________________
માતા મૂચ્છિત થવા છતાંય શ્રીશાલિભદ્રજી પાસે કેમ ન ગયા ? શ્રીશાલિભદ્રજીએ દીક્ષા માટે માતાની પાસે જ્યારે અનુમતિ માગી ત્યારે તેમની માતાને મૂર્છા આવી. દાસીઓ ભદ્રામાતાને સચેતન કરવા ગઇ, પણ શ્રીશાલિભદ્રજી ત્યાં ન ગયા. દયા નહોતી ? ભક્તિ નહોતી ? વિનીત તો એવા હતા કે જ્યારે જ્યારે માતા આવતી, ત્યારે ત્યારે આસન ઉપરથી ઊભા થઈ જતા હતા. એ જ શ્રીશાલિભદ્રજી અત્યારે પાસે પણ આવતા નથી, કેમકે શ્રી જિનેશ્વરદેવની દયાનું સ્વરૂપ એ સમજ્યા હતા. શ્રીશાલિભદ્રજીએ એ વખતે શો વિચાર કર્યો હશે ?
આ મૂર્છા મારા પ્રત્યેના મોહની છે. જો આ વખતે હું પાસે ઇશ, પંપાળવા ઇશ, માતાનું માથું ખોળામાં લઇ લઇશ, તો વારંવાર મૂર્છા આવે એવો મોહ વધી પડશે : અને મારે દીક્ષા લેવી છે એ નિશ્ચિત જ છે; ત્યારે એક મૂર્છામાં કામ પતે તો ખોટું શું ? આત્માએ અનંતકાળમાં અનંતા માતાપિતાને રડાવ્યાં છે. એવું રડાવવાનું બંધ કરવું હોય તો હવે મોહની મૂંઝવણને આધીન ન થવું. આવા જ કોઇ ઉત્તમ વિચારના યોગે શ્રીશાલિભદ્રજી, પોતાની માતા મૂર્છાથી પટકાઈ પડવા છતાં પણ પાસે ન ગયા એમ કહી શકાય.
પણ એથી એમનામાં દયા કે ભક્તિ નહોતી એમ ન કહેવાય. એમનું હૈયું ભાવદયાથી ભરપૂર બન્યું હતું, માટે તો તે પુણ્યાત્મા દીક્ષા લેવાને તત્પર બન્યા હતા; અને એથી જ શ્રી શાલિભદ્રજીએ પોતાની માતાને પ્રસંગ પામીને એમ પણ કહ્યું છે કે “માતા ! ચારિત્રને ગ્રહણ કરનારા કોઇનું પણ અશુભ ચિંતવનારા હોતા નથી. જગતના જીવો ઉપર તેઓ તો મૈત્રીભાવવાળા બનેલા હોય છે; અર્થાત્ ચારિત્રને ગ્રહણ કરનારા જીવમાત્રનું કલ્યાણ ચિંતવનારા હોય છે અને એથી જ સકળ જીવોનું હિત કરનારા તે મહાત્માઓ જગદુંઘતાને પામેલા છે. વિચાર કરો કે આવું કહેનારા શ્રીશાલિભદ્રજી દયાહીન હતા કે સાચા દયાળું હતા ? વિવેકીઓ તો એમને સાચા દયાળું જ કહે.
"ये चारिभग्राहकास्ते कस्यापि अशुभचिन्तका न भवन्ति । તે તુ નાનીવાનાનુવરિ મૈત્રીભાવ તાઃ, સનનીવાનાં હિતારા નાન્યતાં પ્રાપ્તાઃ ''
ભગવાને કર્યું તે નહિં, કહ્યું તે કરવાનું...૧૧
૨૦૧
