________________
શિયાળો અયોધ્યભાગ-૫
૧૩૬
રીતે ઉપાધ્યાય મહારાજના ઉપાધ્યાયપણાને માટે કે સાધુમહારાજના સાધુપણાને માટે કલંકરૂપ નથી. પ્રશસ્ત રાગ-દ્વેષ હોવાના કારણે. આચાર્યપણું, ઉપાધ્યાયપણું કે સાધુપણું દૂષિત થતું જ નથી. જેનામાં રાગ-દ્વેષ હોય તે સાધુ સાધુ નથી, ઉપાધ્યાય ઉપાધ્યાય નથી અને આચાર્ય આચાર્ય નથી' આવું માનનારા અને બોલનારા મિથ્યાવાદીઓ જ છે. સાધુઓ અપ્રશસ્ત રાગદ્વેષ ન આવી જાય તે માટે કાળજીવાળા હોવા જોઈએ' એમ કહેવું તે બરાબર છે, પણ ‘સાધુઓ રાગદ્વેષ રહિત જ હોવા જોઈએ એમ કહેવું તે ખોટું જ છે. સાધુ મોક્ષના અર્થી હોય અને સંસારના દ્વેષી હોય; એટલું જ નહિ પણ તેવા પ્રશસ્ત રાગદ્વેષવાળા હોઈને, મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે અને સંસારના વિચ્છેદને માટે જ્ઞાનીઓની આજ્ઞા મુજબ સંવર અને નિર્જરાના કારણોને સેવવામાં તેઓ ઉદ્યમશીલ હોય.
સાધુમાં રાગ-દ્વેષ ન જ હોય એ પ્રચાર કેમ? સભા આજે સાધુઓમાં કપાય હોય જ નહિ, રાગદ્વેષ હોય જ નહિ, એવો પ્રચાર કેમ થઈ રહ્યો છે?
પૂજ્યશ્રી. કારણકે આવો ઇરાદાપૂર્વક પ્રચાર કરનારાઓને સુવિહિત સાધુઓની હયાતિ ખટકે છે. સુવિહિત સાધુઓને લોકો માનતા અટકી જાય તો જ પોતાની ધારણા ફળે, એમ આવાઓને લાગ્યું છે અને એથી જ સાધુઓ પ્રત્યેની ભક્તિ લોકહદયમાંથી કાઢવાને માટે જ, મુખ્યત્વે આ જાતનો પ્રચાર પણ થઈ રહ્યો છે. કેટલાકો આવું અજ્ઞાનતાથી પણ બોલે છે. ઘણા અજ્ઞાનો એમ બોલતા પણ સંભળાય છે કે, “સાધુઓએ સંસાર છોડ્યો, મા-બાપ છોડ્યા, પૈસા છોડ્યા, બૈરી-છોકરાંનો ત્યાગ કર્યો અને એકલો ધર્મ કરવા નીકળ્યા, તે છતાં એમને રાગ-દ્વેષ શા ? એમને ક્રોધ શાનો? માન શાનું? માયા શાની ? લોભ શાનો ? આવું બોલનારા બિચારા અજ્ઞાનપણે પણ બોલે છે. સાધુઓએ જે છોડ્યું છે. તેનો સાધુઓમાં રાગ ન હોવો જોઈએ એ બરાબર છે; સાધુઓ પૌદ્ગલિક લોભને વશ બનીને ક્રોધ, માન, માયા કે દ્વેષ ન કરે એ બરાબર છે; પણ સાધુઓમાં
