________________
શાથી? આરાધના વિના તો આ બને નહિ ને ? કહો કે નહિ જ ! આ રીતે ભાવધર્મ પણ સમજવા જેવો છે, પણ ભાવધર્મના નામે ઢોંગ કરશો તો નુક્શાન તમને જ છે.
સભાઃ કોઇ એકલી અનુમોદનાથી જ કામ ચલાવવા માગે તો ન ચાલે ? કરવું, કરાવવું અને અનુમોદવું, એ ત્રણેયનું સરખું ફ્ળ કહ્યું છે ને ?
પૂજ્યશ્રી : એકલી અનુમોદના કોના માટે, એ યાદ ન રહ્યું ? ‘જેનામાં સ્વયં કરવાની શક્તિ નથી અને બીજાઓની પાસે કરાવવાની
પણ શક્તિ નથી, એને માટે એકલી અનુમોદના છે.' આ ન ભૂલો, આથી કહું છું કે, ભૂલેચૂકે પણ ઢોંગ કરવાનો વિચાર ન કરતા ! કોઈ ધર્મી કહેશે તેથી ધર્મનું ફળ મળી જ્વાનું નથી અને કોઈ અધર્મી કહેશે તેથી ધર્મનું ફળ ભાગી જ્વાનું નથી. આત્મકલ્યાણને માટે જ ધર્મ કરવાનો છે. ધર્મ કરાવવાનો તેય આત્મકલ્યાણ માટે અને અનુમોદના કરવાની તેય આત્મકલ્યાણ માટે ! ધર્મપ્રયત્ન કરવા અને ધર્મપ્રયત્ન કરાવવાનો પ્રયત્ન નહિ કરાવવાના ઇરાદે અનુમોદના ધર્મને પકડી બેસવાથી કલ્યાણ નહિ થાય પણ અકલ્યાણ થશે. સાચી આત્મચિંતા પ્રગટશે એટલે આવા વિક્લ્પો નહિ જન્મે, પણ દરેક વસ્તુને વસ્તુગતે સમજ્જાનો પ્રયત્ન થશે તેમજ હેયત્યાગ અને ઉપાદેય સ્વીકારને માટે ઉપેક્ષા નહિ થવા પામે.
અનુમોદનામાં આનંદ અને દુઃખ બન્ને હોય ધર્મપ્રયત્ન કરનાર, કરાવનાર અને અનુમોદનાર સરખા પ્રકારના ઉત્તમ પરિણામોમાં વર્તી રહ્યા હોય તો સરખા ફળને પામે, એમાં ના નથી; પણ છતી શક્તિએ ધર્મપ્રયત્ન કરે નહિ, શક્ય છતાં ધર્મપ્રયત્ન કરાવે નહિ અને ‘રૂડી મારી અનુમોદના’ એમ કર્યા કરે, તેને માટે ધર્મપ્રાપ્તિ દુર્લભ બને તો ના નહિ. વાત એ જ છે કે ધર્મપ્રયત્ન કરવો, ધર્મપ્રયત્ન કરાવવો અને અનુમોદના કરવી, એ ત્રણે ય પ્રકારોની આરાધના શક્યતા મુજબ કરવાની છે. પછી એકલી અનુમોદના કરવી એ જ જેને માટે શક્ય હોય તે ભલે તે પ્રકારે
જૈનશાસન અને બાળદીક્ષા...૭
૧૫૩
