________________
h-)c)R)*
શિયી અયોધ્યા
૯૦ ભયના સ્થાનથી ઉદ્વિગ્ન બનીને, વિષયાસક્તિને ત્યજીને સુખના
નિવાસરૂપ ધર્મને આરાધવામાં તત્પર બને, કે જેથી દુઃખ જાય અને સુખમય દશા પ્રાપ્ત થાય. દુનિયામાં સુખના સ્થાનકરૂપ કોઈપણ વસ્તુ હોય, તો તે એક માત્ર શ્રી અરિહંતનો ધર્મ જ છે. ધર્મ આવ્યો એટલે સુખ આવ્યું જ સમજો. જેટલો ધર્મ એટલું સુખ. દુનિયાએ માનેલા ભયંકરમાં ભયંકર દુ:ખમાં પણ આત્માને સમાધિમાં રાખનાર કોઈ હોય તો તે એક ધર્મ જ છે. સુખ એટલે મનનો આનંદ કે બીજું કાંઈ ? દુનિયાને લાગે ફલાણો મહાદુઃખી છે. પણ ધર્મો જ હોય તો તે પોતાને સુખી જ માને અને સુખ અનુભવે એને ખાત્રી છે કે જેટલું દુ:ખ આવે છે તે મારા સુખને નજદીક ઘસડી લાવે છે. સારું થયું કે આ અવસ્થામાં જ દુષ્કર્મો ઉદયમાં આવ્યો કે જેથી હું સમભાવમાં સમાધિમય સ્થિતિમાં રહી શકું છું. હું નવા દુષ્કર્મોને ઉપાર્જતો નથી, જે હોય છે તે આમ ભોગવાઈ જાય છે અને કેટલાક તો વિના ભોગવ્યું પણ નિર્જરે છે, એટલે મારે માટે એકાન્ત સુખમય સ્થિતિ પ્રાપ્ત થવાનું હવે દૂર નથી.' આ વિચાર મનને આનંદ આપવાને શું પૂરતો નથી? તમે ધર્મ કરવાનો સ્વાદ ચાખ્યો નથી. એટલે મૂંઝવણ થાય છે બાકી જેઓએ જીવનમાં ધર્મને ઉતાર્યો છે, સાચોસાચ જેઓ ધર્મને સમર્પિત બની ગયા છે. તેમના સુખની અવધિ નથી તેઓ તો ‘ધર્મ જ સુખના સ્થાનરૂપ છે' - એનો સાક્ષાત્કાર કરી રહ્યા છે : પણ એ સુખ અનુભવ વિના કેમ સમજાય ?
પાણીના પરપોટા જેવું ચંચળ, મનુષ્યપણું સંસારના ભયથી ઉદ્વિગ્ન બનેલા શ્રી ભરતજી વિચારે છે કે દુ:ખે કરીને પ્રાપ્ત થયેલું મનુષ્યપણું, પાણીના પરપોટા જેવું ચંચળ છે, લક્ષ્મી, હાથીના કાનની માફક ચપળ છે, યૌવન, કુસુમની માફક જોતજોતામાં કરમાઈ જાય તેવું છે, ભોગો, કિપાકના ફળની માફક દેખાવમાં સુંદર અને પરિણામે ભયંકર છે, જીવિત, સ્વપ્ન જેવું છે અને 'બંધુજનોના સ્નેહો પંખીમેળા જેવા તથા અતિ દુરન્ત છે' શ્રી
