________________
જુઓ કે અત્યારે બધા બાપના વચનના નામે શ્રી ભરતજીને રોકવા પ્રયત્ન કરે છે. શ્રી રામચંદ્રજીએ પણ સૌથી પહેલું એજ કહ્યું હતું કે, ‘પિતાજીએ રાજ્ય ઉપર તને સ્થાપિત કર્યો છે, માટે સર્વ પૃથ્વી તું ભોગવ.' અને સુભટો પણ પહેલી વાત એ જ કહે છે કે, “તાયન્સ कुणसु वयणं"
''
દીક્ષા લેવામાં પિતાના વચનનો ભંગ થતો નથી શ્રી ભરતજી દીક્ષા લે તેથી શ્રી દશરથ રાજાના વચનનો ભંગ થતો હતો ? નહિ જ, પણ મોહના યોગે આદમી પાંગળી પણ વાતો આગળ કરે, એમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું કાંઈ જ નથી. એ તો ધારે કે લાગ્યું તો તીર નહિ તો તુક્કો. શ્રીભરતજી દીક્ષા લે એથી જો પિતાજીના વચનનો લોપ જ થતો હોય તો શ્રી રામચંદ્રજીએ તેમજ સુભટોએ પણ પછી દીક્ષા લેજો એમ તો હ્યુ જ છે, તેનું કેમ? હમણાં દીક્ષા લે તો
વચનભંગ ન થાય એમ?
સભા હમણાં દીક્ષા લેવાથી જો વચનભંગ ગણાય. તો પછી દીક્ષા લેવાથી પણ વચનભંગ ગણાય જ, એ દેખીતી વાત છે. પૂજ્યશ્રી : કૈકેયીએ વરદાન તરીકે શી માંગણી કરી હતી ? એ જ કે, ‘આપ દીક્ષા લેતા હો તો બધું રાજ્ય શ્રી ભરતને આપો.' શ્રી દશરથ રાજાએ હા પાડી દીધી. આપી દીધું. હવે કેટલો કાળ રાખવું ન રાખવું, એમાં શ્રી દશરથ રાજાનું વચન વચ્ચે શાનું આવે ? બહુ તો શ્રી ભરતજી પાસેથી શ્રી રામચંદ્રજી વગેરેને પડાવી લેવાનો હકક નહિ, પણ શ્રી ભરતજીને સ્વકલ્યાણ સાધવાને માટે પણ છોડવાનો હક્ક નહિ એમ તો કહેવાય જ નહિ.
સભાઃ વરદાન કોને હેવાય ?
પૂજ્યશ્રી : સામાન્ય રીતે વરદાન શબ્દનો અર્થ શ્રેષ્ઠ દાન થાય.
તૈલપાત્ર ઘારક-શ્રેષ્ઠીયુત્ર...
વર એટલે શ્રેષ્ઠ. ધર્મની દૈષ્ટિએ શ્રેષ્ઠ દાન એ જુદી વસ્તુ છે. સભાઃ વરદાન રાજ્યદાન જ હોય ?
પૂજ્યશ્રી : નહિ. વરદાનનો અર્થ ઐચ્છિક ઘન થઈ શકે. ૨૧૯
