________________
વિષયભોગની ઇચ્છાને સફળ ન થવા દેવી સંસારમાં એ નવાઇરૂપ નથી. વિષયોપભોગની લાલસામાં પડેલા આત્માઓ ક્યું પાપ ન કરે? એ કહેવાય જ નહિ. વિષયભોગની ઇચ્છા એવી વસ્તુ છે કે એ પ્રબળ બને તો આદમીને પાગલ બનાવી દે. આથી જ જ્ઞાનીઓએ વિષયભોગની ઇચ્છા જન્મે એવા વાતાવરણથી દૂર રહેવાને ફરમાવ્યું છે. વિષયસામગ્રી ન છૂટે તોય એના અતિ પરિચયમાં ન રહેવું. પરિચયમાં એવાના રહેવું કે જેથી વિષયભોગની ઇચ્છા ન્મી હોય તોય શમી જાય. વિષયભોગની ઇચ્છા ઉપર કાબૂ મેળવવો એ ઘણું મુશ્કેલ્ કામ છે, એ માટે અભ્યાસ કરવો જોઇએ. ધીરે ધીરે કાબૂ આવી જાય. વિષયવૃત્તિને વધારે તેવી સ!મગ્રીથી દૂર રહેવું, સારા વાતાવરણમાં રહેવું, મનને સદ્વિચારોમાં યોજ્યું. દુર્વિચાર આવતાંની સાથે જ તેને કાઢી નાખવા તત્પર બનવું, તેવા વખતે એકાંતમાં નહિ રહેતાં સારાઓની પાસે ચાલ્યા જવું. આમ વિષયભોગની ઉત્પન્ન થયેલી ઇચ્છાને સફળ નહિ થવા દેવી. આ રીતે વર્તતાં વર્તતાં આત્મા પોતાની નિર્વિકારી દશાને પ્રગટાવી શકે છે.
સમાનતાની થઇ રહેલી વાતો કરીને રહી સહી
શાંતિનો નાશ ન કરો
વિનોદને સ્ત્રી તો મળી, પણ વ્યભિચારિણી મળી. જેની સ્ત્રી વ્યભિચારિણી હોય તેના જીવનનો ભરોસો નહિ ! પુરૂષ કરતાં સામાન્ય રીતે સ્ત્રીમાં કામવાસના ઘણી હોય છે. પુરૂષની કામેચ્છા જેટલી જલ્દી શમી શકે છે, તેટલી લ્દી સ્ત્રીની કામેચ્છા શમતી નથી, આવો સામાન્ય સ્વભાવ છે પુરૂષમાં અને સ્ત્રીમાં અવયવો વગેરેમાં પણ એટલો કુદરતી ભેદ છે કે પુરૂષ કરતાં સ્ત્રીનું શરીર વધારે અશુચિમય હોય છે. સ્ત્રીનો સ્વભાવ કુદરતી રીતે ઇર્ષ્યા, સાહસ વગેરે દુર્ગુણોવાળો હોય છે. એને નિયંત્રણ જોઇએ. અપવાદ બધે હોય પણ આપવાદિક વાતોનો ઉપયોગ સર્વસાધારણ વિધાનો વિરૂદ્ધ કરવાનો
-
શ્રી ભરતજી અને ભુવનાલંકાર હતથી.....૧૨
૩૦૭
Q.
