________________
શિયાળી અયોધ્યભાગ-૫
૩૮ લક્ષ્મણજી કહી શકત કે નહિ ? પણ નહિ.એ શ્રી લક્ષ્મણજી છે. ઉત્તમ
આત્મા છે. પુણ્યવાન છે. આજનાઓ આમ કહેવાને ચૂકે નહિ, પણ કહોને કે આટલી સેવા જ આજનાઓ કરે નહિ ! શ્રી લક્ષ્મણજી તો માને છે કે મારી અટકચાળી વૃત્તિના પ્રતાપે જ શ્રીમતી સીતાદેવીનું અપહરણ થવા પામ્યું. મેં સૂર્યહાસ ખગને વંશજાલ ઉપર અજમાવી જોવાનું અટકચાળું જો ન કર્યું હોત તો કાંઈ બનત નહિ, શંબુક હણાત નહિ, તેની માતા ચંદ્રણખા વડીલ બંધુ આદિ અમે હતા ત્યાં આવત નહિ, તેને કામવિવશ બનવાનું નિમિત્ત મળત નહિ, એથી શંબૂકનો પિતા યુદ્ધ કરવા આવત નહિ એટલે ચંદ્રાણખા પોતાના ભાઈ શ્રી રાવણની પાસે સહાયતા માંગવા જઈને વેર વાળવાને માટે શ્રી રાવણની વિષયકષાયની વૃત્તિને ઉશ્કેરત નહિ. શ્રીમતી સીતાદેવીના ઉપભોગની દુષ્ટ લાલસા તેનામાં જન્માવત નહિ અને જે અનેક દુશ્મનો ઉભા થઈ ગયા તથા સંખ્યાબંધ પુરુષોનો સંહાર થયો તે થાત નહિ. ' અર્થાત્ આ બધાનું મૂળ એક માત્ર મારું જ અટકચાળું હતું એમ શ્રી લક્ષ્મણજી માને છે અને એ અટકચાળું એમના હૃદયને કેટલું ઝંખતું હશે એ આ પ્રસંગે પોતે જ એ વાતને યાદ કરી દે છે. તેના ઉપરથી કલ્પી શકાય તેમ છે. એ કહે છે કે “મારા અટકચાળા સ્વભાવથી જ વડિલ બંધુને દુશ્મનોની સાથે વૈરો થયાં અને મારા જ યોગે શ્રીમતી સીતાદેવીનું અપહરણ થયું.
શ્રી લક્ષ્મણજીએ જે વૃત્તિના યોગે આવું માન્યું અને આવું કહ્યું તે વૃત્તિ સમજવા જેવી છે. સેવકભાવ ખીલવવાને માટે આ વૃત્તિ કેળવવા જેવી છે. સેવ્ય થોડું કરે તોય મોટો ઉપકાર માનવો, સેવાકાર્ય દર્શાવે તેમાંય ઉપકાર માનવો અને સેવ્યને માથે ભવિતવ્યતાની પ્રધાનતાથી આવેલી તકલીફમાં અનાયાસે પણ નિમિત્તરૂપ બની જવાયું હોય તોય એને પોતાની ખામી માનવી એ સામાન્ય કોટિનો સેવાભાવ નથી.
સાચી વાતો પદ્ધતિસર બહાર મૂકવાની આજે જરૂર છે આ જાતનો સેવાભાવ દેવ, ગુરુ, ધર્મ પ્રત્યે કેળવાઈ જાય તો
