________________
$ ૧૩૨ જોયું કે તે તે ગતિમાં તેના તેનાથી વધારે ચઢતા ગુણસ્થાનના
પરિણામો કોઇપણ આત્મામાં ઉત્પન્ન થતા નથી.
અમુક પ્રકારના પરિણામો અમુક પ્રકારના કર્મનો ક્ષયોપશમાદિ થયા વિના ઉત્પન્ન થઈ શક્તા જ નથી. કૃષ્ણમહારાજ કમ સમર્થ હતા? પણ એમને તે ભવમાં ચોથા ગુણસ્થાનકથી આગળના પરિણામો આવે એમ હતું જ નહિ. અવિરતિનો તેવો જ કોઈ ઉદય હતો. શ્રેણિક મહારાજને માટે પણ એમ જ હતું. એ જ રીતે તિર્યંચો એવા કર્મોદયવાળા છે કે પાંચમાં ગુણસ્થાનકથી આગળના ગુણસ્થાનકોના પરિણામોવાળા બની શકે જ નહિ; એટલે તે સર્વવિરતિધર ન બની શકે પણ વધુમાં વધુ બની શકે તો દેશવિરતિધર બની શકે. કેવળ ક્રિયાઓ જ ઓ, તો તો એવી ઘણી દેશવિરતિ ધર્મમાં ગણાતી ક્રિયાઓ છે કે જે મનુષ્ય દેશવિરતિધર કરી શકે અને તિર્યંચ દેશવિરતિધર ન કરી શકે; તે છતાં જ્ઞાનીઓ સ્પષ્ટ ફરમાવે છે કે તિર્યંચો ઉંચામાં ઉંચા પરિણામવાળા બને તો પાંચમાં ગુણસ્થાનકના પરિણામવાળા બની શકે. તિર્યંચોમાં જો સર્વવિરતિ ગુણસ્થાનકના પરિણામો ઉત્પન્ન થઈ શક્તા હોત, તો વિના સામાચારીએ પણ તેમનામાં ચારિત્ર મનાત ! માટે કોઈ સાધુએ કહયું હોય તો પણ જાગ્યા ત્યારથી સવાર ગણી ભૂલ સુધારો.
દશવિધ સામાચારીને અંગે જાણવા જેવું સભા દશવિધ સમાચારી કેને કહેવાય છે ?
પૂજયશ્રી : ૧. ઇચ્છાકાર, ૨. મિચ્છાકાર, ૩, તથાકાર, ૪. આવશ્યકી, ૫. વૈષધિકિ, ૬. આપૃચ્છના, ૭. પ્રતિપૃચ્છના, ૮. છંદના, ૯. નિમંત્રણા અને ૧૦. ઉપસમ્પ આ દશ પ્રકારે સામાચારી કહેવાય
ઓશીયાળ અયોધ્યભાગ-૫
(૧) કરણીય પ્રવૃત્તિ આજ્ઞાદિના યોગે કરવી અને સ્વતઃ કરવાની ઈચ્છા જન્મે એથી કરવી, એ બે વચ્ચે ભેદ છે. કરણીય પ્રવૃત્તિમાં સ્વત: ઈચ્છાથી જ પ્રવૃત્ત થવું એનું નામ છે, ઇચ્છાકાર' અન્ય કોઈ મહાત્મા પાસે કામ લેવું હોય ત્યારે આજ્ઞા નહિ કરતાં એમ કહેવું કે તમારી ઈચ્છા હોય તો કરી આપો' એનું નામ પણ ઈચ્છાકાર કહેવાય છે.
