Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ thu 225 so 74 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ A~ zrIpaMca parameSTi namaH duniyAnA sauthI prAcina dharma. khaMDa pahelo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayA 12S duniyAno sauthI prAcina dharma. jaina dharmanI prAcinatA tathA tenuM zreSTapaNuMitihAsa, vidyA, zAsa, tathA zodho AdhAre tenA purAvA. khaMDa pahelo. - -- -70 - -- praveza. satya jANavAnI jijJAsA sarvane che; satyane pitAnuM ja karI besavAno adhikAra koIne nathI. sarva sthaLe, sarva prasaMge, satya jANavAnI utkaMThA sarvane hoya che. paNa jANanAranI kalpanA ghaNIvAra paTaMtare AvI kAMIkane badale kAMIkathI saMtoSa pamADe che. dharmavALA jANe che ke ame satya pAmyA chIe, tatva jJAnavALA jANe che ke ame satyane varyA chIe, vidyA kaLAnA zodhako jANe che ke ame satyane pakaDyuM che, paNa satyanuM nAma game te ho. teno veza samayAnusAra ho, paNa te satya hoya eTale pUrNa che. Adhunika kALamAM jainadhamI tathA anya dharmIo anya anyanI sAthe vAdavivAda kare che. "prAcina dharma kayo? e upara takarAra kare che. paNa nAma mAtrathI kAMI bAdha Avato nathI. satyane jyAM hoya tyAMthI, ne jevuM hoya tevuM levuM, e jJAnIonuM mukhya karma che. ApaNAmAM sAdhAraNa rIte evI rIte manAya che ke kAMI paNa na mAnavuM eja DahApaNanuM lakSaNa che, paNa e bhulavuM nathI joituM ke badhI vAtamAM nA, nA, karavAmAM jeTaluM bhUSaNa che, te karatAM aneka ghaNI buddhi koI vAtanI hA kahevAmAM paNa samAyelI che. satyane jANavAnA prayAsamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa pahelA-praveza. ApavAnA bhAga gheADA nathI, tema satya paNa pratyakSa AvI ubhuM rahenAra nathI. satyanuM svarUpaja evu che ke tene murtimAna karIe, tene amuka sImA bAMdhI paricchedavALuM karIe ke turata te asatya thaI jAya che; chatAM sarva mAnya satya tA ekaja hevu joie, te cheH tene grahaNa karI zakAya te| sarva virAdhanA aMta Ave. ' ra upara jaNAvelA vicAro jainadharmane paNa lAgu paDe che. AjathI keTalAka varSa upara keTalAkAnuM mAnavuM ema hatuM ke jainadharma e eka Adhunika naveA dharme che, tyArapachI keTalAka hiMdunA tathA videzIya vidvAnA evu kahevA bahAra paDayA hatA ke jainadharma Azare 2500 ( pacIsa sA ) varSa upara Adha dharmamAMthI nIkaLyA hatA ane tethI te badhadharmanI zAkhA che. AvA vicAra| nAnA nAnA vidyAneAeja batAvyA hatA eTaluMja nahiM paNa pAzcAya mahA vidvAna phIlasuklR marahuma mI. mekSamulare paNa batAvyA hatA, ne tene marahuma prophesara maNilAla nabhu bhAIe TakA ApyA hatA. vaLI nAnA tathA meTA itihAsa kIoe paNa kAM! paNa tapAsa vagara A vicAra| svameya svikAryA hatA, te nAnA khALakAne je itihAsa tathA pustakA zIkhavavAmAM Ave che temA paNa bedhaDaka pragaTa karyA hatA. pazu vakhatanA vahevA sAthe dareka vidvAne peAtAnI bhula joi, tenA svIkAra karI potAnA abhiprAya pheravyA che. gA. mekSamulara jeNe sane 1884nA varSamAM ema jaNAzru` hatu` ke. jaina dharma vaidhanI zAkhA che, tene sane 1895 nA varSamAM e vicAra pheravavA paDayA che; ane prakhyAta yurepiyana vidyAnA DA. luirAIsa, DA. yura, mI. kalATa, DeTa khulDara, DA. hArnala vageree TakA ApyA che. eTalu ja nahI paNa prakhyAta hi MdI vidvAna maNilAla nabhubhAi paNu pAtAnA mahA upaceAgI pustaka * siddAnta sAra mAM jaNAve che ke paNa eTalI vAta tA DA. khulhara vagerenA zeAdha uparathI siddha thaI che ke jaina mata ne Apa mata e eka eka sAthe sabaMdha dharAvatA nathI, ne chellA tIrthaMkara mahA vIra, te buddhanuMja bIjuM nAma che, ema nathI. jaina matanA graMtheAmAMthI paNa kAMika eveAja purAvA maLe che, ke ( e siddhAnta sAra pAnu 106) " jenA pRthvIne anAdI mAne che, ne teja rIte temanA tIrthaMkare paNa eka be nahI, seA khasA nahI, hajAra be hajAra nahI, lAkha khe 2 * " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina dharma. lAkha nahI, paNa koDe varaso sudhI A duniyA upara rahI anAdi jana dharmane upadeza karatA hatA evuM jana zAstra uparathI siddha thAya che." agADI cAlatAM eja pustakanA pRSTa 110 mAM phesara maNilAla nabhubhAI jaNAve che ke "jana mata prAcina hovA joie, tathA mahAvIrane thaI gayAne lagabhaga 23-24 se varSa thayAM hovA joIe, eTaluM nakaka aTakaLI zakAya che. mahAvIra pahelAM bIjA trevIsa tIrthaMkara thaI gayA che. ne prathama tIrthaMkaranuM AyuSmAna ApyuM che, te hisAbe prathama tIrthaMkara rUSabhadeva jina kayAre thayA tenA AMkaDA mukavA kaThina paDe ema che" e zIvAya "thIosophIkala sosAITI' nI mahAna vakatA mIsIsa enI bIsenTa paNa potAnA prakhyAta pustaka "Religous Problems in India" mAM jaina dharma prAcina che evuM svIkAryuM che. paNuM te chatAM hajI keTalAka dAMbhI ke e vAtane svikAra karatAM Dare che; jaina dharma-ahiMsAno dharma-june prAcina hoya te chatAM te kema kabulAya evuM teo dhAre che. vakhate te svikAra karyAthI potAnA matane nukazAna pahocaze evuM dhArI satyane teo svikAra karatAM Dare che. e paNa A kALano mahimA che. paNa e bAbatamAM vAstavika rIte vicAra karatAM phakata teonI ja bhUla hoya ema nathI. jainoe paNa potAnA dharma viSe, je je bAbato bahAra pADavI joIe te te bAbato bahAra pADavA kAMI paNa prayAsa ke mahenata nahIM levAne sababe anya dhamAe e dharma sAme vagara bIke patthara pheMkI potAnI bahAdurI batAvI che temAM zuM navAI ? *Fools rush in where angels fear to tread' paNa te chatAM jene A bAbatamAM ALasu rahyA che, e temane sArU zobhAkAraka nathI. tIrthaMkaro jevA mahAtmAnI utpattine vakhata have nathI e teoe bhulavuM nathI joItuM. vidvAna jaina e, vidvAna sAdhuoe tathA jaina paMDItAe have besI rahI jaina zAsananI paDatI joI rahevI e kAMI ochuM khedakAraka nathI. Aja kAla duniyAnI dareka mukhya prajAe sudhArAmAM, kaLA kauzalyamAM, jJAnamAM, dezasevA ne dharmamAM vadhAro karavA mAMDyo che, tyAre ApaNe to muMge mehaDe joyAja karIe chIe. bIjA agADI cAlyA jAya che, ApaNe to jyAM tyAMja-nahi paNa-pachADI jaie Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-praveza. chaIe. ApaNe ApaNuM sAcavI rAkhatA nathI eTaluM ja nahIM paNa ApaNuM corAI jAya che. luMTAI jAya che, jene divase jatuM rahe che tene AMkhe dekhatA chatAM, nahIM dekhatA hoya tema aMdha thaI jayAM karIe chIe. duniyAmAM sauthI sArAmAM sArI ane pyArAmAM hArI cIja viSe vicAra karatAM darekane jaNAze ke te paiso nathI, mAna nathI, strI nathI, putra nathI, paNa dharma che. dharma sArU hajAree pitAnA pyArA prANa kheyA che, dharma sAra hajAre viroe kezarI karI agnine prANapaNa karavA potAnI strIone samajAvI pote paNa prANArpaNa karyA che. dharma sArU lAkhoe svataMtratA choDI dAsatva kabula karyuM che. tyAre ApaNe ALasu thaI pramAdamAM rahI, ApaNI hAMsI thatI jaIe chIe, e keTaluM zocaniyA asalanA vakhatathI jainadharma cAlato Avyo che, paNa prAcina jinA dharma e vakhate asaMkhyAtA jaina anuyAyIo, cakravartio, rAjAo. sAdhuo tathA paMDita dharAvatA hatA, te vakhatane vicAra che jenI zAstranuM adhyayana karatA haze teone AvatAM tarataja zokamAM Dubaze. nemanAtha bhagavAnanA bhAI kRSNa vAsudeva, rAma, rAvaNa, pAMDava, kairava vagere rAjAo, vIra bhagavAnanA saMdhADAnA hajAro sAdhuo tathA 38 rAjAe tathA sarve tIrthaMkara, jainadhamAM hatA. chellAmAM chellA rAjA kumArapALanA vakhatamAM prakhyAta hemacaMdrAcAryuM, je rIte jinazAsana dIpAvyuM hatuM te paNuM hamaNunA sAdhuoe dAkhalo levA joga bAbata che. hamaNuMnA keTalAka jainee A bAbatamAM keTaloka prayAsa lIdho che ne bIjA levA jAya che. te stutipAtra che, chatAM keTalAka apavAda sivAya jaina sAdhuoe je cupakIdI akhatyAra karI che te koI paNa rIte prasaMzA pAtra to nathI ja. zrI zrI 1008 munI zrI marahuma AtmArAmajI mahArAje je prayAsa jainazAsananI unnati sArU karyo che, teja prayAsa, temanI gAdI bhAvatA AcArya mahArAje vidvAna marahuma munio buTerAyajI, vRdicaMdrajI tathA mUlacaMdajI mahArAjanA ziSyo, tathA anya paMDita sAdhuo tathA jenee le ghaTe che. huM jyAre muMbaInI pAThazALA vilasana kolejamAM abhyAsa karato hato tyAre muMbainA suprasiddhamIzanarI tathA muMbaInI yunivasITInA eka vakhatanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma. vAisa censelara revaDa De mekIyana jeDa jenadharmabAbata mAre keTalIka carcA thaI hatI. te vakhate temanA keTalAka vicAronuM mAre batAvavAnI asatyatA paDI hatI te vakhatathIja mArA manamAM jaina dharmanI prAcinatA bAbata kaIka yathAzakti zodhI karI, teno lAbha sarvane ApavA vicAra AvyuM hato, ne tenuM A pariNAma che AzA che ke te vAMcaka vargane upayogI paDaze, astu. jena' e zabdane artha jaina sevaka arthata jina mahArAjanA vacanarUpI amRtanuM pAna karanAra' evo thAya che. jaina dharma pramANe " rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, kAma, lAbha, ajJAna, vagere bhAva zatru one jItanAra te "jina" kahevAya che. have dharma eTale zuM teno vicAra karIe. " dharma nathI vAtamAM samAto, nathI bhaktimAM samAto, nathI taka. rAramAM samAte, e to kevaLa jJAnarUpaja che. manuSyanA svabhAvamAM rahelI paramAnaMda pAmavAnI IcchAne AvirbhAva che. tene saMtoSavAno mArga che." jIva mAtra paramAnada zemAM mAnavo, potAnA svabhAvane kema samajavo, TuMkAmAM manuSyanuM manuSyatva, manuSyarUpe jIvavAnuM sArthaka zAmAM mAnavuM e nizcaya thAya, tenuM nAma dharma' eTale ke "jine' pravartAvelo je dharma te jaina dharma jaina mata sApha anya matavALAonI zaMkA duniyAmAM ghaNuka dharmo hAlamAM pravarte che, paNa te dareka dharma sArU, ghaNuM kharuM, loko che e paNa jANe che. temAMnA ghaNA dharmonI u5tine samaya nakakI thayo che. paNa jaina dharma sAra hajI lokone zaMkA rahe che kemake tenI utpatti kayAre thai, te teonA dhyAnamAM AvatuM nathI. dAkhalA tarIke veda dharma prAcina che, ema ghaNAka loko mAne che, tathA khristI dharma Azare be hajAra varSa upara, mehamUdana dharma Azare 1300 varSa Upara, tathA jarastI dharma Azare cAra hajAra varSa upara phelAvavAmAM Avyo hato evuM hAlanA vidvAne kabula rAkhe che. paNa jaina mata sArU teo kaI paNa nakakI karI zakayA nathI. (1) keTalAka dhAre che ke jaina dharma bAha dharmanI zAkhA che, (2) tyAre bIjA kahe che ke bAda mata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-praveza. jainadharmamAMthI nIkaLyo che, vaLI (3) keTalAka kahe che ke saMvata 500 nA lagabhaga jana mata utpanna thayela che, (4) tyAre bIjA kahe che ke viSNu bhagavAne daityane dharma bhraSTa karavA ahIno avatAra dhAraNa karyo. (5) pAMcame pakSa kahe che ke gurU machaMdaranAthe jina mata calAvyo che AvI AvI aneka zaMkAo tathA vidha vidha vicAro, jaina dharma viSe mAhiti nahI dharAvanArAo dekhADe che, tyAre khara zuM che te ApaNe tapAsIe. jaina dharma viSe anya dhamIonI ajJAnatA-tenA kAraNe ane te sudhAravAnA upAya. jaina dharmanA sthApanAra zrI AdIzvara yAne rUSabhadeva eka kSatrI hatA ane te pote rAjA hatA te viSe prathama dhaNAke jANatA nathI, paNa te viSenA purAvA A sAthenA pRSTomAM jaNAze. jaina dharma asaMkhyAtA varase upara A bhArata varSamAM brAhmaNethI nahIM, vaizyothI nahIM, paNa kSatrI rAjAethI phelAvavAmAM AvyA hatA. e kSatrIo zikAra karI prANIone haNanArA ke yajJamAM jIvahiMsA karanAra ke mAMsa bhakSaNa karanArA nahi hatA paNa teone sArvajanika lAbha mATe AkhI prajAmAM upadeza karatA hatA ke "ahiMsA eja sothI moTo dharma che; kaI paNa jIvavALA prANIne kadI nArA na karo; koI paNa prANIne IjA na kare ane e dayAmaya dharma jevo bIjo koSa paNa dharma nathI." A bolavAnA kAraNumAM teo jaNAvatA hatA ke " jevI rIte amane mAravAthI, dhamakAvavAthI, koI cIja sAthe aphaLAvavAthI, dajhADavAthI, kaI rItanA jora julamathI athavA amAro jIva levAthI, amane duHkha thAya che, ane jevI rIte amArA zarIranA sukSmamAM zukSma bhAgane ijA karavAthI athavA amAro vALa toDavAthI amane duHkha thAya che, temaja e tame kadI bhulatAnA ke jevI rIte amane potAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma dukha thAya che, temaja dareka jIvane paNa duHkha thAya che. A kAraNathI koI paNa prANIne kadI ijA karatA nA, koI paNa jIvane duHkha detA nA, koI paNuM jIvane duHkhI joI AnaMda pAmatA nA, ane kadIpaNa tene jIva letA nA." A dharmanI kIrti gAvAmAM, A dharmanA guNa gAvAmAM ane e dharmanA upakAra taLe dabAvAmAM uMca paMcaMddhi manuSyo ja ekalA sAmela thayA che ema nathI, paNa manuSya sAthe mugA prANIo jevA ke gAyo. gheTAMo, bakarA, meMDhAo, maraghIo, kabutare ane dareka jIvatAM prANIo potAnI muMgI jIbha vaDe sAmela thAya che; duniyAmAM jaina dharmaja phakta e dharma che ke jeNe lAkho ne karaDe varSo sudhI vAcA vagaranAM mumAM prANIo taraphathI kamara bAMdhI temanA bacAva mATe banatuM karyuM che, e dharmaja phakta e dharma che ke jeNe game tevA kAryamAM pachI te zikAra mATe, yajJamATe, ke khAvA mATe hoya to paNa prANIonA vadha sAme majabuta avAja uThAvyo che ! e dharmaja phakata e che ke jeNe ahiMsA paramo dharmaH e siddhAMta barAbara pALyo che ane hajAro jIvone bacAvavAmAM e siddhAMtane upayoga nimaka halAlIthI karyo che, ane eja dharmanA kAraNe mANasakhAu duniyAM thaI javAne badale dayAmayI duniyAM thoDe aMze paNa dekhavAmAM Ave che. e ja kAraNe yajJa athavA te evA bIjA koI prasage paNa potAnA siddhAMtamAM jarApaNa DagyA vagara jaino taraphathI karaDe varasa sudhI e siddhAMta bIna dehazate pALavAmAM Avyo che. A dayAmayI dharmane upadeza brAhmaNuM, vaizyo ke zadro taraphathI nahIM paNa kSatrIo taraphathI ApavAmAM Avyo hato. keTalAka ajJAno evI rIte jaNAve che ke jainadharma vANIA athavA zrAvakono athavA vaiSNavone dharma che; AvuM bolanArAo sAthe keTalAka mUrkha lake jeDAI e dharmanI niMdA karavAmAM utsAha le che. paNa teone khabara nathI ke, evuM kahevAmAM teonI moTI bhUla che, kAraNa ke teoe pote e dharmanI prAcinatA athavA siddhAMte jANavA darakAra karI nathI eTaluM ja nahIM paNa maLelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-praveza. khATI khabara uparathI retInA pAyA upara bAMdhelA ghara mAphaka khoTA vicAre bAMdhyA che. khara to e ja che ke jainadharma kSatrIone che. prathama jaina tIrthakara zrI rUSabhadevathI te grevIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI sudhInA dareka jainadharmanA mahAtmA athavA tIrtha sthApana karanArAo kSatrIo hatA ane teone janma itvAku vaMza, hari vaMza vagere uMcA vazamAM ja thayo hato. covIsamA tINIne eka vicAra jainadharma mATe lokonA bhula bharyuM vicAre jainadharmanI kIta manuSyo sivAya ekeddhi, beDhi, teti cAreddhi ane paMceMddhi che paNa muMge meDhe gAya che kAraNa ke duniyAmAM e koI paNa bIjo dharma nathI ke jemAM game tevA jarUranA kAryo mATe paNa hiMsA karavAnI manA karavAmAM AvI hoya ane dareka jIvatI rakSA mATe jainadharma mAphaka sakhta AzAo ane hukamo siddhAMtarUpe karavAmAM AvyA heya ! Aja kAraNathI e dharma bIjA je dharmo " ahiMsA paramo dharma' nA siddhAMtane mAna ApanArA gaNAya che temAM prathama paMkitae mukavAne lAyaka gaNAya. A prAcina dharmane ajANatAM, ane jANatAM vidvAna ane murkha baMne taraphathI moTuM nukasAna thayuM che. e dhamanI prAcinatA saMbaMdhamAM, e dharmanA tatvo samajavA saMbaMdhamAM, e dharmanI zIlasuphI samajavA saMbaMdhamAM ane e dharma konAthI utpanna thaye te saMbaMdhamAM bhUla bharela vicAro keTalAke tarAthI dekhADavAmAM AvyA che. e dharma kAnANI utpanna thaye ane e dharma keTalo prAcina che te saMbaMdhamAM A khaMDamAM keTaluMka bolavAmAM Avaze ane have pachInA khaMDamAM paNa te saMbaMdhamAM keTalAka majabuta purAvAo jaNAvavAmAM Avaze. paNa tyAra pahelA e dharmane samajavAmAM je je bhUla karavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dha. AvI che te tapAsIzuM. e saMbaMdhamAM ema paNa kahI zakAya ke e dharma saMbadhaMmAM phakta bhUlo ja karavAmAM AvI che ema nathI paNa tenI niMdA paNa karavAmAM AvI che ane tenA sArA ane khoTA rUpamAM batAvavAne kazeza karavAmAM AvI che. sAruM zuM che, tenI zodha karavAne badale ghaNAka vidvAnoe phakta aMgata lAgaNIthI, ane potAnA dharma taraNanA premathI ane bIjA dharma taraphanA TheSanA kAraNudhI e dharmanA zAha tane cheTA rUpamAM mukavAne tajavIja karI che. keTalAke e " e dharma zrAvaka vANIAno che " ema kahevAmAM DahApaNuM joyuM che. bIjA e e dharmane boddha dharma to phAMTa gaNAvavA kezaza karI che. keTalAkoe ema jaNAvavA koziza karI che ke e dhamene, je vakhate zaMkarAcAryanA vakhatamAM brAhmaNanuM jora vadhyuM te vakhate ubhe thaye hate; vaLI brAdha mAMnA paNa keTalAka ema jaNAvavA hiMmata kare che ke brAhmaNa dharmamAMthI e gharmanAM to levAmAM AvyAM che, keTalAka e dharmanI sthApanAra tarIke mahAvIra che ema jaNAve che, bIjAoe pArzvanAthane e dharmanA mULa sthApaka tarIke dekhADavA prayatna karyo che, keTalAkoe e dharmane gaMdA rIta rIvAjone anumodana ApanAra tarIke gaNAvavAmAM lAbha ja che keTalAka kahe che ke jene kadI nahAtA nathI ane kadI dAMta paNa sApha karatA nathI; keTalAka kahe che ke jaine nagna mUtIne pUje che ane anItine uttejana Ape che. keTalAka niMdAkhoroe te ethI vadhI ema kahevA hiMmata karI che ke " je tamArI sAmethI eka gAMDe hAthI AvatA hoya ane tamane chuMdAI javAno bhaya hoya to paNa tame tamArI jIdagI bacAvavA jaina derAsara ke maMdiramAM dAkhala thatA nA." AvA AvA mANasenA vicAro ajJAnatAne aMge ke aMgata lAgaNIne lIdhe ke bIjA koI paNa kAraNasara heya tepaNuM e te nakakI che, ke e vicArothI jaina dharmane moTuM nukazAna thayuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo praveza. bhUla bharelA vicAranAM keTalAMka kAraNo, ane te sudhAravAnA upAye. paNa AvA vicArane Teke maLavAmAM keTalAMka kAraNee mukhya madada ApI che, jemAMnA mukhya kAraNe nIce pramANe che (1) jemAM kusaMpa, (2) jenI pitAnA dharma mATe bedarakArI. (3) jene mAyALupaNuM ane bIjAonA dAva mATe temanA karmanA phaLateo cAkhaze paNa ApaNe temane kaI nahI karavuM, e jainomAM cAlate sAmAnya vicAra, (4) pAzcAtya vidvAnanI adhurI zeAdhA, (5) asala mAgadhI bhASAmAM lakhAyelA jaina zAsonI bhASA samajavAmAM anya dharmIonI kuzaLatA. (6) jIrNa thayelAM ane thatAM pustaka. upalA 6 kAraNe sivAya bIjA paNa dhaNuka kAraNe che paNa upalAM mukhya hevAthI te uparaja dhyAna kheMcavAno prayatna karavAmAM Avyo che. pahelA kAraNanA saMbaMdhamAM A prasaMge vadhu nahi jaNAvatAM eTaluM ja jaNAvIzuM ke jemAM mukhya karIne be vibhAga najare paDe che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma (1) vetAMbara ( 2 ) digabara e be paMtha che ke covIza tIrthakarone mAna Ape che te paNa tene onA AcAra vicAro ane dharma zAstramAM ghaNo pharaka paDato hevAthI e baMne pakSo vacce ghaNAja moTA jhagaDAo vAraMvAra thayA che ne temAM bane pakSane bhArI nukasAna thaI, bIjAone lAbha le che. vaLI . tAMbaromAM paNa sthAnakavAsIoe navo paMtha keTalAka varasa upara calAvI, majabuta gharane nabaLuM banAvavA jevo mArga akhatyAra karyo che. sthAnakavAsIo mutIne pUjatA nathI, jyAre vetAMbara ane dIgaMbara jaine mutI pUjA kare che. e sivAya zvetAMbara saMdhamAM 84 judA judA AcAranA pakSe che, jene ga7 kahevAmAM Ave che ane jeo darekamAM paNa bhAIcArAnI lAgaNIno abhAva jovAmAM Ave che. e sAthe Azare trIsa varasa upara eka navo paMtha nAme "traNa thaIvALA ne paMtha, jainamAMthI nikaLe che ane te paMtha nIkaLavAthI paNa eka saMpIne badale judAImAM vadhAro thayo che. e uparathI jaNAze ke jemAM pitA potAmAM ghaNuM pakSe hovAthI moTA kusaMpa thavAthI, e dharmane mAnanAra AkhA samuhane moTuM nukazAna thayuM che. ghaNAka vidvAnoe vAraMvAra jaNa vyuM che ke je gharanI divAlomAM phATa paDe che, te gharane moTuM nukazAna thavAno saMbhava rahe che ane benI laDAImAM trIjAne phAyado thavAno saMbhava rahe che. kusaMpanA kAraNe moTA moTA rAjya ane kuTuMbano nAza thato javAmAM Avyo che temaja dharmane mAnanArAonA saMbaMdhamAM paNa kahI zakAya. A kusaMpa nAbuda karavA mATe e dharmanA anuyAyIoe moTA pramane ane saMgIna upAyo javA ghaTe che. teoe eTaluM nathI bhulavuM joItuM ke teo saghaLA jInezvaronA ane dayAmayI dharmanA anuyAyI o che. jo ke teoe potapotAne mATe judA judA rastAo zodhI lIdhA che, paNa teo dareka Adizvara ane mahAvirane namanArA che ane tethI teoe, bIjA koI kAraNathI nahIM to phakta e ja kAraNe kusaMpa kahADI, saMpa vadhAravA prayatna karavo ghaTe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-praveza eTaluM AvakAradAyaka che ke, gayA varasathI jepuranA zuravIra ozavAla kuTuMbanA eka nabIrA mIgulAbacaMdajI hA taraphathI jaina konpharansa meLavavAnI goThavaNa cAlu karavAmAM AvI che ke jethI hiMdustAnanA jainamAM meTa saMpa thavAnI vakI rakhAya che, e ja gRhasthanI mahenatathI muMbaImAM paNa eka jaina konpharansa bolAvavAmAM AvI che ane tenA pariNAmo paNa ghaNAja uttama AvavAne dareka saMbhava che. ApaNe eTaluM ja IcchIzuM ke bhavizyamAM e kusaMpa tuTI kaMpanI vRddhi thAya ane prAcina janadharmanA prAcina anuyAyIo potAnA pavitra dharmanA pavitra pharamAnano prakAza duniyAnA judA judA bhAgamAM phelAvI zake. jenI gharmamATe bedarakArI jenI potAnA dharma mATe bedarakArInA sababe jainadharmane keTalIka rIte khamavuM paDayuM che ema agADI jaNAvavAmAM AvyuM che. teo pitAnA dharmanA pramAne zuM che te saMbaMdhamAM khaMtathI kAMI paNa tajavIja na karatAM bApadAdAthI cAlI AvatA khoTA athavA sArA rIvAjo ane dharma virUddhanA keTalAka kAmone paNa anumodana ApatA rahyA che e teone mATe hita karanAruM to nahIM ja gaNI zakAze. jainadharma ghaNoja uttama che, tene mAnanArAo dayAnA sAgara kahevAya che, tene mAnanArAo rAtribhojana karI zakatA nathI, ane abhakSa vastuo vAparI zakatA nathI, te chatAM jainenI dayA keTalIka vakhata jevI joIe tevI upayogamAM nathI AvatI. paMcaMddhi jIvo mATe A sudhArA vadhArAnA vakhatamAM jaino taraphathI egya goThavaNa karavAmAM AvI nathI; rAtrIbhajana karavAmAM paNa keTalAka AnaMda mAne che, keTalAka jANatAM ajANatAM abhakSa vastuonuM bhakSaNa kare che. AvA kAraNathI keTalAka nahIM IcachavA yogya nAmadhArI jainenA sababe, " ekane pApe vahANa Dube " tema teo AkhI jaina kemanuM ane jainadharmanuM ahita karanArA thaI paDe che. tevAone sudhAravA mATe jaina kome, jainadharma zuM jaNAve che teno zAstra AdhAre khulAzo meLavI, upAye levA ghaTe che. jenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma. keme vaLI pota pitAmAM paNa bhAIcAro vadhAravA mATe dharmazAstra zuM kahe che, te zodhI kahADI tevA upAya vahevArIka rIte levA ghaTe che ke, jethI saMpane vadhAro thAya. jainama A saMbaMdhamAM bahuja bedarakAra rahI che e bahuja socaniya che. dharmanA pavitra ramAnene mAna ApavAthI, dareka kAmanI sAMsArika ane Atmika sthitI sudhare che e bhulavuM nathI joItuM. je kaI e pavitra pharamAne teDe che teo jainadharma ane tenA anuyAyIone moDhA nuksAna karatA hovAthI teone sAre raste derI, jaine, dharma tarapha bedarakAra nathI ema pratyakSa dekhADavA mATe AkhI kome prayAsa levo paDe che. nahi karavAnA dhaMdhA karavAthI, nahI karavAnA kAryone anumodana ApavAthI, karavAnA kAryo tarapha bedarakAra rahevAthI, ane nahI karavAnA kAryomAM yAhema jhIMpalAvavAthI, jainabhAIo potAnA pavitra pharamAne tarapha bedarakAra rahI nitIne rAha choDe che ane pariNAme teone dharma vagevAya che. AvA kAma mATe jenA kAme jAgRta thaI, eka umaMgathI ane khaMtathI, aikyatA ane saMpathI, meTA pAyA para dharmanusAra sudhArA karI teonA dharmanA to kevA utama che te sAbIta karavAmAM kAraNabhUta thavuM ghaTe che. jenuM mAyALupaNuM jene svabhAvika rIte ja janmathI ja mAyALu hoya che. nAnA nAnA jIva jaMtuo jevAke cAMcaDa, mAMkaDa, macharathI te moTAmAM moTA hiMsaka prANIo, darekane mATe teone nAnapaNathI ja zIkhavavAmAM Ave che ke dareka jIva upara samabhAve jevuM: jevI rIte ApaNI jIMdagI ApaNane vAhalI heya che tevI ja temane paNa potAnI ja chaMdagI vAhalI hoya che; jevI rIte ApaNane kAMI paNa IjA thatAM duHkha thAya che, tevI ja rIte nAnAmAM nAnI kIDIthI te moTAmAM moTA hiMsaka prANI sudhI darekane kAMIpaNa ijA karavAthI dukha utpanna thAya che je pANI athavA jIvane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa pahele-praveza. ApaNe pedA karavA zakitavAna nathI tene ApaNe mAravAne tatpara thavuM na joIe" AvI rItanI keLavaNI janmathI ja dareka janane maLatI hovAthI teo svabhAvika rIte ja mAyALu hoya che; vadhumAM teone ema paNa zikhavavAmAM Ave che ke " duniyA asAra che; sa sinA karma pramANe janme che, sukha bhogave che, duHkha bhogave che ke jyAM sudhI tenAM karma khapI jatAM nathI tyAM sudhI tene A saMsAramAM bhamavuM ja paDe che; bhava saMsAramAM bhamavuM na paDe te mATe dareke zubha, sArA, paropakArI, ne dayALu kAma karavAM. banatA sudhI darekane upayogI thaI paDI potAne ane bIjA vacce aMtara na gaNatAM, badhA sarakhA ja che ema gaNI rAga, deza, tyAga karI, saMsArano kopara vadhu dhyAna na ApatAM te parama saccidAnaMdanuM ja dhyAna dharavuM, ke jethI mokSa mArga suje ane A saMsAramAM varSa aTavAvuM nahi paDe." bhAva keLavaNI sAmAnya rIte jainone maLatI hovAthI teo dareka tAra4 mAyALuM rahe che, ane koI gunhegAra hoya to tenA tarapha paNa dayAnI lAgaNIthI ja joi " ha ! te potAnAM karmanA phaLa bhogavaze !" ema kahI choDI de che. A kAraNathI paNa duniyAnA keTalAka cho temanAM mAyALupaNAne lAbha le che. duniyAmAM eka ja jAtanAM mANasa nathI; keTalAka sArA, keTalAka kharAba, keTalAka thoDA khAba, keTalAka thoDA sArA vigere svabhAvanA mANaso najare paDe che. emAMthI ghaNAka te bIjAne :kha devAmAM, athavA raMjADavAmAM ke potAno vArtha sAdhavAmAM ja hoMziyArI mAne che. evA manuSya jainadharma mATe game tevuM bole, game tevuM lakhe, chANe ke chapAve te te saMbaMdhamAM jino kAMi khabara kahADatA nathI ane je kavacita khabara kahADe che ane teo taraphathI potAne mane petAnA dharmane hAni thavA jevuM thayuM che, evI che ke khAtrI paNa thAya che te paNa te saMbaMdhamAM teo kAMI paNa upAya nahi jatAM zAMta rahe che ane kahe che ke " haze! je karaze te bharaze! ApaNe dharma sAthI uttama che chatAM tene teo bhale game tema vagove tethI ja thayuM ! sa sAme dhULa nAkhanAranI ja A dhULathI bharAya che, tethI kAMI sUrya DhaMkAtA nathI, tema jhAMkho thatAM nathI te ja rIte teo potAnA karmanAM pULa jigavaze !! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (bhAnA sipI prAcina dha. e saMbaMdhamAM je vicAre zAMtithI batAvavAmAM Ave che te phAyadAkAraka nathI. zAMti, zAMtinI rIte zekhe che; lakhanAM gIta lekha vakhate ja zobhe che. hajAro itihAsamAM jainadharma viSe nahIM mAnavI lAyaka bAbato lakhavAmAM AvI che. nAnA bALakone zikhavavAmAM AvatI copaDIomAM jainadharmanA siddhAMta virUka lakhANe karavAmAM AvyA che. keTalAMka ugI gaNAtAM pustako jevAke vanarAja cAvaDe, karaNo vagere, ke jenA lekhaka anyadhama vidvAna hatA, temaNe game tema mana pAvatI niMdAma bAbato jainadharma mATe potAnAM sustakomAM lakhI che; marahama presara maNIlAla nabhubhAithI mahArAjA sayAjIrAva tarathI jana bhaMDAramAMnAM keTalAMka jaina pustakanAM karelAM bhAvaMtarAmAM arthano anartha karavAmAM AvyA che, ane keTalAka lekhone na pustakane kheTa gaNAvavAmAM ja zobhA mAnI che. jyAre AvI rIta thatuM hoya tyAre jainae, evA lakhanArAone vadhu vyA karatAM ane kAvavA dhare che. karmanA phaLa karanAraja bhogave che, e che ke kharuM che tepaNu khADAmAM paDatA AMdhaLAne bacAvavA mATe jema tene deravAmAM putya che tema ajJAnatAthI ke ajANapaNAmAM bhUlo karanAra mAne paNa rasto batAvavAmAM punya che bhale temAM ApaNane ghaNuM dukha paDe che paNa zuM e bhulavuM nahIM joIe, pAzcAtya vidvAnonI adhurI che. pAyA vinAmata rAdhI kahAnI pAyAtya vidvAnomAM eka vakhANavA lAyaka guNa che ke, teo rAdha kheLa karI satya bAbata zodhI kADhavA mATe prayAsa karamAM, mAta karavAmAM ne paisA kharacavAmAM paNa hameMzA tatpara rahe che. A akalpa guNa mATe pAzcAtya vidyAne ghaNAja dhanyavAdane pAtra che ema ke paNa kabula karaze. marahama vidvAna presara mehamalare e saMbaMdhamAM ahI badhI prakhyAtI meLavI che ke temane viSe vadhu ne belatAM eTaluM kahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-praveza. ja basa thaze ke pUrva taraphanA dharma vizenA temanA jJAna mATe, atrano vidvAne temane bhaTa mekSamUlara kahetA hatA, e sivAya bIjA ghaNAka vidhA ne, jevAke mI- haramana jekebI, dAkaTara harnala, mIolDana barga, mIveba, DaoNlemena, DaoN. luI rAIsa, De. yura, Dao bulara vagere pAzcAtya vidvAnoe pUrva taraphanA dharmanA jJAna mATe prakhyAtI meLavI che. temanA taraphathI hiMdIone ghaNo phAyado thayo che ane baidha pustako ane vedAMtanAM pustako saMbaMdhamAM ghaNuMka jANavA joga bAbate teo te rathI ajavALAmAM lAvavAmAM AvI che. e saghaLA mATe hiMdIo tema ne AbhArI che, paNa jainadharma mATe teonI zodhakheLo yogya rIte thaI na hovAthI temane mATe jaine dilagIrIja jaNAvaze. temAMnA eke jyAre jaNAvyuM che ke jainadharma 1200 varSa junuM che, tyAre bIjA e jaNAvyuM ke e phakata badha dharmane eka ghaTe che, ane trIjAe jaNAvyuM che ke e brAhANu dharmamAMthI utpanna thayela cheAvI rIte paraspara virUddha vicAze adhurI zenA pariNAme jaNAvI teoe lAkho mA mane ane temanA dharmane geraInasAra karyo che eTaluM ja nahi paNa keTa lokonA manamAM tenI vidvatAmATe zaMkA utpanna karavAnuM kAraNa utpanna karAvyuM che. paNa jainoe e saMbaMdhamAM je cupakIda batAvI che te paNa vakhA thavA pAtra to nathI ja. teoe te vidvAnenI bhUlo batAvI ApavAnI jarUra che. jene ahIMyA paNa " haze ! karaze te bharaze!' e vicAro manamAM lAvI, kaI paNa javAba ApavAne tandI letA ja nathI. satyane pragaTa karavA mATe keTalIka mahenata te paDavI ja joie, temaja paise ane vitA paNa joie ja. ane tevuM banavuM koIpaNa rIte muzkela nathI. jainamAM paNa ghaNA vidvAne vidyamAna che; teoe potAnI vidvatA batAvI, je kAMI khaTArUM bIjAo taraphathI karavAmAM AvyuM hoya te khulluM pADI satya bAbata pragaTa karavAnI jarUra che. pAzcAtya vidvAnenI zodha apUrNa havAnA ghaNA kAraNe che. teonI pAse ApaNuM jeTalAM pustake hevAne saMbhava ocho che teone ApaNI bhASAnuM jJAna bahuja uttama rIte maLavAmAM paNa ghaNI ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dharma. 17 maNe naDe che, vaLI keTalAka zabdanA ghaNuM judI judI rItanA judA judA artho thAya che, je sadhaLA arthe teo jANe e saMbhava paNa dhaNe heto nathI. AvA AvA kAraNathI teo bhUla karavAne pAtraja che ane tethI teo bhUla kare temAM teono meTa deze nahIMja gaNAze, paNa jaine jeo potAnA pustakone jaNa thavA de che ane temano upayoga karatA nathI ane jJAnane lAbha bIjAone ApatA paNa nathI, te vadhu dezapAtra gaNAze. mAgadhI bhASAmAM lakhAyelA pustako. -- -~ -~ jaina graMthomAMnA ghaNA kharA graMtho asala mAgadhI bhASAmAM lakhAyelA hovAthI, ane te pustako samajI na zakavAthI, anya dhama vidvAnoe jaina dharmanA siddhAMto ane kriyAo samajavAmAM moTI bhUlo karI che, ane tethI paNa jene moTo gerainasAra thayela che. saMskRta, marAThI, grIka, leTIna, vagere bhASAo, ghaNI kheDAyelI hovAthI e bhASAmAM lakhAyelAM pustako samajavAmAM samaja phera thavAne dhaNo ja thoDe saMbhava rahe che, paNa tethI ulaTuM, mAgadhI bhASAnA saMbaMdhamAM jovAmAM Ave che. keTalAka jaina vidvAne ane bIjA koIkaja anya ghamIo sivAya, bIjAone A bhASA samajavI bahuja kaThaNa paDe che, kema ke e bhASA hamaNuM kaI bhUmI para bolAtI nathI, ane jyAre bIjA dharmane zAstra saMskRta, grIka, leTIna, arebIka, hAka vagere bhASAo ke jemAMnI ghaNI kharI dareka bevAmAM vaparAya che, tyAre mAgadhI bhASAnA kharA jANakAre te phakata jeno ja che. A kAraNathI bIjA vidhAno, pustako samajI zakatA nathI ane tethI arthanA anartha thAya che jana keme e saMbaMdhamAM mAgadhI bhASA khIlavavA upAya levAnI jarUra che. jaina pAThazALAomAM mAgadhI bhASAnuM jJAna maLe evI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahela-praveza. vyavasthA karavAthI, mAgadhI bhASAnA jaina vidvAnone e bhASAnI khIlavaNI mATe vyAkaraNa vagerenAM pustako pragaTa karavA jaNavyAyI ane bane te yunIvarsITIemAM bIjI bhASA tarIke e bhASAne paNa dAkhala karavA upAyo levAthI, e bhASA khIlavavAnuM banI zake ema che. charNa thatAM pustake ! anyadhamI vidhAnae janadharma mATe peTA vicAro jaNAvavAmAM je keTalIka bhUlo karI che, temAM jIrNa thatAM pustako paNa keTalAka bhAga Ape che. jaino potAnA pustako pote tapAsatA nathI, bIjAne tapAsava detA nathI, ane je kaI tapAsI pragaTa kare che tene te zuddha ne uttama rIte pragaTa karavAmAM madada ApatA nathI. lAkho pustako A kAraNe nAza pAmyAM che ane bhaviSyamAM hajArono nAza thavA saMbhava rahe che jyAre je pustakane nAza thaI jAya tyAre te pustakomAM je je uttama jJAna samAyuM hoya te paNa tenI sAthe nAza pAme, ane tethI teonA dharmajJAnane meTuM nukazAna thAya, hajAro zaMkAo utpanna thAya, vagere banAvo bane emAM zuM navAI ! e zaMkAonA kAraNe jainadharmanI niMdA thAya emAM zuM navAi ! e kAraNathI jainoe charNa thatAM pustakone uddhAra karavAnI jarUra che. zrImad munIrAja zrI 1008 AtmArAmajI mAhArAja eka ThekANe jaNAve che ke " hiMdustAnI, dakSaNI, musalamAnI, baMgAlI, vagere sarva loka aMgrejI, phArasI, vagere aneka tarehanI vidyA zIkhe che, paNa jaina matanA zAstrono koI paNa bIjA matavALAoe abhyAsa karyo nathI. veda, purANa, kurAna, vagerene abhyAsa ghaNA aMgrejoe karyo che paNa jaina zAstrane abhyAsa karelA aMgrejo kavacitaja najare paDaze. AnAM keTalAMka kAraNo che ane temAM mukhya kAraNa e che ke jaina dharmanAM ghaNAM pustako jIrNa thaI gayAM che ane bIjo jIrNa thatAM jAya che tevAM charNa purata kone uddhAra nahIM thAya to, teono basa traNa varSamAM tadana nAza thavA saMbhava che. jaina leko je rIte anya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne auithI prAcina dharma momAM lAkho rUpIyA kharace che, tevI rIte jIrNa pustonA uddhAra mATe kharacatA nathI, e zekajanaka che. vaLI jaina sAdhuomAM paNa ghaNuM ghaDA vidvAna hovAthI teo taraphathI paNa e bAbatamAM sAro prayAsa levAmAM nathI Avato. keTalAka raseMdrimAM lolupta thavAthI vidyA saMpAdana karavAmAM bedarakAra rahe che, vaLI keTalAka nAmadhArI yatio IdvionA begamAM Asakta thaI javAthI ke temane nAstika kahe che. sarva dezanA jaina loe sAthe maLI pATaNa, jesalamera, khaMbhAta vagere sthaLonA bhaMDAramAMnAM pustakone jIrNoddhAra karavo joIe ane Agama sIvAyanA bIjA badhA graMtha lakhAvI pragaTa karavA joie, ke jethI janadharmanI vRddhi thAya. 22, mahAtmA AtmArAmajI mAharAjanA A zabdono upayoga dareka jene karavo ghaTe che. je mahAtmAne AkhA hiMdusthAnanA samagra jainAdi-thoDAM varasa upara mAna ApatA hatA, je mahAtmAnuM nAma sAMbhaLatAM hajI paNa dareka jainanuM hadaya praphullita thAya che. je mahAtmAnI prakhyAti pUta hiMdusthAnamAM nahIM paNa yuropa ane amerikAmAM paNa thaI hatI, ane je mahAtmAnAM keTalAMka upayogI pustaka jevAM ke tatvanirNaya prAsAda, jaina tatvAdaza, ajJAnatimirabhAskara, vagere temanI vidvatAnI sAkSI pUre che, te mahAtmAnA AvA uttama zabdone upaga hajI sudhI jainae yathArtha rIte nathI karyo, e kharekhara zocaniya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa - prakaraNa 1, vizva tathA dharmane anAdi kALa, jainadharmanI prAcinatAnI sithI junI noMdha kayA vakhate thayelI dhAsvAmAM Ave che, te bAbatanI tapAsamAM utaratAM pahelAM duniyAnI utpatti kaI vakhate thaI ke kema? ne je thaI, te te kayAre thaI athavA to ApaNI jANa pramANe tene keTalAM varSo thayAM hovAM joIe e tapAsavAnI pahelI jarUra che. hamaNunA sudhArA vadhArAnA kALane zodha khoLano kALa athavA vicArakALa kahevAmAM Ave che pitAnI meLe potAne mATe nizcaya kare, paraMparAgata siddhAntanuM banate prayAse zAstrIya ane tAtvika rItie parIkSaNa karavuM, ane nyAyasiddha pramANenI kameTIe kasAyelI vArtA mAtra svikAravI, e vartamAna buddhinuM vizeSa lakSaNa che. pAzcAtya keLavaNInA pratApe hamaNAnA manuSyanI buddhi eTalI te tIvra thaI che ke game tevI bAbata che-sAmAjIka, rAjakIya, naitika, ke dharma viSenI, game tevI bAbata che-te upara svataMtra vicAra karI, tenA pUrva tathA uttara pakSanI sAbItIo yA tathA sAMbhaLyA vagara teo kAMI paNa anumAna upara AvI zakatA nathI. vadhAre khullA zabdomAM kahIe te hamaNAnA vicArazIla manuSyanI prakRti, vicAra--svataMtra vicAra karavAnI paddhati upara vadhu dorAI che, ane te mATe teo dharmanI zraddhA ne pUjya buddhine na gaNakAratAM svataMtra vicAranA hakane vadhu mAna Ape che. AvA manuSya, samAja ke kuTuMba kabIlAnI niMdAthI, ke rAjya taraphanA daMDathI, ke leka lAgaNIthI nahI DaratAM je vicAro teonA hadayane mAnya na hoya te svikAratA nathI, ane tema karavAmAMja pitAnuM moTuM DahApaNa, tathA dharmAbhimAnIpaNuM mAne che. AvA vicAre pahelAM pAzcAtya prajAmAM utpanna thaI A dezamAM apAtI keLavaNInA pratApe hiMdustAnamAM anukaraNarUpe prasAra pAmyA che te chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dhama. vAstavika rIte joIzuM to te koI paNa rIte khoTuM nathI. satyane zodhavA mATe dareka manuSya prayatna karavo jarUrI che te chatAM, ame agADI jaNAvI gayA chIe tema, e nathI bhulavuM joItuM ke " satyane jANavAnA prayAsamAM ApavAnA bhaMga thoDA nathI. satyanuM svarUpa ja evuM che ke tene mAna karIe, athavA tene amuka sImA bAMdhI paricchedavALuM karIe ke turata te asatya thaI jAya che. " satya sarvane abhISTa hovAthI te bAbatamAM pUrNa zodha khoLa karavI, e dareka mANasanuM kartavya ja che. e ja kAraNathI A saSTimAMthI navI navI bAbato, zAstra, vidyA ke zodha kheALanA AdhAre zodhI kahADI, temanI judI judI racanA ke vyavasthA karIne temane apUrva rUpamAM mukavI, e paNa manuSyanuM eka kartavya bhaNI zakAya. hamaNAja vicAra karavAnI svataMtra buddhi, jJAnI manuSyomAM pravarte che ema nathI, paNa agAunA vakhatamAM paNa e rIta hastimAM hatI, ane tenI sAbItImAM dha, sAMkhya, vallabhAcArya, svAmInArAyaNa vagere paze, ApaNI dRSTi AgaLa tenA purAvA Ape che. kALakrame paradezIo tathA paradhamao A duHkhI bhUmi upara AvavAthI ApaNe ApaNo dharma tathA zarIranI svataMtratA kheAI ane te sAthe vicAra svataMtratAnI sattA paNa ghaDI. pharIthI kALanA prabhAve, eja sattA hamaNunA vakhatamAM pravarte che vicAra svataMtratAnA A prabhAvane lIdhe ja ame paNa tene mAna ApI mananA taraMgenI bAbate nahIM paNa pustako-prAcina pustako tathA zodha baLanA AdhAre duniyAnI utpatti kayAre thaI te bAbatane. vicAra karIzuM. duniyAnI utpatti vize judA judA zAstranA abhiprAya ekaja bAbatane Teko ApatA jaNAya che. te e che ke "vizva AnAdi che.) mAhAtmA zuddha to e bAbatamAM eTale sudhI jaNAve che ke vizvamAM rahelI ghaNIka bAbatamAM keTalIka evI bAbata che ke je viSe vicAra karatAM tenI utpattine samaya, rIti, kama vagere manuSyo jANI zakatAM nathI. jana siddhAMta paNa saSTi bAbatamAM eja rIte jaNAve che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 1. duniyA che che ne che. e kadI utpanna thaI nathI paNa hastimAM ja che. ene aMta paNa kadI nathI ne karoDo varSo jema bhUtakALamAM gayAM, tema bhavi-. dhyakALamAM paNa jaze. judA judA jJAnIoe tathA vidvAnoe sRSTinI utpatti viSe juddha judA ta karyA che, paNa te sarve aMte upara jaNAvyuM che tema, sRSTi anAdi che e siddhAMtane Teko ApanAja jaNAze. manunA racelA zAstramAM anAdipaNuM, ghaNI judI judI rIte pratipAdana kareluM che. temAM evI rItanI gaNatrI batAvavAmAM AvI che ke brahmAnA rAta divasa thaI eka kalpa thAya che, ne te kalpa devatAnA be hajAra yugane, eTale manuSyanA karaDe varSane thAya che, ane evA kapa eka nahIM paNa anaMta che, jasthAstI dharma pramANe sRSTi utpatine samaya "disAtIra' nA jaNAvyA pramANe eTale badhe lAge che ke, te viSe belavAnA ApaNI bhASAmAM zabda nathI. yAhudI ane khrIstI dharma pramANe duniyAnI utpattine kALa AjathI 5007 varSane gaNavAmAM Ave che, paNa tenA prakhyAta mahAna pegaMbara musAnA (Genesis) jenesIsa nAmanA pustakamAM je paheluM vAkaya lakheluM che te e bAbata para juduja ajavALuM nAMkhe che, temAM jaNAvavAmAM AvyuM che keIn the beginning God created the heaven and earth. artha- sAthI pahelAM paramezvare AkAza ane pRthvI utpanna kayo." A uparathI jaNAze ke izvara ghaNA varSo agAu hastImAM hatA ema teo mAne che ane teeAeja prItIoe--karelI zodhanA AdhAre, have teo ema nakakI mAne che ke sRSTinI utpatine 2007 vathI vadhu varSe thayAM che. mIsara, AsiriyA, bAbIlina e savaeN purAtana moTA rAjyonA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne thI prAcina dha. ItihAsamAM paNa vizvanI racanA viSe, A sRSTi anAdi che e siddhAMtane Teko maLe evI vAto che ane mI. benIka tathA hamaNAnA zodhakoe ethI vadhIne ema paNa siddha karyuM che ke I. sa. pUrve 5000 varSa pahelAM e sarve dAmAM manuSpanI vastI hatI. " brAuna " nA " daravIzIza ' nAmanA pustakamAM jaNAvyA pramANe musalamAne paNa vizva AnAdi che, evuM mAnatA hoya ema jaNAya che. "mI. henara " nAmanA vidvAna pote karelI zAnA AdhAre 'jaNAve che ke, duniyAne utpanna thayAne vIsa hajArathI vadhu varSo thayAM hovA joIe kemake achatamAM 13000 vo upara vastI hatI. mI. para nAmano vidvAna potAnA " Intellectual Developement of Europe " nAmanA pustakamAM jaNAve che ke pRthvI upara vastI thavA mAMDyAne anaMta yuge vahI gayA hovA joIe. mA. tilaka, jeo hiMdusthAnanA eka bAhoza vidvAna gaNAya che temaNe vedanA keTalAka maMtrane AdhAre tathA bhUstara vidyA ane khagoLa vidyAne AdhAre ema jaNAvyuM che ke kamamAM kama 10000 varSa agAu ApaNA pUrvajo utara dhruvamAM athavA te nAra, svIDana ane lepalenDa tarapha AvelA dezamAM rahetA hatA ne tyAra pachI moTA khaMDa ne dIpa tadana nAza pAmI sthaLane sthAne jaLa tathA jaLane sthAne sthaLa thayAM hatAM. eja bAbatane mI. chekela nAmane vidvAna " History of creation" ne pustakamAM ke AkhI duniyAne kamamAM kama 20000 varSa thayAM heya, ema mAne che * TAIlara " nAmano pAzcAtya vidvAna potAnA " Primitive Culture" (prImITIva kalacara ) nAmanA pustakamAM eTale sudhI jaNAve che ke hamaNanA ATalAnTIka mAhAsAgarane sthaLe pahelAM eTalo moTAja khaMDa hato, ane te khaMDanA DabavAthI kenerI AilenDasa' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 khaMDa pahele-prakaraNa 1. ( kenerI TApuo ) thayA che. vaLI hamaNAnA Indian Ocean tathA Pacific ocean-hIMdI mahAsAgara tathA pAsIphIka, mahAsAgarane sthaLe AgaLa moTA khaMDa pRthvIrUpe hatA, eTaluM ja nahI paNa saharAnuM moTuM raNa samudra-rUpe hatuM. - A badhAthI vadhIne jaina zAse duniyAnI utpattino samaya abajo varSothI paNa vadhu lAMbe jaNAve che. jinazAse kALanA be vibhAga pADe che. (1) avasarpiNI, (2) utsApaNI. pahelA kALamAM dIna dina prati AyuSya dhaTe che ne teja pramANamAM baLa, laMbAI, ceDAI vagere paNa dhaTe che; bIja kALamAM tethI ulaTuM bane che, eTale ke sarva cIjo, AyuSya, baLa vagere vadhe che. pratyeka sarpiNImAM cha cha yuga hoya che. avasarpiNanA cha yuga A pramANe che. (1) suSama suSama, (2) suSama, (3) suSama duSama, ( 4 ) duSama suSama, ( 5 ) duSama ne (6) duSama duSama. jyAre avasarpiNI kALa pUro thAya che tyAre utsarpiNI kALa zarU thAya che. A sRSTine vyavahAra utpanna thayAne eka kedI sAgaropamane eka koTI sAgarepame guNavAthI jeTalA sAgaropama Ave teTalo kALa lagabhaga eTale kALanI gaNanA asaMkhya che teTalo kALa thayuM che. Ane upara ApelI bAbatothI Take maLe che, eTaluM ja nahI paNa A bAbatane vedAMtIo, vaiSNa, tathA zIvapaMthIo taraphathI Teke maLe che. teonA zAmAM yuga tathA kalpa vagere je batAvyA che te ga5 nahIM hoya paNa kharuM hoya ema jainazAstromAM paNa te bAbato jaNavavAmAM AvelI hovAthI siddha thAya che, vidyA ane zodhanA pariNAme dunIyAnA anAdipaNuM mATe zuM zAkSi Ape che te AgaLa jaNAvavAmAM AvyuM che. have te bAbata mAM keTalAeka zAstro zuM purAvA Ape che te tapAsIzuM. jagata eTale duniyA ane tenI aMdara rahelI sarva cIjo tathA manuSya; eja artha ApaNe AgaLa lIdhuM che. have pachI paNa eja artha dhyAnamAM rAkhavAthI A viSaya samajavAmAM muzkelI naDaze nahIM. (1) je ke ema jaNAve ke Izvare A jagata utpanna karyuM, ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharyuM. jo izvare utpanna karyuM ema siddha thAya, te pachI pRthvI anAdi che ema kadI kahevAya nahIM. kAraNake jyAre Izvare jagata pedA karyuM tyAre tenI zarUAta thaI ema nakkI thayuM ane tethI te anAdi kahevAya nahIM. have dareka kArya thavAne mATe kAi paNa kAraNa-UpAdAna kAraNa hevu eie. e upAdAna kAraNa na hoya teA, kASTa paNu kArya kardi thAya nahIM. jagatanI utpatti mATe kAI paNa upAdAna kAraNa nahAvAthI jagata kadApi utpanna thai zakatuM nathI, ane jyAre utpatti sinna na thAya eTale te anAdi che, ema siddha thAya che. ( 2 ) kAi kaheze ke jema nAnAmAM nAnI vastu banAvavA mATe kAI paNa mANasanI jarUra paDe che, tema A jagata jevI meTI vastu mATe kAI kattAnI jarUra kema nahIM paDe ? ne eka dhara bAMdhavAmAM paNa kaDIyA joIe che, te AvI meATI sRSTi mATe kAI kartA kema na heAya ? ane jyAre te krutta siddha thAya, te| pAchuM jagata anAdi nahI paNa Adi si thAya. A saMbaMdhamAM nIcalI cha bAbatA bahu vicAravA jevI che. AgaLa jaNAvyA pramANe jagatamAM tenI aMdaranA sarve jIvA AvI jAya che; have jo Izvare e jIvA pedA kayA tyAre te ( 1 ) nirmaLa hatA ke kema ? ( 2 ) punyavAna hatA ke kema ? (3) pApavALA hatA ke kema ? ( 4 ) mizrita aDadhA aDadha pApa punyavALA hatA ke prema ! (5) punya alpa, pApa vadhuvALA hatA ke kema ? (6) pApa alpa, punya vadhruvALA hatA ke kema ? e cha praznanA utpanna thAya che. TuMkamAM karI, joIzuM' ke te duniyAnA nAMkhe che. 4 ApaNe te dareka praznanI tapAsa anAdipaNA upara zuM ajavALu' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa : (1) jo sarva jIva utpanna thayA tyAre nirmaLa hatA, te hamaNAM paNa tevAja hovA joIe. je tema hoya to pachI koI paNa zAstronI jarUra rahe nahIM; dharmanI tathA kAyadAnI jarUra paDe nahIM, ane sai nirmaLatAmAM ja pravarte. vAstavika rIte jotAM tema nathI. koI ema zaMkA kare ke Izvare to sarvane nirmaLa ja banAvyA hatA paNa jIvoe potAnI IcchAthIja pApa kayAM temAM izvarano zo doSa? AvI zaMkA karanAre ema bhUlI javuM na joIe, ke Izvareja sarva jIvamAM pApa ke punya karavAnI zakti mukelI hevI joIe, kAraNa ke je tema na hoya te pachI jIvomAM pApa ke punya karavAnI buddhi heyaja kayAMthI? Ano javAba kaI ema Apaze ke Izvareja sarva zaktio racI che, paraMtu jIvone pApa karavA pravartAvyA nathI; jIva pote ja pApamAM pravarte temAM IzvaranI zo doSa? AnA javAbamAM A vAta yAda rAkhavAnI che, ke Izvare sarva che jyAre pedA karyA tyAre, temane khabara hovI ja joIe ke A jIvo pApa karaze. je ema hatuM to evA jIvo zuM kAraNa pedA karyo? je koI ema kahe ke Izvarane khabara nahotI ke jevA pApa karaze, tyAre to vaLI Izvara jJAnI nahi paNa ajJAnI kahevAya.jo Izvara jANatA hatA to Izvare manuSyane pedA karavAmAM bhUla karI ema siddha thayuM, ane e paNa siddha thayuM ke Izvare nirmaLa chava racyA nathI. (2) jo koI ema kaheze ke Izvare pucavALA ja jIva racyA che, to te AMdhaLAM, lulAM, laMgaDAMne nIca lokonA pratyakSa purAvAthI khoTuM paDe che. AthI paNa ema siddha thAya che, ke sarva jIva puNyavAnA nathI. ( 3 ) ja upalAM pramANothI bacavA mATe koI ema kahe ke izvare pApI jIva pedA karyA hatA, to te paNa khoTuM paDe che, kemake izvare vagara vAMke jIvone pApa sAthe kema pedA karyA ? jo ema pedA karyA hoya to Izvara anyAyI gaNAya, ane jo phakta pApI chane pedA karyA hoya to rAjA, pradhAna, tavaMgara gRhastho vagere mATe zuM dhAravuM, ane rUpa, suMdara kAyA vagere pApathI kema maLe ? te te kadI paNa maLe nahIM, tethI sarva jI pApamAM ja utpanna thayA nathI e siddha thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina dharma 20 ( 4) jo koI ema kaheze ke aDadhe aDadhA pApa punyavALA jIva Izvare pedA karyA che te pratyakSa pramANathI khoTuM paDe che. ( 5 ) tathA (6) praznonA uttara cothA prazna jevAja che. A che bAbata uparathI ema siddha thAya che ke Izvare ke koI bIjAe jagata pedA karyuM nathI, ane jo e siddha thayuM te A vizva anAdi che e paNa siddha thAya che. vaLI koI ema kaheze ke pRthvInA judA judA padArthonI judI judI zaktieja Izvara che, paNa ema nathI. sarva padArtho che, ane tethI teo pota potAnuM kAma kare che. padArthonA saMgamAM nIcenAM nimita che - 1 kALa, 2 svabhAva. 3 bhavitavyatA. 4 jIvanAM karma. 5 jIvanA udhama pratyakSa rIte paNa eja rIte che. upara jaNAvelAM pAMca nimita vagara kAMI paNa utpanna thatuM nathI. e ja pAMca vastu anAdi che, keme racela nathI, kAraNa ke vastunA je je svabhAva che te sarve anAdithI che. je vastumAM potAne svabhAva nahi hoya to koI paNa vastu satarUpe raheja nahIM, ane sarva sazazRMgavRta asata thaI jaze. vaLI pRthvI, AkAza, sUrya, gRha, tArA vagere eja rIte anAdi rUpe siddha che. jagatanA je je niyama che, te sarva A nimitethI ja thAya che. vaLI, sUryanA kiraNo vAdaLAMmAM paDavAthI idradhanuSya bane che. sUrya caMdranI AsapAsa kuMDALAM thAya che; AkAzamAM pavananA meLApathI jaLa tathA agni utpanna thAya che, varasAdathI ghAsa tathA aneka prakAranI vanaspati utpanna thAya che, temAM tathA bIjA dareka kAryamAM A pAMce nimitta jaNAya che. ane tethI A pAMca nimita anAdi hAvAMja joIe, ane tethI pRthvI paNa anAdi siddha thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha'Da pahelA-prakaraNa 1. TAI paNa vaLI keTalAeka kahe che ke izvara anAdi che, ane tenu pramANa rIte ApatA nathI. haze ! jema Izvara anAdi che, temaja jagata paNa anAdi che. jo Izvara anAdi sAnIye te| jagatane paNa temaja mAnavAmAM kAMI paNa deSa AvatA nathI, Re duniyA anAdi che te bAbatamAM ApaNe tapAsa karI. have ceDA eka anya purAvA tapAsI A viSaya samApta karIzuM. purANAmAM duniyA anAdi che evA pramANa maLe che. mukta zAstranA pRSTa 103 mAM A rIte vakhANu maLe che. prathama A sRSTimAM je kAMI hatuM, te na kahevAya ane na varNavAya evuM eka adaza AnaMdamaya nirAkAra acaLa tatva hatuM vIgere. ' kALA TAipanA zabdo ema sucaveche ke sRSTi anAdi che. mahAna phIlamuDAravInanA mata e che ke "prakRti anAdi che, prakRtinI dareka rajakaraNamAMthI jagata utpatti bane che, tethI prakRtinuM svarUpa caitanyavALu che, ane tethI A pAMca bhUta ane jagata paNa anAdi che, e paMcabhUtAnI aMdara kALAMtare judA judA aneka jAtanA pherAza thayA kare che, e pheraphArAthI vidha vidha prakA ranA brahmAMDAnI utpatti, sthiti ane pralaya banyA kare che. kAI samaye e pheraSArathI A brahmAMDa agnirUpa bhAse che, koI samaye pavanAkAra darzAyache, kASTha prasaMge judAja rUpamAM hAjara thAyache, evI tarehathI paMcabhUta mAMhemAMhe cakrAkAre pUryAM kare che, jethI karIne sRSTinI racanAmAM phera paDatA jAya che. A ulaDha sulaTapaNAthI sRSTinI bAMdhaNInA kramanI aMdara citra vicitratA darzAyA kareche. " ATaluM jaNAvI vaLI te kahe che ke, " A manuSya varganI pedArA pUrve, A sRSTimAM sarvatra pANIja hatuM, ane tene viSe mahAna meDhATAM aneka jAtanAM jaLacara prANIonI utpatti thaI hatI. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. A uparathI jaNAze ke, pahelAM A sRSTi hatI evuM tAravIna paNa kabula kare che, sara robarTa bela nAmanA eka vidvAne evI gaNatrI karI che, ke "sUrya nArAyaNa ke jenI upara tamAma duniyAnI hastino AdhAra che, ane je pitAnA tejasvI prakAzanA pratApathI mANasa jAtane apAra sukha Ape che, tenI umara cAlu varSamAM dasa karoDa varSanI thaze." pAzcAtya prajA cAlu jamAnAmAM zodha khoLa kare che, ane temanI zA upara jeTalo vizvAsa mukavAmAM Ave che teTalo bIjA koInA upara javaleja mukAto haze; teoe ja keTalIeka zodha karI sAbIta karyuM che, ke sUryanuM kada pRthvI karatAM 1250700 ghaNuM moTuM che. pRthvIthI surya 2700000 mAIla upara Avela che; suryanuM vajana pAMca parva ane cha parArdha baMgALI maNa che." jo AvA vicAro-pAzcAtya philasuphenA vicAromAnatAM ApaNe acakAtA nathI ne je teo upara ApaNe vizvAsa mukIe chIe. te pRthvI anAdi che, evA jaina tathA hIMdu zAstrone mata-dAkhalA dalIlathI pUravAra thayela mata-ApaNe zA kAraNe nahi svikAravo joIe ? upara ApelA purAvAthI sRSTi anAdi che ne siddha thAya che, te chatAM paNa keTalAka ajJAna manuSyo e vAta nahi mAne, e paNa svAbhAvika che. paNa teo mATe eTaluM ja kahevuM basa thaze ke hamaNunA vakhatanI je uthalapAthalo A duniyAmAM thatI ApaNe joIe chIe, te uparathI mahAna abhyAsIo tathA vidvAne paNa evA nirNaya para AvyA che ke, duniyAmAM je je vastuo ApaNe azakaya mAnIe chIe, ane je viSe ApaNAM zAstrAmAM lakhANa che, te azakya nahIM paNa zakya ja che ane te te vakhatamAM banelI hovI ja joIe. AjathI baso varSa upara, keTalAka vidvAno zivAya AryAvartanA badhA loko kadI paNa ema nahetA dhAratA, ke hajAro gAu dura vagara tArathI koI paNa mANasa vAta karI zakaze athavA to dara mInITe eka gAu javAya e eka vakhata Avaze, athavA te ghaNe dUra vastI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 1. praja, pitAnAthI ghaNI ja moTI saMkhyA dharAvatI prajA upara hajAro mA uparathI rAjya calAvaze; athavA to vimAnamAM besI, potAnA manamAM Ave tyAM manuSya uDI jaze. jyAre AvI na banavA jevI bAbato ApaNe banatI joI che, tyAre ApaNuM zAstromAM jaNAvelI vAte, ke je zAstro khoTAM che, evuM koI paNa kahI zake ema nathI-je zAse Apa matalaba mATe racAyAM hatAM, ema koI paNa dekhADI zake ema nathI-je zAstro hamaNAM je zodha khoLa thAya che tethI paNa paTAM paDe ema nathI-tevAM pavitra zAstromAM jaNAvelI vAte asaMbhavIta kema hoI zake? nA ja hoya chatAM paNa ApaNI ajJAnatA eTalethIja aTakatI nathI. pUrve moTI umaranA tathA lAMbA AyuSyavAna mANasa thayA heya, te mATe paNa ghaNA loko zaMkA dharAve che, ane zAstromAM jaNAvelA, moTA tapezvarInAM tapa tathA AyuSya bAbata, ghaNI ja zaMkA rAkhI, satyane pitAnI AgaLathI nasADI muke che, tevAone eTaluM ja jaNAvavuM basa thaze ke duniyAnI upara hamaNuM paNa keTalAeka manuSya hastI dharAve che ke jeonI umara 150 dehozo varSathI paNa vadhu che. razIAmAM eka 205 varSane Dese che. amerIkAmAM tathA bIjA dezomAM paNa ghaNI moTI umaranA mANase che evuM AbarUdAra vartamAna patromAM ghaNI vakhata ApaNe vAMcIe chIe. je AvA dAkhalA pratyakSa ApaNu jANavAmAM Ave te pachI gayA vakhatamAM mANase lAMbI umaranA hatAja nahIM, ema kahevAmAM keTalI bhUla che, te A uparathI spaSTa samajAze. vaLI manuSya AgalA vakhatamAM meTAM zarIranA hatA nahIM, evuM ghaNA mANaso mAne che ke zAstromAM dekhADelA manuSyo kalpIta hoya ema dhAre che. teo mATe hiMdusthAnamAM AvelA IDara sTeTanA mahArAjA pratApasIMgano dAkhalo tathA kAzmIranA rAjAno eka cabadAra ke jenI uMcAI sAta phITa che, temanA dAkhalA upayogI jaNAze. vadhumAM amerIkAmAM paNa evA dAkhalA jaNAyA che. A sarve bAbato uparathI eTaluM to sihaja thAya che ke je hamaNAMnA vakhatamAM sAdhAraNa uMcAIthI vadhu ucAi dharAvanAra manuSya vase che te bhUta kALamAM, lAMbA AyuSyavAna tathA lAMbAM zarIravALA manuSya upanna thayA hoya, ema dhAravAmAM bhUla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra duniyAnA sauthI prAcina dharma nathI. vaLI pAzcAtya vidyAnA paNa evuM mata dharAve che ke-' AgaLanAM manuSyA tathA prArNAe hamaNAMnA prANIo karatAM kadamAM moTAM hatAM, ane bhaviSyanAM prANIo hamaNAMnAM haiyAta prANIo karatAM kadamAM dhaTaze. " " itihAsa lakhavAnI cAla ApaNA pUrvajomAM meoTA pramA NamAM pracalita na hovAnA samaye, elekajhenDIyAmAM kliyApe TrAnA rAjyamAM pustakAnI mATI sakhyA--lA kheAnI sakhyAmAMnAza thavAnA sakhame, mahAna sIkadaranI caDAI vakhate tathA tyAra pachI susalamAna dharmanA phelAvA samaye, irAnanAM pustakanA mATI sakhyAmAM nAza thavAnA sababe, haMdustAna athavA bharatakhaMDanA leAkeAnI pravRtti salanA vakhatathIja, daihika sukha tarapha nahi paNa Atmika sukha tarapha hovAnA sakhakhe, meTA pramANamAM lakhavAnI chApavAnI kaLA, te vakhate nahi phelAyalI hAvAnA sakhame, zAstra tathA itihAsIka mAkhatA te vakhatanA paDitA tathA vidvAnA meAhaDe rAkhI, tenu varNana muMkhathIja kara vAmAM vidvatA mAnatA heAvAnA sababe, pustakA ghaNAM DAM pramANamAM hAvAthI tathA yavaneAnA humalA vakhate, te thADA pustakanA paNa nAza thavAnA sabame, prAcinakALanI mAhitI ApanAra, ApaNA ghaNA sAkSIe nAza pAmyA che. te chatAM jaina pustakAnA bhaDArA-je pustakAnI sakhyA lAkhAnIche-ema brITIza sarakAra paNu kabula kare che-jezalamera, pATaNa, vage re sthaLAnA prAcina jaina bhaDArA, tathA jainadharmanAM keTalAMka pustakA ke je duniyAmAM moTA pramANamAM phelAyAM nathI te, duniyA ghaNA kALanI-ghaNI junI-lAkhA karoDo varSenI che, e bAbata pUrI pADe che. ATalu` chatAM-ATalI sAkhItIe chatAM vizvanI sAtheja manuSya tathA dharma kAraNa ke vizvanI sAthe manuSya tathA dharma paNa DAya cheja-sarva anAdi che te agADInA manuSyonAM AyuSya dhaNAM lAMbAM tA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. khaDa pahelo-prakaraNa 1. zarIra ghaNAM moTAM hatAM ema jyAre koI nahIM mAne, zAstramAM AvelI bAbatothI te bAbato sAbIta thayAM chatAM jyAre teo nahi mAne,vidyAkaLAnI zodha khoLenA purAvA, teo jovAnI darakAra nahi kare tyAre temane mATe eTaluM ja kahevuM basa thaze, ke agADInA vakhatamAM paNa "jyAM devatAo paNa jatAM Dare, tevA vikaTa vicAranA gahanamAM dhaNAka mUrkhAoe mAthAM mAya che, ne laDI muvA che," te hamaNAM paNa te keTalAka hoyaja. kaI vastune anAdi kahevAthI kAMI hAni thatI nathI. te vastu kema thaI e bhale na samajAya-kAraNa ke vizvamAM ghaNIka vastuo manuSya samajanI bahAra che; paNa te hAla kema cAle che, arthAta tenAM para svarUpa vicAratAM, tenA svabhAvanA niyama kevA che e, ane temAMthI zuM phaLa pamAya tema che, e vAta samajI zakAya te bahu che. ATalI bAbata jaNAvyA pachI vizva anAdi che, e siddhAMta siddha thaye che, ema koI paNa svikAraze. agADI jaNAvyA pramANene avasANIkALa je hamaNuM cAle che, tenA pahelAnA utsarpiNIkALamAM paNa manuSyo hatAM; te vakhatanA iti hAsa koI paNa rIte maLI zake ema nahi hovAthI, jaina zAstra e bAbatamAM je kAMI jaNAve che te khoTuM che, ema koI nahi kahI zakaze. te vakhatamAM paNa jainenA vIza tIrthaMkare A pRthvI para utpanna thaI jaina dharma phelAvI rahyA hatA. kAlanA krame avasarpiNIne samaya zarU thayo. avasarpiNInA pahelA traNa pherAmAM dhyAna, dharma, cAlyAM hatAM evuM jaina zAstro uparathI jaNAya che. tyAra pachI bIjA traNa pherA pharavAnI agAu, jenethI prathama tIrthakara AjathI karoDathI paNa vadhu varSo agAu utpanna thayA te jaina dharma phelAve, te kevI rIte banyuM te ApaNe have pachI joIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. prakaraNa rajuM. - :0: rUSabhadeva yAne AdinAtha avasarpiNI kALano prathama A cAra kaTAkora sAgaropama pramANe che; te vakhate bharatakSetranI bhUmi bahuja suMdara ramaNiya, ane zobhAyamAna hatI, te kALanI manuSya bhadrika, saraLa svabhAvi, thoDA rAga devavALA, ne thaDA moha, kAma, krodhAdi yukta hatA; teonuM svarUpa suMdara tathA zarIra nirogI hatAM, teone khAvA pIvAnI rIta A kALanA manuSyathI tadana judI ja hatI; te loko rasoI kema karavI, anAja kema ugADavuM, bhAjIpAlo kema kheDavo vagere kAMI paNa jANatA nahatA, paNa kalpa vRkSathI potAnAM suvA, paheravA, khAvA, vagere sarva vyavahArIka kArya karI letA; te vakhate hamaNAnI mAphaka saSTikrama cAlato nahoto; hamaNAM jema koI ke strIne joDa baccAM utpanna thAya che tema te vakhatamAM eka putra ne eka putrI, benuM yugala-, janmatuM hatuM. jyAre baMne bhAI bahena jobanamAM AvatAM, tyAre hamaNAnI duniyAthI ulaTI rIte te baMne bhAI bahena saMsAra sukha bhogavatAM, ane teone paNa teja mAphaka yugala prasavalA, teonA zarIranI uMcAI ghaNI ja moTI hatI, ne teja pramANamAM teonI zakita tathA AyuSya hatAM teone dharmane bhAva nahota; jIvahiMsA, corI, ju huM bolavuM, vagere pApa paNa bahuja thoDAM banatAM. teo hamaNAnI mAraka ghara, baMgalA, ke vADI bAMdhI temAM nahi rahetAM, paNa vRkSomAMja rahetAM. dareka vanaspati svayameva utpanna thatI hatI, ne koI paNa tene khAvAmAM letuM nahi, kemake khAvA pIvAnI dareka vastu kalpa vRkSothI maLatI hatI. | ( juo jaMbudvIpa prApti. ) eja rIte bIjo A traNa koTAkoTa sAgaropamano hato; te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 2. vakhatanA mANasanI uMcAI, zakita tathA AyuSya pahelA ArAnA pramANamAM ochI hatI. temane vyavahAra vizeSa karIne prathama ArAnA manuSyo mAphakaja hato agADImA be ArAthI ocho, be kaTakaTi sAgaropama pramANane trIje Are hato; pahelA be ArAthI, te vakhatanAM manuSya kadamAM ochAM hatAM, tathA teja pramANamAM zakitamAM paNa kama hatAM, trIjA ArAne cheDe, eka vaMzamAM-eka kuLamAM-sAta kulakara athavA sAta manu utpanna thayA. e sata kulakaronAM nAma nIce pramANe hatAM: 1 vimaLa vAhana. 2 cakSumAna 3 yazasvAna 4 azicaMdra 5 prazreNi 6 marUdeva 7 nAbhi A sAtenI strInAM nAma anukrame nIce pramANe hatA - 1 caMdrayazA 2 caMdrakAntA 3 surUpa 4 pratirUpA 5 cakSukAtA 6 zrI kAtA 7 marUdevI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma 35 A sarva kulakaranA janma gaMgA ane siMdhu nadInA madhyamAM AvelA dezamAM thayA hatA, nyAyAdhizanI utpatti A vakhate yugalIA, jeone saMsAranI sarva jarUrIyAtanI cIjo kalpavRkSa taraphathI maLatI hatI. teone mamatvanI keTalIka lAgaNIo utpanna thavAnI mAMhomAMhe kaleza, laDAI tathA TeTo karavA lAgyA. divase divase teonI laDAIo vadhatI gaI ane teone evo vicAra Avyo ke. jo teomAMthIja koI purUSane teonA TaMTa tathA kajIAnA niveDA lAvavA mATe nImavAmAM Ave, to teone phAyado thAya ane kajIA kaMkAsa eAchA thAya. AvA vicAromAM teoe keTalAMka varSa gALI nAkhyAM, paNa eka divase eka kaMtuka thayuM. keTalAka yugalIAo pharatA hatA, tevAmAM teomAMnA ekane eka hAthIe potAnI suMDhathI uMcakI potAnI pITha upara besADyo; te vakhatanA saraLa svabhAvI mANasoe jyAre A joyuM, tyAre teone vicAra Avyo ke ApaNA saumAM te mATe gaNavo joIe kemake jayAre ApaNe page cAlIe chIe tyAre e hAthI para phare che, ne tethI temAM ApaNu badhA karatAM vadhAre guNa hovA joie. A vicAra karI teoe tene potAne nyAyAdhIza banAvyo. ( juo Avazyaka sUtra, ) kAyadAnI utpatti ----- -- - A nyAyAdhIzanuM nAma vimaLavAhana hatuM; temaNe sarva yugalIyAne kalpavRkSo vaheMcI ApyAM, jo temAM kAMI takarAra thatI to tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 khaMDa pahelo-prakaraNara insApha karavAnuM kAma temane ja soMpavAmAM AvatuM. gunahegAra yugalIyAone vimaLavAhana pAse lAvavAmAM AvatA, ane temane te kahetA ke " hA " tame A zuM karyuM ? tyArathI "hA" kAranI daMDa nIti pravartI, ane ahIMthI ja 'hA' zabdathI kAyadAnI utpatti thaI. A vakhate eTale ja kAyado hato ke "hA" tame A zuM karyuM? " je kahevAthI gunhegAra pharIthI kadIpaNa gunha karatA nahetA. vimaLavAhane keTalAka kALa nyAyAdhIza padavI bhagavyA pachI temanA putra akSammAnane e pada ApavAmAM AvyuM. temanA vakhatamAM paNa phakata 'hA' kArano daMDa hato. temanA pachI temanA putra yazasvAna ane yazasvAna pachI abhicaMdra thayA. A vakhatamAM cheDe pheraphAra thayo. AgalA kulakaronA vakhatamAM phakta "hA" kAranI daMDanIti hatI. havenA manuSyanI prakRtimAM pheraphAra thavAthI, be rItanA daMDanI pravRtti cAlI. (1) Agalane ja "hA" kAra daDa eTale ke "teM A zuM karyuM ?" (2) ne "ma" kAra daMDa eTale ke tAre A kAma na karavuM. A daMDa je mANasane guno moTo hoya tene karavAmAM AvatA tyAra pachI chelA traNa kulakara, prazreNI, marUdeva, tathA nAbhi thayA. temanA vakhatamAM upalI be daMDanIti zIvAya eka trIjIne vadhAre thaye. e vakhate thoDA aparAdhIne hAkAra, madhyama aparAdhIne makAra, tathA meTA aparAdhIne dhikkAra daMDa karavAmAM Avato, eTale ke meTA aparAdhIne sarvethI vadhAre zikSA thatI. A bAbatanuM spaSTikaraNa nIcenA Tebala uparathI vadhu sArI rIte samajAze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 duniyAno sauthI prAcina dharma. 1 . vimaLavAhana. * caMdrayazA joDe paraNyA. (hAkArano kAyade 2 cakSuSmAna. caMdrakAntA joDe paraNyA. (hakArano kAyado) 6 yazasvAna sarUpA joDe paraNyA. | (hA'kAra tathA makArano kAyade) 4 abhicaMdra pratirUpA joDe paraNyA. (hAkAra tathA bharakArane kAyade) 5 prazreNuM, cakSukAntA strI. (hAkAra, makara tathA dhikakArane kAyade) 6 bharUdeva. zrIkAtA strI, | (hakAra, makAra tathA dhikakArane kAyade) 7 nAbhirAjA. zrI marUdevI strI. (hAkAra, makAra tathA dhikAra kAyado) rUSabhadeva athavA AdinAtha. jinenA pahelA tIrthakara tathA jInezvara. bharatarAjA (jenAthI A dezanuM nAma bharata khaMDa pADayuM) bAhubaLI jA. ' bIjA 98 putra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 khaMDa pahelo-prakaraNa e sAta kulakaranI rAjadhAnI -- ~ -- upara jaNAvelA sAta kulakarane avazya karIne chellA kulakara-nAbhi rAjA-IsyAkubhUmi athavA vinitAnagarI ke jenI pUrva dizAmAM kailAza parvata, dakSiNamAM mahAzalya parvata, pazcimamAM surazilya tathA uttaramAM udayAcala parvata hatA te nagarImAM rahetA hatA. karaDe varSonI A bhUmi nakkI karavAnuM kAma saheluM nathI. tyAra pachI duniyAmAM eTalA badhA pheraphAra thaI gayA che, ke te viSe koI paNa nirNaya upara AvI zakAya ema nathI. pahelA prakaraNamAM jaNAvyA pramANe jaLa tyAM sthaLa, tathA sthaLa tyAM jaLa, vizvanA vikaTa kAyadAone sababa thaI javAthI, phakata thoDA hajAra varSa upara banelI bAbata tathA jagyAno nirNaya thaI zakatA nathI to karoDa varSanI bAbatamAM nakakI zuM kahI zakAya? te chatAM tema banyuM ja nathI, ema nahIM kahI zakAze. prakhyAta bebIlonanA khaMDIyere, lepalenDamAM thayelI zodhakhe mIzara dezamAMthI maLI AvelI takhIo vagere jema ApaNane khAtrI Ape che, ke AgaLa te deza hamaNAnA karatAM tadanaja judA hatA, temaja jaina zA A bAbatamAM khAtrI Ape che ke AgaLanI vinitAnagarI hamaNAnA kAzamIra dezanI Upara AvelI hatI. thAnA nirNaya . ema navamAM nakakI khaMDIyera rUSabhadevane janma. sAtamA nAbhi kulakaranI marUdevI nAmanI strIthI citra vada AThamane divase, zrI rUSabhadevajI jainonA prathama tIrthaMkara jemane keTalAka AdinAtha kahe che, bIjAe Adizvara, (siAthI pahele Izvara) kahe che, vaLI keTalAka rAkhavadeva kahe che ne thoDAka vRSabhadeva paNa kahe che, temano janma thayo. A vakhate nAbhi kulakaranA rAjyamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saiAthI prAcina dharma mATe mahatsava karavAmAM Avyo; dhaNa dAna devAmAM AvyAM, ane bIjI paNa keTalIka dhAmadhuma karavAmAM AvI. rUSabhadeva nAmanuM kAraNa rUSabhadevanI mAtA marUdevIe, pitAnA putranA janma pahelAM svakhamAM vRSabha--baLada, jovAthI tathA rUSabhadeva nI be sAthaLa upara vRSabhanuM cinha hevAthI, te putranuM nAma rUSabhadeva athavA rIzabhadeva pADavAmAM AvyuM. 1. IvAkuvaMza tathA kAzyapa getranuM kAraNa krame krame rIzabhadeva moTA thayA, temanI nAnI umaramAM, te eka vakhata potAnA pitAnA meLAmAM beThA hatA, te vakhate paMja IdaMDa laI rAjya sabhAmAM AvyA te rIzabhadeve joyuM. Ike temane puchayuM "nAtha, tame isu bhakSaNa karaze ?" rIzabhadeve maracha batAvI hAtha prasA, ke Ike te daMDa temane ApyuM ne tyArathI rISabhadevajIno IkvAku vaMza . sthApana thayo. vaLI te vakhate temanA badhA sagAoe kAzakAra pI, tethI temanA getrane kAzyapa gotranuM nAma ApavAmAM AvyuM. lagnanI utpatti. duniyApara sithI pahelA lagna. - jhara- nAbhikalakaranA kALamAM, eka vakhata eka chokaro tathA chokarI, baMne yugalIA bhAI bahena, ramatA hatA, temanA upara eka tADa vRkSanI chAyA AvI rahI hatI ke teo ramavAmAM eTalA badhA bhaggala thai gayA hatA ke, tADanA uparathI eka moTuM phaLa paDatuM teoe joyuM nahi. te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa re. phaLa barAbara, pelA chokarAnA upara paDavAthI te marI gaye. have pelo chokarI ke jenuM nAma sunaMdA hatuM, tene nAbhikulakare rISabhadevanI pati karavA mATe rAkhI rASabhadevanI sAthe janmelI eka temanI bahena nAme sumaMgalA paNa hatI. A vakhata sudhI lagna vidhi kaI paNa jANatuM na hatuM, paNa che, rISabhadevanI sAthe sumaMgalA tathA sunaMdAnAM lagna karavAnuM manamAM laI, temane lagna vidhithI paraNAvyAH A vakhatathI duniyAmAM lagna vidhi cAlu thaI, ane je ke duniyAmAM judI judI rItIo lagna mATe, jude jude sthAne cAle che to paNa mULa lagna vidhi to A vakhate ja zarU thaI, ane pachI vakhata tathA kSetranA pheraphArathI lekee pitAne savaLa paDatI judI judI lagna vidhio calAvI. rISabhadevajInA lagna pachI ghaNAM varase sumaMgalA rANIthI bharata (putra) tathA brAhmI (putrI) yugala jamyAM, ane sunaMdA pANIthI bAhubala tathA suMdarI yugala jamyA, tyAra pachI sumaMgalAne bIjA 98 putra thayA, eTale ke rISabhadevajIne 100 putra tathA 2 putrI badhAM maLIne thayA. rUSabhadeva. sunaMdA rANI. sumaMgalA rANI. bAhubalI. suMdarI, bharata brAhatI. bIjA 88 putra (jenAthI A dezanuM nAma bharatakhaMDa paDayuM) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dha. rAjAnI utpatti. vakhatanA prabhAve jema jema kALa vyatIta thato gaye, tema tema loko paNa vadhu pApa tara6 derAvA lAgyA, ane je traNa prakAranA daMDa atyAra sudhI gunehagArone karavAmAM AvatA hatA, tethI barAbara vyavasthA rahetI nahotI, tethI have vadhu pheraphAra karavAnI jarUra jaNAI; A kAraNathI lokoe AvI, rISabhadevajIne kahyuM ke "hamaNAMnA loka je traNa bhayadaMDa che tethI bIhatA nathI, tethI have tamArI sattAmAM pheraphAra kare joIe." rISabhadeve kahyuM ke "je rAjA thAya che te bIjA loko para sarvoparI sattA bhogave che ne kone temanA kAryamAM derI zake che, tathA daMDa karI gunegArone zikSA paNa ApI zake che. e je rAjA hoya tenI AjJA keI paNa toDI zakatuM nathI, tathA evA rAjAne pradhAna. senApati tathA lazkara paNa hoya che. jo tame e rAjA koine nAme to pachI hamaNunA gunhAmAM ghaTADo thAya." yugalIoe kahyuM ke "ame e rAjA banAvavA utsuka chIe, evo amAro rAjA thAo." rISabhadevajIe kahyuM ke " je tame badhA ema karavA IcchatA hai, to tame nAbhikulakara pAse jaI e bAbatanI vinaMtI karo' teoe tema karyuM. nAbhikulakare tenA javAbamAM kahyuM. "jAo tamArA rAjA rIvabhadevajI thayA." AthI yugalIyAo khuzI thayA ane rISabhadevano rAjyAbhiSeka karavA mATe padminI sarovaramAM taiyArI karavA mAMDI, iMdrane jJAnathI A bAbatanI khabara thatAM, te paNa tyAM AvyA ne rAjyAbhiSekanI kriyA dhaNI dhAmadhumathI karIne rAjAne gya ghareNuM, mukura, vagere rISabhadevajIne paherAvyAM; vaLI temane rAjyanA kArya mATe, hAthI, ghoDA, gAya, baLada vagere janAvaro paNa ApavAmAM AvyAM. agni tathA raseI karavAnI kaLAnI utpati. atyAra sudhI leke kalpavRkSanAM phaLane AhAra karatA hatA. kALanA prabhAvathI kalpavRkSa phaLa ApatAM baMdha thayAM, jethI loko kaMda, mULa, patra, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra khaMDa paheleA-prakaraNa 2. kula khAvA lAgyA; vaLI keTalAka kAcuM anAja, je peAtAnI meLe, kheDayA vagara ugatu hatu', te khAvA lAgyA, paNa kAcuM anAja khAvAthI teonI sudhA tRpta na thavAthI tathA teone dhaNI pIDA thavA lAgyAthI, teo zrI rISabhadeva pAse e bAbatanI pUrIAda lAvyA. rISabhadeve temane kahyuM ke tame anAjane hAthamAM masaLI tenAM phetarAM kADhIne khAo. tema karavAthI ne tevuM anAja khAvAthI paNa teone peTamAM darada thavA mAMDayu, tyAre prIthI yugalIAe rISabhadeva pAse pUrIAda karavA gayA; tevakhate kAcu' anAja khAvAnI rIta rIdhamadeve batAvI. prayatna Aja vakhate jaMgaleAmAM mAMsa tathA lAkaDAMonA dhasAvAthI agni utpanna thayA. agni utpanna thavAthI. AsapAsa Avelu` dhAsa baLavA lAgyuM, paNa leAkAe te agni keAI paNa divasa nahi joye| hAvAthI, ne rUpamAM tejasvI joyAthI, ratna haze ema dhArI tene pakaDavA karavA mAMDayA. tema karatAM tee dAjhayA ane tenI pUrIAda rISamadevajIne karavAmAM AvI. temaNe tene kevI rIte agni lAvavA te zIkhavyuM. pachI teeAe devane puchyuM, ke ame agnine zuM karIe ? rISabhadeve temane mATInuM eka kuMDu banAvI ApI, tevAM bIjAM banAvatAM zIkhavI, te kuMDAmAM anAja pANI nAkhI, agni upara pakAvI, rAMdhIkhAvAnI vidhi khatAvI; jeNe te kuMDu pahelAM banAvyuM te kubhAra kahevAyA ne te rAjA hAvAthI kuMbhAra eTale prajApati-ratva ema paNa kahevAyuM. eja rIte rUSabhadeve judA judA kArIgarAnI vidyA judA judA mANasane zIkhavI, ane tethI pAMca mULa jAtanA kArIgara banyA. (1) kuMbhakAra, (ra) leAhAra, (3) citrakAra, (4) vaNanAra ane (5) hajAma. upalA darekanA vIza bheda che, eTale ke badhA maLI ekasa jAtana kArIgara thayA. vaLI zrI rUSabhadeve keTalAka manuSyAne khetI karavAnu` kAma, ane bIjAone vyApAra karavAnuM kAma vagere zIkhavyAM. vaLI emanIja sucanAthI prathama, eraNa, hathoDA tathA sAMsI vagere banAvavAmAM AvyAM, ke jenAthI bIjI vastu upayAgamAM levA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sidhI prAcina dharma. 40 lAyaka banAvavAmAM AvI. teja vakhate eja AdinAthe purUSone bahetera kaLA zIkhavI, je nIce pramANe che - 1 lakhavAnI kaLA. 2 vAMcavAnI kaLA. 3 gaNitakaLA. 4 gItakaLA. 5 nRtyakaLA. 6 tAla vagADavAnI kaLA. 7 paDaha vagADavAnI kaLA. 8 mRdaMga vagADavAnI kaLA, 9 vINA vagADavAnI kaLA. 10 nAmamALA. 11 varSajJAna. 12 ga. 13 bhUtamardana. 14 sarpadamana. 15 gADavighA. 16 khagayuddha 17 vAgayuddha, 18 daSTiyuddha 29 yuddha 29 muSTiyuddha. 21 bAhuyu. rara vaMzaparikSA. 23 bherI parikSA, 24 turaMgaparikSA. 25 balivinAza. 26 chaMdabaMdhana. 27 tarka jalpana. 28 tiSajJAna. ra9 vaiidakazAna. 30 megAbhyAsa 31 aDhAra prakAranI lipi. 3ra akhalakSaNa. 33 tijALa. 34 vAyustaMbhana. 75 agnistaMbhana. 36 lepanavidhi. 37 matavidhi. 38 urdhvagamana. 39 marmabhedana. 40 lokAcAra. 41 lokaraMjana, 4ra khagabaMdhana. 43 charIbaMdhana. 44 mudrAvidhi. 45 lohAna 46 daMtasamAravAnI kaLA 47 kALakaLA, 48 citrakaLA. 49 dhAturvAda. 50 draSTivAda. 51 maMtravAda. para ratnaparikSA. 53 nArI parikSA 54 naraparikSA. papa nAti vicAra 56 tatvavicAra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 57 kavizakita. 59 rasAyaNavidhi. 61 kheti. 63 rAjyasevA. 6pa medhavRSTi. 67 patraadana. 69 mULAkarSaNa. 71 vidyA. 1 nRtyakaLA 3 ma. 5 bha. 7 medhavRSTi. 9 dharmavicAra, 11 prasAdranIti. 13 telasurabhikaraNu, zrI rUSabhadeve strIone paNa ceAsaTha kaLA zIkhavI. tenAM nAmaH-- - 2 citrakaLA, 15 kAmakriyA. 17 vaidakakriyA. 19 aMjanayAga. 21 beAjyavidhi. 23 zAlikhaDana. 25 varaveza. 27 nRtyapacAra. 29 dhAnyara dhana. khaDa pahelA- prakaraNu re, 31 vA.trakaLA, 33 vijJAna. 35 tAlamAna. 58 5AyA. 60 a'janavidhi. 2 vyApAra. 64 kunavicAra, 66 dharabaMdhana, 68 bhramaNa. 70 jaLANuM. 72 vyAkaraNa. 4 jJAta. 6 gItajJAna. 8 ArAmaArApama, 10 kriyAkalpana. 12 vAgakAvRddhi, 14 gajaturaMgaparikSA, 6 tatkALazruddhi. 18 dhaTatrama. 20 hastalAdha rara kAvyazakita. 24 kathAkathana, 26 abhidhAnaparijJAna, 28 zAThayakaraNa, 30 ecityakaLA, 32 13. 34 jaLasthaMbha, 36 kuLavRSTi. 38 zukanavicAra, 40 dharmanIti, 37 AkAragApana, 39 saMskRtajapna, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 duniyAno sauthI prAcina dha. 41 suvarNasiddhi. kara lIlAsaMcAraNa. 43 strI purUSanAMlakSaNa 44 aDhAratithipariccheda. 45 vastuzuddhi. 46 suvarNaratnabheda. 47 sAraparizrama, 48 curNayoga. 49 vacana pATava. 50 vANijyavidhi. 51 vyAkaraNa para mukhamaMDana. 53 kusumaguMThana. 54 sakaLabhASAvizeSa. 55 AbharaNapraveza. 56 gRhAcAra. 57 paranirAkaraNa 58 kezabaMdhana. 58 vINadinAda. 60 aMkavicAra. 61 aMtyAkSarikA. 62 vinaMdAvAda. 63 lokavyavhAra. 64 praznaprahelikA. A samaye cAlatI dareka saMsArika kaLA, AgaLa jaNAvelI sarva kaLAmAM samAI jAya che, rUSabhadeve potAnI brAhmI putrIne jamaNe hAthathI lipinA aDhAra bheda zIkhavyA, tenAM nAma1 haMsa lipi, 2 bhUtalipi. pakSa lipi. 4 rAkSasa lipi. 5 bhAvanI lipi. 6 turakI lipi. 7 kIrI lipi. 8 drAviDa lipi. 9 siMdhavI lipi, 10 mAlavI lipi. 11 naDI lipi. 13 nAgarI lipi. 13 lATi lipi. 14 phArasI lipi. 15 animiti lipi, 16 cANakika lipi. 17 mULadevI lipi. 18 3 lipi. A aDhAra prakAranI lipi, deza pradezanA bhedathI aneka tarehanI thayelo che, jemake lATI, ciDI, DAhaLI, kAnaDI, gurjarI vagere. raSabhadeve saMdarI putrone DAbA hAthathI gaNita vidyA zIkhavI. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 khaMDa pahele-prakaraNa - vivAra aneka kAryo siddha thAya che. keTalIka vakhata keTalIka kaLA tathA lipi lupta thaI jAya che. ane pAchI pragaTa thAya che. paraMtu navI kaLA ke lipi kadI utpanna thatI nathI. brAhmInuM lagna bAhubaLI sAthe rUbhadeve tathA temanI bhAryAe karyuM. teja pramANe suMdarI bharata joDe paraNAvavAmAM AvI. A vakhatathI mAta pitAeAne kanyA paraNAvavAne vyavahAra cAlu thayo. Izvara-jagatakatI vagere zabdonI utpatti-sRSTine kama je rIte hamaNuM cAle che, saMsAranA je koI rItarIvAje cAle che, jevA ke lagna karavAM jemAM bhAI bahena akeka sAthe paraNI nahi zake te,khAvAnI aneka tarehanI vidhi aneka tarehanAM sukhanAM sAdhana, aneka tarehanI kaLA, aneka tarehanA hunnara, vagere sarve rUSabhadeve banAvyA. je. kAraNathI rUSabhadevane loke Izvara, jagatakartA, AdIzvara (je nAmathI to jaino 2Sabhadevane pUje che), yogIzvara, jagadIzvara, brahmA, yogI, bhagavAna, ahaMta, buddha, sarvathI meTA, paramAtmA tIrthaMkara, ityAdi nAma ApI mAna ApatA; ane hamaNAM jema nAnA dezI rAjyomAM ke moTI zahenazAhatamAM, pitAnA rAjA ke zahenazAhane aneka tarehanAM nAmo jevAM ke, karaNa jevA dAtAra, bhIma jevA jeravAna, aneka zaktivAno dhaNI. pitAtulya, vagere vizeSaNe lagADavAmAM Ave che, temaja te kALamAM-rUSabhajananA kALamAM-je. kALane lAkha varSa thaI gayAM che-te vakhate rUSabhadevane evAM nAma ApI ke mAna ApatA, ane te kALane rIvAja hajI sudhI cAlu rahI, rAjAomAM tathA zahenazAhane je mAna ApavAmAM Ave che temAM najare paDe che. teja kALamAM rUSabhadevane loko phula vagere khuzAlImAM AvIne ApatA, ane tenuM cAlu rUpa, moTA mANasane mAna vakhate je phulatarA, kalagI, vagere apAtAM joIe chIe, temAM dekhAva Ape che. judA judA dezanAM nAma kevI rIte paDyAM? mAM rUSabhadevajIe ghaNAja lAMbe vakhata rAjya karI, nidAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 duniyAno sauthI prAcina dharma. sarva jagatano vyavahAra calAvI, bharatane vinitAnagarInuM tathA bahu baLane lakSitAnuM rAjya ApyuM. e sivAyanA bIjA putrane bIna dezanAM rAjya vaheMcI ApyAM ane jemane je rAjya maLyuM, temanA nAma uparathI te rAjyane te nAma ApavAmAM AvyuM. hamaNanI pracalita rIti paNa e ja che; jo koI rAjA navuM zahera vasAve che to tene pitAnuM nAma Ape che, auraMgAbAda, auraMgajebanA vakhatamAM sthApavAmAM AvyuM hatuM; ahamadanagara, vijayanagara, jalAlAbAda, delatAbAda, vIkA TAriyA, nyuyorka, vagere zaheronAM nAme koI moTA mANasa athavA rAjAnanAma uparathI jema paDelAM che, temaja bharatakhaMDa e nAma bharata je zaSabhadevanA putra hatA, tenA nAma uparathI paDyuM, aMgadeza, magadhadeza, baMgadeSa, vagere jeo zrI rUSabhadevanA putra hatA temanA nAma uparathI paDayAM ane jemAMnAM keTalAMka nAma to hajI paNa ApaNe sAMbhaLIe chIe. rAjyanI vaheMcaNI karyA pachI rUSabhadeva, vairAgya utpanna thavAthI dikSA lIdhI, ane temanI sAthe bIjA cAra hajAra purUSoe paNa dikSA lIdhI, ane rAjyasukha choDI, Atmika sukhapara dhyAna deDAvyuM. paNa ApanA nAma ane temanI paLa tApanI utpatti rUSabhadeve dikSA grahaNa karI, sAdhuonA jevA AcAra pALavA mAMDaya hatA, temAMnA keTalAka hamaNAnAM jaina sAdhuomAM jovAmAM Ave che, "daza vaikAlika sUtra" mAM jaina sAdhuonA AcAravicAra viSe ghaNu ja sArI rIte mAhitI ApelI che, ane tenA uparathI jaNAya che ke jaina sAdhueno dharma ghaNaja sapta, kriyAo ghaNIja majabuta tathA AcAra vicAre, Idrayadamana karavAmAM tathA satya rIte vartavAmAM samAyelo che. e satranA dazamA adhayayanamAM jaNAvyuM che ke "je sAdhu bhAva sahita dikSA laI saMsAramAMthI mukta thAya ke thayA hoya, temaNe sadAkALa cittanI samAdhi rAkhI vitarAganA upadeza pramANe saMyama pALave joIe " prathama vItarAgI rUSabhadeva (A kALamAM ) hovAthI temaNe je AcAro ghaDo kahADayA, teja pote pALyo ane hamaNunA sAdhae paNa teja AcArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 2. ghaNeja darajaje pALe che. e AcAramAM ane anya darzanIya sAdhu. onA AcAromAM ghaNeja pharaka paDI jAya che. vaiSNavonA mahArAje paNa jainanA sAdhuo jevaja darajajo che -prostIonA prIsTa (pAdarIo), jeo paNa jaina sAdhuonI mAphaka dharma upadeza kare che,-musalamAnonA sullAM, jeo jamAta AgaLa kurAna vAMcI allAno kharo dharma, tathA mahamada nabInA saMdezA, vAMcI saMbhaLAvI Upara "zare kare che -pArasIonA dasturajI, jeo avastA tathA khodAa jarathosta upara vAyajo Ape che, temanA ane jaiina sAdhuonA AcAramAM asamAna jamInane pharaka paDI jAya che; jaina sAdhuo strI paraNI zakatA nathI eTaluM ja nahi, paNa strIne aDakI paNa zakatA nathI, jevuM bIjA koI paNa dharmanA sAdhu ke mAharAjomAM javalle ja dekhAya che. anya upadezako jyAre gADImAM besI zake che, ThaMDu pANI pI zake che. rAtre khAI zake che, divAbattI saLagAvI tene upayoga karI zake che, jyAre jaina sAdhuo tananA lAbhanI koI paNa cIja para banatA sudhI kaMI paNa vicAra nathI karatA, te tene upayoga karavAnI to vAta ja zI ? "teoe saceta pRthvI khaNavI nahi; saceta pANI vAparavAM nahi ke saceta pANImAM cAlavuM nahi, agni saLagAve nahi ke agnine, upayoga kare nahi. vAyune vastrathI ke paMkhAthI ke bIjA kazAthI paNa vIMjavo nahi. vanaspatine chedI nahi ne saceta vanaspatine upamega karavA nahi, bIja mAtrane pitAnA upabhegamAM ANavAM nahi, prasa ane sthAvara jIvonI hiMsA thAya evo AhAra karavA nahi; rasAI rAMdhavI nahi. chakAyanA jIvone potAnA AtmA mAphakaja gaNavA brahmA pALavuM; juThuM na bolavuM; hiMsA karavI nahi; pasA rAkhavo nahi; koInA ApyA vagara kaMI levuM nahi; pAMca Azrayane raMdhavA; krodha Adika cAra kaSAyane tajavAnuM jJAna tapa karavuM; mana, vacana, tathA kAyAne kabaje rAkhavAM; anna, pANI ke mevo, ke mukha vAsa, rAta vAsI rAkhavAM nahi; koIne kaleza thAya evuM bolavuM nahi; sukha duHkhane samAna bhAge sahana karavAnuM zarIra para meha nahi kare; pote kAMI paNa vecavuM nahi, ke koI pAsethI kaMIpaNa vecAtuM levuM nahi; AhAra thoDe kare; mAnanI icchA na rAkhavI; lAlaca tajavI; koInI niMdA na karavI; koInuM buruM na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. belivuM ahaMkAra na kare; ane je kRtyo pote kare nahi, te bIjA pAse karAvavAM nahi ke tene anumodana paNa nahi ApavuM." upara pramANenA AcAro jaina sAdhuo mATe hamaNAM paNa pracalita dovAthI tene upadezakarta, tenA pahelA anuyAyI-je rUSabhadeva hatA, temaNe e AcAro ghaNI ja draDhatAthI pALyAM haze emAM zuM navAi che ! rUSabhadeva paNa sAdhu thayA pachI evA AcAro pALavA lAgyA, temanI sAthenA cAra hajAra sAdhuoe paNa teja AcAra keTalAka vakhata sudhI pALyA; eka vakhata ema banyuM ke rUSabhadevajIne eka varSa sudhI bhikSA na maLI; te vakhate pelA cAra hajAra purUSoe, pote bhUkhe maravAthI janasAdhudharma choDI, jaTAdhArI banI, kaMda, mULa, phula, pava, AhAra karyo ane gaMgA kinAre tApasa banI rahevA lAgyA, ane rUSabhadevajInuM dhyAna tathA japa, brahmA, Izvara, AdIzvara vagere zabdathI karavA lAgyA. sAdhuothI koI pAse kaI cIja na magAya, ane jyAre koIne khabara na hoya, ke e bhAgaze nahi tethI ene jarUranI cIja ApavI joIe, tyAre kevAM pariNAma Ave te ApaNane upalI tApasanI utpattimAM mAlama paDe che. peTanI veTha asalathI ja evI cAlI AvelI che ke mANase khAvAnuM nahi maLe tyAre e peTa mATe, pitAne dharma, pharaja, AbarU ane prema badhu bhUlI jai peTane pehalAMja yAda kare che, je peTa karatAM pharaja ke dharmane pahelAM yAda kare che, tevA to koI kavacita-apavAda rUpe ja hoya che, rUSabhadevajInA ziSyo tApasa banyA ne rUSabhadevajIne eka varSa bhikSA na maLI, te chatAM paNa te vakhatanI kAyA ane Ayukhe A vakhata karatAM hajAre ghaNI vadhAre hovAthI e banyuM keya, ema mAnavAmAM kAMI paNa khoTuM nathI. cha cha mahinA sudhI kAMI paNa khAvA pIdhA vagara uMdhamAM paDI rahetAM mANasa jIvatAM rahe che, e ApaNe Aje navAI tarIke jANatA nathI; cha cha mahinAnA apavA viSe ApaNe keTaleka ThekANethI hamaNuM paNa sAMbhaLIe chIe, to te vakhatamAM-raDe varSa upara-eka varSa sudhI rUSabhadeva AhAra pANI vagara rahyA che, emAM kAMI asaMbhavita nathI; isakhristA-khristIono mahAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahela-prakaraNa. pegaMbara-mAunTa sInAI upara cALIsa divasa sudhI bhUkhyA rahe hato je vakhata pachI zetAna tene lalacAvavA AvatAM paNa, jyAre te khAvAne mATe lalacAyo hato nahi, ema aMgreja vidvAno paNa kabula karI jaNAve che, to rUSabhadeva ethI vadhu lAMbI mudata sudhI bhUkhyA rahI zakyA hoya ema mAnavAmAM kaMI deSa nathI. rUSabhadevajI, eka varSa vItyA bAda, vaizAkha suda 3 nA dIvase hastinApura-hAlanA dillI-pAse AvyA, te vakhatanA lokoe sAdhuone dekhyA nahotA, ane bhikSA ApavAnI vidhi jANatA nahatA, te kAraNathI loke temane hAthI, ghoDA, ghareNAM, strI vagerenI bheTa arpaNa karavA lAvatA, paNa ranadevajI sAdhu hovAthI-tyAgI hovAthI,-kAMI paNa cIja letA nahi. eka vakhate zreyAMsakumAre, rUSabhadevajIne eka varSa sudhI AhAra malyo nathI evuM jJAna baLe jANatAM, zeraDI rasanuM pAraNuM karA . zreyAMsakumAra rUSabhadevajInA pitra thatA hatA, teNe jayAre rUSabhadevajIne bhikSA ApI ane te deve grahaNa karI tyAre lokoe te joyuM, ne te vakhatathI bhikSAmAM zuM ApavuM te zIkhyA. hamaNAM sAdhuone AhAranI ja bhikSA maLe che, ne te vidhi asalanA vakhatathI e rIte cAlI Ave che, e spaSTa che, rAvaNanA pUrvajo. -xt zrI rUSabhadevajI chadamastha avasthAmAM eka hajAra varSo sudhI aneka dezomAM vicaratA hatA, te avasthAmAM kaccha ane mahAkacchanA putra nama ane vinamI e prabhunI bahuja sevA bhakti karavAthI, dharaNe temane 48000 vidyAo ApI ane vaitADhayagIrinI dakSiNa tathA uttara bAjunuM darekane rAjya ApyuM. temane 48000 judI judI jAtanI vidhA maLavAthI teo vidyAdhara kahevAyA. A vidhAdharonA vaMzamAM rAvaNa, kukaraNa, vAlI vigere sarva vidyAdhare utpanna thayA hatA je agADI jaNAze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. slemba kahevAnuM kAraNa. rUSabhadevajI bhagavAna, vAlhIka, jonaka, aDaba, IllAka, suvaNaeN bhUmi, palaka vagere dezeA,-ke jenAM nAmeA asaMkhyAtAM varSo vahI javAthI keTalIka rIte pheravAI gayAM che-te je dezAmAM paNa teja kAraNe pherAra thai javAthI,-jaLa tyAM sthaLa ane sthaLa tyAM jaLa thaI javAthI,hamaNA amuka jagyA mukarara karavI muzkela che,-te dezAmAM vihAra karavA lAgyA. rUSabhadevajIne je je mAsAe joyA tee sadhaLA bhadraka sva~ bhAvavALA thavAthI uttama mANasA thayA, ane jeee rUpamadevanu` mAM na bhezu ke vANI na sAMbhaLI te niya thayAH temanI malIna IcchAonA satrakhe A mANase mleccha kahevAyA ane teeAnA svabhAvamAM paNa malIna chAe)nA sabame pherAra thavAthI aneka kalpanika mate mAnI aneka tarehanA viparIta vahevAra karavA lAgyA. rUSabhadeva eja brahmA, 51 5-- zrI rUSabhadevajIne eka hajAra varSa vyatIta thayA bAda vihAra karatA vinItAnagarInA puriztAla nAmanA bhAgamAM gayA. bagIcAmAM vaDa vRkSa nIce prAgaNa vadI ekAdazIne divase traNa divasanA upavAsa chatAM prathama paheAramAM kevaLa jJAna ane kevaLa darzana-eTale ke sacarAcara jagatamAM sarve jIvAjIva vastu mAtranI utpatti, sthiti ane laya, je bhUta, bhaviSya ke vartamAna kALane lagatuM heAya te jANuvu' tathA dekhavuM thayuM. A samaye ceAsaTha caMdro tyAM AvyA ane tevAe rUSabhadeva mATe samAsaranI racanA karI ne temAM traNa gaDha ane bAra daravAjA banAvyA; madhya bhAgamAM maNipiThikA banAvI, tenA madhya bhAgamAM aleAkadakSanI racanA karI; temAM pUrvanA siMhAsana upara zrI rUSabhadeva bhagavAnavirAjamAna thayA ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ para khaMDa pahele-prakaraNa 2. bAkInA traNa siMhAsana upara zrI rUyabhadeva bhagavAnanA traNa sazabiM bonI sthApanA karI, je biMbane dekhavAthI te daravAjethI AvanArA sarva mANase zrI Adidevane temanI bAjue dekhatA; A kAraNathI cAra mukhavALA zrI rUSabhadevajI jagatamAM brahmAne nAme prasiddha thayA, dhanaMjaya zamAM zrI rUSabhadevajInuM nAma brahmA ApavAmAM AvyuM che. rANuMjaya ane puMDarIkagIri. jyAre zrI rUSabhadeva bhagavAnane kevaLa jJAna utpanna thayuM tyAre zrI bharatarAjA te vAta sAMbhaLI, bhagavAnane vaMdana karavA mATe ane temano upadeza thavaNu karavA mATe gayA. bhagavAnanI vANI ghaNuM ja saraLa ane rasavALI hatI, jethI loko upara ghaNI ja sArI asara thaI. bhagavAnane upadeza duniyAM kevI asAra hatI te batAvanAro hato. zrI rUSabhadeva bhagavAnanA upadeza sAMbhaLIne bhAratanA pAMca putro ane sAta pitrane ane brAhI tathA bIjI aneka strIone duniyAM asAra lAgatAM, teoe rUSabhadeva pAse dikSA lIdhI. bhAratanA saithI moTA putranuM nAma puMDarIka hatuM te seraTha dezamAM zatrujya tIrthanA DuMgara upara A duniyAnI mAyAne tyAga karI aNasaNu karI mekSa pAmyA ane te kAraNathI zenuM jayane DuMgaranuM bIjuM nAma puMDarIkagIri paDayuM. suMdarInI dikSA --- -- bharata mahArAjane rAjya karatAM sATha hajAra varasa thaI gayAM, te daramyAnamAM temaNe pRthvI paranA cha khaMDa sAMdhyA ane pitAnuM rAjya vadhAryuM. temanI najara eka vakhata bAhubaLa sAthe janmelI suMdarI kuMvarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma.. 53 'upara paDI. teNInuM zarIra kRza thaI gayuM hatuM -teNInI juvAnI karamAI gaI hatI teNInuM rUpa lAvaNya nAza pAmyuM hatuM ane gAla phIkI paDI gayA hatA. AvI suMdarInI hAlata joI bharata mahArAja gusse thayA ane adhikArIone suMdarInI AvI hAlatanuM kAraNa puchayuM. teoe kahyuM, " mahArAja ! AmAM ame ThapakAne pAtra nathI; ApanAM bahena keTalAka vakhata thayAM AMbIla tapa kare che ane tethI temanuM zarIra AvuM thayuM che. emane dikSA levAnI marajI che ne tamArI AjJAnI rAha jue che." A sAMbhaLI bharatarAjA bolyA, "mArA pitAjIe dikSA laI A bhavane parabhava karavAno raste lIdho paNa huM to duniyAM ane rAjanA mehamAM lapaTAI rahayo chuM. AyuSya samudranA parapoTA jevuM nAzavaMta che, ema chatAM viSaya lubdha purUSe te samajatA nathI. mAMsa, viSTA, maLamUtrane parasevAvALuM A rogI zarIra zaNagAravuM, te gharanA khALane zaNagAravA jevuM che." ema kahI mahArAjAe suMdarIne dikSA levA AjJA ApI, teNIe ujavaLa vastra ane uttama ratnAlaMkAra dhAraNa karyA ane prabhu hatA tyAM gaI; ane prabhune joI teNI khuzI thaI, pachI harSa ane vinayavaDe pitAnA zarIrane saMkecI prabhune traNa pradakSiNA dai, paMcAge bhUmine sparza karI namaskAra karatAM belI, "he jagatapati ! A mRga tRSNa jevA miththA sukhavALA saMsArarUpI marU dezamAM amRtanA kaha jevA tame mahApunya prApta thayA che ! he prabhu ! mArI bena brAhI ane mArA bhatrIjAo vagere sarvee dikSA laI mokSa meLavavAne raste grahaNa karyo che! have mane paNa te rasto dekhADe ! he vizva tAraka! mane paNa tAro, ane saMsAra samudramAMthI taravA rU5 dikSA mane Ape" prabhu suMda. rInAM vacanathI AnaMda pAmyA ane teNIne dikSA ApI. bharata te vakhate tyAM hatA paNa suMdarInI dikSA pachI ayodhyA gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3 prakaraNa tronuM bharata rAjA ane bAhabalI, agADI jaNAvavAmAM AvyuM che ke rUSabhadevane 100 putra hatA. ne temAM bharata ane bAhubaLI e be mukhya hatA. rUSabhadeve dareka putrane judA judA dezo vaheMcI ApyA hatA, jyAM teo salAha saMpamAM rAjya karatA hatA. bharata mahArAjAne dekhAva AMkhane AnaMda ApanAra caMdra jevo hatojayAre temanA pratApathI sUryanuM teja paNa jhAMkhu dekhAtuM hatuM, temanA hRdayanA vicAre jANavA e kAma ati muzkela hatuM. lAkhe mANasa upara temane hukama cAlatA hatA, temanI AyudhazALAmAM cakra, chatra, khaga, daMDa, kAMkINI ratna, carmaratna, maNiratna, ane nava nidhio hatAM. temanI slA mATe seLa hajAra pAripakvaka devatAo temanI AsapAsa rahetA temanA hAtha nIce 3ra000 rAjAo hAtha joDI ubhA rahI temanI AjJA mAthe caDhAvatA; temanA sainyamAM 84 lAkha gheDA, 84 lAkha ratha ane 96 koTI pAyadaLa lazkara hatuM, temanA hAtha nIce judA judA 3ra000 deza hatA, ane temAM badhAM maLI 72000 moTA zahero hatAM ane temAMthI 48000 zahera killAbaMdhI hatAM. bharata rAjAnI jAherajalAlI ane aizvarya hada vinAnAM hatAM ane temanI ATalI badhI maTAInA sababe sai koI temanA tAbedAra hatA. 98 bhAIonI dikSA. pitAnI bahena suMdarIne dikSA ApI bharata mahArAja ayodhyA padhAryA, te vakhate judA judA sAmatie, amIre, rAjAoe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. sama .. pradhAnAe, senApatio vageree temane AvakAra ApyA e AvakA rathI bharatamahArAja Ana'da pAmyA, paNa peAtAnA 98 bhAIomAMthI kAI temane AvakAra ApavA nahIM AvyA tethI te kheda pAmyA ane te bhAIone kahevaDAyuM ke, bharata rAjAnI sevA karavA tame kema AvatA nathI. bharatanA 98 bhAione AthI dhaNu* khATuM lAgyuM ne kahyuM ke ame temanI sevA karavA zA kAraNe AvIe te ame samajI zakatA nathI. hamArA pitAjIe darekane judAM judAM rAjya vehuMcI ApyAM che ne ame sA svataMtra ie, tema chatAM bharata mahArAja amArA rAjyete khaDIyAM banAvavA icche che te ame e vAta rUSabhadevane nivedana karIzuM !! Ama kahI aSTApada parvata upara jyAM rUSabhadeva khIrAgaiyA hatA, tyAM 98 bhAIo gayA ane prabhunI pradakSiNA karI, page paDI stuti karI kahyuM, " svAmI ! Ape ame dareka bhAIne judAjudA deze vaheMcI ApyA che, te chatAM vaDIlabhAI, amArA deza laI levA athavA amane tenA sevaka thavA jaNAve che; e bemAMthI eke bane evuM nathI, tyAre yuddha karyA vagara khIne rastA nathI, paNa vaDIlanI AjJA vagara khIju krAM! paNu karavA ame yAgya dhAratA, tethI zuM karavuM te viSe AjJA karI "D rAga dveSa vagere sAthe yuddha karo. * mahAna kRpALu bhagavAne enA javAbamAM jaNAvyu, je " jagatanI juThI mAyA tarap tame DhArAo che. duniyAmAM sauthI vadhu du:kha dainAra ane meTA verI rAga, dveSa, meAha, mAyA, vagere che temanI sAme laDavA ne badale tame tamArA bhAi sAthe laDavA zA kAraNa taiyAra thayA che ? tame je rAjya rUpI lakSmI bhogaveche te aneka bhavasAgaramAM pheravanArI, ati pIDA ApanArI ane nAzavata che, tethI e rAjya lakSmI upara meha na lagADatAM, mekSa prApti karAve evI lakSmI upara mana doDAveA. AvAM bhagavAnanAM vacana sAMmaLI 98 bhAionI duniyAM uparanI tA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa che. jatI rahI; teone A saMsAra miyA lAge-duniyAnI mAyA rasa vinAnI lAgI-ane rAjya lakSmI tyAga karavAnuM mana thayuM. duniyAM ! duniyAM ! tArI mAyA tArA rastA-ane tArA lobha kevA vicitra che! ghaDIkamAM je sukhapAlamAM besatA hoya-je gADI ghoDe. pharatA haya,-trI ratnathI sukha bhogavatA heya,-lAkha rUpIAno. upayoga karatA heya-teja manuSya, bIjI ghaDIe pheravAI jAya che; sukhapAlane gADI ghaDAne badale page cAlavA mATe paNa tenI pAse zakita nathI rahetI; sukhapAla vagere jatAM rahe che; lAkho rUpIAmAMthI phaTI badAma paNa rahetI nathI; ane tethI ulaTuM e phuTI badAma mATe paNa ThAme ThAma rakhaDavuM paDe che ! saMsAranI eja meDI vicitratA che ! eja saMsAranI mAyA khoTI che tene moTo purAve che ! ane zANuM, samaju ane dayALu mANase e ja kAraNe e saMsArapara kAMI paNuM mana na lagADatAM, enI mAyA kheTI gaNI, pitAnA AtmAnI AsapAsa viMTaLAyelA karmarUpI maLane tyAga karavAnA upAya che mokSarUpI lakSmIne vare che. 48 bhAIo upara duniyAnI asAratAnI asara thatAMja teoe rAjyalakSmI tyAga karI ane potAnA pitAjInI pAse hatura hRdaye dikSA. lIdhI bharatezvarane potAnA bhAIoe dikSA grahaNa karI che ane khabara maLatAMja, jema tArAonA prakAzane caMdra grahaNa kare che,-jema agninA tejane sUrya svIkAra kare che tema-bharata mahArAje potAnA 98 bhAIonAM rAjya laI potAnA rAjya joDe jeDI nAkhyAM hatuM te nahatuM thai gayuM; jyAM 88 judA judA rAjAe hatA tyAM ekaja bharata mahArAjanI ANa pharavA lAgI. bharatarAjAe potAnA 98 bhAIonAM rAje potAnA rAjya sAthe joDI nAMkhyA chatAM, tenI taSNAno aMta Avyo nahIM. tene cakravartI thavAnuM mana hatuM. ane tethI duniyAmAM have keNa jItavAnuM bAkI hatuM teno vicAra karavA lAgyA. bAhubaLI, bharatarAjAnA nAnAbhAI ane rUSabhadevanA putra hatA. ane kANuM bhAIoe dikSA grahaNa karI hatI paNa bAhubaLInuM jora ghaNuM ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sAthI prAcina dharma. 57 hAvAthI, bharatarAjAe tenA upara caDhAI karavAnuM atyAra sudhI ThIka vicAryuM nahotuM. bAhubaLI pAtAnA nAma pramANe mahA baLavAna ane purUSonA khaLano nAza karanAra hatA. tenI zakti evI jo eka taraN bharatakSetranA sarve rAjAe hAya ne bIjI hAya, te te sarvene bAhubaLI ekalA harAvI zake. rAjAne jItavAnuM kAma dhaNuMja muzakela hatuM, paNa leAsa nathI karAvatAM ? gaNAtI hatI ke, tarar bAhubaLA AvA bAhubaLI ane tRSNA zu bhAtR prema ane rAjya prema " bharatarAjAne cakravartI thavAnI leha lAgI rahI hatI, e kAraNe teNe suvega nAmanA eka dUtane bAhubaLInI rAjyadhAnI takSazilA nagarIe mokalyA. bAhubaLIe savegane joI puchyu, " vega 1 mArA bhAi bharatarAjA kuzaLa te chenI ? rUSabhadeva jevA pitAe sukhI karelI vinitAnagarInI prajA kuzaLa teA che ? " suvege javAba ApyA, ' mahArAjA bharata jevA AkhI pRthvIne jItanAra kuzaLa hoya temAM zu navAI che ? have te kta eTaluM ja aeche ke tame temane namA, kAraNa ke te ttamA` rakSaNu karanAra vaDIla bhAIche ! tame vinitAnagarIe padhArI temane namIne harSe pamADe teAja tame bhApaNAne yogya che, nahIM te tame kaThora hRdayanA che. ema huM gaNIza 1 iMdra jevA temanI sevA kare che. eTale tametemanIsevA karaze| te te khoTuM nahIM kahevAze ! jo tame ema nahIM karo tA bharata mahArAja tamArA nAza karaze. . bAhubaLInA javAba. bAhubaLIe javAnamAM kahyuM " moTAbhAI bharata mArA pitA tulya " * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa 3. che ne tethI te mane maLavA dache e temanI yogyatA batAve che, paNa re moTA ane huM tuca7, te temanI pAse Avu te zaramAya ema huM dhArata hato, ne tethI temane maLavA Avyo na hato. vaLI ahaMkArI, kArya akAryane nahIM jANanAra-potAnA bhAIonA rAjyane grahaNa karanArA ane unmArgagAmI evA bhAI pAse AvavAmAM zuM lAbha ? mAre rAjaya 'huM pote calAvuM chuM eTale te mArA rakSaNa kartA nathI ! mArA rakSaNa kara nAra rUSabhabhagavAna zivAya bIjA koi nathI ! sUryanA tejamAM jema bIjAM teja laya thaI jAya che, tema bharatarAjA potAnA hasti, azva ane senA suddhAM mArAmAM laya thaI jAya eTalI mArI zakti che ! dUta, tuM ahIthI jai mArA A zabdo kahe che ! bhale te mAruM rAjya chatavA Ave." suvega AvA zabdo sAMbhaLI duHkhI thayo. teNe joyuM te teNe samaja paDI ke bAhubaLInI prajA vIryavAna ane svAmIbhakta hatI; teNe joyuM ke dareka mANasa potAnA deza ane svAmI mATe laDavAnI IcchA karatA hatA, ane pitAnA svAmI mATe potAnA prANa arpavA taiyAra ha. suvega ane bharatarAja. suvega vicAranA vamaLamAM viMTAyala,-zuM kahevuM ke zuM nahIM kahevuMte vicAra karate bharata rAjanI darabAramAM AvI pahoMcyuM. teNe varNana karavAnI Dhabe kahyuM, "deva ! ApanA nAnAbhAI ati magarUra thaI traNa lekane tRNa tulya gaNI pote siMharUpa sarvenA rAjA heya ne bIjA badhA temanA sevaka hoya ema sarvene gaNe che. ApanI senAnuM varNana karatAM teNe evuM kahyuM ke te zuM gaNatImAM che. ApanI sevA karavAno vicAra te tene manamAM jarApaNa phuryo nathI, paNa tethI ulaTuM te evI IcchA kare che ke mArI sAthe laDavAne bharatarAja bhale Ave. ApanA bhAI ghaNAja parAkramI, mAnI ane baLavAna che emAM jarA paNa zaka nathI. temanI sAmAM je je sAmaMta rAjAe che te paNa ida jevA pAmI che. temanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma. darabAranA rAjyakumAre paNajya tejanA atyaMta abhimAnI che ane laDAInA medAnamAM paDavAne mATe hamezAM tatpara rahe che. jevA bAhubaLI abhimAnI che tevAja temanA maMtrIo paNa che. satI strI jema ekaja patine oLakhe che tema teo paNa phakta bAhubaLIne ja rAjA tarIke jANe che ane bIje rAjA hoya ema temanA khyAlamAM paNa nathI. kara bharanArA, ane mehanata majurI karI peTa bharanArA ane garbhazrImati paNa sevaka mAka, bAhubaLI rAjAnI sevAmAM rahI temanuM sAruM karavA icchA dharAve che. te annadAtA ! tamArA parAkramI bhAI raNasaMgrAmamAMja Apane maLI ApanAM darzana karavA Apane teDe che, " satyanI kadara. - - bhArata rAjA A sAMbhaLI ajAyaba thayA nahi paNa vicAramAM paDI gayA. nAnapaNamAM bAhubaLInuM jora ane parAkrama kevAM hatAM te temane yAda AvyAM. have zuM bolavuM tenA te vicAramAM paDayA. je vAta tene suvege saMbhaLAvI hatI te tadana satyaja hatI. tyAre zuM karavuM ! potAnI rAja sabhAmAMja potAnA nAnAbhAino prasaMzA sAMbhaLIne pitAnI Abara ochI thavA devI ! bIjA rAjAonI mAphaka na vartatAM bharatarAjAe A vakhate je vartana karyuM, te ghaNuM ja uMca ane prasaMzanIya hatuM. temaNe mAna ahaMkAra ane asatyane choDI satya zuM hatuM teja balavAnuM nakkI karyuM. te bolyA "mArAbhAI viSe je suvege jaNAvyuM, te satya che. nAnApaNamAM ramatAM ramatAM meM tene anubhava poteja karyo hato. AkhI pRthvI tenA baLathI dhruje evA te parAkramI che. tame je kaMI jaNAvyuM che te tadana kharaM ane Abehuba che, ne mArA bhAI tethI paNa adhika che e mane anubhave che. evA nAnAbhAi parAkramI hovAthI huM vadhu AnaMda pAmuM chuM, kemake jema eka hAtha nAno ane bIjo moTo hoya to te zarI rane zAbhA nahIM ApatAM zarIrane badasarata kare che, temaja mAro bhAI mArA jevA ja chee jANI huM khuza chuM. ane tethI teNe je apamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3. che te huM sahana karIza ! bhale loko mane te kAraNe azakta ane nabaLo kahe, paNa mane khAtrI che ke duniyAmAM sarve vastuo dhanathI meLavI zakAya ema che, paNa AvA parAkramI bhAi kadI paNa maLI zakaze nahIM." bharata rAjAnAM vacana eka bhAIne chAjatAM ane eka prAkamI narane bhAna ApanAra ane satyanI kadara bujanAra hatA. temanuM dareke dareka vacana satyanI kadara bujanAra hatuM. temanuM dareke dareka vacana satyathI bharapura ane koI paNa mANasane sAre dAkhale besADanAruM hatuM. paNa duniyA judI ja rIte cAle che-duniyAmAM haMmezAM satya karatAM asatyaja jyAM tyAM vadhu jovAmAM Ave che-sasalAne kacaDI nAkhanAra hAthI bahuja bahAdura kahevAya che-duniyAmAM hajAronI lAMca khAnAra, garIbone kanaDanAra, rAMDIrAMDanA paisA khAnAra, A paNe mAna pAmatA joIe chIe-satyatAthI vartanAra ApaNe ghaNI vakhata duHkhI thato joIe chIe, satyatAnuM je keTalIka vakhata asatyatAnA humalA AgaLa TakatuM nathI ja, te ApaNe anubhavIe chI. e-anna ane dAMtane vera chatAM potAnuM satya jALavanAra mANasanI ApaNe hAMsI thatI joIe chIe-sAre ke mAThe raste potAnI jAhejalAlI ane aizvaryatAmAM vadhAro karanAra pUjAya che-garIba paNa satyavAna karatAM pisAdAra ane anItivAna hajAre dosta ane kabIle meLavavA zaktivAna thAya che-sAdhAraNa mANasomAM jayAre Ama mAlama paDe che, tyAre rAjAonI darabAramAM paNa evA ja mANasa najare paDe emAM zuM navAI ? duniyAnI mAyA hamezAM Takaze ne kadI nAza nahIM thaze evuM teo mAnIne TAM karmo kare temAM zuM navAI ? AjanI caDatImAM kAlanI paDatIno vicAra na Ave temAM zuM navAI ! bharatarAja jevA baLavAna rAjAnA mitro, pradhAna ane senApatio paNa potAnA rAjayalobhamAM vadhAro kare ne game te bhoge potAnA lAbhane paNa vadhAro kare, temAM zuM navAI ? bharata rAjAe cha khaMDa sAMdhyA paNa pitAnA bhAIne namAvyo nahi, te rAjAnI sAthe prajanI paNa AbarU jAya ema dhArI teo rAjAne caDhAvI, bhAio bhAIne laDAvI, potAno lAbha sAcave, temAM zuM navAI? bAhubaLIe bharata rAjAnuM apamAna karyuM hatuM, te moTuM apamAna hatuM ema kahI, bharata rAjAnA senApati suSeNe temane samajAvyA ne rAjA, vAjAM ne vAMdarA" e kahevata thoDe vakhatamAM kharI paDI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharyuM. bhAi vahAlA ke AbarU ? -- 1 hAya, teA te uttama che. duzmana duniyAMmAM rahe, te AbarU che. AbarU AbarUnI rakSA paisAthI, suSeNa senApatie bharata rAjAne kahyuM, uttama vastu che ! te chatAM te tenA yAgya lenAra chatAM pratApane vadhAranAra eke duzmana paNa pAtAnA bhAInA pratApanA nAza karanAra paNa megya nathI. duniyAMmAM sauthI kImatI vastu vagaranuM jIvIta nakAmuM che. rAjAe peAtAnI sainyathI, bhedathI ne daMDathI kare che ! Ape e AbarU mATeja duniyA jItavA prayatna karyo! eka vakhata je satIe peAtAnuM zIyaLa gumAvyuM, te satI nathI kahevAtI, tema eka vakhata je rAjA mAnarahIta thayA teNe haMmeza mATe peAtAnu bhAna gumAvyuM che emAM saMdeha nathI 1 SaTsaDane Ape vijaya karyA chatAM Apa ne tamArA bhAI sAme vijaya nahi meLavA, te samudra tarI khAkhAcIyAmAM DubI maryAM jevuM thAya 1 kadI evI vAta sAMbhaLI che ke avinayI mANusanuM apamAna eka cakravartI sAMbhaLI zake?" " mahArAja ! kSamA e eka sthAneja zAle che ! jIvane bharatarAjAnI vRtti suSeNu senApatinA zabdothI pUrI gai ! dareka zabde zabda tene kAMDhAnA dhA jevA tikSNa lAgyA 1 eka taraph bhAI ane bIjI taraph AbarU e emAM AbarUnI rakSA karavI ema tene vicAra AvyA ! suSeNu senApatine bIjA maMtrIoe Teko ApyA ! evA kANu hAya, ke je peAtAnA rAjAnuM mAna vadhAravA nahi icche ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat bharata rAjAne jayAre AvI salAha maLI, tyAre teNe laDAyaka taiyA rIe meTA pAyApara karI ane bAhubaLI rAjAne jItavA meTA lazakara sAthe nIkaLyA. sArA salAhakAronI rAjAone keTalI badhI jarUra che, te A vAta uparathI samajAze. suleha saMpa karanArA salAhakArA jeTaluM uttama kArya karI zakeche, tevuM kAma kadI paNa laDAIne cchanArA karI zakatA nathI e niza'saya che, www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa 3. bharata rAjAe karelI rUSabhadevanI stuta lazkara laI bhArata rAjA bAhubaLInA deza samIpe AvyA pachI baMne rAjAo laDAI mATe taiyAra thayA ane sAmasAmA baMne bhAIonAM lakara paDayAM. bAhubaLIe laDAI zarU karyA pahelAM ati utama zabdomAM derAsaramAM jai rUSabhabhagavAnanI stuti karI bharata rAjAe paNa grahamAM jaI judI judI rIte bhagavAnanI pUjA karyA pachI bhagavAnanI stuti karatAM kahayuM, "he kaikaya nAtha !' huM ghaNeja ajJAna chuM. te chatAM mArA vize huM yukta paNuM mAnate ApanI stuti kare chuM kAraNa ke bALakanI vANI gurUjananI pAse yuja gaNAya che.. he deva ! Apane Azaya lenAra prANI game tevA bhAre kamI nAM uttama pada pAmI zake che. jevI rIte ke siha rasanA sparzathI levuM paNa suvarNa thAya che! he kailema pati? juniyAnA mehamAM lapaTAyelA ane aMdha banelA saMsArI prANIone bhecana ApI tAravAne samartha Apa ekaja che; jema tamane lAkhe gAuno merU paNa dura nathI tema ApanI sevA karanArAone mela dUra nathI, jaMbuvRkSanAM phaLa jema varasAda paDavAthI gaLI jAya che tema ApanI dezanA rUpIvANIthI ane amRta rUpI dezanAthI prANIonA kapAza gaLI jAya che ! he prabhu! mArI phakata eTalIja yAcanA che ke, Apane viSe mArI bhakita samudranA jaLa mAphaka bhaya rahe." A vakhate yurane thoDo vilaMba hato. yuddhanI sarve taiyArIo thaI eTale devatAo A laDAImAM relayano nAza thaze, evI zaMkAthI bharatarAjA pAse AvyA ne bolyA "he nara ziromaNI rU5 rAjA rAjA cha khaMDane jayA karI Ape ApanI zakti keTalI badhI che te barAbara jaNAvI ApyuM cheche ! he rAjendra ApanA baLa sAme thavAnI have koInAmAM tAkAta nathI; te chatAM have Ape ApanA brA joDe yuddhane AraMbha karyo che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma le ApanA tAnAja baLano nAza karavA mAM ApanA pitA rAja hAthanuM chedana karavA 25, ApanA potAnAja lohIne vahevaDAvavA 25 ane ApanA pitAnA kuTuMbanA nAza rUpa che ! phakta yuddha karavAmAM tamane AnaMda maLe che teja kAraNeduniyAmAM have bIje zatru nahi hevAthI Apa potAnA bhAI sAme laDavA nIkaLo, te ThIka nathI.. abhakSanuM bhakSaNa karanAra nara pIzAce jema thoDA kALanI rasa pItIne mATe, pakSi samuhane nAza kare, tema tame krIDA karavA mATe A duniyAne nAza karavAnuM kAma AvyuM che te ThIka nathI ! zItaLa caMdrathI jema agnino varasAda thave anucita che tema jagatrAtA rUSabhadevanA putra bharatarAjAthI zrA sAthe laDavAnuM kAma anucita ja che he naradeva ! 'tame A yuddhano tyAga karo! tame yuddhathI hAtha kheMcI pAchA vaLe eTale bAhubaLI paNa pAchA jaze. tame A laDAInA kAraNa rUpe che. duniyAnA nAza karavAnA pApano parihAra karavAthI tamAruM sAraMja thaze! raNane tyAga karavAthI baMne senAonu kuzaLa thaze!" devatAonI zIkhAmaNathI ane satyathI bharapura vayano sAMbhaLa tezvara vicAramAM paDavA kahevuM tene lAMbe vicAra karyo pachI devatAonA vacananA javAbamAM digavijaya karI AvelA ane cakravatI thavAnI icchAvALA bharatezvara belyA uThayA "devatA! mArAM hitanAM vacana sAMbhaLI mane AnaMda thAya che, paNa tame je kAraNa e saMgrAma thavA viSe jaNAvyAM che te vAstavika nathI; "huM baLavaMta chuM: e icchAthI A laDAI karavA meM IcchA nathI karI; meM. cha khaMDa bharata kSetranA rAjAone harAvI vijaya karyo, te chatAM mArA bhAIja mAre "vaza ma nahi? emAM vidhieja kAMi bheda amArA vacce rAkhyo che. pUrve eja mAro nAno bhAI niMdAne duzmana, zaramALa, vinayI, vivekI, zAne vidvAna hato ne mane vaDIla tarIke gaNato hate; paNa sATha hajAra varSo sudhI huM divijaya karavA gayo te pachI hamaNAM jouM chuM. te te tadana pheravAI gayo che. ATalAM varSa hame chuTA thayA tethIja Ama thayuM kahaze! meM tene bolAvavA dUta moko paNa AvyuM nahi. huM tene kAMdha. paNa temanA kAraNe belAvato nahato paNa tenA nakhyA vagara caka nama para bharata jiena chatAM mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3. ramAM ja pese ne bA mArI pAse Ave ramAM praveza nathI karatuM eTale kAMI bIjo upAya ja nahacakra nagaramAM nahIM pese ne bAhubaLI sAme thAya e kAraNe huM saMkaTamAM AvI pa che ! e bhAI je mArI pAse Ave ne bIjI koI pRthvI mAge te te huM tenI icchApUrvaka ApuM. A laDAInuM kAraNa e nathI ke huM tenAthI mAna meLavuM, paNa e che ke cakra nagaramAM praveza kare ne huM cakravartI thAuM !" che kAraNa ke bAhubaLI ane devatAo ! - bharata rAjAe devatAonuM kahyuM nahi mAnyuM eTale teo bAhubaLI pAse gayA ane laDAI jevA moTA pApanA kAraNathI hAtha uThAvavA ane zaktivAna chatAM moTAbhAIno vinaya karavA jaNAvyuM. bAhubaLI rAjAe javAbamAM jaNAvyuM, "devatAo! amArA vigraha aTakAvA mATe tamArA svaccha dalanI spaSTa salAha uttama che. paNa A laDAInuM kAraNa juduMja che! tame rUSabhadevanA bhakta che ne ame temanA bhakta sAthe putra chIe. e pitAe amane deza Ape, ne huM tenAthI saMtoSa pAmI bIjAonA dravyanI IcchA karato nathI; paNa mAro moTe bhAI samudramAno moTo magaramaca7 bIjA nAnA mone gaLI jAya tema mAro deza gaLI javAnI icachA rAkhI, badhA rAjAonA deza gaLI gayo-asatiSI bhUkhALavAnI peThe teNe mArA bIjA bhAIonAM rAjya paNa laI lIdhAM ne teoe dikSA lIdhI. pitAjInA ApelAM rAjya nAnA bhAio pAsethI khuMcavI lIdhAnA kAraNe teNe potAnI meTAI khAvAthI, te have mAnane lAyaka nathI; gurUpaNuM vayamAM nahi paNa AcArathI che, atyAra sudhI huM tene mATe gaNato hato, paNa teNe kAMI paNa gunhA vagara bIjAonAM rAjya harI lIdhAM tyArathI meM tene moTo gaNavo choDI dIdho che. bIjA bhAIAmAM rAya levAthI tene zarama nahIM AvI to, te mAruM rAjya levA icchA kare temAM zuM navAI lubdha, maryAdArahita ane rAkSasa jevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dha. bharatane huM kema bhaju ? he devatAo! tame barAbara nyAyathI vicAre ne kahe ke mAre zuM vAMka che ? kSatrIone parAkramathI vaza karavA joIe ane temaja bharata kare to karavA taiyAra chuM ! je tema na bane to te kuzaLa paNe cAlyo jaze te huM tene harakata karIza nahIM ! zuM huM ene ApeluM rAjya lauM ? zuM kesarIsiMha kadI paNa bhIkha mAge che ? teNe sAThahajAra varSamAM 6 khaMDa jItyA paNa huM to eka palakamAM te jItI zake ema chuM. te chatAM ane bIjAnuM kAMI paNa joituM ja nathI. devatAo ! AmAM mAro vAMka nathI mATe tame jaine bharatane vAro!" laDAIne badale salAhane saMbhava nahIM hovAthI aMte ema nakakI karavAmAM AvyuM ke sauthI uttama yuddha karavuM ke jethI mANasenI moTI saMkhyA akALe mRtyu pAme nahIM. baMne bhAIoe tema karavA kabula karatAM baMne taraphanAM lazkarane pAchAM vALavAmAM AvyAM ne banne bhAIo pita pitAnI zakti batAvavA bahAra paDyA. uttama yuddha 0 prathama ema nakakI karavAmAM AvyuM ke AMkhethI yuddha karavuM ! baMne bhAIo ughADI AMkhe ekI najare eka bIjAne jovA lAgyA ! A vakhata baMne bhAIo sAMjanA samaye sUrya caMdra mAphaka zobhatA hatA ! dhyAna karanAra yogIo mAphaka nizcaLa Abee baMne vIroe sthira najare joyuM. paNa aMte bharata rAjAnI AMkho mIMcAI javA lAgI, ne AMkhamAMthI pANInI dhArA vahevI zarU thaI. 60 hajAra varSa sudhI pRthvI jItanAra bharata rAjA daSTi yuddhamAM hAryA ane bAhubaLIne badhAe vadhAvI lIdhuM. A pachI bIjuM vANI yuddha karavAnuM nakakI thayuM. bharata rAjAe siMha nAda karyo, paNa bAhubaLIe tethI vadhAre moTo siMhanAda karyo; bAhubaLIne siMhanAda sAMbhaLIne bharata rAjAe pharIne vadhu moTo siMha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3. nAda karyo; ema baMne bhAIoe anukrame siMhanAda karyo, temAM bAhubaLIno avAja moTo ja rahyo paNa bharata rAjAno avAja nyuna thato gaye ane vAdI jema prativAdIne zAstra saMbaMdhI vAyuddhamAM jIte, tema bAhubaLIe bharata rAjAne jIvI lIdhA. trIjuM bAhuyuddha karavAnuM nakkI thayuM. baMne mahAmalee paraspara e yuddhamAM potAnuM jora ajamAvavA mAMDayuM. temanA yuddhathI pRthvI kaMpavA mADI ane prekSako te yuddha joIne koNa jItaze tenA vicAramAM paDyA. lazkarIo ane pradhAno potAnA rAjAne kaMi nukazAna na thAya evuM IcchavA lAgyA, ane AturatAthI teonA yuddhano zuM aMta Ave che te te jovA lAgyA. vAraMvAra pRthvI upara teo paDavAthI teonAM zarIra dhuLathI bharAI gayAM hoya evA dekhAvA lAgyA. bAhubaLanA jorane jANa nArAone to khAtrIja hatI ke bAhubaLI ja jItaze, paNa cha khaMDa pRthvIne jItanAra bharatarAjA vakhate jIte evI zaMkA karavA lAgyA. paNa aMte bAhubaLIe zarabha jema hAthIne grahaNa kare, tema potAnA hAthathI cakrone grahaNa karyA ane hAthI suMDhavaDe pANIne uDADe tema AkAzamAM cakrone uDADyA. dhanuSathI choDelA bANunI mAphaka cakrI gagana mArge ghaNe dura pahoMcyA baMne senAmAM hAhAkAra thaI rahayo. bharatarAja vakhate AkAzamAMthI paDatAM pitAne dAbI nAkhaze, ema dhArI sarve khecaro nAsI gayAM. bAhubalI jema eka zUravIra yodhdhA hato tema eka are bhAI ane dayAno sAgara hatA. pRthvI para paDatAM bharatarAjAnA zuM hAla thaze ema vicAra AvatAM ja temane ciMtA thaI ke " are ! mArA baLane dhikkAra che! mAsa bAhune dhikAra che ! mArA jevA mAna mehamAM lapeTAI rahanArane ane AvA kRtyamAM anumodana ApanAra baMne rAjyanA pradhAnone paNa phITakAra che! mAro bhAI pRthvI upara paDaze to tenA prANa tene choDI cAlyA jaze ane huM sadAne mATe bhAI vagarane thaIza! duniyAmAM rAjyapaTa, mAna, sukha, upabhoganI cIjo ane bIjI asaM khya cIjo maLaze paNa Avo bhAi kayAM maLaze? are! mArA bAhubaLanA sadamAM meM je karma karyuM che temAM huM tene maraNanA ane bhAIne khe maka karyuM ane nI bharatarA ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. 67 duniyAnI gALa khAvAnA kAraNa rUpa thai paDIza! ethI vadhu mAro ratna25 bhAI haMmezane mATe jaze ! have zuM karuM? pRthvI para paDatAM jo tene huM jhIlI lauM toja teno jAna bace ane te ja mArA bhAInuM mukha pharIthI hasatuM huM joI zakIza." Avo vicAra karatAM ja bAhubaLAe pitAnI baMne bAhuo zavyA mAphaka prasArI ane uMce jevA lAge, jANe uDavAne Atura hoya tema paganA agra bhAga upara ubhA rahI teNe potAnA priya bhAI bharatarAjAne jhIlI lIdhA. baMne senAmAM harSa thaI raho ane bhAinuM rakSaNa karavAnA bAhubaLI rAjAnA vivekathI, ubhA rahelA lokomAMthI tenA zIlaguNa ane parAkrama mATe "vAha vAha' nA pokAre saMbhaLAyA. vIratva! ATaluM chatAM paNa pitAnA upakArathI madAMdha na thatAM bAhubaLI namra mukhe bharatarAjAne kahevA lAgyA, "he bhAI ! he jagatapati ! he mahAvIra ! tame duHkhI na thAo, tame kheda na kareH kadAcita daivayoge meM tamane bAhuyuddhamAM jItyA hoya, ema nathI dhArata. haju tame eka vIraja che kemake devatAoe maMthana karyA chatAM paNa samudra te samudraja kahevAya che ne te kAMI vApikA nathI thaI jato. hajI ApaNA viratvanI vadhu tapAsa karavAnI jarUra che ane te mATe taiyAra thAo." bAhubaLIne viratva mATe tenI jeTalI prazaMsA karIe teTalI thoDI che. pitAnA baLa mATe tene jarA paNa ahakAra vyApe nahIM. ane pitAnA bhAI para vijaya karyo chatAM tene jarA paNa mada upanyo nahi, e mATe tene jeTalo dhanyavAda ApIe teTalo thoDo che. duniyAmAM Thera Thera evA mANaso najare paDe che, ke jeo bIjAnA duHkhathI potAne AnaMda thata mAnI, tenA duHkhanI majAka kare che ane pote sukhamAM che tethI pite sArA karmane bhogI che ema gaNI, bIjAne pApI gaNI tenI maza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahela-prakaraNa 3 karI kare che; ethI vadhI te te mANasane vadhu duHkhI karavA prayatno kare che, ane jyAre potAnA prayatnonA pariNAme teo vadhu duHkhI thAyache, tyAre pote kevI moTI bahAdurI mArI haya, tema pitAnA baLanI prazaMsA potAnA ja mukhe bIjA AgaLa kare che; paNa vIra bAhubaLI te eka kharo vIraja-vIratvathI bharapura-eka zuravIra marada hato. potAnA hAthathI hArelA zatrurUpa potAnA bhAIne jhIlI laI, jIvatadAna ApyA chatAM tene jarA paNa mada upaja nahi ane tethI ulaTuM tenA para prema batAvI tene bIjA yuddha sAre taiyAra thavA jaNAvyuM. e mATe bAhubaLI rAjAnA bAhu baLa ane vIryabaLane koI paNa mANasa vakhANyA vagara raheze ja nahIM! duniyAmAM AvA rAjAonI -AvA bhAIonI -AvA pitAenI, ane AvA mANasanI jarUra che. hamaNAnI duniyAmAM Ave dhaNaja thoDA dAkhalAo najare paDaze ane te mATe ApaNe jeTale zoka karIe teTala zeDa che. muSTi yuddha - - vinayavAna bAhubaLInA veNano sAro artha na letAM, mAna bhaMga thayelA bharatarAjAe, potAnA kaniSTa brAtA upara vera levAno vicAra karI, tenI sAme deDI potAnI muSTi vaDe tenI chAtImAM prahAra karyo. asatu pAtramAM dAnanI mAphaka, cADIyAne satkAra karavA mAphaka, ane khArI jamInamAM medavRSTi mAraka, te muSTi prahAra vyartha che. tarataja bAhubaLI paNa taiyAra thayA ane mahAvata jema hastInA kuMbhasthaLamAM aMkuza vaDe prahAra kare tema, pitAne muSTithI cakrInA urasthaLamAM prahAra karyo. A vakhate paNuM bAhubaLInuM jora vizeSa hatuM, ema sAbita thayuM kemake bharatarAjA bAhubaLIne muSTi prahArathI vihaLa thaI mucha pAmI pRthvI upara DhaLI paDayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dha. Akhare baMdhu te baMdhuja che. vaDIla bAMdhavane bhAna rahita pRthvI upara paDelA joI ladhu bAMdhavane manamAM ciMtA thaI ane vicAravA lAgyuM ke " kSatrIone vIratvanA AvezamAM zuM eTaluM paNa bhAna nahIM raheluM hoya ke potAnA bhAI bhADuM ne paNa mRtyu pamADavA sudhI vicAra nahIM Ave? A mAro jyeSTha bAMdhava maraNa pAmaze te" Ama vicAratAM ja bAhubaLInI AMkhomAMthI nadI pravAha mAphaka azrujaLa vahevA mAMDayuM, ane raDatAM raDatAM temaNe bharatarAjAne pitAnA vastrathI pavana nAkhavA mAMDyo khare ! Akhare badhuM te badhaja che. daMDa yuddha. jarA - - keTalAka vakhata pachI bharatarAjA muImAMthI sajAgRta thayA ane baMne bhAIonI AMkhe maLatAMja teeAe lajajAyamAna thaI bheya tarapha joyuM. paNuM bharatarAjAne mada hajI utaryo nahoto ! potAne parAjaya thavAthI, mAnano bhaMga thavAthI, eka vakhata hajI paNa bAhubaLIne parAjaya karavA, temaNe daMDa grahaNa karyo ne bAhubaLInA mastaka upara prahAra karyo. eraNaupara rahelA leDhAne jema lekhaDane dhANa kaNa kaNa karI nAkhe tema e prahArathI bAhubaLInA mastakane mugaTa kaNa kaNa thaI gayo ane mugaTamAM rahelA ratnonAM kaTakA pRthvI upara paDayA. A prahAra kAMI jevo te nahoto; kSaNavAra bAhubaLInAM netre mIMcAI gayAM ane bAhubaLI mucha pAmaze ema paLavAra lAgyuM. paNa tarataja bAhubaLIe sAvadha thaI lokhaMDane ugra daMDa grahaNa karyo ane cakravartInA hadaya upara ghA karyo ; cakonuM bakhatara ke ghaNuM majabuta hatuM te paNa A prahArathI curA thaI gayuM ane bakha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMDa pahelo-prakaraNuM 3. tara zranA bharatarAjA vAdaLArahita sUryanI mAphaka zobhavA lAgyA. thoDIvAre temaNe pharIthI daMDa ugAmyo ane bAhubaLI tarapha deDayA. dAMta pIsIne ane bhamara caDhAvIne, bhayaMkara mudrAvALA bharatarAjAe daMDane ghaNe bhamAvI bAhubaLInA mastakapara eka e ghA karyo ke te pRthvImAM janu sudhI khuMcI gayA. A ghAnI vedanAthI bAhubaLI kSaNavAra to tadana bhAnarahita thaI pitAnI vedanAthI mAthuM dhuNAvavA lAgyA ane AtmArAma yogInA jema kAMI paNa sAMbhaLavAne azakata thayA. paNa tarataja te pRthvImAMthI pAchA nIkaLyA ane pitAno daMDa eka hAthe pheravI ativegathI karatasaja tarapha doDayA. sarva sIpAIoe zaMkA karI ke jo bAhubaLanA hAthamAMne daMDa chuTIne uDaze, to sUryane kAMsAnA pAtranI mAphaka pheDI nAkhaze, athavA caMdra maMDaLane bhAre pakSInA daDAnI mAphaka curNa karI nAkhaze ane mAnika devatAnAM vimAnane pakSInA mALAnI peThe uDADI deze. AvI rIte ugAmelo daMDa bAhubaLIe eTalA jorathI bharatarAjAne mAryo, ke te kaMThe sudhI pRthvImAM daTAI gayA ane temanA lazkaramAM hAhAkAra thaI rahaye. keTalIka vAra bharatarAja pRthvImAMthI bahAra nIkaLyA ane hajI paNa bAhubaLIe tene parAjaya karyo tenuM vera kema levuM, tene vicAra karavA lAgyA. rAjyame temane AMdhaLA banAvyA hatA ne temanI AMkhamAM vera, vera, ne verA vasI rahyuM hatuM. vicAra karI bharatarAjAe cakra grahaNa karI tene AkAzamAM jamAvyuM ane te cakra jANe a. kALe kALADina heya-jANe bIje vaDavAnaLa heya-jANe akasmAta vajAnaLa hoya,-jANe paDatuM ravibiMba heya-ane jANe vijaLIne goLA hoya-ema jaNavA lAgyuM. cakanuM parAkrama bharatezvare cakra gRpaNa kareluM joi. bAhubaLA vicAramAM paDI manamAM bolyA " ahA ! A kSatrivane dhikAra che, meM laDavA mATe daMDa dhAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. kayo chatAM, mArA brAta cakra laI mArI sAme laDavA Ave che, tyAre temanI devatAo samakSa uttama yuddha karavAnI lIdhelI pratijJA naSTa thAya temAM zuM navAI !" eTalAmAM to bharatarAjAe potAnA sarva baLathI te cakra bAhubaLI taranna cheDayuM, paNa bAhubaLIrAjA tene aTakAve. te pahelAM ja te cakre ziSya jema gurUnI pradakSiNA kare tema bAhubalInI pradakSiNa karI. cakrInuM cakra sAmAnya sagAtrI upara cAlI zakatuM nathI, ane te kAraNe te, pakSo jema pAchuM mALAmAM Ave ane azva jema tabelAmAM Ave, tema bharata rAjAnA hAtha upara jaI beThuM. vicAramAM paDelA bAhubaLIe te pachI potAnI sAthe anyAya yuddha karanAra pitAnA bhAI 'upara potAnI muSTine prahAra karI potAnA hAthanI zakti batAvavAno vicAra karyo, ane te vicArathI potAnI bhayaMkara muSTi ugAmI bharata tarapha deDa. paNa bharata samakSa pahocatAMja e mahAsatva, samudra jema maryAdAmAM rahe tema sthira thaI gaye, ane vicAra karavA lAgyo ke, "aho ! anyAyathI yuddha karanAra ane potAnA bhAIonAM rAjya pacAvI paDanAra rAjyalubdha bhAratanI mAphaka, rAjyamAM lubdha thaI huM moTA bhAIne vadha kare to te mATe huM keTalo pApI thaIzazikArI potAnA zikArane mArI nAkhe che te tene potAnA karatAM juduM prANI jANIne, paNa huM mArA sagAvI bhAIne ja mArI nAkhIza te huM zikArI karatAM paNa vadhu pApI thAiza." upara petAnI potAnI sahAya upara ja asAra saMsAra asAra saMsAramAM sAra mAnanArA, rAjya mATe bhAIbhAMDanAM khUna karanArA athavA jAna lenArA, manuSyo nahIM paNa adhamAdhama narapizAcaja che. lebI mANasa kadI paNa dharAte nathI tama, ane madirAthI tRpti na pAmanArA madirApAnI mANasa mAka rAjyanI prApta thaze tepaNa zuM tethI saMtoSa thaze khare che ! e rAjyalakSmI amAvasyAnI rAtri mAraka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 khaMDa pahelo-prakaraNa 3. aMdhakArathI bharapUra hovI joIe, nahIMte pitAzrI AdIzvarajI eno tyAga karI dikSA grahaNa kare tenuM zuM kAraNa ! teja pitAne huM paNa eka putra chatAM, je A rAjyalamIpara moha rAkhIza te mArA jevo bIje koNa mUrkha ! e rAjyalakSmI mArI sAthe kyAM sudhI raheze ! je vakhate mota AvI ubhuM raheze tyAre hajAro pApa karI, hajArone raMjADI, ekaThI karelI e rAjyalamI mArI sAthe kyAM Avaze ! mRgajaLanI mAphaka khetI taraNuvrata e rAjyalakSmI zuM mane hamezAM nimakahalAlothI madada karaze ? jame te vakhate huM hAthanI muThIo vALI jana hato, paNa te muThIo khAlI hatI, ane jaIza tyAre e muThIo khAlIne khAlI ja raheze, te hajAre pApa karI, hajArenAM lohI vahevaDAvI, patAnA bhAIbhAMDuone mArI, agADI sAthe nahi AvanAra A lakSmIne meLavavA huM tatpara thAuM to temAM mAruM zuM DahApaNa" saMsAranI asAra mAyAne oLakhI tenAthI dura rahenArA bAhubaLI rAjAnA vicAra dareka manuSyane vicAravA ane manana karavA yogya che. duniyAnI vicitra mAyAmAM sapaDAyelA, jagatanA maha pAzamAM baMdhAyelA, strI, vADI, gADI, ane lakSmImAM ja sarvasva mAnanArA, hajAro ane lAkhe manuSya, asAratAmAM sAra mAnI potAnuM je bagADavAmAM pote ja kAraNabhUta thAya che te upara jo sAmAnya-kuMka-vicAra karavAmAM Ave to kALanA kALa vahI jAya te chatAM te pUrNa thAya nahi eTalI e bAbata gahana che. te chatAM jJAnIoe je kAMI jaNAvyuM che te ja mAnya karIe te, ne ApaNe te para vicAra karIe to, A duniyA tadana juThThI che e tarata samajAze. mAM sAra mAnI vicAra karavA bAbata bAhubaLInA vairAgya! upara jaNAvyA pramANe bAhubaLI rAjAne vicAra AvatAM ja duniyAmAM kavacitaja banate eka vicitra banAva banyo! ahaMkAra, mamatva ane rAjyalakSmIne tyAga karanArA bAhubaLIe tarata bharatezvarane kahyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sithI prAcina dha. 73 "he bhrAtA ! he kSamAnAtha! he bharatezvara ! phakata rAjyane mATeja ApanA zatrurUpe ApanI sAme thaI, Apane kheda karAvyo te mATe huM ApanI kSamA yAcuM chuM. A saMsAranI mAyA mane have kAMI kAmanI nathI. huM to have trilokanA nAtha, ane AkhA jagataupara dayAbhAvathI joI tene abhayadAna ApanArA pavitra pitAjInA mokSamArgamAM pAtharUpe pravAze." ATaluM kahetAMja bAhubaLI rAjAe potAnA vaDIla bhAI tarapha ugAmelI muSTi, potAnA zira tara4 vALI, tRNanI jema potAnA mastakanA vALano loca karyo, ane tyAMja kAryotsarga karIne rahyA. pazcAtApa. Avo mAmale pheravAI gayela i, hajAre mANasanI akhimAMthI azrudhArA vahevA lAgI. lazkaramAM hAhAkAra thaI rahaye, jyAre devatAoe bAhubaLIne "sAdhu" kahI temanA upara phulanI vRSTi karI. paNa sithI vadhu dayAjanaka hAlata te bharatarAjAnI thai paDI. pRthvI mArga Ape to temAM pesI javAnI temanI IcchA thaI, ane te vicAre, te nIcI grIvA karI ubhA rahyA, ane thoDI vAre pitAnA zAMta bhAIne praNAma karyo, ane pazcAtApamAM DubI jaI bolyA, " duniyAmAM AvA bhAIo dharAvanAra manuSya ja sukhanA bhogI che ! paNa te chatAM rAjyomAM aMdha thaI tamArA jevA uttama bhAIne prANa levA tatpara thanAra, mArA jevA pApI bhAIo duniyAmAM jema nahi hoya tema duniyAmAMthI pApa ochuM thaze. aho ! bAhubaLI muni ! tamane dhanya che, ke tame mArI taraphanI anukaMpAnA kAraNe rAjyane paNa tyAga karyo! mArA jevA pApIe durmatithI asaMtejI thaI tamane upadrava karyo te mATe mane dhikkAra che ! jeo pitAnI zaktithI ajANa chatAM madamAM aMdha bane che, jeo anyAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMDa pahele-prakaraNa . karavAmAMja sukha mAne che, ane je lAbhathI jItAelA che, teMomAM dhuraMdhara huM chuM. A rAjyane saMsArarUpI vRkSanA bIjarUpa je joNutA nathI teo adhama che, ane huM to teo karatAM paNa vizeSa chuM, ke tevuM jANatAM chatAM hajI rAjyalakSmIno tyAga karato nathI." caMdravaMzanI utpatti. bAhabaLI rAjAe duniyA tyAga karI, virAgya grahaNa karavAthI, ane bharatezvarane pazcAtApa thavAthI bharatarAjAe, have bAhubaLanA rAjapanI gAdI upara bAhubaLInA putra caMdayazAne besADayo. ItihAsamAM sUryavaMzI ane caMdravaMzI je rAjAo viSe lakhavAmAM AvyuM che ane jemAM, keTalAka rAjAonA vaMzajo hamaNAM paNa pitAne e be vazamAMthI ekanA gaNAvavAmAM mAna samaje che, temAMnA caMdravaMzanI sthApanA karanAra ane caMdravaMzano mULa purUSa A caMdvayazA che, eTale ke caMdravaMzanI zarUAta rUSabhadevanA putra bAhubaLInA putra caMdrayathI thaI, ane caMyazA gAdIe AvyAthI AraMbhIne jagatamAM seMkaDe zAkhAvALo caMdravaMza pravarte. rUpaladeva bAhubaLI caMdrayazA (caMdravaMzane sthApanAra) kathA mAM ane kevaLajJAna. pAMca mahAvrata dhAraNa karI, kAsagamAM ubhArahenAra bAbaLa 2AjA, je ThekANe bharagharAjAnI sAthe yuddha thayuM hatuM tyAM ja kAryotsargamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. G r umA, ane rUSabhadeva bhagavAna pAse na gayA, temAM eka kAraNa hatuM. bAhubaLI mutine evA vicAra Avyo ke " huM humAM pitAjInA caraNu kamaLa pAse nahIM jAuM, kemaNe hamaNA ne huM jaiza teA, mArAthI pUrve dikSA letAra mArA nAnA bhAIomAM huM lapaNuM pAmIza. " bAhubaLI AvA vicAre mAnanA tadana tyAga na karatAM, pRthvImAMthI nIkaLyA hAya athavA AkAzamAMthI utaryA hAya, tema ekalAja kAnAsarga dhyAne ubhA. agninA taNakhA jevI uSNavelune phUMkanArA groSmarUtunA vaTALIAne, agnikuMDa jevA madhyAnha kALanA vinA tApane, ane varSA rUtumAM varasAdanI vRSTidhArAne parvatanI bhAka, calAyamAna thayA vagara, te mahAtmA sahana karatA hatA; bhitumAM himathI utpanna thayelI, manuSyAne vinAza karanArI nadIne vaSe paNu, dhyAnarUpI agnithI karmarUpI Izvanane dugdha karavAmAM tatpara thaI, teo tyAM sukhethI rahayA. vAdhavANunAMTALAMe peAtAnAM zarIrane, parvatanI taLeTIjevA temanA sarIra sAthe TekAvatA, rAtre nidrA bhAgatA vana hastIe temanA hAthapagane kheMcatA, camarI gAyeA peAtAnI kAMTAvALI chamavaDe temane cATatI ane bIjA prANIo temane hajAro rItanA upasarga karatAM, paNa te chatAM te mahAtmA calAyamAna thatA nahetA. varSAtunA davamAM nimagna thayelA temanA caraNane vIMdhIne darbhanI zaLA ugI nIkaLI hatI, ane velethI bharAyalA temanA dehamAM cakalAMoe mALA bAMdhyA hatA. vananA mAranA avAjathI bhaya pAmIne hArA sA, vallIothI gahana thaelA te mahAtmAnA zarIraupara caDhI rahayA hatA, ane jANe bAhubaLI rAjAnA sekaDA hAyeA hoya tevA jaNAtA hatA. r A rIte kAryeAtsargamAM bAhubaLa munIne eka varSe vItI gayuM, ane teja samaye trikALajJAnI rUpamadeve brAhmI ane suMdarIne AjJA karI ke, " bahubaLIe potAnAM karmane khapAvavAne dikSA grahaNa karyA chatAM, ane eka varSa sudhI kAryeAtsargamAM nimagna rahayA chatAM, mAhanIya karmanA azarUpI mAnathI temane kevaLajJAna prApta thatuM nathI, paNa hamaNAM te viSe tene tame upadeza karavA bae ane tamArA upadezathI te mAna cheADI deze, kemake hamaNAM upadezanA samaya pravarteche, ane e mAna cheDI devAthI tene kevaLajJAna prApta thaze." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3. prabhunI te AjJA mastake caDhAvI, brAhmI ane suMdarI, bAhubaLIne upadeza karavA nIkaLyAM ane mahAmahenate temane zodhI kahADI kahyuM "he. jayeSTha bhrAtA ! bhagavAna evA pitAjI amAre mukhe tamane kahevaDAve che ke hAthInI sUMDha upara ArUDha thayelA purUSane kevaLajJAna prApta thatuM nathI. ATaluM kahIne brAhI ane suMdarI te cAlI gayAM, paNa bAhubaLIne vicAra AvatAM ja temane samaja paDIke vatathI meTA ane vayathI nAnA mArA bhAIone namaskAra kema kare, evuM je mane mAna thayuM che, te rUpI hAthI upara ha nirbhayapaNe ArUDha thayo, ane te kAraNe traNa jagatanA svAmInI ghaNe kALa sevA karyA chatAM paNa mane viveka nahIM thavAthI e zrAtAone vadavAnI mane IcchA thaI nahIM paNa ulaTI mAnadazA thaI hatIte TALavAne mATe ja A upadeza karanArAone mArA pitAjIe makalyAM hovAM joIe." evo vicAra thatAMja mAnane tyAga karI, pUrve tane prApta thayelA potAnA mahAtmA brAtAone vaMdavA mATe bAhubaLI munIe potAne caraNa upADe; ane te ja vakhate temanAMdhAtI karma truTI temane kevaLajJAna prApta thayuM. kevaLajJAna prApta thayelA te mahAtmA, caMdra jema su vainI pAse jAya tema, rUSabhasvAmInI pAse gayA, ane tIrthaMkaranI pradakSiNA karI ane tIrthane namaskAra karI, AdIzvara bhagavAnanI parvadAmAM jaI bIrAjyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. duniyAne siMdhI prAcina dharma. parivrAjakanI utpatti ? - sI - kapila, sAMkhya, vagere mate. mInI sAthe ja samaye luhArae mAthAnA ja sUryanA te bhArata rAjAnA pAMcaso pue dikSA lIdhI hatI, te viSe ame agADI jaNAvI gayA chIe. e pAMca putromAM eka putra nAme marIci hato. te ekAdaza aMgane bhaNanAre, sAdhu guNa sahita, ane svabhAvathI sukumAra chatAM, eka vakhate grISma rUtumAM rUSabhadeva svAmInI sAthe vihAra karato hato. te divase madhyAnha samaye luhArAe dhamelI hoya tema, cetara4 mArganI raja sUryanA kiraNathI tapI gaI hatI. te samaye tene deha mAthAthI te paga sudhI parazevAnI dhArAthI bharapUra thaI gayuM. A vakhate duSkarmanA aMge, marIcine kharAba vicAre utpanna thayA. te bolyA "traNa jagatanA gurU rUSabhadevasvAmIne huM pitra chatAM, ane mahA baLavAna cakravatI bharatarAjAne huM putra chatAM, ane paMca mahAvratanA uccAraNa pUrvaka meM dikSA lIdhA chatAM, mane kharAba vicAro kema utpanna thAya che ? kharU che ke cAritra lIdhA pachI duniyAnI moja majA ane sukha bhogavavAnuM mane nathI maLatuM, ane unALAnA AvA asAhya tApamAM ane ziyALAnI asahya ThaMDImAM bhAre vihAra karavo paDe che, e duHkha mArAthI nathI khamAtuM, ane temAMthI nIkaLavAne mane kAMI paNa rasto sujhato nathI ! mArAthI cAritra vrata paLavuM muzkela che, ane te cheDIne ghera jatAM mArA kuLane kalaMka lAgaze ! tyAre mAre zuM karavuM ? hA ! mane eka rasto sujhe che ane te e che ke, sAdhue manadaMDa, vacanadaMDa, ane kAyadaMDathI rahita che, ane huM te e traNe daMDa saMyukta chuM, mATe huM eka tridaMDa rAkhIza ane trIdaDI thaIza. sAdhuo to dravya ane bhAvathI muMDita che, tethI loca kara che, ane huM te kavya maMDita chuM, tethI astrAthI mastaka muMDAvIza, ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 3. zIkhA paNuM rAkhIza ! sAdhue to pAMca mahAvrata dhAraNa karavA zakitavAna che. paNa mArAthI te banI zake ema na hovAthI, huM phakta skula jIvanI hiMsAno tyAga karIza sAdhuo kaMcana ke lakSmI rAkhI zakatA nathI, kema ke teo parigraha rahita che. paNa mArAthI te rIte banyuM azakya che, tethI huM suvarNa mudrAdika rAkhIza ! sAdhue upAnano tyAga karI zake che, paNa mArAthI tema banI nathI zakatuM, te mATe huM upAnane dhAraNa karIza! sAdhuo zIlathI sudhIta che, paNa huM te karavA azakata hovAthI mArI durgadha TALavA mATe caMdanAdikanI sugaMdhI rAkhIza ! sAdhuoe to moane tyAga karavo joIe, paNa mArAthI meha tyAga thate nahIM hevAthI mahanA cinharUpa chatrane mastaka upara dhAraNa karIza ! sAdhuoe te nirmaLa manavALA thavuM joIe, paNa huM te tethI ulaTa krodha, mAna, mAyA, lAbha, A cAre kapAye saMyukta chuM, ane tethI karAya vastra athata geraraMgavALAM vastro paherIza ! sAdhue te pApathI bhaya pAmI ghaNA chavavALA saceta jaLano tyAga kare che, paNa mArAthI tema nathI banI zakatuM mATe huM te parimita jaLathI snAna karIza ane teja jaLa pIza!" A rIte marIcie vicAra karyo ane svamati kalpanA eka navo mata utpanna karyA, ane te mata calAvyA, ane A mata parivAjane thaye. rUpaladeva bharatarAja bAhubaLI marici (parivrAjaka matane sthApaka). upara jaNAvelA vicAra pUrvaka pitAnI buddhithI potAnuM liMgakapI te veSa dhAraNa karI, marIci rUSabhadeva bhagavAna sAthe vihAra karatA ane khaccara jema gheDe ke madheDe bemAMthI eke nathI tema, munI ke gRhastha bemAMthI eka paNa nahIM, paraMtu baMnenA aMzavALo veSa dhAraNa karyo, paNa je koI tene dharma viSe puche, tene sAdhune yathArtha dharma kahetA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. ane vakhate ke tene "pite e sAdhu dharma pramANe kema cAlato nathI?" ema puchatuM te temAM pitAnI azakti dekhADato, ane koI dikSA levAnI icachA jaNAvatuM te tene rUSabhadeva bhagavAnanA sAdhuo AgaLa melI temanI pAse dikSA levaDAvato, kapila, sAMkhya, vagere matanI utpatti. marIci eka vakhate prabhunI sAthe vihAra karate ho tyAre tene eka mahA roga utpanna thayo, paNa te vratabhaMga hovAthI sAdhuoe tenI pratipAlanA karI nahIM. marIcine roga upacAra vinA adhika pIDAkArI thayA, ane tene vicAra Avyo ke "azubha karmanA prabhAve sAdhuo paNa paranI eTale mArI upekSA kare che. paNa temAM temane zo doSa? sUryane prakAza jema ghuvaDa joI zakatuM nathI, ane jema temAM sUryane doSa nathI temaja mAre viSe paNa e praticArI sAdhuone kAMi deSa nathI; kAraNa ke jema uttama kuLavALA, svecchanI sevA kare nahIM, tema sAvadha karmathI viramelA sAdhuo, sAvadha karanArA mArA jevA pApInI vaiyAvRtya kema kare ? paNa mArA roganA upacAra mATe mAre mArI buddhi jevA maMda buddhi dharAvanArane zodhI kahADI, mAro ziSya banAvavo joIe." have ema banyuM ke rUSabhadeva je vakhate dezanA ApatA hatA, te vakhate kaI bhavya rAjyaputra nAme kapile paNa te dezanA durathI sAMbhaLI hatI. rUSabhadeva nirvANa pAmyA tyAM sudhI tene dikSA levA mana thayuM nahIM. kALa prabhAve tene dikSA levA mana thayuM paNa cakravAtane cAMdanInI jema, ghuvaDane divasanI jema, kSINa bhAgyavALA rogIne AiSadhanI jema, tene rUSabhadevane dharma na rUo ane tethI te marIci pAse dharma sAMbhaLavA . marIcie tene jaNAvyuM ke "mArI pAse kharo dharma nathI, ane je dharmanA athI ho to tame rUSabhadevanA dharmane Azraya le." paNa kapile te chatAM puchayuM. "jo ema che, te tame A liMga bIjA sAdhuothI tadana judI rIte kema dhAraNa karyuM che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa 3. maricie kahayuM. "sAdhu dharma pALavA huM azakta hovAthI A svakala kalpita liMga meM dhAraNa karyuM che." kapile e sAMbhaLI kahyuM, "mane paNa zrI rUpamadevane dharma cito. nathI, mATe tame kahe ke tamArI pAse dharma che ke nahI ?" marIcine roga thayo hovAthI, ane sAdhuo tenI vaiyAvRta na karatA hovAthI, potAne mATe paNa ziSya joIe, ke je tenI vaiyAvRta kare, evA vicArathI be, " tyAM paNa dharma che. ane mArI pAse paNa kaMIka dharma che." " A sAMbhaLI jenA mata viSe ghaNu graMtho lakhAyelA che te kapila munI marIcinA ziSya thayA. marIcinA kALa pachI graMthArtha jJAnazanya kapila, marIcinI batAvelI rIti uparaja AcAra pALato hato. kapilane AsurI nAme mukhya ziSya thaye, ane te sivAya bIjA anekane paNa temaNe potAnA paMthamAM meM kapila marIne pAMcamA devalokamAM devatApaNe upanyA! tyAM paNa temane potAnA matavALAone tatvajJAna saMbhaLAvavA vicAra Avyoane tethI kapila devatAe AkAzamAM paMca varNanA maMDaLamAM rahI AsurIne lAvavAnane upadeza karyo, jethI SaSTItaMtra zAstra AsurIe racyuM. e AsurInA saMpradAyamAM nAmIsaMkha nAme AcAryo thayA, ane tyArathI e matanuM nAma sAMkhya mata prasiddha thayuM. e sAMkhya matanA ta hAla paNa bhagavad gItA, zrImada bhAgavata ane sAMkhya matanA zAzAmAM pracalita che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. sAMkhya matane marIci sAthe saMbaMdha dekhADanArUM vRkSa. zrI rUSabhadeva bharatarAja marIci (parivrAjaka matane sthApaka) kapila munI AsurI nAmI sakha. (sAMkhyamatane sthApa) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 4. prakaraNa cothuM. zrI rUSabhadeva ane bharatarAjAnuM mekSa gamana. -~ ccha-- marIcie je vakhate potAno navo mata sthApo te pachI keTaloka vakhata rahI, mahAtmA zrI rUSabhadevajI dareka gAma ane dareka zaheramAM "bhavya janone pratibodhatA, eka vakhata aSTApada parvata upara AvyA. devatAoe bhagavAnanA padhAravAthI tyAM samavasaraNa racyuM, jemAM prabhue pUrvArathI praveza karyo. pachI sAdhu, sAdhavI, ane vaimAnika devatAonI strIoe pUrve dvArathI pezI, pradakSiNA karI bhakitapUrvaka jInezvara ane tIrthane namaskAra karyo. sAdhue, pUrva ane dakSiNa dizAnA madhyamAM beThA, ane temanA pAchalA bhAgamAM vaimAnika devatAonI strIo ubhIrI, ane tenI pAchaLa tevI ja rIte sAdhvIono samUha ubho rahyo. bhuvanapati, jotiSI ane vyaMtaranI strIo dakSiNa dvArathI praveza karI pUrva vidhivat pradakSiNA namaskAra karIne nitya dizAmAM beDI ane traNe nikAyanA devo pazcima dvArathI praveza karI tevIja rIte namaskAra karI anukrame vAyavya dizAmAM beThA. AvI rIte prabhune same jANI, IrAjA tyAM satvara padhAryA, ne uttara dvArathI samavasaraNamAM praveza karI svAmIne traNa pradakSiNa daI namaskAra karI nIce pramANe prabhunI stuti karI - zrI rUSabhadevanI i karelI stuti. - 74% - he paramAtmA ! ApanA guNe sarva prakAre jANavAne uttama guNAvALa yogIo paNa samartha nathI, to mArA jevA pramAdI chavathI to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sArI pragana dharma e guNonuM varNana kayAMthI ja thAya ! he nAtha ! he bhagavAna ! A saMsArarUpI, AtanA kalezathI paravaza thayelA prANIone jenA caraNanI chAyA, chatranI chAyAnuM AcaraNa kare che, tevA Apa amArI rakSA karo ! he tribhuvana pati ! sUrya jema bIjAonA upakArane mATeja uge che tenA je Apa paropakAra mATe ja jude jude ThekANe vihAra kare che, tevA Apane dhanya cheje tamAma darzana virya paNa kare che, teo mahA bhAgyazALI che ane svargamAM rahenAra paNa jo tamArAM darzana karI nathI zakato, to te niyaMca jeTalo paNa bhAgyazALI nathI. huM Apa pAse eTaluM ja mAguM chuM ke gAme gAma ane nagare nagara vihAra karatAM, Apa kadApi mArA hRdayane choDaze nahIM. bharata mahArAjAnuM prabhu pAse javuM. - - bharata rAjAne zrI rUpamadeva aSTApada parvata para samasanI khabara mastAMja, asaMkhya senA sahita thoDIvAramAM aSTApade AvI pahoMcyA, ane gIriupara caDhI uttara dizAnA dvArathI samavasaraNamAM praveza karI, prajune traNa pradakSiNa daI, temanA caraNamAM namana karI, prabhunI stuti karI. prabhue te pachI dezanA dIdhI. te sAMbhaLyA pachI bharatarAjAne, paMca mahAvratane pALanArA pitAne bhAIo ke jemAM rAjya temaNe laI lIdhAM hatAM, temane joI pazcAtApa che, ane temane bhogasaMpati pAchI grahaNa karavA vinaMtI karI. prabhue javAbamAM kahyuM, "he saraLa aMtaHkaraNavALA rAja ! A tArA bhAIe mahA savavALA hovAthI teoe mahAvrata pALavAnI pratijJA lIdhI che, ane teo vamana karelA annanI mAphaka e bhogasaMpatti pharIthI grahaNa karaze nahIM." Avo javAba maLavAthI pazcAtApa yukta cakroe pAcase gADAM bharI AhAra maMgAvI, pitAnA anuja bhAIone te levA nimaMtraNa karyuM te vakhate prabhue kahyuM, "he bhAratapati ! munio mATe banAvIne lAvela e AhAra, sAdhuene kape nahIM." e pachI bharatarAjAe munine arthe nahIM karela ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 4. karAvela paNa nahIM, te anna mATe sAdhuone nimaMtraNa karyuM, te vakhate paNuM prabhue kahyuM. "he rAjana ! munione rAjyapiMDa karbhe nahIM AthI bharatarAja ghaNAja dubhAvA lAgyA. ghoDA vakhata pachI bhagavAne bhavya janane bodha karavA mATe, aSTApada parvata uparathI anyatra vihAra karyuM ane bharata rAjA ayodhyA padhAryo ane sarva zrAvakone pitAne tyAM jamavA sArU padhAravA AjJA karI. kALanI gahana gati, kALanI gati vicitra che, e kaNa nA pADI zakaze ? kALane mane himA alaikika nathI, ema koNa kahI zako ? karoDa varSapara je duniyA hatI, temAM keTalA badhA pheraphAra thaI gayA che, te jANavAne kaha5nA sivAya ApaNI pAse bIjuM kAMI paNa sAdhana nathI ! 5NuM te duniyA judI hatI, ne temAM asaMkhyAtA pheraphAra thayA che, e te koI paNuM nA pADI zakaze nahIM ! thoDAM varSamAM jaLa tyAM sthaLa ne sthaLa tyAM jaLa thaI jAya che, te hajAro ne karoDa varSamAM ghaNAM pheraphAra thavA joIe, emAM zuM navAI che ! thoDAM varSamAM moTAM moTAM mAne ane ImAratamAM paNa moTA pheraphAra thatA jovAmAM Ave che ane temAM A paheluM ke te paheluM, e samajavuM keTalAMka varSo pachI muzkela thaI paDe che, te hajAre be lAkha vapara banelAM kAryomAM pheraphAro thAya, emAM zuM A thaI ? jaMgala hoya tyAM zahera vasatAM ne zahero verAna thaI jaMgalamAM pheravAI jatAM ApaNe joyAM che. DerA gAjhIkhAnane itihAsa e saMbaMdhamAM barAbara sAbItI Ape che. valabhIpurane poma pIAinAM khaMDere e saMbaMdhamAM jIvatI jAgatI mAhitI Ape che ! jamInamAMthI nIkaLatI mUrtio paNa dekhADe che ke, agADI moTAM maMdIromAM zobhatI bhAe hamaNuM bhUminI aMdara paDI rahI che ane je agADI pUjAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. hatI, teja hamaNAM apUjya rahe che. hugalI pAse AvelA jaina devAlathenAM khaDe, ke jene viSe ema kahevAmAM Ave che ke, tyAM 101 jaina maMdIre agADInA vakhatamAM hatAM, tyAM A vakhate hajAra jIvajaMtu ane prANIonA raheThANa tarIke e maMdIra vaparAya che. emanAtha mahAdevanI jAherajalAlI koNe nathI sAMbhaLI ? e jAherajalAlI dharAvanArAM maMdiranI mIlakata hajAro gAmonI hatI ane hajAro rajaputa rAjAo e maMdira upara marI phITatA hatA, paNa eja maMdira upara yavanenI najara paDatAM, mahamada gajanIne te vize khabara maLI ane e mIranI jevI caDatI dazA hatI, tevI ja paDatI thaI ! bAda dhama agADI hiMdustAnamAM ja janma pAme ne sarvatra lAge, paNa hamaNAM je bhUmimAM e dharma utpanna thayo, tyAM enuM nAma nizAna paNa jaNAtuM nathI, ane tene badale baramA, sIlena, cIna, jApAna vagere dekANe te pUra jhaLakamAM phelAyo che! Isu prIte je bhUmimAM janma lIdho ane dharmane upadeza karyo, tyAMja prIstI prajAnI ochAmAM ochI saMkhyA jovAmAM Ave che, ne je dharmanA sthApakane vadha staMbha upara jaDavAmAM Avyo, tene mAnanArAonI duniyAmAM moTI saMkhyA najare paDe che. jaina dharmana, mahAna mahAtmA mahAvIrasvAmI ke jene namana karanArA saMkhyAbaMdha rAjAe hatA, temane mAnanArA jaiinemAM koI rAjA te zuM, paNa pradhAna paNa jovAmAM nathI Avata; ane temaja duniyAnI bIjI dareka cIja sAra che. brAhaNenI utpatti brAhmaNane ItihAsika samaya ghaNuMkoe dasa hajAra varSa uparano jaNAvyuM che. vaLI e brAhmaNe brahAnA mukhamAMthI utpanna thavAthI brAhaNa" kahevAyA, ema keTalAka itihAsa kartAo ane purANe paNa jaNAve che evI hasavA joga utpatti ye vakhate thaI, te nathI jaNavavAmAM AvatI, paNa brahmAnA mukhamAMthI brAhmaNe utpanna thayA, ema to jaNAvavAmAM Ave che. paNa brAhaNe pahelAM koNa hatA, te jaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa pahele-prakaraNa 4: AvI nahi ane lakhAyA, te zA sakhata tajavIja vavAmAM AvatuM ja nathI. e jaNAvavuM ghaNuM ja muzkela hovAthI tenA upara DhAMka pIcho karavAmAM Ave chepaNa jana zAse temanA saMbaMdhamAM ghaNIja bharosAdAra vigato purI pADe che. jaina zAstra che ke mahAvIra tIrthakara pachI 900 varSa pachI lakhAyAM che, to paNa tyAra pahelAM e dhamanA moTA moTA AcAryo je yAdadAstanI zakti dharAvatA hatA, te ghaNuMja uttama hatI. hajI paNa tevA dAkhalA jaNAya che, ne keTalAka paM: Dito pustakonAM pustake kaDakaDATa bolI jatA joI, ApaNe ajAyaba thaIe chIe, paNa mahAvIranA vakhatamAM ne te pachI 980 varSa sudhI jaina sAdhuo ane vidyAne badhAM zAso moMDhe ja rAkhatA hatA. evA uttama viddhAneranA meDha rAkhelAM zAstra je vakhate lakhAyAM, te vakhate paNa temAM kAMI paNa asatya vacana AvI nahi jAya, te mATe mahAna sAdhu e sakhata tajavIja rAkhI hatI ane tethI ja te zAstromAM bIja zA mAphaka goTALo nahIM thavAthI, teo vadhu bharoMsAdAra che emAM kAMI paNa zaka nathI. evA uttama purAkanA eka lakhanAra kaLIkALa sarva zrI hemacaMdrAcArya hatA. jeoe kumArapALa rAjAne jaina dharmanAM uMca tatvothI bharapUra uttama sthiti batalAvI, jina banAvyo hato. e AcArya brAhmaNAnI utpatti viSe je jaNAvyuM che, te uparathI ja jaNAya che ke je ke duniyAnI zarUAtathI brAhmaNa nahatA, paNa teo AjakAlanA ke seMkaDo, hajAro varSonA nahi, paNa lAkho varSanA che ane je tadana mAnavA joga che. teo jaNAve che ke - brAhmaNa ane janeInI utpatti bharatarAjAe jyAre sarve bhAvakone potAne tyAM jamavA sAru AjJA karI. tyAre bhajana karanArAonI saMkhyA vadhI javAthI rasoDAnA uparIe AvI bharatarAjAne jaNAvyuM ke, jamanArAe ghaNA AvatA hovAthI, temAM zrAvaka koNa che, ane zrAvaka koNa nathI te nathI samajatuM; AthI bharatarAjAe, rasoDAnA uparIne AjJA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma karI ke dareka jamavA AvanArane evo prazna puchavoketo zrAvakacho ke kema? ne tame keTalAM vrata pALA che ? jeo pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata pALatA, teo tema jaNAvatA ane teone bharatarAjA pAse lAvavAmAM AvatA, je temanI zuddhine mATe jJAna, darzana, ane cAritranAM traNa cinhavALI traNa rekhAo kaNiI ratnathI teo upara nIzAnI karatA, tevA cihathI teo bhojana meLavI " jito bhavAna vardhate bhayaM tasmA nmAhana mAhaneti" ityAdi paThana mATe svare karavA lAgyA, A kAraNe teo zAhanA e nAmathI prasiddha thayA. teo potAnAM bALako sAdhuone ApavA lAgyA, jemAMthI keTalAka vecchAthI virakata thaI vrata grahaNa karavA lAgyA, ane pariSaha sahana karavAne azakata evA keTalAka bhAvako thayA. kAMkiNI ratnathI lAMchIta evA teone paNa niraMtara jamavAnuM maLatuM. anukrame teo "mAhanA " ne badale " brAhmaNa ' evA nAmathI prakhyAta thayA, ane kAMkiNI rananI rekhAo, te pavita- jaI-rUpe thai. bharata rAjAnI pachI tenA putra suyazAe, kAMkiNI ratnanA abhAvathI senAnI ane te pachI mahAyazA vagere rAjAoe rUpAnI, ane pachI bIjA oe sutaranI pavita-jAI karI. brAhmaNanI ane teo je jaI pahere che tenI utpatti upara jaNAvyA pramANe che. kALakrame, je bhAvakomAMthI teo "brAhmaNa thayA teo prathama Avaka hatA, ema bhUlAI gayuM ane brAhmaNa pitAne sithI prathama utpanna thayelA gaNavA lAgyA. kharuM jotAM te vAstavika nathI, paNa upara jaNAvyA pramANe zrAvako prathama hatA ane temAMthI brAhmaNe nIkaLyA. jaina zAstromAM prAkRta bhASAmAM hAla paNa brAhmaNone "mAhana" zabdathI lakhela che. brAhmaNa saMskRta zabda che te prAkRta vyAkaraNamAM baMbhaNa, temaja mAhaNanA svarUpathI siddha thAya che. zrI anugadvAra sUtramAM brAhmaNane " juThThasAvayA " eTale " meDhA bAvaka " tarIke lakhela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelA-prakaraNa 4. sUryava'zanI utpatti, - *** = - caMdravaMzanI utpatti viSe agADI jaNAvavAmAM Avyu che. ane teja rIte sUryavaMzanI utpatti che. bharata rAjAne sUyazA nAme putra thayA, tenAthI tenA pachI thanArA rAjAe sUryavaMzI kahevAyA. rUSabhadeva / bharatarAjA-jenAthI A dezanu nAma bhrasta I khaMDa paDatu, ane jeNe cArave anAvyA te brANAnI sattA dAkhala karI. sUryayazA--sUryavaMza sthApaka ane suvarNanI / janAI karanAra. mahAyazArUpAnI janAI karanAra. atikhala alA zItavIrya / jaLavIrya-sutaranI janAI karanAra cAra veDhAnI utpatti 2 temAM thayalA pheraphAra, jyAre bharata rAjAe brAhmaNeAne mejana ApavA mAMDyu. ane temane mAna ApavA mAMDayuM, tyAre bharatarAjAnI prAme paNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma. brAhmaNone bhojana karAvavA mAMDayuM ane tethI, sarva sthaLe brAhmaNa pUjanIya gaNAvA lAgyA ane prajAnA ApelA dAnathI teo samRddhivAna thavA lAgyA. te prasaMgathI bharata cakravartIe zrIrUSabhadeva bhagavAnanA upadeza anusAra, brAhmaNane niraMtara svAdhyAya karavA mATe zrIrUSabhadeva bhagavAnanI stuti tathA zrAvaka dharma svarUpa garbhita cAra Arya vedanI racanA karI. e cAra Arya vedanAM nAma nIce pramANe hatAM - saMsAradarzana veda saMsthAnaparAmadarzana veda. tatvAvadha veda vighAprabodha veda cAre vedomAM sarva naya saMyukta vastu svarUpanuM kathana ApavAmAM AvyuM hatuM, je brAhaNe zIkhatA. rUSabhadeva bhagavAnathI AThamA tIrthaMkara sudhI e cAre vedo yathArtha pravartatA rahayA ane brAhmaNo paNa teja pramANe vartatA hatA. AThamA tIrthaMkaranuM tIrtha viracheda thatAM brAhmaNoe bhraSTa thaI dhananA lebhathI te vedomAM jIvahiMsA dAkhala karI, ane * veda ulaTapAlaTa karI nAkhyA ane jaina dharmanuM nAma cAre vedamAMthI kADhI nAkhyuM, eTaluM ja nahi paNa sAdhuonI niMdA karanArA. cAra navA veda banAvyA, jenAM nAma-- yajurveda sAmaveda atharva veda kharA veda nIcalA tIrthakarenA vakhatamAM hatA - rUSabhadeva achatanAtha sabhavanAtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa 4. abhinaMdana sumatinAtha padama prabhu supArzvanAtha caMdra prabhu khoTA veda athavA to pheraphAra karelA veda AThamA tIrthaMkara caMdraprabhu ane navamA tIrthaMkara zrI suvidhinAthanA vakhatanI vacce banAvavAmAM AvyA che, je haju sudhI pracalita che. je brAhmaNoe tIrthakarane upadeza aMgIkAra karyo, teoe pUrva vedanA mAno tyAga karyo nahi, ane te mAtra Aja sudhI dakSiNamAM, karNATaka dezamAM vigere bIje ThekANe jaina brAhmaNe bele che. paNa bIjA brAhmaNoe caMdra prabhu bhagavAnanI pachI keTalAeka kALa gayA bAda, agADI jaNAvyA pramANe bharatakhaMDamAM, saMdha tathA jaina zA tarata vicheda thayA pachI, svamati kalpanAthI potAnA lAbhavALo dharma banAvyo ane te graMthomAM potAne lAbha maLe evI kriyAo ne vacano dAkhala karyo. vedanI racanA agADI je rIte dayAmaya dharma upara karavAmAM AvI hatI, temAM pheraphAro karo hiMsAsaMyukta karavAmAM yAjJavalkaya rUSi, pipalAda ne parvata vagere e zuM zuM bhAga lIdhe, te viSe ApaNe agADI joIzuM; paNa hamaNAM ApaNe zrI rUSabhadevano vicAra karIe. have bhagavAna AdIzvara aSTApada parvata upara padhAryA ane tyAM AgaLa bharatarAjAe AvI temane vaMdana karyuM. tyAMthI nIkaLI bhagavAna zrIzetraya gIri tarapha javA mATe puMDarIka gaNadhara vigere sAthe cAlI nIkaLyA. vihAramAM temaNe kezaLa dezanA lokone dharmamAM kuzaLa karyo. magadha dezanA lokone tapamAM pravINa ryA, kAzInA lokone prabodhyA, cedI dezane saceta jJAnavALo karyo, gurjara dezane pApa rahita AzAvALo karyo ane chelle zrIzetruMjaya gIripara padhAryo. * e mATe juo "duniyAne prAcina dharsa " bhAga bIja, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma puMDarIka muninuM mikSagamana. zrI rUSabhadevanI sAthe zetrujaya gIripara puMDarIka gaNadhara paNa padhAryo hatA, ne dezanA ApatA hatA. keTalAka kALa vItyA pachI puMDarIka gaNadhare keTI zramaNonI sAthe prathama sarva prakAranA sukSma ane bAdara aticAranI AlocanA karI, ane pachI ati zuddhine mATe pharIthI mahAvatanuM A ropaNa karyuM. te pachI temaNe kahyuM ke, " sarva jI mane kSamA karo, huM sarvanA aparAdha kSamAvuM chuM, mAre sarva jInI sAthe mitra tA che. ane koI sAthe mAre vera nathI. " e rIte kahI temaNe sarva zamaNe sAthe vicarima aNusaNa vata grahaNa karI, eka mAsanI saMlekhane ane citramAsanI pUrNimAne divase kevaLajJAna pAmI, bAkI rahelA adyAti karmano kSaya karI ekSapada pAmyA. e zetruMjayagIri upara bharatarAjAe ratnazilAmaya eka caitya karAvyuM ane te madha puMDarIkajInI pratimA sahita bhagavAna zrI rUSabhadevanI pratimA sthApanA karI. zrI rUSabhadevane parivAra - - bhagavAna zrI rUSabhadevane kevaLajJAna utpanna thayuM, tyArathI temano parivAra nIce pramANe hate-- parivAra saMkhyA. sAdhuo 84000 sAdhvIo 300000 zrAvake 350000 zrAvikAo 554000 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 4. cidapUva 4750 avadhijJAnI 8000 kevaLajJAnI 20000 vaikriyalabdhIvAna 20600 manaparyavajJAnI 12650 vAdI 12650 anutaravimAnavAsI 22000 bhagavAna zrI rAmadeve je rIte vyavahAramAM prajAnuM sthApana karyuM, temaja dharma mArgamAM upara pramANe caturvidha saMghane sthApana karyo. dila samayathI eka lakSa pUrva vityA pachI bhagavAne aSTApada parvata upara dazahajAra muniosAthe padhArI, 6 upavAsa karI pAdapopa gamana aNasaNa karyuM. bharatarAjAne A khabara maLatAM te du:khI thayA ane aMtaHpura parivAra sAthe page cAlIne aSTApada tarapha javA nIkaLyA. page cAlavAmAM temane ghaNuM duHkha thayuM, te chatAM te temaNe gaNakAryuM nahIM ane taDako tApa paNa gaNakAryo nahi ane thoDA vakhatamAM aSTApada parvata upara prabhu samakSa AvI, pradakSiNuM daI vaMdana karI, pAse besI temanI upAsanA karavA lAgyA. zrI rUSabhadevanuM mokSagamana A avasarpiNInA trIjA ArAnAM navANuM pakSa bAkI rahyAM tyAre mAghamAsanA kRSNapakSanI 13 nA pUrvahe abhici nakSatramAM caMdrane yoga Avyo te samaye, rUSabhadeva bhagavAne bAdara kAyagamAM rahI, bAdara managa ane vacana yogane rUMdhI lIdhA, pachI sukSma kAyayogane asta karI sUkSmakriyA nAmanA zukala dhyAnanA cothApAyA uchatrakriyA AzrayakarI, zrI rUSabhadeva bhagavAna mokSa padane pAmyA; ane temanI sAthe dasa hajAra zramaNo paNa parama padane pAmyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina dharma. rUdana karavAnI athavA maraNa samaye raDavAnI zarUAta prabhunA nirvANa kalyANaka samaye bharatarAjA bahuja duHkhI thayA ane mUchapAmI jamIna upara paDayA. bharatarAjAne prabhune viraha ghaNeja lAgavAthI Ama thayuM, paNa te samaye te duHkhamAM ghaTADe karavAnA kAraNa rU5 rUdanane jANatA na hovAthI, Idra mahArAje cakrInI pAse besI meTe pAkAra karI rUdana karyuM. Idra pachavADe sarve devatAoe paNa rUdana karyuM. sarvane rUdana karatA joI bharatarAjAe paNa maTe svare rUdana karyuM. moTA pravAhanA vegathI jema bAMdhelI pALa tuTI jAya, temaja rUdanathI bharatarAjAno zeka ocho the. A samayathI jagatamAM sarva prANIone zokanA samaye, zakazalyane vizalya karanAra rUdanane pracAra pravA. bharatarAjAe A samaye bahuja rUdana karyuM hatuM ne te rUdana hadayane vIMdhI nAkhe evuM hatuM. agni devatA. jyAre bhagavAna rUSabhadeva nirvANa pAmyA tyAre sarva devatAo nirvaNu mahatsava karavA AvyA. e vakhate agnikumAra devatAe zrI rUSabhadevanI citAmAM agni lagAvI, ane te vakhatathI ____ agni mukhAvedevAH eTale ke agnikumAra devatA sarva devemAM mukhya che e zruti lokomAM prasiddha thaI. keTalAka ajJAne Asutine e artha kare che ke agni devatA te trIsa karoDa devatAomAM mukhya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahelo-prakaraNa 4 agni hetrI brAhmaNa-brAhmaNo yAcaka kema kehavAyA ? zrI rUkSmadevanA dehane idra devatAe pUrva dizAnI ciMtAmAM mu ane keTalAka devatAoe IvAku kuLanA munionAM zarIrane dakSiNa dizAnI ciMtAmAM mukyA ane anya devoe bIjA sAdhuonAM zarIrane pazcima dizAnI citAmAM sthApana karyo. agnikumAre te citAmAM agni pragaTa karatAM ja vAsukumAre vAyu viSNu ane cotaraphathI agni pragaTa thaIne baLavA lAgyA. devatAoe puSkaLa kara, ghI tathA madha citAmAM nAkhyAM. pachI citAni zAMta thatAM, dhake pUjA karavA mATe prabhunI upalI jamaNI deha grahaNa karI, camareDhe nIcalI jamaNa dADha grahaNa karI, badri nIcenI DAbI dADha grahaNa karI, bIjA IdrAe prabhunA. bAkInA dAMta grahaNa karyA ane devatAoe bIjA asthi grahaNa karyA. A vakhate keTalAka bAvAe agni mAgavAthI, devatAoe temane traNa phaMDanA agni ApyA. e agni lenArA agnihotrI brAhmaNe kahevAyA. teo potAne ghera prabhunA citAgnine laI gayA ane tenuM pUjana karavA lAgyA. IkvAku kuLanA munione citAgni zAMta thai jato, te tene rUSabhadevanA citAgnithI teo jAgrata karatA, ane bIjA munionA zAMta thayelA citAgnine IvAku kuLanA munionA citAgnithI pragaTa karatA hatA paraMtu bIjA sAdhuonA citAgnine bIja be citAni sAthe teo saMkramaNa karatA nahIM. te vidhi adyApi brAhmaNomAM pracalita che. jyAre devatAe zrI rUSabhadevajInI dADha vagere lIdhAM, tyAre zrAvaka brAhmaNa maLI devatAonI ati bhaktithI yAcanA karatA hatA. devatAo teone yAcanA karatA joI bolyA "a yAcake ! aho yAcake!" ane tyArathI brAhmaNe yAcaka kahevAyA. agni ane dADho, keTalAka brAhA ane devatAo laI gayA paNa je bhasma rahI te brAhmaNoe pote lIdhI ane thoDI thoDI kone ApI. lokee te bhasma potAnA mastaka para tripuMDAkAre lagAvI, ane yArathI tripuMDa karavuM zarU thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sAthI prAcina dharma. mahAdeva koNa? | bharatarAjAe kalAsa parvata upara siMha niSadhA nAmanuM maMdira banAvyuM, temAM bhaviSyamAM thanAra ra3 tIrthakaronI ane zrI rUSabhadevajInI maLI badhI maLInera4 pratimAonI sthApanA karI, ane daMDaranathI parvatane evI rIte che ke te upara pagethI koI caDhI zake nahi. vaLI bharatarAjAe e parvatamAM ATha pagathI rAkhyAM ane te kAraNathI kailAsa parvata aSTApada kahevAvA lAgyA. A parvata upara prathama tIrthaMkara zrI rUSabhadeva, ke jenI zakti apAra hatI, ane jene badhA devatAo paNa pujatA hatA, tenI mUAti bharate sthApana karI, ane tene mahAdeva nAma ApyuM, ane tethI rUSabhadeva eja mahAdeva gaNAyA, ane kailAsa parvata para temanI mUrtinI sthApanA karavAmAM AvyAthI mahAdeva-meTA deva-zrI rUSabhadevanuM wAna kailAsa parvata gaNAya. bharata rAjAe siMha niSadhA cayamAM 24 tIrthakaronI mUrti sthApIne, 24 tIrthakaronI stuti karI ane mahA zokAgnimAM baLatA vAMkA vaLI pAchI najare jotA jotA aSTApada parvata uparathI nIce utaryA, ane maMda maMda gatie ayodhyA tarapha cAlyA. vinatA nagarI samIpe AvI pahoMcatAM ja, nagarajanoe temane AvakAra Ape, paNa te chatAM temane bhagavAna sAMbharI AvyA ane temane saMbhAratAM saMbhAratAM meghanI peThe AMsu varasAvatA, bharatarAjA rAja mahelamAM peThA. dravyane lebhI purUSa jema dravyanuM ja dhyAna dhare, tema temaNe sutAM, besatAM, uThatAM, ubhA rehatAM, jAgatAM, bahAra ne aMdara, rAtri, dIvasaprabhunuM ja dhyAna dharavA mAMDayuM, ane temanA dhyAnamAM lIna thavA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa pahele-prakaraNa 4. bharata cakIne nirvANa - u - kALanI gati jema akaLa che tema enAM kAma paNa akaLa che. je cakI potAnA pitA ane devanA duHkhe duHkhI thaI, AMsu pADatAM mehalamAM dAkhala thayA hatA, teja cakrI mehalamAM jai koDA sukhamAM lIna thayA ane te sukhamAM rUSabhadevanA mekSa pachI pAMca lAkha pUrva nirgamana karyA. eka divasa bharatarAjA nAna karI, zarIrane AbhUSaNothI zaNagArI eka meTA arasAmAM pitAnA zarIranuM rUpa jotA hatA. e vakhate ajANatAM mahArAjAnA hAthanI eka AMgaLImAMthI mudrikA bhUmipara paDI gaI. keTalIka vakhate mahArAjAnI najara te AMgaLI upara paDatAM temaNe pRthvI upara paDelI mudrikA zodhI kahADI ane pachI vicAra karavA lAgyA ke, je A eka mudrikA vagara zarIra zobhA vagaranuM dekhAtuM hatuM, to mArA zarIranA bIjAM badhAM AbhUSaNe kahADI levAmAM Ave to zarIra kevuM dekhAze ? e vicArathI bharatarAjAe potAnAM badhAM AbhUSaNo utAravA mAMDyAM. mastaka uparathI mugaTa utAratAM mastaka, ratna vinAnI vIMTI jevu dekhAvA lAgyuM. kAna uparathI kuMDaLa utAratAM baMne kAne, sUrya caMdra vinAnI evI pUrva ane pazcima dizA lAge, tevA dekhAvA lAgyAH hAra utAratAM vakSasthaLa tArA vinAnA AkAza jevuM zunya lAgavA mAMDayuM; ane e ja rIte judA judA avayavo uparathI AbhUSaNa utAratAM, te avayavonA dekhAvamAM pharaka paDI gayo. potAnuM AbhUSaNa vagaranuM zarIra jotAMja bharatarAjA bolI uThayA; " ahA ! AbhUSaNa vagara A zarIra patra rahita vRkSanI mAphaka kevuM dekhAya che ? ahA ! A zarIrane dhikkAra che ! bhIMta upara jema citra citaravALo kRtrima zobhA thAya che, temaja zarIranI paNa AbhUSaNathI ja kRtrima zobhA thAya che. je zarIra upara hajAre mANase marI phITa che, je zarIrane hajAro mANase potAnA prANa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sithI prAcina dharma. karatAM vadhu gaNe che-je zarIra mATe hajAre mANase potAno dharma evA taiiyAra thAya che je zarIrane bacAvavA mATe hajAro mANase potAnAM mAta, pitA, bhAI bhADuM ke strInI paNa darakAra karatA nathI-je zarIra mATe dareka jANe che ke, teno nAza thanAra che je zarIranI aMdara vijhA ane bahAra paNa malInatA rahI che, te zarIrane zobhAvALuM karavA mATe A AbhUSaNe zuM kAmanAM che ? AbhUSaNothI zuM A zarIra amara rahI zake ? AbhUSaNe zuM AtmAnuM tAraNa karaze ? nA ! nA ! A mAthA beTI che, tenA para prema rAkhavAmAM pApa che, tenuM mAna karavAmAM nAza che, ane tene ahaMkArI karavAmAM saMsAranI bhramaNutA che !" bharatarAjAne AvA vicAra AvatAM ja temanA ghAtI kamano kSaya thaye, ane temane kevaLajJAna pragaTa thayuM kevaLajJAna pragaTa thatAMja IdranuM Asana kaMpAyamAna thayuM, ane tarata ImAhArAja bharatarAjA pAse padhAryo ane kahayuM; " he kevaLajJAnI ! tame dravya liMgane svIkAra karo. eTale tamane vaMdana karuM, ane tamArA niSkramaNa mATe utsava karUM !" bharatarAjAe tarata teja vakhate potAnA mastakanA kezano paMca muSTi lava karyA, devatAoe ApelA upakaraNe dhAraNa karyA, ane te pachI che temane vaMdana karyuM. eja samaye bharatarAjAnA tAbAmAM rahelA 10000 rAjAoe paNa dikSA lIdhI. ' thoDA samaya pachI Idra rAjAe bharata cakInA putra AdityayazAnA rAjyAbhiSekane utsava karyo. rUSabhadevanA putra bharatarAjAne A pheraphAra atyaMta acaMbA bharelo che . je rAjAe samasta pRthvI jItavA 60 hajAra varSe mALI tene tAbe karI, je rAjAe potAnA rAjathI na dharAtAM potAnA ha8 bhAIonAM rAjya jItavA lobha karyo, je rAjAe potAnA 98 bhAIonAM rAjya laI lIdhAM ane temane duniyA tyAga karavAmAM kAraNabhUta thaI paDe, je rAjAe tethI paNa na dharAtAM pitAthI vadhu baLavAna bAhubaLInI paNa darakAra na karatAM, tene namAvavA kamara kazI, je rAjAe bAhubaLIthI ghaNI vakhata hAravA chatAM nAsIpAsa na thatAM potAno svArtha je daza 13. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 khaMDa pahele-prakaraNa 4. jItavAne hato te ja sAdhavA mATe chevaTa sudhI dhairya rAkhyuM, je rAjAe pitAthI vadhu baLavAna bAhubaLIne paNa pitA taraphanA prema aMge asAra saMsArapara vairAgya utpanna karAvyuM, ane je rAjAe potAnA prabhu ane pitAne mATe ghaNoja zoka karyo, te rAjAne jyAre AbhUSaNa vagaranI eka AMgaLI jevAthI A saMsArano tyAga karatAM ApaNe joIe chIe tyAre ApaNe ajAyabImAM garakAva thaI jaIe chIe, ane karmanI ane duniyAnI vicitratA upara vicAramAM paDI jaI te ja vicAranA dariyAmAM DubI jaIe zmae ! dareka mAnave A uparathI dhaDe levAne che ! dareka mAnavIe A uparathI vicAra karavAno che ! je mAnavI asAra saMsAramAM asAra mAnI tenI mAyAmAMja lIna thaI rahe che, tene A uparathI ghaNoja vicAra levAne che ! paNa aphasesa, hararoja AvA seMkaDe dAkhalAo najare jovA chatAM, jyAre mAnavI sudhare nahi tyAre temAM paNa kAMI kAraNa-saMsAranA vicitratAnuM kAraNa samAyeluM che ema mAnI saMtoSa levo joIe. rUSabhasvAmInI mAphaka mahAtmA bharata munie, kevaLajJAna uttapanna thayA pachI gAma, nagara, araNya, pahADa, vageremAM seMkaDe prANIone pratibodha karyo, ane parivAra rahita pUrva lakSa paryata vihAra karyo, ane chelle aSTApada parvata para nirvANa pAmI siddhi padane pAmyA. bharatarAjAe 77 pUrvalakSa kumAra paNamAM gAyAM, eka hajAra varSa mAMDaLika paNAmAM gALyAM, cha lAkha pUrvamAM eka hajAra ochAM varSa cakravati paNamAM gALyAM ane kevaLajJAna utpanna thayA pachI, eka lakSa pUrva sudhI pRthvI upara vihAra karyo. bharatarAjAe badhu maLI corAzI pUrva lakSa varasanuM AyuSya bhogavyuM hatuM, ema A uparathI saheja jaNAze ? jaina dharmanA, A kALanA prathama tIrthaka-prathama sarvata-nuM ane tenA putranuM TuMka vivecana A rIte pUrNa thAya che. e mahAtmAonu vRttAMta jaina zAstra mAM dhaNuMja vistArathI ApavAmAM AvyuM che, ne te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dharma uparathI jaNAya che, ke e mahAtmAoe mekSa meLavavA mATe ati uttama rIte sarve jIvo tarapha dayAnI lAgaNIthI joI, aMte rAgardoSarahita caI, nivaNa pada meLavyuM hatuM. jeno jene Izvara mAne che temAM ne anya dharmIo jene Izvara mAne che temAM ghaNo ja pharaka mAlama paDe che, jyAre pahelAnA Izvara rAgadveSarahita jaNAya che tyAre bIjAnA rAgadveSasahita jaNAya che, evA bIjA jana mahAtmAoe jina dharma kevI rIte karaDe varSo sudhI pravartAvyo, te tapAsyA. pahelAM IzvaratA kevA guNomAM rahelI che, te viSe jaine zuM mAne che te tapAsIzuM. * N', ' K in: S /) A tA . te ' RE!, ) prathama khaMDa samApta. - 4 :: /I/II Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. - -- khaMDa bIjo prAcina dharmanAM prAcina siddhAMta ane jaina dharmanI zreSThatAnAM kAraNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 duniyAne sethI prAcina dha. praveza. che- ahilA re zvaranA putra che. eja rIte prathama khaMDamAM duniyAnA sauthI prAcina dharmanA sthApakanuM TuMka vRpattAMta ApavAno prayatna karavAmAM AvyuM che. e vRttAMta ghaNIja sArI rIte laMbANathI jaina zAstromAM ApavAmAM AvyuM che, ane tene viSe dareka jaina te zuM, paraMtu anya dharmIone paNa nyAya dRSTie jotAM jarA paNa zaMkA lAvavAnuM kAraNa rahetuM nathI. prathama khaMDanA prathama prakaraNamAM ane pravezamAM e viSe kAMI paNa zaMkA na lAvavAnAM kAraNe batAvavAmAM AvyAM che, te chatAM ahIM paNa kahevAnI jarUra che ke, e vRtAMta koI paNa rIte svakapola kalpita nathI, paNa jainanA vIsamAM tIrthakara zrI mahAvIra svAmI -ke je eka mahAtmA ane sarvajJa hatA tenA taraphathI ApavAmAM AvyuM che. hi dhamIo maitama buddhane ivara tarIke mAne che- musalamAne mahamadane Izvarane khAsa dUta-pegaMbara tarIke mAne che ane teNe kahelA dareka zabdane IzvaranA vacana jeTaluM mAna Ape che pIstIo Isu pegaMbarane IzvaranA putra tarIke mAne che ane tenA dareka zabda upara mAnanI najare dhyAna Ape che. eja rIte jaine paNa mahAvIrane pitAnA IzvararUpa mAne che, ke je potAnAM sArAM karmothI IvarIpada meLavavA bhAgyazALI hatA-jainanA mahAtmA ane anya dhamaenA mahAtmAomAM, eka pharaka khAsa rIte nedhI levA jevo che. jaina mahAtmAo potAnA uttama kAryothI Izvara thayA che. ne izvarIpada meLavavA mATe teoe ghaNuM duHkho khamyAM che-ghaNuM kaThina kriyAo karI che, ane nItinA ane dayAnA uttama ane kaThinamAM kaThina niyama pALyA che. evA uttama niyamo pALyA pachI ja teo izvara thavA pAmyA che. ethI ulaTuM bIjA dharmanA pegaMbara Ivara nahIM paNa IzvanA dUta-pegabara athavA avatArarUpe che. phakata tama buddha-baddha dharmanA sthApaka kAMIka rIta jenonA mahAvIrane maLatA Ave che. te paNa pote hajAra kaSTa veThI izvararUpa thayA che, ema brAddha loko mAne che, mahamada pegabara, Isu, prIsta, musA vagere Izvara taraphathI mokalavAmAM AvyA hatA, ema te dharmanA upAsako mAne che. kRSNa, cama, parazurAma, siha vagerene ethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 khaMDa bIjo- praveza judIja rIte izvaranA avatAra mAnavAmAM AvyA che. paNa jo te koIne paNa IzvaranuM pada judI ja rIte Ape che. teo te mATe tenA gaNe upara, tenA mana upara, ane tenA vacana upara najara rAkhe che, ane jyAre temAM rAga ke dveSa nathI jotA tyAre ja tene izvara tarIke gaNe che, e vize ApaNe have jaladI ja joizuM, ane jaina dharmanA sthAne pake zuM dharma calAvyuM, temAM Izvara koNa che, Izvara zuM che, Izvara ke hAya, karma zuM che, duniyAnAM tatva keTalAM che, e vagere bIjI bAbatonI tapAsa karIzuM. A vakhate, hamaNunA samaye A aArya dezamAM ghaNA matamatAMtaro cAlI rahyA che. jaina dharmane mAnanArA jaine sivAya, sarve hiMdue vedane mAne che ane ghaNuM kharuM brAhmaNane mAna Ape che. atyAra sudhImAM gautama buddha, kapila, pataMjali, kaNAda, kabIra, nAnaka sAheba, dAdujI, garIbadAsa, vagere navA mata calAvanArAoe vedathI judA paDIne, petAnA matanA pustako banAvyAM hatAM ema jANavAmAM AvyuM che, paNa teone mAnanArAo thoDAM varSa vedathI alaga rahI pAchA tene ja zaraNe jatA jovAmAM AvyA che. nAnaka sAhebe calAvelA paMthanA udAsI sAdhuo have nAnaka sAhebanA graMthane na mAnatAM vedane mAna Ape che; gurU goviMdanA matanA sAdhuoe potAnA gurUnA vesane cheDI anya matanA sAdhuonAM cinha dhAraNa karI dhAturaMganAM vastra, kamaMDaLa vagere rAkhavA mAMDayAM che, ane vedane mAnavAnuM zarU karyuM che, e ja rIte dAdupaMthI nizcaladAse hadu paMtha cheDI vedAMta mata grahaNa karyo. eja rIte dAduthI suMdaradAse sAMkhya mata grahaNa karyo ! garIbadAse eja rIte advaita brahmavAdI mata grahaNa karyo ! AnA kAraNomAM eka mukhya kAraNa e che ke, brAhmaNa, je paMthavALA vedane mAnatA nathI tene nAstika gaNAve che ane e kAraNe judA judA paMthavALAene paNa brAhmaNe taraphathI ghaNuM khamavAnI dhAstI rahe che. jyAM jyAM ApaNe joIe, tyAM tyAM brAhmaNonuM jera vizeSa najare paDe che. brAhmaNoe pitAnI AjIvikA pramukha mATe seMkaDe rastAo evI rItanA dAkhala karI dIdhA che ke, temAMthI bIjAo nIkaLI nathI zakatA ane tavAnI vastI vadhu hovAthI bIjA paMthanA sAdhuone te vedane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dhama. 105 mAna ApavAnI jarUra paDe che. brAhmaNenuM jora hamaNAMthI ja che ema nathI; hajAra varSa upara paNa temanuM jora ghaNuM ja hatuM, ane be hajAra varSa upara baha matane hiMdustAnamAMthI hAMkI kahADavAmAM teoe je phateha meLavI hatI, tenuM kAraNa paNa teonuM joraja gaNI zakAya. e lokonA jerane bIjo dAkhalo tukArAma sAdhu nA saMbaMdhamAM jovAmAM Ave che. tukArAma sAdhu dakSiNamAM ghaNAja prakhyAta gaNAya che. e sAdhunA bhajano hajI paNa ghaNuja vakhaNAya che, paNa vedAMtI brAhmaNethI temanuM jora nahIM khamI zakAvAthI, temanAM pustako rAmezvara bhaTe bhImA nadImAM DubAvI dIdhAM hatAM, e vAta suprasiddha che. tukArAma sAdhu bhaktimArga phelAvAmAM mukhya hatA, ane te lakhelAM pustakomAM yanI ane brAhmaNanI niMdA rUpa lakhavAthI temane A aMta AvyuM hatuM. A uparathI jaNAze ke brAhmaNo navA paMthane TakavA nathI detA, ane tene game te rIte toDI nAMkhe che. brAddha matane mAnanArA bALakathI te vRddhanI katala eja brAhmaNanA pura baLanA vakhatamAM, uttaramAM himAlaya sudhI ane dakSi mAM tabiMdu rAmezvara sudhI thaI hatI. eja rIte brAhmaNee jena matane teDI nAMkhavAne hareka vakhate prayAsa karyo che, paNa e dharma no na hovAthI, tenA siddhAMte uttama hovAthI, ane ghaNuM vane prAcina hevAthI, e dharma TakI rahe che, eTaluM ja nahi paNa ghaNI vakhata te e dharmane mAnanArAoe bharatakhaMDano nAza thato bacAvavA, mukhya bhAga paNa lIdho che. zuM jaina dharma nAstika che? - ja - jaina dharmane nAza karavA mATe je mukhya tahemata jaina dharmapara mukavAmAM AvyuM che te e che ke, jaina dharma nAstika che! bIcArA bhoLA, ajJAna loko brAhmaNanA A kahevAne tapAsa karyA vagara mAnI daI, te ja rIte tene nAstika gaNe che, ane tene aMge keTalAka itihAsa kartAoe paNa jainene nAstika gayA che, ane potAnAM pustakomAM paNa te ja rIte lakhyuM che. paNa satya vAta tethI tadana judIja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 khaMDa bIjo-praveza. nAstika tene kahevAya ke je, Izvara, pApa, punya, svarga, na punarjanma, AtmA vagerene nahIM mAne ! vaLI je zAstromAM jIvahiMsA, ane mAMsa bhakSaNa karavAthI, dArU pIvAthI, ane para strI sevavAthI punya thAya che ne mokSa maLe che vagere lakhavAmAM AvyuM hoya, te nAstika zAstro che ane tene banAvanArAo paNa nAstikaja kahevAya; paNa je dharmamAM upara lakhelAM apalakSaNo na hoya te kevI rIte nAstika kahevAya te nathI samajAtuM. e uparathI jaNAze ke satyatAne kore mukI, mAtra pakSApakSIthIja jainene nAstika kahevAmAM Ape che. kharuM jotAM ahIM paNa vedAMtIonuM baLa kAme lAgeluM che. teo, jeo vedane nahIM mAne temane nAstika gaNAvI nIcA pADavA yatna kare che. jenA ane ddhi, e be vedane nathI mAnatA, tethI, teone nAstika kahevAmAM Ave che; paNa vAstavika rIte tema nathI, senAne pItaLa kahevAthI jyAM sudhI tenI parikSA thaI nathI, tyAM sudhI te bhale pItaLa gaNAya paNa parikSA thayA pachI, te pItaLa nathI gaNAtuM. ema to musa lamAno anya dharmIone kuphara ( kAphara ) kahe che, paNa tethI zuM teo kAra che ? nA tema nathI. mAMsa madirAnuM pAna karanArA, ThagAIthI lokone ThaganArA, zAstromAM paNa pheraphAra karanArA, durAcArI, bIjAonA maraNa samaye jamanArA, asatya bhASaNa karanArA, vRtta pratyAkhyAna nahIM dhAranArA, mahAlobhI, svAtha, potAnA lAbha sArU anyone khoTe raste doranArA, dayAdAna che paropakAra nahi karanArA, abhimAnI, guNavaMta sAdhuono deSa karanArA, bIjAonI caDatI joI temanI paDatI IcchanArA, ajJAna, mUDhamatane calAvanArA, pArakI vastune IcchanAra, parastrI bhegavanArA, draDha kadAgrahI vagere durAcAravALA je koI haya, tene nAstika kahevAmAM jarA doSa nathI; paNa je manuSyo ethI ulaTI rIte dayAdAnavALA, madhamAMsanA tyAgI, paramezvaranI bhakita pUjA karanArA, saMsAranI mAyAnA apremI, ane 18 duSaNa rahita paramezvarane pUjanAra hoya, tene Astika nahIM kahevAmAM moTo deza che, e koI paNa samaju samajI zake ema che, ahIM "ApaNI lApasIne parAI kusakI' e vAta nathI, paNa eka "dharmavALA bIjA dharmavALAne nAstika kahe, emAM keTalo moTo deza che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 duniyAne saithI prAcina dharma. eja javAnuM che. jaina dharmanA jJAna bhaMDArane, se lekanA humalA vakhate, musalamAna ane brAhmaNanI caDatI vakhate ane ghaNIka vakhate potAnAM pustaka bIjAone jovA nahi devAnI jinenI lAlasAthI, meTI saMkhyAmAM nAza thaye hevAthI, temanuM moTuM sAhitya ane temanA ItihAsane lagatI ghaNIka bInA sadAne mATe guma thaI gayelI hovAthI, ane anya loko taraphathI prAcina jaina sAhityanI kheALa mATe prayAsa levAmAM nahi AvyAyI, jainane lagatI ghaNIka bInA lokonA jANavAmAM nathI AvI, ane te kAraNe jeno upara ane temanA dharma upara dhaNAMka cuMThaNa paDyAM che, paNa ApaNe te upara vadhu vicAra na karatAM, jainadharmanAM to kevAM che ane janadharmanA sthApaka zrI rUSabhadevano dharma kevo hato, te viSene have jaladI vicAra karIzuM. jJAnamAM pese vAparI jJAnoddhAra karavAnI jenI pharaja - - jainadharmanuM mULa svarUpa jANavA mATe, je mANasane jJAna upara lakSa thAya, te mANasa thoDA vakhatamAM A bhavasamudra tarI jaze, evuM zAstromAM vAMcavAmAM Ave che tenAM kAraNamAM mukhya kAraNa e che ke, kevaLajJAna pragaTa karavA mATe mukhya sAdhana zrutajJAna hovAthI, te tarapha bhavI jIvanuM lakSa kheMcAvuM joIe. "jJAna bhaNavAthI, jJAna bhaNAvavAthI, jJAna jANavAthI, jJAnane pATha karavAthI, jJAnanAM upagaraNe athavA pustakane vinaya karavAthI, pustake lakhAvavAthI, vidyAzALAo kADhavAthI, zrAvakone bhaNAvavAthI, ane tana, mana, ane dhananI je prakAranI zakita hoya te pramANe jJAnanI vRddhi thAya, evA pravartana karavAthI, jJAnAvaNuM karmane kSapasama thAyache, ne jJAna pragaTa thAya che." e uparathI jaNAze ke jene jJAna mATe keTaluM badhuM karavAnuM . jJAna vagaranA manuSyone Akho chatAM aMdhA kahevAmAM Aveche. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 khaMDa khIjo praveza. teeAe upalA zabdeApara vicAra calAvI, dhanathI rAkti DrAya te dhanathI, jJAnanA kAmane madada karavI joie; jene zarIranI zakita hAya teNe zarIrathI jJAnanI sabhALa rAkhavI joIe, mana zaktivALAe bIjAone bhaNuAvavAmAM athavA jJAna samajAvavAmAM udyama karavA joIe, vaLI zAsananA keTalAka kArabhArIe pAtAnA tAkhAmAM rahetA paisA, vadhAryA jAyache, paNa te paisA jJAnanA kAmamAM kharcatA nathI, tee jJAnAvaraNI karma bAMdheche. sAta kSetramAM khIjA kSetrane eLakhanAra jJAna che, ane tethI e tarata samajAze ke jJAna jevu, khIju` kAI paNa kSetra nathI. maraNa pachADI, vivAha Adi kharacA vageremAM jyAre hajArA rUpIA kharacavAmAM Ave che, tyAre jJAna phelAvA mATe jene kAMi na kare, e keTaluM badhuM zaiAcanIya ! ghaNAka zeThIyAe tathA sAdhuo pAse jJAnanA bhaMDArA che, paNa tee temAMthI eka paNu pAnu` kAIne vAMcavA ApavA nA pADe che, e dIlagIrI bharyuM che. bIjA keTalAka bhAgyazALI grahasthA evA bhaDArekamAMthI pustakA kahADI, khInnatA upayoga mATe Apeche. paNa kALanA prabhAve teone paNa nAza thavAno saMbhava hAvAthI, navAM pustako lakhAvavAnu cAlu` rAkhavuM Teche; kemake jyAre te pustakA nAza pAme tyAre ApaNI pAse khIjA' pustakA na heAvAthI, te pustakAmAM rahelA jJAnanA nAza thavA mATA sabhava raheche. hAlamAM paNa keTalAMka zAsrA, ke jenAM nAma ApaNuM jANIe chIe te maLatAM nathI; keTalAMka pustakA adhurAM che, te keTalAMkanA taddana nAza thayAche. A uparathI jenAe cetIne jJAna uttAra karavA ghaTeche. jaina dharme mATe anya dharmAM bhUla bharelA vicAra kema dharAve che, tenAM kAraNeA Tu'mAM upara jaNAvavAmAM AvyAM ane te mATenA upAya paNa TuMkamAM batAvavAnA prayatna karavAmAM AvyeAche. e jaina dharma mATenA anya vidvAneAnA bhUla bharelA vicArAnI ATalI 'ka tapAsa pachI ApaNe have duniyAnA sAthI prAcina dharmanA mukhya siddhAM tenI TuMka tapAsa laIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 duniyA sAthI prAcina dha. prakaraNa 1 luM. jaina zAse AdhAre paramezvaranuM svarUpa ane jenA AstikapaNAnA purAvA, jagatanI mAyAnA ane karelAM karmanA prabhAve janma lenAra dareka mANasa A duniyAmAM janma lIdhA pachI ghaNI vakhata evA vicAramAM paDeche ke, mAro janma zuM kAraNe thayo ? judA judA dharme e saMbaMdhamAM judA judA mata batAve che, eka kahe che ke Izvare ApaNane pedA karyA, kAraNake tene jagatanI mAyA jovAnuM mana thayuM. bIjo kahe che ke duniyAmAM pahelAM eka biMdu hatuM ne temAMthI AkhI duniyAnAM prANIo ane padArtho utpanna thayAM; trIje kahe che ke pahelAM Izvara hato ane tenAmAMthI svayameva badhuM utpanna thayuM; avA AvA aneka mato aneka dharma tarAthI jaNAvavAmAM AvyA che. duniyAnI utpatti ane anAdikALa vize prathama khaMDanA prathama prakaraNamAM keTalIka bAbato jaNAvavA mAM AvI che, paNa A ThekANe ApaNe, je mato paramezvarane mAne che ane Astika che, te mate paramezvarane kayA rUpamAM mAne che te viSe vicAra na karatAM duniyAnA prAcina dharmanA sthApaka zrI rUSabhadeve paramezvaranuM kevuM svarUpa dekhADayuM che, te viSe bolIzuM. * paramezvara " e zabda bolatAMja, tenuM gAMbhIrya ApaNA manamAM vasI jAya che; paNa yathArtha rIte paramezvara kone kahe, e viSene nirNaya pUrNa rIte karyo hoya to te phakata ekaja dharma karyo che, ane te dharma niyAmAM sauthI prAcina tevA sAthe dayAnA siddhAMtane phelAvanAra ne paramezvaramAM sAthI uttama guNo mAnanAra, jana dharma che. jana matamAM jene paramezvara tarIke mAnavAmAM Ave che, te aDhAra cheSarahitanA para ezvara che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 khaMDa khIje-prakaraNa 1 su e aDhAra deje! nIce pramANe cheH-- dAna devAmAM atarAya. ( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) ( 6 ) (7) ( 8 ) ( 9 ) ( 10 ) (11) ( 12 ) (13) lAbhagata aMtarAya. vIryagata aMtarAya. bhASAMtarAya. upabhAgAMtarAya. ( 16 ) ( 17 ) ( 18 ) hAsya. rati. arati. sAta prakAranA bhaya jugupsA. zAka. kAma. mithyAtva. ( 14 ) ( 15 ) nidrA. ajJAna. apratyAkhyAna rAma. dveSa. pahelA pAMca aMtarAyA. -*8*3.30 dAna devAmAM, lAbha levAmAM, zakti phAravavAmAM, ane bhAga upabhega karavAmAM je je aMtarAye hAya che, te kadi paNu kAI paNa paramezvaramAM hAtA nathI. paramezvaramAM e aMtarAyA nahi hAvAthI pAMca jAtanI zakti pragaTa thAya che, ane tethI te paravezvara-sarve zaktimAna izvara kahI zakAyache. jemAM e pAMce ane khIjA 13 mAMne eka pazu doSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. 111 hoya che, te paramezvara kahI zakAya nahi kemake, paramezvaramAM koI paNa vAtanI nyUnatA ke deSa nahi he joIe, e vAta svayameva siddha che. paramezvara teneja kahevAya ke je, sarva rIte paripUrNa haiya, pachI te pitAnI zakti marachamAM Ave te vApare, ne marachamAM Ave te nahi vApare. kahevAnuM tAtparya e che, ke paramezvaramAM sarva zakita vidyamAna hoya che. (6) hAsya hAsya eTale hasavuM te. paramezvarane kadI paNa hasavuM AvatuM nathI athavA hAsya thatuM nathI. hAsya thavAnAM keTalAMka kAraNe nIce pramANe che: (1) apUrva vastu jovAthI hAsya utpanna thAya - (2) apUrva vastu viSe sAMbhaLavAthI hAsya thAya(3) apUrva Azcarya anubhavanA smaraNathI hAsya upanna thAya(4) meha karmanA sababe hAsya upanna thAya pahelAM traNa kAraNone saMbhava paramezvaramAM hoI na zake tenuM kAraNa e che ke, paramezvara sarvajJa ane sarva zaktimAna havAthI, duniyAmAM evI koI paNa vastu nathI ke jenAthI temane Azcarya utpanna thAya, ane tethI hAsyanuM nimittakAraNa nahi hovAthI paramezvarane kadI paNa hAsya thAya nahIM. cethI kAraNanA saMbaMdhamAM eTaluM ja kahevuM joIe ke, izvarane kaI paNa cIja para maha hato ja nathI, kemake je tene ja koI paNa cIja tara6 meha hoya to te paramezvara kevI rIte kahevAya-paramezvara sarva zaktimAna hovAthI tene meha ja joIe nahi, ane jyAre tenAmAM meha heya tyAre tenAmAM mehanAM dUSaNane saMbhava rahe ane tethI te paramezvara nahi kahevAya. have jyAre paramezvaramAM mehanA upAdAna kAraNane saMbhava nathI, tyAre tenAmAM hAsyano saMbhava paNa nahIM ja rahe, ane tethI e siddha thAya che ke paramezvaramAM hAsya nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11ra khaMDa bIja-prakaraNa 1 luM, ( 7) rati. - rati eTale padArtho upara prati. paramezvara padArtho upara prati karatA nathI ane te prItirahita che-paramezvarane suMdara cIjo upara, suMdara rU5 upara, suMdara rasa upara, suMdara gaMdha upara. suMdara strI vagere padArtho upara prIti upajatI nathI, kemake, jene je padArtho para proti upaje tene te padArtho je nahiM maLe, te duHkha utpanna thAya che, ane tethI paramezvarane paNa duHkha thavAno saMbhava rahe che. paNa paramezvarane to badhuM sarakhuM ja che; tene kaI tarapha prIti ke aprIti nathI ne te kAraNe tene potAne duHkha paNa thatuM nathI ke sukha paNa thatuM nathI. (8) arati, arati eTale padArtho tarapha aprIti. paramezvarane koI paNa padArtha tarapha aprIti saMbhavatI nathI kemake, je koIne koI paNa padArtha para aprIti hoya , te kAraNe duHkhI paNa thAya che. have paramezvarane je koI padArtha tarapha aprIti haya, te te tenA kAraNe duHkhI thAya e nakakI thayuM. jo paramezvara duHkhI thAya to te paramezvara, ke sarva ke sarva zaktimAna, kevI rIte hoI zake ? je sarva ne sarva zaktimAna heya, tene koI paNa duHkha hoyaja nahIM ane te kAraNe paramezvarane arati-athavA apatine saMbhava nathI. ( 8 ) bhaya. bhaya eTale bIka. bIkanAM kAraNe aneka che. paramezvaramAM bIka nahi hoI zake kemake, te sarva zakitamAna tyAre ja kahevAya ke jyAre tenAmAM bIka nahi hoya. je tene ja bIka hatA te paramezvara kema kahI zakAya ? kemake tene je cIjanI bIka lAgatI hoya te tenAthI paNa vadhu zakitavAna hoya tyAre ja tenAmAM bIka utpanna karavA zakitavAna thaI zake. jo e rIte bane te paramezvara kahevAya nahi, ane e kAraNe paramezvaramAM bhaya nathI e siddha thAya che. ( 10 ) jugu sA. jugupsA eTale kharAba vastu dekhIne duHkhI thaI nAka caDhAvavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dha. 116 paramezvara sarva hovAthI tenA jJAnathI tene sarva vastunA bhAsa thAya che. have jo paramezvaramAM jugupsA haiya, te temane duHkha thAya ane tethI paramezvara duHkhI thAya che ema siddha thAya che. paNa jene dukha hoya te paramezvara hoI zake nahi, e agADI sAbIta karavAmAM AvyuM che, jethI e paNa siddha thayuM ke paramezvarane jugupsA nathI. ( 11 ) zeka. zeka tene thAya che ke jene duHkha heya che; paramezvarane duHkha thai zake nahi. e agADI jaNAvavAmAM AvyuM che, je du:kha na hoyato zoka paNa nahi hoya, ane te kAraNe paramezvarane zoka nathI e siAha thAya che. ( 12 ) kAma. kAma eTale strI, purUSa ane napuMsaka e traNene veda vikAra, paramezvaramAM kAma hoya tene paramezvara kema kahevAya ? koIpaNa buddhibhAna purUSa, kAma vikAra jemAM hoya tene kadI paNa paramezvara kaheze nahi. kemake jo tenAmAM kAma hoya, to hajI teNe paNa badhuM sukha meLavyuM nathI e nakakI thayuM, ane jene badhuM sukha maLyuM te izvara kema kahevAya ? e parathI e siddha thAya che ke paramezvaramAM kAma nathI. (13) mithyAtva. mithyAtva eTale darzanano meha. je izvarane koipaNa jAtane meha hoya te kadI Izvara ja kahevAya nahi, e agADI jaNAvavAmAM AvyuM che. paramezvaramAM moha nahi hovAthI tenAmAM mithyAtva paNa heja nahi, e A uparathI siddha thAya che. (14) ajJAna. ajJAna eTale jJAna nahi te. je mUDha, athavA sAnarahita hoya te kadI Izvara kahevAya nahi ane tethI, Izvara ajJAnarahita athavA jJAnasAhata che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIjo-prakaraNa 1. 14 ( 15 ) niphA. jene nidrA hoya te udhamAM dhaNI khAkhatA jANatA nathI. e kA bluthI paramezvarane nidrA heAI zake nahiM ane tethI, paramezvara nidrA vaga ranA hAvA joIe, e sAbIta thAya che. (16) apratyAkhyAna paramezvarane koi paNa jAtanI tRSNA nahi hovAthI, te ha MmezeM pratyAkhyAna sahitaja che, paNa je pratyAkhyAnaraDita hAya tene te tRA heAyaja, ane tethI te paramezvara kahevAya nahi, tethI paramezvara apratyAkhyAnavALA hAI zake nahi Adams (17-18 ) rAga dveSa. jo koine kAi cIja tara4 rAga athavA dveSa hAyache tema te, rAgavALI cIjanu' sArUM" ane dveSavALI cIjanuM bhurU' Iccheche. paramezvara jo ekanuM sArUM icche ne khIjAnuM kharAba icche, te te deApavAna kahevAya ane tethI te paramezvara kahI zakAya nahi vaLa rAdrezavALA madhyastha hAi zakatA nathI. vaLI rAgadveSavALAmAM krodha, mAna, mAyA vagerene saMbhava raheche. paramezvarane krodha, mAna, ke mAyA haiAtAM nathI, paNa sarva jIvapara sama dRSTija hAyache, ane e kAraNathI paramezvara rAgadveSarahita che. ema siddha thAya che. jainadharmamAM paramezvaramAM ATalAM dUSA nahi joie, ema jaNAvavAmAM AvyuM che ane te sAthe tenAmAM nIcalA cAra guNI mukhya joie, ema jaNAvavAmAM Avyu che;-- ( 1 ) jJAnAtizaya--eTale ke kevaLajJAna ane kevaLa darzane karI, bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALamAM jeje vastu che, tenu' yathArtha svarUpa jANavuM te. paramezvara kevaLajJAne karI leAkAleAkanuM svarUpa sarva prakAre jANeche, sarva prakAre dekheche, ane kAI paNa prakAre kAI paNa cIja bhagavAnathI ajANu nathI, tethI bhagavAnane jJAnAtizaya ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma. ( 2 ) vacanAtizaya. vacanAtizayanI khubI e che ke, bhagavAna je kAMi enne te saMsArAdika guNekarI sahita hAyache; e kAraNathI paramezvara je kAMi khele te manuSya, tiryaMca, ane devatA vagere tAtAnI bhASAmAM samajI jAyache. e saMbaMdhamAM eka dRSTAMta che ke, eka bhIlane traNa bAIDIe hatI. eka vakhate te temane lai vanamAM gayA. vanamAM eka sroe kahyuM, svAmI ! mane haraNane zikAra karIne ANI Ape| '" .. svAmI ! mane bahu tarasa lAgIche, mATe khIjI strIe kahyuM pANI lAvI Ape. " " .. ba trojI strIe kahyuM, nAtha ! mane gAyana sAMbhaLavAnI IcchA. tha' ... mATe Apa gAyana gAme. bhIle javAma dIdhA sA nathI. ... 15 "D bhIle ApelA ATalA TuMkA javAbI e traNe strIe samajI gai ane kAMi melI nahi. pahelI strI ema samajI ke, sarA eTale khANu nathI, eTale zikAra thai zake ema nathI-khIjI strI ema samajI ke, sarA eTale sareAvara nathI,-pANI maLI zake ema nathI. trIjI strI ema samajI ke, sarA eTale sura-madhura svara nathI, eTale gAi zakAya nahi. A rIte jema ekaja javAbamAM traNa troe samajI ga, teja rIte bhagavAna athavA paramezvaranA vacanAtizaya mATe samajavuM: temanI vANI evI hAyache ke je sarva jIve| samajI zakeche. e vacanAtizayanA jaina zAstrakAroe 35 bhedA pADayA che, je nIce pramANeH-- ( 1 ) ekAtya--zabdomAM cApaNuM eTale ke paramezvaranA zabda uMcA prakAranA hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat (2) sa'skAravava'--eTale ke bhagavAnanI vANI saMskRta Adi vakSaNa yukta hoyache, www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 khaMDa bIjo-prakaraNa 1. (3) agrAmyatva-eTale ke bhagavAnanAM vacana gAmaDAnA rahenAra purUSanAM vacana jevAM nathI hotAM. (4) meSagaMbhIratva -bhagavAnanAM vacana meghanI samAna gaMbhIra hoya che, (5) pratinAda vidhAyitA-eTale ke paramezvaranI vANI sarva jAtanAM vAjI karatAM paNa madhura hoya che. (1) dakSiNava-paramezvaranI vANuM saraLa hoya che. (7) u5nItarAgarva-paramezvanAM vacana mAlakozAdi rAma yukta hoya che, (8) mahArthatA-paramezvaranA eka vacanamAM ghaNo moTo artha samAelo che. (8) anyAhatavaM-paramezvaranAM vacana evAM hoya che ke temAM paraspara virodha Avato nathI. (10) viM -paramezvaranA vacanamAM siddhAMtavRta artha samAyelA hoya che. (11) saMzaya nAma saMbhava --paramezvaranA kahevAmAM sAMbhaLanArane zaMkA utpanna thatI nathI. (12) nirAkRtA anyAratva-paramezvaranA bolavAmAM koI paNa dUSaNa hetuM nathI, (12) hRdaya gamatA-paramezvaranuM vacana evuM uttama hoyache ke, te hRdayamAM grahaNa karavA yogya che, (14) mitha: sAkAMkSatA--paramezvaranA belelA vacananAM padavA vagere sApekSa hoya che. (15) prastAvI cityaM-paramezvaranAM vacana dezakALa yukta hoya che ne tenA viruddha hetA nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dha. 117 (16) tatva niSThatA- bhagavAnAM vacana vivalIta vastunA svarUpane anusaravAvALAM hoya che. (17) aprakIrNa prasRtavaM-paramezvaranA vacanamAM susaMbaMdhane vistAra hoya che ane asaMbaMdhanA vistAra hoto nathI, (18) asvalAdhAaniMdatA-paramezvaranAM vacana AtmaharSavALA tathA koInI paNa niMdArahita hoya che. (18) abhijAtyaM-paramezvaranAM vacana pratipAdya vastunI bhUmikAne anusaravArUpa hoya che. (ra0) atisnigdha madhura--paramezvanAM vacana ati sukhakarI hoya che, (21) prazasyatA-paramezvaranAM vacana prazasyatAvALAM hoya che. (22) amapitA--paramezvaranA vacanamAM pArakAnA marma udhADelA hotA nathI. (23) AdAya--prabhunA vacananA arthamAM tuchapaNuM nahi paNa audArya hoya che. (24) dhAryuM pratibaddhatA-paramezvaranAM vacana dharma temaja artha saMyukta hoya che, (25) kArakAdha vipayA--paramezvaranA vacanamAM kAraka, kAla, vacana vagere viSaya hotA nathI. (26) vizvamAdi virutA-paramezvaranA vacanamAM krAMti, vikSepa vagere de hetA nathI, (27) citra -paramezvaranAM vacana katalapaNAnA abhAvavALAM hoya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha8 bIjo- prakaraNa 1. (28) adbhatatva-paramezvaranAM vacana abhUta hoya che. (29) ane jAtivaicityaM-paramezvaranAM vacana jAti Adi varNana karavA yogya vastu svarUpanA Azraya yukta hoya che. (30) anati vilaMbitA-paramezvaranAM vacana ati vilaMbarahita hoya che. (31) ArepitA vizeSatA-paramezvaranA vacanamAM vacanAMtaranI apekSAthI vizeSapaNuM sthApana thayela hoya che.. 3ra satva pradhAnatA-paramezvanAM vacana hoya che. sAhasa karI saMyukata ( 33 ) varNapadavAkaya vivikatatA-paramezvaranA vacanamAM vaNuM-- dinuM vichitrapaNuM hoya che. (34) avyachiti-paramenA vacanamAM, jyAM sudhI vivakSIta arthanI samyaka prakAre siddhi na thAya tyAM sudhI, avyavachinna, vacananuM prameyapaNuM hoya che. (35) akhedi-paramezvaranAM vacana amarahita belAya che.. bIjA vacanAtizayanA upara pramANe patroza bheda che. 3. apAyA pagamAtizaya-A atizaya be prakAre che ( 1 ) svAzrayI ( ra ) parAzrayI. ( 1 ) svAzrayI eTalA mATe ke bhagavAnanA sarva rogone dravyathI kSaya thaI gayuM hoya che, ane bhAvathI aMtarAyAdika aDhAra deSathI rahita thayA hoya che. paramezvara A atizaya sahita hovA joIe. (2) parAzrayI eTalA mATe ke bhagavAna jyAM jyAM jAya athavA vihAra kare, tyAM asamaMtAta bhAge savAsa yojanamAM roga, dukALa, marakI, laDAI vagere thAya nahi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina dharma. 119 4. pUjatizaya-paramezvara sarva pujaya heya che ane temane rAjA, baLadeva, vAsudeva, cakravartI, bhavana patideva, vyaMtaradeva vagere traNa jagatanA bhavyajIva pUjavAnI IcchA rAkhe che. paramezvaramAM A kAraNe e atizaya hovo joie. e sivAya paramezvaramAM ATha prAtihArya guNe paNa heya che jene vistAra jaina zAstramAM ApavAmAM Ave che. jene je paramezvarane mAne che tenAmAM zuM zuM guNo hovA joIe, te TuMkamAM upara jaNAvavAmAM AvyA che. paNa te chatAM vedAMtIo jainone nAstika kahe che, te zuM kArathI te nathI samajAtuM. jano paramezvarane kevA rUpamAM bhaje che te mATe jina paMDitanI banAvelI paramezvaranI stutionA keTalAka dAkhalA ane DhAMkavA ThIka thaI paDaze. A khaMDanA pravezamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke, vedAMtIo jeo vedane na mAne tene nAstika kahe che, paNa vAstavika rIte jotAM teonI temAM moTI bhUla che. jenA paramezvaramAM jevA sadUguNo che tevA sadaguNe koI paNa anya dhamaonA paramezvaramAM jaNatA nathI. jainonA paramezvaramAM kevA uttama guNa che te nIcenA zloka uparathI jaNAze namaH arhan jinaH pAragatastrikAlavit , kSINASTakarmA parameSTaya'dhIzvaraH // zaMbhuH svayaMbhUrbhagavAn jagatprabhu stIrthakarastIrthakaro jInezvaraH // 1 // namaH syAdvAdya 'bhayadasarvAH sarvajJaH sarvadarzikevalinau // devAdhideva bodhida, puruSottama vItarAgAptAH // 2 // artha trIza atizaya karI sarvathI adhika hovAthI, sara A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 khaMDa bIjo-prakaraNa 1 luM. die karelI aSTa mahAprAtihArya tathA janmasnAtrAdi prajAne je pAtra che te ahaMna rAga, dveSa, meha, mAyA, lobha Adi aDhAra dUSaNane jItanAra, jIna, saMsAramAM jene koI paNa projana rahayuM nathI te pAragata, bhUta, bhaviSya, ane vartamAna e traNe kALane jANanAra trikAlavita, ATha kamane kSaya karanAra kSaNika, parama utkRSTa padamAM rahenAra parameSTI, jagatanA izvara rUpa AdIzvara, zAzvata sukhamAM rahenAra zaMbhu, pitAnA AtmAthI ane bIjAnA upadeza vinA heya te svayaMbhU, jJAnavaMta, mahAmyavaMta yazasvI, vairAgyavaMta, bhakitavaMta, rUpavaMta, anaMta vIryavaMta, tapa karavAmAM prayatnavaMta, saMsAranA jIvonA uddhAra karavAne IchAvaMta, trIza atizaya rU5 lakSmIe birAjamAna hevAthI zrImaMta, dharmavaMta, ane aneka keTI devathI sevyamAna hovAthI azvavaivaMta bhagavAna, jagatanA paramezvara, tIrthane sthApanAra tIrthaMkara, rAgAdine jItanArA jInezvara, vastuone anekAMta paNe kahevAnuM zIla dharAvanAra syAdAdi, sarva prakAre abhaya ApanAra abhaya, sarva prANIonuM hita cAhAnAra sarva: sarvane jANanAra, sarvajJa, sarvane jonAra sarvadazI, kevaLa jJAnanuM jJAna dharAvanAra kevalI, devatAonA adhipati devAdhideva, chana praNIta dharmanI prApti karAvanAra bedhida, purUmAM uttama hovAthI purUSottama, rAgadveSarahita hovAthI vItarAga, hita upadeza karanAra hovAthI Apta evA paramezvarane namaskAra che. vikramAditya rAjanA samayamAM thayelA mahAna jaina muni zrI siddhasena divAkara, eka stuti Azare be hajAra varSe para banAvI hatI, je stuti paNa jaina kevA uMca guNavALA paramezvarane bhaje che, tenI sAbItI Ape che te vakhate brAhmaNanuM jora hiMdustAnamAM vadhI paDeluM hovAthI, teoe zrI ujajayanI nagarImAM mahAkALane maMdiramAM mahAkALezvaranI nIce kanezvara bhagavAnanI jana mUla dATI dIdhI hatI. e janabiMba pragaTa karavA mATe zrI siddhasene batrIza kamaya zrI mahAvIra bhagavaMtanI stuti karatAM, mahAkALezvara nIcethI janabiMba pragaTa thayuM hatuM. e zlokomAMnA keTalAka nIce ApyA che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyAnA sAthI prAcina dharma. ( mugaLaprAtaC. ) sadA yogasAtmyAtsamudbhUtasAmyaH prabhotpAditaprANipuNyaprakAzaH trilokIzavaMdyastrikAlajJanetA sa : pAmAM gatima~ binata || ? || bhAvArtha:sAyika bhAvathI utpanna thayelA jJAna darzana cAritrapa yoganA tAdAtmyapaNAnA anubhavathI jemanAmAM haMmezA samapaNu` rahelu che ane jeee kevaLajJAna ane kevaLa darzananI prabhAthI peAtAnA zAsanamAM rahelA prANIone dharmanA uddAta kareleche, je traNa leAkanA svAmI evA devendra, bhUmIMdra ane camaredrane paNu vaMdA yogya chaeN ane je mati, zruta, avadhi tathA mana:paryAya jJAnavALA purUSAnA svAmI che evA sAmAnya kaivalIenA keMdra paramAtmA zrI vardhamAna svAmI ekaja mArI gati--zaraNu thAe. 1. zivo'thAdisaMkhyo'tha buddhaH purANaH / pumAnapyalakSyo'pyaneko'pyathaikaH / prakRtyAtmavRtyApyupAdhisvabhAvaH sa ekA parAtmA gatirme jineMdraH || 2 || 1 bhAvArtha:--upadrava rahita, peAtAnA tIrthanI AdinA karanAra, tatvanA jANunAra, vRddha, sarva javAnuM rakSaNa karanAra, IMdriyajanya jJAnathI alakSya, anaMta pAyAtmaka vastunA nAtA haiAvAthI aneka, nizcayanayathI eka, karma prakRti vigerenA pariNAmathI upAdhirUpa chatAM Atma vRttivaDe svabhAvamaya evA te chanedra mArI gati rUpa ho. // 2 // jugupsA bhayAjJAnanidrAviratyaMga bhUhAsyazudveSamithyAtvarAgaiH / 16 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIjo prakaraNa 1 luM. na yo ratyaratyaMtarAyaiH siSeve, sa ekaH parAtmA gatima jineMdraH // 3 // bhAvArtha-nidA, bhaya, ajJAna, nidrA, avirati, kAmAbhilAma, hAsya, zeka, dveSa, mithyAtva, rAga, rati, arati, dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya, ane vItarAya--e pAMca aMtarAya-e pramANenA aDhAra doSa jene sevatA nathI, tevA ekaja paramAtmA chanaMda mArI gatirUpa ho. 3. na yo bAhyasatvena maitrI prapanna stamobhina no vA rajobhiH praNunaH / trilokIparitrANa nistaMdramudraH sa ekaH parAtmA gatimeM jineMdraH // 4 // bhAvArtha-je prabhu bAdhasatva eTale vaikika satva guNanI sAthe maitrIne prApta thayA nathI, je ajJAnarUpI aMdhakArathI prerAyelA nathI, temaja rajoguNathI paNa prerAyelA nathI ane traNa lokanI rakSA karavAmAM jenI mA Alasya rahita che, te ekaja zrI jineMdra mArI gatirUpa thAo. 4 hRSIkeza viSNo jagannAtha jiSNo mukuMdAcyuta zrIpate vizvarUpa / anaMtati saMbodhito yo nirAzaiH sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH // 5 // bhAvArtha - he IdriyonA niyatA, he kAlomAM vyApta jJAnavALA, he jagatamAM rahelA bhavya prANIonA nAtha, he rAga dezane chatanAra, he pApathI mukAvanAra, he alanA rahita, te kevaLajJAnarUpa lakSmInA pati, he asaMkhyAta pradeze anAvRtta svarUpavALA, he anaMta - A pramANe saMbodhana ApI, AzArahita ( niSkAma ) evA purUSo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. jene dhika karelA che evA te zrIjIneMdra prabhu ekaja mArI gati he pa purAnaMgakAlArirAkAzakezaH kapAlI mahezo mahAvratyumezaH / mato yo'STamUrtiH zivo bhUtanAthaH sa ekaH parAtmA gati jineMdraH // 6 // bhAvArtha-pUrve kSapaka zreNImAM ArUDha thayA tyArathI je kAmadevarUpI malina zatrunA verI che, je lokAkAzarUpI puruSAkAranA mastake rahelI siddha zilA upara sthAna karanArA che, je brahmacaryanuM pAlanArA che, je mahata aizvaryanA bhoktA che, je mahA vratane dharanArA che, je kevalajJAna kevala darzanarUpa pArvatInA pati che, je aSTakarmanA kSayathI aSTaguNarUpI mUovALA che, je kalyANarUpa che ane je sarva prANI nA nAtha che. te parAtmA jiteMdra ekaja mArI gati he. 6, vidhibrahmalokezazaMbhu svayaMbhU caturvavaktramukhyAbhidhAnAM vidhAnam / dhruvo'yo ya Uce jagatsargahetuH saH ekaH parAtmA gatimeM jineMdraH // 7 // bhAvArtha: jagatanA bhavya prANIone mokSa mArga ApavA mAM niyaLa heturUpa evA je prabhu, vidhi, brahmA, lekeza, zaMbhu, svayaMbhU ane caturmukha, vigere nAmanA karaNarUpa che. te jinaMdra eka ja mArI gati25 thAo. 7. na zulaM na cApaM na cakrAdi haste na hAsyaM na lAsyaM na gItAdi yasya / na netre na gAtre na vaktre vikAraH sa ekaH parAtmA gatime jineMdraH // 8 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha'Da khIjo-prakaraNa 1 ku bhAvArtha: --jenA hAthamAM trizUla, dhanuSya, ane cakrAdi AyuSa nathI. jene hAsya. nRtya, ane gItAdinu` karavApaSNuM nathI ane jenA netramAM, gAtramAM ane mukhamAM vikAra nathI, te parAtmA jInedra ekaja mArI gati thAo, 8 124 na pakSI na siMho vRSo nApi cApaM na roSaprasAdAdijanmA viDaMbaH / na niyaizvaritrairjane yasya kaMpaH sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH || 9 || bhAvArtha:--je bhagava'tane pakSA, si'ha tathA vRSabhanA vAhana nathI, tema puSpanuM paNa dhanuSya nathI, jemane rASa tathA prasannatAthI thayelI viDaMbanA nathI ane ni'davA yAgya caritrAthI jemanA leAkamAM bhaya nathI, te zrI anedra prabhu ekaja mArI gati hA, 9 na gaurI na gaMgA na lakSmIryadIyaM purvA zirovApyurovA jagAhe / yamicchAvimuktaM zivazrIstu bheje sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH // 10 // bhAvAtha:--jainA zarIra upara gArI ( pAvatI ) eThAM nathI, jenA mastakamAM gaMgA rahyAM nathI ane jenA vakSasthalamAM lakSmI rahelAM nathI, temaja icchAethI mukta evA je prabhune mekSa lakSmI bhaje che, te zrI jiteMdra prabhu eka ja mArI gati thAo. 10. jagatsaMbhavasthemavidhvaMsarUpai ralIkeMdrajAlairnayo jIva lokam / mahAmohakUpe nicikSepa nAthaH sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH // 11 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma. bhAvArtha-je prabhue jagatanI utpati, sthiratA ane nAza rUpa khoTA IMdra jAlavaDe A lokane mahA meha rUpI kuvAmAM nAMkhe nathI, te eka ja paramAtmA zrI jinendra mArI gati thAo. 11 trikAlatrilokatrizaktitrisaMdhya trivargAtradevatriratnAdibhAvaiH / paduktA tripayeva vizvAni bane sa : pitabhA pati nidrA UI 82 ll bhAvArtha- bhagavate pratipAdana karelI tripadI, trikAla, triloka, vizakita, trisaMdhyA, trivarga, trideva ane viratna vigere bhAvothI sarva vizvane varelI che, te zrI jineMdra prabhu ekaja mArI gati thAo. 1ra. na zabdo na rUpaM raso nApi gaMdho navA sparzalezo na varNo na liMgam / na pUrvAparatvaM na yasyAsti saMjJA bhAvArtha-je jinendra prabhune zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparzae pAMca viSaya nathI, je prabhune tAdi varNa nathI, jemane strI, purUSa, ke napuM. saka liMga nathI ane A pahelA, A bIjo evI saMjJA nathI, te zrI jineMdra prabhu eka ja mArI gati he. 13. chidA no bhidA no na ledo na khedo na zoSo na dAho na tApAdirApat / na saukhyaM na duHkhaM na yasyAsti vAMchA sAva pAtmA tirthe nidraH || 8 | bhAvArtha-je bhagavaMtane zastrAdikathI cheda nathI, karavata vigerethI bheda nathI, jalAdiSI kaleda nathI, kheda nathI, zeSa nathI, deha nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 khaMDa bIje-prakaraNa 1 luM tApa vigere Apatti nathI, sukha nathI, duHkha nathI ane vAMchA nathI, te ekaja zrI jineMdra mArI gati thAo. 14 na yogA na rogA nacodvegavegAH sthiti! gatinoM na mRtyunaM janma / na puNyaM na pApa na yasyAsti baMdhaH sa ekaH parAtmA gatime jineMdraH // 15 // bhAvArtha-je prabhune mana vacana kAyAnA yuga nathI, javarAdi roga thatA nathI ane cittamAM udvegane vega thatA nathI. vaLI je bhagavaMtane AyuSyanI sthiti ( maryAdA) nathI, parabhavamAM gati ( gamana ) nathI, mRtyu nathI, corAzi lAkha jIvanimAM janma nathI, ane puNya, pApa tathA baMdha nathI te zrI jineMdra mArI gati thAo, 15 tapaH saMyamaH sUnRtaM brahma zaucaM mRdutvArjavAkiMcanatvAni muktiH / kSamaivaM yadukto jayatyeva dharmaH sa ekaHparAtmA gatimeM jinadra :||16|| bhAvArtha-jemane kahela tapa, saMyama, satya vacana, brahmacaryo a-- carthatA, nirabhimAnIpaNuM, Arjava (saralatA ), aparigraha, mukti ( nilabhatA ) ane kSamA-A daza prakArane dharma jayavaMta varte che te zrI jIteMdra prabhu ekaja mArI gati thAo. 16 kalivyAlavaDigrahavyAdhicaura vythaavaarnnvyaaghrviithyaadivighnaaH| yadAjJAjuSAM yugminAM jAtu nasyuH sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH // 17 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra7 duniyAne saiAthI prAcina dha. bhAvArtha-je bhagavaMtanI AjJAne sevana karanArA yugalikone arthAta strI purUSonA kaleza, sarpabhaya, agnibhaya, grahapIDA, roga, cerano Udrava hatIne bhaya, ane vyAghanI zreNIno bhaya ItyAdi vino kadipaNa thatA nathI, te zrIjIne paramAtmA ekaja mArI gati he. 27 abaMdhastathaikaH sthitovAkSayIvA pya sadvA mato yairjaDaiH srvdhaatmaa| na teSAM vimUDhAtmanAM gocaro yaH sa ekaH parAtmA gatime jineMdraH // 18 // bhAvArtha -je ja AtmAne sarvathA karmanA baMdha rahita, eka, sthira, vinAzI ane asata mAne che, tevA mUDha purUSane je bhagavaMta gocara ( jJAna viSayI ) thatA nathI, te zrIjineka parAtmA mArI gati thAo. 18. navA duHkhagarbha navA mohagarbha sthitA jJAnagarbhe tu vairAgyatattve / yadAjJAnilInA yayurjanmapAraM sa ekaH parAtmA gatime jineMdraH // 19 // // bhAvArtha-je bhagavaMtanI AjJA dukhagarbha vairAgyamAM ke meha, garbha vairAgyamAM rahI nathI paNa te jJAnagarbha evA vairAgya tatvamAM rahelI che. vaLI jemanI AjJAmAM lIna thayelA purUSo janamamaraNurUpa saMsAra samudranA pArane pAmI gayA che, te zrI jidra bhagavaMta mArI gati he. 19 mahAbrahmayonimahAsatvamUrti mahAhaMsarAjo mahAdevadevaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 khaMDa bIja-prakaraNa 1 luM. mahAmohajetA mahAvIranetA sa ekaH parAtmA gatirme jineMdraH // 20 // bhAvArtha-je bhagavaMta parabrahmanA utpatti sthAna che, je mahAna hainI mUrti che, je mahAna caiitanyanA rAjA che, je cAra prakAranA karme pAdhivALA mahAna devonA paNa deva che, je mahAmahane jitanArA che ane je mahAvIra ( karmane haNavAmAM subhaTa ) ne paNa svAmI che, te zrIjinendra bhagavAna ekaja mArI gati thAo. 20. AvI AvI aneka stutio jaina dharmanA pustakomAM jovAmAM Ave che, paNa te sadhaLI A pustakamAM dAkhala karavAnuM banI zake ema na hovAthI ApaNe have vadhu dAkhalA na ApatAM agADI cAlIzuM. anya dhamaenA ane jaina dharmIonA paramezvamAM zuM pharaka che ? jaina dharmamAM paramezvaranuM ja svarUpa batAvavAmAM AvyuM che, temAM ane anya dharmonA IrazvamAM meTa pharaka che, kAraNa ke, anya dharmIo jene Izvara tarIke mAne che temAM agADI jaNAvelAM aDhAra dUSaNomAMthI keTalAMka pratyakSa najare paDe che ane tethI teo paramezvaranA padane lAyaka nathI. yogazAstramAM jaNAvavAmAM AvyuM che, ke je devanI pAse strI hoya, tathA je devanI pratimA pAse strI hoya, tathA je deva avazya sagI, dveSI temaja kAmI che. evA devane paramezvara kema kahevAya ? vaLI cakra, zAstra, dhanuSya, trizuLa, japamALA, ane kamaMDaLa vagere jenI pAse heya te deva kevA heya ? tene duniyA sAthe kAMI paNa kAma bAkI hovuM joiye, ane tene keTalAka tarapha hepa paNa have joie, ane ApaNe agADI jaNAvI gayA chaIe evA guNo je koI dharAve che te paramezvara nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12, duniyAne sauthI prAcina dha. pIgamana karanAra paramezvara heI zake nahi ! - gA -- hamaNAnI vyavahAra paddhatimAM eka evI bAbata najare paDe che ke, parastrIgamana karanAra tarapha koIne paNa zuddha prema utpanna thato nathI. bhUtakALamAM paNa parastrAnA sevana karanAra tarapha dhikakAranI lAgaNImAM jovAmAM AvatuM hatuM, evuM zAstra uparathI jaNAya che. have keTalAka dharmavALA je paramezvarane mAne che, teo parastrIgamana karanArA kAma kuceSTA karanArA hoya che te Izvara kema kahI zakAya? je purUSa parastrAne tyAga karI potAnI strInuM sevana kare che, tene paNa duniyAmAM gRhasthadhama kahevAmAM Ave che; paraMtu tene muni rUSi ke Ivara kahevAmAM nathI Avato. AnuM kAraNa e che ke jene kAmAgninI baLatarA dararoja cAlu che, tenAmAM kadI paNa izvaratAne saMbhava paNa thato nathI. A kAraNathI je paramezvaramAM e dUSaNa che, te paramezvara nathI paNa kudeva che. 8SavAna paramezvara hoI zakatA nathI. keTalAka evA paramezvarane mAne che ke, jene daiSanAM cinho heyache ane amuka mANaso tara6 dUSanI lAgaNI hoya che. depanA ciha zastra, dhanuSa, cakra, trizULa vagere rAkhavAM te che, kAraNake koI verIne mAravA mATe ja te rAkhavAmAM Ave che. have jeNe pitAnA saghaLA verI jItyA nahi hoya, te sarva zaktimAna kema kahevAya ane jo te sarvazakitamAna nahi gaNAya, te paramezvara kema hoI zake ? A kAraNathI jaNAze ke paramezvarane dveSa nathI ane tethI dhanuSya,caka, trizaLa vagere dhAraNa karanAra Izvara nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 aMka bIje-prakaraNa 1, paramezvarane japamALAnuM kAraNa nathI. - bara - japamALA je devo hAthamAM rAkhe che te paNa paramezvara kahI zakAya nahi, kemake japamALA e asatAnuM cinha che. sarvata mALAnA maNakA vagara paNa jApanI saMkhyA gaNI zake che. vaLI je jApa kareche te paNa potAnA karatAM je vadhu utama hoya, tenAja jApa kare tyAre paramezvara karatAM bIjuM keNu vadhuM ucuM che, ke jene te jApa kare che. A uparathI e sAbIta thAya che ke, jApa karanAra deva Izvara nathI. e sivAya zarIre bhasma lagADanAra, dhuNI kAma karanAra, nagna thaI kaceSTA karanAra, bhAMga aphINa, madirA vagere pInAra, mAMsane khAnAra paNa paramezvare hei zake nahi, kAraNake tene taSNu che. jayAre paramezvarane te koI paNa IcchA hatI ja nathI. svAza karanAra Izvara nathI. - a8 hAthI, uMTa, baLada vagere upara svArI karanAra paNa Izvara hoI zake nahi, kemake svArI to parajIvane pIDA karanArI che, ne paramezvara te dayALu hovAthI te koine pIDA kareja nahi, tethI izvara svArI karatA nathI e siddha thAya che. anyadharmIo jene paramezvara tarIke mAne che, temAMnA keTalAka nAda, nATaka, hAsya, saMgIta ityAdI rasamAM lIna rahe che, vAtra vagADe che, pate nAce che, bIjAne nacAve che, hase che, kude che. vagere kama, mehamAM lIna thai kare che, paNa je pote ja AvA asthira svabhAvanA haiya, te bIjAne zAMti kevI rIte karI zake? A kAraNathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma.. 536 upalA deSa dharAvanArA paramezvara nathI, paNa kudeva che ema jaNAya che, jyAre paramezvara to agADI jaNAvelA dUSaNa vagaranAja che. ( prakaraNa paheluM samApta.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAhera khabara sastu ane suMdara bajAra muMbaInI zokhIna prajAmAM TuMka mudatamAM vizvAsa tathA mAna dharAvatI cAMdI senA tathA jhaverAtanI dukAna. koThArI enDa kaMpano. naM. 183 kAlabAdevI, bhATIyA mahAjana vADInI sAme kaccha, kAzmIra, DAkA, zIkAra, madrAsa, lakano, kaTaka, mAlTA varkanI suMdara dIla pajhIra nakasInI tathA sAdI cAMdInI tarehavAra banAvaTe jevI ke mAnapatranA dAbaDA, cAhA dAnanAsaTa, phalAvaravAjhIsa, remsa ItyAdi -aneka mahinIo- cInAI gulAbadAnI, attaradAnI, tapakhIranI dAbaDIo cAkhI cAMdInA vidhavidha prakAranA cheDA, baTana, ramakaDAM, cArmasa, lekeTasaI senA tathA jhaverAtanA dAgInA. jevA ke cheDA, sAMkaLIo, buTIo, vIMTIo, kAnanI kaDIo, baTansa vigere vigere uttama pAlIsa saphAIdAra phInIza madhyama bhAva dezAvaranA eraDo para tAkIde puratu dhyAna ApavAmAM Ave che, (chattara, chIo, AMgIo, camAra, siMhAsanaI) ekavAra mulAkAta tathA ajamAyaza levA mAnapUrvaka vinaMtI karIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina dharma. 133 prakaraNa 2 ju. -9%99paramezvara sRSTIne kartA nathI. -- -jeno kevA paramezvarane pUje che te ApaNe AgalA prakaraNamAM joyuM, paNa te chatAM eka moTI bAbata rahI gaI che te viSe jaina dharmanA siddhAMto zuM kahe che te tapAsIzuM. jene Izvarane mAnatA nathI evuM tahemata anya dhamao taraphathI mukavAmAM AvyuM hatuM, tethI teo jyAM bane tyAM jenene nAstika kahetA paNa jayAre teoe joyuM ke teo Izvarane mAne che, tyAre teoe eka bIjuM kAraNa zodhI kADhayuM. e kAraNa e hatuM ke jene paramezvarane pRthvInA kartA nathI mAnatA, ane tethI teo nAstika che. AvA vicAre teoe pustakoThArA, bhASaNodhArA, patradhArA ane banatI dareka rIte bahAra pADyA ane teonI saMkhyA vadhu hovAthI, teo te vicAra bIjAomAM utpanna karavA zaktivAna thayA. navIna vedAMta, taiyAyika, vaizeSika pataMjala, navIna sAMkhya, IsAI, musalamAna vagere aneka matAvalaMbI purUSa izvarane jagatakartA athavA sarva vastunA kartA mAne che. ethI ulaTuM jaina, bauddha, prAcina sAMkhya, pUrva mImAMsAkAraka jaimini muninA saMpradAyI bhaTTa prabhAkara vagere matavALA Izvarane jagataka mAnatA nathI. Izvare jagatane banAvyuM che. te mATe purANamAM ghaNIja hasavA yogya bAbato najare paDe che, te laMbANa thavAnA bhayathI ahIM dAkhala ma nAritaka zabda be rUpamAM vaparAya che. cAlu saMpradAyane mAnatAM bIjA navA mata sthApanAra nAstika kahevAya che. tema je kaMI paNa mAnato nathI te paNa nAstika kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 khaDa jo-prakaraNa karI' nathI. khrIstIo ane yAhudIe te evI rIteja mAneche, ka Azare 5007 varSI upara A pRthvI Izvare pedA kIdhI: jene sIsa ' nAmanuM pustaka ke- je musA pegaMbaranA pavitra pustakAmAM paheluM gaNAya- che, temAM te sArI rIte jovAmAM Ave che: In the beginning God created the heaven and the earth. And the earth was without form and void, and darkness was upon the face of the deep. And the Spirit of God moved upon the face of the waters. And God said, 'Let there be light,' and there was light. And God made the firmanment ........ ............ And: God called the firmament heaven. And the evering and the morning were the second day. And God said, 'Let the waters under the heaven be gathered together unto one place and let the dry land appear and it was so............. And God said, Let the earth bring forth grass, the herb yielding seed and the fruit tree yielding fruit after its Kind, whose seed is in itself upon: the earth, and it was so......... .........And the evening and the morning were the third day. And God made two great lights: the greater light to rule the day and the lesser light to rule the night... were the And the evening and the morning fourth day......... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. 135 And God created great whales and every living 'creature that moveth, which the water brought forth abundantly, after their 'Kind and every winged fowl after his Kind......... And the evening and the morning were the fifth day. C And God said Let the earth bring forth the living creature after his kind, cattle and creeping thing, and beast of the earth after his Kind and it was so. And God said, 'Let us make man in our image, :after our likness'. So God created man in his own image, in the image of God created He him male and female created He them. : And the evening and the morning were the sixth * day. And He rested on the seventh day from all His work which He had made. TumAM upara lakhelI bAbatane sArAMza e che ke, Asare 5007 varSe upara izvare suSTi banAvI hatI, ane temAM pahele dIvase ajavALuM banAvI temAMthI divasa ane rAtri batAvyAM, khIje dIvase AkAza banAvyuM, trIje divase sukI jamIna ane dariyAne judA pADI, jamInapara dhAsa, ane vanaspati vagere banAvyAM, ceAthe dIvase sUrya, caMdra ane tArA banAvyA, pAMcame divase dariyAmAMnAM ane havAmAM uDatAM sadhaLAM prANIe banAvyAM, char3e divase DhAra, peDhe cAlatAM prANI ane mANasa banAvyAM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 khaMDa bIje-prakaraNa re. ane cheka che divase Izvare vizrAma lI. A rIte bAIbalamAM jaNAvavAmAM AvyuM che. AvI ja rItanA vicAra ApaNAM bALake je pustako zIkhe che temAM paNa zIkhavavAmAM AvyA che. jethI cepaDImAM eka pAThamAM nIce pramANe lakhavAmAM AvyuM che - o izvara tuM eka che, saryo te saMsAra, pRthvI, pANa, parvata, te kIdhAM taiyAra. tArA sArA zobhitA, sUrajane vaLI sema, te te saghaLA te racA, jabarUM tAruM joma chaThThI copaDImAM eka pAThamAM nIce pramANe che jenI zaktithI thayAM, bhUmi, jaLa, gIri, AkAza, jaza jenA bahu bahu vaLI, vaMdu te avinAza. vaLI sAtamI paDImAM te paramezvare keTalAMka trAsadAyaka prANIo pedA kare che, ema jaNAvI tenAM kAraNo ApavAmAM AvyAM che - nita nita jana niramaLa rahe, vase haLI maLI vAsa, e IcchAthI Izvare, te zira mukayA trAsa. sAtamI copaDIne eka bIjA pAThamAM nIce pramANe najare paDe che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. 137 eka naravAsI vizvanA, ucuM je AkAza, tyAM geLA je tejanA, jaLahaLa jeta prakAza. pUrUM acaraja pAmIne, vaLI vaLI khuba vicAra, tuM tenA karanArane, praja para dharI pyAra. sarva zaktinA svAminAM, adabhUta kAma apAra, e emAMnuM eka che, camatkAra karanAra. paramezvara jagatanA ane te aMdara rahelI dareke dareka cIjanA, sukha ane duHkhanA AMdhaLA ane lUlAnA ane sarve sArI ke kharAba dareka cIjanA banAvanAra che, evuM anya dharmIe ke jemanAM nAma agADI ApavAmAM AvyAM che temanuM mAnavuM che, e A uparathI jaNAya che, paNa jaino te rIte nathI mAnatA ane tenAM ghaNAM kAraNe che. e kAraNe para vicAra karatA pahelAM jagatamAM je be mata manAya che te tapAsIzuM. | vedAMta dharmane mAnanArA, Isu khristanA dharmane aMgIkAra karanArA, thAhudI dharmane Izvara praNIta dharma tarIke oLakhAvanArA, ane mahamada pagabare upadezelA musalamAna dharmavALAo ema mAne che ke, jagata utpatti pahelAM ekaja Izvara hatA, ane jagatanAM upAdAnAdi koI paNa kAraNa athavA bIjI vastu nahatI. hamaNunA veda vagere zAstromAM e saMbaMdhamAM ghaNuM vAka najare paDe che, temAMnA keTalAMka nIce ApyAM che - etasmAdAtmana AkAzaH saMbhUtaH AkAzAdvAyuH vAyoragniragnerApaH abhyaH pRthivyA oSadhayaH oSadhibhyAnamannAdretaH retasaH puruSaH savAeSa puruSomarasamayaH (taiittiriya zAkhAnI yuti ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 paDa bI-makaraNa ra je. vaLA ___ sadeva saumyedamagraAsIdeka mevAdvitayaM tadakSara. bahuH svAM prajAyeyeti. (chAMdogya upaniSad ) vaLI nAsadAsAMco sadAsItadAnImA sIdrajona vyoma paroyat kimAvarIva kuhakasya zarmaNyabhyaH kimAsIGgahana gaMbhIra (raveda) yAhudIo ane khrIstIo paNa emaja mAne che ane temanI zAhadata Aja prakaraNanI zarUAtamAM yaMkavAmAM AvI che. In the beginning God created the heaven and the earth' vagere. jyAre ekamatavALA zarUAtamAM phakta izvaraja hatA ema mAne che, tyAre bIjA matavALA ema mAne che ke zarUAtamAM izvara sAthejIva, paramANuMAkAza, kALa Adi-jagata racavAnI sAmagrI paNa hatI. have ApaNe pahelA matane mAnanArAonI zuM bhUla che, te tapAsIzuM-ema mAnavAmAM nIcalI bhUlA najare paDe che (1) keI paNa cIja upAdAna kAraNa vagara thaI zakatI nathI jagatanuM upAdAna kAraNa na hovAthI jagata kApi utpanna thaI zakatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sAthI prAcina dharma. upAdAna kAraNa vinA jagata banI zake nahi. ~*~ 13. ( 2 ) kAI ema kaheze ke Izvare pAtAnI zaktithI jagata racyuMche, ne tenI zakitaja upAdAna kAraNa che, te temAM paNa dhaNA deza najare paDeche: e IzvaranI zaktithI jagata utpanna thayu, te e savAla uThe che ke, izvaranI zakita. izvarathI bhinnache teA pachI. te jaDa ke cetana e mAMthI eka hovI joie. jo jaDa hAyatA te nitya ke anitya khemAMthI eka hAvI joie. te nitya DrAyatA saSTinI pahelAM e zakti paNa hatI, e sid thAyache ane tethI izvara ekalAja prathama hatA, te kheATu' thAyache. jo ema dhAravAmAM Ave ke e zakti anitya, bhinna ane jaDa che, te| pachI tenA upAdAna kAraNarUpa bIjI izvaranI zakti thaI; te zaktine utpanna karanArI trIjI zakti thaI ane e rIte anavasthA dUSaNa Ave che. jo ema dhArIe ke e zakti cetana che, te te paNa nisra ke anitya hAvI joie. AmAM paNa upalAMja dUSaNe utpanna thAyache. abhinna che, te azaya che; kemake je ema dhArIe ke IzvaranI zakti izvarathI te sarva vastune Izvaraja kahevI joie, je taddana ema dhAravAthI sArUM' ke narasa, puNya ke pApa, na ke svarga, dharma ke adharma, sukhI temaja du:khI vagere sarve Izvaraja Izvare jagata pedA karyuM nathI, e sidda thAya che. gaNavAM paDaze. AthI (3) pratyakSa pramANathI Izvara sRSTikatA siddha thatA nathI. dareka cIja je pratyakSa najare paDeche, temAM te kAi paNa mAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 khaMDa bIjo-prakaraNa 2 juM. virUddha paDI zake ema nathI, kemake te te ApaNe joI zakIe ke Izvare A karyuM, te karyuM, ane hajI bIjuM kare che. paNa te najare paDatuM nathI, ane vedamAM paNa jaNAvavAmAM AvyuM che ke Izvarane jANa nAra koI che nahIM. apANipAdo javano grahitA, pazyatyacakSussazRNotyakarNaH // saveti vizvaM na ca tasyAsti vettA, tamAhuragyaM puruSaM purANam || (4) anumAna pramANathI Izvara sRSTi kartA siddha thatA nathI. kaI ema kahe che ke kartA vinA koI paNa cIja banI zakatI nathI, to AvuM moTuM jagata koI banAvanAra vagara kema banI zake ? jo A anumAna kharUM mAnIe to ema savAla uThaze ke, te jIvo pedA thayA tyAre sArA hatA ke bhuMDA ? A mATe vakhate ema kahevAmAM Avaze, ke teo te sArAja hatA ! tyAre e savAla uThaze ke bhuMDA cha kema najare paDe che ? kemake sArA chamAMthI kharAba kAma karavAnI zakti kema utpanna thaI zake ? A uparathI Izvare kAMI pedA karyuM nathI ema dekhAya che. je ema kahevAmAM Ave, ke Izvare sArAM athavA bhUMDAM kAma karavAnI zakita racI hatI, paNa Izvare jIvone bhuMDAM kAma karavA tarapha pravartAvyA nathI, ane bhaMDAM kAma karavAmAM jIva pote ja pravarte che, ane temAM Izvarane deza nathI, to e savAlo utpanna thAya che ke (1) sarva zakitamAna Izvara, sarva vAtanA jANuM chatAM evI zakitao kema pedA kare ? je jANatA chatAM Izvara evI zakitao pedA kare, te Izvara mANasanA zatru5 gaNAya ! (2) je Izvara te vAta jANatA nahetA ema kahevAmAM Ave, te Izvara sarva nahi paNa asarve kahevAya ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sAthI prAcina dharma. 141 A rIte izvara sArA jIva utpanna kartA siddha thatA nathI, kemake Izvare sArI ane bhuMDI be jAtanI zakitae pedA karI, ane jyAre te te ane zaktione upayAga karI svargamAM jAya ane narkamAM paNa jAya, tyAre pAchalA anyAya mATe jIvAne nahi paNa Izvaraneja doSa dhare. paNa vAstavika rIte tema nathI. paramezvara dvASarahitaja che ane te sarve zaktimAna che. (5) izvare puNyavAna jIva syAche ema mAnavAthI paNa Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. che jo ApaNe ema dhArIe ke Izvare puNyavAna chA racyAche, te te paNa khATu' che kemake jo tema hAya teA garbhamAMja ane janmyA pachI aMdhA, laMgaDA, lUlA, baherA, mUMgA heAvApaNuM, ( bhuMDuM rUpa, nIca kuLamAM janmavApaNu, jAvajIva du:khI rahevu, khAvA pIvAnuM maLyA vagara bhUkhe maravu, vagere je duniyAmAM jovAmAM Aveche, te kema hAi zake ? puNyavAna jIvane te duHkha heAyaja kayAMthI ? vaLI puNya karyA vagaraja izvare jIvAne punyazALI kema banAvyA? jo kadI Izrvare puNya karyA vagaraja jIvAne puNyazALI banAvyA ema dhArIe, teA have te sarva jIvAne teja rIte meAkSamAM kema nathI meAkalatA, ane sarva sukha kema nathI ApatA ? jIvane je du:kha paDe che, te joine vicAra karIe te teA IzvaranA kArya upara dhikakAra chuTe. sArAM kamA karAvIne, zAstrApadeza karAvIne, bhUkhe marAvIne, rAga dveSa cheDAvIna dharabAra tajAvIne, sAdhu banAvIne, tapazcaryAnAM duHkha pADIne, bhIkha maMgAvIne, yAnAM, dAnanAM ane satyanAM kAryo karAvIne, vagere aneka sAdhateja te zuM kAraNa meAkSa Apeche ? paNa vAstavika rIte ema nathIja, kAraNake izvara aNasamajI nathI ke AvA chavA pedA kare; tethI te sRSTine kata paNa siddha thai zakatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 khaMDa bIje prakaraNa 2 ju. (6) Izvareja pApI jI pedA karyA hatA, ema mAnavAthI paNa Izvara sRSTikaratA siddha thatA nathI. je kadI ema mAnIe ke Izvare pApIja jIvo pedA karyA hatA. to temAM paNa Izvarane dUSaNa lAge che, kemake jIve pApa karyA vagara zuM kAraNa tene pApI banAvyA? AvuM dhAravAthI te Izvara anyAyI Thare. je vAstavika nathI ane tethI paNa Izvara suSTikartA nathI e siddha thAya che. (7) Izvare pitAnuM varSa sRSTimAM pragaTa karavA sRSTi racI. che, ema mAnavAthI paNa Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. jo ema mAnIe ke Izvare pitAnuM eizvarya pragaTa karavA mATe siddhi racI che, te Izvara dukhI hatA ema mAnavuM paDaze, kemake sRSTi to temaNe pitAnuM aizvarya pragaTa karavAne racI ane te pahelAM suSTi hatI ja nahi, have jyAre sRSTi hatI nahi tyAre aizvaryA pragaTa karyA vagara Izvara duHkhI. hovA joIe, kemake duHkha vagara tene sRSTi racavA kema mana thAya? vaLI jo ema hatuM to sRSTi racavA pahelAM Izvara zuM karatA hatA, e savAla paNa utpanna thAya che. paNa izvara to du:khI hoI zake nahi? ane tethI Izvara sRSTika nathI. (8) Izvare paropakAra vAte saSTi racI che, ema mAnavAthI. paNa Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. je koI ema mAne ke Izvare sarva jIvone punya karAvI anaMta sukha devA mATeja sRSTi racI che, to temAM paNa dAna jaNAze, kemake jeoe pApa karyo haze teo narkamAM gayA hovA joIe ja. have teo * juo prakaraNa paheluM, juo khaMDa 2 jo prakaraNa 1 luM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno si prAcina dharma 143 nikamAM gayA temAM paramezvare zuM upakAra karyo? vaLI te sarva zaktimAna chatAM AvA jIvo kema pedA karatA haze? (9) Izvara sarva pApa punya pite cAhe tema karAve che ema mAnavAthI paNa izvara suSTikartA siddha thatA nathI. je ema mAnIe ke sarva zaktimAna izvaraja, bAjIgara je rIte lAkaDAnI putaLIne pitAnI marajI mAphaka nacAve che tema, sarva jIvo pAse pApa punya karAve che, to pachI jIva pote kAMI karI zakato nathI paNa Izvara karAve che tema kare che ema mAnavuM paDaze. jo ema mAnIe te jIvane sArA narasAne natIjo maLavo na joIe, kAraNa ke teNe je kAMI karyuM te to IzvaranI marajI mAraka karyuM che. je dareka jIva IzvaranI marajI mAraka kare che, to pachI Izvara temane svarga ke narka koI ThekANe mokalI zake nahi, ane narka, tiryaka, svarga ane manuSya e cAra gatimAM jIvone rajhaLavuM paNa na paDe. jo e cAra gati na hoya to A saMsAra paNa na hoya. je saMsAra na hoya to veda, purANa, bAibala, kurAna avastA, vagere zAstro paNa na hoya. jo zAstra na hoya te zAstranA upadezaka paNa nahi hoya. jo upadezako na hoyato Izvara paNa nahi hoya. jo Izvara na hoya te pachI sarva zUnyatA hovI joIe. paNa vAstavika. rAte ema nathI ane tethI je ApaNe mAnyuM ke izvara pApa punya karAve che, te kheTuM TharyuM ane tethI Izvara sRSTi kartA nathI e siddha thayuM. (10) Izvare saMsAranI kaDA mATe suSTi racI che ane pApa punya svarga ane narka jevuM kAMI nathI, ema mAnavAthI paNa izvara sRSTi kartA siddha thatA nathI, je ema mAnIe ke Izvare krIDA mATe saSTi racI che, te tenuM pariNAma paNa daDAmAMja AvavuM joIe, paNa jagatamAM joIe chIe te tethI ulaTuM najare paDe che. seMkaDe regI, dukhI, garIba, bhUkhe maratA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 khaMDa bIje-prakaraNa 2 ju. premamAM baLatA vagere najare paDe che, jene joI ApaNane dayA Ave, te Izvara dayALu che tene dayA kema na Ave ? paNa tevI dayA te dekhavAmAM nathI AvatI tyAre Izvara nirdaya Thare, paNa tema nathIjha ane tethI Izvara sRSTi kartA siddha thatA nathI. vaLI je krIDA mATe sRSTi race tene rAga, deza vagere hovA joIe, paNa IzvaramAM te te heAya ja nahi ane tethI Izvara jagata kartA siddha thatA nathI. (11) paramAtmA jagatanA upAdAna kAraNa che ema mAnavAthI paNa izvara jagata kartA siddha thatA nathI. paramAtmA jagatanA upAdAna kAraNuM che ema mAnavAmAM paNa dUSaNa Ave che, kemake ema mAnavAthI to je kAMi jagatamAM hoya te sarva kAMI paramAtmAja banI jAya. je tema bane to jagatamAM nathI koI pApI ke punyazALI; nathI koI dharmI ke adhama, nathI narka ke svarga ane jevA caMDAla tevAja brAhmaNa ema mAnavuM paDe; paNa tema che nahi ane tethI izvara sRSTi kartA siddha thatA nathI. ( 12 ) izvara sAmagrIothI paNa jagata racI zaktA nathI, uparanI bAbatomAM ema mAnavAmAM AvyuM che, ke phakta izvaraja pahelA hatA ane teNe pote saSTi racI; e mAnavuM keTaluM bhUla bhareluM che te ApaNe tapAsyuM. have jagatanA upAdAna kAraNuvALA eka ivara ane te sAthe jagata pedA karavAnI bIjI sAmagrI pahelAM hatI ane te sAmagrIthI Izvare jagata pedA karyuM ema mAnavAthI Izvara jagatakartA sida thAya che ke nahi te tapAsIe. *( juo prakaraNa 1 luM-khaMDa bIjo ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sethI prAcina dharma. aMgata pedA karavA mATe Izvarane zuM zuM cIjonI jarUra hatI, ema prazna uThatAM, sAmagrIthI Izvare sRSTi racI che ema mAnanArAo nIcalI sAmagrI jaNAve che 1 pRthvInAM paramANuMo 2 jaLanAM paramANu 3 agninAM paramANuM ja vAyunAM paramANuMe 5 AkAza. '6 dizA. 7 AtmA ( mana. * 9 kALa. upalo sAmagrIthI Izvare jagata racyuM che, ane e na vastuo 'nitya ane anAdi che, ane te koInI banAvelI nathI, ema teo mAne che. te sAthe teo ema paNa mAne che, ke A jagata pratyakSAdi pramANathI laya che, ane sarve jagatanA racanAranuM svarUpa evuM che, ke te varNavI zakAtuM nathI; ane jagatamAM buddhivAna cIjo najare paDe che, tethI tene racanAra paNa buddhivAna hovo joIe. vaLI Izvara aneka nahi paNa eka che kema ke, ghaNuM Izvara hoya to eka kArya karavAmAM judA judA IzvaronI judI judI buddhi thaI jAya, ane pachI eka Izvara be pagavALo mANasa anAve, to bIjo Izvara cAra pagavALo mANasa banAve. vaLI izvara sarve vyApaka che, kemake te traNe bhuvanamAM eka sAthe thanArA kArya eka kALamAM karI zake che; vaLI te sarvanuM che kemake, teja kAraNathI te jagata vicitra racI zake che. vaLI te svataMtra che ane potAnI IcchAthI sarva jIvane sukha duHkhanuM phaLa Ape che. vaLI te nitya che kemake, je tema na hoya to tene pedA karanAra koI hevuM joIe. ane A saghaLA guNavALA izvare upalI sAmagrIothI jagata racyuM che. 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIje-prakaraNa 2 juM. AmAM pahelAM te e savAla uThe che ke, je Izvara jagata race che te Izvara zarIra vALA che, ke zarIravagaranA che, ? jo ema mAnIe ke izvara zarIra vALA che tyAre e savAla ubho thAya che ke, te zarIra dazya che ke bhUta pizAcanA zarIra mAphaka adazya che. Izvara zarIravALA nathI eto pratyakSa ja che, kemake duniyAmAM dareka cIja te izvarane dekhyA vagara banatI, ApaNI najare paDe che. have je ema mAnIe ke IzvanuM zarIra dekhI nahi zakAya evuM che, te e prazna uThe che ke nahi dekhAvAnuM kAraNa zuM ? jo ema mAnIe ke IzvaranI mahAna zakitanA sababe IzvaranuM zarIra najare paDatuM nathI, to temAM paNa dANa Ave che, kemake IzvaranA mahAbhyane siddha karanArUM koI paNa pramANa nathI. vaLI emAM itaretara Azaya duSaNa Ave che. jo izvara mahAbhya vizeSa siddha thAya, to Izvara adazya zarIravALA siddha thAya ane je adazya zarIravALA siddha thAya, te mahAbhya vizeSa siddha thAya, jo ema mAnIe ke bhUta pizAca mAraka IzvaranuM zarIra adazya che. to tethI kAMI paNa siddha thatuM nathI, kemake evI zaMkA dara vakhate uThaze ke " zuM Izvara nathI ke jethI tenuM zarIra najare paDatuM nathI ?' A zaMkAnuM samAdhAna nahi thAya ane tethI, Izvara jagatakartA paNa siddha nahi thAya. jo ema mAnIe ke Izvara zarIra vagaranA che, to te paNa nahi manAze, kemake gharane bAMdhanAra kaDIyo, ghaDAne banAvanAra kuMbhAra vagere je ApaNe joIe chIe, te te zarIravALA che, ane jo Izvarane -zarIra vagaranA mAnIe to te te kAMI paNa kArya karavA samartha nahi. thAya, kemake je AkAza mAphaka nityavyApaka ayi che te akartA che. A uparathI jaNAze ke, zarIravALe ke zarIra vagarano Izvara banemAMthI eke siddha thatuM nathI. ane tethI Izvara jagatakartA che, e paNuM siddha thatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne seithI prAcina dharma 40 (13) jIva sarve ajJAnI hei, sarvajJa IzvaranI preraNAthI pAta potAnA kAmamAM pravarte che ema mAnavAthI paNa izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. je ApaNe ema mAnIe, ke duniyAmAMnA sarve ajJAnI che ane teo sarvajJa IzvaranI AjJAnusAra dareka kAryamAM pravarte che, te temAM paNa dezamAM Ave che kemake, ( 1 ) je Izvara sarva padArthanA jJAtA siddha thAya, to pote potAnI marajIthI ja dareka kAryamAM pravarte che ema siddha thAya ane (2) je anyanI preraNA vagara Izvara pote ja dareka kArya kare che ema siddha thAya to Izvara sarva padArthanA jANanArA sarva siddha thAya. ane tethI A bemAMthI e siddha thAya nahi tyAM sudhI, bIjAnI paNa siddhi thAya nahi ane temAM taretara dUSaNa Ave. vaLI je izvarane sarva mAnIe te tarataH savAla uThaze ke zA mATe te sarva Izvara jIvone asata vahevAramAM pravartAve che ? Izvara ane sarva to vivekI ja heya, tethI te asata vahevAramAM keine pravartAveja nahiAthI je asata vahevAramAM jIvone pravartAve, te ajJAna sidhdha thayA. ane. tethI izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. je ema mAnIe, ke Izvara to sarva jIvone sArAM karma karavAmAM pravartAve che, ane tethI Izvara sarvajJa che ane sarva adhama ne te namAM nAMkhI zikSA kare che, tethI te vivekI che, to temAM paNa ghaNu Ave che kemake, pApamAM pravRtti karAvanAre Izvara vagara bIjo koNa heya, kemake jIva te ajJAnI hovAthI pote koI paNa cIja nathI karI zakato ema ApaNe pahelAMthI ja dhAryuM che. je Izvara pApamAM pravartAvI pachI. jIvone nAkamAM nAkhe, to Izvarane mahA nirdaya mAnavo joIe, paNa izvara nirdaya te cheja nahi, ane tethI Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. je ema mAnIe ke, Izvara jIvane pApamAM pravarte che ane tethI zvara tenA karma pramANe tene zikSA kare che, te te paNa pramANu vagaranuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 khaMDa bIja-prakaraNa 2 ju. che kemake, izvara sarvajJa ane sarvazaktimAna chatAM zA kAraNathI e jIvane pApa karavAthI pAchA pheravatA nathI ? jo te pAchA pheravatA nathI to teja pApa karAve che, ema siddha thayuM ane jo te te mATe zikSA kare te, te nirdaya gaNAya. AthI paNa Izvara saSTikartA siddha thatA nathI. (14) jevI rIte corI karanAra cAra pitAne zikSA karI zakato nathI, paNa tene mATe koI rAjA ke nyAyAdhIza joIe che, te ja rIte dharma adharma karanAra chava je karma pate kare tene mATe Izvara zikSA kare che ema mAnavAthI paNa Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. jo ema mAnIe ke, jIva poteja adharma ne dharma kare che ane nyAyAdhIza tarIke Izvara tene mATe zikSA kare che, to te paNa satya nathI kemake, je jIva, dharma adharma karavA zaktivAna hoya to tenuM phaLa bhogavavA paNa te zaktivAna kema nahi hoya ? e mATe e yAda rAkhavAnuM che ke, A saMsAramAM je jIva jevAM kAma kare che, tevAM tevAM karmanAM phaLa bhogavavAmAM paNa te nimitta banI jAya che, ane je rIte corI karanArane rAja zikSA Ape che, temaja te corI karanAra bIjA nimittathI paNa ghaNuM duHkha pAme che. jevAM ke te agnimAM baLI jAyache, pANImAM DubI jAya che, sApadaMbathI maraNa pAme che, te baMdukathI ghAyala thAya che, ghara paDI javAthI nIce dabAI jAya che vagere nimitethI potAnAM karmanAM phaLa bhogave che. ahIM paNuM nimitta vagara bIje izvara phaLadAtA koI dekhAtuM nathI, tevIja rIte naka, ane svarga vageremAM paNa sArA narasAM karmanAM phaLa bhogavavAmAM asaMkhya nimitta che, ane nimitta vagara koI paNa phaLa bhogavI zakAtuM nathI, te Izvara zikSA Ape che ema mAnavuM paNa vyartha che. je mANasa rasoI karI zake che te te rasoi khAI paNa zake che, temaja je karma kare che te ja te bhogavI paNa zake che. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne tethI prAcina dharma. 149 vaLI jo keInuM khUna eka mANasa kare che te saMbaMdhamAM vicAra karIe, te prazna uThe che ke e khUna karanAre kenI preraNAthI khuna karyuM? je ema mAnIe ke, teNe potAnI buddhinI preraNAthI khuna karyuM, to nimittithIja e pariNAma AvyuM ane tethI Izvara zikSA kare che, ema mAnavuM bhUla bhareluM samajAya che. vaLI ema mAnIe ke, IzvaranI preraNAthI eka mANase bIjAnuM khuna karyuM, to temAM paNa deNa Ave che kemake, tethI te Izvare je kAma karAvyuM te mATe te ja anyAyI Thare, ane tethI te koIne zikSA karI zake nahi. AthI paNa Izvara saSTikartA siddha thatA nathI. (15) Izvara svabhAvathIja rAgI, dezI ane sarvata che, ema mA navAthI paNa Izvare jagatakartA siddha thatA nathI. svabhAvamAM kaI tarka thaI zakatuM na hovAthI, jo koI ema kahe ke Izvara svabhAvathIja rAgI, dezI ane sarva che ane tethI, te sarve jagatanI mAyA racI kAIne narkamAM nAMkhe che, koIne tiryaMcanImAM nAkhe che, koIne manuSya banAve che, keIne svargamAM utpanna kare che, ane jyAre te jIva nAce che kude che raDe che vagere kAma kare che tyAre Izvara pitAnI racelI mAyAne tamAzo juve che, to temAM paNa dudhaNa Ave che kemake pehale to tethI Izvara nirdaya sAbIta thAya che. vaLI Izvara svabhAvathI ja rAgI ane dezI che ema mAnIe, te koI ema paNa kaheze ke ApaNI pAse A vAgha che te jagatane racanAra che ane teno svabhAvaja evo che, ke jagata racIne rAga daiSavALA thaI vAgha banI thAya che. A rIte mAnavAthI dareka cIja jagatanI kartA gaNAvI zakAze, ane temAM kharo Izvara kahe te mAlama paDaze nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIjo prakaraNa ra ju. vaLI izvaraja je jagatakartA hoya to tenI aMdaranI sarva vastune kAM paNa teja heya ! Ama mAnavAthI ema mAnavuM paDe ke, sarva pAkhaMDI dharmane karanAra paNa izvaraja hovo joIe. have e dharma te akekathI virUddha che, to temAM koI sAro ane koI khoTo paNa hevo joIe. tyAre te sAcA ane khoTA baMne dharmanA upadezaka izvarajI sAbIta thayA. je ema sAbIta thayuM, te Izvaraja dharmanA jhagaDA jagADanAra sAbIta thayA. jo A koI Izvara hoya te te Izvara nahi paNa koI mahApApI he joIe, paNa vAstavika rIte tema nathI Izvara te sAce ja ane tethI izvara sRSTikartA siddha thato nathI. vaLI ema mAnIe ke Izvare to sAcA dharmaja calAvyA che ane khoTA dharma calAvyAja nathI, ne tevA dharma te chevoe teja banAvI lIdhA che, te ema paNa mAnavuM paDaze, ke Izvare jagata banAvyuM nahi hoya, paNa chevoe jamata banAvyuM haze, kemake Izvara sarva vastunA kartA siddha thatA nathI. (16) dehadhArI izvare saSTi racI che ane te Izvara sarvajJa, sarva zaktimAna svataMtra, ane nitya che ema mAnavAthI paNa Izvara suSTi kartA siddha thatA nathI. pIstIo, vaiSNava, zIvamArgIo vagere ema mAne che ke, Izvara dehadhArI che ane sarva zaktimAna che. e kAraNathI prIstIo isu khristane paramezvarano avatAra mAne che. vaiSNavo eja kAraNathI paramezvaranA avatAra mAne che ane teja rIte zIvapaMthIo Izvarane dehadhArI mAnI zIvane strIputravALA jaNAve che. je AvA dehadhArI Izvarane saSTikarta mAnIe, te temAM paNa paNa Ave che kemake, je Izvara dehadhArI hoya. to A jagatamAM sarvatra Izvaraja vyApI raheze ane bIjA ja mATe rahevAnI jagyA raheze nahi. vaLI e Izvara sarva paNa hoI zake nahi, kemake je tema hoya te izvaranI sAthe duzmanAvaTa rAkhanArA jIvone te zA kANe pedA kare? jo ema mAnIe ke Izvara to karmanusAra sarva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. 1 jIne pULa Ape che, to Izvara svataMtra nathI ema siddha thayuM, kAraNa ke te to karmanusAra phaLa Ape che ane nahi ke pote dhAre tema-vaLI evA izvara nitya paNa nahi hoI zake kemake je nitya hoya te traNe kALamAM eka rUpaja rahe! have je nitya hoya to tene svabhAva jagata racavAno che evuM jaNAvavAmAM Avaze. paNa tema to izvara niraMtara jagata banAvyAM karaze kemake, e teno svabhAva che. paNa e pratyakSa pramANathI vAstavika nathI. jo ema kahevAmAM Ave ke IzvaramAM jagata racavAne svabhAva ja nathI, te pachI Izvara jagata kartA nathI emaja siddha thayuM. A uparathI ema thAya che ke jagata koie banAvyuM nathI, tema tene kahI paNa nAza thanAra nathI ane tethI jagata anAdi anaMta sidhdha thayuM, jema jaina loko mAne che. je ema kahevAmAM Ave ke, IzvaramAM jagata racavAnI ane jagata nAza karavAnI be zakti che, to te paNa cheTuM che, kemake paraspara virUddha be zakitao ekaja kALe eka sthAnamAM rahI zakatI nathI, ane tethI jagata racAze paNa nahi ane tene pralaya paNa thaI zakaze nahi. je ema mAnavAmAM Ave, ke IzvaramAM jagata pedA karavAnI ane jagata pralaya karavAnI baMne zakitao nathI, to pachI ema paNa sidhdha thayuM ke jagata racAze paNa nahi ane teno pralaya paNa thaze nahi, ethI paNuM jagata anAdi anaMta siddha thAya che. je ema mAnavAmAM Ave, ke IzvaramAM jagata utpanna karavAnI ane teno pralaya karavAnI baMne zakti che, paNa jayAre tene te mATe Iccha, thAya che tyAreja te jude jude vakhate te zaktiono upayoga kare che te IzvaranI zaktio anitya mAnavI paDaze. je IzvaranI zaktio anitya hoya, to Izvara paNa anitya thaze kemake, Izvara potAnI zakitaothI abhedya che; jo ema mAnIe ke zakitao IzvarathI bheda rU5 che, to pachI sRSTi racAze nahi athavA tene pralaya paNa thaze nahi; kemake zakitao nitya che. AthI paNa Izvara sRSTikartA siddha thatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara khaMDa bIje-prakaraNa 2 ju. (17) koi paNa cIja je ApaNe duniyAmAM joIe chIe, tene ka jema keI mANasa hoya che, tema A sRSTine kartA Izvara ja joIe, ema mAnavAthI paNa Izvara sRSTi kartA siddha thatA nathI. je koI ema kahe ke, duniyAmAM jatI dareka cIjano jema kaI kartA hoya che, tema caMdra, sUrya, AkAza, vAyu vagerene paNa kartA heja joIe, to temAM paNa dezamAM Ave che, kemake jema caMdra, sUryano koI kartA heya tema, te katAno paNa kartA heveja joIe, tethI Izvarane koNe banAvyA, e savAla utpanna thaze. jo e praznane ema javAba ApavAmAM Avaze, ke Izvarane te koIe paNa banAvyA nathI, ane tene anAdi che, te ema mAnIe ke pRthvI, pANI vagere keTalAka padAtho paNa anAdi che, to temAM koI paNa deSa najare paDato nathI. AthI paNa Izvara saSTi kartA siddha thatA nathI. je koI ema mAne ke Izvare prathama saSTi racI, strI purUSane mAtA pitA vagara pedA karyA, ane te pachI manuSya garbhathI utpanna thavA lAgyAM, te te paNa pramANurahita che, kemake mAtA pitA vagara kadApi putra utpanna thatA nathI e pratyakSa che. jo ema dhArIe ke, Izvare prathama mAtA pitA vagara strI, purUSa utpanna karyA hatAM, te Izvara hamaNuM paNa sarva zaktimAna havAthI evAM ja strI purUSo kema utpanna karatA nathI ? zA mATe te strI purUSane maithuna karAve che. strIne garbha dhAraNa karAve che ane strIne garbhavAsanAM duHkha de che ? Izvarane kadIpaNa thAka lAgate nathI kemake te sarva zakitamAna che, to hamaNuM paNa te emane ema strI purUSe duniyAmAM kema na mekale ? A uparathI siddha thAya che ke Izvara kartA nathI ane tethI, te saSTikartA paNa siddha thaI zakatA nathI. | upalAM pramANetho, e bAbata siddha thAya che ke sRSTi kartA izvara nathI, e chatAM paNa je ajJAna cho, kadAgrahatho, ahaMkArathI, asatya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyAno sauthI prAcina dha. 157 pakaDayuM hoya te choDavAthI bhAna bhaMga thaIzuM ema dhArIne, gadhA puccha pakaDayuM te paDyuM ja, e kahevata pramANe pitAnA vicArane sudhAravA prathatna kare nahi, ane evA vicArone sudhArIne satya vicAre grahaNa kare nahi, temane mATe zuM kahevuM te kalpI zakAtuM nathI. izvarane sRSTine kartA kahevAmAM tenA upara moTA moTA deze, jevA ke ajJAna, anitya, sarvazakti vagaranA, pApI, nirdaya, kIDA ne tamAzAmAM magna rahenAra vagere doSo, (paramezvarane) AropaNa karavAmAM ApaNe kAraNabhUta thaIe chIe, e bhUlavuM nathI joItu. paramezvara che e jaino nA nathI pADatA ane paramezvaramAM sarvazakitao che e paNa nA nathI pADatA, paNa Izvarane devAna gaNAvavAmAM jeno nA pADe che. teo to Izvarane sarvasa, dayALu, vIryavAna, sarvAtimAna, hAsyarahita, rati ane arati baMnethI rahita, nidrA, zeka, kAma, mithyAtva ane rAga, deza ItyAdi hita mAne che. jene paramezvara kahIe, jene sarvathI moTo kahIe, ane jene ApaNe mAna ApIe, te rANapavALA kema hoI zake? A vicArone prakhyAta vedAMtI marahuma prophesara maNIlAla nabhubhAI paNa Teko Ape che. te jaNAve che ke vitpati, manuSyatpati, dharmotpati, e sava anAdi che, vicAramAM utare tevAM nathI, chatAM, jyAM devatAo paNa jatAM Dare, tevA, e vikaTa vicAranA grahaNamAM, ghaNuM mUrkhAe mAthAM mAryA che, ne laDI muvA che. koI vastune , anAdi kahevAthI kAMI hAnI thatI nathI. te vastu kema thaI e bhale na samajAya, paNa te hAla kema cAle che, athAta tenAM pUrva para svarUpa vicAratAM, tenA svabhAvane niyama kevA che, e, ane temAMthI zuM pULa pamAya tema che e, A be vAta samajI zakAya te baha che. je nadI, parvata, samadra, AkAza, graha, upagraha, tArA, Adie ja juo siddhAMntasAra pAnuM 10. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 khaDa bIjo-prakaraNa 2. mANasanAM manane asara karelI, te aneka yuga para 'hurto tevAMne tevAMja prAyazaH Aja paNa che; je niyamAthI vizva racanA, ane manuSya buddhinI pravRti thAyache, te niyame paNa anAddhi siddha, tenA teja, adyApi paNa che; ane e sarvanI vacamAM ramanArA mANusanAM mana ane AtmA, te paNa asakhya yuga, upara je svarUpa svabhAvavALAM haze, teja svarUpa svabhAvavALAM sAje paNa cheja-"+- *** -- + e saMbaMdhamAM nIcalAM pustakA vAMcavAthI vadhu ajavALuM paDhavAno saMbhava che:-( 1 ) zrI samati tarka, ( 2 ) dvAdazasAranayacakra, ( 3 ) syAdAdaratnAkara, ( 4 ) anekAMtajayapatAkA, ( 5 ) zAsra samuccayasyAAda palatA, ( 6 ) sUtrakRtAMga, ( 7 ) na'dIsiddhAMta, ( 8 ) syAdAda maMjarI ( 9 ) pramANusamuccaya ( 10 ) pramANuparIkSA, ( 11 ) pramANe mImAMsA, ( 12 ) AptamImAMsA, ( 13 ) nyAdhAvatAra, ( 14 ) dharma saMgrahaNI, ane ( 15 ) 1D darzana samuccaya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyA saithI prAcina dha. 152 prakaraNa trIjuM -DIjhala - duniyAne saizI prAcina dharma ane jIva tatva jagatanI sarve racanAno mukhya AdhAra jI upara che e sarve kaI jANe che, paNa te jIva ne mAne te saMbaMdhamAM dhaNeja mata bheda duniyAnA judA judA bhAgamAM cAle che. hiMduone mATe bhAga ema mAne che ke, hAlanA cAlatA dareka jIvavALA. prANIomAM jIva che, jene tethI vadhIne pRthvI, pANI, agni, dhAtu, vAya sarvemAM jIva mAne che ane te siddha paNa kare che. aMgreje tethI ulaTI rIte. ema kahe che ke mANasaja jIvavALuM prANI che ane bIjA prANIomAM chava athavA AtmA jevuM kAMI nathI, e ja kAraNe teonAM pustakamAM ApaNe A cow has no soul " vagere vAka joIe chIe. { jIva ane AtmA e baMne eka ja vastunAM nAma che, ane tenuM lakSaNa caitanya che. mithyAta, avirati, pramAda ane yogathI malIna thaine vidanI Adi karmano kartA ane te karmanA phaLane bhokatA tathA naka tiryaMca vagere gatiomAM kamenA udayathI bhramaNa karanAra, temaja nivaNa padane prApta karanAra je che, teja AtmA che, te ja prANI che, te jIva che. yaH kartA karmabhedAnAM / bhoktAkarmaphalasyaca | saMsa-to parinirvAtA | sahyAtmA. nAnya lakSaNaH / / (naMdIsUtra ). vaLa AtmA sarvavyApI thI, ekAMta niya, kuTastha paNa nathI, ekAMta anitya kSaNika paNa nathI, paraMtu zarIra mAtra vyApI kathaMcita. nityaniya rU5 che. juo (1) svAdAdarasnAkara, (2) ratnAkarAvatArikA, (3) anekAMta jayapatAkA vagere. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa6 khaMDa bIje-prakaraNa 3 ju. paNa aMgrejonI mahA vidvatA chatAM -aMge sudhArAvadhArAmAM dhaNA AgaLa vadhyA chatAM ane aMgrejo moTI zodhaLo karavAmAM mahA hoMzIyAra chatAM, eTaluM te kahI ja zakAze ke, saMsAranA sukha mATe teonI zodhe jeTalI upayogI jaNAI che, teTalI ja te Amika sukha mATe upayogI jaNAI nathI. je philasuphI hajAra varSa thayAM jenomAM ane hiMduomAM jANItI che te saMbaMdhamAM teo tadana ajANa che. prophesara besa nAmanA kalakattAnA eka prephesare hamaNAM thoDAka mAsa uparaja evuM sAbIta karI ApyuM che ke dhAtumAM paNa jIva che. A bAbata sudharelI duniyAmAM eka navIna zodha tarIke gaNAI che paNa jo teja vAta hajAro varSa thayAM mAnatA AvyA che. sthAvara jIvomAM jaina zAstrAe senu, rUpuM, trAMbuM, kathIra, jasata, sIsuM ane loDhuM gayuM che, ane te bAbata dareka jaina bALakane nAnapaNathI zIkhavavAmAM paNa Ave che. te ka A rIte che - phaliha maNi rayaNa viduma, hiMgula hariyAla maNasila rasiMdA // kaNagAI dhAu seDhI, vania araNe dRya palenA // ( jIva vicAra-leka trIjo ) vaLI vanaspatimAM paNa chava che ema jaina zAstrakAro sAbIta kare che. teo jaNAve che ke jema mANasanuM zarIra, bAlyAvasthA, tarUNAvasthA ane vRdhdhAvasthA, e traNa avasthAmAM pasAra thAya che, temaja vanaspatine paNa jovAmAM Ave che. vaLI jema hAtha, paga vagerethI manudhya deha vRddhi pAme che, tema zAkhA vagere avayavothI jhADanI paNa vRdhdhi thAya che, jema manuSAdika prANIomAM jAgRti ane nidrAvasthA najare paDe che tema puA, tathA AMbalI vagere vRkSa, caMdravikAsika ane sUryavikAsikAdika kamaLa, ane aMbADI puSpAdikamAM nidrA tathA jAgRti Adika avasthA davAmAM Ave che. vaLI lobha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 duniyAne sithI prAcina dharma. ha, lAja, bhaya, mithuna, dha, mAna, mAyA, AhAra vagere sarva vikAra vRkSane paNa, manuSyanI mAphaka thatA jovAmAM Ave che. sapheda AMkaDAnuM jhADa ane bIla palazAdaka vRkSa, bhUmigata nidhAnane pitAnA mULanI jaDa karI vIMTI le che, tethI te lobha bhAvavALuM che ema dekhAya che. varSa raMtumAM medhanI garjanA sAMbhaLIne zItaLa vAyunA pharase karI aMkura utpanna thAya che, te harSane bhAva jaNAya che: lajAvyuvelI, manuSyanA hAtha vagerenA sparzathI saMkocAI jAya che e lajaja tathA bhayano bhAva kahevAya. azokavRkSa, bakulavRkSa tathA tilakavRkSAdika navayavana svarUpa sAlaMkAra kAminInA paganA prahAra karI, tenA mukhane tAMbula rasa chAMTavAthI, tenA karelA snehAliMgana vaDe tathA tenA karelA hAvabhAve karI takALa phaLatAM jaNAyache, e mithunasarAne bhAva kahevAya--kokanada vRkSane kaMda, manuSyane paga lAgavAthI huMkArA kare che e krodhane bhAva jANo. DhAMkI che ? jaNa . . nA eka vicAra rUdaMtI vela, aho! huM chatAM A loko dukhI che, ema vicAra karI hamezAM raDe che ne azupAta kare che, kemake tenA vegathI suvarNa siddhi thAya che, e mAnane bhAva jANa. ghaNuM kharuM dareka valI pitAnAM phaLone pAMdaDAMe karI DhAMkI de che, e mAyA bhAva jANa vaLI jamIna ane prANI vagerenA AhAranA yoge vRkSanA vRddhi thAya che, ane te vagara divase divase kumalAI jAya che. vaLI nAgara veli pramukhane tilavaTI gomaya tathA dugdhAdikanA dohalA upaje che, je paripUrNa thayA pachI patra, phaLa, phula, pAna, tathA rasanI vRdhdhi thAya che, e AhAra saMjJAne bhAva jANa. jhADane pADuM, gAMTha, udara vRdhdhi, sojo, dubaLapaNuM, vagerenA regathI phula, phaLa, pAna, tvacAne virAra dIse che. vakhate koI zaMkA kare ke vanaspatinA chedana bhedana vakhate, te kema rUdana karatI nathI ? athavA te kema nAzI jatI nathI ? ene javAba e che ke, manuSyanI mAphaka vanaspatine mukha, paga tathA hAtha vagere avaevo na hovAthI ane sthAvara karmanA udayathI te nAsI zakatI nathI te paNa tene avyakta vedanA to hoya cheja : jema koI eka AMdhaLo, bahero, bebo, haMThA, pAgaLa ane viSama vAyunA vikAre karI mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 khaMDa bIja-prakaraNa 3. thayelo. sarva apAMganA vyApAra rahita, evo purUSa heya tene koI tADanA pramukha kare, te tethI sahana thAya nahi paNa mukhAdikanA abhAve karI, raDI athavA nAzI zake nahi, paNa tene vedanA to thAyacheja, temaja vanaspati paNa mukhAdikanA abhAve karI raDI. athavA nAzI zakatI nathI. vanaspatine mATe jema upara jaNAvavAmAM Ave che, tema dareka chAvALI vastu mATe jaina zAstramAM jaNAvavAmAM AvyuM che. jenA jaina zAmAM be bheda pADavAmAM AvyA che- 1 mukatApa. 2 saMsArI, baMne prakAranA jIva anAdi anaMta che. mukta svarU5 AtmA sarva eka svabhAva che, kaleza vagerethI varachata che; te anaMtajJAna, anaMtadarzana, anatavIrya, anaMta AnaMdamaya svarUpamAM sthita che. ane nikAra, niraMjana jati svarUpa che. saMsArI chava be prakAranA che (1) sthAvara ( 2 ) trasa, sthAvaranA pAMca bheda che -. 1 pRthvIkAya 2 akAya. 3 tejawya.. 4 vAyukAya. 5 vanaspatikAma vaLI trasanA cAra bheda che - (1) dIkriya. (2) trauDhiya. (3) caturiMdri (4) caMdriya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ jharva muktinA saMsArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat thAvara duniyAno sauthI prAcina dhama. prathalikAya apakAya tejaskAya vAyukAya vanaspatikAya sukSma bAdara sukSma bAdara sukSma bAdara sukSma bAdara sAdhAraNa pratyeka paryAptA, 'aparyAptA, www.umaragyanbhandar.com 150
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 khaMDa khIo-prakaraNa 3 jI. sthAvara phthanA bheda. -*808*50g0~* priivakrAya sa'sArI jIvAnA keTalAka bhedanAM nAma H-- sphATika, maNi, ratna, paravALAM, hiMgaLAka, haDatALa, pAza, sAnu, rUpu, trAMbu, kathIra, jasata, sIMsu, lAkhaDa, cAka, khaDI, lAla mATI, pASANu sAthe nIkaLatI kheALI mATI, abarakha, turI nAmanI mATI, khArI, badhI jAtanA pASANu, suramo, siMdhava, sAjI khAra, vagere. akAya athavA pANInA javAnA keTalAka bhedanAM nAma : bhUmi jaLa, sarAvaranuM pANI, jhAkalanuM pANI, himanuM pANI, karA saritAnuM, mahikAnuM pANI vagere. teukAya athavA agninA veAnA keTalAka bhedanAM nAma aMgArane agni, javALAne agni, ulkApAtane, agni, vijaLIne agni vagere. vAyukAya jIvAnA keTalAka bhedanAM nAma:--tRNAdikane bhramAvanArA vAyu, rahIne vAtA vAyu, vaTALI, mukhazuddha vAyu, guMjArava karate vAyu, navAyu, tanavAyu vagere. OM AkAzamAMthI paDatA agni. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sAthI prAcina dharme vanaspatikAya thavAnA keTalAka bhedanAM nAmaH- vanaspatikAya 1 sAdhAraNa-chedIne vAvyAthI pUrI ugete. ( suraNa vagere sarva jannatanAM kada, navAM kupaLanAM pAtarAM, pAMca varNanI zevALa, lIlu Adu, lIlI haLadara, lIlI kacureA, gAjara, meAtha, khIja vagaranAM pULa, cuera, kuAra, gugaLa, vagere), sAdhAraNu vanaspatikAyane ata'takAya paNa kaheche, ne tenAM lakSaNAmAnAM keTalAMka A pramANe che:---je jhADamAM pramukhazira sAMdhAo athavA nasA ane gAMThe| dIThAmAM Ave naddhi, je jhADamAM tAMtaNA hoya nahiM, jene bhAgyAthI sarakhI bhexADa thai zakatI hAya, ane jenu` chedana karIne vAgyAthI pUrIthI uge, te vanaspatie sAdhAraNu athavA ana`takAya kahevAyache. trasa jIvanA bhe: upalAM lakSaNathI virUddha lakSaNavALI vanaspati pratyeka vanaspatikAya kahevAyache, ne tenA sAta prakAra che:-sarve jAtanAM (1) mULa (2) kula (3) chAla (4) lAkaDAM (5) bheAMya taLIyAnAM thaDa ( 6 ) pAMdaDAM (7) khI. teMdri sa kheti 21 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat / pratyeka cAritri 191 paMce i www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa bIjo-prakaraNa 3 jI. edi trasa jIvanA keTalAka bhedaH-sa`kha, keADA, peTamAM thatA karama, jaLA, AriyA, aLazIyAM, lAliyAjIva, lAMkaDAmAM thatA kIDA, gumaDAmAM utpanna thatA kIDA, purA, vAlA, vagere. A jIne jaLa ane sthaLa khate ThekANe utpanna thAyache, ane ene sparze driya (Sense of touch ) ane 2seMdriya ( Sense of taste) krie hAya che. 162 tedri trasa jIvanA keTalAka bhedaH-kAna khajIrA, mAkaNa, jIA, lIkha, pipIlIkA, vAlmika jIva, mAMkADA, yeLa, dhImela, sAvA, ge gIDA, utti'gA, viSTAmAMutpanna thatA jIvA, chANamAM utpanna thatA jIvA, dhAnyamAM utpanna thatA jIvA, athavA dhaneriyA, kuzuA, ilikA, dragopa di cho, je varSA rUtumAM thAyache, te vagere. e jIvAne seMdriya, sparze driya, ane dhrANendriya, e traNa kriyA hoya che. cAre'dvi trasa jIvanA keTalAka bhedaH--viSNu, bhagAI, bhamarA bhamariyA, tIDa, mAkhI, madhamAkha, khaDa mAMkaDI, kasArI, pataMga vagere. e jIve ne sparze driya, rasedriya, dhrANeMdriya ane netraidriya (sense of : ght) hAya che. nArakI | pacaMdra trasavAnA bheda :-- caMdri , tiryaMca 1 manuSya devatA apUrva tA. paryAptA nArakInA bhe: sAta prakAranI pRthvI jevI ke ratnaprabhA, zakarAprabhA, vAlukAprabhA, pakatrA, dhumapramA, tama prabha!, tamastama:prabhA, A sAta jaeNkANe utpanna thatA javAne nArI kache. e derekanA be bheda-paryAptA ane aparyAptA gaNatAM, nArakI vAnA caiAda bheda thAyache, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno siAthI prAcina dharma. 163 becara (AkAzamAMnA) padri tiryaMcanA bheda. pati ciMca chlab (jamInaparanA) jalacara (pANImAMnA) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLacara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat have jaLacara jenA paNa mukhya pAMca bheda che pace dri tiryaMca jaLacara khaMDa bIjo-prakaraNa 3 ju. 1 kAcabo www.umaragyanbhandar.com susumAra mAchalAM (mIThA taLAvamAM (ghaNuMkharUM khArA pANI thatA meTA maccha) nA samudramAM thAya che) magaramaccha ( samudra ne taLAvamAM thatuM ghaNuM baLavAna taMtu AkAranuM prANI) A vagara paNa bIjA ghaNA bheda che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthaLacara. sthaLacara jIvonA traNa bheda che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat paMcendri tiryaMca duniyAne sAthI prAcina dharma. sthaLacara cAra pagavALAM pazu peTe cAlatA jIva (sApa nAga vagere) bhUjAthI cAlatA jIva (jemake neLIye.) www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ khecara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat becara jIvonA be bheda che: paMcedri tiryaMca khaDa bIja-prakaraNa 3 ju. khecara www.umaragyanbhandar.com maja pakSI (rema sayuMkta pAMkhavALAM) (zuka haMsa, sArasa, popaTa, kAgaDA, cakalAM vagere). carmaja pakSI (cAmaDA jevI pAMkhavALAM) (cAmAcIDiyAM, vaDavAgola vagere)
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. 167 upara kahelA jaLacara, sthaLacara, ane khecara, darekanA vaLA khIjA A bheda che. (1) sa'mUrchima-mAtA pitAnI apekSA vagara utpanna thatA jIvA; eka priya, teMdriya, trIMdriya, ane caturidriyachavA e jAtanA che, ( 2 ) garbhanA jIveA-garbhamAM utpanna thatA jIvA. manuSya. manuSyanA 303 bheda che: e dareka bheda bahu lakhANathI jaNAvatAM laMbANu thavAnA bhayathI, vadhu na jaNAvatAM eTaluM jaNAvavuM basa thaze ke, manuSyanAM 30 kSetra akarmebhUmimAM, 15 kSetra karma bhUmimAM, 56 bheda aMtaraginA, ane darekanA be bheda pAptA ane aparyAptA gaNatAM 202 bheda thAyache, ane garbhaja manuSyamAM adhurI pAptie bharaNu pAmatAM manuSyanA 101 bheda umeratAM badhA maLI 303 bheda thAyache. devatA. devatA cAra prakAranA che, ( 1 ) bhavanapati, ( 2 ) vyaMtara, ( 3 ), yetika ane ( 4 ) vaimAnIka. bhavanapatinA dasa bheda che:- asarakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra vidyutakumAra, atikumAra, dIpakumAra, udadhikumAra, dizikumAra, vAyukumAra, ane svanitakumAra. vyaMtaranA ATha bhedache:- pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kinnara, `purUSa. maheAraga, ane ga dharva, vaLa vANurvyaMtara devAnA paNa A bhedache. pratiSNu devAnA pAMca bhedache caMdra, sUrya, graha, nakSatra ne tArA, vaLI e darakenA be bheda ( 1 ) cara, ane ( 2 ) sthira, manuSya kSetranI aMdaranA jyAtiSTha devA cara eTale haMmezAM pUratA hoyache, ane te sivAyanA manuSya kSetranI khAMDuranA devA ha Mmeza karatA rahe che. kalpApapanna devA je deva www.umaragyanbhandar.com vaimAnika devAnA che bhedache:- ( 1 ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16. kha Da khIjo-prakaraNa 3 jI. zrI tIrthaMkarAdikanA pAMca kalyANakane viSe Aveche te. ( 2 ) kapApita deza-jee AvavA javAnA AcAra vagaranAche. kalpAtinA vaLI e bhedache, badhA maLIne devatAnA 198 bheda thAyache. A viSaya laMbANu thavAnA bhayathI, atre A dareka bheda jaNavavAmAM nathI Avye, paNa te mATe vidyAnAe jaina zAstrA jovAM. sAmaTA saravALA karatAM jaina zAstra anusAre jIveAnA 563 bheda thAyacheH-- tiye canA nArInA manuSyanA devatAnA 48 14 303 198 kule 563 agADI veAnA be bheda karavAmAM AvyA hatA, (1) sa'sArI ane (ra) muktinA. saMsArI jIvAnA 563 bheda ApaNe agADI joi gayA chIe, bAkInA muktinA jIvAtA be bhedache; (1) tIrthaMkarAdi (2) atIrthaMkarAdi. enA sidhdhAnA bheThe karI paMdara bheda thAyache, je laMbANu thavAnA bhayathI lakhyA nathI. upara jaNAvavAmAM AvelA eka kriyAkrika veAnA zarIranuM pramANa AyuSyanuM pramANa, svakAya sthitinuM pramANa, daza prANanuM pramANa ane cArAthI lakSa yAnInuM pramANa, eTalA / khulAsAthI jaina zAstramAM jovAmAM Aveche, ke te khulAsA ApanArA sarvajJa hatA, evu' jejetA mAneche temAM jarA paNa zakA upajatI nathI. zeAdhakheALAnA A jamAnAmAM je je navI zeAdheA thaIche, te tarataja ApaNA manamAM evuM ThasAveche ke, dutiyAmAM je bInAe samajavA mATe 'cI buddhi ane magaja zaktinI jarache, te khItAe TuMka muniA sababe je ke magajamAM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sethI prAcina dharma. vanaspatikAya jIvonA keTalAka bhedanAM nAma:-- vanaspatikAya pratyeka sAdhAraNa- chedIne vAvyAthI pharI ugete. (suraNa vagere sarva jAtanAM kaMda, navAM kupaLanAM pAtarAM, pAMca varNanI zevALa, lIluM Adu, lIlI haLadara, lIlI kacerI, gAjara, motha, bIja vagaranAM phaLa, zuera, kuAra, gugaLa, vagere), sAdhAraNa vanaspatikAyane anaMtakAya paNa kahe che, ne tenAM lakSaNomAnAM keTalAMka A pramANe che - je jhADamAM pramukhazira sAMdhAo athavA naso ane gAMTho dIThAmAM Ave nahi, je jhADamAM tAMtaNuM hoya nahi, jene bhAgyAthI sarakhI bephADa thaI zakatI hoya ane jenuM chedana karIne vAvyAthI pharIthI uge, te vanaspatio sAdhAraNa athavA anaMtakAya kahevAya che. upalAM lakSaNathI virUddha lakSaNavALI vanaspati pratyeka vanaspatikAya kahevAya che, ne tene sAta prakAra che -sarva jAtanAM (1) phaLa (2) phula (3) chAla (4) lAkaDAM (5) bhoMya taLIyAnAM thaDa (6) pAMdaDAM ( ' bI. trasa jIDanA bhe. trasa hi teMdri ciriMdri paMce dri, K1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 kha'Da khIjo-prakaraNa 3 jI * dhye'di trasa jIvanA keTalAka bhedaH-sa`kha, kADA, peTamAM thatA karama, jaLA, AriyA, aLazIyAM, lAliyAjIva, lAMkaDAmAM thatA kIDA, gumaDAmAM utpanna thatA kIDA, purA, vAlA, vagere. A jIvA jaLa ane sthaLa bane ThekANe utpanna thAyache,ane ene sparze driya (Sense of touch ) ane rasedriya ( Sense of taste) ixiA hAya che. sIkha, tedri trasa jIvanA keTalAka bhedaH-kAna khajurA, mAlu, jIA, pipIlIkA, vAlmika jIva, ma'keADA, yeLa, dhImela, sAvA, gegIDA, uttaMgA, viTAmAMutpanna thatA chatrA, chANamAM utpanna thatA jIvA, dhAnyamAM utpanna thatA jIvA, athavA dhaneriyA, kuzuA, ilikA, IMdragApadi chA, je varSA rUtumAM thAyache, te vagere. e jIvAne rasedriya, sparze driya, ane ghrANeMdriya, e traNa kriyA hAyache. cAre'dvi trasa jIvanA keTalAka bhedaH--viSNu, bagAI, bhamarA, bhamariyA, tIDa, mAkhI, madhamAkha, khaDa mAMkaDI, kasArI, pataMga vagere. e jIvAne sparze driya, rasendriya, ghrANendriya ane netreMdriya (seuse.of sight) hAyache. nArI 1 paMcadri trasa veAnA bheda:~ paMcadri I F tiryaMca 1 manuSya 1 devatA apava tA. paryAptA nArakInA bheda: sAta prakAranI pRthvI jevI ke ratnaprabhA, zarkarAprabhA, vAlukAprabhA, pakapramA, dhumaprabhA, tama.prabhA, tamatama:pramA, A sAta DekANe utpanna thatA javAne nArI kaheche. e darekanA ebeTTa-paryAptA ane apAtA gaNatAM, tAraka jhavAnA caida bheda thAyache, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sithI prAcina dharma. home (AkAzamAMnA) paceMddhi tiryaMcanA bheda, pacaMddhi tiryaMca thaLacara (jamIna paranA) jalacara (pANImAMnA) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLacara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat have jaLacara jIvenA paNa mukhya pAMca bheda che - pace ddhi tiryaMca jaLacara khaMDa bIjo-prakaraNa 3 juM. kAcabA www.umaragyanbhandar.com susumAra mAchalAM (mIThA taLAvamAM (ghaNuMkharUM khArA pANI thatA meTA maccha) nA samudramAM thAya che) magaramaccha (samudra ne taLAvamAM thatuM ghaNuM baLavAna taMtu AkAranuM prANI) A vagara paNa bIjA ghaNuM bheda che. *
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaLacara, sthaLacara jIvenA traNa bheda che: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat paMcaddhi, tirtha kuLavAnA sAthI prAcina dharma. thaLacara cAra pagavALAM pazu peTe cAlatA jIva (sApa nAga vagere ) bhajAthI cAlatA jIva (jemake noLIye.) www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ eca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat becara jIvonA be bheda che paroDhi tiyaca kha.bIjo-prakaraNa 3 ju. khecara www.umaragyanbhandar.com maja pakSI (rema sayuMkata pAMkhavALAM) (zuka haMsa, sArasa, popaTa kAgaDA, cakalAM vagere) carmaja pakSI (cAmaDA jevI pAMkhavALAM) (cAmAcIDiyAM, vaDavAgAla
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina. upara kahelA jaLacara, sthaLacara, ane becara, darekanA vaLI bIjA be bheda che-(1) saMmachima-mAtA pitAnI apekSA vagara utpanna thatA che; ekaMdriya, daudriya, trIdriya, ane caturidiyajI e jAtanA che. (2) garbhanA i-garbhamAM utpanna thatA che. manuSya. manuSyanA 303 bheda che e dareka bheda bahu laMbANathI jaNIvatAM laMbANa thavAnA bhayathI, vadhu na jaNAvatAM eTaluM jaNAvavuM basa thaze ke, manuSyanAM 30 kSetra akarmabhUmimAM, 15 kSetra karma bhUmimAM, pa6 bheda aMtarakiMganA, ane darekanA be bheda paryAptA ane aparyAptA gaNatAM 202 bheda thAya che, ane garbhaja manuSyamAM adhurI paryAptie maraNa pAmatAM manuSyanA 101 bheda umeratAM badhA maLI 303 bheda thAya che. devatA. devatA cAra prakAranA che, (1) bhavanapati, (2) vyaMtara, (3), tiSka ane (4) vaimAnika bhavanapatinA dasa bheda che - asara kumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra vighatakumAra, agnikumAra, dIpakumAra, udadhikumAra, dizikAra, vAyumAra, ane svanitakumAra. | vyaMtaranA ATha bhedo - pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kinnara. paMkiM purUSa, mahAraga, ane gaMdharva, vaLI vANavyaMtara devanA paNa uTha bheda che. tiSka denA pAMca bheda che caMdra, surya, graha, nakSatra ne tArA. vaLI e darakenA be bheda (1) cara, ane (2) sTi, manuSya kSetranI aMdaranA jyotiSka devo cara eTale haMmezAM pharatA hoya che, ane te sivAyanA manuSya kSetranI bAharanA deva haMmeza ko rahe che. vaimAnika devAnA be bheda che:- ( 1 ) ko5 panna deva je deva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 khaMDa bIjo-prakaraNa 3 ju. zrI tIrthaMkarAdikanA pAMca kalyANakane viSe Ave che te. ( 2 ) kapApita devo jeo AvavA javAnA AcAra vagaranA che. kalpApitanA vaLI be bheda che. badhA maLIne devatAnA 198 bheda thAya che. A viSaya laMbANa thavAnA bhayathI, atre A dareka bheda jaNavavAmAM nathI Avyo, paNa te mATe vidvAnoe jaina zAstro jovAM. sAmaTo saravALo karatAM jaina zAstro anusAre chAnA 563 bheTa thAya che : tiryaMcanA nArakInA manuSyanA devatAnA 198 30 3 kule pa63 agADI javAnA be bheda karavAmAM AvyA hatA, (1) saMsArI ane (ra) muktinA. saMsArI jInA pa63 bheda ApaNe agADI jaI gayA chIe. bAkInA muktinA jIvonA be bheda che; (1) tIrthaMkarAdi (2) atIrthaMkarAdi, enA sidhdhAnA bhede karI paMdara bheda thAya che, je laMbANa thavAnA bhayathI lakhyA nathI. upara jaNAvavAmAM AvelA e dvivAdika jenA zarIranuM pramANa AyuSyanuM pramANa, svAya sthitinuM pramANa, daza prANunuM pramANa ane corAthI lakSa nInuM pramANa, eTalA te khulAsAthI jaina zAstramAM jovAmAM Ave che, ke te khulAsA ApanArA sarvajJa hatA. evuM che jene mAne che temAM jarA paNa zaMkA upajatI nathI. zodhakhoLonA A jamAnAmAM je je navI zodho thaI che, te tarataja ApaNA manamAM evuM ThasAve che ke, dunithAmAM je bInAo samajavA mATe uMcI buddhi ane magaja zaktinI jarUra che, te bInAo TuMka buddhinA sababe che ke magajamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. ne utare to paNa tadana banavA joga che. mArakonIe zodhI kahADelA navA tAranA yaMtrathI tAranA saMdezA mokalI zakAya che, te bAbata navI jANavAnI nathI: pANInA goka DIpAmAM karoDo jevo hoya che, e vAta paNa siha thaI che: ra ranA dareka logo jaMtuothI utpanna thAya che ane zarIramAM paNa apAtA e che, ema vaidakazAstra kabula kare che. phulAmAM paNa nara ane mAdA hoya che, ema aMgrejoe siddha karI ApyuM che. "ekasarejhanA kiraNothI zarIranA aMdaranI dareka vastu joI zakAya cheeka bIjA saMcAnI madadathI gharanI aMdaranI dIvAlomAMthI paNa ArapAra joI zakAya che: tAra ane TelIphane saMdezA mokalavAnI rItamAM uthalapAthala karI mukI che, ane te paNa tadana khare che, ema ApaNe hamezAM joIe chIe: caMdra upara ane maMgaLanA graha upara vastI che, ema yuropIana vidhAna paNa kabula kare che. uDavAnA saMcA ane baluna ( vimAno ) thI havAmAM uDIne parI zakAya che: hipanoTIjhama ane mesamerIjhama nAmanI vighAthI mANasanA roga sArA karI zakAya che, ane temanA mananI vAto paNa jANI zakAya che. thIosophIsTa AtmAne ghaNe dUrathI joI zakavAnuM sAbIta karI Ape che, vagere asaMkhya bAbatoe A sudhArAvadhArAnA vakhatamAM moTI uthalapAthala karI nAkhI che, ane je vAta ApaNe thoDA va upara mAnavA nA pADatA hatA, te hamaNuM ApaNI najara AgaLa banatI harahaMmeza joie chIe, je ema che to ApaNA zAstronI vAto khoTI che ema koNa kahI zakaze. zAstromAM je umadA cIjo bharelI che, te ApaNe AMkha chatAM zodhI kahADatA nathI, ane kAna chatAM sAMbhaLavA tasdI letA nathI. gharanA mANaso haMmeza bedarakAra rahe tema, ApaNe ApaNI dolatanI rakhevALI karatA nathI, ane te dAlata pAzcAtya prajA meLavI tenuM rahasya jANI, junI bAbato navA rUpamAM bahAra pADI, evI vaDAI le che, ke te bAbato tadana navI zodho che. kharekhara hiMdane mATe e zokajanakaja gaNazo ApaNAM zAstrAnI bAbato khoTI che ema nahIM mAnI letAM, te satya hoya e banavA joga che, apavA satya che, ema mAnI, tenI satyatA sAbIta karavA mATe uMcuM jJAna levA ApaNane prayatna karavA ghaTe che. mANasa, vanaspati, agni, vAyu, janAvara vagera dareka cIjamAM 22 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIje-prakaraNa 3. chava che, ne temAM AtmA che ne karma yoge te dareka, eka athavA bIjA rU5mAM A duniyAmAM najare paDe che, ema jinazAstra mAne che. mANasamAM jIva che e bAbata te sarva koI mAne che, vanaspatimAM jIva che e viSe Aja prakaraNamAM bolavAmAM AvyuM che. vAyumAM cha rahelA che e vAta hamaNAMnA sarve vidvAno kabula kare che. janAvaromAM chavache te saMbaMdhamAM koI paNa dharma nA pADato nathI, paNa agni saMbaMdhamAM pUrva taraphanA dhameM koI judo vicAra jaNAvatA mAluma paDe che. AmAM chavahe ne tenA bheda keTalA che, te agADI jaNAvavAmAM AvyuM che. e saMbaMdhamAM janazAstro keTalIka acuka sAkSIo purI pADe che ane tethI, e bAbatamAM paNa koI zaka raheto nathI. paNa mANasa sivAya bIjA chavAmAM AtmA nathI ema keTalAka mAnatA jaNAya che. e mANasa jIva ane AtmA e bene judA gaNe che ane janAvara vanaspati vagere je cIja mANasa sivAyanI che temAM AtmA nathI, ema jaNAve che. eTaluM sAruM che, ke teo mANasamAM AbhA che ema mAne che. kharuM joIe te A prakaraNanI zarUAtamAM jIvane je artha jaNAvavAmAM AvyA che, te arthapara vicAra karatAM teja a vAstavika jaNAyache. * jIva ane AtmA judA nathI paNa eka ja che ane mithyAva aviti, pramAda ane vegathI malIna thaine vedanAAdi karmanA kartA ane te karmo bhokatA tathA narka, tiryaMca vagere gatiomAM karmanA udayathI bramaNa karanAra, temaja nirvANa padane prApta karanAra che " eja kArathI je jIvo che temAM jIva athavA AtmA che, ane jemapUrva taraphanI philasuphI zIkhave che, ke " A cow has no soul," te vAstavika nathI, janAvara mAtramAM AtmA che. eja AtmAnA kAraNathI teomAM eTale janAvaromAM paNa je uttama buddhi najare paDe che, te to emaja sAbIta karatI jaNAya che, ke teomAM AtmA hevo ja joIe ane java ane AtmA judA nathI, potAnA gharanAM pALelAM kutarA kutarInuM koI je avalekina *juo pAnuM 155 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnuM sauthI prAcina ghI. karaze to tarata jaNAze ke, teomAMthI keTalAka aThavADiyAnA bekasa divase apavAsa kare che. bakarAM kutarAM, vAMdarAM, baLada vagere janAvarone jo kaI paNa roga thAya che, te teo banatI rIte amuka jAtane pAla khAI julAba lAve che, ke vamiTa kare che ane potAnA vida banI potAno rega kADhI nAkhe che. ghaNuM pakSIo potAnAM vahAlAMonA maraNano zoka rAkhe che, lagnane harSa batAvI pitatAmAM vaLAbaMdha jame che, ane maraNa samaye athavA duHkha vakhate rUdana kare che. eka kutarA mATe evuM jovAmAM AvyuM hatuM ke potAnA zeThanA maraNa pachI teNe khAvApIvAno tyAga karyo hato ane keTaleka divase, pote paNa bhUkhamarAthI maraNa pAmyo hato, jo ke tene mATe jAta jAtanAM khAvAmAM lAvavAmAM AvyAM hatAM. eka bIjo kutare potAnA zeDane DubI jatA joI tene bacAvavA gayo hato, ane tene bacAvatAM pitAno paNa prANu khoyo hato. kabutaronI buddhi ghaNIja khIlelI hoya che te, teo seMkaDo mAIla je saMdezA laI jAya che te uparathI jaNAya che. AtmAnI zakitathIja ane karmanA prabhAvathI ja teo A rIte karI zake che, ema e upara thI jaNAya che. rIMcha, siMha, vAdha vagere hiMsaka prANIo paNa, pitAnAM baccAMo ane keTalAka mANasa tarapha je yAra rAkhe che, te paNa temanAmAM AtmA hovo ja joIe ema sAbIta kare che. tumAM paNa cetanya che evuM sAbIta thaI cukyuM che. kalakattAnA prasiddha jagadIzacaMdra bose potAnA hiMdu zAstramAM je bAbate ApelI che, temAMnI e eka moTI bAbata satya che, ema sAbIta karI. duniyAnI moTI sevA bajAvI che. dhAtumAM e caitanya che ne e citanyathI dhAtumAM paNa AtmA che e sAbIta thAya che, kemake jIva ane AtmA e ekaja vastu che, ane tenuM lakSaNa cetanya che, ema ApaNe agADI jaNAvI gayA chaIe. * * pAnuM 155. dareka jIva AtmA yukta che, ema ApaNe upara jaNAvyA pachI, chonA prANu keTalA prakAranA che, te viSe jana zAstra zuM kahe che te tapAsIzuM. jana zAstromAM jaNAvyA pramANe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 khaDa khIjo-prakaraNa 3. daza prakAranA prANa che. deza prakAranA prANanAM nAma nIce pramANeche: 1 sparzendriya 2 rasendriya 3 dhrANe priya 4 cakSuriMdriya 5 zravaNe kriya 6 ucchavAsa niHzvAsa 7 Ayu huM manabaLa ke tutabaLa 10 kAyabaLa ekedri chaveAnA cAra prakAranA prANa hoyache:- ( 1 ) sparze driya, ( 2 ) zvAseAzvAsa ( 3 ) Ayu ane ( 4 ) kAyabaLa. dIdriya jIvAne upalA cAra sivAya khIjA (5 ) rase'driya ane ( 6 ) vacanabaLa maLI cha prANa hAyache. traRRdriya jIvAne upalA cha prANa sivAya ( 7 ) ghrANeMdriyanA prANa maLI sAta prANa hAyache. caturidraya jIvAne upalA sAta prANa sivAya ( 8 ) netre priya nAmanA prANa maLI ATha prANa hAyache. asanI 4 paceMdriya jIvAne manAkhaLa sivAyanA nava mANu hAya che. sannI pacce driya jIvAne daze jAtanA prANa hAyache. e prALu jene jeTalA kahyAche te jIvane te prANAnA, aeviyoga thAyache te jage bharaNu kahevAyache. vaLI te jIva jayAM upaje tyAM eka AyuSya te karmanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. 13 page pUrvanA bhavanuM bAMdheluM hoya che, ane bAkI bIjA sarve navA prANa ane navI paryApta janmatI vakhate bAMdhe che. vaLI jaina zAstromAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke, je jIvone dharmanI prApti thaI nathI evA jIvone, A saMsAramAM anaMtavAra prANa viyAgarUpa maraNa prApta thAya che. -te ja - (4) lAkha nIe. + jene zAstronuM jJAna che sabaMdhamAM eTaluM badhuM to uMDa jaNAya che ke, e dharmanI uMDANamAM utaranAra AzcaryamAM garakAva thayA vagara raheja nahi. jIvanI yonIe badhI maLIne 84 lAkha che. ema jina zAstro jaNAve che ke te A rIte che nAma. nInI saMkhyA pRthvIkAya 700000apakAya 700000 teukAya vAukAya 700000 pratyeka vanaspatikAya 1000000 sAdhAraNa vanaspatikAya 1400000 beMdriyajIvo 200000 teMdriyajIvo 200000 4 asaMjJI-sabhAima tiryaMca tathA manuSya asaMjJI paMcendriya kahevAya che. ane deva, nArakI, garbhuja, tiryaMca ane manuSya saMjJA paMcaMdriya kahevAya che. * je sthAnamAM paNa chavAne eka varNa, eka gaMdha, eka rasa, eka arza, eTalAM vAnAM sarakhAM ne barobara hoya, te sarva jIvonI eka nI kahIe. enI eTale jIvanI utpattinuM sthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 khaMDa bIje-prakaraNa 3 ju. caturiMdriya jIvo 200000 pacaMdritiryaMca cha 400000 nArakInA jIvo 40 0 0 0 0 devanI 400000 manuSya 1400000 kale. 8400000 jIva viSe jo koI paNa zAstramAM ghaNI ja uMDI samaja ApI haya, to te mukhya karIne jana zAyaja che, ema A uparathI jaNAze chava viSe jaina zAstrAmAM dhaNaja umadA vicAro najare paDe che ne te dareka vidvAne vAMcavA ane abhyAsa karavA yogya che. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatimAM jIva che, ema mAnavAnAM kAraNe e uMDA vicAronA yogeja jIva viSenA jaina zAstranA vicAro ati manana karavA gya che. dhaNuka beki, teMeMti, Adi chavAmAM jIva mAnavA hA pADe che, paNa pRthvI, pANI, agni vageremAM jIva mAnavA nA pADe che, ane tenuM kAraNa e jaNAve che, ke jIvanuM koI paNa cinha temAM jovAmAM nathI AvatuM, tethI pRthvI AdimAM jIva che ema mAnI zakAtuM nathI. e saMbaMdhamAM vadhu lakhANa nahi karatAM jaina zAstro zuM kahe che, te TuMkamAM tapAsIzuM. (1) pRthvI-agara jo ke pRthvI vageremAM pragaTa rIte evuM koI paNa cinha nathI, ke jethI jIva siddha thAya, paNa avyakta rUpe to evuM cinha che ja. jema nizAthI muchata thayelA chavAmAM Avyakata liMga thaI javA chatAM jIvapaNuM che, temaja pRthvI AdimAM paNajIva paNuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne savA prAcina dharma. 175 vo pRthvI vageremAM manuSyanA jevuM cetanA liMga nathI, te chatAM teo mAM rahelAM lavaNa, vidyuma pASANa vageremAM a, mAMsa aMkuranI jema samAna jAtiya aMkura uttira che, ane tethI avyakata upagAdi lakSaNa hovAthI pRthvI sana che ema siddha thAya che. vaLI koI ema kaheze ke, vikama pASANAdi pUrI kaThaNa rUpe che ne tethI te sacetana hovAno saMbhava nathI, paNa te vAta paNa barAbara nathI. jema zarIramAM rahelAM hADa anugata ne kaThaNa che te chatAM satata che, tema javAnugata pRthvInuM zarIra paNa sacetana che. vaLI pRthvI, apa, teja, vAyu ane vanaspatinAM zarIra jIvasahita che, kAraNake temAM che, bhedya, ulleya, bhogya, vraya vagere che. baLadanI " galadhI ? ( gaLAnI nIcenI jhala) tathA zIMgaDAnI mAphaka saMdhAtavata pRthvI vageremAM cheda vagere je jovAmAM Ave che, tene koI paNa gepavI zakatuM nathI. vaLI pRthavI vagerenAM zarIra aniSTa che kAraNake, sarva pudagala dravyane dravya zarIra che ema paNa jana siddhAMtamAM jaNAvavAmAM AvyuM che, sahita ane jIva rahita je vizeSa che te A pramANe che- zastrathI ane nuparata je pRthvI Adi che, te hAtha paganA saMdhAtavata saMdhAta na hovAthI kadAcita sacetana che, te ja rIte zastrathI upahata thavAthI hAtha Adi mAphaka acetana paNa che, te acetana ja che. (2) pANI-ghaNAko ema mAne che ke pANImAM jIva nathI kAraNake, temAM pravata eTale mUvanI peThe jIvanuM lakSaNa nathI. A zaMkA barAbara nathI. jema hAthInuM zarIra tarata utpanna thayelI sthitimAM dravya rU5 temaja sacetana rUpa dekhAya che, te ja rIte pANI viSe che. vaLI jema IDAmAM phakata rasa hoya che ane koI paNa avayava hoto nathI, te chatAM sacetana rUpa che, te ja rIte pANImAM paNa citanya che. (3) agni-AziA kIDAnuM zarIra jema jIvanI zaktithI prakAza vAna che, temaja agni Adi paNa prakAzavAna haiyAthI sacetana che, ema jana siddhAMto jaNAve che. vaLI jema zarIramAM chava vagara tAvanI garamI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 khaMDa bIje-prakaraNa 3 juM. utpanna thatI nathI temaja, agnimAM paNa chava vagara garamI thatI nathI; kadipaNa maraNa pAmelA zarIramAM tAvanI garamI utpanna thatI nathI, tenuM kAraNa paNa eja che. AthI agni sacetana che ema saha jaNAze. (4) vAyu-jema devatAonAM zarIra zakti prabhAvathI, ane manuSyonAM zarIra vidyA baLathI, adasya rahe che ane cakSuthI najare paDatAM nathI, tema vAyukAya sukSma pariNAma hovAthI paramANuMnI jema, AMkhothI dekhAtA nathI te chatAM vidhamAna cetanAvALAM che. (5) vanaspati-e viSe A prakaraNanI zarUAtamAM laMbANathI bolavAmAM AvyuM che. - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sithI prAcina dharma 177. prakaraNa 4 thuM. - - dharma. jita siddhAMta ghaNAja uttama hovAnA kAraNamAM jene je rIte dharma hatvanuM svarUpa mAne che, te ghaNIja puSTi Ape che. "dharma' e zabdane artha prathama khaMDanA pravezamAM jaNAvavAmAM Avelo hovAthI, atre te viSe laMbANa na karatAM, dharmanA bheda viSe jana siddhAMto zuM jaNAve che te joIzuM. jana siddhati pramANe dharmanA traNa bheda che 1 samyaka jJAna. 2 samyaka darzana. 2 samyaka cAritraya, naya pramANayukta jIva, ajIva, puNya, pApa, Ava, saMvara nirA, baMdha ane mekSanuM svarUpa jANavuM, te smaka jJAna che. e jJAna koIne saMkSepathI ane koIne vistArapUrvaka thAya che. jIva viSe AgalA prakaraNamAM vistArapUrvaka bolavAmAM AvyuM che. have ajIva vigere bIjAM tatvonI bAbatamAM. jaina siddhAMta zuM jaNAve che, te saMkSepathI tapAsIe. ajIva tatva. ------ jJAna vagaranA, rUpa, rasa, gaMdha, sparzavALA nara, amarAdi gatimAM gamana nahi karanArA, jJAnA varaNayAdi karma nahi karanArA ne nahi bhogavanArA, 23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ te matimAne apI ana che, ane 18 khaMDa bIjo-prakaraNa 4 thuM. jaDa svarUpI, ane TUMkamAM, jIvanAM lakSaNothI jemAM ulaTAM lakSaNe che, te ajIva che. ajIvanA pAMca prakAra che:- (1) dharmastikAya (2) adharmastikAya (3) AkAzAstikAya (4) pudagalAstikAya ane (5) kALa. e saMbaMdhamAM prakhyAta jaina mahAtmA zrImada vijayAnaMda surI pitAnA "jaina tatvAdarza " mAM nIce pramANe jaNAve che - (1) dharmastikAya-jema mAchalInA saMcAranuM apekSA kAraNa pANI che, tema jIva tathA pudagalane gatipaNe pariNamatAM je apekSA kAraNa hoya, te dharmAstikAya che. jo ke jIva tathA pudagala potAnI zaktithI cAle che, te paNa teone gatisahAyaka guNapradAtA dharmAstikAya padArtha che. e lokavyApI, nitya, avasthita, arUpI ane asaMkhya pradeza che. jyAM sudhI A dharmAstikAya dravya che, tyAM sudhI lokanI maryAdA che, ane jyAM sudhI dharamAstikAya dravya varte che, tyAM sudhI jIve, pudaga gati kare che, (e saMbaMdhamAM jaina siddhAntamAM ghaNuM ja vistArapUrvaka varNana che.) (2) adharmAstikAya-A dravyanuM svarUpa dharmAstikAya (daza jANavuM, paraMtu taphAvata e che ke, A dravya jIva, pudagalane sthiti sahAyaka che. je rIte raste cAlato musAphara thAkI javAthI, vRkSAdinI chAyAno Azraya le che, ane te prasaMge sthiti to pote ja kare che, paraMtu Azraya vinA sthiti thaI zakatI nathI, tema chava pudagala gati karatAM sthiti karavA prasaMge, sthiti te pote ja kare che, paraMtu apekSA kAraNarUpa vRkSanI chAyA mAphaka adharmAstikAya dravya che. (3) AkAzAstikAya.A dravyanuM svarUpa dharamAstikAya sadaza che, paNa emAM vizeSa A pramANe che. A dravya lokAloka vyApI che ane avakAza dAna lakSaNa che. jIva, pudgalane rahevAmAM avakAza Ape che. uparanAM traNe dravya ekaekamAM maLI gayelAM che. jyAM sudhI AkAzAritakAya adharmAstikAya ane dhamastikAya che, tyAM sudhI A leka che, ane jyAM kevaLa AkAzAstikAya che ane bIjuM koI nathI, te aloka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyAnA sauthI prAcinadharma. 1 ( 4 ). puddagalAstikAya-pudgala zabda e arthamAM vaparAyache. eka paramANu enA arthamAM ane bIjo paramANu enA samUhanAM ghaTa TAdi kAryanA arthamAM. eka paramANuMmAM, eka varNa, eka rasa, eka gAMdha, ane e sparza che, ane kArya liMga che. varNathI vAMtara, rasathI rasAMtara, gaMdhathI gadhAMtara, ane sparzathI spAMtara thaI jAyache. dravyarUpe paramANuM anAdi anaMta che ane paryAyarUpe sAdisAMta che. paramANu enAM kAryamAM kAI pravAhathI anAdi anaMta ane kAi sAdisAMta che. je jaDarUpa dekhAyache, te sarve paramANu enAM kArya che. sukAI gayelI vataspati ane agni pramukha zastrathI pariNAmAMtara prApta thayelI pRthvI vagere sarve pudgala che. samuccaya pudgala dravyamAM pAMca varNa, pAMca rasa, e gaMdha, ATha sparza ane pAMca saMsthAna che. pAMca varNa A pramANe che:~ ( 1 ) kALA, ( 2 ) lIleA, ( 3 ) rAteA, ( 4 ) pILeA, ( 5 ) dheALA. pAMca rasa A pramANe che: ( 1 ) tIkhA, ( 2 ) kaDavA, ( 3 ) kaSAyelA, ( 4 ) khAsa ( 5 ) mIThe. e gadha A pramANe che: = ( 1 ) sugaMdha, ( 2 ) durgaMdha. ATha sparze A pramANe che: ( 1 ) kharakharA, ( 2 ) suMvALA, ( 3 ) halakA, ( 4 ) bhA re, ( 5 ) ThaMDA, ( 6 ) garama, ( 7 ) cINeA, ( 9 ) lakhA. pudgaleAmAM anaMta zitae che ne anaMta svabhAva che, ane dravya, kSetra, kALa ane bhAva vagere nimitteAnA maLavAthI, tenAM vicitra pariNAma thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 khaMDa bIjo prakaraNa 4 thuM. ( 5 ) kALa805-kALane AstikAya kahevAmAM nathI Avato paNa dravya kahevAmAM Ave che. kALa e kAMI padArtha nathI, paNa save dravyane navAjunAM karanAra hovAthI ene dravya kahevAmAM Ave che, ane prathama samayano nAza thAya ane bIjo samaya Ave, te mATe kALane dravya kahevAmAM Ave che. vaLI kALa dravyamAM eka samayathI bIje samaya na hovAthI paNa, ene AstikAya kahevAmAM nathI Avato. e arUpI che. puNyatatva puNya eTale zubha prakRtithI je pote karelAM karma, jIvone sukha Ape che te. puNyanuM upArjana nIcalAM nava kAraNothI thAya che - ( 1 ) pAtrane annadAna ApavAthI, (2) pAtrane pIvAne jaLa ApavAthI, (3) pAtrane paheravAnuM vastra ApavAthI, (4) pAtrane rahevAne sthAna ApavAthI, (5) pAtrane suvA besavAne Asana ApavAthI, (6) guNI janane dekhI manamAM AnaMda pAmavAthI, ( 7 ) guNI janonA vacananI prasaMzA karavAthI, ( 8) guNI janenI kAyAthI sevA karavAthI, (8) guNa janane namavAthI. jaina matamAM paNa upArjana karavA mATe dAna ApavAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che e, puNyanA 9 prakAramAM nA pahelA pAMca prakArathI sahaja samajAze. vaLI e dAna phakata jainane ja karavuM, ema jina zAstramAM jaNAvavAmAM nathI AvyuM, paNa dareka dAna devA yogya prANIne pachI te game te matane heya te paNa zuM ApavA jaNAvavAmAM AvyuM che. te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharme, 181 chatAM e dAna jo pAtrane devAmAM Ave, te te puNya tathA meAkSa tenA kAraNarUpa thaze, ane anukaMpAthI ApeluM dAna kata puNya upArjana kara vAnA kAraNarUpa thaze, ema jaNAvavAmAM AvyuM che. jaina zAstrAmAM kAi paNa ThekANe puNyanA niSedha karavAmAM AvyA nathI ane e dharmanA dareke dareka tIrthaMkare dikSA letA pahelAM eka karoDa ane ATha lAkha sAnaiyA eka varSa sudhI dararAja dAnamAM ApyA hatA, ema jyAre ApaNe vAMcIe chIe, tyAre jainA mahA dayALu che ane dhyAnA sAgara kahevAyache, tenA kAraNarUpa e 24 mahAtmAonuM vartana ane upadeza, darekanA hRdayamAM mAnanI lAgaNIja utpanna kareche. puNya karanArane tenAM pULa maLeche ane te mULa khetALIza prakAre bhAgavAyache:-- 1. jenA udayathI jIva zAtA bhegave, te zAtAvedanI 2. jenA udayathI jIva uMca kuLamAM utpanna thAya, te uMca gAtra. 3. jenA udayathI jIva manuSya gatimAM utpanna thAya, te manuSyagati. 4. jenA udayathI jIva devagatimAM utpanna thAya, te devagati. 5. manuSyagatimAM jIvane lAvavAne udayamAM Ave, te manuSya pUrvI 6. devanI gatimAM jIvane lAvavAne udayamAM Ave, te devAnu pU. 7. jenA udayathI jIva paMce driyapaNu pAmeche, te paMcadrinI jAta. 8. jenA udayathI jIva edArika zarIrapaNe pariNabhAve, te AdArika zarIra. 9. upalIja rIte........ vaikriya zarIra. 10. 11. AGgAkArI. .tejasa zarIra. kAryaNa rArI. 1ra. jenA udayathI jIvane prathamanAM traNa zarIranAM aMgopAMganI utpatti thAyache te. ,, " ..... 13. AdArika agAmAMga. ...... anupUrvI eTale upajavAne ThekANe jIvane pahAMcADe te. * aMge,mAMga traNuche (1) aMga, (ra) upAMga (3) ne agApAMgabhaMga 8 cheH-mAthu chAtI, peTa, pITha, be hAtha, e sAthaLa, AMgaLI vagere upAMmache, ane nakha vIgere aMgeApAMga che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 khaMDa bIja-prakaraNa 4 thuM. ra4. vakriya aMgopAMga. 15. AhAraka aMgopAMga. 16. varUvabha nArAya saMhanA, * 1. samacaturastra saMsthAnA 18. zubha varNa, 19. zubha gaMdha. 20. zubha rasa. rA, zubha sparza. rara. aguru laghu nAma karma. + ra3. pAghAta nAma karma-jenA udayathI bIjAne parAjaya thaI zake che. ra4. ucchavAsa nAma karma-jenA udayathI zvAsozvAsa levAnI zakti jIvane thAya che te. ra5. AtAya nAma kama-jenA udayathI sUryanA jevA tejayukta zarIranI prApti thAya che te. 2. suvihAgati nAma kama-jenA udayathI jIvane AkAzanI. gati prApta thAya te. ra7. udhata nAma karma-jenA udayathI caMdra jevuM zItaLa karanArUM" tejayukta zarIra prApta thAya te. - 1 vA eTale khAlI ane rUSabha eTale parivejhana ane nArAcate markaTabaMdha-A traNe rUpathI je upalakSita che te. hADanA saMcaya sA. marthanuM nAma hanana che. je sama eTale tulya-jenuM zarIra cAre bAju ethI tulya lakSaNayukta, pramANasahita, ne suMdara AkAravALuM hoya te. * jenA udayathI zarIra madhyama vajananuMeTale ati bhArI nahi ne ati halakuM nahi te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dharma. 183 28. nimaNuM nAma karma-jenA udayathI jIvane nase, khoparI, hADa, AMkha, kAna, keza, nakhAdi zarIranA sarva avayave yogya sthAne racanAra nAma kamanI prApti thAya te. ra9. rasa nAma karma jenA udayathI jIvane basapaNAnI prApti thAya te. 30 bAdara nAma karma-jenA udayathI avasthULa zarIravALA thAya che. 71. paNa nAma karma-jenA udayathI jIva che paryApti pUrNa kare che te. " 3ra. pratyeka nAma karma-jenA udayathI eka eka jIvane eka eka zarIra prApta thAya che te. 33. sthira nAma ka-jenA udayathI jIvane hADa, vagere avaya nizcaLa hoya che te. 34. zubha nAma karma-jenA udayathI chavane mastaka vagere avaye zuddha hoya che te. 35. zubhaga nAma karma-jenA udayathI chava sarvene prIya thAya te. 36. susvara nAmakarma-jenA udayathI svara mIThAzavALo thAya te 37. Adeya nAma karma-jenA udayathI chavanuM vacana sarvane mAnanIya thAya te. 38. yazaH kartA nAma ka-jenA udayathI jIva jagatamAM yaza pAme che, 30. tIkara nAmakarma-jenA udayathI jIvanI cosaTha iMdri paNa pUjA kare ane dharma tIrthanI pravartana thAya te. 20. tiryaMcanuM AvaDuM. 41. manuSyanuM AkhuM. kara. devatAnuM AkhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa bIjo-prakaraNa 4 thuM. pAmata. puNya ane pApa e be to viSe judA judA dharmamAM ghaNuMja matabheda jaNAya che. koI ema kahe che ke, kevaLa eka puNyaja che ane pApa nathI; bIjA ema kahe che ke, eka pApa che ne puNya nathI, vaLI trIjA ema kahe che ke, puNya pApa eka ja vastu che. vaLI keTalAka ema kahe che ke, mULathI karma ja nathI ane jagatamAM thatI sarva vastu svabhAvathI ja siddha che, paNa te vAstavika nathI. sukha duHkha pRthaka pRthaka bhegavavAmAM AvatAM hovAthI, teonA kAraNabhUta puNya pApa paNa svataMtra che, ane ekaluM pApa ke ekaluM puNya, ke punya pApa mizra, ema mAnavuM ThIka nathI. pApa baMdhavAnAM kAraNe pApa baMdhAvAnA aDhAra kAraNe che: 1 prANAtipAta-jIvahiMsA 2 mRSAvAda-juThuM bolavuM 3 adattAdAna-nahi ApeluM levuM te, cerI 4 maithuna-strIsevana vagere 5 paricaha-pasa rAkhavo te * azubha karmathI pote karelAM karma jIvone duHkha Ape che, tathA AtmAnA AnaMda rasane bALI nAkhanAra, pApa kahevAya che; vaLI puNyathI je ulaTuM te paNa pApa kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcina dha. 185 6 kedha-gusse karo te cha mAne 9 mAyA--kapaTa - lAbha 10 paga 11 deva 12 kaleza 13 abhyAkhyAna khoTuM ALa caDhAvavuM te 14. pazunya-koInI cADI khAvI te 15 rati arati-sukhaduHkhe harSa zeSa karo te 16 para5rivAda- pArakI niMdA karavIte 17 mAyAmRSAvAda-manamAM kAMI heya ne besavuM bIjuM te 18 mithyAtvaza-mithyAtva sevavA rUpa pariNAma. pApa bhogavavAnA 82 prakAra che - 5 jJAnAvaraNa 5 aMtarAya 9 darzanAvaraNa 26 mehanI prakRti 34 nAmakarmaprakRti 1 AzAvAdanI 1 narakAsu 1 nIcagotra kale 82 24 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 khaMDa bIjo-prakaraNa 46. (1) jJAnAvaraNa mAtajJAnAvaraNa dhrutajJAnAvaraNa avadhijJAnA mana:paryava kevaLajJAna varaNa jJAnAvaraNa AvaraNa 1. jenA udayathI jIva matihIna thAya te 2. jenA udayathI jIvane bhaNatAM na AvaDe te 7. jenA udayathI jIvane IdhinI apekSA vagara AtmAne sAkSAta jJAna na thAya te 4. jenA udayathI manamAM ciMtita arthe ne sAkSAta arthe grahaNa karanArUM jJAna na thAya te che. jenA udayathI lokAlokanA sakaLa padArthanA svarUpanuM jJAna na thAya te, aMtarAya. dAnAMtarAya lAbhAMtarAya bhegAMtareya upabhogatagAya vitarAya 1. jenA udayathI dAna na apAya te. 2. jenA udayathI mAganArane kAMI nahi maLe te. 3. jenA udayathI ekavAra bhogavavA gya vastu na bhagavAya te. 4. jenA udayavI vAraMvAra bhogavavA gya varatu nahi bhogavI zakAya te. 5. jenA udayathI zakti chatAM paNa zakti nahi pheravI zakAya te - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharma. ( 3 ) darzanAvaraNa. 6 1 alabatta cakSudarzanA- acasudarzanA- avadhidarzanA- kevaLadarzanA varaNa varaNa varaNa vaNa 12 / nidrA / / sukhapratibodhakanidrA nidrAniA pracakA pracalAMprayA sthAnardhi (jemAM capaTI vagADatAM (jethI dhaNI (ubhA ke (cAlatAM cAlatAM (je nidrA jAge. te) je udha A beThA udha nidrA Ave te) Atma zave te Ave te ) kti che te jemAM jIvanI zakti ghaNIja vadheche). mADunIkaryuM. tatvArthe zraddhAne je vIparIta kare te mAhatI krama kahevAyache. nizA karelA mANasane jema sArA narasAnuM bhAna rahetuM nathI, tema meAhanI maiMnA jorathI jIvane peAtAnA AtmAne zuM sArU' che, AtmAne zuM pravRtti karavAnI che; vagere khAmatenu bhAna nathI rahetuM, ane sa MsArI vAsanAmAM lubdha thai zarIra, dhana, kuTuMba, putra, zra, parivAra vageremAM Azakta thai, temAMja sukha mAneche, anyAya, luccAi, ThagAI, cArI, pArakAne kalaMka devuM, pArakAnI niMdA karavI, parane pIDA karavI, jIvahiMsA karavI, ahaMkAra mamakAra karavA, made karI maheAnmata banavu, ju kheAlavu" ne kheAlAvavu, viSayamAM lubdha rahevuM, vagere mehatI karmatA pramA je thAya che. mithyAtvanA mAha mithyAtva meAhanI kahevAyache. tenA aneka bheda che ane kaSAya mAhanInA seALa bheda che: 6. sAmAnya khedhanuM AvaraNu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAya moDanI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ||. 1 anaMtAnuMbaMdhI apratyAkhyAnI pratyAkhyAnI saMjavalana khaMDa bIje-prakaraNa 4. www.umaragyanbhandar.com kedha mAna mAyA lobha krodha mAna mAyA lAbha kodha mAna mAyA lAbha krodha mAna mAyA lAbha 1. je krodhAdi anaMta saMsAranAM mULa kAraNa che, tathA jenuM anaMtabhAvAnuMbaMdhIzIla che, temAM jeno svabhAva evo che ke maratA sudhI paNa e krodhanA kAraNe vera choDe nahi. jyAM sudhI e krodha Adi hoya tyAM sudhI jIva samakIta pAme nahi. je mAna patharanA thAMbhalA mAphaka vaLe nahi, je mAyAthI purUSa ati kapaTI thAya che ane vizvAsaghAta kare che, ane je lAbha karamajI raMga jevo kadApi dura na thAya e che, tenuM nAma anaMtAnuMbaMdhI karmadi prakRti che. 2. apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, ane lobha e cAra anetAnuMbaMdhI krodha, mAna, mAyA ne lobha karatAM narama hoyache. 3. jenA udayathI chavane sarve viratIpaNuM prApta na thAya te. 4. jenA udayathI jIvane kevaLajJAna prApta na thAya te.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sithI dhAcina dha. nava naukAya. nekaSAya zabda deza niSedha vAMcI che. nekaSAya eTale nahi kaSAya, kemake kaSAya nathI paNa kapAya utpanna thavAnAM kAraNa che. e kAraNothI kapAya utpanna thAya che. zrI veda, purUSa veda, napuMsaka veda, hAsya, rati, arati, zaka, bhaya, ene jugupsA e nava nakaSAya mohanI prakRti che. nava nekaSAya ane soLa kaSAya maLI mohanI karmanA 25 bheda che je viSe vistAranA bhayathI ghaNuM ja TuMkamAM atre jaNAvavAmAM AvyuM che. e kaSAya jyAM sudhI hoya, tyAM sudhI kevaLa jJAna kadI paNa utpanna thAya nahi. e prakRti jeTalI jeTalI ochI thAya, teTalo teTale ja AtmA zAha thato jAya, ane te ja dharma che. jema jema e kaSAyamAM vRddhi thatI jAya, tema tema karmabaMdhamAM vRddhi thatI jaze, ne jIvane durgatinAM ane janma maraNanAM duHkha bhogavavA paDaze. nAma karInI cAvIsa prakRti. nAma karmanI cetrIza prakRti nIce pramANe che:-- 1. na gati-jenA udayathI jIva narkamAM jAya. 2. tiya gati-jenA udayathI chava tiryaMcamAM jAya. 3. nana pUrvI - jenA udayathI naraka gatimAM jatAM jIvane be samayAdi vigraha gatithI anuzreNImAM niyata gamana pariNati thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMDa bIje-prakaraNa 4 thuM.. 4 tiryaMcAnu pUrvI.. pa ekedriya jAni. 6. hadriya jAti. 7. dIMdriya jAti, 8. caturiM ijAti 9. rUSabha nArA saMhanA--jemAM baMne pAse be hADA maTabaMdhathI bAMdhIne paTTanI AkRti samAna hADanI paTTI upara viMTelI hoya te, 10 nArA saMhAna-jemAM vajI rUSabha hIna be pAse maTabaMdha hoya te 11. adha nArA saMhanana--jemAM eka pAse maTabaMdha ane bIje pAse khIlIthI vidheluM hADa heya. 12. kaliki sahanana-jemAM rUSabhanArAca, baMnethI vajita mAtra kilikAthI vIMdhelA baMne hADano saMcaya te. 13. sevAti saMhanana-jemAM baMne hADakAM sparza mAtra lakSaNa yukta che, ne jene dabAvavAthI pIDA thAya te 14. nyagrodha parimaMDaLa saMsthAna-jeno nAbhi uparane vistAra saMpUrNa lakSaNavALe ane nIcene tevA lakSaNa yukta nahi 15. sAdi saMsthAna-nAbhi nIcenA zarIrano bhAga suMdara AkA-- ravALo paNa uparano bhAga teve nahAM. 16. vAmana saMsthAna-hAtha, paga, mastaka grovA lakSaNAdi yuti ane udara vagerene bhAga lakSaNAdi rahita. 17. kula saMsthAna-udarAdi lakSaNa saMyukta ane hAtha paga vagere lakSaNa rahita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne tethI prAcina dharma. 11 18. huM saMrathAna-jemAM koI paNa avayava lakSaNa yukata nahi te. 19, aprazasta varNa-jemA udayathI pANInuM darzana tenA varNathI bahu bIbhatsa che. 20: aprazasta gadha-jenA udayathI jenA zarIramAM ati durgadha hoya te. 21. aprazasta rasa jenA udayathI prANIobhA zarIramAM asAra rasa hoya, rara. aprazasa sparza--jenA udayathI sparzendriyane duHkhanA heturUpa evA karkazAdi sparza vizeSa jIvonA dehamAM heya. 23. upadhAta-jenA udayathI potAnA zarIranA avayavothI pIDA pAmavI. 24 azubha vihagati-jenA udayathI cAlavAnI gati UMTa ane gadheDA jevI hoya. 25. sthAvara-jenA udayathI sthAvaramAM janma thAya. 26. sama-jenA udayathI pRthvI kAyAdimAM jIva utpanna thAya, 27. aparyApta-jenA udayathI AhAra vagere pUrvokta papti pUrI na thAya. 28. sAdhAraNa-jenA udayathI anaMta jIvanuM eka sAdhAraNa zarIra hoya. 28. asthira-jenA udayathI zarIranA avayavo asthira heya. 30. azubha-jenA udayathI nAbhinI nIcenA avaya azubha heya 31. asubhaga jenA udayathI jIvane je koI dekhe, tene te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 khaMDa bIjo-prakaraNa 4. jIva aniSTa lAge. 32. du:svara-jenA udayathI svara kaThora hoya. 33. anAdeya-jenA udayathI chava saMprANa bele to paNa tene koI na mAne. 34 ayazakIla jenA udayathI chava, jJAna, vijJAna, vinaya vagere yukta haya, te paNa tenI kIrti na vadhe. - nAma karmanI 34 prakRti upara pramANe che. have ApaNe azAtAvedanI vagerenA pApanuM svarUpa joIzuM. azAtA vedanI pApa eTale je pApanA udayathI chava duHkha pAme che te. nakayu pApathI jIva narka Ayu bhogave che. nIcagotranA pApathI jIva nIca gotramAM janme che ane duHkha khame che. A rIte jana zAstramAM pApanA badhA maLIne 82 prakAra batAvyA che. Avatatva. jIva rUpa taLAvamAM kapa pANI Ave che, ane jenAthI jIvane karmanI prApti thAya te Azrava kahevAya che. jaina matamAM mithyAtva' avirati, pramAda kaSAya, ane yoga ane jJAnA varaNIya vagere, karmanA baMdhanA hetu tarIke gaNavAmAM AvyA che, ne teneja Azrava kahevAmAM Ave che. 1 asata deva, gurU ane dharmamAM rUcI karavIte. 2 hiMsAdithI navartavuM nahite. 3 mada vagere. 4 krodha vagere. 5 mana, vacana ane kAyAne vyApAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ uniyAnA sauthI prAcina dharma. 193 Azrava puNya ane pApanA baMdha hetu hovAthI be prakAreche, ane A prakAranA mithyAtva vagere uttara bheddeAnA adhika nyunapaNAthI, aneka prakAre che. AmravanA uttara bheda khetAlIsache:-- 1 idra 4 kapAya 1 avata 25 kriyA 3 yoga 42 pAMca iMdriyAnAM nAma sarvatra prasiddha che ne te agADI jIvatatvamAM jaNAthavAmAM AvyAM DhAvAyA atre jaNAvyAM nathI, e pAMca iMdriyA AmavanAM mAMca kAraNa che. cAra kaSAya paNa AmravanAM cAra kAraNa che; krodha, mAna, mAyA ne lAbha, e kaSAya kahevAyache. mAna ane mamAM kaiMka tAvata che; prApta thayelI vastuthI je ahaMkAra thAya te mada, ane je vastu prApta thayA sivAya je ahaMkAra thAyache te mAna kahevAya che. madanA 8 bhedache:- ( 1 ) bhAtimada, ( 2 ) kulamada, (3) alama, ( 4 ) rUpamada, ( 5 ) jJAnama, ( 6 ) aizvaryaSada, ( 7 ) lAbhamada ane ( 8 ) taqhamada. pAMca avrata paNa AzravanAM kAraNache. pAMca IMdri, traNu khala manakhala, vacanabala ane kAyabala, tathA zvAsezvAsa ane Ayu, e dRza mANu-jIva che; e prANAnA nAza te ( 1 ) jIvahiMsA, vaLI ( r ) 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 khaDa khIjo-prakaraNa 4zuM. juThThuMkhAlavuM, ( 3 ) cerIvI, ( 4 ) maithuna sevavuM, ane ( 5 ) parigraha, e pAMca atrata kahevAyache. A pAMca savratanA cAra cAra bhAMgAche, te nIce pramANe:-- (1) jIva hiMsAnA cAra bhAgA--( 1 ) bhAgavagara dro hiMsA karavI te, jemake jIna madIra bAMdhatAM, ( 2 ) dravye naddhi paNa bhAve hiMsA karavI te, jemake matathI burU qhaRtu, ( 3 ) bhAva ane dravya ethI hiMsA karavI te, jemake kasAI thavuM, (4) dravya ane bhAva ane vagara hiMsA karavIte. A bhaMga zUnyache A bhagavALA jIva sasAramAM hAjI zake nahi. upara lakhelA cAra bhaMgamAM pahelAnuM mULa, apa pApa ane bahu punya che, khIjAnu La, anaMtAnukALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa che, te trIjAnu` mULa, sasAra paribhramaNa ane durgati che. mRlAvAdanA cAra bhAMgA-(1) bhAva vagara jI khAlavuM te, jemake dayAnA kAraNe jIva bacAvavA juThuM khelavu. A vAstavika rIte juThThuM nathI. (2) dravye nahi paNa bhAve jI... khelavuM te, jemake mADhe mAlyA vagara manamAM bIjAne ThagavA aneka vicAro karavA A dravye nahiM, paNa bhAve te jIrUM' cheja. (3) dravya ane bhAva ethI juduM khelavuM te, jemake mukhathI asatya vacana khAlavuM ane manamAM paNa chaLakapaTanA vicAra karavA (4) cothe bhaMga zUnya che. cArInA cAra bhAMgA-(1) bhAva vagara dravyathI corI karavI tejemake badadAnata vagara eka mANasanI deAlata bacAvavA mATe, te deAlata lai jaI saMtADI rAkhavI. (2) dravye nahi paNa bhAve ceArI karavI tejemake kAi mANasa thArI karatA nathI paNa tenA vicAra kyA kareche. (3) bhAve ane dravye cArI karavI te-jemaka cerI paNa karavI ane manamAM paNa teja vicAra rAkhavA. (4) bhAve ane dravye kASTha maNa rIte cArI nahi-e bhagA agADI mAkaja zUnya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dha. badhA thananAM cAra bhaMga-(1) drae mithuna paNa ve mithuna nahi te, jemake kaI sAdhu DubatI strIne bacAvavA tene pakaDe. (ra) dravya mayuma nahi paNa bhAve mithuna, jemake strI bhogavavI nahi paNa te bhogavavA IcchA karavI te. (3) dravya tathA bhAve maithuna karavuM te, jemake manathI zrI sevana karavuM te (4) cotho bhaMga zUnya che. pacihanA cAra bhaMga-1) be parigraha paNa bhAve nahIM te, je. make muninI marajI na chatAM kaI temane phulane hAra paherAve, ne temaNe hAra paherelo joI ke temane parigrahavALA dhAre, e dravya parigraha kahevAya paNa bhAve nahi. (2) be parigraha nahi pana bhAve parigraha, jemake koI garIba manuSya dhana meLavavA bahuja vicAra kare che. (3) dhanavAna havA chatAM vadhu dhana meLavavA vicAra kare, e dravya ane bhAve be rIte. parigrahI kahevAya. (4) ce bhama zUnya che. pacIsa kriyAnuM svarUpa pacIsa kriyA nIce pramANe che - 1 kArSika kriyA arthata zarIranI kriyA-e kriyAnA be bheda che. 2 adhikaraNa kriyA-zastrathI bIjAne vadha karI potAnA AtmAne nakamAM mokalanArI kriyA. e kriyAnA be bheda che. prAdeSikI kriyA-vane ajIva upara manamAM TUMka karavAnI kriyA 4 paritApanikI kriyA--patAne ane parane paritAma karanAra kriyA enA be bheda che. 5 prANAtipAtikI kriyA jIva hiMsA karanArI ane karAvanArakiyA enA be bheda che. 6 AraMbha diyA--pazvikAya vagere jIvanA upavAta karanArI ane karAvanArI yiA.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 ma'Da bIjo-prakaraNa 4 yu. 7 prAcihikI kriyA-dhana, dhAnya vagere parigraha meLavatA tathA tene rAkhavA mATe je kriyA karavI paDe te. 8 mAyA pratyayikI kriyA--mIjAne ThagavA mATenI kriyA. 9 mithyA darzana pratyayikI kriyA--jIna vacanathI viparita praznapaNAthI je kriyA lAge te. 10 apratyAkhyAnikI kriyA-paccakhANa karyAM vagara kaSAyAnA uda mathI je kriyA lAge te. 11 daSTikI kriyA-kAtuka mATe ane rAgAdi kaluSita citathI jIva, ajIvane jovAnI kriyA, 12 spaSTikI kriyA--mAha vagerethI strI vagerene sparza karanArI ane karAvanArI kriyA. 13 prAtiyakI kriyA--bIjAnuM sukha dekhI dveSa karanArI ane karAvanArI kriyA. 14 sAmAni pAtikI kriyA--srota purUSane jamavA AvatAM ne kriyA lAge te. 15 naisabriphI kriyA-pApanA bhAvathI anumedana ranArI ane karAvanArI kriyA, 16 svahastiI kriyA-krodhathI khIjA pAse karAvavAnI sIja rAteja kare, te kriyA, 17 AjJApanikI kriyA--bhagavAnanI AjJA bhaMga karI peAtAnI sudhdhithI, jIva ajIvanI prarUpaNA karanAnI kriyA, 18 vaidANikI kriyA--khIjAnAM supta AyarA pragaTa kara nArI kriyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAno sauthI prAcinadharma. 19 anAbhAga kriyA.~~upayAga vagaranI kriyA. 20 anavakAMkSA pratyayikI kriyA--peAtAne tathA purane jAya karanArI kriyAnA anAdara karanArI kriyA. 21 prayogakriyA--cAlavuM, doDavu vagerenI, tathA hiMsA karavI, juThThuM' khAlavu vagere kAyAnI kriyA. 22 samudAna kriyA.~~moTA pApanA yoge mATe karmanuM sAthe brahmaNu thAya te. 23 premapratyayikI kriyA--leAza ane mAyAthI thatI kriyA. 24 dveSapratyayikI kriyA--ASa ane mAnathI thatI kriyA. 25 iyApathikI kriyA--cAlavAthI je kriyA lAge te. traNa ga yeAga traNaGe, ( 1 ) mananA, ( 2 ) kAyAnA. mananA vyApAra te maneyega, vacanane ane kAyAnA vyApAra te kAyayoga che. 17 * 888 AzavanA 42 beTTa A rIte sakSepamAM jainadharma zAstrAnA AdhAre jaNAvavAmAM AvyAche, ane e judA judA AcavathI jIvane zubhAzubha karmanI AmadAnI thAyache. webdes Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vacananAM, ane ( 3 ) (3) vyApAra te vacanayoga www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharuM bIjo-prakaraNa 4 yu savara tatva AzavathI jIvane AvatAM karmane sanAra savara kahevAyache. ma savaratatvanA 57 bheda che: samitti.. gupti. yatidharma 3 10 ra bhAvanA. rara parisaha. cAritra. 7 17 pAMca samitti( 1 ) dhAmitti eTale ke samyak Agamane anusarIne cAlavAnI kriyA karavA te. ( 2 ) bhASAsamitti, eTale ke khIjAne sukhadAyaka ane prayAjanane sAdhanAra vacana meAlavAM te. ( 3 ) eSaNA samitti 4ra deSa rahita AhAra vagere levAM te. ( 4 ) AdAna nikSepa samitti-AAsana vagere tapAsIne upayogapUrvaka levAM te. ( 5 ) paristhApanA samitti-maLa, vastra, anna vagere jIva. raniMta bhUmimAM sthApana karavAM te. traNa gupti--( 1 ) maneAgupti ( 2 ) vacanagupti ane (3) kAyAgupti, eTale ke azubha mana, vacana, kAyAneA nireSa karI, zubha mana, vacana ane kAyAnI pravRtti karavI te. daza yatidharmamati dharma daza prakAre che, ane te A pramANe che:- ( 1 ) kSamA, ( 2 )ahaMkArarahitapaNuM, ( 3 ) mana, vacana ane kAyAthI kuTilatAnA abhAva, ( 4 ) leAbhane tyAga, ( 5 )khAra prakAranAM tapa, ( 6 ) saMyama, ( 7 ) jUThane tyAga, ( 8 ) zAca / 9 / jarA paNa dravya rAkhavAne abhAva ane (10 ) brahAcarya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAnA sauthI prAcina dharme. 1 bAra bhAvanA--( 1 ) anitya bhAvanA--saMsAra anitya che prema je bhAvavuM te. ( 2 ) azaraNa bhAvanA-prANiomejo kArbanuM * zaraNu nathI evuM bhAvavuM te. ( 3 ) saMsAra bhAvanA--saMsAramAM aneka rUpe bhramaNa karavuM paDeche evu bhAvavuM' te. ( 4 ) ekatva bhAvanA- jIva ekalAja utpanna thaI, ekaleAja karma karI, ekaleAja pLa bhegavI, ekaUja mareche evu bhAvavuM te. ( 5 ) anyatva bhAvanA--A saMsAramAM huM koInA nathI ane koI mArUM nathI, evuM bhAvavuM te, ( 6 ) azuci bhAvanA--A deha maLa mUtratho bharapura ane apavitra che evu bhAvavuM te. ( 7 ) Azrava bhAvanA--mana, vacana ane kAyAthA jIvane thatAM zubhAzubha karmanI bhAvanA bhAvavI te ( 8 ) saMvara bhAvanA--A aneA (narAdha karanArI bhAvanA bhAvavI te ( 9 ) nirjarA bhAvanA--maiMnI saMtatinA nAza karanArI bhAvanA (10) leAka svabhAva bhAva!plAkanA svarUpanI bhAvanA bhAvavI te. ( 11 ) eAdhi durlabha bhAvanA. (-12 ) dharmanAM kathana karanArA arihaMta che, evI bhAvanA bhAvavI te AvIsarisaha ( 1 ) kSudhA parisaMha, bhUkha sahana karavIte. ( 2 ) tRSA parisa7. ( 3 ) zIta ( DhAMDha ) parisaddha, ( 4 ) uSNu ( tApa ) parisaha, ( 5 ) zamazaka parisad--macchara mAMkaDanA DukhanI vedanA sahana karavI te ( 6 ) acalA parisaha-vastra ATelAM huMya tApaNu akalpanika vastra nahi levAMte. ( 7 ) arati parisaha-saMyama pALatAM utpanna thatI arati sana karavI te. ( 8 ) strI parisaha,-oe taradh vikAra buddhi na rAkhavIte. ( 9 ) caryA parisaha-cA eTale cAlavuM. dhara vagara, aniyata vAsI thaI, bhAsAdi vagere karavAM te. ( 10 ) niSadhA parisahI vagere vagaranI jagyAmAM rahevAthI du:kha thAya te sahana karavuM' te. (11) zayyA parisaMha-zayyA vagara suvAnA du:kha sahana karavAM te ( 12 ) Akroza parisaha.aniSTa vacana khAlanAra para krApuna karavA te. ( 13 ) vadha parisaha vadha thavA sudhI du:kha sahana karavuM te. (14) yAcanA parisaha-mAgavA mATe duHkha sahana karavuM te. (15) alAbha parisaha-icchA thayelI vastu hevA chatAM nahi maLavAthI manamAM catuM du:kha sahana karavuM te. (16 ) rAMga pArasaha-rAga sahana karavA te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20, khaMDa bIje-prakaraNa 4 yu. (17) vaNasparza parisaha, kaThora vaNanA sparza sahana karavA te. (18) maLa parisara, malInatAthI uga thavA chatAM te sahana kare che. (19) sahAra parisaha-bIjAne satkAra thAya te petAno satkAra nathI thatoema jANavA chatAM manamAM viSAda na kare te. (ra) prajJA parisahaatyaMta budhdhizALI chatAM abhimAna na karavuM te (ra1) ajJAna parisaha-ajJAnatAnuM duHkha sahana karavuM te ( rara) darzaka parisaha, pRddha vagere dekhAtA nathI te chatAM, viSe te zaMkA na lAvavI te.. pAMca cAritra-cAritranA pAMca bheda che - (1) sAmAyika (2) de sthAniya (3) parihAra vizuddhi (4) sukSmaparAya. (5) yathAkhyAta. A cAritranuM vivecana karatAM ghaNuM laMbANa thavAne bhAga hovAthI, e samajavAnI IcchA rAkhanAra mumukSue zrI devAcAryakuta navatatva prakaraNanI TIkA jevI. Azavane kinAra saviratatvanA upara jaNAvyA pramANe 57 bheda thAya che. nirjarA tavA jenAthI jIvanI sAthe baMdhAyelA karma dezathI temaja sarvathI kSaya thAya tene nirjarA kahe che, ane e nirjarA karavAnuM sAdhana tapa, ke jenA be prakAra che, ane je bena paNa judA judA bheda che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com I aNusaNa mAra / p bAhya tapanA bheda. / 1 uNAdarI vRttisakSapa satyAga ( caiADu khAvu ) (abhigraha karavA) (dudha, hto vagerenA bhAga) + pAMce kriyAne pAtapAtAnA viSayAthI rAkavI te. 1 bhAbhyAtara kAyakaleza ninA salinatA duniyAnA sauthI prAcina dharma, 1
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvyaMtara tapanA bheda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * prAyazcita (karelA pApa mATe 6 vinaya viyAya vAdayAya dhyAna lyusarga ArtadhyAne (e dhyAna tajavuM) radradhyAne dharmadhyAne zukaladhyAna (e dhyAna bhajavuM) (e dhyAna aMgIkAra karavuM) e dhyAna aMgIkAra karavuM) (vadhu mATe juo "AcAra dinakara" zrI vardhamAna surI kRta) che. khaMDa bIje-prakaraNa 4 thuM www.umaragyanbhandar.com 1. pitAthI vadhu guNavAnanI bhakti karavI te. 2. piote bhaNavuM ne bhaNAvavuM, saMzaya gurUne puchavo, bhaNeluM yAda karavuM ane ghamakyA karavI te. 3. sarva upAdhino tyAga kare te.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne sauthI prAcina dharma 13. baMdha tatva baMdha eTale baMdhana, eTale ke jIva ane karma pudgalane dudha ane pANI jevo je saMbaMdha, te baMdha kahevAya che. baMdha zabda baMdhAvAna vAcaka che. jema kedI kedakhAnAmAM parataMtra che ane svataMtra nathI, tema A bhA jJAnAvaraNIyAdi karmanI beDImAM baMdhAvAna thavAthI parataMtra che ane svataMtra nathI. baMdhanA mULa cAra hetu cha- 1 prakRti baMdha, 2 sthiti baMdha, 3 anuzAga baMdha, 4 pradeza baMdha prakRti badha. mULa madha, cakSu AyumayAna nahi mULa prakRti ATha che (1) jJAnAvaraNa jJAnanuM AcchAdana, (2) darzana, varaNa- sAmAnya bodha, cakSu vagerenuM AcchAdana (3) vedanI karma-sukha du:kha bhogavavuM te. (4) meha (5) Ayukarma (6) nAma karma zubha azubha gatimAM AtmAne namAve te. (7) gova-jethI udayAna AtmA uca nIca gotramAM upane te (8) aMtarAya. dAna, lAbha, vagere jIvane nahi. maLavA de te ATha karma AtmA sAthe dudhane pANI mAphaka baMdhAya, tene prakRtibaMdha kahe che 2 sthiti baMdha prakRtinI sthiti AtmA sAthe, ATalA vakhata sudhI rahI, pachI nahi rahe, evuM je thAya te sthitibaMdha kahevAya che. 3 sabaMdha.. ATha prakRtiomAM judA judA rasa je kare, te sabaMdha kahevAyA che. 4 pradezabaMdha karma pradezanuM pramANane, jemake A prAtimAM ATalAM paramANuM che. bIjI prakRtimAM ATalA paramANuM che, vagere paramANuone je AtmA sAthe saMbaMdha te praderAbaMdha kahevAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra04 khaMDa bIje-prakaraNa 4 yu. baMdhanA hetuo mukhya karIne cAra ane vistArathI 57 che. mukhya cAra hetuo A pramANe che - 1 mithyAvartAva para adhA na rAkhavI te 2 avirati-pApathI rahita thavAnA pariNAmane bhAva nahi nahi rAkhavo te 7 kaSAya krodha, mAna mAyA ne lebha 4oga-mana, vacana ane kAyAne vyApAra. laMbANa thavAnA bhayathI baMdhahetunA sattAvana bheda ane jaNAvyA nathI paNa jANavAnI icchA dharAvanAre te mATe jaina zAse jevAM ekSatatva. sakaLa kamanuM sarvathA kSaya lakSaNa te mekSa che. eTale ke jIvanamAM jJAnAvaraNadi sarva karmane kSaya thavAthI, je svarUpa prApta thAya che te ekSa che; vadhu vistArathI, Idri, zarIra, AyuSya vagere bAhya prANa, puNya, pApa, varNa, gaMdhArasa, ajJAna asiva vagere sameta dehAdino je AtyaM, tika viyega, te mokSa che. "mekSae jIvane dharma che, ane dharma, dhamI kethacita abheda hovAthI dharmI je siha, tenI je prarUpaNa, te mokSa prarUpaNa che; kAraNake jIva paryAya che ane jIvanA paryAya sarvathA jIvathI bhinna thaI zakatA nathI. " sidhinuM svarUpa nava prakAre jenA sUtrakAro kahe che - 1 sabhya para paNuM, 2 dravya pramANa, 3 kSetra, 4 spardhAnA, 5 kALa, 6 aMtara, 7 bhAga, '8 bhAva9 alpabatta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniyAne saithI prAcina dharma. ra05 1 satpadaprarUpaNA dvAra-mokSapada vidyamAna, chatuM ane satya 58 che. AmAM phakata jenA karma kSaya thayA hoya tene ja siddha gaNavAmAM Aveche, ane teoneja kata mokSa che. kriya Adi ItiovALA siddha nathI kAraNake zarIrano sarvathA nAza thayA vagara siddha thavAya nahi. jyAM zarIrache, tyAM siddhapaNuM nathI. sidhdhane zarIra cheja nahi. judI judI cha kAya, (pRthvIkAya, apakAya vagere)mAM sidhdhapaNuM nathI kemake sidha kAyA vagaranA che. * mana, vacana ane kArya pagamAM paNa sidhdhapaNuM nathI, kAraNake mana, vacana ane kAyAnA abhAva thavA pachI ja siddha thAya che. vaLI siddha evedI, akalAyI, kevaLajJAnI, kevaLadarzanI, alerI ne bhavya, ne abhavya, ne saMsI ne asarI, ane aNahArI che. vaLI dravya pramANathI sidhdhanA jIva anaMta che; kSetradhArathI sina chonuM sthAna AkAzanA eka dezamAM che; sparzanA dvArathI, jeTalA AkAza bhAgamAM siddha rahe che, tenAthI sparzanA bhAga kaMika vadhAre che. kALa hArathI eka siddha AthI, sAdi anaMtakALa ane sarva sidhdha AthI, anAdi anaMtakALa samaja; aMtaradvArathI siddhamAM aMtara nathI, ema samajavuM; bhAga dvArathI sarve siddha, sarva jIvarAzIne anaMtame bhAge che; bhAvadArathI sidhdhano bhAva phAyika pariNAmika che ane temane bIjA bhAva nathI; ane apabahuvadhArathI sarvathI thaDA anaMtara che, ( jene siddha thatAM eka samaya thayuM hoya te anaMtara sidhdha kahevAya che, ane paraMpara siddha anaMtagaNa thayA che. | ( vadhu mATe juo "navatatva prakaraNa vRtti" devAcAryata duniyAnA sauthI prAcina dharmanA prAcina siddhAMta A khaMDamAM TUMkamAM jaNAvavAmAM AvyA che e siddhAMta A rIte kaMkamAM dekhADavAmAM AvyAthI, aMdaranI ghaNIka bAbato samajavAnuM muzkela thaI paDe, e banavA joga che, paNa tethI mumukSuo e saMbaMdhamAM koI paNa vicAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6 khaMDa ba-prakaraNa 4 yu. na bAMdhI letA jena zA joI, temanAM to kevA che te tapAsavAnI jarUra che te chatAM e A prasaMge kahevAnI jarUra che ke jaina dharmanAM ta. bIjA dharmanAM to karatAM ghaNuM ja uMcAM mAlama paDe che, ane dareka vidvAne te manana karavA yogya che. trIjA khaMDamAM jainadharmanI pravRtti, rUSabhadeva pachI koNe kevI rIte karI, rAma, savaNa, nArada, kRSNa, pAMDave, kera, parvata, zaMkarAcAryanAM vRttAMta, vedamAM thayelA pheraphAra, vedamAM jIvahiMsA jyAre dAkhala thaI, nemanAtha ane kRSNano saMbaMdha, pArzvanAthanA vakhatamAM jaina dharma, azoka rAjA ane zreNIka rAjAnA vakhatamAM jainadharmanI sthiti, mahAvIra svAmInA vakhatamAM jainenI jAhojalAlI, zaMkarAcArya vageree jaina dharmIo sAthe karela vAda, paphesara mekasamulara, DokaTara harbalA DokTara harmana jekebI vagerenA jaina dharmanI prAcinatA saMbaMdhamAM mate, mIsIsa enIbI senTa ane phesara maNIlAla nabhubhAI vagerenA jina dharma prAcina che, evA mata, prAcina zIlA lekhe, zodha khoLo, daherAMo vagere uparathI jaina dharmanI prAcinatA vagere viSe ApaNe bolIzuM. - bhAga pahele samApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ thoDA vakhatamAM bahAra paDaze duniyAno sauthI prAcana gharma bhAga-2 je " duniyAno sauthI prAcina dharma" ne bIjo bhAga thoDA vakhatamAM bahAra paDaze, tethI jainadharma nurAgI bhAIone jaNAnavavAnuM ke, temaNe satvara nAma naMdhAvavAM, kemake e bIjA bhAganI nakala, jeTalAM nAma agAuthI noMdhAze, teTalI ja chapA devAmAM AvanAra che. A bIjA bhAgamAM jina pravRtti zrI rUSabhadeva pachI koNe karI, te kevI rIte karI, judA judA tIrthaMkaranAM tIrthanI pravRtti mATe prayAsa, rAma, rAvaNa, nArada, kRSNa, pAMDave, karo vagerene itihAsa, vedamAM thayelA pheraphArane samaya ane jIvahiMsAnuM dAkhala thavuM, nemanAtha ane kRSNa rAjAne vRttAMta, pArzvanAthanA vakhatamAM jainadharmane phelAve, azoka rAjA ane zreNIka rAjAonA vakhatamAM janadharmanI sthiti, mahAvIra svAmInA vakhatamAM jaitenI jAhejalAlI, zaMkarAcArya, vedAMtI ane brAhmaNe sAthe jaina vidvAnene vAda, rAjA vikramAditya kasiddhasena divAkara, kumArapALa, zrImadda hemacaMdrAcArya vageree karele jana dharmane phelAve, pAzcAtya vidvAne prephesara sekasamUlara, DokaTara harnala, DekaTara harmana jekebI vagerenA jana dharmanI prAcinatA vizenA mata, mIsIsa enI bIsenTa prophesara maNIlAla nabhubhAI, vagerenA abhiprAye, prAcina zIlA lekhe devAlaya, vedAmanusmRti vagere uparathI jainadharma prAcina che e nIkaLatA sAra vagere ghaNuM vigate samAvavAmAM AvI che. ochAmAM ochA 500 pAnAne mATe graMtha. kimata agADIthI rU3pachADIthI rU5) lakhA, sAkaracaMda mANekacaMda ghaDIyAlI javerI bajAra, muMbaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ navI dukAna navI dukAna ! ! navI dukAna : ! DAhyAbhAI raNachoDadAnanI kaMpanI navI phezananI velAtI tathA bIjI phensI jAta jAtanI TopIonA vepArI. na86, kAlabAdevI roDa (mezasa thANuvALAnI kaMpanI sAme) muMbaI' ( khAsa oNDarathI krisTInI banAvelI nIce mujabanI TopI eno mATe jo hamArI dukAnethI maLaze. TopIo! TopIo! KALKADEYI ROAD BOMBAY. beMgalara, iglIza mogala, haMgerIana, sAIkala, mahArAjA, lego pAravAra, inasa, mIrajhApura, evaresTa (pheMTAkaeNpa), sIMdhIyA, sUAkhAnI tathA jAta jAtanA phensI ane uMcA bAlanI TopIo zokhIna grahasthAne eka vAra hamArI dukAnanI bheTa levA vInaMtI karavAmAM Ave che. bhAva ghaNAja kiphAyata che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com