Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vikramasaMvat 1993 namaH anantalabdhinidhAnAya bhagavate indrabhUtaye / niHzeSanirgranthAgamAmarasarihimAcala bhagavachrI sudharmasvAmIsUtrita gurjara bhASAnuvAdayutaM zrImadbhagavatI sUtram * ( vyAkhyAprajJaptiH ) ( dvitIyo bhAgaH ) prakAzakaH -- jAmanagaravAstavyapaMDita 'hIrAlAla haMsarAja' ityasya 'zrI jaina bhAskarodaya presa' iti mudraNAlaye menejara bAlacaMdra hIrAlAla ityetena mudritam paNyaM rUpyakatrayam 3-0-0 For Private and Personal Use Only khristyanda:- 1937 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH maIm zrImadgaNadharavarasudharmasvAmIpraNItA // vyaakhyaaprjnyptiH|| (zrIbhagavatIsUtram ) (bhAga bIjo) | 4 zatake udezaH1-8 // 325 // // 32 // ACANCERNAMA - AA%%*-%ARASHTRA (.mUla sUtra ane tenA gujarAtI bhASAntara sahita) zataka 4. uddezaka 1-2-3-4-5-6-7-8 trIjA zatakamAM ghaNIkharI hakIkata devo saMbaMdhe jaNAvI che, tethI cothA zatakamAM paNa dhaNIkharI tebIja hakIkata jaNAvavAnI ke cothA zatakanA uddezAomAM kayA kayA viSaya saMbaMdhe carcA karavAnI che e vAtane jaNAvanArI A gAthA he. cattAri vimANehiM cattAri ya hoMti rAyahANIhiM / neraie lessAhi ya dasa uddesA cautthasae // 31 // For Private and Personal use only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 326 // gAthArthaH-cAra uddezakamAM vimAna saMbaMdhI hakIkata che. bIjA cAra uddezakamA rAjadhAnI saMbaMdhI hakIkata che ane eka uddezaka BI narayiko saMbaMdhe che tathA eka uddezaka lezyA saMbaMdhe che:-e rIte A zatakamAM daza uddezAo che. 44 zatake / rAyagihe nagare jAva evaM bayAsI-IsANassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaraNo kati logapAlA paNNattA, uddezaH1-8 #goyamA ! cattAri logapAlA paNNattA, taMjahA-some jame vemamaNe varuNe / eesi Na bhaMte ! logapAlANaM kati ||326 // | vimANA paNNattA?, goyamA! cattAri vimANA paNNattA, taMjahA-sumaNe savaobhadde vaggU suvaggU / kahi NaM bhaMte ! IsANassa deviMdassa devaranno somassa mahAranno sumaNo nAmaM mahAvimANe paNNatte !, rAjagRha nagaramAM-A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! deveMdra; devarAja IzAnane keTalA lokapAla kahyA che ? [u0] he gautama ! tene cAra lokapAlAo kahyA che te A pramANe:-soma, yama, vaizramaNa ane varuNa. [pra0] he bhagavan ! e lokapAlone keTalAM vimAno kayAM che ? [u0] he gautama ! teone cAra vimAno kayAM che. te A pramANe:-sumana, sarvatobhadra, valgu. ane suvalgu. [pra0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja IzAnanA soma mahArAjAnuM sumana nAmanu mahAvimAna kyA kahyuche. ___ goyamA ! jaMbudIve 2 maMdarassa pabvayassa uttareNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe jAva IsANe NAma kappe paNatte, tattha NaM jAva paMca baDeMsayA paNNattA, taMjahA-aMkavaDeMsae phalihavaDisae rayaNavaDeMsae jAyarUvavaDiMsae majjhe ya tattha IsANavaDeMsae, tassa NaM IsANavaDeMsayassa mahAvimANassa puracchimeNaM tiriyamasaMkhejAI joyaNasahassAI | vItivatittA ettha Na IsANassa 3 somassa 2 sumaNe nAmaM mahAvimANe paNNatte addhaterasajoyaNa jahA sakkassa vatta For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 zatake | uDezaH1-8 // 32 // hai bvayA tatiyasae tahA IsANassabi jAva accaNiyA saMmattA / cauNhavi logapAlANaM vimANe 2 uddesao, causu vyAkhyA vimANesu cattAri uddesA aparisesA, navaraM ThitIe nANattaM-'Adiduya tibhAgUNA paliyA 1 dhaNayassa haoNti prajJaptiH | do ceva / do satibhAgA varuNe paliyamahAvaccadevANaM // 32 // (sU0 171) cautthe sae paDhamabiiyataiyacautthA | UddesA samattA // 4-4 // // 327 // [u0] he gautama ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI uttare A ratnaprabhA pRthivI yAvat-IzAna nAme kalpa kayo re. 1 temAM yAvat-pAMca avataMsako kadyA che. te A pramANe:-aMkAvataMsaka, sphaTikAvataMsaka, ratnAvataMsaka ane jAtarUpAvataMsaka, e cAre | avataMsakonI bacce IzAnAvataMsaka che. te IzAnAvataMsaka nAmanA mahAbimAnanI pUrve tirachu asaMkhyeya hajAra yojana mUkyA pachI-ahIM deveMdra, devarAja IzAnanA soma mahArAjAnuM sumana nAmanuM mahAvimAna kAMhe. teno AyAma ane niSkaMbha sADAbAralAkha yojana che, ityAdi badhI vaktavyatA trIjA zatakamAM kahelI zakranI vaktavyanA peThe ahIM IzAnanA saMbaMdhAM paNa kahevI. ane yAvat-AkhI arcanikA mudhI kahevI. e rIte cAre lokapAlonA pratyeka vimAnanI hakIkata pUrI thAya tyAM eka uddezaka jANavo. cAre vimAnanI hakIkata pUrI:thatAM pUrA cAre uddezaka samajavA. vizeSa e ke, sthiti AvaradAmAM bheda samajabo. AdinA beno-somanI ane yamanI AvaradA traNa bhAga uNA palyopama jeTalI che, vaizramaNanI AvaradA traNa bhAga sahita ve palyopamanI che. tathA apAyarUpa devonI AvaradA eka palyopamanI che. // 171 // rAyahANisuvi cattAri uddesA bhANiyabvA jAva evamahiDDIe jAva varuNe mahArAyA // (ma0 172 ) // For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 zatake cautthe sae paMcamachaTThasattamaTThamA uddesA samattA // 4-8 // dhyAkhyA [pra.u0] rAjadhAnIonA saMbaMdhamAM paNa eka eka rAjadhAnI saMbaMdhI hakIkata pUrI thatAM eka eka uddezaka pUro samajabo. ane prajJapti dae rIte rAjadhAnIonA saMbaMdhamAM cAra uddezako pUrA samajavA. yAvat-e rIte varuNa mahArAjA moTI RddhivALo che. // 172 // // 328 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA 1 thI 8 uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. / uddezaH9 // 328 // RRRRRRRRRRIA zataka 4 ( uddezaka 9) ( navamA uddezakamAM nArako saMbaMdhI hakIkata jaNAvI che.) neraie Na bhaMte ! neratiesu uvavajjai ? aneraie neraiesu uvavajjai ? pannavaNAe lessApae tatio uddesao bhANiyabvo jAva nANAI (sU0 173) cautthasae navamo uddeso smtto||4-9|| ___ [pra0] he bhagavan ! narayika hoya te, nairayikomA utpanna thAya ke anairayika hoya de, nairayikomA utpanna thAya ? [u0] he gautama ! prajJApanAsUtramA kahelo lezyApadano trIjo uddeso ahIM kahevo ane te yAvat jJAnInI hakIkata sudhI kahevo. // 173 // bhagavat sudharmakhamIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA cothA zatakamA navamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4G R uddezaka 10 vyAkhyA prajJaptiH 4 zatake urezaH10 // 329 // // 329 // RCRACCARRORA (dazamA uddezakamAM paNa lezyA saMbaMdhI hakIkata kahI ke) se nRNaM bhaMte ! kaNhalessA nIlalessaM pappa tAruvattAe tAvaNNattAe evaM cauttho uddesao pannavaNAe ceva lesmApade neyamvo jAva-pariNAmavaNNarasagaMdhasuddhaapasatthasaMkiliNhA / gatipariNAmapadesogAhavaggaNAThANamappabahuM // 33 // sevaM bhaMte ! ratti // (sU0 174 ) cautthasae dasamo uddeso sNmtto||4-10|| cautthaM sayaM saMmattaM // 4 // [40] he bhagavan ! kRSNalezyA nIlalezyAno saMyoga pAmI te rUpe ane te varNe pariName ? [u.] he gautama ! prajJApanAsUtramA kahelo lezyApadano cotho uddezaka ahIM kahevo ane te yAvat-'pariNAma' ityAdi dvAra gAthA sudhI kahevo. pariNAma, varga. rasa, gaMdha, zuddha, aprazasta, saMkliTa, uSNa, gati, parigAma, pradeza, avagAhanA, vargaNA, sthAna, ane alpabahutvaH e badhuM lezyAo saMbaMdhe kahe. he bhagavan ! ne e pramANe he, he bhagavan ! te e pramANe ke ema kahI yAvat vihare che. / / 174 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA cothA zatakamAM dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 330 // 5zatake | uddezaH1 ||330|| kara zataka 5 ( uddezaka 1) caMparavi 1 anila 2 gaMThiya 3 sadde 4 chaumAyu 5-6 eyaNa 7 NiyaMThe 8 / rAyagihaM 9 caMpAcaMdimA 10 ya dasa paMcamaM misae / / 34 // (coyA zatakanA ThevaTanA bhAgamA lezyAo saMbaMdhI vicAro jaNAcyA che, mATe have lezyAvAlA jIvo saMbaMdhI jaNAvatA evA | pAMcamA zatakano AraMbha thAya he.) | have prathama uddezakamAM mUrya saMbaMdhI praznottaro , e prazno caMpA nagarImA pUchAyA hatA. vIjA uddezakamAM vAyu saMbaMdhI savAlono nirNaya che. trIjA uddezakamAM jAlagraMthikAnA udAharaNa uparathI jaNAnI hakIkatano nirNaya che. cothA uddezakamAM zabda viSe pUchAelA prazno ane uttarono nirNaya che. pAMcamA uddezAmA chadmastho saMbaMdhI hakIkata che. chaTThA uddezAmAM AyuSyanuM ochApaNuM ke vadhArepaNuM, e saMbaMdhI hakIkata che. sAtamA uddezakamA pudgalonA kaMpana saMbaMdhI vicAra karyo che. AThamA uddezakamAM nigraMthIputra nAmanA sAdhue | padArtho saMbaMdhe vicAra kayoM che. navamA uddezakamAM rAjagRha nagara saMbaMdhI paryAlocana che ane dazamA uddezakamAM caMdra saMbaMdhI AlocanA che-te AlocanA caMpA nagarImA thai hatI. e pramANe A pAMcamA zatakamAM dasa uddezaka ke. teNaM kAleNaM 2 caMpAnAma nagarI hotthA, vannao, tIse NaM caMpAe nagarIe puNNabhadde nAme cehae hotthA vaNNao, sAmI samosaDhe jAva parisA paDigayA / teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 331 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jeTThe aMtevAsI iMdabhUtINAmaM aNagAre goyamagottaNaM jAva evaM vadAsI- jaMbuddIve NaM bhaMte! dIve mRriyA udINapAdINamuggaccha pAdINadAhiNamAgacchati, pAdINadAhiNamuggaccha dAhiNapaDINamAgacchaMti, dAhiNapaDINamuggaccha paDINaudINamAgacchaMti, paDINaudINaM uggaccha udIcipAdINamAgacchati ?, haMtA ! goyamA ! jaMbuddIve NaM dIve sUriyA udIcipAINamuggaccha jAva udIcipAINamAgacchaMti // (sU0 175) / / [pra0 ] te kAle, te samaye caMpA nAmanI rAjadhAnInI nagarI hatI, varNaka. te caMpA nagarInA bahAra pUrNabhadra nAmanuM caitya (tryaMtarAyatana) hatuM. varNaka. tyAM svAmI (zrIvIra) padhAryA ane yAvat - (vIranI vANI sAMbhaLavAne) sabhA gAmanI bahAra nIkaLI. te kAle, te samaye, zramaNa bhagavaMta mahAvIranA moTA ziSya-gautama gotranA - iMdrabhUte nAmanA anagAra yAvat-A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM sUyoM IzAna khUNAmAM ugIne agni khUNAmAM Ayame che ? naiRta khUNAmAM ugIne vAyavya khUNAmAM Athame che ? ane vAyavya khUNAmAM ugIne IzAna khUNAmAM Athame che !! [u0] he gautama! hA, eja rIte sUryanuM uga ane AthamanuM thAya che-jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM sUryo uttara ane pUrva-IzAna khUNAmAM ugIne yAvat-IzAna khUNAmAM Atha me che. // 175 // jayA NaM bhaMte! jaMbuddIve 2 dAhiNaDDhe divase bhavati tadA NaM uttaraDDhe divase bhavati, jadA NaM uttaraDDhe'vi divase bhavati tadA NaM jaMbuddIve 2 maMdarassa pavvayassa puracchimapaJcatthimeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jayA NaM jaMbuddIve 2 dAhiNaDdevi divase jAva rAtI bhavati / jadA NaM bhaMte! jaMbu0 maMdarassa pavvayassa puracchimeNaM divase bhavati tadA NaM paJcatthimeNavi divase bhavati, jayA NaM paJcatthimeNaM divase bhavati tadA NaM jaMbuddIve 2 For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 1 / / 331 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatrth.org yAkhyAprajJaptiH // 332 // 5 zatake uddezaH1 // 332 // maMdarassa pabvayassa uttaradAhiNeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA! jadA NaM jaMbu. maMdarapuracchimeNaM divase jAva rAtI bhavati / jadA Na bhaMte ! jaMbuddIve 2 dAhiNaDDhe ukkosae aTThArasamuhatte divase bhavati tadA Na uttaradevi | ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavati, jadA Na uttaraddhe ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavati tadA NaM jaMbuddIve 2 maMdarassa puracchimapaJcatthimeNaM jahanniyA duvAlasamuhuttA rAtI bhavati?, haMtA goyamA ! jadA NaM jaMSu0 jAva duvAlasamuhuttA rAtI bhavati / 6] [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamA divasa hoya che, tyAre uttarArdhamA paNa hoya che ane jyAre uttarArdhamAM paNa hA divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcime rAtri hoya che ? [u.] he gautama ! hA, eja rIte hoya che-jyAre jaMbUdvIPIpamA dakSiNArdhamAM paNa divasa hoya che tyAre yAvan-rAtrI hoya che. [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanI pUrva divasa | hoya che tyAre pazcimamA paNa divasa hoya che ane jyAre pazcimamAM divasa hoya che tyAre jaMbudvIpamA maMdara parvatanI uttara dakSiNe rAtrI hoya che ? [u.] he gautama ! hA, eja rIte hoya che. jyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrve divasa hoya he tyAre yAvat-rAtrI hoya che. [pra.] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamAM vadhAremAM vadhAre moTo aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa vadhAbAremAM vadhAre moTo aDhAra muhurtano divasa hoya che ane jyAre uttarArdhamA sauthI moTo aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre jambUdvI pamAM maMdara parvatanI pUrva pazcime nAnAmA nAnI bAramuhUrtanI rAtrI hoya che ? [u0] he gautama ! hA, eja rIte hoya che-jaMbUdvIpamA yAvat-cAra muhUrtanI rAtrI hoya che. FACAMACHAR For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaMdA NaM jaMbu. madarassa puracchimeNa ukkosae aTThArasa jAva tadA NaM jaMbuddIve 2 divase bhavati / vyAkhyA-||jayA NaM pacatdhimeNaM ukkosae aTThArasamuhutte divase. paJcatthimaNavi uko avArasamuhutte bhavati tadA 5 zatake prajJaptiH gaNaM bhaMte ! jaMbuddIve 2 uttara duvAlasamuhuttA jAva rAtI bhavati ?, haMtA goyamA! jAva bhavati / jayA gaM urezaH1 // 333 // bhaMte ! jaMbu0 dAhiNaDhe aTThArasamuhattANatare divase bhavati tadA NaM uttare aTThArasamuhuttANatare divase bhavati // 33 // jadANa uttare aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadA gaM jaibu0 maMdarassa pabvayassa puracchimapaJcatthimeNaM sAtiregA duvAlasa muhuttA rAtI bhavati?, haMtA goyamA! jadA Na jaMbu0 jAva rAtI bhavati / jadA NaM bhaMte ! | jaMbuddIve 2 puracchimeNaM aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadA NaM pacatyimeNaM aTThArasamuhuttANatare divase | bhavati jadA NaM paJcatthimeNaM aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadA NaM jaMbu0 2 maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM sAiregA duvAlamamuhuttA rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jAva bhavati // [pra0] he bhagavan ! jyAre javRdvIpamA maMdara parvatanI pUrve moTAmA moTo aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamA pazcime paNa moTAmA moTo aDhAra muhUrtano divasa hoya ke ane jyAre pazcime moTAmAM moTo aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre he bhagavan ! jaMbUdvIpamA uttarArdhamAM nAnAmAM nAnI bAra muhUrtanI rAtrI hoya che ? [u.] he gautama ! hA, eja rIte yAvan-hoya che. [pra0] hai | bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamA aDhAra muhUrta karatAM kAMika UNo-muhUrtAnantara-divasa hoya che tyAre uttarArdhamA aDhAra muhUnintara divasa hoya he ane jyAre uttarArdhamA aDhAra muhUrtAnantara divasa hoya che tyAre jaMbudvIpamA maMdara parvatanI pUrva pazcime. bAra mahattANataNamA jAne aDhAra muhartano yAvat hA aDhAra mA For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake devasa hoya mahAra suninta hA, eja rIte ho uddezaH1 // 334 // | muhUrta karatAM kAMika vadhAre lAMbI rAtrI hoya che ? [u.] he gautama ! hA, eja rIte hoya che-jaMbUdvIpamA yAvat-rAtrI hoya che. [pra0] dhyAkhyA he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanI pUrva aDhAra muhUrtAnantara divasa hoya che tyAre pazcime aDhAra muhUrtAnantara divasa hoya che prajJaptiH | ane jyAre pazcime aDhAra muhUrtAnantara divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamAM maMdara parvatanI uttara dakSiNe vAra muhUrta karatAM kAMika vadhAre | // 334 // lAMcI rAtrI hoya cha ? [u.] he gautama ! hA, eMja rIte hoya che. evaM eteNaM kameNaM osAreyavvaM, sattarasamuhutte divase terasamuhuttA rAtI bhavati, sattarasamuhuttANatare divase sAtiregA terasamuhuttArAtI, solasamuhutte divase cohasamuhuttA rAI, solasamuhuttANatare divase sAtiregacodasamuhuttA rAtI, pannarasamuhutte divase pannarasamuhuttA rAtI bhavati, pannarasamuhuttANatare divase sAtiregA pannarasamuhuttA rAtI, coddasamuhutte divase solasamuhuttA rAtI, coddasamuhuttANatare divase sAtiregA solasamuhuttA rAtI, terasamuhutte divase sattarasamuhuttArAtI, terasamuhuttANatare divase sAtiregA sattarasamuhuttA raatii| jayA NaM jaMbu. dAhiNaDDhe0 jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavati tayA NaM uttaraDDhevi, jayA NaM uttaraDDhe tayA NaM jaMbuddIve 2 maMdarassa pabbayassa puracchimeNaM ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAtI bhavati ?, haMtA goyamA! evaM ceva uccAreyavvaM jAva rAI bhavati / jayA bhaMte! jaMbu0 maMdarassa pabvayassa puracchimeNaM jahannae duvAlasamuhutte divase bhavati tayA haNaM pacatthimeNavi0, tayA NaM jaMbu0 maMdarassa uttaravAhiNeNaM ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAtI bhavati', haMtA goyamA! jAba rAtI bhavati // (sU0 176) yasa pusAlasamuhatte divasamahattANatare divasa tANatare divase sAtidivase sAtiregA pA For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 335 // SAR ___e pramANe e kramavaDe divasarnu mApa ochu kara ane rAtrIceM mApa vadhArajyAre sattara muhartano divasa hoya tyAre tera muhUrtanI || rAtrI hoya. jyAre sattara muhUrta karatAM kAMika ocho-lAMbo-divasa hoya tyAre tera muharta karatAM kAika vadhAre-lAMbI-rAtrI hoya. 5 zatakai | jyAre soLa muhUrtano divasa hoya tyAre cauda muhUrtanI rAtrI hoya. jyAre soLa muharta karatAM kAMika ocho divasa hoya tyAre cauda | muhUrta karatAM kAi padhAre rAtrI hoya. jyAre pannara muhUrtano divasa hoya tyAre pannara muhartanI rAtrI hoya. jyAre pannara muhUrta karatAM umeza | kAMika ocho divasa hoya tyAre pannara muhUrta karatAM kAMika vadhAre rAtrI hoya. jyAre cauda muhUrtano divasa hoya tyAre soLa muhUrtanI // 335 // | rAtrI hoya. jyAre cauda muhUrta karatAM kAMika ocho divasa hoya che tyAre soLa muhUrta karatA kAika vadhAre rAtrI hoya che. jyAre tera | muhUrtano divasa hoya che tyAre sattara muhUrtanI rAtrI hoya he. jyAre tera muhUrtano divasa hoya che tyAre sattara muhUrtanI rAtrI hoya che. | jyAre tera muhUrta karatAM kAika ocho divasa hoya che tyAre sattara muhUrta karatAM kAMika vadhAre rAtrI hoya che. [ma.] he bhagayan ! jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamA nAnAmAM nAno bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamA paMNa temaja hoya che ane jyAre uttarArdhamA tema hoya he tyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanI pUrva, pazcime moTAmA bhoTI aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che ? [u0 he gautama ! hA, eja | rIte hoya he-e pramANeja badhuM kahevU yAvat-rAtrI hoya che. [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanI pUrve nAnAmAM nAno bAra muhatano divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpamAM maMdara parvatanI uttara dakSiNe moTAmAM moThI aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che? [u0] he | gautama ! hA, eja rIte hoya che-yAvat-rAtrI thAya che. // 176 / / jayA NaM bhaMte ! jaMbU0 dAhiNaDDhe vAsANaM paDhame samae paDivajaha tayA NaM uttaraDhevi vAsANaM paDhame samae For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 5 zatake uddezaH1 // 336 // * * paDivajjai, jayA NaM uttaraDDhevi vAsANaM paDhame samae paDivajjai tayA NaM jaMbuddIve 2 maMdarassa pavvayassa puracchivyAkhyA mapaJcatthimeNaM aNaMtarapurakkhaDasamayaMsi vAsANaM pa0 sa0pa0 1, haMtA goyamA ! jayA NaM jaMbU02 dAhiNaDDhe prajJaptiH vAsANaM pa0 sa0 paDivajjai taha ceva jAva paDibajjai / jayA NaM bhaMte ! jaMbu. maMvarassa0 puracchimeNaM vAsANaM // 336 // paDhame sa. paDivajjai, tayA NaM paJcatthimeNavi vAsANaM paDhame samae paDivajai, jayA NaM paJcatthimeNavi vAsANaM paDhame samae paDivajjai tayA NaM jAva maMdarassa pabvayassa uttaradAhiNeNaM aNaMtarapacchAkaDasamagaMsi vAsANaM pa0 sa. paDivanne bhavati?, haMtA goyamA! jayA Na jaMbU. maMdarassa pavvayassa puracchimeNaM, evaM ceva uccAreyavaM MjAva paDivanne bhavati // pra0] he bhagavan ! jyAre dakSiNArdhamA varSA ( comAsA ) nI mosamano prathama samaya hoya tyAre uttarAdhamAM paNa varSAno prathama 6 samaya hoya ane jyAre uttarArdhamAM paNa varasAdano prathama samaya hoya tyAre jaMbudvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcime varSAno prathama samaya & samaya anaMtara puraskRta samayamA hoya arthAt je samaye dakSiNArdhamA varasAdanI zaruAta thAya che teja samaya pachI turataja bIjA samaye maMdara parvatanI pUrva pazcime varasAdanI zaruAta thAya ? [u0] he gautama ! hA eja rIte thAya-che jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamAM comA| sAno prathama samaya hoya tyAre te pramANeja yAvat-thAya che. [pra0] he bhagavan ! jyAre maMdara parvatanI pUrva comAsAno prathama samaya la hoya che tyAre pazcimamAM paNa comAsAno prathama samaya hoya che ane jyAre pazcimamAM paNa comAsAno prathama samaya hoya che tyAre | yAvat-maMdara parvatanI uttara dakSiNe varSAno prathama samaya, anaMtara pazcAtkRta samayamA hoya arthAt maMdara parvatanI pazcime varSA zaru * RRCOS * For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake udeza:1 // 337 // thayAnA prathama samaya pahelA eka samaye tyAM (maMdara parvatanI) uttare dakSige varSA zaru thAya? [u.] he gautama! hA, eja rIte thAya gyAkhyA jyAre jaMbUdvIpamA maMdara parSatanI pUrva parasAdanI zaruAta thAya te pahelA eka samaye ahIM ( uttara dakSiNe ) varasAdanI zaruAta thAya, prajJaptiH e pramANe yAvat-vadhu kahevU. // 337 // / evaM jahA samaeNaM abhilAco bhaNio yAsANaM tahA AvaliyAevi 2 bhANiyabvo, ANApANuhaiNavi 3 thoveNavi 4 laveNavi 5 muhutteNavi 6 ahoratteNavi 7 pakkheNavi 8mAseNavi 9 uUNAvi 10, eesiM sabvesiM jahA samayasma abhilAvo tahA bhANiyabyo / jayA NaM bhaMte! jaMbu. dAhiNaDDhe hemaMtANaM paDhame samae paDivajati jaheba ghAsANaM abhilAvo taheva hemaMtANavi 20 gimhANavi 30 bhANiyabvo jAva uU, evaM ee tinnivi, eesiM tIsaM AlAvagA bhANiyavvA / jayA NaM bhaMte ! jaMbu. maMdarassa pabvayassa dAhiNaDDhe paDhama ayaNe paDivajaha sayA NaM uttaradevi paDhame ayaNe paDivajaha, jahA samapaNaM abhilAvo taheva ayaNeNavi hAbhANiyabyo jAva aNaMtarapacchAkaDasamayaMsi paDhame ayaNe paDivanne bhavati, jema varasAdanA prathama samaya mATe kayu tema varasAdanI zaruAtanI prathama AvalikA mATe paNa jANavU ane e pramANe khAnapAna, stoka, lava, muhUrta, ahorAtra, pakSa, mAsa, Rta, e vAM saMbaMdhe paNa samayanI peThe jANavU. [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA pradakSiNArdhamAM hemaMta Rtuno prathama samaya hoya tyAre uttarArdhamAM paNa hemaMtano prathama samaya hoya ane jyAre uttarArdhamAM paNa tema hoya tyAre jaMbRdvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcime hemaMtano (prathama samaya anaMtara puraskRta samaye hoya ?) ityAdi pUchaq. [u0] he gautama ! For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake uddezaH1 // 338 // |e saMbaMdheno badho khulAso varSAnI peTheja jANavo ane eja prakAre grISma Rtuno paNa khulAso samajavo. tathA hemaMta ane grISmanA dhyAkhyA prathama samayanI peThe tenI prathama AvalikA vagere yAvat Rtu-sudhI paNa samajavu-e pramANe eka saralu etraNe Rtuo viSe jANavU, prajJapti e badhAnA maLInaM trIza AlApaka kaDevA. [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanA dakSiNArdhamA prathama ayana hoya che // 338 // tyAre uttarArdhamAM paNa prathama ayana hoya che ? [u0] he gautama ! jema samaya saMbaMdhe kaDyu, tema ayana saMbaMdhe paNa samajavu yAvat-teno prathama samaya, anaMtara, pazcAtkRta samaye hoya che-ityAdi jANavU. . jahA ayaNeNaM abhilAvo tahA saMvacchareNavi bhANiyabvo, jueNavi vAsasaeNavi vAsasahasseNavi vAsasayasahasseNavi pubvaMgeNavi puveNavi tuDiMyageNavi tuDieNavi, evaM pubve 2 tuDie 2 aDaDe 2 avave 2 hahae 2 uppale 2 paume 2 naliNe 2 acchaNiure 2 aue 2 Naue 2 paue 2 cUliyA 2 sIsapaheliyA 2 paliovameNavi sAgarovameNAvi bhANiyabbo / jayA Na bhaMte ! jaMbuddIve 2 dAhiNaDDhe paDhamA osappiNI paDivajaha tayANaM uttaradevi paDhamA osappiNI paDivajai, jayA NaM uttaraDDhevi paDivajai tadA NaM jaMbuddIve 2 maMdarassa pabbayassa puracchimapaJcatthimeNavi, Nevatthi osappiNI nevatthi ussappiNI, avahie NaM tattha kAle pannatte ? samaNAuso, haMtA goyamA! taM ceva uccAreyabvaM jAva samaNAuso!, jahA osappiNIe AlAvao bhaNio evaM ussappiNIevi | bhANiyabvo / / ( sUtraM 177) // iPI jema ayana saMbaMdhe kapuM tema saMvatsara, yuga, varSazana, varSasahasra, varSazatasahasra, pUrvAMga, pUrva, truTitAMga, truTita, aTaTAMga, aTaTa, SACROSS TORAGARMERODE For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir + vyAkhyAprajJaptiH // 339 // zatake udezaH2 // 339 // | avabAMga, avaba, hahakAMga, hahaka, utpalAMga, utpala, padmAMga, padma, nalinAMga, nalina, arthan parAMga, arthana pura, ayutAMga. ayuta, nayutAMga, nayuta, prayuttAMga, prayuta, cUlikAMga, cUlikA, zIrSaprahelikAMga, zIrSaprahelikA, palyopama ane sAgaropama e badhAM saMbaMdhe paNa samaja. [pra0] he bhagavan ! jyAre jaMbUdvIpamA dakSiNArdhamA prathama avasarpiNI hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa prathama avasarpiNI hoya che ane jyAre uttarArdhamAM paNa tema hoya che tyAre jaMbUdvIpamA maMdara parvatanI pUrva pazcime avasarpiNI nathI, tema utsarpiNI nathI. paNa he dIrghajIvin ! zramaNa ! tyAM avasthita kAla kahyo che ? [u0] he gautama ! hA, eja rIte che-pUrvanI peThe vadhuM yAvat-he dIrghajIvizramaNa ! ityAdi. jema uvasarpiNI saMbaMdhe kA tema utsapiNI viSe paNa samajavU. // 177 // dA lavaNeNaM bhaMte ! samudde mRriyA udIcipAINamuggaccha jacceva jaMbUddIvasma vattavvayA bhaNiyA sacceva mavvA apa risesiyA lavaNamamudassavi bhANiyavyA, navaraM abhilAyo imo Neyambo-jayA NaM bhaMte ! lavaNe samudde dAhiNaDDhe hA divase bhavati taM ceva jAva tadA NaM lavaNe samudda puracchimapaJcatthimeNaM rAI bhavati, eeNaM abhilAveNaM neyavvaM / jadA NaM bhaMte ! lavaNasamudde dAhiNaDDhe paDhamA osappiNI paDivajai tadA NaM uttaraDaDhevi paDhamA omappiNI |paDivajaha, jadA NaM uttaraDDhe paDhamA osappiNI paDivajai tadA NaM lavaNasamudde puracchimapaJcatthimeNaM nevatthi osappiNI 2 samaNAuso! ?, haMtA goyanA ! jAca samaNAuso' ||dhaayiisNdde NaM bhaMte ! dIve mariyA udIcipAdINamuggaccha jaheva jaMbuddIvassa battavayA bhaNiyA sacceva dhAyaisaMDassavi bhANiyavvA, navaraM imeNaM abhi-15 lAvaNaM sabve AlAvagA bhANiyabvA / jayA NaM bhaMte ! dhAyaisaMDe dIve dAhiNaDhe divase bhavati tadA utta .. .. For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 340 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir raDDheSi, jayA NaM uttaradevi tadA NaM dhAyahasaMDe dIve maMdarANaM pavbayANaM puracchimapacatthimeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! evaM cevajAva rAtI bhavati // [pra.] he bhagavan ! lavaNasamudramAM sUryo IzAna khUNAmAM ugIne aMgni khUNAmAM jAya ityAdi pUcha. [u0] he gautama! jaMbUdvIpamA sUryo saMbaMdhe je vaktavyatA kahI che te badhI ahIM lavaNa samudra saMbaMdhe paNa kahevI. vizeSa e ke, te vaktavyatAmAM pAThano uccAra A pramANe karavoH - he bhagavan ! jyAre lavaNasamudranA dakSiNArdhamAM divasa hoya che, ityAdi badhuM te pramANe kahetuM yAvat-tyAre lavaNasamudramAM pUrva pazcime rAtrI hoya che. 'e abhilApavaDe badhuM jANavuM [pra0] he bhagavan ! jyAre lavaNa samudranA dakSiNArdhamAM prathama avasarpiNI hoya che tyAre uttarArdhamA prathama apasarpiNI hoya che ane nyAre uttarArdhamA prathama avasarpiNI hoya che tyAre lavaNasamudramAM pUrva pazcime avasarpiNI nathI hotI, utsarpiNI nathI hotI, paNa he dIrghajIvi zramaNa ! tyAM avasthita ( pheraphAra vinAno) kALa ko che ? [u0] he gautama! hA, teja rIte che ane te yAvat - he zramaNAyuSman / ityAdi. [pra0 ] he bhagavan ! ghAtakIkhaMDa dvIpamAM sUryo IzAna khUNAmAM ugIne, ityAdi pUcha. [a0] he gautama! je vaktavyatA jaMbUdvIpa saMbaMdhe kahI che teja vaktavyatA baghI ghAtakIkhaMDa saMbaMdhe paNa jANavI. vizeSa e ke, pAThanuM uccAraNa karatI vakhate badhA AlApako A rIte kahevA - [pra0 ] he bhagavan ! jyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamA dakSiNArdhamAM divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya che ane jyAre uttarArdhamAM paNa tema hoya che tyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamAM maMdara parvatanI pUrva pazcime rAtrI hoya che ? [a0] he gautama ! hA, eja rIte che, yAvat-rAtrI hoya che. jadA NaM bhaMte! dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavvayANaM puracchimeNa divase bhavati tadA NaM paJcatthimeNavi, jadA For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 1 // 340 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vyAkhyA zatake urezA // 341 // NaM paJcatthimeNavi tadA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pabbayANaM uttareNaM dAhiNeNaM rAtI bhavati !, haMtA goyamA ! jAva bhavati, evaM eeNaM abhilAveNaM neyavvaM jAca jayA NaM bhaMte ! dAhiNaDDhe paDhamA osa tayA NaM uttaraDDhe jayA NaM uttaraDDhe tayA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pacayANaM puracchimapaJcasthimeNaM natthi osa. jAva ? samaNAuso, haMtA goyamA! jAva samaNAuso, jahA labaNasamudassa vattabbayA tahA kAlodassavi bhANiyavvA, | navaraM kAlodassa nAma bhANiyabvaM / abhitarapukkharaddhe Na bhaMte ! sUriyA udIcipAINamuggaccha jaheva dhAyaisaMDassa vattavvayA taheva abhitarapukkharaddhasmavi bhANiyabvA, navare abhilAvo jAva jANiyanvo jAva tayA NaM amitarapukkharaddhe maMdarANa puracchimapaJcatthimeNaM nevatthi osa nevatthi ussappiNI, avahie NaM tattha kAle pannatte samaNAuso, sevaM bhaMte 2 // (sUtraM 178 ) // paMcamasae paDhamo uddeso samatto // 5-1 // [pra0] he bhagavan ! jyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamA maMdara parvatonI pUrve divasa hoya che tyAre pazcime paNa divasa hoya he ane jyAre pazcime paNa divasa hoya che tyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamAM maMdara parvatonI uttare ane dakSiNe rAtrI hoya che ? [u0] he gautama ! hA, eja rIte hoya che, ane e abhilApathI jANavU, yAvat- [pra0] he bhagavan ! jyAre dakSiNArdhamA prathama avasarpiNI hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa tema hoya che ane jyAre uttarArdhamA paNa hoya che tyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamA maMdara parvatonI pUrva pazcime avasarpiNI nathI hotI, utsarpiNI nathI hotI ? yAvat-zramaNAyuSman ! [u0] he gautama ! hA, eja rIte che, yAvat-zramaNAyuSman ! jema lavaNahai samudanI hakIkata kahI tema kAloda saMbaMdhe paNa samajavU. vizeSa e ke, lavaNane badale 'kAlodanuM nAma kahe. [pra.] he bhagavan ! 30 For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobalrm.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit * * vyAkhyA prajJaptiH // 342 // abhyaMtara puSkarArdhamA sUryo IzAna khUNAmAM ugIne ityAdi pUchavaM. (u0] he gautama ! ghAtakIkhaMDanI vaktavyatAnI peThe abhyaMtara puSka| rArdhanI vaktavyatA paNa kahevI. vizeSa e ke, ghAtakI khaMDane badale abhyaMtara puSkarAdhano pATha kahevo ane yAvat-'abhyaMtara puSkarAdhamAM | maMdaronI pUrva pazcime avasarpiNI nathI hotI, utsarpiNI nathI hotI, paNa he dIrghajIvi zramaNa ! tyAM avasthita kALa hoya che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvat-vicare che. // 178 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA pAMcamA zatakamA prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 5zatake uddezaH2 ||342 // * * * * uddezaka 2. prathama uddezakamAM dizAone uddezIne divasa vigereno vibhAga jaNAvyo che ane have A bIjA uddezakamAM paNa dizAone uddezIneja pavana saMbaMdhI hakIkatane jaNAvavA sAru sauthI pahelaM vAyarAnA bheda saMbaMdhe nirupaNa karavAne kahe ke ke) rAyagihe nagare jAva evaM vadAsI-atthi NaM bhaMte ! IsiM purevAtA patthAvA. maMdAvA0 mahAvA. vAyaMti ? hatA atthi, asthi NaM bhaMte! puracchimeNaM IsiM purevAyA patthAvAyA maMdAvAyA mahAvAyA vAyaMti?, haMtA asthi / evaM paJcatthimeNaM vAhiNeNaM uttareNaM uttarapuracchimeNaM puracchimadAhiNeNaM dAhiNapaJcatthimeNaM pacchimauttareNaM // |jayA NaM bhaMte ! puracchimeNaM isiM purevAyA patthAvAyA maMdAvA0 mahAvA. vAyaMti tayA NaM paJcatthimeNavi IsiM purevAyA, jayA NaM pacatthimeNaM IsiM purevAyA tayA NaM puracchimeNavi ?, haMtA goyamA ! jayA NaM puracchi For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 343 // 5 zatake uddezAna meNaM tayA NaM pacatyimeNavi IsiM, jayA NaM pacatthimeNavi IsiM tayA gaM puracchimeNavi IsiM, evaM disAsu vidisAsu // atthi bhaMte ! dIvicayA IsiM ?, haMtA asthi / atthi NaM bhaMte ! sAmuddayA IsiM?, haMtA asthi / [pra0] rAjagRha nagaramAM yAvat-A pramANe bolyA ke-he bhagavan / ISatpurovAta-thoDA trehavALA-thoDI mInAzavALA-thoDA cikaNA-vAyu, vanaspati vagerene hitakara vAyu-pathyavAta, dhIme dhIme bAnArA vAyu-maMda vAyuo ane mahAvAyuo vAya che? [u.] he gautama ! hA, te vAyuo vAya che. [pra0] he bhagavan ! pUrvamA ISatpurovAta, pathyavAta, maMdavAta ane mahAvAta che ? [u0] he gautama ! | hA, ke. e pramANe pazcimamA dakSiNamA, uttaramAM, IzAna khUNAmAM, ani khUNAmAM, naiRta khUNAmAM ane vAyavya khUNAmAM paNa tema | samajavU. [pra0] he bhagavan ! jyAre pUrvamA ISatpurovAta, pathyavAta, maMdavAta ane mahAvAta vAya che tyAre pazcimamA paNa ISatpurovAta vagere vAya che ? ane jyAre pazcimamA ISatpurodhAta vAya che tyAre pUrvamA vaNa te vAyuo vAya che ? [u0] he gautama ! jyAre pUrvamA ISatpurovAta vagere vAya che tyAre te badhA pazcimamAM paNa vAya che ane jyAre pazcimamA ISatpurovAta vagere vAya che tyAre pUrvamAM paNa te badhA vAya che. e pramANe SadhI dizAomA ane khUNAomAM paNa samajavu. [pra0] he bhagavan ! ISatpurovAta vagere vAyuo dvIpamA hoya che ? [u0] he gautama ! hA, hoya che. [pra.] he bhagavan ! ISatpurovAta vagere vAyuo samudramA hoya che ? [u0] he | gautama ! hA, hoya che. jayA NaM bhaMte ! dIviccayA IsiM tayA NaM sA sAmuddayAvi IsiM jayANa sAmuddayA IsiM tayA NaM dIviccayAvi IsiM?, No iNa? samahe / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucati-jayA NaM dIviJcayA isiM No NaM tayA sAmuddayA IsiM?, RARCRACAR For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti 5 zatake. uddezaH2 // 344 // // 344 // -- - jayA NaM sAmuddayA IsiM No NaM tayA dIviccayA IsiM?, goyamA ! tesiM NaM vAyANaM annamannassa vivaccAseNaM / lavaNe samudde velaM nAtikamai, se teNaTeNaM jAva vAyA baayNti|| asthi NaM bhaMte! IsiM purevAyA patthAvAyA maMdAvAyA mahAvAyAbAyaMti ?, haMtA asthi / kayA NaM bhaMte! IsiM jAva vAyaMti?, goyamA! jayA NaM vAuyAe| ahAriyaM rIyaMti tayA NaM IsiM jAva vAyaM vAyati / atthi NaM bhaMte! IsiM0 1, haMtA asthi, kayA NaM bhaMte ! IsiM purevAyA patthA0 1, goyamA ! jayA NaM vAuyAe uttarakiriyaM riyai tayA rNa IsiM jAva vaayNti| atthi NaM mate ! IsiM0, haMtA atthi, kayA NaM bhaMte ! IsiM purevAyA patthA0 ?, goyamA ! jayA NaM vAukumArA vAu. kumArIo vA appaNo vA parassa vA tadubhayassa vA aTThAe vAukAyaM udIreMti tayA NaM IsiM purevAyA jAva | vAyaMti // vAukAe NaM bhaMte ! vAukAyaM ceva ANamaMti pANa. jahA khaMdae tahA cattAri AlAvagA neyabvA, | aNegasayasahassa. puDhe uddAti vA, sasarIrI nikkhamati // (sUtraM 179) // | [pra.] he bhagavan ! jyAre dvIpanA ISatpurovAta vagere vAyuo vAtA hoya tyAre samudranA paNa ISatpurovAta vagere vAyuo vAtA hoya ? ane jyAre samudranA te baghA vAyuo vAtA hoya tyAre dvIpanA paNa te badhA vAyuo vAtA hoya ? [u0] he gautama! e bAta hai ThIka nathI. [pra0] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ke, 'jyAre dvIpanA ISatapurovAtAdi vAtA hoya tyAre samudranA ISatpurovAtAdi na | vAtA hoya ? ane jyAre samudranA ISatpurovAtAdi pAtA hoya tyAre dvIpanA ISatpurovAtAdi na vAtA hoya ? [u0] he gautama ! te | vAyuo anyoanya vyatyAstravaDe ( eka bIjA sAthe nahi, paNa nokhA nokhA ) saMcare che-jyAre dvIpanA IpatpurovAtAdi bAtA hoya For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 345 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyAre samudranA na vAya ane jyAre samudranA IpatpurovAtAdi vAtA hoya tyAre dvIpanA na vAya e rIte e vAyuoM paraspara viparyayavaDe vAya che ane te prakAre te vAyuo lavaNasamudranI veLAne ullaMghatA nathI te kAraNathI yAvat-pUrva pramANe 'vAyuo bAya che' e rIte kadhuM che. [pra0] he bhagavan ! IpatpurovAta, pathyavAta, maMdavAta ane mahAvAta che ? [a0] he gautama! hA, ke. [pra0 ] he bhagavan ! ISatpurovAta vagere bAyuo kyAre vAya che ? [a0] he gautama! jyAre vAyukAya potAnA bhAvapUrvaka gati kare che tyAre ISatpurovAta vagaire vAyuo vAya che. [pra0 ] he bhagavan ! ISatpurovAta vagaire vAyuo che 1 [u0 he gautama! hA, che. [pra0 ] he bhagavan ! ISatpurovAta vagaire vAyuo kyAre vAya che ? [a0] he gautama! jyAre vAyukAya uttara kriyApUrvaka - vaikiya zarIra banAvIne-gati kare che tyAre ISatpurovAta vagere vAyuo vAya che. [pra0 ] he bhagavan ! ISatpurovAta vagaire vAyuo che ? [a0] he gautama! hA, che. [pra0] he bhagavan ! ISatpurovAta vagaire vAyuo kyAre vAya hai ? [ u0 ] he gautama! jyAre vAyukumAro ane vAyukumArIo potAne, bIjAne ke bannena mATe vAyukAyane udIre che ISatpurovAta vagaire vAyuo vAya che. [ pra0 ] he bhagavan ! zuM vAyukAya, vAyukAyaneja zvAsamA le che ane niHzvAsamAM mUke che ? [u0 ] he gautama! e saMbaMdhaM badhuM skaMdaka uddezakamAM kahyA pramANe jANavuM yAvat - ( 1 ) aneka lAkhavAra marIne, (2) sparza pAmyA pachI, (3) mare che ane (4) zarIra sahita nIkaLe che, e rIte cAra AlApaka kahevA. / / 169 // aha bhaMte ! odaNe kummAse surA ee NaM kiMsarIrAti vattavvaM siyA ?, goyamA ! odaNe kummAse surAe ya je ghaNe dabbe ee NaM puvvabhAvapannavaNaM paDucca vaNassaijIvasarIrA, tao pacchA satthAtIyA satyapariNAmiA agaNijjhAmiyA agaNijyUsiyA agaNiseviyA agaNipariNAmiyA agaNijIvasarIrAti battavvaM siyA, surAe For Private and Personal Use Only 5 zatake urezaH 2 ||345 //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir %45645 5 zatake | uddezaH2 // 346 // ya je dave davve eeNaM pubvabhAvapannavaNaM paDucca AujIvasarIrA, tao pacchA satyAtIyA jAva agaNikAyasarIdhyAkhyA rAti battavvaM siyaa| ahannaM bhaMte ! ae taMve taue sIsae uvale kasahiyA ee NaM kiMsarIrAi vattavvaM siyA, prajJaptiH goyamA ! ae taMbe taue sIsae uvale kasahiyA, ee NaM puSvabhAvapannavaNaM paDucca puDhavijIvasarIrA, tao pacchA // 346 // I satyAtIyA jAva agaNijIvasarIrAti battabvaM siyaa| [pra0] he bhagavan ! odana, kulmASa ane madirA, e traNe dravyo kyA jIvanAM zarIro kahevAya ? [u0] he gautama ! odana, kulamASa ane madirAmAM je dhana (kaThaNa) padArtha che te pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe vanaspati jIvanAM zarIro che. ane jyAre te | odana vagere dravyo (khANIyA vagere) zastrothI kUTAya che, zastrothI pariNamita-navA AkAranAM dhAraka-yAya ke ane agnithI tenA varNI (raMgo) badalAya che, agnithI jhUSita-pUrvanA svabhAvane choDanArAM thAya che, agnithI navA AkAranAM dhAraka bane che tyAre te dravyo | agninAM zarIro kahevAya che, tathA surA (madirA) mA je pravAhI padArtha che te pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe pANInA jIvanAM zarIro ke ane jyAre te pravAhI bhAga zastrathI kUTAya che yAvat-agnithI judA raMgane dhAraNa kare che tyAre te bhAga, agnikAyanAM zarIro che | ema kahevAya che. [pra0] he bhagavan ! loDhuM, tAMbu, trapu-kalAi, sIsuM, baLelo patthara-koyalo ane kasaTTikA-kATa, e badhAM dravyo |kayA jIvanAM zarIro kahevAya ? [u.] he gautama ! lohUM, tAMbU, kalAi, sIsuM koyalo ane kATa, e badhAM pUrva bhAva prajJApanAnI apekSAe pRthivInA jIvanAM zarIro kahevAya ane pachI-zastra dvArA kUTAyA pachI-yAvat-agninA jIvanAM zarIro kahevAya. ahaNNaM bhaMte ! aTThI ahijjhAme camme cammajjhAme rome 2 siMge 2 khure 2 nakhe 2 ete NaM kiMsarIrAti vatta MAR ALS For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH 5 zatake uddezaH1 // 347 // // 347 // AAAAAAA vvaM siyA?, goyamA! aTThI caMme rome siMge khure nahe ee NaM tasapANajIvasarIrA, advijjhAme cammajjhAme romajjhAme siMga khura0 NahajjhAme ee NaM puvvabhAvapaNNa vaNaM paDucca tasapANajIvasarIrA, tao pacchA satyAtIyA jAva agaNijIva0tti vattavvaM siyA / aha bhaMte! iMgAle chArie bhuse gomae esa NaM kiMsarIrAti battavvaM siyA?, goyamA ! iMgAle chArie bhuse gomae ee NaM puvvabhAvapaNNavaNaM paDucca egidiyajIvasarIrappaogapariNAmiyAvi | jAva paMciMdiyajIvasarIrappaogapariNAmiyAvi, tao pacchA satyAtIyA jAva agaNijIvasarIrAti vattavvaM siyA // ( sUtraM 180) // 6 [pra0] he bhagavan ! hADakuM, AgathI vikRta-bagaDela thaela hADakuM, cAmaDu, AgathI vikRta thaela cAmaDaM, rubADAM, AgathI vikRta thaela raMbADAM, kharI, AgathI vikRta thaela kharI, nakha, ane baLela nakhaH e badhAM kayA jIvanA zarIro kahevAya ? [u0] he gautama ! hADakuM, cAmaDaM, ruMvADA, kharI ane nakha, e badhAM vrata jIvanAM zarIro kahevAya ane baDela hADakuM, baLela cAmaDuM, baLela ruMvADAM, baLela kharI ane baLela nakha, e badhAM pUrva bhAva prajJApanAnI apekSAe trasa jIvanAM zarIro kahevAya ane pachI-zastra dvArA saMghaTTita thayA pachI-yAvat-agninA jIvanAM zarIro kahevAya. [pra0] he bhagavan ! aMgAro, rAkha, aeNso ane chANuM, e badhAM kayA jIvanAM zarIro kahevAya ? [u.] he gautama ! aMgAro, rAkha, a~so ane chANuM, e badhAM pUrva bhAva prajJApanAnI apekSAe ekeMdriya jIvanAM zarIro kahevAya ane yAvat-yathAsaMbhava paMceMdriya jIvanAM zarIro paNa kahevAya. tathA zastradvArA saMghaTita thayA pachI yAvatagninA jIvanAM zarIro kahevAya. For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 348 // . lavaNe NaM bhaMte ! samudde kevatiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM pannatte?, evaM negavvaM jAva logahitI logANubhAve, sevaM bhaMte ! 2 tti bhagavaM jAva viharai / / (mUtraM 181) // paJcamazate dvitIyaH // 5-2 / / [pra0] he bhagavan ! lavaNasamudrano cakavAla viSkaMbha keTalo kahyo che ? [u0] he gautama! e pramANe-pUrva kahyA pramANe jANavU e pramANe yAvat-lokasthiti, lokAnubhAva, he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvat-vihare che. bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA pAMcamA zatakamAM bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 5 zatake uddezaH3 // 348 // ROCCCCCASIAS uddezaka 3. AgaLanA prakaraNamAM vAyukAya saMbaMdhe ciMtana kayu che ane have vanaspatikAya vigerenA zarIra saMbaMdhI ciMtana karatAM jaNAve cha ke: aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAtikkhaMti bhA0 pa0 evaM pa0 se jahAnAmae jAlagaMThiyA siyA ANupuvvigaDhiyA aNaMtaragaDhiyA paraMparagaDhiyA annamannagaDhiyA annamannaguruyattAe annamannabhAriyattAe annamannaguruyasaM| bhAriyattAe aNNamaNNaghaDattAe jAva ciTuMti, evAmeva bahUNaM jIvANaM bahUsu AjAtisayasahassesu bahUI AuyasahassAI ANupubvigaDhiyAiM jAva ciTThati, ege'viya NaM jIve egeNaM samaeNaM do AuyAiM paDisaMvedayati, taMjahA-ihabhaviyAuyaM ca parabhaSiyAuyaM ca, jaM samayaM ihabhaviyAuyaM paDisaMvedei taM samayaM parabha For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake umezaH3 // 349 // dAviyAuyaM paDisaMvedeha jAva se kahameyaM bhaMte ! evaM?, goymaa| jannaM te annautthiyA taM va jAva parabhaviyA- | vyAkhyA uyaM ca, je te evamAhaMsu taM micchA. ahaM puNa goyamA! evamAtikkhAmi jAva paravemi annamannaghaDattAe prajJaptiH ciTuMti, evAmeva egamegassa jIvassa bahUhiM AjAtisahassehiM bahaI AuyasahassAI aannupubvigddhi||349|| yAI jAva ciTThati, ege'viya NaM jIve egeNaM samaeNaM ega AuyaM paDisaMvedei, taMjahA-ihabhaviSAuyaM vA parabhaviyAuyaM vA, jaM samayaM ihabhaviyAuyaM paDisaMvedei no taM samayaM para0 paDisaMvedeti, jaM samayaM pa0 no taM samayaM ihabhaviyAuyaM pa0, ihabhaviyAuyassa paDisaMveyaNAe no taM samayaM para0 paDisaMvedei, parabhAviyAuyassa paDisaMveyaNAe no ihabhaviyAuyaM paDisaMvedeti, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM ega AuyaM pa0, taMjahAihabha0 vA parabha0 vA // (sUtraM 182) // | pra0] he bhagavan ! anyatIthiko ema kahe che, bhASe che, jaNAve che ane prarUpe che ke, jema koi eka jALa hoya, te jALamAM 6 kramapUrvaka gAMTho dIghelI hoya, eka pachI eka ema vagara AMtare te guMthelI hoya, paraMparAe guMthelI hoya, paraspara guMthelI hoya evI te jALa jema vistArapaNe, paraspara bhArapaNe, paraspara vistAra tathA bhArapaNe ane paraspara samudAyapaNe rahe che arthAt jALa to eka che paNa | temAM jema aneka gAMTho paraspara vaLagI rahelI che tema krame karIne aneka janmo sAthe saMbaMdha dharAvanArAM evAM ghaNAM AukhAo ghaNA jIvo upara paraspara krame karIne guMthAelA che-yAvat-he che ane tema hovAthI temAMno eka jIva paNa eka samaye ve AyuSyane anubhave che. te A pramANe:-ekaja jIva A bhavanuM AyuSya anubhave che tema teja jIva para bhavanuM paNa AyuSya anubhave ke je samaye A For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 bAkhyAprajJapti // 350 // % * * * bhavatuM paNa AyuSya anubhave , teja samaye parabhavatuM paNa AyuSya anubhave che. yAvat-he bhagavan ! e te kevI rIte ? [u.] he II gautama ! te anyatIrthiko je kAi kahe che (te badhuM pUrva pramANe kahevu yAvat-parabhavanuM AyuSya, e pramANe je teoe kayu che) te vadhU 45 zatake teo asatya kahe che. he gautama ! huM to vaLI ema kahuM chu yAvat-prarUpuMcha ke, jema koi eka jALa hoya ane te yAvat-anyoanya uddezaH3 samudAyapaNe rahe ke eja rIte krame karIne aneka janmo sAthe saMbaMdha dharAvanArAM evAM ghaNAM AukhAo eka eka jIva upara sAMkaLInA // 350 // makoDAnI peThe paraspara krame karIne guMthAelAM hoya che ane ema hovAthI eka jIva eka samaye eka AyuSyane anubhave che. te A rIteH-je jIva A bhavanuM AyuSya anubhave che athavA to parabhavatuM AyuSya anubhave che paNa je samaya A bhavatuM AyuSya anubhave cha | te samaye parabhavanuM AyuSya anubhavato nathI ane je samaye parabhavanuM AyuSya anubhave che te samaye A bhavatuM AyuSya anubhavato nathIA bhavanA AyuSyane vedavAthI parabhavanuM AyuSya vedAtuM (vedato) nathI ane parabhavanA AyuSyane vedavAthI A bhavatuM AyuSya vedAtuM (vedato) nathI e pramANe eka jIva eka samaye eka AyuSyane anubhave che te A pramANe:-A bhavanuM AyuSya anubhave che ke parabhavarnu AyuSya anubhave che. // 182 // jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesu uvavajitae se NaM bhaMte ! kiM sAue saMkamai nirAue saMkamai ? goyamA ! sAue saMkamai, no nirAUe sakamai / se NaM bhaMte ! Aue kahiM kaDe kahiM samAiNNe ?, goyamA! | purime bhave kaDe, purime bhave samAiNNe, evaM jAva vemANiyANaM daMDao / se nUrNa bhaMte ! je jaMbhavie joNi uvavajittae se tamAuyaM pakarei, taMjahA-neraiyAuyaM vA jAva devAuyaM vA?, haMtA goyamA! je jaMbhavie, * SAC%CCCCES For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH zatake | uddezaH3 M // 35 // joNi uvavajittae se tamAuyaM pakarei, taMjahA-neraiyAuyaM vA tiri0maNu devAuyaM vA, nerahayAuyaM pakaremANe sattavihaM pakarei, taMjahA-rayaNappabhApuDhavineraiyAuyaM vA jAva ahesattamApuDhavineraiyAuyaM vA, |tirikkhajoNiyAuyaM pakaremANe paMcavihaM pakarei, taMjahA-egidiyatirikkhajoNiyAuyaM vA, bhedo savvo | bhANiyabvo, maNussAuyaM duvihaM, devAuyaM carabvihaM, sevaM bhaMte! sevaM bhaMte ! / / (sUtraM 183) // paJcamazate tRtiiyoddeshkH||5-3|| | [pra0] he bhagavan ! je jIva narake javAne yogya hoya. he bhagavan ! zuM te jIva, ahIMthI AyuSya sahita thaine narake jAya ? [u0] he gautama! narake javAne yogya jIva ahIMthI AyuSya sahita thaine narake jAya, paNa AyuSya vinAno na jAya. [pra0] he bhagavan ! te jIve, te AyuSya kyA bAMdhyu ane te AyuSya saMbaMdhI AcaraNo kyA AcaryAM ? [u0] he gautama ? te jIve, te AyuSya pUrva bhavamAM bAMdhyu ane te AyuSya saMbaMdhI AcaraNo paNa pUrva bhavamA AcaryA. e pramANe yAvat-vaimAniko sudhI daMDaka kahevo. [pra.] | he bhagavan ! je jIva, je yonimAM upajavAne yogya hoya, te jIva, te yoni saMbaMdhI AyuSya bAMdhe ? jemake naraka yonimA | upajavAne yogya jIva naraka yoninuM AyuSya bAMdhe yAvat-devayonimAM upajavAne yogya jIva devayoninu AyuSya bAMdhe ? [u0] he gautama ! hA, tema kare arthAt je jIva, je yonimAM upajavAne yogya hoya, te jIva, te yoni saMbaMdhI AyuSya bAMdhe-narakane yogya | jIva narakanuM AyuSya bAMdhe, tiryacane yogya jIva tiryacana AyuSya bAMdhe, manuSyane yogya jIva manuSyanuM AyuSya bAMdhe ane devane yogya jIva devanuM AyuSya bAMdhe. jo narakanuM AyuSya bAMdhe to te, sAta prakAranA narakamAthI koi eka prakAranA naraka saMbaMdhI AyuSya 4%95 -% AS For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH bAMdhe-ratnaprabhApRthivI-narakarnu AyuSya ke yAvat-adhAsaptamapRthivI-sAtamI naraka-nuM AyuSya bAMdhe. jo te, tiyaMcanuM AyuSya bAMdhe | to pAMca prakAranA tiyaMcamAMthI koi eka tiyaMca saMbaMdhI AyuSya bAMdhe-ekeMdriya tiryacanuM AyuSya ityAdi-e saMbaMdhI badho vistAra| bheda-vizeSa-ahIM kahevo. jo te, manuSyanuM AyuSya bAMdhe to te be prakAranA manuSyomAthI koi prakAranA manuSyanuM AyuSya bAMdhe ane jo te, devanuM AyuSya bAMdhe to-cAra prakAranA devomAMthI koi eka prakAranA devonuM AyuSya bAMdhe. he bhagavan ! te e pramANe | che, he bhagavan ! e pramANe che ema kahI yAvat-vihare che. // 183 / / bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakamAM trIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 5 zatake uddezaH4 ||352|| yasya bhaMte ! maNusse uddezaka 4. (AyuSyanuM prakaraNa cAlatuM hovAthI A prakaraNamAM paNa AyuSya saMbaMdhI bIjI vAta kahevAne sAru A sUtra kahe che ke ) chaumatthe NaM bhaMte ! maNusse AuDijamANaI saddAiM suNei, taMjahA-saMkhasahANi vA siMgasa saMkhiyasa. kharamuhisa0 poyAsa paripiriyAsa. paNavasa. paNahasa0 bhaMbhAsa horaMbhasa0 bherisaddANi vA jhallarisa duMdu| hisa. tayANi vA vitayANi ghaNANi vA jhusirANi vA, haMtA goyamA! chaumatthe NaM maNUse AuDijja|mANAI saddAI suNei, taMjahA-saMkhasahANi vA jAba jhusirANi vA / tAI bhaMte ? kiM puTThAI suNei apuTAI saNeha, goyamA ! puTThAI suNei, no apuDhAI suNei, jAva niyamA chaddisiM sunnei| chaumatthe Na maNusse kiM paNavasa0 paNahasavA, haMtA gopamAH puDhAI suNei apa M/ suNei ?, goNeha, taMjahA-saMkhamANa vA jhusibhibhAsa horaMbhasaH For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 353 // zatake uddezaH4 // 353 // AragayAiM sahAiM suNei pAragayAiM sahAI suNei?, goyamA AragayAiM sahAI suNei, no pAragayAiM sahAI suNei / [pra0] he bhagavan ! chadmastha manuSya, vagADavAmAM AvatA zabdone sAMbhaLe The, te A pramANe:-te manuSya, zaMkhanA zabdone, raNaziMgAnA zabdone, zaMkhalInA zabdone, kAhalInA zabdone, moTI kAhalInA zabdone, DukaranA cAmaDAthI maDhela moDhAvALA-eka | jAtanA-vAjAnA zabdone, DholanA zabdone, DholakInA zabdone, DhakA-DAka-DAkalA-nA zabdone, horaMbhanA zabdone, moTI DhakAnA | zabdone, jhAlaranA zabdone, duMdubhinA zabdone, tata-tAMtavALA-(vINA vagaire)-vAjAnA zabdone, vitata-Dhola-vAjAnA zabdone, nakkara vAjAnA zabdone ane polAM bAjAnA zabdone sAMbhaLe che ? [u0] he gautama ! hA, chadmastha manuSya, vagADavAmAM AvatA zabdone sAMbhaLe he. ane te paNa pUrva kahyA eTalAM badhAM vAjAMonA-zaMkhathI yAvat-polAM vAjAMonA zabdana paNa sAMbhaLe che. [pra0] he bhagavan ! zuM te zabdo kAna sAthe athaDAyA pachI saMbhaLAya che ke athaDAyA vinA saMbhaLAya che ? [u.] he gautama ! te zabdo kAna sAthe athaDAyA pachI saMbhaLAya che, paNa athaDAyA vinA nathI saMbhaLAtA. ane te yAvat-athaDAyA pachI chae dizAmAMthI saMbhaLAya che. [pra0] he bhagavan ! zuM chadmastha manuSya, ore rahelA zabdone sAMbhaLe ke ke pare-rahelAiMdriyonA viSayathI dura rahela-zabdone sAMbhaLe che ? [u0] he gautama ! chadmastha manuSya, ore rahelA zabdone sAMbhaLe che, paNa pare rahelA zabdone sAMbhaLato nathI. jahA bhaMte ! chaumatthe maNusse AragayAiM saddAiM suNei no pAragayAiM saddAiM suNei tahA NaM bhaMte ! | kevalI maNusse kiM AragayAiM saddAiM suNei pAragayAiM sahAI suNei ?, goyamA ! kevalI NaM AragayaM vA pAragayaM vA sambadaramUlamaNaMtiyaM saI jANei pAsei, se keNaTeNaM taM ceva kevalI gaM AragayaM vA pAragayaM vA For Private and Personal use only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH / / 354 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAva pAsai ?, goyamA ! kevalI NaM puracchimegaM miyaMpi jANai amiyaMpi jA0 evaM dAhiNeNaM pacatthimeNaM uttareNaM uDUDhaM ahe mipi jANai abhiyaMpi jA0 savvaM jANai kevalI savvaM pAsai kevalI savvao jANai pAmai savvakAlaM jA0 pA0 savvabhAve jANai kevalI savvabhAve pAsai kevalI // aNate nANe kevalissa aNaMte daMsaNe kevalissa, nibuDe nANe kevalissa, nivvuDe daMsaNe kevalissa, se teNadveNaM jAva pAsai || (sUtraM 184) / [pra0] he bhagavan ! jema chavastha manuSya ore rahelA zabdone sAMbhaLe che ane pare rahelA zabdone sAMbhaLato nathI tema zuM kevaLI manuSya ore rahelA zabdone sAMbhaLe che ane pare rahelA zabdone nathI sAMbhaLato ? [u0] he gautama! kevaLI to ore rahelA ane pare rahelA Adi ane aMta vinAnA zabdane - sarva prakAranA zabdane jANe che ane jUe che. [pra0 ] he bhagavan ! ' ore rahelA ane pare rahelA zabdane paNa yAvat- (neja pramANe kaheM) kevaLI jANe che ane jUe che' te kAraNa ? [a0] he gautama! kevaLI jIva pUrva dizAnI mita vastune paNa jANe che ane amita vastune paNa jANe che, e pramANe dakSiNa dizAnI, pazcima dizAnI, uttara dizAnI, urdhva dizAnI ane adho dizAnI paNa mita vastune tathA amita vastune kevaLI jANe che ane jue che. kevaLI vadhuM jANe che ane badhuM jUe che. kevaLI badhI tarapha jANe che ane jUe che. kevaLI sarva kALe sarva padArthoM bhAvo-ne jANe che ane jUe che, kevaLIne anaMta jJAnI ane anaMta darzana ke ane kevaLInuM jJAna ane darzana koi jAtanA paDadA (AvaraNa) bALu nathI mATe te kAraNathI' yAvatjUe che' ema kahuM che. // 184 // chamasthe NaM bhaMte! masse haseja vA ussuyAejja vA ?, haMtA haseja vA ussuyAejja vA, jahA NaM bhaMte! For Private and Personal Use Only 5 zatake uddeza: 4 ||||354 ||
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH 5 zatake uddezaH4 chaumatthe maNuse haseja jAva ussu0 tahA NaM kevalIvi haseja vA ussuyAeja bA ?, goyamA! no iNa? mamaha, se keNatuNaM bhaMte ! jAba no NaM tahA kevalI haseja vA jAva ussuyAejja vA?, goyamA ! japaNaM jIvA carittamohaNijassa kammassa udaeNaM hasati vA ussuyAyati vA, se NaM kevalissa natthi, se teNaTeNaM jAva no NaM tahA kevalI haseja vA ussuyAeja vaa| jIve NaM bhaMte ! hasamANe vA ussuyamANe vA kai kampayaDIo baMdhai ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTThavihavaMdhae vA, evaM jAva vemANie, pohattiehiM jIvegidiyavajjo tiyabhaMgo / chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse nihAeja vA payalAeja vA!, haMtA niddAeja vA payalAena vA, jahA haseja vA tahA navaraM darisaNAvaraNijassa kammassa udaeNaM nihAyaMti vA payalAyaMti vA, se NaM kevalissa natthi, annaM taM ceva / jIve NaM bhaMte ! niddAyamANe vA payalANamANe vA kati kammapayaDIo baMdhai ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aDhavihabaMdhae vA, evaM jAva vemANiNa, pohattiesu jIvegiMdiyavajjo tiybhNgo|| (sUtraM 185) 4aa [pra0] he bhagavan ! chamastha manuSya hase ane kAipaNa levAne utAvaLo thAya? [u0] he gautama ! hA, te hase ane utAvaLo paNa thAya kharo. [pra.] he bhagavan ! jema chamastha manuSya hase ane utAvaLo thAya tema kevaLI paNa hase ane utAvaLo thAya? [u0]he gautama ! | e artha samartha nathI-chamastha manuSyanI peThe yAvata-kevaLI na hase ane utAvaLo paNa na thAya. [pra.] he bhagavan ! chamastha manuSyanI peThe | yAvat-kevaLI hase nahI ane utAvaLo thAya nahIM tenuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! dareka jIvo cAritramohanIya karmanA udayathI hase che ane utAvaLA thAyache ane kevaLine to cArItramohanIya karmano udayaja nathI mATe te kAraNathI chaasthamanuSyanI peThe yAvat-kevaLI For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAkhyAprajJaptiH // 356 // 5 zatake uddezaH4 // 356 // CARSACROCOM | hasatA nathI tema utAvalA paNa thatA nathI. [pra0] he bhagavan ! hasato ane utAvaLo thato jIva keTalAM prakAranAM karmone yAMdhe? [u.] he gautama! tevA prakArano jIva sAta prakAranA koMne bAMdhe ke ATha prakAranAM karmone bAMdhe. e pramANe yAvat-vaimAnika sudhI samajavU. da tathA jyAre ghaNA jIvone AzrIne upalo prazna pUchAya tyAre temAM karmanA baMdha saMbaMdhI traNa bhAMgA Ave. paNa temAM jIva ane ekeM diyo na levA. [pra.] he bhagavan ! chamastha manuSya nidrA le-ughe ane ubho ubho ughe? [u0] he gautama ! hA, te uMghe ane ubho ubho lA paNa ughe. jema AgaLa hasavA vagere viSe kevaLI ane chamastha saMbaMdhe praznottaro jaNAvyA hatA. tema nidrA saMbaMdhe paNa te banne saMbaMdhe prazno taro jANavA. vizeSa e ke, chadyastha manuSya darzanAvaraNIya karmanA udayathI nidrA le che ane ubho ubho uMghe che ane te darzanAvaraNIya karmano udaya kevaLine nathI mATe te, chadmasthanI peThe nidrA leto nathI. (ityAdi bIjuM vadhuM teja pramANe jANavU.) [pra0] he bhagavan ! | nidA leto ke ubho ubho uMghato jIva keTalI karmaprakRtino baMdha kare (bAMdhe) [u.] he gautama ! te jIva sAta karmaprakRtino baMdha kare ke ATha karmaprakRtino baMdha kare (bAMdhe). e pramANe yAvat-vaimAnika sudhI jANavU. tathA jyAre ghaNA jIvone upalo prazna pUchAya tyAre | temAM karmanA baMdha saMbaMdhI traNa bhAMgA Ave, paNa temAM jIva ane ekeMdriya na levA. // 185 // PI harINa bhaMte ! hariNegamesI makadUe itthIgambhaM saMharaNamANe kiM gambhAo gambhaM sAharai 1 gambhAo joNiM mAharai 2 joNIo gambhaM sAharai 3 joNIo joNiM sAharai 4 ?, goyamA ! no gambhAo gambhaM sAharai, no gambhAo joNiM sAharai, no joNIo joNiM sAharai, parAmusiya 2 avvAbAheNaM abbAbAhaM joNIo gambhaM sAharai // pabhU Na bhaMte ! hariNegamesI sakkassa NaM dUe itthIganbhaM nahasirasi vA romakUvaMsi For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 357 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vA sAharittae vA nIharitae vA ?, haMtA pabhU, no ceva NaM tassa ganbhassa kiMcivi AbAhaM vA vivAhaM vA uppAejjA, chabicchedaM puNa karejjA, esahumaM ca NaM sAharijja vA nIharijja vA / (sUtraM 186) [pra0 ] he bhagavan ! iMdrana saMbaMdhI zakrano dUta harinaigameSI nAmano deva jyAre strInA garbhanuM saMharaNa kare che tyAre zuM eka garbhAzayamAMthI garbhane laine bIjA garbhAzayamAM mUke che garbhathI laine yonidvArA bIjI (strI) nA udaramAM mUke che ? ke yonidvArA garbhane bahAra kADhIne bIjA garbhAzayamAM mUke che ? ke yonidvArA garbhane peTamAMthI kADhIne pAcho teja rIte (yonidvArAja bIjInA ) peTamAM ke che ? [u0] he gautama! te deva, eka garbhAzayamAMthI garbhane laine bIjA garbhAzayamAM mukato nathI, garbhathI laine yoni vATe garbhane bIjImA peTamA mUkato nathI, tema yonivATe garbhane bahAra kADhIne pAcho yonibATe ( garbhane ) peTamA mukato nathI. paNa potAnA hAtha baDe garbhane aMDI aDIne ane te garbhane pIDA ma thAya tevI rIte yonidvArA bahAra kADhIne bIjA garbhAzayamAM mUke che. [pra0] he bhagavana ! zakrano dUta harinaigameSI deva strIMnA garbhane nakhanI Toca vATe yA to vADAnA chidra vATe aMdara mUkavA ke bahAra kADhavA samartha che ? [u0] hai gautama ! hA, te tema karavAne samartha che uparAMta te deva garbhane kAMipaNa ochI ke vadhAre pIDA thavA deto nathI tathA te garbhanA zarIrano cheda- zarIranI kApakUpa kare che ane pachI tene ghaNo sUkSma karIne aMdara mUke che ke bahAra kADhe che. // 186 // te kAle teNaM samaraNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI aimutte NAmaM kumArasamaNe pagatibhaddae jAva viNIe, tae NaM se ahamutte kumArasamaNe aNNayA kayAi mahAvuTTikAyaMsi nivayamANaMsi kakkhapaDigga For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 4 // 357 //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 358 // // 358 // CARRC harayaharaNamAyAe bahiyA saMpaTTie vihArAe, tae NaM se aimutte kumArasamaNe vAhayaM vahamANaM pAsai 2 maTTi| yAe pAli baMdhai NAviyA me 2 nAvioviva NAvamayaM paDiggahagaM udagaMsi kaTTa pavvAhamANe 2 abhiramai, taM 45 zatake ca therA addakkhu, jeNeva samaNe bhagavaM0 teNeva uvAgacchaMti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI uddezaH4 atimutte NAma kumArasamaNe se NaM bhaMte ! attimutte kumArasamaNe katihiM bhavaggahaNehiM sijjhihiti jAva aMtaM | karehiti ?, ajjo samaNe bhagavaM mahAvIre te there evaM bayAsI te kAle, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA ziSya atimuktaka nAmanA kumArazramaNa, jeo rUbhAve bhoLA ane yAvat-vinaya| vALA hatA. te atimuktaka kumArazramaNa anya koi divase bhAre varasAda varasato hato tyAre potAnI kAkhamAM pA ane rajoharaNa laine bahAra ( vaDI zaMkAnA nivAraNa mATe ) cAlyA. tyArapachI bahAra jatAM te atimuktaka kumArazramaNe vetA pANInuM eka nArnu khAbociyuM joyu-tene joyA-pachI te khAbociyA pharatI eka mATInI pALa bAMdhI ane 'A mArI nAvache A mArI nAva cha' e pramANe nAvikanI peThe potAnA pAtra nAvarUpa karI-pANImAM nAkhI te kumArazramaNa pravAhe che-pANImA tarAve che-e rIte te, ramata rame che. have e prakAranA banAvane sthaviroe joyo ane joyA pachI teoe je tarapha zrImahAvIrasvAmI che te tarapha AvIne A pramANe kahA ke: evaM khalu anjo! mama aMtevAsI aimutte NAma kumArasamaNe pagatibhaddae jAva viNIe se NaM aimutte kumAhai rasamaNe imeNaM ceva bhavaggahaNeNaM sijjhihiti jAva aMtaM karehiti, taM mA NaM ajo! tumbhe atimuttaM kumArasa maNaM hIleha niMdaha khiMsaha garahaha avamannaha, tumbhe NaM devANuppiyA ! atimuttaM kumArasamaNaM agilAeF For Private and Personal use only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 359 // 5 zatake uddezA // 359 // saMgiNhaha agilAe uvagiNhaha agilAe bhatteNaM pANeNaM viNayeNaM veyAvaDiyaM kareha, aimutte NaM kumArasamaNe aMtakare ceva aMtimasarIrie ceva, taeNaM te therA bhagavaMtosamaNeNaM bhagavayA ma0 evaM vuttA samANA samaNaM bhagavaM | mahAvIraM vaMdati namasaMti aimuttaM kumArasa maNaM agilAe saMgiNhaMtitti jAva veyAvaDiyaM kareti ||(suutrN 187) / / / [pra0] he devAnupriya ! bhagavAn atimuktaka nAme kumArazramaNa ApanA ziSya che. to he bhagavan ! te atimuktaka kumArazramaNa keTalA bhavo karyA pachI siddha thaze yAvat-sarva duHkhono nAza karaze ? [u0] have zramaNa bhagavaMta mahAvIre te sthavirone A pramANe hA kA keH-he Aryo ! svabhAve bhoLo yAvat--vinayI evo mAro ziSya atimuktaka nAmano kumArazramaNa A bhava pUro karIneja siddha dra thaze yAvat-sarva duHkhano nAza karaze. mATe he Aryo ! tame te atimuktaka kumArazramaNane hIlo nahIM, niMdo nahIM, khiso nahIM, vagovo nahIM ane tenuM apamAna paNa karo nahIM. kiMtu he devAnupriyo ! tame glAni rAkhyA zivAya te kumArazramaNane sAcavo, tene sahAya karo |ane tenI sevA karo. ( kAraNa ke ) te atimuktaka kumArazramaNa sarva duHkhono nAza karanAra che ane A chellA zarIravALo -A | zarIra choDayA pachI tene bIjIvAra zarIradhArI thavA- nathI. zramaNa bhagavaMta mahAvIre te sthavirone pUrva pramANe kahyA pachI te sthaviroe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kayuM ane namana karyu ane pachI te sthaviroe zrImahAvIranI AjJA pramANe te atimuktaka kumArazramaNane 4) vinA glAnie sAcavyA ane yAvat-teonI sevA karI. // 187 // teNaM kAleNaM 2 mahAmukkAo kappAo mahAsaggAo mahAvimANAo do devA mahiDDhIyA jAva mahANu-15 bhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAunbhUyA, tae NaM te devA samaNaM bhagavaM mahAvIraM maNasA For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA 5 zatake uddezaH4 // 36 // // 360 // SAX |vaMdati namasaMti maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchaMti-kati NaM bhaMte ! devANuppiyANaM aMtevAsIsayAI | sijjhihiMti jAva aMtaM karehiMti ?, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tehiM devehiM maNasA puDhe tesiM devANaM maNasA ceva imaM etAsvaM vAgaraNaM vAgareti-evaM khalu devANuppiyA ! mama satta aMtevAsIsayAI mijjhihiMti jAva aMtaM karehiMti, tae NaM devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM maNasA puDheNaM maNasA ceva imaM eyAsvaM bAgaraNaM vAgariyA samANA hahatuTThA jAba hayahiyayA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati NamaMsaMti 2 ttA maNasA va sussUsamANA NamaMsamANA abhimuhA jAva pajjuvAsaMti / te kAle, te samaye mahAzukra nAmanA devalokathI mahAsarga (svarga) nAmanA moTA vimAnathI moTI RddhivALA yAvat-moTA bhAgyavALA be devo zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse prAdurbhUta zyA te devoe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane manathIja baMdana ane namana kayu tathA manathIja A prakAranA prazno pUchayAH- [pra.] he bhagavan ! Apa devAnupriyanA keTalA ziSyo siddha thaze yAvat-sarva duHkhano aMta ANaze ? [u0] tyArapachI te devoe manathIja prazno pUchayA pachI-zramaNa bhagavaMta mahAvIre paNa te devone teonA savAlanA javAbo manathIja ApyAH he devAnupriyo ! mArA sAtaseM ziSyo siddha thaze yAvat-sarva duHkhono nAza karaze. e rIte manathI pUchAela evA zramaNa bhagavaMta mahAvIre te devone teonA savAlanA javAbomanathIja ApyA tethI te devo harSavALA, toSavAlA ane yAvat-hRtahRdayavALA thai gayA, ane teoe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kayu, namana karyu ane manathIja paryupAsanA karavAnI icchAvALA, | namatA yAvat-te devo sanmukha thaine paryupAsanA karavA lAgyA. For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 361 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teNaM kAle 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTThe aMtevAsI iMdabhUtI NAmaM aNagAre jAva adUrasAmaMte uDhajANU jAva viharati, taeM NaM tassa bhagavao goyamassa jhANatariyAe vamANassa imeyArUve ajjhatthie jAva samuppajjitthA, evaM khalu do devA mahiDhiyA jAva mahANubhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAunbhUyA taM no khalu ahaM te deve jANAmi kayarAo kappAo vA saggAo vA vimANAo vA kassa vA atthassa aTThAe ihaM havvamAgayA ?, taM gacchAmi NaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi imAI caNaM eyArUvAi vAgaraMNAI pucchissAmittikaTTu evaM saMpeheti 2 uThAe uTTheti 2 jeNeva samaNe bhagava mahA0 jAva pajjuvAsati, goyamAdi samaNe bhagavaM ma0 bhagavaM goyamaM evaM vadAsI-se gUNaM tava goyamA ! jhANaMtariyAe mANassa imeyArUve ajjhatthie jAva jeNeva mama aMtie teNeva havvamAgae, se NUNaM goyamA ! atthe samatthe ?, haMtA asthi, taM gacchAhi NaM goyamA ! ee ceva devA imAI eyArUbAI vAgaraNAI vAgarehiMti, te kAle, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA moTA ziSya iMdrabhUti nAmanA anagAra yAvat - zrImahAvIranI pAse ubhaDaka besIne yAvat-vihare rahe che, pachI dhyAnAMtarikAmAM-dhyAnanI samAptimAM vartatA arthAt pUrepUruM dhyAna dhyAI rahyA pachI te bhagavAn gautama iMdrabhUti-ne A prakArano saMkalpa yAvat-utpanna thayo:-'moTI RddhibALA yAvat-moTA prabhAvavALA ve devo zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse prAdurbhUta thayA hatA. to huM te devone jANato nathI ke, teo kayA kalpathI, kayA svargathI ane kayA vimAnathI zA kAraNe zIghra ahIM AvyA ? mATe jAuM ane bhagavaMta mahAvIrane vAMdu, namuM, ane yAvada - teonI paryupAsanA karUM tathA ema karyA pachI huM mArA pUrva For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 4 // 362 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 362 // 5 zatake uddezaH4 // 36 // 645 prakAranA A prazno pUchIza' ema vicArIne, ubhA thaine je tarapha zramaNa bhagavaMta mahAvIra che te tarapha jaine yAvat-teonI sevA kare che. have zramaNa bhagavaMta mahAvIre 'gautamAdi sAdhuo! ' ema saMbodhI magavAn gautamane A pramANe kA ke-he gautama ! jyAre teM dhyAnanI samApti karI lIdhI tyAre tArA manamAM A prakArano saMkalpa thayo hato ke 'huM devo saMbaMdhI hakIkata jANavA mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse jAuM ane yAvat-teja kAraNathI tuM mArI pAse ahIM zIghra Avyo che' kema he gautama ! meM kAe barAbara chene ? gautame kAMke, 'he bhagavan ! te barAbara che.' pachI bhagavaMta mahAvIre kayuke, tArI zaMkAne TALavAne sAru he gautama ! tuM (e devonI pAse) jA. ane e devona tane e saMbaMdhenI pUrI mAhitI saMbhaLAvaze. tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaManbhaNunnAe samANe samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdai maNasai |2 jeNeva te devA teNeva pahArettha gamaNAe, tae Na te devA bhagavaM goyamaM pajjuvAsa (eja) mANaM pAsaMti 2 haTThA | jAva hayahiyayA khippAmeva anmuTuMti 2 khippAmeva paccuvAgacchaMti 2 jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchaMti 2ttA jAva NamaMsittA evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! amhe mahAsukkAto kappAto mahAsaggAto mahAvimANAo do devA mahiDDhiyA jAva pAunbhUtA, tae NaM amhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo 2 maNasA ceva imAI eyAravAI vAgaraNAI pucchAmo-kati NaM bhaMte ! devANuppiyANaM aMtevAsIsayAI sijjhihiMti jAva aMtaM karehiMti ?, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre amhehiM maNasA puDhe amhaM maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgareti -evaM khalu devANu mama satta aMtevAsIsayAiM jAva aMtaM karehiMti, tae NaM amhe samaNeNaM bhagavayA mahA For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 363 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIreNaM maNasA caiva puTTeNaM maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgariyA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namasAmo 2 jAva pajjuvAsAmo tikaTTu bhagavaM gotamaM vaMdaMti namasaMti 2 jAmeva disiM pAu0 tAmeva disiM pa0 // ( sUtraM 188 ) // tyApachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra taraphathI evA prakAranI anumati maLavAne lIdhe bhagavAn gautame zramaNa bhagavaMtane vAMdI, nabhI | ane je tarapha pelA devo hatA te tarapha javAne saMkalpa karyo, have te devo bhagavAn gautamane potAnI pAse AvatA jor3ane harSavALA yAvat hRtahRdayavALA thayA ane zIghraja ubhA thar3a teonI sAme gayA-te devo, jyAM bhagavAn gautama hatA jyAM AvyA-ane teone vAMdI, namI te devoe A pramANe kAM:-he bhagavan ! mahAzuka nAmanA kalpathI, mahAsa (rU) rga vimAnathI moTI RddhivALA yAvat-ame ve devo ahIM prAdurbhUta thayA chIe ane (pachI) ame zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vAMdIe chIe namIe chIe ane manathIja A prakAranA prazno pUchIe chIe- 'he bhagavan ! Apa devAnupriyanA keTalA so ziSya siddha thaze yAvat sarva duHkhano nAza karaze ?' A rIte ame zramaNa bhagavaMta mahAvIrane manazrI pUchayA pachI amane paNa te zramaNa bhagavaMta mahAvIre manathIja teno javAba Apyo ke - 'he devAnupriyo ! mArA sAtase ziSyo siddha thaze yAvat sarva duHkhono nAza karaze ' e rIte ame manathIja pULela praznonA javAba paNa amane zramaNa bhagavaMta mahAvIra taraphathI mana dvArAja maLyA tethI ame zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMdIe chIe, namIe chIe ane yAvat- teonI paryupAsanA karIe chIe, ema karIne ( kahIMnaM) te devo bhagavAn gautamane vAMde che, name che ane pachI teo je dizAmAMthI pragaTyA hatA teja dizAmAM aMtardhAna par3a gayA. / / 188 // For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 4 / / 363 / /
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 364 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM jAva evaM vadAsI-devA NaM bhaMte ! saMjayAti vattavvaM siyA ?, goyamA ! No tiNaTThe samaTThe, abhakkhANameyaM, devA NaM bhaMte! asaMjatAti vattavvaM siyA ?, goyamA ! No tiNaTTe0, NiDuravayaNameyaM, devA NaM bhaMte! saMjayAsaMjayAti vattavyaM siyA ?, goyamA ! No tiNaTThe samaTThe, asambhUyameyaM devANaM, se kiM khAti NaM bhaMte / devAti vattavvaM siyA ?, goyamA ! devA NaM nosaMjayAti vattavvaM siyA // (sUtraM 189) // [pra0 ] he bhagavan !' ema kahI bhagavAn gautame zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat-A pramANe kachu ke, he bhagavan ! devo saMyata kahevAya ? [a0] he gautama! nA-e artha samartha nathI - devone saMyata kahevA e khoTuM che. [pra0] he bhagavan ! devo asaMyata kahevAya ? [u0 ] he gautama! nA - ( kAraNa ke) 'devo asaMyata che' e kathana niSThura vacana che. [pra0 ] he bhagavan ! devo asaMyatAsaMyata kahevAya ? [ u0 ] he gautama ! nA-e artha samartha nathI - devone saMyatAsaMyata kahevA e achataM chatuM karavA jevuM che-khorDa che. [pra0] he bhagavan ! tyAre have devone kevA kahevA ? [u0] he gautama! devone nosaMyata kahevA. // 189 // devA NaM bhaMte! kayarAe bhAsAe bhAsaMti ?, kayarA vA bhAsA bhAsijamANI visissati 1, goyamA ! devA NaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsaMti, sAvi ya NaM addhamAgahA bhAsA bhAsijjamANI visissati // ( sUtraM 190 ) / [pra0] he bhagavan ! devo kaI bhASAmA bole che ? athavA devo je bhASAno prayoga kare che te bhASAomAM viziSTarUpa kaha bhASA ke ? [u0] he gautama! devo ardhamAgadhI bhASamAM bole che ane tyAM bolAtI bhASAomAM paNa teja bhASA - ardhamAgadhI bhASA viziSTarUpa che. // / 190 // For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH4 / / 364 / /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 365 // 5 zatake uddezaH4 // 36 // CARKARSEXX kevalI NaM bhaMte ! aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANati pAsai ?, hatA! goyamA! jANati pAsati / jahA NaM bhaMte ! kevalI aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANati pAsati tahA NaM chaumatthevi aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANati pAsati ?, goyamA ! No tiNaDhe samaThe, socA jANati pAsati, pamANato vA, se kiM taM socA gaM?, kevalissa vA kevalisAvayassa vA kevalimAviyAe vA kevali uvAsagarama vA kevaliuvAsiyAe vA tappakkhiyassa vA tappakkhiyasAvagasma vA tappakkhiyasAviyAe vA tappakviyauvAsagassa vA tappakkhiyauvAsiyAe vA se taM socA / / (sU. 191) // 6 [pra0] he bhagavan ! kevalI manuSya, aMtakagne vA caramazarIravALAne jANe, jUe ? [u0] hA, gautama ! jANe ane jUe. [pra.] he bhagavan ! je prakAre kevalI manuSya, aMtakarane vA caramazarIravALAne jANe ane jUe te prakAre chamastha manuSya, aMtakarane vA aMti| mazarIravALAne jANe, jUe ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI. to paNa sAMbhaLIne athavA pramANathI chadmastha manuSya paNa aMta karane vA caramadehine jANe ane jUe. [pra0] ' sAMbhaLIne ' te zu? [u0] sAMbhaLIne eTale kevalI pAsethI, kevalinA zrAvaka |pAsethI, kevalinI zrAvikA pAsethI, kevalinA upAsaka pAsethI, kevalinI upAsikA pAsethI, kevalinA pAkSika-svayaMbuddha-pAsethI, svayaMbRddhanA zrAvaka pAsethI, svayaMbuddhanIM zrAvikA pAsethI, svayaMbUddhanA upAsaka pAsethI, svayaMbuddhanI upAsikA pAsethI sAMbhaLIne. e 'sAMbhaLIne ' zabdano artha thayo. // 191 // seH kiM taM pamANe?,2 pramANe cauvihe paNNatte, taMjahA-paccakkhe aNumANe ovamme Agame, jahA aNuo For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 vyAkhyAna prajJaptiH // 366 // gadAre tahA NeyavvaM pamANaM jAva teNa paraM no attAgame, no aNaMtarAgame, paraMparAgame // (sU0 192 ) // | [ma.] 'pramANa' te zuM? [u.] pramANa cAra prakAraceM che. te jemake. pratyakSa, anumAna, aupamya-upamAna ane Agama. je|5zataka prakAre 'anuyogadvAra' mUtramA pramANa saMbaMdhe lakhyuM che te prakAre jANavU, yAvat-'tyArabAda no AtmAgama, no anantarAgama, uddeza:4 prNpraagm'.|| 192 // kevalI bhaMte ! carimakammaM vA carimaNijaraM vA jANati pAsati ?, haMtA goyamA ! jANati paasti| jahA NaM bhaMte! kevalI carimakammaM vA jahA NaM aMtakaraNa AlAvago tahA carimakammeNavi aparisesio |nneyvvo|| (mu0193)|| [pra0] he bhagavan ! kevalI manuSya, chellA karmane vA chellI nirjarAne jANe, jUe ? [u0] he gautama ! hA, jANe, jUe.-'he 6 bhagavan ! jema kevalI , bellA karmane jANe 'e praznano ( AlApaka ) jema 'aMtakara' viSeno AlApaka kahyo tema 'ballA karma' &nA prazna sAthe paNa pUro AlApaka jANavo. // 193 // P kevalI NaM bhaMte! paNIyaM maNaM vA vaI vA dhArejA?, haMtA dhArejjA, jahA NaM bhaMte ! kevalI paNIyaM maNaM vA vaI vA dhArejA te NaM vemANiyA devA jANaMti pAsaMti?, gothamA! atthegatiyA jANaMti pA0, atthegatiyA na jANaMti na pA0, se keNaTeNaM jAva Na jANaMti Na pAsaMti ?, goyamA! vemANiyA devA duvihA paNNattA, taMjahA-mAimicchAdihiuvavannagA ya amAisammadihiuvavannayA ya, tattha NaM je te mAimicchAdibIuvava RWAR For Private and Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake uddezaH4 - // 36 // - dinagA te na pANaMti na pAsaMti, tattha NaM je te amAIsammadiTThIuvavannagA te NaM jANaMti pAsaMti, se keNa?NaM vyAkhyA | ebuM bu. amAIsammadiTThI jAva pA., goyamA! amAI sammAdihI duvihA paNNattA-anaMtarovavannagA ya prajJaptiH | paraMparovavannagA ya, tattha aNaMtarovavannagA na jA0, paraMparovavannagA jANaMti, se keNaTuMNe bhaMte ! evaM0 prNprokv||367|| | nagA jAva jANaMti?, goyamA ! paraMparovavannagA duvihA paNNattA-pajjattagA ya apajjattagA ya, pajattA jA | apajjattA na jA0, evaM aNaMtaraparaMparapajjattaapajjattA ya uvauttA aNuuvattA, tattha NaM je te uvauttA te jA. pA0, se teNa?NaM taM ceva // (mR. 194) // ma0] he bhagavan ! kevalI manuSya, prakRSTa manane vA, prakRSTa vacanane dhAraNa kare ? [u.] hA, dhAraNa kare. [4] he bhagavana ! - kevalI manuSya, je prakRSTa manane vA, prakRSTa vacanane dhAraNa kare che tene vaimAnika devo jANe che, jUNa ke ? [u0] he gautama ! keTalAko jANe che, jUe ke, keTalAko nathI jANatA, nathI jotA. [ma.] te kevI rIte yAvat-nathI jotA? [u0] he gautama ! | vaimAnika devo ve prakAranA kahyA he, te jemakeH mAyimithyAdRSTipaNe utpanna thayelA ane amAyisamya dRSTipaNe utpanna thayelA, teomAM je mAyimithyAdRSTipaNe utpanna thayelA che teo nathI jANatA, nathI jotA ane jeo amAyI samyagdRSTipaNe utpanna thayelA che teo jANe che-jUe ke. * amAyIM samyagdRSTi yAvada-jUe ke ' tema kahevAnuM zuM kAraNa ? he gautama ! amAyI samyagdRSTi devo ve prakAranA kahelA che te jemake anaMtaropapannaka ane paraMparopapannaka, temAM je anantaropannaka ke teo nathI jANatA ane jeo paraMparopannaka he teo jANe . he bhagavan ! 'paraMparopannaka devo yAvat--jUe che' tema kahevAno zo artha ? gautama ! paraMparopannA devo ve ARRORAAMKARAN ----- R- For Private and Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 368 / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakAranA kahelA che, te jemake; paryApta ane aparyApta temAM jeo paryApto che teo jANe che ane aparyApto nathI jANatA. ] e pramANe anantara utpanna thayelA, paraMparAe utpanna thaelA, paryAptarUpe utpanna thaelA, aparyAptarUpe utpanna thayelA, upayogabALA, anupa|yukta upayoga vinAnA, e prakAranA vaimAnika devo che, temAM je upayogavALA sAvadhAnatAvALA che teo jANe che, mATe te hetuthI teja-keTalAka jANe che, ane keTalAka nathI jANatA // 194 // bhU NaM bhaMte! aNuttarovavAiyA devA tatthagayA caiva samANA ihagaeNaM kevaliNA saddhiM AlAvaM vA saMlAvaM vA karettae ?, haMtA pam, se keNadveNaM jAva pabhU NaM aguttarovavAiyA devA jAva karettae ?, goyamA ! jaNNaM aNutarovavAiyA devA tatthagayA caiva samANA ahaM vA heuM vA pasiNaM vA vAgaraNaM vA kAraNaM vA pucchaMti tae NaM ihagae kevalI ahaM vA jAva vAgaraNaM vA vAgareti se teNaTTeNaM0 / jannaM, bhaMte ! ihagae ceva kevalI ahaM vA jAva vAgareti taNNaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA caiva samANA jA0 pA0 ?, haMtA ! jANaMti pAsaMti, se keNadveNaM jAva pAsaMti ?, goyamA ! tesiNaM devANaM aNatAo maNoda vavagaNAo laddhAo pattAo abhisamannAgayAo bhavaMti se teNadveNaM japaNaM ihagae kevalI jAva pA0 // ( sU0 195 ) // [[pra0] he bhagavan ! anuttara vimAnamAM utpanna thayelA devo tyAMja rahyA chatA, ahiM rahelA kevalI sAthe AlApa, saMlApa karavAne samartha che ? [u0 ] hA, samartha che. [pra0] te kapA hetuthI yAvat-anuttaravimAnanA devo yAvat karavA samartha che ? [a0] he gautama! tyAMja - potAne sthAnake rahelAja anuttara vimAnanA devo je arthane, hetune, praznane, kAraNane vA vyAkaraNane pUche che teno- te arthano, For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 4 || 368 / /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 369 // 5 zatake uddezaH4 // 369 // hetuno yAvat-vyAkaraNano uttara ahiM rahelo kevalI Ape che, te hetuthI. [pra0] he bhagavan ! ahiM rahelo kevalI arthano yAvat je uttara Ape te uttarane tyAM rahelAja anuttara vimAnanA devo jANe, jUe ? [u0] hA, jANe, jUe. [pra0] te kayA hetuthI yAvat&| jUe ? [u0] he gautama ! te devone anaMtI manodravyavargaNAoM labdha che, prApta che, vizeSa jJAta hoya che te hetuthI ahiM rahelo kevalI | je kahe che tene teo (jANe che) yAvat-jUe che. // 195 // aNuttarovavAiyA NaM bhaMte ! devA kiM udinamohA uvasaMtamohA khINamohA ?, goyamA ! no udinamohA, uvasaMtamohA, No khINamohA // (sU. 196) // [pra.] he bhagavan ! anuttaravimAnanA devo zuM udIrNa mohavAlA che, upazAMta mohavALA che ke kSINamohavAlA che ? [u0] he gautama ! udIrNamohavALA nathI, kSINamohavALA nathI paNa upazAMtamohavALA che. // 196 / / kevalI Na bhaMte ! AyANehiM jA pA.?, goyamA ! No tiNaDhe sa0, se keNaDhaNaM jAva kevalI NaM AyANehiM na jANai na pAsai, goyamA! kevalI NaM puracchimeNaM miyapi jANai amiyaMpi jA. jAba nimbuDe damaNe kevalissa se tenn0|| (sUtraM 197) // [pra0] he bhagavana ! kevalI manuSya AdAno-indriyovaDe jANe, jUe ? [u.] he gautama ! te artha samartha nathI. [pra0] te kayA hetuthI yAvat-kevalI indriyovaDe jANato nathI, joto nathI ? [u0] he gautama ! kevalI pUrva dizAmA bhita paNa jANe he, amita paNa jANe che yAvat-kevalinuM darzana, AvaraNa rahita che, mATe te hetuthI te indriyovaDe jANato ke joto nathI. // 197 // For Private and Personal use only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 370 // ARMERCISROID kevalI NaM bhaMte ! assi samayasi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA pAyaM vA bAhuM vA uruM vA ogAhittANaM | ciTThati pabhU NaM bhaMte ! kevalI seyakAlaMsivi tesu ceva AgAsapadesesu hatthaM vA jAva ogAhittA NaM cihittae?, 45 zatake goyamA! No ti0, se keNaTeNaM bhaMte ! jAva kevalI NaM assi samayaMsi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA jAva uddezaH4 ciTThati No Na pabhU kevalI seyakAlaMsivi tesu ceva AgAsapaesesu hatthaM vA jAva ciTTittae ?, go kevalissa // 370 // |NaM vIriyasajogasaddavvayAe calAI uvakaraNAI bhavaMti, calovagaraNaTThayAe ya NaM kevalI assi samayaMsi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA jAva ciTThati No NaM pabhU kevalI seyakAlaMsivi tesu ceva jAva cihittae, se teNadeNaM | jAva vuccai-kevalI NaM asi samayaMsi jAva cidvittae // (sUtraM 198) // pra0] he bhagavan ! kevalI, A samayamA je AkAza pradezomAM hAthane, pagane, bAhune ane Urune avagAhI rahe, ane je sama| yamAM rahe te pachInA-bhaviSyakALanA-samayamAM teja AkAzapradezomAM hAthane yAvat-avagAhIne rahevA kevaLI samartha cha ? u0] he gautama ! A artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! te kayA hetuthI, yAvat-kevalI A samayamAM je AkAzapradezomAM yAvat-rahe che pachInA bhaviSyakALanA-samayamAM eja AkAzapradezomAM kevaLI hAthane yAvat-avagAhI rahevA samartha nathI? [u0 he gautama ! kevaline vIryapradhAna yogavALu jIva dravya hovAthI tenA hasta vagere upakaraNo-aMgo-cala hoya che ane hasta vagere aMgo cala hovAthI cAlu samayamAMje AkAza pradezomAM hAthane yAvat-avagAhI rahe che, eja AkAza pradezomA cAlu-samaya pachInA bhaviSyakALanA samayamAM kevalI hAtha vagerene avagAhI yAvat rahevA samartha nathI. mATe te hetuthIema kazuM che ke, kevalI A samayamAM yaavt-rhevaasmrthnthii.||198|| 645 For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 37 // 5 zatake uddezaH4 // 371 // pabhU NaM bhaMte ! coddasapucI ghaDAo ghaDasahassaM paDAo paDasahassaM kaDAora rahAo2 chattAo chattasahassaM daMDAo daMDasahassaM abhinivvade'ttA uvadaMsettae ?, haMtA pabhU, se keNa?NaM pabhU codasapuvI jAva uvadaMsettae !, goyamA! cauddasapubbissa NaM aNaMtAI davAI ukkariyAbheeNaM bhijamANAI laddhAI pattAI abhisamannAgayAi bhavaMti, se teNaTeNaM jAva uvadaMsittae / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! (sUtraM 199) // paJcamazate caturtha uddeshH||5-4 // / [pra0] he bhagavan ! caudapUrvane jANanAra-zruta kevalI manuSya, eka ghaDAmAMthI hajAra ghaDAne, eka paTamAMthI hajAra paTane, eka sAdarImAthI hajAra sAdarIone, eka rathamAMthI hajAra rathane, eka chatramAthI hajAra chatrane ane eka daMDamAMthI hajAra daMDane karI dekhADavA samartha cha ? [u0] hA, samartha che. [pra0] te kevIrIte, caudapUrvo yAvat-dekhADavA samartha che ? [u0] he gautama ! caudapUrvIe, utkarikA bhedavaDe bhedAtAM anaMta dravyo grahaNa yogya karyAM che, grahAM che ane te dravyona ghaTAdirUpe pariNamAvavA paNa AraM|bhyAM che, gaTe te hetuthI yAvat-dekhADavA samartha he. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvatvihare ke. // 199 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA pAMcamA zatakamAM cothA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake vyAkhyAprajJapti // 372 // | uddezaH5 // 372 / / uddezaka 5. AgaLanA uddezakamAM caudapUrvInI mahAnubhavatA kahI che, ane e mahAnubhAvapaNAthI te cauda pUrvI chamastha hoya to paNa siddha dhaze evI AzaMkA thAya mATe te AzaMkano parihAra karavA paMcama uddezaka che. chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse tIyamaNaMtaM sAsayaM samayaM kevaleNaM saMjameNaM jahA paDhamae cautthuddese AlAvagA sahA neyabvA jAva alamatthutti vattavvaM siyA // (sUtraM 200) // na [pra0] he bhagavan ! chamastha manuSya, vItI gaelA zAzvatA anaMta kALamA mAtra saMyamavaDe (siddha thayo ?) [u.] jema prathama | zatakamAM caturtha uddezakamAM AlApaka kahyA che tema ahiM paNa te AlApaka kahevA yAvat 'alamastu' ema kahevAya' tyAMmudhI. // 20 // annautthiyA Na bhaMte ! evamAtikhati jAva parUveMti sabve pANA savve bhUyA savve jIvA sabve sattA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA ! japaNe taM annautthiyA evamAtikkhaMti jAva vedeti je te evamAsu, micchA te evamAsu, ahaM puNa goyamA ! evamAtikkhAmi jAvapa rUvemi-atthegaiyA pANA bhUyA jIvA sattA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti, atthe gaiyA pANA bhUyA jIvA sattA anevaM bhUyaM vedaNaM vedeti, se keNaTeNaM. aMtthegatiyA ? taM ceva uccAreyavaM, goyamA ! je pANAbhUyA jIvANaM sattA jahA kaDA kammA tahA vedaNaM vedeti teNa pANA bhUyA jIvA sattA evaMbhUyaM vedaNaM veti, je NaM pANA bhUyA jIvA sattA jahA kaDA kammA no tahA SAHAKAR For Private and Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 373 // 5 zatake uddezaH5 // 373 // M 4%9A%ERStx vedaNaM vedeti te NaM pANA bhUyA jIvA sattA anevaMbhUyaM vedaNaM vedaMti, se teNaTeNaM taheva / neraiyA NaM bhaMte ! kiM evaM bhUyaM vedaNaM vedaMti anevabhUyaM vedaNaM vadaMti ?, goyamA! neraiyA NaM evaMbhUyaM vedaNaM vedeti anevaMbhUyapi vedaNaM vedaMti, se keNaTeNaM taM ceva, goyamA! je NaM neraiyA jahA kaDA kammA tahA vedaNaM vedeti te NaM neraiyA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti, je NaM neratiyA jahA kaDA kammA No tahA vedaNaM vedeti te Na neraiyA anevaM bhUyaM vedaNaM vedeti, se | teNaTeNaM0, evaM jAva vemANiyA,saMsAramaMDalaM neyabvaM // ( sUtraM 201) / [pra0] he bhagavan ! anyatIrthiko ema kahe che yAvat prarUpe che ke, sarva prANa, sarva bhUta, sarva jIva ane sarva tattvo evaMbhUtajema karma bAMdhyUche te pramANe-vedanAne anubhave che, he bhagavan ! te ema kevI rIte che? [u0] he gautama ! te anyatIthiko je e |pramANe kahe che yAvat-vede che, je teo e pramANe kahe che te ema khoTuM kahe che, vaLI he gautama ! hu to ema kahuM chu yAvat prarUpuM | chu ke keTalAka prANo, bhUto, jIvo ane sacco evaMbhUta-e prakAre potAnA karma pramANe vedanAne anubhave che ane keTalAka prANo, bhUto, jIvo ane sattvo anevaMbhUta jema karma bAMdhyu Le tethI jUdI vedanAne anubhave che. [pra0] te kayA hetuthI keTalAka0 ityAdi | teja kahe ? [u0] he gautama ! je prANo, bhUto, jIyo ane sacco karelAM ko pramANe vedanA anubhave che te prANo, bhUto, jIvo |ane satvo evaMbhUta vedanAne anubhave Le ane je prANo, bhUto, jIvo ane sacco karelAM karmoM pramANe vedanA nathI anubhavatA te prANo, bhUto, jIvo ane sacco anebhUta vedanAne anubhave che, te hetuthI temaja kayuM che. [pra.] he bhagavan ! nairayiko zuM evaMbhUta vedanAne vede ke ke anevaMbhUta vedanAne anubhave che ? [u0] he gautama ! teo evaMbhUta vedanAne paNa ane anevaMbhUta vedanAne anubhave che. [pra0] For Private and Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake uddeza: // 374|| | te kayA hetuthI ? [u0] he gautama ! je nairayiko karelAM karma pramANe vedanA vede che teo evaMbhRta vedanA vede che ane je nairayiko vyAkhyA 3 karelAM karma pramANe vedanA nathI vedatA teo anevaMbhUta vedanAne vede che te hetuthI ema kayu. e pramANe yAvat vaimAnika sudhInA prajJaptiH saMsAramaMDala viSe samajavAna che. // 201 // // 374 // jaMbuddIveNaM bhaMte! bhArahe vAse imIse osa. kai kulagarA hotthA ?, goyamA ! satta, evaM titthayarA titthayaramAyaro piyaro0 paDhamA sissiNIo0 cakkavaTTImAyaro itthirayaNaM baladevA vAsudevA vAsudevamAyaro dUpiyaro, eesiM paDisattU jahA samavAe parivADI tahA NeyabvA, sevaM bhaMte 2 jAva viharai // (sUtraM 202) / paMcamasae paMcamuddesao sammatto // 5-5 // [pra.] he bhagavan ! jaMbUdvIpamA A bhArata varSamA A avasarpiNInA kALamAM keTalA kulakaro thayA. [u0] he gautama ! sAta kulakare thayA, e pramANe tIrthakaronI mAtAo, pitAo, pahelI celIo, cakravartInI mAtAo, strIratna, baladevo, vAsudevo, vAsudedevanI mAtAo, pitAo, eonA pratizatruo prativAsudevo vagere je pramANe 'samavAya' mUtramA nAmanI paripATImA che te pramANe jANavU. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI yAvat vihare che. // 202 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA pAMcamA zatakamAM pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. vimalavAhana, cakSumAn , yazomAn , abhicaMdra, prasenajit , marudeva ane nAbhi. e sAte kulakarone (eka ekane eka) ema sAta khIo hatI. VI tenAM nAma-caMdrayazA, caMdrakAMtA, murUpA, pratirUpA, cakSukAMtA, zrIkAMtA ane marudevI. For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir vyAkhyAprajJaptiH // 375 // 5 zatake uddezaH6 // 37 // uddezaka 6. AgaLanA uddezakamAM jIvonI karmavedanA kahI che. have A chaTThA uddezAmAM to karmanAja baMdhanA kAraNa vizeSo kahe che. kahagNaM bhaMte jIvA appAuyattAe kammaM pakareMti?, goyamA ! tihiM ThANehiM, taMjahA-pANe aivAettA musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhettA, evaM khalu jIvA appAuyattAe kammaM pakarenti / / kahaNNaM bhaMte! jIvA dIhAuyattAe kammaM pakareMti?, goyamA! tihiM ThANehiM-no pANe atibAittA no musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA phAsuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhettA, gavaM khalu jIvA dIhAuyattAe kammaM pakareMti // kahannaM bhaMte ! jIvA asubhadI hAuyattAe kammaM pakareMti ?, goyamA! pANe aivAittA musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA hIlitA niMdittA visittA garahittA avamannitA annayareNaM amaNunneNaM apItikAreNaM asaNapANakhAimasA| imeNaM paDilAbhettA, evaM khalu jIvA asubhadIhAuyattAe kammaM pakareMti // kahannaM bhaMte ! jIvA subhadIhAuyattAe kammaM pakareMti ?, goyamA ! no pANe aivAittA no musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdittA namaMsittA jAva pajjuvAsittA annayareNaM maNunneNaM pIikAraeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhettA, evaM | khalu jIvA subhadIhAuyattAe kammaM pakareMti // (sUtraM 203) For Private and Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti 5 zatake uddeza: ||376 // SCHEESE SASTOS [pra0] he bhagavan ! jIvo thoDA jIvavAnuM kAraNabhUta karma kevI rIte bAMdhe cha ? [u0] he gautama ! traNa sthAnovaDe jIvo thoDA jIvavAnuM kAraNabhUta karma bAMdhe che, te jemake, prANone mArIne, khoTuM bolIne ane tathArUpa zramaNa vA brAhmaNane aprAmuka, aneSaNIya khAna, pAna, khAdima tathA svAdima padArthobaDe pratilAbhIne pUrvokta karma bAMdhe che, arthAt etraNa hetuthI jIvo thoDA jIvavAnuM kAraNabhUta karma bAMdhe he. [pra.] he bhagavana ! jIvo lAMbAkALa sudhI jIvabArnu kAraNabhuta karma kevI rIte bAMdhe che ? [u.] he gautama ! traNa sthAnovaDe jIvo lAMcA kALa sudhI jIvavAnuM kAraNabhuta karma bAMdhe che, te jemake, prANone nahi mArIne. khoTuM nahi bolIne ane 6 tathArUpa zramaNa vA brAhmaNane prAmuka, eSaNIya khAna, pAna, khAdima tathA svAdima padArthobaDe pratilAbhIne e pramANe traNa hetuthI jIvo lAMbA kALa sudhI jIvavAnuM kAraNabhuta karma bAMdhe ne. [pra0] he bhagavan ! jIvo azubha rIte lAMbAkALa sudhI jIvavAnuM kAraNabhuta karma kevI rIne bAMdhe che ? [u0] he gautama! jIvone mArIne, khoTuM bolIne, ane tathArUpa zramaNanI vA brAhmaNanI hIlanA karIne, niMdA karIne, loka samakSa phajetI karIne, tenI sAme gardA karIne tenuM apamAna karIne tathA evA koi eka aprItinA kAraNarUpa amanojJa-kharAba azanAdivaDe pratilAmIne jIvo nakI e pramANe yAvat-kare che. [pra0] he bhagavan ! jIvo zubha prakAre lAMbA kALa sudhI jIvavAnuM kAraNabhuta karma kevI rIte bAMdhe cha ? [u0] he gautama ! prANone nahi mArIne, khoTu nahi bolIne ane tathArUpa zramaNane vA brAhmaNane vAMdIne yAvat-tene paryupAsIne tathA ekA koi eka kAraNathI-manojJa, prItikAraka azana, pAna, khAdima ane svAdima e cAra jAtanA AhAravaDe pratilAbhIne; e pramANe jIvo yAvat-lAMbuM mAruM dIrghAyuSya bAMdhe che. // 203 // gAhAvaissa NaM bhaMte ! vikiNamANassa ke bhaMDaM avaharejjA ? tassa NaM bhaMte ! taM bhaMDaM aNugavesamANassa For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 377 // 5 zatake uddezaH6 ||377 // kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai pariggahiyA. mAyA* apa0micchA?, goyamA! AraMbhiyA kiriyA kanjai pari0 mAyA. apaca0, micchAdasaNakiriyA siya kajai siya no kajaha // aha se bhaDe abhisamannAgae bhavati, tao se pacchA sabbAo tAo payaNuI bhavati // gAhAvatissa NaM bhaMte ! taM bhaMDaM vikkiNamANassa katie bhaMDe sAtijejA, bhaMDe ya se aNuvaNIe siyA, gAhAvatissa NaM bhaMte ! tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajai jAva micchAdasaNakiriyA kajaha? kaiyassa vA tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajai jAva micchAdasaNakiriyA kajai ?, goyamA gAhAvaisma tAo bhaMDAo AraMbhiyA kiriyA kajjai jAva apacakkhANiyA, micchAdasaNavattiyA kiriyA siya kanjai siya no kajai, katiyassa Na tAo savvAo payaNuIbhavaMti / gAhAvatissa bhaMte ! bhaMDa vikiNamANasma jAva bhaMDe se uvaNIe siyA, katiyassa Na bhaMte ! tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajjati ?, gAhAvaissa vA tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajati !, goyamA! kaiyassa tAo bhaMDAo hehillAo cattAri kiriyAo kajati, micchAdasaNakiriyA bhayaNAe, gAhAvatissa NaM tAo sabbAo payaNuIbhavati / [pra0] he bhagavan ! kariyANAno vikraya-vecANa-karatAM koI gRhasthay koi mANasa te kariyANuM corI jAya to he bhagavan ! te kariyANAnuM gaveSaNa karanAra te gRhasthane zuM AraMbhikI kriyA lAge ke parigrahikI kriyA lAge ke mAyagratyayikI kriyA lAge ke apratyAkhyAnikI kriyA lAge ke mithyAdarzana pratyayikI kriyA lAge? [u0] he gautama ! AraMbhikI, parigrahikI, mAyApratyayikI *%%%AHARAS For Private and Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 378 // ane apratyAkhyAnikI kriyA lAge ane mithyAdarzanapratyayikI kriyA kadAca lAge ane kadAca na lAge ane have gaveSaNa karatAM jyAre te corAeluM kariyA' pArcha maLI Ave tyArapachI te badhI kriyAo pratanu thai jAya he. [pra0] he bhagavan ! kariyANAne 45 zatake becatA gRhasthanuM bhAMDa-kariyANu, kariyANuM kharIda karanAre kharIdhu-tene mATe satyaMkAra-khAtrI-bArnu Apyu paNa haju te kariyANu uddezaH6 anupanIta che-lai javAyuM nathI arthAt te becanArane tyAM che, to te vecanAra gRhapatine te kariyANAthI zuM AraMbhikI yAvat mithyA // 378 // darzanapratyayikI kriyA lAge!, ane te kharIdanArane te kariyANAthI zuM AraMbhikI yAvat-mithyAdarzanapratyayikI kriyA lAge? [u.] he gautama ! te gRhapatine te bhAMDa-kariyANAthI AraMbhikI yAvat-apratyAkhyAnikI kriyA lAge, ane mithyAdarzanapratyayikI kriyA kadAca lAge ane kadAca na lAge ane kharIda karanArane te badhI kriyAo pratanu hoya che. [pra0] he bhagavan ! bhAMDane vecatA gRhapatine tyAMthI yAvat te bhAMDa upanIta karyu-kharIda karanAre potAne tyAM ANyu-hoya tyAre te kharIda karanArane te bhAMDathI zuM AraMbhikI kriyA vagere pAMca kriyAo ane gRhapatine te bhAMDathI zuM AraMbhikI vagere pAMca kriyAo lAge ? [u0] he gautama! te bhAMDathI te kharIda karanArane heThaLanI moTA pramANavALI-cAre kriyAo lAge ane mithyAdRSTi hoya to mithyAdarzanapratyayikI kriyA lAge ane mithyAdRSTi na hoya to mithyAdarzanapratyayikI kriyA na lAge e pramANe mithyAdarzana-kriyAnI bhajanAvaDe gRhasthane te badhI kriyAo ochA pramANamAM hoya che. gAhAvatissa NaM bhaMte ! bhaMDaM jAva dhaNe ya se aNuvaNIe siyA? evaMpi jahA bhaMDe uvaNIe tahA neyavvaM cauttho AlAvago, dhaNe se uvaNIe siyA jahA paDhamo AlAvago bheDe ya se aNuvaNIe siyA tahA neyamvo, For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 379 // -% paDhamacautthANaM ekko gamo, vitiyataiyANaM ekko gamo // agaNikAe NaM bhaMte ! ahuNojjalite samANe mahAkamma 5 zatake | tarAe ceva mahAkiriyatarAe ceva mahAsavatarAe ceva mahAvedaNatarAe ceva bhavati, ahe NaM samae 2 vokkasijamANe 2 carimakAlasamayaMsi iMgAlabhUe mummurabhUte chAriyabhUe tao pacchA appakammatarAe ceva uddezaH6 | appakiriyatarAe ceSa appAsavatarAe ceva appavedaNatarAe ceva bhavati ?, haMtA goyamA ! agaNikAe NaM // 379|| aNujjalie samANe taM ceva / / (sUtraM 204) // [pra0] he bhagavan ! gRhapati-gharadhaNi-ne bhAMDa yAvat-dhana na mayaM hoya ( to kema ? ) [u0] e rIte paNa jema upanIta soMpela bhAMDa-saMbaMdhe kA che tema samajabU-cotho AlApaka samajavo. 'jo dhana upanIta hoya to' jema anupanIta bhAMDa viSe 4 prathama AlApaka kahyo ke tema samajavU-prathama ane caturtha AlApakano samAna gama samajabo ane bIjA jane trIjA AlApakano samAna! gama samajavo. [pra.] he bhagavana : hamaNA jagavelo agnikAya, mahAkarmavALo, mahAkriyAvALo, mahAAzravavALo, mahAvedanAvALo, da hoya che, have te agni samaye samaye-kSaNe kSaNe-ocho thato hoya, bujhAto hoya ane nelle kSaNe aMgarUpa thayo, murmurarUpa thayo, bhasmarUpa thiyo tyArabAda te agni alpakarmavALo, alpakriyAvALo alpaAzrayavALo ane alpavedanAvALo thAya ? [u0] hA, gautama ! hamaNA jagavelo agnikAya teja kahe / / 204 // purise NaM bhaMte ! dhaNuM parAmusaha dhaNuM parAmusittA usuM parAmusai 2 ThANaM ThAi ThANaM ThiccA AyatakaNNAyayaM usuMdha kareti AyayakannAyayaM usuM karettA urlDa vehAsaM usu ubvihai 2 tato gaM se usu uDDU behAsaM uvihipa samANe %* CARE For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 380 // 5zatake uddezaH6 // 38 // jAI tattha pANAiM bhUyAI jIvAI sattAI abhihaNai vatteti lesseti saMghAei saMghaddeti paritAvei kilAmei ThANAo ThANaM saMkAmei jIviyAo vavarovei tae NaM bhaMte ! se purise katikirie ?, goyamA ! jAvaM ca NaM se purise dhaNu parAmusai2jAva ubihai tAvaM ca NaM se purise kAtiyAe jAva pANAtivAyakiriyAe paMcahiM kiripuTThA, yAhiM puDhe, jesipi ya NaM jIvANaM sarIrehiM dhaNU nivvattie te'vi ya NaM jIvA kAiyAe jAva paMcahiM kiriyAhiM evaM dhaNupuDhe paMcahiM kiriyAhiM, jIvA paMcahiM, hArU paMcahiM, usU paMcahiM, sare pattaNe phale pahArU paMcahiM, (sUtraM205) [pra.] he bhagavan ! puruSa dhanuSyane grahaNa kare, grahaNa karI bANane grahaNa kare, tenuM grahaNa karI sthAna pratye vese-dhanuSyathI bANane pheMkatI veLAnuM Asana kare-tema besI phekavA prasArelA bANane kAna sudhI Ayata kare-kheMce, kheMcI uMce AkAza pratye bANane pheMke, tyArabAda te AkAza pratye pheMkAeluM bANa, tyAM AkAzamA je prANone, bhUtone, jIvone, saccone, sAmA AvatA haNe, teonuM zarIra TU saMkocI nAkhe, teone liSTa kare, teone saMhata kare, teone thoDo sparza kare, teone cAre korathI pIDA pamADe. teone klAMta kare, teone eka sthAnathI bIje sthAne lai jAya ane teone jIvitathI cyuta kare to he bhagavan ! te puruSa keTalI kriyAvALo cha ? u.] he gautama ! yAvat-te puruSa dhanuSyane grahaNa kare che yAvat tene pheMke che, yAvat te puruSa kAyikI kriyAne yAvat-prANAtipAtikI kriyAne arthAt pAMce kriyAne pharase che. ane je jIvonA zarIrodvArA dhanuSya banyu che te jIvo paNa yAvat pAMca kriyAne pharase che, e pramANe dhanuSyanI pITha pAMca kriyAne pharase che, dorI pAMca kriyAne, hAru pAMca kriyAne, bANa pAMca kriyAne, zara, | patra, phala ane hAru pAMca kriyAne pharase che. // 205 // For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA 5 zatake prajJaptiH // 38 // uddezaH6 // 38 // ___ahe NaM se usU appaNo guruyattAe bhAriyattAe gurusabhAriyattAe ahe vIsasAe paccovayamANe jAI tattha | pANAI jAva jIviyAo vavarovei tAvaM ca NaM se purise katikirie ?, goyamA! jAvaM ca NaM se usU appaNo | guruyAe jAva vavarovei tAvaM ca Na se purise kAiyAe jAva cauhi kiriyAhiM par3he, jesipi ya NaM jIvANaM sarIrehiM dhaNU nibbattie tevi jIvA cauhiM kiriyAhiM, dhaNupuDhe cauhiM, jIvA cauhiM, pahArU cauhiM, usU paMcahiM, sare pattaNe phale pahArU paMcahiM, jevi ya se jIvA ahe paccovayamANassa uvaggahe ciTThati tevi ya NaM jIvA kAtiyAe jAva paMcahiM kiriyAhiM puTThA // ( mRtraM 206) // / [40] ane have jyAre potAnI gurutA vaDe, potAnA bhArepaNAvaDe, potAnI gurukatA ane saMbhAratAvaDe te vANa svabhAvathI nIce paDatuM hoya tyAre tyAM (mArgamA AvatAM ) prANone yAvat-jIvitathI cyuta kare tyAre te puruSa keTalI kriyAvALo hoya ? [u0] he gautama ! yAvat te bANa potAnI gurutAvaDe yAvat jIvone jIvitathI cyuta kare yAvada te puruSa kAyikI yAvat cAra kriyAne pharase che ane je jIvonA zarIrathI dhanuSya banalaM che te jIvo paNa cAra kriyAne, dhanuSyanI pITha cAra kriyAne, dorI cAra kriyAne, hAru cAra kriyAne, bANa pAMca kriyAne, zara, patraNa, phala ane hAru pAMca kriyAne ane nIce paDatA bANanA avagrahamA je jIvo Ave che te jIvo paNa kAyikI yAvat pAMca kriyAne pharase che. // 206 // aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAtivati jAva paruti se jahAnAmae-juvatiM juvANe hattheNaM hatthe geNhejA cakkassa vA nAbhI aragA uttAsiyA evAmeva jAva cattAri paMca joyaNasayAI bahusamAinne maNuyaloe maNussehiM, HEAL%% For Private and Personal use only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake | uddezaH6 // 38 // se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA ! jaNaM te aNNautthiyA jAva maNussehiM je te evamAhaMsu micchA0, ahaM puNa vyAkhyA jAgoyamA! evamAtikkhAmi jAva evAmeva cattAri paMca joyaNasayAI bahusamAiNNe nirayaloe neraiehiM (sUtraM 207) prajJapti ___[ma.] he bhagavan ! anyatIthiko e pramANe kahe che yAvat prarUpe che ke, jema koi yuvatine yuvAna hAthamA hAtha grahIne, (ubhelA) // 382 // hoya athavA jema ArAothI bhIDAelI cakranI nAbhI hoya e pramANeja yAvat cArase pAMcaveM yojana sudhI manuSyaloka, manuSyothI khIcokhIca bharelo che, he bhagavan ! te e pramANe kema hoi zake ? [u0] he gautama ! te atyatIthiko je yAvat manuSyothI, je teo dae pramANe kahe che te khoTuM che, he gautama ! huM vaLI A pramANe kahuMcha ke, eja pramANe yAvat cAraso pAMcaso yojana sudhI nirayaloka, nairayikothI khocokhIca bharelo che. // 207 / / neraiyA NaM bhaMte ! kiM egattaM pabhU viuvittae pahuttaM pabhU viuvittae 1, jahA jIvAbhigame AlAvago tahA neyamvo jAva durahiyAse // (sUtra 208) // [pra0] he bhagavan ! zuM narayiko ekapaNuM vikurvavA samartha cha ? ke bahupaNu vikurvavA samartha cha ? [u0] jema jIvAbhigamamUtramA AlApaka che. te AlApaka yAvat ' durahiyAsa' zabda sudhI ahiM jANavo. // 208 // AhAkamma aNavajetti maNa pahArettA bhavati, se NaM tassa ThANassa aNAloiyapaDikate kAlaM karei, nasthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiyapaDikate kAlaM karei asthi tassa ArAhaNA, eeNaM gameNaM neyavvaMkIyagaDaM ThaviyayaM raiyaM kaMtA rabhattaM dubhikkhabhattaM vaddaliyAbhattaM gilANabhattaM sejjAyarapiMDaM raaypiNddN| AhAkamma REACHERRORIES For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH ||383 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNabajetti bahujaNamajjhe bhAsittA sayameva paribhuMjittA bhavati se NaM tassa ThANassa jAva atthi tassa ArA haNA, eyaMpi taha caiva jAva rAyapiMDaM / AhAkammaM aNavajjetti sayaM annamannassa aNuppadAvettA bhavati, se NaM tassa0 evaM taha caiva jAva rAyapiMDaM / AhAkammaM NaM aNavajetti bahujaNamajjhe pannavatittA bhavati se NaM tassa jAva atthi ArAhaNA jAva rAyapiMDaM // ( 209 ) // - ' AdhAkarma anavadya-niSpApa che' e pramANe je, manamAM samajato hoya te jo AdhAkarma sthAnaviSayaka Alocana ane pratikramaNa karyA vinA kAla kare to te tene ArAdhanA nathI ane jo te sthAnaviSayaka Alocana ane pratikramaNa karI phAla kare to tene ArAdhanA che. e gama pramANe krItakRta-sAdhu mATe mUlya ApIne ANelaM bhojana 1 sthApita-sAdhu mATe rAkhI melelu bhojana, racita - sAdhu mATe lADavA vagere rUpe karelo lADavAno bhUko vagere, kAMtArabhakta - jaMgalamAM sAdhunA nirvAha mATe taiyAra karelo AhAra, durbhikSabhakta dukALa vakhate sAdhunA nirvAha mATe taiyAra karelo AhAra durdina hoya varasAda Avato hoya tyAre sAdhu mATe taiyAra karelo AhAra te vArdalikAbhakta, glAna mATe rAMdhelo AhAra, zayyAtarApiMDa, rAjapiMDa, e badhI jAtanA AhAra mATe jANaM. [pra0] 'AdhAkarma AhAra niSpApa hai' e pramANe je ghaNA mANasonI bacce bole ane pote AdhAkarmane khAya to tema bolanAra tathA khAnAra te viSe yAvat tene ArAdhanA hai ? [u0] e paNa teja pramANe jANaM yAvat - rAjapiMDa. [ pra0 ] 'AdhAkarma anavadya le' e pramANe kahI paraspara devarAvanAra hoya tene ArAdhanA hoya ? [ u0] e paNa teja pramANe jANavu yAvat rAjapiMDa. [pra0 ] 'AdhAkarma niSpApa che' e pramANe ghaNA mANasAne je jaNAvanAra hoya, tene yAvat ArAdhanA che ? [u0] yAvat rAjapiMDa (peThe jANI leM. ) / / 209 / / For Private and Personal Use Only 5. zatake uddezaH 6 ||383 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 384 // AyariyauvajjhAe NaM bhaMte ! savisayaMsi gaNaM agilAe saMgiNhamANe agilAe ubagiNhamANe katihiM | bhavaggahaNehiM sijjhati jAva aMtaM kareti ?, goyamA ! atthegatie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhati atthegatie 31 45 zatake doceNaM bhavaggahaNeNaM sijjhati tacaM puNa bhavaggahaNaM NAtikamati // (sUtraM 210) // uddezaH6 [pra0] he bhagavan ! potAnA viSayamAM, ziSyavargane kheda rahitapaNe svIkAratAM, khedarahitapaNe sahAya karatA AcArya ane upA- // 384 // dhyAya keTalAM bhavagrahaNo karI siddha thAya yAvat aMtane kare! [u0] he gautama ! keTalAka teja bhavavaDe siddha thAya, keTalAka be bhava grahaNa karI siddha thAya-paNa trIjA bhavagrahaNane atikrame nahiM. // 21 // | jeNaM bhate ! paraM alieNaM asanbhUteNaM abbhakkhANeNaM abbhakkhAti tassa NaM kahappagArA kammA kajaMti ?, goyamA! je NaM paraM alieNaM asaMtavayaNeNaM abbhakkhANeNaMabhakkhAti tassa NaM tahappagArA ceva kammA kajjaMti, jattheva NaM abhisamAgacchaMti tattheva NaM paDisaMvedeti tato se pacchA vedeti sevaM bhaMte 2 tti // (sUtraM 211) / paMcamazate SaSTha uddezakaH / / 5-6 // [pra0] he bhagavan ! je bIjAne, khoTA bolavAvaDe, asadbhUta bolavAvaDe, abhyAkhyAna-moDhe moDha doSa prakAzavAvaDe dUSita kahe, te kevA prakAranA karmo bAMdhe cha ? [u0] he gautama ! te tevA prakAranAja ko bAMdhe che, te jyAM jAya che tyAM te karmoMne vede che, pachI | te karmone nirjare ke, he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te epramANe che. ema kahI zramaNa bhagavaMta gautama vihare che.||211|| bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakamAM chaThA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH ||385 // * www.kobatirth.org uddezaka 7. chaTThA uddezakAlA mAM karmapragalanI nirjarA kahI che ane e nirjarA calanarUpa le mATe have sAtamA uddezakramAM pudgalonI calanakriyAno adhikAra hai. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramANupoggale NaM bhaMte! eyati vaiyati jAba taM taM bhAvaM pariNamati ?, goyamA ! siya eyati vaiyati jAya pariNamati, siya No eyati jAva No pariNamati / dupadesie NaM bhaMte ! khaMdhe eyati jAva pariNama ?, goyamA ! siya eyati jAva pariNamati, siya No eyati jAva No pariNamati, siya dese eyati, dese no eyati / tippaesie NaM bhaMte! khaMdhe eyati0 1, goyamA ! siya eyati, siya no eyati, siya dese eyati no deso eyati, siya dese eyati no desA eyaMti, siya desA eyaMti no dese eti / uppaesie NaM bhaMte! khaMdhe eyati ? goyamA ! siya eyati, siya no eyati, siya dese eyati No dese eyati, siya dese eyati No desA eyaMti, siya desA eyaMti no dese eyati, siya desA eyaMti no desA eyati, jahA cauSpadesio tahA paMcapadesio tahA jAva aNatapadesio / / ( sU 212 ) / / [pra0 ] he bhagavan ! paramANu pudgala kaMpe, vizeSa kaMpe yAvat te te bhAve pariName ? [a0] hai gautama ! kadAca kaMpe, vizeSa kaMpe yAvat pariName ane kadAca na kaMpe yAvat na pariNage. [pra0 ] he bhagavan ! ve pradezano skaMdha kaMpe yAvat - pariName ? [a0] he For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 7 ||385||
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 386 // 5 zatake uddezaH7 | // 386 // gautama! kadAca kaMpe yAvata pariName 1 kadAca na kaMpe yAvata na pariName-2. tathA kadAca eka bhAga kaMpe, eka bhAga na kaMpe-3. [pra0] he bhagavan ! traNa pradezavALo skaMdha kaMpe ? [u0] he gautama ! kadAca kaMpe-1. kadAca na kaMpe-2. kadAca eka bhAga kaMpe, | eka bhAga na kaMpe-3. kadAca eka bhAga kaMpe, bahu dezo na kaMpe-4 kadAca bahu bhAgo kaMpe, eka bhAga na kaMpe-5. [pra.] he bhagavan ! cAra pradezavALo skaMdha kaMpe che ? [u0] he gautama ! 1 kadAca kaMpe. 2 kadAca na kaMpe. 3 kadAca eka bhAga kaMpe ane eka bhAga na kaMpe. 4 kadAca eka bhAga kaMpe ane bahu bhAgo na kaMpe. 5 kadAca bahu bhAgo kaMpe ane eka bhAga na kaMpe. 6 kadAca ghaNA bhAgo kaMpe ane ghaNA bhAgo na kaMpe-jema cAra pradezavALA skaMdha mATe kayuM tema pAMca pradezavALA skaMdhathI mAMDI yAvat anaMtapradezavALA skaMdha sudhInA dareka skaMdho mATe jANavU. // 212 // paramANupoggale NaM bhaMte ! asidhAraM vA khuradhAraM vA ogAhejA ?, hatA! ogAhejA, seNa bhaMte ! tattha chi jeja vA bhijjez2A vA, goyamA ! No tiNaThe samaDhe, no khalu ettha satthaM kamati, evaM jAva asNkhejpesio| | aNaMtapadesie Na bhaMte ! khaMdhe asidhAraM vA khuradhAraM vA ogAhejjA ?, haMtA ! ogAhejjA, se Na tattha chijjeja vA bhijeja vA ?, goyamA ! atthegatie chijjeja vA bhijeja vA,atthegatie no chijjeja vA no bhijajja vA, evaM agaNikAyassa majjhamajjheNaM0, tahiM NavaraM jhiyAejA bhaNitavvaM, evaM pukkhalasaMvaTTagassa mahAmehassa majjhamajjheNaM, tahiM ullesiyA. evaM gaMgAe mahA NadIe paDisoyaM habvamAgacchejjA, tahiM viNihAyamAvajejA, udagAvattaM vA udagabiMduM vA ogAhejA?, se NaM tattha pariyAvajjejA / / (sUna 213) / ACAEX For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 387 // 5 zatake uddezaH7 | // 38 // [ma0] he bhagavan ! paramANupudgala, taravAranI dhArano ya sajAyAnI dhArano Azraya kare ? [u0] hA, Azraya kare. [pra.] he | bhagavan ! te dhAra upara Azrita paramANu pudgala chedAya, bhedAya ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI-nakI, te paramANu pudga lamA zastra, kramaNa karI zake nahi, e pramANe yAvat-asaMkhya pradezavALA skaMdho mATe mamajI lebu arthAt eka paramANu yA asaMkhya| pradezavALo skaMdha zastradvArA chedAya nahi tema bhedAya nahi. [pra0) he bhagavan ! anaMtapradezavALo skaMdha taravAranI dhArano yA sajAyAnI | dhArano Azraya kare ? [u0] hA, Azraya kare. [pra0] te taravAranI yA sajAyAnI dhAra upara Azrita anaMtapradezavALo skaMdha chedAya bhedAya ? [u0] he gautama ! koI eka chedAya ane bhedAya, tathA koi eka na chedAya ane bhedAya. e pramANe paramANu pudgalathI anaMta pradezavAlA skaMdha sudhInA dareka pudgalo paratve ' agnikAyanI vacovaca praveza kare e pramANenA praznottaro karavA. vizeSa, jyAM saMbhave tyAM 'chadAya, bhedAya' ne badale 'baLe 'e pramANe kaDe. e pramANe puSkarasaMvarta nAmanA moTA meghanI vacovaca praveza kare' e pramANenA praznottaro karavA, te sthaLe 'chedAya, bhedAya' ne badale - bhIno thAya' ema kahe; e pramANe gaMgA mahAnadInA pratizrota pravAhamAM, zIghra te paramANu pudgalAdi Ave ane tyAM pratiskhalana pAme' ane 'udakAvarta yA udaka biMdu pratye praveza kare ana te | ( paramANvAdi ) tyAM nAza pAme' e saMbaMdhe praznottaro karavA. // 213 // paramANupoggale NaM bhaMte ! kiM saaDDhe samajhe sapaese?, udAhu aNaDDhe amajjhe apaese ?, goyamA! aNaDDhe amajjhe apaese,no saaDDhe no samajhe no sapaese // dupadesie NaM bhaMte khaMghe kiM saaddha samajjhe sapadese udAhu aNaddhe amajjha apadese ?, goyamA! saaddhe amajjhe sapadese, No aNaddhe No samajhe No apadese / / For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJAptiH // 388 // ReochoteocockoACCE tipadesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! aNaddhe samajjhe sapadese, no saaddhe No amajjhe No apadese, jahA 5 zatake dupadesio tahA je samA te bhANiyabvA, je visamA te jahA tipaesio tahA bhANiyavvA / saMkhejapadesie NaM bhaMte ! khaMdhe kiM saaDDheda ? pucchA, goyamA ! siya saaddhe amajjhe sapadese siya aNaDDhe samajjhe sapadese, uddezaH7 |jahA saMkhejapadesio tahA asaMkhejapadesio'vi, aNaMtapadesio'vi // (sUtraM 214) // / / 388 // he bhagavan ! zuM paramANu Sudgala, sArdha-ardha sahita che, madhya sahita che ane pradeza sahita che ke ardha rahita che, madhyarahita 6 ane pradeza rahita che ? [u0] he gautama ! paramANu pudgala anardha che, amadhya che ane apradeza che paNa sArdha nathI, samadhya nathI |8| sapradeza nathI. [pra0] he bhagavan ! ve pradezavALo skaMdha, zuM sArdha samadhya ane sapradeza che ke anardha, amadhya ane apradeza che ? [u0] he gautama ! te be pradezavALo skaMdha, sArdha che, sapradeza che ane madhya rahita che paNa anartha nathI, samadhya nathI ane apradeza nathI. [pra0] he bhagavan ! traNa pradezavAlo skaMdha (e viSe) e pramANe prazna karavo. [u0] he gautama ! te traNa pradezavALo skaMdha anardha che, samadhya che ane sapradeza che paNa sArdha nathI, amadhya nathI ane apradeza nathI. jema, ve pradezavALA skaMdhane mATe sArdhAdi vibhAga darzAvyo che, tema jeo sama skaMdho ke eTale samasaMkhyAvALA-vekI saMkhyAvAlA (cAra pradezavAya, ATha pradezavALA ityAdi) skaMdho che, tene mATe jANI levU ane jeo viSama skaMdho cha-ekI saMkhyAvAlA ( pAMca pradezavALA, sAta pradezavALA ityAdi ) skaMdho ke tene mATe, jema traNa pradezavAlA skaMdha saMbaMdhe kA tema jANavU. [pra0] he bhagavan ! saMkhyeyapradezavALo skaMdha zuM sArdha che ? ( ityAdi prazna karavo.) [u0] he gautama ! kadAca sArdha hoya, amadhya hoya. ane sapradeza hoya; kadAca anardha hoya, samadhya For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH Co 5 zatake desaNaM savvaNa disa pumati 8 satvega desahi desaM phasavi phusada, evaM paramAhAku jahA - dA hoya ane sapradeza hoya. jema saMkhyeya pradezavAlo skaMdha ko tema asaMkhyeya pradezavALo skaMdha ane anaMta pradezavALo skaMdha | paNa jANI levoH // 114 // paramANupoggale gaM bhaMte ! paramANupoggalaM phusamANe kiM deseNaM desaM phusai 1 deseNaM dese phusai 2 uddezaH7 deseNaM savvaM phusai 3 desehiM desa phusati 4 desehiM dese phusai 5 desehiM savva phusai 6 sabveNaM desaM phus-4||389|| ti 7 savveNe dese phumati 8 sabveNaM savvaM phusai 91, goyamA ! No deseNaM desaM phusaha No deseNaM dese phusati No deseNaM sabvaM phusai No desehiM desa phusati no desehiM dese phusai no desehiM sabvaM phusati No sabveNaM desaM phusaha No sabveNaM dese phusati, savveNaM savvaM phusaha, evaM paramANuggale dupadesiyaM phusamANe sattamaNavamehiM phusati.paramANupoggale tipaesiya phusamANe NippacchimaehiM tihiM phu0,jahA paramANupoggale tipaesiyaM phusAbio evaM phusAveyavvo jAva annNtpesio|| [pra0] he bhagavan ! paramANupudgalane sparza karato paramANu pudgala, zuM eka bhAgavaDe eka bhAgano sparza kare 1, eka bhAgavaDe ghaNA bhAgono sparza kare 2, eka bhAgavaDe sarvano sparza kare 3, ghaNA bhAgodvArA eka dezane sparza 4, ghaNA dezodvArA ghaNA dezone sparza 5, ghaNA dezodvArA sarvane sparza 6, sarvavaDe eka bhAgane sparza 7, sarvavaDe ghaNA bhAgone sparza 8, ke sarvavaDe sarvane mparza 9? [u0] he gautama ! 1 eka dezathI eka dezane na sparza, 2 eka dezathI ghaNA dezone na sparza, 3 eka dezathI sarvane na sparza, 4 ghaNA dezothI ekane na sparza, 5 ghaNA dezothI ghaNA dezone na sparza, 6 ghaNA dezothI sarvane na sparza, 7 sarvathI eka dezane ne For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 39 // 5 zatake uddezaH7 // 390 // 6056 SANSAR sparza, 8 sarvathI ghaNA dezona na sparza, 9 paNa sarvathI sarvane sparza. e pramANe ve pradezavALA skaMdhane sparzato paramANupudgala sAtamA 5 ane navamA vikalpavaDe sparza eTale 7 sarvavaDe eka bhAgane sparze yAto 9 sarvavaDe sarvane sparza. vaLI, traNa pradezavALA skaMdhane spa zaMto paramANu-pudgala chellA traNa-7 nA, 8 mA ane navamA vikalpavaDe sparza eTale 7 sarvathI evA dezane sparza, 8 sarvathI ghaNA bhAgone sparze ane 9 sarvathI sarvane sparza. je prakAre traNa pradezavALA skaMdhane paramANupudgalano sparza karAvyo te prakAre cAra pradezavALA, pAMca pradezavALA yAvat-anaMta pradezavALA skaMdhanI sAthe paramANupudgalano sparza karAvavo. dupaesie NaM bhaMte ! khadhe paramANupoggalaM phusamANe pucchA, tatiyanavamehiM phusati. dupadesiyaM phusamANo paDhamataiyasattamaNavamehiM phusai, dupadesio tipadesiyaM phusamANo Adillaehi ya pacchillaehi ya tihiM phusati, | majjhamaehiM tihiM vipaDiseheyavvaM, dupadesio jahA tipadesiyaM phusAvito evaM phusAveyavvo jAva aNaMtapae | siyaM / tipaesie NaM bhaMte ! khaMdhe paramANupoggalaM phusamANe pucchA, tatiyachaTTaNavamehiM phusati, tipaesio dupa| esiyaM phusamANo paDhamaeNaM tatieNaM cautthachaTThasattamaNavamehiM phusati, tipaesio tipasiyaM phusamANo sabve suvi ThANesu phusati, jahA tipaesio tipadesiyaM phusAvito evaMtipadesio jAva aNaMtapaesieNaM saMjoevAyaco, jahA tipaesio evaM jAva aNaMtapaesio bhANiyabyo / ( sUtraM 215) / hai [pra0] he bhagavan ! paramANupudgalane sparzato be pradezavALo skaMdha kevI rIte sparze ? e prazna karavo. [u0] he gautama ! trIjA ane navamA vikalpavaDe sparza. evI rIte ve pradezavALA skaMdhane sparzato dvipradezikaskaMdha prathama, tRtIya, saptama ane navamA vikalpavaDe * For Private and Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 vyAkhyAprajJaptiH | sparzetraNa pradezavALA skaMdhane sparzato dvipradezikaskaMdha pelA traNa vikalpobaDe ane challA traNa vikalpobaDe sparza ane vacalA traNe | paNa vikalpovaDe pratiSedha karavo, jema dvipradezikaskaMdhane praNa pradezavALA skaMdhanI sparzanA karAvI e pramANe cAra pradezavALA, pAMca 5 zatake | pradezavArA yAvat-anaMta-pradezavAlA skaMdhanI sparzanA karAvavI. [pra0] he bhagavan ! paramANupudgalane sparza karato traNa pradezavALo uddezaH7 TU skaMdha kevI rIte sparze? e prazna karavo. [u0] he gautama! trIjA chaTThA ane navamA vikalpavaDe sparza, dvipradezikane sparza karato triprade- // 39 // zikaskaMdha, prathama tRtIya, caturtha, SaSTha, saptama ane navamA vikalpavaDe sparze; tripradezikane sparza karato tripradezika skaMdha sarva sthAnomAM 4 sparze eTale nave vikalpavaDe sparze, jema tripradezikane tripradezikano sparza karAvyo e pramANe tripradezikane cAra pradezika, pAMca pradezika yAvat-anaMta pradezika sudhInA badhA skaMdho sAthe saMyojavo ane jema tripradezika skaMdha paratve kA tema yAvat-anaMtapradezika sudhInA skaMdha paratve kahevU. // 215 // paramANupoggale NaM bhaMte ! kAlato kevaJciraM hoti ?, goyamA ! jahanneNaM pagaM samayaM ukkoseNaM asaMkhenaM kAlaM, evaM jAva aNaMtapaesio / egapadesogADhe NaM bhaMte ! poggale saMe tammi vA ThANesu annaMmi vA ThANe | kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA! jaha0 egaM samayaM ukko. AvaliyAe asaMkhejahabhAgaM, evaM jAva asaMkhejapadesogADhe / egapadasogADhe Na bhaMte ! poggale niree kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egI samayaM ukkoseNaM asaMkhejnaM kAlaM, evaM jAva asaMkhejapadasogADhe / egaguNakAlae NaM bhaMte! poggale kAlao kecira hoi?; govamA ! jaha0 egaM samayaM u0 asaMkhenaM kAlaM, evaM jAva aNaMtaguNakAlae, evaM vannagaMdharasaphAmai jAvaM For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 392 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNataguNalukkhe, evaM suhumapariNae poggale, evaM bAdarapariNae poggale / saddapariNae NaM bhaMte ! puggale kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! ja0 evaM samayaM u0 AvaliyAe asaMkhejjai bhAgaM, asaddapariNae jahA egaguNakAlae // [pra0] he bhagavan ! paramANupudgala, kALathI kyAMsudhI rahe ? [a0] he gautama ! paramANupudgala, ochAmAM ochu eka samaya sudhI | rahe ane vadhAremAM vadhAre asaMkhya kAla sudhI rahe e pramANe yAvat anaMtapradezika sudhInA skaMdha mATe samajI leM. [pra0] he bhagavan ! eka AkAza pradezamAM sthita pudgala, jyAM hoya te sthAne athavA bIjesthAne kALathI kyAMsudhI sakaMpa rahe? [u0] he gautama! jaghanyathI eka samaya sudhI ane vadhAremAM vadhAre AvalikAnA asaMkhyeya bhAga sudhI sakaMpa rahe, e pramANe yAvat AkAzanA asaMkhyeya pradezamAM sthita pudgala mATe paNa jANaM. [pra0 ] he bhagavan ! eka AkAza pradezamAM avagADha pudgala kALathI kyAMsudhI niSkaMpa rahe ? [u0 ] he gautama! jaghanya eka samaya ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyeya kALa sudhI niSkaMpa rahe, e pramANe yAvat asaMkhyeya pradezAvagADha pudgala mATe paNa jANavuM [pra0] he bhagavan ! pudgala ekagaNuM kALaM, kALathI kyAM sudhI rahe ? [u0 ] he gautama ! jaghanyathI eka samaya sudhI ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyeya kALa sudhI rahe, e pramANe yAvat anaMta guNa kALA pudgala mATe jANavu, -e pramANe varNa, gaMdha, rasa ane sparza yAvat anaMtaguNa rUkSa mATe pudgala mATe jANavaM, e pramANe sUkSmapariNata pudgala mATe ane bAdarapariNata pudgala mATe jANa. [ pra0 ] he bhagavan ! zabdapariNata pudgala, kALathI kyAM sudhI rahe ? [u0] he gautama! ochAmAM ohuM eka samaya mudhI ane vadhAremAM badhAre AvalikAnA asaMkhyeya bhAga sudhI rahe azabdapariNata pudgala, jema ekaguNa kALaM pudgala ka, tema samajaM. For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 7 ||392 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 zatake uddeza // 393 // paramANupoggalassa NaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM ega samayaM, ukkovyAkhyA seNaM asaMkhez2a kAlaM / duppaesiyassa NaM bhaMte ! khaMdhassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM erga prajJaptiH samayaM, ukkoseNaM aNataM kAlaM, evaM jAva annNtpesio| egapaemogADhassa NaM bhaMte ! poggalassa seyassa aN||393|| drataraM kAlao kevacira hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM, ukkoseNaM asaMkhenaM kAlaM, evaM jAva asaMkhejapae sogADhe / egapaesogADhasma NaM bhaMte ! poggalassa nireyassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM AvaliyAe asaMkhejai bhAgaM, evaM jAba asaMkhejapaesogADhe / vannagaMdharasaphAsuhumapariNaya| vAyarapariNayANaM etesiM jaM ceva saMciTThaNA taM ceva aMtaraMpi bhANiyavyaM / sahapariNayassa NaM bhaMte ! poggalassa aMtara kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM ega samayaM ukkoseNaM asaMkhejz2a kAlaM / asaddapariNayassa NaM bhaMte ! poggalassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM pagaM samayaM, ukkoseNaM AvaliyAe asaMkhejaibhAgaM // (sUtraM 216 ) / [pra0] he bhagavan ! paramANupudgalane kALayI keTalaM lAMcaM aMtara hoya eTale ke je pudgala, paramANu rUpe che te paramANupaj tyajI skaMdhAdirUpa pariName ane pArcha tene paramANupaNuM prApta karatAM kALathI keTaluM lAMcaM aMtara hoya ? [u0] he gautama ! ochAmAM ochaM eka samaya aMtara ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyeya kALa sudhInuM aMtara che. arthAt paramANurUpa pudgalane paramANupaNuM choDI pharI| vAra paramANupaNuM prApta karatA ochAmA ocho eka samaya ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyeya kALa lAge ke. [pra0] he bhagavan ! dviprade A4%ACCORRECORRY MYEOLORDC-%fre%% For Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 39 // CC | zika skaMdhane kALathI keTaluM lAMcaM aMtara hoya? [u0] he gautama ! jaghanya eka samaya ane utkRSTathI anaMta kALanuM aMtara che, e pramANe yAvat anaMtapradezikaskaMdha sudhI jANI levu. [ma.] he bhagavan ! eka pradezamA sthita sakaMpa pudgalane kALathI keTaluM lAvU 5 zatake aMtara hoya eTale eka pradezamA sthita pudgala potAnuM kaMpana paDatuM mele to tene pharIthI kaMpana karatA keTalo kALa lAge? [u0] he uddezaH7 gautama ! jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI asaMkhyakALa sudhInuM aMtara hoya arthAt te pudgala jyAre potAnA kaMpathI aTake ane // 394 // pharIthI kaMpavU zaru kare teTalAmA ochAmA ocho eka samaya ane vadhAremAM vadhAre asaMkhya kALa lAge, e pramANe yAvat asaMkhyapradezasthita skaMdho mATe paNa samajI levU. [pra0]hebhagavan ! eka pradezamA sthitaniSkaMpa pudgalane kALathI keTaluM lAMbuM aMtara hoya arthAt eka niSkaMpa pudgala potAnI niSkaMpatA choDI de ane tene pharIthI niHkaMpatA prApta karavAmAM keTalo kALa lAge ? [u0] he gautama ! jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI AvalikAno asaMkhyeya bhAga, e pramANe yAvat asaMkhya pradezasthita skaMdho mATe paNa samajI levu. varNa, gaMdha, rasa, sparza, sakSmapariNata ane bAdarapariNatone mATe je teono saMciTThaNA-sthitikALa kahyo che teja aMtarakALa che, ema kahe. [pra0] he bhagavan ! zabdapariNata pudgalane kALathI keTalu lAMbu aMtara hoya ? [u0] he gautama ! jaghanyathI eka samaya hai| | ane utkRSTathI asaMkhyakALa aMtara hoya eTale je pudgala zabdarUpe pariNamyuM hoya, pArcha pharIvAra tene zabdarUpe pariNamavAmA ochAmAM ochu eka samaya ane vadhAremAM vadhAre asaMkhya kALa joie. [pra0] he bhagavan ! azabdapariNata pudgalane kALathI keTaluM lAMbu aMtara | hoya ? [u0] he gautama ! jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI AvalikAno asaMkhyeya bhAga aMtara hoya eTale azabdapariNata pudgalane potAno azabdapariNatapaNAno svabhAva mUkI pArcha teja svabhAvamA AvatAM ochAmA ochu eka samaya ane vadhAremAM vadhAre 4645645 For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 395 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvalikAno asaMkhyeya bhAga kALa lAge. // 296 // eyarasa NaM bhaMte! davvadvANAuyassa khettaTTANAuyassa ogAhaNadvANAuyassa bhAvadvANAuyasma kayare 2 jAva visemAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthove khettaTThANAue ogAhaNaTThANAue asaMkhejjaguNe davvadvANAue asaMkhejjaguNe bhAvaTTANAue asaMkhejjaguNe- 'khettogAhaNadadhve bhAvadvANAuyaM ca appayahuM / khette sanvatthove sesA ThANA asaMkhejjA / / 35 / / ' ( sU 217 ) [pra.] he bhagavan ! edravyasthAnAyu, kSetrasthAnAyu, avagAhanAsthAnAyu ane bhAvasthAnAyu e vaidhAmAM kayuM konAthI yAvat vizepAdhika che ? [u0] he gautama! sarvathI thoDaM kSetrasthAnAvAyu che, te karatAM aMsaMkhyaguNa avagAhanAsthAnAvAyu che, te karatAM asaMkhyaguNa dravyasthAMnAyu ke ane te karatAM bhAvasthAnAyu asaMkhyaguNa che, kSetra, agAhanA, dravya ane bhAvasthAyunuM alpabahutva kahenuM, |temAM kSetrasthAnAvAyu sarvathI alpa che ane bAkInAM sthAno asaMkhyeyaguNA che. // 217 // neraiyA NaM bhaMte ! kiM sAraMbhA sapariggahA udAhu aNAraMbhA apariggahA ?, goyamA ! neraiyA mAraMbhA sapariggahA, no aNAraMbhA, jo apariggahA / se keNadveNaM jAva apariggahA ?, goyamA ! neraDyA NaM puDhavikArya samAraMbhaMti jAba tamakArya samAraMbhati sarIrA pariggahiyA bhavaMti kammA pariggahiyA bhavaMti sacittAcittamIsayAI davvAI pari0 bha0, se teNadveNaM taM caiva / [pra0 ] he bhagavan ! nairayiko zuM AraMbha sahita che, parigraha sahita che ke anAraMbhI ane aparigrahI che ? [a0] he gautama! For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 7 / / 395 / /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyApracaptiH // 396 // 5 zatake uddezaH7 | // 396 // | narayiko AraMbhavALA che ane parigrahavALA che paNa anAraMbhI ane aparigrahI nathI. [pra0] he bhagavan ! teo, kyA hetuthI parigrahavALA che ane yAvat aparigrahI nathI ? [u0] he gautama ! nairayiko pRthivIkAyano yAvat trasakAyano samAraMma kare che, teoe zarIro parigRhIta karyAM che, karmoM parigRhIta karyAM che ane teoe sacita, acita ane nizra dranyo parigRhIta karyAM che mATe te hetuthI | he gautama ! 'teo parigrahI che' ityAdi teja kahe. asurakumArA NaM bhaMte! kiM sAraMbhA 4 ?, pucchA, goyamA ! asurakumArA sAraMbhA sapariggahA,no aNAraMbhA apa0 / se keNa?NaM0?, goyamA ! asurakumArA NaM puDhavikAyaM samAraMbhati jAvatasakAyaM samAraMbhaMti sarIrA pariggahiyA bhavaMti kammA pariggahiyA bhavaMti bhavaNA pari0 bhavaMti devA devIo maNussA maNussIo tirikkhajoNiyAtirikkhajoNiNIo pariggahiyAo bhavaMti, AsaNasaya NabhaMDamattovagaraNA pariggahiyA bhavaMti, sacittAcittamIsayAiM davvAiM pariggahiyAI bhavaMti,se teNaTeNaM taheva evaM jAva thaNiyakumArA / egidiyA jahA neriyaa| [pra.] he bhagavan ! asurakumAro AraMbhavALA che ? ityAdi prazna karavo. [u0] he gautama ! asurakumAro AraMbhavAlA che, parigrahavALA che paNa anAraMbhI ke aparigrahI nathI. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! amurakumAro pRthivIkAyano samAraMbha kare che yAvat trasakAyano vadha kare che, teoe zarIro parigRhIta kA~ che, karmo parigRhIta karyAM che, devo, devIo, manupIo, tiryaco, tiryaciNIo parigRhIta karI che, Asana, zayana, bhAMDo, mAtrako ane upakaraNo parigRhIta karyAM che ane sacita, kara IM For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 vyAkhyAprajJaptiH // 397 // SEARCRACTICK | ane mizra dravyo parigRhIta karyAM che mATe te hetuthI teone parigrahavALA kahyA che e pramANe yAvat-stanitakumAro mATe paNa jANavU. 14 5 zatake jema narayiko mATe kayuM tema ekendriyo mATe jANavaM. | beiMdiyA NaM bhaMte ! kiM sAraMbhA sapariggahA taM ceva jAva sarIrA pariggahiyA bhavaMti, bAhiriyA uddezaH7 bhaMDamattovagaraNA pari0 bhavaMti, sacittAcitta. jAva bhavaMti, evaM jAva cauriMdiyA, pacediyatirikkha ||397 // joNiyA NaM bhaMte ! taM ceva jAva kammA pari0 bhavanti, TaMkA kUDA selA siharI panbhArA pariggahiyA bhavaMti,jalathalabilaguhAleNA pariggahiyA bhavaMti,ujjharanijjharacillalapallalavappiNA pariggahiyA bhavaMti, agaDataDAgadahanadIo vAvipukkhariNIdIhiyA guMjAliyA sarA sarapaMtiyAo sarasarapaMtiyAo bilapatIyAo pariggahiyAo bhavaMti, ArAmujANA kANaNA vaNAI vaNasaMDAI vaNarAIo pariggahiyAo bhavaMti, devaulasabhApavAthUbhAkhAtiyaparikhAo pariggahiyAo bhavaMti,pAgAraTTAlagacariyadAragopurA pariggahiyA bhavaMti, pAsAdagharasaraNaleNaAvaNA pariggahitA bhavaMti,siMghADagatigacaukkacaccaracaummuhamahApahA pariggahiyA bhavaMti, sagaDarajANajuggagillithillisIyasaMdamANiyAo pariggahiyAo bhavaMti, lohIlohakaDAhakaDucchuyA pariggahiyA bhavaMti,bhavaNA pariggahiyA bhavaMti,devA devIo maNussA maNussIo tirikkhajoNio tirikkhajoNiNIo AsaNasayaNakhabhabhaMDasacittAcittamIsayAI dabvAiM pariggahiyAI bhavaMti, se teNaTeNaM, (jahA) tirikkhajoNiyA tahA maNussANavi bhANiyabvA, vANamaMtarajotisavemANiyA jahA bhavaNavAsI tahA neyavvA (sU0 218) For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 3 // 398 // %%%% [pra0] he bhagavan ! beiMdriya jIvo zuM sAraMbha ane saparigraha cha ? [u.] he gautama ! teja kahevU yAvat teoe zarIro parigRhIta 4 karyAM che ane bAhya bhAMDa, mAtra, upakaraNo parigRhIta karyAM che, e pramANe yAvat cariMdriya jIva sudhInA dareka jIva mATe jANI 5zatake lebu. [pra0] he bhagavan ! paMcendriya tiyaMcayoniko zuM AraMbhI che ? ityAdi teja prazna karavo. [u0] he gautama ! teja kahevU arthAd / &uddezaH7 teoe karmo parigRhIta karyAM che, parvato, zikharo, zailo, zikharavALA pahADo ane thoDA namelA parvato teoe parigRhIta // 398 // | kA~ che, jala, sthala, bila, guhAo ane pahADamAM kotarela gharo teoe parigRhIta karyAM che, parvatathI paDatA pANInA jharA, nijharo, kacarAvALA pANIvALU eka prakAranuM jalasthAna, AnaMda denAruM jalasthAna, kyArAvALo pradeza-e badhArnu teoe grahaNa kayu che, kUvo, taLAva, dharo, nadIo, cokhaMDI vAva, goLa vAva, dhorIyAo, vAMkA dhorIyAo, taLAvo, taLAvanI zreNio, eka taLAvathI bIjA taLAvamAM ane bIjA taLAvathI trIjA taLAvamA pANI jAya e prakAranI taLAvanI zreNIo ane cilanI zreNIo teoe parigRhIta karI che, prAkAra-killo, aTTAlaka-carukhA, cariya-ghara ane killAnI bacceno hasti vigerene javAno mArga,-khaDakI ane zaheranA daravAjA parigRhIta karyA che, devabhuvana athavA rAjabhuvana, sAmAnya ghara, jhupaDAM, parvatamA kotareluM ghara, ane hATo parigRhIta karyA che, zRMgATaka-siMgoDAnA AkArano mArga-A jyAM traNa zerI bhegI thAya-1, jyAM cAra zerI bhegI thAya te catuSka- mArga, catvara jyAM sarva rastA bhegA thAya te coka-x, cAra daravAjAvALA devakula bagere ane mahAmArgoM parigRhIta karyA che,zakaTa-gAIM, yAna, yuga, hai gilli-aMbADI, thilli-ghoDA- palANa, DoLI ane menA-sukhapAla parigRhIta karyA che, loDhI, loDhArnu kaDAyuM ane kaDachAno parigraha | karyo che, bhavanapatinA nivAso parigRhIta karyA che, devo, devIo, manuSyo, manuSaNIo, tiyaMco, tiryacaNIo, Asana, zayana, khaMDa, %% vimAM pANI jAya / pAkA ghorIyAo, taLAvI, talAvadhAna teoe grahaNa karyu che, ko, % %% For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 399 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAMDa, tathA sacita, acita ane mizra dravyo parigRhIta karyAM che, mATe te hetuthI teo AraMbhI anaM parigrahI che. jema tiryaMcayoninA jIvo kA tema manuSyo paNa kahevA, tathA vANamaMtaro, jyotiSio ane vaimAniko, jema bhavanavAsI devo kahyA tema jANavA. // 218 // paMca heU paNNattA, taMjahA - heu jANai heuM pAsai heuM bujjhai heuM abhisamAgacchati heu chaumatthamaraNaM marai // paMceba heU paM0 taMjahA- heuNA jANar3a jAva heuNA chaumatthamaraNaM marai // paMca heU paNNattA, taMjahAheu na jANai jAva heuM annANamaraNaM marai || paMca heU pannattA, taMjahA- heuNA Na jANati jAva heuNA maraNaM marati // paMca aheU paNNattA, taMjahA - aheuM jANai jAva aheuM kevalimaraNaM marai || paMca aheU paNNattA, taMjahA - aheuNA jANai jAva aheuNA kevalimaraNaM marai // paMca aheU paNNattA, taMjahA - aheuM na jANai jAva aheDaM chaumatthamaraNaM marai || paMca aheU paNNattA, taMjahA-aheuNA na jANai jAva aheuNA chaumatthamaraNaM marai / sevaM bhaMte 2 tti // ( sU 219 ) // paJcamazate saptamoddegakaH // 6-7 // pAMca hetuo kahyA che, te jema ke, hetune jANe che, hetuneM jue che, hetune sArI rIte zraddadhe che, hetune sArI rIne prApta kare che, hetavALu chadmasthamaraNa kare che. pAMca hetuo kahyA che, te jema ke, hetue jANe che, yAvat hetue chadmasthamaraNa kare che. pAMca hetuo kahyA che, te jema ke, hetune na jANe, yAvat hetavALu ajJAnamaraNa kare. pAMca hetuo kahyA che, te jema ke, hetue na jANe yAvat hetu ajJAnamaraNa kare. pAMca ahetuo kA che, te jemake, ahetune jANe che yAvat ahetavALu kevalImaraNa kare che. pAMca ahetuo kahyA che, te jemake, ahetue jANe yAvat ahetue kevalimaraNa kare. pAMca ahetu kalA che, te jemake, ahetune na jANe yAvat ahetu For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 7 // 399 //
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 40 // | vALU chamasthamaraNa kare. pAMca ahetu kahyA che, te jemake, ahetu e na jANe, yAvat ahetue chadmasthamaraNa kare. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI zramaNa bhagavaMta gautama vicare che. // 219 // bhagavat sudharmasvAmIMpraNIta zrImad bhagavatImUtranA pAMcamA zatakamAM sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 45zatake uddezaH8 // 40 // uddezaka 8. sAtamA uddezakamAM sthitinI apekSAe pudgalo nirupyA che have AThamA uddezakamAM pudgaloja pradezanI apekSAe nirupAya che. teNaM kAleNaM 2 jAva parisA paDigayA, teNaM kAleNaM 2 samaNassa 3 jAva aMtevAsI nArayaputte nAmaM aNagAre pagatibhaddae jAva viharati, teNaM kAleNaM 2 samaNassa 3 jAva aMtevAsI niyaMThiputta NAma aNa. pagatibhaddae jAva viharati, tae NaM se niyaMThIputte aNa. jeNAmeva nArayaputte aNagAre teNeva uvAgacchai 2 nArayaputtaM aNa0 evaM vayAsI-savvA poggalA te ajo! kiM saaDDhA samajjhA sapaesA udAhu aNaDDhA amajjhA apaesA?, ajotti nArayaputte aNagAre niyaMThiputta aNagAraM evaM vayAsI-savvapoggalA me ajo! saaDDA samajjhA sapadesA, no aNaDDA amajjhA appaesA, tae NaM se niyaMThiputte aNagAre nArayaputtaM a. evaM vadAsi-jati NaM te ajo! sabvapoggalA saaDDhA samajjhA sapadesA, no aNaDDhA amajjhA apadesA For Private and Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 401 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kiM davvAdeseNaM ajjo ! savvapoggalA saaDDhA samajjhA sapadesA, no aNaDDhA amajjhA apadesA! khenAdeseNaM ajjo ! savyapoggalA saaDDhA samajjhA sapaesA tahava ceva, kAlAdeseNaM taM caiva, bhAvAdeseNaM ajjo ! taM ceva, tae NaM se nArayaputte aNagAre niyaMThiputtaM aNagAraM evaM vadAsI davvAdeseNavi me ajjo ! savyapoggalA saa DDhA samajhA sapadesA, no aNaDDhA amajjhA apadesAra, khettAeseNavi sacce poggalA saaDDhA taha ceva, kAlAdeseNavi, taM caiva bhAvAdeseNavi / te kALe, te samaye yAvat-sabhA pAchI caLI. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA ziSya nAradaputra nAme anagAra, jeo prakRtibhadra thaha yAvat vihare he, te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA ziSya nirgranthIputra nAme anagAra prakRtibhadra thaha yAvat vihare che, pachI te ninthIputra nAme anagAra, jyAM nAradaputra anagAra che tyAM Ave che. ane tyAM AvIne temaNe - nirgranthIputre nAradaputra anagArane A pramANe kachu : - [ pra0 ] he bhagavan ! tamArA mate sarva pudgalo zuM ardha sahita che, madhyasahita che, pradezasahita che ke anartha, amadhya ane apradeza che ? [u0] he Arya ! ema kahI nAradaputra anagAre nirgrathIputra anagArane ema kachu ke, mArA mata pramANe mArA dhAravA pramANe badhAM pudgalo saartha, samadhya ane sapradeza che paNa anardha, amadhya ke apradeza nathI. [pra0 ] tyArapachI te nirgrathIputra anagAra ema bolyA ke, he Arya ! jo tArA matamAM tArA dhAravA pramANe sarva pudgalo saartha, samabhya, sapradeza che paNa anardha, amadhya ke apradeza nathI to he Arya ! zuM dravyAdezavaDe sarva pudgalo saartha, samadhya ane sapradeza ke ane anardha, amadhya ane apradeza nathI ? ke he Arya ! kSetrAdezavaDe sarva pudgalo ardhasahita vagere tathaiva pUrva pramANe che ? ke teja pramANe kAlAdezathI For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH8 // 401 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 402 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ? ke teja pramANe bhAvAdezathI che ? [a0] tyAre te nAradaputra anagAre nirgrathIputra anagArane ema kachu ke, he Arya ! mArA matamAM dravyAdezathI paNa sarva pudgalo saartha, samadhya ane sapradeza che paNa anardha, amadhya ke apradeza nathI, e pramANe, kSetrAdezathI paNa che, kAlAdezI paNa che ane bhAvAdezathI paNa che. taNaM se niyaMThIputte aNa0 nArayaputtaM aNagAraM evaM vayAsI-jati NaM he ajo ! davvAdeseNaM savvapoggalA saaDDhA samajjhA sapaesA, no aNaDDhA amajjhA apaesA, evaM te paramANupoggalevi saaDDhe samajjhe sapaese, go aNaDDhe amajjhe apaese, jati NaM ajjo ! khettAdeseNavi savvapoggalA saa0 3 jAva evaM te egapa| esogAdevi poggale saaDDhe samajjhe sapaese, jati NaM ajjo ! kAlAdeseNaM savvapoggalA saaDDhA0 samajjhA sapaesA, evaM te egasamayaThitaeva poggale 3 taM ceva, jati NaM ajjo ! bhAvAdeseNaM savvamoggalA saaDUDhA0 samajjhA sapaesA 3, evaM te egaguNakAlaeva poggale saa0 3, taM ceva, aha te evaM na bhavati to jaM vayasi davvAdeseNavi savvapoggalA saa0 3, no aNaDDhA amajjhA apadesA, evaM khettA deseNavi, kAlA0, bhAvAdeseNavi tannaM micchA, tae NaM se nArayaputte aNagAre niyaMThIputtaM a0 evaM vayAsI no khalu vayaM devA0 eyamahaM jANAmo pAsAmo, jati NaM devA0 ! no gilAyaMti parikahittae taM icchAmi NaM devA0 ! aMtie eyamahaM socA nisamma jANittae, tyAre te nirbaMthIputra anagAre nAradaputra anagArane ema kahyu ke, he Arya ! jo dravyAdezathI sarva pudgalo saardha, samadhya anaM For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 8 ||402 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * -4 5 zatake uddezaH8 // 403 / / sapradeza he paNa anardha, amadhya ane apradeza nathI to tArA matamA e pramANe hovAthI paramANupudgala paNa saardha, samadhya ane sapravyAkhyA deza hovo joie paNa anardha, amadhya ke apradeza na hovo joie, he Arya ! jo kSetrAdezathI paNa badhAM pudgalo saardha, samadhya ane prajJaptiH || sapradeza che to tArA matamA ema hovAthI ekapradezAvagADha pudgala, paNa saardha, samadhya ane sapradeza ho, joie, vaLI he Arya ! // 403 // | jo kAlAdezathI paNa sarva pudgalo saardha, samabhya ane sapradeza ke to tArA matamA e pramANe hovAthI eka samayanI sthitivALAM | pudgalo paNa saardha ityAdi teja te prakAranA hovA joie, vaLI he Arya ! jo bhAvAdezathI paNa sarva pudgalo saardha, samadhya ane sapradeza che to tArA matamA ema hobAthI ekaguNa kALa pudgala paNa saardha ityAdi teja prakArarnu ho, joie, have jo tArA matamAM | ema na hoya to tuM je kahe che ke, "dravyAdezavaDe paNa badhAM pudgalo sAdha samadhya ane sapradeza che paNa anardha, amadhya ane apradeza nathI, e pramANe kSetrAdezavaDe, kAlAdezavaDe ane bhAvAdezanaDe paNa tuM kahe che," te khoTaM thAya. tyAre te nAradaputra anagAre nigraM thIputra anagAra prati ema kA ke, devAnupriya ! e arthane ame jANatA nathI, jotA nathI; he devAnupriya ! jo tame te arthane kahetAM da glAni na pAmo to hu~ Apa devAnupriyanI pAse e arthane sAMbhaLI, avadhArI jANavA icchu chu. tae NaM se niyaMThIputte aNagAre nArayaputtaM aNagAraM evaM bayAsI-davbAdeseNavi me ajo sabve poggalA sapa| desAvi apadesAvi aNaMtA, khettAdeseNavi evaM ceva, kAlAdeseNavi bhAvadeseNavi evaM ceva je dabbao appadese | se khettao niyamA appadese, kAlao siya apadese siya apadese bhAvao siya sapadese siya apdese| je | khettao appadese se dabbao siya sapadese siya apadese kAlo bhayaNAe bhAvao bhayaNAe / jahA khettao For Private and Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vyAkhyA prajJapti // 4.4 // CookGACA-% evaM kAlao bhaavo| je dabbao sapadese se khettao siya sapadese siya apadese, evaM kAlao bhAvaovi / / je khettao sapadese se dabvato niyamA sapadese, kAlao bhayaNAe, bhAvao bhayaNAe, jahA davvao thaa| 45zatake kAlao bhAvaovi // uddezaH8 tyArabAda te nigraMthIputra anagAre nAradaputra anagArane ema kA ke, he Arya ! mArA dhAravA pramANe dravyAdezavaDe paNa sarva pun- ||404|| galo sapradeza paNa , ane apradeza paga he, teo anaMta he kSetrAdezavaDe paNa emaja he, kAlAdeza ane bhAvAdezavaDe paNa e pramANeja che, je pudgala, dravyathI apradeza che, te, niyame karI cokkasa kSetrathI apradeza hoya che, kAlathI kadAcit sapradeza ane kadAcit apradeza hoya ane bhAvathI paNa kadAcit sapradeza hoya ane kadAcid apradeza hoya. je kSetrathI apradeza hoya te dravyathI kadAca sapradeza hoya ane kadAca apradeza hoya, kAlathI tathA bhAvI paNa bhajanAe jANavU, jema kSetrathI kahyaM tema kAlathI ane bhAvathI kaheg. je pudgala dravyathI sapradeza hoya te kSetrathI kadAca sapradeza hoya ane kadAca apradeza hoya, ema kAlathI ane bhAvathI jANI le. je pudgala kSetrathI sapradeza hoya te, dravyathI cokasa sapradeza hoya ane kAlathI tathA bhAvathI bhajanAvaDe hoya, jema dravyathI kaa| tema kAlathI ane bhAvathI paNa jANa. eesi NaM bhaMte ! poggalANaM davvAdeseNaM khettAdeseNaM kAlA deseNaM bhAvAdeseNaM mapadesANa ya apadesANa ya | kayare 2 jAva visemAhiyA vA?, nArayaputtA savvatthovA poggalA bhAvAdeseNaM apadesAkAlAdeseNaM apadesA asaMkhejaguNA dabvAdeseNaM apadesA asaMkhejaguNA khettAdeseNaM apadesA asaMkhejaguNA khettAdeseNaM ceva mapadesA asaM CANCSCAClery CA For Private and Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 405 // zatake uddezaH8 // 40 // khejaguNA davvAdeseNaM sapadesA visesAhiyA kAlAdeseNaM sapadesA visesAhiyA bhAvAdeseNaM sapadesA visesaaIhiyaa| tae NaM se nArayaputte aNagAre niyaMThIputtaM aNagAraM vaMdaha namasai niyaMThiputtaM aNagAraM vaMdittANamaMsittA eyamaTuM sammaM viNaeNaM bhujo 2 khAmeti 2ttA saMjameNaM taSasA appANaM bhAvemANe viharai // (sUtraM 220) / 0] he bhagavan ! dravyAdezathI, kSetrAdezathI, kAlAdezathI, ane bhAvAdezathI sapradeza ane apradeza e pudgalomAM kyA kyA pudgalo yAvat-thoDAM che, ghaNAM che, sarakhAM che ane vizeSAdhika che? [u0] he nAradaputra ! bhAvAdezavaDe apradeza pudgalo srvthii| thoDAM che, te karatAM kAlAdezathI apradezo asaMkhyaguNa che, te karatAM dravyAdezathI apradezo asaMkhyaguNa , te karatA kSetrAdezathI apradezo asaMkhyaguNa che, te karatAM kSetrAdezathI sapradezo asaMkhyaguNa che, te karatAM dravyAdezathI sapradezo vizeSAdhika che, te karatAM | kAlAdezathI sapradezo vizeSAdhika che ane te karatAM bhAvAdezathI sapradezo vizeSAdhika che. tyArapachI te nAradaputra anagAra nigraMthIputra anagArane baMde che, name che; baMdI, namI e arthane pote kahela arthane mATe vinayapUrvaka vAraMvAra teonI pAse kSamA mAMge che, |khamAvI saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvatA yAvat vihare he. // 220 / / / bhantetti bhagavaM goyame jAva evaM vayAsI-jIvA NaM bhaMte ! kiM vadati hAyaMti avaTTiyA?, goyamA jIvA No vaDdaMti, no hAyaMti, avaTThiyA / neraiyA NaM bhaMte ! kiM vadati hAyaMti avaTTiyA , goyamA ! neraiyA vaDdativi hAyaMtivi avaDiyAvi, jahA neraiyA evaM jAva bemaanniyaa| siddhA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! siddhA vaDdaMti, no hAyaMti, avaTThiyAvi / jIvA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM avaTTiyA [vi] ?, sambaddhaM / neraiyA NaM SEASERALA02) For Private and Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -% % vyAkhyA prajJaptiH // 4.6 // 5 zatake uddezaH8 | // 406 // % % bhaMte ! kevatiyaM kAlaM vadati ?, goyamA ! ja0 ega samayaM ukko AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, evaM hAyati, neraiyA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM avaTThiyA ?, goyamA! jahanneNaM ega samayaM unako caubbIsaM muhuttA, evaM sattasuvi puDhavIsu vaDdati hAyaMti bhANiyavvaM, navaraM avaTThiesu imaM nANattaM, taMjahA-rayaNappabhAe puDhavIe aDatAlIsa muhuttA sakara coddasa rAtidiyANaM vAlu. mAsaM paMka0 do mAsA dhUma. cattAri mAsA tamAe aTTha | mAsA tamatamAe vArasa mAsA / [pra0] he bhagavan ! ema kahI bhagavaMta gautame zramaNa bhagavaMta mahAvIrane ema kA ke, he bhagavan ! jIvo zuM vadhe che, ghaTe che ke avasthita rahe che ? [u0] he gautama ! jIvo vadhatA nathI, ghaTatA nathI paNa avasthita rahe che. [pra0] he bhagavan ! nairayiko zu sAvadhe che, ghaTe che ke avasthita rahe che ? [u0] he gautama ! nairayiko vadhe paNa che, ghaTe paNa che ane avasthita paNa rahe che, jema naira| mATe kA ema yAvat vaimAnika sudhInA jIvo mATe jANavU. [pra0) he bhagavan ! siddhono prazna karavo arthAt teo vadhe che, ghaTe che ke atasthita rahe che ? [u0] he gautama ! siddho vadhe che, ghaTe nahi ane avasthita paNa rahe che. [pra0] he bhagavan ! keTalA kALa sudhI jIvo avasthita rahe ? [u0] he gautama ! sarvakALa sudhI. [saM0] he bhagavan ! nairayiko keTalA kALa sudhI vadhe cha ? [u. he gautama! jadhanyathI eka samaya sudhI ane utkRSTathI ane AvalikAnA asaMkhya bhAga mudhI nairayika jIvo vadhe che. e pramANe ghaTavAno kALa paNa teTalo jANavo. [pra0] he bhagavan ! nairayiko keTalA kALa sudhI avasthita rahe che ? [u0] he gautama ! jaghanye eka samaya sudhI ane utkRSTathI covIza muhUrta sudhI nairayiko avasthita rahe che. e pramANe sAte paNa pRthivIomAM vadhe * For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 407 // | 5 zatake uddezaH8 ||407 // | che, ghaTe che, ema kahe. vizeSa e ke, avasthitomA A bheda jANavo:-te jemake, ratnaprabhA pRthvImAM aDatAlIza muhUrta, zarkarAprabhAmAM | cauda rAtri divasa, vAlukAprabhAmAM eka mAsa, paMkaprabhAmAM be mAsa, dhUmaprabhAmAM cAra mAsa, tamaprabhAmAM ATha mAsa, ane tamatamApra bhAmAM bAra mAsa avasthAna kALa che. / asurakumArAvi badati hAyati jahA neraiyA, avaDiyA jaha. ekaM samayaM uko. aTTacattAlIsaM muhuttA, evaM dasabihAvi, egidiyA baDDhativi hAyaMtivi avaTThiyAvi, eehiM tihivi jahanneNaM ekaM samayaM uko AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, beiMdiyA vaDdati hAyaMti taheva, avaTTiyA ja0 ekaM samayaM uko do aMtomuhuttA. evaM jAva cariMdiyA. avasesA sabve vadati hAyaMti taheva, avaTTiyANaM NANattaM ima, taM0samucchimapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM do aMtomuhuttA, gambhavatiyANaM cauvvIsaM muhuttA, saMmucchimamaNussANaM aTThacattAlIsaM muhuttA, gambhavakkaMniyamaNussANaM cauvvIsaM muhuttA, vANamaMtarajotisasohammIsANesu aTThacattAlIsaM muhuttA, maNakumAre aTThArama rAtiMdiyAiM cattAlIsa ya muhu0, mAhiMde cauvIma rAtiMdi| yAiM vIsa ya mu0, baMbhaloe paMcacattAlIsaM rAtidiyAI, laMtae nauti rAtiMdiyAiM. mahAsukke mahi rAtidiyasataM sahassAre do gatiMdiyasayAI, ANayapANayANaM saMkhejA mAsA, AraNaccuyANaM saMkhejAI vAsAiM, evaM gevejadevANaM vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiyANaM asaMkhijAI vAsasahassAI, savvaTThasiddhe ya paliovamassa asaMkhejatibhAgo, evaM bhANiyadhvaM, vadaMti hAyaMti jaha eka samayaM u0 AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, avaTTiyANaM bhnniyN| For Private and Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 408 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaima nairayiko mATe kachu N ema asurakumAro paNa badhe che, ghaTe che. ane jaghanye, eka samaya sudhI ane utkRSTathI aDatALIsa muhUta sudhI avasthita rahe che, e pramANe dase prakAranA paNa bhavanapati kahevA. ekendriyo vadhe paNa che, ghaTe paNa che ane avasthita paNa rahe che, e traNe baDe paNa jaghanye eka samaya ane utkRSTe AvalikAno asaMkhya bhAga, eTalo kALa jANavo ve iMdriyo teja pramANe vadhe che, ghaTe che; ane teonuM avasthAna jaghanye eka samaya ane utkRSTe ve antarmuhUrta sudhInuM jANavuM. e pramANe yAvat- cauriMdriya sudhInA jIvo mATe jANavuM. bAkInA badhA jIvo keTalo kALa vadhe che, keTalo kALa ghaMTe che, e badhuM tathaiva pUrvanI peThe jANavuM ane teonA | avasthAna kALamAM A pramANe nAnAtva bheda che; te jemake, sammUrcchimapaMceMdriya tiryaMcayonikono avasthAna kALa aMtarmuhUrta che, garbhaja paMceMdriya tiryaMcayonikono avasthAna kALa covIza muhUrta che, sammUrchima manuSyono avasthAna kALa aDatAlIza muhUrta che, garbhaja manuSyono avasthAna kALa covIza muhUrta che; vAnabhyaMtara, jyotiSika, saudharma ane IzAna devalokamAM avasthAna kALa aDatAlIza muhUrta che, sanatkumAra devalokamAM aDhAra rAtridivasa ane cAlIza muhUrta avasthAna kALa che, mAheMdra devalokamAM covIza rAtridivasa ane vIza vIza muhUrta avasthAna kALa che. brahmalokamAM pIstAlIza rAtridivasa avasthAna kALa che, lAMtaka devalokamAM nedhuM rAtridivasa avasthAna kALa che, mahAzukra devalokamAM ekaso sATha rAtridivasa avasthAna kALa che, sahasrAra prANata devalokamAM saMkhyeya mAso sudhI avasthAna kALa che, AraNa ane acyuta devalokamAM saMkhyeya varSo avasthAna kALa che, e pramANe graiveyaka devono, vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita devono asaMkhya hajAra varSo sudhI avasthAna kALa jANavo, tathA sarvArtha siddhamAM palyopamanA saMkhyeya bhAga sudhI avasthAna kALa jANavo. ane eo, jaghanye eka samaya sudhI ane utkRSTe AvalikAnA asaMkhya For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 8 ||408||
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 409 // bhAga sudhI vadhe che, ghaTe che e pramANe kahevU ane te ono abasthAna kALa to je kahyo te jANavo. siddhA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM vadati ?, goyamA ! jaha. eka samayaM ukko0 aTTa samayA, kevatiyaM kAlaM zatake avaTThiyA ?, goyamA ! jaha0 eka samayaM ukko. chammAsA / / jIvA NaM bhaMte ! kiM sovacayA sAvacayA sovacaya- | uddezana sAvacayA niruvacayaniravacayA ?, goyamA ! jIvA No sovacayA no sAvacayA No sovacayasAvacayA niru- | // 40 // vacayaniravacayA, egiMdiyA tatiyapae, semA jIvA cauhivi padehivi bhANiyabvA, siddhA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! siddhA sovacayA, No mAvacapA, No sovacayasAvacayA, niruvacayaniravacayA / jIvA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM niruvacayaniravacayA ?, goyamA! sambaddhaM, neratiyA bhaMte ! kevatiyaM kAlaM sovacayA ?, goyamA! jaha. ekaM samayaM u. AvaliyAe asaMkhejahabhAgaM, kevatiyaM kAlaM sAvacayA ? evaM ceva, kevatiyaM kAlaM | sovacayasAvacayA?, evaM ceva, [pra.] he bhagavan ! siddho keTalA kALa sudhI vadhe cha ? [u0] he gautama ! jaghanye eka samaya ane utkRSTe ATha samaya mudhI 4 | siddho vadhe che. [pra0] he bhagavan ! siddho keTalA kALa sudhI avasthita rahe cha ? [u0] he gautama ! jaghanye eka samaya ane utkRSTe cha mAsa sudhI siddho avasthita rahe che. [pra0] he bhagavan ! jIvo upacaya sahita che, apacaya sahita che, sopacaya sApacaya che ane* upacaya rahita che ke apacaya rahita cha ? [u0] he gautama! jIvo sopacaya upacaya sahita nathI, sApacaya apacaya sahita nathI, sopacaya sApacaya nathI, paNa nirupacaya ane nirapacaya che. ekendriya jIvo vIjA padamA che eTale sopacaya ane sApacaya che, bAkInAk PRAKAS**** For Private and Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir 5zatake uddeza: // 410 // jIvo cAre pado baDe kahevA. [pra0] he bhagavan ! siddho kevA che ? (pUrvanI peThe socapayAdino prazna karavo.) [u.] he gautama ! siddho vyAkhyA sopacaya cha, sApacaya nathI, sopacaya ane sApacaya nathI, nirupacaya ke, nirapacaya che. [pra.] he bhagavan ! jIvo keTalA kALa sudhI prajJaptiH nirupacaya ane nirapacaya che ? [u0] he gautama ! sarva kALa mudhI jIvo nirupacaya ane nirapacaya che. [pra0] he bhagavan ! nairayiko // 41 // keTalA kALa sudhI sopacaya che ? [u.] he gautama ! jaghanye eka samaya sudhI ane utkRSTe AvalikAnA asaMkhya bhAga sudhI nairayiko sopacaya che. [pra.] he bhagavan ! narayiko keTalA kALa mudhI Apacaya cha ? [u0] he gautama ! e pramANe pUrvokta sopacayanA kALa pramANe sApacayano kALa jANavo. [pra0] he bhagavan ! narayiko keTalA kALa sudhI sopacaya ane sApacaya che ? [u0] he gautama ! He pramANe pUrvokta pramANe jANavU. kevatiyaM kAlaM niruvacayaniravacayA?, goyamA ! ja0 ekaM samayaM ukko vArasa mu0 egiMdiyA savve sovacayasAvacayA sambaddhaM, sesA save sovacayAvi sAvacayAvi sovacayasAvacayAvi niruvacayaniravacayAvi jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, avaTTiehiM vakaMtikAlo bhANiyabbo, siddhA NaM bhaMte ! kevatiya kAlaM sovacayA?, goyamA!jaha ekaM samayaM ukko aTTa samayA, kevatiyaM kAlaM niruvacaga niravacayA ?, jaha0 eka |u0 chammAsA / sevaM bhaMte 2 // (mRtraM 221) // paMcamasae aTThamo uddeso saMmatto // 5-8 // hai [pra0] he bhagavan ! nairayiko keTalA kALa sudhI nirupacaya ane nirapacaya che ? [u0] he gautama : jayanye eka samaya ane utkRSTa bAra muhUrta sudhI nairayiko nirapacaya ane nirupacaya hai. vadhA ekendriya jIvo sarvakALa sudhI sopacaya ane sApacaya che, 40-5% For Private and Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 411 // bAkInA badhA jIvo sopacaya paNa he, sApacaya paNa ne, sopacaya ane sApacaya paNa ke, nirupacaya ane nirapacaya paNa he. jaghanye |eka samaya ane utkRSTe AvalikAno asaMkhya bhAga cha, avasthitomA vyutkrAntikAla kahevo. [pra0] he bhagavan ! siddho keTalA kALa sudhI sopacaya che. [u0] he gautama! jaghanye eka samaya ane utkRSTe ATha samaya sudhI siddho sopacaya che. [pra0] he bhagavan ! teo siddho keTalA kALa sudhI nirupacaya ane nirapacaya ke ? [u0] he gautama ! jaghanye eka samaya sudhI ane utkRSTa cha mAsa sudhI siddho | nirupacaya ane nirapacaya che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe ke. ema kahI yAvat vihare che. // 221 // bhagavat mudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakamA AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. zatake | uddezaH9 // 41 // SAGARMATC+: uddezaka 9. A badho arthano samUha bhagavaMta gautame bhagavaMta mahAvIrane ghaNe bhAge rAjagRha nagaramA pUchayo hato, kAraNa ke, bhagavaMta mahAvIrano ghaNo vihAra rAjagRhamAM thayelo he mATe rAjagRhAdinA svarUpanA nirNaya paratve A navamA uddezakamAM mUtrano vistAra kahe he. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jAva evaM vayAsI-kimidaM bhaMte ! nagaraM rAyagihaMti pavuccai ?, kiM puDhavI nagaraM rAyagihaMti pavuccaDa, AU nagaraM rAyagihaMti pavuccai ? jAva vaNassaI ?, jahA eyaNuddesae paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM battabvayA tahA bhANiyabvaM jAva macittAcittamIsayAI davAI nagaraM rAyagihaMti pavuccai ?, goyamA! For Private and Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 412 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puDhavIvi nagaraM rAyagiti pabucar3a jAva saccittAcittamIsiyAI davvAI nagaraM rAyagiti pavucara se keNadveNaM ?, goyamA ! puDhavI jIvAtiya ajIvAtiya nagaraM rAyagiti paccaI jAva savittAcittamIsiyAI davAI jIvAtiya ajIvAtiya nagaraM rAyagiti pacati se teNaTTeNaM taM caiva // (sU0 222) / [pra0 ] te kAle, te samaye yAvat ema bolyA :- he bhagavan ! A rAjagRha nagara zuM kahevAya ? zuM rAjagRha nagara pRthivI kahevAya. jala kahevAya yAvat vanaspati jema ejana uddezAmAM paMceMdriyatiryaMconA (parigrahanI ) vaktavyatA kahI che tema kaheM arthAt zuM rAjagRha nagara kUTa kahenAya, zaila kahevAya, yAvara sacitta, acitta ane mizrita dravyo, rAjagRha nagara kahevAya ? [ u0] he gautama! pRthivI paNa rAjagRha nagara kahevAya yAvat sacitta, acitta ane mizrita dravyo rAjagRha nagara kahevAya. [pra0 ] he bhagavan ! te kayA hetuthI ? [u0] he gautama! pRthivI e jIvo che, ajIvo ke mATe te rAjagRha nagara kahevAya che yAvat sacitta, acitta ane mizra dravyo paNa jIvo che, ajIvo ke mATe rAjagRha nagara kahevAya che, te hetuthI te temaja che. // 222 // se nUNaM bhaMte! diyA ujjoe rAtiM aMdhayAre ?, haMtA goyamA ! jAva aMdhayAre / se keNaTTeNaM0 1, goyamA ! diyA subhA poggalA subhe poggalapariNAme rAtiM asubhA poggalA asubhe poggalapariNAme se teNadveNaM0 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM ujjoe aMdhayAre ?, goyamA ! neraiyANaM no ujjoe, aMdhAre, se keNaTTeNaM0?, goyamA! neraiyA NaM asuhA poggalA asubhe poggala pariNAme, se teNadveNaM / asurakumArANaM bhaMte! kiM ujjoe aMdhayAre?, gogamA asurakumArANaM ujjoe, no aMdhayAre / se keNaTTeNaM ?, goyamA ! asurakumArANaM subhA poggalA subhe poggala pariNAme, se teNadveNaM For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH9 ||412 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 vyAkhyAprajJaptiH // 413 // zatake uddezaH9 // 413 // | evaM buccai, evaM jAva thaNiyakumArANaM, puDhavikAiyA jAva teiMdiyA jahA neraiyA / cauriMdiyANaM bhaMte ! | kiM ujjoe aMdhayAre ?. goyamA ! ujjoevi aMdhayArevi, se keNaTTeNaM0, goyamA ! cauridiyANaM subhAsubhA poggalA subhAsubhe poggalapariNAme, se teNaTeNaM evaM jAva maNussANaM / vANamaMtarajotimavemANiyA jahA asurakumArA / (sUtraM 223) / [pra0] he bhagavan ! divase uddyota ane rAtrimA aMdhakAra hoya che ? [u0] hA, gautama ! yAvat aMdhakAra hoya che. [pra0] te kyA hetuthI ? [u0] he gautama ! divase sArAM pudgalo hoya he ane sAro pudgala pariNAma hoya che, | rAtrimA azubha pudgalo hoya che ane azubha pudgala pariNAma hoya che te hetuthI ema ke. [pra0] he bhagavan ! zuM nairayikone prakAza | hoya che ke aMdhakAra hoya he. [u0] he gautama ! nairayikone prakAza nathI paNa aMdhakAra . [pra0] te kyA hetuthI? [u0] he gautama ! nairayikone azubha pudgala pariNAma che, te hetuthI tema che. [pra0] he bhagavan ! zuM asurakumArone prakAza che, ke aMdhakAra che?, [u0] he gautama ! asurakumArona prakAza che paNa aMdhakAra nathI. [pra0] te kyA hetuthI ? [u0) he gautama ! asurakumArone zubha pudgalo che, zubha pudgala pariNAma ke mATe te hetuthI yAvat-teone prakAza che ema kahevAya . e pramANe yAvat stanitakumAro sudhI jANavU. jema nairayiko kahyA tema pRthvIkAyathI mAMDI yAvat treiMdriya sudhInA jIvo jANavA. [pra0] he bhagavan ! zuM cauriMdriyone prakAza hoya che ke aMdhakAra hoya che ? [u.] he gautama ! teone prakAza paNa hoya che ne aMdhakAra paNa hoya che. [pra0] te kyA hetuthI ? [u0] he gautama ! cauriMdriyone zubha tathA azubha pudgala hoya che ane zubha tathA azubha pudgala-pariNAma 64 For Private and Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 414 // %85 AIRSSCRENCSCORE | hoya che. te hetuthI tema che. e pramANe yAvat-manuSyo mATe jANI levU. jema asurakumAro kahyA tema vAnavyaMtara, jyotiSika ane hai | vaimAnika mATe jANavU. // 223 // 5 zatake atthi NaM bhaMte ! neraiyANaM tatthagayANaM evaM pannAyati-samayAti vA AvaliyAti vA jAva osa uddezaH9 ppiNIti vA ussappiNIti vA, No tiNaDhe samaDhe / se keNa?NaM jAva samayAti vA AvaliyAti vA osa- | // 414 // ppiNoti vA ussappiNIti vA?, goyamA ! ihaM tesiM mANaM ihaM tesiM pamANe ihaM tesiM paNNAyati, taMjahAsamayAti vA jAva ussappiNIti vA, se teNaDheNaM jAva no evaM paNNAyae, taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti vA, evaM jAva paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM, asthi NaM bhaMte ! maNusANaM ihagayANa evaM pannAyati, |taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti vA ?, haMtA ! atthi / se keNaTeNaM0?, goyamA ! ihaM tesiM mANaM0 ihaM ceva tesiM evaM paNNAyati, taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti vA, se teNa0, vANamaMtarajotisavemANiyANaM jahA neraiyANa // (sUtraM 224) // [pra0] he bhagavan ! tyAM gaelA nirayamAM sthita rahelA nairayiko ema jANe ke, samayo, AvalikAo, utsarpiNINo ane ava| sarpiNIo ? [u0] he gotama ! te artha samartha nathI arthAt te nairayiko samayAdine jANAtA nathI. [pra0] he bhagavan ! te kyA | hetuthI yAvat samayo, AvalikAo, utsarpiNIo ane avasarpiNIo nathI jaNAtAM ? [u0] he gautama ! te samayAdinuM mAna Ahe manuSyalokamAM che, teonuM pramANa ahiM che, ane teone ahiM e pramANe jaNAya che, te jaimake, samayo yAvat avasarpiNIo, te % % For Private and Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IN hetuthI yAvat nairayikone e pramANe jaNAtuM nathI, te jemake, samayo, yAvat avasarpiNIbhI, e pramANe yAvat paMceMdriyatiyaMcayoniko vyAkhyA- mATe samajavU. he bhagavan ! ahiM martyalokamA gaelA rahelA manuSyone e pramANe jJAna che, te jemake, samayo vA yAvat avasarSiNIo Baa zatake prajJaptiH davA ? [u0] he gautama ! e pramANe jJAna che. [pra0] te kyA hetuthI? [u0] he gautama ! ahiM te samayAdinuM mAna ane pramANa che uddezaH9 // 41 // mATe e pramANe jJAna che, te jemake, samayo yAvat avasarpiNIo-te hetuthI tema che. jema nairayikone mATe kayuM tema vAnavyaMtara jyo-3||415|| tiSika ane vaimAnika mATe samajabuM // 224 / / teNaM kAleNaM 2 pAsAvaccijAte therA bhagavaMto jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte ThiccA evaM badAsI--se nUrNa bhaMte ! asaMkhaje loe aNaMtA rAtiMdiyA appajiMsu vA upajaMti vA uppajissaMti vA vigacchisu vA vigacchaMti vA vigacchissaMti vA parittA rAtidiyA uppajiMsu vA 3 vigacchisu vA 3 ?, haMtA ajo! asaMkhene loe aNatA rAtidiyA taM ceva, pra0] te kAle, te samaye zrIpArzvanAtha bhagavaMtanA apatya ziSya sthavira bhagavaMta, jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra che tyAM Ave che, AvI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dUra sAme besI ema bolyAH-he bhagavan ! asaMkhya lokamAM anaMta rAtri divasa utpanna thayAM ? utpanna thAya che ? ke utpanna thaze ? ane naSTa thayAM ? naSTa thAya che ? ke naSTa thaze ? ke niyata parimANavAlA rAtridivajJo utpanna thayAM ? utpanna thAya cha ? ke utpanna thaze ? ane naSTa thayAM ? naSTa thAya che ? ke naSTa thaze? [u0] hA, Arya! asaMkhyalokamAM anaMta rAtri divaso vagere teja kahe. R ECRocial For Private and Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ P Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir % % % % R se keNa?NaM jAva vigachissaMti vA !, se nUNaM bhaMte!ajo ! pAseNa arahayA purisAdANIeNaM sAsae loe vyAkhyA | vuie aNAdIe aNavadagge paritta parivuDe heTTA vicchipaNe majjhe saMkhitta uppi visAle ahe paliyakasaMThie 5 zatake prajJapti hai majjhe varavairaviggahite upi uddhamuiMgAkArasaMThie teMsiM ca NaM sAsayaMsi logaMsi aNAdiyasi aNavadaggaMsi | uddezaH9 // 416 // parittaMsi parivuDaMmi heTThA vicchinnaMsi majjhe saMkhittasi upi visAlaMsi ahe paliyaMkasaMThiyasi majjhe varavaDara | // 416 // viggahiyaMsi uppi uddhamuiMgAkArasaMThiyaMsi aNaMtA jIvaghaNA uppajinA nilIyaMti parittA jIvaghaNA upajittA 2 nilIyaMti se nRNaM bhUe uppanne vigae pariNae ajIvehiM lokati palokai, je lokaha se loe?, haMtA bhagavaM te] :, sa teNa?NaM ajo ! evaM vuccai asaMkhene taM ceva / tappabhitiM ca NaM te pAsAvacijA therA bhaga|vaMto samaNaM bhagavaM mahAvIraM paJcabhijANaMti savyanna savvadarisI [graM0 3000], tae NaM te therA bhagavaMto samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namasaMti 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhaM aMtie cAujjAmAo dhammAo paMcama-18 havvaiyaM sappaDikamaNaM dhamma uvasaMpajjittA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tae NaM te pAsAvacijA therA bhagavaMtojAva carimehiM ussAsanissAsehiM siddhA jAva savvadukkhappahINA atthegatiyA devA devAloesu uvavannA // (suutrN225)|| [pra0] he bhagavan ! te kyA hetuthI yAvat naSTa thaze ? [u0] he Arya! te nizcayapUrvaka che ke, ApanA (guruvarUpa ) puruSAdA-1 nIya puruSomAM grAhya pArzva arhate lokane zAzvata kahyo che, temaja anAdi, anavadana anaMta, parimita, alokavaDe parivRta, nIce % % ERe% %A 4 %* For Private and Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 417 // 5 zatake uddezaH9 // 417 // vistIrNa, bacce sAMkaDo. upara, vizAla, nIce patyaMkanA AkArano, bacce uttama vajranA AkAravALo ane upara, uMcA ubhA mRdaMganA AkAra jevo lokane kahyo che tevA prakAranA zAzvata, anAdi, anaMta, paritta, parivRta, nIce vistIrNa, madhye saMkSipta, upara vizALa, nIce patyakAkAre sthita, bacce vara vajrasamAna zarIravALA ane upara ubhA mRdaMganA AkAre saMsthita evA lokamAM anaMtA jIvadhano upajI upajIne nAza pAme che ane paritta niyata asaMkhya jIvadhano paNa upajI upajIne nAza pAme te loka, bhUta che, utpanna ke, vigata De, pariNata che. kAraNa ke, te ajIbo dvArA lokAya De nizcita thAya che, adhika nizcita thAya che mATe je, pramANathI lokAya jaNAya te loka kahebAya ? hA, bhagavan ! te hetuthI he Aryo ! ema kahevAya che ke, asaMkhyeya lokamAM teja kahe. tyArathI mAMDI te pArzvajinanA ziSya sthavira bhagavaMto zramaNa bhagavaMta mahAvIrane 'sarvajJa' e pramANe pratyami jANe che. tyArabAda te sthavira bhagavaMto zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMde che, name che, baMdI, namI ema bolyA ke. he bhagavan ! tamArI pAse, cAturyAma dharmane mUkI pratikramaNa | sahita paMcamahAvratone svIkArI viharavA icchIe chIe, he devAnupriya ! jema sukha thAya tema karo. tyAre te pArzvajinanA ziSya sthavira 3 bhagavaMto yAvat sarvaduHkhathI prahINa thayA ane keTalAka devalokamAM utpanna thayA. // 225 // kativihA NaM bhaMte ! devalogA paNNattA ?, goyamA ! caubvihA devalogA paNNattA, taMjahA-bhavaNavAmIvANamaMtarajotisiyavemANiyabhedeNa, bhavaNavAsI dasavihA vANamaMtarA aTTavihA joisiyA paMcavihA vemANiyA | duvihA / gAhA-kimiyaM rAyagihaMti ya ujjoe aMdhayAra samae ya / pAsaMtivAsipucchA rAtidiya devalogA ya // 1 // sevaM bhaMte ! 2tti / / [sUtraM 206] // paMcame sae navamo uddezo saMmatto // 5-9 / / , kI 4- 2- For Private and Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 498 // www.kobatirth.org [pra0 ] he bhagavan ! keTalA prakAranA devaloka kathA he ? [u0] he gautama! cAra prakAranA devaloka kalA che te jemake, 1 bhavanavAsI, 2 vAnavyaMtara, 3 jyotiSika ane 4 vaimAnika ema cAra bheda vaDe:-temAM bhavanavAsI dasa prakAranA che, vAnavyaMtaro ATha prakAranA che, jyotiSiko pAMca prakAranA che, ane vaimAniko ve prakAranA che, have A uddezakanI saMgraha gAthA kahe che; rAjagRha e zuM ? divase udyota ane rAtrIe aMdhakAra kema ? samaya vigere kALanI samajaNa kayA jIvone hoya che ane kayA jIvone nathI hotI? rAtrI ane divasanA pramANa viSe zrIpArzvajinanA ziSyonA prazno ane devalokane lagatA prazno A uddezamAM eTalA viSayo AvelA che. he bhagavan ! te e pramANe che, te e pramANe che, ema kahI yAvat vihare che. / / 226 // bhagavat sudharmAsvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUnA pAMcamA zatakamAM navamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 10. anaMtara pAsenA uddezAmAM chevaTe devo kalA, mATe deva vizeSarUpa candrane uddezIne A dazama uddezaka kahe che. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnAmaM nayarI jahA paDhamillo uddesao tahA necvo esovi, navaraM caMdimA bhANiyantrA || (sUtraM 227) || paMcame sae dasamo uddeso samatto // 5-10 // paMcamaM sayaM samattaM kAle, te samaye caMpA nAme nagarI hatI, prathama uddezakla kahyo tema A uddezaka samajavo. vizeSa e ke, caMdro kahevA. ||227|| bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA pAMcamA zatakramAM dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. // iti zrImad bhagavatIsUtre paMcamaM zatakaM samAptam // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only 5 zatake uddezaH 10 // 418 //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | uddezaH1 zataka 6. uddezaka 1. vyAkhyAprajJaptiH di6 zatake 18| vicitra arthavALA pAMcamA zatakanI vyAkhyA karI, have avasara prApta ane tevAja prakAranA chaTThA zatakanA vivecananI zaruAta thAya che. // 419 // veyaNa 1 AhAra 2 mahassave ya 3 sapaesa 4 tamuya 5 bhavie 6 y| sAlI 7 puDhavI 8 kamma 9 'nnautthI 10 dasa chaTTagaMmi sae // 37 // // 419 // 1 vedanA, 2 AhAra, 3 mahAAzrava, 4 sapradeza, 5 tamaskAya, 6 bhavya, 7 zAlI, 8 pRthivI, 9 karma, ane 10 anyayUthiTakavaktavyatA, e pramANe daza uddezA A chaTA zatakamA he. se nUNaM bhaMte ! je mahAveyaNe se mahAnijare, je mahAnijjare se mahAvedaNe, mahAvedaNassa ya appavedaNassa ya se see je pasatthanijarAe ?, haMtA goyamA ! je mahAvedaNe evaM ceva / chaTTasattamAsu NaM bhaMte ! puDhavIsu neraiyA | mahAvayaNA?, haMtA mahAveyaNA, te NaM bhaMte ! samaNehiMto niggaMthehito mahAnijjaratarA ?, goyamA ! No tiNaDhe samahe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccai je mahAvedaNe jAva pasatthanijarAe ?, | [pra0] he bhagavan ! have e che ke, je mahAvedanAvALo hoya te mahAnirjarAvALo hoya ane je mahAnirjarAvALo hoya te mahAveda| nAvALo hoya ane mahAvedanAvAlAmA tathA alpavedanAbALAmAM te jIva uttama che je prazastanirjarAvALo cha ? [u0] hA gautama ! je mahAvedanAvALo cha, teja e pramANeja jANavU. [pra0] he bhagavan ! chaTThI ane sAtamI pRthivImAM nairayiko moTI vedanAvAlA che ? ACCORRORSCORN For Private and Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 420 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [a0] hA, moTI vedanAvALA he [pra0 ] he bhagavan ! te chaTThI ane sAtamI pRthivImAM rahenArA nairayiko zramaNa ninyo karatAM moTI nirjarAvALA che ? [ u0 ] he gautama! artha samartha nathI arthAt tema nathI. [pra0 ] he bhagavan ! te ema zA hetuthI kahevAya che ke, je mahAvedanAvALo che yAvat prazasta nirjarAvALo che ? gomA ! se jahAnAmae duve vatthA siyA, ege vatthe kaddamarAgaratte, ege vatthe khaMjaNarAgaratte, eesi NaM goyamA ! donhaM vatthANaM kayare vatthe dudhoyatarAe caiva duvAmatarAe ceva duparikammatarAe ceva ? kayare vA vatthe sudhoyatarAe caiva suvAmatarAe ceva suparikammatarAe ceva 1, je vA se vatthe kaddamarAgaratte je vA sevatthe khaMjaNarAgaratte, bhagavaM ! tattha NaM je se vatthe kaddamarAgaratte se NaM vatthe dudhoyatarAe ceva duvAmatarAe caiva duSparikammatarAe ceba, evAmeva goyamA ! neraiyANaM pAvAI kammAI gADhIkayAI cikkaNIkamAI (a) siDhilIkayAI khilIbhUyAI bhavaMti saMpagADhaMpi ya NaM te vedaNaM vedemANA No mahAnijarA No mahApajjabasANA bhavaMti se jahA vA kei purise ahigaraNaM AkoDemANe mahayA 2 saddeNaM mahayA 2 ghoseNaM mahayA 2 paraMparAghAeNaM No saMcAe tIse ahigaraNIe keI ahAbAyare poggale parisADittae, evAmeva goyamA! neraiyANaM pAvAI kammAI gADhIkayAI jAva no mahApajja vasANAI bhavaMti, bhagavaM ! tattha je se vatthe khaMjaNarAgaratte se NaM vatthe sudhoyatarAe caiva suvAmatarAe caiva suparikammatarAe ceva, evAmeva goyamA ! samaNANaM niggaMdhANaM ahAbAyarAI kammAI siDhilIkayAI niTTiyAI kammAI vippariNAmiyAI vippAmeva vidvatthAI bhavaMti, jAvatiyaM tAvatiyaMpi NaM te vedaNaM vedemANe For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH 1 // 420 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 421 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAnijjarA mahApajjavasANA bhavaMti se jahAnAmae - kei purise sukataNahatthayaM jAyateyaMsi pakkhivejjA, se tUNaM goyamA ! se sukke taNahatthae jAyateyaMsi pakkhitte samANe khippAmeva mamamasAvijjati ?, haMtA masamasAvijjati, evAmeva goyamA ! samaNANaM niragaMdhANaM ahAbAyarAI kammAI jAva mahApajjavasANA bhavaMti se jahAnAmae 4 kei purise tattaMsi agakavalesi udagabiMdU jAva haMtA vidvaMsamAgacchaha, evAmeva goyamA ! samaNANaM niggaMthANaM jAva mahApajjavasANA bhavati, se teNaTTeNaM je mahAvedaNe se mahAnijjare jAva nijarAe || (sUtraM 228 ) // [u0] he gautama ! te jemake; koi ve vastro hoya, temAMthI eka vastra kardamanA raMgathI raMgelaM hoya, ane eka vastra khaMjananA raMgathI raMge hoya, he gautama! e ve vakhomAM kyUM vastra durdhItatara- duHkhathI dhovAya tevuM durvAmyatara-jenA DAghAo duHkhethI jAya te ane duSpratikarmatara - kaSTe karI jemAM caLakATa ane citrAmaNa thAya te arthAt kardamanA raMgathI raMgelA ane khaMjananA raMgathI raMgelA e vAmAM kathaM vastra durvizodhya che ? ane kayuM vastra sudhautatara, muvAmyatara, ane suparikarmatara che ? he bhagavana ! te bemAM je e kardamanA raMgathI raMgyuM che te vastra durdhItatara. durgAmyatara ane duSpatikarmatara hai, jo ema che to he gautama! eja pramANe nairayikonAM pApa karmo gADhIkRta - gADha karelA che, cikaNIkRta cikaNAM karelA che, zliSTa karelA che, khilIbhUta- nikAcita karelAM ke mATeja neo saMpragADha paNa vedanAne vedatA moTI nirjarAvALA nathI, moTA paryavasAnavAlA nathI; athavA jema kor3a eka puruSa, moTA moTA zabdavaDe, moTA moTA ghoSavaDe, moTA niraMtara - uparAupara ghAtavaDe eraNane kUTato - eraNa upara TIpato hoya paNa te ( puruSa ) te eraNanA sthUla prakAranA pudgalone parizaTita - naSTa karavA samartha thato nathI, he gautama! eja prakAranAM nairayikonAM pApakarmoM gADha karelAM yAvat mahAparyavasAna For Private and Personal Use Only 6 zatake uddeza : 1 // 421 //
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ANI vyAkhyA 6 zatake prajJaptiH mATe zIghraja Hans eka puruSa dhAsanA makA pulAya, eja pramANe he go // 422 // | nathI ane he bhagavan ! temAM je vastra khaMjananA raMgathI raMgeluM che te sudhautatara cha, suvAmyatara cha, ane supratikarma tara he eja pramANe * 4 he gautama ! zramaNa nigraMthonA sthUlatara skaMdharUpa karmo, zithilikRta-maMdavipAkavALAM che, sattAvinAnAM che, vipariNAmavALAM che |mATe zIghraja vidhvasta thAya che ane jeTalI teTalI paNa vedanAne vedatA te zramaNa nigraMtho moTI nirjarAvALA ane mahAparyavasAnavALA || uddezaH AthAya che, jema koi eka puruSa ghAsanA makA puLAne agnimAM pheMke ane he gautama ! te nakI che ke agnimAM pheMkavAmAM Avelo ghAsano | // 42 // ghAmako pULo zIghraja baLI jAya ? hA, te baLI jAya, eja pramANe he gautama ! zramaNa nigraMthonA sthUlatara skaMdha rUpa karmoM yAvat te dAzramaNo moTA paryavasAnavALA yAyaH jema koi eka puruSa dhagadhagatA loDhAnA goLA upara pANI- TIpu mRke yAvat te vidhvaMsa pAme, | eja pramANe he gautama : zramaNa nigraMthonAM karmoM yAvat te zramaNa nigraMtho mahAparyavasAnavAlA che, te hetuthI ema kahevAya che ke, je | mahAvedanAvALo hoya te mahAnirjarAvALo hoya yAvat prazastanirjarAvALo hoya. // 228 / / kativihe NaM bhaMte ! karaNe pannatta ?, goyamA ! caubvihe karaNe pannatte, taMjahA-maNakaraNe vaikaraNe kAyakaraNe kammakaraNe / NeraiyANaM bhaMte ! kativihe karaNe pannatte ?, goyamA ! caubbihe pannatte, taMjahA-maNakaraNe vaikaraNe | | kAyakaraNe kammakaraNe 4 [cau0 ] paMciMdiyANaM sabvesiM caubvihe karaNe pannatte / egiMdiyANaM duvihe-kAyakaraNe | ya kammakaraNe ya, vigaleMdiyANaM 3-vaikaraNe kAyakaraNe kammakaraNe / neraiyANaM bhaMte ! kiM karaNao asAyaM veyaNaM veyaMti ?, akaraNao amAyaM veyaNaM vedeti !, goyamA ! neraiyANaM karaNao asAyaM veyaNaM veyaMti, no akaraNao asAyaM veyaNaM veyaMti, se keNadveNaM.?, goyamA ! neraiyArNa caubvihe karaNe pannatte taMjahA %ESAR %*%Nu 5%Chu Wei Fu %%% For Private and Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C vyAkhyAprajJaptiH // 423 // 6 zatake uddezaH1 // 423 // *% %% maNakaraNe vaikaraNe kAyakaraNe kammakaraNe, icceeNaM caraviheNaM asabheNaM karaNeNaM neraiyA karaNao asAyaM veyaNaM veyaMti, no akaraNao. se teNadveNaM / asurakumArA NaM kiM karaNao0 akaraNao01, goyamA ! kara| Nao, no akaraNao, se keNaTeNaM. ?, goyamA ! asurakumArANaM caubbihe karaNe paNNatte, taMjahAmaNakaraNe vayakaraNe kAyakaraNe kammakaraNe, icceeNaM subheNaM karaNeNaM asurakumArANaM karaNao sAyaM veyaNaM veyaMti, no akaraNao, evaM jAva thaNiyakumArANaM / puDhavikAiyANaM evAmeva pucchA, navaraM icceeNaM subhAsubheNaM karaNeNaM puDhavikAiyA karaNao vemAyAe veyaNaM veyaMti, no akaraNao, orAliyasarIrA savve subhA|subheNaM vemAyAe / devA subheNaM sAyaM / / (sUtraM 229) // [pra.] he bhagavan ! karaNo keTalA prakAranAM kahyA che ? [u0] he gautama ! karaNo cAra prakAranAM kayAM che, te jemake, manakaraNa, vacanakaraNa, kAyakaraNa, ane karmakaraNa. [pra0] he bhagavan ! nairayikone keTalA prakAranAM karaNo kahyA ? [u0] he gautama ! nairayikone cAra jAtanAM karaNo kahyAM ve, te jemake, manakaraNa, vacanakaraNa, kAyakaraNa ane karmakaraNa. sarva paMcendriya jIvone e cAre jAtanAM karaNo che. ekeMdriya jIvone ve jAtanAM karaNa che te jemake, eka kAyakaraNa anevIgeM karmakaraNa; vikalendriyone vacanakaraNa, kAyakaraNa ane karmakaraNa e traNa karaNa hoya che. [pra0] he zagavan ! zu nairayiko karaNathI azAtAvedanAne vede che ke akaraNathI azAtAvedanAne vede che ? [u0] he gautama! nairayiko karaNathI azAtAvedanAne vede che paNa akaraNathI karaNa vinA azAtA duHkharUpa | vedanAne nathI anubhavatA. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI? [u0] he gautama ! narayikone cAra prakAraceM karaNa kAche, te jemake, 4 RIMARKick %**** * For Private and Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 424 // 6 zatake uddezaH // 424 // -A5% | manakaraNa, vacanakaraNa, kAyakaraNa ane karmakaraNa, e cAra prakAranA azubha karaNo hovAthI nairayiko karaNadvArA azAtamvedanAne anu bhave Le paNa karaNa vinA azAtAvedanAne anubhavatA nathI mATe te hetuthI ema kA . [pra.] he bhagavan ! zuM asurakumAro karaNathI | ke akaraNathI zAtA sukharUpa vedanAne anubhava ke ? [u0] he gautama ! karaNathI, akaraNathI nahi. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? | [u0] he gautama ! asurakumArone cAra prakAranAM karaNa kayA hai, te jemake, manakaraNa, vacanakaraNa, kAyakaraNa ane karmakaraNa; e zubha karaNo hovAthI asurakumAro karaNadvArA sukharUpa vedanAne anubhave che paNa karaNa vinA anubhavatA nathI e pramANe yAvat stanitakumAra sudhInA bhuvanapati mATe samaja. [pra0] pRthivIkAyika jIvo mATe e pramANeja prazna karavo. [u.] vizeSa e ke e zubhAzubha karaNa hobAthI pRthivIkAyika jIvo karaNadvArA vimAtrAvaDe vividha prakAre arthAt kadAca sukharUpa ane kadAca duHkharUpa vedanAne anubhave | che paNa karaNa vinA anubhavatA nathI. audArika zarIravAlA sarva jIvo zubhAzubha karaNadvArA vimAtrAe vedanAne anubhave che, devI |zubha karaNadvArA sukharUpa vedanAne anubhave che. // 229 // ___jIvA NaM bhaMte ! kiM mahAvedhaNA mahAnijarA ? mahAvedaNA appanijarA 2 appavedaNA mahAnijarA 3 appa-IR vedaNA appanijarA 4?, goyamA ! atthegatiyA jIvA mahAvedaNA mahAnijarA 1 atthegatiyA jIvA mahAveyaNA: appanijarA 2 atthegatiyA jIvA appavedaNA mahAnijarA 3 atthegatiyA jIvA appavedaNA appanijarA 4 / | se keNadveNaM0 1, goyamA ! paDimApa Divannae aNagAre mahAvedaNe mahAnijare,chaTThasattamAsu puDhavIsu neraiyA mahAvedaNA appanijarA, selesiM paDivannae aNagAre appavedaNe mahAnijare, aNuttarovavAiyA devA appavedaNA appa KHABAR For Private and Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 425 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nijjarA, sevaM bhaMte 2 tti || mahavedaNe ya batthe kaddamakhaMjaNarAe ya ahigaraNI / taNahatthe ya kavalle karaNa mahAvedaNA jIvA // 38 // sUtraM 230) || sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // chaTThasayassa paDhamo uddaso mamatto // 6-1 / / [pra0 ] he bhagavana ! zuM jIvo mahAvedanAvALA ane mahAnirjarAvALA he ? mahAvedanAvALA ane alpanirjarAvALA he ? alpavedadanAvALA ane mahAnirjarAvALA he ? ke alpavedanAvALA ane alpanirjarAvALA che 1 [u0] he gautama! keTalAka jIvo mahAvedanAvALA ane mahAnirjarAvALA he, keTalAka jIvo mahAvedanAvALA ane alpanirjarAvALA hai, keTalAka jIvo alpavedanAvALA ane mahAnirjarAbALA che ane keTalAka jIvo alpavedanAvAlA ane alpanirjarAvALA he. [pra0 ] he bhagavana ! te zA hetuthI ? [ u0 ] he gautama ! jeNe pratimAne prAma karI he evo arthAt pratimAdhArI sAdhu mahAvedanAvALo ane mahAnirjarAvALo che, chaTTI ane sAtamI pRthivImA rahenArA nairathiko moTI vedanAvALA ane alpanirjarAvALA he, zailezI prApta anagAra alpavedanAvALo ane moTI nirjarAvAlo ke anuttaraupapAtika devo alpavedanAvALA ane alpanirjarAvALA che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. saMgrahagAthA kahe che mahAvedanA, kardamathI ane khaMjanathI karelaM raMgelaM vastra, adhikaraNI eraNa, tRNano pUcho, loDhAno golo, karaNa ane mahAvedanAvALA jIvo. he bhagavan ! te e pramANe he he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvat vihare hai. // 230 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTTA zatakamAM prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH 1 // 425 //
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 |6 zatake uddezaH2 // 426 // uddezaka 2. vyAkhyA rAyagihaM nagaraM jAva evaM vayAsI-AhAruddeso jo pannavaNAe so sambo niravaseso neyamyo / sevaM bhaMte :prajJaptiH | sevaM bhaMte! tti ( sUtraM 231 ) chaThe sae bIo uddeso saMmatto // 6-2 // // 426 // rAjagRha nagara yAvat e pramANe bolyA AhAra urezaka, je 'prajJApanA' sUtramA kayo che te vadho ahiM jANavo. he bhagavan ! te 4Ae pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI yAvat vihare che. // 231 / / bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA chaTThA zatakamAM bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 3. AgaLanA uddezakamA AhArane apekSIne pudgalono vicAra karyo che ane ahIM to baMdhAdine apekSIne pudgalo citavavAnAM che | e pramANenA saMbaMdhavALA A trIjA uddezakamAM, zaruAtamAM be arthasaMgrahagAthA che. bahukammavatthapoggalapayogasAvIsasA ya sAdIe / kammahitIthisaMjaya sammaTTiI ya sannI ya // 39 // bhavie saNa pajjatta bhAsaaparitta nANajoge ya / ucaogAhAragasuhumacarimabaMdhI ya appabahuM / / 40 // bahukarma, vastramA pudgalo prayogathI ane svAbhAvikarIte, Adisahita, karmasthiti, strI, saMyata, samyagdRSTi, saMjJI, bhavya, darzana, paryApta, bhASaka, paritta, jJAna, yoga, upayoga, AhAraka, mUkSma, carama, vaMdha, ane alpabahutva; ATalA viSayo A uddezAmAM kahevAze. %A4%A4%E0%A5 %A8 % For Private and Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA vyAkhyAprajJaptiH // 427 // ** zataka uddeza:3 // 427 // ___ se nUNaM bhaMte ! mahAkammarasa mahAkiriyassa mahAsavassa mahAvedaNassa savvao poggalA bajhaMti sabbao poggalA cijati macao poggalA uvacijati sayA samiyaM ca NaM poggalA bajmaMtisayA samiyaM poggalA cijjati | sayA samiyaM poggalA uvacijati sayA samiyaM ca NaM tassa AyA durUvattAe duvannattAe dugaMdhattAe durasattAe duphAsattAe aNiTTattAe akaMta. appiya0 asubha0 amaNunna. amaNAmattAe aNicchiyattAe abhijjhiyattAe ahattAe no uDDattAe dukravattAe no suhattAe bhujo 2 pariNamaMti ?, haMtA goyamA ! mahAkammassa taM ceva / se keNaTeNaM ?, goyamA ! se jahAnAmae-vatthassa ayassa vA dhoyassa vA taMtugayassa vA ANupubbIe | paribhujamANassa sabvao poggalA bajhaMti sabvao poggalA cijaMti jAva pariNamaMti se teNaTeNaM0 / se nUNaM bhaMte ! appAsavassa appakammassa appakiriyassa appavedaNassa savvao poggalA bhijati savao poggalA chijjati savvao poggalA viddhasaMti mavvao poggalA parividdhasaMti sayA samiyaM poggalA bhijaMti manvao poggalA chijaMti viddhassaMti parividdhassaMti sayA samiyaM ca NaM tassa AyA surUvattAe pasatthaM neyavvaM jAva suhattAe no dukkhattAe bhujo 2 pariNamaMti ?, haMtA goyamA ! jAva prinnmNti| se keNaTTeNaM. ?, goyamA ! se jahAnAmae-vatthasma jalliyassa vA paMkiyassa vA mailiyassa vA railliyassa vA ANupuJbIe parikammija| mANassa suddhaNaM vAriNA dhovemANassa poggalA bhijaMti jAva pariNamaMti se teNa?NaM0 // ( sUtra 232 ) // . [pra0] he bhagavan ! te nakkI che ke, mahAkarmavALAne, mahAkriyAvALAne mahAAzravavALAne ane mahAvedanAvALAne sarvathI sarva SARKARI Net For Private and Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 428 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dizAothI sarva prakAre pudgalono baMdha thAya ? sarvathI pudgalono caya thAya ? sarvathI pudgalono upacaya thAya ? hamezAM niraMtara pudgalono baMdha thAya, hamezAM niraMtara pudgalono caya thAya ke hamezAM niraMtara pudgalono upacaya thAya ? ane teno AtmA, hamezAM niraMtara durUpapaNe, durvarNapaNe, durgaMdhapaNe, dUrasapaNe, duHsparzapaNe, aniSTapaNe, akAMtapaNe, amanojJapaNe, amanAmapaNe-manathI saMbhArI paNa na zakAya e sthitie, anIpsitapaNe prApta karavAne anicchitapaNe, amidhyitapaNe je sthitine prApta karavAno lobha paNa na thAya te sthitipaNe, jaghanyapaNe, anUrdhvapaNe, duHkhapaNe ane asukhapaNe vAraMvAra pariName che ? [u0 ] hA. gautama ! mahAkarmavALA mATe teja pramANe che. [pra0 ] he bhagavana ! te zA hetuthI ? [ u ] he gautama! jema koi ahata - akSata-aparibhukta- nahi vAparela- adhotuM. dhauta-dhotuM vAparIne paNa dhoeluM ane zALa uparathI hamaNAM tAjuMja utareluM vastra hoya, te vastra jyAre krame krame vaparAzamAM Ave tyAre tene sarva bAjuethI pudgalo baMdhAya che lAge che, sarva bAjuethI pudgalono caya thAya che yAvat kAlAntare te vastra, masotA jevuM melaM ane durgaMdhI tarIke pariName che, te hetuthI mahAkarmavALAne upara pramANe kache. [pra0 ] he bhagavan ! te nakkI che ke, alpaAzrayavALAne alpakarmavALAne alpakriyAvALAne ane alpavedanAvALAne sarvathI pudgalo bhedAya che ? sarvathI pudgalo chedAya che? sarvathI pudgalo vidhvaMsa pAme che? sarvathI pudgalo samastapaNe nAza pAme che ? hamezA niraMtara pudgalo bhedAya che? sarvathI pudgalo chedAya che ? vidhvaMsa pAme che ! samastapaNe nAza pAme che ? ane teno AtmA hamezAM niraMtara surUpapaNe- pUrvanA sUtramAM je aprazasta kachu hatuM, te ahIM prazasta jANavuM yAvat sukhapaNe, duHkhapaNe nahi vAraMvAra pariName che. [u0] hA gautama ! yAvat pariName che ? [pra0 ] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama! jema koi jallita jalavAluM melaM, paMkasahita melasahita ane rajasahita vastra hoya, ane For Private and Personal Use Only 6 zatake uddeza: 3 ||428||
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir myAkhyAprajJaptiH // 429|| 6 zatake uddezaH3 // 429 // hai te vastra krame krame zuddha thatuM hoya, zuddha pANIthI dhovAtuM hoya to tene lAgelA pudgalo sarvathI bhedAya yAvat pariNAma pAme,te hetuthI | alpakriyAvALA mATe pUrva pramANe kA che. // 232 / / / __vatthassa NaM bhaMte ! poggalovacae kiM payogasA vIsasA ?, goyamA ! paogasAvi vIsasAvi / jahA NaM bhaMte ! vatthassa Na poggalovacae paogasAvi vIsasAvi tahA NaM jIvANaM kammovacae ki paogasA vIsasA., & goyamA ! paogamA, no vIsasA, se keNadveNaM0 1, goyamA ! jIvANaM tivihe paoge paNNatte, taMjahA-maNappa| oge vaha kA0, icceteNaM tiviheNaM paogeNaM jIvANaM kammovacae paogasA, no vIsasA, evaM mavesiM paMceMdi| diyANaM tivihe paoge bhANiyabve, puDhavikAiyANaM egaviheNaM paogeNaM, evaM jAva vaNassaikAiyANa, vigaliM diyANaM duvihe paoge paNNatte, taMjahA-vaipaoge ya kAyappaoge ya, iceteNaM duviheNaM paogeNaM kammovacae 4/paogamA, no vIsasA, se eeNadveNa jAva no vIsamA, evaM jassa jo paogo jAva mANiyANa // (sUtraM 233) pra0] he bhagavan ! vastrane je pudgalono upacaya thAya che te zuM prayogathI puruSa prayatnathI thAya che ke svAbhAvika rIte thAya Mcha ? [u0] he gautama ! prayogathI thAya ke ane svAbhAvika rIte paNa thAya che. [pra0] he bhagavan ! jema varUne prayogathI ane svAhAbhAvika rIte pudgalono upacaya thAya che tema jIvone je karmapudgalono upacaya thAya che te zuM prayogathI ane mvAbhAvika rIte, e banne kAraNathI thAya che ? [u.] he gautama ! jIvone je karmano upacaya thAya che te prayogathI thAya he paNa svAbhAvika rIte thato nathI. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! jIvone traNa prakAranA prayogo kahyA che, te jemake, manaprayoga, vacana omance For Private and Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 430 // 6 zatake uddezaH3 // 430 // prayoga, ane kAyaprayoga, e traNa prakAranA prayogavaDe jIvone karmano upacaya thAya che, mATe jIvone karmano upacaya prayogathI thAya che paNa svAbhAvika rIte thato nathI; e pramANe badhA paMceMdriyone traNa prakArano prayoga kahevo, pRthivIkAyikone eka prakArano prayoga | kahevo, e pramANe yAvat vanaspatikAyiko mudhI jANavU. vikaleMdriya jIvone be prakArano prayoga kahyo che, te jemake, vacanaprayoga ane kAyaprayoga, e be prakAranA prayogavaDe teone karmano upacaya thAya che mATe teone prayogathI karmopacaya thAya che paNa svAbhA|vika rIte karmopacaya thato nathI, te hetuthI ema kA ke, yAvat svAbhAvika rIte karmopacaya thato nathI, e pramANe je jIvane je | prayoga hoya te kahevo ane te pramANe yAvat vaimAnika sudhI kahe. // 233 / / vasthamsa NaM bhaMte ! poggalovacae kiM sAdIe sapajjavasie 1 sAdIe apajjavasite 2 aNAdIe sapajja. 3 aNA apa0 4 ?, goyamA ! vatthassa NaM poggalovacae sAdIe sapajjavasie, no sAdIe apa0, no aNA0 sa0, no aNA0 apa0 / jahA NaM bhaMte ! vatthassa poggalovacae sAdIe sapaja0, no sAdIe apa0, no aNA0 sapa0, | no aNA0 apa0, tahA NaM jIvANaM kammovacae pucchA, goyamA ! atthegatiyANaM jIvANaM kammovacae sAdIe | sapajavasie, atthe0 aNAdIe sapajjavasie, atthe* aNAdIe apajjavasie, no ceva NaM jIvANaM kammovacae | sAdIe apa0 / se keNa.?, goyamA! IriyAvahiyAbaMdhassa kammovacae sAdIe sapa0, bhavasiddhiyassa kammovacae aNAdIe sapajjavasie, abhavasiddhiyassa kammovacae aNAdIe apajjavasie, se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuccati atthe0jIvANaM kammovacae sAdIe no ceva NaM jIvANaM kammovacae sAdIe apajjavasie, vatthe NaM For Private and Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 vyAkhyAprajJaptiH // 43 // zatake uddezaH3 // 431 // bhaMte ! kiM sAdIe sapajavasie caubhaMgo, goyamA ! vatthe sAdIe sapajavasie, avasesA tinnivi paDiseheyavvA / jahA NaM bhaMte ! vatthe sAdIe sapajjavasie, no sAdIe apajja., no aNAdIe sapa0, no anAdIe apajjavasie, tahA NaM jIvANaM kiM sAdIyA sapajasiyA ? caubhaMgo pucchA, goyamA! atthegatiyA sAdIyA sapajjavasiyA cattArivi bhANiyabbA / se keNaTeNaM0 1, goyamA ! neratiyA tirikkhajoNiyA maNusmA devA gatirAgatiM paDucca sAdIyA sapajavasiyA,siddhI(siddhA)gatiM paDucca sAdIyA apajjavasiyA,bhavasiddhiyA laddhiM paDucca aNAdIyA mapajavasiyA, abhavasiddhiyA saMsAraM paDucca aNAdIyA apajjavamiyA, se tennttennN0|| (sUtraM 234) / [pra0] he bhagavan ! vastrane je pudgalono upacaya thayo che, te zuM sAdi sAMta che ? sAdi anaMta cha ? anAdi sAMta che ke anAdi anaMta che ? [u0] he gautama ! vasrane je pudgalono upacaya thayo che, te sAdi sAMta che paNa sAdi aparyavasita-anaMta nathI, | temaja anAdi sAMta nathI dhane anAdi anaMta nathI. [pra0] he bhagavan ! jema vastrano pudgalopacaya mAdi sAMta le paNa sAdi anaMta, anAdi sAMta ke anAdi anaMta nathI tema jIvonA karmopacaya mATe paNa pRcchA-prazna karavI arthAt jIvono karmopacaya paNa zuM sAdi | sAMta ke ? sAdi anaMta che, anAdi sAMta ke ke anAdi anaMta ke ? [u0] he gautama ! keTalAka jIvono karmopacaya sAdi sAMta che, keTalAka jIvono karmopacaya anAdi sAMta che ane keTalAka jIvono karmopacaya anAdi anaMta 2. paNa jovono karmopacaya sAdi aparyavasita-anaMta nathI. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u.] he gautama ! airyApathanA baMdhakano karmopacaya sAdi sAMta cha, bhavasiddhika jIvano karmopacaya anAdi sAMta che, abhavasiddhikano karmopacaya anAdi anaMta che te hetuthI he gautama ! tema kA che. For Private and Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobalrm.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH / / 432 // 6 zatake | uddezaH3 // 432 // % % [[pra0] he bhagavan ! zuM vastra sAdi ane sAMta cha ? pUrva pramANe ahIM cAre bhAMgAmA prazna kahevo. [u0] he gautama ! vastra sAdi 4/che ane sAMta he. bAkI traNe bhAgAno basamA pratiSedha karavo. [pra0] he bhagavan ! jema vastra sAdi sAMta che paNa sAdi anaMta nathI, anAdi sAMta nathI ane anAdi anaMta nathI tema jIvo zuM sAdi sAMta cha ? ahiM pUrvanA cAre bhAMgA kahI temA prazna karavo. [u0] | he gautama ! keTalAka jIvo sAdi sAMta che, e pramANe cAre bhAMgA kahevA. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! nairayiko, tiryaMcayoniko, manuSyo, ane devo gati Agatine apekSI sAdi ane sAMta he, siddhagatine apekSI siddho sAdi anaMta |che, bhavasiddhiko labdhine apekSI anAdi sAMta che ane abhavasiddhiko saMsArane apekSI anAdi anaMta che, te hetuthI tema kadhuke. // 234 / / | kati Na bhaMte ! kammappagaDIo paNNattAo!, goyamA! aTTha kammappagaDIo paNNattA, taMjahA-NANAvara|Nija darisaNAvaraNija jAva aMtarAiyaM / nANAvaraNijassa NaM bhaMte ! kammassa kevatiyaM kAlaM baMdhaThitI paNNattA ?, goyamA ! jaha0 aMtomuhuttaM ukko tIsaM sAgarovamakoDAkoDIo, tinni ya vAsasahasmAI abAhA, abAhaaiyA kammahitI kammaniseo, evaM darisaNAvaraNijapi, vedaNijaM jaha0 do samayA uko jahA nANA| varaNijaM, mohaNijnaM jaha* aMtomuhattaM ukko sattari sAgarovamakoDAkoDIo, satta ya vAsasahassANi abAdhA, avAhaNiyA kammaThiI kammanisego, AugaM jahanneNaM aMtomuhutta ukko tettIsaM sAgarovamANi, pubvakoDitibhAgamabhahiyANi, (puvakoDitibhAgo avAhA, ayAhRNiyA) kammaTTitI kammaniseo, nAmagoyANaM jaha* aTTha muhuttA uko0 vIsaM sAgarovamakoDAkoDio, doSiNa ya vAsasahassANi avAhA, avAhU % % %*% %AX For Private and Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir INSAA 6 zatake uddezaH3 // 433 // |NiyA kammahitI kammaniseo, aMtarAtiyaM jahA nANAvaraNija // (sUtraM 235) // bhyAkhyA [pra0] he bhagavan ! keTalI karmaprakRtio kahI che ? [u.] he gautama ! ATha karmaprakRtio kahI che, te jemake, jJAnAvaraNIya prajJaptiH darzanAvaraNIya yAvat aMtarAya. [pra0] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karmanI baMdhasthiti keTalA kALa sudhI kahI che ? [u0] he gautama ! | // 433 // jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI trIza sAgaropama koDAkoDI, ane traNahajAra varasa abAdhAkALa, te abAdhakALa jeTalI UNI karmasthiti-karmaniSeka jANavo, e. pramANe darzanAvaraNIya karma paratve paNa jANavU, vedanIya karma jaghanye ve samayanI sthitivADhaM ane utkRSTe jema jJAnAvaraNIya karma kA che tema jANavU. mohanIya karma jaghanye antarmuhUrtanI sthitivALaM ane utkRSTe 70 sAgaropama koDAkoDI sthitivALu che ane sAtahajAra varasa teno abAdhAkALa che arthAt karmasthiti-karmaniSeka kALa, te abAdhA kALathI UNo jANavo. (he gautama ! ) AyuSya karmanI sthiti jaghanye antarmuhUrta cha ane utkRSTe pUrva koTinA tribhAgathI adhika tetrIza sAgaropama karmasthiti-karmaniSeka ne. nAmakarmano ane gotrakarmano jaghanya kALa ATha antarmuhUrta ane utkRSTa kALa vIza sAgaropama che tathA be hajAra varasa abAdhA kAla che, te abAdhA kALathI UNI karmasthiti,-karmaniSeka jANavo. jema jJAnAvaraNIya karma kA tema aMtarAya karma samajavU. // 235 // 18 nANAvaraNija NaM bhaMte ! kammaM kiM itthI baMdhai puriso baMdhar3a napuMsao baMdhai ? NoitthI nopuriso nonapuM. sao baMdhai ?, goyamA ! itthIvi baMghai purisovi baMdhai napuMsaovi baMdhai noitthI nopurimo nonapuMsao siya baMdhai siya no baMdhai, evaM AugavanAo satta kammappagaDIo // Auge NaM bhaMte ! kammaM kiM itthI baMdhaDa MANCE KA4%* For Private and Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 434 // puriso baMdhai napuMsao baMdhai ? pucchA, goyamA ! itthI siya baMdhai, siya no baMdhai, evaM tinnivi bhANiyabvA, | noitthInopurisononapuMsao na bNdhi|| NANAvaraNijja NaM bhaMte ! kammaM kiM saMjae baMdhai asaMjae0, evaM |6 zatake saMjayAsaMjae baMdhai nosaMjayanoasaMjaenosaMjayAsaMjae baMdhati ?, goyamA ! saMjae siya baMdhati siya no uddezaH3 | baMdhati, asaMjae baMdhai, saMjayAsaMjaevi baMdhai, nosaMjaenoasaMjaenosaMjayAsaMjae na baMdhati, evaM aaugvjaao| // 434 // sattavi, Auge heDillA tinni bhayaNAe, uvarille Na baMdhai / / [pra.] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya zuM strI bAMdhe ? puruSa bAMdhe ? ke napuMsaka bAMdhe ? vA nostrI-nopuruSa nonapuMsaka eTale je strI, | puruSa ke napuMsaka na hoya evo jIva bAMdhe ? [u0] he gautama ! strI paNa bAMdhe, puruSa paNa bAMdhe, ane napuMsaka paNa bAMdhe. paNa je nostrI nopuruSa-nonapuMsaka hoya te kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe e pramANe AyuSyane varjIne sAte karmaprakRtio mATe jANavU. [pra.] he bhagavan ! AyuSyakarma zuM strI bAMdhe ? puruSa bAMdhe ? ke napuMsaka bAMdhe ? e pramANe pUrvavat prazna karavo. [u0] he gautama ! strI bAMdhe | ane na paNa bAMdhe. e pramANe traNe mATe vIjA ve mATe paNa jANavU ane je no strI nopuruSa nonapuMsaka hoya te to AyuSyakarma na | bAMdhe [pra0] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karma zuM saMyata bAMdhe ? asaMyata bAMdhe ? ke saMyatAsaMyata bAMdhe ? vA je no saMyatanoasaMyata-no. saMyatAsaMyata hoya te bAMdhe ? [u.] he gautama ! kadAca saMyata bAMdhe, kadAca na bAMdhe; asaMyata bAMdhe ane saMyatAsaMyata paNa bAMdhe paNa * |je nosaMyata-noasaMyata-nosaMyatAsayata hoya te to na bAMdhe. e pramANe AyuSyane varjIne sAte karmaprakRtio mATe jANavU, AyuSyakarmanA saMbaMdhamAM nIcenA traNa saMyata, asaMyata ane saMyatAsaMyata mATe bhajanAvaDe jANavU bAMdhe ane na bAMdhe ema jANavU ane uparano For Private and Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 435 // | nosaMyata-noasaMyata-nosaMyatAsaMyata arthAt siddha na bAMdhe. ___NANAvaraNijjaMNaM bhaMte! kammaM kiM sammadiTThI baMdhai micchaddiTTI baMdhai sammAmicchadiTThI baMdhai?, goyamA sammaTTiI 46 zatake dra siya baMdhai siya no baMdhai,micchadiTThI baMdhai,sammAmicchadiTThI baMdhai,evaM AugavajAo sattavi, AUe hehillA uddezaH3 | do bhayaNAe, sammAmicchadiTThI na baMdhai // NANAvaraNijjaM kiM saNNI baMdhai asannI baMdhai nosaNNNInoasaNNI | // 435 // | baMdhai?, goyamA! sannI siya baMdhai siya no baMdhai, asannI baMdhai nosannInoasannI na baMdhai, evaM vedaNijjAugavajAocha kammappagaDIo,vedaNijjaM heDhillA do baMdhati, uvarille bhayaNAe, AugaM heDhillA do bhayaNAe, uvarillo na bNdhi|| NANAvaraNijnaM kammaM kiM bhavasiddhIe baMdhai abhavasiddhIe baMdhai nobhavasiddhIenoabhavasiddhIe baMdhati, goyamA! bhavasiddhIe bhayaNAe,abhavasiddhIe baMdhati,nobhavasiddhIenoabhavasiddhIe na baMdhai, evaM AugavajAo sattavi, AugaM hehilA do bhayaNAe, uvarillo na baMdhai / / NANAvaraNijjaM kiM cakkhudaMmaNI baMdhati acakkhudaMsa. ohiMdaMsa. kevaladaM0?, goyamA ! hehillA tinni bhayaNAe, uvarille Na baMdhai, evaM vedaNijavajAo sattavi, vedaNijaM heDillA tinni baMdhaMti, kevaladaMsaNI bhayaNAe / pra0] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karma zuM samyagdRSTi bAMdhe ? mithyAdRSTi bAMdhe ke samyagmithyAdRSTi bAMdhe? [u0] he gautama !18 samyagdRSTi kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe, mithyAdRSTi bAMdhe ane samyagmidhyAdRSTi paNa bAMdhe. e pramANe ayuSya sivAyanI sAte karmaprakRtio mATe jANavU, AyuSyamAM nIcenA be samyagdRSTi ane mithyAdRSTi bhajanAvaDe kadAca na bAMdhe ane kadAca bAMdhe ane For Private and Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJapti // 436 // 6 zatake udezaH3 // 436 // samyagmithyAdRSTi ( to samyagmithyAdRSTinI dazAmAM ) na bAMce. [pra0] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karma zuM saMjJI jIva bAMdhe ? asaMjJI | jIva bAMdhe ? ke nosaMjJI ane noasaMjJI bAMdhe ? [u.] he gautama ! saMjJI kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe, asaMjJI bAMdhe ane nosaM|jJInoasaMjJI jIva na bAMdhe. e pramANe vedanIya ane AyuSya varjIne cha karmaprakRtio mATe jANavU. ane vedanIyane nIcenA ve saMjJI ane asaMjJI bAMdhe ane uparano nosaMjJInoasaMjJI bhajanAvaDe kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe ane AyuSyane nIcenA ve bhajanAe |bAMdhe ane uparano na bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zuM bhavasiddhika jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ?, abhavasiddhika jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ?, | ke nobhavasiddhika ane noabhavasiddhika jJAnAvaraNa karma bAMdhe ! [u0] he gautama ! bhavasiddhika bhajanAe bAMdhe eTale kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe, abhavasiddhika jJAnAvaraNa karma bAMdhe ane nobhavasiddhika ane noabhavasiddhika na bAMdhe, e pramANe Ayu| pya sivAyanI sAte karmaprakRtio mATe jANavU, AyuSya karmane nIcenA ve bhavasiddhika-bhavya ane abhavasiddhika abhavya, te bhajanAe bAMdhe kadAca bAMdhe ane na paNa bAMdhe ane uparano nobhavasiddhika ane noabhavasiddhika eTale bhavya nahi tema abhavya nahi arthAt siddha, te na bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zuM cakSurdarzanI, acakSurdarzanI, avadhidarzanI ane kevaladarzanI jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! heThaLanA traNa cakSurdarzanI, acakSurdarzanI ane avadhidarzanI etraNa bhajanAe bAMdhe eTale kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe, | tathA uparano-kevaladarzanI te na bAMdhe, e pramANe vedanIya sivAyanI sAte karmaprakRtio mATe jANavU, vedanIyakarmane nIcenA traNa bAMdhe che ane kevaladarzanI kadAca bAMdhe ane kadAca na bAMdhe. NANAvaraNija kammaM kiM pajattao baMdhai apajattao baMdhai nopajjattaenoapajjattae baMdhai?, goyamA! pajattae For Private and Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir %A5% vyAkhyAprajJaptiH // 437 // 6 zatake uddezaH3 // 437 // % %A bhayaNAe, apajattae baMdhai, nopajjattaenoapajjattae na baMdhai, evaM AugavajAo, AugaM heDillA do bhayaNAe, uvarille Na vNdhdd'|| nANAvaraNinaM kiM bhAsae baMdhar3a abhAsae?, goyamA! dovi bhayaNAe, evaM vedaNiyavajjAo satta, vedaNija bhAsae baMdhai, abhAsae bhayaNAe / NANAvaraNijjaM kiM paritte baMdhai aparitte baMdhai noparittanoaparitte baMdhai ?, goyamA ! paritte bhayaNANa, aparitta baMdhai, noparittenoaparitte na baMdhai, evaM AugavajAo matta kammappagaDIo, Aue parittovi aparittovi bhayaNAe, noparittonoaparitto na vaMdhar3a // NANAvaraNijja kammaM kiM AbhiNibohiyanANI baMdhai suyanANI. ohinANI. maNapajavanANI0 keyalanANI baM0 1, goyamA ! hehillA cattAri bhayaNAe, kevala nANI na baMdhai, evaM vedaNijjavajAo sattavi, vedaNijjaM heDillA cattAri baMdhaMti, kevalanANI bhayaNAe / pra0] he bhagavan ! zuM paryAbhaka jIva jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ? aparyAptaka jIva jJAnavaraNIya karma bAMdhe ? ke noparyApta ane noaparyApta jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! paryApta jIva bhajanAe jJAnAvaraNIya karma bAMdhe, aparyApta jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ane noparyApta tathA noaparyApta eTale siddha jIva jJAnAvaraNIya karma na bAMdhe, e pramANe AyuSyane varjIne sAte karmapraka| tio mATe jANavU ane AyuSyane nIcenA be paryApta ane aparyApta bhajanAe bAMdhe ane uparano noparyApta tathA no aparyApta siddha na bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zu bhASaka jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? ke abhASaka bAMdhe ? [u0] he gautama! banne bhASaka ane abhASaka e bane jIva jJAnAvaraNa karma bhajanAe bAMdhe, e pramANe vedanIyavarjIne sAte karmaprakRtio mATe jANavU ane vedanIya karma bhASaka E%e04-14-0 %. For Private and Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti 6zatake // 438 // uddeza:3 // 438 // CCC444% bAMdhe tathA abhASaka vedanIya karmane bhajanAe bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zuM paritta-eka zarIravALo eka jIva, jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? | aparitta jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? ke noparita tathA noaparitta jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! paritta jIva, bhajanAe jJAnAvaraNa karma bAMdhe, aparitta jIva jJAnAvaraNa karma bAMdhe ane noparitta tathA noaparitta eTale siddha jIva na bAMdhe, e pramANe AyuSyane boMne sAte karmaprakRtio mATe jANavU,ane paritta tathA aparitta e banne paNa AyuSya karmane bhajanAe bAMdhe che ane noparitta tathA noaparIta bAMdhato nathI. [pra0] he bhagavan ! zuM AminibodhikajJAnI, zrutajJAnI avadhijJAnI, manaHparyavajJAnI ke keva| lajJAnI jJAnAvaraNa karma bAMdhe? [u.] he gautama ! heThaLanA cAra eTale matijJAnI, zrutajJAnI, avadhijJAnI ane manaHparyavajJAnI e cAra bhajanAe bAMdhe ke ane kevalajJAnI bAMdhato nathI, e pramANe vedanIyane varjIne bAkInI sAta karmaprakRtio mATe jANI levU ane vedanIya karmana heThaLanA cAra bAMdhe che ane bhajanAe bAMdhe cha. ___NANAvaraNijjaM kiM matiannaHNI baMdhai suya0 vibhaMga0, goyamA ! (savvevi) AugavajjAo sattavi baMdhaMti, AugaM bhayaNAe / NANAvaraNija kiM maNajogI baMdhai0 vaya kAya0 ajogI baMdhai ?, goyamA! heDillA tinni bhayaNAe, ajogI na baMdhai, evaM vedaNijabajAo. vedaNijjaM hehillA baMdhati, ajogI na baMdhai ||nnaannaavrnnijj kiM sAgArovautte baMdhai aNAgArovautte baMdhai ?, goyamA ! aTThasuvi bhayaNAe // NANAvaraNijaM kiM AhA| rae baMdhai aNAhArae baMdhai ?, goyamA! dovi bhayaNAe, evaM vedaNijjaAugavajANaM chaNhaM, vedaNijz2a AhArae baMdhati, aNAhArae bhayaNAe, Aue AhArae bhayaNAe, aNAhArae na baMdhati, NANAvaraNijja % ** For Private and Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 439 // 6 zatake uddezaH3 | // 439 / / 294-9- 4 kiM suhame baMdhar3a bAyare baMdhai nosahumenobAdare baMdhai ?, goyamA ! suhame baMdhai, bAyare bhayaNAe, nomuhame| nobAdare na baMdhai, eva AugavajAo sattavi, Aue suhame bAyare bhayaNAe, nosahamenobAyare Na baMdhai / / | NANAvaraNijaM kiM carime acarime baM0 1, goyamA ! aTThavi bhayaNAe / ( sUtraM 236) // pra.] he bhagavan ! zu matiajJAnI. zrutaajJAnI ane vibhaMgajJAnI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! AyuSyane | varjIne sAte karmaprakRtio bAMdhe ane AyuSyane bhajanAe bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zuM manayogI, vacanayogI, kAyayogI ane ayogI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! heThaLanA traNa manayogI, vacanayogI ane kAyayogI, e traNa bhajanAe jJAnAvaraNa karma bAMdhe ane ayogI jJAnAvaraNane na bAMdhe. e pramANe vedanIya sivAyanI sAte karmaprakatio mATe jANavU ane vedanIya karmane heThalanA traNa bAMdhe ane ayogI na bAMdha. [pra0 he bhagavan ! zuM sAkAra upayogavALo ke anAkAra upayogavAlo jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! AThe karmaprakRtio bhajanAe bAMdhe. [pra0] he bhagavana ! zu AhAraka ke anAhAraka jIva jJAnAvaraNIya karmane bAMdhe ? [u.] he gautama ! banne paNa bhajanAe bAMdhe. e pramANe vedanIya ane AyuSya sivAyanI cha karmaprakRtio mATe jANavU, | ane vedanIya karma, AhAraka jIva bAMdhe tathA anAhAraka jIva bhajanAe bAMdhe ane AyuSyakarmane AhAraka jIva bhajanAe bAMdhe tathA anATAraka jIva na bAMdhe. [pra0] he bhagavan ! zu mRkSma jIna, bAdara jIva ke nomUkSma-nobAdara jIva jJAnAvaraNa karmane bAMdhe ? [u0]] he gautama : mUkSma jIva bAMdha, bAdara jIva bhajanAe bAMdha ane nomUkSma-novAdara jIva na bAMdhe, e pramANe AyuSyane mUkIne sAte karmaprakRtio mATe paNa jAgavU ane AyuSyakarma ne mUkSma jIva ane bAdara jIva, e banne bhajanAe bAMdha , tathA nosakSama-novAdara 4*4%25*444 1 -44-4 For Private and Personal use only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nae vyAkhyAprajJapti 6 zatake uddezaH3 // 440 // // 440 // jIva siddhanA jIva nathI bAMdhatA. [pra.] he bhagavan ! zu carama jIva ke acarama jIva jJAnAvaraNIya karma bAMdhe ? [u0] he gautama ! 4Ae bane jIva AThe pharmaprakRtione bhajanAe bAMdhe. // 236 // / eesiNaM bhate ! jIvANaM ithivedagANaM purisa vedagANaM napuMsagavedagANaM aveyagANa ya kayare 2 appA vA 4?, goyamA ! mabbatthovA jIvA purisavedagA, ithivedagA saMkhejaguNA, avedagA arNataguNA, napuMsagavedagA aNaMta| gunnaa|| eesiM savvesiM padANaM appabahugAI uccAreyabvAiM jAva samvatthovA jIvA acarimA,carimA annNtgunnaa| sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti (sUtraM 237) // chaTThasA taio uddeso sNmtto||6-3|| [pra0] he bhagavan ! strIvedaka, puruSavedaka, napuMsakavedaka aMne avedaka, e badhA jIvomAM kyA kyA jIva, konA konAthI alpa, bahu, tulya ane vizeSAdhika cha ? [u0] he gautama ! sauthI thoDA puruSavedaka jIvo che, tenAthI saMkhyeyaguNa strIvedaka he, avedaka anaMtaguNa che ane napuMsakavedaka anaMtaguNa hai. e badhA padonAM alpabahutvo kahevAM yAvat sauthI thoDA acarama jIvo cha bhane carama jIvo anaMtaguNa che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavana ! te e pramANe che. ema kahI yAvada vicare che. // 237 / / bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTThA zatakamAM trIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 441 // uddezaka 4. 6 zatake dra (AgaLanA uddezakamAM jIvanuM nirUpaNa kayu che. ane have A cothA uddezakamAM paNa teja jIvane bIje prakAre nirUpatA A sUtra kahe .) uddeza:4 | jIve NaM bhaMte ! kAlAeseNaM kiM sapadese apadese?, goyamA! niyamA sapadese / neratie NaM bhaMte ! kaalaa-R||441|| deseNaM kiM sapadese apadese ?, goyamA ! siya sapadese siya apadese, evaM jAva siddhe / jIvA NaM bhaMte ! kAlAdeseNaM kiM sapadesA apadesA?, goyamA ! niyamA spdesaa| neraiyA NaM bhaMte ! kAlAdeseNaM kiM sapadesA apadesA ?, goyamA! savvevi tAva hojA sapadesA 1 ahavA sapaesA ya apadese ya 2 ahavA sapadesA ya apademA ya 3, evaM jAva thaNiyakumArA // puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kiM sapadesA apadesA?, goyamA sapadesAvi apadesAvi, evaM jAva vaNapphaikAiyA, pra0] he bhagavan ! zuM jIva kAlAdezavaDe-kAlanI apekSAe sapradeza che ke apradeza ? [u0] he gautama ! jIva niyamA cokasa sapradeza che. e pramANe yAvat siddha sudhInA jIva mATe jANavU. [pra0] he bhagavana ! nairayika jIva kAlAdezathI sapradeza ke ke apradeza cha ? [u0] he gautama ! e kadAca sapradeza che ane kadAca apradeza che. [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo kAlAdezathI sapradeza che ke apradeza hA cha ? [u0] he gautama ! cokasa, jIvo sapradeza che.[pra0] he bhagavan ! zuM nairayika jIvo kAlAdezavaDe sapradeza che ke apradeza che? u0] he gautama ! e nairayikomA 1 badhAya sapradeza hoya, 2 keTalAka sapradeza ane ekAda apradeza ane 3 keTalAka tathA sapradeza keTalAka For Private and Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 442 // 3435 6 zatake uddezaH4 // 442 // 3 mAraAC%A4% apradeza; e pramANe yAvat stanitakumAra sudhInA jIvo mATe jANavU. [pra0] he bhagavan ! zuM pRthivIkAyika jIvo sapradeza che ke apradeza | | che ? [u0] he gautama ! teo sapradeza paNa che ane apradeza paNa che, e pramANe yAvat vanaspatikAyika sudhInA jIvo mATe jANavU. sesA jahA neraiyA tahA jAva siddhA // AhAragANaM jIvegeMdiyavajjo tiya bhaMgo, aNAhAragANaM jIvegiMdiyavajjA chanbhaMgA evaM bhANiyabvA-sapadesA vA 1 apaesA vA 2 ahavA sapadese ya appadese 4.ya 3 ahavA sapadese ya apadesA ya 4 ahavA sapadesA ya apadese ya 5 ahavA sapadesA ya apadesA ya |6, siddhehiM tiyabhaMgo, bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA [bhavasiddhiyA jahA ohiyA, no bhavasiddhiyanoabhavasiddhiyA jIvasiddhehiM tiyabhaMgo, saNNIhiM jIvAdio tiyabhaMgo, asaNIhiM egidiyavajo tiyabhaMgo, neraiyadevamaNuehiM chanbhaMgo, nosanninoasannijIvamaNuyasiddhehiM tiyabhaMgo, salesA jahA ohiyA, kaNhalessA nIlalessA kAulessA jahA AhArao navaraM jassa atthi eyAo, teulessAe jIvAdio tithabhaMgo, navaraM puDhavikAiesu AuvaNaphatIsu chanbhaMgA, pamhalesasukkalessAe jIvAdiohio tiyabhaMgo, alesIhiM jIvasiddhehiM tiya bhaMgo, maNusse chabhaMgA, sammahiTThIhiM jIvAitiyabhaMgo, vigaliMdiesu chanbhaMgA, micchadiTThIhiM egidiya| vajjo tiyabhaMgo, sammAmicchadiTThIhiM chanbhaMgA, saMjaehiM jIvAio tiyabhaMgo, asaMjaehiM egidiyavajjo |tiyabhaMgo, saMjayAsaMjaehiM tiyabhaMgo jIvAdio, nosaMjayanoasaMjayanosaMjayAsaMjayajIvasiddhehiM tiyabhaMgo, sakasAIhiM jIvAdio tiyabhaMgo, egidiesu abhaMgakaM, kohakasAIhiM jIvaegidiyavajjo tiyabhaMgo, OM*-% % % % % For Private and Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 443 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devehiM chabhaMgA, mANakasAImAyA kasAI jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, meratiyadevehiM chanbhaMgA, lobhakasAIhiM jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, neratiemu chanbhaMgA, akasAIjIvamaNuehiM siddhehiM tiyabhaMgo, ohiyanANe AbhiNibohiyanANe suyanANe jIvAdio tiyabhaMgo, vigalidiehiM chanbhaMgA, ohinANe maNa0 kevalanANe jIvAdio tiyabhaMgo, ohie annANe matiaNNANe suyaaNNANe egiMdiyavajjo tiyabhaMgo, vibhaMganANe jIvAdio tiyabhaMgo, sajogI jahA ohio, maNajogI vayajogI kAyayogI jIvAdio tiyabhaMgo, navaraM kAyajogI egiMdiyA tesu abhaMgakaM, ajogI jahA alesA, sAgArovautte aNAgArovautte jIvaegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, saveyagA ya jahA sakasAI, itthiveyagapurisaveyaganapuMsagaveyagesu jIvAdio tiyabhaMgo, navaraM napuMmaga vede egidie abhaMgayaM, aveyagA jahA akasAI, sasarIrI jahA ohio, orAliyaveubviyasarIrANaM jIvaegiMdivajjo tiyabhaMgo, AhAragasarIre jIvamaNuesa chabhaMgA, teyagakammagANaM jahA ohiyA, asarIrehiM jIvasiddhehiM tiyabhaMgo, AhArapajjattIe sarIrapajjattIe iMdiyapajattIe ANApANupajjattIe jIvae giMdiyavajjo tiyabhaMgo, bhAsamaNapajattIe jahA saNNI, AhAraapajjattIe jahA aNAhAragA, sarIraapajattIe iMdiyaapajjattI ANApANaapajjattIe jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, neraiyadevamaNuehiM chanbhaMgA, bhAsAmaNaapajattIe jIvAdio tiyabhaMgo, poraiyadevamaNuehiM chabhaMgA || gAhA - sapadesA AhAragabhaviyasannilesmA diTThI saMjayakasAe / NANe joguvaoge vede ya sarIrapajjatI // 41 // sUtraM 238) For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH4 // 443 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 444 // zatake uddezaH4 // 44 // * % jema nairayika jIvo kadyA tema siddha sudhInA bAkInA baghA jIvo mATe jANavU. jIva ane ekendriya varjIne bAkInA AhAraka jIvo mATe traNa bhAMgA jANavA, ane anAhAraka jIvo mATe ekendriya varjIne cha bhAMgA A pramANe jANavA-1 keTalAka sapradeza hoya, 2 keTalAka apradeza hoya, 3 athavA koi sapradeza hoya ane koi apradeza hoya, 4 koi sapradeza hoya ane keTalAka apradeza hoya, 5 keTalAka sapradeza hoya ane koi agradeza hoya ane 6 keTalAka sapradeza hoya tathA keTalAka apradeza hoya. siddhone mATe traNa bhAMgA jANavA jema audhika-sAmAnya jIvo kadyA tema bhavasiddhika-bhavya ane abhavasiddhika-abhavya jIvo jANavA. nobhavasiddhika tathA noabhavasiddhika jIva, siddhomA traNa bhAMgA jANavA. saMjJiomAM jIvAdika traNa bhAMgA jANavA, asaMjhiomAM ekendriyavarjIne traNa bhAMgA jANavA. nairayika, deva ane manuSyomA cha bhAMgA jANavA. nosaMjJI tathA noasaMjJI jIva, manuSya ane siddhomAM traNa bhAMgA jANavA. jema sAmAnya jIvo kahyA, tema salezya-lezyAvAlA jIvo jANavA. jema AhAraka jIva kahyo tema kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvAlA ane kApotalezyAvAlA jIvo jANavA, vizeSa e ke, jene je lezyA hoya tene te lezyA kahevI. tejolezyAmAM jIvAdika traNa bhAMgA jANavA, vizeSa e ke, pRthivIkAyikomAM, apkAyikomA ane vanaspatikAyikomA cha bhAMgA jANavA, padmalezyAmAM ane zuklalezyAmAM jIvAdika traNa mAMgA jANavA, alezyomAM jIva ane siddhomA traNa bhAMgA jANavA ane aleya manuSyomA cha bhAMgA jANavA. samyagdRSTiomAM jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. vikalendriyomA cha bhAMgA jANavA. mithyAdRSTiomAM ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA. samyagmithyAdRSTiomAM cha bhAMgA jANavA. saMyata jIvomAM jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. asaMyatomA ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA, saMyatAsaMyatomA jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. nosaMyata noasaMyata ane nosaMyatA % % %* 364 For Private and Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RECA saMyatomAM-jIva siddhomAMtraNa bhAMgA jANavA. sakapAyomAM-kaSAyavALAomAM jIvAdikatraNa bhAMgA jANavA. ane sakaSAya ekendriyonAM vyAkhyA abhaMgaka-traNa bhAMgA nathI paNa eka bhAMgo che, krodha kapAyiomAM jIva ane ekendriya varjI traNa bhAMgA jANavA. devomA cha prajJaptiH M6zatake bhAMgA, mAnakaSAyavALamAM, mAyAkapAyavALAmA jIpa ane ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA, nairayika ane devomA cha bhAMgA // 44 // uddezA4 | jANavA. lobhakaSAyavALAomA jIva ane ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA. nairayikomA cha bhAMgA jANavA. akaSAyimAM jIva, // 44 // manuja ane siddhomA traNa mAMgA jANavA. odhika jJAnamAM, Abhinibodhika-jJAnamAM, zrutajJAnamAM, jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. | vikaleMndriyomA cha bhAMgA jANavA. avadhijJAnamAM, manaHparyavajJAnamAM ane kevalajJAnamAM jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. audhika GajJAnamAM, matiajJAnamA ane zrutaajJAnamAM ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA. vibhaMgajJAnamA jIvAdika traNa bhAMgA jANavA, jema audhika kahyo tema saMyogI jANavo. manayogI, vacanayogI ane kAyayogimA jIvAdika traNa bhAMgA jANavA. vizeSa e ke, ekendriya jIvo kAyayogavAlA che ane teomAM abhaMgaka jAjA bhAMgA nathI paNa eka mAMgo che. jema alezyo kahyA tema ayogijIvo jANavA. sAkAra upayogavALAmAM ane anAkAra upayogavALAmAM jIva tathA ekendriya varjIne traNa bhAMgA jANavA. jema sakapAyI-kapAyavAlA kahyA tema savedaka-vedavALA jIvo jANavA strIvedaka, puruSavedaka ane napuMsakavedakomA jInAdika traNa bhAMgA jANavA, vizepa e ke, napusaka vedamAM ekendriyo mATe abhaMgaka jAjA bhAMgA nathI paNa eka bhAMgo che. jema akaSAyI kapAyarahita jIvo kahyA tema avedaka-vedavinAnA jIvo jANavA jema audhika-sAmAnya jIva kahyA tema sazarIrI-zarIravAlA jIvo jANavA. audArika ane vaikriya zarIravALA mAre jIva tathA ekendriya varjIne traNa mAMgA jANavA. AhAraka zarIramAM jIva ane manuSyamA cha CA RROR 454 For Private and Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 6 zatake uddezaH4 // 446 // // 446 // AA bhAMgA jANavA, jema audhika kahyA tema taijasa ane kArmaNa ( zarIravALA jIvo) jANavA. azarIrI-jIva ane siddha mATe traNa bhAMgA jANavA. AhAraparyAptimAM, zarIraparyAptimA, indriyaparyAptimA ane AnaprANaparyAptimA jIva ane ekendriya varjI traNa bhAMgA jANavA. jema saMjJI jIvo kadyA tema bhASA ane manaHparyApti saMbaMdhe jANavU, jema anAhAraka jIvo kahyA tema AhAra paryApti vinAnA jIvo viSe samajavU. zarIranI aparyAptimAM, iMdriyanI aparyAptimAM ane ANaprANanI aparyAptimA jIva ane ekeMdriya varjI traNa mAMgA 6 jANavA. nairayika, deva ane manuSyomA cha bhAMgA jANavA. bhASAnI aparyAptimA ane mananI aparyAptimA jIvAdika traNa mAMgA dI jANavA. nairayika, deva ane manuSyomA cha bhAMgA jANavA. saMgrahagAthA A pramANe che:-sapradezo, AhAraka, bhavya, saMjJI, lezyA, dRSTi, saMyata, kaSAya, jJAna, yoga, upayoga, veda, zarIra ane paryApti e dvAro che. / / 238 // jIvA NaM bhaMte ! kiM paJcakkhANI apaccakkhANI paJcakkhANApaccakkhANI ?, goyamA ! jIvA paccakkhANIvi apaJcakkhANIvi paJcakkhANApaJcakkhANIvi / savvajIvANaM evaM pucchA, goyamA! neraiyA apaJcakkhANI jAva cauriMdiyA. sesA do paDiseheyabvA, paMceMdiyatirikkhajoNiyA no paccakkhANI apaJcakkhANIvi paJcakkhANApaJcakkhANovi, maNussA tinnivi, sesA jahA neratiyA // jIvA NaM bhaMte! kiM paccakkhANaM jANaMti, apacca| kkhANaM jANaMti, paJcakkhANApaccakkhANaM jANaMti ?, goyamA ! je paMceMdiyA te tinnivi jANaMti, avasesA pacca|kkhANaM na jANaMti 3 // jIvA NaM bhaMte ! kiM paccakkhANaM kuvvaMti apaJcakakhANaM kuvaMti pacakkhANApaccakkhANaM kuvaMti ?, jahA ohiyA tahA kubvaNA || jIvA NaM bhaMte ! kiM paJcakkhANanibbattiyAuyA apaJcakkhANaNika *OMOMOMOM++ % + For Private and Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 447 // 6 zatake uddezaH4 // 447 // | paJcakkhANApaJcakkhANani?, goyamA! jIvA ya vemANiyA ya paJcakkhANaNivvattiyAuyA tinnivi, ava| sesA apaccakkhANanivvattiyAuyA // paJcakkhANaM 1 jANai 2 kunvati3 tinneva AunivvattI 4 / sapadesuddesaMmi ya emee daMDagA curo|| 42 // (sUtraM 239) // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte / tti chaThe sae cauttho uddso|| 6-4 // [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo pratyAkhyAnI cha ? apratyakhyAnI cha ? ke pratyAkhyAnapratyAkhyAnI cha ? [u.] he gautama ! jIvo | pratyAkhyAnI paNa che, apratyAkhyAnI paNa che ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI paNa che. [pra0] e pramANe badhA jIvo mATe prazna karavo? [u.] he gautama ! nairayiko apratyAkhyAnI che, e pramANe yAvat cararidriya sudhInA jIvo apratyAkhyAnI kahevA arthAt teone mATe bAkInA be-pratyAkhyAnI ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI-bhAMgA pratiSedhavA, paMcedriyatiryaMcayoniko pratyAkhyAnI nathI paNa apratyAkhyAnI che ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI che ane manuSyone traNe bhAMgA hoya che tathA bAkInA jIvo, jema nairayiko kahyA tema kahevA. [pra.] he bhagavan ! zuM jIvo pratyAkhyAnane jANe che apratyAkhyAnane jANe cha ? ke pratyAkhyAnApratyAkhyAnane jANe che ? [u0] he gautama ! je paMceMdriyo che te traNene paNa jANe che, bAkInA jIvo pratyAkhyAnane jANatA nathI. apratyAkhyAnane jANatA nathI ane(pranyAkhyAnA| pratyAkhyAnane jANatA nathI.) [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo pratyAkhyAnane kare che ? apratyAkhyAnane kare che ? ke pratyAkhyAnApratyAkhyAnane kare che ? [u0] he gautama ! jema audhika daMDaka kahyo tema pratyAkhyAnanI kriyA-pratyAkhyAnanuM karavU paNa jANI lebu. [pra0] he bhagavan ! zuM jIyo pratyAkhyAnathI nivartita AyuSyavAlA che eTale zuM jIvonuM AyuSya pratyAkhyAnathI baMdhAya cha ? apratyAkhyAnathI baMdhAya cha ? ke pratyArayAnApratyAkhyAnathI baMdhAya che ? [u0] he gautama ! jIvo ane vaimAniko pratyAkhyAnathI nivartitaH / ***** * * For Private and Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 448 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AyuSyavALA che, traNe paNa che apratyAkhyAnathI nivartita AyuSyavALA che ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnathI nivartita AyuSyavALA che ane bAkInA apratyAkhyAnathI nivartita AyuSyavALA che. saMgrahagAthA kahe che:- pratyAkhyAna pratyAkhyAnane jANe, (pratyAkhyAna ne) kare, traNene (jANe ane kare) AyuSyanI nirvRtti, sapradeza uddezakramAM e cAra daMDako che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvat vihare che. / / 239 / / bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA chaTTA zatakamAM cothA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 5. AgaLanA uddezakamA sapradeza jIvo kayA, have sapradeza evAja tamaskAyAdikane kahevA paMcama uddezaka kahe the. kimiyaM bhaMte! tamukkApatti pavuccai kiM puDhavI tamukkAetti pabuccati AU tamukkAeti pacati ? goyamA ! no puDhavI tamukkAeti pacati, AU tamukkApatti pavuJcati / se keNaTTeNaM0 1, goyamA ! puDhavikAe NaM atthegatie subhe desa pakAseti, atthegaie desaM no pakAseha, se teNadveNa0 / tamukkAe NaM bhaMte ! kahi~ samuTThie kahi saMniTThie ?, goyamA ! jaMbuddIvasma 2 bahiyA tiriyamasaMkheje dIvasamudde vIIvatittA aruNavarassa dIvassa bAhirillAo vetiyantAo aruNodayaM samudaM bAyAlIsaM joyaNasahassANi ogAhittA uvarillAo jalaMtAo egapadesiyAe seDhIe ittha NaM tamukkAe samuTThie, sattarasa ekavIse joyaNasae uDDhaM uppaittA tao For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH 5 ||448 / /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 449 // pacchA tiriyaM pavitthara nANe 2 mohammIsANasaNakumAramAhiMde cattArivi kappe AvarittANa uDdapi ya NaMjAva baMbhaloge kappe riTThavimANapatthaDaM saMpatte ettha NaM tamukAe NaM saMnihie // 6 zatake | [pra0] he bhagavan ! A tamaskAya zu kahevAya ? zuM pRthivI tamaskAya e pramANe kaDevAya ? zuM pANI tamaskAya e pramANe uddezaH kaddevAya ? [u0] he gautama ! pRthivI, 'tamaskAya' e pramANe na kahevAya, paNa pANI, 'tamaskAya' e pramANe kaDevAya. [pra.] he // 459 // bhagavana ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! keTaloka pRthivI kAya evo zubha , je dezane bhAgane prakAzita kare ke ane keTaloka pRthivIkAya evo che, je dezane prakAzita nathI karato, te hetuthI pUrvokta pramANe kahevAya. [pra0] he bhagavan ! tamaskAya kyA sapnusthita che kyAthI zarU che ane kyAM saMniSThita che kyA teno ata cha ? [u0] he gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpanI bahAra tirache asaMkhya dvIpa samudrone ullaMdhyA pachI aruNavara bahAra Ave che, te dvIpanI bahAranI vedikAnA atathI aruNodaya samudrane 42 hajAra yojana avagAhIe tyAre uparitana jalAMta Ave che, te uparitana jalAMtathI eka pradezanI zreNIe ahIM tamaska ya samusthita che, te tyAMcI | samutthita thai 1721 yojana uMco jai tyAMthI pAcho tiracho vistAra pAmato vistAra pAmato sodharma, IzAna, sanatkumAra || | ane mAheMdra e cAre kalpone paNa AcchAdIne uMce paNa brahmalokakalpamA riSTavimAnanA pAthaDA sudhI saMprApta pahoMcyo che ane tyAM tamaskAya saMniviSTa che. tamukkAe NabhaMte! kiMsaMThie pannatte, goyamA! ahe mallagamUlasaMThie uppi kukkuDagapaMjaragasaMThie paNNatte,tamukkAe |NaM bhaMte ! kevatiyaM vikhaMbheNaM kevatiyaM parikkheveNaM paNNatte ?, goyamA! dubihe paNNate, taMjahA-saMkhecavitthaDe ya| For Private and Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir P-44- 4xx 6 zatake uddezaH 5 // 45 // asaMkheja vitthaDe tha,tattha NaM je se saMkhejavitthaDe se NaM saMkhejAI joyaNasahasmAiM vikAvaMbheNaM asaMkhejAI joyaNavyAkhyA sahassAiM parikkheveNaM pa0,tattha gaMje se asaMvijavitthaDe se NaM asaMkhejAI joyaNamahassAI vikkhabheNaM asaMprajJaptiH khejAI joyaNasahassAI parikkheveNaM paNNatto / namukAe NaM bhaMte! kemahAlae pa0?, goyamA! ayaM NaM jaMbuddIve 2] // 450 // savvadIvasamuddANaM sababhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte // deve NaM mahiDDhIe jAva mahANubhAve iNAmeva 2. ttika? kevalakappaM jaMbuddIva 2 tIhiM accharAnivAehiM tisattakhutto aNupariyahittArNa havvamAgacchinnA, se NaM deve tAe ukkiTThAe turiyAe jAva devagaIe vIIvayamANe 2 jAva ekAhaM vA duyAhaM vA tIyAhaM vA ukoseNaM chammAse bItIvaejA atthegatiyaM tamukkAyaM bItIvaejA, atthegatiyaM no tamukkAya bItIvajA, emahAlae NaM 8|goyamA ! tamukkAe pannatte / FI [pra0] he bhagavan ! tamaskAya kiMsaMsthita cha eTale tamaskAyarnu saMsthAna AkAra jevU kA che. [u0] he gautama ! tamaskAya, nIce, mallakamUla-koDIAnA nIcenA bhAganA AkAravALo kayo che ane upara, kukaDAnA pAMjarAnA jevA AkAravALo kayo che. [pra.] he bhagavan ! tamaskAya viSkaMbhavaDe kaTalo kadyA che ane parikSepavaDe keTalo kahyo che? [u0] he gautama ! tamaskAya ve prakArano | kahyo che; eka to saMkhyeya vistRta ane bIjo asaMkhyeya vistRta, temAM je le saMkhyeya vistRta che te viSkaMbhavaDe saMkhyeya yojana sahasra hai kayA che ane parikSepavaDe asaMkhyeya yojana sahasra kayA che ane temAM je te asaMkhyeya vistRta che te asaMkhyeya yojana sahasra viSkaMbha vaDe kayo che ane asaMkhyeya yojana sahasra parikSepavaDe karo che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAya keTalo moTo kayo che ? [u0] he | For Private and Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 451 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gautama ! sarvadvIpa ane samudronI sarvAbhyaMtara A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa yAvat parikSepavaDe ko che koi moTI RddhivAko yAvat mahAnubhAva deva 'A cAlyo' ema karIne traNa capaTI vAgatAM ekavIzavAra te saMpUrNa jaMbUdIpane pharIne zIghra Ave, te deva tenI utkRSTa ane tvarAcALI yAvat devagativaDe jato jato yAvat eka divasa, ve divasa yA traNa divasa cAle ane vadhAremAM badhAre cha mahInA cAle to koi eka tamaskAya sudhI pahoMce ane koi eka tamaskAya sudhI na pahoMce, he gautama! eTalo moTo tamaskAya ko che. asthi NaM bhaMte! tamukkAe gehAti vA gehAvaNAti vA ? No tiNaTTe samaTTe, atthi NaM bhaMte !, tamukA gAmAta vA jAva saMnivesAti vA?, No tiNaTTe sama / asthi NaM bhaMte ! tamukkAe orAlA balAhayA saMsaMyaMti saMmucchaMti saMvAsaMti vA ?, haMtA asthi, taM bhaMte! kiM devo pakareti asuro pakareti nAgo pakareti ?, goyamA ! devovi pakareti asurovi pakareti nAgovi pakareti / asthi NaM bhaMte ! tamukkAe bAdare | thaNiyasa bAre vijjue 1, haMtA asthi, taM bhaMte! kiM devo pakareti ? 3, tinnivi pakareti ? asthi NaM bhaMte ! tamukkAe vAyare puDhavikAe bAdare agaNikAe ?, No tiNaTThe samaTThe, NaNNattha viggahagatisamAvannaNaM / asthi NaM bhaMte! tamukkAe caMdimasUriyagagaNaNakkhattatArArUvA ?, No tiNaTTe samaTThe, paliyasmato puNa asthi / asthi NaM bhaMte ! tamukkAe caMdAbhAti vA sUrAbhAti vA?, No tiNaTThe samaTThe, kAdUsaNiyA puNa sA / tamukkAe NaM bhaMte ! kerie vanneNaM paNNatte?, goyamA! kAle kAlAvabhAse gaMbhIralomaharisajaNaNe bhIme uttAsaNae parama kiNhe vanneNaM paNNatte, deveviNaM atthegatie je NaM tapaDhamayAe pasittA NaM khubhAejA, ahe NaM abhisamAgacchejA tao For Private and Personal Use Only 6 zatake uddeza:5 // 451 / /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 452 // 6 zatake uddezaH 5 // 452 / / 444- 4AKAL pacchA sIhaM 2 turiyaM 2 khippAmeva vItIvaejjA // [pra.] he bhagavan ! tamaskAyanAM ghara che ke gRhApaNa che! [u0] he gautama : te artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! tamaskAdAyamAM gAma che ke yAvat saMnivezo cha ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI. [pra0] he bhagavana : tamaskAyamA udAra moTA megha saMkheda pAme che ? saMmRrcha che ? ane varSaNa varase che ? [u0] he gautama ! hA, tema che. [pra.] he bhagavan ! zuM tene deva kare che ? asura kare che ? ke nAga kare che ? [u0] he gautama ! deva paNa kare che ? asura paNa kare che, ane nAga paNa kare cha. [pra0] he bhagavan ! tamaskAyamA bAdara stanitazabda cha ? ane bAdara vijaLI cha ? [u0] hA, che. [pra.] he bhagavan ! zuM tene deva yA asura yA nAga kare cha ? [u0] he gautama!traNe paNa kare che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAyamA bAdara pRthivIkAya cha ? ane bAdara agnikAya che ? [u.] he gautama! te artha samartha nathI. ane A je niSedha che te vigrahagatisamApanna sivAya samajabo arthAt vigrahagati samApanna cAdara pRthivI ane agni hoi zake che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAyamAM caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArArUpo che? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI, paNa te caMdrAdi, tamaskAyanI paDakhe che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAyamAM caMdra nI prabhA ke sUryanI prabhA hoya che ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI, kAraNa ke, te prabhA tamaskAyamA che paNa kAdRSaNikA-potAnA AtmAne duSita | karanArI che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAya varNathI kevo kahyo che ? [u0] he gautama ! varNavaDe tamaskAya kALo, kALI kAMtibALo, gaMbhIra, ruvATA ubhA karanAra, bhIma, utkaMpanI hetu ane paramakRSNa kahyo che, ane te tamaskAyane joine, jotAM vAraja keTalAka deva paNa kSobha pAme,ane kadAca koi deva tamaskAyamA praveza kare to pachI zarIranI tvarAthI ane mananI tvarAthI jaladI te tamaskAyane ullaMghI jAya. *4-%ARA*** For Private and Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 453 // - tamukkAyassa Na bhaMte ! kati nAmadhenA paNNattA ?, goyamA ! terasa nAmadhejA paNNattA, taMjahA-tameti vA tamukkAeti bA aMdhakArei vA mahAMdhakArei vA logaMdhakAreha vA logatamissei vA devaMdhakAreti vA devatamisseti- 6 zatake vA devAranneti vA devAheti vA devaphaliheti vA devapaDikkhobheti vA aruNodaetti vA samuhe / / tamukkAe NaM bhaMte ! | uddeza: | kiM puDhavIpariNAme AupariNAme jIvapariNAme poggalapariNAme ?, goyamA! no puDhavipariNAme, aauprinnaamevil||453|| jIvapariNAmevi poggalapariNAmevi / tamukkAe NaM bhaMte ! savve pANA bhUyA jIvA mattA puDhavikAittAe jAva tasakAiyattAe uvavannapubbA ?, haMtA goyamA ! asatiM aduvA aNatakhutto, No ceva Na yAdarapuDhavikAiyattAe | bAdaraagaNikAittAe vA / / ( sUtraM 240) // [pra0] he bhagavan ! tamaskAyanAM nAmo keTalAM kahyAM che ? [u0] he gautama ! tamaskAyanAM tera nAmo kahAM che, te jemake 1 8| tama, 2 tamaskAya, 3 aMdhakAra, 4 mahAMdhakAra, 5 lokAMdhakAra, 6 lokatamisra, 7 devAMdhakAra, 8 devatamisra, 9 devAraNya, 10 deva vyuha, 11 devaparigha, 12 devapratikSobha ane 13 aruNodaka samudra. [pra0] he bhagavan ! tamaskAya zuM pRthivIno pariNAma je? pANIno pariNAma che ? jIvano pariNAma che ke pudgalano pariNAma che. [u0] he gautama ! tamaskAya pRthivIno pariNAma nathI, pANIno paNa pariNAma che, jIvano paNa pariNAma che ane pudgalano pariNAma che. [pra0] he bhagavan ! tamaskAyamA sarva prANo, bhUto, jIvo ane satvo pRthivIkAyapaNe yAvat trasakAthikapaNe upannapUrva-pUrve kahelA upajyAM che ? [u. he gautama ! hA, anekavAra athavA anaMtavAra pUrve utpanna thayA che paNa bAdara pRthivI kAyapaNe ane bAdara agnikAyikapaNe nathI thayA. // 24 // 845 - -% For Private and Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * kati NaM bhaMte ! kaNharAIo paNNattAo?, goyamA! aTTa kaNharAIo pnnnnttaao| kahi NaM bhaMte ! eyAo| vyAkhyA 6 zatake aTTa kaNharAIo paNNattAo?, goyamA ! upi saNaMkumAramAhiMdANaM kappANaM hiTuM baMbhaloe kappe riDhe vimANe 31 prajJaptiH patthaDe, ettha NaM akkhADagasamacauraMsasaMThANasaMThiyAo aTTha kaNharAtIo paNNattAo. taMjahA-puracchimeNaM | uddezaH 5 // 454 // do paJcatthimeNaM do dAhiNeNaM do uttareNaM do, puracchimabhaMtarA kaNharAI dAhiNaM bAhiraM kaNharAtiM puTThA, dA- // 454 // | hiNabhaMtarA kaNharAtI paJcatyimabAhiraM kaNharAiM puTThA, pacatthimabhaMtarA kaNharAI uttarabAhiraM kaNharAtiM puTThA, uttaramabhaMtarA kaNharAtI puracchimabAhiraM kaNharAtiM puTThA, do puracchimapaJcatthinAo bAhirAo kaNharAtIo chalasAo, do uttaradAhiNabAhirAo kaNharAtIo taMsAo, do puracchimapaJcatthimAo abhitarAo 4 kaNharAtIo cauraMsAo, do uttaradAhiNAo abhitarAo kaNharAtIo cauraMsAo, 'puvAvarA chalaMsA dAsA puNa dAhiNuttarA vajjhA / anbhaMtara cauraMsA savvAvi ya kaNharAtIo // 43 // ' pra0] he bhagavan ! kRSNarAjio keTalI kahI che ? [u.] he gautama ! ATha kRSNarAjio kahelI che. [pra0] he bhagavan ! e KI ATha kRSNarAjio kyAM AvelI kahI che' [u0] he gautama ! upara sanatkumAra mAhendrakalpamA ane nIce brahmalokakalpamAM (a)riSTa | vimAnanA pAthaDAmA cha arthAt e ThekANe akhADAnI peThe samacaturasra-cokhaMDe saMsthAne saMsthita evI ATha kRSNarAjio kahelI che, | te jemake, ve kRSNarAji pUrvamAM, ve kRSNarAji pazcimamAM, ve kRSNarAji dakSiNamAM ane be kRSNarAji uttaramAM, e pramANe ATha kRSNa| rAjio kahI che, pUrvAbhyaMtara kRSNarAji dakSiNabAhya kRSNarAjine sparzelI che, dakSiNAbhyaMtara kRSNarAji pazcimabAhya kRSNarAjine spa * * *% % %* % For Private and Personal use only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir R vyAkhyAprajJaptiH // 45 // ACHAR zailI che, pazcimabhyaMtara kRSNarAji uttarabAhya kRSNarAjine sparzelI che ane uttarAbhyaMtara kRSNarAji pUrvabAhya kRSNarAjine sparzelI che, pUrvanI ane pazcimanI be bAdya kRSNarAjio paDaMzA cha khUNI che, uttaranI ane dakSiNanI be bAdya kRSNarAjio bAMsI trikhUNI che, P6 zatake pUrvanI ane pazcimanI ve abhyaMtara kRSNarAjio cauraMsa--corasa cokhaMDI che ane uttaranI ane dakSiNanI be abhyaMtara kRSNarAjio uddezaH5 paNa cauraMsa cokhaMDI che. kRSNarAjionA AkArone lagatI A gAthA kahe che:-pUrvanI ane pazcimanI kRSNarAji cha khUNI che, vaLI, // 455 // dakSiNanI ane uttaranI bAhya kRSNarAji trikhUNI che, ane vIjI badhI paNa abhyaMtara kRSNarAji corasa che. kaNharAIo NaM bhaMte ! kevatiyaM AyAmeNaM kevatiyaM vikkhaMbheNaM kevatiyaM parikkheveNaM paNNattA ?, goyamA! asaMkhejjAI joyaNasahassAI AyAmeNaM, asaMkhejAI joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM, asaMkhejAiM joyaNasahassAI vAtAvamaNa kapAta vaNavAlaya pAraka parikkheveNaM pnnnnttaao| kaNharAtIo NaM bhaMte ! kemahAliyAo paNNattA ?, gopamA! ayaNa jaMbuddIve 2 jAva | addhamAsaM bItIvaejjA atthegatiyaM kaNharAtI vItIvaejjA atthegaiyaM kaNharAtI No bItIvaejA, emahAliyAo NaM goyamA ! kaNharAtIo pnnnnttaao| asthi NaM bhaMte ! kaNharAtIsu gehAti vA gehAvaNAti vA ?, no tiNaDhe samajhe / atthi NaM bhaMte ! kaNharAtIla gAmAti vA0?, No tiNaDhe samajhe / atyi NaM bhaMte ! kaNha0 orAlA balAiyA saMbhucchaMti 3 ?, haMtA asthi, prAhe bhagavan ! kRSNarAji, AyAmabaDe keTalI kahI che ? viSkaMbhavaDe keTalI kahI che ane parikSepavaDe keTalI kahI che / / ukA he gautama ! kRSNarAjiono AyAma, asaMkhyeya yojana sahasra che, viSkaMbha, saMkhyeya yojana sahasa che ane parikSema to For Private and Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pracaptiHNako asaMkhyeya yojana sahasra che, [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjio keTalI moTI kahI che ? [u0] he gautama ! eka vipaLa jeTalA vakhatamAM* vyAkhyAFeaturaMINS paNa koI deva jaMbUdvIpane ekavIza vAra pharI Ave ane evIja zIghratama gativaDe jo lAgalAgaTa aDadho mAsa cAlavAmAM Ave topaNa 6 zatake (e devathI ) koi kRSNarAji sudhI pahoMcAya ane koi kRSNarAja sudhI na pahoMcAya arthAt he gautama ! kRSNarAji eTalI kahI che. uddezaH 5 // 456 // [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjiomA gRho ane gRhApaNo cha ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI arthAt gRho vigere nathI. // 456 // [pra.] he bhagavan ! kRSNarAjiomAM gAmo vagere che ? [u0] he gautama ! e artha samartha nayI arthAt nathI. [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjiomA moTA megho saMkhede che, saMmUche che ane varasAda varase che ? [u0] he gautama ! hA, che arthAt e pramANe praznamAM kahyA pramANe thAya che. taM bhaMte ! kiM devo 50 31, go. devo pakareti, no suro no naagoy| atthi NaM bhaMte ! kaNha| rAIsu vAdare thaNiyasadde jahA orAlA tahA / atthi NaM bhaMte ! kaNharAIe bAdare AukAe bAdare agaNikAe | bAyare vaNapphaikAe ?, No tiNaDhe samahe, NaNNatva viggahagatisamAvannaeNaM / asthi NaM. caMdimasUriya 4 10 , No tinn| atthi NaM kaNha. caMdAbhAti vA 21, No tiNaDhe samaDhe / kaNharAtIoNaM bhaMte ! kerisayAo vanneNaM pannattAo?, goyamA! kAlAo jAva khippAmeva biitiivejaa| kaNharAtIoNaM bhaMte ! kati nAmadhenA paNNattA ?, goyamA! aTTha nAmadhejA paNNattA, taMjahA-kaNharAtitti vA meharAtIti vA maghAvatI (ghe)ti vA mAghavatIti vA vAyaphaliheti vA vAyapalikkhobhei vA devaphalihei vA devapalikkhobheti vA / kaNharA SAGARKARINA SHARE For Private and Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyAkhyAprajJaptiH // 457|| ESSAAGARRAKAR too NaM bhaMte ! kiM puDhavipariNAmAo AupariNAmAo jIvapariNAmAo puggalapariNAmAo?, goyamA ! puDhavipariNAmAo, no AupariNAmAo,jIvapariNAmaovi puggalapariNAmAovi / kaNharAtIsu NaM bhaMte! sabve P6 zatake pANA bhUyA jIvA sattA uvavannapuvvA ? haMtA goyamA! asaI aduvA aNaMtakhutto, no ceva NaM bAdaraAukAiya- uddezaH5 ttAe vA bAdaraagaNikAiyattAe vA bAdaravaNapphatikAiyattAe vA ( sUtraM 241) // 457 // [pra0] he bhagavan ! zuM tene deva, asura ke nAga kare che? [u0] he gautama ! deva kare che, asura ke nAga nathI karato. [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjiomAM bAdara stanita zabdo che! [u.] he gautama! jema moTA megho kahyA tema jANavU. [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjiomAM bAdara apkAya, vAdara agnikAya ane bAdaravanaspatikAya che ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI ane A niSedha, vigrahagati samApanna jIva sivAya vIjA jIvo mATe jANavo. [pra.] he bhagavan ! kRSNarAjiomAM caMdra, marya, grahagaNa, nakSatra ane tArAo che ? | [u0] he gautama ! te artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjiomAM caMdanI kAMti cha ? sUryanI kAMti cha? [u0] he gautama!: te artha samartha nathI. [pra.] he bhagavan ! kRSNarAjio varNavaDe kevI kahI che ? [u0] he gautama ! kALI yAvat tamaskAyanI peThe | bhayaMkara hovAthI deva paNa ene jaladI na ullaMdhI jAya. pra0] he bhagavan ! kRSNarAjinAM keTalAM nAmadheya kayAM che? [u0] he gautama ! | kRSNarAjinAM ATha nAma kahyAM che, te jemake, 1 kRSNarAji, 2 megharAji, 3 maghA, 4 mAghabatI, 5 vAtaparighA, 6 vAtaparikSobhA, | | 7 devaparighA ane 8 devaparikSobhA. [pra0] he bhagavan ! zuM kRSNarAji pRthvIno pariNAma che ? jalano pariNAma che ? jIvano pariNAma cha ? ke pudgalano pariNAma cha ? [u0] he gotama ! kRSNarAji pRthvIno pariNAma che paNa jalano pariNAma nathI. tathA jIvano paNa %A-34543344-% For Private and Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir vyAkhyA prajJapti // 458 // za6 zatake uddezaH 5 // 458 // RAKAA% pariNAma che ane pudgalanI paNa pariNAma che. [pra0] he bhagavan ! kRSNarAjimAM sarva prANo, bhUto, jIvo ane sacco pUrva utpanna thiyelA che ? [u0] he gautama ! anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thayA che, paNa bAdara apkAyapaNe, bAdara agnikAyapaNe, ane bAdara | vanaspatikAyikapaNe utpanna thayA nathI. // 241 // ____ etesi NaM aTThaNhaM kaNharAINaM aTThasu uvAsaMtaresu aTTa logaMtiyavimANA paNNattA, taMjahA-1acI2acimAlI | 3vairoyaNe4pabhakare caMdAbhesUrAme sukkAbheTasupativAbhe9majjhe ritttthaabh| kahi NaM bhaMte!acIvimANe pa0?,goyamA! uttarapuracchimeNaM, kahi NaM bhaMte ! acimAlIvimANe pa01, goyamA! puracchimeNaM, evaM parivADIe neyavvaM jAva kahi NaM bhaMte ! ritu vimANe paNNatte?, goyamA ! bhumjjhdesbhaage| eemu NaM aTThasu logaMtiyavimANesu aTTha vihA logatiyadevA parivasaMti, taMjahA-sArassayamAiccA vaNhI varuNA ya gahatoyA y| tusiyA avvAbAhA aggiccA ceva riTThA y||44|| kahi NaM bhaMte ! sArassayA devA parivasaMti ?, goyamA! accivimANe parivasaMti, kahiNaM bhaMte ! AdiccA devA parivasati?, godhamA! acimAlivimANe, evaM neyavvaM jahANupubbIe jAva 4 kahi NaM bhaMte ! riTThA devA parivasati ?, goyamA! riTThavimANe // e ATha kRSNarAjionA ATha avakAzAntaramA ATha lokAMtika vimAno (AvelAM ) kahyAM che. te jemake; 1 arcI, 2 arcimAlI, 3 vairocana, 4 prabhaMkara, 5 candrAbha, 6 sUryAbha, 7 zukrAbha, AThamu supratiSTAbha ane vacamA riTAbha vimAna che. [ma.] he bhagavan ! arcI vimAna kyA kahyu cha ? [u0] he gautama ! uttaranI ane pUrvanI bace arcI vimAna kA che. [pra0] he bhagavan ! For Private and Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Bi6 zatake nyAkhyAprajJaptiH // 45 // | uddeza 459 // % % arcimAlI vimAna kyA kahyu cha ? [u.] he gautama ! pUrvamAM arcimAlI vimAna kahyaM che? e pramANe kramathI adhAM vimAno mATe jANavU yAvat- [pra0] he bhagavan ! riSTavimAna kyAM kahAM che? [u0] he gautama ! bahumadhyabhAgamA riTavimAna kahuM che, e AThe lokAMtika vimAnomA ATha jAtanA lokAMtika devo rahe che, te jemake, 1 sArasvata, 2 Aditya, 3 vahi, 4 varuNa, 5 gadetoya, 6 tuSita, 7 avyAbAdha, ane 8 Agneya tathA vacamA riSTa deva che. [ma.] he bhagavan ! sArasvata devo kyAM rahe che ? [u0] he gautama ! sArasvata devo arcI vimAnamA rahe che. [pra0] he bhagavan ! Aditya devo kyA rahe che ? [u0] he gautama ! Aditya devo arcimAli vimAnamA rahe che. e pramANe yathAnupUrvoe yAvat riSTavimAna sudhI jANavU. [pra0] he bhagavan ! riSTa devo kyAM rahe cha ? [u.] he gautama ! riSTa devo riSTa vimAnamA rahe che. sArassayamAicANaM bhaMte ! devANaM kati devA katidevasayA paNNattA?,goyamA satta devA satta devamayA parivAro paNNatto, vaNhIvaruNANaM devANaM cauddasa devA cauddasa devasahassA parivAropaNNatto, gaddatoyatusiyANaM devANaM satta devA satta devasahassA paNNattA,avasemANaM nava devA nava devamayA paNNattA, paDhamajugalammi satta usayANi bIyami |coisshssaa| tahae sattasahassA nava ceva sayANi sesesu||45||logtigvimaannaann bhaMte! kiMpatiTTiyA paNNattA, | goyamA ! vAupaiDiyA tadubhayapatiTThiyA paNNattA, evaM neyavvaM // 'vimANANaM patihANaM bAhalluccattameva sNttaannN|' baMbhaloyavattavvayA neyavvA (jahA jIvAbhigame devuddesae ) jAva haMtA goyapA ! asatiM aduvA annNtkhutto| no ceva NaM devittaae| logaMtiyavimANesu NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA , goyamA ! aTTha %4-3- 4 4-%95 For Private and Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 46 // ACCI 6 zatake uddezaH 5 // 460 // |sAgarovamAI ThitI paNNattA / logaMtiyavimANehiMto NaM bhaMte ! kevatiyaM abAhAe logate paNNatte ?, goyamA Kaa asaMkhejjAI joyaNasahassAI avAhAe logate paNNatte / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti 6-5 // (sUtraM 242) // [pra.] he bhagavan ! sArasvata ane Aditya, e be devono keTalA devo ane keTalA devanA seMkaDAo parivAra kayo che ? [u.] he gautama ! sAta devo ane devanA sAta seMkaDAo eTale sAtaso devo, sArasvata ane Aditya devono parivAra che, vahina ane varuNa e be devono cauda deva ane caudahajAra deva parivAra kahyo che, gardatoya ane tupita e be devono sAta deva ane sAta hajAra deva | parivAra kahyo che, ane bAkInA devono nava deva ane navaso deva parivAra kahyo che. parivAranI (saMkhyAne sUcavanArI gAthA kahe cheH) prathama yugalamA sAtasono parivAra che. bIjAmAM caudahajArano parivAra che. trIjAmA sAtahajArano parivAra che ane cAkInAmAM navasono parivAra che. [pra0] he bhagavan ! lokAMtika vimAno kyAM pratiSThita che eTale lokAMtika vimAno kone AdhAre cha? [u0] he gautama! lokAMtika vimAno vAyupratiSThita che, e pramANe vimAnana pratiSThAna, vimAnornu bAhulya, vimAnonI uMcAi ane vimAnonuM saMsthAna jema 'jIvAbhigama' sUtramA deva uddezakamAM brahmalokanI vaktavyatA kahI che tema ahiM jANavU yAvat hA, gautama ! ahiM anaMtavAra pUrve jIvo utpanna thayA che, paNa lokAMtika vimAnomAM devapaNe anaMtavAra nathI utpanna thayA. [pra.] he bhagavan ! lokAMtika vimAnomAM keTalA kALanI sthiti kahI che ? [u.] he gautama ! lokAMtika vimAnomAM ATha sAgaropamanI sthiti kahI che. [pra0] he bhagavana ! lokAMtika vimAnothI keTale aMtare lokAMta kahyo che ? [u0] he gautama! asaMkhya hajAra yojanane aMtare lokAMtika vimAnothI lokAMta kahyo che. he bhagavan ! te e pramANe che, te e pramANe che. ema kahI yAvat vihare che. // 242 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTA zatakamAM pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. teka vimAnobAjArano parivAravAra kayo cha. para For Private and Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 46 // .6 zatake uddezaH // 46 // uddezaka 6. paMcama uddezakamAM vimAna vagairene lagatI hakIkata kahI che. have A chaTThA uddezakamAM paNa eja AtanI hakIkata kahevAnI che. kati NaM bhaMte ! puDhavIo paNNattAo?, goyamA! satta puDhavIo paNNattAo, taMjahA-rayaNappabhA jAva tamatamA, rayaNappabhAdINaM AvAsA bhANiyabvA(jAva)ahesattamAe, evaM je jattiyA AvAsA te bhANiyabvA jAva kati NaM bhaMte ! aNuttaravimANA paNNacA?, goyamA ! paMca aNuttaravimANA paNNattA, taMjahA-vijae jAva sabvaTThasiddhe // (sUtraM 243 ) // [pra0] he bhagavan ! pRthvIo keTalI kahI cha ? [u0] he gautama ! sAta pRthvIo kahI che, te jemake, ratnaprabhA yAvat tamatamAprabhA, ratnaprabhA vagere pRthvIthI zaru karI yAvat adhaHsaptamI pRthvI sudhInA je pRthvInA jeTalA AvAso hoya yAvat seTalA kahevA yAvat- [pra0] he bhagavan ! anuttaravimAno keTalAM kahyAM che ? [u0] he gautama ! pAMca anuttara vimAno kahyAM che, te jemake, | vijaya yAvat sarvArthasiddha. // 243 // | jIve NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samohae samohaNittA je bhavie imIse rayaNappabhAe puDhavIe | tIsAe nirayAvAsasayasahassesu annayaraMsi nirayAvAsaMsi neraiyattAe uvavajittae se NaM bhaMte ! | tatthagate ceva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA paMdhejA?, goyamA ! atthegatie tatthagae ceva For Private and Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 462 // 6 zatake uddeza6 // 462 // AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdheja vA, atthegatie tao paDiniyattati, tato paDiniyattittA ihamAgacchati 2 docaMpi mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohaNai 2 imIse rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu annayaraMsi nirayAvAsasi neraiyattAe uvavajjittae, tato pacchA AhAreja vA pari NAmeja vA sarIraM vA baMdhejA, evaM jAva ahesattamA puddhvii| 3. [pra0] he bhagavan ! je jIva mAraNAMtika samudghAtathI samavahata thayo ane samavahata thai A ratnaprabhA pRthvInA trIzalAkha nirayAhai vAsamAMnA koipaNa eka nirayAvAsamAM nairayikapaNe utpanna thavAne yogya che te jIva he bhagavan ! tyAM jaine je AhAra kare ? te AhArane pariNamAve ane zarIrane bAMdhe ? [u0] he gautama ! keTalAka jIva tyAM jaineja AhAra kare, pariNamAve ane zarIrane bAMdhe || ane keTalAka jIva tyAMthI pAchA vaLe che, pAchA vaLIne ahiM Ave che ane ahiM AvI pharIvAra mAraNAMtika samudghAtavaDe samavahata | thAya che, samavahata thai A ratnaprabhA pRthvInA trIzalAkha nirayAvAsamAnA koipaNa eka nirayAvAsamAM nairayikapaNe utpanna thAya che ane tyArapachI AhAra kare che, pariNamAve che ane zarIrane bAMdhe che, e pramANe yAvat adhaHsaptamI pRthvI sudhI jANavU. jIve NaM bhaMte! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohae 2 je bhavie causaTThIe asurakumArAvAsasayasahassetu annayaraMsi | | asurakumArAvAsasi asurakumArattAe uvavajjittae jahA neracyA tahA bhANiyavvA jAva thnniykumaaraa|jiivennN bhaMte! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohae 2je bhavieasaMkhejasu puDhavikAiyAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi puDha vikAiyAvAsaMsi puDhavikAiyattAe uvavajittae se NaM bhaMte! maMdarassa pabvayassa puracchimeNaM kevatiyaM gacchejA kevatiyaM pAu ska For Private and Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA 6 zatake uddezaH6 // 46 // prajJaptiH // 463 // SUGARCAMERACTERS NejA?, goyamA! loyaMtaM gacchejA loyataM pAuNijjA,se NaM bhaMte tatthagae ceva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM | vA baMdhejA ?, goyamA! atthegatie tatthagae ceva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdhana, atthegatie tao paDiniyattatirattA iha havvamAgacchairattA docapi mAraNaMtiyamugghAeNaM samohaNatiracA maMdarassa pavvayassa puracchimeNaM aMgulassa asaMkheja bhAgamettaM vA saMkhejatibhAgamettaM vA vAlayaM vA vAlaggapuhuttaM vA evaM likkhaM jUyaM javaM aMgulaM jAva joyaNakoDiM vA joyaNakoDAkoDiM vA saMkhejesu vA asaMkhejesu vA joyaNasahassesu logate vA egapadesiyaM seTiM mottUNa asaMkhenesu puDhavikAiyAvAsasayasahassesu annayaraMsi puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavi kAiyattAe uvavajettA tao pacchA AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdhejA, jahA puracchimeNaM maMdarassa pavvayassa AlAvao bhaNio evaM dAhiNeNaM paJcatthimeNaM uttareNaM uDDhe ahe, jahA puDhavikAiyA tahA | egidiyANaM sabvesiM ekkekassa cha AlAvayA bhaanniyvyaa| [pra0] he bhagavan ! mAraNAMtika samudghAtathI samavahata thayelo je jIva asurakumAronA cosaThalAkha AvAsomAMnA koipaNa eka | asurakumArAvAsamA utpanna thavAne yogya che te jIva he bhagavan ! tyAM jaineja AhAra kare ? te AhArane pariNamAve ? ane zarIrane bAMdhe ? [u0] jema nairayiko saMbaMdhe kahUM tema asurakumAro mATe yAvat stanitakumAro mudhI kahevU. [pra.] he bhagavan ! mAraNAMtika samudghAtavaDe samavahata thaine je jIva asaMkhyeya lAkha pRthivIkAyanA AvAsamAMnA anyatara pRthivIkAyanA AvAsamAM pRthivIkAyikapaNe utpanna thavAne yogya che te jIva he bhagavan ! maMdara parvatanI pUrva keTalaM jAya ane keTalaM prApta kare ? [u0] he gautama! lokAMta 9545454-%%%% For Private and Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 464 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sudhI jAya ane lokAMtane prApta kare. [pra0 ] he bhagavan ! te tyAM jaineja AhAra kare ? pariNamAve ? ane zarIra ne bAMdhe ? [a0] he gautama! keTalAka tyAM jaineja AhAra kare, pariNamAve ane zarIrane bAMdhe - taiyAra kare, ane keTalAka tyAMthI pAchAvaLe che ane pAchA vaLI ahiM zIghra Ave che ane pharIvAra mAraNAMtika samudghAtathI samavahata thAya che, samavahata thai maMdara parvatanI pUrve aMgulano asaMkhya bhAgamAtra, saMkhyeya bhAgamAtra, vAlAgra, bAlAgra pRthaktva (bethI na vAlAgra) e pramANe likSA, yUkA, yava, aMgula yAvat kroDayojana, koDAkoDI yojana, saMkhyeyahajAra yojana ane asaMkhyeyahajAra yojane athavA lokAMtamAM eka pradezika zreNine mUkIne asaMkhyeyalAkha pRthivIkAyikanA AvAsabhAMnA koi pRthivIkAyanA AvAsamAM pRthivIkAyapaNe utpanna thAya ane pachI AhAra kare, pariNa mAve ane zarIrane bAMdhe jema maMdara parvatanI pUrva dizA paratve kachu AlApaka kahyo tema e pramANe dakSiNe, pazcime, uttare, Urdhva ane adhodizA mATe paNa jANavuM jema pRthivIkAyiko mATe kachu tema sarva ekeMdriyo mATe eka ekanA cha AlApaka kahevA. jINaM bhaMte! mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samoharattA je bhavie asaMkhejesa beMdiyAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi beMdiyAvAsaMsi beiMdiyattAe uvavajjittae se NaM bhaMte! tasthagae ceva jahA neraiyA, evaM jAva aNuttarobavAiyA / jIve NaM bhaMte! mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samohae 2 je bhavie evaM paMcasu aNuttaresu mahatimahAlaesa mahAvimANeSu annayaraMsi aNuttaravimANaMsi aNuttarovavAiyadevattAe uvavajjittae, seNaM bhaMte ! tatthagae caiva jAva AhAreja vA pariNAmejja vA sarIraM vA baMdhejja 10 / sevaM bhate / sevaM bhate ! | ( sU 244) | puDhaviuddeso samatto / / 6-6 // For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH 6 // 464 //
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRS vyAkhyAprajJaptiH // 465 // 4 / 6 zanake uddezaH7 // 46 // ACMS [pra0] he bhagavan ! mAraNAMtika samudghAtathI samavahata thai je jIva asaMkhyeyalAkha beiMdriyonA AvAsamAMnA koI eka beiMdri| yAvAsamAM beiMdriyapaNe utpanna thavAne yogya che te jIva, he bhagavan ! tyAM jaineja AhAra kare ? tene pariNamAve ? ane zarIrane taiyAra 6 kare ? [u.] he gautama ! jema nairayi ko kahyA dema veiMdriyathI mAMDI anuttaropapAtika vimAna sudhInA sarva jIvo kahevA. [pra0] he bhagavan ! mAraNAMtika samudghAtathI samavahata thai je jIva moTAmA moTA mahAvimAnarUpa pAMca anuttaravibhAgomAMnA koi eka anuttara vimAnamA anuttaropapAtika devapaNe utpanna thavAne yogya che, te jIva he bhagavan ! tyAM jaineja AhAra kare ? pariNamAve ane zarIrane taiyAra kare ? [u0] he gautama ! teja kahe, yAvat AhAra kare, pariNamAve ane zarIrane taiyAra kare. he bhagavan ! te e pramANe cha. he bhagavana ! te e pramANe che. // 244 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA chaTA zatakamAM chaTA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 7. chahA uddezakamAM jIvanI vaktavyatA kahI che, sAtamA uddezakamAM to eka prakAranA jIvanI yonine lagatI vaktavyatA kahevAnI che. ___ aha NaM bhaMte ! sAlINaM vIhINaM godhUmANaM javANaM javajavANaM eesi NaM dhannANa koTThAuttANaM pallAuttANaM maMcAuttANaM mAlAuttANaM ullittANaM littANaM pihiyANaM muhiyANaM laMchiyANaM kevatiyaM kAlaM joNI saMciTThai?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhutta ukkoseNaM tinni saMvaccharAI, teNa paraM joNI pamilAyai, teNa paraM joNI pa. viddhaMsai, teNa paraM bIe abIe bhavati, teNa paraM joNIvocchede pannatte samaNAuso! / aha bhaMte ! kalAyamasUra For Private and Personal use only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * tilamuggamAsanipphAvakulatthaAlisaMdagasatINapalimaMthagamAdINaM eesi NaM dhannANaM jahA sAlINaM tahA eyAvyAkhyA Navi, navaraM paMca saMvaccharAI, sesaM taM ceva / aha bhaMte ! ayasikusuMbhagakoddavakaMguvaragarAlagakodUsagasaNasarisa 46 zatake prajJaptiH dravamUlagabIyamAdINaM eesiNaM dhannANaM0, eyANivi taheva, navaraM satta saMvaccharAI, sesaM taM ceva // (sUtraM 245) / uddeza 7 // 466 // [pra0] he bhagavan ! zAlI, bIhi, godhUma, yava ane yavayava, e badhAM dhAnyo koThalAmA hoya, vAMsaDAnA pAlA-DAlAmAM hoya, || // 466 // mAMcAmAM hoya, mAlamAM hoya, chANathI ullipta hoya, lipta hoya, DhAMkelA hoya, mATI vagere vaDe mudrita-mahoravALAM cAMdelA hoya ane lAMchita karelAM hoya, to teonI yoni-aMkuranI utpattimAM hetubhUta zakti keTalA kALa sudhI kAyama rahe ? [u.] he gautama ! teonI yoni, ochAmA orcha antamuhUrta sudhI kAyama rahe ane vadhAremAM vadhAre traNa varasa sudhI kAyama rahe ? tyArabAda te yoni 4 mlAna thAya che, pravidhvaMsa pAme che, pachI te bIja avIja thAya che ane tyArabAda he zramaNAyuSman ! te yonino vyuccheda thayo kahe bAya che. [pra0] he bhagavan ! kalAya, mamUra, tala, maga, aDada, bAla, kaLthI, eka jAtanA coyA, tuvera ane goLa caNA eo vAM dhAnyo pUrvokta vizeSaNavALAM hoya to te dhAnyonI yoni keTalA kALa sudhI kAyama rahe ! [u0] he gautama ! jema zAlIo mATe kA tema e dhAnyone mATe paNa jANavU, vizeSa e ke, pAMca varasa jANavAM, bAkInuM teja pramANe jANavU. [pra0] have he bhagavan ! alasI, kusuMbha, kodavA, kAMga, varaTa-baMTI, eka prakAranI kAMga, eka prakAranA kodravA, zaNa, sarasava ane eka jAtanAM zAkanAM vIAM e pUrvokta vizeSaNavALA dhAnyonI yoni keTalA kALa sudhI sAbIta rahe ? [u0] he gautama! eone mATe paNa temaja jANavU, vizeSa e ke, sAta varasa jANavAM, bAkInuM teja jANavU. // 245 // * * * For Private and Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 6 zatake uddezaH7 // 467 // // 467|| ARCHURCHAEOSSOCIA egamegassa NaM bhaMte ! muhattasma kevatiyA UsAmaddhA viyAhiyA?, goyamA! asaMkhejANaM samayANaM samuda| yasamitisamAgameNaM sA egA Avaliyatti pavuccai, saMkhejA AvaliyA UsAso, saMkhejA AvaliyA nissAso-havasma aNavagallassa, niruvakiTThasma jNtunno| ege UsAsanIsAse, esa pANutti bucati // 46 // | satta pANi se thove, satta thorAI se lave / lavANaM sattahattarie, esa muhutte viyAhie // 47 // tinni sahassA 13 matta ya sayAI tevattariM ca UsAsA / esa muhutto diTTho savvehiM arthatanANIhiM // 48 // eeNaM muhuttapamANeNaM tIsamuhatto ahoratto, pannarasa ahorattA pakkho, do pakkhA mAse, do mAsA uU, tinni uue ayaNe, do ayaNe saMvacchare, paMcasaMvaccharie juge, vIsa jugAI vAsasayaM, dasa vAsasayAI vAsasahasma, sayaM vAsasahassAI vAsasayasahassaM, caurAsIti vAsasayasahassANi se ege pubbaMge, caurAsItI pubvaMgasayasahasmAI se ege pubbe, [evaM pubve 2 tuDie 2 aDaDe 2 avave 2 hahae 2 uppale 2 paume2 naliNe2 acchaNiure 2 aue 2 paue ya 2 naue ya 2 culiyA 2 sIsapaheliyA 2 etAva tAva gaNie etAva tAva gaNiyassa visae,teNa paraM ovmie| pra0] he bhagavana ! eka eka muhUrtanA keTalA ucchvAsAddhA kahyA cha ? [u.] he gautama ! asaMkhyeya samayanA samudAyanI sami| tinA samAgamathI jeTalo kALa thAya te eka AvalikA kahevAya che ane saMkhyeya AvalikAno eka ucchvAsa, saMkhyeya AvalikAno eka niHzvAsa, 'tuSTa' anavakalya-ghaDapaNa vinAnA ane vyAdhirahita eka jaMtuno eka ucchvAsa ane niHzvAsa te eka prANa kahevAya ke.' 'sAta prANa te stoka kahevAya che, sAta stoka te lava kahevAya he, satyotera (77) lava, te eka muhUrta kahevAya che,' 3773 45 % For Private and Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit 6 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 468 // 4% * 'ucchvAsa, e eka muhUrta, ema anaMtajJAnioe dIThaM che.' e muhUrta pramANe trIza muhUrtano eka ahorAtra thAya che, paMdara ahorAtrano eka pakSa thAya che. ve pakSano eka mAsa thAya che, be mAsano eka Rtu thAya che ane traNa eka Rturnu eka ayana thAya che, ve ayanada eka saMvatsara thAya cha, pAMca saMvatsaranuM eka yuga thAya che, vIza yugamA 100 varasa thAya che dazaso varasanA ekahajAra varSa thAya che, | uddezaH7 *sohajAra varSanAM eka lAkha varasa thAya che corAsIlAkha varSa, te eka pUrvAMga thAya che, corAsIlAgya pUrvAMga, te eka pUrva thAya che-e // 468 // 4. pramANe truTitAMga, truTita, aDaDAMga, aDaDa, avAMga avaba, hahuAMga, huhua, utpalAMga, utpala, pAMga, padma, nalinAMga, nalina, arthaniurAMga. arthaniura, ayutAMga, ayuta, prayutAMga, prayuta, nayutAMga, nayuta, cUlikAMga, cUlikA, zIrSaprahelikAMga ane zIrSaprahelikA; | ahiM sudhI gaNita che ahiM sudhI gaNitano viSaya che ane tyArabAda aupamika eTale amuka saMkhyAvaDe nahi paNa mAtra upamAvaDe je 4 jaNAvI-jANI zakAya evo kAla che.. se kiM taM ovamie ?, 2 duvihe paNNate, taMjahA-paliovame ya sAgarovame ya, se kiM taM paliovame? 13 se kiM taM sAgarovameM ? // satyeNa sutikkheNavi chettuM bhettuM ca jaM kira na skaa| taM paramANu siddhA vayaMti Adi pamANANaM // 49 // aNaMtANaM paramANupoggalANaM samudayasamitisamAgameNaM sA egA ussaNhasaNDiyAti vA sahasaNhiyAti vA uDDhareNUti vA tamareNUti vA rahareNUti vA vAlaggei vA likkhAti vA z2yAti vA javamajjheti vA aMguleti vA, aTTa ussaNhasaNhiyAo sA egA sahasaNhiyA, aTTa saNhasaNhiyAo sA egA uDDhareNU, aTTha uDDhareNUo sA egA tasareNU, aTTha tasareNUo sA egA rahareNU, aDha rahareNUo se| *** % % * * For Private and Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 469 // 6 zatake uddeza:7 // 469 // | ege devakuruuttarakurugANaM maNUsANaM vAlagge, evaM harivAsarammagahemavaerannavayANaM, puvvavidehANaM maNUsANaM Paa aTTa vAlaggA mA egA likkhA, aTTa likkhAo sA egA z2yA, aTTha jyAo se ege javamajjhe, aTTa javama8| jjhAo se ege aMgule, eeNaM aMgula pamANeNaM cha aMgulANi pAdo bArasa aMgulAI vihatthI cauvvIsaM aMgulAI | rayaNI aDayAlIsaM aMgulAI kucchI channautiaMgulANi se ege daMDeti vA dhaNUti vA jUeti vA nAliyAti |vA akkheti vA musaleti vA, eeNaM dhaNuppapANeNaM do dhaNusahasmAI gAuyaM cattAri gAuyAI joyaNaM, eeNa joyaNappamANeNaM je palle joyaNaM AyAmavikhaMbheNaM joyaNaM uDDhe uccatteNaM taM tiuNaM savisesaM pariraeNaM, seNaM egAhiyabeyAhiyateyAhiya ukosaM sattarattapparUDhANaM saMmaTTe saMnicie bharie bAlaggakoDIgaM[te], se NaM vAlagge | no aggI dahejA no vAU harejA no kutthejA no parividdhaM sejA no pUtittAe havvamAganchejA, tato NaM vAsa| sae 2 pagamegaM vAlaggaM avahAya jAvatieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae nimmale nihie nilleve avahaDe visuddhe bhavati se taM paliovame / | pra0] he bhagavan ! te aupamika zuM kahevAya ? [u0] he gautama ! te aupamika ve prakAranu kA che, te jemake, eka palyopama | ane bIjeM sAgaropama. [pra0] he bhagavan ! palyopama te zuM kahe vAya ? ane sAgaropama te zuM kahavAya? [u0] he gautama ! 'sutIkSNa | zastra vaDe paNa jene chedI, bhedI na zakAya, te parama aNune kevalio sarva pramANonI AdibhUta pramANa kahe che' anaMta paramANuonA | samudAyanI samitionA samAgamavaDe te eka ucchalakSNazlakSNikA, UrdhvareNu, trasareNu, rathareNu, vAlAgra, likSA, yUkA, yavamadhya ane COM For Private and Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1-% 4-30 % vyAkhyAprajJaptiH // 470 // 6 zatake anby'H3 // 470 // * * aMgula thAya he, jyAre ATha ucchlakSNa zlakSiNakA maLe tyAre te eka zlakSNazlakSNikA thAya, ATha zlakSNazlakSNikA maLe tyAre te eka UrdhvareNu; ATha UrvareNu maLe tyAre te eka trasareNu, ATha trasareNu maLe tyAre te eka rathareNu ane ATha rathareNu maLe tyAre te devakurunA ane uttarakurunA manuSyonuM eka vAlAgra thAya che. e pramANe devakurunA ane uttarakurunA manuSyanA ATha vAlAgra te harivarSanA ane ramyaknAM manuSyano eka vAlAgra, harivarSanA ane ramyakanA manuSyanAM ATha bAlAgra te haimavatanA ane airavatanA manuSyano eka vAlAgra ane haimavatanA ane airavatanA manuSyanAM ATha vAlAgra te pUrvAvadehanA manuSyano eka vAlAgra, pUrvAvadehanA manuSyonAM ATha kalAgra te eka likSA, ATha likSA te eka yUvA, ATa yUvA te eka yavamadhya ATha yavamadhya te eka aMgula, e aMgulanA pramANe cha aMgulano eka pAda, bAra aMgulanI eka vitasti-veMta covIsa aMgulanI eka ratni-hAtha aDatAlIza aMgulanI eka kukSi, channu aMgulano |eka daMDa, dhanuSa, yuga, nAlikA, akSa athavA musala thAya, e dhanuSanA pramANe behajAra dhanuSyano eka gAu thAya, cAra gAunuM| | eka yojana thAya, e yojananA pramANe je palya, AyAmavaDe ane viSkaMbhavaDe eka yojana hoya, uMcAimAM eka yojana hoya ane jeno paridhi savizeSa triguNa-traNa yojana hoya, te palyamA eka divasanA ugelA, be dinasanA ugelA, traNa dibasanA ugelA ane badhAremA vadhAre sAta rAtanA ugelA kroDo vAlAgro, kAMThA mudhI bharyA hoya, saMnicita karyA hoya, khUba bharyA hoya ane te vAlAgro evI rIte bharyA hoya ke jene agni na bALe, vAyu na hare, jeo kohAi na jAya, nAza na pAme ane jeo koi divasa saDe nahiM, 18 tyAravAda te prakAre vAlAgranA bharelA te palyamAMthI so so varase eka eka vAlAgrane kADhavAmAM Ave, evI rIte jyAre-jeTale kALe te palya kSINa thAya, niraja thAya, nirmala thAya, niSThita thAya, nirlepa thAya, apahRta thAya ane vizuddha thAya tyAre te kALa palyopama *% % % For Private and Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 471 // *%%**41-42 kALa kaDevAya. sAgaropamanuM pramANa darzAvavA gAthA kahe . gAhA-eemi pallANaM koDAkoDI haveja dasaguNiyA / taM sAgarova massa u ekassa bhave parImANaM // 50 // 46zanake eeNaM mAgarovamapamANeNaM cattAri mAgarovamakoDAkoDIo kAlo sumamasumamA1 tinni mAgarovamakoDAkoDIo uddezaH7 kAlo sumamA2 do mAgarovamakoDAkoDIo kAlo susama dUsamA 3 egA mAgarovamakoDAkoDIo bAyAlIsAe // 47 // vAmamahassehiM UNiyA kAlo dUmamasumamA4 ekavIsaM vAmasahassAI kAlo damamA 5 ekavIsaM vAsasahasmAI kAlo dUsamadUsamA 6 / puNaravi ussappiNIe ekavIsaM vAmasahassAI kAlo dRmamadUsamA ekkavIsaM vAsasahassAI jAva cattAri mAgarovamakoDAkoDIo kAlo susamasusamA, dama sAgarobamakoDAkoDIo kAlo osappiNI, dasa sAgaropamakoDAkoDIo kAlo ussapiNI, vIsa sAgarovamakoDAkoDIo kAlo osappiNI |ya ussappiNI ya // ( sUtraM 246) // evA koTAkoTI palyopamane jyAre dasagaNA karIe tyAre te kALanaM pramANa. eka sAgaropama thAya ne.' e sAgaropama pramANe cAra koDAkoDi sAgaropama kAla se eka supamasuSamA kahevAya, traNa koDAkoDi sAgaropama kALa te eka suSamA kahevAya, koDAkoDi sAgaropama kALa te eka mupamaduHSamA kaDevAya, jemAM betALIza hajAra varama UNAMche evo eka koDAkoDi sAgaropama kALa te eka dupamasuSamA kahevAya, ekavIzahajAra varasa kALa te duHSamA kahevAya, ekavIzahajAra varasa kALa te duHSamaduHpamA kaDevAya, vaLI paNa | utsarpiNImA ekavIzahajAra varasa kALa te duHSamaduHpamA kahevAya, ekavIzahajAra barasa yAvat cAra koDAkoDI sAgaropama kAla te % For Private and Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 472 // ACTERASACH suSamasuSamA, dasa koDAkoDI sAgaropama kALa te avasarpiNIkALa, dasa koDAkoDI sAgaropama kALa te utsarpiNI kALa ane vIza # koDAkoDI sAgaropama kALa te avasarpiNI ane utsarpiNI kALa. // 246 // 46 zatake jaMbuddIveNaM bhaMte! dIve imIse osappiNIe susamasumamAe samAe uttamakaTThapattAe bharahassa vAsassa kerisae uddeza: AgArabhAvapaDoyAre hotthA?,goyamA! bahusamaramaNije bhUmimAge hotthA, se jahANAmae-AliMgapukkhareti vA // 472 / / evaM uttarakuruvattavyayA neyabvA jAva AsayaMti mayaMti, tIse NaM samAe bhArahe vAse tattha 2 dese 2 tahiMzyahave orAlA kuddAlA jAva kusavikusavisuddhakkhamUlA jAva chavihA maNusmA aNumajjitthA paNNattA,taM0-pamhagaMdhA 1 miyagaMdhA 2 amamA 3 teyalI 4 siMhA 5 maNicAri 6 / sevaM bhaMte ! sevaM bhate ! (sUtraM 247) // 6-7 // [pra.] he bhagavan ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA uttamArtha prApta A avasarpiNImAM-suSamasuSamA kALamAM bhArata vapenA ke AkAra bhAvapratyavatAra-AkAronA ane padArthonA AvirbhAvo hatA? [u0] he gautama ! bhUmibhAga bahusama hovAthI ramaNIya hato. te jemake, AliMgapuSkara-murajanA mukha puTa hoya tevo bhAratavarSano bhUmibhAga hato.e pramANe ahiM bhAratavarSa paratve uttarakurunI vaktavyatA jANavI yAvat bese cha, muve cha, te kALamAM bhAratavarSamAM te te dezomAM tyAM tyAM sthaLe ghaNA moTA uddAlaka yAvat kuza ane vikuzathI vizuddha vRkSamUlo yAvat cha prakAranA mANaso hatA, te jemake, 1 padma samAna gaMdhavALA, 2 kastUrI samAna gaMdhavALA, 3 mamatva vinAnA, 4 tejasvI ane rUpALA, 5 sahanazIla tathA 6 zanazvArI-utAvaLa vinAnA e pramANe cha prakAranA manuSyo hatA. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvata vihare che. // 247 // bhagavat sudharmakhAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTThA zatakamA sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyAkhyAprajJaptiH // 473 // 6 zatake uddezaH8 // 473 // uddezaka 8. AgaLa AvelA sAtamA uddezakamAM bhArata varSanuM svarUpa jaNAvelu che, have A zaru thatA AThamA uddezakamAM pRthivIonu svarUpa kahevAvAnuM che. kai NaM bhaMte ! puDhavIo pannattAo?, goyamA ! aTTa puDhavIo paNNatAo, taMjahA-rayaNappabhA jAva ImI| panbhArA / atthi Na bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe gehAti vA gehAvaNAti vA?, goyamA! No tiNaTTe samaTe / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe ahe gAmAti vA jAva saMnivesAti vA?, no tiNaDhe samaDe / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe urAlA balAhayA saMseyaMti saMmucchaMti vAsaM vAsaMti?, haMtA asthi, tinnivi pakareti, devovi pakareti asurovi pa0 nAgovi pa0 / asthi NaM bhate ! imIse rayaNa bAdare thagiyasadde ?, haMtA atthi, tinnivi pakareti / atthi NaM bhaMte ! imIse rayaNa ahe bAdare agaNikAe ?, goyanA ! no viNaDhe samaDhe, nannattha viggahagatisanAvannaeNaM / asthi NaM bhaMte ! imIse rapaNa. ahe caMdima jAva tArArUvA?, no tiNaDhe smjhe| asthi Na bhaMte ! imIse rayaNappabhAga puDhavIe. caMdAbhAti vA 2?, No haTTe samaDhe, gavaM docANavi puDhavIe bhANiyabvaM, evaM taccAevi bhANiyacaM, navaraM devovi pakareti amarovi pakareti, No NAgo pakareti, cautthAevi evaM, navaraM devo ekko pakareti, no asuro no nAgo pakareti, evaM heDillAsu savvAsu devo ekko pakareti / T For Private and Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 474 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [pra0 ] he bhagavan ! keTalI pRthivIo kahI che ? [a0] he gautama! ATha pRthivIo kahI le, te jemake, ratnaprabhA yAvat IpamAgbhArA. [pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivInI nIce gRho ke gRhApaNI che ? [ u0 ] he gautama ! te artha samartha nathI. [ pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivInI nIce grAmo yAvat saMnivezo ke ? [u0] he gautama! te artha samartha nathI. [pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivInI nIce moTA megho saMsvede che, sammUche che, varasAda barase che ? [ u0 ] hA, barase che, te varasAdane traNe paNa kare che deva paNa kare che, asura paNa kare che, nAga paNa kare che. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImAM bAdara stanita zabdo cha ? [u0] he gautama! hA, te zabdane traNe paNa kare che. [pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImAM nIce bAdara anikAya che ? [ u0 ] he gautama! e artha samartha nathI, ane e niSedha vigrahagatisamApannaka jIvo sivAya bIjA jIvo paratve jANavo. [pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImAM nIce caMdra yAvat tArArUpo ke ? [a0] he gautama! e artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA | pRthivImAM nIce caMdrAbhA, sUryAbhA vagere che ? [u0] he gautama! e artha samartha nathI, e pramANe bIjI pRthivImAM kahe, e pramANe trIjImAM paNa kahetuM, vizeSa e ke, trIjI pRthivImAM deva paNa kare, asura paNa kare ane nAga na kare. cothI pRthivImAM paNa emaja kahe. vizeSa e ke, tyAM ekalo deva kare paNa asurakumAra ke nAgakumAra koi na kare, e pramANe badhI nIcenI pRthivIoma ekalo deva kare che. asthi NaM bhaMte ! sohammIsANANaM kappANaM ahe gehAi vA 2 1, no iNaTThe samaTTe / asthi NaM bhaMte ! urAlA balAhayA?, haMtA asthi, devo pakareti, asurovi pakarei, no nAo pakarei, evaM thaNiyasaddevi / atthi NaM bhaMte ! For Private and Personal Use Only 6 zatake uddezaH 8 // 474 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 475 // 6 zatake uddezaH8 // 475 // vAyare puDhavikAe bAdare agaNikAe?, No iNaTTe samadde, naNNastha viggahagatisamAvannaeNaM / asthi NaM bhaMte ! caMdima0?, No tiNaDhe samajhe / atthi NaM bhaMte ! gAmAi vA?, No tiNaTe sH| atthi NaM bhaMte ! caMdAbhAti vA ?, goyamA ! No tiNaDhe samaTe / evaM maNakumAramAhiMdesu, navaraM devo ego pakareti / evaM baMbhaloevi / evaM baMbhalogassa uvariM, savahiM devo pakareti, pucchiyabbo ya, bAre AukAe bAyare agaNikAe bAyare vaNassaikAe annaM taM ceva // gAhA-tamukAe kappapaNae agaNI puDhavI ya agaNi puDhavIsu / AUteUvaNassai kappuvarimakaNharAIsu // 51 // (sUtraM 248) // [pra.] he bhagavan ! saudharmakalpanI ane IzAnakalpanI nIce gRho, gRhApaNo cha ? [u.] he gautama ! te artha samartha nathI. [pra.] | he bhagavan ! saudharmakalpanI ane IzAnakalpanI nIce moTA megho cha ? [u0] hA, gautama ! moTA megho che, ane te meghone deva kare, amara paNa kare, paNa nAga na kare, e pramANe stanita zabda paratve paNa jANavU. [pra0] he bhagavan ! tyAM vAdara pRthivIkAya tathA bAdara agnikAya che ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI ane A niSedha vigrahagatisamApanna sivAyanA vIjA mATe jANavo. [pra0] he bhagavan ! tyAM caMdra vagere che? [u.] he gautama ! A artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! tyAM grAmAdi che ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI. [pra0] bhagavan ! tyAM cadrano prakAza vagere che ? [u0] he gautama! e artha samartha nathI, e pramANe sanatkumAra ane mAheMda devalokamAM jANavU, vizeSa e ke, tyAM ekalo deva kare che, e pramANe brahmalokamAM paNa jANavU, e pramANe brahmalokanI upara sarvasthaLe deva kare che tathA badhA ThekANe bAdara apkAya, bAdara agnikAya ane bAdara vanaspatikAya saMbaMdhe prazna karavo. vIjeM teja lpanI ane IzAnamANa stanita zabda paratna niSedha vigrahagatisamApanna ! tyAM grAmAdi For Private and Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 476 // 1% % % pramANe che pUrva pramANe che. gAthAH-tamaskAyamA ane pAMca kalpamA agni ane pRthivI saMbaMdhe prazna, pRthivIomA agni saMbaMdhe prazna ane pAMca kalpanI upara rahelAM sthAnomAM tathA kRSNarAjimAM apkAya, tejaskAya ane vanaspatikAya saMbaMdhe prazna karavo. // 248 // 46 zatake hA kativihe Na bhaMte ! AuyabaMdhae pannatte?, goyamA ! chavvihA AuyabaMdhA pannattA, taMjahA-jAtinAmaniha- uddezaH8 ttAue 1 gatinAmanihattAue 2 ThitinAmanihattAue 3 ogAhaNAnAmanihattAue 4 paesanAmanihattAue // 476 // 5 aNubhAganAmanihattAue 6 daMDao jAva vemANiyANaM ||jiivaa Na bhaMte ! kiM jAinAmanihattA jAva aNubhAganihattA ?, goyamA ! jAtinAmanihattAvi jAva aNubhAganAmanihattAvi, daMDao jAva vemANiyANaM / jIvA NaM bhaMte ! kiM jAinAmanihattAuyA jAva aNubhAganAmanihattAuyA ?, goyamA ! jAinAmanihattAu| yAvi jAva aNubhAganAmanihattAuyAvi, daMDao jAva vemANiyANaM / evaM ee duvAlasa daMDagA bhANiyabvA / jIvA NaM bhaMte ! kiM jAtinAmanihattA 1 jAinAmanihattAuyA 21, 12 / jIvA NaM bhaMte ! kiM jAinAmaniuttA jAtinAmaniuttAuyA 4 jAigoyanihattA 5 jAigoyanihattAuyA 6 jAtigoyaniuttA 7 jAigoyaniuttAuyA 8 jAiNAmagoyanihattA 9 jAiNAmagoyanihattAuyA1. jAiNAmagoyaniuttA 11 ? jIvA NaM bhaMte ! kiM jAinAmagoyaniuttAuyA 12 jAva aNubhAganAmagoyaniuttAuyA?, goyamA ! jAinAmagoyaniuttAuyAvi jAva aNubhAganAmagoyaniuttAuyAvi, daMDao jAva vemANiyANaM // (sUtraM 249) / [pra0] he bhagavan ! AyuSyano baMdha keTalA prakArano kahyo che ? [u0] he gautama ! AyuSyano baMdha cha prakArano kahyo che, te % % % A4%* % * For Private and Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 477 // jemake, 1 jAtinAmanidhattAyu, 2 gatinAmanidhattAyu, 3 sthitinAmanighattAyu, 4 avagAhanAnAmanidhatAyu, 5 pradezanAmanidhattAyu ane 6 anubhAganAmanidhattAyu, yAvat vaimAniko sudhI daMDaka kahevo. [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo jAtinAmanidhatta cha yAvat anubhAga 6 zatake nAmanidhatta che ? [u0] he gautama ! jAtinAmanidhatta paNa che yAvat anubhAganAmanidhatta paNa che, A daMDaka yAvata vaimAnika sudhI uddezaH8 da kahevo. [pra.] he bhagavan ! zuM jIvo jAtinAmanidhattAyupa che yAvat anubhAganAmanidhattAyuSa che ? [u0] he gautama ! jaatinaamnidh-8||477|| ttAyuSa paNa che yAvat anubhAganAmanidhattAyuSa paNa che, A daMDaka yAvat vaimAniko sudhI kahevo, e bAra daDaka A pramANe kahevAHpra0] he bhagavan ! jIvo zuM 1 jAtinAmanidhatta cha, 2 jAtinAmanidhattAyuSka cha, 3 jAtinAmaniyukta che, 4 jAtinAmaniyuktAyuSka cha, 5 jAtigotranidhatta che, 6 jAtigotranidhattAyuSka che, 7 jAtigotraniyukta cha, 8 jAtigotraniyuktAyuSka che, 9 jAtinAmagotranidhatta cha, 10 jAtinAmagotranidhattAyuSka che, 11 jAtinAmagotraniyukta che ke 12 jAtinAmagotraniyuktAyuSka cha yAvatanubhAganAmagotraniyuktAyuSka cha ? [u.] he gautama ! jAtinAmagotraniyuktAyuSka paNa che, yAvat anubhAganAmagotraniyuktAyuSka paNa che, yAvat vaimAnika sudhI daMDaka kahevo. // 249 // lavaNe NaM bhaMte ! samudde kiM ussiodae patthaDodae khubhiyajale akhubhiyajale ?, goyamA! lavaNe NaM samudde | ussiodae, no patthaDodae, khubhiyajale, no akhubhiyajale, etto ADhatta jahA jIvAbhigame jAva se teNa. goyamA ! bAhirayA NaM dIvamamuddA punnA punnappamANA volaTTamANA bosadRmANA samabharaghaDatAe ciTThati saMThANao egavihivihANA vittharao aNegavihivihANA duguNAduguNappamANao jAva assi tiriyaloe OMOMOMOM4%%%% For Private and Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 478 // 6 zatake uddezaH8 // 478 // asaMkhejA dIvasamuddA sayaMbhuramaNapajjavasANA pannattA smnnaauso!| dIvasamuddA NaM bhaMte! kevatiyA nAmadhejehiM pannattA, goyamA ! jAvatiyA loe subhA nAmA subhA rUvA subhA gaMdhA subhA rasA subhA phAsA evatiyA NaM dIvasamuddA nAmadhejehiM pannattA, evaM neyavvA subhA nAmA uddhAro pariNAmo savvajIvA nnN| sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! (sUtraM 250) // 6-8 // chaTThasayassa aTThamo uddeso saMmatto / / 4. [pra0] he bhagavan ! zuM lavaNasamudra ucchaLatA pANIvALo che, samajaLabALo che, kSubdhapANIvALo che ke akSubdhapANIvALo cha ? [u0] he gautama ! lavaNasamudra ucchaLatA pANIvALo cha paNa samajaLavALo nathI ane kSubdhapANivAlo che paNa akSubdha pANIvALo nathI, ahiMthI zaru karI jema jIvAbhigama mutramA kA che tema jANavU yAvat te hetuthI he gautama ! bahAranA samudro pUrNa, pUrNapramANavALA, bolaTTatA, chalakatA ane samabhara ghaTapaNe rahe che, saMsthAnathI eka prakAranA svarUpavALA che, vistArathI aneka prakAranA svarUpavALA che, dviguNa, dviguNa pramANa yAvat A tiryaglokamA asaMkhyeya dvIpa samudro, khayaMbhUramaNa samudranA avasAna dAvALA he zramaNAyuSman ! kahyA cha ? [ma.] he bhagavan ! dvIponAM ane samudronAM keTalA nAmadheya kahAM che ? [u0] he gautama ! lokamAM jeTalAM zubha nAma, zubha rUpa, zubha gadha, zubha rasa ane zubha sparza che eTalA, dvIponAM ane samudronAM nAma kayAM che, e pramANe zubha nAmo jANavAM, uddhAra jANavo, pariNAma jANavo ane sarva jIvono dvIpomAM ane samudromA utpAda jANavo. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvat vihare che. / / 250 // bhagavat sudharmakhAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA chaTThA zatakamAM AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti kA 6 zatake uddezaH9 // 479 / / // 479 // uddezaka 9. jIvo je jUde jUde rUpe bhinna bhinna gatimAM upajyA kare che tenuM kAraNa to teoe karelo karmabaMdha che, mATe have A navamA uddezakamAM e karmabaMdha saMbaMdhe nirUpaNa karavAnuM che. jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNi kammaM baMdhamANe kati kammappagaDIo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA | aTThavihabaMdhae vA chavvihabaMdhae vA, baMdhuddeso pannavaNAe neyamvo // (sUtraM 251) // [pra0] he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karmane bAMdhato jIva keTalI karmaprakRtione bAMdhe ? [u0] he gautama ! sAta prakAre bAMdhe che, ATha prakAre bAMdhe che ane cha prakAre paNa bAMdhe che, ahiM 'prajJApanA' upAMgamAM kahelo baMdha uddezaka jANavo. // 251 / / deve bhaMte ! mahiDDIe jAva mahANubhAe bAhirae poggale apariyAittA pabhU egavannaM egarUvaM viuvvittae ?, goyamA! no tiNaDhe0 / deve NaM bhaMte ! bAhiraNa poggale pariyAittA pabhU?, hatA pabhU. se NaM bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA viubvati tatthagae poggale pariyAittA vikuvvati annatthagae poggale pariyAittA viuvvati ? goyamA ! no ihagae poggale pariyAittA viuvvati, tatthagae poggale paripAittA vikumvati, no annatthagae poggale pariyAittA viubvati, evaM eeNaM gameNaM jAva egavannaM | egarUvaM 1 egavaNaM aNegarUvaM 2 aNegavannaM egaruvaM 3 aNegavannaM aNegA | rUvaM 4 caubhaMgo / deveNaM bhaMte ! mahiDDhIe jAva mahANubhAge bAhirae ||pNcvrnnnaa bhAMgA 10 12 gaMdhano / rasanA 10 sparzanA evaM 10 For Private and Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 48 // 4444444X4%4%-53 | poggale apariyAittA pabhU kAlayaM poggalaM nIlagapoggalattAe pariNAmettae nIlagaM poggalaM vA kAlagapola: ggalattAe pariNAmettae ?, goyamA! no tiNaDhe samaDhe, pariyAittA pbhuu| se NaM bhaMte ! kiM ihagae 18|6 zatake poggale taM ceva navaraM pariNAmetitti bhANiyabvaM, evaM kAlagapoggalaM lohiyapoggalattAe, evaM kAlaeNaM uddezaH9 jAva sukillaM, evaM NIlaeNa jAva sukillaM, evaM lohiyapoggalaM jAva sukki llattAe, evaM hAliddaeNaM jAva sukillaM, // 480 // taMjahA-evaM eyAe parivADIe gaMdharasaphAsa. kakkhaDaphAsapoggalaM mauyaphAsapoggalattAe 2 evaM do do garuyalahuya 2 sIyausiNa 2 giddhalukkha 2, vannAi samvattha pariNAmei, AlAvagA ya do do.poggale apariyAittA pariyAittA // (sUtraM 252) // | [pra0] he bhagavan ! mahardhika yAvat mahAnubhAgavAnI deva bahAranAM pudgalone grahaNa karyA sivAya ekavarNavALA ane eka AkAra-13 vALA khazarIra vagerenuM vikurvaNa karavA samartha che ? [u0] he gautama ! A artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! te deva bahAranAM pudgalone grahaNa karIne tema karavA samartha cha ? [u0] he gautama! hA, samartha che. [pra0] he bhagavan ! te deva zuM ihagata-ahiM rahelAM| pudgalonuM grahaNa karIne vikurvaNa kare che? tatragata-tyAM devalokamA rahelA pudgalornu grahaNa karIne vikurvaNa kare che ? ke anyatragatakoI bIje ThekANe rahelAM pudgalonuM grahaNa karIne vikurvaNa kare ? [u0] he gautama ! ahiM rahelAM pudgalonuM grahaNa karIne vikurvaNa karato nathI ane bIje ThekANe rahelAM pudgalonuM grahaNa karIne vikurvaNa karato nathI tyAM devalokamA rahelAM pudgalonuM grahaNa karIne vikurvaNa kare che. e pramANe e gamavaDe yAvat 1 ekavarNavAlA eka AkArane, 2 ekavarNavALA aneka AkArane, 3 anekavarNavALA For Private and Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 48 // 6 zatake uddezaH9 // 48 // SARAMES eka AkArane ane 4 anekavarNavALA aneka AkArane vikurvita karavA zakta che e pramANe cAra bhAMgA jANavA. [pra0] he bhagavan ! mahardhika yAvat mahAnubhAgavAlo deva bahAranAM pudgalone grahaNa karyA sivAya kALA pUgalane nIlapudgalapaNe pariNamAvavA ane nIlapudgalane kALApudgalapaNe pariNamAvabA samartha che ? [u0] he gautama ! e artha samartha nadhI, paNa pudgalonuM grahaNa karIne tema karavA samartha che. [pra0] he bhagavan ! zuM te deva ihagatAdipudgalone grahaNa karIne tema karavA samartha che ? [u0] he gautama ! pUrva pramANe teja samajavu, vizeSa e ke 'vikurve che' ne badale 'pariNamAve cha' ema kahevU, e pramANe kALA pudgalane lAlapudgalapaNe, e pramANe kALA pudgalanI sAthe yAvat zukla, e pramANe nIlanI sAthe yAvat zukla, e pramANe lAlapudgalane yAvat zuklapaNe, e pramANe hAridrapudgala &aa sAthe yAvat zukla, te e pramANe e kramavaDe gaMdha rasa ane sparza saMbaMdhe samajabuM yAvat karkaza sparzavALA, komaLa sparzavALA pudgalapaNe pariNamAve. e pramANe ve be viruddha guNone guruka ane laghuka, zIta ane uSNa, snigdha ane rUkSa varNAdine sarvatra 'pariNamAve' che. pariNamAve che e kriyAnA ahIM babe AlApaka kahevA; eka to pudgalonuM grahaNa karIne pariNamAve che, ane bIjo pudgalonuM grahaNa nahi karIne nathI pariNamAvato. // 252 // / avisuddhaleseNaM bhaMte ! deve asamohaeNaM appANaeNaM avisuddhalesaM devaM deviM annayaraM jANati pAmati 1? No tiNaDhe samaDhe, evaM avisuddhalese asamohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM 3, 2 / avisuddhalese samohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM 3, 3 / avisuddhalese deve mamohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM 3, 4 / avisuddhalese samohayAsamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM 3, 5 / avisuddhalese samohayA0 visuddhalesaM devaM 3, kA // For Private and Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 zatake & uddezaH 9 // 482 / / 6 // visuddhalese asamo0 avisuddhalesaM devaM 3, 1 / visuddhalese asamohaeNaM visuddhalesaM devaM 3, 2 / visuddhalese vyAkhyA bhaMte ! deve samohaeNaM avisuddhalesaM devaM 3 jANai ?, haMtA jANaha0, eva visuddha. samo0 visuddhalesaM devaM 3 prajJaptiH hajANai 1, haMtA jANai 4 / visuddhalese mamohayAsamohaeNaM avisuddhalesaM devaM 3, 5 / visuddhalese smohyaasmo||482|| haeNaM visuddhalesaM devaM 3, 6 / evaM heDillaehiM aTThahiM na jANai na pAsai, uvarillaehiM cauhiM jANai pAsai / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! // (sUtraM 253) chaTThasae navamI uddeso saMmatto / / 6-9 // [pra0] he bhagavan ! avizuddha lezyAvALo deva anupayukta AtmAvaDe avizuddha lezyAvALA devane, vA devIne, vA anyatarane te mAMnA ekane jANe che ? jUe che ? [u0) he gautama ! e artha samartha nathI. e pramANe 2 azuddha lezyAvAlo deva anupayukta AtmA vaDe vizuddha lezyAvAlA devane, devIne, vA anyatarane jANe, je ? 3 avizuddhalezyAvALo deva uparyukta AtmAvaDe avizuddha lezyAdavALA devane ityAdi, 4 avizuddha lezyAvALo deva upayukta AtmAvaDe vizuddha lezyAvALA devane ityAdi, 5 avizuddha lezyAvALo deva upayuktAnupayukta AtmAvaDe avizuddha lezyAvALA devane ityAdi, 6 avizuddha lezyAvALo upayuktApayukta AtmAvaDe vizuddha lezyAvAlA devane ityAdi, 7 vizuddha lezyAvALo anupayukta AtmAvaDe avizuddha lezyAvALA devane ityAdi, 8 vizuddha lezyAvALo anupayukta AtmAvaDe vizuddha lezyAvALA devane ityAdi. [pra.] he bhagavan ! vizuddha lezyAvALo deva upayukta AtmAvaDe avizuddha lezyAvALA deva vagerene jANe? [u0] he gautama ! hA, jANe. [pra.] e pramANe, he bhagavan ! 10 vizuddha lezyAvAlo deva upayukta AtmAvaDe vizuddha lezyAvALA deva vagerene jANe? [u0] he gautama ! hA, jANe. [pra0] 11 vizuddha lezyAvALo, deva upayuktAnupa For Private and Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA yukta AtmAvaDe avizuddha lezyAvALA deva vigerene ityAdi, tathA 12 vizuddha lezyAvALo deva upayuktAnupayukta AtmAvaDe vizuddha lezyAvALA deva vagerene jANe? jUe ? [u0] e pramANe nIcalA ATha eTale zaruAtanA ATha bhAMgAvaDe jANe nahi, ane jUe prajJapti | nahi ane uparanA cAra eTale pAchaLanA cAra bhAMgAvaDe jANe ane jUe. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe cha | // 483|| daema kahI yAvat vihare he. // 253 // ___bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTThA zatakamAM navamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. F 6 zatake uddeza:10 // 483 // uddezaka 10. AgaLanA navamA uddezakamAM avizuddhalezyAvALAne jJAnano abhAva kahyo che, have A dazama uddezakamAM paNa teja jJAnanA abhA. | vane lagatI vAtane darzAvatA A sUtra kahe che. annautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti jAva parUveMti jAvatiyA rAyagihe nayare jIvA evaiyANaM jIvANaM no cakkiyA kei suhaM vA duhaM vA jAva kolaTThigamAyamavi niSphAvamAyamavi kalamamAyamavi mAsamAyamapi muggamAyamavi jUyAmAyamavi likkhAmAyamavi abhinivattA ubadasittae, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA ! jannaM te annautthiyA ebamAikkhaMti jAva micchaM te evamAsu, ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi jAva parUvemi-savvaloeviya savvajIvANaM No cakiyA koI suhaM vA taM ceva jAva uvadaMsittae / se keNa?NaM?, goyamA! For Private and Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir byAkhyAprajJaptiH // 484 // |6 zatake uddezaH10 // 484|| ayannaM jaMbuddIve 2 jAva visesAhie parikkheveNaM pannatte, deve NaM mahiDaDhIe jAva mahANubhAge egaM mahaM savile. vaNaM gaMdhasamuggagaM gahAya taM avaddAleti taM avaddAlettA jAva iNAmeva kaddu kevalakappaM jaMbuddIvaM 2 tIhiM accharAnivAehiM tisattakhutto aNupariyahittANaM havvamAgacchenA, se nUrNa goyamA ! se kevalakappe jaMbuddIve 2 tehiM ghANapoggalehiM phuDe ?, haMtA phuDe, cakiyA NaM goyamA! keti tesiM ghANapoggalANaM kolaTThiyAmAyamavi jAva 4 uvadaMsittA ?, No tiNaDhe samaDhe, se teNa?NaM jAva uvadaMsettae / ( sUtraM 254) // hA [ma.] he bhagavan ! anyatIthiko e pramANe kahe che yAvat prarUpe che, ke rAjagRha nagaramA jeTalA jIvo che, eTalA jIvone koI boranA ThaLIyA jeTalaM paNa, bALa jeTalaM paNa, kalAya ke cokhA jeTalaM paNa, aDada jeTalaM paNa, maga jeTalaM paNa, jU jeTalaM paNa 4 ane lIkha jeTalaM paNa sukha yA duHkha kADhIne dekhADavA samartha nathI, he bhagavan ! e te kevI rIte ema hoi zake ? [u0] he gautama ! te anyatIthiko je e pramANe kahe che, yAvat prarUpe che se e pramANe mithyA, khoTuM kahe che, he gautama ! huM vaLI A pramANe kahuM yAvat prarUpuM huM ke sarva lokamAM paNa sarva jIvone koi mukha vA duHkha teja yAvat kADhIne darzAvavA samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa yAvat parikSepavaDe vizeSAdhika kahyo che, mahardhika yAvat mahAnubhAvavALo deva, eka, moTo, vilepanavAlo gaMdhavALA dravyano DAbaDo laine ughADe ane tene ughADI yAvat 'A jAuM chu' ema kahI saMpUrNa | jaMtradvIpane traNa capaTIvaDe 21 bAra pharI pAcho zIghra pAcho Ave, he gautama ! te saMpUrNa jaMbUdvIpa nAmano dvIpa, (te devanI AvI zIghragatithI UDelAM) te gaMdha pudgalonA sparzavALo thayo ke nahi ? hA, sparzavALo thayo, he gautama ! koi te gaMdhayudgalone boranA For Private and Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 485 // 6 zatake uddezaH10 // 485 // A SAMOSAMUSEUCCES ThaLIyA jeTalA paNa yAvat darzAvayA samartha che ? e artha samartha nathI. te hetuthI sukhAdine paNa yAvat darzAvavA samartha nathI. // 254 jIve NaM bhaMte! jIve 2jIve ?, goyamA ! jIce tAva niyamA jIve, jIvevi niyamA jIve / jIve NaM bhaMte ! neraie neraie jIve ?, goyamA ! neraie tAva niyamA jIve, jIve puNa siya neraie siya aneraie, jIve NaM bhaMte ! asurakumAre asurakumAre jIve?, goyamA! asurakumAre tAva niyamA jIve, jIve puNa siya asurakumAre siya hai No asurakumAre, evaM daMDao bhANiyabbo jAva vemANiyANaM / jIvati bhaMte ! jIve jIve jIvati', goyamA! jIvati tAva niyamA jIve, jIve puNa siya jIvati siya no jIvati, jIvati bhaMte ! neraie 2 jIvati ?, |goyamA! neraie tAva niyamA jIvati 2 puNa siya neraie siya anerahae, evaM daMDao neyabvo jAva vemANiyANaM / bhavasiddhIe Na bhaMte ! neraie 2 bhavasiddhIe ?, goyamA! bhavasiddhIe siya neraie siya anerahae, neraieviya siya bhavasiddhIe siya abhavasiddhIe, evaM daMDao jAva vemANiyANaM // (sUtraM 255) // [pra0] he bhagavan ! zuM jIva jIva ( caitanya ) che ? ke caitanya jIva cha ? [u.] he gautama! jIva niyame caitanya jIva che ane jIva caitanya paNa niyame jIva che. [pra.] he bhagavan ! jIva nairayika cha ? ke nairayika jIva che ? [u.] he gautama ! nairayika to niyame |jIva che ane jIva to nairayika paNa hoya tathA anairayika paNa hoya. [pra.] he bhagavan ! jIva asurakumAra che? ke asurakumAra jIva cha [u0] he gautama ! asurakumAra to niyame jIva che ane jIva to amurakumAra paNa hoya tathA amurakumAra na paNa hoya. e pramANe yAvat vaimAnika sudhI daMDaka kahevo. [pra.] he bhagavan ! jIve prANadhAraNa kare te jIva kahevAya ? ke jIva hoya te prANadhAraNa kare ?* AAAE%% For Private and Personal use only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 486 // BHASHAA 6 zatake uddeza:10 // 486 // % | [u0] he gautama! prANadhAraNa te niyame jIva kahevAya ane je jIva hoya te prANadhAraNa kare paNa kharo ane na paNa kare. [pra0] | he bhagavan ! prANadhAraNa kare te nairayika kahevAya ? ke nairayika hoya te prANadhAraNa kare ? [u0] he gautama ! nairayika to niyame | prANa dhAraNa kare ane prANa dhAraNa karanAra to nairayika paNa hoya ane anairayika paNa hoya, e pramANe yAvat vaimAnika sudhI daMDaka kahevo. [pra0] he bhagavan ! bhavasiddhika nairayika hoya ? ke nairayika bhavasiddhika hoya ? [u0] he gautama ! bhavasiddhika nairayika paNa hoya ane anairayika paNa hoya tathA nairayika bhavasiddhika paNa hoya ane abhavasiddhika paNa hoya. e pramANe yAvat vaimAnika | sudhI daMDaka kahevo. // 255 // | annautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti jAva parUveMti evaM khalu savve pANA bhUyA jIvA sattA egaMtadukkhaM veyaNaM veyaMti, se kahameyaM bhaMte! evaM ?, goyamA ! jannaM te annautthiyA jAva micchaM te evamAsu, ahaM puNa | goyamA ! evamAikkhAmi jAva parUvemi atthegaiyA pANA bhUyA jIvA sattA egaMtadukkhaM veyaNaM veyaMti, Ahacca sAyaM, atthegatiyA pANA bhUyA jIvA sattA egaMtasAyaM veyaNaM veyaMti, Ahacca assAyaM veyarNa veyaMti, atthegaiyA pANA bhUyA jIvA sattA vemAyAe veyaNaM veyaMti, Ahaca sAyamasAyaM / se keNaTeNaM0?, goyamA! neraiyA | egaMtadukkhaM veyaNaM veyaMti [Ahacca sAyamasAyaM] Ahaca sAyaM, bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA egaMtasAyaM vedaNaM veyaMti, Ahaca asAyaM, puDhavikAiyA jAva maNussA vemAyAe veyaNaM veyaMti, Ahaca sAyamasAyaM, se teNa?NaM. // (sUtra 256) // % % %A % 4S4% For Private and Personal use only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . vyAkhyAprajJapti // 487|| [pra0] he bhagavan ! anyatIthiko e pramANe kahe he yAvat prarUpe che ke, e pramANe nizcita che ke, sarva, prANo, bhUto, jIvo ane satvo, ekAMta duHkharUpa vedanAne vede che, he bhagavan ! te e evI rIte kema hoya ? [u0] he gautama ! te anyatIrthiko je kAi 156 zatake yAvat kahe che te e pramANe mithyA kahe che, he gautama ! vaLI, huM A pramANe kahuM chu yAvat prarUpuMcha ke, keTalAka prANo, bhUto, uddeza:10 jIvo ane sacco ekAMta duHkharUpa vedanAne vede che ane kadAcit sukhane vede che, tathA keTalAka prANo, bhUto, jIvo ane sattvo | // 487 // ekAMta sukharUpa vedanAne vede ke ane kadAcit duHkhane vede che, vaLI, keTalAka pANo, bhUto, jIvo ane sacco vividha prakAre vedanAne vede che eTale che kadAcit sukhane ane kadAcit duHkhane vede che. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u0] he gautama ! nairayiko ekAMta duHkharUpa vedanAne vede , ane kadAcit sukhane vede che, bhavanapatio, vAnavyaMtaro, jyotiSko ane vaimAniko ekAMta mukharUpa vedanAne vede che ane kadAcit duHkhane vede che. pRthivIkAyathI mAMDI yAvat manuSyo sudhInA jIvo vividha prakAre vedanAne | vede che eTale kadAcit sukhane ane duHkhane vede che, te hetuthI pUrva pramANe kayuM che. / / 256 / / neraiyA NaM bhaMte ! je poggale attamAyAe AhAreti te kiM AyasarIrakhettogADhe poggale attamAyAe AhAreMti aNaMtarakhettogADhe poggale attamAyAe AhAreMti paraMparakhettogADhe poggale attamAyAe AhAreMti !, goyamA ! AyasarIrakhettogADhe poggale attamAyAe AhAreMti, no aNatarakhettogADhe poggale attamAyAe | AhAreMti, no paraMparakhettogADhe0 jahA neraiyA tahA jAva vemANiyANaM dNddo| (sUtraM 257) [pra0] he bhagavan ! nairayiko AtmadvArA grahaNa karI je pudgalone Ahare che te zuM AtmazarIra kSetrAvagADha pudgalone AtmadvArA +9623645 % For Private and Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 488 // 6 zatake uddezaH1. // 488 // AAKANKAR grahaNa karI Ahare che? ke anaMtarakSetrAvagADha pudgalone AtmadvArA grahaNa karI Ahare cha ? ke paraMpara kSetrAvagADha pudgalone AtmadvArA | grahaNa karI Ahare che ? [u0] he gautama ! AtmazarIra kSetrAvagADha pudgalone AtmadvArA grahaNa karI Ahare che ane anaMtarakSetrAvagADha | pudgalone AtmadvArA grahaNa karI AharatA nathI, temaja paraMpara kSetrAvagADha pudgalone AtmadvArA grahaNa karI AharatA nathI. jema 'nara|yiko paratve kA yAvat vaimAniko sudhI daMDaka kahevo. // 257 / / | kevalI NaM bhaMte! AyANehiM jANati pAsati?, goyamA! no tinnddhe| se keNaTeNaM?, goyamA! kevalI NaM puracchi| meNaM miyaMpi jANai amiyaMpi jANai jAva nibbuDe saNe kevalissa,se teNaTeNaM0 gAhA-jIvANa suhaM dukkhaM jIve jIvati taheva bhaviyA ya / egaMtadukkhaveyaNa attamAyA ya kevalI // 52 // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! (sUtra 258) / | [pra0] he bhagavan ! kevalio iMdriyadvArA jANe? jUe ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI. [pra0] he bhagavan ! te zA hetuthI ? [u.] he gautama ! kevalI pUrvamA mitane paNa jANe ane amitane paNa jANe yAvat kevalinuM darzana nivRta cha, te hetuthI | ema che. gAthAH-jIvonuM sukha duHkha, jIva, jIvanuM prANadhAraNa. temaja bhanyo, ekAMta dukhavedanA, AtmadvArA pudgalonuM grahaNa ane kevalI (ATalA viSaya saMbaMdhe A dazama uddezAmAM vicAra karyo che.) he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvat vihare che. // 258 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA chaTThA zatakamAM dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. iti zrImad bhagavatIsUtre SaSThaM zataM samAptam +ACACHECCANACOCON For Private and Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatirth.org vyAkhyA *% // atha saptama zatakam // uddezaka 1. prajJapti % 7 zatake uddezaH1 // 489 // 000 // 489 // % % % CRECR54444444HC-NCRECC AhAra 1 virati 2 thAvara 3 jIvA 4 pakkhI 5 ya Au 6 aNagAre / chaumattha 8 asaMvuDa 9 annautthi 10 dasa sattamaMmi sae // 53 // 1 AhAra, 2 virati, 3 sthAvara, 4 jIva, 5 pakSI, 6 AyuS, 7 anagAra, 8 chamastha, 9 asaMvRta, ane 10 anyatIthika e saMbandhe sAtamA zatakamA daza uddezako che. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jAva evaM vadAsI-jIve gaM bhaMte ! kaM samayamaNAhArae bhavai ?, goyamA ! paDhame | samae siya AhArae siya aNAhArae bitie samae siya AhArae siya aNAhArae tatie samae siya AhArae siya aNAhArae, cautthe samae niyamA AhArae, evaM daMDao, jIvA ya egidiyA ya cautthe samae, sesA tatie samae / jIve Na bhaMte ! ke samayaM savvappAhArae bhavati?, goyamA! paDhamasamayovavannae vA caramasamae bhavatthe vA ettha Na jIve Na savvappAhArae bhavai, daMDao bhANiyavvo jAva vemANiyANaM // (matra 259) / [pra0] te kAle te samaye (gautama indrabhUti) anagAra e pramANe bolyA he bhagavan ! jIva (parabhavamA jatA) kaye samaye anAhAraka (AhAra nahi karanAra) hoya ? [u.] he gautama ! (parabhavamA) prathama samaye jIva kadAca AhAraka hoya ane kadAca anAhAraka %A3-% AE For Private and Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 49 // 7 zatake uddezaH 1 // 49 // 1-94--0454 hoya, bIje samaye kadAca AhAraka hoya ane kadAca anAhAraka hoya, trIje samaye kadAca AhAraka hoya ane kadAca anAhAraka hoya, | parantu cothe samaye avazya AhAraka hoya, e pramANe (nAraka ityAdi covIsa) daMDaka (pATha) kahevA. sAmAnya jIvo ane ekendriyo mA cothe samaye AhAraka hoya che, ane (ekendriya zivAya) bAkInA jIvo zrIje samaye AhAraka hoya che. [pra.] he bhagavan ! jIva kaye samaye sauthI alpa AhAravALo hoya che? [u0] he gautama ! utpanna thatAM prathama samaye ane bhavane (jIvitane) chelle samaye A samaye | jIva sothI alpa AhAravALo hoya che. e pramANe vaimAnika sudhI daMDaka kahevo. / / 259 // kiMsaMThie NaM bhaMte! loe pannatta, goyamA! supaiTThagasaMThie loe pannatte, heTThA vicchinne jAva uppi uDDhaMmuIgAgArasaMThie, tasiM ca NaM mAsayaMsi logaMsi heTThA vicchinnaMsi jAva uppiM uDDemuiMgAgArasaMThiyaMsi uppannanANadaMsaNadhare arahA jiNe kevalI jIvevi jANai pAsai ajIvevi jANai pAsai tao pacchA sijjhati jAva aMtaM karei / / (sUtraM 260) // [pra0] he bhagavan ! lokanuM saMsthAna (AkAra ) kevA prakAre kA che ? [u0] he gautama ! loka supratiSThaka zarAvanA AkAra jevo kahelo che. te nIce vistIrNa-paholo yAvat upara Urdhva (ubhA) mRdaMganA AkAre saMsthita hai. nIce vistIrNa yAvat upara Urdhva mRdaMganA AkAre rahelA te zAzvata lokamAM utpanna thayelA jJAna ane darzanane dhAraNa karanAra arihaMta jina kevalajJAnI jIvone paNa jANe che ane jUe che, ajIvone paNa jANe che ane jUe che, tyArapachI siddha thAya che, yAvat (sarva duHkhono) aMta kare che. // 26 // samaNovAsagassa NaM bhaMte ! sAmAiyakaDassa samaNovAsae acchamANassa tassa NaM bhaMte ! kiM IriyAvahiyA For Private and Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA-1 prajJaptiH // 49 // REACHERE ARROCKS kiriyA kajjai ? saMparAiyA kiriyA kajaI ?, goyamA! samaNovAsayassa NaM sAmAiyakaDassa samaNovAsae acchamANasma AyA ahigaraNIbhavai, AyAhigaraNavattiyaM ca NaM tasma no IriyAvahiyA kiriyA kajai, kA7 zatake saMparAiyA kiriyA kajai, se teNaTeNaM jAva saMparAiyA / / (sUtraM 261) uddezaH1 [pra0] he bhagavan ! zramaNanA upAzrayamA rahIne sAmAyika karanAra zramaNopAsakane (zrAvakane) zuM aipithikI kriyA lAge ke // 49 // sAMparAyikI kriyA lAge ? [u0] he gautama ! airyApathikI kriyA na lAge, paNa sAmparAyikI kriyA lAge. [pra.] he bhagavan ! zA hetuthI yAvat sAMparAyikI kriyA lAge ? [u.] he gautama ! zramaNanA upAzrayamA rahI sAmAyika karanAra zrAvakano AtmA adhikaraNa (kaSAyanA sAdhano) yukta che, tethI tene AtmAnA (potAnA) adhikaraNa nimitte airyApathikI kriyA na lAge, paNa sAMparAyikI kriyA lAge, te hetuthI yAvat sAMparAyikI kriyA lAge che. // 261 // samaNovAsagassa NaM bhaMte ! puvAmeva tasapANasamAraMbhe paJcakkhAe bhavati, puDhavisamAraMbha apacakravAe bhavai,se ya puDhaviM khaNamANe aNNayaraM tasaM pANaM vihiMsejjA se NaM bhaMte ! taM vayaM aticarati', No tiNaDhe samahe, no khalu se tassa ativAyAe AuTTati / samaNovAsayassa NaM bhaMte! puvAmeva vaNassaisamAraMbhe pacakkhAe, se ya puDhaviM khaNamANe annayarassa rukkhassa mUlaM chidejjA se NaM bhaMte! taM vayaM aticarati !, No tiNaTe samaDhe, no khalu nassa aivAyAe Auddati // (sUtraM 262) / [pra.] he bhagavan ! je zramaNopAsakane pUrva trasajIvonA vacanuM pratyAkhyAna hoya ane pRthvIkAyanA vadhanuM pratyAkhyAna na hoya, OMOM4% A5 For Private and Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C vyAkhyAprajJaptiH // 492 // 7 zatake uddezaH 1 // 492 // te pRthvIne khodatA jo koI trasa jIvanI hiMsA kare to he bhagavan ! tene te vratamA aticAra lAge? [u.] he gautama ! e artha yogya nathI. kAraNa ke te (zrAvaka) teno vadha karavA pravRtti karato nathI. [ma.] he bhagavan ! zramaNopAsake pUrve vanaspatinA vadhanuM pratyAkhyAna kayu hoya, te pRthivIne khodatA koI eka vRkSanA mULane chedI nAMkhe to tene te vratano aticAra lAge? [u0] he gautama ! e artha yogya nathI. kAraNa ke te tenA (vanaspatinA) vadha mATe pravRti karato nathI. // 262 // samaNovAsae NaM bhaMte ! tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA phAsuesaNijjaNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAmemANe kiM labbhai?, goyamA! samaNovAsae NaM tahArUvaM samaNaM vA jAva paDilAbhemANe tahArUvassa | samaNassa vA mAhaNassa vA samAhiM uppAeti, samAhikArae NaM tameva samAhiM pddilbhi| samaNovAsae NaM bhaMte ! tahArUvaM samaNaM vA jAva paDilAmemANe kiM cayati?, goyamA ! jIviyaM cayati duccayaM cayati dukkaraM kareti dullahaM lahara bohiM bujjhai tao pacchA sijjhati jAva aMtaM kareti (sUtraM 263) [pra0] he bhagavan ! tevA prakAranA (uttama ) zramaNa yA brAhmaNane prAmuka (acitta-nirjIva) ane eSaNIya (doparahita icchavA yogya) azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAravaDe pratilAbhatA-satkAra karatA zramaNopAsakane zo lAbha thAya ? [u0] he gautama ! tevA prakAranA zramaNa yA brAhmaNane yAvat pratilAbhato zramaNopAsaka tevA prakAranA zramaNa yA brAhmaNane samAdhi utpanna kare che, ane samAdhi karanAra (zrAvaka ) te samAdhine prApta kare che. [pra0] he bhagavan ! tathArUpa zramaNane yAvat patilAbhato zramaNopAsaka zeno tyAga kare? [u0] he gautama ! jIvitano (jIvananirvAhanA kAraNabhUta annAdino) tyAga kare, dustyaja vastuno tyAga kare, bodhi For Private and Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 493 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samyagdarzanano anubhava kare, tyArapachI siddha thAya, yAvat ( sarva duHkhano ) aMta kare. // 263 // atthi NaM bhaMte! akammassa gatI pannAyati ?, haMtA asthi // kahannaM bhaMte ! akammassa gatI pannAyati ?, goyamA ! nissaMgayAe niraMgaNayAe gatipariNAmeNaM baMdhaNacheyaNayAe niraMdhaNayAe puvvapaogeNaM akammassa gatI pannatA // kahanaM bhaMte! nissaMgayAe niraMgaNayAe gaipariNAmeNaM baMdhaNacheyaNayAe niraMdhaNayAe putrvappaogeNaM akammassa gatI pannAyati ?, se jahAnAmae - kei purise sukaM tu nicchiDuM niruvahati ANupuccIe parikammemANe 2 damehi ya kusehi ya veDhei 2 aTTahiM mahiyAlevehiM liMpai 2 uNhe dalayati bhUrti 2 sukkaM samANaM atthAhamatAramaporisisi udagaMsi pakkhivejjA, se nUNaM goyamA ! se tuMbe tesiM aTTahaM mahiyAlevANaM guruyattAe bhArimattAe gurusaMbhAriyattAe salilatalamativattA ahe gharatilapANe bhavai ?, haMtA bhavai, ahe NaM se tuMbe aTTaNhaM mahiyAlevANaM parikkhaeNaM dharaNitalamativattA upi salilatala iTThANe bhavai ?, haMtA bhavai, evaM khalu goyamA ! nissaMgayAe niraMgaNayAe gaipariNAmeNaM akammassa gaI pannAyati / [0] he bhagavan ! karmarahita jIvanI gati svIkArAya ? [u0 ] he gautama! hA, svIkArAya. [pra0 ] he bhagavan ! karmarahita jIvanI gati kevI rIte svIkArAya ? [a0] he gautama! niHsaMgapaNAthI, nIrAgapaNAthI, gatinA pariNAmathI, baMdhanano cheda thavAthI, niridhana thavAthI - karmarUpa indhanathImukta thavAthI ane pUrvaprayogathI karmarahita jIvanI gati svIkArAya hai. [pra0 ] he bhagavan ! niHsaM For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 1 // 493 //
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 494 // 7 zatake &uddezaH1 // 49 // NARAAKAA gapaNAthI, nIrAgapaNAthI ane gatinA pariNAmathI karmarahita jIvanI gati zI rIte svIkArAya ? [u0] he gautama ! jema koI eka puruSa chidra vinAnA, nahi bhAMgelA mukA tuMbaDAne kramapUrvaka atyaMta saMskAra karIne DAbha ane kuza vaDe vIMTe, tyArapachI tene maattiin| ATha lepathI lIMpe, lIpIne tApamAM sukave, jyAre te tuMbaDaM atyaMta mukAya tyAre tAga vinAnA ane na tarI zakAya tevA puruSapramANathI adhika (uMDA) pANImAM tene nAMkhe, he gautama ! kharekhara te tuMbaTuM mATInA ATha lepa baDe guru thayelaM hobAthI, bhAre thavAthI ane adhika vajanavALu hovAthI pANInA uparanA taLIAne choTI nIce pRthivIne taLIe jai vese? hA bese. have te mATInA ATha lepano | kSaya thAya tyAre te tuMbaDaM pRthivInA taLane choDI pANInA taLa upara AvIne rahe? hA rahe. e pramANe he gautama ! niHsaMgapaNAthI, nIrAgapaNAthI ane gatinA pariNAmathI karmarahita jIvanI gati svIkArAya che. kahannaM bhaMte ! baMdhaNachedaNayAe akammassa gaI pannattA ?, goyamA! se jahAnAmae-kalasiMbaliyAi dAvA muggasiMbaliyAi vA mAsasiMpaliyAi vA siMbalisiMbaliyAi vA eraMDamiMjiyAi vA uNhe dinnA | sukkA samANI phuDittA NaM egaMtamaMtaM gacchada, evaM khalu goyamA ! / kahanaM bhaMte ! niraMdhaNayAe akammassa gatI 1, goyamA ! se jahAnAmae-dhUmassa iMdhaNavippamukkassa uDDhe vIsasAe nivAghAeNaM, gatI pavattati, evaM khalu goyamA! / kahannaM bhaMte! puvappaogeNaM akammassa gatI SannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae-kaMDassa kodaMDavippamukkassa lakkhAbhimuhI nivvAghAeNaM gatI pavattai, evaM khalu goyamA! nIsaMgayAe niraMgaNayAe jAva puvvappaogeNaM akammassa gatI paNNattA / / (sUtraM 264) // For Private and Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJapti // 495 // KAKKAKKARAKActors [pra0] he bhagavan ! baMdhanano cheda thavAthI karmarahita jIvanI gati zI rIte svIkArAya ? [u.] he gautama ! jema koI eka vaTANAnI ziMga, maganI ziMga, aDadanI ziMga, siMbalInI (zemaLAnI) ziMga ane eraMDAnuM phala taDake mukyA hoya ane sukAya tyAre te 7 zatake phuTIne (temAMnA vIja) pRthivInI eka bAjue jAya; e pramANe he gautama! baMdhanano cheda thavAthI karmarahita jIvanI gati svIkArAya he. udazaH 1 [pra0] he bhagavan ! niriMdhana ( karmarUpa indhanathI mukta) thavAthI karmarahita jIvanI gati zI rIte svIkArAya ? [u0] he gautm!8||49|| indhanadhI chUTelA dhUmanI gati svAbhAvika rIte prativandha zivAya uMce pravarte che. e pramANe he gautama! [ niridhanapaNAthI-karmarUpa indhanathI mukta thavAthI karmarahita jIvanI gati pravarte che. ] [pra0] he bhagavan ! pUrvanA prayogathI kamarahita jIvanI gati zI rIte khIkArAya ? [u0] he gautama ! jema koi eka dhanuSadhI chUTelA bANanI gati pratibandha zivAya lakSyanA sanmukha pravarte The, tema he gautama ! pUrvaprayogathI karmarahita jIvanI gati svIkArAya che, he gautama ! e pramANe niHsaMgatAthI, nIrAgatAthI, yAvat pUrvaprayogathI 8 karmarahita jIvanI gati svIkArAya che. // 264 // dukkhI bhaMte ! dukkheNaM phuDe adukkhI dukkheNaM phuDe ?, goyamA ! dukkhI dukkheNaM phuDe, no adukkhI du. kSeNaM phuDe / dukkhI NaM bhaMte ! neratie dukkheNa phuDe adukkhI neratie dukkheNaM phuDe ?, goyamA! dukkhI neraie dukkheNaM phuDe, no adukkhI neratie dukkheNaM phuDe, evaM daMDao jAva vemANiyANaM, evaM paMca daMDagA neyavvA, dukkhI dukkheNaM phuDe 1 dukkhI dukkhaM pariyAyai 2 dukkhI dukkha udIrei 3 dukkhI dukkha vedeti 4 dukkhI dukkhaM nijareti 5 // (sUtraM 265) // For Private and Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 496 // | 7 zatake uddezaH1 // 496 // [pra0] he bhagavan ! duHkhI jIva duHkhathI vyApta baddha hoya ke aduHkhI-duHkharahita jIva duHkhathI vyApta hoya ? [u0] he gautama, duHkhI jIva duHkhathI vyApta hoya, paNa duHkharahita jIva duHkhathI vyApta na hoya. [ma.] he bhagavan ! duHkhI nAraka duHkhathI vyApta | hoya ke aduHkhI nAraka duHkhathI vyApta hoya ? [u0] he gautama! duHkhI nAraka duHkhathI vyApta hoya, paNa duHkharahita nAraka duHkhathI vyApta na hoya. e pramANe yAvat vaimAnikane viSe daMDaka kaDevo. e pramANe pAMca daMDaka jANavA-1 duHkhI duHkhathI vyApta che, 2 duHkhI duHkhane grahaNa kare che, 3 duHkhI duHkhane udIre che, 4 duHkhI duHkhane vede che, 5 duHkhI duHkhanI nirjarA kare che. // 265 // aNagArassa NaM bhaMte ! aNAuttaM gacchamANassa vA ciTThamANassa vA nisiyamANassa(vA) tuyadRmANassa vA aNAuttaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM geNhamANassa vA nikkhivamANassa vA tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvayiA kiriyA kajai? saMparAiyA kiriyA kajai ?, go! no IriyAvahiyA kiriyA kajati, saMparAiyA kiriyA kajati / se keNa?NaM.?, goyamA ! jassa NaM kohamANamAyAlomA vocchinnA bhavaMti tassa NaM IriyAvahiyA kiriyA kanjai, no saMparAiyA kiriyA kajai, jassa NaM kohamANamAyAlobhA avocchinnA bhavaMti | tassa NaM saMparAyakiriyA kajai, no IriyAvahiyA, ahAsuttaM rIyamANassa IriyAvahiyA kiriyA kanjai, ussuttaM rIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajjai, se Na ussuttameva ripati, se tennttennN0|| (sUtraM 266) // [pra0] he bhagavan ! upayoga (AtmajAgRti, sAvadhAnatA) zivAya gamana karatA, ubhA rahetA, besatA ane sUtA, temaja upayoga zivAya vastra, pAtra, kAmbala ane pAdaroMcchanaka (rajoharaNa) ne grahaNa karatA ne mukatA anagAra (sAdhu) ne he bhagavan ! airyApathikI For Private and Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kriyA lAge ke sAMparAyikI kriyA lAge? [u0] he gautama ! airyApathikI kriyA na lAge, paNa sAMparAyikI kriyA lAge. [pra.] he vyAkhyA- bhagavan ! zA hetuthI? [u0] he gautama ! jenA krodha, mAna mAyA ane lobha vyucchinna-kSINa thayA ke tene aipithikI kriyA lAge kA zatake prajJaptiH che, paNa sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha vyucchinna thayA nathI tene sAMparAyikI kriyA lAge | uddezaH1 // 497 // che, paNa airyApathikI kriyA lAgatI nathI. sUtrane anusAre varttatA sAdhune aipithikI kriyA lAge che, ane mUtraviruddha vartanArane sAMpa laa||497|| rAyikI kriyA lAge che, te upayogarahita sAdhu mUtra viruddha varte che te mATe he gautama ! tene sAMparAyikI kriyA lAge he. // 266 // __ aha bhaMte! saiMgAlassa sadhUmassa saMjoyaNAdosadussa pANabhoyaNassa ke aDhe paNNatte!, gAyamA! je NaM niggaMthe haivA niggaMdhI vA phAsuesaNijaM asaNapANa 4 paDigAhittA mucchie giddhe gaDhie ajjhovavanne AhAraM AhAreti, esa NaM goyamA! maiMgAle pANabhoyaNe, je NaM niggaMthe vA nigaMthI vA phAsugamaNijaM amaNapANa4 paDigAhittA mahayA 2 appattiyakohakilAmaM karemANe AhAramAhArei esa NaM goyamA ! sadhUme pANabhoyaNe, je NaM niggaMthe vA 2 jAva paDigAhettA guNuppAyaNa he annadavveNa saddhiM saMjoettA AhAramAhArei esa NaM goyamA ! saMjoyaNAdosaduhe pANabhoyaNe, esa NaM goyamA ! saiMgAlassa sadhRmassa saMjoyaNAdosadudRssa pANabhoyaNassa aTTe pannatta / aha bhaMte ! vItigAlassa vIyadhUmassa saMjoyaNAdomavippamukassa pANabhoyaNasma ke ahe pannatte ?, goyamA ! je NaM NiggaMtho vA jAva paDigAhettA amucchie jAva AhAreti esa NaM goyamA! vItiMgAle pANabhoyaNe, je NaM niggaMthe vA niggaMdhI vA jAva paDigAhettA No mahayA appattiyaM jAca AhArei esa NaM goyamA! 194544%25% For Private and Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -31- ***** 7 zatake uddezaH1 // 498 // ** vIyadhUme pANabhoyaNe, je NaM niggaMthe vA niggaMdhI vA jAva paDigAhettA jahAladdhaM tahA AhAramAhArei esa vyAkhyA kNaM goyamA ! saMjoyaNAdosavippamuka pANabhoyaNe, esa NaM goyamA! vItigAlasma vIyadhUmassa saMjoyaNAdosaviprajJaptiH dAppamukassa pANabhoSaNassa aTTe pnntt|| (sUtraM 267) / / // 498 // kA [pra0] he bhagavan ! aMgAradoSasahita ane dhUmadoSasahita saMyojanAdoSavaDe duSTa pAnabhojanano zo artha kahyo che ? [u0] he* gautama ! koi nirdhantha-sAdhu yA sAdhvI prAmuka ane epaNIya azana, pAna, khAdima ane khAdima AhArane grahaNa karI mUJchita, gRddha, grathita ane Asakta thaine AhAra kare to he gautama ! e aMgAradoSasahita pAnabhojana kahevAya. baLI je je koi sAdhu yA sAdhvI pAmuka epaNIya azana, pAna, khAdima ane svAdima AhArane grahaNa karI atyaMta aprItipUrvaka krodhathI khinna thaine AhAra kare to he gautama ! e dhamadoSasahita pAnabhojana kahevAya. koi sAdhu yA sAdhvI yAvat [AhArane] grahaNa karIne guNa (svAda) utpanna karavA mATe bIjA padArtha sAye saMyoga karIne AhAra kare to he gautama ! e saMyojanAdoSavaDe duSTa pAnabhojana kahevAya. he gautama! e prakAre aMgAradoSa, dhUmadoSa ane saMyojanAdoSayI duSTa pAnabhojanano artha kahyo. [pra0] he bhagavan ! have aMgAradoSarahita, dhUmadoSarahita ane saMyojanAdoSarahita pAnabhojanano zo artha kahyo ? [u0] he gautama? je koI nirgrantha (ke nirgranthI) yAvat (AhArane) grahaNa karIne mUrchArahita yAvat AhAra kare, to he gautama ! aMgAradoSarahita pAnabhojana kahevAya. vaLI je koi nigrantha ke nigranthI yAvat grahaNa karIne atyanta aprItipUrvaka yAvat AhAra na kare, he gautama ! e dhRmadoSarahita pAnabhojana kahevAya. je koi nirgrantha ke nirgranthI yAvat grahaNa karIne jevo prApta thAya tevoja AhAra kare (parantu khAda mATe vIjA sAthe saMyoga na kare,) he mautama! e saMyojanAdopa ** **** * For Private and Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 499 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rahita pAnabhojana kaDevAya, A aMgAradoparahitaH dhUmadoSarahita ane saMyojanAdoSarahita pAnabhojanano artha ko che. 267 // aha bhaMte! khettAtikaMtassa kAlAtikaMtassa maggAtikaMtassa pamANA tikkaMtassa pANabhoyaNassa ke aTThe pannatte ?, go0 ! je NaM niggaMthe vA niggaMdhI vA phAsuesaNijjaM NaM asaNaM 4 aNuggae sUrie paDiggAhittA uggae sarie AhAramAhAreti esa NaM goyamA ! vittAtikaMte pANabhoyaNe, jeNaM niggaMtho vA 2 jAva sAimaM paDhamAe porisIe paDiggAhettA pacchima porisiM uvAyaNAvettA AhAraM AhAreMi esa NaM goyamA ! kAlAtikkaMte pANabhoyaNe, je NaM niggaMdho vA 2 jAva sAimaM paDigAhittA paraM addhajoyaNa| merAe vIikamAvaittA AhAramAhAreDa esa NaM goyamA ! maggAtikaMte pANabhoyaNe, jeNaM niggaMtho vA niggaMdhI vA phAsuesaNijaM jAva sAimaM paDigAhittA paraM battIsAe kukkuDiaMDagappamANamettANaM kavalANaM AhAramAhArei esa NaM goyamA ! pamANAite pANabhoyaNe, aTThakukkuDiaMDagappamANamette kavale AhAramAhAremANe appAhAre duvAla kukkuDiaMDagappamANamete kavale AhAramAhAremANe avaDDhomoyariyA solasakukkuDiaDagappamANamete kavale AhAramAhAremANe dubhAgaNpatte ca ubvIsa kukkuDiaDagappamANe jAva AhAramAhAremANe omodarie battIsaM kukkuDiaMDagamette kavale AhAramAhAremANe pamANappatte, etto ekkeNavi gAseNaM UNagaM AhAramAhAremANe samaNe niggaMthe no pakAmarasabhoI iti vattavyaM siyA, ema NaM goyamA khettAtitassa kAlAtikkaMtassa maggAtikaMtassa pamANAtikkaMtassa pANabhoyaNassa aTThe pannatte // ( sUtraM 268 ) | For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 1 // 499 / /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 50 // 7 zatake uddezaH1 // 50 // ** baEARCkC56 [pra0] he bhagavan ! have kSetrAtiprAnta, kAlAtikrAnta, mArgAtikrAnta ane pramANAtikrAnta pAnabhojanano zo artha kahyo che ? | [u0] he gautama ! koi sAdhu yA sAdhvI prAmuka ane epaNIya azana, pAna, khAdima ane svAdima AhArane sUrya ugyA pahelA grahaNa | karI sUrya ugyA pachI khAya, he gautama ! e kSetrAtikrAnta pAnabhojana kahevAya. koi sAdhu yA sAdhvI yAvat svAdima AhArane pahelA pahoramAM grahaNa karI hellA pahora sudhI rAkhIne pachI teno AhAra kare, he gautama ! A kAlAtikAnta pAnabhojana kahevAya. koi sAdhu yA sAdhvI yAvat khAdima AhArane grahaNa karIne ardhayojananI maryAdAne oLaMgI pachI khAya, he gautama! e mArgAtikrAnta pAnabhojana kahevAya. koi sAdhu ke sAdhvI prAsuka ane eSaNIya yAvat svAdima AhArane grahaNa karIne kukaDInA iMDA pramANa batrIzathI adhika kavala khAya, he gautama! e pramASAtikrAnta pAnabhojana kahevAya, kukaDInA iMDApramANa mAtra ATha kavalano AhAra karanAra sAdhu alpAhArI kahevAya. kukaDInA iMDApramANa mAtra bAra kavalano AhAra karanAra sAdhune kAika nyUna ardha UnodarikA kahevAya. kukaDInA iMDApramANa mAtra sola koLIAno AhAra karanAra sAdhu dvibhAgaprApta-ardhAhArI kahevAya. kukaDInA iMDApramANa mAtra covIsa kavalanA AhAra karanAra sAdhune UnodarikA kahevAya. kukaDInA iMDApramANa mAtra batrIza kavalano AhAra karanAra sAdhu pamANamAtrapramANasara bhojana karanAra kahevAya, tethI eka paNa kavala ocho AhAra karanAra sAdhu 'prakrAmarasabhojI-atyanta madhurAdi rasano bhoktA' e pramANe na kahI zakAya. he gautama! e pramANe kSetrAtikrAnta, kAlAtikrAnta, mArgAtikrAnta ane pramANAtikrAnta pAnabhojanano artha kahyo che. // 268 // aha bhaMte ! satyAtIyasma satthapariNAmayassa esiyassa vesiyassa samudANiyassa pANabhoyaNassa ke ahe *** *** For Private and Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJapti // 50 // pannatte ?, goyamA ! je paM niggaMthe vA niggaMdhI vA nikvittasatthamusale vavagayamAlAvannagavilevaNe vavagayacuyacaiyacattadehaM jIvavippajaDhaM akayamakAriyamasaMkappiyamaNAhRyamakIyakaDamaNuTTi navakoDIparisuddhaM dasado 27 zatake saviSpamukaM uggamuppAyaNesaNAsuparisuddhaM vItiMgAlaM vItadhUmaM saMjoyaNAdosavippamukaM asurasuraM acavacavaM a uddezaH1 duyamavilaMbiyaM aparisADI akkhovaMjaNavaNANulevaNabhUyaM saMyamajAyAmAyAvattiya saMjamabhAravahaNaTThayAe Rs501 // bilamiva pannagabhUeNaM appANeNaM AhAramAhAreti esa NaM goyamA! satyAtIyassa satthapariNAmiyassa jAva pANabhoyaNasma ayamaDhe pannatte / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti // ( sUtraM 269) // sattamasae paDhamo uddeso saMmatto 7-1 // (pra0] he bhagavan ! zastrAtIta ( ani vagere zastrathI utarelo) zastrapariNamita (agni vagere zastrathI pariNAma pAmelo-acitta karAyalo), epita (eSaNA dopathI rahita ), vyeSita (vividha yA vizeSataH epaNAdopathI rahita) sAmudAyika-mikSArUpa pAnabhojanano zo artha kayo che ? [u0] he gautama! koi sAdhu yA sAdhvI je zastra ane muzalAdirahita he, tema puSpamAlA ane candananA vilepana rahita che teo kRmyAdi jantu rahita, nirjIva, (sAdhune mATe) nahi karela, nahi karAvela, nahi saMkalpela, anAhUta-AmantraNa rahita, nahi kharIdela, auddezika rahita, navakoTi vizuddha, zaMkitAdi dazadoSa rahita, udgama ane utpAdanaipaNAnA dopathI vizuddha, aMgAradoparahita, dhRmadoSarahita, saMyojanAdoparahita, surasurake capacapa zabda rahitapaNe, bahu utAvaLathI nahi tema bahu dhImethI nahi, (AhAranA) koi bhAgane choDayA zivAya, gADAnI dharInA melanI peThe ke vraNa uparanA lepanI peThe, kevaLa saMyamanA nirvAhane mATe, saMyamanA For Private and Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhArane vahana karavA arthe jema sApa bilamA pese tema pote AhAra kare, he gautama ! e zastrAtIta, zastrapariNAmita yAvat pAnabhojanano | * artha ko che. he bhagavan ! te emaja che, he bhagavan ! te emaja che, ema kahI gautama ! yAvat vicare che. // 268 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA sAtamA zatakamA prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. vyAkhyAprajJaptiH // 502 // 4 7 zatake uddezaH2 // 502 // %AAROUSANSAR % uddezaka 2. se nUrNa bhaMte ! sabvapANehiM sabvabhUpahiM savvajIvehiM savvasattehiM paccakkhAyamiti vadamANassa supaJcakkhAyaM bhavati? dupaccakkhAyaM bhavati?, goyamA! savvapANehiM jAva savvasattehiM paccakkhAyamiti vadamANassa siya supacakkhAyaM bhavati, siya dupacakkhAyaM bhavati, se keNa?NaM bhate! evaM vuccai savvapANehiM jAva siya duppacakkhAyaM bhavati?, goyamA ! jassa Na savvapANehiM jAva savvasattehiM paccakkhAyamiti vadamANassa No evaM abhisamannAgayaM bhavati ime jIvA ime ajIvA ime tasA ime thAvarA tassa NaM savapANehiM jAva savvasattehiM paJcakvAyamiti vadamANassa no supacakkhAyaM bhavati, dupaccarakhAyaM bhavati, evaM khalu se du. paJcakkhAI savvapANehiM jAva savvasattehiM pacakkhAyamiti vadamANo no sacca bhAsaM bhAsai, mosaM bhAsaM bhAsai, evaM khalu se musAbAI savvapANehiM jAva sabvasattahiM tivihaM tiviheNaM asaMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtavAle yAvi bhavati, jassa NaM savvapANehiM jAva sabyasattehiM pacca % % %*s For Private and Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 503 // uddezaH2 Accc kkhAyamiti vadamANassa evaM abhisamannAgayaM bhavai--ime jIvA ime ajIvA ime tasA ime thAvarA, tassa NaM savvapANehiM jAva savvasattahiM paccakkhAyamiti vadamANassa supacakkhAyaM bhavati, no dupaccakvAyaM bhavati, evaM khalu se supaccakhAI savvapANehiM jAva savvasattehiM paccakkhAyamiti vayamANe saccaM bhAsaM bhAsai, no mosaM bhAsaM bhAsai, evaM khalu se saccavAdI sabvapANehiM jAva savvasattehiM tivihaM tiviheNaM saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme akirie saMvuDe egaMtapaMDie yAvi bhavati, se teNaTeNaM gomamA! evaM vuccai jAva siya dupaccakravAyaM bhavati // (sUtraM 270 ) // [pra0] he bhagavan ! sarva pANomAM, sarva bhUtomAM jIvomAM ane sarva saccomA meM (hisAna) pratyAkhyAna kayu che' e pramANe bolanArane supratyAkhyAna thAya ke duSpratyAkhyAna thAya ? [u0] he gautama ! sarva prANomAM yAvat sarva saccomA pratyAkhyAna karyu cha' e pramANe bolanArane kadAca supratyAkhyAna thAya ane kadAca duSpratyakhyAna thAya. [pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho cho ke-sarva prANomAM yAvat sarva satvomAM yAvat kadAca duSpratyAkhyAna thAya ? [u0] he gautama ! sarva prANomAM yAvat sarva satvomA pratyAkhyAna kayu ke e pramANe bolanAra jene AvA prakAraceM jJAna na hoya ke "A jIvo ke, A ajIvo che, A traso che, A sthAvaro che" teneST'sarva prANomAM yAvat sarva satvomA pratyAkhyAna kayu che' e pramANe kahenArane-supratyAkhyAna na thAya, paNa duSpratyAkhyAna thAya. e te kharekhara te duSpratyAkhyAnI 'sarva prANiomAM yAvat sarva satvomA pratyAkhyAna kayuM che' ema bolato satya bhASA bolato nathI, | asatya bhASA bole che. e pramANe te mRSAvAdI sarva prANomAM yAvat sarva satvomA trividhe trividhe asaMyata-saMyamarahita, avirata 4 % For Private and Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH // 504 // SRAECA4 viratirahita, jeNe pApakarmano tyAga ke pratyAkhyAna karya nathI evo, sakriya karmabandhasahita, saMvararahita, ekAnta daNDa eTale hiMsA karanAra ane ekAnta ajJa che. sarva prANomAM yAvat 'sarva satvomAM pratyAkhyAna kayu che' e pramANe bolanAra jene Aq jJAna thayu hoya ke "A 47 zatake jIvo ke, A ajIyo cha, A traso cha, A sthAvaro che,"-tene sarva prANomAM yAvat sarva satvomAM pratyAkhyAna kayuM che' e pramANe lauddezaH 2 bolanArane-supratyAkhyAna thAya, duSpratyAkhyAna na thAya. e pramANe kharekhara te supratyAkhyAnI 'sarva prANomAM yAvat sarva satvomAM 504 // pratyAkhyAna kathu che' ema colato satya bhASA bole De, mRSA bhASA bolato nathI. e rIte te supratyAkhyAnI, satyabhApI, sarva prANomAM yAvat sarva satvomAM trividhe trividhe saMyata, virati yukta, jeNe pApakarmano ghAta ne pratyAkhyAna kayuM che evo, akriya-karmabaMdharahita, saMvarayukta ekAnta paMDita paNa he. he gautama ! te hetuthI ema kahevAya che ke yAvat kadAca duSpratyAkhyAna thAya. // 270 / / kativihe NaM bhaMte ! pacakkhANe pannatte ?, goyamA ! duvihe pacakkhANe pannatte, taMjahA-mUlaguNapaJcakkhANe ya uttaraguNapaJcakkhANe ya / mUlaguNapaJcakkhANe NaM bhaMte ! kativihe pannatte?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-savvamUlaguNapaJcakkhANe ya desamUlaguNapaccakkhANe ya, savvamUlaguNapaJcakkhANe NaM bhaMte ! kativihe pannatta ?, goyamA ! paMcavihe pannatta, taMjahA-savvAo pANAivAyAo veramaNaM jAva sabvAo pariggahAo ceramaNaM / desamUlaguNapaJcakkhANe NaM bhaMte ! kaivihe pannatta, goyamA ! paMcavihe pannate, taMjahA-dhUlAo pANAivAyAo veramaNaM jAva calAo pariggahAo vermnnN| uttaraguNapaJcakkhANe NaM bhaMte ! kativihe pannatta ?, goyamA! duvihe pannatta, taMjahA-savvuttaraguNapaccakhANe ya desuttaraguNapaJcakkhANe ya, savvuttaraguNapaJcakravANe NaM bhaMte ! kativihe ** For Private and Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 505 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pannatte ?, goyamA ! dasavihe pannatte, taMjahA aNAgaya 1 mahakataM 2 koDIsahiyaM 3 niyaMTiya 4 ceva / sAgAra 5 maNAgAraM 6 parimANakaDe 7 niravasesaM 8 // 54 // sAkeyaM 9 ceva addhAe 10 paJcakkhANaM bhave dasahA / desuttaraguNapaJcavANe NaM bhaMte ! kahavihe pannatte ?, goyamA ! sattavihe pannatte, taMjahA- disivvayaM 1 upabhogapabhogaparimANaM 2 anatyadaMDaveramaNaM 3 sAmAiyaM 4 desAvagAsiyaM 5 posahovavAso 6 atihisaMvibhAgo 7 apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNAsaNArA haNatA (sUtraM 271) // [pra0 ] he bhagavan ! keTalA prakAre paccakkhANa kachu che ? [a0] he gautama! ve prakAre paccakkhANa kachu che. te A prakAre-mUlaguNapaccakkhANa ane uttaraguNapacakkhANa. [pra0 ] he bhagavan! mUlaguNapaccakkhANa keTalA prakAranuM kachu che ? [a0] he gautama! mUlaguNa pratyAkhyAna ve prakAranuM ka uN che, te A prakAre sarvamUlaguNapratyAkhyAna ane dezamUlaguNapratyAkhyAna. [pra0 ] he bhagavan ! sarvamUlaguNa pratyAkhyAna keTalA prakAre kathaM che ? [a0] he gautama! sarvamUlaguNa pratyAkhyAna pAMca prakAre kachu che; te A pramANe- sarva prANAtipAtathI virAma pAmavo, yAvat sarva mRSAvAdathI virAma pAmavo. [pra0 ] he bhagavan ! dezamUlaguNapratyAkhyAna keTalA prakAre kachu che ? [a0] he gautama! deza mUlaguNapratyAkhyAna pAMca prakAre kachu che; te A pramANe- sthUlaprANAtipAtathI viramaNa yAvat sthUlamRpAvAdathI viramaNa. [pra0 ] he bhagavan ! uttaraguNapratyAkhyAna keTalA prakArekAM che? [30] he gautama ! uttaraguNapratyAkhyAna ve prakAre kachu che; te A pramANe- sarvottaraguNapratyAkhyAna ane dezottaraguNapratyAkhyAna. [ pra0 ] he bhagavan ! sarvottaraguNapratyAkhyAna keTalA prakAre kA che? [u0] he gautama! sarvottaraguNapratyAkhyAna daza prakAre kachu le; te A pramANe- 1 anAgata, 2 atikrAnta, 3 koTisahita 4 For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 2 / / 505 //
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 506 // 7 zatake uddezaH 2 // 506 // 4:4%+ niyavrita, 5 sAkAra, 6 anAkAra, 7 kRtaparimANa,8 niravazeSa, saMketa, 10 addhA pratyAkhyAna. e rIte pratyAkhyAna daza prakAre kadhu che. [pra0] he bhagavan ! dezottaraguNapratyAkhyAna keTalA prakAre kayuche ? [u0] he gautama ! dezottaraguNapratyAkhyAna sAta prakAre kALe, te A pramANe-1 digvata, 2 upabhogaparimogaparimANa, 3 anarthadaMDaviramaNa, 4 sAmAyika, 5 dezAvakAzika, 6 poSadhopa| vAsa, 7 atithisaMvibhAga ane apazcimamAraNAntika-saMlekhaNAjopaNA''rAdhanA. // 271 // jIvA NaM bhaMte ! kiM mUlaguNapaccakkhANI uttaraguNapaccakkhANI apaJcakkhANI?, goyamA ! jIvA mUlaguNapaccakvANIvi uttaraguNapaccakkhANIvi apacakkhANIvi / neraiyA NaM bhaMte ! kiM mUlaguNapacakkhANI0 pucchA?, goyamA! neraiyA no mUlaguNapaJcakkhANI, no uttaraguNapaJcakkhANI, apaJcakkhANI, evaM jAva cauridiyA, paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNussA ya jahA jIvA, vANamaMirajoisiyavemANiyA jahA neraiyA // eesi NaM bhaMte ! mUlaguNapaJcakkhANI uttaraguNapaJcakravANI apacakkhANI ya kayare 2 hiMto jAva visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA mUlaguNapaJcakkhANI, uttaraguNapaJcakravANI asaMkhenaguNA, apaJcakravANI anaMtaguNA / [pra0] he bhagavan ! jIvo zuM mUlaguNapatyAkhyAnI, uttaraguNapratyAkhyAnI ke apratyAkhyAnI cha ? [u0] he gautama ! jIvo | mUlaguNapratyAkhyAnI paNa che, uttaraguNapratyAkhyAnI paNa che ane apratyAkhyAnI paNa che. [pra.] he bhagavan ! nAraka jIvo zuM mUlaguNa| pratyAkhyAnI che ? ityAdi prazna. [u0] he gautama : nArako mUlaguNapratyAkhyAnI nathI, uttaraguNapratyAkhyAnI nathI, paNa apratyAkhyAnI che, e pramANe yAvat carindriya jIvo jANavA. paMcendriya tiyeca ane manuSyo jema jIvo kahyA tema jANavA. vAnamaMtara, jyotiSka 44-CACHECK CONCE For Private and Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 507 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane vaimAnika devo jema nArako kalA tema jANavA. [pra0 ] he bhagavan ! mUlaguNapratyAkhyAnI, uttaraguNapratyAkhyAnI, uttaraguNapratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvomAM koNa konAthI yAvat vizeSAdhika che ? [a0] he gautama! mUlaguNapratyAkhyAnI jIvo sauthI thoDA che, uttaraguNapratyAkhyAnI asaMkhyaguNa che, ane apratyAkhyAnI anaMtaguNa che. eesi NaM bhaMte! paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA! savvatthovA jIvA paMceMdiyatirikkhajoNiyA mUlaguNa paJcakkhANI, uttaraguNapaJcakkhANI asaMkhejjaguNA, apacakkhANI asaMkhijjaguNA / eesi NaM bhaMte! maNussArNa mUlaguNapaJcakkhANINaM0 pucchA, goyamAH savvatthovA maNussA mUlaguNapaJcakakhANI, uttaraguNapaJcavANI saMkhejjaguNA, apaccakkhANI asaMkhejjaguNA / jIvA NaM bhaMte ! kiM savvamUlaguNapacakkhANI desamUlaguNapaccakkhAkhI apaJcakakhANI?, goyamA ! jIvA saccamUlaguNapaJcakkhANI desamUlaguNapaJcakkhANI apacakkhANIvi / neraiyANaM pucchA, goyamA ! neraiyA no savvamUlaguNapaccakkhANI, no demamUlaguNapaJcakkhANI, apaJcakkhANI, evaM jAva cauriMdiyA / paMciMdiyatirikkhapucchA, goyamA ! paMciMdiyatirikkha0 no sabvamUlaguNapaccakkhANI, desamUlaguNapaccakkhANI apaJcakhANIvi, maNussA jahA jIvA, vANamaMtarajoisavemANiyA jahA neraiyA / [pra0 ] he bhagavan ! e (pUrve kalA) jIvomAM paMcendriya tiryaMca jIvono prazna. [u0] he gautama! mUlaguNapratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMca jIvo sarvathI thoDA che, uttaraguNapratyAkhyAnI asaMkhyaguNa he, ane apratyAkhyAnI asaMkhyaguNa che. [pra0 ] he bhagavan ! e | jIvomAM mUlaguapratyAkhyAnI vagere manuSyono prazna. [u0 ] he gautama ! mUlaguNapratyAkhyAnI manuSyo sarvayI thoDA he, uttaraguNama For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 2 // 507 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 508 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyAkhyAnanI manuSyo saMkhyAtaguNa che, ane apratyAkhyAnI manuSyo asaMkhyaguNa che. [pra0 ] he bhagavan ! zuM jIvo sarvamUlaguNapratyAkhyAnI che, dezamUlaguNapratyAkhyAnI che ke apratyAkhyAnI che ? [u0] he gautama! jIvo sarvamUlaguNapratyAkhyAnI che, dezamUlaguNapratyAkhyAnI che, ane apratyAkhyAnI paNa che. [pra0 ] nArakono prazna. [u0] he gautama! nArako sarvamUlaguNapratyAkhyAnI nathI, dezamUlaguNapratyAkhyAnI nathI, paNa apratyAkhyAnI che. [pra0 ] paMcendriya tiryaMca jIvono prazna. [u0] he gautama ! paMcendriyatiryaMco sarvamUlaguNapratyAnI nathI, paNa dezamUlaguNapratyAkhyAnI che ane apratyAkhyAnI che, jema jIvo kahyA tema manuSyo jANavA. jema nArako kathA tema vAnamaMtara, jyotiSka ane vaimAniko jANavA. esi NaM bhaMte! jIvANaM savvamUlaguNapaccakkhANINaM desamUlaguNapaccakkhANINaM apaJcakkhANINa ya kayare2 hiMto jAva visesAhiyA vA?, gopamA! savvatthovA jIvA savvamUlaguNapacakkhANI, desamUlaguNapaJcakkhANI asaMkhejjaguNA, apaJcakkhANI anaMtaguNA evaM appAbahugANi tinnivi jahA paDhamillae daMDae, navaraM savvatthovA paMciMdiyatirikkhajoNiyA | desamUlaguNapaJcakkhANI, apaccakkhANI asaMkhejjaguNA / jIvA NaM bhaMte ! kiM savyuttaraguNapacakkhANI desuttaraguNapaJcakkhANI apaJcakkhANI ?, goyamA ! jIvA savyuttaraguNapaJcakkhANIvi tinnivi, paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNussA ya evaM ceva, sesA apacakkhANI jAva bemANiyA / eesi NaM bhaMte! jIvANaM savyuttaraguNapacakkhANI appA bahugANi tinnivi jahA paDhame daMDae jAva maNUsANaM // jIvA NaM bhaMte! kiM saMjayA asaMjayA saMjayAsaMjayA ?, goyamA ! jIvA saMjayAvi asaMjayAvi saMjayAsaMjayAvi tinnivi, evaM jaheba pannavaNAe taheva bhANi For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 2 ||508 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 509 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir si, jAva vaimANiyA, appAbahutaheba tinhavi bhANiyacvaM // jIvA NaM taM / kiM paJcavANI apacavANI paJcavANApacakkhANI?, govamA! jIvA paccatravANIva evaM ninnivi, evaM maNussANavi tinnivi, paMcidiyatirikkhajoNiyA AillavirahiyA, sesA sabve apacakkhANI jAva vaimANiyA / [A] he bhagavan ! sarvamUlaguNapratyAkhyAnI, dezakalaguNapratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvomAM koNa konAthI yAtrat vizepAdhika che ? [u0] he gautama! sa mila guNavatyAkhyAnI jIvo sarvavI thoDA he dezamalavaNavatyAkhyAnI jIvo asaMkhyaguNa che, ane apratyAkhyAnI anaMtaguNa che. e pramANe traNe (jIva, paMcendriya tiryaMca ane manuSyanA) alabahu vo prathama daMDakamA (sU0 11, 12, 13) kA pramANe jANavA, paraMtu sarvathI thoDA paMcendriya tiryaMco deza mUlaguNapratyAkhyAnI le, ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMco asaMkhyaguNa hai. [pra0 ] he bhagavan ! zuM jIvo sarvottaraguNapratyAkhyAnI he dezottaraguNapratyAkhyAnI hai, ke apatyAkhyAnI le ? [a0] he gautama! jIvo sarvottaraguNapratyAkhyAnI vigere vage prakAranA che. paMcendriya tiryaco ane manuSyo e pramANe he. bAkInA vaimAnika sudhInA jIvo apratyAkhyAnI he [pra0 ] he bhagavan ! sarvottaraguNapratyAkhyAnI, dezottaraguNapratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvomAM koNa ko nAthI yAvat vizeSAdhika ke ? [u0 ] traNe alpabahuco prathama daMDakAM kahyA pramANe yAvat manuSyo jANavA. [pra0 ] he bhagavanda ! zuM jIvo saMyata che, asaMgata le ke saMyatAsaMyata (deza saMyata) che ? [a0] he gautama! jIro saMyata paNa he asaMyata paNa hai, ane saMyatAsaMyata paNa e traNe prakAranA hai. e pramANe jema pakavaNAmAM kAM he te pramANe yAvat vaimanikone ahIM kahe tema alpabahutva paNa traNenuM kaheM. [pra0 ] he bhagavan ! zuM jIvo pratyAkhyAnI he apra yAkhyAnI che, ke pratyAkhyAnApratyAkhyAnI (deza For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 2 // 509 //
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 510 // 7zatake uddezaH 1 // 51 // -9-% tyAkhyAnI) che ? [u0] he gautama ! jIvo pratyAkhyAnI vigaire traNe prakAranA che. e pramANe manuSyo paNa traNe prakAranA che. paMcendriyatiyaMcayoniko prathamabhaMgarahita che. bAkInA vaimAnika sudhInA sarva jIvo apratyAkhyAnI che. eesiNaM bhaMte! jIvANaM pacavANINaM jAba visesAhiyA vA?,goyamA! savvatthovA jIvA paJcakravANI,pacakkhANApaJcakkhANI asaMkhejaguNA,apaccaravANI agaMtaguNA,paMceMdiyatirikkhajoNiyA savvathovA paccakhANApaJcakkhANI, apaJcarakhANI asaMkhejjaguNA, maNusmA savvatthovA pacavANI, paJcavANApaJcakavANo saMkhejaguNA, apacakkhANI asaMkhenaguNA / / (matra 272) // [pra0] he bhagavan ! pratyAkhyAnI vigere jIvomAM yAvat koNa vizeSAdhika cha ? [u0] he gautama ! pratyAkhyAnI jIvo | sauthI thoDA che, pratyAkhyAnApratyAkhyAnI asaMkhyaguNa cha, ane apratyAkhyAnI anaMtaguNa che. dezapratyAkhyAnI paMcendriya tiyaMco sarvathI thoDA che. ane apratyAkhyAnI asaMkhyaguNa che. pratyAkhyAnI manuSyo sarvathI thoDA che dezapratyAkhyAnI saMkhyAtaguNa che, ane apratyAkhyAnI asaMkhyaguNa che. / / 272 / / jIvA NaM bhaMte ! kiM sAsayA asAsayA ?, goyamA ! jIvA siya sAsayA, siya asAsayA / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucchaha-jIvA siya sAsayA siya asAsayA?, goyamA! davaTTayAe sAsayA, bhAvaTTayAe asAsayA, se teNaTTeNaM goyamA! evaM dhucaha-jAva siya asAsayA / neraiyA NaM bhaMte! kiM sAsayA asAsayA?, evaM jahA jIvA tahA neraiyAvi, evaM jAva vemANiyA jAva siya sAsayA siya asaasyaa| sevaM bhaMte ! CORE For Private and Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH / / 511 / / www.kobatirth.org sevaM bhaMte ! | (sUtraM 273 ) | sattamassa sayassa biDao uddeso saMmatto // 72 // [pra0 ] he bhagavan ! zuM jIno zAzvata ke azAzvata che ? [u0] he gautama! jIvo kathaMcit zAzvata che ane kathaMcit azAvata che. [pra0 ] he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho ke kathaMcit zAzvata che ane kathaMcit azAzvata che ? [a0] dravyanI apekSAe jIvo zAzvata che, ane paryAyanI apekSAe jIvo azAzvata hai; te hetuthI ema kahuM chu ke yAvat kathaMcit azAzvata che. [pra0 ] he bhagavan ! zuM nArako zAzvata che ke azAzvata hai ? [u0] jema jIvo kA tema nArako paNa jANavA. e pramANe yAvat vaimAniko paNa jANavA; yAvat kathaMcit zAzvata ane kathaMcit azAzvata che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI gautama yAvat vicare che. / / 273 P bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatI sUtranA sAtamA zatakamAM bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 64 uddezaka 3. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaNassaikAiyA NaM bhate kiMkAlaM savvaSpAhAragA vA mantramahAhAragA vA bhavaMti ?, goyamA ! pAusavari sArattesu NaM ettha NaM vaNassaikAiyA savvamahAhAragA bhavati, tadANaMtaraM ca NaM sarae tayANaMtaraM hemaMte tadAnaraM ca NaM vasaMte tadANaMtaraM ca NaM gimhe, gimhAlu NaM vaNassaikAiyA savappAhAragA bhavaMti, jar3a NaM bhaMte! gimhAsu vaNassaikAiyA savvAppAhAragA bhavaMti kamhA NaM bhaMte! gimhAsu bahave vaNassaikAiyA pattiyA puSkiyA For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 3 / / 511 //
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 512 // 7zatake uddezaH 3 // 512 // phaliyA hariyagarerijamANA sirI, aIva aIva uvasobhemANA uvasobhemANA ciTuMti ?, goyamA ! gimhAsuNaM yahave usiNajoNiyA jIvA ya poggalA ya vagassaikAiyattAe vamati viukarmati cayaMti uvavajjati, evaM khalu goyamA ! gimhAsu bahave vaNassaikAiyA pattiyA puphiyA jAva ciTThati / / (sUtraM 274) // [pra0] he bhagavan ! vanaspatikAyiko kayA kAle sauthI alpaAhAravALA hoya che ane kayA kAle sauthI mahAAhAravALA hoya che ? [u0] he gautama ! prAbRha RtumA zrAvaNa bhAdavA mAsamA, ane varSA RtumAM-Aso kArataka mAsamAM banaspatikAyika jIvo sauthI mahAAhAravALA hoya che, tyArapachI zarad RtumAM, tyArapachI hemaMta RtumAM, tyArapachI vasaMta RtumAM ane tyArabAda zrISma RtumAM (anukrame) alpa AhAravALA hoya che. grISma RtumAM sarvathI alpAhAravALA hoya che. [pra0] he bhagavan ! jo grISma RtumAM vanaspatikAyika jIvo sauthI alpa AhAravALA hoya to te ghaNA vanaspatikAyiko grISmamA pAMdaDAvALA, puSpavALA, phalabALA, lIlAchama dIpatA, ane bananI zobhAvaDe atyaMta suzobhita kema hoya che ? [u.] he gautama ! grISma RtumA ghaNA uSNayonivAlA jIvo ane pudgalo vanaspatikAyapaNe upaje che, vizeSa upaje che, vadheLe, vizeSa dhRddhi pAme ke e kAraNathI he gautama ! grISma RtumA | ghaNA banaspatikAyiko pAMdadAbALA, puSpavALA yAvata hoya che. // 274 / / __ se nUrNa bhate ! mUlA mUlajIvaphuDA kaMdA kaMdajIvaphuDhA jAva bIyA bIyajIvaphuDA?,haMtA goyapA! mUlA mUlajIvaphuDA jAva bIyA bIyajIvaphuDA / jati NaM bhaMte ! mUlA mUlajIvaphuDA jAva bIyA bIyajIvaphuDA kamhA NaM bhaMte ! vaNassaikAiyA AhAreMti kamhA pariNAmeti ?, goyamA! mRlA mUlajIvaphuDA puDhavijIvapaDibaddhA tamhA For Private and Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IGI 1545 AhAreMti tamhA pariNAmeti,kaMdA kaMdajIvaphuDA mRlajIvapaDibaMddhA tamhA AhArenti tamhA pariNAmenti,evaM jAva | vyAkhyA-18 bIyA bIyajIvaphuDA phalajIvapaDibaddhA tamhA AhArenti tamhA pariNAmenti // (sUtraM 275) / / 7 zatake prajJapti ma0] he bhagavana! zaM mUlI mUlanA jIvathI vyApta che, kaMdo kandanA jIvathI vyApta cha, yAvata bIjo bIjanA jIvathI vyApta II udazaH3 // 513 // |r3hA[u0] he gautama ! mUlo mUlanA jIvathI cyApta che, yAvana bIjo bIjanA jIvathI vyApta he. [pra0] he bhagavan ! jo mUlo mUlanA // 513 // jInathI vyApta che, yAvat bIjo bIjanA jIvathI vyApta che, to vanaspatikAyika jIvo kevI rIte AhAra kare. ane kevI rIte pariNa| mAve ? [u.] he gautama ! mUlo mUlanA jIvathI vyApta le, ane te pRthivInA jIva sAthe saMbaddha (joDAyelA) , mATe vanaspatikAyika dAjIvo AhAra kare che, e pramANe yAvat bIjo bIjanA jIvathI vyApta hai, ane te phalanA jIva sAthe saMbaddha vhe, mATe te AhAra kare che, ane tene pariNamAve he. // 275 // aha bhaMte ! Alae mUlae siMgabere hirilI sirilI sissirilI kiTTiyA chIriyA chIrivirAliyA kaNhakaMde vajakaMde sUraNakaMde khelUDe addae bhaddamutthA piMDahaliddA lohI NI hU thIha thirUgA muggakannI assakannI mAhaMDI musuDhIje yAvanne tahappagArA savve te aNaMtajIvA vivihamattA?, haMtA goyamA! Alue mUlae jAva aNaMtajIvA vivihasattA / / (sUtraM 276) // [pra0] he bhagavan ! Alu (baTATA) mUlA, Adu, hirilI, sirili, sissirili, kiTTikA, chiriyA, chIravidArikA, vanakaMda. sUraNakaMda, kheluDA, AIbhadramotha, piMDaharidrA, rohiNI, huthIhU, thirugA, mudgaparNI, azvakarNI, siMhakarNI, sIhaMDhI, musuMDhI ane tevA For Private and Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 514 // 7 zatake uddezaH 3 // 514 // prakAranI bIjI vanaspatio zuM ananta jIvavALI ane bhinna bhinna jIvavALI che ? [u0] he gautama ! Alu (baTATA) mULA yAvat 2 ananta jIvavALI ane bhinna bhinna jIvavALI 2. // 276 / / siyA bhaMte ! kaNhalese neraipa appakammatarAe nIlalese neraie mahAkammatarApa ?, haMtA siyA, se keNatuNaM evaM buccai-kaNhalese neraie appakammatarAe nIlalese neraie mahAkammatarAe ?, goyamA ! Thiti paduca, se teNa?NaM goyamA! jAva mahAkammatarAe / niyA bhaMte ! nIlalese neraie appakamnatarAe kAulese neraie mahAdo kammatarAe ?, haMtA siyA, se kezaTTeNaM bhaMte ! evaM vucati-nIlalese appakammatarAe kAulele neraie mahAka mmatarAe ?, goyamA ! ThitiM paDucca, se teNatuNaM goyamA! jAva mahAkammatarAe / evaM asurakumArevi, nvrN| 4AteulesA abhahiyA evaM jAca vemANiyA, jasma jai lesAo tasma tattiyA bhANiyavAo, joisiyamsa na bhannai, jAva siyA bhaMte ? pamhalese vemANie appakammatarAe sukalese vemANie mahAkammatarAe ?, haMtA |siyA, se keNa?NaM0 sesaM jahA neraiyassa ja mahAkammatarAe / sUtraM 277 / / [pra0] he bhagavan ! kadAca kRSNalezyAvALo nAraka alpakarmavALo ane nIlalezyAvALo mahAkarmavALo hoya ? [u.] hA, gautama ! kadAca hoya. [pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho cho ke kRSNalezyAvALo nAraka alpakarmavALo ane nIlalezyAgaLo nAraka mahAkarmavALo hoya ? [u0] he gautama ! sthitinI apekSAe, te hetuthI he gautama ! ema kahevAya che ke te yAvat mahAkarmavALo hoya. pri0] he bhagavan ! kadAca nIlalezyAvALo nAraka alpakarmavALo ane kApotalezyAvALo nAraka mahAkarmavALo hoya? [u0] For Private and Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 515 // 7 zatake uddezaH2 *4%AAKAR | hA, gautama ! kadAca hoya. [ma.] he bhagavan ! zA hetuthI e pramANe kaho cho ke nIlalezyAvALo nAraka alpakarmavALo ane kApotalezyAvALo nAraka mahAkarmavALo hoya ? [u0] he gautama ! sthitinI apekSAe, te hetuthI he gautama! te yAvat mahAkarmavALo hoya. e pramANe amurakumArone vipe paNa jANavU, parantu teone eka tejolezyA adhibha hoya he. e pramANe vaimAnika devo paryanta jANavU. jene jeTalI lezyAo hoya tene teTalI kahevI, paNa jyotiSka devone na kahe, yAvat [pra.] he bhagavan ! kadAca padmalezyAbALo | vaimAnika alpakarmavALo ane zuklalezyAvALo vaimAnika mahAkarmavALo hoya? [u0] he gaunama ! hA, kadAca hoya. [pra0] te zA 4aa hetuthI? [u0] bAkIjeM jema nArakane ko tema jANavU, yAvat mahAkarmavALo hoya. / / 277 / / se nUNa bhaMte ! jA vedaNA sA nijarA jA nijarA sA vedaNA?, goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, se keNaDeNaM bhaMte ! evaM buccai jA veyaNA na sA nijarA jA nijarA na sA veyaNA?, goyamA! kamma vedaNA Nokamma nijarA, 4|se teNaTeNaM goyamA ! jAva na sA vedaNA / neraiyA NaM bhaMte ! jA vedaNA sA nijarA jA nijarA sA veyaNA ?, goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccai neraiyANaM jA veyaNA na sA nijarA jA nijarA na sA veyaNA ?, goyamA ! neraiyANaM kamma vedaNA Nokamma nijarA, se teNaTeNaM goyamA! jAva na sA veyaNA, evaM jAva vemANiyANaM | se nUNaM bhaMte! vedeMsu taM nijariMsu jaM nijariMsu taM vedeMsu, No tiNadde samajhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccai jaM vedeMsu no taM nijareMsu ja nijariMsu no taM vedeMsu?, goyamA! kamma vedesu nokamma nijariMsu, se teNaDheNaM goyamA ! jAva no taM vedeMsu, neraiyA NaM bhaMte ! jaM veda'su taM nijariMsu? evaM For Private and Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 96. 7 zatake uddezaH 3 // 516 // neraiyAvi evaM jAva vemANiyA / se nUNaM bhaMte ! je vedeti taM niz2arati jaM nijariMti taM vedeti ?, goyamA! vyAkhyA- dANo tiNaTe samaDhe, se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM buccai jAva no taM vedeti ?, goyamA ! kammaM vedeti nokammaM niz2arati, prajJaptiH se teNaTeNaM goyamA ! jAva no taM vedeti, evaM neraiyAvi jAva vemaanniyaa| // 516 // / [pra.] he bhagavan ! kharekhara je vedanA te nirjarA, ane je nirjarA te vedanA kahebAya ? [u.] he gautama ! e artha yogya nathI. pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho cho ke-je vedanA te nirjarA o je nirjarA te vedanA na kahevAya ? [u.] he gautama ! vedanA & karma che, ane nirjarA nokarma che, te hetuthI yAvat te vedanA na kahevAya. [pra0] he bhagavan ! zuM nArakone je vedanA che te nirjarA kahevAya, ane je nirjarA che te vedanA kahevAya ? [u.] he gautama! e artha yogya nathI. [pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho 4. cho ke nArakone je vedanA te nirjarA na kahevAya ? [u.] he gautama ! nArakone vedanA che te karma che, ane nirjarA che te no karma dache, te hetuthI ema kahuM chu ke he gautama ! yAvat nirjarA te vedanA na kahevAya. e pramANe yAvat vaimAniko jANavA. [40] he bhagavan ! zuM kharekhara je vedyute nirjayu, ane je nirjayu te vedhu? [u0] he gautama ! e artha yogya nathI [pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kahevAya che ke je vedyaM te nirjayu nathI, je nirjayu te veDaM nathI? [u0] he gautama ! karma veyuM ane nokarma nirjayu te hetuthI he gautama ! yAvat vedhunathI. [pra0] he bhagavan ! nArakoe je vedyute nirja? [u.] pUrva kahyA pramANe nArako paNa jANavA, yAvat vaimAniko paNa jANavA. [pra.] he bhagavan ! zuM kharekhara jene vede che tene nirjare che, ane jene nirjare che tene vede che ? [u0] he | gautama ! e artha yogya nathI. [pra0] he bhagavan ! ema zA hetuthI kahevAya che ke yAvat jene vede che tene nirjarato nathI, jene nirjare For Private and Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / 7 zatake uddezaH3 // 51 // che tene vedato nathI. [u0] he gautama ! karmane vede che ane nokarmane nirjare che; te hetuthI he gautama ! ema kahevAya che ke yAvat vyAkhyA | (nirjare che) tene vedato nathI. e pramANe nArako paNa jANavA, yAvat vaimAniko jANavA. prajJapti 18 se nUNaM bhaMte ! jaM vedissaMti taM nijarissaMti jaM nijarissaMti taM vedissaMti ?, goyamA ! No tiNahe samaThe. // 517 // se keNaTTeNaM jAva No taM vedessaMti ?, goyamA ! kammaM vedissaMti nokammaM nijarissaMti, se teNa?NaM jAva no taM nijarissaMti,evaM neraiyAvi jAva vemaanniyaa|se guNaM bhaMte! je vedaNAsamae se nijarAsamae je nijarAsamae se |vedaNAsamae?, no tiNaDhe mamaDhe.se keNatuNaM bhaMte! evaM vuccai je veyaNAsamae na se nijarAsamae je nijarAsamae | na se vedaNAsamae ?, goyamA ! jaM samayaM vedeti no taM samayaM nijareMti, jaM mamayaM nijareMti no taM mamayaM vedeti, annammi samae vedeti annammi samae nijareMti, anne se vadaNAsamae anne se nijarAsamae, se teNaTeNaM jAva na se vedaNAsamae na se nijarAsamae / neraiyANaM bhaMte ! je vedaNAmamae se nijarAsamae je nijarAsamae se vedaNAsamae ?, goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucar3a neraiyANaM je vedaNAsamae na se nijjarAsamae je nijarAsamae na se vedaNAsamae ?, goyamA ! neraiyA NaM jaM samayaM vedeti NotaM samayaM nijareMti jaM samayaM nijaraMti no taM samayaM vedeti annammi samae vedeti annammi samae nijareMti anne se vedaNAsamae anne se nijarAsamae, se teNadveNaM jAvana se vedaNAsamae evaM jAva vemANiyA / / (sUtraM 278) // [pra.] he bhagavan ! zuM jene vedaze tene nirjaraze, ane jene nijaraze tene vedaze? [u0] he gautama ! e artha yogya nathI. [pra0] %ARACK For Private and Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir %% 4 vyAkhyAprajJaptiH // 518 // 7 zatake uddezaH3 // 518 // he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho cho ke yAvat tene vedaze nahi ? [u.] he gautama ! karmane vedaze ane nokarmane nirjaraze, te hetuthI | yAvat jene (vedaze) tene nirjaraze nahi. [pra0) he bhagavan ! zuMje vedanAno samaya che te nirjarAno samaya che, ane je nijarAno samaya | che te vedanAno samaya che ? [u0] he gautama! e artha yogya nathI. [pra0] he bhagavan ! zA hetuthI ema kahevAya che ke je vedanAno |samaya che te nirjarAno samaya nathI, ane je nirjarAno samaya che te vedanAno samaya nathI? [u.] he gautama ! je samaye vede ke te | samaye nirjarA karato nathI, je samaye nirjarA kare ke te samaye vedato nathI, anya samaye vede che, anya samaye nirjarA kare che, vedanAno samaya mitra ke ane nirjarAno samaya bhinna che te hetuthI yAvat vedanAno samaya che te nirjarAno samaya nathI. [pra0] he bhagavan ! zuM nArakone je vedanAno samaya che, te nirjarAno samaya che, ane nirjarAno samaya che te vedanAno samaya che ? [u0] he gautama ! e artha yogya nathI. [pra0] he bhagavan ! ema zA kAraNathI kaho cho ke nArakone je vedanAno samaya ke te nirjarAno samaya nathI, ane je nirjarAno samaya che te vedanAno samaya nathI? [u0] he gautama! nArako je samaye vede ke te samaye nirjarA karatA nathI, ane je samaye nirjarA kare che te samaye vedatA nathI, anya samaye vede che ane anya samaye nirjarA kare ke, teono vedanAno samaya jUdo cha, ane nirjarAMno samaya jUdo ke te hetuthI yAvat nirjarAno samaya te vedanAno samaya nathI. e pramANe yAvat vaimAnikone jANavU. // 278 // | neraiyA Na bhaMte ! kiM sAsayA asAsayA ?, goyamA ! siya sAsayA siya asAsayA, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccae neraiyA siya sAsayA siya asAsayA ?, goyamA! abbocchittiNayaTThayAe sAsayA vocchittiNayaha yAe asAsayA, se teNaTTeNaM jAva siya sAsayA siya asAsayA, evaM jAva vemANiyA jAva siya asA For Private and Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 519 // SAMAC sayA / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti // (sUtraM 279) // 7-3 // [ma.] he bhagavan ! zuM nArako zAzvata cha ke azAzvata che ? [u0] he gautama ! kathaMcit zAzvata ke, ane kathaMcit azAzvata | paNa che? [ma0] he bhagavan ! zA kAraNathI ema kaho cho ke nArako kathaMcit zAzvata che ane kathaMcit azAzvata ke ? [u0] he| gautama ! abyucchittinaya-(dravyArthikanaya) nI apekSAe zAzvata che, ane vyucchittinayanI (paryAyanayanI) apekSAe azAzvata he te | hetuthI yAvat kathaMcit zAzvata che ane kathaMcit azAzvata che. e pramANe yAvat vaimAniko yAvat kathaMcit azAzvata che. he bhagavan ! | te e pramANe che. he bhagavan ! te e pramANe ke ema kahI gautama yAvat vicare . // 239 // bhagavat sudharmakhamIpraNIta zrImad bhagavatImatranA sAtamA zatakamAM trIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 7 zatake udezaH4 // 519 // + * + uddezaka 4. rAyagihe nagare jAva evaM vadAsI-kativihA NaM bhaMte ! saMsAramamAvannagA jIvA pannattA?, goyamA chavihA saMsArasamAvannagA jIvA pannattA, taMjahA-puDhavikAiyA evaM jahA jIvAbhigame jAva sammattakiriyaM vA micchattakiriyaM vA // sevaM bhaMte sevaM bhaMtetti / jIvA chabviha puDhavI jIvANa ThitI bhavahitI kaae| nilleSaNa aNagAre kiriyA sammattamicchattA // 55 // (satraM 280) // 7-4 // [pra0] rAjagRha nagaramA (gautama ) yAvat e pramANe bolyA-he bhagavan ! saMsArI jIvo keTalA prakAranA kahyA che ? [u.] ***% + + % % For Private and Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 520 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir he gautama ! saMsArI jIvo cha prakAranA kathA che, te A pramANe- pRthivIkAyika vigere. e pramANe jema jIvAbhigamasUtramAM kachu che tema samyaktvakriyA ane midhyAtva kriyA sudhI ahIM jANa. 1 jIvonA cha prakAra 2 pRthivInA cha prakAra, 3 pRthivInA bhedonI sthiti- Ayupa, 4 bhavasthiti, 5 sAmAnyakAya sthiti 6 nirlepanA-khAlI thavAno kALa. 7 anagAra saMbaMdhI hakIkata, 8 samyakatvakriyA ane mithyAtvakriyA. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI gautama yAvat vicare che. // 280 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA sAtamA zatakamAM cothA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 5. rAyagihe jAva evaM vadAsI - khahaparapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kativihe NaM joNisaMgahe paNNatte ?, goyamA / tivihe joNIsaMgahe paNNatte, taMjahA- aMDayA poyayA saMmucchimA, evaM jahA jIvAbhigame jAva no ceva NaM te vimANe vItivaejjA evaMmahAlayANaM goyamA ! te vimANA pannattA // 'joNIsaMgaha lesA diTTI nANe ya joga uvaoge / ubavAyaThitisamugdhAyacavaNajAtI kula vihIo // 56 // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte! tti ( sU 281 ) / / 7-5 // [pra0 ] rAjagRha nagaramA (gautama) yAvat e pramANe bolyA - he bhagavan ! kharekhara paMcendriya tiryaMcono yonisaMgraha keTalA prakAre ko che? [a0] he gautama! teono yonisaMgraha traNa prakAre ko che; te A pramANe aMDaja, potaja ane saMmUcchima. jema jIvAbhigama For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 5 // 520 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 521 // www.kobatirth.org sUtramAM kahUM che te pramANe yAvat 'te vimAnone ullaMghI na zake eTalA moTA te vimAno kathA che' tyAMsudhI sarva jANaM. (1 yonisaMgraha, 2 lezyA; 3 dRSTi samyak mizra ane midhyAtvadRSTi, 4 jJAna, 5 yoga, 6 upayoga, 7 upapAta utpanna thavu, 8 sthiti - AyuSa, 9 samudghAta, 10 cyavana, 11 jAtikulakoTI. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI gautama yAvat vicare che. // 289 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA sAtamA zatakamAM pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 4 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddezaka 6. rAyagihe jAva evaM vadAsI-jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesa uvavajjittae se NaM bhaMte! kiM ihagae neraiyAuyaM pakareti uvavajz2amANe neraiyAuyaM pakareha uvabanne neraiyAuyaM pakarei ?, goyamA ! ihagae neraiyAjyaM pakareha, no uvavajjamANe neraiyAuyaM pakareha, no uvabanne neraiyAuyaM pakarei, evaM asurakumAresuvi evaM jAva vemANiesu / jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesu uvavajjittae se NaM bhaMte! kiM ihagae neraiyAuyaM paDisaMvedeti uvavajramANe nerahayAuyaM paDisaMvedeti ubavanne neraiyAuyaM paDisaMvedeti ?, goyamA ! Neraie No ihagae neraiyAuyaM paDisaMvedeha ubavajramANe neraiyAuyaM paDisaMvedei, uvavannevi neraiyAuMya paDisevadeti, evaM jAva vaimANiesu / jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesa uvavajittae se NaM bhaMte! kiM ihagae mahAvedaNe uvavajjramANe mahAvedaNe ubavaNNe For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 6 // 521 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 522 // 7 zatake uddezaH 6 // 522 // mahAveyaNe ?, goyamA ! ihagae siya mahAveyaNe siya appaveyaNe uvavajamANe siya mahAveyaNe siya appavedaNe, ahe NaM uvavanne bhavati tao pacchA egaMtadukkha veyarNa veyati, Ahaca sAyaM / . [pra0] rAjagRha nagaramAM gautama yAvat e pramANe bolyA-he bhagavan ! je jIva nArakane viSe utpanna thavAne yogya che, he bhagavan ! te jIva zuM A bhavamA rahIne nArakarnu AyuSa bAMdhe ? tyAM-nArakamAM utpanna thato nArakarnu AyuSa bAMdhe ? ke tyA utpanna thaine nArakarnu AyuSa bAMdhe ? [u0] he gautama ! A bhavamA rahIne nArakarnu AyuSa bAMdhe, paNa tyAM utpanna thatA nArakarnu AyuSa na bAMdhe, ane utpanna thaine paNa nArakarnu Ayupa na bAMdhe, e pramANe asurakumAromA ane yAvat vaimAnikomA jANavU. [ma.] he bhagavan ! je jIva nArakane viSe utpanna thavAne yogya che, he bhagavan ! te jIva zuM A bhavamA rahI nArakarnu AyuSa vede, tyAM utpanna thatA nArakarnu AyuSa vede, ke tyAM utpanna thaine nArakarnu AyuSa vede? [u0] he gautama ! A bhavamA rahI nArakanuM AyuSa na vede, paNa utpanna thatA ane utpanna thaine nAraka AyuSa vede. e pramANe yAvat vaimAnikomA paNa jANavU. [pra0] he bhagavan ! je jIva nArakamA utpanna thavAne yogya che, he bhagavan ! te jIva zuM A bhavamA rahelo mahAvedanAvALo hoya, tyAM utpanna dhatA mahAvedanAvALo hoya, ke utpanna thayA pachI mahAvedanAvALo hoya ? [u0] he gautama ! kadAca te A bhavamA rahelo mahAvedanAvALo hoya ke kadAca alpavedanAvALo hoya; kadAca utpanna thatA mahAvedanAvAo hoya ke kadAca alpavedanAvALo hoya, paNa jyAre te utpanna thAya che, tyArapachI ekAnta duHkharUpa vedanAne vede che, ane kvacit sukhane vede che. jIve NaM bhaMte ! je bhavie asurakumAresu uvavajittae pucchA, goyamA! ihagae siya mahAvedaNe siya apa Ch - 13 For Private and Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 523 // Heac 7 zatake uddezaH6 // 523 // vedaNe uvavajjamANe siya mahAvedaNe siya appavedaNe, ahe NaM uvavanne bhavai tao pacchA egaMtasAyaM vedhaNaM vedeti, Ahaca asAyaM, evaM jAva dhnniykumaaresu| jIve NaM bhaMte ! je bhavie puDhavikAiesu uvavajittae pucchA, goyamA! ihagae siya mahAveyaNe siya appaveyaNe, evaM uvavajamANevi, ahe NaM uvavanne bhavati tao pacchA bemAyAe veyaNaM | veyati evaM jAva maNussesu, vANamaMtarajoisiyavemANiesu jahA asurakumAresu // (sUtraM 282) // [pra0] he bhagavan ! je jIva asurakumAramA utpanna thavAne yogya che te saMbandhI prazna. [u.] he gautama! te kadAca A bhavamA rahelo mahAvedanAvALo hoya ke kadAca alpavedanAvALo hoya; utpanna thatA kadAca mahAvedanAvALo hoya ke kadAca alpavedanAvALo hoya; paNa jyAre te utpanna thAya che tyArapachI ekAnta sukharUpa vedanAne vede che, ane kadAca duHkhane vede che. e pramANe yAvat stanitakumArane viSe jANavaM. [pra0] he bhagavan ! je jIva pRthivIkAyamA utpanna thavAne yogya che te saMbandhI prazna. [u0] he gautama ! A bhavamA rahelo te kadAca mahAvedanAko hoya ke kadAca alpavedanAvALo hoya; e pramANe utpanna thatAM paNa pahAvedanAvAlo hoya ke | alpavedanAvAlo hoya, paNa jyAre te utpanna thAya che tyArapachI te vividha prakAre vedanAne vede cha. e pramANe yAvata manuSyomA jANa. | jema asurakumArone viSe (mR. 4) kachu tema vAnavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika devo vipe jANavU. // 282 / / jIvA NaM bhaMte ! kiM AbhoganivvattiyAuyA aNAbhoganivvattiyAuyA ?, goyamA ! no Abhoganivvatti| yAuyA aNAbhoganivvattiyAuyA, evaM neraiyAvi, evaM jAva vemANiyA / / ( sUtraM 283) // [pra0] he bhagavan ! zu jIvo AbhogavI-jANapaNe AyuSano baMdha kare ke anAbhogathI-ajANapaNe Ayupano baMdha kare ? [u0] t ition For Private and Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7zatake | uddezaH 6 // 524 // he gautama ! jIvo AbhogathI AyuSano bandha na kare, paNa anAbhogathI AyuSano bandha kare. e pramANe nArako paNa jANavA, yAvat vyAkhyA vaimAniko jANavA. // 283 // prajJaptiH hA asthi NaM bhaMte ! jIvA NaM kakkasaveyaNijjA kammA kajjaMti ?, [goyamA ! haMtA atthi, kahannaM bhaMte ! jIvA // 524 // ANaM kakasaveyaNijjA kammA kajjati ?, goyamA! pANAivAeNaM jAva micchAdasaNasalleNaM, evaM khalu goyamA ! jIvANaM kakkasaveyaNijjA kammA kati / atthi NaM bhaMte ! neraiyANaM kakasaveyaNijjA kammA kajaMti, [evaM ceva evaM jAva vemANiyANaM / asthi NaM bhaMte ! jIvA NaM akakkasaveyaNijjA kammA kajati ?, hantA asthi, kahannaM bhaMte ! akakasaveyaNijjA kammA kajjati !, goyamA ! pANAivAyaveramaNeNaM jAva pariggahaveramaNeNaM kohavi| vegeNaM jAva micchAdasaNasallavivegeNaM, evaM khalu goyamA! jIvANaM akakkasaveyaNijjA kammA kajaMti / asthi NaM bhaMte ! neraie (yANaM) akakkasaveyaNijjA kammA kajaMti?, goyamA ! No tiNahe samahe, evaM jAva vemANiyA, | navaraM maNussANaM jahA jIvANaM // (sUtra 284) / [pra0] he bhagavan ! zuM ema che ke jIvone karkazavedanIya-duHkhapUrvaka bhogavavA yogya ko baMdhAya che ? [u0] hA, gautama ! ema che. [pra.] he bhagavan ! jIvone karkazavenanIya karma kema baMdhAya? [u.] he gautama ! prANAtipAta-jIvahiMsAthI, yAvat mithyA| darzanazalyathI. e pramANe he gautama! jIvone karkazavedanIya karmoM baMdhAya che. [pra.] he bhagavan ! zuM ema che ke nArakone karkazavedanIya karmo baMdhAya ? [u0] he gautama! pUrve karA pramANe yAvat vaimAnikone jANavU. [pra0] he bhagavan ! zuM ema che ke jIvone For Private and Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 52 // SAGActric akarkazavedanIya-sukhapUrvaka bhogavavA yogya karmo baMdhAya ? [u0] hA, gautama ! ema .[pra0] he bhagavan ! jIvone akarkazavedanIya karmo kema baMdhAya ? [u.] he gautama ! prANAtipAtaviramaNathI, yAvat parigrahaviramaNathI, krodhano tyAga karavAthI. yAvat mithyAda 47 zatake zenazalyano tyAga karavAthI. e pramANe he gautama ! jIvone akarkazavedanIya ko baMdhAya. [pra.] he bhagavan ! zuM nArakone akarkaza uddezaH6 vedanIya karmo baMdhAya? [u0] he gautama ! e artha yogya nathI. e pramANe yAvat vaimAnikone jANavU, paraMtu manuSyone jema jIvone |525 // (sU.11) kA tema jANavU. // 284 / / asthi NaM bhaMte! jIvANaM sAyAveyaNijjA kammA kajaMti?, haMtA atthi,kahannaM bhaMte jIvANaM sAtAbeyaNijjA kammA | kajaMti?, goyamA! pANANukaMpAe bhUyANukaMpAe jIvANukaMpAe sattANukaMpAe bahaNaM pANANaM jAva sattANaM adukvaNayAe asoyaNayAe ajUraNayAe atippaNayAe apiTTaNayAe apariyAvaNayAe evaM khalu goyamA! jIvANaM sAyAveyaNijjA kammA kajaMti,evaM neraiyANavi,evaM jAva vemaanniyaannN| asthi NaM bhaMte! jIvANaM assAyaveyaNijjA kammA kati?, haMtA asthi / kahannaM bhaMte! jIvANaM assAyAveyaNijjA kammA kajaMti?, goyamA! paradukkhaNayAe parasoyaNayAga parajUraNayAe paratippaNayAe parapiTTaNayAe parapariyAvaNayAe bahUrNa pANANaM jAva sattANaM dukkhaNayAe soyaNayAe jAva pariyAvaNayAe evaM khalu goyamA ! jIvANaM assAyAveyaNijjA kammA kajaMti, evaM neraiyANavi, evaM jAva vemANiyANaM ( sUtraM 285) // [pra.] he bhagavan ! zu ema le ke jIvone sAtAvedanIya karma baMdhAya ? [u.] hA, gautama! ema. [pra0] he bhagavan ! jIvone For Private and Personal use only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandi vyAkhyAprajJaptiH // 526 // 7 zatake uddezaH 6 // 526 // sAtAvedanIya karma kema baMdhAya ? [u0] he gautama! prANone viSe anukaMpAthI, bhUtone viSe anukaMpAthI, jIvone viSe anukaMpAthI, 2 sattvone viSe anukaMpAthI, ghaNA prANone yAvat saccone duHkha na devAthI, zoka nahi upajAvavAthI, kheda nahi utpanna karavAthI, vedanA na karavAthI, nahi mAravAthI tema paritApa nahi upajAvavAthI. e pramANe he gautama! jIvo sAtAvedanIya karmo bAMdhe che. e pramANe nArakone paNa jANavU; yAvat vaimAnikone jANavU. [pra0] he bhagavan ! zuM ema che ke jIvone asAtAvedanIya karmo baMdhAya ? [u0] hA, gautama ! ema che. [pra0] he bhagavan ! jIvone asAtAvedanIya karma kema baMdhAya ? [u0] he gautama ! vIjAne duHkha devAthI, vIjAne zoka upajAvavAthI, bIjAne kheda utpanna karavAthI, bIjAne pIDA karavAthI, bIjAne mAravAthI, bIjAne paritApa utpanna karavAthI, tema ghaNAM prANone yAvat satvone duHkha devAthI, zoka upajAvavAthI, yAvat paritApa utpanna karavAthI, e pramANe he gautama ! jIvone asAtAvedanIya karma baMdhAya che. e pramANe nArakone, yAvat vaimAnikone jANavU. // 285 / / jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe dUsamadUsamAe samAe uttamakaTThapattAe bharahassa vAsassa kerisae AgArabhAvapaDoyAre bhavissati ?, goyamA! kAlo bhavissai hAhAbhUe bhaMbhAbhUe kolAhalanbhUe, samayANubhAveNa ya NaM kharapharusadhUlimahalA dubvisahA vAulA bhayaMkarA vAyA saMvagA ya vAiMti, iha abhikkhaM dhUmAIti ya disA samaMtA raussalA reNukalusatamapaDalanirAlogA samayalukkhayAe ya NaM ahiyaM caMdA sIyaM mocchati ahiyaM sUriyA tavaissaMti aduttaraM ca NaM abhikkhaNaM vahave arasamehA virasamehA khAramehA khaTTamehA | aggimehA vijjumehA visamehA asaNimehA apiyaNijjodagA vAhirogavedaNodIraNApariNAmasalilA amaNunna 25ASEASY For Private and Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAH prajJapti // 527 // + pANiyagA caMDAnilapahayatikkhadhArAnivAyapauvAsaM vaasihiNti| jeNaM bhArahe vAse gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamAgayaM jaNavayaM cauppayagavelagae khayare ya pakkhisaMghegAmAranapayAranirae tase ya pANe bahuppa 47 zatake gArerutvagucchagummalayavallitaNapabvagaharitosahipavAlaMkuramAdIe ya taNavaNassaikAie viddhaMsehiMti pavvayagiri | uddezaH6 DoMgaraucchalabhaTTimAdIe veyaDDhagirivaje virAvehiMti salilabilagaduggavimama niNNunnayAI ca gaMgAsiMdhuvajjAI k527 // smiikrehini| tIse bhaMte! samAe bharahavAsassa bhUmIe kerisae AgArabhAvapaDoyAre bhavissati?, goyamA! bhUmI bhavismati igAlabbhUyA mummurabhUyA chAriyabhUyA tattakavellayabhUyA tattasamajotibhUyA dhRlibahulA reNubahulA paMkabahulA paNagabahulA calaNibahulA bahaNaM dharaNigoyarANaM mattANa donikkamA ya bhvismti| (sUtraM 286) [pra0] he bhagavan ! jaMbUdIpa nAme dvIpamA bhAratavarSane viSe A avasarpiNImAM duSamAduHSamA kAla chaTTho Aro jyAre atyaMta utkaTa avasthAne prApta thaze tyAre bhAratavarSano AkArabhAvapratyavatAra (AkAra ane bhAvono AvirbhAva ) kevA prakAre thaze ? [u0]] he gautama ! hAhAbhUta (je kALe duHkhI loko 'hA hA' zabda karaze) bhaMbhAbhUta (je kALe duHkhAta pazuo 'bhAM bhAM' zabda karaze) ane kolAhalabhUta (jyAre duHkhapIDIta pakSIo kolAhala karaze) evo kAla thaze. kAlanA prabhAvathI ghaNA kaThora, dhRLathI melA, asahya, anucita ane bhayaMkara vAyu, temaja saMvartaka vAyu vAze. A kALe vAraMvAra cAre bAjUe dhULa uDatI hovAthI rajathI malina ane aMdhakAravaDe prakAzarahita dizAo dhUmADA jevI jhAMkhI dekhAze. kAlanI rukSatAthI candro adhika zItatA Apaze ane sUryo atyaMta tapaze. baLI vAraMvAra ghaNA kharAba rasavALA, viruddha rasavALA khArA, khAtarasamAna pANivALA, (khATA pANivALA) ananI peThe dAhaka trict For Private and Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 524 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pANivALA, vijaLI yukta azanimegha-karA vagerene pADanAra (parvatane bhedanArA) viSamegho-jherI pANivALA- nahi pIvAlAyaka pANivALA, (nirvAha na thai zake tevA pANivALA) vyAdhi, roga ane vedanA utpanna karanAra pANivALA, manane na ruce tevA pANivALA megho tIkSNa dhArAnA paDavA Dheva puSkaLa varasaze, jethI bhArata varSamAM grAma, Akara, nagara, kheTa, karbaTa, maDaMva, droNamukha, paDUna ane AzramamA rahe manuSyo, copagA-gAyo gheTA ane AkAzamAM gamana karatA pakSionA ToLAo; temaja gAma ane araNyamAM cAlatA trasa jIvo tathA bahu prakAranA vRkSo, gulmo, latAo, velaDIo, ghAsa, parvago-zeraDI vagere, gharo vagere, oSadhI-zAli vagere, pravAlo ane aMkurAdi tRNavanaspatio nAza pAmaze vaitADhya zivAya parvato, girio DuMgaro, dhULanA uMcA sthalo, raja vinAnI bhUmio nAza pAmaze. gaMgA ane sindhu nadI sivAya pANInA jharAo, khADAo, durgama ane viSama bhUmimAM rahelA uMcA ane nIcA sthalo sarakhA thaze. [pra0 ] he bhagavan ! ( te kAle ) bhAratavarSanI bhUmino kevo AkArabhAvapratyavatAra thaze ? [u0] he gautama ! te kALe aMgAra jevI, murmura- chANAnAM ani jebI, bhasmIbhUta tapI gayelA kaTAha ( kaTAyA ) jevI, tApavaDe agninA sarakhI, bahudhULavALI bahu rajavALI, bahu kIcaDatrALI, bahu sevALavALI, ghaNA kAdavavALI, ane pRthvI upara rahelA ghaNA prANione cALavaM muzkela paDe evI bhUmi dhaze // 246 // tIse NaM bhaMte! samAe bhArahe vAse maNuyANaM kerisae AgArabhAvapaDoyAre bhavissati ?, goyamA ! maNuyA bhavissaMti durUvA duvannA dugaMdhA durasA duphAsA aNiTThA akaMtA jAva amaNAmA hINassarA dINassarA aNiTThassarA jAva amaNAmassarA aNAdejjavayaNapaccAyAyA nillajjA kUDakavaDakalahavabaMdhaveranirayA majjA For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 6 / / 528 / /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 529 // 7 zatake uddezaH6 PACHHEA4- + yAtikamappahANA akajaniccujatA guruniyoyaviNayarahiyA ya vikalarUvA parUDhanahakesamaMsuromA kAlA kharapharusajhAmavannA phudRsirA kavilapaliyakesA bahuNhAru(NI)saMpinaddhaduIsaNijjarUvA saMkuDiyavalItaraMgapariveDhiyaMgamaMgA jarApariNatavva theraganarA paviralaparisaDiyadaMtaseDhI ubhaDaghaDamuhA visamanayaNA vaMkanAsA vaMgavalIvigayabhesaNamuhA kacchUkasarAbhibhUyA kharatikkhanakhakaMDUiya vikkhayataNU dakiDibhasiMjhaphuDiyapharusacchavI cittalaMgA TolAgativisamasaMdhibaMdhaNaukkuDuadvigavibhattadubbalakusaMghayaNakuppamANakusaMThiyA kuruvA kuThANAsaNakusejakubhoiNo asuhaNo aNegavAhiparipIliyaMgamaMgA khalaMtavejjhalagatI nirucchAhA sattaparivajiyA vigayaciTThA naDhateyA abhikravaNaM sIyauNhakharapharusavAyavijjhaDiyA maliNapaMsurayaguMDiyaMgamaMgA bahukohamANamAyA bahalobhA asuhadukkhabhAgI osannaM dhammasaNNasammattaparibhaTThA ukkoseNaM rayaNippamANamettA solasavIsa tivAsaparamAuso puttanattupariyAlapaNayabahulA gaMgAsiMdhUo mahAnadIo veyaDDhe ca pavvayaM nissAe bAvattari niodA bIyaM bIyamettA bilavAsiNo bhavissaMti // [pra0] he bhagavan ! te kALe bhAratavarSamAM manuSyono kevo AkArabhAvapratyavatAra thaze? [u0] he gautama ! kharAba rUpavALA, kharAba varNavALA, durgadhavALA, duSTa rasavALA, kharAba sparzavALA, aniSTa, amanojJa, manane na game tevA, hInakharavALA, dInasvaravALA, aniSTasvaravALA, yAvat manane na game tevA svaravALA, jenA vacana ane janma agrAhya che evA, nirlajja, kUDa kapaTa kalaha vadha baMdha ane vairamAM Asakta, maryAdAnuM ullaMghana karavAmAM mukhya, akArya karavAmAM nitya tatpara, mAtapitAno avazya karavA yogya vinayarahita, 4344% % %EO % For Private and Personal use only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandit 7 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 53 // uddezaH 6 // 530 // beDoLa rUpavALA, jenA nakha, keza, DADhI, mRcha ane roma vadhelA che evA,kALA, atyaMta kaThora,zyAmavarNavALA, chUTA kezavALA,dholA kezavALA, bahu snAyuthI bAMdhela hovAne lIdhe durdarzanIya rUpavALA, jeonA pratyeka aMga bAMkA ane valItaraMgothI-karacalIothI vyApta | cha evA, jarApariNata (vRddhAvasthAyukta) vRddhapuruSa jevA, chuTA ane saDI gayelA dAMtanI zreNivALA, ghaTanA jevA bhayaMkara mukhavALA bhayaMkara che ghATA (DokanI pAchaLano bhAga) ane mukha jeonA evA viSama netravALA, vAMkI nAsikAvALA, vAMkA ane baliothI vikRta thayelA, bhayaMkara mukhavALA, khasa ane kharajathI vyApta, kaThaNa ane tIkSNa nakhobaDe khajavALavAthI vikRta thayelA, dadru (darAja)| | kiDibha (eka jAtano koDha) ane sidhma (kuSTha vizeSa, karoLIA) vALA, phATI gayela ane kaThora cAmaDIvALA, vicitraaMgavALA, uSTrAdinA jevI gativALA, (kharAba AkRtivALA) sAMdhAnA viSama baMdhanavALA, yogyasthAne nahi goThavAyelA chUTA dekhAtA hADakAvALA, davela, kharAvasaMghayaNavALA, kharAba pramANavALA, kharAba saMsthAnavALA, kharAba rUpavAjA, kharAba sthAna ane AsanavALA, kharAba zayyAvALA, kharAva bhojanavALA, jeonAM pratyeka aMga aneka vyAdhiothI pIDita che evA, skhalanAyukta viDalagativALA, utsAharahita savarahita, vikRtaceSTAbALA, tejarahita, vAraMvAra zIta, uSNa tIkSNa ane kaThora pavanavaDe vyApta, jeonA aMga, dhULavaDe malina ane rajavaDe vyApta che evA, bahu krodha, mAna ane mAyAvALA, bahu lobhavALA, azubha duHkhanA bhAgI, prAyaH dharmasaMjJA ane samyaktvadhI bhraSTa, utkRSTa eka hAtha pramANa zarIravALA, soLa ane vIza varasanA parama AyuSavALA, putra pautrAdi parivAramA atyaMta snehavALA (ghaNA putrapautrAdinuM pAlana karanArA) bIjanA jevA, bIjamAtra evA (manuSyonA) bahoMtara kuTuMbo gaMgA, sindhu mahAnadIo ane vaitAtya parvatano Azraya karIne vilamA rahenArA thaze. OMOMOMOMOM For Private and Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 531 // kak 7 zatake uddezaH6 // 531 // te NaM bhaMte maNuyA kimAhAramAhAreMti ?, goyamA ! te NaM kAle NaM te Na samae NaM gaMgAsiMdhUo mahA. nadIo rahapahavittharAo asvasoyappayANametaM jalaM vojhahiMti, sevi ya NaM jale bahumacchakacchabhAinne, No ceva NaM Auyavahule bhavissati, tae NaM te maNuyA suruggamijNamuhuttaMsi ya sUratthamaNamuMhuttasiya bilehiMto 2 nidAittA macchakacchabhe thalAI gAhehiMti sIyAyavatattaehiM macchakacchaehiM ekavIsaM vAsasahassAI vittiM | kappemANA viharissaMti // [pra.] he bhagavan ! te mamuSyo kevA prakArano AhAra karaze ? [u0] he gautama ! te kALe ane te samaye rathanA mArgapramANa vistAravALI gaMgA ane sindhu e mahAnadIo sthanI dharIne pesavAnA chidra jeTalA bhAgamAM pANine bahe ze, te pANi ghaNAM mAchalAM ane kAcabA vagerethI bharelaM, paNa temAM ghaNuM pANI nahi hoya. tyAre te manuSyo sUrya ugyA pachI eka muhUrtanI aMdara ane sUrya AthamyA pachI eka muhUrtamA potapotAnA biloyI bAhera nIkaLaze ane mAchalAM kAcabA vagerene jamInamA DATaze, TADha ane taDakAvaDe baphAi gayelA mAchalAM ane kAcabA kgerethI ekavIzahajAra varSa sudhI AjIvikA karatA teo (manuSyo) tyAM raheze. te NaM bhaMte ! maNuyA nissIlA nigguNA nimmerA nippacakvANaposahovavAmA osaNNaM maMsAhArA macchAhArA khodAhArA kuNimAhArA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiMti? kahiM uvavanjihiMti?, goyamA ! osannaM naragatirikkhajoNiesu uvavajaMti, te NaM bhaMte ! sIhA vagghA vagA dIviyA acchA taracchA parassarA nissIlA taheva jAva uvavajihiMti ?, goyamA ! osannaM naragatirikkhajoNiesu uvavajihiMti, te NaM bhaMte ! DhaMkA 4%A4%A4-%% *-*% -ted % For Private and Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 7 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 532 // uddezaH 7 // 532 // kaMkA vilakA madugA sihI nissIlA taheva jAva osannaM naragatirikkhajoNiesu uvavajihiMti / sevaM bhaMte ! | sevaM bhaMte ! tti (sUtraM 287) // sattamassa sayassa chaTTo uddesao sammatto / / 7-6 // [pra0] he bhagavan ! zIlarahita, nirguNa, maryAdArahita, pratyAkhyAna ane poSadhopavAsarahita, prAyaH mAMsAhArI, matsyAhArI, madhano AhAra karanArA, mRta zarIrano AhAra karanArA te manuSyo maraNa samaye kAla karIne kyAM jaze ? [u.] he gautama! prAyaH nAraka ane tiryaca yonimA utpanna thaze. [pra0] he bhagavan ! te siMho, vAgho, vRko, dIpaDAo, riMcho, tarakSo, zarabho te pramANe niHzIla evA yAvat kyA utpanna thaze ? [u0] he gautama ! prAyaH nAraka ane tiyaMcayonimAM utpanna thaze. [pra0] he bhagavan ! te kAgaDAo, kaMko, vilako, jalavAyaso, mayUro, niHzIla evA te pramANe yAvat (kyAM utpanna thaze) [u0] prAyaH nAraka ane tiryaMca yonimAM utpanna thaze. he bhagavan ! te e pramANe che. he bhagavan ! te e pramANe ke ema kahI yAvat vicare che. // 287 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA sAtamA zatakamA chaTThA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. SHAHR NeckUR uddezaka 7. saMvuDassa NaM bhaMte ! aNagArasma AuttaM gacchamANassa jAva AuttaM tuyaTTamANassa AuttaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM geNhamANassa vA nikkhivamANassa vA tassa NaM bhaMte ! kiM IriyAvahiyA kiriyA kajai saMparAiyA kiriyA kanjai ?, goyamA ! saMvuDassa NaM aNagArassa jAva tassa NaM IriyAvahiyA kiriyA kajjA, For Private and Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahalin Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 7 zatake uddezaH7 k // 533 // 364 No saMparAiyA kiriyA kanjaitti / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucai-saMvuDassa NaM jAva saMparAigA kiriyA kajar3a , goyamA! jasma NaM kohamANamAyAlobhA vocchinnA bhavaMti tasma NaM IriyAvahiyA kiriyA kajjai, taheba jAva ussuttarIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajai, se NaM ahAsuttameva rIyai, se teNaTeNaM goyamA ! jAva no saMparAIyA kiriyA kajaha / / (sUtraM 288) // [pra0] he bhagavan ! upayoga ( sAvadhAnatA) pUrvaka gamana karatA, yAvat upayogapUrvaka mUtA-AloTatA ke upayogapUrvaka vastra, pAtra, kaMbala ane pAdaprAMchanaka (rajoharaNa) ne grahaNa karatA ane mRkatA saMvRta-saMvarayukta sAdhune zu ekapathikI kriyA lAge ke sAMparAyikI kriyA lAge? [u.] he gautama ! saMvarayukta yAvat te anagArane eryApathikI kriyA lAge, sAMparAyikI kriyA na lAge. [pra.] he bhagavan ! ema zA hetuthI kaho cho ke saMvarayukta sAdhune yAvat sAMpa gayikI kriyA na lAge? [u.] he gautama ! jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha naSTa thayA hoya tene airyApathikI kriyA lAge, temaja yAvat sUtraviruddha calanArane sAMparAyikI kriyAlAge; te saMvarayukta anagAra mUtra pramANe varte che, te hetuthI he gautama : tene yAvat sAMparAyikI kriyA na lAge. // 288 // rUvIbhate. kAmA arUbI kAmA?. goyamA rUvI kAmA samaNAuso,no arUvI kaamaa| sacittA bhate! kAmA acittA kAmA?, goyamA sacittAvi kAmA, acittAvi kAmA / jIvA bhaMte kAmA ajIvA kAmA?, goyamA! jIvAvi kAmA,ajIvAvi kAmA / jIvANaM bhaMte! kAmA ajIvANaM kAmA?,goyamA jIvANaM kAmA, no ajIvANaM kAmA, kati vihA NaM bhaMte ! kAmA pannattA ?, goyamA ! duvihA kAmA pannattA, taMjahA-sahA ya rUyA ya / rUvI -2424ter For Private and Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 534 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaMte! bhogA arUvI bhogA?, goyamA! ruvI bhogA, no arUvI bhogA, sacittA bhaMte ! bhogA acittA bhogA ?, goyamA ! sacittAvi bhogA, acittAvi bhogA, jIvA NaM bhaMte! bhogA0 ? pucchA, goyamA ! jIvAvi bhogA, ajIvAvi bhogA, jIvANaM bhaMte / bhogA ajIvANaM bhogA ?, goyamA ! jIvANaM bhogA, jo ajIvANaM bhogA, kativihA NaM bhaMte ! bhogA pannattA ?, goyamA ! tivihA bhogA pannattA, taMjahA--gaMdhA rasA phAsA / kativihA rNa bhaMte! kAmabhogA pannatA ? goyamA ! paMcavihA kAmabhogA pannattA, taMjahA--sadA rUvA gaMdhA rasA phAsA / [pra0 ] he bhagavan ! kAmo rUpI che ke arUpI che ? [a0] he gautama! kAmo rUpI le, paNa he AyuSamAn zramaNa ! kAmo arUpI nathI. [pra0 ] he bhagavan ! kAmo sacita che ke acitta che ? [u0] he gautama! kAmo sacita paNa che ane acitta paNa he. [pra0 ] he bhagavan ! kAmo jIva che ke ajIva che ? [u0] he gautama! kAmo jIva paNa che ane ajIva paNa che. [pra0 ] he bhagavan ! kAmo jIvone hopa ke ajIbone hoya che ? [a0] he gautama! kAmo jIvone hoya che, paNa ajIvone kAmo hotA nathI. [pra0 ] he bhagavan ! kAmo keTalA prakAre kA che ? [u0 ] he gautama ! kAmo ve prakAre kathA che, jemake zabdo ane rUpo. [pra0 ] he bhagavana ! bhogo rUpIche ke arUpI he ? [30] he gautama! bhogo rUpI che paNa arUpI nathI. [pra0 ] he bhagavan ! bhogo sacita che ke acitta che ? [u0] he gautama! bhogo sacita paga che ane acitta paNa che. [ pra0 ] he bhagavan ! bhogo jIvasvarUpa che ke ajIvasvarUpa che ? [u0] he gautama! bhogo jIvasvarUpa paNa che ane ajIvasvarUpa paNa che. [pra0 ] he bhagavan ! bhogo jIvone hoya ke ajIvone hopa ? [30] he gautama! bhogo jIvone hoya che, paNa ajIvone bhogo hotA nathI. [pra0 ] he bhagavan ! bhogo keTalA prakAranA kayA hai ? For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 7 / / 534 / /
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 535 // 144--X444444-%% [u.] he gautama ! bhogo traNa prakAranA kahyA che; ne A pramANe-gaMdha, rasa ane sparza. [pra0] he bhagavan ! kAma-bhoga keTalA prakAre kahyA hai ? [u0] he gautama ! kAma ane bhoga (banne maLI) pAMca prakAranA kahyA cha, ne A pramANe-zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza. P7 zatake jIvA NaM bhaMte ! kiM kAmI bhogI?, goyamA! jIvA kAmIvi bhogIvi, se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM uddezaH 7 | buccai jIvA kAmIvi bhogIvi ?, goyamA ! soiMdiyacavikhadiyAI paDaca kAmI, ghANiMdiyajibhidiyaphAsiMdiyAI paDucca bhogI, se tegaDeNaM goyamA! jAva bhogIvi / neraiyA NaM bhate ! kiM kAmI bhogI!, evaM ceva, evaM jAva dhaNiyakumArA / puDha vikAiyANe pucchA, goyamA! puDhavikAiyA no kAmI, bhogI, se kegaDegaM jAva bhogI?, goyamA ! phAmiMdiyaM paDucca, se teNaTeNaM jAva bhogI, evaM jAva vaNasmaikAiyA. beiMdiyA evaM ceva, navaraM jinibhadiyaphAmiMdiyAI paDucca bhogI, iMdiyAvi evaM ceva, navaraM ghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyAI paDucca bhogI, cauridiyANaM pucchA, goyamA ! ca garidiyA kAmI vi bhogIvi, se keNa?NaM jAva bhogIvi ?, goyamA ! cakkhidi paDuca kAmI, ghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyAI paTucca bhogI. se teNaTeNaM jAva bhogIvi, avasesA jahA jIyA jAva vemANiyA // emi NaM bhaMte ! jIvANaM kAmabhogINaM nokAmInobhogANaM bhogINa ya kayare kaparehiMto jAva visesAhiyA vA ?, goyamA! sabbatyovA jIvA kAmabhogI, nokAmInobhogI aNataguNA, bhogI aNaMtaguNA // (sUtraM 289) // (pra0] he bhagavan ! zuM jIvo kAmI ke bhogI che ? [u.] he gautama ! jIvo kAmI paNa , ane bhogI pagaDe. [pra0] he For Private and Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit 7 zatake uddezaH 7 // 536 // bhagavan ! zA hetuthI ema kaho cho ke jIvo kAmI paNa che ane bhogI paNa che ? [u0] he gautama! zrotraMdriya ane cakSune AzrayI vyAkhyA jIvo kAmI kahevAya le, tema ghANendriya, jihvandriya ane sparzendiyanI apekSAe jIvo bhogI kahevAya che; te hetuthI he gautama ! prajJaptiH | jIvo yAvat bhogI paNa che. [pra.] he bhagavan ! zuM nArako kAmI che ke bhogI che ? [u0] pUrve kadyA pramANe jANavU, e pramANe // 536 // stanitakumArone jANavU. [pra0] he bhagavan ! pRthivIkAyikano prazna. [u.] he gautama ! pRthivIkAyiko kAmI nI, paNa bhogI che. [[pra0] he bhagavan ! zA hetuthI ema kaho cho ke pRthivIkAyiko bhogI che ? he gautama ! sparzendriyane AzrayI; te hetuthI teo yAvat bhogI he. e pramANe yAvat vanaspatikAyiko jANavA, beindriya jIvo e pramANe jANavA, parantu teo jihA ane sparzendriyanI apelakSAe bhogI hai. teindriya jIvo paNa e pramANe jANavA, paNa ghANa, jilhA ane sparzendriyanI apekSAe teo bhogI che. [pra0] cau rindriya jIvono prazna. [u0] he gautama ! caurindriya jIvo kAmI paNa che ane bhogI paNa che. [pra0] he bhagavan ! zA hetuthI yAvat bhogI paNa che ? [u0] te caurindriya jIvo cakSunI apekSAe kAmI; ghANa, jilA ane sparzandriyanI apekSAe bhogI che; te hetuthI | yAvat bhogI samajavA. bAkInA yAvat vaimAnika sudhInA jIvo jema sAmAnya jIvo kahyA tema jANavA. [pra0] he bhagavan ! kAmabhogI, nokAmI nobhogI ane bhogI jIvomAM kayA jIvo kayA jIvothI yAvat vizeSAdhika che? [u0] he gautama! kAmabhogI jIvI sauthI thoDA cha, nokAmI nobhogI jIvo anantaguNa che, ane bhogI jIvo anantaguNa che. // 289 // chaumatthe Na bhaMte ! maNUse je bhavie annayaresu devaloesu devattAe uvavajittae, se nUrNa bhaMte ! se khINabhogI no pabhU uhANeNaM kammeNaM baleNaM vIrieNaM purisakkAraparakkameNaM viulAI bhogabhogAI For Private and Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IU uddezaH7 bhuMjamANe viharittae ?, se nUrNa bhaMte ! eyamaTuM evaM vayaha, goyamA ! No iNaTe samaDhe, pabhU NaM uTTANeNavi vyAkhyAkammeNavi baleNavi vIritaNavi purisakkAraparakkameNavi annayarAI viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae, 37 zatake prajJaptiH tamhA bhogI bhoge paricayamANe mahAnijare mahApajjavasANe bhavai 1 / Ahohie NaM bhaMte ! maNusse je bhavie // 537 // kSannayaresu devaloesu evaM ceva jahA chaumatthe jAva mahApajjavasANe bhavati 2 / paramAhohie NaM bhaMte ! maNusse * 537 // je bhavie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhittae jAva aMtaM karettae ?, se nUNaM bhaMte ! se khINabhogI sesaM jahA chau4 matthassavi3 / kevalI Na bhate ! magusse je bhavie teNeva bhavaggahaNeNaM evaM jahA paramAhohie jAva mahApajadavasANe bhavai 4 // (sUtraM 290) // [pra0] he bhagavan ! chamastha manuSya je koipaNa devalokamAM devapaNe utpanna yavAne yogya che te kSIgabhogI-durbala zarIravALo 5 utthAnavaDe, karmavaDe, balavaDe, vIryavaDe ane puruSAkAra parAkramavaDe vipula evA bhogya bhogone bhogavavA samartha che ? he bhagavan ! kharedAkhara A arthane A pramANe kaho cho? [u.] he gautama ! A artha yogya nathI. te utthAnavaDe paNa, kamADe paNa, balabaDe paNa, vIryavaDe paNa ane puruSAkAra parAkramavaDe paNa koipaNa vipula evA bhogya bhogone bhogavA samartha he, te mATe te bhogI bhogono tyAga karato | mahAnirjarAvALo ane mahAparyavasAna-mahAphalavALo thAya che. [pra0] he bhagavan ! ! abo'vadhika-niyatakSetranA avadhijJAnavAhomanuSya je koipaNa devalokamAM devapaNe utpanna thavAne yogya che te kSINabhogI puruSAkAra parAkramabaDe vipula bhogone bhogavatrA samartha he ? [u.] e pramANe chadmasthanI peThe yAvat te mahAparyavasAna-mahAphalavALo thAya re. [pra0] he bhagatan ! paramAvadhijJAnI manuSya RRC-Rarathi For Private and Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 538 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je teja bhavamAM siddha thavAne yAvat ( sarva duHkhono ) anta karavAne yogya che, he bhagavan ! kharekhara te kSINabhogI vipula bhogone bhogavacA samartha che ? [u0] bAkI tuM sarva chadmasthanI peThe jANavu [pra0 ] kevalajJAnI manuSya je teja bhavamAM siddha thavAne yAvat (duHkhono) anta karavAne yogya che te vipula bhogone bhogavacA samartha che ? [30] paramAvadhijJAnI peThe jANaM, yAvat te mahAparyavasAna mahAphalavALo thAya che. // 290 // je ime bhaMte ! asanniNo pANA, taMjahA puDhavikAiyA jAva vaNassaikAiyA chaTThA ya egatiyA tasA, ee NaM aMdhA mUDhA tamaMpaviTThA tamapaDalamohajAlapaDicchaNNA akAmanikaraNaM vedaNaM vedaMtIti vattavvaM siyA ?, haMtA goyamA ! je ime asanniNo pANA jAva puDhavikAiyA jAva vaNassaikAiyA chaTTA ya jAva vedaNaM vedaMtIti vattavvaM siyA || asthi NaM bhaMte! pabhUvi akAmanikaraNaM vedaNaM vedaMti ?, haMtA goyamA ! asthi kahanaM bhaMte ! pabhUvi akAmanikaraNaM vedaNaM vedeti 1, goyamA ! je NaM No pabhU viNA dIveNaM aMdhakAraMsi ruvAI pAsittae, je NaM no pabhU purao rUvAeM aNijjhAittANaM pAsittae, je NaM no pabhU maggao rUvAeM aNavayakkhittANaM pAsittae, jeNaM no pabhU pAsao ruvAI aNAloittA NaM pAsittae, jeNaM no pabhU uDUDhaM ruvAI aNAloettANaM pAsittae, je NaM no pabhU ahe ruvAiM aNAloyaettA NaM pAsittae, esa NaM goyamA ! pabhUvi akAmanikaraNaM vedaNaM vedeti / asthi NaM bhaMte! pabhUvi pakAmanikaraNaM vedaNaM vedeti ?, haMtA atthi kahannaM bhaMte ! pabhUvi pakAmanikaraNaM vedaNaM vedaMti ?, goyamA ! je NaM no pabhU samuhassa pAraM gamittae, je NaM no pabhU samu For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 7 // 538 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 539 // 17 zatake uddezaH7 // 539 / / sA dassa pAragayAI rUvAI pAsittae, je NaM no pabhU devalogaM gamittae, jeNaM no pabhU devalogagayAI rUvAI pAsittae, esa NaM goyamA ! pabhUvi pakAmanikaraNaM vedaNaM vedeti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti / / (sUtraM 291) // sattamassa sattamo uddesao saMmatto // 7-7 // pra0] he bhagavan ! je A asaMjJI manarahita prANIo che, jemake, pRthivIkAyiko yAvat vanaspatikAyiko ane chaTThA keTalAeka (saMmUrchima) trasa jIvo, jeo aMdha-ajJAnI, mUDha, ajJAnAndhakAramA praveza karelA, ajJAnarUpa AvaraNa ane mohajAlavaDe DhaMkAyelA che teo akAmanikaraNa-anicchApUrvaka vedanA vede che ema kahevAya ? [u0] hA, gautama ! je A asaMjJI prANIo pRthivIkAyiko | yAvat vanaspatikAyiko ane chaTThA (saMmUrchima traso) anicchApUrvaka vedanA vede che ema kahevAya. [pra0] he bhagavan ! zuM ema che ke samartha chatAM (saMjJI chatAM) paNa jIva anicchApUrvaka vedanAne vede ! he gautama ! hA ema che. [pra0] he bhagavan ! samartha chatAM paNa jIva anicchApUrvaka vedanAne kema vede ! [u.] he gautama ! je samartha chatAM aMdhakAramA pradIpa zivAya rUpo (padArtho) jovAne samartha nathI, je avalokana karyA zivAya AgaLa rahelA rUpo jovAne samartha nathI, je avekSaNa karyA vinA pAchaLa rahelA rUpo jovA samartha nathI, je Alocana karyA zivAya uparanA rUpo jovAne samartha nathI, je Alocana karyA zivAya nIcenA rUpo jovAne samartha nathI; he gautama ! te A artha samartha chatAM paNa aninchiApUrvaka vedanAne vede che. [pra0] he bhagavan ! ema che ke samartha paNa prakAmanikaraNatIvecchApUrvaka vedanAne vede ? [u0] he gautama ! hA vede. [pra0] he bhagavan ! samartha chatAM paNa tIvecchApUrvaka vedanAne kema vede ? [u0] he gautama! je samudrano pAra pAmavA samartha nathI je samudrane pAra rahelA rUpo jovA samartha nathI, je devalokamAM javA samartha For Private and Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 54 // nathI, ane je devalokamAM rahelA rUpone jovA samartha nathI he gautama ! te samartha chatAM paNa tIvecchApUrvaka vedanAne vede. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI yAvat vicare che. // 291 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA sAtamA zatakamA sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. BHASAB 7 zatake uddezaH 8 // 54 // % uddezaka 8. chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse tIyamaNaMtaM sAsayaM samaya kevaleNaM saMjameNaM evaM jahA paDhamasae cautthe uddemae tahA bhANiyavvaM jAva alamatthu / / (sUtra 292) // [pra.] he bhagavan ! chamastha manuSya anaMta ane zAzvata atIta kAle kevaLa saMyamavaDe (yAvat siddha thayo ? [u0] e pramANe jema prathama zatakanA cothA uddezakamAM kA che tema yAvat 'alamastu' pATha sudhI kahevu. // 292 // se NUNaM bhaMte ! hathissa ye kuMthussa ya same neva jIve ?, haMtA goyamA ! hathissa kuMthussa ya, evaM jahA rAyappaseNahaje jAva khuDiyaM vA mahAliya vA se teNaTeNaM goyamA ! jAva same ceva jIve ( sUtraM 293) // [pra0] he bhagavan ! kharekhara hastI ane kuMthuno jIva samAna che ? [u.] hA, gautama ! hastI ane kuMthuno jIva samAna che. jema | 'rAyapaseNIya' sUtramA kayu che te pramANe yAvat 'khuDDiyaM vA mahAliyaM vA' e pATha sudhI jANavU. // 293 / / % % % * For Private and Personal use only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 541 // 7 zatake uddezaH8 . neraiyANaM bhaMte ! pAve kamme je ya kaDe je ya kajjai je ya kajissai samve se dukkhe, je nijine se suhe?, haMtA goyamA ! neraiyANaM pAve kamme jAva suhe, evaM jAva vemANiyANaM (sUtraM 294) // [pra0] he bhagavan ! nArakovaDe je pApakarma karAyelaM che. karAya ke ane karAze te saghaLu duHkharUpa le, ane je nirjINa (kSINa) yayuM te sukharUpa che ? [u0] hA, gautama! nArakovaDe je pApakarma karAyaM (te duHkharUpa che, ane je nirjINa thayu) te yAvat sukharUpa che, e pramANe yAvat vaimAnikone jANavU. // 294 // kati NaM bhaMte ! sannAopannattAo?, goyamA ! dasa sannAo pannattAo, taMjahA-AhAramannA 1 bhayasannA 2 nehuNasannA 3 pariggahamannA 4 kohasannA 5 mANasannA 6 mAyAsannA 7 lobhasannA 8 logasannA 9 ohasannA 10, evaM jAva vemANiyANaM / neraiyA dasavihaM veyaNijjaM paccaNubhavamANA viharaMti, taMjahA-sIyaM usiNaM khuhaM pivAsaM kaMDu parajjhaM jaraM dAhaM bhayaM sogaM // (sUtraM 295) // [pra0] he bhagavan ! saMjJAo keTalI kahelI che ? [u0] daza saMjJAo kahI che. jema, 1 AhArasaMjJA, 2 bhayasaMjJA, 3 maithunasaMjJA, | 4 parigrahasaMjJA, 5 krodhasaMjJA, 6 mAnasaMjJA, 7 mAyAsaMjJA, 8 lobhasaMjJA, 9lokasaMjJA, ane 10 oghasaMjJA. e pramANe yAvat vaimAnikone jANavU. [pra0] nArako daza prakAranI vedanAno anubhava karatA hoya che te A pramANe-1 zIta, 2 uSNa, 3 kSudhA, 4 pipAsA-tarasa, 5 kaMDU-kharaja, 6 paratantratA, 7 jvara, 8 dAha, 9 bhaya, 10 zoka. / / 295 // se nUNaM bhaMte ! hathissa ya kuMthussa ya samA ceva apaJcakkhANakiriyA kajati ?, haMtA goyamA! hathissa ya 44444494%%%% For Private and Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyAkhyAprajJaptiH // 542 // kuMthussa ya jAva kajati / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccai jAva kajai ?, goyamA! aviratiM paDucca, se teNaTeNaM jAva kajaha (sUtraM 296) // 7 zatake [pra0] he bhagavan ! kharekhara hAthI ane kuMthune apratyAkhyAna kriyA samAna hoya ? [u0] hA, gautama ! hAthI ane kunthune yAvat | | uddezaH 8 apratyAkhyAna kriyA samAna hoya che. [pra.] he bhagavan ! zA hetuthI ema kaho cho ke hAthI ane kunthune samAna apratyAkhyAna kriyA | // 542 / / hoya ? [u0] he gautama ! aviratine AzrayI, te hetuthI yAvat hAthI ane kuMthune samAna apratyAkhyAna kriyA hoya. / / 296 // AhAkammaM NaM bhaMte ! bhujamANe kiM baMdhaha? kiM pakarei ? kiM ciNAi? kiM uvaciNAi ? evaM jahA paDhame sae navame uddesae tahA bhANiyavvaM jAva sAsae paMDie, paMDiyattaM asAsayaM, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti // (sUtraM 297) sattamasayassa aTThamo uddeso sNmtto||7-8|| [pra0] he bhagavan ! AdhAkarma AhArane khAnAra (sAdhu) zuM bAMdhe, zuM kare, zeno caya kare ane zeno upacaya kare ? [u0] jema prathama zatakanA navamAM uddezakamAM kA che e pramANe yAvat paMDita zAzvata che, paNa paMDitapaNuM azAzvata che' tyAMmudhI kahe. he bhagavan ! te e pramANe che, bhagavan ! te e pramANe che ema kahI yAvat vicare che. // 297 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIstranA sAtamA zatakamAM AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa yayo. For Private and Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zatake uddezaH9 // 543 / / udezaka 9. vyAkhyA asaMvuDe NaM bhaMte ! aNagAre vAhirae poggale apariyAittA pabhU egavannaM egarUvaM viuvittae ?, No tiNa-1 prajJapti Dhe samaThU / asaMvuDe NaM bhaMte ! aNagAre bAhirae poggale pariyAittA pabhU egavanna egarUvaM jAva haMtA pabhU / se // 543 // &AbhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA viuvvai,tatthagae poggale pariyAittA viuvvati,annatthagae poggale pariyA-1 ittA vikubbai?, goyamA ! ihagae poggale pariyAittA vikubbai, no tasthagae poggale pariyAittA vikubvai, no annatthagae poggale jAvavikubvati, evaM egavannaM aNegarUvaM caubhaMgo jahA chaTTasae navame uddesae tahA ihAvi dAbhANiyavaM, navaraM aNagAre ihagayaM ihagae ceva poggale pariyAittA vikubvai, sesaM taM ceva jAva lukkhapoggalaM niddhapoggalattAe pariNAmettae ?, haMtA pabhU, se bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA jAva no annatthagae poggale pariyAittA vikunvai // (sUtraM 298) // nA [pra0] he bhagavan ! asaMvRta-pramatta sAdhu bahAranA pudgalone grahaNa karyA zivAya ekavarNavALa eka rUpa vikurvavA samartha che ? u.] he gautama! e artha yogya nathI. [pra0] he bhagavana ! asaMvRta sAdhu bahAranA pudgalone grahaNa karI ekavarNavA- eka rUpa yAvat vikurvavA samartha cha?] [u0] hA, samartha che. [pra0] he bhagavan ! te sAdhu zuM ahIM-manuSyalokamA rahelA-pudgalone grahaNa karIne | vikurve, tyAM rahelA pudgalone grahaNa karIne vikurve ke anya sthaLe rahelA pudgalone grahaNa karIne vikurve ? [u0] he gautama ! ahIM rahelA pudgalone grahaNa karI vikurve, paNa tyAM rahelA pudgalone grahaNa karI na vikurve, tema anyatra rahelA pudgalone grahaNa karI yAvat | %A4%%% For Private and Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 544H 7 zatake uddezaH // 544 // na viku.. e pramANe ekavarNa ane anekarUpa-ityAdi caturbhagI jema chaTA zatakanA navamA uddezakamAM kahI che tema ahIM paNa kahevI; | parantu eTalo vizeSa ke ke ahIM rahelo sAdhu ahIM rahelA pudgalone grahaNa karI vikurve, cAkInuM te pramANe yAvat 'rukSapudgalone snigdhapudgalopaNe pariNamAvavA samartha che? hA, samartha che; he bhagabanU ! zuM ahIM rahelA pudgalone grahaNa karI, yAvat anyatra rahelA pudagalone grahaNa karyA zivAya vikurve che'tyAMsudhI jANavU. // 298 // _ NAyameyaM arahayA suyameyaM arahayA vinnAyameyaM arahayA mahAsilAkaMTae saMgAme 2 // mahAsilAkaMTae NaM 8 bhaMte ! saMgAme vaTTamANe ke jaitthA ke parAjaitthA ?, goyamA! bajjI videhaputte jaitthA, navamallaI navalecchaI kAsIkomasagA aTThArasavi gaNarAyANo parAjaitthA // tae NaM se koNie rAyA mahAsilAkaMTakaM saMgAmaM | uvaTThiyaM jANittA koDuMbiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! udAI hatthirAyaM, paDikappeha hayagayarahajohakaliyaM cAuraMgiNiM seNaM sannAheha 2ttA mama eyamANattiyaM khippAmeva pacappiNaha / tae NaM te koTuMbiyapurisA koNieNaM rannA evaM buttA samANA haTTatuTTa jAva aMjaliM kahu evaM sAmI! tahatti ANAe biNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti 2 khippAmeva cheyAyariyovaesamatikappaNAvikappehiM suniuNehiM evaM jahA uvavAie jAva bhImaM saMgAmiyaM aujjhaM udAI hasthirAyaM paDikati hayagaya jAva sannAti 2 jeNeva kUNie | rAyA teNeva uvAgacchaha, teNeva uvAgacchaittA karayala* kUNiyassa ranno tamANattiyaM paJcappiNaMti, tae NaM se kUNie rAyA jeNeva majaNaghare teNeva uvaagcch| teNeva uvAgacchittA majaNagharaM aNupavisaha majaNagharaM aNu ***HARHARS 4-% X For Private and Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 545 // 7 zatake uddezaH9 // 545 // pavisittA pahAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie sannabaddhavammiyakavae uppIliyasarAsaNapahie piNaddhageveje vimalavarabaddhaciMdhapaDhe gahiyAuhappaharaNe sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM caucAmaravAlavItIyaMge maMgalajayasahakayAloe evaM jahA uvavAie jAva uvAgacchittA udAI hatthirAyaM durUDhe, tae NaM se kRNie rAyA hArotthayasukayarahayavacche jahA uvavAie jAva seyavaracAmarAhiM udhubvamANIhiM udhubvamANIhiM hayagayarahapavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe mahayA bhaDacaDagaraviMdaparivakhitte jeNeva mahAsilAe kaMTae saMgAme teNeva uvAgacchaha teNeva uvAgacchittA mahAsilAkaMTayaM saMgAmaM oyAe, purao ya se sake deviMde devarAyA ega mahaM abhejakavayaM vaharapaDirUvagaM viuvittANaM ciTThati, evaM khalu do iMdA saMgAma saMgAmeti, taMjahA-deviMde ya maNuiMde ya, egahatthiNAvi NaM pabhU kUNie rAyA parAjiNittae, tae NaM se kUNie rAyA mahAsilAkaMTakaM saMgAmaM saMgAmemANe nava mallaI nava lecchaI kAsIkosalagA aTTArasavi gaNarAyANo hayamahiyapavaravIraghAiyaviyaDiyaciMdhaddhayapaDAge kicchapANagae diso disiM paDisehitthA // [pra.] arhate jANyu cha, arhate pratyakSa kayu ke. arhate vizeSataH jANyu cha ke mahAzilAkaMTaka nAme saMgrAma che. he bhagavan ! mahAzilAkaMTaka saMgrAma thato hato tyAre koNa jItyA ane koNa hAryA ? [u.] he gautama ! bajjI (indra) ane videhaputra (kUNika) jItyA, nava mallakI ane nava lecchakI jeo kAzI ane kozaladezanA aDhAra gaNarAjAo hatA teo parAjaya pAmyA. tyArapachI For Private and Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 zatake uddezaH2 // 546 // mahAzilAkaMTaka saMgrAma vikuA pachI te kUNika rAjA mahAzilA kaMTaka nAme saMgrAma upasthita thalo jANI potAnA kauTumbika vyAkhyA puruSone bolAve che, bolAvIne teone ema kA ke he devAnupriyo ! zIghra udAyi nAmanA paTTahastIne taiyAra karo, ane ghoDA, hAthI, prajJaptiH | ratha ane yoddhAothI yukta caturaMga senAne taiyAra karo, taiyAra karI mArI AjJA jaladI pAchI Apo. tyArabAda te kUNikanA ema khe||546|| vAthI te kauTumbika puruSo hRSTa tuSTa thai yAvat aMjalI karIne he svAmin ! e pramANe 'jevI AjJA' ema kahIne AjJA ane vinayavaDe bhavacanano svIkAra kare che. vacanano svIkAra karIne kuzala AcAryAMnA upadezavaDe tIkSNamati kalpanAnA vikalpothI aupapAtikamUtramA kahyA pramANe yAvat bhayaMkara ane jenI sAthe koi yuddha na karI zake evA udAyi nAmanA mukhya hastIne taiyAra kare ; ghoDA hAthI ityAdithI yukta yAvat [caturaMga senAne taiyAra kare che.] te senAne sajja karIne jyAM kUNika rAjA he tyAM teo Ave che, AvIne karatala joDIne] kRNika rAjAne te AjJA pAchI Apele. tyArabAda te kUNika rAjA jyAM snAnagRha che tyAM teo Ave che, ane AvIne snAnagRhamA praveza kare che, tyAM praveza karI nhAi balikarma (pUjA) karI prAyazcittarUpa (vinono nAza karanAra) kautuka (maSItilakAdi) ane maMgalo karI saliMkArathI vibhUSita thai, sannaddha baddha thai bakhtarane dhAraNa karI vALelA dhanudaMDane grahaNa karI, DokamAM AbhUSaNa paherI, uttamottama cinhapaTTa bAMdhI, Ayudha ane praharaNone dhAraNa karI, mAthe dhAraNa karAtA koraMTaka puSpanI mALAvALA chatra sahita, jenuM aMga cAra cAmaronA vALa vaDe bIMjAyaluM che, jenA darzanathI maMgala ane jaya zabda thAya che evo (kUNika) aupapAtikamUtramA kahyA pramANe yAvat AvIne udAyi nAme pradhAnahastI upara caDhyo. tyArabAda hAravaDe tenuM vakSaHsthaLa DhaMkAyelu hovAthI rati utpanna karato opapAtikasUtramA kahyA pramANe vAraMvAra vIMjAtA zveta cAmarovaDe yAvat ghoDA, hAthI, ratha ane uttama For Private and Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 547 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yoddhAothI yukta caturaMga senAnI sAye parivArayukta, mahAn subhaTonA vistIrNa samUhathI vyApta kUNikarAjA jyAM mahAzilAkaMTaka saMgrAma che tyAM Ave che, tyAM AvIne te mahAzilAkaMTaka saMgrAmamAM utaryo, tenI AgaLa devano indra devano rAjA zakra eka moTuM vajranA saraM abhedya kavaca (bakhtara) vikurvIne ubho che. e pramANe ve indro saMgrAma kare che, jemake eka devendra ane bIjo manujendra have te kUNikarAjA eka hAthIvaDe paNa zatrupakSano parAjaya karavA samartha che. tyArabAda te kUNike mahAzilAkaMTaka saMgrAmane karatA navamallaki anenavalecchaka jeo kAzI ane kozalAnA aDhAra gaNarAjAo hatA, teonA mahAn yoddhAone haNyA, ghAyala karyA ane mArI nAMkhyA, teonI cinhayukta dhvajA ane patAkAo pADI nAMkhI, ane jeonA prANa muzkelImAM che evA teone [ yuddhamAMthI ] cAre dizAe nasADI mUkyA. se keNaTTeNaM bhaMte! evaM vRcai mahAsilAkaMdara saMgAme 1, goyamA ! mahAsilAkaMTae NaM saMgAme mANe je tattha Ase vA hatthI vA johe vA sArahI vA taNeNa vA patteNa vA kaTTheNa vA makkarAe vA abhihammati save se jANae mahAsilAe ahaM abhihae ma0 2, se teNaTTeNaM goyamA ! mahAsilAkaMdara saMgAme / mahAsilAkaMTae NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe kati jaNasayasAhassIo vahiyAo 1, goyamA ! caurAsIiM jaNa sasAhassIo vahiyAo / te NaM bhaMte! maNuyA nissIla jAva nipaJcakkhANaposahovavAsA ruTThA parikubiyA samaravahiyA aNuvasaMtA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gayA kahiM ubavannA ?, goyamA ! osannaM naragatirikkhajoNiesu uvavannA // ( sU 299 ) // For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 9 1193011
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 548 // 7 zatake uddezaH9 // 548 // 445-5 [pra0] he bhagavan ! zA kAraNathI ema kahevAya che ke te mahAzilAkaMTaka saMgrAma ke ? [u0] he gautama ! jyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAma thato hato tyAre te saMgrAmamA je ghoDA, hAthI, yodhA ane sArathIo tRNa, kASTa, pAMdaDA ke kAMkarAvatI haNAya tyAre teo saghaLA ema jANe ke huM mahAzilAthI haNAyo, te hetuthI he gautama ! te mahAzilAkaMTaka saMgrAma kahevAya che. [pra0] he bhagavan ! jyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAma thato hato tyAre temAM keTalAlAkha mANaso haNAyA? [u.] he gautama ! corAsIlAkha mANaso haNAyA. [pra0] he bhagavan ! niHzIla, yAvat pratyAkhyAna ane poSadhopavAsarahita, roSe bharAyelA, gusse thayelA, yuddhamAM ghAyala thayelA, anu pazAMta evA te manuSyo kAlasamaye maraNa pAmIne kyAM gayA, kyA utpanna thayA? [u0] he gautama ! ghaNe bhAge teo nAraka ane haiAtiyaMcayonimAM utpanna thayA che. // 299 // NAyameyaM arahayA suyameyaM arahayA vinAyameyaM arahayA rahamusale saMgAme, rahamusale NaM bhaMte ! saMgAme vahamANe ke jaisthA ke parAjahatthA ?, goyamA! vajI videhaputte camare asuriMde asurakumArarAyA jaitthA, nava mallaI naba lecchai parAjaitthA, tae NaM se kUNie rAyA rahamusalaM saMgAma uvaTThiyaM sesaM jahA mahAsilAkaMTae | navaraM bhRyAnaMde hasthirAyA jAva rahamulasaMgAmaM oyAe, purao ya se sake deviMde devarAyA, evaM taheva jAvaciTuMti, maggao ya se camare asuriMde asurakumArarAyA egaM mahaM AyAsaM kiDhigapaDirUvagaM viumvittANaM ciTThai, evaM khalu tao iMdA saMgAmaM saMgAmeMti, taMjahA-deviMde ya maNuiMde ya asuriMde ya, egahatthiNAvi NaM pabhU kUNie rAyA jaittae, taheva jAva disodisiM pddisehitthaa| se keNatuNaM bhaMte! evaM buccaha rahamusale saMgAme 21, goyamA ! For Private and Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 549 // 7 zatake uddezaH9 ||549 // rahamusale NaM saMgAme vaTTamANe ege rahe aNAsae asArahie aNArohae samusale mahayA 2 jaNakkhayaM jaNavahaMA jaNappamaI jaNasaMvaTTakappaM ruhirakaddamaM karemANe mavvao samaMtA paridhAvitthA se teNa?NaM jAva rahamusale saMgAme / rahamusale NaM bhaMte ! saMgAme vahamANe kati jaNasayamAhassIo vahiyAo, goyamA! channautiM jaNasayasAhassIo bhiyaao| te NaM bhaMte! maNuyA nissIlA jAva uvavannA?, goyamA! tattha NaM dasa sAhassIo egAe macchIe kucchisi uvavanAo, ege devalogesu uvavanne, ege sukule paJcAyAe, avasesA osannaM naragatirikkhajoNiesu uvavannA // (sUtraM 300) // [pra0] arhate jANyu The, arhate pratyakSa kayu ke, ahe te vizeSa prakAre jANyu che ke rathamuzala nAme saMgrAma he. he bhagavan ! jyAre sthamuzala nAme saMgrAma thato hato tyAre kono vijaya thayo, ane kono parAjaya thayo ? [u0] he gautama ! vajjI (indra) videhaputra (kaNika) ane amurendra amura kumArarAjA camara eo jItyA; navamallaki ane nava lecchaki rAjAo parAjaya pAmyA. tyArabAda te kUNikarAjA rathamuzala saMgrAma upasthita thaelo jANI (potAnA kauTumbika puruSone bolAve che) bAkIk (sarva vRttAnta) mahAzilAkaMTaka saMgrAmanI peThe jANavU. parantu vizeSa e ke ke ahIM bhUtAnaMda nAme pradhAnahastI che; yAvat te (kUNika) rathamusalasaMgrAmamA uto. tenI Agala devendra devarAja zakra he. e pramANe pUrvanI peThe yAvat rahe che. pAchaLa asurendra asurakumArano rAjA camara eka moTuM loDhArnu kiThInanA je kavaca vikurvIne rahelo he. e pramANe kharekhara traNa indro yuddha kare he. jemake-devendra, manujendra ane asurendra. have | ye kaNika eka hAthIvaDe paNa zatruono parAjaya karavA samartha ke. yAvat teNe pUrva kahyA pramANe (zatruone ) cAre dizAe nasADI C 43 For Private and Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 550 // 7 zatake uddezaH 9 / / 550 // % A 4 | mukyA. [pra0] he bhagavan ! zA kAraNathI te rathamuzala saMgrAma kahevAya che ? [u0] he gautama ! jyAre rathamuzala saMgrAma thato hato tAtyAre azvarahita, sArathirahita, yoddhAo rahita ane muzalasahita eka ratha ghaNA janasaMhArane, janavadhane, janapramardane, janapralayane, tema lohinA kIcaDane karato cAre tarapha cAre bAjue doDe che; te kAraNathI yAvat te rathamuzalasaMgrAma kaDevAya che. [ma0] he bhagavan ! jyAre rathamuzala saMgrAma thato hato tyAre keTalAlAkha mANaso haNAyA? [u0] he gautama! channulAkha mANaso haNAyA. [pra0] he bhagavan ! zIlarahita te manuSyo yAvat kyAM utpanna thayA? [u0] he gautama ! temAM dazahajAra manuSyo eka mAchalInA udaramA utpanna thayA, eka devalokamAM utpanna thayo, eka uttama kulane viSe utpanna thayo, ane bAkInA manuSyo ghaNebhAge nAraka ane tiyacayonimAM utpanna thayA. // 30 // kamhA NaM bhaMte ! sakke deviMde devarAyA camare asuriMde asurakumArarAyA kUNiyassa ranno sAheja dalaitthA ?, goyamA! sake deviMde devarAyA puvvasaMgatie,camare asuriMde asurakumArarAyA pariyAyasaMgatie, evaM khalu goyamA! saphe deviMde devarAyA camare ya asuriMde asurakumArarAyA kUNiyassa ranno sAhijjaM dalaityA / / (sUtraM 301) // [pra0] he bhagavan! devanA indra devanA rAnA zake ane asuranA indra asurakumAranA rAjA camare kUNika rAjAne kema sahAya ApI? [[u0] he gautama ! devano indra devano rAjA zakra kUNikarAjAno pUrvasaMgatika-pUrvabhavasaMbandhI mitra-hato, ane asurendra asurakumArano rAjA camara kUNika rAjAno paryAyasaMgatika-tApasanI avasthAmA mitra-hato, tethI he gautama! e pramANe devanA indra devanA rAjA zake ane asurendra asurakumAranA rAjA camare kaNika rAjAne sahAyatA ApI. // 301 / / % A3+3+ + For Private and Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti 7 zatake udezaH9 // 55 // AKAKIRA2-5+6 bahujaNe NaM bhaMte! annamannassa evamAikkhaMti jAva paraveti evaM khalu bahave maNussA annayaresu uccAvaesu saMgAmesu abhimuhA ceva pahayA samANA kAlamAse kAlaM kiccA annayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA! jaNNaM se bahujaNo annamannassa evaM Aikkhati jAva ubavattAro bhavaMti je te evamAhaMsu micchaM te evamAsu, ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi jAva paruvemi-evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM mamaeNaM vemAlI nAma nagarI hotthA, vaNNao, tattha NaM vesAlIe NagarIe varuNe nAmaM NAganattue parivamai aDhe jAva aparibhUe samaNovAsae abhigayajIvA jIve jAva paDilAmemANe chaTuMchaTTeNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe viharati, tANaM se #varuNe NAganattue annayA kayAi rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiyogeNaM rahamusale saMgAme ANatte samANe chaTTabhattie aTThamabhattaM aNuvati aTThamabhattaM aNuvardRttA koDubiyapurise saddAveha 2 evaM vadAsI-gvippAmeva bho devANupiyA! cAuraghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvaTThAveha hayagayarahapavara jAva sannAhettA mama eyamANa ttiyaM paJcapiNaha, tae NaM te koDeviyapurisA jAva paDisuNettA khippAmeva sacchattaM majjhayaM jAva uvaTThAveMti hI hayagayaraha jAva sannAheti 2 jeNeva varuNe nAganattue jAva paJcappiNaMti, tae NaM se varuNe nAgananae jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchati jahA kUNio jAva pAyacchitte savAlaMkAravibhUsie sannaddhabaddhe sakoreTamalladAmeNaM jAva dharijamANeNaM aNegagaNanAyaga jAva dUyasaMdhipAla saddhiM saMparibuDe majjaNagharAo paDinikkhamati 4-0 For Private and Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 552 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paDanimittA jeNeva bAhiriyA ubaTTANasAlA jeNeva cAuraghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai uvAgacchattA cAugghaMTaM AsarahaM durUhaha 2 hayagayaraha jAva saMparivuDe mahayA bhaDacaDagara * jAva parikkhitte jeNeva rahamu|sale saMgAme teNeva uvAgacchai 2 tA rahamusalaM saMgAmaM oyAe, tae NaM se varuNe NAgaNattue rahamusalaM saMgAmaM oyAe samANe ayameyArUvaM abhiggahaM abhigiNhaha - kappati me rahamusalaM saMgAmaM saMgAmemANassa je pui pahAr3a se paDiNittae, avasese no kappatIti, ayameyArUvaM abhiggahaM abhigeNhai abhigeNhaittA rahamusalaM saMgAmaM saMgAmeti, tae NaM tassa varuNassa nAganattuyassa rahamusalaM saMgAmaM saMgAmemANassa ege purise sarisae sarisattae sarisavvae sarisabhaMDamattovagaraNe raheNaM paDirahaM havvamAgae, tae NaM se purise varuNaM NAgaNattayaM evaM vayAsI - pahaNa bho varuNA ! NAgaNattuyA ! pa0 2, tae NaM se varuNe NAgaNattue taM purisaM evaM vadAsIno khalu me kappara devANuppiyA ! puThiMva ahayassa paNittae, tumaM ceva NaM putrvaM pahaNAhi, tae NaM se purise varuNe NAgaNa eNaM evaM vRtte samANe Asurute jAva misimisemANe dhaNuM parAmusaha 2 usuM parAmusaha usuM parAmusinA ThANaM ThAti ThANaM ThicA AyayakannAyayaM usuM karei AyayakannAyayaM usuM karettA varuNaM NAgaNattuyaM gADhappahArI kareha, tae NaM se varuNe NAganattae teNaM puriseNaM gADhappahArIkae samANe Asurutte jAva misimisemANe dhaM parAmusai dhaNuM parAmusittA usuM parAmusaha usuM parAmusittA AyayakannAyayaM usuM karei AyayakannAyayaM0 2 taM purisaM egAhacaM kUDAhacaM jIviyAo vavarovei, tae NaM se varuNe NAgaNatue teNaM puriseNaM gADhappahArI For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 9 // 552 / /
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti 7 zatake | urezaH9 | // 553 / / C4 kae samANe atthAme abale avIrie apurisakAraparakame adhAraNijamitikaTu turae nigiNhai turae nigiNhittA rahaM parAvatteha rahaM parAvattittA rahamusalAo saMgAmAo paDiniksvamatiraegatamaMtaM avakamai egatamaMtaM avakkamittA turae nigiNhai 2ttA rahaM Thavei 2 ttA rahAo paJcoruhai rahAo ra rahAo turae moei turae moettA turae visajjei 2ttA (grantha 4000)2 danbhasaMthAragaM saMtharai 2 (puracchAbhimuhe durUhai danbhasaM02) puracchAbhimuhe saMpaliyakanisane karayala jAva kadda evaM vayAsI-namotthu NaM arihaMtANaM jAva saMpattANa, namotthu NaM samaNasma bhagavao mahAvIrassa Aigarassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammAyariyasma dhammovadesagassa, vaMdAmi gaM bhagavantaM tatthagayaM ihagae, pAsau me se bhagavaM tatthagae jAva vaMdati namasati 2 evaM vayAsI-pumvipi mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie thUlae pANAtivAe pacakhAe jAvajIvAe evaM jApa dhUlae pariggahe pacakravAe jAvajjIvAe, iyANiMpiNaM arihaMtasseva bhagavaomahAvIrassa aMtiya savvaM pANAtivAyaM paccaravAmi jAvajjIvAe evaM jahA khaMdao jAva eyapi NaM caramehiM UsAsanIsAsehiM vosirissAmittikadu sannAhapahU~ muyaha sannAha padaM muittA malluddharaNa kareti malladdharaNaM karettA AloiyapaDi kote samAhipatte ANupuvIe kAlagae / tae NaM tassa varuNassa NAganattuyassa ege piyavAlavayaMsae rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe egeNe puriseNaM gADhappahArIkae samANe atthAme abale jAva adhAraNijjamitikaTu varuNaM NAgananayaM rahamusalAo saMgAmAo paDinikhamamANaM pAsai pAsaittA turae nigiNhai turae nigiNihattA jahA 64%+- +-14 For Private and Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 554 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varuNe jAva turae visajjeti paDasaMthAragaM durUha paDasaMdhAragaM durUhittA purasthAbhimudde jAva aMjali kahu~ evaM vayAsI-jAI NaM bhaMte! mama piyabAlavayassassa varuNassa nAganarAyassa sIlAI vayAI guNAI veramaNAI paJcakkhANaposa hovavAsAI tAI NaM mamaMpi bhavaMtuttikaddu sannAhapaDaM muyaha 2 salluddharaNaM kareti salluddharaNaM karetA ANupubbIe kAlagae, tae NaM taM varuNaM NAgaNattayaM kAlagayaM jANittA ahAsannihiehiM vANamaMtarehiM devehiM divve surabhigaMdhodagavAse vuDhe dasaddhavanne kusume nivADie divve ya gIyagaMdhavvaninAde kae yAvi hotthA, tae NaM tassa varuNassa NAganattuyassa taM divyaM deviDDhIM divvaM devajjutiM divvaM devANubhAgaM suNittA ya pAsitA ya bahU | jaNo annamannassa evamAikkhar3a jAva parUveti evaM khalu devANuppiyA ! bahave maNussA jAva ubavattAro bhavaMti // ( sUtraM 302 ) // [pra0 ] he bhagavan! ghaNA mANaso paraspara e pramANe kahe che, yAvat prarUpaNA kare che ke aneka prakAranA saMgrAmomAMnA koipaNa saMgrAmamAM sAmA (yuddha karatA) haNAyelA ghAyala thayelA ghaNA manuSyo maraNasamaye kALa karIne koipaNa devalokamAM devapaNe utpanna yAya che, he bhagavan! e pramANe kema hoya! [u0] he gautama! te bahu manuSyo paraspara je e pramANe kahe che ke yAvat teo devapaNe utpanna thAya che; paNa jeoe e pramANe kachu che taoe e pramANe mithyA kabu che. he gautama! huM to A pramANe kahuM huM, yAvat prarUpaNA karUM chu. he gautama! te A pramANe te kALe ane te samaye vaizAlI nAme nagarI hatI. varNana. te vaizAlI nagarImAM varuNanAme nAgano pautra rahato hato, te dhanavAn, yAvat jeno parAbhava na thai zake evo (samartha) hato. te zramaNono upAsaka, jIvAjIva tattvane jANanAra, yAvat [ AhArAdivaDe ] For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 9 | // 554 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 555 // 7 zatake udezaH9 pratilAbhato-satkAra karato-nirantara chaha chaDunA tapa karavAvaDe AtmAne vAsita karato vicare che. tyAravAda jyAre te nAganA pautra varuNane rAjAnA abhiyogathI (AdezathI) gaNanA abhiyogathI,balanA abhiyogathI sthamuzala saMgrAmamAM javA mATe AjJA thai tyAre SaSThabhakta karanAra / te(varUNa) aSTamabhaktane vadhAre che, ane aSTamabhaktane vadhArIne kauTuMbika puruSone bolAve ke. bolAvIne teNe e pramANe kaDu ke he devA. nupriyo! cAraghaMTAvALA azvarathane sAmagrIsahita hAjara karo;ane ghoDA, hAthI, ratha ane pravara-yoddhAothI yukta caturaMga senAne taiyAra karo yAvat taiyAra karIne e mArI AjJA pAchI Apo. tyArapachI te kauTumbika puruSo yAvat teno svIkAra karIne chatrasahita,dhvajAsahita [rathane] zIghra hAjara kare ghoDA, hAthI, ratha-[ ane pratara yoddhAo sahita senAne ] yAvata taiyAra kare che; taiyAra karI jyAM nAgano pautra varuNa ke [tyAM AvI] AjJA pAchI Ave che. tyArapachI te nAgano pautra varuNa jyAM snAnagRha che tyAM Ave che, AvIne kUNikanI peThe yAvat kautuka (mapItilakAdi) ane maMgalarUpa prAyazcita karIne sarvAlaMkArathI vibhUSita thayelo kavacane paherI bAMdhI, koraMTanI mALAyukta dhAraNa karAtA chatravaDe sahita aneka gaNanAyako yAvat dUta ane saMdhipAlanI sAthe parivarelo snAnagRhathI bahAra nIkaLe le. bahAra nIkaLIne, jyA bahAranI upasthAnazAlA che, jyAM cAraghaMTAghALo azvaratha che, tyAM AvIne cAraghaMTAvAlA azvaratha upara caDe che, caDIne ghoDA, hAthI, ratha-[ ane pravara yoddhAvALI senA ] sAthe mahAn subhaTonA samUhabaDe yAvat viMTAyelo jyAM rathamusala saMgrAma che tyAM Ave ke, ane tyAM AvI te rathamugala saMgrAmamA utayA. jyAre nAgano pautra varuNa rathamusala saMgrAmamA utayA tyAre dAte AvA prakAranA A Abhigrahane grahaNa kare che-'rathamuzala saMgrAmamA yuddha karatA mane je pahelA mAre tene mAravo kalpe, bIjAne mAravA kalpe nahiM.' AvA prakAranA A abhigrahane dhAraNa karI te rathamupala saMgrAma kare che. tyAravAda rathamusala saMgrAma karatA nAganA pautra For Private and Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 556 // 7 zatake uddezaH9 // 556 / / varuNanA sthanI sAme tenA jevo samAnavayavALo, samAnatvacAvALo ane samAna avazastrAdi upakaraNavALo eka puruSa rathamAM besIne zIghra Avyo. tyArabAda te puruSe nAganA pautra varuNane ema kahyu ke 'he nAganA pautra varuNa ! tuM mane prahAra kara.' tyAre te nAganA pautra | varuNe te puruSane ema kaDaM ke he devAnupriya ! jyAMsudhI huM prathama na haNAuM tyAMsudhI mAre prahAra karavo na kalpe, mATe pahelAM tuMja prahAra kara.' jyAre te nAganA pautra varuNe te puruSane ema kAtyAre te kupita thaelo krodhAgnithI dIpato dhanuSane grahaNa kare che, dhanuSane grahaNa karI bANane grahaNa kare che, bANane grahaNa karI amuka sthAne rahIne tene kAnaparyaMta lAMq kheMce che lAMbu kheMcIne te nAganA pautra varuNane sakhta prahAra kare che. tyArabAda te puruSathI sakhta ghavAyela nAgano pautra varuNa kupita thai yAvat krodhAgnithI dIpato dhanuSane grahaNa kare he, dhanupane grahaNa karI bANane grahaNa kare che, bANane grahaNa karI tene kAnaparyaMta lAMbuM kheMce che, kheMcIne je puruSane eka ghAe pattharanA TukaDA thAya tema jIvitathI jUdo kare che. have te puruSathI sakhta dhavAyela te nAgano pautra varuNa zaktirahita, nirbala, vIryarahita, puruSArtha ane parAkramarahita thayelo pote 'TakI nahi zake' ema samajI ghoDAone thobhAve che, thobhAvIne sthane pAcho pherave che, rathane pAcho pharavIne rathanuzala saMgrAmathI bahAra nIkaLe che, bahAra nIkaLI ekAnta bhAgamA Ave che, ekAnta bhAgamA AvI ghoDAone thobhAve che, thobhAvI rathane ubho rAkhe che, ubho rAkhI rathathI utare che, utarIne rathathI ghoDAone chuTA kare che, chuTA karI ghoDAone visarjita kare ke visarjita karI DAbhano saMthAro pAthare che, DAbhano saMthAro pAtharI pUrvadizA sanmukha te DAmanA saMthArA upara bese che. pUrvAbhimukha paryakAsane DAbhanA saMthArA upara besI hAtha joDI yAvat te nAgano pautra varuNa A pramANe bolyopUjya arhatone namaskAra thAo, yAvat jeo [ siddhagatine ] prApta thayA che. zramaNa bhagavAn mahAvIrane mamaskAra dhAo, je tIrthanI For Private and Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 557|| |7 zatake urezaH9 // 557 / / 4 4 0-- Adi karanArA che, yAvat [ siddhine ] prApta karavAnI icchAvAlA che; je mArA dharmAcArya ane dharmanA upadezaka ve. tyAM rahelA bhagavAnane ahIM rahelo huM vAMduM chu. tyAM rahelA bhagavAn mane juo. yAvat vaMdana namaskAra kare che. baMdana namaskAra karIne te varuNa A pramANe bolyo-pahelAM meM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse sthUlaprANAtipAtanuM pratyAkhyAna kayuM hatuM, e pramANe yAvat sthUla parigrahanu pratyAkhyAna jIvanaparyaMta kayu hatuM, atyAre arihaMta bhagavAn mahAvIranI pAse sarva prANAtipAtana pratyAkhyAna yAvajjIva karUM chu. e kApramANe skandanI peThe sarva jANavU. A zarIrano paNa chellA zvAsocchavAsanI sAthe tyAga karIza, ema dhArI sannAhapaTTa-bakhtarane chodde| che, bakhtarane hoDIne (bANAdinA) zalyane bahAra kADhe che, bahAra kADhIne AlocanA lai pratikrAnta-paDikamI samAdhine prApta thayelo te kAladharma pA.yo. have te nAganA pautra varuNano eka priya bAlamitra rathamuzala saMgrAma karato hato, jyAre te eka puruSathI sakhta ghAyala thayo, sAre te zaktirahita, balarahita yAvata pote 'TakI nahi zake' ema samajI nAganA pautra varuNane rathamuzala saMgrAmathI bahAra nIkaLatA jue, joine te ghoDAone thobhAve che, thobhAvIne varuNanI peThe yAvat ghoDAone vIsarjita kare che, ane paTanA (vastranA) saMthArA upara do che. saMthArA upara pUrvadizA sanmukha besIne yAvat aMjalI karIne A pramANe bolyo -he bhagavana ! mArA priya bAlamitra nAganA pautra vaNanA je zIlavato, guNavato, viramaNavato, pratyAkhyAna ane poSadhopavAsa hoya te mane paNa ho, ema kahI bakhtarane choDe chechoDIne zalyane kADhe che, zalyane kADhIne te anukrame kAladharma pAmyo. have te nAganA pautra varuNane maraNa pAmelo jANIne pAse rahelA vAnabhyaMtara devoe tenA upara divya ane sugaMdhI gaMdhodakanI dRSTi karI, pAMca varNanA phulo tenA upara nAMkhyA, tathA | divya gIta gAndharvano zabda paNa kayA. tyAravAda te nAganA pautra varaNanI divya devarddhi divya devadyuti ane divya devaprabhAva -- -- -- -- For Private and Personal use only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4-% % vyAkhyAprajJaptiH // 558 // 4%% 7 zatake udezaH9 // 558 // % | sAMbhaLIne ane joine ghaNA mANaso paraspara ema kahe che, yAvat prarUpaNA kare che ke-he devAnupriya! e pramANe ghaNA manuSyo yAvat 8 devalokamAM utpanna thAya che. // 272 // varuNe NaM bhaMte ! nAganattue kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae kahiM uvavanne?, goyamA! sohamme | kappe aruNAbhe vimANe devattAe uvavanne, tattha NaM atthegatiyANaM devANaM cattAri paliovamANi ThitI pannattA, tattha NaM varuNassavi devassa cattAri paliovamAI ThitI pannattA / seja bhate ! varuNe deve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikvaeNaM jAva mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM karehiti / varuNassa NaM bhaMte ! NAgaNattuyassa piyavAlavayaMsae kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae ? kahiM uvavanne?, goyamA! sukule pnycaayaate| se NaM bhaMte! taohiMto aNaMtaraM uvvahittA kahiM gacchihiti kahiM uvavajihiti?, mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM karehiti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte! tti / / (mUtraM 303 ) sattamasma sayassa Navamo uddeso sammatto / / 7 // 9 // [pra0] he bhagavan ! nAgano pautra varuNa maraNa samaye marIne kyAM gayo, kyA utpanna thayo ? [u0] he gautama! saudharma devalokane viSe aruNAbha nAme vimAnamA devapaNe utpanna thayo che. tyAM keTalAka devonI AyuSanI sthiti cAra palyopamanI kahI che. IX | tyAM varuNadevanI paNa cAra palyopamanI sthiti kahI che. [pra0] he bhagavan ! te varuNadeva devalokathI AyuSano kSaya thavAthI, bhavano kSaya thavAthI, sthitino kSaya thavAthI-kyAM jaze ? [u0] yAvat mahAvideha kSetrane viSe siddhine pAmaze, yAvat [sarva duHkhono anta %%% For Private and Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 559 // KG www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karaze. [pra0 ] he bhagavan ! nAganA pautra varuNano priya bAlamitra maraNa samaye maraNa pAmIne kyAM gayo, kyAM utpanna thayo ? [a0] he gautama! te koi sukulamAM utpanna thayo che. [pra0 ] he bhagavan ! tyAMthI marIne turata te [varuNano bAla mitra ] kyAM jaze ? [a0] he gautama ! te mahAvideha kSetramAM siddhine pAmaze, yAvat [ sarva duHkhono ] anta karaze. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI gautama yAvat vicare che. // 303 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA sAtamA zatakamAM navamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. udezaka 10. teNeM kAle teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nagare hotthA, vannAo, guNasilae ceie, vannao, jAva puDhavisilA pahae, vaNNao, tassa NaM guNasilayassa cehayassa adUrasAmaMte bahave annautthiyA parivasaMti, taMjahA kAlodAI selodAI sevAlodAI udae nAmudae tammudae annavAlae selavAlae saMkhabAlae suhatthI gAhAvaI, tae NaM tesiM annautthiyANaM bhaMte ! annayA kayAI egayao samuvAgayANaM sannividvANaM sannisannANaM ayameyArUve miho kahAsamullAve samuppajjitthA evaM khalu samaNe nAyaputte paMca asthikAe pannaveti, taMjahA- dhammatthikAyaM jAva AgAsasthikArya, tattha NaM samaNe nAyaputte cattAri asthikAe ajIvakAe pannaveti, taMjahA-dhammatthikArya adhammatthikArya AgAsatdhikArya poggalatthikAyaM, egaM ca samaNe NAyaputte jIvatdhikArya arUvikArya jIva For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 10 1194811
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A 4% 7 zatake uddezA10 // 56 // kAyaM pannaveti, tattha NaM samaNe NAgaputte cattAri adhikAra arUvikAe pannaveti, taMjahA-dhammatdhikAyaM vyAkhyA adhammatthikArya AgAsasthikAyaM jIvandhikArya, egaM ca NaM samaNe NAyaputte poggalatthikAyaM rUvikAyaM ajIprajJaptiH dravakAyaM pannaveti, se kahameyaM manne evaM ?, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva guNasilae ceie // 56 // samosaDhe jAva parisA paDigayA, / te kAle te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. varNana. guNazIla caitya hatuM. varNana. yAvat pRthivIzilApaTTa hato. te guNazIla caityanI pAse thoDe dUra ghaNA anyatIthiko rahe che. te A pramANe-kAlodAyI, zailodAyI, sevAlodAyI, udaya, nAmodaya, nadiya, anyapAlaka, zailapAlaka, zaMkhapAlaka ane muhastI gRhapati. tyArapachI anya koi samaye ekatra AvelA, beThelA, mukhapUrvaka beThelA te anyatIrthakono AvA prakArano A vArtAlApa thayo-'zramaNa jJAtaputra (mahAvIra) pAMca astikAyone prarUpe ke. jemake, dharmAstikAya, yAvat | AkAzAstikAya temAM zramaNa jJAtaputra cAra astikAya ajIvakAya che ema jaNAve che. jema, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudgalAstikAya. eka jIvAstikAyane zramaNa jJAtaputra arUpI jIvakAya jaNAve che. te pAMca astikAyamA zramaNa jJAtaputra | cAra astikAyane arUpikAya jaNAve che. jema, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane jIvAstikAya. eka pudgalAstikAyane zramaNa jJAtaputra rUpikAya ane ajIvakAya jaNAve che.' e pramANe A kema mAnI zakAya? te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat guNazila caityamAM samosaryA. yAvat pariSata (vaMdana karIne) pAchI gai. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jehe aMtevAsI iMdabhUI NAma aNagAre A ) For Private and Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 561 // 4-564-4-4 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir goyamasagotteNaM evaM jahA viniyasae niyaMDuddesae jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjattaM bhattapANaM paDiggahe paDiggahittA rAyagihAo jAva aturiyamacavalamasaMbhaMta jAva riyaM sohemANe sohemANe tesiM anna usthiyANaM adUrasAmaMteNaM vIvayati, tae NaM te annautthiyA bhagavaM goyamaM adUrasAmaMteNaM vIcamANaM pAsaMti pAsettA annamannaM sadAveMti annamannaM sahAvettA evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA! amhaM imA kahA avippakaDA ayaM ca NaM goyame amhaM adUrasAmaMteNaM vIivayai taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM goyamaM eyamahaM pucchitaettikaTTu annamannassa aMtie eyamahaM paDisuti 2 ttA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA te bhagavaM goyamaM evaM vayAsI vaesa evaM khalu goyamA ! tava dhammAyarie dhammovadesae samaNe NAyaputte paMca asthikAe pannaveti, taMjA-dhammatthikArya jAva AgAsatthikArya, taMceva jAva rUvikArya ajIbakArya panaveti se kahameyaM bhaMte! gogamA ! evaM?, tae NaM se bhagavaM goyame te annautthie evaM vayAsI-no khalu vayaM devAguppiyA ! asthibhAvaM natthitti vadAmo, natthibhAvaM asthiti badAmo, amhe NaM devAliyA ! savvaM asthibhAvaM asthIti vadAmo, savvaM natthibhAvaM natthIti vayAmo, taM cetasA khalu tumbhe devANuppiyA ! eyamahaM sayameva paccuvekkhaha mayameva0 tikaDa te annautthie evaM vayAsI evaM 2, jeNeva guNasilae ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre evaM jahA niyaMDuddesae jAva bhattapANaM paDidaMseti bhanapANaM paDidaMsettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara namasai 2 naccAsane jAva pajjuvAsati / For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 10 / / 561 / /
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 562 // 7 zatake uddeza:10 // 562 // te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA moTA ziSya gautamagotrI indrabhUti anagAra vIjA zatakanA nirganthoddezakamAM kahyA pramANe mikSAcaryAe bhamatA yathAparyApta bhakta pAna ne grahaNa karIne rAmagRha nagara thakI yAtrat tvarArahitapaNe, acalapaNe, asabhrAntapaNe IryA samitine vAraMvAra zodhatA te anyatIthikonI thoDe dUra jAya che. tyAre te anyatIrthiko bhagavAn gautamane thoDe dUra | jatAM jue che, joine eka bIjAne bolAve che eka bIjAne bolAvIne teoe A pramANe kayu-he devAnupriyo ! ApaNane A kathA (paMcAstikAyanI vAta) aprakaTa-ajJAta ke ane A gautama ApaNAthI thoDe dUra jAya che, mATe he devAnupriyo ! ApaNe A artha 4- gautamane puchavo zreyaskara che. ema kahI teo eka bIjAnI pAse e vAtano svIkAra kare cha; svIkAra karIne jyAM bhagavAn gautama | che tyAM Ave che, tyAM AvIne teoe bhagavAn gautamane A pramANe kA-de gautama ! tamArA dharmAcArya, dharmopa| dezaka zramaNa jJAtaputra pAMca astikAya prarUpe che, te A pramANe-dharmAstikAya, yAvat AkAzAstikAya, yAvat rUpikAya ajIvakAyane | jaNAve . he pUjya gautama ! e pramANe zI rIte hoya? tyAre te bhagavAn gautame te anyatIrthikone e pramANe kA-he devAnupriyo ! ame astibhAvane nAsti (avidyamAna) kahetA nathI,tema nAstibhAvane asti (vidyamAna) kahetA nathI. he devAnupriyo ! sarva astibhAvane asti kahIe chIe, ane nAstibhAvane nAsti kahIe chIe. mATe he devAnupriyo ! jJAnavaDe tame svayameva e arthano vicAra karo. epa kahIne [gautame] te anyatIthikone e pramANe kA ke e pramANe . have bhagavAn gautama mAM guNazila caitya che, jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che-tyAM AvIne ninthiodezakamAM vahyA pramANe yAvat bhakta pAnane dekhADe he. bhakta-pAnane dekhADIne zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana kare che, namaskAra kare he, vAMdI, namaskAra karI bahu dUra nahi tema bahu pAse nahi e pramANe upAsanA kare che. For Private and Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teNaM kAleNaM teNaM sanapaNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAkahADivanne yAvi hotthA, kAlodAI yo vyAkhyA sAtaM desaM havanAgae, kAloda Iti samaNe bhagavaM mahAvIre kAlodAI evaM bayAsI-se nUrNa [bhaMte ! T7 zatake prajJaptiH kAlodAI annayA kayAI egayao sahiyANaM samRvAgayANaM sanniviTThANaM taheva jAva se kahameyaM manne uza:10 // 563 // evaM?, se gUNaM kAlodAI atthe samajhe ?, haMtA atthi taM0, sacce NaM esamaDhe, kAlodAI ! ahaM paMcatyikAla panavemi, taMjahA-dhammatyikAmaM jAva poggalasthikAya, tattha NaM ahaM cattAri asthikAe ajIvatthikAe ajIvatayA pannavemi taheva jAva egaM ca NaM ahaM poggalathikAyaM rUvikAyaM pannavemi, tae NaM se kAlodAI samaNaM bhagavaM mahAvIra evaM vadAsi-payaMsi NaM bhaMte ! dhammatthikAyaMmi adhammatkiAyami AgAsasthikAryasi arUvikAyaMsi ajIvakAyaMsi cakiyA kei Asaittae vA 1 maittae vA 2 ciTThahattae vA 3 nisIittae davA 4 tuyadvittae vA?, No tiNaDhe0, kAlodAI pagaMsi NaM poggasvikAryasi rUvikAyaMsi ajIvakAryasi cakiyA ke Asaittae vA mahattae vA jAca tuyahittae vA, te kAle, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAkathA pratipana-(ghaNA mANasone dharmopadeza karanAmA pravRta ) hatA. kAlodAyI te sthaLe zIghra Avyo. he kAlodAyi ! pramANe [bolAvIne] zramaNa bhagavAn mahAvIre kAlodAyIne A pramANe kaI-he kAlodAyi ! anyadA koI divase ekatra ekaThA thayelA, AvelA, veThelA evA tamane pUrva kahyA pramANe [paMcAstikAya saMbance vicAra thayo hato?]] yAvat e vAta e pramANe kema mAnI zakAya? [evo vicAra thayo hato?] he kAlodAyi ! kharekhara A vAta yathArtha ke. hA, yathArtha R-4 -% For Private and Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 564 // 6 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. he kAlodAyi ! e bAta satya he. huM pAMca astikAyanI prarUpaNA karUM chaM; jemake, dharmAstikAya, yAvat pudgalAstikAya. temAM cAra astikAya ajIvAstikAyane ajIva rUpe kahuM chaM. pUrve kalA pramANe yAvat eka pudgalAstikAyane rUpikAya jaNAnuM chaM. tyAre te kAlodAyie zramaNa bhagavAn mahAvIrane A pramANe ka - [pra0] he bhagavan ! e arUpI ajItrakAya dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAyamAM besavAne, suvAne ubho rahevAne, nIce besavAne, ALoTavAne kor3apaNa zaktimAna che ? [u0 ] A artha yogya nathI. parantu he kAlodAyi ! eka rUpI ajIvakAya pudgalAstikAyamAM besavAne, suvAne, yAvat ALoTavAne kor3apaNa zaktimAna che. eyaMsi NaM bhaMte! poggalatthikAryasi rUvikAryasi ajIvakAryasi jIvANaM pAvA kammA pAvakammaphalavivA gasaMjutA kajaMti !, No iNaTThe samaTThe kAlodAI !, eyaMsi NaM jIvatdhikAryasi arUvikAryasi jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajjatiH, haMtA kajaMti, ettha NaM se kAlodAI saMbuddhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai vaMdittA narmasittA evaM vayAsI - icchAmi NaM bhaMte! tubbhaM aMtiyaM dhammaM nisAmettae, evaM jahA khaMdae taheva pavvaie taheva ekkArasa aMgAI jAva viharai // ( sUtraM 304 ) // [pra0 ] he bhagavan ! e rUpI ajIvakAya pudgalAstikAyane viSe jIvonA pApa-azubha phala- vipAkasahita pApakarmoM lAge ? [30] he kAlodAyi ! e artha yogya nathI. parantu e arUpI jIvakAyane viSe pApa phala- vipAkasahita pApakarmI lAge che. ahIM kAlodAyI bodha pAmyo, te zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana kare che, namaskAra kare che; vAMdIne, namaskAra karIne teNe A pramANe kA - he bhagavan ! huM tamArI pAse dharma sAMbhaLavA icchu chaM. e pramANe skandakanI peThe teNe pravrajyA aMgIkAra karI, ane te pramANe agIyAra aMgane [bhaNIne] yAvat vicare che. / / 304 // For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 10 // 564 / /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 zatake uddeza:10 4 % tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo Nayazao guNasilae (yA) ceie(yA) paDinikvamati vyAkhyA-13 bahiyA jaNavayavihAraM viharai,teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare guNasile NAmaM cehae hotthA, tae NaM prajJaptiH samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi jAva samosaDhe parisA paDigayA,tae NaM se kAlodAI aNagAre annayA kayAi // 565 // lAjeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA evaM | vayAsI-asthi NaM bhaMte! jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajaMti?haMtA atthi| kahaNNaM bhaMte! jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAgasaMjuttA kajati!, kAlodAI! se jahAnAmae keDa purise maNunnaM thAlIpAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAulaM visasaMmissaM bhoyaNaM bhujejjA tassa NaM bhoyaNasma AvAe bhaddae bhavati, tao pacchA pariNamamANe pari0 durUvattAe dugaMdhattAe jahA mahAsavara jAva bhujo 2 pariNamati, ekAmeva kAlodAI jIvANaM pANAivAe jAva micchAdasaNasalle, tassa NaM AvAe bhaddae bhavai, tao pacchA vipariNamamANe 2 durU|vattAe jAva bhujo 2 pariNamati, evaM khalu kAlodAI jIvANaM pAvA kammA pAvaphalavivAga. jAva kajaMti / tyArapachI anyadA koi divase zramaNa bhagavAna mahAvIra rAjagRhanagarayI ane guNazila caityathI nIkaLI bahAra dezomAM vihAra kare he. te kALe te samaye rAjagRha nAmanA nagaramAM guNazila nAmanuM caitya hatuM. tyAM anyadA koI divasa zramaNa bhagavAna mahAvIra | yAvad samosaryA. yAvat pariSad pAchI gaI. tyArapachI te kAlodAyI anagAra anya koi divase jyAM bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che, tyAM AvIne zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana kare he-namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karI teNe A pramANe kadhaM-[pra.] *645++ % % % % * CREASEX For Private and Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 566 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir he bhagavan ! jIvone pApakarmoM pApa-azubha phala- vipAka sahita hoya ? [u0] hA hoya. [pra0] he bhagavan ! pApakarmo pApa - azubha phalavipAkasahita kema hoya ? [a0] he kAlodAyi ! jema koi eka puruSa sundara, sthAlImAM rAMdhavAvaDe zuddha (paripaka) aDhAra prakAranA dALa zAkAdi vyaMjanothI yukta, vipamizrita bhojana kare, te bhojana zaruAtamAM sArUM lAge, paNa tyArapachI te pariNAma pAmatAM kharAba rUpapaNe, durgaMdhapaNe 'mahAsrava uddezakamAM kA pramANe vAraMvAra pariNAma pAme che. e pramANe he kAlodAyi ! jIvone pApakarmo azubhaphala vipAka saMyukta hoya che. asthi NaM bhaMte! jIvANaM kallANA kammA kallANaphalavivAgasaMjuttA kAMti ?, haMtA asthi, kahannaM bhaMte ! jIvANa kallANA kammA jAya kajati ?, kAlodAI se jahAnAmae kei purise maNunna thAlIpAgasuddhaM aTThArasabaM jaNAkulaM osahamissaM bhoSaNaM bhuMjejjA, tassa NaM bhoyaNassa AvAe no bhaddae bhavai, tao pacchA pariNa | mamANe 2 ya suruvattAe suvannattAe jAva suhattAe no dukkhattAe bhujjo 2 pariNamati, evAmeva kAlodAI ! jIvANaM pANAvAyaveramaNe jAva pariggahaveramaNe koha vivege jAva micchAdaMsaNasallavivege, tassa NaM AvAe no maddae bhavai, tao pacchA pariNamamANe 2ya subattAe jAva no dukkhattAe bhujjo 2 pariNamai, evaM khalu kAlodAI ! jIvANaM kallANA kammA jAva kajaMti / (sUtraM 305 ) / / [pra0 ] he bhagavan ! jIvonA kalyANa (zubha) karmoM kalyANaphalavipAka saMyukta hoya ? [u0] hA, kAlodAyi ! hoya. [pra0 ] he bhagavan ! jIvonA kalyANa karmoM kalyANaphalavipAkasahita kema hoya ? [a0] he kAlodAyi ! jema koI eka puruSa sundara, sthAlI mAM For Private and Personal Use Only 7 zatake uddezaH 10 // 566 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir 7 zatake uddezaH10 // 567 // rAMdhavAvaDe zuddha-paripaka, aDhAra prakAra nA dALa zAkAdi] vyaMjanothI yukta auSadhamizrita bhojana kare, te bhojana prAraMbhamA sArUM na vyAkhyA- lAge, tyAra pachI jyAre te atyaMta pariNAma pAme tyAre te surUpapaNe, suvarNapaNe, yAvat sukhapaNe vAraMvAra pariName che, dukhapaNe prajJapti dhA | pariNAma pAmatuM nathI. e pramANe he kAlodAyi ! jIvone prANAtipAtaviramaNa, yAvat parigrahaviramaNa, krodhano tyAga yAvat mithyaa||56||iidrshnshlyno tyAga prAraMbhamA sAro na lage, paNa pachI jyAre te pariNAma pAme tyAre te surUpapaNe yAvat vAraMvAra pariName he, paNa duHkharUpe pariNata thato nathI. e pramAge he kAlodAyi ! jIvonA kalyANa kI kalyANa phala vipAkasaMyukta hoya . // 305 // 4aa do bhaMte ! purisA marisayA jAva sarisabhaMDama tovagaraNA annamannaNaM saddhiM agaNikArya samAraMbhani, tattha sANaM ege purise agaNikAyaM ujjAleti ege purise agaNikAyaM nivAveti, esi NaM bhaMte ! doNhaM purisANaM | kayare 2 purise mahAkammatarAe ceva mahAkiriyatarAe ceva mahAsavatarAe ceva mahAveyaNatarAe ceva kayare yA parise appakammanagae ceva jAva apaveyaNatarAe ceva, je se purise agaNikAya umAlei je vA se purise agaNikAya nivvAveti ?, kAlodAI ! tattha Na je se purise agaNikAyaM ujjAleDa se NaM purise mahAkammatarAe ceva jAva mahAveyagatagae deva, tattha NaM je se purise agaNikAyaM nimbAveha se gaM purise appakammatarAe ceva jAva appaveyaNatagae ceva / se keNaTeNaM bhaMte! evaM buccai-tatya Na je se purise jAva appaveyaNarAe ceva ?, kAlodAI ! tattha Na je se purise agaNikAyaM ujAleha se NaM purise bahatarAgaM puDha vikAyaM samAraMbhati bahutarAgaM AukkAyaM samAraMbhati apatarAyaM teUkAyaM samAraMbhati bahutarAgaM vAUkAyaM mamAraMbhati bahutarAyaM For Private and Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 568 // 434% 7 zatake uddeza:10 // 568 // vaNassaikAyaM samAraMbhati bahutarAgaM tasakAyaM samAraMbhati, tattha Na je se purise agaNikAyaM nibyAveti se NaM purise appatarAya puDha vikAyaM mamAraMbhai appatarAga AukAya samAraMbhati bahutarAgaM teukkAyaM samAraMbhati appatarAgaM vAukkAyaM samAraMbhai appatarAgaM vaNassaikAyaM samAraMbhai appatarAgaM tasakAyaM samAraMbhati se teNa?Na kAlodAI ! jAva appaveyagatarAe ceva // (sUtraM 306) // [pra0] he bhagavan ! sarakhA be puruSo yAvat samAna bhAMDa-pAtrAdiupakaraNavALA hoya, tezro paraspara sAthe agnikAyano samAraMbha| hiMsA kare, temAM eka puruSa agnikAyane prakaTa kare, ane eka puruSa tene olave, he bhagavan ! A ve puruSomAM kayo puruSa mahAkarmanALo mahAkriyAvALo, mahAAsravavALo ane mahAvedanAvALo hoya, ane kayo puruSa alpakarmavALo yAvata alpavedanAvALo hoya ke je puruSa anikAyane prakaTAve che te, ke je puruSa agnikAyane olavI nAMkha te ? [u.] he kAlodAyi ! te ve puruSamA je puruSa agnikAyane prakaTAve che, te puruSa mahAkarmavALo yAvat mahAvedanAvAlo hoya, ane je puruSa agnikAyane olavI nAMkhe che te puruSa alpakarmavALo yAvat alpavedanAvALo hoya. [pra0] he bhagavan ! e pramANe zAthI kaho cho ke te ve puruSomA je puruSa [ agnine pradIpta kare che te mahAvedanAvALI ane je olave che te ] yAvat alpavedanAvATho hoya ? [u.] he kAlodAyi ! te bemA je puruSa anikAyane pradIpta kare cha, te puruSa ghaNA pRthivIkAyano samAraMbha kare cha, thoDA agnikAyano samAraMbha kare che, ghaNA vAyukAyano samAraMbha kare che, ghaNA vanaspatikAyano samAraMbha kare , ane ghaNA trasakAyano samAraMbha kare che. temA je puruSa agnikAyane olavI nAMkhe he te puruSa thoDA pRthivIkAyano, thoDA apkAyano, thoDA vAyukAyano, thoDA vanaspatikAyano, thoDA trasakAyano ane vadhAre agnikAyano samAraMbha kare che. te hetuthI he kAlodAyi! yAvat alpavedanAvALo hoya. / / 306 // A4%EX For Private and Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 569 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asthi NaM bhaMte ! acittAvi poggalA obhAmaMti ujjoveti taveMti pabhAseMti !, haMtA asthi / kayare NaM bhaMte ! te acittAvi poggalA obhAsaMti jAva pabhAseMti ?, kAlodAI ! kuddhassa aNagArassa teyalessA nimaTTA samANI dUraM gaMtA dUraM nipata, desa gaMtA desaMnipatar3a, jahiM jahiM ca NaM mA nipatai tarhi tahiM ca NaM te acittAni poggalA obhAsaMti jAva prabhAmaMti, eraNaM kAlodAI ! te acittAvi poggalA obhAsaMti jAtra pabhAti, tae NaM se kAlodAI aNagAre samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdati namamati 2 bahahiM cautthachaTThaThThama | jAva appANaM bhAvemANe jahA paDhamasae kAlAsavesiyaputte jAva savvadukvappahINe / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte! tti / (sUtraM 307) 7 - 10 | sattamaM sayaM mamattaM // 7 // [[pra0 ] he bhagavan ! ema ke ke acitta paNa pudgalo avabhAsa kare, udyota kare, tape prakAza kare ? [a0] he kAlodAyi ! hA ema che. (pra0 ] he bhagavan ! acitta chatAM paNa kayA pudgalo avabhAsa kare, yAvat prakAza kare ? [30] he kAlodAyi ! krodhAyamAna thayelA sAdhunI tejolezyA nIkaLIne dUra jar3ane dUra paDe he dezamAM (javA yogya sthAne ) jar3ane te dezamAM sthAnamAM paDe he. jyAM jyAM te paDe che tyAM tyAM acita pudgalo paNa avabhAsa kare che, yAvatprakAza kare che. te kAraNathI he kAlodAyi ! e acitta pudgalo paNa avabhAsa kare che, yAvat prakAza kare che. tyAra bAda te kAlodAyI anagAra zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana kare che, namaskAra kare che ane ghaNA caturtha (upavAsa), paSTha (ve upavAsa ), aSThama ( traNa upavAsa ) ( ityAdi tapa vaDe ) yAt AtmAne vAsita karatA te prathama zatakamA kAlAsavesiya puttanI peThe yAvad sarvaduHkhathI rahita thayA. he bhagavan ! te e pramANe che| he bhagavana ! te e pramANe che ema kahI gautama yAvat vicare che ] // 307 // dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only 7 zatake uddeza : 10 // 569 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra wa kebatirth.org/ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aaaaaaaaaaaages pttaippu THENI - yaayaa IATIRED LITE pypp ttaatu // iti zrImadbhagavatIsUtre dvitIyo bhAgaH samAptaH // irrai p ttttppttiptttt ITI pttttppaa pppppppttttaaym pttippu paannnm Saaaaaaaaaaaaaaa For Private and Personal Use Only