________________
સભાઃ એમ તો નહિ જ.
પૂજ્યશ્રી : તો પછી ‘ગૃહસ્થાવાસમાં રહેનારાએ પરણવું જ જોઇએ' એવી વિધાનરૂપ આજ્ઞા ખરી કે નહિ ?
સભાઃ એમે ય નહીં જ. ય
પૂજ્યશ્રી : બરાબર છે. પરણવાનો નિષેધે ય નહિ અને પરણવું એવી આજ્ઞા પણ નહિ ! એ ક્રિયા ગૃહસ્થોને માટે ગૃહસ્થ ધર્મની અપેક્ષાએ ન નિષિદ્ધ કે ન વિહિત !
સભાઃ તો પછી સમાન શીલ, કુળ, વય, સંસ્કાર વગેરે વાતો કઈ અપેક્ષાએ કહી શકાય ?
પૂજ્યશ્રી : એ વાતો લગ્નક્રિયાની અનુમતિરૂપ નથી. તમે જો પરણો તો પણ પરણવાની લાલસામાં અધમકુળ આદિમાં ન પડતા, એ વગેરેનું સૂચન છે. એમાં ‘કુળાદિની અધમતા વગેરેનાં ત્યાગની આજ્ઞા છે.' એમ કહી શકાય. પણ ‘કુળવાન આદિ ગુણોવાળી કે ગુણોવાળાને પરણવાની જ આજ્ઞા છે' એમ તો નથી જ. તમારે માટે ખાવાનું કરતા હો તો સાધુભક્તિ, સાધર્મિક-વત્સલતા અને દીનાનુકમ્પા આદિ ન ચૂક્તા, એના જેવું પરણવા સંબંધી કુલાદિને અંગે છે. કેટલીક વાતો વિધેયરૂપ હોય છે અને કેટલીક વાતો અનુવાદરૂપ હોય છે. આ રીતે શાસ્ત્રની વાતોનો વિવેક કરતાં જેને ન આવડતો હોય તેને ઉન્માર્ગે ચઢી જતાં વાર ન લાગે; માટે એવાઓએ તો ધાર્મિક પુસ્તકોના અનુવાદો સ્વયં વાંચી લેવાની વધતી જતી બદીથી, જરૂર બચતા જ રહેવું એ હિતાવહ છે. પરણવાની ક્રિયાની જેમ રાંધવા વગેરેની ક્રિયાઓ સંબંધી પણ સમજવાનું છે. ગૃહસ્થોને માટે એ ક્રિયાઓનું વિધાને ય નહિ અને એ ક્રિયાઓનો નિષેધ પણ નહિ !
લાયકાત
મુજબની આજ્ઞાઓ...૧૦
એ પણ જુઓ કે સાધુઓને માટે પાંચમાંથી એકપણ મહાવ્રતનો અભાવ હોય તો ન જ ચાલે, એમ ફરમાવ્યું, જ્યારે ગૃહસ્થ ધર્મમાં તો બારે બાર અગર તો બારમાંથી એક પણ વ્રત અંગીકાર કરનારને દેશવિરતિ ગણી શકાય એમ ફરમાવ્યું ! સાધુઓને માટે પાંચેય મહાવ્રતો જોઇએ જ એ તો ખરૂં, પણ એમાં ‘આ મહાવ્રતમાં મારે ૨૩૫
