanIyeti gAthArthaH // uktaM navabhedaM prANAtipAtaviratirUpamaNuvrataM prathama, sAmprataM dvitIyaM mRSAvAdaviratyAkhyamArabhyate, tatrApi prathamaM dvAramAha Jain Education Heal For Private & Personel Use Only A w w.jainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anbhUyaM umbhAvai bhUyaM ninhavai taha ya vivarIyaM / garihA sAvajaM vA aliyaM emAivisayaM tu // 30 // ___abhUtodbhAvanaM nAma yathA zyAmAkatandulamAtra AtmA, lalATadezasthaH hRdayasthaH sarvalokavyApI vA, athavA eka AtmA jalacandravadanekadhA dRzyate ityAdi, bhUtaninhavo nAstyAtmA nAsti paralokayAyo AtmA, tathA viparItaM gAmazvaM bruvataH, yadvAanitya AtmA bauddhamatAt nityo vA sAMkhyAbhiprAyeNa, gardAvacanaM kANaH kubjaH dAsa ityAdi, 'sAvA' sapApaM vA, yathA damyatAM gorathakAH, anyadvA yat sapApaM, uktaM ca-" yadbhAvadoSavadvAccha, tattvAdanyatra vartate / sAvadhaM vApi yadvAcya, tat sarvamanRtaM viduH||1||" tathA yena AtmanaH parasya atIvopaghAto'tisaMklezo vA tat sarvamanRtam, evamAdyanRtasvarUpamiti gAthArthaH // bhedadvAraM dvitIyamAhakanAgobhUmAliyanAsavahAraM ca kUDasakkhijaM / bhevA u tassa paMca u havaMti ee jiNuddiTThA // 31 // tatra kanyAnRtaM nAma-kanyAviSayamalIkavacanaM, yathA bhinnakanyAM abhinna kanyAM abhinnakanyAM vA bhitrakanyAM Rtau viparItAM vA, upalakSagaM kumArAdeH, gavAnRtaM nAmAlapakSIrAM bahukSIrAM viparItaM vA, mahiSAyupalakSagaM, bhUmyanRtaM nAma parakIyAmAtmasatkAmAtmasakAMvA parakIyAM vakti, nyAsakApalApanaM nAma yathA purohitena dramamasambandhI dInAranakulo gRhItvA apalaptaH, punaH rAjJA nAmAMkitamudrAdApanena putrAdAnAyitaH samarpitava, kuTasAkSitvaM nAma yathA kazcidarthalomena vyavahAre niyuktaH kUTasAkSitvaM prayacchatyevametaditi bhedAca mRpAvAda tya paMcaiva bhavanti 'ete' anantarapatipAditAH 'jinoddiSTAH' jinakathitA iti gAthArthaH // 'yathA jAyate' yathA vratagrahaNaM bhavati dvividhatrividhAdinA prakAreNa tathA prakAraM tRtIyadvAreNAha-- dugatigadugadugadugaekageNa egeNa hoi tivihaM tu| igadugaigara kega vayANa eseva gahaNavihI // 32 // Jain Education For Private Personel Use Only O w.jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRttI' aNuvrateSu | mRSAvAda viratiH // 16 // GLOSSASSANAISHI karaNakAraNadvividhatvena manovAkAyatrividhatvena, bhagavatyAdau pratipAditau bhaMgakaH trividhatrividhena sa viSayavibhAgena jJeyaH, kasyacicchAvakasya kasyAMcidavasthAyAM kasmiMzcidvastuni kasmizcita kSetrAdau iti na sarvatra,bhaGgakAzca paTTenakaviMzatiH,navakenakonapaMcAzat 49, paMcavratavibhAgena dvAdazavratavibhAgena vAnekAH koTyaH zrAvakavratagrahaNabhedAnAm, uktaM ca-"egavae chanbhaMgA niTThiA sAvayANa je sutte / te cciya payavuTIe ra sattaguNA chajjuyA kmso||1|| egavIsaM khalu bhaMgA nidivA sAvayANa je sutte / te ciya bAvIsaguNA bAvIsaM pakkhiveyavvA // 11 // egavae nava bhaMgA nidviA sAvayANa je sutte / te ciya dasaguNa kAuM nava parakhevami kAyavvA // 1 // saMyogasaMkhyA ca-' ubhayamuhaM rAsidurga heDillANaMtareNa bhaya paDhamaM / laddhaharAsivibhatte tamuvariguNaM tu saMjogA // 1 // ityanayA gAthayA guNakArabhAgahArakrameNAgataphaladvAreNa cintanIyA ca, sarvavratasaMkhyA ca-terasakoDisayAI culasIijuyAI bArasa ya lakkhA / sattAsIi sahassA do ya sayA taha duragghA ya // 1 // " atra ca granthavistarabhayAnna likhitA iti / evaM bhaMgakasvarUpaparijJAnapUrvakaM sarvatratAni jJAtvA AtmIyasvabhAvAlocanAdinA prakAreNa grAhyAni, jJAtvA abhyupetyAkaraNamiti vacanAd, uktaM ca-"sIyAla bhaMgasayaM jassa visohIe~ hoi uvaladdhaM / so khalu paccakkhANe kusalo sesA akusalA u||1||" vratAnAmeSa eva grahaNavidhiriti gAthArthaH // doSarUpaM caturthadvAramAha--- aliyaM ca japamANo mUgattAINi lahai dukkhANi / jAyai taheha nihaNaM vasurAyA etthudAharaNaM // 33 // 'alIkaM jalpan ' anRtaM bruvan mUkatvAdIni 'labhate' prApnoti 'duHkhAni' asAtodayarUpANi, uktaM ca 'mRkA jaDAzca vikalA, vAgvInA vAgajugupsitAH / pUtigandhamukhAzcaiva, jAyaMte'nRtabhASakAH // 1 // " tatheha loke jihvAcchedAdinA GANGANAGARIKUCRACTICROGRACCE Jan Education For Private 3 Personal Use Only aine brary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In nidhanatvaM yAti dRSTAntamAha-vasurAjavaditi gAthArthaH // bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam pRthivImatiSThite nagare jitazatro rAjJaH putro vasurAjA, kSIrakadaMbopAdhyAyaH, putraH parvatakaH, nAradazcaite sahAdhyAyinaH, anyadA kSIranisopAdhyAyaH paMcatvamupagataH, vasurAjaH rAjA saMvRttaH, parvatakanAradayozca dharmavicAre vivAdaH saMjAto'jairyaSTavyamityatra, paNaca kRto- jiddAchedena, parvatakena chAgA nAradena trivArSikANi dhAnyAni ajA iti kSIrakabaMdhopAdhyAyena vyAkhyAtamityuktaM, tatra vasurAjA pramANIkRtaH, jJAtaM ca tat kSIrakadambakapatnyA parvakamAtrA, tayoktaM mayApi zrutamAsIdupAdhyAyavacanaM trivArSikAH dhAnyAH ajAH, tasmAdutthAmi vasurAjAnamapyarthayAmi yathA madIyaputrasya jiddA chedo na bhavati tathA'nRtamapyuktvA karttavyaM, sa ca satyavAdI kileti lokazrutiH, viSTaraM cAkAze, tena coktaM mayA'nRtabhASaNaM na vidheyaM tataH punaH punaH kSIrakadambopAdhyAyapatnyA preryamANena pratipannaM tadvacaH, parvatanAradayostvAgatakayoH rAjJA chAgaviSayaM pratyuttaraM dattaM, upAdhyAyavyAkhyAnametat, tataH AsanAt patito bhuvi dhikadhikazabdaca loke saMjAtaH RSirnAradasta loke satyavAdIti yazaH prApta iti, evamAdayo'neke doSAH / sAmprataM paMcamaM guNadvAramAha je usa jaMpati niuNayaM saGghasattahiyajaNagaM / te iha pujA risinArauva sugaI puNo jati // 34 // ye prANinaH ' mRdu ' akaThoraM satyaM' janapadAdisatyaM ' jalpaMti' bhASete ' nipuNaM' SoDazavidhavacanayuktaM, 'sarvasatvahitajanakaM ' sarvaprANisukhamApakaM te prANina iha ' pUjyA ' arcanIyAH RSinAradavat ' sugatiM ' svargAdikamAptilakSaNAM punargacchantIti / RSinAradakathAnakaM doSAdhikAre uktameva || adhunA SaSThaM yatanAdvAramAha 4 jainelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapuda praka0 vRttI. // 17 // Jain Education buddhIpUrva kAUNa jaMpa aMdhagoviva sacakkhU / appANami paraMmI vajraMto poDamubhaovi // 35 // 3 " budhyA' matyA' pUrva prathamaM kRtvA, paryAlocya bhASate aMdhaka iva sacakSuSaM yathA aMdhaH sacakSuSamagrataH kRtvA gamanAdi karotyevameSo'pi vaktavyamAlocyetyarthaH, Atmani parasminnapi ca ' varjayan pariharan ' pIDAM ' bAdhAmubhayorapIti gAthArthaH / saptamamaticAradvAramAha sahasA abhakkhANaM rahasaM ca sadAramaMtabheyaM ca / mosuvaesa taha kUDalehakaraNaM ca vajjijjA // 36 // sahasA apalocitamabhyAkhyAnaM, yathA cauraH saMpAradAriko vA 'rahasaM ce' ti rahasAbhyAkhyAnaM yathA kecana ekAntasthitA maMtrayaMti tatra hi brUte ete rAjaviruddhAdikametanmaMtrayaMti, svadAramantrabhedo nAma svakalatrasvamitrAdivizrabdhabhASitAnyakathanaM, yathedamanena kathitaM ceSTitaM vA, uSTraliMDaka vikrayapreSitavaNigvat mRSopadezo nAma yathA'nena prakAreNa paro vaJcyate, chalabuddhidAnaM, tathA kUTalekha karaNaM nAma anyamudrAkSaravidhAnAdinA anyathA lekhakaraNaM, yathA vivaM dAtavyaM, adhIyatAM kumAra ityAdi, aticArA mRSAvAdaviSayAstAzca varjayediti gAthArthaH // adhunA bhaMgadvAramAha abhakkhANAINi u jANato jai kareja tassa bhave / bhaMgo pAvassuda mUlaM so sakkhANaM // 37 // abhyAkhyAnAdInyaticArarUpANi yatrAkuDhikayA- upetyakaraNalakSaNayA jAnan yadi ' karoti' vidadhAti tasya bhaved bhaMgacaturthasthAnavarttI ' pApasyodaye 'kliSTakammadiye, mUlaM sa ' sarvaduHkhAnAM ' zArIramAnasAnAmihaparalokagatAnAmityarthaH // sAmprataM navamaM bhAvanAdvAramAha aNuvrateSu mRSAvAda viratiH / / 17 / ww.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ROGRECRECORRECROGROGRAM tesiM namAmi payao sAhagaM guNasahastakaliyANaM / jesi muhou nicaM sacaM amayaMva pajarae // 38 // teSAM sAdhUnAM namAmIti kriyA, 'prayataH' prayatnavAn guNA-mUlaguNauttaraguNalakSaNAsteSAM sahasrANi-aSTAdazazIlAMgasahasralakSaNAni taiH kalitAnAM-taiH samanvitAnAM, teSAM mukhAd-vAd nityaM ' sadA satyaM caturvidha vA amRtamiva AhAdakatvAta 'pajarai' ti nirgacchatIti bhAvanIyamiti gAthArthaH / uktaM mRSAvAdava dvitIyaM navaprakAraM, sAmprataM adattAdAnaM tRtIyANuvrataM navabhedamAha, tatra prathamadvAramAhasAmIjIvAdatta titthayareNaM taheva guruehiM / eyassa u jA viraI hoi adatte sarUvaM tu // 39 // svAminA yadvastu hiraNyAdikamAtbhI na dataM tadRSTivaMcanAdinA gRhotabhadattAdAnaM, jIvAdattaM tu yat sacittaM pazvAdi yadi mAraNAya kasyacita dattaM, tenAtmIyAH prANA mAraNAya yena na dattAH, sarvasva prANapiyavAda, tajjIvAdattamAgame paThitam, uktaM ca-" jesiM ca te sarIrA avidinA tehiM jIveTiM" tIrthakarAdattaM nAma yadAdhAkAdi svAminA dIyamAnamapi tIrthakareNAnanujJAtatvAttadadattAdAnaM, tathA zuddhamapi yad guruNA'nanujJAtaM gRhate bhujyate vA tad gurvadattAdAnaM, uktaM cAgame-"sattavihAloyavivajie bhuMjamANassa teNayA hoi" etasthAdattAdAnasya yA viratiH nivRttiH bhavati' jAyate, adattAdAnasthatata svarUpamiti gAthArthaH / bhedadvAraM dvitIyamAhasacittAcittobhaya dupaya cauppaya taheva apayaM ca / jeNa ya corakAro visao'dattammi so neo||40|| sacitaM gomanuSyadhAnyAdikaM acitaM maNIsuvarNAdikaM midhe sopaskArAvaalaMkRtamanuja kaMvalokRtadhAnyAdi, tanavaprakAra Jan Education ! For Private Personel Use Only O rainelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI. // 18 // aNuvrateSu | mRSAvAda viratiH adattAdAna viratizca mApa adattAdAnaM bhedato, yena cArazabdaH loke pravattate sa 'viSayaH' gocaraH zrAvakasyANuvrataviSayo jJeyaH-jJAtavya iti gAthArthaH // tRtIyadvAramAhaguNahANayaMmi taha pariNayami jIvassa kugaibhIyassa / vayagahapariNAmo ciya hoi duDhaM tivasassa // 41 // 'guNasthAnake ' dezaviratilakSaNe 'tathA pariNate' samyaktvalAbhAt palyopamAnAM bhAvataH pRthaktvabhAgasthitimAtra kSapite 'jIvastha' AtmanaH 'kugatibhItasya' aviratimUlakambaMdhabhIroH 'vratagrahaNapariNAmaH' adattAdAnavatagrahaNAdhyavasAyo 'bhavati' jAyate ' dRDham ' atyartha 'tIvrazrAddhasya' utkaTanijAdhyavasAyasyeti gAthArthaH / / dopadvAramAha-- je puNa karaMti viraiM adinnadANassa neha lobhillA / te moDayavijayA iva corA pAvaMti dukkhaaii||42|| ye punaH kuti 'viratiM' nivRtti 'adattAdAnasya' cauyarUpasya neti vattate, iha loke-manuSyaloke 'lobhillA' caturthakaSAyalobhavaMtaH te puruSA maMDikacauravat vijayacauravadvA prAmuvaMti 'duHkhAni' zUlAropaNodvandhanAdyanekAkArANIti gAthArthaH // vyAsArthaH kathAnakagamyastacedam ujjayinyAM nagaryA jitazatrU rAjA, acalaH sArthavAhaH, mUladevo dhUrtaH dyUtakAraH, devadattA gaNikA, saca mUladevasthAnuraktA, acalasArthavAho'pi devadattAyAmevAnuraktaH, prabhUtaM draviNajAtaM prayacchatIti vAikAyA (kuhinyA) vallabhaH, anyadA devadattAyAH kuTTinyAzca vivAdaH saMjAtaH, devadattAyA mUladevo guNavAn vAikAyA udAravRttitvAdacalo guNavAn , uktaMca-"apAtre ramate nArI, dhArA vapati mAdhavaH / nIcamAzrayate lakSmIH, vidvAn prAyeNa niddhnH||1||" tayA guNAguNaparIkSArtha dAsaceDI preSitA ikSubhakSaNecchA SHOROM | // 18 // Jain Education For Private Personel Use Only jainelibrary.org Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathanadvAreNa yorapi, tataH sArthavAhena zakaTamikSubhRtamanugrahaM manyamAnena preSitaM, devadattayA kRSNaM mukhaM kRtaM, mUladevena dyUtamadhyAt kapaIkAn daza gRhItvA kapardakadvayenekSuyaSTiM zarAvadvayaM caturjAtakaM coddharitazeSaiH gRhIkhA bhakSayogyAH kRtvA preSitAH, tataH hRSTamukhA devadattA, vAikAyAH kathitaM-yathA puruSavizevaM pazya, puruSavizeSo buddhirUpaH, yathAI hastinyacalena kRtAna tathA, vAikA mUladevastha chidrANyalabhamAnA acalena sArthavAhena sArddha kapaTa kRtavatI, yathA bhArTi paripUgAM dattvA grAmagamanakAraNaM jJApayitvA punarAgamanaM kariSyasi, (tadA mUladeva AgamanenAparAddho bhaviSyati, sa tathA kRtvA gataH ) tato devadattAyA mUladevaM pratyAhAnabuddhiH saMpannA, Agatazca saH, vAikayA sArthavAhastha jJApitamAgataH, tatkSaNena mUladevazca paryakAdhastAt sthitaH, jJApita vAikayA, tataH snAnavyAjenodakAdrIkRtaH kezaihotvA galikAM nidhAya pazcAn mukto, nirgato nagarAda, apamAnitazcintayAmAsa-ko'rtha prApya na garvito viSayiNaH kasyApado'staM gatAH, strIbhiH kasya na khaMDitaM bhuvi manaH ko nAma rAjJAM priyaH ? / kaH kAlasya na gocarAntaragataH ko'rthI gato gauravaM; ko vA durjanavAgurAsu patitaH kSemeNa yAtaH pumAn ? // 1 // " tataH pravRtto gaMtu, gacchatazca Tatka saddhaDa-2 sahAyastha praharadvaye bhojanavelAyAM saktupoTalikAM gRhItvA jalAzayaM gataH, mUladevastvAzayA dinatrayaM gataH tena saha, pRthak bhavanavelAyAM mUladevenoktaH-dakSa ! yathA mama rAjyalAbhe tvayA''gatavyaM, bhaNitvA grAmaM praviSTo bhojanAya, yAvadekasmin gRhe kulmASAn labdhvA nigato, mAsopavAsI sAdhurabhimukho grAmaM praveSTukAmo dRSTaH, ciMtitaM cAnena, yathA kulmASadAnenApyahaM puNyopArjanaM karomi iti sampadhArya dattaM, paThitaM ca-"dhannANaM khu narANaM kummAsA huMti sAhupAraNae" tisro vArAH, tato devatayA tadguNopArjitayA uktaM-yathA arddhana gAthAyA yAcasva, tena coktaM 'gaNiyA ca devadattA daMtisahassaM ca rajaM ca "devatayoktam-acirAda Jain Education For Private Personel Use Only ( A njainelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI aNuvrateSu adattAdAna viratiH // 19 // RECRORSC-SACRORECAS bhaviSyati, tato rajanyAM kArpaTikamaThe suptena svapnaH pazcimayAme dRSTo, yathA''dityaH sahasrarazmiH mama mukhe praviSTaH, tatkSaNAdvibuddhazca, kArpaTikenApye kenaivaMbhUtaM dRSTa, tena ca kArpaTikAnAmagrato jalpitaM, taizca gUDavRtasamanvitamaNDakalAbho nirdiSTaH labdhazca gRhAcchAdena, mUladevastu dharmakathayA sthitvA prabhAte ArAmaM gatvA puSpANyuJcityopAdhyAyasamIpaM prApya puSpANi samarpya svapna kathitavAn , tena ca svapnasya nirNayaM hRdaye saMsthApya prathamaM duhituvivAhakarma kRtaM, pazcAdrAjyalAbho nikaTavartI svapnaphalamAkhyAtaM, bennAtaTa nagaraM prAptaH, corikayA praviSTaH, kSetradvAre gRhItaH, vadhyabhUmi rAsabhAropitaH zarAvamAlAlaMkRto nIyamAno'sti, aputrarAjamaraNe hatsyAdipaMcadivyAdhivAsanaM mahattamAdibhizca tatraiva nagare kRtaM, hastyAdibhiH devatAlaMkRtaiH divyaiH sa eva mUladevo rAjA kRto''bhiSiktaH kalazAdibhizca, hastiskandhArUDhazca rAjA nagare pravezitaH, maMtryAdibhiH samanvito maNDalAdhipaH saMjAtaH, pUrvamitraM ca vartinIsahAyaH TatkasaddhaDaH samAgataH, grAmadAnaM kRtvA'darzanyAdiSTaH, kAlena gacchatA acalasArthavAhaH | suMkacorikAparAdhena gRhItvA''nIto, mUladevena cAcalasArthavAhaH parijJAtaH, mama pANadAtA tvaM, mUladevo'haM, tataH sutarAM bhItaH AzvAsitazca, vastrAbharaNAdi tAmbUlAdi dattvA preSitaH, cintataM ca mUladevena-'bhuJjau jaM vA taM vA nivasijjau paTTaNe va ratne vA / iTeNa jatya jogo taM ciya rajjaM kimanneNaM? // 1 // " iSTA ca me devadattA, tata ujjayinIrAjJastadartha preSitAH puruSAH, dAnasanmAnAdikaM daukayitvA AnAyitA, anyadA tannagare caurairupadravo nityaM gRheSu kriyate, na cArakSiphapuruSaizcauraH prApyate, tataH sa svayameva mUladevarAjA cAragaveSaNAthe nirgato yAvanna labdhaH, tato rajanyAM chAtramadhye karpaTikAnAM madhye supto'trAntare maMDikAbhidhAnacauraH upAnadguDhapAda Agatastena ca sa eva dvArapAtra utthApitaH, ehi IzvaraM karomi, mUladevazca prasthitaH tena saha, // 19 // H Jan Education For Private Personal Use Only How.jainelibrary.org Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education yAvadIzvara draviNajAtaM kSAtradvAre niSkAsitamAsIt tanmastake mUladevasya dattvA svayaM pRSThataH khaDgavyagrakaraH calito nagarAd bahirvyavasthitabhUmigRhAbhimukhaM, udghATitaM bhUmidvAraM praviSTazca tatraikAkinyekA bAlikA, tasthA AjJA dattA yathA mAghUrNikasya pAdaprakSAlanaM kuru, kUpataTe upavezitaH, pAdazaiaucaM kurvantyA anurAgaH saMjAtaH, saMjJitazca tathA nazya, sa ca maraNabhayabhIto naSTaH, tasya ca zilodghATanavelAyAM hAhAravaH kRtaH gato gataH puruSo yAvad khaDgaM gRhItvA calitaH, nagarasamIpe nikaTavarttini caure nilu ke stambhAntare khaDgena dvidhAkRto stambhaH andhakAre, kharitaM tvaritaM bhUmigRhAbhimukhaM caiauro gato, mUladevo'pi rAjabhavanaM prAptaH, ciMtitaM ca- IdRzo'nekavyAyAmayuktaH kathamArakSikaiH prApyate ?, prabhAtasamaye maMDikacaura : haTTamArgavyasthito gRhItalakuTirarddhamukhodghATaH sUcikarmma kurvan dRSTaH parijJAtatha mUladevena, rajanyAM dIpena tasya mukhasya dRDhatvAt, rAjakulamAgatena puruSAH preSitAH, taivAnIto, vijanaM kRtvA rajanIkRtAntaM pRSTaH, sA ca kanyakA kiM tava bhavati ?, tenoktaM-mama bhaginI, mUladevenoktaMmama dIyatAM, dattA tasmai, sa maNDikaH mahattamapade sthApitaH, sarvAdhikArI kRtaH, bhANDAgArAdiprayojanaM sarva maMDikasya samarpitaM, upacAreNa gRhItvA sarva dravyaM tasya sambandhi kSayaM nItaM, pazcAnnirdravyaM jJAtvA anekayAtanAbhiH paMcatvaM nItaH, vistarArtha uttarAdhyayanacaturthAda saMskRtAdhyayanAdava seyaH / evaM vijayacArakathAnakaM / caMvAyAM nagadhIM anekatAlodghATanI avastrApinIcauravidyAyukto vijayataskara AsIt, tena ca kacidIzvarasya gRhe duHkhAro he mAsAde kSatraM dattaM padmAkAraM, saMrakSitaM ca, gRhe galA prabhAsnAna vilepana puSpatAmbUlAbharaNatra trAlaMkRta stathaiva janasamUhe saputrastatraiva samAyAtaH, kSatraM patrAkAraM laghudvAraM durArohe prAsAde dRSTvA punaH punarAtmIya zarIraM paribhAlayati putramukhAdi, ArakSika puruSairiMgitAkArairgRhItaH, pazcAd vAhvorbaddhvA vadhyabhUmiM nItvA anekayA jainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRttI. // 20 // aNuvrateSu | adattAdAna viratiH GANGACANCICALCANORAMGANGABG tanAbhiH kadarthayitvA dazavidhapANebhyaH pRthakkRtaH / ityAyaneke doSA adattAdAne iti gAthArthaH / guNadvAraM paMcamamAhaparadavaharaNavirayA guNavaMtA paDimasaMThiya susIlA / ihaparaloe suhakittibhAyaNaM nAgadattoba // 43 // ___ 'paradravyaharaNaviratAH ' paradravyaharaNAt nivRttAH 'guNavaMto' dezaviratAH 'pratimAsaMsthitAH' darzana dipratimAyuktAH 'suzIlAH' zobhanazIlavaMtaH ihaparalokayoH sukhaM kItiH puNyAdilakSaNA tayorbhAjanaM-tayoH sthAnaM nAgadattavaNigavaditi dRSTAnta iti gAthAsamAsArthaH / bhAvArthaH kathAnakagamyastacedaM vANArasyAM nagaryA jitazatro rAjJokyasyaH dhanadattanAmA sArthavAhaH zrAvakaH, tasya dhanazrIH zrAvikA bhAryA, tayoH putro dvisaptAtakalAnvito nAgadattanAmA, bAlabhAva eva pitrAdibhiH sAdhusamIpaM nItvA samyagdarzanapUrvakANyaNuvratAni grAhitaH, anyadA vayasyaparivRtena udyAnavanagatajinabhavanAviSTA kanyakA dadRze patracchedaM kurvANA, tena ca sannihitAH puruSAH pRSTAH-kasyeyaM kanyakA jinapratimAnAM pUjanaM karoti, taizca kathitaM yathA atraiva priyamitrasArthavAisya nAgazrIbhAryA, duhitA nAgavadha nAma dArikA, vijJAnaguNayuktA ratirUpA tava yogyA, tato nAgadattenoktaM-na mayA rAgavazena pRSTaM, mayA patracchedavijJAnakutuhalena pRSTa, ahaM pravajitukAmaH, sA ca kanyA nAgadattarUpe tIva mUchitA, sakhIjanena tadabhiprAyaM jJAtvA jananyAstadabhiprAyaH kathitaH, tathApi priyamitrasArthavAhastha, tena ca dhanadattasArthavAho yAcitaH, tena cottaraM dattaM-pRcchAmi nAgadattaM, tataH kathitaH sarvo'pi vRttAntaH, itazca sA kanyakA gRhAnirgacchantI dRSTA nagarArakSikavamudattena, sAbhilASazca saMjAto, dravyamUlyenApi tena svayameva yAcitA, priyamitreNa coktaM-dattA nAgadattastha, saca chidrAnveSI saMjAto, mArayitvApi nAgadattaM mayA prinnetvyaa| athAnyadA rAjJo'zvavA // 20 // Jain Education For Private & Personel Use Only X w .jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hanikAgatasyAprativegenAzvasya dhAvataH kuMDalaM karNAt patitaM, tathA''gatena rAjakule nirUpita, yAvat karNakuMDalaM nAsti, tataH kathitaM vasudattasya, yathA na kuMDalaM gaveSaya, anyadA nAgadatta udyAne amIdine pauSadhArtha gaMtuM pravRtto yAvadapathe jinagRhasyodyotitadigaMtarAla kuMDalaM pazyati, tato nivRto'sau, tena cArakSakena vamudattena dRSTaH, kiM prayojanaM nivattate yAvad dRSTa kuMDalaM gRhItaM ca, sacodyAne pratimAsthito'nyapradeze, tena cArakSikena sakuMDalo badhdhvA puruSaiH rAjakulaM nIto, darzitazca drohakArI, tena ca vadhya AjJApitaH, paTahakazca dApitaH, svakIyakarmabhirvadhyabhUmi nIyate, sabalAhAhAravaH kRtaH, nAsti doSagandho'pyasya, kiMcihai dvairikamArakSikavasudattasyaM, sa ca nIyamAno gRhAnirgatayA nAgavamudArikayA vadhyamaNDanasamanvitA dRSTaH, ruditaM ca hRdayamadhye, nAga dattena ca dRSTA hAraM uraHsthaM siMcaMtI azrubhiH,tena cintitaM yadi muMceyamupasargAttataH kaMcit kAlaM ana yA saha bhogalakSmImanubhUya pravajyAM gRhISye, anyathA sAgAraM bhaktapAnamatyAkhyAnaM gRhItaM mayeti, nAgavamudArikA ca gRhAcaitye galA kAyotsargasthA saMjAtA ciMtita ca-nAgadattazrAvakasya devatA sAnnidhyaM karotu, tayA ca-kathitaH so'pyArakSikattAntaH rAjJe, rAjJA ca nAgadatto hastiskandhAropitaH vANArasInagarotrikacatuSkAdiSu mahAvibhUtyA bhramagaM kArayitvA svagRhaM pravezitaH, vasudattazca dravyApahAraM kRtvA nirviSaya AjJApitaH, priyamitrasArthavAhena dhanadattasamopamAgatya nAgadattasthAgrato devatArAdhanAdiH so'pi vRttAnto nAgasaMbaMdho kathitaH, tatastuSTo nAgadatto yena kAraNena mama devatAyAH sAMnidhaM dattaM, pazcAt pratipanaM vivAhAdikaM piturvacanaM, vRttavivAhazca kAmabhogAn devalApazAn bhuSA nirvagNa hAmabhogoniyamAvovA musvitA''cAryasanope vagaH saMhato, nAgavaH mahattAsamIpe sAdhvI saMjAtA, kAlena jJAnamadhotyAlocanAmahAvatAropaNabhaktapatyAkhyAnArAdhanAdi kRtvA suralAkaM gatAviti // yatanAdvAraM SaSThamAha Jain Education A ll 8 H ainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada prakavRttI aNuvrateSu adattAdAna viratiH // 21 // uciyakalaM jANejasu dharime mee kalaMtarAisu ya / paDiyassa ya gahaNammI jayaNA savvattha kAyavA // 44 // ___ ucitakalA aSTaguNalAbhAdilakSaNA tAM jAnIyAt, ka ?-dharime-guDAdau meye-dhAnyAdI 'kalaMtarAisu ya' paMcazatakalAbhAdilakSaNA, patitasya ca-naSTasya ca 'grahaNe' svIkaraNe 'yatanA' alpadoSabahuguNalakSaNA, uktaMca-"appeNa bahumesejjA, evaM paMDiyalakkhaNaM / savvAsu paDisevAmuM, evaM atthapayaM viU // 1 // " iti vacanAt , 'sarvatra' krayavikrayAdau 'kartavyA' vidheyA iti gAthAsaMkSepArthaH / sAmpatamaticAradvAramAhatenAhaDaM ca takarapaoga kUDatula kuDamANaM ca / tappaDisvaM ca viruddharajagamaNaM ca vajijA // 45 // stenAH-caurAstaizca prahRtyAnItaM kiMcit kuMkumAdi samaddhitamiti gRhNato'ticAraH, taskaraprayogo'nena prayogena kSatrAdi dIyate'nena prayogena tuloddharaNAdinA dravyAjana teSAM vA yogodahanAdi sthaganaM vA, kUTatulakUTamAnaM ca adhikayA gRhNAti nyUnayA dadAti, svakIyaparakIyayA vA, tatpratirUpakaM nAma ghRte vasAdiprakSepAdilakSaNaM, viruddharAjyAtikramaH-viruddhanRpayoH rAjye parasparaMgamanAdike niSiddhe lobhAbhibhUto gamanAgamanaM karoti tena cAticAro 'vajayet' pariharediti gAthArthaH / bhaMgadvAramAhajo ciMtei adinnaM giNhemi payaMpae tahA giNhe / aiyAresu ya vai puNo puNo tassa bhaMgo vA // 46 // yaH kazciciMtayati-adattaM svAminA 'gRhaNAmi' svIkaromi, prajalpedevaM vAcA, tathA gRhNAti, evaM 'aticAreSu' khaMDanArUpeSu vartate, dvicyAdivArAM punaH punaH tasya bhaMgo'tra tasya jIvasya, bhaMgaH-sarvAbhAvalakSaNo'tra-adattAdAnavrataviSaye jAyata iti gAthArthaH // bhAvanAdvAramAha 1 // 21 // Jain Education For Private & Personel Use Only How.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In je daMtasohaNaM pi vhiti adiNNayaM na ya muNiMdA / tesiM namAmi payao nirabhissaMgANa guttANaM // 47 // ye sAdhavadantazodhanAdyapi, hurvAkyAlaMkAre, gRhNantyadataM svAmineti gamyate, apizabdAd bhasmagomayAdi, naiva 'munIndrAH ' munInAM-yatinAmindrAH - pradhAnayatayo, na tu dravyayatayaH, teSAM naumi 'prayataH ' prayatnavAn manovAkkAyainirabhiSvaGgANAM dravyAdiSu pratibaMdharahitAnAM, guptAnAM manovAkkAyaguptibhirguptAnAmityarthaH uktaM navabhedamadattAdAnamanutrataM tRtIyaM sAprataM caturthamAha-tatrApi prathamaM dvAraM, aThThArasahA baMbha navaguttopaMca bhAvaNAsahiye / kAmaca uvosarahiye dasahA vA aDahA vAvi / / 48 / / 'aSTAdazadhA brahma' audArikaM yAgAtrakakaraNAtrega navame vaikriyamapi navabhedamanenaiva prakAreNa nava guptavA vRttikalpAH vasatyAdayaH, 'paMcabhAvanAsana' paMcAnAM mahAtratAnAM paMvizatimA paMca, tAtha khoavayavAnavalokanAdayaH, AcArAMga bhAvanAdhyayane vistala, kAmaH caturviMzatibhedaH samAptAH tatra saMpApta dezavA AliMganacumvanAdilakSaNaH, arjanAtaH ciMtanAdiH dazanakAraH, dazapaikAlikammI kAmAdhyavate vizeSaH, dazavA hastakarmAdilakSaNo gandhahastatakhArthasaMgrahe, anudhA-smaragaM kortanaM keliH, SagaM gudyabhASaNam / saMkalpo'dhyavasAyatha kripAniTattireva ca // 1 // etan maithunanaSTAGgaM pravadanti manISiNaH / vivarAMta brahmavametadevA // 2 // mityAdirUpo lokaprasiddhaH, evamAzranekamakAraM svarUpaM jJAtvA vratagrahaNaM vidheyamiti gAthArthaH // dvito dvAramAhaorAliyaM ca divaM tiriyaM mANussarva puNo duvihaM / mANusa sadArAI kAe sayakAraNAIhiM // 49 // jainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRtto. aNuvrateSu adattAdAna mathunayo // 22 // viratiH maithunaM hi audArikavaikriyabhedAt dvividhaM, punaH audArikaM tiryagamanuSyabhedAd dviprakAraM, eDakagavoSTamahiSIsaMbaMdhi tiryagudabhavaM, mAnuSyakaM svadAraparadArazyAdisamudbhavaM. tadapi karaNakAraNAnumatyAdabhiriti gAthArthaH // tRtIyadvAramAha duvihaM tiviheNa viuciyaM tu egavihativiha tiriyammi / maNuyaM carime bhaMge paJcakkhANaM cautthavae // 50 // dvividhaM trividhenAnumatirahita, zrAvakANAmanumateH pratiSedhAbhAvAt sAmAnyena, vaikriya devIviSayamanena bhaga kena saMbhavatIti, ekavidhatrividhabhaMgakena tiryaviSayaM, kAraNAnumatibhyAM tiyaviSayasya maithunasya sambhavAt goajAghoTikAdInAM vRSabhAdipradAnaprakAreNa, manuSyastrIviSayamekavidhaikavidhena-kAyena svayaMkaraNalakSaNena ca caramabhaMgakena, zeSA na tu aSTApi vyahAH, caturthava te pratyAravyAnaM kartavyamiti gAthArthaH // caturthadvAramAhagirina ghare tini vayaMsiyAu do jamalagA vaNisuyA ya / paraloe napuMsattaM dohaggaM ceva dosA ya // 1 // girinayarapattane tisro 'vayasyAH ' mitrabhAvasampannAH udagrayauvanAH prathamaprasavane ujjayantaparvate cai yavandanAtha gacchantyacauraMgahIkhA parakUle vikrItA vezyAnAM haste, tatra tAH prasiddhanAmAno vaizyAguNaiyuktAH zaMgArAkArasaMpannA vezyAH saMjAtA. tAbhiH svaputrA girinagare bAlabhAve tyaktAH, kAlena yauvanaM prAptAH, vANijyena parakUlaM gatAH, vikAlavelAyAM tAsAM mAtRNAM tairbhATidattA, dvAbhyAmakAryAcaraNaM kRtaM mAtRbhyAM saha, ekazca kuladevatayA govatsarUpeNa mAnuSabhASayA pratibodhito gato gRhe vezyAyAH, upaviSTaH, tena ca sA pRSTA-kutaH vaM? sA cAha-" sariha nariMdaha risigaNaha varakAmiNi kamalAha / uggama je pucchati bahu ko kusalattaNa tAha ? // 1 // " evametat, tathApi mama kautukaM, tatastayA rudantyA sarvo'pi vRttAntaH kathitaH, tenoktam-asmAka || 22 Jain Education in For Private Personel Use Only W w .jainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yUyaM mAtaraH, prabhAtasamaye dravyadAnena mocitAH sarvAH, svanagaramAnItAH / ete doSA anivRttAnAmiti // dvitIyakathAnakam mathurAyAM nagaryA kuberasenA gaNikA prathamagarbhaNAtIva bAdhitA, vaidyasya kathitaM, tenoktaM-ayi yugmagabhadoSo'yaM, na rogadoSo'sti, mAtrA sA uktA-prasavakAle mA bAdhA bhaviSyati tasmAdauSadhena gAlaya, tayA neSTaM, tataH kAlena dArako dArikA ca jAtA iti, punarjananyoktaM-daza rAtrIH paripAlya tyakSyAmi, tato mudrAdvayaM kuberadattakuberadattAnAmakaM ghaTayitvA galake vadhdhvA maMjUSAyAM prakSipya yamunAyAM pravAhite, prabhAtasamaye sorikapure nadItaTasthitena zreSTiyena maMjUSA AgacchamAnA udakamadhye dRSTA, gRhItA ca yAvanmadhye bAlakayugmaM dRSTa, ekena dArako gRhIto dvitIyena dArikA, yauvanaprAptayovivAhadharmaH kRtaH, yAvad dyUtakAle mudrAratnaM saMcAritam, ekaghaTanArUpaM dRSTvA kuberadattasya zaMkA saMjAtA, na mama asyA upari bhAryAbuddhiH, gatvA mAtaraM pRSTavAn, tayA zapathapUrva kathitaM, tena coktaM-virUpamAcarita, te na vadhUH pitRgRhaM preSitA,AtmanA mathurAyAM vyavahArabuddhayA gataH, tatra sA kuberasenA gaNikA svagRhe dhRtA, putrotpattizca, kuberadattA tacchutvA tinI saMjAtA avadhijJAna cotpannaM kAlena, dRSTaM ca tadajJAnavijRmbhitaM putrotpattyAdikaM, mathurAyAmAgatA sAdhvI, tayoH pratibodhanArtha vasati tatraiva gRhe. gRhItvA bAlakatvaM mama bhrAtA bhrAtRvyo bhartRbhrAtA putrazca, tvadIyaH pitA mama bhrAtA pitA putra bhartA zvazuraH, tvadIyA mAtA mama mAtA zvazraH svapatnI bhrAtRjAyA, viruddhavacobhibhaNyamAnaM zra vA kuberadatto vaidivA svarUpaM pRSTavAn , ArthikayApi sarvo'pi vRttAntaH janmaprabhRti kathitaH, tayoH pratItirutpannA, ajJAnavilasanamUDhena mayataceSTitaM, niviNakAmabhogaH pratrajitaH, kuberasenA gaNikA zrAvikA saMjAtA // tRtIyaM kathAnakaM hastinAgapure mahezvaraH sArthavAho bhAryA sagI muktvA proSitaH pramRtA putrI, anAgamane mathurAyAM ca prAgbhAryayA vIvAhitA, tathApi SECRUGANGACANCIALOCALCANOARDC Jain Education in For Private Personal Use Only A w.jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttau. // 23 // Jain Education na Agato vidigyAtrAyAH sArthavAhaH Agataca mathurAyAM jAmAtRkagRhe varSAkAle bhANDazAlA saMjAtA duhitrA ca saha sambandhaH saMjAto, varSAkAlArina gRhamAgataH, pRSTaM ca prastAve - kiM tadA tavotpannaM ? dAriketi ka vivAhitA?, mathurAyAM tataH AnAyitA, tatazca sA pitaraM dRSTA vilakSIbhUtA udbandhanaM kRtvA prANatyAgaM kRtavatI, pitA patrajita ityanirvRttAnAM doSAH / athavA'nyadudAharaNaM gAthAyAmanuktaM - ekasmin grAme nandakulaputrasya suMdarI nAma mAtA, sA ca duSTazIlA, sa ca nandaH svakIyabhAryayA bhaNyate, tatra mAtA asatI, sa ca tasyA vacanaM na zraddhatte, anyadA sA suMdarI devakulikAyAM rajanyAmandhakAre duSTazIlaiH puruSairupabhujya pacAnnandaH tasyAH putraH preSitaH, tenApyAsevitA, vastraparivartanaM cAndhakAre saMjAtaM, prabhAtasamaye ca tayA vastraM zvazrasambandhi dRSTvoktaM-hA duSTazIla ! kimetatraM mAtRsaMbaMdhi tvayA gRhItaM ? tatastasya pratItirutpannA, saMvegaM gato, atha viSayA viDambanAhetavaH, tatastathAvidhAcAryAntike pratrajitaH- " savAviya pavajjA pAyacchitaM bhavaMtarakaDANaM / pAvANaM kammANaM tA etthaM natthi dosotti // 1 // " paraloke napuMsakAdayo doSAH, uktaM ca- " yatra yatra bhavotpannastatra ( bhave bhrAntiH tatra ) tatra napuMsakAH / jAyaMte nityaduHkhArttAH, paradAraratipriyAH / / 1 / / " kapilakSullakasyevaikasmin bhave vedatrayaM, tathA durbhagatvAdayo doSAH syuH, ukta ca " mehuNatrayabhaMgaMmI Ase pose taheva karakamme / vihavA vaMjhA niMdU joNImUlaM ruhiravAho // 1 // tti, tadeva saMsparzasukha, saiva cAnte viDambanA / tAsu ca anyAsu ca strISu, atha vezyAsu ko guNaH // 1 // ityAdi bhAvayitvA alpamAhairbhAvyamiti gAthArthaH // guNadvAramAha parapurisavajagAo iha paraloe ya lahai kallANaM / ettha subhaddA sIyA mahAsaI donni ditA // 52 // aNuvrateSu maithuna viratiH // 23 // w.jainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22RMCNCREAST ___parapuruSavarjanAt ihaloke-manuSyaloke ca punaH paraloke-anyajanmani 'labhate' prAmoti kalyANaM' devatvAdisukhaM, atra prastAve subhadrAzrAvikA sItAdevI ca mahAsatI dvau dRSTAntAviti gAthA 'kSarArthaH / vyAsArthaH kathAnakagamyasta vedam campAyAM nagayA subhadrA zrAvikA'tIva sarvajJazAsanabhAvitAntaHkaraNA mithyAdRSTinA pariNItA, sa ca tadanuvRttyA zrAvakaH saMjAtaH sarva tat kulaM buddhabhaktaM, tasyAH chidrANi anveSayati, subhadrA ca jinabhavanaM gatvA caityAdipUjAM kRtvA dharmazravaNAdi kRtvA tataH Agacchati, etAni ca mAnuSANi bhartuH kathayaMti, yathaiSA duSTazolA caityabhavane sAdhusamope tahata velAM tiSThati, sa ca tadvaco na zraddhatte, anpadA kSapako bhikSArthamekaH praviSTaH tadgehaM, akSNoH kaNukapraveza dRSTvA tayA ca jiyA niSkAsitaM, tilako lalATe lagnaH sAdhoH, tAbhizca tad bhadarziI, tataH patanurAgo'sau saMjAto vipariNatazca, 'balapAnindriyagrAmaH paMDito'pyatra mudyati' iti vacanAta, tayA ca jJAtA bhatikaraH so'pi, cilica darzanalAghavena mahoDAhaH, tataH sthitA abhojanena rAtrA zAsanadevatA''rAdhanAye kAyotsargaNA gatathA devatayA kAyAM yathA caMpAnAradvArANi tvacA cAlanIkRtodakena lokasamanvitayA udaghATanoyAni, tataH zAsanonnatibhaviSyati, iti bhaNitvA gatA, prabhAtasamaye nagaradvArANi vighahitAni nodaghaTate lokaiH, tatA vacanamAkAze saMjAtaM-yA sato cAlanokRtodakena svagRhAnnitya plApayiSyati sA udaghATaviSyati yAvat sarvAbhiH khIbhiH svagRhe cAlanIkRtodake parIkSA kRtA, tadA mubhadrayA bharAtmo sAmartha darziI, nandiyopazca kRto, gatA pUrvadvAre udghATitaM namaskAraM paThitvA, dakSiNa pazcimaM ca, tata uttaradvAre gavA AtmasAMnidha dazayitvAtaM-yA mayA sadRzo sA udghATaviSyati, sarvAsAM nanandrAdInAM mapIkUrcako dattaH, tadadyApi tad dvAraM tathaiva sthitamiti, aho sarvajJazAsanaprabhAva iti loke prabhAvanA kRteti|| Jan Education For Private sPersonal use Only jainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0 vRttI. // 24 // Jain Education In athavA sItAdevI rAmadevasya bhAryAM rAvaNaprativAsudevena nItodAharaNaM, padmacarite vistaraH, kattha ( evaM ) zrAvakasya guNe udAharaNaM / yatanAdvAraM paSThamAha channaigadaMsaNe phAsaNe ya gomuttagahaNa kustumiNe / jayaNA savattha kare iMdiyaavaloyaNe ya tahA // 53 // 'channaMga' ti nAbheradhodazene sparza ca gomUtragrahaNaM, yonima hanena grahaNaM. kustramaM-bhogabhujanalakSaNaM, udrekAt, yatanA savatra kuryAt strINAmaGgamaGganirIkSaNaM prati indriyAyavalokana sarAgadRSTayA parityajediti saMTaka iti gAthArthaH / aticAradvAramAha paradAravaNi paMca hoti tinni u sadAratuDe / itthIe tinni paMca va bhaMgavigehi aiyArA // 54 // 'paradAravarjina: ' parakalatratyAginaH paMcApyaticArA bhavati, trayaH svadArasantoSiNaH, anaMgakrIDA paravivAha karaNaM kAmabhogatItrAbhinivezatha, itvaraparigRhItAparigRhItAgamane tu bhaGgaH, strINAM tu trayo'ticArAH paMca vA, bhaMgavikalpairaticArAH saMbhavatIti, vistarA'NuvratavidhAviti / aSTamaM dvAramAha itthI puriseNa samaM visayapasaMga karei dappeNaM / taiyA bhaMgo jAyai aiyAro annA hoi // 55 // strI puruSeNa samaM puruSo vA striyA sArdhaM ' viSayaprasaMgaM ' maithunasevanaM 'karoti' vidadhAti ' darpeNa' vratAticArA' tayA tasmin kAle 'bhaGgaH ' sarvavratAbhAvalakSaNaH ' jAyate' utpadyate, aticAro'nyathA - valAtkArAdinA samukasya bhavatIti yogaH iti gAthArthaH // bhAvanAdvAraM navamamAha aTThArasahA baMbhaM je samaNA dhArayati guttijuyaM / bahusAvajjaM nAuM tesiM paNamAmi nicamahaM // 56 // aNutrateSu maithuna viratiH / / / 24 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'aSTAdazadhA brahma' aSTAdazabhedabhinna praudArikAdi brahmacarya ye 'zramaNA' yatapo 'dhArayanti' anupAlayaMti |'gupsiyuktaM ' navabrahmacaryaguptisamanvitaM 'bahusAvayaM jJAtvA' prabhUtapApa vijJAya 'teSAM praNamAmyahaM' teSAM munInAM namaskAraM karomi 'nityaM ' sadA-sabakAlamiti gAthArthaH / ukta maithunAla caturvavate, sAmmA parigrahAyacA nAsemAra, tatrApi prathamaM dvAraMmucchA pariggaho ii airitta asuddha taha mamatte ya / eyassa u jA viraI sarUvameyaM tu nAya // 27 // 'mUrchA' gAddhaye-atIva pratibandhaH parigraho bhavatIti sambandhaH, atiriktaH pramANAt parigrahaH, tathA mamatvena ca | dhanadhAnyAdiparigrahaH, evaMbhUtasya tu parigrahasya yA ' viratiH ' nivRttiH, svarUpa netat parigrahaspati gAthArthaH // bhedadvAramAhakhetaM vatthu hirannaM suvannadhaNadhannakuviyaparimANaM / dupayaM caupayapi ya navahA u imaM vayaM bhaNiyaM / / 58 // kSetraM-setuketAdilakSaNaM, gRhAdi vAstu khAtAdirUpaM dhavalagRhAdi, hiraNya-ghaTitAghaTitarUpa drammAdi, muvarga-kanakaM, dhanaM-gaNimadharimameyapAricchedyarUpaM caturvidha dhAn-zAligodhamAdirUpa, kupitaM-sopaskara pAtrI karoTasvAdilakSagaM, dvipadaM dAsIkalatrAdi, catuSpadaM-gavAzvAdirUpa, cazabdaH svagatAnekabhedasaMmUcanAthaH / navadhAtu' lavabhedaM lida tra-parigrahaparimANalakSaNaM 'bhaNitam ' uktaM gaNadharAdibhiriti gAthArthaH // tRtIyadvAramAhaatthaM aNathavisayaM saMtosavivajjiyaM kugaimUlaM / tapparimANaM nAuM kuNaMti saMsArabhayabhIyA // 59 // ____ artha ' hiraNyAdi anarthaviSaya apAyakAritvAt, brAhmaNadArakayorikha, udAharaNaM, kathametat ? kauzavarddhane Jain Education For Private Personel Use Only jainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRttI aNuvrateSu parigraha parimANam // 25 // & nagare brAhmaNabhImaputrI devadevazarmAravyau dAridrayAbhibhUtau kauzAmbyAM prAptau. itazva rAjadahituH saubhAgyasaMdIpanakameva utsavana kRta, tasya ca tasminneva dine ujjamanaM tatra gadhAlA moktikAdi pracchannaM brAhmaNAnAM samavayasAM dAtavyaM, to ca bhomasutau tapo, dvayoH kaccolakaporadho mauktikasuvaNAdi kRtvopari mUpakArAdikRtaM DhaukitaM tayoH, nadItaTe gatvA pAdazaucAdikaM kRtvA / bhotamArabdhau, yAvad dRSTamayaH pradhAnadravigaM, tato dvayorapi mAraNAdhyavasAyaH saMjAto dravyalobhena, devena ciMtitam-enaM laghubhrAtaraM mArayitvA dravyaM gRhNAmi, devazarmagApyetadeva ciMtitaM. tatastayodayorapi jalpo'bhUdetan mauktikadInArAdikaM nidhAnIkRtya punarapi gacchAvA, nidhAnIkRtya prasthitI, yAvadagrataH kUpaM dRSTvA'nyo'nyavadhapariNatayoddevenoktaM-kIdRzaH kUpaH, ? devena kUpe prakSeptumArabdhaH, sa ca tasya zarIre lagno dvAvapi patitA, tataH sarpabhAvanotpatrAvAsanna pradeze, tatra sthAne tayormahAnAgayoratIva mUcyA bhaMDanaM jAtamatikAdhena yAvat mRtau mUpakabhAvenApanno, tanni rastyAne militayAH punarapi yuddhaM saMlagna, tato'tikrodhAmAtI mRtvA kalabhabhAvenotpannau, kAlenAgatena yuthena saha tayoyorapi yudhyamAnayolubdhakaH samAyAtaH tathApi na naSTau tau, zeSaM prapalAyitaM yUthaM, vyAdhena vANena viddhau, aAmanijarayA mRtA karmAzubhaM kSapayitvA kauzAmbyAM mAdhavAbhidhAnasya brAhmaNasya vasaMtinobhAryAyAH putratvenotpannA yugmabhAvena, tatastayo ma kRtaM rudaH mahezvAzva, tasya ca mAdhavasya nidhAnAsanne kSetraM, to cASTava tatrAgato, parasparaM dvayorapi tasya sthAnasthopapatIva mRcchI, tathA kala kuruto rATiM kurutaH piTTApiTTi ca, gRhe gatI snehena tiSThataH, ugrejitaH pitA tAbhyAm / anyadA vimala pazAbhidhAnaH mUrivAramAbhidhAnA yAne samayamRtaH, tatra sarAjAdiH pArajanapadaH samAyAtaH, saMzayaccheyAcArya iti zrutvA tatrAzAkada tAbhivAnaH zreSThA samAvAtaH, tasyAzokazrIduhitA, tAM cAtIvarUpAdiguNa MOONSHUSHA***IHO G // 25 // an For Private Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In K yuktAmapyatIvAbharaNAlaMkAra vilepana sugaMdha puSpAdisamanvitAmapi na kazcinnAmnApyAlapati, tatastena tasyA durbhagaH cakAraNamatizavajJAnI pRSTaH, noka-yathA pratiSThAne nagare vimalAbhidhAnaH zreSThi dhanavAnAsIt, tasya dhanazrIbhAvo 'nuraktA bhaktA saundaryA vizeSaguNasamanvitA putrabhAMDarahitA vandhyA, tatastAsaha paryAya dravyaparikSA zrImabhidhAnAdvitIyA bhAryA pariNItA, dhana maraNApAye ciMtayantyAH parivAjikA AgatA, tasyA upacAraM kRtvoktavatI-dhanazriyA (zrIH) gRhAnniSkAsitA bhavati tathA kuru tathA tu vimala morge gacchatoparacA saMketittathA sahajalpita-akalye dhanazriyAH pArzvamamukena zreSThaputreNa preSitA, vimalasya tena cAparyAlocyAgatya ca pitRSTa preSitA, puruSArthoktAH pitRgRha pravezyAdhAtapAdairnirgatavyaM, caiva tadaiva kRtaM, "kuThe kuparijJAtaM kuzrutaM kuparIkSitam / puruSega na kartavyaM, vimalena kRtaM yathA // 1 // " pitrA dhanazriyA ca devatArAdhanaM devatA coka- acirAt jAmAtRkaH tavAnayanAya AgamiSyati, tasthAca zrIprabhAyA mahAjvareNa grastAyAH pazcAttApaH saMjAtaH, tataH svajanapratyakSa vimalatya ca dhanazrIvyatikaraH parivAjikAbhaNanalakSaNaH sarvo'pyAtmazuddha maraNakAle kathitaH, tato vimalenAtmaniMdAM kRtvA sA zrAprabhA zlAghitA, yathA maraNakAle'pyetat karmAparyAlocitakaraNaM kathitaM naimittikena ca afrier nAsmi tave zrIbhAvA maraNaM tato balAt tailamAnIya mAtuH samarpitaM, jaMbaikadezo marditaH, manAk guNo cividha-dUrasthA dhanazrIH, tadaiva rAjakulAdupacAreNa paMcAzayojanagAminyo vilobhUto'dRSTiH, tataH snAnabhojana tAmbUlAvilepanAdinA sanmAnitaH, dinaM nirUpitaM zobhanaM dinapaMcakaM zvazuragRhe sthitavAna, tataH zrImabhAM niSkAzayitumArabdhaH, tataH dhanazriyoktaM mama bhagi taH yathA vAtajvaraH, tato jIvitAzA, vipachena dinena vIrakA AnIya dinadvayena prAptaH dhanopitR Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRttI. aNuvrateSu parigraha parimANam // 26 // nIyaM nAsyAparAdhagandho'pyasti, madIyapUrvakarmavijRmbhitametaditi vidhRtA, tato dhanazrIH pravrajyopatthitA vidhRtA, sapta varSANi yAvat, mahAntaM jinAthatanaM kArayAmi dravyaviniyogaM ca, tataH kAlena mahAdAnajinabhavanASTAhikApatimAyogyAmaraNasamalaMkArAdiSu prabhUtaM draviNajAtamA(di)jinAyatane dattvA jovAnandAcAryasamIpe bhatrajito vibhalaH samAyaH avajyAM kalA zrInabhA sAdhA lalitAGgakavimAne gatA, vimalo dhanazrIbrahmaloke paMcama kalpe gato, zrIpabhA ca tat karmasAvaze vega sodharmAcyutA he azokadata zreSTin / tava duhitA'zokazrIprabhAtvenotpannA, tasya karmaNo vipAkaM durbhagattramanubhavati, tatastacchutvA jAtismaraNamutpabha, aMzupAtaM kurvatI vimalayazasa AcAryasya pAdayoH patitA, pravajyAdAnena mamAlAI kuru, tenoktaM-varSapaMcakAyuddha gatvA kapiNamastava bhaviSyati, tato bhuktabhogA satI tvaM pravajyAyogyA bhaviSyasi, itarayA vratabhaMga eva tava, asmin prastAva mAdhavabAmaNena pAdaponipatya pRSTo vimala pazAH mUriH-bhagavan ! kimatra kAraNaM mama putrayoH rudramahezvaraporatra kSetre'smin bhadeze vairaM parasparaM kalAdi ca, gRhagatayostu lehaH, bhagavatA nidhAnAdikaM maraNakAraNaM cAturbhavikaM savistaraM kathitaM, tatastayoH brAhmagadArakayoH jAtismaraNena pUrvabhavAH aphaTIkRtAH pAdayoH patitA AcAryastha, nidhAnaM nirUpitaM, tataH sarvaSAM pratyayaH saMjAtaH, pitaramAccha patrAMsahIta, mAhendrakarape helpa nau iti |asth aNatyavisayaM saMtosavivajithaM kugaimUlaM / tapparimANaM nA kuNati saMsAramayasoyA 1 ato'rthamanarthaviSayaM 'saMtosavijiya, santopasamanviA tu dAnopabhogayuktaM karmakSapaheturthazAhenudha mAtAdevi, kugatimUlaM lobhanastAnAM galakartAdInAmataH 'tatparimArga' parigrahaparimANaM jJAtvA bhaMgakavidhAnena kurvanti saMsAramayabhItAHdoSadvAramAhaaniyattA uNa purisA, lahaMti dukkhAI jegakhvAiM / jaha cArudattasaDDho panbhaTTA nAulAhito // 60 // // 26 // Jain Education in For Private & Personel Use Only ha .jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOMCRICKENCREACHER anivRttAH, kasmAt ?-parigrahAt, punaH puruSA 'labhaMte prAmuvaMti duHkhAnyanekarUpANi nArakatiryakachedanAdIni, manuSyeSu" jaNayamuyANaM ca jae jaNaNImuNhANa bhAuyAgaM ca / caDulassa dhaNasta kae nAsai neho khaNaddhega // 1 // aDai bahuM vahai bhara sahai chuhaM pAvamAyarai dhiTTho / kulasIlajAipacapaThiiM ca lobhaddao cayai / / 2 // dhAvei rohaNaM tarai sAyaraM vasai giriniraMjesu / baMdhavajaNaM ca mArai puriso jo hoi dhaNalado // 3 // mohasthAyatanaM dhRterapacayaH kSAnteH pratIpo vidhiyAkSepasya suhRnmadasya bhavanaM dhyAnasya kaSTo ripuH / duHkhasya prabhavaH sukhasya nidhanaM pApasya vAso nijaH, prAjJasyApi parigraho graha iva klezAya nAzAya ca // 4 // " yathA cArudattaH zrAvakaH prabhraSTaH mAtulAt / kathAna harivaMzakathASAM vistareNAtra na likhitamiti // gugadAramAhaje iha pariNAmakaDA saMtosaparA DhavayA dhIrA / te jiNadAsoca sayA havaMti suhabhAiNo loe // 11 // ye puruSA 'iha' loke 'parimANakRtAH' kRtaparimANAH tathA 'santoSaparAH santoSapradhAnAH 'dRDhavratAH' prANatyAge'pi vratabhaMga na kurvanti 'dhIrAH sattvavantaH, te puruSA jinadAsazrAvaka iva 'sadA' sarvakAlaM 'bhavanti' jAyante sukhabhAgina iha loka eva, uktaM ca-"sarvAH sampattayastasya, santuSTuM yasya mAnasam / upAnagRDhapAdasya, nanu cAhateva bhUH ||1||jh 2 appo loho jaha 2 appo pariggahAraMbho / taha 2 muhaM pavaI dhammassa ya hoi saMsiddhI // 2 // dAna bhogo nAzastisrogatayo bhavanti vittasya / yo na dadAti na bhuGakte, tasya tRtIyA gatirbhavati ||3||"'loke manuSyaloke iti gAthArthaH / bhAvArthaH kathAnakagamyastacedam-pATaliputre nagare jinadAsazrAvaka sampadarzanAdipU gRhItAnupratadhArI tiSThati, tatra ca taDAga khanyate rAjAdezena, karmakaraiH svarNamayA lohasadRzAH kuzA upalabdhAH, tat sthAna pracchannaM kRtaM, teSAM cekai dine 2 prathamaM jinadAsa Jan EducationiN For Private Personal Use Only Jw.jainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNuvrateSu parigraha parimANam zrInavapadA zrAvakasya lohamUlyena prayacchaMti, na gRhotAH suvarNamiti jJAtvA, nAsmAkaM prayojanametaiH, tato nandasya samapitAH, tena ca suvaprakavRttA miyAna jAnatA'pi lohamUlyena gRhItAH,dine 2 samAnayanIyAH, a mUlyaM dAsyAmi, tatazca kAlena gacchatA kasyacit svaja | nasya gRhe bhojanArtha balAtkAreNa nItastena ca gacchatA putrasya Adezo datto, na ca sadbhAvakathanaM kRtaM, yathA suvarNamayAH kuzA // 27 // gRhItavyA, te ca AgatAH, na cAdhika mUlyaM prayacchati, tato'nyasya haTTe anyasya vIthyAM nItAH, na kazcinnaMdamUlyena gRhNAti, tatastaiH niviNaH khAkRtya bhUmau pAtitAH, koTTamapagate, suvarNamayAH saMjAtAH, daNDapAzikena dRSTvA kuzA gRhItAH karmakarANAM pAzrvAd , rAjakulaM prApya vRttAntamApRcchaya taDAgasaMvandhinaM jinadAsazrAva phasya sapitA ityAdi, tatazcauranigrahaH teSAM, lobhanandastu tasmAd bhojanAd zIghramAgataH, kuzagrahaNaM na kRtaM putreNeti pAdabhaGgaH kRtaH, rAjapuruSAH samAgatAH, kRkATikAyAM gRhItvA rAjakulaM nItaH, gRhasarvasvaM pragRhya cauranigrahaH kRtaH, jinadAsastu nilema itikRtvA prajitaH, evamAyane ke guNAH kRtaparigrahaparimANAnAmiti // sAmpataM yatanAdvAramAhasaMbharai vAravAra mokalatarayaM ca gehaissAmi / eyaM vayaM puNo ciya maNeNa na ya ciMtae evaM // 12 // saMsmarati vrataM vAraMvAraM-punaH punaH AgAmini kAle caturmAsAdo mukalatA grahISyAmi, netan manasApi ciMtayet-prabhUtatarametat parigrahavataM lAsyAmIti na vicintayediti gAthArthaH // adhunA aticAradvAra saptamamAhakhitAihiraNNAIdhaNAidupayAikuppamANa kame / joyaNapayANavaMdhaNakAraNabhAvehi no kuNai // 63 // kSetrAdihiraNyAdidhanAdidvipadAdikupyamAne parigrahamAne kramaH-atikrama; kathaM? yathAsaGkhyena yojanapradAnabandhanakAraNabhAvana // 27 // Jain Education ww.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECRETARY-RRORE karotyatikrama, tatra kSetravAstusaMyojanA vRttimityapagamena ekakSetraikavAstukaraNamatikramamAlayA musaktAyA (sa gurutya) vA anena 5 prakAreNAticAro bhavatIti, evaM zeSAticAro'pi, tathA hiraNyasuvagadhAranyastai pradAnaM kAlAvadho yAvat pUryate'nenApyati cAraH, dhanadhAnyayoH bandhanaM karoti, kathaM ? kasyacidanadhAnye nivAraNa karotyAtmagrahaNAthai kAlamavadhArya, yAvat dvipadacatuSpa| dayoH kAlabhAvamadhye dAsighoTikAgolyAdeH putrotpatyAdinimittaM paNDAdinakSepaH, kuSya-bhojanacarUkAdi vikrayakAle bhAvataH grahaNaM karoti, tadravyaM kasyacit prayacchati kAlAvadherupari mayA grAhyANi, evamanena prakAreNAtra atiriktaM gRhNataH samUkasyAticAro bhavatIti gaathaarthH|| bhaGgadvAramAhajai jANato giNhai ahiyaM dhanAI to bhave bhaMgo / aisaMkilidvacittalla tassa pariNAmavirahAo // 64 // yadi parigrahAtiriktaM 'jAnan ' buddhacanAnotilobhAda 'DAti khokarotyadhika tAticAranirapekSo dhAnyAdi tato bhaved bhaGgaH sarvAbhAvarUpaH 'atisaMkliSTacittasya atidriAdhyavasAyastha, tasya pariNAmAbhAvAt iti gaathaarthH|| bhAvanAdvAramAha cattakalattaputtasuhisayaNasaMbaMdhamittabaggayA, khettsuvnnnndhnndhgnnvivjiysylsNgyaa| dehAhAravatthapattAisu durujjhiyamamattayA, cintatu suvihiyA taM sAvatha ! mokkhapahammi pattathA / / 65 // he zrAvaka ! 'cintaya' paribhAvaya 'suvihitAn' zobhanayatIgiti, kiMbhUtAn ? mokSapathaprAptAna , prApasthIta vA parama31 pada, punarapi kiMbhUtAn ? muhattyaktakalatraputrasvajanasaMvandhimitravargAn kSetramAvargadravyadhanadhAnyavijitasakalasaMgAna-parityakta / Jain Education a l For Private Personel Use Only Jaw.jainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttI. // 28 // Jain Education samastapratibandhAn dehaAhAravastrapAtrAdiSu dUrojjhita (dUraparityakta), mamatvAn - mamIkArAbhAvAt evaMbhUtAn sAdhUna 'bhAvayet' citayet etadbahumAnaM kuryAditi dvipayarthaH / uktaM paJcamamanuvrataM tadabhidhAnAt samAptAni paMcANuvratAni / guNatratAni trINi navabhedAnyucyante tatra digvate prathamadvAramAha golaka appA anivArio vaha kucha iva jA disAsu viraI guNavvayaM tamiha nAyavvaM // 66 // 'tAyogolakakalpa AtmA' agnitaplopiMDarUpaH AlA - jIvaH sarvatra jIvadahanAlakalAt, 'anivAritaH' akRtadiparimANo ' va ' jighAMsanaM karoti, anihate, 'anivRttireva ttiriti vacanAt uca" to baMcchato kujjA sAvajjajogavinivitti / aha visava'nivittIe subhabhAvA daDhayaraM sa bhave / / 1 / / " ityevaM jJaparijJayA jJAtvA pratyAparijJayA SaTsvapi dikSu ' viratiH' nivRttiH 'guNavataM' digvataM diparimANalakSaNaM tadiha prastAve jJAtavyaM svarUpeNeti gAthArthaH // yathA jAyata iti tRtIyaM dvAramAha parimiyaravettAu bahiM jIvANaM abhayadANabuDAe / disivayagahaNapariNAma uppajaha tihasaDassa // 67 // parimitakSetrAdvahiH- kRtaparimANAt kSetrAd bahiH jIvAnAmabhavadAnabuddhayaiva tatra kSetra jIvAsteSAmabhayapradAnaM dattaM bhavati, digrahaNapariNAma utpayate 'tIvrazraddhasya' utkaTamadhAnabhAvasyeti gAthArthaH // doSadvAramAhadipariNAmaM na kuNati kahavi moheNa mohiyA pAyA / timisaguhAe jaha koNio hu niNaM narA jati // 68 // dikSu parimANaM kathamapi - kRcchreNa na kurvanti mohena mohitA - mahAmohabhUDhAH 'pApA:' gurukarmANaH timisraguhAyAM yathA aNuvrateSu parigraha pari mANaM dik parimANaM ca // 28 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | koNikaH, hurvAkyAlaMkAre, nidhanaM narA gacchanti, nidhanaM maraNaM, 'narAH' puruSAH 'gacchanti' vrajantIti gAthArthaH // vyAsArtha vAha campAyoM nagayoM zroNakarAjJaH putraH koNikAbhidhAnaH, tena cASTAdaza rAjJaH ceTakarAjabalena sahitAn parAjitya hastyAdivalaM prabhUtaM saMpiMDita, kAlAdayazca daza zreNikaputrAsteSAmapi sambandhi valaM tena gRhItaM, tato bhagavatsamIpamAgatya pRSTavAn ,cakravattino'niviNNakAmabhogAH ka gacchanti ?, bhagavAnAha-saptamanarakapRthivyAM, a ka yAsyAmi ?, bhagavatoktaM-paSThapRthivyAm , azokacandraH prAha-kimahaM cakravartI na bhavAmi ?, bhagavatoktaM-ratnAni na santi, tataH kRtrimAni ratnAni kRtvA maMDalaM sAdhayitumArabdhaH, tato vaitADhayAdArataH khaNDatrayamAjJApitaM, timisraguhAyAM prAptaH, kirimAlakaM guhApAlakamAjJApitavAn yathA timisraguhAmudghATaya, kirimAlakanyantaradevenoktaM, yathA atItA dvAdazApi cakravatinaH, tenoktam-ahaM trayodazamaH cakravartI, devenoktaM-gaccha svasthAnaM, mA vinAzabhAga bhava, punarapi koNikenoktamavazyaMtayA ca, bhUyobhUyaH pratipiddho'pi na mucatyAgraha, utA timisraguhApAlakena kapolapadeze pahataH paMcatvaM gataH, SaSThapRthivyAM tamaHprabhAvAmutpanno, yato'kRtadiparimANAnAmete doSAH tasmAdikaparimANaM vidheyamiti // guNadvAramAhajaha caMDakosio khalu niruddhadiTThImaNovaI kAuM / taha aNNovi sauNNo savvasuhANaM ihAbhAgo // 6 // 'yathA' yena prakAreNa caNDakauzikaH sarpaH khalu-vAkyAlaGkAre 'niruddhadRSTi' nivAritadahanAtmakadRSTiprasaramanovAkAyaH mukhabhAga saMvRttaH, tathA anyo'pi zrAvakaH supuNyaH kRtadiparimANaH sAMvatsarikacAturmAsikAdikAlAvadhinA dvividhatrividhA For Private Personel Use Only M m Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRtta // 29 // Jain Education dinA prakAreNa 'sarvasukhAnAM' svargApavargAdilakSaNAnAmAbhAgI jAyata iti gAthAsaMkSepArthaH / / bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam-- yathaikasmin gacche (ekaH) kSapakaH kSullakasahAyaH pAraNa kadine bhikSAcaryAyAM praviSTaH tena ca kathaMcit maMDU kikaikA pAdenAkrAntA mRtA ca tataH kSullakenoktam- kSapaka ! tvayA maNDUkikA prANebhyazyAvitA, kSapakena pUrvamAritA darzitA, tato vikAle AvazyakavelAyAM punarapi kSulakenoktaM-kSapaka ! maNDrakikA nAlocitA, tataH kruddhaH sAdhUnAM madhye ahaM uddhaMsitaH, upavezanapIDhaM gRhItvA kSullakasyopari calitoH, bAdhito aMtarAle stambhe, patito mRtaztha, jyotiSkeSUtpannaH, tasmAccyutaH paMcAnAM tApasazatAnAmadhipatistApasakulapaterbhAryAyAstApasyA udare samutpanno, vRddhiM gatastApasakumAraH saMjAto'tIva caNDaH, kauzika iti nAma saJjAtaM sa cAtIva vanaDe mUrcchitaH, na teSAM tApasAnAM phalAdi grahItuM dadAti, tataste nyavanaM gatAH, itavAdUra sabhI zvetambyAM nagaryo rAjakumAradArakANDa kauzikatApasakumArasyATavyAM gatasthAne bhaGktvA vanakhaNDe bIjapUrAdi phalAni gRhNati, tato gopAladArakairgatvA kathitaM, saca kuThArahastaH teSAmupari krodhAdhyAtaH, tataste prapalAyitAH, pradhAvitaH, tApasakumAro'pyativegena praskhalitaH patitaH, kuThArako mastake saMkhANikAyAmAgato, vidAritamastako mRtaH, tatatha dRSTiviSasarva utpanno, dvAdaza yojanAni dRSTayavalokitaM bhasmasAt karoti, tApasAca kecana dagdhA anye naSTAH, vanakhaNDamUrcchayA vanabhrAntyA trisandhyaM yat kimapi caTakakapotAdi pazyati tat sabai dahati, punarapi vile pravizya tiSThati, kAlena gacchatA chatrasthakAlena bhagavAn varddhamAnasvAmyAgatya tasya maNDapikAyA adUrasamIpe kAyotsargeNa sthitaH, tatazca gandhena nirgato, dRSTvA ca kruddheA madIyamaNDa pikAparNavartI nirbhayastiSThati, sUryamavalokya bhaTTArakaM malokitavAn yAvada dRSTiH zItalIbhUtA, tato daMdrAbhirbhakSayitvA dUre sthitaH, mA mamopari patiSyati yAvat pazyati rudhiraM gokSIrasadRzaM, dik parimANam // 29 // w.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education %% % %% t bhagavatA coktam-upazama bho ! caNDakauzika !, tatazcintayata IhAdikaM kurveto jAtismaraNamutpannaM, kSapakakRtAdikaM prakaTIbhUtaM, bhagavatsamIpe'nazanaM gRhItvA mukhaM vile prakSipya kaSAyaja kRlA asA sthitaH, kanakavalamAge'pi bhagavantaM dRSTvA punarapi pUrvasthityA gamanAgamanAdisamanvitaH saMjAto, lokAca taM sarpa pASANAdibhirAtuM pravRtAH, pazcAt upazAntaM jJAtvA dugdhadadhighRtAdibhirmahimAlayAH kartu kITikAbhirbhakSayitumArabdho'rddhamAsena mRtaH sahasrAre devatvenotpanna iti // yatanAdvAramAhaphalasaMpatIvi dhuvaM (vA) jIvANaM taha ya (vi)jattha ubcaao| paMcidiyamAINaM tattha na gacchati te kahavi // 70 // phalasamprAptirapi 'dhuvA' nizcitA jovAnAM tathApi yatropayAtaH prabhUtAnAM paJcendriyAdInAM - paMcendriyAdijIvAnAM yatropapIDA parimitakSetrAbhyantare'pi tatra te na gaccheti kathamapi yathA maNDaki kA koTikAyAkuleSu mArgeSu tatra gamanaM na kurvantoti gaathaarthH|| aticAradvAramAha as ahe ya tiriyaM akkamo taha ya khittatrur3I ya / saiaMtara etthaM vajijJA paMca aiyAre // 71 // Urdhvati vyatikramastathA ca kSetravityannamatra vanayet etAnapyaticArAn, tatrordhvadi parimANAtikramaH mANAdiparvateSu yad gRhItaM tasmAdupari vRkSAdau markaTakAdi bakhAdi gRhItvA gatastadAnayane aticAraH, tathA adhaH pAdoM patitaM kiMciduttArayato'ticAraH, tihi parimita kSetrAdahiH gavAdigatamAnavato'vicAraH, kSetravRddhistu pUrvasthAdizo yojanAnyaparasyAM dizi kAryotpattau prakSipataH zati hatvAdavicAraH smRtAnaM nAma smRte bhraMzaH, kimayA gRhItaM kathA vA maryAdayA ? iti na smaratItyavicAraH, smRtimUlatvAniyamAnuSThAnasya satra teSvayamaticAraH // sAmprataM bhaMgadvAramAha w.jainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dika pari zrInavapad praka0vRttA mANaM bhogopabhoga parimANaM ca // 30 // vihaM tiviheNa guNavayaM tu cittUNa pesae aNNaM / tallAbhaM vA giNhai tassa dhuvaM hoi iha bhNgo|| 72 // 'dvividhaM trividhena' yojanaviMzateH parataH svayaM na gacchAmi nAnyaM preSayAmi manasA vAcA kAyena iti diparimANaM kRtvA tato-nya preSayati prayojanotpattI, digavatAtikrame yastallAbhasta vA gRhNAtyAkuhikayA-jAnatastasya 'dhravaM' nizcayaM bhavatIha-vrate bhaMgaH sarvavratAbhAva iti gAthArthaH // bhAvanAdvAramAhairiyAsamiyAe parinbhamaMti bhUmaMDalaM nirAraMbhA / sabajagajjIvahiyA te dhaNNA sAhuNo nicaM / 73 // IryAsamityA samitAH pari-samantAda 'bhramanti' sthAnAntaraM saMkrAmati 'bhUmaMDalaM' pRthvItalaM 'nirAraMbhA' AraMbhavivarjitAH 'sarvajagajIvahitAH' sarva jagati ye jIvAsteSAM hitA ye sAdhavaste 'dhanyAH puNyabhAjaH nityaM ' sadeti | gAthArthaH / uktaM prathamaM guNavrata, sAmpataM dvitIyaguNavataM navabhedamAha, tatrApi prathamadvAramAhaupabhogaparIbhoge viNiyattI taM guNavayaM bIyaM / AhArAI vilayAiyAi cittaM jao bhaNiyaM // 74 // sakRd bhujyata iti upabhogaH, punaH punaH [paribhujyata iti paribhogaH, antarvahi gau vA upabhogaparibhogau tayoH parimAgakaraNena vinivRttistadgaNavrataM dvitIyaM bhavatIti sambandhaH, 'AhArAi vilayAiyAi' tatrAhArazcatuvidhaH vilayA-khI tadAdi "citram' | anekamakAraM 'yatra' yasmAd 'bhaNitam' uktamiti gAthArthaH, uktaM ca-" uvabhogo vigaIo taMbolAhArapuSkaphalamAI / paribhogo vatthasuvaNNAiyaM itthihatthAI // 1 // " // bhedadvAramAhamahamajamaMsapacuMbarAi viraI kareja biiyaMmi / asaNavilevaNavatthAiyANa parimANakaraNeNa // 75 // // 30 // Jain Education For Private & Personel Use Only ( Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RCMCAUGUSICWCOCOCONOCOcts madhumAsamayapaMyombAdi, AdizabdAnavanItyolavaTakarAtriyojanAdi, viratiM kuryAt, dvitIyaguNavataM upabhogaparibhogapha rimANaM, azanavilepanavakhAdInAM parimANakaraNalakSaNe'tra cAturbhagikaM / rAtribhojanaviSaye kathAnakamrAIbhoyaNaparivajjaNammi divA iha bhavaMmi guNA / paraloge ya taha ciya jaha vamudattAiyANaM ca // 1 // ujeNI jaNNadatto jiNadAso vaha ya viNDadatto yAsAvayakulasaMbhUyA tANa ya duhiyAo tiNNeva // 2 // jayasiAravija sirIviya avarAI bAlabhAvajiNadhamme / aigADharAgarattA pUbAisa nicamukyuttA // 3 // tANa vayaMsI mAhaNaduhiyA vasudattanAmiyA iTTA / AsADhacAumAse pabhAyakelAeN AyAyA // 4 // tAhi bhannai gacchaha sahANaM aja amha jiNapUyA / sAhuNipAse aNuvayagahaNaM to bhannae tIe // 5 // kiM tattha amha gamaNaM na jujjae ? tAhi sA puNo bhaNiyA / kallANi ! ko viroho ? tumapi gacchAhi amha samaM // 6 // jiNabhavaNapaiTThAo pUdhAIyaM jiNANa kAUNaM / sAhuNipAsi baiTThA dhammaM soUNa vasumittA // 7 // sammattadharo jAyA rAI| bhoyaNavayaMpi se kahiyaM / jabasirimAIhi ya putvagahiya ucAriya vayAiM // 8 // sagi gayAu tAhe sasuragihAo ya Agao tIe / moyAvago vayaMsiya pucchA gayabaddhaNAyaure // 9 // sasurAIhi abhinaMdiyAo ciTThai ya kiMpi kAlaMti / natte abhuMjamANA sasureNaM bhagae tAhe // 10 // puttina amha kulakama jaM nisibhoyaNa taheva pasubhaMsaM / vajjijjai veemuMja bihiyaM taM tu dhammAya // 11 // vasumittAe bhannai hiMsA vee vivajjiyA tAva / saMjhAisu piyarANapi ussirTa rayaNidANaM tu // 12 // sasureNa AyareNaM bhaNiya jai sAsareNa te karja / vA muMca AmaI aNNahA u kajaM na ceva tae // 13 // vasumitA citaMti ya jai evaM jAmi peiyaM | sahasA / to kulalaMkaNamukAi nemi eyAi tatveva // 14 // vasumittAe bhaNiyA jassa sagAsA nivijja me gahiyA / tassa sama For Private Personal Use Only JainEducationa l V Hwjainelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttau // 31 // Jain Education I pema ahaM sasurasamavanaM saMdeho // 15 // samuro vasumittAviya doNivi ujjeNihutta yapayaTTA / jIyaharaMmi dvANe mAhaNabhaTTassa hama // 16 // vihANAIyA saMjhAsamayammi piDhaga kathammi / ti ( tImaNa) kaDhijamANe ura sappeNa nevvassa // 17 // uMdaradaMsaNa helAe dhAvio vAhiUNa paDio so / tattayatImaNamajjhe DoeNaM khaMDa khaMDikaA / / 18 / / rayaNIbhUe tAhe vasumittAna ras sasuro / mAhaNabhaTToviDio asArao pariyaNo jimio // 19 // satpavisapabhAvegaM mao pabhAe pahahu daMsaNao / jAye bahumArga se vasumittA uvari jamataM // 20 // jIyaharaNAu dasaura cAuladattassa pAviyA gehaM / pAraddhaM kattavaM rayaNI jAyA ya tANaM tu // 21 // cAuladattassa u tassa puto Aicasoma sa paradArarao | kulaputtayamahilAe ratto so pAvio teNaM ||22|| hAser baddho UrucchetUNa dAviyaM sa ghare / mahilaM ghituM no rayaNIe annagAmammi ||23|| taM maMsaMmiya siddhaM vasumattA maMsameliyaM raddhaM / na ya bhuMja cAulegavi putto hu gavesio diho || 23 || tayavatthaM dahUNaM samureNa pasaMsiyA vasUmittA / rayaNIbhattaM aha vivajjiyaM nibaM ||24|| sohaNadhammo ladbo amhe hivi esa cetra pddivnnnno| tA gacchAmo sagihaM bhattA avi sAvao jAo || 25 || sidha bhottaNaM kAlaM kAuM tao ya sohamme / devA tiSNivi jAyA sAmU sasurA ya vasumittA // 26 // UNa tao sasuro siridhammo rAyauttao jAo / vasumittA siridevI se kulaMnI samuppannA ||27|| seTTho vaddhAvaNayaM kArAvaha taMmi divasajAyANaM / paNNarasa dAriyANaM rUvavaINaM ghaNo seTThI || 28 || aTThavarisAo akkharakalAo gAi tatthuvajjhAo | sAsU jIvocavidhaM devajasA tANa majjhami || 2 || siridhammo devajatA gahiyA koDhega dovi kAleNaM / devajasA vhANudaeNa siridevIe upagataM // 30 // siridhammanimitegaM piuNA nINAvio paDao se| devajasAe chitto nemittiyavayaNa bhogopabhoga parimANa vratam // 31 // w.jainelibrary.org Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paugAe // 31 // rAyaM pabhaNai navaraM Agacchau ettha so kumAro bhe / jeNa pauNemi sahasA Agayamette ya rNg(vrg)mjny||32|| uhaNega paugo jAo siridevisaMtaegaM tu / jAA katrA caudasa saha kumaro rAulaM ca go||33|| ratnA tAuvi pariNAviyAu bhoge ya bhuMjae tAhe / vayabhaMgakAraNegaM kuTTho tAsi samuppano // 34 // rAyA jAo roddho pacchA devAisu bhkttiaag| mokkhe gahaNaM hohI evaM saMkhevao kahiyaM // rAIbhoyaNamaMsANi jANi vajaNe mahApuNNaM / iha loge paraloge savapayatteNa vajjehA // vistarArtho bhaginIvacchalAvaseyo, asanaM--odanAdi vilepanaM-candanAdi kuMkumAdi vastrAbharaNapuSpatAmbUlAdInAM parimANakaraNamiti gAthArthaH, tathA coktaM- hANa piSaNa vilevaNavatthAbharaNe ya baMbhacere ya / abhaMgaNi kuNamAgaM huttA taMbolapuphAI // 1 // maja maMsaM mahu loNiyaM ca paMcuMbarIyaphalaniyamaM / rAIbhoyaNa taha gajarAI karagAi maTTI ya // 2 // kulabalamaigarUpattagasAhukArAi vizvaviuDagA / viruvayavAhivihIlaganagaya majja paricayaha // 3 // maMsa paMcidiyavahaviNimmiyaM taha pamaMDapAvalaM / sukarasaruhirakalAla dugaMdhi muMva bhapajagAM // 4 // cauridiyajIvANegadehavasaruhiramIsiyamaham / mahurasabhakkhaNayaM cikka ca pAvaM vivajjejjA // 5 // navagIyaM tajjoNiyauppaNNavivaNNasattasaMmIsaM / appariNa vivajaha hoi epi bhayajaga // 6 // mahu majjaM ca maMsaM ca, navaNoyaM ca bhikkhugo| vigaio na kappaMti, tavvaNNA tattha jaMtuNo // 7 // uMbara vaDaM ca pippalaM kAuMbari taha ya pippariphalAI / majne havaMti jIvA khaddhA ya kuNaMti vayabhaMga // 8 // pallaMkalaTTasAgA muggagayaM Amagorasummosa / saMsajara u nipamA tapi ya niyamA hu dosA ya // 9 // nicca honti dariddA niccUsavavajjiyA sirivihUNA / kulabalarUvavihuNA nisibhoyaNaujjayA je u // 10 // sAhAraNA u mUlA AUCRACLOCAUGREGALEGAOCOCCUCTURE Jain Education i n Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyati sma, tena cAgatya zIghraM rAjJastat priyaM niveditaM, rAjJA tuTenoktaM-vijJApaya yat te rocate yena prayacchAmi, tenoktaM-bhAyoM pRcchAmi, gatvA pRSTA, tayA coktaM-bhojanaM dInAraH karNotsArakazca, pratipannaM ca rAjJA, sarvalokAnAmutsArakakaraNena bahumatastato lokA bhojanadInArAdikamupacAraM kRtvA AtmIyaprayojanAni vijJApayaMti, sa ca dInAralobhena bhojanamaparimitaM karoti, tena ca kuSThavyAdhirutpanaH, putrAzca saMjAtAH, dravyaM ca militaM, tatazca mahattamairukto-yathA tvaM gRhe tiSTha putrA rAjJaH sevAM kotsAraka ca kariSyanti, te cAtiriktabhaktaparityAgena rAjapUjitAzca tiSThanti sma, seDuvakazca putrairbahubhiH paribhUto nirvedaM gataH roSaM ca, tataH putrAnuktavAna-pathA antyeSTiM karomi mama chagalakaM samarpayatha, taizca samarpitaH, sa ca samIpavartyagodvatana bhagyA khAdayati | yAvat sa grastaH kuNThena "kuSThaM jvarazca zophazca, netrAbhiSpanda eva ca / auSasargikarogAzca, saMkrAti niraMtaraNa // 1 // " tato yajJa kRtvA putrAdayazca bhuMjApitAH tacchagala phapizitaM tena pApena rogagrastena, AtmanA nirgatyATavyAM bhayabhIto gataH, tatazca parvata- | nikuMje harItakyAdikalkamAsAditaM, tRDArtena ca tat pItaM, tena ca tatya virecana saMpanna, kRmijAnAM vinirgamanaM, punarapi pItaM, tena ca tasya virecanaM saMpanna, kRbhijAnAM vinirgamanaM, punarapi pItaM yAvat koSThazuddhiH sampannA, tadeva taspauSadhaM saMjAtaM, grAme gatvA pathyAdikaiH punarnavIbhUtaH, devagRhamAgato yAvat pazyati kuTumbaka kuSThagrasta,tena coktaM-mama devatAyA apanIta, yuSmAkaM mayaitat kRtaM, sara lokanindhamAno gato rAjagRha, dvArapAlakasamIpe sthitaH, sa ca bhagavadvandanArtha sthitaH taM tatraiva rakSapAlaM kRtvA, sa ca uDerakAdidevatAla prabhUtAM bhuktvA vicikayA mRtaH, tRDAoM vApyAM zAlUratvenotpanna , jAtismaraNaH saMjAtaH, bhagavadvandanArtha calitaca, tato'ntarAle zvakhurAhata va zubhAthyavasAyo mRtvA devaloke devatvenotpannaH, "titthavaracaMdaNatthaM cali For Private Personal Use Only JainEducationline v w w.jainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttau // 33 // Jain Education bhAveNa pAvae sI / jaha daduradeveNaM pattaM vemANiyasurataM // 1 // " tato bhagavatsamavasaraNe zreNikAdInAM pratyakSa kuSTharUpaM vidhAya bhaTTArakapAdAntikamupavizya gozIrSacandanena pAdau samAlabhate sma zreNikAdInAM pUtirasikAM darzayati sma, kSute bhagavatA maretyuktaM (zreNikena jIveti abhayena jIva vA mareti kAlikena mA jIva mA maretyuktaM zreNikena pRSTo bhagavAna - kaH kuSThI ?, tataH kathitA sarvavaktavyatA savistarA, yadi devaH kimartha maretyuktaM, bhagavatoktaM kiM bhave tiSThati ? tvayA punaH narake gantavyaM, abhayakumAreNa devaloke, kAlasaukarikena saptamapRthivyAM mRtena, jIvanpaMcamahiSazatamANAtakaH, tato narakabhItaH punarapyAha- kathaM mama narake gamanaM bhavati ?, bhagavatoktaM-yadi takravirati tilakuTTaviratIM vA pAlayasi, kapilAM vA bhikSAM dApayasi, saurikAdvA mahiSAn mocayasi, sarvamapi prArabdhaM na caikamapi saMsiddhaM, prabhAte vilakSIbhUta AgataH, AzvAsito bhagavatA yathA mAgAmini kAle prathamatIrthakaraH padmanAbho bhUtvA setsyasi, tato manAU svasthaH saMjAta iti / subaMdhukathAnakaM prArabhyate pATaliputre nagare udAyinRpamaraNAnantaropaviSTanApitanaMdarAjAnvayaparyaMte candraguptarAjakule cANakye mahattame sthApite navamanaMdasambandhI mahattamaH subandhunAmA niSkAsitaH punarapi bindusArarAjyena labdhaprasaraH samAgataH cANakyastu vRddhaH saMjAtaH, tathApi bindusAraH taM bahu manyate / anyadA subandhumahattamenAnupalakSaNa mAtRmaraNaM kathitaM tava mAtA anena udaravidAraNaM kRtvA mAritA, tena ca dhAtrI mAtA pRSTA, tayA tadeva pratipAditaM, kAraNaM na kacijjAnAti, tato'jJAta kAraNatayA roSaM grAhitaH, prabhAte adRSTidAnAdinA apratipattiH kRtA, apamAnito gRhaM gataH, pizunapravezAdikaM kAraNaM mAnuSANAM kathitaM dravyaM dharmasthAne dattvA mAnuSANi dharme niyojya mAraNAtmakAn vAsAn viSayayogitAn samudgake prakSipya madhye bhUrjapatraM nidhAya maMjU bhogopabhoga parimANaM vratam // 33 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyAmaviyatnenApavarakamadhye nidhAya AtmanA gokarISopari anazanaM pratipaya pAdapopagamanena sthitaH, dvitIyadine rAjJA vArtA labdhA yathA cANakyo'nazanaM pratipannaH, tataH subandhunA bindusAraH ukto yathA piturmahattamasya pUjA katu yujyate, tatazcAryasamIpaM gatvA kSAmitaH pUjitazca rAjJA, subandhunApi puSpAdipUjAM kRtvA dhUpaM codgrAhyAGgArastatraiva gokarISe prakSiptastena ca dagdho mRtazca devtvenotpnnH| subandhunApi gRhaM tasya sambadhI rAjAdezena gRhItaM, praviSTo yAvadapavaraka udghATitaH madhye maMjUSAyAH samudgako, yAvadvAsAn mugandhIn dRSTvA nAsikAgre dattvA pazcAd bhUrjitaM vAcitaM yAvad bhUrjArtho'vadhAritaH, vAsagandhamAghrAya yaH snAnavilepanatAmbUlapuSpaviSayAdikaM kariSyati yatyanuSThAnena na sthAsyati sa zodhaM pAgA~syavati, tateA maraNabhayabhItena AtmIyaH puruSA gandhAnAghrAya strIsevAdikAritaH mRtaH, tatazcintitaM mriyamANena mAritA'ha, prANabhayabhItaH zirastuNDamuNDanAdikaM kRtvA snAnagandhagambUlAdi parityajya yativat sthita iti / " bhAvaM viNA karato muNice? neva pAvara mokkhaM / aMgAramadago viva ahavAvi subaMdhusacivova // 1 // " bhaTTinIkathAnakam-ekasmin grAme pratyantAvasthite ekA brAhmaNI, tayA bhartI abhihito yathA mama cUDAyAbharaNaM kuru, tena ca bhAryAtsAhitena suvargakAraM gherya zIghra suvagolaMkAro niSpAdito gRhamAnIto, lagnaM nirUpya hastAdiSu pinaddhaH, tena coktaM brAhmaNena-yathA matyante dezo mlecchAyAgamo viziSTatithyAdAvasya parimogaH, zeSakAle gartAdau prakSipya dharaNIyaH, tayA coktaMtasminneva kSaNe apaneSyAmi zIghaM, akasmAt mlecchAH patitAH, mAMsopacitahastayoruttArayituM na zakyate, hastacchedaM kRtvA nItAni taiH mlecchairAbharaNAni, ataH suSTukta-paribhoge nityamaMDitA brAhmaNo vinAza bhAleti gaathaarthH|| sAmpata guNadvAra paMcama vivRNvanAha Jain Education For Private Personal use only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavad praka0 vRttI. // 34 // Jain Education poggala pariNAmaM ciMtiUNa bhogehi je virajjati / sivajamme jaha jaMbU vaMdijate bahujaNaM // 78 // pulapariNAmaM anekaprakAraM 'vicintya ' sUkSmabuddhayA paryAlocya kiMbhUtaM ? ta eva pudgalAH zobhanetarAH sugaMdhadurgaMdhirUpAH, saMskAravazenAtIva hRye niSpAditaM tathA zobhanAhArAGgarAgAdizarIra melApakavazAd durgandhA bhavanti, modakapriyakumAravaditi, tathA sthAdizarIramatimurUpatvA bane kama kArarAgAdivazAduataH yathA rAjJA rAgAndhena nirAmayA devIti bhANDasyAgrato bhASitamiti, pudgalapariNAmaH kuzAgrIyayA matyA paryAlocyaH, yathA "udvarttitamapi bahudhA lepitamapi candanAdikaiH savaH / raft Fef zarIraM daurgadhdhaM ko sudhA yatnaH 1 // 1 // tadeva saMsparzasukhaM, saiva cAnte viDambanA / tAsu cAnyAsu ca strISu, atha vaizyAmu ko guNaH ? || 2 || " ataH pudgalapariNAmaM vicintya bhogebhyaH kAmebhyo ye puruSA laghukarmANo 'virajyante' nivartante vanyAH prabhUtalokasya bhavatIti sambandhaH dRSTAntamAha - zivajanmani jambUnAmavaditi gAthA saMkSepArthaH / vistAraH kathAnakagamyasta vedam rAjagRhe nagare bhagavAn samavasRtaH, zreNikAdayo vandanArtha nirgatAH, pRSThacampAsvAmI prasannacandrasAdhuH sAlamahAzAla pitA arddha dRSTavaMdita, tenaiva saha sumukhadurmukhAbhyAM vanditvA zlAghito ninditazca, mAnasikasaMgrAmaca mArabdhaH, zreNikena pRcchA kRto, visarAmuttaraM labdhaM yAvadevA AgantuM pravRttAH kAraNaM ca bhagavatA kathitaM yathA prasatracandra kevalajJAnaM samutpatraM, tataH zreNikenoktaM- kasmin puruSe kevalajJAnavyavacchittiH ?, bhagavatoktam - etasmin brahmalokAgata ci yunmAlideve, zreNikenoktaMkathaM devAnAM kevalajJAnaM ?, bhagavatoktam - satyaM, kintvatya saptame'hni cyuvA RSabhadattaputraH vanotpannasya kevalajJAnamutpatpate, te bhogopabhoga parimANaM vratam // 34 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WEBAGAMANGRECORRECENG naiva vyavacchittiH kevalajJAnasya, tataH punarapi zreNikenoktam-kathaM tejolezyA cyavanakAle'pyevaMbhUtA?, devAnAM kila pammAsAvazeSe dIptikAntyAdayo bhrasyante, bhagavatoktaM-pUrvamanantaguNA AsIt , zreNikenoktaM-pUrvabhave kiM tapaHkarma kRtaM ?, bhagava- hai toktaM, zRNu-asminneva magadhajanapade sugrAmapure AjavarASTrakUTasya revatIbhAyA bhavadattabhavadevanAmAnA putrA, tayorekaH prathamo vANijyena digyAtrAyAM gataH, pazcimarAtrau saMsArakharUpaM cintayato vairAgyavAsanotpannA, prabhAte susthitAcAryA dRSTAH, pAdayoH patitaH, dharmazravaNaM kRtlA AtmIyAbhiprAya nivedya gRhItA dIkSA, guruNA saha viharati sma, anyadA ekaH sAdhuH susthitAcArya pRcchati-svajanAn draSTumicchAmi, mama bhrAtA kaniSTho mamopari snehavartI pratrajyAM yadi gRhNAti, tataH preSito, gato'dhiSThAne yAvattasya dArikA labdhA vivAhalagnaM ca nirUpitamAgato'sau hasitA bhavadattena, tenApyuktaM-tavApi kaniSTho bhrAtA bhavadevo'styeva, tenoktaM-yadi bhaTTArakAH mugrAmapure yAsyati tata etat prayojana setsthati naveti jJApayiSyAmi, kAlena sugrAmapure prAptA AcAyAH, bhavadatto'pi bhikSAvelAyAM gato gRha, bhavadevena nAimo(ginI)pariNItA anuraktazva, tato'nyamu. pAyamalabhamAnena pAtrakavyagra AnItA yAvadudhAnaM, patrajyAM dattvA anyatra preSitaH sAdhusahAyo, nAiNo(ginI)gatacitto'pi pravrajyAM karoti bhrAtRsnehena, sa pazcAd bhavadatte devalokaM gate gRhItaveSa gataH sugrAmapuraM yAvad dRSTo nAgindhA parikSAtaca, tena sA na parijJAtA, tato nAginI jIvati na veti pRSTA sA jJAtAbhiprAyA, tathA coktaM-gatA sA, punarapyuktaM- sA nAiNI (ginI) brahmacAriNI, unmajananimajane kacchapadRSTAntaH kathitaH, tathA kSullakadRSTAntava, asmiJavAvasare ekasyA brAhmaNyAH putraH | kSIrAnaM bhuktvA Agato, vamanaM karomi karoTakaM dhAraya yenAgataH punarapi bhAkSye, tayoktaM-putra! kena vAMtaM bhujyate?, tacchRtvA pati Jain Education a l Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttI. / / 35 / / Jain Education In buddho bhavadeva icchAmyanuzAsanaM zrAvike ! gacchAmi gurusamIpaM gatvA''locitapratikrAntaH saudharme indrasAmAnika utpannaH, itatha puNDarIkiyAM nagaryau vajradattanAmA cakravarttI yazodharA mahAdevI tayoH putratveneAtpanno bhavadattadevaH, sAgaradatta nAma, cakritvaM, zarakAle meghavRndamanityatAyuktaM dRSTvA nirviNNakAmo'mRtagurusamIpe pratrajiteo'dhItAgamo gItArthaH saMjAto'dhipazva saMvRttaH, viharan kAya prApta, mAkSapaNakaM cAcAryeNa prArabdhaM, itazca bhavadevo'pi saudharmAcyutaH vItazokAyAM nagayIM padmaratharAjasya vanamAlAdevyAH putratvenotpannaH zivakumAra iti ca nAma kRtaM bRddhi gataH, yauvanaM prApta iti, tasyAM ca nagaryo kAmasamRddhaH sArthavAho bhojanavelAyAmAtmAnaM ninditumArabdhaH, kathaM- " amhArisAvi mUDhA dUraM pamhuhamacusaMtAsA / avarAmaraca loe kareMti atthajjaNaM purisA || 1 || agaNiyasIuNhalayA jalahiM laMgheti atyalobheNa / gajjaMtavAraNaghaDe keI pavisaMti samaraMmi // 2 // kiM tehi Asahi bhoyaNapANehiM ahiM ca / accatamaNaharehiM jAI na dijjati sAhUNaM // 3 // kiM tIeN saMpayAe jA navi sAhUNa jAi ubaogaM / saMsAravaDUNIe payaNuyasattANa daiyAe || 4 || evaM jAva maNegaM ciMtemANo u acchae iNhi / mAsassa pAraNAe sAgaradatto yatI patto // 5 // jaNayasamo so diTTho harisabharijjaMtaloyaNamuheNaM / anbhuTTio ya turiyaM baMdhavavaggeNa to sahio // 6 // mAsassa pAraNAe kAmasamiddheNa satthavAheNa / paDilAbhio ya vihiNA phAmuyaesaNiyadANeNa || 7 || buddhaM ca devehiM hiraNNavAsaM, tattheva gaMdhodayapuSpavAsaM / davassa muddhI pariNAmasuddhI, pattassa suddhI aNuruvameyaM // 8 // atrAntare kAmasamRddhasArthavAhagRhe sAgaradattAcAryaH mAsakSapaNapAraNa ke praviSTaH tena cAtIvAnugrahabuddhayA pratilAbhite hiraNyavRSTyAdi patitaM zrutvA lokA AgatAH, zivakumAro'pi rAjaputrastatraivAgato, dRSTvA cAtIvasnehAnurAgaH saMvRtto, bhagavaMstavopari mamAtIva snehAnurAgaH, AcAryeNa bhavadatta bhogopabhoga parimANaM vratam // 35 // ww.jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavadevasambandhI devalokAdipUrvabhavaH savistaraH kathitaH, tataH zivakumArasya jAtismaragamutpana, atIva mumude, uktaM ca-bhagavan ! yAvat mAtApitarAvApRcchAmi tAvad (bhavadbhiratraiva stheya)yuSmadantike pravajyAGgIkaraNena saphalaM manujatvaM kariSye, avighnaM (bhavatu) devAnupiya !, gato rAjabhavana, padmastharAjJaH vanamAlAyAzcAtmAbhiprAyaH kathitaH, taizcAtIva gADhaM snehAturaiH bahiHpracAro'pi niruddhaH, tena cAntaHpurasthenaivAhAragrahaNaM parityaktaM maunaM ca kRtaM, tataH piturmahAn zokaH saMvRttaH kumAramaunAzrayaNena, tena ca dRDhadharmanAmA zrAvaka Agamakuzala AhAyitaH,vRttAntazca sarvo'pi kathitaH savistaraH, sAmprataM yathA''hAragrahaNaM karoti jalpati ca kumAraH tathA kuru, mutkalacAritA tavAntaHpure,tato naiSedhikAH kRtvA pravizya IryApathikyAH pratikramya dvAdazAvarttavandanakaM dattvA bhuvaM pramRjyAnujAnItheti bhaNitvA niSaNNaH, tataH zivakumAregoktam-yat sAdhUnAmanuSThAnaM kriyamANaM mayA dRSTaM tattvayA mama kRtaM tat kathaM na virudhyate ?, dRDhadharmeNoktam-bhAvayatiH, kimartha tvayA maunaM gRhItamAhAraparityAgazca ?, zivakumAreNokam-mayA sAvaghayogavinivRttiH yAvajIvaM kRteti, tenoktam-tavAhamevaMsthitasyApi niravadyAhArAdinA vaiyAkRtyaM karomi, sarvajJAgamanipuNaH kalpAkalpavidhijJaH sAmAcArIkuzalaH, tena ca tat pratipanaM tadvaco, gatvA kathitaM dRDhadhamNa padasthAdInAM, taizca kRtaM vardhApanakam, evaM dvAdaza varSANi tena niravadyavRttyA brahmacAriNA'ntaHpurasthitena vadamAnaparigAmenAgamavicAraM kurvatA tapaH kRtamante'nazanaM kRtvA tapaHprabhAvAta brahmaloke mahAyutirdevaH saJjAtaH, tataH utpanamAtraH snAnAdi kRtvA jinabhavanaM gataH, caturdevIsamanvitaH ihAgatacyavanakAle, saptamadivase asmin rAjagRhe usamadattagRhe naimittikasiddhaputramUcito jaMbUnAmA bhaviSyati, aSTau kanyakAH pariNeSyati, tAzca hastikaDevarAdibhirudAharaNaiH pratibodhya prabhavAdicaurapaMcazatavRtaH pratrajyAM gRhItvA kevalajJAnaM FARMINISAROKAR Jain Education in For Private Personel Use Only ww.jainelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada maka0 vRttau. // 36 // Jain Education copAya siddhi yAsyati, anenaiva kevalajJAnavyavacchittiH, uktaM ca- "maNa' paramohi' pulAge re AhAraga khabaga' uvasame kappe / saMjamatiya kevali' sijjhaNA * ya jaMtuMmi vocchinnA ||1|| " etacca zrutvA jambUdvIpAdhipatiH jaMbUkSAdhiSThAno natituM pravRttaH tripada kRtvA aho mama kulamuttamamiti, zreNikenoktam- kimeSa devo nattituM pravRtto ?, bhagavatoktam-ayamRSabhadattabhrAtA jinadattanAmA'sIt, dhUtavyasanI pRthak kRtaH, anyadA dyUtakAreNa kSurikayA hataH, tata usabhadasena gRhe netumArabdho, na gataH, mRtvA vyataro'nAdRtanAmA utpannaH jambUvRkSakRtAlayo jambUdvIpAdhipatiH asya bhrAtRvyo jambUnAmA bhaviSyati tena tuSTirutpanA, anena kAraNena natitamiti, dvimunicaritAd vistarArtho boddhavyaH, "karisaga hatthikaDevara vAnara iMgAladAhaga sivAle / vijjAhare ya dhamage silAjaU do ya therIo || 1 || asse gAmauDasue vaDavA taha caiva yuddhasauNe y| tinniya mittA mAhayA laliagae carime // 2 // " sAmprataM yatanAdvAraM paSTamAha jattha bahUNaM ghAo jIvANaM hoi bhuMjamANammi / taM vatthaM vajjijjA ahappasaMgaM ca sesesu // 79 // yatropabhoge prabhUtAnAM ' ghAto' vinAzo 'jIvAnAM' sattvAnAM bhavati' jAyate 'tadvastu' trasasaMsaktaphalAdi 'varjayet' pariharet, 'atiprasaGgam' atIvAsaktiM ca 'zeSeSu' analpapApeSvapIti gAthArthaH / adhunA aticAradvAramAhasaccittaM paDivarDa apoli duppoliyaM ca AhAraM / tucchosahINa bhakkhaNamiha vaje paMca aiyAre // 80 // 'sacittaM ' mUlakandAdi ' pratibaddhaM tatprativaddhaM vRkSasthaM gundapakaphalAdi ' apoliyappAliye 'ti apakaduarraredhIH, apakvaiASadhayaH duSpakSadhayazca, apakA - asvinAstA yathA tilaparpeTikAkandharikAdayaH, duSpakvaM mandapakvaM bhogopabhoga parimANaM vratam // 36 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phalaloSTayavagodhUmasthUlamaNDakAkaMkuTakAdi, tucchauSadhInAM bhakSaNaM, tucchA-asArA auSadhayaH, ekAbhirbahubhibhakSitAbhiralpA tRptiryayezuvallAdiphalIprabhRtibhiH, sigAkhAyago udAharaNaM, evaMbhUtaM yadAhArajAtamanyadapi tad varjayet , yadvA azane'nantakAyasammizraM pAne madyAdipAnaM khAdime saMsaktatAmbUlapatrAdi, aticArAzca kasyacit kecana, vicitratvAd vratasyeti gAthArthaH / / __bhaGgadvAramAhaduvihaM tiviheNa guNavvayaM tu cittaNa dei uvaesaM / ahiyaM vA paribhuMjai jANato to bhave bhaMgo // 81 // dvividhaM trividhena guNavataM madyarAtrIbhaujanAdonAM gRhItvA ya upadezaM tadviSayaM vidhate-anyasmai dadAti. yathA mayaM piba, rAtrI bhojanaM kuru, adhikaM vA pramANAtiriktaM jAnan gRhAti bhuGkte vratAticAranirapekSaH, tasya bhaMgo bhavatIti gAthArthaH // ___ bhAvanAdvAramAhamalamailajunnavatyo paribhogavivajio jiyANago / kaiyA parIsahaca, ahiyAsaMto u viharissaM // 2 // malena malinaM malamalinaM 'jIrNa' ca purAtanaM ca tat 'vastraM' vasanaM malamalinavastraH tathA syAdiparibhogena vijitA jitamanmathaH, tathA jitAnaMgaH kAmabhogarahitaH 'kadA' kosman kAle 'pariSahaca' kSudhAdiparISahasenAM 'adhyAsayan' sahan vaiklavyamakurvan 'vihariSye' paryaTiSyAmi ?, kadA musAdhukriyAyukto gurubhiH saha saMyamAnuSThAnena cayoM kariSyAmIti bhAvaneti gAthArthaH / / uktaM navamadvAraM, tatpratipAdanAdupabhogaparibhogAkhyaM dvitIyaM guNavataM / sAmpatamanarthakadaNDAkhyaM tRtIyaM guNavataM, tatrApi prathamadvAramAha Jain Education indi For Private Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI. OM bhogopabhoga // 37 // manarthadaMDa | viratizca. dhammidiyabhoyaNaTThA jaM kajaM taM tu hoi aDhAe / vivarIyaM tu aNadvA taviraha guNavayaM taiyaM // 83 // dharmArtha-caityagRhakaraNAdA iMdriyArtha bhojanatAmbUlAdA bhojanArtha kRSivANijyAdA yat 'kArya' pApAnuSThAnaM kriyate tadarthAya, yat punastrayANAmekamapi na sAdhayati tadanaya, tRNalatAkartanakRkalAsamAraNAdivat , asya anarthadaNDasya yA viratistad guNavataM tRtIyaM svarUpeNeti gaathaarthH| bhedadvAramAhapAvobaesahiMsappayANa avajhANa gurupamAyariyaM / bheyA aNa tthadaMDassa hu~ti cauro jiNakkhAyA // 84 // pApodezena yathA kRSyAdi kuru balIvoM damyatAM vIvAhAdi kuru, hiMsrapadAnaM nAma khaDgadhanuHkuThAradAtrakusyagnyAdipradAnaM, apadhyAnAcaritaM nAma ArttaraudracintAnurUpaM yathA mama lakSmIbhavatu bhogAdikaM sampadyatAM vairiko vA mriyatAM zobhanaM vA sampannaM yadeSa vairiko mRta iti, pramAdAcaritaM nAma ghRtaguDatailAdiduHsthaganAdikaraNaM madyAtavyasanAdi ca, bhedA anarthadaNDasya bhavaMti catvAro 'jinAkhyAtAH' sarvajJapaNItAH / eteSu udAharaNAAna / tatra pApopadeze udAharaNam____ arimardanarAjJA taDAgaH kArApataH, tatrodakaM na tiSThati, tena cAne ke upAyA kRtAH, kenacit na pratIkAraH saMjAtaH / anyadA ekaH kazcin naimittikaH samAyAtaH, sa ca rAjJA pRSTaH-kenopAyenodakaM sthiraM bhavati? tenoktam-IdRzaH puruSo'smin sthAne dIyatAM yo brAhmaNaH kapilakezo vakranAzaH viSamadantaH bRhatkarNazca, rAjJA niyuktA puruSAH, na kazcittAdRzo labdhaH puruSaH, apareNoktam-eSa evaM naimittikaH kapilabhikSurevaMbhUtaH, tato rAjJA sa eva tasmin sthAne nihato'to hitaM vAcyam, ahitaM na vAcya // 37 // in Educh an intelle For Private Personal Use Only Jww.jainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inf 1 miti / hiMsrapradAnaM nAmAyudhavipAgnyAdi svataH parato vA tatra viSavipAkodAharaNaM - bahubhizcairaiigedhinaM prabhUtaM paradeze gatvA gRhItaM; tataH svadezaM prAptAH, tataH kecana grAmaM madyAya gatAstaistatraiva viSamaddhe prakSiptaM, ye tu tatraiva sthitAstaistatraiva mAMse arddharAtre madhurakaM prakSiptaM, parasparaM mAraNabuddhyA rAtrau goSThI kRtA, anyo'nyaviSeNa mRtAH, yeSAM punaH rAtrau bhojananivRttirAsIt teSAM tat sarva godhanaM saMjAtamiti / agnidRSTAntaH - zrAvastyAM nagaryo jitazatruputraH skandaH kumAraH, purandarayazA ca bhaginI, kumbhakArakaDammi DaMDakirAjJA pariNItA, arimardanarAjJaH sabhAryA skandena anyadA pAlakanAmA purohito nAstiko jitaH zatrubhAvamAgataH kumAro'pi munisuvratasvAmipArzve saMjAtavairAgyo rAjaputrapaMcazataparivAraH pravrajitaH yAvad gItArthaH san AcAryapade sthApitaH, tena tasyaiva ziSyA dattAH, anyadA svAmI pRSTaH, pratibodhayAmi purandarajasAdivargam, uktaM munisuvratasvAminA - prANAntikopasargastava tatra, AcAryeNoktaM- ArAdhakA na veti tvAM muktvA zeSA ArAdhakAH, tato gataH, pAlakenApi tadAgamanaM zrutvA sAdhuyogya udyAne'nAgatamevAyudhAni nikSiptAni, vikAle prAptAH, purandarajasA tadAgamanenAnaMditA, prabhAte purandarajasA samAgatA kaMbala ratnamAcAryAya dattaM niSadyApAdapuMcchanakAni kRtAni, rAjakule prAptena pAlakeneAktaM- eSa vrataparAbhagnastava rAjyagrahaNArthaM purandarajasAsaMketita Agato, nikSiptAyudhaiH pratItirutpAditA, tatastasyaivAdezA datto yathA asya bhraSTAcArasya yathocitaM kuru, tena ca pApAtmanA rAtrAveva puruSayaMtrANi nItvA politAH, AcAryastu sarveSAM namaskArAdisamAdhimutpAdayati, paryante AcAryeNa kSullakaM tyaktvA mAM prathamaM yaMtre prakSipetyuktaM tena sa eva zukaH prakSiptaH, vistRta AtmA, kruddhaH re pApin ! etadapi madvaco na kRtaM, nidAnaM kRtaM, abhikumAreSUtpannaH, te ca sarve'pyantakRta kevalinaH saMjAtAH, prabhAtasamaye rajoharaNaM sakulikayA rudhiradigdhaM hasta ww.jainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 anarthadaNDa viratiH zrI navapada praka0tRttA. OCRECRUCARRI // 38 // bhrAntyA gRhItaM, purandarajasA grato bhavane patitaM, dRSTvA cintitaM-nAsti kuzalaM sAdhUnAM, munisuvratasvAmI mama gururdevatayA nItA, taca devena nagaraM agninA sarva dagdhaM, daNDakAraNyaM jAtamiti / nAdeyAni na deyAni, paMca dravyANi paNDitaiH / agnirviSaM tathA zakhaM, madyaM mAMsaM ca paMcamam // 1 // aNathovaM vaNathovaM aggI thovaM kasAya thorva ca / na hu bhe vIsasiyavvaM thopi hu taM bahuM hoi // 2 // " apadhyAnAcArate AttaraudracintanarUpe kathAnakAni zrAvikAyAH, kenacinmahiSIrakSapAlena vArake dugdhaM labdhaM, tena svakIyapAdAntike dhrakhA ciMtita-prabhAte ghRtatakravikrayeNa rUpakA bhaviSyati, balIvagrahaNAdinA kRSiH, punardhAnyasaMgrahaH, pazcAdbhAryAvivAhanaM, citrasAlikA, putrotpattiH, prabhUtagodhanasaMgrahaH karmakarAH pazcAd dugdhavelAyAM patnIputrotpattiH khaTvAyAM | sthitasya bAlakaM putraM samarpya gamiSyatyahaM pANiprahAraM dAsyAmi, tadAvezena dattadugdhapaTTikA bhagnA, evaMbhUto'narthAvyavasAyaH / " adveNa taM na baMdhai jamaNaDhAe ya baMdhae jIve / aDhe kAlAIyA niyAmagA no aNaTTAe // 1 // " raudrApadhyAnAcarite kazcita kAMkaNAryo'gItArthaH RjujyeSThApADhayoratimArute vAte sati UrddhanAnuradhoziraH ciMtayati-yadi mama putrA nAlasyaM kurvati agnidAcaM prayacchaMti evaMbhUtena mArutenedAnI kSetrAdisAmagrI teSAM zobhanA bhavati, tataH sAdhavazcitayaMti,-kiMcita zobhana cintapati, AcAryaH kSaNAdAlaptaH-kiM ciMtitaM ?, devalokAdiviSayaM ?, koMkaNAryeNoktam-idaM agnidAhAdikaM ciMtita, sAdhubhirnivArite mithyAduSkRtaM dattamiti // gurupamAdA''caritaM nAma dyUtaviSayAdi, ativiSayalAmpaTa ye kathAnakam-kazcit vaNikaputro vellahalo nAma vezyAsaktaH, tena sarva dravyaM kundakalikayA vezyayA bhakSitaM, avasAne gRhAniSkAsitaH, punarapi daSTakarmakaraNena rUpakAstena melitAH, punaH vikAlavelAyAM snAnAGgarAgavastratAmbUlagandhAdisAmagrIyuktazcalitastadagRhAbhimukhaM // 38 // A GRICROGRES Jain Education Intel For Private Personel Use Only M w .jainelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte halaSTaH, kundakalikAmAtrA, gRhItA rUpakAH pravezitazcAbhyantare, tayA ca pUrvameva rAjaputrasambandhinI bhATigRhItA, avAntare sa rAjaputraH praviSTaH tena sa vellahalo dRSTaH, paryake upaviSTaH, tataH puruSairgRhItaH, punarapi puSpasamanvitAH kezA apanItAH nAsikAM karNau ca chitvA bahirniSkAsyAzaucasthAne prakSiptaH / evamAdikAM viDambanAM kAmI prApnoti, athavA hemakumAraindramahipAlikAdayo bahavo dRSTAntAH, pariNItAH, ativiSayAsaktyA dhAtukSayaH saMjAto, napuMsakazca, ityAdIni kAminAM duHkhAni, tathA ca ' tadeva saMsparzasukhaM, saiva cAnte viDambanA / tAsu cAnyAsu ca strISvatha ca vezyAsu ko guNa ? // 1 // adhomukhaikadaMSTreNa, jaghanAntaravarttinA / sarvavaidyAcikitsena, jagad dRSTaM bhagAhinA ||2|| prasvedamaladigvena, zrAvatA mUtrazoNitam / durgaMdhavikRteneha, vaNenAndhIkRtaM jagat // 3 // " tathA kaSAyamamAdenApi mahAn anarthaH, 'ko'nyaH kRtaghno'styakhile'pi loke, yathA kaSAyAH kaluSasvabhAvAH / ya eva tAnA pati prayatnAt, kSipatyagAdhe vyasane tameva // 1 // rAmeNa bhUH kSatriyavargavarjitA, subhUmarAjena ca nirdvijA kRtA / tasmAt kaSAyA bhavagarttapAte, dhanantike prANinamAnayanti || 2 || "guNaseNaagnisammANaM, seNiyakoNiyANa y| gaMgadattassa vasaMta, socA khanti samAyare // 1 // " aneke dRSTAntAH atra saMkSiptatvacchAstrasya na likhitA iti / yathA jAyate tRtIyadvAramAhadahUNa dosajAlaM anatthadaMDaMmi na ya guNo ko'vi / tabbiraI hoi daDhaM vivegajuttassa sattassa // 85 // doSasamUhaM anarthadaNDaviSayaM naca guNaH kazcidanarthAdeva, atastadviratiH - anarthadaNDavirati: 'dRDham ' atyartha 'bhavati' jAyate, kasya ? 'vivekayuktasya' kaSAyAdivipAkajJasya sattvasya prANina iti gAthArthaH // doSadvAramAha Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI. anarthadaNDaM 2 viratiH // 39 // rAgaddosavasahA duddntummttjaayvkumaaraa| khaliyAriUNa ya muNi nirattharya te gayA nihaNe // 86 / / / ___ 'rAgadveSavazArtAH' rAgadveSavazagatA durdAntAzca te unmattAzca durdAntonmattAH te ca te yAdavakumArAca-dazAravaMsajA: 'khalIkRtya ' upadravaM kRtvA munedvaipAyanAkhyasya nirarthaka madyapAnamadavilAste gatA 'nidhanaM ' nagarIlokadAhAdikaM iti saMkSepArthaH // vistarArthaH kathAnakagamyastaccedam dvAravatyAM (dvArikAyAM) nagayoM kRSNabalabhadranAmAnA vasudevaputrAvAstAM, nemi kumArazca samudravijayaputro laghubhrAtA, kAlena gRhItaM vrataM, kevalajJAnaM ca catuSpaMcAzadinairutpanna, trINi ca zatAni kumArakAlaH, anyadA viharan dvArikApuryA bahirvatini revatakAbhidhAne udyAne samavastaH, vandanArthamAgatena kRSNena pRSTaH-bhagavan ! asya dvArikApuryA dhanakanakasamRddhAyAH kasya sakAzAdvinAzaH?, mama ca kasya pAzrvAnmRtyuH?, kiyatA kAlena ?, bhagavatoktam-madyakAraNAt dvaipAyanaRSeH sakAzAd dvAdazavarSebhyo, vinAzazca tava jaratkumArAt kauzAmbavane, tato vAsudevena paTahakodghoSaNApUrvakaM nagare sarvaloke kathita eSa vRttAntaH, upayuktazca, madyAni parvatanikuMjeSu pakSiptAni, padmAvatI paMcazata parivArA matrajitA, tacchutvA anye bahavo yAdavakumArAH pravrajitA ariSTanemipAce, dvaipAyano'pi dezAntaraM gataH, jaratkumAro'pi vanavAse kAlAvadhi pUritavAn , dvAdazavarSApariloko mutkalacArI sampanno yathA'smAbhistapasA nijitApAyaH, saca dvepAyano nikaTavartI saMvRttaH, tezca krIDanArtha gateH parvatanikuMjeSu surA utkarSayuktA dRSTA pItA ca, madavihvalIbhUta dvaipAyano dRSTaH, khalIkRtazca, roSaM grAhitaH, kRtanidAnazca, kRSNena jJAtavyatikareNa balabhadrasahAyena gatvA kSamApitaH, kumArANAM sambandhyaparAdho kSamyatAM, tena ca mAnaM kRtaM, yuvayoH Jain Education in For Private & Personal use only P w .jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education yo muktirnAnyasya kRtAnazanaH agnikumAreSUtpanna, akRtakAryAzca kRSNavaladevAdaya AgatAH, nAnyathA jinabhASita miti ciMtayaMto dvAravatyAM praviSTAH, dvaipAyanadevena kRtopayogena vibhaMgajJAnena jJAtavyatikareNa dvArANi sthagitvA aSTasvapi dikSu datto'gniH vasudevo devakI ca rathAropitA kRtvA kRSNavaladevAbhyAM matolIdvAraM yAvannItau pASNiprahAreNa kapATAni vidArya nirgacchantA devenAgatya staMbhitA, yuvayoreva nirgamaH, tataH rathasthA mAtApitarau bhasmIkRtau devena, nirgatau vanavAsamadhyena pANDumathurAbhimukha kRSNabaladevau yAvat kausubhAdhastAdvimucya kRSNamAtmanA jalAnayanArthaM gataH, jaratkumAreNa dRSTaH, vRkSAntaritena dakSiNapAdatalikAyAM vANena viddhaH, nikaTAbhUtaH yAvat pazyati kRSNaM, hA kRSNa ! hA kRSNa ! pralApaM kurvan ukto vAsudevena, mama hRdayAt kaiAstubhamaNiH gRhItvA zIghraM palAyasva, pANDumathurAyAM ca gaccha pANDavAnAM ca samarpaya, vArttA ca kathaya, kSamyatAmaparAdhaH, anyathA baladevAttavApi mRtyurbhaviSyati, tatA bhavabhIto jatkumAraH palAyitaH, balabhadra udakaM gRhItvA''gataH yAvan mRtaM dRSTvA mohaM gataH, kiM mamopari ruSTaH ?, kiM vA uttaraM na prayacchasi ? punarvanaM bhramati vairikaM nibhAlayati, tato vanitAnAmupalabhaM prayacchati, punarvADhaM mUrchati, tato vanAt phalAni gRholA maukayati, punaH skandhe kRtvA gacchati, tataH siddhArthasArathirdevo mUDhaM baladevaM vijJAya pratibodhanAye mRta snAna va saha bhramati sma, bhojanAdikaM so'pi prayacchati, punarato gomRtAsthInyekatra nidhAya haritAdi ca cAri dadAtyate sa devaH, tato baladevo bhaNati - kiM-mRtagavI uttiSThati ? yadA tava bhrAtA mRto'pi joviSyati, tato'nyatra gacchati evaM palAn kalevaraM vahati pazcAt pratibuddhaH tyaktvA mavrajyAM gRhItvA brahmaloke indra utpannaH kRSNo'pi tRtIyanarakapRthivyAM valabhadradevo'pi tatra snehena gatA yAvat pUjAI : loke w.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarthadaNDa viratiH kRta iti saMkSepakathAnakaM, vistaro vasudevahiNDayAM / zrI navapada ___adhunA guNadvArampraka0vRttau 4 je puNa aNatthadaMDaM na kuNIta kayaMpi kahavi nidati / te aMgarakkhasaddho vva sAvayA suhanihI hoti // 87 // ye punaranarthadaNDaM na kurvanti, kathaMcit kRtaM svataH parato vA tato nindaMti, avivekAinupayuktairvA, etat paapaanubndhynusstthaa||40|| namasmAbhiranuSThitaM, aMgarakSazrAvakavat sukhanidhAnaM zrAvakA bhavantIha paratra ceti gAthAsaMkSepArthaH // bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam pRthvIpatiSThitanagare aridamano nAma rAjA, guNapAlacandrapAlanAmAnau aMgarakSA samyagdRSTimithyAdRSTI, khaDgavyagrakarAvAstAm , anyadA rAjA vijayayAtrArtha kaTakaniveza kRtvA nagarAdahivyavasthitaH, tata AkasmikakaTakalokagamanasambhrame tayoH khaDgA tatraiva vismRtA, arddhapathe gatAnAM smRtimAgato, tayorjalpaH sampannaH, tato mithyAdRSTinoktam-rAjJaH prasAdena nAsmAkaM kiMcidanaM, jinapAlena cintitaM-paMcendriyavadhAya khaDgo mahAnanartho'yuktamasmAkaM etaddharaNaM, tato gato gaveSitaH sarvatra, na labdhaH, tata AtmIyaparigrahAd vyutsRSTaH, tau ca tatra sthAne darzako, Agatya (a)gRhItvA nagare paviSTA, vandigrahaNena rAjaputraH pArabdhaH, tena ca saha bandikAnAM maraNaM sampanna, nAmAGkito jinapAlacandrapAlasambandhinA dRSTvA pracchannA kRtI, rAjJaH preSitI, putramaraNAdikA ca vArtA kathitA, khaDgI ca dRSTI, tato jinapAlazrAvakaH prathamamukto-gRhANAtmIyaM khaDga, tenokta-na madIyaM, kathaM ? vyutsRSTatvAda, vArtA ca kathitA, pUjitazca, mithyASTinA ca gRhItamavicArita, pramAdIti kRtvA daMDitaH, tato mukteSvapi zarIreSu vyutsarjanAdAvupayogaH karcavya iti / // 40 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only ( jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education adhunA yatanAdvAramAha hi ahigica gihI kAmaM kammaM subhAsubhaM kuNaI / parihariyatrvaM pAvaM niratthamiyaraM ca sattIe // 88 // 'kArya' prayojanaM 'adhikRtya' aGgIkRtya 'gRhI' gRhasthaH 'kAmam ' atyartha 'karmma ' kRSivANijyAdikaM 'zubhAzubhaM zubhaM - caityabhavanAdi azubhaM - caMDikAyatanAdi athavA zubhaM muvarNaratnakuMkumAdi azubhaM madyamadhuzastra kuzakurvI kaMkatakanAlikerakaTAhakAdilakSaNaM karoti' vidhatte, tathApi parihartavyaM pApaM - madhumadhurakAdivikrayaM nirarthakaM sarvathA, itarathA sArthakaM ' yathAzaktyA ' zaktapanatikrameNa, laghuguruparyAlocaneneti gAthArthaH // aticAradvAramoha kaMda kukkura mohariyaM tahayacitta ahigaraNaM (saMjuvAhigaraNaM ca ) / uvabhoge airege paMcaiyAre pariharejA 89 daH kelihAsonmizrako narma, kaukuccaM bhANDAdInAmitra mukhanayanavacanagavAnekaprakArA viDambanA, maukha - mukharatA dhyASTaryAdasatyAsambaddhAsat malApilaM, tathA citrAvikaraNaM zakaTa kuThAramusaladhanuH khaDgAdInAM saMyuktAnAM dharaNameko hyavicAraH, upabhoge'dhyatirekaH- puSpasnAnAGgarAgatAmbUlAdInAmatiriktAnAM grahaNe'vicAraH, ataH paMvApyavicArAn pariharediti gAthArthaH // bhaMgadvAramAha kaMdappA uvecA kuto aikiliTThapariNAmo / pAvarasudaeNa gihI maMjai evaM aviSNANo // 90 // kandarpApetya-AkuTTakathA kurvan atisaMkliSTapariNAmaH tratabhaGgAticAra nirapekSaH pApasyotkaTodayena 'gRhI' gRhasthaH bhaktyanartha iNDavratametadavijJAna:- sajjJAnarahita iti tasmAda vrataviSaye sopayAMgena bhAvyamiti gAthArthaH // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapad praka0 taiau. // 41 // Jain Education bhAvanAdvAramAha ciMtaMti karaMti sati janti jaMpaMti kiMpi jayaNAe / tamu ( sayau ) vauttA sammaM je te sAhU sAmi // 91 // ye sAdhava cintanAyupayuktAH paryAlocya jalpanAdikriyAM kurveti tAn praNamAmIti kriyA, ciMtanaM kimahaM zubhaM etacintayAzubhaM vA ?, tathA 'karomi niSpAdayAmi, tathA zayanakriyAM ki vidhAnenAvidhAnena vA ?, tathA gacchaMti trasAdirahitena pathA tatsahitena vA ?, kAlena akAlena vA ?, jalpan sAvayaM nizvayaM vA ?, etat sarva sambagAlocya 'yatanayA' Agamoktena vidhAnena, tAnamaskaromIti gAthArthaH / uktamanarthadaNDaguNatrataM tRtIyaM tadabhidhAnAca samAptAni guNatratAni, sAmprataM zikSAtratAni zikSApadAni vA vibhaNipurAha tatrApi prathamaM sAmAyikAbhiyAnaM navabhedaM vratamAha, prathamaM dvAraM sAvaja jogavajaNa niravajjasseha sevagaM jaM ca / sabve tu ya bhUesuM samayAbhAvo a sAmaiyaM // 92 // 'sAvayayogavarjanaM' sapApavyApAraparihAraM nizvayasyeha paThanAderA sevanam - abhyasanaM yat, ki bahunA ?, sarveSu ca 'bhUteSu' prANiSu 'samatAbhAvaH ' samazatru mitratA yA tat sAmAyikam uktaM ca- " yaH samaH sarvabhUteSu, sthAvareSu trasevu ca / tasya sAmAyikaM bhavati (jAtaM), ketra linA prabhAsita // 1 // " miti gAthArthaH // bhedadvAramAha sammatta suyaM taha desaviraI tivihaM gihINa sAmaiyaM / ittariyamAvakahiye ahavA duvihaM tayaM neyaM // 93 // samyaktvasAmAyikaM zrutasAmAyikaM dezaviratisAmAyika, sAmAyikazabdaH pratyekamabhisambadhyate iti trividhaM, anena prakAreNa 'gRhasthAnAM' zrAvakANAM sAmAyikaM samyagdarzanAderapi samabhAvarUpatvA yathAvasthitazraddhAnajJAna pratipAdanAt itvarayAvat anarthadaNDaH sAmAyikaM // 41 // w.jainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathikabhedena dvividha, tatra itvaraM kRtakAlAvadhinA yAvat sAdhUna paryupAse niyamaM vA, yAvat kathikamupasarga prAptaH sAmAyikaM karoti mripamANenApi na mayA sAvadyamAsevanIyamiti, upasagakAriNyapi na krodhavazagena bhAvyamiti gAthArthaH // yathA jAyate dvAramAhakammakhaovasameNaM kayasAmaio jai so sammaM / iya lAbhadaMsaNeNaM puNo puNo kuNai sAmaiyaM // 94 // karmakSayopazamena-dvitIyakaSAghAvaraNakSayega, kRtasAmAyikaH yatibaccopamIyate, na tu yatireva, anumaterapratiSedhAdanuvandhAbhAvAca iti, lAbhadarzanena-phalalAbhena 'punaH 2' vAraM 2 'karoti' vidadhAti sAmAyika, yAvat sAdhana paryupAse ityAdidarzanAt , ukta ca-" ceiharasAhugihamAiemu sAmAiyaM samo kujjaa| paNivAyANaMtara sAhu vaidiuM kuNai sAmaiyaM // 1 // tathA cAgamaH-" so uvAsao duviho-iDhipatto aNiDhipatto ya, jo so iDhipatto so gao sAhusamIve karei, jo puga aNiDhipatto so gharAo ce sAmAiyaM kAUNa paMcasamiio tiguto jahA sAhU tahA Agacchai, sAhusamIve patto puNo'vi sAmAiyaM karei, iriyAvahiyAi paDi kamejA, jai ceiAI atthi to paDhamaM ceiAI vaMdai, pacchA paDhai suNai vA" tathA anyatrApyuktam-" iha paMcavidhAcArAticAravizudayaya zrAvakaH pratikramaNaM karoti, tatra cAyaM vidhiH--prathamaM sAdhvAdisamIpe mukhavastrikA pratyupekSya vidhinA sAmAyika karotItyAdi, sAmAiyaM pAreUNa niyayAo jAva vasahIo taM karaNaM veijjA uyAha | vosiraI savvaM ityAdi," tathA nayavibhAgenApi kiMcillikhyate, tatra naigamanayamata-yadaiva guruNA uddiSTaM yathA sAmAyikamUtraM paTha tadaiva sAmApikavAn labhyate, saMgrahavyavahAramataM gurvantike sAmAyikAthai upaviSTasya sAmAyikaM, RjumUtramataM tu sAmAyikagAthAM paThatazcaityavandanaM kurvato'nupayuktasyApi sAmAyikaM caityavandanaM vA, AsanAsAdhAraNakAraNavAt , zabdA JainEducation For Private Personal Use Only K w .jainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI. // 42 // sAmAyike kaNDarIka caritraM. dimataM tu sAmAyikopayuktaH samabhAvasthitaH zabdakriyArahito'pi sAmAyikavAn , manAjJapariNAmayuktatvAt , iti nayavAdAzcitrAH / kacidviruddhA ivAtha ca na viruddhAH / laukikaviSayAtItAH, tattvajJAnArthamadhigamyAH // 1 // sarvanayasamUhaM tu jinamatam , alamatiprasaMgena, digdarzanagetaditi gAthArthaH "souM sadahiUNa ya NAUNa ya taM jiNovaeseNaM / taM savvanayavisuddha sabanayasamaya jaMtu // 2 // evaM sabvevi nayA micchaTTiI sapakkhapaDibaddhA / annonnanissiyA puNa lahaMti sammattasambhAvaM // 2" ityAdi gAmbhIrya darzanasya paryAlocya // doSadvAramAhasAmAiyaM ca paDivajiUNa bhajjati kammadoseNaM / te kaMDarIyasarisA bhamaMti saMsArakatAraM // 15 // sAmAyikaM tu pratipadya-samabhAvapratijJAM vidhAya tato bhaMga kuti karmadoSAta-gurukarmatvAt zrAvakAH kaNDarIkavat 'bhamanti' paryaTanti 'saMsArakantAraM bhavAraNyamiti gAthArthaH // bhArArthaH kathAnakagamyastaccedam puNDarIkiyAM nagayA puNDarIkakaNDarIkanAmAnA dvA bhrAtaro, anyadA susthitAcAryasamIpe dhammai zrutvA puNDarIkaH pratibuddhaH kaNDarIkaM laghubhrAtaraM rAjye sthApayitvA pravajAmoti sampadhArya gRhaM gataH, uktazva kaNDarIkaH, tenoktam-kibhityakANDa eva rAjyaM parityajasi ?. tenoktam-durgatihetU rAjya, kaNDarIkeNoktam-kimahaM tavAniSTaH ?, puNDarokeNoktam-tvamaparikabhitazaroraH, tenoktam-ahamapi teneva pitrA jAto'vazyaM mayA pravajyA grAhyA, tato vArayato gRhItA kaMDarIkeNa patrajyA, sthitaH puNDarIkaH, varSasahakhaM yAvat pAlitA, tato vasaMtamAse kAmotkocakaiH sahakAraiH puSpitaH kokilazabditaiH carcaribhirdIyamAnAbhizcalitaM cittaM, gacchAmi gRhAmi rAjyam , ekAkyevAgataH puNDarIkiNyAmudyAnapAlaka preSayati, yathA puNDarIkAya madomAsI kathaya, yathA taba // 42 // Jain Education dam) For Private Personel Use Only jainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanArthamudyAne kaNDarIkastiSThati, kathitaM, pRSTaM puNDarIkeNa-kiyantaH sAdhavaH ?, tenoktam-ekAkI, cititaM puNDarIkeNa-na zobhanamekAkitvaM tataH stokaparivAro gato yAvattaruzAkhAyAM pAtra dhRtvA''tmanA haritamadhye pAdaprasArikayA tiSThati, jJAto'bhiprAyaH, paviSTo'bhyantare, uktazca yathA gRhANa rAjyaM, " icchaMto visayasuhaM rajjammi nivesio nariMdeNaM / ekaM tAva chuhAla bIyaM puNa pAviyaM bhojaM // 1 // " tato rAjyAlaMkAraH gRhItaH kaNDarIkeNa, pravrajyAlaMkAraH puNDarIkeNa, mahattamAnAM kathitaM yathA yuSmAkaM kaNDarIkA rAjA, gato rAjabhavana, kAthataH sarveSAM vRttAnto, na saMmato bhagnavrataH, na kazcittaddhaco vidhatte, sa ca prathamaparISahaparAjitaH / sUpakArANAmAdezaM dattavAn-sarva bhojanajAtaM mamAgrataH praguNaM kurudhvaM, tairapi tathaiva kRtaM, bhojanArthamupaviSTaH, prekSaNakadRSTAntena bhoktamArabdhaH, atIva bhukta, rAtrI visUcikA saMjAtA, apratijAgarito rodradhyAnAnugato lokAnAmupari tasminnevAdi mRtaH, saptamapRthivyAM nAraka utpannaH, puNDarIkastasminneva dine sarvArthasiddhAviti // guNadvAramAhasivasaggapaDhamakAraNa sAmAiyasaMgamaM tu kAUNa / sAgaracaMdasudaMsaNa heUya cayati no pattaM // 96 // 'zivA' mokSaH 'svargaH' devalokaH tayoH kAraNa-tayoH pradhAnahetuH, kiM tat ? 'sAmAyikasaMgama' sAmAyikasambaMdha, tuzabdaH punaHzabdArthe ' kRtvA' vidhAya ' tyati' parityajati 'no prAptaM sat ' labdhaM sat , dRSTAntadvayaM sAgaracandravat sudazanavaJca ' hetutaH' prAmANyAditi gAthArthaH / / bhAvArthaH kathAnakAdavaseyastacedaM sAgaracandrakathAnakam dvAravatyAM balabhadraputraH sAgaracandraH, sa ca sarveSAM yAdavakumArANAM zAmbAdInAmatIva vallabhaH saMjAtaH, tasminnevAdhiSThAne uugrasenaduhitA kamalAmelA nAma dArikA rUpavato nabhaHsenasya dattA, vIvAhadinaM ca nirUpitaM, itazca tasyAmeva dvArakAvatyAM nAra 56AUGNOCRACKMACHARHAALIK Jain Education w .jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttau // 43 // Jain Education In daparivrAjaka: veSadhArI brahmacArI vaikriyalabdhimAnAkAzagAmI samyagdRSTica, anyadA kathaMcinnabhaHsenabhavanaM gato'vajJAtatha ruSito nirgataH, tataH kamalAmelAkanyakAntaHpure gataH, tayA'bhyutthAnAsanapradAnavandanAdinA bahumAnapuraHsaraM pRSTaH - asyAM nagayA kaH surUpaH kurUpo vA 1, nAradenoktam - nabhaH senasadRzo nAsti kurUpo viraktA, rUpeNa sAgaracandraH, tayA coktamkathaM mama sAgaracandro bharttA bhaviSyati ?, na jAnAmIti bhaNivA utthitaH sAgaracandrabhavanaM gato'bhyutthitaH citraphala ke rUM darzitaM kamalAmelAsambandhi tataH pRSTaM sAgaracandreNa kiM devyA vidyAtharyA mAnuSastriyA vA etad rUpaM, nAradenoktaM na zakyate tasyA rUpaM likhituM, idaM kautukamAtraM tato mUrchitastanmayaH kAmAvasthAM prAptaH, tAmeva stambhAdiSvapi pazyati, atrAntare zAMbenAgatya locane pRSThataH sthagite, tataH sAgaracandreNIkaM kapalAmelA, zavenotaM - kamalAmelA'haM labdhacetaneneoktaM - satyapratijJo bhava, tataH zAMbena cintitaM-kalpe'pi nAsadbhASI bhUto, tataH pradyumnAt prajJaptiM vidyAM gRhItvA yAdavakumArANAM sAgaracandravyatikaraM kathayitvA vIvAha maMgaladine udyAne sAgaracandraM nItvA namaH senapArzve vidyayA rUpAntaraM nidhAya suraMgavA kamalAmapahRtyodvAhitA, yA vat nabhaH senazcaturthamaNDalaM bhramati vidyArUpasthitA kamalAmelA ArAdiM kRtvA naSTA, utthitaH kalakalo, vAsudevAdayaH samaddhavakavacA yAvadudhAne AyAnti tAvat jJApito vRttAntaH zAmbAdibhiH, tato jJAtavyatikareNa samApitoM namaH sena sambandhI loko vAsudevena, kAlena gacchatA sAgaracandrA'riSTanemipArzve gRhItAzuvata udyAnaM gatvA kAyotsargeNa sarvarAtrikAM pratimAM sthito, dRSTvA namaH senaH taM prajvalitakeApaH zmazAnAMgArAttasya mRttikA kRtaveSTana ke'primapi sivAna, rAtrAvavicalitaH pratimAyA devabhUyaM gataH, na samabhAvAJcalitaH, yata ucyate - " dhammamiNaM jAgaMtA gihiNovi dRDhavayA kimuya sAhU ? | kamalAmelAharaNe sAgaracaMdeNa sAmAyikaguNe sAgaracandraH // 43 // v.jainelibrary.org Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education ethuvA // 1 // " sAmprataM sudarzanakathAnakaM annANIviya govo ArAhettA mao namokAraM / caMpAe seTThikule jAo patto ya sAmannaM // 1 // kathaM ?, caMpA nagI ! dadhivAhano rAjA, abhayamadhAnA devI, abhaya ( RSabha ) dAsazreSThI zrAvakaH, adAsI bhAryA, mahiSIrakSapAla : subhaganAmA, so'nyadA mahISIgRhItvA'TavyAM gato, yAvatA pazyati cAraNazramagaM zItakAle nadItIre nirabhre kAyotsargeNa sthitaM nirAvaraNaM, vismitaca tena, kathaM rajanoM yApaviSyati ?, bahumAnapurassaraM mahiSIsamanvitA rajanyAM tameva sAdhuM citayannAste, atiprabhAte mahiSIgRhItvA gato yAvad dRSTaH, tataH pAdayoH patitaH upavizvAsa yAvat sUrya ugataH tato " namo arahaMtANa " miti bhaNitvA utpatita AkAze, tato mahAmantro'yamiti jJAlA sumana mahiSIrakSakeNa namaskAro | bahumAnabuddhayA gRhItaH paThitumArabdho yAvad gRhamAgataH tAvat zreSTinA nivAritaH, vidhAnena paThyate, teno taM tAta ! jinendranAma moktuM na zaknomi, mayA sabaikAla meSa mahAmantraH paThitavyaH zreSThinA ciMtitaM puNyabhAgeSa yasyedRzI namaskArasyopari bhaktiH, tataH zreSThinoktaM- evaM bhavatu, eSa namaskArastavaH maMgalaM pUjyaH, paThitavyaH, tato mahipIgRhItvA gaMgAtIre vAraka gatastAzrocIrya gaGgArakUle gatA dRSTAzca tena, tato namaskAraM paThitvA kRtastatra prakSepo, jalamadhye kASThamAsIt tenodare viddho mRta RSabhazrAvakabhAryAyA adAsyA udare utpannaH, mAse paMcane tathA dohadA'bhUditi, vinAyatane mahimA dRzyate kRtA ca zreSThinA, kAlena dazastrapakSiya kurvANo dArakaH prabhUtaH, nAma ca kRtaM sudarzana iti yAd dvAsavikalAkuzalaH, catuHSaSTivijJAnayuktaca, tanA viraktakAmo'pi sAgaradatta zreSThidArikA manoramA nAma ratisadRzo vAM pibhyAM vIvAhitaH, pravajyAM gRhatA zreSThinA ca tasyaiva ainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttA. samatAbhAve sudarzanavRttaM // 44 // CRECRUCIRUGRICALCRACLCRICALGANA bAhubandhaH kRtaH, tatrava tasya kapilabrAhmaNaH purohito mitraM, bhAryA tasya kapilA, sA ca bhatuH sakAzAd guNagaNotkItana zrutvA anurAgaM gatA, tayA cakAntaM vijJAya kapilabrAhmaNazarIrakAraNavyAjena sa AhAyita Agatazca, tayA coktam-abhyantare'pavarikAyAM praviza, praviSTe cAtmanA sadbhAvakathanaM ca kRtaM, sudarzanena citita-nAnyo nigamopAyaH, tata uktaM-puruSanepathyena tiSThAmi napuMsakaH san , tato muktaH nigato, anyadA rAjJA udyAnamahotsavaH prArabdhaH saha sudazanakapilAbhyAM, abhayAdevI kapilA brAhmaNI manoramA cAtmIyayAnavATanArUDhAH parivArasamanvitAzcalitAH, tataH kapilAbrAhmaNyA uktam-kaiSA devI putrasamanvitA chatracAmarayAnAdibhiekA?, abhayadevyokta-manoramA putrasamanvitA sudazanabhAryA, tayokta-epa paSThakaH katha putrotpattiH?, tagoktaM-kathaM lagA jJAtaM yathaiSa SaNDhakaH ?, kapilAbrAhmaNyA kathita AtmIyo vRttAntaH, tayokta-vicakSaNA tvam, eSa kAmadevaH svadArasaMtuSTaH, eSA ca parapuruSagandhamapi necchatyAstAM paribhogaM, va vaMcitA anena, tatastayoktaM-tvaM paNDitA yadyanaM kAmayase, tataH pratijJA kRtA maraNAtmikA, tataH paNDitanAmnI dhAtrI, tastho abhiprAyaH kathitaH, tayA cokta-duSTa kRtaM, eSa parastrIgaMdhamapi necchati, tato nivartakaM nirbandha jJAtvA AzvAsitA, asau parvadine poSadhaM karoti, kAyotsargapratimAM ca, tataH kAmadevamatimAvyAjena paNDitadhAcyA pravezito'bhayadevyA apavarake, tayA ca bhaNito'nekaiH prakAraryAvat neSTaM tadvacaH, mAnamAlambya sthitaH, tataH pratkArapUrvakaM grAhItaH mAharikaiH, rAjJo darzitaH, vadhya AjJApito, manoramApi etad vyatikaraM jJAtvA devatA''rAdhanArtha kAyotsargeNa sthitA, zUlikA devena siMhAsanaM kRtaM, khaDgAbhighAtAstvAbharaNAni, rAjJaH kathitaM, svayameva gato, hastiskandhArUDho nagaraM pravezitaH, pRSTaH san rAjJA na kiMcit kathayati, tato'bhayapradAnapUrvakamuktaM, gRhaM gatena manoramayA saha gRhItA pravrajyA, SRIGANGANAGAR // 44 // Jain Education For Private Personel Use Only * rainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int devI codhanaM kRtvA mRtA, pATaliputre vyaMtarI utpannA zmazAne, paNDitadhAtrI ca kRtAparAdhA gatA pATaliputre devadattavezyAM samAzritya sthitA sudarzana guNotkIrttanaM ca karoti, so'pi gItArtha: ekallavihArI tatraiva nagare AgatA devakulikAyAM sthito dRSTaH paMDitadhAtryA parijJAtazca kathitA devadattAyA yathaiSa sudrshne| bhikSAvyAjena gRhmaagte| hAvabhAvaiH kAmAtkoca ke rupasarga yitumArabdho na cacAla, tataH zmazAne nItvA muktaH, chaH tathA bhadravyantaryA, upasargito na kSubhitaH, prazastAdhyavasAyasya saptamadine kevalajJAnamutpannaM, tato devairmahimA kRtaH, vyantaro upazAntA, devadattA dhAtrI paNDitA ca, mokSaM gataH sudarzano'pi kAlena, yataH sAmAyikAna calita iti // yattanAdvAramAha dhammajjhANo gao jiyakohAI jiiMdio dhIrA / sussAhu pesaNarao jayaNaparo hoi sattIe // 97 // 'dharmmadhyAnopagataH' AjJAdicintanaparaH jitakrodhAdiH tathA 'jitendriyaH' sparzAdiSu zubhetareSu prItyamItirahitaH 'dhIraH' satvayukto buddhiyukto vA 'susAdhupreSaNarataH 'suvihitavaiyAvRtyayuktaH yatanA- anantaroktA tanniSTo bhavati 'zaktayA' sAmarthyeneti gAthArthaH // aticAradvAramAha maNavaikAyANaM puNa duppaNihANaM vivajjae sar3o / sAmAiyasaiakaraNa agabahiakaraNamaiyAro // 98 // moduSpraNidhAnaM nAma gRhagatamukRtaduSkRta cintanArUpaM, uktaM ca- "sAmAiyaMti kAuM gharacitaM jo ya ciMtae saDDhA / aTTabasaTTovagao niratthathaM tassa sAmaiyaM // 1 // " vAgduSpraNidhAnaM nAma asamaMjasAsatyabhASaNaM, uktaM ca- " kaDasAmaio purvi buddhIe pehiUNa bhAsijjA / sai niravajjaM vayaNaM aNNaha sAmAiyaM na bhave // 1 // " kAyaduSpraNidhAnaM punaramatyupekSitAmA ji w.jainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRttI. 6 sAmASike yatanAdyAH // 45 // PROGRAMMARRICULUCACANCING tAdisthAnakaraNaM, tathA coktam-" aNirikkhiyApamajjiya thaMDille thANamAi sevNtii| hiMsA'bhAve'vi na so kaDasAmaio pamAyAo // 1 // " tato vivarjayet zrAvakaH, tathA 'sAmAyikasmRtyakaraNaM' sAmAyika kRtamakRtaM vAna smarati, tathA cAgamaH" na sarai pamAyajutto jo sAmaiyaM kayA u kAyavvaM / kayamakayaM vA tassa hu kayaMpi viphalaM tayaM neyaM // 1 // " anavasthitakaraNe'pyaticAraH, anyatrApyuktaM-"kAUNa takkhaNaM ciya pArei karei vA jahicchAe / aNavadviyasAmaiyaM aNAyarAo na ta suddhaM // 1 // " iti saMkSepArthaH // bhaMgadvAramAhaduppaNihANaM kAuMna dei micchukkaDaMti bhAveNaM / kuNai ya aippasaMga tassa phuDaM hoi bhaMgo'ttha // 99 // 'duSpaNidhAnaM' manoduSpaNidhAnAdi gRhagatasukRtaduSkRtaciMtanAdi 'kRtvA' vidhAya na dadAti mithyAduSkRtaM 'bhAvataH' saMvegasAram, AtmAnaM duSkRtakarmakAriNaM na niMdati, " hA duhu kayaM hA dui ciMtiyaM aNumayaMpi hA duhu / aMto aMto Dajhai jhusironca dumo vaNadaveNa // 1 // mitti miumaddavatte chattiya dosANa chAyaNe hoi / mittiya merAeN Thio dutti duguM chAmi appANaM ||1||"'kroti cAtiprasaMga' vidadhAti cAtiprasaMga punaH punaraticArakaraNena, tasyaivaMbhUtasyAticAranirapekSasya ' sphuTaM' vyaktaM bhavati' jAyate 'bhaGgaH' sarva vinAzaH 'atra' sAmAyika viSaye itigaathaarthH||bhaavnaadvaarmaahsvvN ciya sAvaja tivihaM tiviheNa vajiyaM jehiM / jAvajIvaM tesiM namAmi bhattIeN kamakamalaM // 10 // 'sarvameva sUkSmavAdarAdibhedabhinnaM 'sAvA' sapApaM 'trividhaM trividhena' navakabhedena 'vivarjitaM' parityaktaM yaiH susAdhubhiH, kiM parimitaM kAlaM ?, netyAha-yAvajIvaM' antyocchAsaM yAvat teSAM suvihitAnAM 'namAmi' praNAmi // 45 // Jain Education in For Private Personel Use Only W jainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRIGARKORESCRACREASRIGANGANA |'bhaktyA' bahumAnapuraHsaraM 'kramakamalaM' pAdapaGkajamiti gAthArthaH // uktaM sAmAyika, navabhedaM dezAvakAzikamAha, tatrApi prathamadvAramAhadesAvakAsiyaM puNa saMkhevA jattha pubagahiyassa / jaha vasapannagadiTTho saMkhivaI vAio koI // 101 // 'dezAvakAzikaM punaH' deze avakazanaM saMkSepe'vasthApanaM vratAnAM pUrvagRhItAnAM caturmAsAdikAlAvadhinA yathA dRSTiviSapannagasya viSaM 'saMkSipati vAtikaH' stokaM karoti 'gAruDikaH' sthAvarajaGgamanirviSIkaraNavettA kazcittathAvidha iti gAthArthaH // bhedadvAramAhasaMvaccharAigahiyaM pabhAyasamae puNo'vi saMkhivai / rAo taMpi ya niyamai bheeNa visiTTatarameva // 102 / / 'saMvatsarAdigRhItaM' paryuSaNAdigRhItamAdizabdAcaturmAsAdigRhIta, prabhAtasamaye dharmajAgarikAyAM punarapi saMkSipatistokastokadivasayogyaM vrataM gRhNAti dikaparimANAdi, rAtrau tadapi saMkSipati vyavahArAdika, 'bhedena pRthivyAdigrahaNavikalpena viziSTatarameveti gAthArthaH / yathA jAyate tRtIyadvAramAha-- egavihaM tiviheNaM savvavayAgaM karei saMkhevaM / ahavA jahAsamAhI gaMThInavakAraparimANaM // 103 // 'ekavidhaM trividhena' manasA vAcA kAyena na karomi svayamityAdinA prakAreNa sarvavratAnAM karoti saMkSepa, athavA ' yathAsamAdhi' samAdhyanatikrameNa, vittavidyApAtratAyanusAreNa zaktyanulanena granthinamaskAraparimANAdinA kAlamAneneti gaathaarthH|| doSadvAramAha Jain Education in For Private & Personel Use Only N.jainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttI. // 46 // Jain Education Ind jANatassava evaM anivittIpaccao bahU baMdho / tahavi na karei mANaM diyA va rAA pamAeNaM // 104 // jAnAnasyApyevaM yathA anivRttipratyayaH prabhUtaH karmmabandhaH, tathApi, apratyAkhyAnasya sarvamuktaM mUlaM pUrvabhavazarIrAdikamapi, tathA cAgamaH - " baddhellayA ya mukellayA ya " ityAdi, yadyapyevaM tathApi na karoti ' mAnaM' pramANaM divA rAtrau vA 'pramAdena' AlasyAdineti gAthArthaH // guNadvAramAha- cAmmAsAvahiNA bahuyaM gahiyaM na tassa saMpattI / evaM nAuM vihiNA saMkhevaM kuNai rAIe // 105 // cAturmAsakAvadhinA prabhUtaM gRhItaM dhanadhAnyAdi na tasya dhanadhAnyAdeH sammAptiH, evaM jJAtvA vidhinA gurusamIpe saMkSepaM karoti rajanyAM, rAtrI vyavahArasyAkaraNAt pratyAravyAte AzravanirodhAditi gAthArthaH / kAmadevo'trodAharaNam campAyAM kAmadevaH zrAvakaH, bhdr| bhAryA, tasya ca parigrahaparimANaM vRddhiprayuktAH SaT koTayaH SaT koTa yo nidhAnamayuktAH pravistaramayuktAH SaT, sarvAH aSTAdaza koTayaH, halazatAni paMca, bohitthazatAni paMca, daza govargAH dazasAhasrikAH, evaM ca sthitA viMzatiM varSANi tataH pauSadhazAlAyAM pratimA'bhyAsaM kuvartaH zakraprazaMsAyAmacalanalakSaNAyAM devo'zraddadhAnaH tasya kSobhaNAyAgataH, rAtra kAyotsargasthasya sarpagajendrapizAcAdirUpeNa kSobhayitumArabdho, na cAtmIyasatvAccalitaH, makaTIbhUto devA, vaMditvA svasthAnaM gataH, bhAte bhagavadanArthaM gataH, bhagavatA ca rajanIcyatikaraM puraskRtya kSAntiguNamaGgIkRtya sAdhubhyo 'grataH prazaMsitaH, tataH zrAvakadharme niSkalaMkaM pratipAlya saudharme kalpe'ruNAbhe vimAne deva utpannaH, tasmAcyutA mahAvidehavarSe setsyatIti // yatanAdvAramAhaegamuttaM divasaM rAI paMcAhameva pakkhaM vA / vayamiha dhAreu darda jAvayaM usa kAlaM // 106 // dezAvakA zikaM guNe kAmadevaH // 46 // v.jainelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I -dvighaTikAlakSaNaM divasaM - catuH praharamamANaM rAtrI - catuH praharAtmikAmeva ' paMcAhameva ' paMcAhnikameva ' pakSaM vA ' paMcadazadinarUpaM vA vratamiha niyamaM brahmacaryAdilakSaNaM 'dhArayatu dRDhaM ' pratipAlayatratyartha yAvatpramANaM kAlamutsAhazaktiH - vIryolAsazaktiriti gAthArthaH // aticAradvAramAha ANaNa pesasar paoga taha saddarUvavAe ya / bahipoggalapakkhevo paMca'iyAre pariharejA // 107 // AnayanamanyataH grAmAd gavAdeH, svayaM prasthitaM bruvate madIyo gauH asmAd grAmAd AnayanIyaH, preSyaprayogaH preSaNaM karmmakarAdeH, gRhItadiparimANAdUrddha, dvividhatrividhabhaMgena, tato lekhavAhAdikaM preSayati, tathA zabdAnupAta: kAsitAdinA samIpavarttinaM gacchaMtaM jJApayati, rUpAnupAtaH uccaiH sthitvA zarIrasaMdarzanaM, vahiH pudgalaprakSepaca nikaTavattanAM sambodhanArtha, uktaMca'suNNaharaM jiNavaramaMdiraM ca paDivajjiUNa posahio / bahiyApoggalakhevehiM kuNai saNaNalogassa || 1 || " etAn paMca aticArAn dezAvakAzika viSayAn pariharediti saMTaMkaH iti gAthArthaH / bhaMgadvAramAha 64 / savayANa nivittiM diyahaM kAUNa takkhaNA ceva / AuTTiyAeN bhaMgaM niravekkhA sahA kuNai // 108 // sarvatAnAM prANAtipAtapRthivyAdInAM nivRtti kRtvA divasa sakalaM tatkSaNAdeva ' AkuhikayA ' 'upetya' 'bhaGga' vinAzaM nirapekSaH sarvathA vratAticAraM prati ' karoti ' nirvarttayatIti gAthAthaH || bhAvanAdvAramAha save ya savasaMgehiM vajie sAhuSo namaMsijA / sarvehiM jehi savaM sAvajaM sabahA cataM // 109 // sarve sarvasaMgaiH- mAtApitrAdilakSaNairvarjitA ye hi tAn sAdhUna namaskuryAditi saMTakaH sarvairyaiH sarva sAvayaM ' sarvathA ' w.jainelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapada praka0vRttI. pauSadhopa // 47 // sarvaiH prakAraiH 'tyakta' parityaktamiti gaathaarthH| uktaM dvitIya zikSAtrata, sAmprataM tRtIyapauSadhavata navabhedamAha, tatrApi prathamadvAramAhaposahauvavAso puNa AhArAI niyattaNaM jaM ca / kAyavA seA niyamA ahamimAIsu pavvesu // 111 // tatra pauSadhaH prathamadivase puSTikaraNaM tatropavasanaM pauSadhopavAsaH, tatrAhArAdInAM catugAM prakArANAM anyatamanivartanaM yacca sa ca kartavyaH pauSadhopavAsaH aSTamyAdiparvadivaseSu, uktaMca-" posahauvavAsA uNa amicAuddasIma mi diNe / nANe nevANe caummAse aTTAhi panjusaNe // 1 // " iti gaathaarthH|| bhaMgadvAramAhaAhAradehasakArakhaMbhavAvAraposaho cauhA / ekeko'viya duviho dese samve ya nAyavo // 112 // "AhAre' tti AhArapauSadho dezataH sarvatazca, dezata ekapratAdi, sataH caturya, 'deha samAtti zarIrasatkArapoSadhaH dezataH sarvataH, dezataH snAnAbhyaGganAdi, sarvatastu sarvasyaiva zarIrasatkArasya rAgabudayA, 'vaMbhe ti brahmacaryapauSadhaH dezataH sarvatazca dezataH praharAdimAnena (sarvato'horAtrAntaM, avyApAre dezataH) ekasya kasyacit vivakSitavyavahArasya vA, sarvataH sarvasya sAvadhagRhavyApArasyAhorAtraM, uktaM ca-"sAvajjajogavirao jhANajjhayaNammi nicalo dhaNiyaM / jigabhavaNago ciTui abbAvArammi posahio | // 1 // ceiyasAhaabhAve bhinnA bhaNiyA gharassa egaMte / egassa samiddhassa ya posahasAlA imA bhaNiyA // 2 // caMdavaDeMsaya saMkho sudaMsaNo kAmadeva abhao ya / egAgiNo ya ee posahasAlAsu kuvyaMti // 3 // " AvazyakacUAM, tathA 'na hu hoi sAvagassa ya posahapaDimassa (kiMpi) sAvajaM / gAhA jega jigakappiyassa gAhA, ityAyAgamagAmbhIrya AgamajJaireva jJAyate, tava na likhyate, alpajJAnAnAmatimohahetutvAt mithyAtvakAraNatvAdvimatipattezceti gaathaarthH| tRtIyadvAramAha // 47 // Jain Education in For Private & Personel Use Only Mainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROCR5 viraiphala nAUNaM bhogasuhAsAu bahuvihaM dukkhaM / sAhasuhakouega ya paDipuNNa posahaM kuNai // 113 // viratiphalaM mukhAdi jJAtvA bhogasukhAzAto-bhogecchAyAH 'bahuvidham ' anekaprakAra 'duHkham ' asantoSAdikaM, yathA lAbhastathA lobhaH kapilabrAhmaNasyeva, 'sAdhusukhakautukena ca' yatisukhAtsukyena devarAjAdhikasukhAbhilASeNa ca, 'paripUrNa caturvidhamapi pauSadhamanantaroditaM karotIti gAthArthaH // doSadvAramAha-- je posahaM tu kAuM caiyA ya parIsahehi bhajjati / nAloeMti ya bhaggaM bhamati bhavasAyare bhIme // 14 // ye kecana gurukarmANaH pauSadhaM caturvidhamapi kRtvA tyAjitAH parIpa haiH-zunmala khoparIpahAdibhiH tasya vratasya bhaMga kurvati, tathA bhagnaM samAlocayaMti-gurvantike na kathayanti taM vratamaMga te jIvA bhavasAgare-samudre bhamanti-paryaTantIti gAthArthaH // guNadvAramAhadhIrA ya sattimaMtA posahanirayA lahaMti paramagaI / dito iha saMkho ANado jaNamaNANaMdo // 115 // dhIrAH' buddhiyuktAH 'zaktimantaH' sAmarthyavantazca 'pauSadhaniratA' pApadhAsaktAH 'labhate' prApnuvanti 'paramagati' svargApavargAdigati tasmin bhave bhavAntare vA, dRSTAnto'tra zaMkhaH zramaNopAsakaH tathA''nandazrAvakaca, kiMbhUtaH ? 'janamanaAnandaH ' lokAnandavidhAyoti gAthArthaH // bhAvArthaH kathAnakagamyastavedam teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAma nayarI hotyA, uttarapuracchile disibhAge koDhae nAmaM ceie hotthA, saMkhe nAma samaNovAsae. uppalA nAma bhAriyA, tattheva sAvatthIe pokvalo nAma sAvae vIyanAmeNaM sapae, tae NaM te dovi sAvayA bahuparivArA bahariddhipattA'bhigayajIvAjIvA ubaladdhapunapAvA AsavasaMvaranijarakiriyAhikaraNabaMdhamokkhakusalA sAvayavanAo, teNaM R VICTOR Jain Education For Private Personal Use Only M ainelibrary.org Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada makavRttI 1186 11 Jain Education In kANaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvANuputi caramANe gAmANugAmaM dRijjamANe muhaMsuheNa viharamANe jeNeva sAvatthI nayarI jeNetra koe ceie teNeva uvAgacchai uvAgacchittA ahArUvaM uggahaM jAva viharai, taraNaM te samaNovAsayA imIse kahAe laDDA samANA jeNeva sayAI gehAI teNeva uvAgacchaMti vhAyA kayavalikammA purisavaggurAvaMdaparikhittA dhavaleNaM chatteNaM dharijjamANeNaM sAvatthInayarI majjhamajjheNaM jeNeva koTue ceie jeNeva samaNe bhayavaM mahAvIre jAva paMcaviheNaM abhigameNaM abhigaccheti, tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti, dhammakA bhANiyavvA jaha jIvA bujjhati muccaMtItyAdi, te samaNovAsayA dhammaM socA nisamma haTTatuTThA samaNaM bhayavaM mahAvIraM vaMdittA jAmeva disiM pAUbhUyA tAmeva disiM pddigyaa| taeNaM saMkhe samaNonAsae sesae evaM vayAsI nA khalu kappara ajja amhaM posahasAlAe pakkhi posa paDijAgaramANANaM viharittae ] kappai ajja amha vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM vavaDAvettA taM puNa asaNapANakhAimasAimaM AsAemANANaM viharittae, takkhaNaM pokkhalI samaNovAsae saMkhaM samaNovAsayaM evaM vayAsI -acchaha NaM tubbhe sunivyuyavIsatthA ahaSNaM viulaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvemi, evaM bhaNittA appaNappaNAI gihAI saMvahiyA, taraNaM saMkhassa samaNovAsa yassa eyArUve anbhatthie samuppajjitthA - no khalu ajja amha kappai viulaM asaNapANakhAimasAimaM AsAemANANaM viharittae, kappar3a me posahasAlA e egANiyassa avIyassa ummukamaNisuvaNNassa viharittae, evaM saMpehei 2 | jeNeva sae gehe teNeva uvAgae, uppalaM samaNovAsiyaM AucchittA jeNeva posahasAlA jAvaposahasAlaM aNupavisai posa hai karei, ege abIe viharai / io ya pokkhalipabhiI samaNovAsayA miliyA, neva saMkhe samaNovAsae Agae, tae NaM pokkhalI samaNovAsae evaM vayAsI -acchahaNaM tubbhe bIsatthA ahaNNaM sadAvemi, tae NaM pokkhalI jeNeva saMkhassa girha teNeva aNupaviTThe, tapa NaM sA uppalA pauSadhaguNe zaMkhAnandau // 48 // w.jainelibrary.org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In samaNovAsiyA pokkhalisamaNovAsayaM AgacchaMtaM pAsai AsaNAo anbhuTui sattaTTha payAI aNugacchara baMdAta, kahi Nu sAvie ! saMkhe samaNovAsae ?, tae NaM sA evaM vayAsI- posahasAlAe, tae NaM pokkhaLI jeNeva posahasAlA jeNeva saMkhasamaNovAsae teNeva vAgae, IriyAe paDikama gamaNAgamaNaM Aloei 2 evaM vayAsI - Agacchaha tumbhe devANuppie, tara NaM saMkhe samaNovAsara evaM vayAsI - no khalu me kappara taM viDalaM asaNapANakhAimasAimaM AsAittae, kappara me egANiyassa posahasAlAe posahaM paDijAgaramANassa biharittae / tae NaM se pokkhalI saMkhassa vayaNaM socA niggara gihAu, jeNeva samaNovAsayA teNeva uvAgacchara, 2 evaM bayAsI - no khalu saMkhe samaNovAsae havvamAgacchara, taM chaMdeNaM tugbhe viDalaM asaNapANakhAimasAimaM AsAemANA viharaha jAva viharaMti / tae NaM saMkhassa samaNovAsayassa puvarattAvarattakAlasamayaMsi sudakkhujAgariyaM jAgaramANassa ime eyArUve anbhatithae samupajjitthA - no khalu me kappara pabhAe samaNaM0 avadittA posahaM pAritaetti, tao pabhAe jAe jAva sAvatthIM nayarI majjhamajjheNa jeNeva ko ceie jeNeva samaNe bhayavaM mahAvIre teNeva jAva pajjuvAsara, teNeva te samaNovAsayA pabhAyasamayaMsi vhAyA kayabalikammA jASa pajjuvAsaMti, tara NaM saMkhe samaNovAsae samaNaM0 vaMdittA evaM vayAsI-kohavasaTTe NaM bhaMte! jIve kiM baMdhai ? kiM ciNai ?, saMkhA ! kohavasaTTe NaM jIve AjayavajjAo satta kammapayaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaddhAo karei evaMjAvalohavasaTTeNaMti / tae NaM te samayovAsayA samaNaM. vaMdittA evaM vayAsI-hijjo NaM bhaMte ! saMkhe samaNovAsae hIlai niMdara garahai, tae NaM samaNe bhayavaM mahAvIre evaM vayAsI-mANaM ajjo saMkhaM samaNovAsayaM hIleha niMdaha, saMkhe NaM samaNovAsae piyadhamme caiva dadadhamme caiva sudakkhujAgariyaM jAgarie / tae NaM goyame evaM vayAsI-kavihA NaM bhaMte ! jAgariyA paNNatta ! ?, goyamA ! tivihA paNNattA, taMjahA- buddhajAgariyA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0vRtto. pIpadhaguNe AnandavRtta // 49 // COLOCALCRECORUECAKACANCERStea anudajAgariyA sudakkhujAgariyA,tae Na te samaNovAsayA bhauyA tatyA tasiyA ubigiyA saMjAyabhayA saMkhaM samaNovAsayaM bhujjo bhujo khAmaMti, egahA pasiNAI pucchaMti aDrAiyA saMtA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA, bhaMte !tti goyame samagaM. vaMdai jAva evaM vayAsI-saMkhe NaM bhaMte ! samaNovAsae muMDe bhavitA agArAo aNagAriyaM pavvaihii ? goyamA! no iNaDhe samajhe, saMkhe NaM samaNovAsae bahUI vAsAI samaNovAsayapariyAgaM pAuNicA kAlaM kiccA sohamme kappe devattAe uvavajihi, taA cuo mahAvidehe vAse sizihida bumihii muJcihii sambadukkhAgata kaahie| vistarato bhagavatyAm / AnandakathAnakaM dvitIyam vANiyagAme ANaMdagAhavai riddhivaNNaNaM tassa / iDDhinihANapavittharaca ucaukoDIhiM bArasa u // 1 // bhayavaM tatthAgacAi, duipalAsammi ceie basai / ANaMdo ya aNuvvayagahaNaM kuNaI tarhi sigyaM // 2 // kollAgasabhivese tassa adarammi tassa sayaNajaNo / posahasAlA tatthaNNayA u ANaMdagamaNaM tu // 3 // sivanaMdabhAriyAte saddhiM bhogA sadArasaMtosa / tahaya parigahakoDI bArasa hala paMca ya sayA u||4|| sagaDasahassaM bohityamANaM 400 govaggamANa kisimANaM / uvabhogubbalaNaM khajjagAisAgANa parimANaM // 5 // panarasa bacchara ciMtA kuTuMbabhAraM ca sayaNavaggaM ca / putte nikkhi viUNaM nAikulaM jAi paDimaTThA // 6 // kollAe paDimAo samapiuM vIsamaMmi varisaMmi / saMlehaNamADhavaI ohinANaM ca uppannaM // 7 // sohammaM himavata samudamajjhaM ca koluyaM narayaM / bhayavaM tattha viharai naya sakkai tattha gaMtuNaM // 8 // bhikkhaTAe~ paviThaM gAyamasAmi ca bhaNai ANaMdo / bhayavaM aNugaheha jeNa parvadAmi te paae||9|| taM soUNaM tattheva goyamo gacchae to sigcha / vaMdaNa ohI pucchA parimANe vippaDIvattI // 10 // AThoehI so gAyameNa ANaMda taha ya paDibhaNaI / kiM tujhaM kiM majjhaM goyama saMkA tao jAyA // 11 // bhayavaM gaMtuM pucchai SCARRIORAICHINGAARCRACANANCHAR // 49 // JainEducation into For Private sPersonal use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int bhayavaM paDibhaNai tujjha aiyAro / pacchA gaMtuM ANaMdakhAmaNaM gAyamA kuNai // 12 // savvAuM pAlitA vIsa vAsAIM asaNaM kAuM / aruNA caupalio mahAvidehammi sijjhihi || 13 || kathAnakaM savistaramupAsakadazAMge saptame / tathA ca- AnaMda kAmadeva culaNipiyA tahaya cauttha suradevo / cullasaya kuNDagoliya sarAlaputte mahAsavara // 1 // naMdiNI viya sAlaI piyA dasa ajjhayaNA uvAsagadasANaM / tattha ya sAvayacariyA paDimA ya dasAsukhaMve // 2 // " adhunA yatanAmAhajahasasIe u tavaM kare pahANAi parimiyaM ceva / diyabhayAra rattiM miyaM ca vAvAra saMkheve // 116 // 'yayAzaktyA' zaktyanullaMghanena natu 'tapaH' AcAmlAdirUpaM 'karoti' vidadhAti, 'snAnAdi parimitaM ca' snAnavilepanatAbUlAdi parimitaM- parimitapramANena yatanayA ca bhUminirIkSaNaparimitodakena ca, tathA divA brahmacArI rAtrau mitaM ca maharAdimAnena gaNDapIDApUti niSkAsanadRSTAntena pauSadharahito'pi tathA vyApArasyApi saMkSepaM karoti, parimitamiti gAthArthaH // pauSadhAticAramAhasaMthAre thaMDile ciya appaDilehA'pamajjie do do / samaM ca aNaNupAlaNamajhyAre paMca vajjijjA // 117 // ' saMthAre ' ti zayyAsaMstArakau gRhItau zayyA - vasatiH saMstArako - yatra supyate athavA zayyA - sarvAGgikI, saMskArakoTatIyahastamAtra: ' thaMDile ' tti uccArazravaNabhUmiH, upalakSaNametat svAdhyAyabhUmyAdeH, tatra pratyupekSaNaM dRSTyA'valokanaM | pramArjanaM daNDApuMchanavastrAntAdinA tayorakaraNaM nyUnAdhikakaraNaM vA tenApyavicAraH, ete catvAro'ticArAH, sthaNDilabhUmInAM saMkhyA sahasraM caturviMzatyadhikaM, tato " bArasa vArasa tinni ya kAiya uccArakAlabhUmIA / aMto bAhayaM ca ahiyAsi aNahiyAsI ya paDile || 1 || " samma aNaNupAlaNaM ca paMcamo'ticAraH, tatra ananupAlanaM kathaM ?, pauSadhikazcintayati prabhAte azanapAnA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada praka0 vRttau. // 50 // Jain Education Inte diviSayamidaM kariSyAmi, zarIrasatkAra viSaye snAnavilepanAdi cintayati, vyApAre'pIdaM vyavahArAdikaM kariSyAmyevaM brahmacarye'pIti gAthArthaH // bhaGgadvAramAha uvasaggaparIsahadAruNehiM kammodaehiM nAsijjA / racaNaM va posahaM khalu aikamAIhiM dAha // 118 // upasargA divyAdayaH SoDaza, kSudAdayo dvAvizatiH parISahAH, tairdAruNaiH- raudreH culla nipitA iva kamedayairvA bhraMzaM kuryAt pauSadhasya, ratnamiva, yathA pramattasya ratnaM bhrazyati evamidamapyatikramAdibhideSaiiH bhraMzasamanvitaM bhavatIti gAthArthaH // bhAvanAdvAramAhautappaMti tavaM sarIrasakkAravajiyA nicaM / nivvAbArA taha baMbhayAri jaiNo nama'sAmi // 119 // ugraM ' tapaH ' mAsopavAsAdi ' tapyaMti ' kuvaiti, tathA 'zarIrasatkAravivarjitA nityaM ' zarIrasatkAraparihAriNaH rAgabuddhayA yAvannityaM yAvajjIvaM ' nirvyApArA: ' sAvadyavyApAraparihAriNaH, tathA ' brahmacAriNaH ' aSTAdazabhedabhinnasya navaguptisanAthasya brahmacaryasyAnuSThAyinA ' yatayaH sAdhavo namasyAmi iti gAthArthaH / uktaM tRtIyaM zikSAvrataM, sAmprataM atifrsaMvibhAgAkhyamAha, tatrApi prathamadvAram - sAhUNaM jaM dANaM nAyAgayakappamaNNapANAgaM / so atihisaMvibhAgo sadAsakkArakamasahio // 120 // ' sAdhUnAM ' jJAnadarzanacAritramokSasAdhanAnAM teSAM yaddAnamanugrahabuddhayA yato dazavidhaM dAnaM paThyate kacit -" AdAnagarva saMgrahabhayAnukaMpA'tha lajjayA dAnam / upakRtamadharmmadAnaM dharmmArtha cAbhayArthaM ca // 1 // " tacca nyAyAgataM nyAyopAttaM, na tvapahRtya dAnaM, 'kalpyaMm' AdhAkarmmAdidoSarahitaM " yat svayamaduHkhitaM syAt na ca paraduHkhe nimittabhUtamapi / kevalamupagrahakaraM dharmakRte pauSadha yatanAdyAH // 50 // ww.jainelibrary.org Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education tad bhaveddeyam // 1 // ' annapAnAdi' AdizabdAt vastrapAtra auSadhazayyAdi, atithisaMvibhAgaH, jJAnAdisamanvito bhojanakAlopasthAyI atithirbhaNyate, tasya saMvibhA0 saMvibhAgakaraNaM puraH pazcAtkammadidoSarahitapiNDapradAnalakSaNamatithisaMvibhAgaH 'zraddhAsatkArakramasahitaH' zraddhA bhaktibahumAnarUpaH satkAraH - pAdamamArjanAsanapAdavandanAdikaH kramaH - yadyatra prathamaM odanAdi dIyate 'tatsahitaH tadyuktaiti gAthArtha: " paidiNaM bhattapANeNaM osaheNa taddevaya / aNuggaheha me bhayavaM !, sAvao u nimaMta // 1 // gihamAgayassa sAhussa AsaNaM niyamaso u dAyavvaM / vaMdiya sayaM ca viyarai ahavA aNNaM dabAvei ||2|| Thiyao ciTThae tAva, jAva savaM paryAcchiyaM / puNo'vi vaMdaNaM kAuM, bhuMjaI u sayaM gihI // 3 // entassaNugacchaNathA Thiyassa taha pajjuvAsaNA bhaNiyA / gacchantAvayaNaM, eso mussUsaNAviNao // 4 // " bhedadvAramAha asaNaM pANaM taha vatthapatta bhesajjasejjasaMdhAre / atihINa saMvibhAge bheyA aha evamAIyA // 121 // azanaM modakAdi pAnaM- drAkSAkSIrapAnAvazrAvaNAdi vastraM - karpAsAdi saMbaMdhi pAtraM - alAbvAdi, bheSajaM - trikaTukAdi, zayyAvasatiH saMstArakaH-kaMbalyAdilakSaNaH atithInAM saMvibhAge, -tithiparvotsavAH sarve tyaktA yena mahAtmanA / atithi taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM viduH // 1 // sarvArambhanivRttastu, svAdhyAyadhyAnatatparaH / virataH sarvapApebhyo, dAntAtmA hyatithirbhavet // 2 // saMyamaguNayuktebhyaH SaDjIvanikAyarakSaNaparebhyaH / paMcendriyaviratebhyaH paMcasu samitiSu samitebhyaH || 3 || samatRNamaNimuktebhyo yad dAnaM dIyate supAtrebhyaH / akSayamatulamanantaM tad dAnaM bhavati dharmmAya // 4 // uktaM ca- "vidhivizeSAt dravyavizeSAt dAtRvizeSAt pAtravizeSAcca phalavizeSaH " itarathA daMsaNanANacaritaM tava viNayaM jattha jattiyaM jANe / jiNapannattaM bhattIeN pUyae taM tahA T Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghu.atithi saM. | bhedAdIni | 121-2 kuraMgajIrNa zreSThayudA. CONOCOCONUSRECOREGAMC0AMOLECURI bhAvaM // 1 // " iti virudhyeta / anukampAdAnaM ca na kadAcit pratiSiddhaM, bhedA athaivamAdikA iti gaathaarthH|| tRtIyadvAramAha| soUNa adinnevihu kuraMgavarajunnaseDimAINaM / phalamiha niraMtarAyassa dANabuddhI suhA hoi // 122 // zrutvA, kiM ?-adatte'pyAhArajAta phalaM-svargApavargAdilakSaNaM, keSAM ?-kuraMgo-hariNaH varajINazreSThayAdInAmiha AgAmini 'nirantarAyasya' nirvighnasya dAnasya phalamiha loke paraloke ca dAnabuddhiH 'zubhA' zobhanA bhavatIti gAthArthaH // kuraGgakathAnakam vAsudevamRtakazarIre parityakte baladevena vratagrahaNe ca kRte sati bhikSAmaTati satyekA varataruNI strI udakArthamAgatA, bAlarUpaM rudaMta ghaTabhrAntyA rajju galake dattvA kUpake prakSeptumArabdhA baladevarUpAkSiptA satI, taJca baladevena dRSTvA aho madIyaM rUpaM | strINAM mohaheturitikRtvA nivRttaH abhigrahaM gRhotavAn-nagare na praveSTavyamAhArArtha, sArthAdibhyo gRhNAti, tatra cATavyAM tiSThato haiM bahavo jIvAstadarzanAt pratibuddhA yAvadeko vismaraH hariNaH sarve kAlaM tatpArzva na muMcati, anyadA rAjAdezenATavyAM rathakAro gaMtrIlokAdisamanvitaH gRhItazambalakaH prAsAdanimittaM kASThAnAM praviSTaH, baladevo'pi mAsapAraNake vasaMtaM dezaM dRSTvA bhikSAyai upasthitasteSAM, tena ca rathakAreNa bahumAnabuddhayA pratilAbhayitumArabdhaH, mRgeNa ciMtitaM-puNyabhAga'yaM manuSyajAtyo'haM tu tiryagyoniko'syezI sAmagrI mAsapAraNake mAtA, evaMvidhAdhyavasAyasyAIcchinnavAtAhatavRkSapatanAt trayo'pi lokA nAntarIbhUtA brahmaloke paMcamakalpe baladevarathakAramRgA utpannA dAnapAtrAdhyavasAyAditi // varajIrNazreSThikathAnakam vaizAlI nAma nagarI, ceTakaH paramazrAvako rAjA, tasminneva kAle bhagavAn cAturmAsakAbhigraheNa varSAsamaye catuSpaye kAyo KAALCANCHAGARAIGANKUSHKANGRAGAR Jain Education For Private Personel Use Only If Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education tsargapratimAyAM sthito, jIrNazreSThinA dRSTo, bahumAnazca jAto, bhojanavelAyAM nityaM dAnabuddhimanoratho yAvat kArtikIpaurNamAsyAM ciMtitaM yathA'sya muneratha mayA pAraNakaM dAtavyaM, rakSapAlA nikaTavattino ghRtAH, bhagavatA ca kAyotsargaH pAritaH, atrAntare rakSapAlaH zreSThisamopaM gataH, sa cautsukyenAdhyavasAyakaNTakaiH pravarddhamAnaiH yAvadAgacchati tAvad bhagavAn abhinavazreSThigRhe praviSTaH, tena sabahumAnaM pratilAbhitaH, paMcadivyamAdurbhAvazca, jIrNazreSThoH tacchrutvA'vasthita pariNAmaH saMjAtaH, atrAntare pArzvanAthasambandhI kevalI samAgato, lokaiH pRSTo-bhagavan ! asthAM nagadhI kaH puNyabhAk ?, kevalinoktam -- jIrNazreSTho, kathaM ?, caturo mAsAn anena pArito, yadi pAraNa zabdaM nAzroSyat tadedAnoM kevalajJAnamudapAdayiSyaditi pugyabhAgiti saMkSepArthaH // doSadvAramAhasAhUNa varaM dAga na deha aha deha kahava amaNunaM / nAgasiroviva kaDubadANao bhamai saMsAre / / 123 / / sAdhUnAM varaM pradhAnaM dravyakSetrakAlamastAvAnurUpaM dAnaM na dadAti, athavA dadAti tato'manojJaM yadAtmano na rocate -na pratibhAsate, tena dAnena nAgazrIbrAhmaNovaddAtA bhramati saMsAre, kaTukAlAccAdidAnAdivaditi gAthArthaH // bhAvArthaH kathAnaka gamyastaccedam caMpAe somamAhaNa nAgasirI bhAriyA puNo aNNe / bhAyArA kamabhoyaNa nAgasirI alAuyaM siddhaM // 1 // taM pariyaMtI santI dhammaruI mAsapAraNa paviTTho / gahiyaM gurUNa daMsai dhammaghosehiM taM nAyaM ||2|| thaMDilabhUmI patto aMguli lahai ya kIDiMgA bahUyA / muiA daI Aloya bhuMjaNaM aNasaNaM siddho // 3 // AyariyakahaNayerehiM pucchie mAhaNANa suNaNAra / niddhADiya rogA se mAchiTTo puvI ||4|| paipuDhavi dAni vAre evaM gosAlauDa saMsAraM / bhamiumagataM caMpe sukumAlA itthiyA jAyA || 5 || sAgarao pariNe karavattAI aphAsa aNubhavagaM / aNNammi ya sejjAe kuNa niggacchai gharAovi // 6 // mAyarapesiya Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ totec zrI navapada laghu,atithi saM. // 52 // caMDI dahu sukumAliyaM jhiyAyati / savaM sAhai piuNo jAva ya damagAvi paricayai // 7 // jo jo purisA pariNei sA sA tela doSe gA. cayai necchae bhottuM / tatto veraggagayA govaaliymyhrisgaase||8|| pavajjaM giNhitA AyAvaNamAiyaM tavamuyAraM / kAuM mokkaliyA 123nAgasA jAyA kammodaeNa tao // 9 // hatthe pAe kacchAi dhovae vatthamAiyamakAle / ajAhiM mayahariyA bhaNiyA vAreha ra(Na)tthAo zrI dRSTAnta. // 10 // mayaharinivAriyA sA juyavasahiM devadattavasahi ca / da8 niyANakaraNa paMcahiM purisehiM mama jogo // 11 // IsANe paNa- | paNaM paliyA paribhujiUNa kapille / dovai dAriya jAyA sayaMvarAmaMDayo tahiyaM // 12 // tattha ya juhiDilAI kuMtIputtA u paMDavA | paMca / hatthiNapurAu AyA varamAlA tesu pakkhittA // 13 // dovaya taha aMteura nArayarisiAgamo anuTThANaM / nArayapaosa pau mo dhAyaisaMDami bharahaddhe // 14 // aMteuriyasahassaM apuvakahaNeNa dovaIruvaM / devArAhaNa aNayaNa juhidvilA pAsao sigdhaM // 15 // | ujANammI rAyA gacchai chammAsa avahikaraNaM ca / tattha pabhAi juhiTThila kaMtImAINa kahaNAi // 16 // to gacchaI ya kuMtI bAravaI vAsudevapAsammi / teNa ya nArayapucchaNa dovaisarisA avarakaMke // 17 // nArI diTThA umae gayAu khippaM tu tassa tthaannaao| paMDavakahaNaM caliyA chAvi jaNA suTTiyAgamaNaM // 18 // nIyA parakUlammI dUyaM pesei Agao sovi / pAMDavajiNaNaM kaNhassa Agamo saMkhanAeNa // 19 // tattha tibhAgo bhaggo dhaNuhaninAeNa taha tibhAgo ya / nagarIrohe aTTAlabhaMjaNaM sIhanAdeNaM // 20 // tatto dobaipucchaNa bhajjai paNapai ya vacchalA saau|taahe kaNhasamappaNa muNisuvvaya pucchaNaM kvilo||21||cNpaanyriie Thiyanaya melo hoi vAsudevANaM / tAhe samuddi saMkhANa melaNaM dhayavaraM dittuN||22|| suTTiyalavaNAhiva taha visajaNe gaMganAvataraNegaM // kovo paMDavanissAraNaM tu phupphAsamAgamaNaM // 23 // paDumahurAe ThANaM hathiNanayarAo niggamo tesi / jAo ya paMDuseNo kAleNaM theraAgamaNaM // 24 // // 52 // MORNOREIGRICORICHUAGRANG Jain Education in For Private Personel Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SA R pavvAiyA tayA te dovai devI ya ajjayA jAyA / coisapucaahijaNa nemissa u vaMdayA caliyA // 25 // mAsakhamaNapAraNae hatyikappammi bhamaDaNa cauNDaM / suNaNaM nivvANammI gao ya nemI tao tehiM // 26 // bhattaM paridvavettA aNasaNa kAUNa te'vi setaje / siddhigaya koDisahiyA vimalagirimmI mahAbhAgA / / 27 // dovai ajjAvi tahA ekArasaaMgadhAriNI houM / baMbhe kappe dasasAgaraThiIyA ihAyAyA // 28 // tatto mahAvidehe sAmaNNa nicalaM tahA kAuM / sijjhihii khaviyaphammA evaM saMkhevao cariya // 29 // ii dovaibhavabhamaNaM nAu sAhUNa thevadANaMmI (pi) / suMdaragaM dAyavvaM bhAvegaM buddhimaMtehiM // 30 // nAyAdhammakahAe vittharao neavvo // guNadvAramAhajaM joggaM thevaMpihu taM tesiM dei dhammasaGkAe / kayapunnasAlibhaddo va sAvayA te suhI heti // 124 // yadyogyaM sAdhunA prastAvocitaM subhikSadurbhikSAdhvAnaglAnAdyavasthAyogyaM stokamapi tatteSAM sAdhUnAM dadAti dharmazraddhayA, uktaMca-" deze kAle kalpaM zraddhAyuktena zuddhamanasA ca / satkRtya ca dAtavyaM dAnaM prayatAtmanA sadbhayaH // 1 // " kutapuNyakaH zAlibhadrazca dRSTAntadvayaM, dArzantikayojanA: ca iyaM-ye.zrAvakAH satpAtre dAnaM prayacchati te sukhino bhavantIti gAthArthaH // kRtapuNyakathAnakam-? vijayapure pattane vijayaseno rAjA, tatra dhanavasuH zreSThI.padmazrI bhAryA vasudattaH putraH, mRtaH zreSThI, dhanaM ca kSINa, tato mAtA vasudattakaM bAlakaM vacchapAlakaM gRhItvA zrIpure gatA, vatsacAraNAya gatena tena bAhyato mahAmunidRSTo, vaMdito bhaktyA, tasmiMzca dine nagarotsavaH, mAtaraM yAcitavAn pAyasaM, tataH sA roditumArabdhA bhalakSmI smRtvA, tataH pAtivezmikastrIbhiH ruditazabdaM zrutvA KARRCANCEBOOK Jan Education For Private Personel Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada chaghu. ati thi saM. // 53 // Jain Education pRSTA - kimartha tvaM rodiSi ?, tayoktam - AtmIyabhAgyAni tatastayA putrayAcanakAraNaM kathitaM tAbhirdugdhatandulaguDAdikaM pratipannaM, vadattasya tvayA manorathAH prabhAte pUraNIyAH, sa ca praharadvayavelAyAM gRhamAgataH, upaviSTo bhojanAya bhRtaM bhAjanaM pAyasasya, atrAntare munirmAsapAraNa ke praviSTaH, ciMtitaM kludattena- asti mamApi puNyabhAjanatA tenedRzI sAmagrI saMjAtA, sAmprataM pratilAbhayAmyenaM pAyasena, utthitaH sthAlaM gRhItvA, tribhAgo dattaH, punazcintitam - atistokaM, dvitIyatribhAgo dattaH, apareNa kada lena patitena vinAzaM yAsyati, tRtIyatribhAgo'pi datto, jananyA'varaM kSIrAnaM dattaM prabhUtaM snigdhaM bhuktaM punarbatsAnAM caraNArthamaTavyAM gataH punardRSTibhayena vatsarUpANi dizodizaM gatAni ca yAvanmIlayati tAvadutsUrIbhUtaM, nakaradvArANi sthagitAni, bahiH suptasya snigdhAhArabhuktazItavAtAdibhirvisUcikA saMjAtA, mRtazca tato rAjagRhe nagare dhanazreSThabhAryAyAH kuvalayAbhidhAnAyAH aputrAyA upayAcitakhinnAyA vasudatta jAvo mRtvA garbhe utpanno, dvAdazakadine kRtapuNyaka iti nAma kRtaM, aSTavarSaH kalAM grAhitaH, tato dhanaThinA kAntimata bhAryAmudvAhitaH, dvAdazavarSe mAdhavasenAgaNikAgRhaM praviSTaH, aSTottarazatayugapuSpAdikaM ca sarva mAtrA dAsaceThIhaste preSitaM yAvad dvAdaza varSANi, lokAntarIbhUteSu mAtApitRSu kAntimatyApi bhAryayA loTakIkaNakasamanvitaM preSitamAbharaNaM, pAikayA ca pUjayitvA dravyeNa saha preSitaM, uktA ca mAdhavasenA- niSkAsyatAM, tato'pamAnitA gRhaM gataH, mAtApitrAdimaraNaM jJAtaM, dinAni katicit sthitvA phalasthApanaM kAntimatyAH kRtvA poci (bohi) sthakena sArdhaM pravRttaH parakUle gaMtuM, vikAlavelAyAM gRhAt sArthAsanne devakulikAyAH khaTvAyAM suptaH, tatraiva rAjagRhe sUraH zreSThI mAtaraM bhAryAcatuSTayasamanvitAM muktA diyAtrAyAM gato, mRtazca, lekhabaddhAt mAturvArtA prAptA, tathA tAsAmekAnte vArttA kathitA, uktAtha yUyamaputrA dravyaM rAjakule yAsyati, tato'tra mastAve guNe gA. 124 kRta puNyakathA. // 53 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A A SACRECR-SCREACT kazcit puruSaH putrArthamAnayanIyo, na ca doSaH tasyAmavasthAyAM, yudhiSThirAdidRSTAntAd , yataH kuntyA dharmeNa yudhiSThiraH vAyunA bhIma utpAditaH indreNArjuna iti loke zrutiH, pratipannaM tAbhiH, nirgatA gRhAt yAvat sArthAsanne dRSTaH kRtapuNyako, nIto gRhaM, ruditaM ca, prAsAde Aropito, dvAdaza varSANi gatAni, putrabhANDAni saMjAtAni, tatastayA punarapyuktam-niSkAsyatAM, tatastAbhiH sA uktA-zaMvalaM kiMcit kriyatA, pratipannaM tayA, modakAdonAM madhye candrakAntAdIni ratnAni prakSiptAni, rajanyAM niSkAsitaH, tasminneva sthAne muktaH, sArtho'pi tasminneva dine samAyAtaH, kAntimatA prabhAte gatA, yAvad dRSTaH, zobhanavastrAdisAmagrIyuktaH gR gataH, kRtaM vapinakam, atrAntare lekhazAlAyAH putraH samAyAtaH, patitaH pAdayoH, tena ca bhojanaM yAcitaM, kAntimatyA ca zambalamadhyAnmodakA dattaH, yAvanmaNi pazyati, kullarikApaNe dattaH, secanakahastI taMtukena jalamadhye gRhotaH, paTahako dattaH, kulUrakena jalakAntamaNinA mocitaH, rAjJA pRSTaH-kayaM tava eSaH?, tena kathitaM-kRtapuNyakaputrahastAt, kRtapuNyakamAhUya duhitA dattA rAjyena saha, anyadA abhayakumAreNa pRSTaH-ka dezAntare gataH ?, tataH kathitaH sarvo'pi vRttAntaH, na ca nirgamapravezaM jAnAmi, tato'bhayakumAreNa cintitaM-buddhayA vayamapi jitAH, tato devakulaM kArApitaM, kRtapuNyakAtimA ca, pratiSThA'nantaraM paTahako dattaHsvAbhiH saha putrAdibhirdevapUjanaM kartavyamityAdezaH, prabhAte sA catasRbhirvadhUmiH saha putrAdibhiH samAgatA,dRSTvA kathitaM kRtapuNyakena yathA etAstAH,te ca DimbhakA utsaMge kRtapuNyakalepyAsyArUDhAH, tato'bhayakumAregAhAyitAH,kArAgRhAdibhayaM darzayitvAcatasro'pi vadhvo dattAH, saptabhirbhAryAbhiH samanvitA bhunakti bhogAn / anyadA bhagavAnAgato guNazolacaitye'bhayakumArakRtapuNyakAbhyAM pRSTaH| kasya puNyasya phalaM, ? tataH kathitaM bhagavatA kSorAnadAnapAtrikAmAgAdikalaM, vyavacchinnAbhyavasAyasya vyavacchinnaM phmityaadi| an Education1 For Private Personal use only Hw.jainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNe zAli kathA. zrI navapada laghu. atithi saM. // 54 // zAli bhadrakathAnakam-magadhadeze zAligrAme ucchannavaMzo dhanyAvatsapAlyAH putraH saMgamakaH, sa ca indramahotsave gRhe gRhe pAyasaM bhujyamAnaM dRSTvA jananIM pArthitavAn , sA ca roditumArabdhA, tatA nikaTavartinIbhiH sobhiranukaMpayA datta kSIrAdi, paramAnamupasaMskRtya datta, atrAntare mAsakSapaNake sAdhuH praviSTaH, mahatA pramodena kRtArthamAtmAnamabhimanyamAnaH pratikAbhitavAn , rAtrau snigdhAnucitamavarSaNena vimRcikA saMjAtA, rAjagRhe gobhadrazreSThiputraH bhadrAyA udare zAlisvapnamUcita utpannaH saMgamadArakaH, dvAdazAhadine kRtaM zAlibhadra iti nAma, munidAnaphalakusumAlloke prasiddhiM gataH, tatraiva dvAtriMzadbhiH kanyakAbhiH svabhavane eva sthitaH pANI grAhitaH zAlibhadraH, gobhadra zreSThayapi zrAmaNyaM kRtvA anazanapaMcanamaskArAdipUrvaka kAlaM kRtvA vaimAnikeSatpannaH, jJAtapUrvabhavavRttAntaH kRtapustakavAcanasiddhAyatanagamanAditridazakartavyaH tataH zAlibhadrasya puNyAnubhAvAjitakarmodayasya sampAdayati savadhakasya sarvamupabhogaparibhogAdikaM devabhoga, uktaM ca-"jammaMtara maharisidinnadANaputrANubhAvao tiyaso / saMpADei jahicchaM kAme saha tassa bahuyAhi // 1 // " anyadA kambalaratnacaTTAH zreNikasyopasthitA na gRhItAni, tato bhadrAgRhe gatAnAM sarvANi gRhItAni, cellaNApreritena ca puruSAH zreNikena preSitAH, bhadrayA cokta-yathA pAdalUhanakAni khaNDayitvA zAlibhadravadhUnAM kRtAnIti, rAjJokta-zAlibhadraM pazyAmi yasyedRzI RddhiH, bhadrayA coktam-deva ! na dRSTaM zAlibhadreNa candrAdityAdi divyaprAsAdasthitena, rAjJoktaM-ahamevAgacchAmi, tato dvitIyadine rAjabhavanAdArabhya svagRhaM yAvadAcchAditaM gaganaM vastrAdinA kRtaM, rAjA bhadrAgRhamAgataH, caturthabhUmikAyAmAsanAdi pratipattiM kRtvA uparitale bhadrA gatA, zAlibhadraM vijJApitavatI-putra zreNikaH tvAM draSTumicchati, tenoktaM mUlyaM kRtvA gRhANa, na paNyamasau, kintu tavAzeSalokasya ca svAmI, zrutvA viSaNNaH, asmAkamapyaparaH svAmI, tata AgataH, PREGAONGCRICKGROCRACREEGANGANAGAR // 54 // Jain Education drta For Private & Personel Use Only Hww.jainelibrary.org Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education zreNikenApyAdareNotsaMge sthApitaH, tato glAnavadanaM dRSTvA bhadrayoktaM-deva ! preSyatAM, gandhaM na sahitA yuSmadIyaM devagandhavAsitatvAt, tataH preSitaH, zreNikaM ca bhojanAya nimaMtritavatI, yAvadvApyAM snAnaM kurvato mudrAratnaM patitamudake, niSkAsite aMgArasadRzaM dRSTaM, kimetat ? kathitaM deva ! nirmAlyaM vadhUsaMbaMdhi, zreNikena ciMtitaM - nAstyasAdhyaM puNyAnAM gato rAjA, te naiva kAlena ca dharmaghoSAcAryAntike dharmaM zrutvA pravrajyApariNAmo'bhUt tato varddhamAnasvAmI viharannAgato, mahAvibhUtyA zAlibhadraH pratrajito, bhagavatA saha vijahAra | anyadA punarapyAgato bhagavAn, mAsalapaNapAraNa ke pravizan bhagavatA ukto - mAtA pAraviSyati, bhadrAgRhaM gataH, na kiMcit parijJAtaH, tato nirgacchan pUrvabhavamAtA dhanyAbhidhAnA, tathA dadhnA pratilAbhitaH Agato bhagavatsamIpam uktavAn-na kenacidahaM parijJAtaH, bhagavatoktaM- pUrvabhavajananyA pratilAbhitaH, tataH smaraNamutpannaM, tadeva dadhi pArayitvA anazanaM pAdapopagamanaM kRtvA paMcanamaskArapUrvakaM kAlaM kRtvA sarvArthasiddhe mahAvimAne trayastriMzatsAgaropamasthitiko devo bhUtvA tasmAccyutvA mahAvidehe setsyatIti / yatanAdvAramAha jaM sohUNa na dinaM kaci taM sAvayA na bhuMjaMti / patte bhoyaNasamae dArarasavaloyaNa kujjA / / 125 / / yat kalpanIyaM sAdhUnAM na dattaM tacchrAvikA yathAvasthitanAmAnaH - zravaMti yasya pApAni, pUrvavaddhAnyanekazaH / bhavatazca vratairnityaM, zrAvakaH soH bhidhIyate // 1 // ' na bhuMjaMti nAbhyavaharanti, uktaMca - "paDhamaM jaINa dAUNa appaNA paNamiUNa pAre / asaI ya suvidiyANaM muMjaya kavadisAloo ||1|| sAhU kappaNijaM jaM navi divyaM karhipi kiMci tarhi / zrIrA jahutakAro musAvagA taM na bhuMjaMti // 2 // prAte bhAjanakAle sAmAve dvAradezasvAvalokanaM kuryAt mAyAM bhojana etavitayati-yadi kecana w.jainelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navapada ati saM. Jain Educati fararatri velAyAmAgaccheti tato mama nirjaraNA bhavatIti gAthArthaH // aticAradvAramAhasaccitte nikkhivaNaM piNaM vavaesa maccharaM cevaH / kAlAikamadANaM aiyAre paMca vajjijjA / / 126 / / sacitte sacittasyopari nikSepaNamadeyabuddhyAnnAderiti gamyate 1 tathA pidhAnaM sthaganaM sacittena phalAdinA 2, tathA vyapadezaH yathA parasatkamidaM yadbhavatA kaTamannAdi dRSTaM, athavA paravyapadezena mAtuH puNyaM madIyadAnena bhavatviti 3, tathA matsareNApyaticAraH, apareNedaM dattaM kimahamasmAdapi kRpaNaH dIno vA, mAtsarye vA mArgitaH karoti 4 kALAtikramadAnaM nyUnamadhikaM vA kA jJAar atithisaMvibhAgAya nimaMtrayati, kiM tena gRhItena ?, " kAle dinnassa paheNayassa ya aggho na tIrae kAuM / tassevAkALapaNAAmayassa gehaM tayA natthi // 1 // satpAtraM mahatI zraddhA, kAle deyaM yathocitam / dharmmasAdhanasAmagrI, nAlpapuNyaivApyate // 2 // " iti gAthArthaH // bhaGgadvAramAha dANaM tarAyadosA na dei dijjaMtayaM ca vArei / dinne vA paritappai kiviNattAo bhave bhaMgo // 127 // dAnAntarAyadoSAt sadapi na dadAti, kapila brAhmaNIzreNikadhAtrIvat pAtre satyapi dAnaM svayaM, tathA dIyamAnamapi vArayati kRpaNatvAdeva, datte'pica paritapyate kRpaNatvAdeva, tato bhaGgo bhavatIti gAthArthaH // bhAvanAdvAramAhadhannAya punarmatA tesiM sahalaM ca jIviyaM loe / sejaMso iva dANaM bhattIe diti patte 'gha nyA' dhanAdimantaH ' puNyavantaH ' sukhAdimantasteSAM saphalaM ca jIvitaM 'loke manuSyaloke jovitaM zlAghyate, dRSTAntamAha- 'zreyAMsa iva' bAhubalipautraka iva dAnaM bhaktyA ye 'dadati' prayacchaMti pAtreSu te dhanyA iti gAthArthaH // zreyAMsaka // 128 // yatanAticAra-bhaMga bhAvanAH 125-8 // 55 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S C thAnakam-hastinApure nagare somaprabhasya rAjJaH putraH zreyAMso, bhagavAMzca kanyakAratnAdibhizca nimaMtryamANaH mAptaH, zreyAMsena mattAvalaMbasthitena dRSTaH varSapAraNake, tatazciMtita-kamayA etadrUpaM dRSTapUrva, IhAdikaM kurvataH jAtismaraNamutpanna aSTabhavikam, atrAntare ikSughaTasamanvitAH puruSAH samAyAtAH, bhagavA~statraiva praviSTaH, pratilAbhito bahumAnena ikSurasena, ratnadRSTirarddhatrayodaza-koTayaH patitA vasudhArA, devAgamanaM, jayajayazabdo, dazAIvarNakusumadRSTiH, lokAgamanaM ca saMjAtaM, kayaM bayA jJAtaM yathA bhagavata AhAro dIyate?, tataH zreyAMsenASTamavika bhagavatA sahAtmIyaM viharaNaM kathitaM, ahaM tRtIyabhave bhagavataH sArathirAsaM, tatra mayA vairasenaH tIrthakaraliGgena dRSTo, vajanAbhena cakravartinA saha prabajitaH, sarvArthe utpannaH, atra punarbAhubalIpautrako jAto'to mayA jJAtamevaM dIyate, tatra sthAne ratnamayaM poThaM kAritaM, trisandha pUjAM cakAra, lokAnAM ca kathitaM, kimetad ?, AdikarapITha, yatra yatra bhagavataH pAraNakamAsIt tatra tatra AdikarapIThaM, kAlena gacchatA jinAntare AiccapeDhaM, evamAhAradAnena zreyAMsasya mokSAvApti:-saMpanneti saMkSepakathAnaka, visteraNopadezamAlAdiSviti / uktAni zikSApadavratAni, tatparisamAptau samAptAni dvAdaza vratAnIti / sAmpataM saMlekhanAM navabhedAmAhajiNabhavaNAisu saMthAradikkhanijAmayAo aDayAlA / piyadhammAisameyA cauraMgArAhao maraNe // 129 / / tatra maraNaM zrAvakeNa ka kartavya?, jinabhavanAdiSu, uktaMca-" arhatAM janmanirvANe, caityasthAne prtishrye| tadabhAve gRhe caivAraNye jaMtavivarjite // 1 // " AlocanAkSAmaNAdi kRtvA, tataH saMstArakadIkSA anazanaM vA vidheya, tata ete niryAmakA aSTacatvAriMzata "pAsatthosanakusIlamaNaparivajiyA u guNajunA / piyadhammadhvajabhIrU aDayAlIsaM tu nijavagA // 2 // ubvatta 1 %44MMARCCUMULG HOLARSAC Jain Education For Private Personel Use Only w .jainelibrary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada saMlelaghu. khanA. // 56 // Jain Education Int dAra 2 saMthAra 3 kahaga 4 vAI 5 a aggadArammi 6 / bhatte 7 pANa 8 viyAre 9-10 karaga 11 disA 12 je samatthA ya // 2 // " ukta ca - " ego jar3a nijjavao appA catto paro pavayaNaM ca // 'piyadhammAisameyA ' iti miyadharmmadRDhadhammadiyuktAH anayA sAmayyA mriyamANazvaturaMgAra (dhako - mAnuSatvazrutizraddhAsaMyamavIryacaturaMgArAdhako maraNakAle bhavatIti gAthArthaH // bhedadvAramAhamaraNa saptarasavihaM nAuM tatthaMtimAI maraNAI / pAyava iMgiNimaraNaM bhattapariNNaM ca kAyavvaM // 130 // ' maraNaM' dazavidhaprANatyAgalakSaNaM saptadezabhedabhinnaM, ukta ca - " AvIci ohiyaMtiya valAyamaraNaM vasaTTamaraNaM ca / aMtosallaM tabbhava bAlaM taha paDiyaM mIsa || 1 // umatthamaraNa kevali vehANasa giddhapiDamaraNe yA / maraNaM bhattaparinnA iMgiNi pAo vagamaNaM ca // 2 // " tataH teSAM saptadazAnAM madhye antyAni maraNAni trINi karttavyAni, pAdapopagamana iGginIbharaNaM bhaktaparijJA ca, tatra pAdapopagamanaM pAdapa dunmeSanimeSAdirahitaM niharimaM aniharima ca, iMginImaraNaM ca iginipradeze svayamutthAnAdiceSTAM karoti, na pareNa kiMcit kArayati, bhaktaparijJA tu trividhacaturvidhaAhArAdilakSaNA svataH parataH parikarmmasamanvitA dhRtisaMha - nanAdirahitasyApIti gAthArthaH // tRtIyadvAramAha saMlehaNAha purva viyaDaNa uccAraNaM taha vayANaM / tivihaM cauvihaM vA AhAraM vosire sarvvaM // 131 // saMlekhanA - maraNakAlAvasthAyinI dvAdaza saMvatsarikA, tathA coktam - " cacAri vicitAI vigaInijjUhiyA catAri / saMvacchare ya doNNi u egaMtariyaM ca AyAmaM // 1 // " ityAdi, "pacchilahAyaNenuM caure vAre u telagaMDse / nisire khellugamallammi kiM kAraNa galladharaNaM tu ? // 1 // lukkhattA muhajantaM mA hu khuhejjatti teNa dhArei / mA hu namokArassA apacalo so sAmagrI bhedA dIni. gA. 129-31 // 56 // ww.jainelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I A havejjati // 2 // tat pUrvaM tathA vikaTanA-AlocanA, tathA vratAnAmuccAraNaM, pUrvamanazanaM trividhaM caturvidhaM vA pratipadya AhAra vyutsRjet sarva, tathA sUryAparAhnasamaye kRtvA anazanakriyAM tataH pazcAt gatvA jinAyatanasAdhusamIpe athavA svagRhe, tataH bhAvanArAdhanAnamaskAraniyamakAdisAmagrIyuktastiSThati iti gAthArthaH // doSadvAramAha bAlamaraNA hi jIvo saniyANo dukkhasAgaramapAraM / pAvaha jaha saMbhUI paMDaraajjA va dito // 132 // ' bAlamaraNaiH ' jalajvalanapravezAdibhiH dvAdazabhiH ' jIvaH ' prANI 'sanidAnaH' kRtanidAnaH janmAntare koNikavat duHkhasAgaramapAraM prApnoti, dukkhAnugataM saMsAraM labhata iti vAcyaM, zeSadRSTAntamAha-yathA saMbhUtiH paMDarAryA veti gAthAsaMkSepArthaH // vyAsArthaH kathAnakagamyastaccedam sAketanagarazvAmicandrAvataMsaka putraH municandranAmA sAgarAcAryasamIpe matrajitaH saMjAtasaMvegaH, anyadA municandrasAdhuH sArthabhraSTo'vyAM caturbhirgopAladArakaiH kSuttRDAdibAdhito dRSTaH, pratilAbhito, mArge prApitaH samyaktvalAbhaH dvau jugupsAM kRtvA devalokAccayutau dazArNapure dAsabhAvenotpannau, tatra ca vajrAgninA dagdhau mRtau mRgabhAvena kAliMjare nage utpannau, lubdhena mAritau, tato haMsau gaMgAyAM tatrApi lubdhakamAritau vANArasyAM bhUtadinamAtaMgagRhe citrasaMbhUtinAmAnau dArakau, tatraiva zaMkharAjJaH maMtrI namucInAmA brAhmaNaH kathaMcit vinaSTaH strIviSaye rAjJA mAraNAya samarpito'bhUt dinnamAtaMgasya, tena coktaM-madIyaputrau yadi kalAM grAhayasi tataH rakSAmi tena ca mRtyubhayabhItena pratipannaM, kalAM grAhitau sa ca namucirbrAhmaNaH bhUtadinnabhAryAyAmAsakto, jJAtrA mAtaGgena vinAzitumArabdhaH, tattu putraistu gururiti kRtvA jAnApito, naSTo hastinAgapuraM gataH, tatra ca sanatkumAracakravattimaMtritvena jainelibrary.org Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghu. saMle khanA. // 57 // Jain Education In sthitaH, tau ca kalAsamanvitAvapi lokena na bahu manyete sahavAsadoSAt - " iha sahavAsadoso jaM koraD parihavo'raviMdassa / lacchIeN jaM dharijjai sAro taM samAruhai // 1 // " tato nirgatau abhimAnAt svadezAccitrasaMbhUtinAmAnau dArakau, anyadA susthitAcArya prApya gRhItA pravrajyA, mAtaMgamaharSI jAto, parya'nte prAptau hastinapuraM, mAsakSapaNapAraNake saMbhUtiH praviSTaH bhikSArthI, dRSTo namucimaMtraNA, khalIkartumArabdho, nirgacchamAno'pi na muMcati, tataH kruddhaH dhUnaM muktavAn, aMdhArIbhUtA dizaH, sanatkumAreNa pRSTAH - kimidamakANDe dhUmotthAnaM?, kenacidviditavRttAntena kathitaM tato rAjA sAntaH puraH zIghramAgatya pAdayoH patitaH, tataH strIratnakezAH pAdayorlegnAH, sukumAratAmanubhUya kRtaM nidAnaM mamApyevaM strIratnaM janmAntare bhUyAt, citrasAdhurapi atrAntare dhUnaM dRSTvA AgataH kaTTenopazAmitaH, tatastadaivAnazanaM kRtvA mRtau deveSu vaimAnikeSUtyanau, tatazyutaH saMbhUtijIvaH kAmpilyapure rAjJyAlanyA bhAryAyA udare caturdazasvamasUcita utpannaH, brahmadattacakravarttI saMjAtaH, culanyA mAturdoSeNa maMDalabhramaNaM kacit kAlaM kRtvA tatacaturdazaratna saMyuktacakravartI saMjAtaH, jAtismaraH, paTahakadAnaM, zlokA ca- 'Asva dAsau mRgau haMsau, mAtaMgAvamarau tathA " / so'pi citrajIvaH purimatAlapure ibhya utpannaH, lakSmIM parityajya matrajitaH, tatraiva kAmpilyapure viharan samAyAtaH, udyAnastha AraghaTikena payamAnaM zlokAdvai pUritavAn 'evA naH SaSThikA jAtiranyo'nyAbhyAM viviktayoH // 1 // etad gRhItvA AraghaTTikena paThitaM, tataH suhRdAgamanamanoratho'sya, mohaH samAyAtaH, sa cAraghaTTikaH laukevarNayitumArabdhaH, rAjJA strasthena nivArito lokaH, sa ca pRSTaH, kana pUritaH zloko ?, mamobAne sAdhurAgato, rAjA gataH, tatra parasparavicAre rAjA rAjyena nimaMtrayAta, sAdhurapi pravajyAM pratilAbhavati, evaM yAvanna pratibuddhayate tAvad gataH sAdhuH, matrajyAM doSe gA. 132 saMbhUtipaMDarAyeM // 57 // w.jainelibrary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paripAlya mokSaM ca, brahmadatto'pi nidAnaphalenAparityaktaviSayAnurAgo mRtvA saptamanarakapRthivyAM trayastriMzatsAgaropamasthitinArakaH samutpanaH, punaH saMsAra bhramiSyatIti // paMDurajjAkahANa-siridevInavihi hatviNiruvega raMgamajjhammi / dAeMI cheraMtI goyama carahiM sahasse hi // 1 // dAUNa gayA sagaM goyamapucchA ya karaNa punvabhave / rAbagihe bhU esA dhuyA ya sudaMsaNapiyAe // 2 // jovaNapattAvi keNai vivAhiyA neva kammadose / vaDakumArI jAyA bhattAravivajiyA taiyA // 3 // pAsassa samosaraNaM baMdaNavaDiyAe niggayA sA u| ammA| piiyApucchaNa mahayA iaura nikalaMtA // 4 // aha phullacUlapAse kammudaeNaM ca busprinnaago| jeTTAle mAse maleNa ghatthA imaM kuNai // 5 // kakkhayaNagujjhapAyA dhoyai saya taheva avihor| caurANi akAlammI nivAraNaM mayadarI kuNai // 6 // ! maNidhAu paregaM hatthe pAra ya dhoya sapA / vasaMtaragujjhataratha gaMtarAI ya rAdhA // 7 // jaM jaM sahAvahI gaM agaM kira kiMpi dUsaga kuNai / tassa hatyAi / upajai dUsa tasA 8 // acchau tA aNNajaNo aMguppannAI paMca divaaii| tesi ciyalajijai pAraddhaM pariharaMdi // 9 // asuI apecchaNi dugaMdha muttoNipaduvAraM / dhovaMti khagaM sudaM ekArasasoyasaMjuttaM // 10 // bahusovi bhaNNamANA na jAva chaDe haTagoNivya / tAhe maMDalibahiyA sA u kayA sesarakkhaTTA // 11 // taMbolapattanA aNavaTTha tahA thaThANaThavagaM ca / kahiya tIe pA sAraNacaiyA puDho pahiyA // 12 // sacchaMdaThANagavesayassa sacchaMdagahiyabhikkhassa / sANAdiparibhavo taMmA me sabavi egAgI // 13 // timhAreNaM ajA bhikkhavivArAiesu paDisiddhA / saMkAIyA dosA jeNitthI eka vayarisayA // 14 // tavaniyamasaMjamAgaM jahiyaM hANi na kappara tatva / tigabuDI tigasohI paMcavimuddhI musokkhAya JanEducation in For Private sPersonal use Only Niainelibrary.org Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghu. saMle khanA. // 58 // Jain Education Inte // 15 // anivAritasacchaMdA bahu va vAsA tavaM ca kAUNa / AloyaNaM ca dAu aNasaNavihiNA gayA saggaM // 16 // sohamme sirinAmA devaga gaNiyA mahiDi palAU / tatto cuyA videhe bohi laddhaM puNo mokkhaM // 17 // paMDarajjAkahANaM saMkheveNaM sammattaM / guNadvAramAha ega paMDiyamaraNaM chiMdai jAIsayAI bahuyAI / dito mahasayago maMDukko naMdajIvo vA // 133 // 'ekaM ' asAdhAraNa 'paMDitamaraNaM ' AlocanAdipUrva sarvaviratimaraNa ' chinatti ' vidArayati, kAni ? - jAtizatAni bahUni dRSTAnto'tra mahAzatakaH zrAvakaH, maMDuko nandazrAvakajIvo veti gAthArthaH // mahAzatakakathAnakam - rAyagihe guNa silae seNiyarAyA mahAsayagasaTTe / revaipAmokkhAo terasa bhajjAo se tassa // 1 // revaikulahariyAo aThTha hiraNNassa hoMti koDIo / vuDinihANapavitthara aTTha vayA dasasahasAu || 2 || terasabhajjasameyaM mehukammaM na sesaramaNIhiM / evaM sevayANaM parimANa kuNar3a bhaMgehiM // 3 // saMmattapuvvANaM sapameyANaM vANa savvANaM / gahaNa hattIe abhigANaM aNegA || 6 || abhigayajIvAjIvo putrapAve ya laddhasandhAvA / samaNe paDilA bheI bhattaNa kappaNi // 5 // aha revara ciMtei savattitvAghAya kAraNA ahayaM / mahasayageNa saddhi bhogA No saMtaya lahAmi // 6 // tA mAremI eyA visasatthAIpaogao ahayaM / jeNa hiraNNaM majjhaM mahasayago tahaya aNukulo // 7 // aMtara viyANiUNa visappaogaM paujae cha / satthapaoga chaNhaM nirAkulA bhuMjaI bhoge || 8 || aha maMsaloluyA sA majjaM piyaiimucchiyA pAvA / ghuDe ya amAdhAe goNe do kulahare mAre // 9 // aha pannarase vAse posahasAlAeM pavisaI sayae / aha mattA sA pAvA uvasaggaM kuNai sayagassa // 10 // guNe gA. 133 mahA zataka nanda kathe // 58 // jainelibrary.org Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *%240840064 SICHIALS bhaNAya bho!bho ! sAvaya ! bhoge jhuMjIhitA mae saddhiM / kiM te puSNAIhiM ? no suNaI taMbaI sayae // 11 // aha ekArasa paDimA phAseuM ohinANa uppADe / sohamme loluyaM ciya bhavaNammi ya joyaNasahassaM // 12 // puNaravi sA taha cevaya uvasagaM bahuviha kuNemANI / bhaNNai pAve narae dukkha pAvesi mariUNaM // 1 // bhIyA ya ujjhiyAyaI sattamarattarima alasavAhIe / paDhamammi patthaDammi vAsasahassAu culasII // 14 // bhayavaM ca samosario goyamasAmi ca pesae tattha / no khalu kappai goyama ! saDANaM nihuraM vayaNaM // 15 // AloyAvahi evaM duvvayaNaM jeNa niraiyArassa / sugaiphalaM sajAyai aha gacchai goyamo bhayavaM // 16 // posahasAlaM pavisai mahasayago vaMdaI sabahumANaM / goyamasAmI kahai ya sAvaya ! Aloya aiyAraM // 17 // guNaThANaM paDibanna niThuravayaNaM na bhAsiu juttaM / tA mahasayago eyaM paDivajjai bhagavao savvaM // 18 // paDivanjiya pacchittaM mAsiyasalehaNaM ca kAUNa / mariUNaM sohamme devo jAo mahiDIo // 19 // tatto cuo videhe bohi laDhe puNovi sAmannaM / caraNaM cariUNa tao kevala. nANaM tao mokkhaM // 20 // mahasayagakahANayaM sampattam / maMDUkajIvakathAnakaM mithyAtvAdhikAre kathitaM, yathA sAvazvakhurAMtranirgamane vratoccAraNASTAdazapApasthAnAzanAdicaturvidhaparityAgazarIramatibandhavyutsarjanAdi kRtvA mRto'STamadevaloke utpanna iti // yatanAmAhasuipANagAi aNusahibhAyaNaM taha samAhipANAi / dhIrAvaNa sAmaggIpasaMsaNaM saddhavaDaTThA // 134 // pratizravaNamAgamasyAhanizaM kriyate anazaninastadeva pAnakaM, tathA anuzAstiH-utsAhanaM, zubhadRSTAntena puNyabhAk, tad bhojanaM, / tathA samAdhipAnakAdi dIyate yena virecanAdirbhavati, tena ca kRtena na zarIradAghAdirbhavati, tathA-" tassa ya carimAhAro Jain Education in For Private Personel Use Only jainelibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapad laghu, saMle khanA. // 59 // Jain Education iho dAyacyu taNhacheyadvA / saJcassa carimakA le aIva tarahA samuppaje // 1 // tavhAcheyaMmi kae na tassa ahiyaM pacattara tahA / carimaM ca esa i sadbhAjagagaM dukkhe'vi // 2 // " ' dhIrAvaNa sAmagrImazaMsAM ca gItArthaH saMvignazva karoti " nAsei agatreat arraMga sosAraMga / naTTammi u cauraMge nahu sulahaM hoi cauraMgaM || 1|| zraddhAvRddha parthamiti gAthArthaH // aticAramAhaihaparaloyA saMsApaoga laragaM ca jIvidyAsaMsA | kAme bhogesu tahA maraNaMte paMca aiyArA // 135 // ihalokAzaMsAprayogaH ihalaukika cakrAcI RddhiM prArthapati paralokAzaM sAmayogaH devendrAdisamRddhimanazanastho'bhilaSati, bharaNAzaMsA vyAdhyabhibhUtaH pUjAdikaM mahimAnamapazyanAlanaH tato maraNaM prArthayate, yadi zIghraM priye'haM, tathA jIvitAzaMsA anazanI pUjAdikAM mahimAM lokaiH kriyamANAM dRSTvA ciMtayati-yadi kaMcit kAlaM jIvAmyahaM yasyedRzI pratipannAnazanasyApi me mahimeti yathA vinayavatyArvikAyAH kauzAmbyAM, "icchaMtassa'vi pUjA na hoi jaha dhammaghose" tyAdi, 'kAme bhoge ya taha' tti kAmabhogAzaMsAprayogaH kAmAn bhogAMzcAzrityehaparalokagatAn bhogAn prArthayati, paMcAticArAnmaraNakAlabhAvino varjayaMtIti saMTaMka iti gAthArthaH || bhaMgadvAramAha paDavaNaM puNaravi AhAramAi patyei / AuhiyAigA jai so bhaMgo jAgae tassa // 136 // 'pratipadyAnazanaM kRtvA caturvidhAhAraparityAgaM punarapi kazcid gurukarmA azubhAdhyavasAyaH nirupakramabaddhAyukaH AhArAdi prArthayati, 'AkuTTikAdinA upetyakaraNAdinA yadi tato 'bhaGga' sarvanAzo jAyate ' tasya' saMlekhanArUpaniya masyeti gAthArthaH // bhAvanAdvAraM caramamAha yatanAticAra bhaMgAH gA 134-6 / / 59 / / y.jainelibrary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * .0 RRORDCREASEGAORESUS paNamAmi ahaM nice agalagavihiNA niraiyArehi / jehi kapa ciya maraNaM diIto khaMdaeNettha // 137 // yairupAttapuNyaprAgbhAraiH zubhAdhyavasAyena sudevatvAdivadhAyuSkaranazananamaskArAdisAmagrIyuktairmaraNa kR lokacamatkRtirUpaM niraticAraiH sadbhisteSAM sataguruvANAM prANa naumi-saumi pragaumi iti bhAvanA, trikAlasmaraNarUpA, bahumAnabuddhayA bAsitAntAkaraNena gugAmodara pugyahetutvAd, etabAtIva duSkaraM sukAjumodanaM paragAM gurukarmabhiH pANibhiH, dRSTAntotra niravicArAnazane skandakaH bhagavacchinna iti gAthArthaH // kathAna : ca zrAvastyAM skandaH parivAnA piMgalazrAvakega lokAdizApAdikasaMsAranivAni hetumaramamane zrIvIrapAnupAgatya jInasiyAsapiyana ca jvalanAsAdidi lAmIlAradipaMDitamI bhaktAritAdibhiH saMsArahAniH, tAH pratiyuddhaH sarandAparivAnA kevaliAjJAMdhI pRTavAna, icchAmi bhAn ! soba pradhAjavitumityAdi, tato bhagavAn ! svayameva vAjapati, evaM devAnuSiSa! tamityA upadezAti, natA prati sandaka zrama sampannaH IsAsamanvita ityAdi, gAvadekAdazAgadhArI, anpadA pavigarAtro cintA gulA-gAparataM hananAdisAmagrI bhagavatsamidhAnaM ca tAvad yuktaM guNaratna vAraM tapAkarma kamiti, prabhAte ca bhagavattIpAgato, bhAva cAjujJAtaH tugAlasaMvatsAM kRtvA asthitvagavazeSaH saMjAtaH, tataH punarapikAlAntaremacintiAvAn idAnoM sama gurutaH pratyakSaM AlocanAtAmaNApUra paMcamahAvatocAra kRtvA anazanaM pratipaya saMvigItAdhI sAdhubhiH sAda vipula patisagAlya siddhazilAtalaM manyupeza samaca kAlAnanANera pAipoSagamanaM yuktaM kartumiti vicintya bhAte bhagavatamIpamAgataH bhagavatA-nu kainaivAnubAtaH, sAsI yAnini taula kutrA pAipopagamane sthitaH, 3364545456-19-5-56-1995 Jain Education 11 For Private Personel Use Only T w .jainelibrary.org Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghu saMle. khanA. bhAdanAyAM 5 gA. 137 abhiguhAdayazca. SRRIANGRECCANCILOCA-NCREACHERS AyuSkaparimANasamAptyA acyute utpannaH,sAdhavo'(dhubhira)pi kAyotsarga kRtvA punarapibhagavatsamIpamAgatya pAtrasamarpagaM kRtvAkandhatapasvimaraNaM niveditaM yathA tatra mahAvatoccAraNaM kRtvA namaskAraparAyaNaH kAlagataH,tasmAccyuto mahAvidehe setsthatIti bhaavnaat|| abhigrahAzca avazyaM caturmAsAdau grAhyAH, te caturvidhAH-dravyAbhigrahAH kSetraviSayAH kAlarUpA bhAvapradhAnAca, tatra dravapataH varSamadhye dharmavyaye dravyaM sAdhUnAM mukhavatrikAdi glAnAdyauSadhadAna pratijAgaraNA sAdhUnAM dhArmikavAtsalyakaraNaM locakRte dAna pustakAdeH pUjA aSTamaGgalakAdinA, kSetrataH caityagRhe pramAjanAdi sukRtaduSkRtAdezcintana, kAlato'STamyAdiSu ghRtasnAnadarzanaM ekabhaktAdi vikAle sAdhuvizrAmaNAdibhojanakAle caityavandananaivedyAdi.bhAvataH bhAvanA anityatvAdayaH kAyotsargAbhyasanaM paThanaM guNanAbhigrahaH svagataparagatasukRtAnumodana dharmajAgarikAtraya svaparodIrNAnAM kapAyANAmupazamaH kaaryitvyH|| udAyanaputraH abhIciH abhinivezena anAlonane dRSTAntaH, tena hi maraNakAle anazanAdikriyA zrAvakadharma yogyA kRtA tathApi bhavanapatiSu utpannaH samyaktvAbhAvena // " suttaviuddhassa puNo suhamapayatthesu cittavinAso / tathA 'bhUteSu jaMgamatva' dvitIyajAgarikAryA tathA 'navakAreNa viboho' prabhAtajAgarikAyAM AtmasvarUpaciMtako vAguktamityAdi bhAvanA pratyupekSaNe, sUkSmapadArthacintana suptavisuddhena kathaM vidheyaM, yathA eko dharmAstikAyaH addhAsamajaghanyata utkRSTatazcetyAdi, sarvametad vratAdi sUtrAjJAtavyaM, tathA ca-"suttAduvAyarakkhaNagahaNapayattavisayA muNeyavvA / " ityAdi, " sAvayANaM sAmAyArI vihArakAlammi" ityAdi, " tamhA niccasaIe bahumANaM ca ahiMgayaguNami / nitthaMkarabhattIe susAhujaNasevaNAe ya (gAhA)" sarvathA kAlajJena bhavitavyaM, yadyasmin kAle tattasminneva kAle kartavyamanyo'nyAvAdhayA ahorAtrakarmasmAraNena, itarathA aticAraH-"aharatta sakiyassa ya pai // 60 // Jain Education in For Private & Personel Use Only B jainelibrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECERecockCCASGAONLING dinakaraNa kumAra bhaag| miDa payAyakA aiyAro sAvayassa bhave ||1||maannussN sammatvaM musAhusevA nirnnidpnnivaao| | sAhamminuhorahiM punny||i2|| avaroppara jaM maccharu kijjai, teNa ANAdhammu puNa jinjhai / uvasamasArU pasAmu pajijja kAyakileso vihalu pakijjai // // " 'tannAsya viSayatRSNA prabhavatyuccainai dRSTisammohaH / arucirna dharmapathye na ca pApA krodhkhti||1||audaary dAkSiNyaM pApajugupsAtha nirmalo bossH| liMgAni dharmasiddhaH pAyeNa janapiyatvaM cetyAdi, yataH prathamameka caityavandanayogyapaMcadazaguNayuktA yogyA:, zakrastavaH saMvandanaM, caityavandane mudrAditrikANi paMcavighobhigamaH vividhA paryupAsanA deva pUjanaM sApatIpadAnAdi, "namastha rAyAmiogeNaM gaNAbhiAgeNaM klAbhiogeNaM devayAbhiyogeNe gurunimyAga kviIsAreNa" mityAcAkAta, "vayabhaMne gurudosoM thevassavi pAlaNA guNakarI u| mUlaguNautaraguNe sane dese ya taha mudii||1|| pAhANapihina parapasAyA gurU hoN|" kArtikazrAvakAruNasArathisvAmyAdibhiH, gAviharaNAdi mAt pita soraTTa sahaga (?) ussaggavAyA jASTiyasarUvajANaNe jtto| kAyavvo buddhimayA muttaNusAreNa nayaniu // 1 // ussaggabavAyA, dayabhASA, sAmaNNa taha bisesapayA, miSTavyavavahArapaNaNappaNA, NAmAi cauro, utsargApavAdau " negamanayA yatimivi ussamyo je bhaNati sAmarSa / ujjusyAI cauro avavAyA viseNsbhnnnnaao||1||" vyavahAranizcayo "guNabhUiThe daba. mmi jeNa macAhiyattaNaM bhAve / ii vatthu icchijjai.nicchayo puNa appevi savvavatthummi jAyae bhAvo. tato'sau dravyAstikA paryAyAstikA, nAmAitiyaM dayavyissa bhAvo u pajjavanayassa / saMgahavavahArA. dravyabhAva., jaMjaM tavo. visuddhipAeNa, panasahiyassa jANam / iharA., sAmAnyavizeSa: "bharaheravayavidehe paNNarasavi kammabhUmiyA saah| ekammi pUiyammI sance te pUiyA in Education Internationa For Private Personel Use Only Paw.jainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navapada laghu saMle khanA. // 61 // Jain Education in hoti // / 1 / sar3ANaM sai vihave sadhvasi vatthamAi dAyavvaM / guNavaMtANaM visesoM tuccharasa disAdavekakhAe // 2 // vavahAra disA khalu0 nicchayao - chaumatthasamayacajjA vavahAranayANusAriNI savvA / taM taha samAyaraMto sujjhai jIvo vimuddhamaNo // 1 // saMhArova balI jamasurddhapi gahiya suyavihIe / kovei na savvaNNU / jJAnanayakriyAnayaM ' aparicchiyasuyanihasassa ' gAhA, 'jahA kharo caMdaNa bhAra' gAhA, jai sapariNAma occiya dhammo'dhammovva kiJcagA kiM tu / suhaAlaMbaNapariNao. 'parimANamu' gAhA 'nANAhI sa nANanao bhaNai ki ca kiriyAe ? / kiriyAe kiriyanao tadubhayagAho ya sammattaM // 1 // apitAnarpitaM vastutattva ' mityAdi, saptabhaMgyaH paryAlocanIyAH, syAcchando'nekAntayotakaH, ekasminnapi vastuni ghaTAdike baharyadravyaparyAyanAmasthApanAdravyabhAvanaigamasaMgrahavyavahAra RjusUtra zabdasamabhirUDhaevaMbhUtA / patAnarpitaguNaparyAyavidhipratiSedha sakalavikalA deza saptanavatatvacAvivakSitasadbhAvAGgIkaraNaM ca zabdArthaH, 'jo siyavAyaM bhAsai pamANanayapesalaM guNAhANaM / bhAvei maNeNaM tahA so u pamANaM suyadharANaM // 1 // ussaggasuyaM kiMcI kiMcI avavAyao bhave suttaM / tadubhayamuttaM kiMcI. ahavussaggosaggo avanAosaggao ya atravAyaM / ahavA ussagaM vA ahavA avavAiyaM caiva // 1 // " yadyapi pUrvAcAryaiH zrAvakadharmo hyanekadhA'bhihitaH / navapadabhedaistu tathApyapUrvatetyeva naH prayAsaH // 1 // dRSTAntAcA pUrvAH ihayai keSAMcidralpamatInAM tu / tenaiSA TIkA punaH sukhAva- bodhAya bhavyAnAm || 2 || yasmAttu jaDamatInAmupakAraparavirAgayuktAnAm / zrAvakadharmmaparANAmAnandaM kArayatyeSA ||3|| mAtsaryasaMgatA ye jJAnasya lavena gavitAH prAyaH / teSAM doSAyaiSA guNamatsariNAM khalAnAM ca // 4 // ataH sadbhirguNadoSajJe doSA utsRjya guNalavA grAhyAH / yasmAnmatau vizeSAvasthAnaM bhavati sarveSAm // 5 // stuto'pi durjanaH kAvye, doSameva prakAzate / ninditastu vizeSeNa, bhAvanAdIti // 61 // v.jainelibrary.org Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tad yuktA hyavadhIraNA // 6 // yaccAsamaMjasamiha chandaHsamayArthato mayA'bhihitam / putrAparAdhavattanmarSayitavyaM budhaiH sarvam // 7 // etaTTIkA moktA zrAvakAnandakAriNI nAmnA / zrIdevaguptimaribhirbhAvayitavyA prayatnena // 8 // sAdhuprayogAya mayA prayAsaH, kRtaH sa puNyAya ca epa dhrmH| ato'tra mAtsaryamabhiprapadya, mA ko'pi kArSIbhama puNyavinam // 9 // trisaptatau sahasre, mAse kAtikasaMjJite / zrIpArzvanAthacarite, durgamIye ca pattane // 10 // zrAvakAnandaTIkeyaM, navapadasya prakIrtitA / jinacandramUrinAmnA, gacche okezasaMjJite // 11 // kadAcArya ziSyeNa kulacandrasaMjJitenaiSA mucitA TIkA nirjarArthamubhayakarmaNAM // ziSyasya pratiziSya stha, copakArAya jAyate / TIkeyaM navapadasyAstu, yathArtheyaM bhavAttatA // 12 // granthAgraM0 2516, | zivamastu sarvajagataH parahitaniratA bhavantu bhuutgnnaaH| doSAH prayAntu satataM sarvatra sukhIbhavatu lokaH // 1 // GESBHABHASHASHR *60 l vaaru tlNtti ti606 iti navapadasaghuvRttiH samAtA. kutiN06888888888* RASHRECIPE in Educh an in ainelibrary.org